Stadsontwikkeling in transitie

More documents

Recommendations

Info

ONTWIKKELINGENVan kwantitatieve naarkwalitatieve vastgoedwensenLangdurigeeconomische crisisFinancieringproblematischVeranderen relatie tussenoverheid en samenlevingGEVOLGENMinder animo voor het ontwikkelen en financieren van traditioneleaanbodgestuurde bouwplannenRuimte voor nieuwe benaderingen, partners, ontwikkelmodellen,transformatieprojecten en vraaggestuurde plannenFiguur: aan deze publicatie liggen gesprekkenen interviews ten grondslag met tientallenbetrokkenen uit de Amsterdamse ruimtelijkesector. Om de gesprekken vooraf te structureren,en achteraf te analyseren, stelden we deze‘mindmap’ op. Het is bedoeld als ondersteunenddenkmodel en pretendeert niet een completeweergave van de werkelijkheid te zijn.Mozaiek van traditionele GREX-projecten, transformaties,en alternatieve ontwikkelingsvormenEFFECTENNieuwe rolopvattinggemeenteNieuwefinancieringsvormenAvontuurlijkesamenwerkingsvormenNieuw stedenbouwkundigontwikkelmodel10
Verhalen uitde projectenNieuwe rolopvattingvan de gemeente‘Een bedrijventerrein herontwikkelen is misschien nietde corebusiness van een gemeente. Dat kun je ookdoor marktpartijen laten doen, waaromheen je alsgemeente een minimum aan maatschappelijke piketpaaltjesslaat.’ Zo kijkt het gemeentelijk projectteamaan tegen de grote vernieuwingsoperatie van hetFood Center Amsterdam. Die rolopvatting is exemplarischvoor veel van de huidige projecten in destad. Projecten realiseren zich dat we in andere tijdenleven. De gemeente begint een wezenlijk andere rolaan te nemen, vooral door een stap terug te doen.Gemeente als facilitatorDie andere rol zien we in de eerste plaats terug in deregie over een project. De gemeente is dikwijls nietmeer de ‘hoofdontwikkelaar’ van een plan die er eenpaar uitvoerende partijen bijhaalt, maar wordt steedsvaker een regisseur die op hoofdlijnen maatschappelijkebelangen veiligstelt. Daarnaast verschuift bij veelprojecten ook het initiatief. Een ervaren manager vatdie verschuiving kernachtig samen: ‘In plaats van eenactieve gebiedsontwikkelaar wordt de gemeente eenhaast neutrale leverancier van bouwrijpe grond aanmarktpartijen.’ Die faciliterende rol neemt allerlei vormenaan, afhankelijk van de opgave van een project.We kunnen ze zo samenvatten, in volgorde van oplopendegemeentelijke invloed:1. Puur faciliterend. Er is sprake van een marktpartijdie weet wat hij wil en oog heeft voor maatschappelijkebelangen. De gemeente doet daarop zijnbest om de markpartij goed te informeren, de wegte wijzen en de nodige vergunningen te leveren. Inhet Overamstel project hebben zij er zelfs een missievan gemaakt: ‘Voor ons is de werking van de gemeenteeen open boek, maar voor marktpartijen isdat niet altijd het geval. Wij helpen ze daarom actiefdoor de ambtelijke en bestuurlijke procedures heen,plegen zo nodig wat telefoontjes, regelen een overleg,zorgen dat stukken op de juiste bureaus liggen.’2. Sturend faciliteren. In dit geval is een actievevorm van regie gewenst. Bijvoorbeeld om marktpartijenmet elkaar te verbinden, te matchen of ertussente bemiddelen. Bij het Station RAI project bleekdie rol vruchtbaarder dan gedacht, ondanks het feitdat de gemeente weinig financiële middelen hadom op klassieke wijze te sturen. Op IJburg 2e fasewordt het verbinden zelfs een kerntaak, omdat daartal van individuele, kleine en middelgrote marktpartijenworden aangetrokken, die bovendien voor deuitdaging staan om gezamenlijk een paar gemeentelijkedoelstellingen te realiseren (duurzaamheid,parkeren). Maar de meest sturende vorm van faciliterenzien we aan het werk in het Project 1012. Ditpostcodegebied omvat ondermeer de Wallen en hetalleroudste deel van de stad. In een aantal pandenbevinden zich zogeheten ‘criminogene functies’.Project 1012 beijvert zich om de betreffende vastgoedeigenarenmet zachte dwang uit het gebied teverwijderen, waarna de gemeente bonafide investeerderszoekt om die plekken te herontwikkelen.Om die investeerders over de streep te trekken trektde gemeente op het gebied van faciliteren alles uitde kast, inclusief maatwerk regels voor monumentenen welstand, en het stimuleren van een oplossingsgerichteambtelijke cultuur.11
Page 1 and 2: Stadsontwikkeling in transitie15 ve
Page 3: Inhoud56VoorwoordEen nieuwe werkeli
Page 6 and 7: Een nieuwewerkelijkheid?Economisch
Page 8 and 9: Nieuwe benadering planvormingEen co
Page 12 and 13: 3. Co-creatie. Soms groeit ‘facil
Page 14 and 15: Herbestemming terrein Koninklijke M
Page 16 and 17: heeft hij besloten eerst een diepga
Page 18 and 19: Opwaardering Station RAIHet OV-SAAL
Page 20 and 21: Onaangeboorde bronvan 1,9 miljard e
Page 22 and 23: Tussen de partijenInmiddels mogen w
Page 24 and 25: mocht in principe meedoen, of het n
Page 26 and 27: Omgekeerde stedenbouwPlaberum of ni
Page 28 and 29: Vernieuwing Food Center Amsterdam (
Page 30 and 31: Tijdelijkheid als vriendHet laatste
Page 32 and 33: 4. Veel vertrouwde marktpartijen ge
Page 34 and 35: Voorlopig slotMiddenmeer-NoordDit b
Page 36: De Grand Travaux van de Noord/Zuidl

Stadsontwikkeling in transitie

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?