Polityka równości płci Polska 2007

Rozdział 8. Nauka, badania i nowe technologieAgnieszka Dziedziczak-FołtynMapa problemówW obszarze nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych przedmiotem zainteresowaniasą zagadnienia, które dotyczą zarówno ogółu społeczeństwa, jak i łączą się bezpośrednioz ich obecnością w sektorze naukowym, czyli:• skala wykorzystania nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych przez kobietyi mężczyzn oraz poziom przygotowania do użytkowania tych technologii;• skala użytkowania nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych lub też przyczynianiasię do rozwoju tych technologii w sektorze nauki.Perspektywa gender mainstreaming (GM) w sektorze naukowym i badawczym wymaga skoncentrowaniasię na takich problemach, jak:• skala podejmowanych badań, które uwzględniałyby płeć jako zmienną badawczą, oraz badań,które uwzględniałyby różne orientacje psychoseksualne, w tym homoseksualność;• kwestia segregowania danych statystycznych według płci – dotychczasowe uwzględnianieliczb kobiet i mężczyzn jedynie w odniesieniu do ogólnych kategorii, a pomijanie przy bardziejszczegółowych jest równoznaczne z niekompletnością tych danych;• dysproporcje między udziałem kobiet i mężczyzn w różnego rodzaju radach i komitetachnaukowych oraz w gremiach przyznających środki finansowe na badania;• kwestia niewielkich kompetencji lub ich braku w zakresie polityki równości płci wśródczłonków/członkiń komisji i zespołów oceniających projekty badawcze oraz decydującycho przyznaniu dotacji na badania;• dysproporcje między udziałem kobiet i mężczyzn na stanowiskach rektora, dziekana;• badanie karier naukowców/naukowczyń, w tym kwestie:– udziału kobiet i mężczyzn uzyskujących stopnie naukowe (doktora i doktora habilitowanego)oraz tytuły naukowe (profesora) – według dziedzin nauki i czasu uzyskiwania stopnia/tytułu;– udziału kobiet i mężczyzn wśród osób pracujących na stanowiskach naukowo-dydaktycznychi naukowo-badawczych;– dysproporcji między udziałem kobiet i mężczyzn w zawodach naukowych i technicznych;– udziału kobiet i mężczyzn wśród kształcących się na poziomie wyższym w zależności oddziału nauki – przy założeniu, że podejmowanie przez kobiety i mężczyzn studiów wyższychstanowi pierwszy potencjalny etap kariery naukowej;– dyskryminacji ze względu na płeć czy orientację seksualną w środowisku naukowym;– łączenie pracy dydaktycznej z karierą naukową – odpowiednie rozwiązania w tym zakresie;• brak w stosowanym nazewnictwie stopni i tytułów naukowych form żeńskich, jak równieżpowszechne operowanie formą męską w odniesieniu do słowa „naukowiec”, do stopni tytułównaukowych.Wybór problemów zaprezentowanych w tym rozdziale, tj. związanych z kwestią badania kariernaukowców obojga płci, podyktowany został głównie dostępnością i jakością danych statystycznychna ten temat. Z tego samego powodu zasygnalizowane zostaną zagadnienia związane z wykorzystaniemnowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w społeczeństwie. W przypadkuróżnych orientacji psychoseksualnych, o ile tematyka homoseksualizmu jako przedmiotubadań naukowych jest możliwa do sprawdzenia na podstawie szczegółowych analiz bazy OśrodkaPrzetwarzania Informacji (OPI) 1 , o tyle kwestia osób różnych orientacji homoseksualnych jakopodmiotów nauki jest praktycznie nie do ustalenia.1Por.: www.opi.org.pl97Nauka, badania i nowe technologie