Polityka równości płci Polska 2007

Młody wiek ofiar samobójstw jest udokumentowany we wszystkich zbieranych rutynowo danych.Gdy skupimy uwagę na grupie wiekowej 15–20 lat, dostrzegamy ewidentną przewagę liczbowąchłopców, wśród których samobójstwo jest drugą co do częstości przyczyną zgonu (wśróddziewcząt samobójstwo jest co czwartą przyczyną śmiertelności). W roku 2000 dokonano 5621zamachów samobójczych, z czego 8% to ofiary w wieku 15–20 lat, a 6% ogólnej liczby samobójstwpopełnili 15–20-letni chłopcy (Gmitrowicz, 2005). Szczególnie dużym ryzykiem obciążonesą najstarsze grupy wieku, tj. powyżej 60 roku życia. Mężczyźni w wieku podeszłym popełniająsamobójstwa częściej niż kobiety w tym samym okresie życia (mężczyźni stanowią 70%, kobietyzaś 30% wszystkich samobójców w wieku podeszłym).Czynnikiem ryzyka są różne formy izolacji społecznej, życie na marginesie rynku pracy, rynkukonsumenta, społeczności, a nawet rodziny. Duże znaczenie przypisuje się depresji oraz innym zaburzeniomi chorobom psychicznym w powstawaniu zagrożenia samobójczego u osób w starszymwieku (Binczycka-Anholzer, 2005). W literaturze sygnalizuje się związek zachowań samobójczychz przemocą doznawaną w dzieciństwie. Kobiety, które doświadczyły brutalnej przemocy seksualnejjako dziewczynki, są wystawione na trzykrotnie wyższe ryzyko samobójstwa. Mężczyźni, którzy,będąc dziećmi, doznali długotrwałej przemocy o charakterze seksualnym, są narażeni na od4 do 11 razy wyższe ryzyko śmierci samobójczej niż mężczyźni, którzy nie doznali w dzieciństwietego rodzaju przemocy.Niski udział kobiet w rynku pracy współwystępuje z wysokim wskaźnikiem samobójstw wśródnich. Natomiast rosnący udział kobiet w rynku pracy przyniósł negatywne skutki dla populacjimężczyzn w Stanach Zjednoczonych: częstsze podejmowanie pracy przez kobiety zwiększyło liczbęprób samobójczych wśród mężczyzn (Gibbs, Martin, 1964).Zaprezentowane różnice w statystykach zgonów samobójczych dotyczące płci są niekorzystnedla mężczyzn. Próby interpretacji sprowadzają się do znacznych różnic w kulturze kobieti mężczyzn. Kobiety mają większy system społecznego wsparcia i korzystają z niego w sytuacjachkryzysowych częściej niż mężczyźni, a także są bardziej skłonne do poszukiwania profesjonalnejpomocy. Ponadto kobiety wcześniej niż mężczyźni rozpoznają u siebie oznaki kryzysui słabiej zaprzeczają takim alarmowym sygnałom, jak np. depresja. I wreszcie, kobiety mają bardziejelastyczne (i realistyczne) umiejętności radzenia sobie z problemami, co jest spowodowanespełnianiem przez nie podczas całego życia większej liczby ról w porównaniu z mężczyznami(Stack, 2000).Perspektywa epidemiologicznaWskaźnik zdrowia – Healthy Life Expectency (HALE) – wykorzystywany w analizach ŚwiatowejOrganizacji Zdrowia (WHO) dla wszystkich krajów świata, pokazuje, że obecnie Polacy żyjąw zdrowiu przeciętnie 64,3 lat (62,1 mężczyźni i 66,6 lat kobiety), czyli o około 6,1 lat krócej niżmieszkańcy innych krajów UE. Polscy mężczyźni żyją obecnie tak długo, jak mieszkańcy Uniiblisko ćwierć wieku temu. W przypadku kobiet różnice są trochę mniejsze, gdyż przesunięciew czasie wynosi 18 lat.Choroby układu krążeniaChoroby układu krążenia są główną przyczyną hospitalizacji tak mężczyzn, jak i kobiet. Od1988 r. zajmują one pierwsze miejsce wśród przyczyn leczenia szpitalnego mężczyzn. Obecnienajczęstsze przyczyny hospitalizacji mężczyzn to według kolejności: choroby układu krążenia,urazy i zatrucia, choroby układu trawiennego, oddechowego oraz nowotwory. Także wśród kobietnastąpił wzrost częstości chorób układu krążenia jako przyczyny hospitalizacji (około 20%). Dalszeznaczące miejsce w leczeniu szpitalnym kobiet zajmują choroby układu moczowo-płciowegoi choroby nowotworowe. Niemniej w 1995 r. choroby układu krążenia były przyczyną hospitalizacji38% mężczyzn i 19% kobiet w wieku 35–64 lat. Ambulatoryjnie leczy się z powodu choróbukładu krążenia około 3 tys. osób rocznie, a 20% z ogólnej liczby leczonych stanowią nowe zachorowania.Przeważnie są to chorzy między 55 a 64 rokiem życia. Najczęstszym powodem leczeniaw tej grupie chorób jest choroba nadciśnieniowa, a druga co do częstości to niedokrwienna chorobaserca.W literaturze przedmiotu znajdujemy sugestię rozwinięcia profilaktycznie ukierunkowanegoleczenia oraz samowiedzy na temat chorób serca, aby osiągnąć spadek umieralności na chorobęwieńcową (Kopczyński, 1999). Empiryczne dane skandynawskie dowodzą, że ryzyko nagłejśmierci na skutek chorób serca jest najwyższe wśród osób nadużywających alkoholu. Kopczyński(ibidem) uważa, że większe umiarkowanie w piciu (bez kultywowania postaw fundamentalistycznych)oraz przezwyciężenie zdecydowanego opilstwa, szczególnie w postaci dipsomańskiej,dość typowej dla mężczyzn w naszym regionie geograficznym, przyniosłoby wielostronnekorzyści zdrowotne.61Zdrowie