Polityka równości płci Polska 2007

kobiety pracującej zawodowo, w ogóle nie dostrzegając takiej różnicy. Wśród osób będącychw związkach prawie co druga kobieta i co trzeci mężczyzna (31%) uważa przerzucenie wykonywaniaczynności domowych na barki kobiet za ich wykorzystywanie. Konflikty o podział pracdomowych, które w co czwartej polskiej rodzinie zdarzają się co najmniej kilka razy w miesiącu,są wyrazem dążeń kobiet do bardziej sprawiedliwego podziału prac w domu w takim samym stopniu,jak wyrazem oporu mężczyzn ich przed podejmowaniem.Wartość pracy wykonywanej w gospodarstwie domowymBeata Mikuta (2000) dokonała wyceny pracy w gospodarstwach domowych na podstawieilości czasu na nią przeznaczanego (5,5 godz. dziennie w miastach i 6,5 godz. na wsi) orazprzeciętnych stawek godzinowych w 25 zawodach odpowiadających funkcjom wykonywanymw gospodarstwie domowym. Wartość prac wykonywanych w domu okazała się porównywalnaz wysokością możliwego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (około 1300 zł).Wartość tych prac powiększałaby – przy jej uwzględnieniu – wartość dochodu narodowego bruttoo około 23%.Pojawiają się propozycje płacenia kobietom za pracę w domu z budżetu państwa, jednakz punktu widzenia równości płci nie jest to rozwiązanie strategiczne. Byłoby to de facto utrzymywanieżon przez państwo w zamian za wykonywanie przez nie prac domowych na rzecz mężówi innych członków rodziny, co można określić patriarchatem państwowym – kobiety niezależnefinansowo od mężów byłyby zależne finansowo od państwa. Tylko idea redystrybucji prac domowychjest jak dotąd jedyną strategią, która może zapewniać większy stopień równości płci. Brakujepolityki, programów i mechanizmów na rzecz realizacji tej strategii w praktyce.Nieodpłatna praca w sferze publicznejNieodpłatna praca w obszarze publicznym jest ujęta prawnie w ustawie z dnia 24 kwietnia2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zgodnie z nią wolontariusz/wolontariuszka to osoba fizyczna wykonująca świadczenia na rzecz organizacji pozarządowych,organów administracji publicznej i podległych im jednostek dobrowolnie i bez gratyfikacjimaterialnej. Dane, ukazujące ile pracy nieodpłatnej wykonywanej jest w sferze publicznej,nie są zbierane. Nie ma też kompletnych informacji, czy istnieją różnice między płciamiw ilości czasu poświęcanego na wykonywanie tych prac, czy i jak różnią się nieodpłatne pracekobiet od takich samych prac mężczyzn, ani czy możemy mówić o różnicach w typach organizacji,na rzecz których kobiety i mężczyźni działają, w końcu, jaka jest wartość takiej pracyz podziałem na płeć.Fragmentarycznych danych w tym zakresie dostarczają tylko nieliczne badania sondażowe.Wyniki badań Stowarzyszenia Klon/Jawor pokazują, że odsetek osób zaangażowanych w pracespołeczne systematycznie wzrastał od 10% w 2001 r. do 23,2% w 2005 r. i 21,9% w 2006 r. 2 .W roku 2001 r. kobiety częściej niż mężczyźni włączały się w prace o charakterze wolontariatu(w 2001 r. 11,9% kobiet i 8,0% mężczyzn pracowało społecznie). Ostatnio jednak to mężczyźniczęściej, niż kobiety, pracują nieodpłatnie. W sumie w jakiekolwiek prace społeczne zaangażowanychbyło w 2005 r. 43% mężczyzn i 31% kobiet. Spośród wszystkich wolontariuszy 53% tomężczyźni, jednak badania wskazują, że w grupie wolontariuszy ściślej i dłużej zaangażowanychw działania organizacji większość stanowią kobiety (Gumkowska, 2005).Płatna praca kobiet i mężczyzn – rynek pracyWe wszystkich 25 krajach Unii Europejskiej wskaźniki zatrudnienia kobiet są niższe niż mężczyzn.W zdecydowanej większości kobiety charakteryzuje także wyższy wskaźnik bezrobocia.Różnica między zatrudnieniem kobiet a mężczyzn jest największa w krajach południa o bardziejtradycyjnej kulturze, takich jak Malta (różnica 40,1), Grecja (28,1), Włochy (24,6), Hiszpania(24,0). Najmniejsze różnice w aktywności zawodowej odnotowywane są w krajach skandynawskich(Szwecja – 4,0; Finlandia – 3,8; Dania – 7,9) i krajach nadbałtyckich (Estonia – 4,9; Litwa– 6,7; Łotwa – 8,3). Różnica w Polsce wynosi 12,1, lokując nas pośrodku tej skali. Małe różnicemiędzy płciami w zatrudnieniu w krajach skandynawskich osiągnięto dzięki upowszechnieniupracy kobiet w niepełnym wymiarze godzin. Jednakże różnice między płciami w wymiarze zatrudnienia(częściowe/pełne) przekładają się na różnice w dochodach, wymiar czasu pracy utrwalatakże nierówności płci w osiąganiu wyższych stanowisk.2Komunikat prasowy stowarzyszenia Klon/Jawor, 28 listopada 2006, Warszawa, www.badania.ngo.pl37Praca