Polityka równości płci Polska 2007

odzaju i roku studiów, według wieku). W roczniku zawarte są również informacje na temat liczbysłuchaczy i słuchaczek studiów podyplomowych, uczestników i uczestniczek studiów doktoranckich,a także informacje o stopniach i tytułach naukowych (również według dziedzin nauk, aletutaj GUS wyróżnił 21 szczegółowych dziedzin nauk i sztuk). Dane dotyczące liczby pełnozatrudnionychi niepełnozatrudnionych nauczycieli i nauczycielek akademickich oraz pracownikówi pracownic spoza środowiska akademickiego ilustrują przewagę kobiet wśród osób pełnozatrudnionychspoza środowiska akademickiego (w 2005 r. kobiety stanowiły tu 68,3%), natomiastw grupie pełnozatrudnionych nauczycieli akademickich przeważają mężczyźni (59%).Prawie wszystkie prezentowane w roczniku kategorie uwzględniają podział na płeć, aczkolwieknie zawsze dane dotyczące kobiet są przytaczane w przypadku bardzo szczegółowychkategorii, jak np. liczba studentów na poszczególnych latach studiów. Wyraźnym brakiem w prezentowaniuprzez GUS danych statystycznych w tym roczniku jest brak liczby osób uzyskującychdoktoraty i habilitacje według upływu czasu od otwarcia przewodu w poszczególnych dziedzinachnauki z podziałem na płeć oraz liczby osób niepełnozatrudnionych z podziałem na płeć (zgodniez terminologią GUS chodzi o osoby zatrudnione na umowę o pracę, pracujące stale w niepełnymwymiarze czasu pracy). Jest to istotne z punktu widzenia analizy pod kątem ewentualnych przerwi przedłużeń wykorzystywanych przez kobiety lub pracy w niepełnym wymiarze czasu wynikającychz faktu urodzenia i wychowywania dziecka.W opisie sektora nowych technologii można skorzystać z publikacji GUS Wykorzystanietechnologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsiębiorstwach i gospodarstwach domowychw 2006 r. (2007) zaklasyfikowanej do kategorii „Społeczeństwo informacyjne”. W części poświęconejgospodarstwom domowym opracowanie odnosi się również do użytkowników i użytkowniczekindywidualnych. W celu ustalenia proporcji kobiet i mężczyzn wśród osób użytkującychinternet warto sięgnąć również do Diagnozy społecznej 2005 (Czapiński, Panek, 2005), z którejm.in. wynika, że 31,8% kobiet i 35,2% mężczyzn korzysta z internetu. Wskazanie liczby zatrudnionychw sektorze nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych, czy też w zawodachnaukowych i technicznych z uwzględnieniem podziału na płeć, jest o tyle trudne, że powszechniedostępne roczniki statystyczne GUS nie wyodrębniają sektora nowych technologii informacyjnychi komunikacyjnych oraz nie podają informacji o liczbie zatrudnionych według zawodów, a jedyniegrup zawodów (gdzie nie sposób wyodrębnić zawodów naukowych i technicznych).Aby zidentyfikować liczbę pracujących i/lub zatrudnionych, których praca związana jest z nowymitechnologiami, należy stworzyć na podstawie kategorii analitycznych stosowanych przezGUS wykaz tych sektorów, sekcji, działów i grup, które zawierają tego typu informacje 2 . Sytuacjata jednak zmieni się na lepsze w następnych latach, gdyż zmiany ekonomiczne i gospodarcze naświecie oraz potrzeba globalnej wymiany informacji społeczno-gospodarczej wymusza koniecznośćgruntownej przebudowy klasyfikacji statystycznych, m.in. Polskiej Klasyfikacji Działalności(PKD). Dlatego GUS przystąpił do Operacji 2007 – nowa klasyfikacja, i w nowej PKD wyodrębnionosekcję „Informacja i komunikacja”.Niestety wyników badań jakościowych związanych bezpośrednio z problematyką równościpłci w sektorze nauki, a także nowych technologii, nie znaleziono.Ramy prawne i instytucjonalneZ porównania przepisów prawa polskiego z zapisami Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksupostępowania przy rekrutacji pracowników naukowych dostępnego na stronie internetowejMinisterstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego 3 wynika, że brak w Polsce przepisów dotyczącychrównowagi płci, a pracodawcy mogą prowadzić własną politykę w tym zakresie, pod warunkiem,że będzie ona zgodna z polską Konstytucją, zwłaszcza z zasadą niedyskryminacji. Tymczasemzalecenie Komisji Europejskiej sformułowane w Europejskiej Karcie Naukowca mówi, iż grantodawcyi/lub pracodawcy powinni stawiać sobie za cel zapewnienie reprezentatywnej równowagipłci na każdym szczeblu kadry, w tym na poziomie naukowym i menedżerskim. Cel ten powinienzostać osiągnięty na podstawie polityki równych szans na etapie rekrutacji i w kolejnych etapachkariery zawodowej, jednak bez obniżania kryteriów jakości i kwalifikacji. W celu zapewnieniarównego traktowania w komitetach do spraw doboru kadr i oceny kandydatów powinna istniećodpowiednia równowaga płci.2Dane według bardziej szczegółowych grupowań w podziale na sektory, sekcje, działy i grupy Polskiej KlasyfikacjiDziałalności są dostępne w Departamencie Statystyki Społecznej Głównego Urzędu Statystycznego oraz w urzędachstatystycznych dla danego województwa.3Porównanie zgodności przepisów prawa polskiego z zapisami Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksu postępowaniaprzy rekrutacji pracowników naukowych. Analiza prawna,www.nauka.gov.pl/mein/_gAllery/16/16/16167/Analiza_Karty_i_Kodeksu.pdf99Nauka, badania i nowe technologie