Polityka równości płci Polska 2007
Polityka równoÅci pÅci Polska 2007 - UNDP Polska Polityka równoÅci pÅci Polska 2007 - UNDP Polska
Rozdział 10.Ochrona środowiskai zrównoważony rozwójWiesława Ł. Nowacka, Bożena KornatowskaMapa problemówMożna przyjąć, że dla działu „środowisko i zrównoważony rozwój” brak jednego konkretnegomiernika równości traktowania płci, który mógłby być wykorzystany do monitorowania tej sytuacji.Mapa problemów, tworząc niejako osie widzenia zagadnienia, przedstawia obszary aktywnościi obecności kobiet charakterystyczne dla omawianego działu. Każdy z tych obszarów z koleicharakteryzowany jest odrębnymi miernikami równości płci.Podstawowe obszary oraz kryteria, które zadecydowały o ich uwzględnieniu na mapie problemóww dziale „środowisko i zrównoważony rozwój”, to:• kobiety w działach związanych z ochroną środowiska, leśnictwem, regionalnym rozwojem,społecznościami lokalnymi, inicjatywami lokalnymi na rzecz środowiska:– rozwój partycypacji kobiet w ujęciu historycznym;– pełnione role, istniejące trendy, oczekiwania kobiet na tle zmieniającej się sytuacji gospodarczej,politycznej;– dostępność stanowisk, zawodów, funkcji;– hierarchia zawodowa i jej zmiany;• kształcenie na przykładzie leśnictwa i kierunków pokrewnych:– nabór, dostępność, trendy, normy, zwyczaje;– udział kobiet na różnych poziomach zdobywania wiedzy z zakresu leśnictwa, ochrony środowiskai powiązanej tematyki;– zdobywanie wiedzy, przebieg, efektywność nauki, perspektywy rozwoju dla obu płci;• kobiety w badaniach naukowych, edukacji i szkolnictwie:– obecność kobiet, aktywność i skuteczność w zdobywaniu grantów;– aktywność badawcza, tematyka, kierunki badań na poziomie inżynierskim, magisterskimi wyższym;– rady programowe, rady naukowe, redakcje;• kobiety w zarządzaniu nauką, kierowaniu instytucjami, przedsięwzięciami:– partycypacja w kierownictwie, zarządzaniu firmami i jednostkami, podejmowanie decyzji;– płeć społeczno-kulturowa, a zrównoważony rozwój środowiska i człowieka.Ze względu na fakt, iż leśnictwo jest obszarem, który, w warunkach rozwoju kraju, zwłaszczazaś rozwoju regionalnego, w praktyce wiąże pozostałe obszary zarysowane na mapie problemów,stanowi ono główne pole zainteresowania autorek tego rozdziału.Opis sektora ochrony środowiska z perspektywy równości płciNajważniejsze problemy w odniesieniu do równości płci120Kobiety w polskim leśnictwieReprezentacja kobiet w polskim leśnictwie oraz działach zajmujących się środowiskiemnaturalnym i jego ochroną wzrasta systematycznie. Brak jednak bezpośredniego przełożeniailościowego na ich obecność i aktywność na różnych szczeblach decyzyjnych oraz w hierarchiizawodowej, nauce, praktyce, polityce leśnej, zarządzaniu i kreowaniu zadań w realizacji celówzrównoważonego rozwoju, w tym ochrony środowiska. Wiedza na temat przyczyn takiego stanuoraz świadomość istnienia czynników utrudniających równy dostęp obu płci do zarządzania lasamii środowiskiem naturalnym jest niezbędna dla realizacji jednego z istotniejszych postulatówRozdział 10
Trzeciej Ministerialnej Konferencji nt. Ochrony Lasów w Europie (3rdMCPFE, Lizbona, 1998), zawartegow Rezolucji Lizbońskiej L1: Kreowanie równych możliwości w zatrudnieniu, zarobkach,kształceniu i rozwijaniu karier zawodowych 1 .Świadomość ta jest również konieczna do pełnej realizacji współcześnie rozumianych celówzrównoważonego rozwoju, opartych na ustaleniach Konferencji Narodów Zjednoczonych nt. Środowiskai Rozwoju (Szczyt Ziemi, Rio de Janeiro, 1992), które dotyczą równorzędnego traktowaniatrzech komponentów: wzrostu ekonomicznego, ochrony środowiska i rozwoju społecznego.Fundamentalne określenie zrównoważonego rozwoju wyrażone jest przez ponad 50 koniecznychdo osiągnięcia celów, m.in. rozwój społeczeństw, ochrona środowiska naturalnego, współuczestnictwai współodpowiedzialności. Podstawowe cele polityki równości w ochronie środowiska,w tym i w leśnictwie, wynikają z nadrzędnego postulatu, jakim jest kreowanie trwałego i zrównoważonegorozwoju lasów oraz środowiska naturalnego w Polsce. Zrozumienie i akceptacja politykipromującej zrównoważony rozwój przez społeczeństwo oraz jej współtworzenie i wykonywanieprzez środowisko zawodowe jest niezbędnym czynnikiem osiągania celów postawionych przedleśnictwem.Połowa lat 90. ubiegłego wieku to czas gwałtownych przemian i restrukturyzacji w polskimleśnictwie. W tym czasie nastąpiło istotne przyspieszenie prywatyzacji prac w tym sektorze.Efektem tych działań jest spadek zatrudnienia w leśnictwie. Szczególnie duży wzrost zwolnieńz pracy był zauważalny w województwach o dużej lesistości, do których należy: małopolskie, warmińsko-mazurskie,pomorskie, zachodnio-pomorskie i lubuskie. Należy podkreślić, że w regionachcharakteryzujących się dużą lesistością, leśnictwo tradycyjnie było i pozostaje największympracodawcą regionu. W sytuacji redukcji liczby zatrudnionych kobiety nie podlegały jej na równiz mężczyznami. Uzyskane dane z ponad 150 nadleśnictw wskazują, że redukcja zatrudnienia kobietprzebiegała szybciej niż miało to miejsce w przypadku mężczyzn. W latach 2000–2004 liczbamężczyzn zatrudnionych w jednej z Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) zmniejszyłasię o 10,7%, w przypadku kobiet zaś spadek zatrudnienia wyniósł 11,8%. Łącznie w badanymokresie liczba zatrudnionych w całym dziale produkcji, jakim jest leśnictwo, zmniejszyła sięo ponad 20%. Wyjątkiem jest rok 2005, gdzie współczynnik zwolnień dla mężczyzn był wyższy niżdla kobiet i wyniósł 14,7%.Znalezienie ponownego zatrudnienia w leśnictwie, jak wskazują odpowiedzi ankietowanychpracownic, które straciły pracę w leśnictwie, bądź były świadome takiej sytuacji u koleżanek, jestdla kobiet znacząco trudniejsze. Procentowy współczynnik przyjęć wyniósł w przypadku mężczyznw roku 2004 – 14,6%, w 2005 – 13,6%, dla kobiet zaś odpowiednio 13,2% i 12,5%. Restrukturyzacjazatrudnienia ma miejsce również w chwili obecnej i jest procesem ustawicznym.Pozytywnym trendem zauważalnym w ostatnich kilku latach jest wzrastający udział kobietwśród podejmujących zatrudnienie po raz pierwszy w leśnictwie. Liczba zatrudnianych absolwentówi absolwentek szkół zawodowych, liceów ogólnokształcących, policealnych, średnichzawodowych i wyższych traktowanych łącznie w latach 2003–2005 wyniosła odpowiednio: 672,896, 964. Procentowy udział kobiet wyniósł odpowiednio: 19, 23, 26%. Ten pozytywny trend dotyczyrównież absolwentek studiów wyższych i wyniósł w kolejnych latach 2003–2005: 28, 34, 41%wszystkich podejmujących pierwsze zatrudnienie. Biorąc pod uwagę proporcje płci wśród studiującychleśnictwo, można sądzić, że młode kobiety mają aktualnie większe szanse na zatrudnieniew leśnictwie niż młodzi mężczyźni.Ze względu na strukturę własnościową lasów w Polsce (dominują lasy publiczne – 82,3%,w tym lasy pozostające w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe– 78,2%), głównym zatrudniającym jest sektor publiczny, a nie prywatny. W sektorze prywatnymproporcje zatrudniania pracowników w podziale na płcie przedstawiają się szczególnie niekorzystniez punktu widzenia partycypacji kobiet. Wynika to ze szczególnie silnych w prywatnychprzedsiębiorstwach działających w tym obszarze gospodarki, zadawnionych przyzwyczajeńi traktowania pracy w leśnictwie nadal jako ciężkiej, wymagającej szczególnych predyspozycjifizycznych i psychologicznych.Różnice w wynagrodzeniach, trudności dla kobiet z realizacją ścieżki kariery zawodowej w leśnictwieto sytuacja typowa dla leśnictwa jako działu dającego zatrudnienie w naszym kraju. Wynagrodzeniakobiet są zazwyczaj niższe niż mężczyzn. Jak wynika z materiałów internetowych natemat zatrudnienia i wynagrodzenia według zawodów, w październiku 2002 r. grupa zatrudnionychw: rolnictwie, leśnictwie, rybactwie, ogrodnictwie osiągnęła wynagrodzenie o 8,8% wyższeod średniego w skali kraju. W tej grupie kobiety miały zarobki o 16,9% niższe 2 .Wstępne wyniki badań W. Nowackiej 3 pozwalają sądzić, że sytuacja w leśnictwie, traktowanymsamodzielnie bez uwzględniania pozostałych zawodów, jest podobna do informacji internetowych.1Por.: www.mcpfe.org2Por.: wwwpraca.wp.pl/wiadomosc.html3Wyniki badań ankietowych zrealizowanych przez autorkę są opracowywane statystycznie i nie zostały jeszcze opublikowane.121Ochrona środowiska i zrównoważony rozwój
- Page 72 and 73: Raport na temat zdrowia kobiet w wi
- Page 74 and 75: Rozdział 6.UbóstwoIza Desperak, M
- Page 76 and 77: • wymiar czasowy - bieda może st
- Page 78 and 79: • obserwuje się zjawisko „szkl
- Page 80 and 81: tycznego przesunięcia do kategorii
- Page 82 and 83: • uruchomienie mechanizmów opiek
- Page 84 and 85: Międzynarodowa Fundacja Kobiet - o
- Page 86 and 87: wadzone przepisy sprzyjają ochroni
- Page 88 and 89: Mimo że rola biegłych psychiatró
- Page 90 and 91: Z badań przeprowadzonych pod konie
- Page 92 and 93: prawnej trwają od 2004 r. i wydaj
- Page 94: • liczba programów edukacyjnych
- Page 97 and 98: Prawo do życia prywatnego i rodzin
- Page 99 and 100: Rozdział 8. Nauka, badania i nowe
- Page 101 and 102: odzaju i roku studiów, według wie
- Page 103 and 104: W dotychczasowych dokumentach zwią
- Page 105 and 106: • liczba i/lub proporcja kobiet i
- Page 107 and 108: Komisja złożona z wybitnych autor
- Page 109 and 110: Przydatne strony wwwhttp://equal.ws
- Page 111 and 112: Współpraca mediów i organizacji
- Page 113 and 114: Gender meanstreaming a ideologiczne
- Page 115 and 116: ez względu na tematykę, są to m
- Page 117 and 118: Wskaźniki polityki równości płc
- Page 119 and 120: organizacja ta przeprowadziła akcj
- Page 121: Warsztaty „Redakcja Równości”
- Page 125 and 126: Na studiach doktoranckich w dziedzi
- Page 127 and 128: Jako niepowodzenie należy potrakto
- Page 129 and 130: Wskaźniki polityki równości płc
- Page 131 and 132: Winnica, Pokrzywnica i Zatory reali
- Page 133 and 134: Opis obszaru polityki obronnej w od
- Page 135 and 136: Realizowany w resorcie Program prze
- Page 137 and 138: Przegląd obowiązującego ustawoda
- Page 139 and 140: umożliwiających zawodowym żołni
- Page 141 and 142: • promowanie dobrych wzorców rel
- Page 144: Fundacja „Fundusz Współpracy”
Rozdział 10.Ochrona środowiskai zrównoważony rozwójWiesława Ł. Nowacka, Bożena KornatowskaMapa problemówMożna przyjąć, że dla działu „środowisko i zrównoważony rozwój” brak jednego konkretnegomiernika <strong>równości</strong> traktowania <strong>płci</strong>, który mógłby być wykorzystany do monitorowania tej sytuacji.Mapa problemów, tworząc niejako osie widzenia zagadnienia, przedstawia obszary aktywnościi obecności kobiet charakterystyczne dla omawianego działu. Każdy z tych obszarów z koleicharakteryzowany jest odrębnymi miernikami <strong>równości</strong> <strong>płci</strong>.Podstawowe obszary oraz kryteria, które zadecydowały o ich uwzględnieniu na mapie problemóww dziale „środowisko i zrównoważony rozwój”, to:• kobiety w działach związanych z ochroną środowiska, leśnictwem, regionalnym rozwojem,społecznościami lokalnymi, inicjatywami lokalnymi na rzecz środowiska:– rozwój partycypacji kobiet w ujęciu historycznym;– pełnione role, istniejące trendy, oczekiwania kobiet na tle zmieniającej się sytuacji gospodarczej,politycznej;– dostępność stanowisk, zawodów, funkcji;– hierarchia zawodowa i jej zmiany;• kształcenie na przykładzie leśnictwa i kierunków pokrewnych:– nabór, dostępność, trendy, normy, zwyczaje;– udział kobiet na różnych poziomach zdobywania wiedzy z zakresu leśnictwa, ochrony środowiskai powiązanej tematyki;– zdobywanie wiedzy, przebieg, efektywność nauki, perspektywy rozwoju dla obu <strong>płci</strong>;• kobiety w badaniach naukowych, edukacji i szkolnictwie:– obecność kobiet, aktywność i skuteczność w zdobywaniu grantów;– aktywność badawcza, tematyka, kierunki badań na poziomie inżynierskim, magisterskimi wyższym;– rady programowe, rady naukowe, redakcje;• kobiety w zarządzaniu nauką, kierowaniu instytucjami, przedsięwzięciami:– partycypacja w kierownictwie, zarządzaniu firmami i jednostkami, podejmowanie decyzji;– płeć społeczno-kulturowa, a zrównoważony rozwój środowiska i człowieka.Ze względu na fakt, iż leśnictwo jest obszarem, który, w warunkach rozwoju kraju, zwłaszczazaś rozwoju regionalnego, w praktyce wiąże pozostałe obszary zarysowane na mapie problemów,stanowi ono główne pole zainteresowania autorek tego rozdziału.Opis sektora ochrony środowiska z perspektywy <strong>równości</strong> <strong>płci</strong>Najważniejsze problemy w odniesieniu do <strong>równości</strong> <strong>płci</strong>120Kobiety w polskim leśnictwieReprezentacja kobiet w polskim leśnictwie oraz działach zajmujących się środowiskiemnaturalnym i jego ochroną wzrasta systematycznie. Brak jednak bezpośredniego przełożeniailościowego na ich obecność i aktywność na różnych szczeblach decyzyjnych oraz w hierarchiizawodowej, nauce, praktyce, polityce leśnej, zarządzaniu i kreowaniu zadań w realizacji celówzrównoważonego rozwoju, w tym ochrony środowiska. Wiedza na temat przyczyn takiego stanuoraz świadomość istnienia czynników utrudniających równy dostęp obu <strong>płci</strong> do zarządzania lasamii środowiskiem naturalnym jest niezbędna dla realizacji jednego z istotniejszych postulatówRozdział 10
Change language