Polityka równości płci Polska 2007

Ważnym czynnikiem determinującym prowadzenie polityki makroekonomicznej przez państwojest otoczenie zewnętrzne gospodarki. Dominującym trendem w gospodarce światowejjest liberalizacja handlu, która stała się koniecznością we współczesnym świecie. Jak wcześniejwspomniano, liberalizacja niesie ze sobą skutki pozytywne i negatywne. W polityce makroekonomicznejnależy dążyć do tego, żeby skutki te w równym stopniu odnosiły się tak do kobiet, jaki do mężczyzn. Należy zabezpieczyć interesy kobiet i mężczyzn przed negatywnymi konsekwencjamiotwarcia granic na wymianę handlową i podjąć próby wprowadzenia mechanizmów, któreby to gwarantowały, zarówno do przedsiębiorstw państwowych, jak i prywatnych. Choć kobietyzarabiają przeciętnie mniej niż mężczyźni, a więc siła nabywcza kobiet jest niższa niż mężczyzn,to one głównie podejmują decyzje konsumenckie. Kobiety decydują o tym, jakie dobra i usługi sąnabywane przez gospodarstwo domowe, czyli ich rola w kształtowaniu siły nabywczej jest większaniż wynika z analizy wynagrodzeń.Na zakończenie należy podkreślić, że w Polsce kobiety mają mały udział w polityce, w tymw tworzeniu budżetu państwa oraz na stanowiskach decydenckich różnego szczebla. Udział kobietw sektorze prywatnym jest stosunkowo wysoki, ale brakuje danych o tym, w jakim stopniukobiety właścicielki firm uczestniczą w tworzeniu miejsc pracy i w jakim stopniu przyczyniają siędo wzrostu dochodu narodowego brutto.Cele polityki równości płci w polityce makroekonomicznejCelem polityki makroekonomicznej winno być dążenie do równości (sprawiedliwości – ang.equity) poziomej, a więc takiej, która oznacza jednakowe traktowanie identycznych ludzi (np.posiadających takie samo wykształcenie czy kwalifikacje, czy będących rodzicami), w tym kobieti mężczyzn 3 .Na przestrzeni ostatniego stulecia kobiety wchodziły w nowe role społeczne, ale jednocześnieto na nich wciąż w głównej mierze spoczywały obowiązki wynikające z tradycyjnego podziałuról. Okazuje się, że upowszechnienie się aktywności zawodowej kobiet nie pociągnęło za sobą powszechnegowłączania się mężczyzn w prace wykonywane na rzecz gospodarstwa domowego i rodziny.Tylko w niewielkim stopniu mężczyźni zwiększyli swoje zaangażowanie w prace domowe,a w przypadku opieki nad dziećmi ich zaangażowanie zmniejszyło się. Wskazuje to, że siła tradycjijest ogromna i rzutuje na nierówne postrzeganie kobiet i mężczyzn – w kategoriach różnych ról,które mają one i oni do spełnienia.Realizacja zasady równości płci w makroekonomii winna polegać na dążeniu do „zdejmowania”z kobiet obowiązków domowych i opiekuńczych, by ich budżet czasu był podobny w swejstrukturze do budżetu czasu mężczyzn. Gospodarka rynkowa sprzyja zmniejszaniu się obciążeniakobiet pracami na rzecz gospodarstwa domowego. Łatwiej można zrobić zakupy i zajmują oneobecnie mniej czasu niż w okresie niedoboru dóbr na rynku, tańsze są dobra trwałego użytku, a ichzakup łatwiejszy i zastępujący czasochłonne zajęcia związane z praniem czy zmywaniem, łatwiejjest też skorzystać z takich usług jak magiel czy pralnia. Z drugiej jednak strony zmniejszenie się– w związku z prymatem gospodarki rynkowej – liczby instytucjonalnych form opieki nad dziećmiw Polsce w latach 90. ubiegłego stulecia skutkowało większym obciążeniem kobiet tą opieką,szczególnie w rodzinach wielodzietnych. Ważne jest więc, aby w polityce makroekonomicznej dążyćdo większej partycypacji państwa w opiece nad dziećmi, stanowi to bowiem przejaw dążeniado równego traktowania obu płci względem roli związanej z wychowywaniem dzieci, a kobietomdaje więcej czasu na pracę zawodową lub korzystanie z czasu wolnego.W ramach polityki makroekonomicznej warto uwidocznić nieodpłatną pracę kobiet, a więcwartość opieki nad dziećmi i osobami chorymi lub starszymi realizowanej w domu oraz wartośćprac związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego.Polityka makroekonomiczna winna także mieć na względzie dążenie do ekonomicznej niezależnościkobiet przez niwelowanie ograniczeń związanych z podejmowaniem przez nie pracyzawodowej (więcej miejsc dla dzieci w żłobkach i przedszkolach) i pracy na własny rachunek(łatwiejszy dostęp do kredytów oraz jasne i mniej restrykcyjne przepisy dotyczące prowadzeniawłasnej firmy).3Ekonomiści odróżniają także równość pionową, która polega na zróżnicowanym traktowaniu różnych ludzi, celemzmniejszenia skutków różnych wrodzonych zdolności. Por. Begg, Fischer, Dornbusch (2000, s. 426)16Rozdział 1