SPIS RZECZY

Spodziewano się nie tylko zmiany dotychczasowych rządów, ale wrazz obyczajem także utrwalenia nowych zasad swobód obywatelskich, takżywo obserwowanych za miedzą. Jednakże moskiewski upór w zbieraniuziem ruskich, nieudana wojna o Smoleńsk w latach 1632-34, a wreszcietragiczny dla obu stron „potop”, podkopały i załamały partnerskie stosunkiz Rzeczpospolitą, czyniąc z niej na powrót politycznego wroga.Polskie wpływy na SyberiiOd tamtych czasów wpływy polskie na Rosję zaczęły się uwidaczniaćw innej sferze, co było związane głównie z osiedlaniem na Syberii jeńcówwojennych wziętych podczas walk z Rzeczpospolitą. Równie masowo doazjatyckiej części imperium przesiedlani byli mieszkańcy zwłaszcza Białorusioraz wszelkiego rodzaju „ochotnicy”, którym dano do wyboru: albo ciężkąsłużbę w kazamatach czy twierdzach, albo bardziej lub mniej wolną służbę nabezkresnych przestrzeniach Syberii i Kipczaku, jak wtedy nazywano dzisiejszyKazachstan.O ile w czasach Stefana Batorego obywateli Rzeczpospolitej osiedlających sięna wschodzie dość powszechnie nazywano „ludźmi litewskimi”, bez względuna ich narodowość, o tyle po roku 1612 wszelką szlachtę z ziem Litwy,Polski czy Rusi-Ukrainy zwano Lachami. Byli oni niekiedy pierwszym zrębemcywilizacyjnym, wyznaczającym granice Europy poza grzbietami Uralu.Szybko też upowszechnił się stereotyp „zdradzieckiego Lacha”, któryzmienia front i przechodzi na służbę wroga. Tak miało być w końcu XVIwieku z sekretarzem i kronikarzem chana syberyjskiego Kuczuma, którego47Zanim powstał Petersburg. Stulecie Polaków