BÆREKRAFTIG LOKAL OG REGIONAL UTVIKLING

43Formålet med regional utvikling er å skape en helhetlig og ønsketsamfunnsutvikling for egen region. I dette ligger for eksempel øktverdiskapning, god tilgang på stabil arbeidskraft, variert arbeidsmarked,godt tjenestetilbud og vekstkraftige regioner…. Regionalt utviklingsarbeider knyttet til å se sammenhenger i og forbedre hele det regionale samfunnetut fra nasjonale, regionale og lokale målsettinger og behov. Spesielt erdette knyttet til systematisk å forbedre forholdene for næringsliv ogbefolkning i regionen.I Stortingsmeldingar og utgreiingar frå Regionalstatsråden blir det understreka atregional- og distriktspolitikk ikkje berre dreiar seg om å leggja til rette for arbeidsplassar idistrikta, men også om å skapa ”attraktive steder med gode bo- og leveforhold:” 13Målsetjinga er å sikra gode levekår i alle deler av landet. Dette blir også slått fast i sisteStortingsmelding om distrikts- og regionalpolitikken (St.meld nr 34 (2000-2001)). Medden breie målsetjinga som ligg i omgrepet ”bærekraftig utvikling” er det slik fulltmogeleg å sjå verdigrunnlaget for regional og lokal utviklingspolitikk i lys av denne, i ogmed at det i regional- og distriktspolitikken er eit klart ønskje om å ta vare på busetnad,velferd og sysselsetjing i eit lokalsamfunn.5.3 Regionalpolitikk i endringNorsk regionalpolitikk kan på mange måtar oppfattast som ei pendling mellom eit danskførebilete med ideen om den sterke fylkeskommunen som ein proaktiv regionalutviklingsaktør, og eit svensk førebilete, der regional utvikling i all hovudsak er eit statlegansvar, med fylkesnivået, länet, som den viktigaste institusjonen med ansvar for i verksetjingav statleg politikk på regionalt og lokalt nivå (Mariussen m.fl 2000). På slutten av1980-talet dukka det opp ei ny inspirasjonskjelde, EU, som med sin strukturpolitikk harinspirert til endringar i regionalpolitikken i grannelanda våre, ikkje minst i forhold tilstyrking av det regionale nivået. Heller ikkje norsk regionalpolitikk har vore skjerma frådenne påverknaden. EU si regionalisering er botna i ein ideologi der det politiskeprosjektet er å skapa ein union som skal stimulera ein felles indre marknad utan nasjonaloppsplitting. Å lukkast med det krev ei styrking av EU sine organ på kostnad avnasjonalstatane. Regionalisering blir eit viktig element i ei slik utvikling.Stortingsmelding 31 (1996-97) har til dels eit dansk førebilete, særleg i at den ikkje lengreser nokon velferdspolitiske fordelingsproblem mellom regionane, men der denregionalpolitiske utfordringa i staden for er ”regional næringsvekst”. Ut frå dette blirnyskaping som ei fundamental drivkraft drøfta i meldinga, og det blir vist til studiar utførtav OECD. Dette er ei problemoppfatning som er heilt i tråd med litteraturen om ”læranderegionar” (Asheim 2003), som dominerer som regional utviklingsteori i OECD og EU, ogsom i dag dominerer EU sin regionalpolitikk (Aalbu, Hallin og Mariussen 1999, Gjertsen2002). Med lærande regionar meinest at ulike aktørar innanfor eit område samarbeider forå skapa innovasjon, endring og økonomisk utvikling. Løysinga i denne meldinga blirbetre regional tilpassing av sektorpolitikken, eller den breie distrikts- ogregionalpolitikken. Slik blir dette sagt i meldinga:I andre land i Europa skjer det ei utvikling der det regionale nivået blirviktigare. I EU har regionale styresmakter og representantar for nærings-12 Nye oppgaver for lokaldemokratiet – regionalt og lokalt nivå13 Redegjørelse av kommunal- og regionalministeren om distrikts- og regionalpolitikken. 30. april2002NIBR-notat 2004:106