SPIS RZECZY

„Brak oporu wobec tyranii miał być wyrównany oporemprzeciw beztyranii”Ciężar okazał się zbyt wielki. Młodzież zachodnioniemiecka (swojądrogą: nie wschodnioniemiecka ani austriacka) została skonfrontowanaze zbrodniami ojców, jakie „dla świata, w którym żyjemy, będą tak długociężarem, jak długo ten świat będzie istniał” 11 . Takie tło wydarzeń pozwalainterpretować ich paniczne uniki jako chaotyczną ucieczkę w rewolucyjnekoszmary i majaki. Rodzice, krewni oraz inne grupy społeczne nie potrafiły(prawdopodobnie jeszcze nie potrafiły) zmierzyć się bezpośrednio zezbrodniami własnej przeszłości. Dlatego też młodzi ludzie wybrali sobiepaństwo na wroga zastępczego. Jeden z wizjonerów ruchu ’68 Hans MagnusEnzensberger w 1964 roku nadał kierunek temu zjawisku. Zestawił on realnieistniejący KZ Auschwitz z potencjalną „zagładą”, do której może doprowadzićwyścig zbrojeń, i tak powstałą korelację nazwał „Teraźniejszość i przyszłośćAuschwitz”. Chodziło generalnie o zapobieżenie „ostatecznemu rozwiązaniu”w przyszłości. Hannah Arendt określiła zabieg Enzensbergera „formą wysokiejklasy eskapizmu” 12 .Ruch ’68 był konsekwencją II wojny światowej, największejmasowej traumy od czasów wojny trzydziestoletniej. W dokumencie pokojuwestfalskiego z 1648 roku jest zapisane, żeby nie mówić o przeszłości.W kontekście 1945 roku oznacza to, że ci, którzy przeżyli wojnę, bezwzględu na to, czy byli ofiarami, czy też krwawo pokonanymi sprawcami,musieli przez wzgląd na nowy początek zapomnieć o tym, co się wydarzyło.Ciężko zraniona fizycznie i psychicznie ludzkość zaordynowała sobie rodzajsztucznej śpiączki, czyli stan, w który lekarze wprowadzają osoby z ciężkimischorzeniami traumatycznymi. Polityczną formą sztucznej śpiączki byłazimna wojna, która formalnie zamroziła minione wydarzenia. Czas mijał,nastąpiła „odwilż”, wyrosło pierwsze pokolenie powojenne i wybudziło światze stanu śpiączki. Przebudzenie nie było przyjemne i wiązało się z ogromnymbólem, napięciami i trudnościami w odnalezieniu się w nowej rzeczywistości.Pobudka była szczególnie nieprzyjemna dla kraju, który rozpoczął wojnęi na szczęście dzięki aliantom ją przegrał. W 1945 roku, inaczej niż w 1648roku, było jasne, że wina leży po stronie Niemiec. Dlatego rewolta ’68roku przebiegała znacznie ostrzej, bardziej zaciekle i dłużej niż angielskie,11 Willy Brand w swoim słynnym wystąpieniu: Deutschland, Israel und die Juden, wygłoszonym 19 marca 1961roku w Herzl-Institut w Nowym Jorku (Berlin 1961).12 R. Oehmig, Schuld und Eskapismus, korespondencja: Hannah Arendt i Hans Magnus Enzensberger, München2005.