SPIS RZECZY

kres życia. A to oznacza dla odmiany, że może się zdarzyć (nawet, jeśliprzyjąć, że statystycznie dokonuje się to niezmiernie rzadko), iż ceną życiajednej osoby jest życie innej, co czyni cały zabieg czymś fundamentalnieniedopuszczalnym moralnie. Na tę niejasność zwracają uwagę nietylko obrońcy życia, ale również coraz częściej uczeni, także zajmującysię transplantologią.Lucetta Scaraffia w szeroko komentowanym artykule w „L’OsservatoreRomano” wprost wezwała Kościół do zmiany stosunku do śmierci mózgoweji wycofania się z ostrożnego poparcia (wyrażonego w dokumentachkościelnych) dla zmiany definicji śmierci 5 . Ostrożność w kwestii uznaniaśmierci mózgowej za rzeczywistą śmierć pacjenta wyrazili także w głośnymw zachodnich kręgach medycznych tekście w „New England Journal ofMedicine” dwaj amerykańscy badacze: Robert D. Troug oraz Franklin G.Miller. Ich zdaniem uznanie śmierci mózgowej za śmierć rzeczywistą jestprzedwczesne, choć niewątpliwie ułatwia zadania transplantologów 6 .Istotę problemu, jaki stawia Scaraffia, można więc podsumować pytaniem:czy można uznać za martwego człowieka, który jest ciepły, którego krewkrąży, płuca pobierają tlen, dokonuje się w nim przemiana materii, zabliźniająsię rany, i którego układ immunologiczny jest sprawny? 7 Albo idąc dalej:czy martwa kobieta może urodzić żywe dziecko (a tak przecież się stało)?I wreszcie – przesuwając debatę na bardziej naukowy i filozoficzny poziom– czy można uznać mózg za tak istotny, że jego działanie lub brak działaniadeterminuje stan życia i śmierci? Chodzi zatem o pytanie, czy można i należysprowadzić człowieczeństwo do poziomu czystej materialności i świadomości.Jeśli tak, to rodzi to liczne materialistyczne konsekwencje, choćby taką, żeosoba, której mózg jest trwale uszkodzony (na przykład przez chorobę),i przez to nie wypełnia swoich zadań, w istocie przestaje być człowiekiem,i jako taka może być pozbawiona pielęgnacji czy opieki medycznej.5 R. Owen, Vatican called on to re-open debate on brian Heath as end of life, „The Times”, 3 września 2008.6 R.D. Troug, F.G. Miller, The Dead Donor Rule and Organ Trasplantation, „New England Journal of Medicine”359:7, s. 674-675.7 A tak właśnie opisać można człowieka w stanie śmierci mózgowej. Por. J. Norkowski OP, Śmierć mózgowajako użyteczna fikcja, czyli czy wolno zabijać dawców organów, by ratować biorców, „Fronda” 36/2005, s. 33.