SPIS RZECZY

261(wprawdzie umierającego) jako źródło świetnych organów, które nie powinnysię zmarnować. Postrzeganie go jako człowieka, który potrzebuje spokojniepożegnać się z życiem, odejść ostatecznie bez niepotrzebnego bólu, ale i bezprzyspieszania – jest obce temu nurtowi myślenia bioetycznego. Statystykarozstrzyga tu, kto jeszcze może być ratowany, a kto już nie. Kto jesttraktowany jak pacjent, a kto już tylko jako dawca organów.Potrzeba świeżych organów decyduje także o tym, że nie testuje sięwielu nowych technik wyprowadzania chorych ze stanu śmierci mózgowej.Poszukiwania medyczne w tej dziedzinie są ściśle ograniczone przez lobbytransplantologiczne, które nieustannie przypomina, że nie ma statystycznegosensu podtrzymywania życia czy jego przedłużania, gdy tylu innychpotrzebujących oczekuje na narządy chorego znajdującego się w stanieśmierci mózgowej. A przecież tam, gdzie doświadczenia takie są prowadzone,udaje się leczyć poważne uszkodzenia mózgu, a nawet „wskrzeszać”(cudzysłów jest tu celowy, bowiem w istocie ze wskrzeszeniem mamy doczynienia, gdy człowiek jest martwy, a nie gdy jest „martwy mózgowo”).„Zastosowanie terapii polegającej na obniżeniu temperatury mózgu do 33stopni Celsjusza w wielu przypadkach umożliwia uniknięcie rozwinięciasię u chorego z uszkodzonym mózgiem stanu definiowanego jako śmierćmózgowa” 18 – podkreśla ojciec Jacek Norkowski. Pytanie, u ilu osób procedurtych nie wdrożono, licząc na szybsze pobranie potrzebnych serc, wątróbi nerek – pozostaje niestety otwarte, ale nie powinno być ono ignorowanew debacie publicznej.Człowiek - zwierzę rozumnePrzyjęcie teorii śmierci mózgowej rodzi także liczne problemyfilozoficzne. Najistotniejszym z nich pozostaje konieczność zredefiniowaniarozumienia tego, kim jest człowiek. W klasycznych koncepcjach człowiekjest „zwierzęciem rozumnym” (a może lepiej byłoby ująć go jako „żywinęrozumną”). Tym, co określa jego naturę, jest zatem zarówno bycie18 Tamże, s. 39.Dar czy zabójstwo na granicy życia i śmierci?