SPIS RZECZY

i producent filmowy Oswalt Kolle. Jego film Das Wunder der Liebe zawierałproste wskazówki, jak przytulnie urządzić zazwyczaj słabo ogrzewane i skąpowyposażone sypialnie, spowite mlecznym światłem przywieszonej do sufitulampy. Bezpośrednio zainteresowanym, czyli mężczyznom, udzielał rad, jakzamienić jednostronne minuty rozkoszy na obustronne godziny szczęścia,i zachęcał do eksperymentowania w życiu seksualnym. Wobec ukutego przezmęską część generacji ’68 hasła „Kto dwa razy spał z tą samą kobietą, jestczęścią establishmentu” można bez żadnych zastrzeżeń zaliczyć Oswalta Kolledo oświeconych humanistów wczesnej Republiki Federalnej.„Zbyt wiele podobieństw do nazistowskich wieczorówszkoleniowych”Podobne procesy zachodziły w polityce partyjnej. Silny wpływstarych nazistów w FDP (Wolna Partia Demokratyczna), która jeszcze w latachpięćdziesiątych mogła sobie pozwolić na skrzydło wewnątrzpartyjne zwane„gauleiterowskim”, został przezwyciężony przez młode kadry partyjne.Do ówczesnych przewrotowców należeli Walter Scheel, Hans‐DietrichGenscher czy Liselotte Funke. Równolegle, począwszy od 1961 roku,wśród zachodnioniemieckich wyborców kształtowała się konsekwentniewiększość, która chętnie widziała na stanowisku kanclerza Willy Brandta,czyli człowieka, którego konserwatyści lżyli mianem „zdrajcy ojczyzny”. Tedynamiczne zmiany zachodzące w niemieckim społeczeństwie stworzyłypodstawę dla 1968 roku. Buntownicy stali się użytkownikami a niekreatorami postępowego ducha czasu. Socjolog kultury Wolfgang Eßbach,który sam należał do Socjalistycznego Związku Studentów Niemieckich(SDS), skonstatował w 2006 roku: „Trzeba stwierdzić, że wielu aktywistówdziałających na rzecz reform, którzy urodzili się na początku lat trzydziestych,a następnie zaczęli na nowo kształtować Republikę Federalną na początkulat sześćdziesiątych, zostało dziś wypartych ze zbiorowej pamięci przezpokolenie ’68, które odebrało im należną sławę”. Eßbach zwraca uwagę na to,„że dla uczestników ruchu ’68 nie starzy naziści byli głównym przeciwnikiem,tylko właśnie młodzi bezkompromisowi naukowcy pełni nowych idei” 2 .Należeli do nich Hans Mayer, Wilhelm Hennis czy Christian Grafvon Krockow. Lista nazwisk jest dużo dłuższa. Filozof Odo Marquard w 19672 W. Eßbach, 1968 – Aufstand der Werte? Wykład w ramach konferencji: Vergesellschaftung der Werte: Wertedebattenin Deutschland seit 1945. Systemathische und historische Aspekte, organizator: Centrum Europy WschodniejUniwersytetu Technicznego w Dreźnie, 4-7 maja 2006. Online-Publikation (PDF).