SPIS RZECZY

249kolejnych osób, które mogłyby żyć” 2 – przypomnieli w specjalnym liściedo wiernych biskupi polscy. Jan Paweł II zaś w encyklice Evangelium vitaejednoznacznie wskazał, że ofiarowanie swoich narządów do transplantacjijest najwyższą formą daru i gestem heroicznym w naszej codzienności 3 .Żyjący martwi dawcy organówDar ten, aby można go było rozpatrywać jako mający miejscew przestrzeni moralnej, musi dokonywać się po śmierci ofiarodawcy.„Osoba może podarować tylko to, czego może pozbawić się bez poważnegoniebezpieczeństwa lub szkody dla własnego życia bądź tożsamości osobowej,i to dla słusznej i proporcjonalnej racji. Jest oczywiste, że narządy niezbędnedla życia mogą być ofiarowane tylko po śmierci” 4 – podkreślał Jan Paweł IIw przemówieniu do uczestników I Międzynarodowego TowarzystwaTransplantacji Narządów.I właśnie w tym miejscu zaczynają się problemy etyczne: nie jest bowiemjasne, czy definicja śmierci, jaką przyjęto na potrzeby transplantologii(a przyznają to otwarcie wszyscy uczestnicy debaty), wyznacza rzeczywisty2 Nadprzyrodzony krwioobieg miłości. Słowo biskupów polskich w sprawie przeszczepiania narządów z dnia25 sierpnia 2007, par. 2-3.3 „Logika kultu duchowego przyjemnego Bogu (por. Rz 12,1) wymaga, aby sławienie Ewangelii życia dokonywałosię przede wszystkim w codziennym życiu i wyrażało się przez miłość do innych i dar z samego siebie. W tensposób całe nasze istnienie będzie się stawać autentycznym i odpowiedzialnym przyjmowaniem daru życia orazszczerym i wdzięcznym chwaleniem Boga, który ofiarował nam ten dar. To właśnie dokonuje się w tak wielugestach ofiary, często niepozornej i ukrytej, spełnianej przez mężczyzn i kobiety, dzieci i dorosłych, młodychi starszych, ludzi zdrowych i chorych.W takim kontekście, bogatym w wartości ludzkie i w miłość, rodzą się także gesty heroiczne. Są one najbardziejuroczystym wysławianiem Ewangelii życia, ponieważ głoszą ją poprzez całkowity dar z siebie; są chwalebnym objawieniemmiłości największej, która każe oddać życie za ukochaną osobę (por. J 15,13); są uczestnictwem w tajemnicyKrzyża, w której Jezus objawia, jak wielką wartość ma dla Niego życie każdego człowieka i jak realizuje sięono w pełni poprzez bezinteresowny dar z siebie. Oprócz faktów powszechnie znanych, istnieje jeszcze heroizmdnia codziennego, na który składają się małe lub wielkie gesty bezinteresowności, umacniające autentyczną kulturężycia. Pośród tych gestów na szczególne uznanie zasługuje oddawanie organów, zgodnie z wymogami etyki,w celu ratowania zdrowia, a nawet życia chorym, pozbawionym niekiedy wszelkiej nadziei” – napisał Jan PawełII. Jan Paweł II, Evangelium vitae, par. 86. Cyt. za: Tegoż, Dzieła zebrane, t. I, Kraków 2006, s. 595-596.4 Jan Paweł II, Najwyższy akt miłości. Przemówienie do uczestników I Międzynarodowego Kongresu TowarzystwaTransplantacji Narządów, 20 czerwca 1991, tłum. T. Chmura, w: W trosce o życie. Dokumenty Kościoła, oprac.K. Szczygieł, Tarnów 1998, s. 220.Dar czy zabójstwo na granicy życia i śmierci?