FRONDA

ejdetyczny, transcendentalny, teologia, czyste ego, esencja i egzystencja etc),lecz także - przymierzać do rozstrzygnięcia fundamentalnych problematów,które od wieków spędzają sen z powiek najbardziej doświadczonym mędrcomi najtęższym intelektom. Jakby wiedziony podszeptami Hansa GeorgaGadamera („Co mi się wydaje bezsporne, to to, że język poezji ma szczególny,sobie tylko właściwy stosunek do prawdy"), autor Metafizyki - na gruncieswej mowy wiązanej - odważnie analizuje te same kwestie epistemologiczneczy ontologiczne, które inni (czyt. specjaliści) dogłębnie roztrząsają w sformalizowanychtraktatach.W potocznym ujęciu filozofem jest ten, kto z imponującą śmiałością imasię niełatwych problemów teoretycznych, nadając swoim refleksjom maksymalnystopień ogólności lub serwując werdykty światopoglądowe z intrygującądeterminacją. Do takiego wizerunku myśliciela poeta i eseista Rymkiewiczpasuje niczym giermek do rytuału pasowania. Wprawdzie dyplomowani filozofowiemogą mieć obiekcje co do przedmiotowych kompetencji twórcy Czymjest klasycyzm, ale w sukurs przychodzi mu profesor hermeneutyki, wspomnianyGadamer, ze swoim stwierdzeniem: „Poezja jest językiem w sensienadzwyczajnym". W niej bowiem ujawnia się prawda o świecie i człowieku.Dorobek poetycki autora pamiętnego tomu Co to jest drozd zawiera mnóstwoaluzji filozoficznych oraz wątków zaczerpniętych z systematycznychrozważań neopozytywistów, fenomenologów lub „rasowych" metafizyków.„Mało wiemy a jest pytań wiele" (Ogród w Milanówku, pieśń nocnego wędrowca)- konstatuje poeta w jawnie sceptycznym duchu. Sceptycyzm ów - niejako paradoksalnie- można by odnieść do wymowy jego wierszy, jako że ewidentnai naturalna polisemia uniemożliwia jednoznaczną, klarowną i wyczerpującąinterpretację ich filozoficznej głębi. Szkopuł w tym, że bezpośrednie uwagiautorskie, dotyczące danego zagadnienia (np. relacji Bóg - świat), nierzadkosą albo niejasne, albo niekonsekwentne, albo wręcz sprzeczne, tak jakbyMistrz nie mógł się zdecydować, za którą opcją metafizyczną ultymatywniesię opowiedzieć.Oczywiście, każdy poeta ma prawo do ewolucji poglądów istotnych, dowahań nastroju, do kreowania obrazu świata z alternatywnych punktów widzenia,wreszcie - do ujawniania własnych spekulatywnych ambitendencji.Zatem częste popadanie w sprzeczności nie może stanowić ciężkiego zarzutuwobec literatury, biorąc rzecz od strony czysto artystycznej. Wydaje sięZIMA 2006 95*