Van welvaart naar welzijn

Kwaliteit van leven nuWe zien een sterk verband tussen het aandeel hoogopgeleiden en het aandeelbanen in R&D in regio’s. Hieruit blijkt dat kennis in Nederland voornamelijk in deuniversiteitsregio’s is geconcentreerd en in gebieden waar enkele grote bedrijvenmet een onderzoeksafdeling zijn gevestigd. Regio’s op grote afstand van decentra van werkgelegenheid zien daarom per saldo inwoners vertrekken (Oost-Groningen, Delfzijl en omgeving, Zuid-Limburg en Zeeland). Dit zijn ook regio’smet een lager opleidingsniveau. Mobiliteit hangt sterk samen metopleidingsniveau, wat betekent dat hoogopgeleiden gemakkelijker danlaagopgeleiden elders een baan vinden als dat in hun eigen regio niet lukt (CPB,2013). Als gevolg hiervan zijn het dan ook met name de laagopgeleiden dieachterblijven in de genoemde gebieden.…leidt tot hoge arbeidsparticipatieIn Nederland heeft circa 70 procent van de 18 tot 65 jarigen een betaalde baanvan 12 uur of meer per week. De arbeidsparticipatie in Nederland is relatiefhoog, maar het aantal gewerkte uren per persoon is naar Europese maatstavenlaag. Belangrijke reden hiervoor is het hoge aandeel van deeltijdarbeid. In geenenkel land wordt zoveel in deeltijd gewerkt als in Nederland. Hierdoor beschiktde gemiddelde Nederlander over relatief veel vrije tijd (CBS, 2011), een vormvan welzijn.De bevolkingssamenstelling en de mogelijkheden op de arbeidsmarkt bepalen ingrote mate de arbeidsparticipatie. Ouderen participeren (vooralsnog) minder opde arbeidsmarkt en bewegen over het algemeen ook minder actief dan jongeren.Dit zien we terug in perifere regio’s die relatief veel ouderen huisvesten. In deRandstad en de HBO-/universiteitsregio’s is sprake van een relatief jongebevolking die in hoge mate op de arbeidsmarkt participeert (kaart 3). Over hetalgemeen geldt dat een afgeronde HBO- of universitaire opleiding meer kansenbiedt op de arbeidsmarkt dan alleen basisonderwijs of een vmbo-diploma. Ookzien we een sterk verband tussen de arbeidsparticipatie en het welvaartsniveauin regio’s. In Groningen en Friesland is bijvoorbeeld zowel het welvaartsniveauals de arbeidsparticipatie benedengemiddeld. Dit geldt tevens voor Twente,Zeeland en Midden- en Zuid-Limburg. In de regio’s Haarlem en Oost-Zuid-Holland liggen het welvaartsniveau en de arbeidsparticipatie juist relatief hoog.15