SPIS RZECZY

potrzebna jest dlatego, że pacjenci w stanie nieodwracalnej śpiączki sąwielkim ciężarem dla samych siebie (dlaczego nieodwracalna śpiączkamiałaby być ciężarem dla pacjentów, tego Komisja nie wyjaśnia), lecz także dlarodzin, szpitali i potencjalnych pacjentów czekających na łóżka szpitalne” 13 –wskazuje Singer.Ostateczna wersja raportu została złagodzona, a w jej uzasadnieniupołożono większy nacisk na możliwości ratowania życia osób potrzebującychtransplantacji. Trudno jednak nie dostrzec, że mimo tej zmiany sformułowańuzasadnienie to nadal nie odwoływało się do ustaleń nauk biologicznych,lecz do potrzeb medycznych. U jego podstaw leżał więc partykularny interesczęści pacjentów, który przeciwstawić można interesowi innych, zaś ichzważenie zależne jest nie od obiektywnych racji, ale od subiektywnych zasadjakości życia i statystyki medycznej. Strona katolicka – choć bez akceptacjipapieskiej – także zaakceptowała tę nową definicję śmierci, tyle że w jejprzypadku przyczyną było uznanie mózgu za główny organ podtrzymującyzintegrowane działanie organizmu, którego ustanie oznacza śmierć. Sytuacjasię jednak komplikuje, gdyż dziś medycyna jest już w stanie zastąpić działanietego organu, tak jak jest w stanie zastąpić działanie nerek czy nawet wątroby.Udowodnili to lekarze, utrzymującyw stanie życia Trishy Marshall, która choćpozostawała przez trzy miesiące w stanie śmierci mózgowej, to urodziłazdrowe i żywe dziecko i dopiero później została odłączona od aparatury.Singer – i trudno tu się z nim nie zgodzić – wnioskuje z tych możliwości,że prawdziwą przyczyną uznania śmierci mózgu za moment rzeczywistejśmierci człowieka nie jest wcale fakt, iż jego działania nie da się zastąpić,bo da się to zrobić. Prawdziwym uzasadnieniem owej decyzji są nie tyle„integrujące” czy „koordynujące” funkcje mózgu, „lecz raczej jego związek zeświadomością i osobowością sprawia, że jego śmierć jest końcem wszystkiego,co ma dla nas wartość (...) Jeśli chcemy wyznaczyć moment śmierci, nim ciałoostygnie i zesztywnieje (...) to wydajemy sąd o charakterze etycznym” 14 .13 P. Singer, O życiu i śmierci. Upadek etyki tradycyjnej, tłum. A. Alichniewicz, A. Szczęsna, Warszawa 1997, s.34-35.14 Tamże, s. 42. Ojciec Norkowski wprost stwierdza, że postawę taką określić można „szowinizmem mózgowym”,który nie znajduje usprawiedliwienia w antropologii chrześcijańskiej czy choćby realistycznej. Por. J.Norkowski OP, dz. cyt.