SPIS RZECZY

HRYCAK: Popatrzmy na mapę współczesnej Ukrainy: stopień używaniajęzyka ukraińskiego czy poziom narodowej tożsamości jest wprostproporcjonalny do trwałości i intensywności konfrontacji między wschodnioizachodniochrześcijańskimi tradycjami: od Galicji, gdzie ta konfrontacjatrwała niemal 600 lat, do wschodniej i południowej Ukrainy (dawnych DzikichPól), które były wolne od katolicyzmu, a poprzez Ukrainę środkową (300 lat)i północną (100 lat). Zwróćmy też uwagę, że najsilniejsza tożsamość ukraińskarozwinęła się właśnie wśród grekokatolików, którzy powstali na skuteksymbiozy prawosławia i katolicyzmu.Ukraina jest najbardziej zachodnim produktem światawschodniochrześcijańskiego. Ale samo chrześcijaństwo wschodnie,sama „rusińskość” nie zanikła całkowicie. Właśnie dlatego poprzejęciu władzy komuniści ożenili tę „rusińskość” z „sowieckością”(przypomnijmy sobie choćby pierwszą zwrotkę radzieckiego hymnu:„Związek niewzruszonych republik-ludów zrodziła na wieki wielka Ruś”).Współczesne badania socjologiczne pokazują, że na Ukrainie istnieje fenomen„wschodniosłowiańskiej bliskości”: ze wszystkich narodów Ukraińcy uważająza najbliższych sobie Rosjan i Białorusinów – znacznie bliższych od Polaków,Niemców czy Żydów. W tym właśnie widzę rusińskie dziedzictwo. Najmniejjest go na zachodzie, najwięcej na wschodzie, ale ponieważ istniało ono przezwieki, naiwnością będzie sądzić, że zniknie ono w jedną noc.W ten sposób doszliśmy do zasadniczego pytania. Jakieprognozy widzą Panowie na przyszłość? Który projekt zwycięży?RIABCZUK: Szczerze mówiąc, nie chciałbym, żeby byli zwycięzcyi zwyciężeni. Życzyłbym sobie, żebyśmy osiągnęli jakiś kompromis. Niestety,na razie się na to nie zanosi, choć byłby to najbardziej pozytywny scenariusz.Jeżeli chodzi o negatywne warianty, to nie przewiduję rozpadu Ukrainy,ponieważ żaden region tego nie chce: ani Wschód, ani Zachód, ani Lwów,ani Donieck – może z wyjątkiem Krymu, ale to temat na oddzielną rozmowę.