FRONDA

Istotnym problemem, jaki nurtuje autora Thema regium, jest pozytywistycznepytanie o relacje między przedmiotem poznania (świat) a podmiotempoznającym (człowiek). Poznajemy rzeczywistość dzięki zmysłom, porządkujemyją w umyśle i opisujemy za pomocą języka. Nad kwestią, czy i naile ludzki język potrafi odzwierciedlić świat obiektywny, łamali sobie głowynajtężsi filozofowie od samej starożytności. W wielu utworach poeta udzielaodpowiedzi na niekorzyść werbalnej obróbki danych zmysłowych: siatka pojęciowa,w jaką próbujemy pochwycić czasoprzestrzeń z pełną jej „zawartością",jest nazbyt przepuszczalna. „Cudownych rzeczy uczy nas natura / Liśćnie jest w liściu Strumień nie w strumieniu" (Lafinestra aperta). Pointa sonetumówi wprost o nieprzystawalności nazwy do desygnatu: „Ptacy są lotni w słowienam nie znani".Najostrzejszym atakiem poety na scjentystyczne złudzenia entuzjastówfilozofii języka jest Traktat metafizyczny, zamykający zbiorek Co to jest drozd.Rymkiewicz bezpardonowo parodiuje tutaj słynny Tractatus logico-philosophicusLudwiga Wittgensteina, czyli dzieło będące uporządkowanym zbioremtwierdzeń, stosownie ponumerowanych, zwieńczone brzemienną konkluzją:„O czym nie można mówić, o tym trzeba milczeć". W Rymkiewiczowskiejtrawestacji czytamy:0.1. Drzewo nie jest podmiotem.0.2. Ani przedmiotem.0.3. Ani przedmiotem w podmiocie.0.4. Ani czymś pomiędzy.0.5. Nie jest korelatem[...]7.5. Drzewo nie ma nic wspólnego z.7.6. Nie ma nic wspólnego.8.1. Ale nie ma także różnicy między drzewem a.8.2. Na przykład między drzewem a drzewem.8.3. Na przykład między drzewem a ptakiem jest pewna różnica.Trudno uchwytna.O tym powiem kiedy indziej.8.4. Ale nie obrasta w ptaki. To wiem na pewno.9.1. Wybiera siebie spośród siebie.100* FRONDA 41