Polityka równości płci Polska 2007

Równość płci do dzisiaj nie jest priorytetowym zadaniem polityki polskich rządów i właśniedlatego może stanowić obszar, w którym w szczególny sposób mają szansę wykazać się organizacjepozarządowe, instytucje rynku pracy, władze lokalne, poszczególne instytucje państwowe,a także zakłady pracy. Dla takich działań przewidziane są ramy prawa europejskiego i funduszeUnii Europejskiej, które można uzyskać nawet wtedy, kiedy rząd na poziomie krajowym nie rozwijaprogramowo równościowej polityki płci. Jej brak jest dużym utrudnieniem w działaniach narzecz równości płci w ramach inicjatyw obywatelskich i lokalnych, jednak każda zmiana wypracowanaoddolnie na tym poziomie jest zmianą ważną i cenną, trwalszą od zmian wprowadzanychadministracyjnie na zasadzie obowiązku, który często się omija. Pomocna przy tym jest unijna zasada,że projekty mogą być finansowane ze środków UE tylko wtedy, kiedy uwzględniają wytycznegender mainstreaming bez względu na przewidywane zadania.Raport ma być podstawą lepszej realizacji polityki równości płci w projektach finansowanychz funduszy unijnych i jest adresowany do wszystkich, którzy starają się o takie środki. Znajdujesię w nim zestawienie najważniejszych danych charakteryzujących dany sektor z perspektywypłci, wraz z ich analizą i omówieniem oraz konkretnymi zaleceniami. Raport stanowi niejakokompendium wiedzy na temat równości płci w najważniejszych obszarach życia społecznegoi z powodzeniem może być stosowany w praktyce projektowej na poziomie lokalnym czy regionalnym.Publikacja wskazuje, jakie są najważniejsze problemy związane z równością płci w danymobszarze życia społecznego, wyraźnie określając to, na co koniecznie należy zwrócić uwagę,realizując działania w każdym z opisanych sektorów. Projektodawcy mogą korzystać z Raportu,odnosząc się do wybranych rozdziałów, aby uzyskać informację na temat specyfiki interesującychich problemów z punktu widzenia równości płci. Przydać się może także tym, którzy poszukująniezagospodarowanych przestrzeni do działania, jak również osobom zatrudnionym w administracjipaństwowej, instytucjach rynku pracy, w szkołach i w organizacjach pozarządowych, ponieważmożna w nim znaleźć wskazówki, jak zbliżyć się do unijnych standardów gwarantującychpozytywne relacje społeczne, zawodowe, a nawet rodzinne we współczesnym świecie.Korzystanie z Raportu ma ułatwić podobna struktura wszystkich rozdziałów. Każdy z nichskłada się z dwóch części. Pierwsza zapewnia całościowy ogląd sytuacji w danym obszarze. Jej zadanieto naświetlenie zasadniczych problemów, wyłonienie oraz opis tych najbardziej pilnych, lubtych, na temat których istnieje dostępna wiedza. Na zakończenie tej części jest mowa o kwestiach,których rozwiązanie łączone jest z postulatami i rekomendacjami formułowanymi bez względu nato, czy poszczególne resorty planują ich wdrożenie, czy nie. Są one zgodne z zaleceniami organizacjimiędzynarodowych i stanowią wręcz gotowe formuły do wykorzystania dla instytucji społecznych,władz lokalnych, a także dla administracji państwowej. Do napisana drugiej, bardziejszczegółowej części, zaprosiłyśmy osoby praktycznie działające w danym obszarze. Są to albodziałaczki z organizacji pozarządowych, albo osoby, które szczegółowo pracują nad danym zagadnieniem,np. w ramach doktoratu. Ta część poza opisem pozytywnych praktyk w analizowanymobszarze zawiera punkty odniesienia wskazujące na już dostępną wiedzę, przydatną do pisaniaprojektów, podejmowania decyzji i inicjatyw, w których równość płci stanowi albo cel bezpośredni,albo kwestię ważną w innych działaniach.Każdy rozdział powstawał zespołowo – jeszcze raz potwierdziła się zasada, jak ważna jest ścisławspółpraca środowiska akademickiego ze środowiskiem sektora pozarządowego. Wiedza teoretycznamogła być korygowana wiedzą wyniesioną z doświadczeń w danym obszarze, i odwrotnie.Ponieważ do tej pory Sejm RP nie uchwalił ustawy o równym statusie kobiet i mężczyzn 4 , nieistnieją w Polsce ustawowe ramy do realizacji polityki równościowej. Wobec tego każda inicjatywaw tym zakresie ma charakter pionierski i zbliża nas do standardów unijnych, mimo tego braku.Mamy nadzieję, że Raport pomoże w intensyfikowaniu tego rodzaju inicjatyw. Podejmujemyw nim próbę operowania adekwatnym do płci nazewnictwem, wskazujemy na obszary niezbadanealbo jeszcze niebadane, wykorzystujemy doświadczenia i wiedzę z różnych zakresów życiaspołecznego, bez zwyczajowego wyłącznego odwoływania się do autorytetów akademickich.Zdajemy sobie sprawę, że w Raporcie brakuje wielu ważnych obszarów, m.in. takich jak sytuacjaosób (nie)pełnosprawnych, przemoc w rodzinie, stereotypy w definiowaniu płci i ich ról społecznych,współpraca między instytucjami państwowymi a organizacjami pozarządowymi. Kilkaz nich, głównie przemoc i stereotypy płci, uwzględnione zostały w poszczególnych rozdziałach i sątraktowane jako kwestie horyzontalne, odnoszące się do wszystkich obszarów problemowych. Niejest to wprawdzie całościowe ujęcie tych tematów, ale przyjęte założenie uzmysławia, że tego typuproblemy nie mogą być rozwiązane w jednym obszarze. Dopiero kompleksowe podejście możebyć gwarancją zmian jakościowych, kulturowych i mentalnościowych.124Brak ustawy o równym statusie stanowi przyczynę stawiania Polsce zarzutów formalnych przez Komisję Europejską.Zarzuty są związane z niepełnym wdrożeniem unijnych przepisów dotyczących antydyskryminacji, a mianowicie dyrektyw2000/43/WE oraz 2000/78/WE. Przedstawienie zarzutów formalnych przez Komisję jest pierwszym etapem postępowaniaadministracyjnego przeciwko Polsce. We wrześniu 2007 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projektustawy o równym traktowaniu.Wstęp