TEMEL KOT‹L K‹MD‹R?

RÖPORTAJ / TEMEL KOT‹LTHY GENEL MÜDÜRÜDOÇ. DR. TEMEL KOT‹LTÜRK HAVA YOLLARI’NIZ‹RVEYEUÇURANADAMTHY TÜRK‹YE’N‹NDÜNYA MARKASI OLDU2003 y›l›nda Genel Müdür Yard›mc›s›, 2005’teGenel Müdür olan Temel Kotil’in yönetimindekiTHY, h›zl› bir büyüme sürecine girdi.Yolcu say›s›nda 3 kat, ciro art›fl›nda 4 kat,uçak filosunda 3 kat, hat say›s›nda 2 kat art›flsa¤land›. THY, Star Alliance üyesi oldu veTürkiye’nin bir dünya markas› haline geldi.TEMELKOT‹LK‹MD‹R?THY Genel Müdürü 1959 yılında Rize’de doğdu.1983 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ)Uçak Mühendisliği Bölümü’nden mezun olanTemel Kotil, 1986'da Michigan ÜniversitesiUçak Mühendisliği Bölümü’nde yüksek lisans,1987'de de aynı üniversitede Makine Mühendisliğidalında ikinci yüksek lisansını yaptı. Kotil,1991’de aynı üniversitede Makine Mühendisliği Bölümü’ndedoktora derecesi aldı. Türkiye’ye döndüktensonra 1991-93 yılları arasında İTÜ Uçak ve Uzay BilimleriFakültesi’nde Havacılık ve İleri Kompozit Laboratuvarları’nınkuruculuğu ve yöneticiliğini yapanKotil, İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi’nde YardımcıDoçent ve Doçent olarak görev yaptı. Aynı fakültedeBölüm Başkan Yardımcılığı ve 1993-94 yıllarındada Dekan Yardımcılığı görevlerini yürüten Kotil, dahasonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi Araştırma, Planlamave Koordinasyon Daire Başkanı oldu. 2001 yılındaABD'de Illinois Üniversitesi’ne misafir profesörolarak giden Kotil, NewYork'ta AIT Inc'de Araştırmave Mühendislik Bölümü Başkanlığıgörevini yürüttü. Kotil,2003 yılında Türk HavaYolları’nda Teknik GenelMüdür Yardımcısı olarak görevebaşladı. Kotil, 2005 yılındaise THY Genel Müdürüoldu. Kotil, bu görevi sürdürürken2006 yılında UluslararasıHava Taşımacılığı Birliği(IATA), 2010 yılında da AvrupaHavacılık Birliği (Associationof European Airlines-AEA) Yönetim Kurulu Üyeliklerineseçildi. Kotil, evli vedört çocuk babası.74EKOV‹TR‹N MAYIS 2012EKOV‹TR‹N MAYIS 2012 75

RÖPORTAJ / TEMEL KOT‹LTEMEL KOT‹L THY’NIN HEDEF‹N‹EKOV‹TR‹N’E AÇIKLADI‘DÜNYADAAhmet DO⁄ANÖZEL RÖPORTAJhaber@ekovitrin.com‹LK 10 ARASINAG‹RECE⁄‹Z’THY Genel Müdürü Temel Kotil,Türk Hava Yollar›’n›n yükselenbir de¤er olmaya devamedece¤ini ifade ederek;THY’nin 2023 hedefiniAvrupa’da birinci olmak,dünyada ise ilk 10 aras›nagirebilmek fleklinde özetliyor.Sokakta, günlük konuşmalarımıziçerisinde hangimiz‘Tek rakibim Türk HavaYolları’ tabirini kullanmamışızdırki?THY’ninbaşarısı belki de bu deyişinağızlarımıza sakız olmasına nedenoldu. ‘Tek rakibim Türk Hava Yolları’deyişini çok sevdik. PekiTHY’nin başarısındaki sır ne?THY, nasıl bir dünya markası halinedönüştü? Kriz dönemlerinde bileTHY kar etmeyi nasıl başardı.THY Genel Müdürü Temel Kotil,Ekovitrin Dergisi Editörü AhmetDoğan’a konuyu tüm detaylarıylaanlattı.5 UÇAKLA BAfiLAYANTHY B‹R DÜNYAMARKASI OLDUTürkiye’de havayolu taşımacılığınıntarihsel gelişimi hakkındaneler söyleyebilirsiniz?Türk Hava Yolları, 20 Mayıs1933’te Milli Savunma Bakanlığı’nabağlı ‘Hava Yolları Devlet İşletmesi’adıyla kuruldu. İlk filo, 2 King Bird(5 koltuklu), 2 Junkers F-13 (4 koltuklu),1 ATH-9 (10 koltuklu) uçaklarındanoluşuyordu. Yani TürkHava Yolları’nın 5 uçaklık bir filo ilebaşlayan bir hikayesi var. 1938 yılında‘Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü’adı ile Ulaştırma Bakanlığı’nabağlandı. 1947 yılında ilk dışsefer Ankara-İstanbul-Atina arasındayapıldı. 1956 yılında Türk HavaYolları Anonim Ortaklığı 60 MilyonTL sermaye ile kuruldu. 1990 yılındaözelleştirilecek kurumlar listesindeyer aldı ve aynı yıl Ekim ayında ortaklığınyüzde 1.55 oranı halka arzedildi. 2004 yılında yüzde 23’lükikinci halka arz süreci de tamamlananTürk Hava Yolları, 2006 yılındayüzde 25’lik üçüncü özelleştirilmesüreciyle özel şirket statüsüne kavuştu.2006’da Türk Hava Yolları,dünyanın en büyük uçuş ailesi olanStar Alliance’a girme kararı aldı. Ve1 Nisan 2008’de Star Alliance ittifakıüyesi oldu. 23 Nisan 2008 tarihindeyeni bir ürün ve marka olanAnadolu Jet faaliyete başladı. TürkHava Yolları, 2005’te 14.1 milyon,2006’da 16.9 milyon, 2007’de 19.6milyon, 2008’de 22.5 milyon,2009’da 25.1 milyon, 2010’da da 29.1milyon yolcu taşıdı.Hem Türk Hava Yolları’nı dünyamarkası yapmak hem de havacılıksektörüne katkı yapmak amacıyla10 farklı şirketle ortaklığımız sürmekte.2003 yılından sonra hava taşımacılığınaözel şirketlerin girmesininönünün açılması ile havacılıksektörü büyük bir genişleme yaşadı.Bu Türk Hava Yolları’na da olumlukatkı yaptı. 2003 yılından bu yanasivil havacılıkta yolcu sayısı büyükartış sağladı ve 5 kat büyüdü. Sek-76EKOV‹TR‹N MAYIS 2012EKOV‹TR‹N MAYIS 2012 77

RÖPORTAJ / TEMEL KOT‹Ltörde oyuncu sayısı arttıkça dahafazla yolcu havayolunu kullanmayabaşladı.“THY OLARAK KR‹ZDEKÖPRÜDEN PARAKAZANDIK”Türk Hava Yolları’nın, krizerağmen büyüdüğünü görüyoruz.Türk Hava Yolları bunu nasıl gerçekleştirdi?Aslında bu sorunun cevabı Türkiye’ninözellikle de İstanbul’undünya hava trafiğinin merkezindeolması. İstanbul doğal bir köprü.Avrupa’dan, Asya’ya, Uzak Doğu’ya,Ortadoğu’ya ve Afrika’ya gidenköprü… Afrika’dan Amerika’ya,Avrupa’ya gidene köprü…Merkezde İstanbul var. Yeter kiköprü olmayı bilin, gerisi kolay. İsterfikirlere köprü olun, ister yolcularaköprü olun hep kazanan oluyorsunuz.Köprü kullanıldığı zamandeğeri artıyor. İstanbul’dayız,paralı yollar var. TEM’in belirli birkilometresi için bir miktar paraödeniyor ama Boğaziçi ya da FatihSultan Mehmet Köprüsü’nden geçerkendaha çok para ödüyoruz.Neden, çünkü köprü önemlidir.Köprüden geçmek her zaman pahalıdır.Köprü olan her zaman kazanır.Biz de Türk Hava Yolları olarakkrizde köprüden para kazandık.Sizin köprünüz ne?Avrupa’ya, Türkiye’den köprümüzvardı. Ama köprünün bir ucuTürkiye‘de bitiyordu. O zaman havayoluolarak bizim alabildiğimizpazar payı neydi? Türkiye’ye gelenherkesi alabiliriz. Şu an Türkiye’yegelenlerin yüzde 70’ini biz alıyoruz.Tarifeli seferlerle gelen yolcularınyüzde 70’i bizde. Bunun yüzde100’ünü alırsak bekleyeceğiz ki birtane daha yolcu gelsin. Biz bu dönemdeönemli bir projeye hayatageçirdik ve yeni pazarlara yöneldik.Afrika, Ortadoğu ve Uzak Doğu’dayeni uçuş noktalarını devreye aldık.Tabii ki; Avrupa pazarından aldığımızpayı da artırdık. O zaman biz neyaptık, köprümüz Türkiye’de sonbuluyordu Ortadoğu’ya, Afrika’ya,Uzak Doğu’ya ve Amerika’ya yenikollar attık, alternatifler sunduk.Yalnız Türkiye’ye gelen yolcularadeğil, Türkiye’de soluklanıp devameden yolcuları da biz taşıdık. Yanikısacası köprüyü canlandırdık, kapasitesinibüyüttük, servis kalitesiniartırdık. Türk Hava Yolları dünyanınen iyi havayolu şirketi olmakiçin çalışıyor. Özellikle kriz dönemindekâr ederek büyüme trendinegirmemiz uluslararası anlamda dikkatçekti. Başarımızın arkasında yatannedenler merak edildi. Bu anlamdaTürk Hava Yolları’nın artıkuluslar arası arenada görüşü alınan,söylemlerine önem verilen ve alanındamodel olan bir konuma ulaştığınısöylemek mümkün.“C‹ROMUZ 4 KAT, F‹LOMUZ 3 KAT BÜYÜDÜ”“2008’den itibaren dünyan›n en büyükuçufl ittifak› olan Star Alliance’›n üyesi olduk.2003’ten bu yana yolcu say›s›nda 3 kat,ciro art›fl›nda 4 kat büyüdük. Uçak filomuz3 kat, hat say›m›z 2 kat büyüdü.”Sizin yönetiminizde Türk Hava Yollarınereden nereye geldi?Öncelikle Türk Hava Yolları’nın analiziniyaptık. Diğer havayolu şirketlerini analiz ettik. VeTürk Hava Yolları’nın ve Türkiye’nin potansiyelinikullanmadığını fark ettik. 1992’den 2002’ye kadarolan dönem de dahil olmak üzere 1992’deyolcu sayısı 4.7 milyon iken 2003’de bu sayı, 10.4milyona çıkmış. 2011 sonunda ise yaklaşık 33 milyonyolcu taşıdık. 2003’ten 2012’ye sadece yolcusayısında değil, uçak sayısında, hat sayısında, personelsayısında da artış söz konusu. 2002’de 26 iç,77 dış olmak üzere 103 noktaya uçuyorduk. Şuanda 151 dış, 40 iç hat olmak üzere 191 noktayauçuyoruz. Aynı şekilde uçak sayımız 2003’de 65iken, şu anda 179. Filomuz 6 yaş ortalamasıylaAvrupa’nın en genç filosu. 2008’den itibaren dünyanınen büyük uçuş ittifakı olan Star Alliance’ınüyesi olduk. 2003’ten bu yana yolcu sayısında 3kat, ciro artışında 4 kat büyüdük. Uçak filomuz 3kat, hat sayımız 2 kat büyüdü.HAVACILIK, SERT REKABETEAÇIK OLAN B‹R SEKTÖR‘ DE⁄‹fi‹ME AYAKUYDURAMAYAND‹SKAL‹F‹YE OLUR’“Havayolu ulafl›m› modern dünyan›n enh›zl› geliflen ve de¤iflen sektörlerinden biri.Her havayolu flirketinin bu de¤iflimleriizlemesi ve uygulamas› gerekiyor.Bunu yapmayan flirketler aflamal› olarakdiskalifiye olmaya adeta mahkûm.”Türk Hava Yolları’nın uçakbakımına çok önem verdiğini biliyoruz.Bu konudan bahsedebilirmisiniz?Havayolu ulaşımı modern dünyanınen hızlı gelişen ve değişensektörlerinden biri. Tabii bu değişimiuçağın kendisiyle ilgili teknolojikyenilikler başta olmak üzere, eğlence,ikram, dizayn gibi yan endüstrileride hesaba katarak düşünmekgerekiyor. Her havayolu şirketininbu değişimleri izlemesi ve uygulamasıgerekiyor. Bunu yapmayan şirketleraşamalı olarak diskalifiye olmayaadeta mahkûm. Havacılık sertrekabete açık bir alan. Bu sektörüntemel özelliğini, zamanında, emniyetlive konforlu yolculuk oluşturuyor.Bu üç öğeden birisini ıskalarsanızyine tercih edilmeyenler bölgesinedoğru kaymaya başlıyorsunuz.Ama bu öğeler arasında güvenliktabii ki öne çıkan bir özellik taşıyor.Uçuş emniyeti zayıfsa diğerleri zatenanlamsız kalıyor. Şirketimizinyapısal birimlerinden biri olanTürk Hava Yolları Teknik, öncelikliolarak bizim 177 uçaklı Türk HavaYolları’na hizmet vermektedir.Ama sağladığı hizmetlerin yüzde25’ini de diğer müşterilerimizinuçaklarına vermektedir. 2020 hedefimiz,bu oranlamanın yüzde 50 -yüzde 50 olarak gerçekleşmesidir.Dünya havacılığında MRO (Uçakbakım-Onarım Şirketi) sektörelolarak yaklaşık 62 milyar dolarlıkbir pazar oluşturmaktadır. Biz şuanda bu pazarın 8 milyar dolarlıkkısmını almayı hedefliyoruz. Bununiçin HABOM (Havacılık BakımOnarım ve Modifikasyon Merkezi)çalışmalarını önemsiyoruz. HA-BOM'un devreye alınması ile teknikalandaki kapasitemizi yaklaşıkolarak iki kat artıracağız. Bu isekuşkusuz yeni teknik eleman istihdamıbaşta olmak üzere bir dizi yenive dinamik bir süreci getirecek.“BAfiARININ ARKASINDAÇALIfiANLARIMIZ VAR”Biraz da THY’nin insan kaynaklarınadeğinmek istiyoruz. Kaççalışanınız var? Personel alımındakriterleriniz nelerdir?Türk Hava Yolları’nın elde ettiğibaşarıların arkasındaki en önemligüç, hiç şüphesiz çalışanlarımızdır.Biz, sürekli doğru insanlarla çalışmayıseçtik. Bu seçimdeki başarı-78EKOV‹TR‹N MAYIS 2012EKOV‹TR‹N MAYIS 2012 79

THY’N‹N STARLARINBA y›ld›z› Kobe Bryant, Amerikal› ünlü aktör Kevin Costner ve BarcelonaFutbol Tak›m› Türk Hava Yollar›’n›n reklamlar›nda oynad›.mız, şirkete de yansıdı. Türk HavaYolları’nın son yıllarda elde ettiğibu başarı, hizmetin her alanında endoğru ekiple çalışması ve ortak hedefetrafında kenetlenmesi ilemümkün olmuştur. Türk Hava Yolları’nınpersonel sayısı 2010 başında15 bin 269 (bu sayıya THY teknikçalışanları dahildir) iken2011’in başında 17 bin 119 olmuştur.2011 yılının ilk dokuz ayındapersonel sayımız 17 bin 871’dir. Budönemde Türk Hava Yolları’nınbüyüme trendini (iç ve dış hat sayısındakiartış, uçak sayısındaki artış)bakıldığında personel sayısındakiartışın daha sınırlı olduğu görülecektir.Personel alımında her biriminihtiyacı farklı kriterlerizorunlu kıldığı için standarttek bir kriterden söz etmemizzor. Kabin ekibi, kokpit ekibi,yurt dışı çalışanlar ve idari/teknikbirim çalışanları içinfarklı kriterler aramaktayız.Türk Hava Yolları’nınyeni uçak alımlarıyla büyüyenfilosu beraberinde yeni pilotihtiyacı da doğurdu. Pek çokyabancı pilotun da bünyenizde görevyaptığını biliyoruz. Bu pilot ihtiyaçlarınınasıl karşılamayı düşünüyorsunuz?Kesinlikle artık dışardan pilotalmayacağız diyemezsiniz. Çünkübazen öyle durumlar olur ki başkabirçok alanda olduğu gibi ihtiyaçlarızamanında ve kaliteli karşılayabilmekiçin dışarıdan pilot almakdurumunda pekala kalabilirsiniz.Ama bizim önceliğimiz farklı. Bizistiyoruz ki artık havacılık alanındakendi kültürünü oluşturan bir kurumolmaya doğru giden Türk HavaYolları, pilotlarını da kendi yapısaluçuş kültürü ile yetişmiş personeliylegerçekleştirebilsin. Bizimbugün dünya genelinde 140 civarındaofisimiz ve buralarda çalışanbinden fazla mahalli/yabancı personelimizvar. Artık global bir kimliklesemalarda olan şirketimiz, tabiiki bu performansına uygun ve kimliğiyletam uyumlu, global düşünebilmeve hareket kabiliyetine sahipbir personel kadrosu ile yükselişinisürdürmek isteyecektir. Bu da bütüncülbir bakış ve çalışma gerekliliğiniberaberinde getiriyor. Dolayısıylaülkemizin 2023 vizyonel konseptineuygun olarak biz de geleceğipilotlarımız ve tüm çalışanlarımızlabirlikte şimdiden kalite ve yeterlikmerkezli planlamalarımızadevam ediyoruz. Zaten halihazırdakendi pilotlarımızı yetiştirmeyebaşlamış bulunuyoruz. İstanbul’dakendi akademimizde bu dönem 130öğrencimiz pilotaj eğitimlerini tamamlamışolacak, Yine bu dönemyurtiçi ve yurtdışında eğitim görentoplam öğrenci sayısı ise 360. Gayemizbu sayının hepsini yani ihtiyaçduyduğumuz pilotlarımızın tamamınıkendi uçuş eğitim akademimizdeyetiştirmek . Bu çerçevedekiçalışmalarımız devam ediyor. Esasentemel hedefimiz, sadece TürkHava Yolları’nın pilot ihtiyacını değil,Türkiye’nin ve bölgenin depilot ihtiyacını karşılayacak, dünyastandartlarında modern uçuş okulusahibi olmak. Bunu gerçekleştirmekiçin çok yönlü çalışmalarımızsürüyor.“2023 HEDEF‹M‹ZAVRUPA’NINEN ‹Y‹S‹ OLMAK”Bundan sonraki hedefleriniznelerdir?İlk hedefimiz son yıllardaelde ettiğimiz başarıyı istikrarlıbir trend olarak sürdürmek.2008’de başlayanküresel mali krizin henüztam olarak sonuçlanmamışolması, elde ettiğimiz başarılarıtekrarlama konusundasürekli risk oluşturuyor. Buyüzden THY olarak bu istikrarısürdürmek için birdenfazla plan ile hareket ediyoruz.Bununla birlikte daha globalbir hedefimiz var. Bizim 2023 vizyonudediğimiz çalışmalar. Hedefimiz2023 yılında Avrupa’nın en iyi, dünyanında en iyi ilk on hava yolu şirketindenbiri olmak. Bununla birliktedünyanın en büyük uçuş ağınasahip olmak ve 2023’ten önce dekalitede 5 yıldıza ulaşmaktır. Buhedefler bizim Türk Hava Yollarıolarak, Cumhuriyetin 100. yılınıkutlayacağımız 2023’e uygun hedeflerdir.80EKOV‹TR‹N MAYIS 2012