Polityka równości płci Polska 2007

wynagrodzenie kobiet stanowi zaledwie 69,9% wynagrodzenia mężczyzn, w najmniejszych(do 19 osób pracujących) – 99,3%.Henryk Domański (1992, 2002) wykazał, że nawet przy porównywalnym z mężczyznamidoświadczeniu zawodowym, wieku, poziomie wykształcenia, stanowisku i dziale gospodarki,średnie płace kobiet stanowiły trzy czwarte średnich płac mężczyzn. Różnica ta wynika z płci. Maona prawdopodobnie szczególne odzwierciedlenie także w sytuacji gospodarstw domowych tworzonychprzez osoby tej samej płci, gdzie gospodarstwa tworzone przez dwie kobiety dysponująmniejszymi środkami, niż gospodarstwa prowadzone przez dwóch mężczyzn lub gospodarstwaheteroseksualne. Szczegółowe analizy i badania w tym obszarze jednak nie istnieją.Organizacje społeczeństwa obywatelskiegoWedług badania Stowarzyszenia Klon/Jawor kobiety stanowią 54% zatrudnionych w organizacjachpozarządowych (Indeks społeczeństwa..., 2006). W niemal co trzeciej organizacji zatrudniającejpłatny personel jedynymi pracownicami są kobiety. Organizacji zatrudniających płatnietylko mężczyzn jest zaledwie 15%. Jednocześnie 67% mężczyzn to członkowie zarządów. Brakszczegółowych badań w tym obszarze.PrzedsiębiorczośćW roku 2002 wśród pracujących kobiet 24,9% pracowało na własny rachunek (UE(15)11,4%), wśród mężczyzn – 29,7% (UE(15) 18,8%) (Kobiety i mężczyźni..., 2004). W całym okresietransformacji przybyło znacząco więcej kobiet niż mężczyzn pracujących na własny rachunek(odpowiednio 170,9% i 104,3%). W roku 1998 liczba kobiet w tej grupie – poza rolnictwem– była blisko pięciokrotnie wyższa niż w 1985 r., mężczyzn – tylko dwukrotnie (Lisowska, 2006).Kobiety zakładają firmy (często jednoosobową działalność gospodarczą), ponieważ rynek pracyjest dla nich trudniejszy. Dla jednych własna firma jest szansą na skuteczniejszą realizacjęplanów zawodowych (w przypadku bycia zatrudnioną w innej firmie szansa na osiągnięcie stanowiskazarządczego jest znacząco mniejsza), dla innych to ucieczka od bezrobocia (znaczącoczęściej także długotrwałego).Firmy kobiet w porównaniu z firmami mężczyzn są mniejsze. Dlatego nie ma kobiet na liście100 najbogatszych ludzi w Polsce tygodnika „Wprost”. Kobiety w naszym kraju są bardziejprzedsiębiorcze niż kobiety w pozostałych krajach Unii Europejskiej, jednak dysproporcje w ilościprzedsiębiorstw zakładanych przez kobiety i mężczyzn są znaczne. Kobiety w porównaniuz mężczyznami rzadziej zakładają firmy. Właścicielami utworzonych w 2004 r. jednostek zostaliw 59,0% mężczyźni i w 41,0% kobiety.Wzrost przedsiębiorczości kobiet mogą wzmocnić działania na rzecz eliminacji przeszkód,z którymi w prowadzeniu firmy właśnie one się spotykają. Przeszkody te mają charakter społeczno-kulturowy,związany – poza klasycznym kontraktem płci i stereotypami płci – z poczuciem gorszegotraktowania ze względu na płeć przez pracowników, klientów, kontrahentów, urzędników.Likwidacja tych utrudnień stabilizowałaby postawy przedsiębiorcze Polek, przyspieszyłaby rozwóji wzrost stabilności firm oraz miejsc pracy dla właścicielek i ich rodzin, nierzadko w tych firmachzatrudnionych.Płatna i nieodpłatna praca kobiet i mężczyzn w związkachWchodząc w dorosłe życie, 62,3% kobiet widziało się w roli osób godzących na równi pracę zawodowąz domem, a w takich rolach widziało swoją wybrankę 56,6% mężczyzn. Mimo to połowakobiet i mężczyzn (60,7% i 52,7%) preferuje partnerski model rodziny, gdzie oboje małżonkowietyle samo czasu przeznaczają na pracę zawodową, na dom i dzieci (Titkow, Duch-Krzystoszek,Budrowska, 2004). Tradycyjny model rodziny znajduje uznanie wśród 20,1% kobiet i 29,5% mężczyzn.Jeszcze mniejszym poparciem cieszy się taki model, w którym oboje pracują, żona zaś dodatkowozajmuje się domem i wychowaniem dzieci. Partnerski model pozostaje zatem często tylkow sferze deklaracji. Dane na temat głównych zajęć pozostających w heteroseksualnych związkachkobiet i mężczyzn (18–65 lat) pokazują znaczące różnice płci w wykonywanej pracy (badania dlazwiązków jednopłciowych w tym zakresie nie istnieją).W polskich małżeństwach, podobnie jak w innych krajach Europy, mężczyźni częściej pracujązawodowo i spędzają w pracy więcej godzin (tygodniowo 50 godz., kobiety – 43 godz.) (Duch--Krzystoszek, Titkow, 2006). Poświęcają oni więcej czasu na dojazdy do pracy, częściej pracująw weekendy, wieczorami, w nadgodzinach. Co piąta kobieta w związku nie wykonuje żadnej płatnejpracy.Podział pracy w małżeństwach ma swój wyraz, z jednej strony, w budżetach czasu kobieti mężczyzn (Badanie budżetu..., 1999; Titkow, Duch-Krzystoszek, Budrowska, 2004), z drugiejzaś w posiadanych dochodach (Duch-Krzystoszek, Titkow, 2006). Budżety czasu tak sporządzaneprzez GUS, jak i szacowane na podstawie badań ankietowych niezmiennie wykazują, że kobiety40Rozdział 3