FRONDA

kają się z poglądami Gadamera, przypisującymi poezji fenomenalne potencjew zakresie poświadczania prawdy egzystencji. Taką interpretację przesłanekmożna by kolokwialnie nazwać jedną stroną medalu.Począwszy bowiem od pamiętnego sonetu Na różę (Anatomia [1970]) zaczynająsię pojawiać w dorobku Rymkiewicza symptomatyczne uwagi, świadcząceraczej o zwątpieniu poety w nadzwyczajną moc lirycznych zapisów („Na nic mesłowa niech niczemu służą"). Pomijając marginalne generalizacje o wymowie„lokalnej" (np. „Nie mają do poezji talentu Polacy" (O moje chude sosny), należyzwrócić uwagę na oświadczenia samokrytyczne i autoironiczne - pretendująceimplicite do zasięgu uniwersalnego. Oto przykłady: „Te moje wiersze nic nieznaczą" (Ogród w Milanówku, poezja brzóz i kotów) czy „Nic po nim bo to nicpońbo to jest poeta" (Poeta). Rzecz jasna, Rymkiewicz kreuje model poety nie bezhumorystycznego dystansu lub przewrotnej kokieterii, ale osad krytyczny pozostajei pośrednio determinuje niezbyt „monumentalny" wizerunek:Poeta jest nieobecny jest tam gdzie go nie maJego wiersze są - głuche! Jego mowa - niema!(Ogród w Milanówku, poeta jest nieobecny)O ile nieobecność poety jest w tym wierszu ściśle zlokalizowana: „Poeta jestnieobecny tu na Nowym Świecie", o tyle ujawnienie zasadniczej niemocyartysty słowa (wiersze głuche, mowa niema) ma wydźwięk ahistorycznego,alokalnego uogólnienia.Do tego dochodzi tęsknota do pełnej, dogłębnej, ponadczasowej deskrypcjiżycia (vel przemijania), którą domniemujemy z wiersza Gdybym mógł cięopisać (Moje dzieło pośmiertne).Psujesz się ślepa czaszko powszechny językuKażde słowo gnijące wszelki nasz słownikuJakkolwiek na to spojrzeć, wyziera z tego motywu podstawowa bezradnośćpoety wobec żywiołu heraklitejskiej zmienności i nietrwałości form wszelakich.Autor Animuli zapewne wierzy, iż poeci dysponują niezwykłą intuicją,zdolną do odkrywania prawdziwej natury rzeczywistości (Henri Bergson).Jednak ucieleśnienie tej heurezy w języku poetyckim jest sprawą wręczZIMA 2006103*