SPIS RZECZY

do potępiania katolików, gdy papież zdecyduje się na jakieś jednoznaczneprzypomnienie niezmiennych prawd wiary.Większego postępu nie widać także w dialogu katolicko-żydowskim.Jan Paweł II potępił wprawdzie chrześcijański antyjudaizm, a teolodzychrześcijańscy wytrwale pracują nad jego demaskowaniem w pieśniach,119Przyczyny fiaska dialogu ekumenicznegoi międzyreligijnego nie należy szukać w złychstrukturach, ale w tym, że opiera się onobecnie na fundamencie, który nie może goudźwignąć, a jego wyznawcy składają obietnice,których – pozostając w łonie własnych wyznańi tradycji religijnych – nie mogą zrealizować.katechizmach, nauczaniu doktrynalnym, a nawet Ewangeliach, to próżnojednak szukać podobnych starań po stronie żydowskiej. I nie może tegozmienić – wbrew temu, co sądzi arcybiskup Józef Życiński 1 – nawet pierwszezdanie deklaracji Dabru emet, w którym mniejszościowa grupa rabinówoznajmiła, iż „w ostatnich latach nastąpiła dramatyczna, bezprecedensowazmiana w stosunkach żydowsko-chrześcijańskich” 2 . Powodem, dla któregotrudno uznać ową deklarację za prawdziwy przełom, jest nie tylko to, żepodpisała ją zdecydowana mniejszość, i to często odrzucanych we własnychwyznaniach, teologów i rabinów żydowskich, lecz o wiele istotniejszy fakt,iż pisząc o przemianie, sygnatariusze odnoszą się wyłącznie do przemianpo stronie chrześcijańskiej i przyznają, że to właśnie chrześcijańskieprzeprosiny, zmiany nauczania czy duszpasterstwa spowodować powinny– ale tego jeszcze nie zrobiły – „przemyślaną odpowiedź żydowską” 3 . Dabru1 Arcybiskup, polemizując z ks. Waldemarem Chrostowskim, którego zdaniem nie widać postępu w dialogu,jako dowód, że jest inaczej, przytacza właśnie pierwsze zdanie deklaracji Dabru emet. J. Życiński, Daleko od JanaPawła, „Gazeta Wyborcza”, 28-29 marca 2009, s. 16.2 Dabru emet. Żydowskie oświadczenie na temat chrześcijan i chrześcijaństwa ogłoszone 10 września 2000roku, tłum. S. Krajewski, „Więź” 8 (514) 2001, s. 56.3 Tamże.Między kultem dialogu a prowadzeniem dialogu