Polityka równości płci Polska 2007
Polityka równoÅci pÅci Polska 2007 - UNDP Polska Polityka równoÅci pÅci Polska 2007 - UNDP Polska
gów już 75%, farmaceutki stanowią 84% swojej grupy zawodowej, a niemal wszystkie pielęgniarkii położne to kobiety. Wiadomo, że branże, z których odchodzą mężczyźni to strefa niedoinwestowana,z płacami daleko poniżej przeciętnej, pomijana w kluczowych decyzjach finansowych.Autorzy aktualnego badania wynagrodzeń w różnych branżach stwierdzili 9% różnicę międzywyższymi uposażeniami lekarzy a niższymi wynagrodzeniami lekarek jako „różnicę minimalną”,średnie uposażenie w służbie zdrowia jest zaś niższe od średniej w gospodarce krajowej.Decydenci i główni aktorzyKluczową instytucją odpowiedzialną za prowadzenie polityki zdrowotnej na szczeblu centralnymjest Ministerstwo Zdrowia wraz z całym systemem ochrony zdrowia i jego partnerami na poszczególnychszczeblach. Ministerstwo dysponuje obecnie strategią zawartą w Narodowym ProgramieZdrowia na lata 2007–2015. Powstała też Strategia na Rzecz Młodzieży, dokument przygotowany wewspółpracy międzysektorowej, koordynowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Nadal zobowiązujewspomniana wcześniej Regionalna Strategia Międzynarodowego Planu Działań w SprawieStarzenia się, uchwalonego w Madrycie w 2002 r. Niestety nie został uaktualniony Krajowy ProgramDziałań na Rzecz Kobiet na lata 2003–2005 i obecnie nie jest wdrażany, przez co na znaczeniustraciła problematyka kobiet w polityce państwa. Obecnie żaden z dokumentów regionalnych lubkrajowych mających znaczenie dla zdrowia publicznego w Polsce nie uwzględnia równości szanskobiet i mężczyzn z wyjątkiem Krajowego Programu Działań na Rzecz Kobiet, żaden też nie bierzepod uwagę obowiązującej w Unii Europejskiej powszechnej zasady gender mainstreaming (GM).Polska nie stworzyła polityki zdrowotnej uwzględniającej zasadę GM zgodnie z zaleceniamiConvention on the Elimination of all Forms of Discrimination against Women (CEDAW), ratyfikowanejw 1979 r. Ostatnie zalecenia CEDAW z lutego 2007 r. obligują nasz kraj do dokonania uzupełnieńw podstawowych dokumentach strategicznych i polityce zdrowotnej, szczególnie dotyczącej zdrowiareprodukcyjnego. Ostatnie piętnastolecie jest okresem dynamicznego rozwoju organizacji pozarządowychw Polsce. W dziedzinie zdrowia działają grupy samopomocy pacjentów, organizacje kobiecei młodzieżowe. Społecznej roli tych organizacji nie da się przecenić. Można oczekiwać, że podejmąone próby artykulacji problemu nierówności w zdrowiu ze względu na płeć, będą nakłaniać ekspertów,decydentów i dziennikarzy do uwzględniania perspektywy równości szans, rozpoczną szerokorozumianą edukację zdrowotną z nowego punktu widzenia na sprawiedliwość społeczną.Wskaźniki polityki równości płci w obszarze zdrowiaPodstawowa informacja w zakresie zdrowia publicznego, która powinna być ogólnie dostępna,to analizy danych epidemiologicznych według płci. Dotyczy to przede wszystkim umieralności,hospitalizacji, poziomu zachorowań na poszczególne choroby, w tym na choroby przenoszonedrogą płciową (STI), m.in. HIV/AIDS, oraz wszystkich danych odnoszących się do zdrowia reprodukcyjnego.Zgodnie z podpisanymi zobowiązaniami międzynarodowymi należy zbierać, liczyć,analizować skutki ustawy regulującej dostępność aborcji i monitorować wszystkie wskaźniki zdrowiareprodukcyjnego, wskaźnik stosowania środków antykoncepcyjnych zarówno przez kobiety,jak i przez mężczyzn.Brak ogólnokrajowej strategii na rzecz zdrowia reprodukcyjnego w Polsce powoduje, że podczaspodejmowania decyzji tak na poziomie centralnym, jak i lokalnym perspektywa równościpłci praktycznie nie istnieje. Złe skutki takiej polityki zdrowotnej ponoszą zarówno mężczyźni, jaki kobiety. Uwidaczniają się one w ograniczonym bezpośrednim dostępie do świadczeń zdrowotnych.Tymczasem już na poziomie planowania budżetów lokalnych powinna być zagwarantowanabezstronna ocena potrzeb obu płci i sprawiedliwy dostęp do świadczeń, poparty dogłębną analiząopartą na wyliczonych wskaźnikach.Wnioski i rekomendacje68W Polsce brakuje nowej, kompleksowej bazy informacyjnej pozwalającej na diagnozę stanuzdrowia całej populacji. Bazę tę należy pilnie stworzyć. Diagnoza na poziomie zdrowia publicznegomusi dysponować danymi o: częstości zachorowań, nowych zachorowaniach, wydatkachRozdział 5
poniesionych na leczenie, wykorzystaniu zasobów służby zdrowia w podziale według płci, wiekui statusu (np. według poziomu wykształcenia). W działaniach na rzecz zdrowia szczególną uwagęnależy skupić na chorobach stanowiących zagrożenie życia, następnie na chorobach, które obniżająpotencjał zdrowia społeczeństwa, a także na zjawiskach z dziedziny zdrowia drastycznieograniczających możliwości wyborów życiowych.Należy także aktywnie przeciwdziałać przedwczesnej umieralności w Polsce z powodu niedostatecznejkontroli wcześniej wymienionych chorób u kobiet i mężczyzn. Najwyższe koszty ekonomicznedla obydwu płci (zwolnienia chorobowe, renty inwalidzkie) pociągają za sobą: chorobyukładu oddechowego, układu kostno-stawowego i układu nerwowego.Powinno się również monitorować i przeciwdziałać uzależnieniom, wśród kobiet głównieod leków psychotropowych, a wśród mężczyzn – od alkoholu. Należy też realizować ustawowozagwarantowaną edukację seksualną, z uwzględnieniem pozytywnych zasad i informacji o nowoczesnychmetodach antykoncepcji, skutecznym leczeniu niepłodności i praktycznej możliwościlegalnego przerywania ciąży. Na podstawie dostępnej wiedzy opowiadamy się za:• uznaniem wartości dziedziny zdrowia publicznego dla polityki zdrowotnej, uwzględniającejniejednakowe problemy zdrowotne kobiet i mężczyzn;• utworzeniem wielodyscyplinarnych zespołów ekspertów i ekspertek z udziałem przedstawicielii przedstawicielek stowarzyszeń samopomocy chorych, które dokonają pogłębionejanalizy zaprezentowanych problemów ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia reprodukcyjnegoi wskażą działania ograniczające straty biologiczne i społeczne ponoszone przezmężczyzn i kobiety w Polsce;• stworzeniem listy priorytetów zdrowotnych państwa i ściśle monitorowanych narodowychprogramów walki z chorobami najgroźniejszymi dla zdrowia społecznego z wyróżnieniemnajważniejszych zagrożeń dla kobiet i mężczyzn oraz wyłączeniem tej sfery z uzależnieniaod opcji politycznych aktualnej ekipy rządzącej;• zahamowaniem odchodzenia mężczyzn i kobiet ze służby zdrowia przez poprawę warunkówpłacowych i rozwoju zawodowego;• obowiązkowym wprowadzeniem w kształceniu studentów i studentek medycyny i pielęgniarstwaoraz w medycznym kształceniu podyplomowym modułu promocji zdrowiai zdrowia publicznego ujawniającego perspektywę równości płci;• utrzymaniem istniejących programów zmniejszania umieralności niemowląt;• utrzymaniem programów przesiewowych nastawionych na wykrywanie nowotworów;• przywróceniem realizacji Krajowego Programu na Rzecz Kobiet, w tym monitorowaniemskutków zakazu aborcji z przyczyn społecznych;• monitorowaniem przestrzegania praw pacjenta w praktyce;• monitorowaniem realizacji ustawy aborcyjnej i jej skutków;• wzmacnianiem sieci grup samopomocy chorujących mężczyzn i kobiet (empowerment);• propagowaniem wśród polityków szczebli centralnych i lokalnych perspektywy równościpłci w podejściu do zdrowia oraz ścisłą współpracą z organizacjami pozarządowymii dziennikarzami.Opis dobrych praktykZ powodu braku ustawy o zdrowiu publicznym dobrą praktyką są każdy raport i opracowanieodnoszące się do poszczególnych zagadnień z tego zakresu, w tym wszelkie raporty, którena podstawie przeprowadzonych badań oceniają aktualny stan naszego państwa w sektorzezdrowia.Krajowy Program na Rzecz KobietPrzykładem dobrej praktyki jest Krajowy Program na Rzecz Kobiet 1995–2000 i 2000–2005przygotowany przez Pełnomocników Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn, stanowiącystrategię wdrażania polityki równych szans przedstawicieli obu płci w zdrowiu publicznym.Dokumenty te uwzględniają uzgodnienia międzysektorowe i międzyresortowe. Nie zostały onejednak włączone w projekt wdrażania oraz narzędzi monitorowania i ewaluacji.69Zdrowie
- Page 20 and 21: za powiązań między wydatkami bud
- Page 22 and 23: zawodową emerytek - chodzi tu o in
- Page 24 and 25: Punkty odniesieniaStowarzyszenie Ws
- Page 26 and 27: Rozdział 2.Rządy i uczestnictwoMa
- Page 28 and 29: nieuzyskania przez nie wystarczają
- Page 30 and 31: • Ogólnopolskie Porozumienie Zwi
- Page 32 and 33: sceny politycznej oznacza w praktyc
- Page 34 and 35: Opis dobrych praktykSystem kwotowy
- Page 36 and 37: W roku 1997 Parlamentarna Grupa Kob
- Page 38 and 39: Opis sektora pracy z perspektywy r
- Page 40 and 41: Tabela 3.1. Wybrane mierniki aktywn
- Page 42 and 43: wynagrodzenie kobiet stanowi zaledw
- Page 44 and 45: Stosowanie prawa pracyKontrolę nad
- Page 46 and 47: • czas nieodpłatnej pracy wykony
- Page 48 and 49: Rodziny i Praw Kobiet - w obszarze
- Page 50 and 51: Rozdział 4.EdukacjaMagdalena Środ
- Page 52 and 53: że należą oni do pokolenia, któ
- Page 54 and 55: Wolność kobiet - w oczach autoró
- Page 56 and 57: Dodatkowo:• ankiety pozwalające
- Page 58 and 59: organizuje się obozy, w trakcie kt
- Page 60 and 61: Fundacja FeminotekaWenDo to metoda
- Page 62 and 63: 60nie z rokiem 1970, w którym ten
- Page 64 and 65: Kolejnym znaczącym czynnikiem ryzy
- Page 66 and 67: • artykułów 12(1) i 16(1) oraz
- Page 68 and 69: W Polsce nie prowadzi się badań i
- Page 72 and 73: Raport na temat zdrowia kobiet w wi
- Page 74 and 75: Rozdział 6.UbóstwoIza Desperak, M
- Page 76 and 77: • wymiar czasowy - bieda może st
- Page 78 and 79: • obserwuje się zjawisko „szkl
- Page 80 and 81: tycznego przesunięcia do kategorii
- Page 82 and 83: • uruchomienie mechanizmów opiek
- Page 84 and 85: Międzynarodowa Fundacja Kobiet - o
- Page 86 and 87: wadzone przepisy sprzyjają ochroni
- Page 88 and 89: Mimo że rola biegłych psychiatró
- Page 90 and 91: Z badań przeprowadzonych pod konie
- Page 92 and 93: prawnej trwają od 2004 r. i wydaj
- Page 94: • liczba programów edukacyjnych
- Page 97 and 98: Prawo do życia prywatnego i rodzin
- Page 99 and 100: Rozdział 8. Nauka, badania i nowe
- Page 101 and 102: odzaju i roku studiów, według wie
- Page 103 and 104: W dotychczasowych dokumentach zwią
- Page 105 and 106: • liczba i/lub proporcja kobiet i
- Page 107 and 108: Komisja złożona z wybitnych autor
- Page 109 and 110: Przydatne strony wwwhttp://equal.ws
- Page 111 and 112: Współpraca mediów i organizacji
- Page 113 and 114: Gender meanstreaming a ideologiczne
- Page 115 and 116: ez względu na tematykę, są to m
- Page 117 and 118: Wskaźniki polityki równości płc
- Page 119 and 120: organizacja ta przeprowadziła akcj
poniesionych na leczenie, wykorzystaniu zasobów służby zdrowia w podziale według <strong>płci</strong>, wiekui statusu (np. według poziomu wykształcenia). W działaniach na rzecz zdrowia szczególną uwagęnależy skupić na chorobach stanowiących zagrożenie życia, następnie na chorobach, które obniżająpotencjał zdrowia społeczeństwa, a także na zjawiskach z dziedziny zdrowia drastycznieograniczających możliwości wyborów życiowych.Należy także aktywnie przeciwdziałać przedwczesnej umieralności w Polsce z powodu niedostatecznejkontroli wcześniej wymienionych chorób u kobiet i mężczyzn. Najwyższe koszty ekonomicznedla obydwu <strong>płci</strong> (zwolnienia chorobowe, renty inwalidzkie) pociągają za sobą: chorobyukładu oddechowego, układu kostno-stawowego i układu nerwowego.Powinno się również monitorować i przeciwdziałać uzależnieniom, wśród kobiet głównieod leków psychotropowych, a wśród mężczyzn – od alkoholu. Należy też realizować ustawowozagwarantowaną edukację seksualną, z uwzględnieniem pozytywnych zasad i informacji o nowoczesnychmetodach antykoncepcji, skutecznym leczeniu niepłodności i praktycznej możliwościlegalnego przerywania ciąży. Na podstawie dostępnej wiedzy opowiadamy się za:• uznaniem wartości dziedziny zdrowia publicznego dla polityki zdrowotnej, uwzględniającejniejednakowe problemy zdrowotne kobiet i mężczyzn;• utworzeniem wielodyscyplinarnych zespołów ekspertów i ekspertek z udziałem przedstawicielii przedstawicielek stowarzyszeń samopomocy chorych, które dokonają pogłębionejanalizy zaprezentowanych problemów ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia reprodukcyjnegoi wskażą działania ograniczające straty biologiczne i społeczne ponoszone przezmężczyzn i kobiety w Polsce;• stworzeniem listy priorytetów zdrowotnych państwa i ściśle monitorowanych narodowychprogramów walki z chorobami najgroźniejszymi dla zdrowia społecznego z wyróżnieniemnajważniejszych zagrożeń dla kobiet i mężczyzn oraz wyłączeniem tej sfery z uzależnieniaod opcji politycznych aktualnej ekipy rządzącej;• zahamowaniem odchodzenia mężczyzn i kobiet ze służby zdrowia przez poprawę warunkówpłacowych i rozwoju zawodowego;• obowiązkowym wprowadzeniem w kształceniu studentów i studentek medycyny i pielęgniarstwaoraz w medycznym kształceniu podyplomowym modułu promocji zdrowiai zdrowia publicznego ujawniającego perspektywę <strong>równości</strong> <strong>płci</strong>;• utrzymaniem istniejących programów zmniejszania umieralności niemowląt;• utrzymaniem programów przesiewowych nastawionych na wykrywanie nowotworów;• przywróceniem realizacji Krajowego Programu na Rzecz Kobiet, w tym monitorowaniemskutków zakazu aborcji z przyczyn społecznych;• monitorowaniem przestrzegania praw pacjenta w praktyce;• monitorowaniem realizacji ustawy aborcyjnej i jej skutków;• wzmacnianiem sieci grup samopomocy chorujących mężczyzn i kobiet (empowerment);• propagowaniem wśród polityków szczebli centralnych i lokalnych perspektywy <strong>równości</strong><strong>płci</strong> w podejściu do zdrowia oraz ścisłą współpracą z organizacjami pozarządowymii dziennikarzami.Opis dobrych praktykZ powodu braku ustawy o zdrowiu publicznym dobrą praktyką są każdy raport i opracowanieodnoszące się do poszczególnych zagadnień z tego zakresu, w tym wszelkie raporty, którena podstawie przeprowadzonych badań oceniają aktualny stan naszego państwa w sektorzezdrowia.Krajowy Program na Rzecz KobietPrzykładem dobrej praktyki jest Krajowy Program na Rzecz Kobiet 1995–2000 i 2000–2005przygotowany przez Pełnomocników Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn, stanowiącystrategię wdrażania polityki równych szans przedstawicieli obu <strong>płci</strong> w zdrowiu publicznym.Dokumenty te uwzględniają uzgodnienia międzysektorowe i międzyresortowe. Nie zostały onejednak włączone w projekt wdrażania oraz narzędzi monitorowania i ewaluacji.69Zdrowie