SPIS RZECZY

1968 roku nie pozostało nic – ani z powstania węgierskiego, ani z praskiejwiosny. Glebę obu krajów zaorano i zasypano solą. W Polsce zaś, chociażbył stan wojenny, chociaż były ofiary w ludziach, chociaż wiele osóbinternowano i zamknięto w więzieniach, widać było wyraźnie, że opozycjażyje i działa w konspiracji. Pod ziemią nadal wszystko żyło. To się udało po razpierwszy. Udało się zorganizować taki ruch oporu, który przetrwał brutalnewystąpienie władzy. Próba złamania sprzeciwu społeczeństwa najbardziejbrutalną przemocą, siłami militarnymi, okazała się skuteczna tylko pozornie.Było widać, że nawet w najcięższej sytuacji opór może przynosić efekty, żezwycięstwo jest możliwe.Naturalnie Polakom było łatwiej niż innym narodom, łatwiej niż Węgrom.Po pierwsze dlatego, że Kościół katolicki był dla nich umocnieniem, stanowiłwielką siłę. Węgry pod tym względem bardzo się różniły i różnią. W zasadzienie ma jednego, dominującego wyznania, co ma swoje zalety, ale ma też sporewady. Węgry w ogóle są mniej religijne. To powoduje poważne problemyduchowe oraz sprawia, że nasze społeczeństwo jest zorganizowane w stopniuo wiele mniejszym niż społeczeństwo polskie. W Polsce, zarówno w okresiekomunizmu, jak i w innych czasach niewoli, istniał pewien mocny, stabilnysystem organizacyjny, nie tylko w sensie duchowym, ale także politycznymi społecznym.Dlatego uważałem za ważny symbol, że gdy zbliżaliśmy się dodecydującego momentu, kiedy na Węgrzech miał runąć komunizm,16 czerwca 1989 roku, w czasie powtórnego pogrzebu męczenników ‘56 roku,63Ponieważ jestem Węgrem, w dodatku znajdujęsię w opozycji, są to dwa dobre powody,by być prowokacyjnym, co robię w miaręsystematycznie.Foto: Pál Hagymana czele z Imrem Nagyem, gdy miałem możliwość wygłosić przemówienie,to do mojego czarnego garnituru przypiąłem tylko jeden znaczek – znaczek„Solidarności” z 1981 roku. To było celowe. Czułem, że to, co się zaczęło odPolaków w roku ’80, teraz na Węgrzech doprowadzi do zwycięstwa.O polskiej kostce Rubika, sensowności partii chadeckich i Europie na rozdrożu