Paghahanda sa Nankai (Southern Sea) Lindol

Sa Mga Dayuhang Nakatira Sa KochiPaghahanda sa Nankai(Southern Sea) LindolLindol(Jishin-man)Malaking AlonTsunami (Tidal wave)(Tsunami-man)Tagasukat(Taisaku-kun)Tagatulong(Help-san)Tagapatnubay(Yudo-kun)Trap doktor(Trap Doctor)

Para Sa Mga Nakatirang Dayuhang PilipinoAng bansang Hapon ay itinuturing na isa sa mga bansang pinakamadalas makaranas ng lindol. Katunayan, 20% ngmga lindol na nagaganap sa buong mundo na may lakas na anim (6) na magnitude o higit pa ay nararanasan dito (bataysa larawan). Dito sa lugar ng Kochi ay mayroong pinakamalaking lindol na tinatawag na Nankai (Southern Sea)Earthquakeo Lindol sa Timog dagat na nagaganap sa pagitan ng 100-150 taon. Ang huling pinakamalaking Nankai(Southern Sea) Earthquake ay naganap noong (Showa) December, 1946, kung saan may 679 bilang ng mga mamamayanang hindi na nakita at mga nasawi.Ang Nankai (Southern Sea) Earthquake, na sinasabing napakalaki ang magiging pinsala ay maaari uling mangyaririto sa Kochi Prefecture sa kalagitnaan ng 21st century. Ganun pa man, kung halimbawang maganap ang malakinglindol, kinakailangang maging handa ang lahat ng mga dayuhan para na rin sa ating kaligtasan. Ang Kochi Prefectureay gumawa ng booklet para sa mga dayuhan na may titulong “Kailangang Maging Handa sa Nankai Lindol” (January,2005 issue) at leaflet ng “Pitong Checklists Para Maprotektahan ang Ating Sarili sa Nankai Lindol” (June, 2006 issue).Maraming iba’t-ibang dayuhan ang nakatira sa Kochi Prefecture kaya ang booklet na ito na ginawa sa anim (6) na wika(English, Chinese, Korean, Tagalog, Indonesian at Vietnamese) at inaasahang makakatulong ng 90% o mahigit pa samga dayuhan.Kung sakali mang maganap ang malaking lindol, maraming mamamayan at lugar ang maaapektuhan. Dahil ditomaaaring matagalan ang pagdating ng tulong mula sa “public institutions” o administrasyon kaya kailangang maginghanda para sa kaligtasan ng sarili, pamilya at matulungan ang iba na nasa paligid. Bago pa man mangyari ang malakinglindol, ang booklet na ito ay makakatulong sa ating sariling kaligtasan at kapaligiran dahil naglalaman ito ng kung anoang dapat gawin, kung saan tayo dapat humingi ng tulong, at kung sino ang dapat nating puntahan sa oras ng kagipitan.Ganun pa man, hindi lang Nankai Lindol ang sakuna na maaaring maganap habang tayo ay naninirahan dito saJapan. Kailangang tayo ay mag-ingat at laging maging handa sa anumang sakuna na magaganap. Ang booklet na ito aymakakatulong sa atin kaya kailangang ito ay ating basahin at ilagay sa lugar na madaling makita sa oras ng kagipitan.2008/03Kochi International Association Chairman of the board of directors: Hashii ShorokuThe copy of disaster prevention which the Japanese government published (2004 editions)Epicenter at plate ng buong mundo.North American plateEurasia platePhilippine Sea PlateSakunang naganap sa buongmundo batay sa bansang Hapon.■ Bilang ng lindol na may lakas namagnitude 6.0 o mahigit pa.Buong Mundo960(100%)Japan220 (22.9%)African PlatePacific plateIndia plateSouth American plateAntarctic PlateNote: Kabuuang bilang mula taong1995-2004. Ulat ng MeteorologicalAgency na gawa ng Cabinet Officetungkol sa Japan at ng buong mundobase sa USGS dataNote: mula taong 1993 – 2002, lindol na may magnitude 5 o mahigit pa, sa 100 km mababaw na lindolData: Ginawang ulat base sa pagsusuri ng Meteorological Agency ng tungkol sa epicenter ng lindol saAmerika

Mga Nilalaman at Pahina1. Ang Nankai Lindol ay Siguradong Mangyayari.1-1. Ang mekanismo ng Nankai Lindol. .............................................................................................11-2. Ang nakaraang Nankai Lindol .....................................................................................................12. Ang Inaasahang Pinsala Dulot ng Nankai Lindol2-1. Tindi ng pagyanig (seismic intensity) at magnitude ....................................................................22-2. Ang tindi ng pagyanig (seismic intensity) at pinsala ...................................................................22-3. Katangian ng susunod na Nankai Lindol .....................................................................................33. Maging handa para sa Nankai Lindol!3-1. Ang paghahanda sa pagdating ng Lindol Ang pagkarkula ng baha dulot ng TsunamiPag-aalam ng lugar ng kaligtasan ................................................................................................43-2. Pag-iingat sa nagibang bahay .......................................................................................................43-3. Pag-iingat laban sa pagbagsak ng mga kasangkapan at iba pa ....................................................83-4. Dapat gawing paraan para sa kaligtasan ....................................................................................103-5. Ang importanteng gamit na nakahanda na dadalhin at mga gamit na dapat itabi ..................... 113-6. Pagpapamiyembro sa Seguro (Health Insurance and Earthquake Insurance) ...........................123-7. Paghahanda ng mga nakatira sa parehong lugar. (Pagsali sa mga organisasyon para sapag-iingat sa darating na sakuna ...............................................................................................124. Pagprotekta sa sarili para sa Nankai Lindol4-1. Kung nasa loob ng bahay at gusali. ...........................................................................................144-2. Kung nasa labas. ........................................................................................................................144-3. Kung nakasakay sa sasakyan. ....................................................................................................154-4. Pag-alam sa bagong balita tungkol sa lindol. .............................................................................154-5. Pagprotekta sa sarili kung may Tsunami. ...................................................................................154-6. Magpapatuloy pa rin ang mga delikadong sakuna .....................................................................164-7. Impormasyon tungkol sa lindol at kung saan makakahingi ng tulong .......................................174-8. Makipag-ugnayan sa kinauukulan, embahada at konsulado. .....................................................174-9. Ang“triage” bilang tulong pangmedikal. ...................................................................................174-10. Ang pamumuhay sa emergency shelter. .....................................................................................185. Karagdagang kaalaman5-1. Pagsali sa mga gawaing boluntaryo ...........................................................................................185-2. Pagsusuri at pagklasipika sa pinsala ng bahay at iba pa ............................................................195-3. Mga salita at halimbawang pangungusap na maaring makakatulong at magagamit saoras ng pag-lindol ......................................................................................................................206. Pitong Check lists Para Maprotektahan ang Ating Sarili sa Nankai Lindol.

1. Ang Nankai Lindol ay Siguradong Mangyayari1-1. Ang mekanismo ng Nankai LindolAng “Earth’s surface” ay nasa ibabaw ng mga bato na kung tawagin ay “continental plates” na maykapal na sampung (10) kilometro. Ang Plates na ito ay kumikilos ng ubod ng bagal sa sukat na ilangsentimetro o sampung (10) sentimetro kada taon.Sa Tosa bay, ang Philippine Sea Plate ay gumagalaw pailalim sa Eurasia Plate. Ang tuloy-tuloy napaggalaw ng mga “plates” na ito ay nagaganap taun-taon at nagdudulot ng pagbabago sa kanilanganyo. Kung hindi na makayanan ng Eurasia plate ang pagbabago ng anyo, ito ay guguho o bibigayna magiging sanhi ng biglaang Nankai Lindol. Kung magaganap ito, ang buong Kochi Prefectureay makakaramdam ng matinding lindol (Nankai Lindol), kasunod ay ang paggalaw ng dagat namagdudulot ng tsunami (malaking alon).Galaw sa pagitan ng PlatesKochiPrefectureEurasiaplateOceanicTrenchPhilippineSea PlateKochiPrefectureKalagayan ngilalim ng dagat1-2. Ang nakaraang Nankai LindolKochiPrefecturePagdating ngTsunami1-2-1. Ang Nankai Lindol paulit-ulit na mangyayari ng maraming beses!Ang Nankai Lindol ay nagaganap sa pagitan ng 100-150 taon. Ang nakaraang Nankai Lindol aynoong taong 1946. Ang sukat ng nakaraang Lindol ay mahina kaya inaasahan na ang susunod nalindol ay mas malakas at maaaring maganap sa kalagitnaan ng 21st century.Ang nakaraang Tonankai Lindol at ang Nankai Lindol ay may kaugnayan at sabay na naganap. Angmalaking pagyanig ng Nankai lindol ay may kasunod na malaking tsunami. Noong taong 1605, angnangyaring Keicho Lindol ay mahina subalit may naganap na malakas na tsunami kaya malaki angnaging pinsala.1-2-2. Nankai Lindol noong taong 1946Naganap noong Disyembre 21, 1946,sa ganap na 4:19 ng umaga sa KochiPrefecture at kanlurang bahagi ng Japanang malakas na Nankai Lindol na may8.0 magnitude. Ito ay nangyari sa ilalimng dagat na may layong 50 km mula sabaybayin ng Wakayama Shiono-mizaki.Sa Kochi Prefecture, bukod sa malakasna pagyanig, ang tsunami ay umabotsa taas na 4 – 6 metro. Mayroong 679 Seafloor Topographic Map ( Hydrographic and OceanographicDepartment of Japan Coast Guard)ang nasawi, 1,836 hindi na natagpuan,Ang may markang kulay rosas ay ang lugar na sinasabing4,846 bahay ang nasira at iba pang mga epicenter. (kaliwa) Nankai Lindol (kanan) Tonankai Lindolnapinsala.Ang malawak na sakop ng lugar na ito ay yayanig kung anglindol ay mangyayari.

2-1. Tindi ng pagyanig (seismic intensity) at magnitudeMararamdaman kung gaano kalakas ang pagyanig ng lupa, ang lakas ng magnitude, ang distansyang pinanggalingan ng lindol, ang katangian ng heograpiya, ang impluwensiya ng mga kalagayan ngpundasyon at iba pa.Ang relasyon ng pagyanig (seismic intensity) at magnitude ay maihahalintulad sa liwanag nanagmumula mismo sa ilaw at sa liwanag na tumatama sa ibabaw ng mesa. Kung ang mesa ay malayosa kahit na pinakamaliwanag na ilaw, ang liwanag sa ibabaw nito ay mahina kumpara sa liwanag samesa na nasa ilalim o tapat mismo ng nasabing ilaw. Kahalintulad nito, kahit may napakalakas nalindol, ang pagyanig na mararamdaman ay humihina habang papalayo mula sa “epicenter”.Napakahalagang malaman at maintindihan ang pagkakaiba ng tindi ng pagyanig (seismic intensity)at magnitude. Katulad halimbawa noong January 14, 1978 na lindol sa Izu Oshima, ibinalita namay posibleng darating na aftershock na may anim (6) na gradong magnitude. Dahil sa hindipagkakaintindi, napagkamalan ng mga mamamayan na ang posibleng aftershock na darating ay mayanim (6) na grado ang intensity na nagdulot ng malaking pagkabahala.2-2. Ang tindi ng pagyanig (seismic intensity) at pinsalaGrado ngTindi ngLindol01234Hindi mararamdaman angpag-uga.Kung nasa loob ng bahay aymararamdaman ang kauntingpag-uga.Karamihan sa nasa loob ngbahay ay makakaramdam ngkaunting pag-uga at ang mganakasabit katulad halimbawang ilaw ay makikitang gumagalaw.Halos lahat ng nasa loob ngbahay ay makakaramadam ngpag-uga at ang kasangkapangpangkusina na nasa estanteay mag kakalansinganHigit na pangamba angmararamdaman. Ang mganakasabit na bagay aymag-uugaan, ang mgaplato na nasa estante aymagtutunugan at angmga dekorasyon na hindimaayos ang pagkakalagayay maglaglagan.PaliwanagGrado ngTindi ngLindolMahinasa 5Malakassa 5Mahinasa 6Malakassa 67PaliwanagKaramihan sa mga tao ayiniisip ang sariling kaligtasan.Ang mga dekorasyon na hindimaayos ang pagkakalagaya y m a g b a b a g s a k a n . A n gmga bintanang salamin aymababasag at babagsak.H i n d i p a n g k a r a n i w a n gpangamba ang mararamdaman.Babagsak ang TV mula sapinagpapatungan. Marami samga blokeng pader na hindimatibay ang pagkakagawa ayguguho. Marami rin sa mgalapida ay babagsak.K a r a m i h a n n g m g a g u s a l iay magbabagsakan ang mgad i n g d i n g , “ t i l e s ” , a t m g abintanang salamin. Ang kahoy nagusali na may mahinang suportana panlaban sa lindol ay maaaringbumagsak. Ang pagbiyak nglupa at pagguho ng bundok aymaaaring mangyari rin.Halos lahat ng mga gusali aymagbabagsakan ang mga dingding,“tiles”, at mga bintanang salamin.Ang gusaling yari sa konkreto namay bakal ngunit may mahinangsuporta na panlaban sa lindol aymaaaring bumagsak. Ang pagbiyakng lupa at pagguho ng bundok aymaaaring mangyari.Kahit na ang mga matataasna gusali na may suportap a n l a b a n s a l i n d o l a ytatagilid at guguho. Malakingpagbiyak ng lupa, pagguhon g m a t a a s n a l u g a r a tpagguho ng mga bundok.Mayroong mga pagbabago saheograpiya. Ang tindi ng lindol ay malalaman batay sa resulta ng panukat (measurement seismic intensity) na inoobserbahan.Ang grado ng tindi ng lindol at pagsasalarawan ng mga pangyayaring maoobserbahan kabilang ang mga pinsalangmaidudulot sa paligid nito ayon sa pag-aaral ng mga kinauukulan ay makikita sa itaas.2. Ang Inaasahang Pinsala Dulot ng Nankai Lindol

2-3. Katangian ng susunod na Nankai Lindol2-3-1. Malakas na yanig ng lindolAng susunod na Nankai Lindol ay tinatayang may lakas na aabot sa apat (4) na beses kumpara sa Nankai lindol nanaganap noong 1946 na may gradong 8.4 magnitude. Ito ay inaasahang magtatala ng 5-6 lakas ng tindi ng pagyanig (mga7 lakas ng tindi sa ibang parteng Japan) at magaganap sahalos lahat ng lugar na tatagalsa loob ng 100 segundo.Inaasahang paulit-ulit na tindiAng ikalawang pag-aaral ng antiearthquakena ginawa sa Kochi aynuong March, 2004/03tindi ng pagyanig(Seismic intensity)mahina sa 52-3-2. Pag-apaw ng tubigdagatsa baybaymalakas sa 5Pagkatapos maganap angmahina sa 6malakas na lindol at magibamalakas sa 6ang mga matataas na gusaliay may inaasahan ding kasunod na tsunami na maaaring magpa-apaw ng tubig-dagat sa baybay. Sa nangyaring Nankai lindolnoong 1946 ang lugar ng Ashizuri Cape, Muroto Cape at sa kalagitnaan ng Kochi ay lumubog sanhi ng malaking baha.2-3-3. Kalamidad ng pagguho ng lupaDKapag naganap ang lindol ay maaari rin ang kalamidad sa pagguho ng lupa at ang mga bundok ay guguho rin. Anggumuhong bundok ay haharang sa agos ng ilog at kanal na magiging sanhi ng pagbara ng malalaking dam. Pag hindina nakayanan ito ay aapaw at aagos sa kalsada na magiging dahilan ng malaking baha. Ang pagguho ng bundok ayhindi lamang dahil sa lindol. Maaari ring mangyari ito kung may malakas na ulan. Kung sakaling umulan at biglanglumindol, ang pagguho ng bundok ay maaaring maganap. Ito ay bigyang pansin at kailangang mag-ingat lalo na kungbiglang dumami, lumabo at tumaas ang tubig sa ilog.2-3-4. Malaking AlonSa susunod na Nankai Lindol, biglang magaganap ang malaking alon sa baybay na lalagpas sa taas ng Tatlong (3)metro.2-3-5. Inaasahang pinsalaSa susunod na Nankai Lindol, ang inaasahang mangyayaring pinsala ay ang pagbagsak ng mga gusali at pinsala sa mga tao.Maaaring mangyari ito habang ang mga tao ay natutulog lalo na sa madaling araw.(Ang ikalawang pag-aaral ng anti-earthquake na ginawa sa Kochi ay noong March, 2004)Ang bilang ngmga gusalinggumuho(Batayang sukat :Gusali)KabuuanHalos 81,600 namga gusali (saloob ng siyudadmay 530,000 nagusali kung saan15.4% nito ay halosgawa sa kahoy).Pinsala dulot ng"pagyanig" mulasa kabuuangbilangPinsala dulot ng"tsunami" mulasa kabuuangbilangPinsala dulotng "pagguho nglupa" mula sakabuuang bilangPinsala dulot ng"sunog" mula sakabuuang bilangPinsala dulot ng"liquifaction"mula sakabuuang bilangHalos 31,200 Halos 35,700 Halos 9,900 Halos 2,700 Halos 2,100※Kasama sabilang angmga gusalinggumuho ng buoat gumuho ngkalahati langHalos 20,390ang napinsala,katumabs ng2.5%ng 810,000mamamayannoong 2000National CensusHalos 9,630 (halos 1,800 dahil sagusaling bumagsak, sa tsunami ayhalos 7,000, halos 680 sa pagguhong lupa at halos 150 sa sunog)Halos 10,760 (sa mga gusaling bumagsak ay halos9,340 ,sa pagguho ng lupa ay halos 850 atsa sunog ay 570

3-1.larawan ng taas ng tubig ng tsunami: Kochi-shitaas ngtubig(m)Mabigat na bubongAng paghahanda sa pagdating ng LindolAng pagkarkulang baha dulot ng TsunamiPag-alam sa lugar ng kaligtasan3-1-1. Ang paghahanda sa pagdating ng matinding Lindol Ang pagkarkula ng baha dulot ngtsunami ay kailangang malamanAng paraan ng paghahanda sa Nankai Lindol, una kailangang malaman kung saan ang lugar ng nagbibigayng tamang kaalaman tungkol sa matinding lindol at tsunami na magaganap sa lugar na malapit sa iyong tirahanat pinapasukan. Sa Prefectural Office, sa unang palapag ay mayroong impormasyon tungkol sa Nankai Lindol,kung saan makikita ang mga lugar ng kaligtasan kung may mangyayaring sakuna.(Nankai Jishin Joho Corner, Kaku Shi-cho-son no Bosai Tanto Ka, at home page; ( GOOD!!)(Ito ay nakasulat sa wikang Hapon, kung kaya magpaturo o ipakita sa taong nakakaintindi ng wika)Home page URL http://www.pref.kochi.jp/~shoubou/sonaetegood/index.htmlwala ng tatag ang proteksyon sa baha kapaglumagpas ang tubig-baha sa linyaKulang o maliit napader pangharanglarawan sa oras na maganap ang tsunami, Kochi-shiOras ngpagdating(minuto)wala ng tatag ang proteksyon sa baha kapaglumagpas ang tubig-baha sa linyaKaganapang pag-iimbistiga ng Kochi Tsunami Disaster Prevention Assessment (Kochi ken Tsunami Bozai) noong May, 20053-1-2. Alamin kung saan ang lugar ng kaligtasan.Dapat malaman kung saan pupunta sa oras ng kagipitan sa inyong lugar, kung gaano ang distansya at oras ngpagpupulong-pulong, lalong-lalo na sa mga lugar na maaaring bumaha ng dahil sa darating na tsunami. Siguraduhinkung saan ang ligtas na lugar (matataaas na lugar at iba pa) na dapat puntahan na hindi maaabot ng tsunami.3-2. Pag-iingat sa nagibang bahay3-2-1. Ipasuri kung may kapasidad na labanan ang lindol!Mahina angpundasyonNasisirang bahay3. Maging handa para sa Nankai Lindol !Ang tinitirhan mo ba ay may panlaban sa malaking lindol? Ang kumpiyansa mo sa kalusugan ng katawan ayinihahalintulad din sa tahanan. Kailangan ang ating katawan ay may regular na "medical check up", ganoon dinsa bahay na kailangang mayroong panlaban sa lindol para na rin sa ating kaligtasan.Maraming naging problema sa mga gusaling itinayo noong taong 1981 dahil sa mahinang pangsuportalaban sa lindol. Mula 2007 hanggang sa kasalukuyan, ang bayad sa pagpapasuri sa kapasidad ng panlabansa lindol ay \3,000 na ginagawa sa bawat siyudad.Kapasidad ng ebaluwasiyon na panlaban sa lindol para sa mga tirahan. Ang mga bahay na yari sa kahoy at iyong mga itinayo noong bago mag May 31, 1981 na gumamit nglumang sistema o tradisyon ng pagpapatao ay sinimulan ng baguhin.(Kasama na rin ang itinayong pangsariling bahay, ang magkakadikit na bahay, ang bahay na yari sa prefabricatedna materyales at pinauupahang mga bahay o apartrment).

Ano ang pagsusuri ng kapasidad ng panlaban sa lindol?Ang pagsusuri ng kapasidad ng panlaban sa lindol ay ang pag-susuri sa situwasyon ng pundasiyon ng bahay, balanseng mga dingding, klase ng dingding, ang kondisyon ng mga gusali at iba pa. Binabase sa resulta ng pagsusuri kung maypanlaban sa lindol ang kalagayan ng mga gusali (Para sa mga nangungupahan ay kailangan malaman ito sa may-ari). Ang pundasiyon at pinagkakatayuan.Ang lupangpinagtatayuan.Ang mabutingpundasyon.Ang hindi mabutingpundasiyon.May bakal sa loobang konkretongpinagkakatayuan.Walang bakal sa loobang konkretongpinagkakatayuanMay mgalamat o biyak.At iba pang klase ngpinagkakatayuan katuladng inukit na bato,mga gusaling bato,at ng mga bloke. Ang balanse ng dingding Klase ng dingding Ang kalagayan ng sira ng gusaliKailangan ng makumpuni.Makapal na dingding.Hindi maayos na pagkakakumpuniManipis na dingdingLumang bahayo gusaliNabulok atkinain ng anay3-2-2. Ang mabuting dulot ng pagkunsulta o pagpapasuri sa kapasidad ng panlaban sa lindol (Anti-earthquake retrofit)Sa pagpapasuri ng “anti-earthquake retrofit” ay malalaman kung may kapasidad na panlaban sa lindol ang tirahan. Angmga bahay na may problema dahil walang panlaban sa lindol ay kailangan ng mga papeles na katunayan na nagpasuriat nagpagawa ng disenyong plano para sa anti-earthquake retrofit. Ito ay makakatulong sa madaling pagsasagawa ngkonsultasyon para sa konstraksyon, sa paggawa ng plano at sa mga gagastusin. Kailangang kumunsulta sa mga lugarna mapagkakatiwalaan katulad ng mga Local Registered Architect (Jimoto Kenchiku Shi) o kaya sa Kompanya ngKonstraksiyon. (Maaaring ang nabanggit na kompanya ay mahirapan makipag-komunikasyon sa mga dayuhan kung kayathanggat maaari ay magsama o ipakausap sa salitang Hapon)Konsultasyon saanti-earthquakeretrofitEspesyalista sa paggawang disenyong plano parasa anti-earthquake retrofitEspesyalista sa pagpapasiya ngpag-iimbistiga at sa plano ngAnti-earthquake retrofitKonstraksyon ngAnti-earthquakeretrofit.Siguraduhing mayroong mga papeles ng plano na galing saanti-earthquake retrofit bago magsimulang magkumpuni.Kung magpapabago ng bahay ay ito na ang pagkakataon ng magpalagay ng antiearthquakeretrofit. Kung nag-aalala sa pagsasagawa ng disenyong plano para saanti-earthquake retrofit ay maaaring komunsulta sa Housing Earthquake-proofConsultation Center (Jitaku Taishin Sodan Center 088-825-1240). Ang kompanya ngkonstraksyon ay nagsusuri ng libre para sa pagsasagawa ng disenyong plano para saanti-earthquake retrofit. (Sa wikang Hapon lang ang impormasyon)Mga bahay na nagiba sa naganap na lindol sa Nigata Prefecture (Nagaoka-shi, Niigata)

3-2-3. Pangangasiwa ng GusaliAng mga gusali at bahay na kahit na maayos sa ngayon, kung hindi regular ang pagpapakumpuni ay unti-untinghihina sa lindol. Mas mainam ang maagap. Kahit na isa pa lang ang problema ay kumunsulta na sa HousingQuake-proof Consultation Center. (Sa wikang Hapon lang ang impormasyon)Ang partenglabas ng bahayAng partengloob ng bahay sa pagpapalit ngbubong na tisa,pagkalihis, walabang sira? ang atik ba aynabubulok atwalang siwang? ang pader ba aywala bang mga bitakat lamat. ang mga tablangdingding ay hindi bana bubulok at walabang siwang? wala bang bitak ang mgapundasyon ng konreto? ang pundasyon ng bahay ay hindi banabubulok at pinipinsala ng anay? hindi ba tumutulo? kapag naglalakad sasahig wala bang lubogat parteng nasisira? hindi ba gumugulong saibabaw ng sahig angholen at lapis? ang pagkakabit ng mgadekorasyon sa loob ngbahay ay maayos ba athindi gumagalaw? sa panahon ng bagyo,ang buong bahay ba ayhindi umuuga?3-2-4. Ang pagsusuri ng konkretong pader!Ang pagguho ng konkretong pader at pader na yari sa bato ay maaring makadagan at maaaring makasagabal sadaan sa mga lilikas at sa darating na tagasagip at makakaabala rin sa bumbero kaya kailangang gawin ang pagmimintina ng mga pader. Ang klase ba ng pader mo ay mayhalong ibang bloke, katulad ngmay disenyong bloke? Hindi ba natutuklap angpinagdudugtungan ng bloke. Ang pinakatakip oibabaw ng pader ayhindi ba umaangat? CWala bang ibangmabigat na bagay nanakapatong sa pader? Wala bang bitak at hiliso tagilid? Tama ba ang kapal ngbloke? (kung may taasna mahigit sa 2.0 m aykailangang mas mahigit15sentimetro ang kapal) Ang pader ba ay hindiumuuga? Hindi ba masyadongmataas? (2.2 metro omas mababa) Maayos ba ang haba ngsuporta ng pader? (Mahigitsa 1/5 sa taas ng pader) CMay pundasyon ba? May suporta ba ang pader?(Kailangang hindi lalagpassa 3.4 metro)Pinanggalingan:[Paghahanda para sa susunod ng Nankai Lindol] Kochi Prefecture

3-2-5. Mag-ingat sa magiging problema sa pakikipagkontrata ng konstraksiyon!Konsulta:Sa panahon ng konstraksyon Gawin ang pagsangguni sa bawatmiyembro ng pamilya. Sumangguni sa siyudad, bayan at salugar na malapit sa tinitirahan at saHousing Earthquake-proof ConsultationCenter (Jitaku Taishin Sodan Center088-825-1240), at iba pa. Kailangang mag-ingat sa mga mangangalakal. Huwag magmadali sa pakikipagkontralalo na kapag sinabing mas makakamurakung sa ngayon. Kailangang humingi rin sa ibang mangangalakalng kalkula at ikumpara.Ang Pakikipag Kontrata Sa Konstraksyon ! Ang importanteng dokumento ( papel ng pakikipagkontrata, plano, kalkulasyonng konstraksyon at iba pa), ay ihanda bago makipagkontrata. Para sa katiyakang presyo ng transaksyon (door-to-door sales at iba pa.), kungpumirma sa dokumento ng kontrata at hindi nagustuhan, puwedeng ipawalangbisa bago umabot sa ika-8 araw pagkatapos pumirma. Puwede ring ipawalangbisa kung walang nakasulat na terminasyon ng kontrata kahit na ito ay lumagpasng mahigit sa walong (8) araw. Kung may mga katanungan sa oras ng pakikipagkontrata at problema aymakipag-ugnayan sa Kochi Consumer Service Center (Kochi-ken Shohi SeikatsuCenter) (088-824-0999).3-2-6. Mga lugar na sanggunian na maaaring makatulong !May mga lugar na itinayo sa bawat siyudad, bayan, lokal na komunidad, para pagsanggunian tungkol sapagsusuri ng kapasidad ng panlaban sa lindol na maaaring makatulong kung kaya huwag mag-atubiling lumapitat komunsulta. (Sa wikang Hapon lang ang impormasyon)Listahan ang Sanggunian:Nilalaman ng Konsultasiyon Pangalan ng Sanggunian Oras ng pagkonsulta Karagdagang ImpormasyonLibreng pag kunsulta para sapagsusuri ng kapasidad ng panlabansa lindol at pagkukumpuni sa bahay(buong bahay)Libreng pag kunsulta para sapagsusuri ng kapasidad ng panabansa lindol at pagkukumpuni ngdisenyo ng bahay at gusali.Jutaku Taishin Sodan Center(Sha) Kochi-ken KenchikushiJimusho Kyokai Nai)TEL:088-825-1240FAX:088-822-1170(Sha) Kochi-ken KenchikushiJimusho Kyokai)TEL:088-825-1231FAX:088-822-1170(Sha) Kochi-ken Kensaku SekkeiKanri KyokaiTEL:088-872-4901FAX:088-824-810710:00~16:00Sabado,Linggo,at Pistang opisyalay sarado.9:00~17:00Sabado, Linggo, atPistang opisyal ay sarado.9:00~17:00Sabado, Linggo, atPistang opisyal ay sarado.ksjk@i-kochi.or.jpURL:http://www.ksjk.or.jpMagpakonsulta ng maaga kung ano anggustong malaman, para magkaroon ngappointment kung kailan at anong orasdapat magpakonsulta.ksjk@i-kochi.or.jpConsultation place: EKOASU Umajimura(Kochi-shi Minami-Goza, 22-33)Consultation time : every month the2-4th Saturdays 13:00 - 15:00 (Kungmaari ay makipag appointment munabago pumunta) lTEL:088-880-1812FAX:088-880-1815Pagpapakilala sa kompanya ngKonstraksiyon na may suportaat kaalaman para sa panlaban salindol at iba pa.Konsultasyon sa kakailanganinggastusin, halimbawa ng pangungutangpara sa pagkumpuni(renovate).*Konsultasyon para programa sauri ng klase ng tinitirhan.**Konsultasyon para sa sistema nggarantiya ng bahay.(Sha) Kochi-ken Kenchikushi KaiTEL:088-822-0255FAX:088-822-0612(Sha) Kochi-ken Kensetsu Gyokyo KaiKenshiku-bu KaiTEL:088-824-6171FAX:088-824-6173Kochi-ken Kensetsu Rodo Kumi KaiTEL:088-823-0058FAX:088-873-5384Jitaku Kinyukoko Shikoku ShitenTEL:087-825-0511FAX:087-826-6454(Sha) Kochi-ken Kensetsu JitsuKoshaTEL:088-850-4650FAX:088-892-14959:00~17:00Sabado, Linggo, atPistang opisyal ay sarado.9:00~17:00Sabado, Linggo, atPistang opisyal ay sarado.9:00~17:00Sabado, Linggo, atPistang opisyal ay sarado.9:00~17:00Sabado, Linggo, at Pistang opisyalay sarado.9:30~16:00Sabado,Linggo,atPistang opisyal ay sarado.Ipadala ng maaga ang gustongipakunsulta sa FAX or E-mailsikai780@mb.inforyoma.or.jpConsultation place:Kochi ShimbunTakasu Home GallaryConsultation time:every monththe 2-4th Sundays 11:00 - 16:00)* Ang mga tirahan ay may pamantayan nasinusunod na batas tungkol sa kalagayanng mga nakatira (bagong bahay at gusali)at sa mga luma at namanang bahay namayroong pagkakaibang makakamit sapagsasagawa.** Katangian at klase ng bahay aykailangang na may garantiya ngmahigit sa 10 taon ang may-ari.

3-3. Pag-iingat laban sa pagbagsak ng mga kasangkapan at iba paAyon sa lakas ng pagyanig, ang mga kasangkapan sa loob ng bahay ay babagsak dahil sa mahinang klase ng suporta. Angbahay at gusali ay maaaring gumuho na maging dahilan para makasugat o makamatay dahil sa mga basag na salamin at mganagkalat na gamit pangkusina.Ang 80% ng mga namatay at nasugatan sa malaking nangyaring lindol sa Hanshin Awaji ay dahil sa mga kasangkapangnalaglag at bumagsak sa loob ng gumuhong bahay. Ang pagmimintina sa mga kasangkapan at pagkakaroon ng matibay nasuporta sa lindol ng bahay ay nangangahulugan na ang pinsalang mangyayari ay hindi malala.Kung may suporta ang mga bintanang salamin at mga gamit pangkusina ay maiiwasan din ang masugatan. May depensa!May proteksiyon!3-3-1 Pag-iingat laban sa pagbagsak ng mga kasangkapanSa pagyanig ng lindol, ano ang mangyayari sa mga kasangkapan?Malalaglag Uugoy-ugoyUugaTitilaponMagbabagsakan (batay sa larawan) na mangyayari at dudulas sa sahig.tutumbamaggagalawanRungtitilaponMalalaglagG G Gkasangkapan,refrigerator,piano, at ibapa na tutumbaAng mga kasangkapangat iba pa aymakakaistorbosa daanan.Ang dingding ay babagsaksa sahig, masisira ang mgaimbakan ng gamit o kabinet(depende sa klase ngmateryales na ginamit sasahig na babagsakan).kasangkapan, TV, atiba pa ay titilapon atbabagsakAng mga pinagpatongpatongna kasangkapan, mgadekorasyon na nakalagaysa itaas ng kabinet ay babagsak.Ang kalagayan sa loob ng bahay nang nangyari ang malaking lindol sa Awaji Hanshin.Sa bahay (Lathala: Kobe public information division)Mga babala na dapat tandaan.(1) Huwag maglagay ng mataas na kasangkapan saibabaw ng karpet at tatami.Ang mataas na kasangkapan ay mas mainam ipatong samatigas na sahig kesa sa malambot na sahig lalong-lalo naang magkapatong na bagay.Sa Opisina (Lathala:Hyogo public information division)(2) Ang mga bagay na mabigat ay sa ibaba ilagayat ang mga magaang bagay ay sa itaas.Huwag maglagay ng mga delikadong bagay sa itaas ngkasangkapan katulad ng salamin at plantsa ganuon din angmabigat na TV at iba pa.Ang kahoy na sahig ay mas ligtas kesa sa karpet at tatami.

(3) Maglagay ng mga metal na pangsuporta.Ang metal na pangsuporta ay murang bilihin lamang para sa ating kaligtasan. Sa pagsasagawa ng layunin naito ay piliin ang tamang lugar na nararapat.(Sa mga nakatira sa mga paupahang bahay ay kailangang humingi ng pahintulot sa may-ari.)Gumamit ng L type na metalPagpipirmi ng kasangkapansa matibay na lugar. (haligi,hamba, ding-ding, harang,tabla, matigas na kahoy ).ipako ang aparador samatigas na haligi.Ang kagamitan ay italing belt o chain na mayangulong 30 degrees,kung ito ay maluwagwala ring epekto.Kung ang pagkakadugtongay hindi masyadongmatibay, kailangangipako sa haligi.Banating maigi.hindi lalagpas saanggulong 30 degreesKailangang ikabit sa magkabilangparte ng kasangkapan.Tapalan ng pangproteksiyong“film”ang salaminLagyan ng mga sapinggomang pang proteksiyonupang hindi dumulas angmga bagay na nasa loob.Paglagay ngpangsarado pagpirmi sa kasangkapangumamit ng L type metal sa pagpirmisa dingdingang magkapatong na kagamitan aypagkabitin. kung ang ding-ding ay hindipuwedeng butasan. Isandal ng maigi sa dingding.Mas ligtas kung Ang kasangkapan ayilihis ng kaunti at lagyan sa ilalim ngpangharang at ang itaas ay na kasandalsa dingding.KaligtasanKaligtasanPasakan ng door stopper at ng saganuonang dulo sa itaas ng kasangkapanay nakadikit sa ding-ding. Gomang pangproteksiyonsa mga kagamitanLagyan ng gomang pangproteksiyonang mga kagamitan para hindimahulog ( kasangkapan at mgabagay eletrisidad na gamit) Tamang paglalagayng metal o pako.Ang paglalagay ng mgametal sa lugar at sa mgakasangkapan ay malakingbagay.krakkk…sorrypo!gumamit ng mahabangturnilyong pangkahoytutumbaako!

(4) Pag-aralan muli ang pag-aayos ng mga kasangkapan.Huwag maglagay ng mga kasangkapan na malapit sa kuwartong tulugan at sa daanan ng pintuan.partengtulugantutumbaang tamang posisyon ngtulugan ay kailangang nasagilid ang kasangkapan.partengtulugantutumbakung ang tulugan ay nasa harapan ngkasangkapan kailangang may hustongdistansya na layo na mas mahigit sataas nito.TVtitilapon at babagsakpartengtuluganhindimakakalikaslabasan atpasukantutumbahindi mabubuksanang pintuan.kasangkapan(5) Ang mga de-kuryenteng gamit,piano at iba paay dapat ipirmi.Magtanong ng mga tamang paraan ng pagpirmi ngmga gamit sa pinagbilhan ng kagamitan o kaya sagumawa ng produktong ito. (Babala sa pagbili)Kung balak palitan ang mga de-kuryenteng gamitgaya ng TV o personal computer, piliin ang magagaangna bagay.(6) Ang hindi na kailangang gamit ay itapon o kayaay dalhin sa recycle shop.Ang hindi na ginagamit katulad ng lumang damit,itinaling mga babasahin ay dapat ng itapon. Angmaaliwalas na paligid ay madali para sa paglikas saoras ng sakuna.3-3-2. Protekta sa mga salaming nagkalat at iba pa.Tapalan ng pangproteksiyong film ang mga salamin.Kahit ang kwarto ay nasaan mang lugar, dapat nating tapalan ng pangproteksiyong film ang mga salaminlalong-lalo na sa mga kuwartong pinaglalagian ng matagalan (tulugan, sala, at iba pa.) at ganuon din sapaliguan.Piliin ang may mataas na klase at masilyang pangproteksiyon ng salamin.Mag-ingat sa mga kagamitang pangkusina na nagtalsikan at nagkalat.3-4. Dapat gawing paraan para sa kaligtasan.Maaaring maganap ang lindol na hindi kasama ang pamilya. Isipin ding hindi kaagad makakauwi kung kayatkailangang pag-usapan ng buong pamilya kung saan dapat pumunta sa oras ng kagipitan ( halimbawa: Lugar natumatangkilik sa oras ng kagipitan, sa bahay ng kaibigan at iba pa.) At higit sa lahat ang bawat isa sa pamilya aydapat alamin ang kontak sa trabaho o kaya sa paaralan. Kung sakaling aalis ng bahay ay kailangang mag-iwanng sulat (note) na madaling makita at dapat ding pag-usapan kung paano magkakaroon ng kontak sa bawat isa.Lalong-lalo na sa mga lugar na nagaganap ang sakuna ay mahirap gumamit o kumontak sa telepono. Gamitinnatin ang mga sumusunod na pangserbisyong mensahe.3-4-1. Kung paano ang paggamit ng Telephone Voice Mail Dial Service para sa sakuna “117”Sa oras ng kagipitan (lindol na may lakas na mahigit pa sa 6 magnitude at iba pa) ang NTT ay may serbisyo ngTelephone Voice Mail Dial Service (Saigaiyou Dengon Dayaru Sa-bisu). Hindi kinakailangang magparehistropara ito ay magamit. Makakatulong ito para sa pagkontak , sa pagtatanong ng kalagayan, at kaligtasan ng ibapang pamilya, at mga kaibigan nainabot ng sakuna.* Ang pagsimulang paggamit ngserbisyo ng Telephone Voice MailDial Service sa oras na maganapang sakuna ay inilalahad sa TV,radyo at iba pa.Paraan ng pagrekordng mensahe.may patnubay na sasagotmay patnubay na sasagotilagay ang telephone no. ng iyong bahay kung pareho ang lugar ilagay ang telephone no. ng iyong bahay kung pareho ang lugarng pangyayari ng sakuna, kung nasa ibang lugar ay ilagay ang ng pangyayari ng sakuna, kung nasa ibang lugar ay ilagay angtelephone no. kung saan ang pinangyarihan ng sakuna at telephone no. kung saan ang pangyayari ng sakuna at ilagay angtelephone no.kung nasaang lugar.may patnubay na sasagotsabihin ang mensahe (30sec.)Sa pakikinig ng rekordng mensaheilagay angtelephone no.kung nasaang lugar.may patnubay na sasagotmay patnubay na sasagotmay patnubay na sasagotpakinggan ang mensahe.

3-5. Ang importanteng gamit na nakahanda na dadalhin at mga gamit na dapat itabi.Kung mangyayari ang lindol, ang importanteng gamit nanakahandang dalhin sa oras ng sakuna at ang mga gamit naitinabi para sa lugar ng kupkupan (shelter) ay magka-iba.3-5-1. Ano ang mga importanteng gamit na dapat dalhin sa oras ng kagipitan?Kung magyayari ang lindol kailangang nakahanda ang mga importanteng bagay na dapat dalhin sa oras ngkagipitan, na kung maaari ay magaang bagay at kinakailangan lamang sa lugar ng kupkupan. salamin sa mata, pustisong ipin, gamot na kailangan helmet o bagay na pangprotekta sa ulo, sports shoes flashlight, a portable radio, spare battery pera (maglagay rin ng barya), at mga importanteng gamit Passport, a Certificate of Alien Registration, Insurance Certificate3-5-2. Ano ang mga gamit na dapat itabi (para sa lugar ng kupkupan)Pagkaraan ng lindol, hindi agad-agad makakakuha ng mga kailangang pangkabuhayan sa pang-araw-araw katuladng tubig, pagkain. Hindi rin kaagad makakapaghanda ng mga kailangan kung kayat kailangan ay mayroon tayonginimbak na tubig, pagkain at iba pa hangang sa dumating ang tagapagligtas. Ganoon pa man kung magkaroon dinng tsunami ay kailangan din natin ang mga itinabing pagkain sa lugar ng kupkupan sa oras na hindi makakauwi ngtahanan. Hanggat maaari ay mahigit sa 3 araw na pangangailangan ang dapat na itabi. Tubig na inumin. Sinasabi na ang isangtao ay kailangan ng 3 litrong tubig sa loobng isang araw.Tubig nainuminTubig nainuminTubig naTubig nainuminTubig naTubig nainumininumin Karagdagan nito kung mayroon sa pamilya na vegetarian,kailangan ng gatas na pulbos at diaper, at kung mayroonmang kaugnayan sa relihiyon na sinusunod at iba pa. Ang pagkain, tubig, gas, at kuryente ay maaaring mawala at matagalan bagomagkaroon ng serbisyo kayat kailangan magtabi tayo ng dapat pamalit nagamit sa oras ng kagipitan. Pangmatagalang imbak (stock) ng pagkain na puwede sa ano mangpanahon. Hindi na kailangang lutuin. Hindi masyadong malaki na hindi makakaistorbo sa lalagyan. May tamang kalorie at sustansiya Puwedeng ring kainin ngbata at matanda.gatas naTinapay napulbosnasa latalutongkanin(instantrice)3-5-3. Mga gamit na malaki ang maitutulong habang nasa oras ng kagipitan. Kung mawawalan ng kuryente ay malaki angtulong ng flashlight (hanggat maaari maglagaysa lahat ng kuwarto) portable radio, at baterya. Kung mawawalan tayo ng tubig gumamit ngsaran wrap para sa pangsapin sa plato ((hindikailangang gamitan ng tubig ). Plastic bag (kungbubutasan ay puwedeng gawing kapote). Kung mawawalan ng gas o kaya ay oilheater ay magagamit ang Portable gas stove atDisposable kairo. Mga sanitary goods katulad ng tuwalya, toilet paper,wet tissue, underwear (gamit na pangpalit), emergencymedicine, sanitary items, diaper, at mask. Kailangan din ng guwantes (working gloves), bar jackat pala (shovel), para sa pagbalik sa dating kaayusan opagtulong sa ibang napinsala. Kung ang pangpublikong sasakyan ay hihinto ay makatulongdin ang bisikleta o kaya motorbike sa pagpunta sa mga lugar. Kailangan din natin ang barya para sa public telephone.“Disposable”kairo.

3-5-4 Mga paalaala sa pang-araw-araw na pamumuhay at mga paraan ng paghahanda ng mgakinakailangan bagay na dapat dalahin at iimbak.Ang mga kinakailangang bagay na dapat dalhin ay pagsamasamahin atilagay sa malapit sa tulugan o kaya ay itali at isabit sa dingding na malapitsa daanan na madaling makita, para sa oras ng paglikas.Maaaring sa gabi mangyari ang lindol kung kaya ang mga kinakailangangbagay katulad ng flashlight, radyo at tsinelas (sapatos) at iba pa ay ilagay sa tabing tulugan.Magtabi ng maraming tubig at pagkain para sa pangaraw-araw napangangailangan. Tingnan ang “expiration date” at gamitin ito bago malumaat palitan ng bago.gamot3-6. Pag papamiyembro ng Seguro (Health Insurance and Earthquake Insurance)3-6-1 Pagkuha ng Pangkalusugang Seguro(Health Insurance).Ang hindi nakapagpamiyembro ng Pangkalusugang Seguro (Health Insurance) ay aakuin ang lahat ng babayarinsa pagpapagamot kung sakaling masugatan ng dahil sa lindol o iba pang sakuna. Alamin at kumpirmahin kung angsarili at pamilya ay may Pangkalusugang Seguro na. Kung wala pa ay gawin ang pagpapatala.3-6-2 Pagkuha ng Seguro sa Lindol (Earthquake Insurance)Ang sunog na sanhi ng lindol ay hindi sakop ng Seguro sa Sunog (Fire Insurance). Ganun pa man, ang subskripsiyonng seguro para lamang sa lindol ay hindi isinasagawa, ayon sa pagkakasunod at sa paghahanda nito ay kailangangmagkasama ang Seguro sa Sunog at Seguro sa Lindol. Ang mga pagkasira ng mga gusali (tirahan) o mga naapektuhangkabahayan ng dahil sa lindol ay kailangang bigyan ng pansin. Ang “Insurance” na ito ay pinangangasiwaan ng sabay nggobyerno at “Non-life Insurance Company” base sa “Batas Tungkol sa Seguro ng Lindol”.Ito ay ibinabatay sa grado o laki ng pinsalang matatamo. Kung ang lahat ay magigiba, 100% ng presyo ng kontrataang matatanggap, samantalang kung kalahati naman ay 50% lamang. Kung maliit lamang ang mapipinsala ay 5%ng presyo ng kontrata ang matatanggap. Para sa karagdagang kaalaman at detalye tungkol sa Seguro ng Lindol(Earthquake Insurance), sumangguni at makipag-ugnayan sa Nihon Songai Hoken Kyokai(Telepono:0120-107808)Homepage: http://www.sonpo.or.jp) at sa Nihon Songai Hoken Kyokai Shikoku Branch (Telepono: 087-851-3344).Ang mga impormasyon ay sa wikang Hapon lang.3-7.Paghahanda ng mga nakatira sa parehong lugar. (Pagsali samga organisasyon para sa pag-iingat sa darating na sakuna)3-7-1 Ano ang boluntaryong organisasyon para sapag-iingat sa kalamidad?Sa oras ng kalamidad, ang ating sarili at ating lugar nanasasakupan ay dapat magtulungan sa isa’t-isa. Ito aysinasabing pangunahing halimbawa rin ng organisayon.Kahit hindi na magtatag ng bagong organisasyon ay maymga organisasyon na tulad ng mga grupo ng estudyanteat asosasyong pangbayan na maaaring lahukan.Angmga ito ay nagsasagawa ng mga anti-disaster ( BosaiKatsudo) sa loob ng isang taon.Ang pagsapi sa organisasyong tulad nito aymaihahalintulad na rin sa pagsapi sa boluntaryongorganisasyon para sa pag-iingat sa kalamidad.3-7-2 Bakit kailangan ang boluntaryong pagsali sapagsasanay para sa kalamidad?Sa oras na maganap ang Nankai lindol, ang pagkilosmga bumbero at pagtulong ng ibang organisasyon aymaaaring hindi maging sapat. Sa ganitong pagkakataonay makakatulong sa mga kapitbahay kung mayroongmasugatan o magkaroon ng biglaang sunog. ang ginawang rescue at relief ng mga tao samalaking lindol sa Hanshin Awaji40.030.020.010.00%34.9sariling lakas31.9sa pamilya28.1sa mga kaibiganat ng kabitbahay2.6sa mga dumadaan1.7sa mga grupo ngtagapagligtas ang malaking lindol sa Hanshin Awaji ay nagtala ng mganatabunan ng buhay, mga nakulong at nanatili sa mga gusaliat iba pa. Ang 95% na nakaligtas ay dahil sa sariling lakas,pamilya, mga kapitbahay na nagtulong-tulong at iba pa.0.9at iba pa

3-7-3 Ang mga gawain ng boluntaryong pagsali ng pagsasanay para sa kalamidadAlamin ang kalamidad.Kailangang alamin ang lahat tungkol sa kalamidad na maaaring mangyari sa iyong lugar na kung saan ka nakatira.Halimbawa: Pag-aarala ng kalamidad ( yanig, Tsunami, galaw ng tubig sailog dahil sa Tsunami, ng sunog, kalamidad sa pagguho, at ibapa).Alamin ang lugar o areaSa mga nabanggit na kalamidad, dapat alamin ang sagot na sa tanongna “Saan” (Halimbawa; ang lugar at ruta ng paglilikasan). Kailangangmagdesisyon at alamin ang sitwasyon ng paligid at mga residente nanangangailangan ng tulong katulad ng mga may sakit na tao, matatanda, mgamay kapansanan at iba pa.Paggawa ng mapa ng lugar atHalimbawa: Paggawa ng mapa ng lugar at ruta ng paglilikasan.ruta ng paglilikasan.Ang pagsasanayHuwag ipagwalang bahala ang pagsasanay (training) para maprotektahan ang sarili sa kalamidad.Halimbawa: a) pagmimintina sa mga lugar ng paglilikasan at sa mga ruta ng daanan b) ang pagsasanay sa paglikasc) pagmimintina sa mga pamatay ng apoy (fire extinguisher) at iba pa pati ang implementasyon at pagsasanay saparaan ng paggamit nito.3-7-4 Paglahok ng mga miyembro ng mga bihasang institusyon sa mga gawain para sa pag-iingat sakalamidad.Hindi lamang ang boluntaryong organisasyong ng bawat lugar ang kumikilos upang magsanay para sa kalamidad.Sa mga opisina at paaralan ay may ginagawa ring mga aktibidad na may kinalaman sa pag-iingat para sa kalamidad.Upang maging matagumpay ang ganitong gawain kailangan ang partisipasyon, pagpapanatili ng pakikipagrelasyongsosyal sa mga Hapon at pakikisalamuha sa paligid dahil sa oras ng kagipitan ay maaari silang makatulong.Sa mga taong hindi marunong ng salitang Hapon, ang mga pangkaraniwan at madaling salita ng pagbati tulad ngMagandang umaga (Ohayo), Magandang Tanghali(Konichiwa), Magandang Gabi(Konbanwa), at Good Night oPaalam (Oyasumi nasai) ay maaaring makatulong para mapanatili ang pakikipagrelasyon sa mga nakatira sa paligid. Kung gustong kumuha ng maiklingpagsasanay para sa biglaang pagliligtasng buhay.Kung walang aktuwal sa pagsasanayay hindi pinahihintulutang magbigay ngpaunang lunas ang sinuman sa panahonna kailangang magligtas ng buhay. Angmaikling kurso ukol dito ay ginagawa samalapit sa inyong “Fire Station”.CMaaaring magpatala bilang isangindibiduwal o grupo ng isang organisasyon.* Tatlong oras ang pagsasanay at libre ito. Kung gustong kumuha ng pagsasanayparasa pag-apula ng sunog, sumangguni sabawat malapit na “Fire Station”. Kung gustong sumali sa mga gawaingpangboluntaryo ng mga Organisasyon namay kinalaman sa pag-iingat sa kalamidaday makipag-ugnayan sa mga nakatalagasa “anti-disaster” sa bawat nakakasakopsa inyong siyudad, bayan, at mga “village”para sa mga katanungan3-7-5 Paglahok sa Linggo ng Pagsasanay tungkol sa kalamidad(Anti-disaster)Sinimulan ng sentral na gobyerno at ng grupo ng mga kinatawan sa lokal na pamahalaan ang programa tungkolsa “Anti-disaster”. Pinapalawak at pinapalalim nito ang kaalaman tungkol sa kalamidad tulad ng bagyo, malakasna pag-ulan, malakas na pagbagsak ng yelo, pagbaha, mataas na alon, paglindol at Tsunami. Sa masinsinangpaghahanda ay maaaring makaiwas at mabawasan ang mga pinsala na dulot ng kalamidad. Ang mga pagsasanaytungkol sa kalamidad ( Isang Araw ng Pagsasanay. Isang Buong Linggo ng Pagsasanay at iba pa) ay ginagawa samagkakaibang okasyon sa bawat lugar ng Japan at sa lugar na nakakasakop sa inyo.Ang mga itinakdang okasyon na ito na ginagawa taun-taon sa magkakahiwalay na buwan ay ang mga sumusunod:Isang Buong Linggo ng Anti-disaster (Bosai Shukan, Agosto30-Setyembre 5), Isang Araw ng “Anti-disaster” (Bosaino Hi, Setyembre 1), Isang Buong Linggo para sa Boluntaryo at Anti-disaster (Bosai To Volunteer, Enero 15-21),Ang “Anti-disaster” at ang Araw ng Boluntaryo (Bosai to Volunteer no Hi, Enero 17) at ang Buwan ng Mayo aypara sa pag-iingat sa baha. Sa panahong ito ang mga dayuhan ay kailangan ding gawin ang makakaya at alamin angmga bagay tungkol sa paghahanda at kaalaman sa pag-iingat sa kalamidad.

Inaasahan ang seryosong pinsala sa loob ng probinsiya dulot ng malaking lindol. Dahil ditomahihirapang makarating ang tulong ng mga organisasyon ng bumbero para magligtas ng buhay ngtao kaya napakaimportanteng protektahan ang sariling buhay.4-1. Kung nasa loob ng bahay at gusali.Ang mga bahay at gusali na mahina ang resistensya sa lindol ayon sa pagsusuri nay may posibilidadna magbagsakan ang mga kasangkapan at mga salamin. ( Nasa pahina 4~10 ang mgakaragdagang impormasyon sa paghahanda)4-1-1 Kung nasa kuwartoAng mga malalaking kasangkapan at angmga estante ng libro ay matutumba. May mgakuwadro na babagsak kayat magtago sa ilalim ngmatibay na mesa, upuan at iba pa4-2. Kung nasa labas4-2-1 Kung naglalakad sa kalyemalapit sa mga gusali, mag-ingat samga bagay na maglalaglagan tulad ngmga salamin ng bintana at signboards.Protektahan ang ulo ng anumangbagay na dala at lumikas sa ligtas nalugar.4-2-3 Habang tumatawid sa “overpass” at tulay.Kailangang tumakbo sa pinakamalapit na dulong tulay at kung maaari ay huwag manatili sa itaasnito. Ngunit kung nasa ibabaw na ng tulay ay dapatmaupo, humawak sa mga bakal at huwag kumilosupang hindi tumilapon.4-1-2 Kung nasa loob ng “elevator”.Ang mga “elevator” na may mgasensitibong instrumento para salindol o “earthquake sensor device”ay otomatikong humihinto sa malapitna palapag kung may pagyanig.Samantalang ang mga “elevator”na wala ng nasabing instrumento aykinakailangang pindutin ang lahat ngbuton kung may pagyanig at bumabasa hihintuang palapag. 4-2-2 Kung naglalakad sa tabi ng bloke ng konkretong paderDapat na lumayo at umiwas agad dahil ang mga ito ay mayposibilidad na bumagsak at magiba.4-2-5 Kung malapit sa dagat at ilog.Kung may babala ng Tsunami, lumayo kaagad sa tabing dagat at ilog. Ang ilog ay tataas sanhi ng Tsunami.Humanap ng mataas na lugar at lumikas. Kung nasabaybaying dagat, kailangan maging handa sa pinsalang biglang dating ng Tsunami. Tumingin sa paligid attiyakin kung may mataas na gusali na mapupuntahan.4. Pagprotekta sa sarili para sa Nankai Lindol4-2-4 Kung nasa loob ngkabundukan.Umiwas sa ilalim ng tuktok ngbundok na may mga malalakingbato.

4-3. Kung nakasakay sa sasakyan.4-3-1 Kung nagmamaneho ng sasakyanKung makaramdaman ng pagyanig bagalan angpagpapatakbo, gumawi sa parteng kaliwa ng kalsada athuminto. Patayin ang makina at huwag mataranta.Ang mahabang pakurbada ng “highway” na malapit sapasukan at labasan ng tunnel ay delikado sa pagbagsak ngmga bato kung kaya iwasan angganitong lugar at huminto.Huwag ikandado ang pintuan,iwanang nakakabit ang susi samakina at lumayo sa sasakyan.Siguraduhing walang naiwangimportanteng bagay at iba pa saloob ng sasakyan.Siguraduhing hindi makakaistorbo sa ibang sasakyan nadadaan para hindi mabunggo.4-3-2 Kung nakasakay sa bus, tren at iba pa.Ang paglalagay ng seat belt at paghawak sa bakalay mga proteksyon sa sarili kung biglang hihinto angsasakyan. Sumunod sa mga sasabihing instraksyon ngtaong nakatalaga at makipagtulungan ng matiwasay.Iwanangnakalagayang susi.4-4. Pag-alam sa bagong balita tungkol sa lindol.Ang balita tungkol sa lindol ay madaling malaman. Kapagmay malakas na pagyanig, sa loob lang ng ilang segundoo bago magsampung segundo ay naiuulat na ito. Ang mgabagong impormasyon ay maaaring malaman kaagad sapamamagitan ng TV, radyo at iba pa. Ngunit maaaring hindimaging mabilis ang paghahatid ng balita sa mga lugar namalapit sa “epicenter” kung saan malakas ang pagyanig.Kung makapanood at makarinig ng biglaang balita ay huwagmataranta.Panatilihing maging mahinahon, lumipat sa ligtasna lugar at protektahan ang ulo. Gumawa ng mg hakbangdepende sa sitwasyon ng paligid upang maiiwas ang katawansa pinsalang dulot ngImage Report: Isinagawa ng NHK4-5. Pagprotekta sa sarili kung may Tsunami.4-5-1 Mga Katangian ng Tsunami Ang Tsunami ay Ang alon ay magaganap mataposang pagyanig.Ito ay dumaratingsa pagitan ng3~30 minuto.Ito ay karaniwangmataas kayatdapat na lumikassa mga lugar namataas pa sa tatlongpalapag.paulit-ulit atmagpapabalik-baliksa loob ng animna oras.Hindi kailangang umasa sa paghupa ng alon.Ang ilog at daanng tubig ay aapawat tataas.Hindi masasabing ang unang alon ang pinakamalaki.Maaaring mabilis na tumaas ang Tsunami sa dulo ngbaybay o cape .Ang tao ay hindi makakatayo kahit na hanggangtuhod lang ang taas ng tubig.Hindi kayang kontrolin sa daungan ang mgasasakyang pandagat.Ang haba ng oras ng Tsunami at taas nito angmagpapabago sa lahat ng posisyon at sukat ng lindol.Ang pagbalik ng alon sa laot ay may malakas napag-agos na kayang ianod ang anuman at simuman.Ang masikip na daanan sa harbor (dike) ay maaaringmahagupit ng agos ng tubig

4-5-2 Pinsala dulot ng Tsunami.Malulunod ang tao at masisira ang mga bahay.Ang mga bagay na inanod ay magiging sagabalpara sa pagtulong sa tao.Magkakaroon ng sunog.Maraming bagay ang aanurin sa loob ngdaungan na posibleng maging sanhi ng sunog atmakasagabal sa sasakyang pandagat.Ang area ng Hokkaido Aonae, Okushiri-choarea bago lumindol (inilathala sa Okushiri-cho)4-5-3 Mga paalala sa paglikas kung may TsunamiAng nasabing distrito na nakaranas ng mga sira ng dahilsa Lindol na may kasunod na Tsunami na naganap saHokkaido Southwest noong July 13, 1993 ng umaga(Kuha kinabukasan pagkatapos ng lindol at inilathala sapahayagang Kyodo)Kung umuugaKung ano pa manPaglisan6 na orasPagkalipas ng malakas na pagyanig sa loob ng halos 100 segundo.Hindi na kailangang maghintay pa ng alarma (dalhin ang mga pansarariling bagay na madalingbitbitin na kailangan sa paglikas tulad ng salamin sa mata, gamot, transistor, “flashlight” at iba pa.Lumikas kaagad sa malapit at mataas na lugar. Kung walang mataas na lugar, umakyat sa mga gusalingkonkreto na mas mataas pa sa ikatlong palapag. Tumakbo at tumakas na walang gamit na sasakyan.Ang Tsunami ay paulit-ulit. Gawin ang paglikas sa ligtas na lugar at manatiling nakaantabay sa radyo parasa mga babala tungkol sa Tsunami. Huwag munang bumalik sa mga tahanan sa loob ng anim (6) na oras.4-5-4 Paghahanda para sa paglikas satsunami (tsunami evacuation plan)Desisyunan ang lugar na paglilikasan.Desisyunan ang ruta ng paglilikasan.(Mahalaga itong madaanan kahit minsanupang makita ang aktuwal na kondisyon.) Laging tandaan ang mga marka ngTsunami sa mga lugar ng paglilikasan.Tsunami Evacuation Area(Kochi unification design)Tsunami Evacuation Area(National unification design) Ang parehong senyales na ito ay nakatayo sa Prefecture ngayon.4-6. Magpapatuloy pa rin ang mga delikadong sakuna.4-6-1 Paalala kung may sunog.Kung may banta na pagkalat ng apoy, lumikas sa mgamalalaking parke at iba pang mga ligtas na lugar.4-6-2 Paalala tungkol sa after shock.May mga impormasyon na ipalalabas ang “MeteorologicalAgency” tungkol sa “after shock”. Kinakailanganang ibayong pag-iingat. Kung maaari huwag ngpumasok sa bahay na malapit ng masira. Ang mga lugarna delikado tulad ng may badyang pagguho ng lupa atiba pa ay dapat ding iwasan.4-6-3 Paalala sa pagguho ng bundok.Sa pagguho ng bundok, ang ilog ay mababarahan nglupa at mga ato at magkakaroon ng malaking baha naaagos sa mga mababang lugar na masyadong delikadokaya gawin na kaagad ang paglikas.Ang dating Niigata Ken Koshi-gun Yamakoshi-murana ngayon ay Nagaoka shi Imokawa (report galing saMinistry of Land, Infrastructure And Transport Office)

4-6-4 Mga hakbang sa pagpuksa ng sunog.Ang tatlong (3) pagkakataon sa pag-apula ng sunog.Habang mahina pa ang nararamdamang pagyanigtanda ng mahina ring kalansingan ng mga gamit.Kung lalakas ang pagyanig, unahin ang sarilingkaligtasan. Habang maliit at nag-uumpisa pa lang ang sunog,puksain agad ito sa loob ng isa o dalawang minutoupang hindi kumalat.Habang may sunog!Sa pamamagitan ng pagsigaw ay ipaalam kaagadsa mga kapitbahay ang tungkol sa sunogPuksain ng maaga ang apoy habang hindi pakumakalat sa kisame. Bilisan ang paglikas kung ang apoy ay kumalat nasa kisame.Magiging kapaki-pakinabang ito kung gagamitin!!Ang paraan ng paggamit “fire extinguisher”Hilahin ng maingatang “pin” paitaas.Hawakan ngmahigpit angpindutan.Itapat ang hose sapinagmumulanng apoy.Kailangang maghanda ng fireextinguisher sa bawat tahanan.Kung may Sunog, huwag mataranta, tumawag sanumero ng 119, at ito ang dapat sabihin.:May sunog !! (emergency po) Nasusunog ang (Emergencymay sugatan). Ang lugar po sa Ako ay po si Malapit po sa Ang numero ng telepono po ay 4-7. Impormasyon tungkol sa lindol at kung saan makakahingi ng tulong.Ang pamunuan ng probinsiya, siyudad, bayan at lokal na komunidad ay magpapaabot ng impormasyon hinggil sapagyanig sa bawat lugar, kundisyon ng pinsala, “aftershock”, sitwasyon ng tranportasyon, elektrisidad, serbisyo ngtubig at gas, at iba pang mga bagay na dapat alamin sa pamamagitan ng TV at radyo. Iwasang tumanggap ng malingimpormasyon.4-8. Makipag-ugnayan sa kinauukulan, embahada at konsulado.Ang mga miyembro ng pamilya na nakatira sa labas ng bansang Hapon ay kadalasang nakikipag-ugnayan saembahada, pamunuan ng probinsya, syudad, at lokal na komunidad upang kumpirmahin ang inyong kaligtasan.Pagkatapos ng lindol at kung ang lahat ay kalmado na, makipag-ugnayan sa pamunuan ng lokal na komunidad upangmaipaalam sa embahada at konsulado ang inyong kaligtasan para sa kapakanan ng inyong pamilya sa labas ng bansangHapon. Dagdag pa rito, makipag-ugnayan din sa pinagtatrabahuhan at organisasyong kinabibilangan para ipaalam dinang inyong kaligtasan.4-9. Ang “triage” bilang tulong pangmedikal.Sa panahon ng sakuna na dulot ng lindol maraming sugatan ang maaaring maitala. Sa ganitong sitwasyon kadalasanghindi sapat ang bilang ng mga gamot, doktor at nars para makapagligtas ng buhay. Para mailigtas ang maramingbuhay lalo na ang mga mas nangangailangan ng paunang lunas, isagawa ang konsepto ng“triage”. Ang “triage” ay angpag-aayos ng mga bagay-bagay ayon sa prayoridad. Sa panahon na ito kailangan ang malawak na pang-unawa paramaisagawa ang panggagamot. Ipaalam sa mga doktor o nars ang kalagayan ng mga sugatan. Unahin ang mga pasyentena nasa kritikal na kondisyon. Sa oras na ang lindol ay maganap, maraming buhay ang maililigtas kung isasagawa angpanggagamot alinsunod sa konsepto ng“triage”.

4-10. Ang pamumuhay sa emergency shelterHindi madali ang pananatili sa emergency shelterKinakailangan ang kooperasyon ng lahat.4-10-1 Ang emergency shelterIto ay lugar na pansamantalang tirahan sa panahon ng kalamidad. Ipinaaalam sa mga tao sa pamamagitan ng“evacuation advisory” ang lugar kung saan dapat lumikas tulad ng mga eskwelahan, mga pampublikong gusali, mgaparke at iba pa. Ang mga taong nakatira sa parehong lugar, at mga grupo ng boluntaryong organisasyon sa “Antidisater”ang nagdedesisyon kung saan dapat lumikas. Ang pansamantalang paglilikasan ay maaari ring sa bawat“area” na may lugar na bukas at mga bakanteng lupa at ibapa.4-10-2 Mga dahilan kung bakitdapat lumikas sa emergency shelter.4-10-3 Apat na alituntunin sapananatili sa emergency shelter. Kung hindi puwedeng tumigil sa sariling bahaydahil ito ay gumuho dulot ng Tsunami o natupokdahil sa sunog, walang suplay ng kuryente, tubig,gas at iba pa. Kung delikado ang sitwasyon ng bahay dahil sabantang pagguho ng lupa sanhi ng “after shock”. Kung hindi kayang protektahan ang sarilisa sunog, pagguhong bundok at ibapa.4-10-4 Ang impormasyon sashelter at lugar ng pamumuhay. M a k i k i t a s a s h e l t e r a n g s a m a - s a m a n gimpormasyon tungkol sa lindol, pamumuhay at mgasuplay ng pagkain. Dagdag pa rito, maaaring manirahan pansamantalaang mga taong hindi puwedeng mamuhaysa kanilang tahanan. Sa lugar na tinitirhan ay importante angmadalas na pakikipag-ugnayan sa grupo ng mgaboluntaryo ng “Anti-disater” at iba pa. Lahat ay sama-sama ang pamumuhay saemergency shelter kung kaya sundin ang naaayonna regulasyon. Kailangan ang kooperasyon at pakikipagtulunganupang maging maayos ang pananatili saemergency shelter. Bigyan ng pansin angmga may sakit, may mgakapansanan, matatanda, atmga nagdadalang-tao nanangangailangan ng tulong.Ang “shelter” ay hindi lang tuluyan ng maymga gumuhong bahay. Ito ay para rin sa mgaang bahay ay hindi naman nasalanta ng hustongunit hindi na puwedeng tirhan at pamuhayanng maayos dahil sa walang suplay ng kuryente,tubig, gas,at iba pa. Sila man ay maibibilang rinna biktima kaya kailangang mabigyan din ngoportunidad para sa shelter atmakatanggap ng pagkain atiba pa.4-10-5 Mga taong dapat kalingain???4-10-6 Paglikas at pamumuhay ng bukod pa sa “evacuation area”.Ang mga residenteng hindi lumilikas o nanirahan sa “evacuation center” at mas piniling manatili sa mga tolda atsasakyan ay di kapanipaniwala na makakapamuhay ng maayos. Maaring magdulot ng hindi magandang apekto sakalusugan, sarili at pamilya sa panantili dito.Noong taong 2004, sa naganap na lindol sa Niigata Ken Chu-etsu, matatandaan na may mga binawian ng buhaysa mga pansamantalang nanirahan sa sasakyan. Dahil sa masikip na espasyo, parehong posisyon o pustura, hindimaiunat na mga paa at iba pa ay naging mahirap ang pagdaloy ng dugo sa baga, utak, at puso na naging sanhing pamumuo ng dugo (thrombus). Ang pagkamatay sanhi ng ganitong sitwasyon ay tinatawag na “EconomyClass Syndrome”. Laging isaisip ang pangangalaga ng katawan sa pamamagitan ng tamang pagtanggap ng tubig,paggalaw-galaw, at pagsuot ng mga damit na maluwag lalo na sa pagtulog.

5. Karagdagang Kaalaman5-1. Pagsali sa mga gawaing boluntaryo.Kung mangyayari ang kalamidad, ang mga taong nangangailangan ng espesyal na suporta ay angmga matatanda, may kapansanan, maysakit, buntis, nagpapasuso, at sanggol. Ang mga dayuhan nahindi masyadong apektado ng kalamidad ay maaaring sumuporta sa mga biktima na nangangailanganng tulong. May itinakda ang mga siyudad, bayan, at lokal na komunidad na mga “Voluntary Centers”sa panahon ng kalamidad na namamahala sa pagtatayo ng kanlungan o shelter at pamamahagi ngpagkain at tubig. Ang mga dayuhan ay hinihikayat na sumali sa ganitong grupo para sa pag-iinterpret attranslasyon.5-1-1 Pagpaparehistro bilang boluntaryoPara sa buong kaalaman sa Niponggo at mga pangaraw-araw na komunikasyon sa Hapon, makipagugnayansa seksiyon ng pag-aaral ng salita (linguistics) sa Kochi International Association (walangbayad sa pagpaparehistro). Para sa mga dayuhang boluntaryo na nakatanggap ng espesyal na pagsasanay,sila ay may partisipasyon sa biglaang pagkakaroon ng kalamidad hindi lamang para sa interpretasyonat translasyon gayun din sa mga pagsasanay na ginagawa ng una sa probinsiya para sa mga nakatirangdayuhan na nagparehistro.Dagdag pa rito, sila ay maaari ring ipadala ayon sa kahilingan ng ibangprobinsiya na masasalanta ng lindol para sa interpretasyon.5-2. Pagsusuri at pagklasipika sa pinsala ng bahay at iba pa.Ang mga lugar na nakaranas ng matinding pinsala sa bahay ay nagkakaroon ng imbestigasyon. Angresulta nito ay nahahati sa (3) tatlong klase;. Una, desisyon sa lawak ng kritikal na bahagi ng bahay.Ikalawa, desisyon sa lawak ng parting napisala at ang huli ang papel ng katibayan sa pag-iimbestiga samga apektado ng pinsala.5-2-1 Desisyon sa lawak ng kritikal na bahagi ng bahay.Ang desisyon ay naaayon sa resulta ng ginawang pag-iimbestiga sa mga gusaling nagtamo ng matindingpagkasira pagkatapos ng lindol. Dahil sa “after shock”, ang mga lugar na napagdesisyonang delikadogawa ng pagguho ng bakod, pagbagsak ng mga bintanang salamin, kasama na rin ang mga pasilidadna matutumba at iba pa na dapat isaalang-alang. Ang layunin ng gawaing ito ay upang maiwasan angkaragdagang pinsala na maaaring makaapekto sa buhay ng tao.Ang resulta ay mababatid base sa mga kulay ng istiker na gagamitin matapos ang imbestigasyon.Ang pulang papel o istiker ay para sa lugar na delikado. Ang dilaw na papel o istiker ay para sa lugarkailangan ng espesyal na atensiyon, at ang berde na papel o istiker ay para sa ligtas na lugar.Ang mga papel o istiker na ito ay nakalagay sa mga bahagi ng gusali na madaling makita.Kahulugan ng istiker.Ang bahay na may pulangpapel o istiker ay delikadoat bawal ang pumasok.5-2-2 Pag-iimbestiga at katibayan na biktima ng kalamidad.Una ay kailangang ipaalam sa nasasakupang siyudad, bayan, lokal na komunidad kung nagingmiserable ang kalagayan ng biktima dulot ng pinsala ng kalamidad base sa pangsariling imbestigasyon.Isinasagawa ito para gamitin sa pag-aplay ng seguro sa lindol at mga benipisyong pangpubliko namaaaring matanggap ng biktima.Ang ikalawang ay ulat na gawa ng mga kawani ng siyudad, bayanat lokal na komunidad tungkol sa pinsala . Kailangan ang imbestigasyon kahit na maliit lamang angnaging pinsala sa bahay. Ang layunin ng prosesong ito ay para siguraduhin ang tunay na lawak ngpinsala at makakuha ng katibayan na biktima.Kahit matindi ang pinsala ayon sa ginawang pangsarilingimbestigasyon ay kailangan pa rin itong siyasatin at tiyakin ng mga kinakaukulan.Kung halimbawaang inulat ng biktima ay hindi tugma at taliwas sa lumabas na imbestigasyon ng kawani ng pamalaan,maaaring mabawasan ang benipisyong maaaring matanggap.

5-3.Mga salita at halimbawang pangungusap na maaringmakakatulong at magagamit sa oras ng pag-lindol.5-3-1 Mga salita Lindol Malaking Alon paglikasKung saan naka pokus ang lindol(epicenter) nagsasabi kung saan ang ligtas na lugarna dapat pupuntahan direksiyon ng papunata sa lugar na ligtas evacuation center Tindi ng lindol (Seismic intensity) pagkatapos ng pangyayari (Aftershock) delikado sunog (apoy) tumakas o lisanin pag-uga o pagyanig kaligtasan o ligtas tagapagligtas (Rescuer) relief or supply pang patay sa sunog (apoy)( Fire extinguishing) pagputol sa supply ng tubig pagputol ng kuryente (brown out) Alarm babala (Warning) nawawala namatay5-3-2 Mga halimbawang pangungusap. Pakidala o samahan po ninyo ako sa lugar ng Kailangan ko po ng Gusto ko po ng Masakit po ang aking Ang pamilya ko po ay nasa loob ng bahay. Paki hanap po ninyo ako ng taong marunong magsalita ng Pakitawagan po ninyo si

6. Pitong Check lists Para Maprotektahanang Ating Sarili sa Nankai LindolNabasa mo na ang nilalaman ng booklet.na ito. Sa palagay ko ay makadaragdag ito sakaalaman tungkol sa Nankai Lindol upang tayo ay maging handa. Maliit na bagay man angpitong check list na ito ngunit ito ay isang susi sa pagprotekta sa ating sarili para sa NankaiLindol. Ipinapakiusap na bilugan ang pitong check list na nasa ibaba at maging handa tayo.Kapag ang ○ ay 3 o mas mababa, ang paghahanda sa Nankai Lindol ay hindi pa sapat.No. Check item Banggit na pahinaAlam kung saan ang lugar ng kaligtasan na malapit satinitirhan na maaaring puntahan, ang klase ng lakas ngdating ng lindol at kung gaaano ang lebel ng taas ng tubig(baha) na mangyayari.Ang sariling bahay na tinitirhan ay mayroong Insurance parasa lindol at may katibayang papeles(tinirahan o itinayo noong1982).Ang mga kagamitan sa loob ng bahay ay may proteksyon athindi delikado ang kinalalagyan.Napag-usapan ba ninyo ng buong pamilya at napagdesisyunankung saan dapat magkita-kita pagkatapos ng lindol,kung saan at sino ang dapat tawagan at kung ano ang dapatgawin kung may biglaang sakuna na magaganap.May nakahandang tubig at pagkain sa loob ng tatlong (3)araw o mahigit pa.May nakahandang flashlight, “portable radio”, sapatos at ibapa na malapit sa iyong higaan.Sumasali sa mga gawain na may kinalaman sa paghahandapara sa maaaring mangyaring sakuna sa lugar na tinitirhan.Sa HP version ng ng bawat Booklet ng Bansa ay may paliwanag na mababasa o maririnig.http://www.kochi-f.co.jp/kiaInformation service : Kochi PrefectureCharacter creation and offer /Inc. YANASE STUDIONagsalin ng Salita : Inoue Alicia /Kumon MindaIssue / February, 2008 First edition issuePlano at isinagawa ng Kochi InternationalAssociation780-0870 Kochi-chi Honmachi 4-1-37Tel: 088-875-0022Fax: 088-875-4929HP: http://www.kochi-f.co.jp/kiaE-mail: kia@mb.inforyoma.or.jp4 pahina4 pahina~7 pahina8 pahina~10 pahina10 pahina11 pahina12 pahina12 pahina~13 pahinaAng pagkopya ng litrato, ilutrasyon,nilalaman at iba pa na walang pahintulot ayipinagbabawal.