SPIS RZECZY

265nawet pozostający pod wpływem środków przeciwbólowych, rzeczywiścieniczego nie odczuwa i że nie jest dla niego szokiem bólowym sama procedurapobrania narządów. Mózg pozostaje wciąż dla nas tajemnicą i uznanie,że wiemy o nim na tyle dużo, by uznawać, kiedy możemy, a kiedy niemożemy odczuwać, jest naukowym i mentalnym nadużyciem 21 . Śmierć –i o tym także nie należy zapominać – nie poddaje się prostym naukowymbadaniom, bowiem każdy z nas umiera pojedynczo, samotnie i na własnąodpowiedzialność.Zasada in dubio pro vitaFundamentalna nieoznaczoność momentu śmierci, a także odrzucenieutylitarnych i pragmatycznych elementów w orzekaniu, kto jest, a kto niejest martwy, powinny oznaczać konieczność poważnego rozważenia przezKościół definicji śmierci mózgowej. Jan Paweł II uznał transplantacje zadopuszczalne pod warunkiem, że istnieje moralna i naukowa pewność śmiercidawcy organów. Czy śmierć mózgowa spełnia te kryteria? Powołana przezpapieża komisja stwierdziła, że warunki te zostały spełnione, ale Jan Paweł IInie wydał oficjalnego orzeczenia na ten temat. Warto przypomnieć, że zdaniepapieskich ekspertów nie musi przekładać się automatycznie na stanowiskoStolicy Apostolskiej (tak było czterdzieści lat temu, gdy członkowie papieskiejkomisji opowiedzieli się za uznaniem antykoncepcji, lecz Paweł VI miał innezdanie, które stało się oficjalnym stanowiskiem Kościoła). Kwestia śmiercimózgowej jest więc nadal przedmiotem burzliwych debat katolickichbioetyków, a wśród członków watykańskiej Rady Pro Vita rośnie liczbajej przeciwników.Dlaczego tak się dzieje? Praktyka stosowania tej nowej definicji śmierci,a także związane z nią skutki pokazują bowiem wyraźnie, że wraz z rozwojemtransplantologii zmniejsza się szacunek dla życia chorych w ostatnimstadium chorób, a także dla godności umierających. Trudno też nie dostrzec,że w sytuacjach wątpliwych zastosowanie powinna mieć stara, rzymska21 H. J. Türk, dz. cyt., s. 63-64.Dar czy zabójstwo na granicy życia i śmierci?