Polityka równości płci Polska 2007

Decydenci i główni aktorzyZa sprawy związane z polityką makroekonomiczną odpowiedzialny jest rząd, a w szczególnościMinisterstwo Finansów, które tworzy budżet, oraz Ministerstwo Gospodarki i Polityki Społecznej,które wyznacza kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego. W każdym z tych Ministerstwpowinny być wyznaczone osoby odpowiedzialne za promowanie równości płci i czuwanie nadtym, by wytyczane cele oraz środki ich realizacji uwzględniały potrzeby kobiet i mężczyzn.Warte rozważenia jest powołanie przy rządzie lub Ministerstwie Finansów specjalnego ciałaeksperckiego, którym mogłaby być np. rada ds. budżetu, składająca się z ekspertek i ekspertów– ekonomistek i ekonomistów, finansistek i finansistów, socjolożek i socjologów – wyczulonychna problematykę równego traktowania, oraz przedstawicielek i przedstawicieli organizacji pozarządowychmających na swym koncie projekty dotyczące analizy budżetu z perspektywy płciczy doświadczenie w organizacjach międzynarodowych zajmujących się tymi zagadnieniami.W szczególności znaczącą rolę mają tutaj do odegrania organizacje pozarządowe i ich głos doradczyw kształtowaniu polityki państwa jest zalecany.Wskaźniki polityki równości płci w polityce makroekonomicznejDobrym sposobem na monitorowanie sytuacji w zakresie uwzględniania perspektywy płciw polityce rządu jest ustalenie wskaźników, które byłyby prezentowane okresowo opinii publicznej.Jeśli chodzi o politykę makroekonomiczną, to za szczególnie istotne można uznać następującewskaźniki:• wskaźnik zaangażowania kobiet i mężczyzn w sferę prywatną, obliczany na podstawiebudżetu czasu dla każdej płci jako iloraz liczby godzin poświęcanych na prace domowe,opiekę nad dziećmi i osobami starszymi/chorymi oraz liczby godzin poświęcanych na pracęzawodową i prace domowe;• wartość pracy nieodpłatnej wykonywanej na rzecz gospodarstwa domowego i rodziny, obliczanana podstawie badania budżetów czasu i uwidaczniana w statystykach;• poziom wydatków publicznych – odzwierciedlony w budżecie – przeznaczanych na wyrównywanieszans kobiet;• odsetek kobiet i mężczyzn zajmujących wysokie stanowiska w sektorach związanych z handlemi makroekonomią;• odsetek kobiet i mężczyzn uczestniczących w procesie konstruowania budżetu narodowego.Wnioski i rekomendacjeZalecenia Komisji Europejskiej z 2003 r. i Parlamentu Europejskiego z 2002 r. (rezolucjanr 2198) zawierają wskazanie, by w tworzeniu krajowych budżetów uwzględniać perspektywę równościpłci. W związku z tym jest zasadne, aby w procesie konstrukcji budżetu było miejsce na analizęjego wpływu na sytuację kobiet i mężczyzn w społeczeństwie. W celu przeprowadzenia genderowejanalizy budżetu Diane Elson proponuje wykorzystanie jednego z sześciu instrumentów:• ocenę polityki prowadzonej przez rząd z punktu widzenia relacji płci. Używając tego narzędzia,zadaje się pytanie dotyczące wpływu prowadzonej polityki makroekonomicznej orazrealokacji zasobów z niej wynikających na zredukowanie nierówności płci w kraju;• ocenę budżetu z punktu widzenia beneficjentów. Analiza opiera się na badaniu ankietowymprzeprowadzonym wśród aktualnych lub przyszłych beneficjentów programów publicznych.Pytania dotyczą stopnia, w jakim wydatki publiczne przyczyniają się do zaspokajaniapotrzeb badanych osób;• analizę zakresu wpływów i wydatków publicznych pod kątem płci. Narzędzie to polega nawyliczeniu kosztu jednostkowego określonej usługi publicznej i przemnożeniu przez liczbękorzystających z niej mężczyzn oraz kobiet. Taka analiza jest niezwykle pomocna przy oceniedystrybucji wydatków publicznych między płcie oraz wpływu tzw. neutralnych płciowocięć budżetowych na kobiety i mężczyzn;• analizę wpływu wydatków publicznych na budżety czasu kobiet i mężczyzn. Jest to anali-17Makroekonomia i handel