SPIS RZECZY

mniejszości (a przynajmniej w jej początkowych założeniach), jak i w optycegeopolitycznej.Duch ten nie zginął nawet po kolejnej utracie niepodległości i katastrofachXX wieku. Pokazał to fenomen Polskiego Państwa Podziemnego – świadectwounikalnej zbiorowej zdolności samoorganizacji. Pokazał heroizm PowstaniaWarszawskiego – dowód masowej gotowości do oddania życia zawolność. Pokazał (na poziomie społecznego zaangażowania) unikalny ruch„Solidarności” – niespotykany gdzie indziej na taką skalę zorganizowanybunt przeciwko nowoczesnej formie zniewolenia. Wszystko to byływ istocie rokosze przeciwko despotyzmowi, wychodzące od mniej lubbardziej świadomej recepcji republikańskiego aksjomatu, że człowiek – jakoistota z natury godna i wolna – ma prawo wypowiedzieć posłuszeństwoniesprawiedliwej władzy. Potem jednak nastała III RP i walka wydawałasię zakończona. Przecież mamy niepodległą, i to Rzeczpospolitą, więcw czym problem?Polskość dziśDzisiejsza Polska jest – jak dowodzi Ryszard Legutko – krajem zerwanejciągłości. Wiek XX był dla Polaków stuleciem katastrof narodowych, przyktórych zabory czy wojny XVII wieku jawią się jako drobne wypadki. Planowaeksterminacja narodu – poczynając od jego gilotynizacji, czyli mordowaniaprofesorów, oficerów, pisarzy, lekarzy i urzędników – przez nazistów, możebyć porównywana jedynie z Holocaustem. A skutki wytracenia piątej częścinarodu w obozach koncentracyjnych i ulicznych łapankach bardzo mocnoodczuwamy do dziś. Późniejsze półwiecze komunistycznego zniewoleniarównież nie ma paraleli w historii, ponieważ było okresem dalszejegzekucji wykształconych przed wojną elit i zastępowania ich czołobitnymimiernotami, asystującym w rugowaniu resztek polskości. I wznoszeniu w jejmiejsce nowej, internacjonalistycznej tożsamości, której symbolem pozostajedo dziś ponure gmaszysko Pałacu Kultury i Nauki im. Józefa Stalina, górującenad warszawskim krajobrazem.W pesymistycznej wizji Legutki z Eseju o duszy polskiej dzisiejsi Polacyto dość bezładna zbieranina wykorzenionych i zagubionych jednostek.Zindoktrynowanych przez pedagogikę wstydu, wmawiającą im, że jedynąszansą na uzyskanie pełnoprawnego obywatelstwa Zachodu jest wyrzeczeniesię rojeń o wskrzeszaniu dawnej tożsamości – wszak ta jest anachroniczna,ciemna i niebezpieczna – oraz zeuropeizowanie się. Co ta europeizacja bezodwołania do narodowej tradycji ma właściwie znaczyć, zastanawiało się już