zawodową emerytek – chodzi tu o inicjatywę „babcia na wynajem” oraz przedszkola niepubliczne,w których opiekę sprawowałyby emerytowane nauczycielki i wychowawczynie.Gdańska inicjatywa budżetowania pod kątem <strong>płci</strong> to analiza przeprowadzona na budżecielokalnym, niemniej doskonale pokazująca, na czym polega idea tworzenia budżetu wrażliwego napłeć. W raporcie wykorzystano – jako narzędzie analizy – ocenę polityki prowadzonej przez samorządlokalny z punktu widzenia relacji <strong>płci</strong>. Oceniano więc istniejące programy i ich wpływ nakobiety i mężczyzn. Ważnym elementem tej inicjatywy jest upowszechnianie informacji na tematsposobów prowadzania genderowej analizy budżetu. Informacje te znajdują się na stronie internetowejStowarzyszenia Współpracy Kobiet NEWW oraz są udostępniane podczas wielu spotkańorganizowanych w całej Polsce.Obecnie NEWW bierze udział w nowym projekcie – Gender Budgeting as an Instrument forManaging Scientific Organisations to Promote Equal Opportunities for Women and Men – Withthe Example of Universities – również skupiającym się na analizie budżetu pod względem <strong>płci</strong>.Głównym celem tego projektu jest opracowanie narzędzi umożliwiających włączenie perspektywygender do procesu planowania budżetowego w nauce. Projekt jest finansowany przez KomisjęEuropejską w partnerstwie z Frauen Akademie Monachium z Niemiec oraz Vienna University ofEconomics and Business Administration z Austrii.Inicjatywy gender budgeting podejmowane przez NEWW są istotne i stanowią przykładdobrych praktyk, lecz z pewnością nie są wystarczające. W Polsce brakuje przede wszystkimanalizy budżetu centralnego, co w wielu krajach stało się już normą. Analiza gender budget pozwaladostrzec aspekty polityki makroekonomicznej, które mają bardzo istotne znaczenie dlarelacji <strong>płci</strong>. Praca kobiet przyczynia się w dwójnasób do rozwoju ekonomicznego. Po pierwsze,kobiety uczestniczą w formalnym rynku pracy, dostarczając tzw. pracy produkcyjnej, podrugie zaś uczestniczą w tzw. pracy niezarobkowej, która koncentruje się na gospodarstwiedomowym.W krajach Unii Europejskiej kwestia docenienia nieodpłatnej pracy kobiet jest różnie traktowana,przy czym w większości rozwiązań przyjmuje się jako wzorcowy model heteroseksualnejrodziny. W Niemczech nie ma aktualnie rozporządzeń dotyczących pracy domowej kobiet, alemężatki, które nigdy nie pracowały, mają możliwość uzyskania emerytury. W Finlandii kobietyniepracujące zawodowo mogą korzystać z zasiłku, który sam w sobie jest uznaniem ich wkładuw prace domowe. W Grecji praca domowa kobiet nie jest ujęta w systemie prawnym, ale mająone prawo do niektórych świadczeń socjalnych jako żony ubezpieczonych. W Szwecji natomiastjest wprowadzony system zasiłków dla kobiet pozostających w domu.www.neww.org.pl/download/raport.pdfProjekt „Zrobione, zapłacone, wiele warte”W Polsce Instytut Spraw Obywatelskich realizuje projekt „Zrobione, zapłacone, wiele warte”.Jest to kampania informacyjno-edukacyjna na rzecz docenienia pracy domowej kobiet. Realizacjakampanii rozpoczęła się jesienią 2000 r. Jej pierwsza faza trwała do połowy 2002 r., druga zaśtrwa od 2006 r. W ramach kampanii Instytut Spraw Obywatelskich wydał raport Nieopłacana pracadomowa: jak ją traktować, aby skuteczniej tworzyć podstawy opiekuńczego społeczeństwa? (2006),którego celem jest uświadamianie, że praca ta ma swoją wymierną wartość. Kampania w całościjest przykładem dobrej praktyki, choć opracowany raport jest najbardziej widoczny i pozostajetrwałym elementem, do którego będą mogły sięgać osoby planujące podjąć podobne inicjatywy.W raporcie proponuje się rozwiązania, które mogłyby dowartościować domową pracę kobiet.Są to:• mechanizm rynkowy – zwraca się tu uwagę na fakt, że darmowa praca kobiet w gospodarstwachdomowych jest dobrem publicznym, a więc powinna podlegać interwencjipaństwowej;• dochód gwarantowany – to dochód na poziomie minimum potrzebnego do utrzymania rodziny,wypłacany tym, którzy nie mogą osiągnąć go na tradycyjnym rynku pracy;• rekompensata utraconych zarobków – to koncepcja świadczenia wychowawczego, którepozwoliłoby rodzicom na sprawowanie opieki nad dziećmi bez konieczności podejmowaniapracy zarobkowej. Byłaby to swego rodzaju rekompensata utraty zarobków rodziców,głównie matek. Koncepcja ta wzbudza jednak wiele kontrowersji, m.in. ze względu na to, iżmoże wzmocnić tradycyjny podział pracy w rodzinie;• koncepcja pokrycia kosztów – w tej koncepcji następuje zmiana z idei płacenia za coś, naideę płacenia na coś, czyli rodzic otrzymywałby zamiast pensji bezpodatkowy ekwiwalentwszystkich ponoszonych przez niego kosztów na wychowanie potomstwa lub pozafinansowyekwiwalent w postaci np. bonów towarowych.20Rozdział 1
Raport nie daje odpowiedzi, która z proponowanych form jest najlepsza, zaleca natomiastprzeprowadzanie programów pilotażowych. Dodatkowo podkreśla rolę wsparcia psychologicznego,edukacji oraz kampanii reklamowych na rzecz nieodpłatnej pracy domowej.Na nieodpłatną pracę kobiet można spojrzeć z szerszej perspektywy gospodarki narodowej,którą również zaproponował na swojej stronie Instytut Spraw Obywatelskich. Jednym ze sposobówna włączenie produkcji wytworzonej na własne potrzeby w gospodarstwie domowym jestopracowywanie tzw. rachunków satelitarnych. Standardowy system rachunków narodowychjest skoncentrowany na analizie zjawisk gospodarczych w ujęciu makroekonomicznym. Takieujęcie działalności produkcyjnej gospodarstwa domowego może być jednak trudne. Alternatywądla ujęcia standardowego jest rachunek satelitarny, który mierzy wartość pieniężną dóbr i usługwytworzonych przez członków gospodarstwa domowego na własny użytek. Rachunek satelitarnygospodarstw domowych ma służyć ukazaniu roli produkcyjnej gospodarstwa domowego obokgospodarki rynkowej i sektora publicznego. Jeszcze szersze ramy analityczne proponuje HilkkaPietila (1997) w tekście dotyczącym ekonomii humanistycznej. Tekst ten również zamieścił naswojej stronie internetowej Instytut Spraw Obywatelskich.www.kasakobiet.oai.pl/index.php?module=Pagesetter&type=file&func=get&tid=5&fid=file&pid=7Badania monitorujące przestrzeganie praw pracowniczychw zakładach przemysłu odzieżowegoOpisane projekty, dotyczące gender budgets oraz niezarobkowej pracy kobiet, nie wyczerpujątematu makroekonomii i gender. We wcześniejszych fragmentach rozdziału poruszonokwestię wpływu liberalizacji handlu na sytuację kobiet. Ten problem także stał się przedmiotembadań grupy działaczek w Polsce. Koalicja Karat wraz z Clean Cloths Campaign (CCC)przeprowadziła badania monitorujące przestrzeganie praw pracowniczych w zakładach przemysłuodzieżowego w Polsce, które zostały opublikowane w 2005 r. Projekt Karatu i CCC byłfinansowany przez Women’s World Day of Prayer. Wyniki badań dostępne są w formie opracowaniaksiążkowego (Szabuńko, Seifert, Kamińska, 2005), jak i na stronie internetowej.Zainteresowanie kwestią przestrzegania praw kobiet jest niezwykle istotne, szczególnie w trakcietransformacji systemowej, podczas której gwałtownie zmienia się rzeczywistość gospodarcza.W związku z tym tak przeprowadzone badania, jak i opublikowanie ich wyników można nazwaćdobrą praktyką. Pierwsze badania monitorujące przestrzeganie praw pracownic przemysłu odzieżowego,które objęły cztery fabryki, zostały przeprowadzone przez CCC i Karat w 2004 r. W roku2005 badania powtórzono na próbie dziesięciu zakładów odzieżowych w Polsce. Dotyczyły oneprzestrzegania standardów pracy, takich jak: zakaz pracy przymusowej, zakaz dyskryminacji przyzatrudnieniu, zakaz pracy dzieci, wolność zrzeszania się, zakaz przekraczania ustalonych godzinpracy, godziwa płaca, bezpieczeństwo i legalność zatrudnienia, BHP – przyzwoite warunki pracy.Wyniki badań zostały opublikowane w raporcie w 2005 r.Raport rozpoczyna się prezentacją stanu przemysłu odzieżowego w Polsce. Przemysł odzieżowy,mimo odnotowanego spadku produkcji i zatrudnienia, jest dość istotny dla polskiej gospodarkiz udziałem w produkcji ogólnej wynoszącym 4,4%. Odzież produkowana w Polsce jest towaremeksportowym, co nie przekłada się na wysokość płac, gdyż sektor ten jest najniżej opłacanym sektorempolskiej gospodarki i jednocześnie zatrudniającym najwięcej kobiet. Warto również zauważyć,iż przemysł odzieżowy w Polsce został prawie całkowicie sprywatyzowany w początkowymokresie transformacji systemowej (ibidem).Raport pokazuje, że w rezultacie restrukturyzacji i prywatyzacji przemysłu odzieżowego zamkniętowiele fabryk, a zatrudnienie spadło o połowę. W Polsce kobiety stanowiły zdecydowanąwiększość zatrudnionych w przemyśle odzieżowym, a więc spadek liczby fabryk oznacza utratęprzez nie pracy. Jest to jedna z przyczyn tego, że wśród bezrobotnych, w regionach tradycyjniezwiązanych z przemysłem odzieżowym, przeważają kobiety. Niełatwa sytuacja kobiet związanychz przemysłem odzieżowym wpływa niewątpliwie na przestrzeganie ich praw pracowniczychw tych regionach. W rezultacie przeprowadzonych badań odkryto, iż na osiem wymienionychstandardów zaledwie jeden, dotyczący pracy nieletnich, jest w pełni przestrzegany.Autorki raportu opracowały również rekomendacje, jak poprawić sytuację kobiet w przemyśleodzieżowym. Wskazały, iż istnieje konieczność kontynuacji monitoringu przestrzegania standardówwarunków pracy oraz potrzeba stworzenia szerszej koalicji działającej na rzecz poprawy tychwarunków. Mimo starań koalicji tej nie udało się jednak do tej pory stworzyć.www.karat.org/index.html21Makroekonomia i handel
- Page 1: Politykarówności płciPolska 2007
- Page 4 and 5: Wydawca:Fundacja „Fundusz Współ
- Page 6 and 7: Rozdział 3. Praca 35Danuta Duch-Kr
- Page 8 and 9: Wnioski i rekomendacje ............
- Page 10 and 11: 8Spis treści
- Page 12 and 13: PrzedmowaBożena Chołuj, Marta Raw
- Page 14 and 15: Równość płci do dzisiaj nie jes
- Page 16 and 17: W tym rozdziale szczególna uwaga z
- Page 18 and 19: Ważnym czynnikiem determinującym
- Page 20 and 21: za powiązań między wydatkami bud
- Page 24 and 25: Punkty odniesieniaStowarzyszenie Ws
- Page 26 and 27: Rozdział 2.Rządy i uczestnictwoMa
- Page 28 and 29: nieuzyskania przez nie wystarczają
- Page 30 and 31: • Ogólnopolskie Porozumienie Zwi
- Page 32 and 33: sceny politycznej oznacza w praktyc
- Page 34 and 35: Opis dobrych praktykSystem kwotowy
- Page 36 and 37: W roku 1997 Parlamentarna Grupa Kob
- Page 38 and 39: Opis sektora pracy z perspektywy r
- Page 40 and 41: Tabela 3.1. Wybrane mierniki aktywn
- Page 42 and 43: wynagrodzenie kobiet stanowi zaledw
- Page 44 and 45: Stosowanie prawa pracyKontrolę nad
- Page 46 and 47: • czas nieodpłatnej pracy wykony
- Page 48 and 49: Rodziny i Praw Kobiet - w obszarze
- Page 50 and 51: Rozdział 4.EdukacjaMagdalena Środ
- Page 52 and 53: że należą oni do pokolenia, któ
- Page 54 and 55: Wolność kobiet - w oczach autoró
- Page 56 and 57: Dodatkowo:• ankiety pozwalające
- Page 58 and 59: organizuje się obozy, w trakcie kt
- Page 60 and 61: Fundacja FeminotekaWenDo to metoda
- Page 62 and 63: 60nie z rokiem 1970, w którym ten
- Page 64 and 65: Kolejnym znaczącym czynnikiem ryzy
- Page 66 and 67: • artykułów 12(1) i 16(1) oraz
- Page 68 and 69: W Polsce nie prowadzi się badań i
- Page 70 and 71: gów już 75%, farmaceutki stanowi
- Page 72 and 73:
Raport na temat zdrowia kobiet w wi
- Page 74 and 75:
Rozdział 6.UbóstwoIza Desperak, M
- Page 76 and 77:
• wymiar czasowy - bieda może st
- Page 78 and 79:
• obserwuje się zjawisko „szkl
- Page 80 and 81:
tycznego przesunięcia do kategorii
- Page 82 and 83:
• uruchomienie mechanizmów opiek
- Page 84 and 85:
Międzynarodowa Fundacja Kobiet - o
- Page 86 and 87:
wadzone przepisy sprzyjają ochroni
- Page 88 and 89:
Mimo że rola biegłych psychiatró
- Page 90 and 91:
Z badań przeprowadzonych pod konie
- Page 92 and 93:
prawnej trwają od 2004 r. i wydaj
- Page 94:
• liczba programów edukacyjnych
- Page 97 and 98:
Prawo do życia prywatnego i rodzin
- Page 99 and 100:
Rozdział 8. Nauka, badania i nowe
- Page 101 and 102:
odzaju i roku studiów, według wie
- Page 103 and 104:
W dotychczasowych dokumentach zwią
- Page 105 and 106:
• liczba i/lub proporcja kobiet i
- Page 107 and 108:
Komisja złożona z wybitnych autor
- Page 109 and 110:
Przydatne strony wwwhttp://equal.ws
- Page 111 and 112:
Współpraca mediów i organizacji
- Page 113 and 114:
Gender meanstreaming a ideologiczne
- Page 115 and 116:
ez względu na tematykę, są to m
- Page 117 and 118:
Wskaźniki polityki równości płc
- Page 119 and 120:
organizacja ta przeprowadziła akcj
- Page 121 and 122:
Warsztaty „Redakcja Równości”
- Page 123 and 124:
Trzeciej Ministerialnej Konferencji
- Page 125 and 126:
Na studiach doktoranckich w dziedzi
- Page 127 and 128:
Jako niepowodzenie należy potrakto
- Page 129 and 130:
Wskaźniki polityki równości płc
- Page 131 and 132:
Winnica, Pokrzywnica i Zatory reali
- Page 133 and 134:
Opis obszaru polityki obronnej w od
- Page 135 and 136:
Realizowany w resorcie Program prze
- Page 137 and 138:
Przegląd obowiązującego ustawoda
- Page 139 and 140:
umożliwiających zawodowym żołni
- Page 141 and 142:
• promowanie dobrych wzorców rel
- Page 144:
Fundacja „Fundusz Współpracy”