SPIS RZECZY

zawsze towarzyszy przemianom systemowym. O tym, że najbardziejzaangażowani wcale nie dostają rekompensaty za swe bohaterstwo,a beneficjentami przełomu nie są ci najodważniejsi czy najszlachetniejsi…W ogóle przeżyciem były rozmowy z ludźmi, którzy potrafią oderwać się odbezpośredniego przekładania diagnoz na projekty polityczne. Wyśmienitabyła pani profesor Maria Łoś, która głosem cioci podejmującej kuzynów naherbatce opowiadała o roli tajnych służb w procesie polskiej transformacji.Natomiast Wojciech był pod wielkim wrażeniem pani Busse.WK: Ja od wielu lat jestem pod wrażeniem pani Busse. Ona wyjechałaz Polski, kiedy miała dziesięć lat. Zupełnie inaczej patrzy na to, jak powinnawyglądać nauka i co wolno naukowcowi. Widać u niej wielką wolnośćw poszukiwaniu prawdy i ta wolność pozwala uznać rzeczywistość taką,jaka jest. Z badania rzeczywistości mają się tworzyć projekty społeczne,a nie odwrotnie.Czy to, o czym mówicie, wynika tylko z odległościgeograficznej, z odległości geograficznej od opisywanychspraw? Czy może wynika z innych standardów naukowychobowiązujących w Polsce i na Zachodzie?175WK: Chciałbym idealizować i powiedzieć, że to kwestia innego ulokowanianaukowców. Boję się, że tak jednak nie jest.Podam przykład: w Goeteborgu rozmawiałem z paniąprofesor, która napisała książkę o „plastikowychrodzinach”. Kiedy powołałem się na amerykańskiebadania autorstwa Judith Wallerstein, pokazującenegatywne skutki rozwodów, okazało się, że ta naukowiecw Szwecji nie może badać negatywnych skutkówrozwodów, bo na to nie dostałaby grantów, może tylkodoszukiwać się pozytywnych stron rozbitych małżeństw.A więc tam jest zakaz. Czyli jakieś tabu jednak istnieje.To takie dopowiedzenie w kontekście twoich słów, że „niechciałbyś idealizować”.Systemowcy czy systematyzatorzy?