Cały numer 20 w jednym pliku PDF - Pro Libris - Wojewódzka i ...

UczeniRechenbergowieWp³yw na model wychowania Rechenbergówmia³y niew¹tpliwie pr¹dy renesansowe.Nowoczesne wychowanie wraz z podró¿amii studiami zagranicznymi by³o doœæ modnei szeroko przyjêty wœród tak zamo¿nejszlachty, jak¹ w XVI w. byli Rechenbergowie.Znajomoœci i kontakty z lat m³odoœci owocowa³yw przysz³oœci splendorami i tytu³amioraz wysok¹ pozycj¹ nie tylko na dworzekrólewskim w Pradze, ale tak¿e w Krakowie.Na szlaku peregrynacji sta³y takie kraje jakksiêstwa niemieckie, W³ochy, Szwajcaria.Szczególn¹ wagê do wykszta³cenia przywi¹zywaliRechenbergowie ze s³awskiej liniirodu.Popularnoœci¹ cieszy³y siê studia prawnicze,mo¿na wrêcz powiedzieæ o specjalizacjirodzinnej, gdy¿ kilku cz³onków rodu zdoby³ostopnie doktorów prawa. Drogê do zdobyciawszechstronnego wykszta³cenia ilustrujenajpe³niej kariera Melchiora ze S³awy.W œlady Melchiora poszli jego synowie.Najstarszy, Wolfgang ju¿ w 1595 r. rozpocz¹³studia na uniwersytecie w Marburgu, nastêpniew 1597 r. w Jenie i 1598 r. we Frankfurcienad Odr¹. Po 1599 r. uda³ siê do Niderlandów,gdzie odwiedzi³ uniwersytet w Lejdzie. RokpóŸniej przebywa³ ju¿ we W³oszech, gdziestudiowa³ na wydziale prawa uniwersytetuw Padwie (1600 r.) i Sienie (1601 r.). Latanauki zakoñczy³ w stopniu doktora prawa i popowrocie na Œl¹sk otrzyma³, podobnie jakwczeœniej ojciec, stanowisko radcy królewskiejIzby Apelacyjnej w Pradze. M³odszy synMelchiora, Melchior, studiowa³ w Heidelbergu(1601 r.) i Marburgu (1605 r.). NatomiastBalthasar rozpocz¹³ naukê w pedagogiumw Herbornie (1603 r.), nastêpnie studiowa³w Heidelbergu (1605 r.), gdzie uzyska³ stopieñdoktora prawa. Dalsz¹ naukê kontynuowa³ nauniwersytecie w Padwie, gdzie przyby³jesieni¹ 1610 r. wraz z grup¹ Œl¹zaków,w której znajdowali siê m.in. Sigismundvon Niebelschütz i znany póŸniej œl¹skiprawnik i historyk Nicolaus Henel vonHennenfeld.Hipoteza upadkuKryzys i upadek rodu przynios³a wojnatrzydziestoletnia. Nobilitowani w przededniuwybuchu wojny Rechenbergowie nie moglizachowaæ swojego statusu, gdy¿ jako protestanciautomatycznie znaleŸli siê w obozieprzeciwników politycznych kolejnychw³adców Œl¹ska. Wojna podciê³a tak¿e ekonomicznepodstawy egzystencji rodu, cow powi¹zaniu z politycznymi skutkami wojnyspowodowa³o zepchniêcie Rechenbergów namargines ¿ycia spo³eczno-politycznego ksiêstwag³ogowskiego i Œl¹ska. PierwszymwyraŸnym sygna³em tych zmian by³y niekorzystnedla rodu decyzje cesarskiej administracjiw sprawie sporu, jaki w przededniuwybuchu konfliktu zbrojnego toczyli o maj¹tekotyñski. Wprawdzie pozycji politycznej rodunie zachwia³o nawet opowiedzenie siê postronie reformacji, a przez ca³y XVI wiekprotestanccy Rechenbergowie cieszyli siê zaufaniemkolejnych w³adców, to w okresiewojny trzydziestoletniej (1618-1548) padliofiar¹ dzia³añ administracji cesarskiej.Opowiedzenie siê protestanckiej szlachtyŒl¹ska za czesk¹ rebeli¹ i udzielenie wsparciaprotestanckiemu królowi Fryderykowi (JohannRechenberg pe³ni³ funkcjê szambelana na jegodworze) oznacza³o kres politycznej roliRechenbergów w prowincji. Rodzina popad³aw nie³askê cesarza, a kolejni w³adcy niezwa¿aj¹c na zas³ugi z przesz³oœci traktowali j¹na równi z inn¹ protestanck¹, wrogo nastawion¹do monarchii, a przez to opozycyjn¹szlacht¹. Wprawdzie nie ma bezpoœrednichdowodów, ¿e Rechenbergowie poddani zostalirepresjom, ale proces przejmowania ich dóbrziemskich charakteryzowa³a polityka kontrreformacyjna(przekazanie Otynia zakonowijezuitów). Potwierdza to sytuacja politycznaszlachty protestanckiej w ksiêstwie g³ogowskim,któr¹ pozbawiono szeregu przywilejów.Po wojnie kariera polityczna wi¹za³a siê ju¿nie tylko ze stanem maj¹tkowym, ale tak¿ez wyznaniem. Przyk³adem postawa Rechenbergówz linii kliczkowskiej, którym po przejœciuna katolicyzm uda³o siê wróciæ do ³ask i obj¹æwa¿ne stanowiska pañstwowe. TymczasemOBRAZY PROWINCJI SZLACHECKIEJ79