SPIS RZECZY

Padają określenia „system”, „format”. Ale i system,i format wymagają jakiegoś zaprojektowania. Jak topogodzić z tym, co powiedzieliście, że przemiana w Polscenie została zaplanowana?AH: Gdy mówimy o niezrealizowanych, nieprzygotowanych projektach,to mamy właśnie na myśli taką świadomość elit. Adam Michnik nieuwierzyłby, gdyby dajmy na to w ’84 roku ujrzał siebie w obecnymwcieleniu, jako wyrazistego członka establishmentu, broniącego status quocałej transformacji. Dlatego uważamy, że projekt transformacji wymknąłsię naszym elitom spod kontroli, ale był to element pewnego potężnegoprocesu historycznego.Rzeczywistość zawsze przerasta projekty…WK: Całe szczęście!... i nawet jak są jakieś scenariusze, to wymykają sięspod kontroli.WK: To jedna sprawa. A druga: czy w zegarku jest ktoś pociągający zasznurki, decydujący o tym, która godzina? Nie. A zegarek jest doskonaledziałającym systemem.Ale musi być zegarmistrz.WK: Tak, ale ten przykład pokazuje, że nie musimy wskazywać człowieka,który pociąga za sznurki, bo niezależnie od tego jest jakiś system. Systemmoże działać bez zegarmistrza. Dla nas system to coś zewnętrznego, cootacza człowieka i stwarza jego uwarunkowania. Chcieliśmy zobaczyćuwarunkowania człowieka dzisiejszego w świetle wielkiej przemiany. Przez20 lat powstały zależności, które musimy śledzić i nauczyć się z nimi żyć.W tej diagnozie podejmujecie różne kwestie – społeczne,gospodarcze, ekonomiczne, duchowe. A jaką widziciekonkluzję tej diagnozy i jakie wnioski wam się narzucają?