SPIS RZECZY

poddawaliby się karze 11 . Dlatego nowoczesny republikanizm powinienwchłonąć biurokrację jako podstawowy instrument działania – i przymusuwobec przestępców. Z drugiej strony, dobro wspólne można przełożyć nakonkretny program polityczny, np. definiując je w opozycji do interesówpartykularnych. Realizacja tej zasady oznaczałaby konieczność rozbiciakolonizujących państwo sitw w rodzaju korporacji zawodowych czyukrócenie samowoli służb specjalnych – dzisiejszych odpowiednikówdawnych królewiąt.Globalizacja, jak wspomniałem, reanimuje tradycję. To jednak processpontaniczny, w związku z czym nie możemy mieć pewności, że najbardziejprzysłuży się on właśnie republikanizmowi. Powinniśmy więc starać sięograniczać budzenie się tradycji innych niż republikańska (zwłaszczanacjonalizmu etnicznego), a jej samej – pomagać. Można to robić przedewszystkim poprzez odpowiednią politykę kulturalną i historyczną.Uwzględniając główne kierunki rozwoju współczesnej popkultury, czylimultimedialność, interaktywność i ludyczność. Eksponowanie wielkiego,wciąż niedocenionego należycie dorobku sarmackiej teorii i praktykipolitycznej służyłoby kształtowaniu dumy narodowej i tożsamościrepublikańskiej. Dałoby też poważny atut w polityce zagranicznej,uzasadniający wzrost podmiotowości RP, z którym tak trudno pogodzić sięEuropie Zachodniej, przywykłej, że od wieków Polska była jedynie prowincjąwielkich mocarstw 12 . I otwierając oczywiście ogromne przestrzenie dlapromocji kraju jako „ojczyzny praw człowieka”, „prekursora demokracji”czy też „pioniera federalizmu międzynarodowego”, z czego dziś korzystajągłównie Wielka Brytania i Francja.Republikanizm to wspólnota polityczna, naród polityczny. Wprowadzenie tejzasady oznaczałoby ostateczne zerwanie z „prawem krwi”, które umożliwiłoStanowi Tymińskiemu kandydowanie w wyborach prezydenckich. W czasachzapaści demograficznej zbudowanie atrakcyjnego z zewnątrz narodupolitycznego otwiera możliwości przyciągania imigrantów. Ale nie jakotworzących getta etniczne gastarbeiterów, jak to miało miejsce na zachodzieEuropy, lecz jako pełnoprawnych obywateli, jeśli tylko zechcą nimi zostać.Republikanizm to wreszcie wspomniany już federalizm (konfederalizm)11 Pisał Adam Mickiewicz: „Mamy w dziejach polskich przykłady, że ludzie bardzo możni oddawali się samiw ręce sprawiedliwości. Nie zamykano ich do więzień, nie przydzielano im straży, używali swobodnie czasu przeznaczonegona przygotowanie się na śmierć. Szlachcic polski bowiem, uciekający przed karą sądową, uważanybył za infamisa, za człowieka bez czci i odwagi...”.12 Wystarczy przypomnieć popularność określenia „wersalski bękart” czy brak uznania granicy polsko-niemieckiejw traktacie z Locarno. Współczesne przykłady w rodzaju wezwania Polski przez prezydenta Francji do„siedzenia cicho” są powszechnie znane.