<strong>Badanie</strong> współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu SpołecznegoOsoby, które odbyły staż i pracowały w czasie prowadzenia badania CATI, najczęściejzatrudnione były w ramach umowy o pracę (79,6%).Tabela 20. Podstawa wykonywania pracy osób, które w ramach projektu odbyły staż i pracowaływ chwili realizacji badaniaPodstawą wykonywania przez Pana/ią pracy jest…?(dotyczy osób, które ukończyły staż i były zatrudnione w chwili Liczba wskazań Udział %realizacji badania)umowa o pracę 300 79,6umowa zlecenie 58 15,4umowa o dzieło 5 1,3pracuję / pracowałem/am bez umowy 2 0,5inne, m.in.- umowa na zastępstwo- zatrudnienie na pracach interwencyjnychnie wiem/ nie pamiętam661,61,6Ogółem 377 100,0Źródło: Opracowanie własne na podstawie badania CATI 2012.Współpraca powiatowych urzędów pracy z organizatorami stażyW kwestii współpracy powiatowych urzędów pracy z uczestnikami oraz organizatorami stażynie odnotowano znaczących problemów. Beneficjenci systemowi (jedenastu respondentów)wskazują w wywiadach, że problemy, które czasem się pojawiają, dotyczą zwykle komunikacji napoziomie organizator stażu-stażysta oraz problemów formalnych we współpracyz organizatorami staży (np. niedostarczenie na czas list obecności).W celu zminimalizowania ewentualnych problemów dotyczących tej współpracy beneficjencisystemowi prowadzą wyrywkowy nadzór nad realizacją staży. Z badań wynika jednak, żenadzorowanie stażystów oraz organizatorów nie jest prowadzone w sposób systematyczny,a zakres kontroli często jest minimalny. Spowodowane jest to przede wszystkim ograniczeniamikadrowymi, które uniemożliwiają prowadzenie kontroli i nadzoru przebiegu wszystkich stażyorganizowanych w projekcie systemowym.(…) Powinno się kontrolować staże, ale fizycznie nie ma takiej możliwości, bo brak jest ludzi w urzędach. Znanemi są urzędy, gdzie są stanowiska typowo kontrolne, które kontrolują nie tylko staże, ale wszystkie działania,które realizują urzędy. Ale to są pojedyncze przypadki. Wiadomo, że urzędnicy są tak obciążeni pracą, mimotego, że wszyscy myślą, że jest inaczej. I nie ma czasu na to. (IDI_PUP_1)Pomimo braków kadrowych możliwe jest jednak podjęcie pewnych działań, które mogą miećwpływ na usprawnienie kontaktu z organizatorem oraz uczestnikiem stażu, a także mogą pomócwyeliminować część problemów.Sugeruje się, by obowiązkową kontrolą realizacji stażu objąć organizatorów staży, którzypierwszy raz podejmują współpracę z powiatowym urzędem pracy w tym zakresie.Wskazanym byłoby również wprowadzenie konieczności wypełnienia opinii o przebiegu70
<strong>Badanie</strong> współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznegostażu zarówno przez jego organizatora, jak i przez uczestnika, z zastrzeżeniem, iż uczestniknie przedstawiałby swojej opinii organizatorowi stażu. Taki materiał stanowiłby dodatkowąinformację o organizatorze stażu i uczestniku, ważną w kontekście organizacji kolejnegostażu przez tego pracodawcę, a także przyznawania kolejnej formy wsparcia stażyście.Podczas dziewięciu wywiadów z pracownikami powiatowych urzędów pracy pojawiła siękwestia zobowiązania pracodawcy do zatrudnienia stażysty po zakończeniu stażu.(…) tak się sporadycznie zdarzy, że ktoś [osoba organizująca staż] nam zobowiązał się do późniejszegozatrudnienia [po stażu], a potem próbuje się z tego „wymigać” – zaczyna twierdzić, że ta osoba się nie nadaje.Przez sześć miesięcy, kiedy była na stażu za darmo, nadawała się, a po zakończeniu stażu już się nie nadaje.Przecież to można stwierdzić po miesiącu, po dwóch, czy dana osoba spełnia wymogi w pracy czy nie spełnia.Zdarzają się takie przypadki, ale są bardzo sporadyczne. Pracodawcy wypełniają zawartą w umowie klauzulę,zdarza się, że zatrudniają daną osobę, która nawet zostaje dużej niż wymagany czteromiesięczny czy półrocznyokres zawarty w umowie. (IDI_PUP_12)Istotnym problemem w zakresie egzekwowania omawianego zobowiązania jest dlabeneficjentów systemowych brak instrumentu, zapisu bądź narzędzia, które „zmusiłoby”organizatora stażu do zatrudnienia stażysty po zakończeniu udziału w projekcie. Zdarza sięczęsto, że organizator stażu, pomimo zadeklarowania zatrudnienia stażysty po zakończeniu stażu,nie dopełnia tego obowiązku, w różny sposób tłumacząc swoją decyzję. Prowadzi tow konsekwencji do sytuacji, gdy stażysta nie otrzymuje zatrudnienia po stażu.(…) wybieraliśmy do organizacji np. staży tylko te wnioski, gdzie była gwarancja zatrudnienia. Ale nie zawszepracodawcy się z tego wywiązują. (…) brakuje nam konsekwencji wobec pracodawcy z tytułu niewywiązania sięze stażu. Tego nie reguluje ani ustawa, nigdzie nie jest to zapisane, i tak naprawdę, że pracodawca sobiezadeklaruje, że zatrudni osobę na trzy miesiące, a na koniec realizacji stażu złoży do nas pismo, że niestety jestw złej kondycji finansowej albo zawiesza działalność – my z tego tytułu nie możemy mu nic zrobić.(IDI_PUP_13)Beneficjenci systemowi próbują radzić sobie z powstałą sytuacją, przede wszystkim stosującswego rodzaju „karę” dla nierzetelnego pracodawcy w formie odmowy przyznania stażystyw przypadku złożenia kolejnego wniosku o zorganizowanie stażu (najczęściej przez rok). Jednakforma tej „kary” wydaje się być mało efektywna.Jedynie co możemy, to nie patrzeć przychylnie na przyznawanie kolejnej pomocy z urzędu, traktując danegopracodawcę jako niewiarygodnego, niesłownego. To jest jedyna kara dla niego, a często im na tym nie zależy.(IDI_PUP_13)Brak instrumentu lub narzędzia, które wymusiłoby na organizatorach stażu koniecznośćzatrudnienia stażysty po zakończeniu stażu, powoduje, że pracodawcy w wielu przypadkachnie dopełniają tego obowiązku, tłumacząc swoją decyzję np. złym dopasowaniem przyszłegopracownika do rodzaju wykonywanych w pracy czynności.Jedyną formą kary stosowaną przez beneficjentów systemowych jest brak udzielaniakolejnego wsparcia pracodawcom przez okres jednego roku.71