œl¹ska z domem Borów Polski rozwinê³a siê na3 domy w ksiêstwie g³ogowskim, a nastêpniena 4 linie lokalne i liniê w PrusachWschodnich, a jej potomkami s¹ ¿yj¹cywspó³czeœnie Rechenbergowie. Trzecia liniaz domem P¹tnów rozwinê³a siê w ksiêstwielegnickim, jednak wygas³a ju¿ na pocz¹tkuXVII w.Rechenbergowie z g³ogowskich linii roduwchodzili w koligacje rodzinne g³ównie zeszlacht¹ miejscow¹. W rodzinie znane s¹ bowiemzwi¹zki Bredowami, Meywaldami,Bockami, Nostitzami, Falkenhaynami, Schenkami,Canitzami, Zweckami, Nostitzami,Berge’ami, Tschammerami, Schlichtingami,Niebelschützami, Haugwitzami, Hochbergami,Kittlitzami, Löbenami, Zedlitzami,Schellendorffami, Knobelsdorffami, a tak¿erodami czeskimi i austriackimi – vonKollonitsch i Sprinzenstein. Córka baronaHansa Rechenberga, Barbara, wydana zosta³anawet za polskiego magnata Wac³awa Leszczyñskiegoz Leszna.Model wychowawczy w rodzinie Rechenbergówpozostawa³ doœæ tradycyjny, poniewa¿oscylowa³ wokó³ kariery wojskowej i rzeczywiœcieokaza³ siê szans¹ na zdobycie s³awyi maj¹tku. Ju¿ w czasach œredniowieczacz³onkowie rodu stawali zbrojnie u bokuksi¹¿¹t œl¹skich, a u schy³ku epoki w wojnieo sukcesjê g³ogowsk¹ ws³awi³ siê NickelRechenberg. Najstarszy z synów Melchioraz Borowa Polskiego by³ <strong>jednym</strong> z najwierniejszychdowódców ksiêcia Jana II ¿agañskiego.Po wojnach Nickel osiad³ na sta³e w S³awiei pêdzi³ ¿ycie ziemianina, pomna¿aj¹c swójmaj¹tek. Sêdziwy wiek nie przeszkodzi³ mujednak w wype³nianiu powinnoœci wojskowych,gdy wraz z krewniakiem Georgiemi grup¹ œl¹skiej szlachty wzi¹³ udzia³w odsieczy Wiednia w 1529 r. W toku bitwyz wojskami tureckimi su³tana Sulejmana mia³Rechenberg z opresji uratowaæ palatynareñskiego Filipa.Zawrotn¹ karierê zrobi³ jednak Hans,zwany przez Martina Lutra „niemieckimHansem”. Poniewa¿ by³ najm³odszym z roduzosta³ wys³any z bratem Heinrichem na dwórkrólewski w Pradze. Starsi mieli zaj¹æ siêmaj¹tkiem, by ten nie przepad³ w licznychpodzia³ach. Pobyt na dworze czeskich Jagiellonówokaza³ siê dla m³odych Rechenbergówbardzo owocny. Heinrich wybra³ s³u¿bê urzêdnicz¹i w 1501 r. widoczny by³ ju¿ na dworzeksi¹¿¹t oleœnicko-ziêbickich Albrechta i Jerzego,gdzie pe³ni³ funkcjê radcy, a Hans pozosta³wierny Jagiellonom jako ¿o³nierz przy bokukróla Czech W³adys³awa i w³adców Polski -Jana Olbrachta, Aleksandra i Zygmunta IStarego. Szczególne wiêzy ³¹czy³y Rechenbergaz Zygmuntem, najpierw jako dworzaninapodczas pobytu przysz³ego króla Polskiw G³ogowie, a nastêpnie jako oddanego¿o³nierza i doradcê. Podczas pobytu w PolsceHans Rechenberg czynnie uczestniczy³w zmaganiach wojennych Rzeczypospoliteji Litwy z Moskw¹ po buncie kniazia Gliñskiegow 1508 r. oraz rok póŸniej w konflikciez wojewod¹ mo³dawskim Bogdanem, gdy tenpo spustoszeniu Pokucia musia³ odpieraæpolsk¹ wyprawê odwetow¹ na Mo³dawiê.Prawdopodobnie uczestniczy³ te¿ w odparciuwielkiego najazdu tatarskiego na Podole,zakoñczonego wielkim pogromem czambu³ówpod £opusznem w 1512 r. Po wznowieniudzia³añ wojennych z Moskw¹ i upadkuSmoleñska w 1514 r., Hans Rechenberg bra³udzia³ w próbach odbicia twierdzy i bitwie podOrsz¹ (8 wrzeœnia 1514 r.), zakoñczonejwielkim zwyciêstwem wojsk litewsko-polskichpod wodz¹ Konstantego Ostrogskiego.Po powrocie na Œl¹sk Hans nie zrezygnowa³z ¿o³nierskiego rzemios³a. Ogromnedoœwiadczenie wojskowe i otaczaj¹ca go s³awaczyni³a go osob¹ bardzo wp³ywow¹ w pro-76
wincji. Wyrazem tego by³o powierzenie muprzez stany i ksi¹¿¹t œl¹skich na sejmiew Grodkowie w 1524 r. misji zaprowadzeniaporz¹dku w Œwidnicy. Rechenberg wrazz Krzysztofem von Hochbergiem i Hermanemvon Czettritzem zobowi¹zany zosta³ do zastosowaniawszelkich œrodków w celu za¿egnaniatrwaj¹cego od 15<strong>20</strong> r. konfliktu pomiêdzyrad¹ miasta a miejscowymi cechami.Jedn¹ z ostatnich kampanii wojennychu boku Jagiellonów, w których wzi¹³ udzia³Hans Rechenberg, by³a bitwa pod Mohaczem29 sierpnia 1526 r. Klêska zadana wojskomchrzeœcijañskim przez Turków i œmieræ królaCzech i Wêgier Ludwika zakoñczy³a okresrz¹dów Jagiellonów w tej czêœci Europy.Z bogatych doœwiadczeñ Hansa korzysta³nastêpnie Ferdynand I Habsburg i pomimo, ¿eRechenberg by³ protestantem w 1527 r.powo³any zosta³ w sk³ad tajnej cesarskiej radywojennej. S³awa Rechenberga zosta³auwieczniona w XIX-wiecznej baœni pt. S³ugaRechenberga (Des Rechenbergers Knecht)autorstwa braci Grimm.S³u¿ba Rechenbergów na dworach Jagiellonówi Habsburgów nie ogranicza³a siê tylkodo dzia³añ Hansa. Równie¿ innym przedstawicielomtego rodu powierzano misjeo charakterze dyplomatycznym. Jednak ¿adenz nich nie dorówna³ swoim autorytetemHansowi i nie zrobi³ tak b³yskotliwej kariery.Wyj¹tkiem byli Rechenbergowie z liniiwschodniopruskiej, którzy po opuszczeniuksiêstwa g³ogowskiego osiedli w Prusachi znaleŸli siê w gronie zaufanych panuj¹cychtam Hohenzollernów. W 1542 r. BalthasarRechenberg, jako starosta Gunzenhausen pos³owa³do króla Czech Ferdynanda I w sprawiezniesienia banicji, jak¹ w Rzeszy na³o¿ono naksiêcia pruskiego Albrechta, a kilka lat póŸniejbra³ udzia³ w rokowaniach dotycz¹cychsukcesji w Prusach. Prawdopodobnie jedenz przedstawicieli tej linii rodu obecny by³tak¿e na dworze polskim.Innym przyk³adem udanej kariery by³Melchior Rechenberg ze S³awy, który zaraz poukoñczeniu studiów prawniczych na uniwersytetachw³oskich otrzyma³ posadê radcyw Praskiej Izbie Apelacyjnej (1578 r.). Izbêw Pradze powo³a³ po 1548 r. Ferdynand I,który po wojnie szmalkaldzkiej zakaza³ miastomœl¹skim odwo³ywania siê w sprawachs¹dowych do Magdeburga. Z czasem praskainstytucja sta³a siê organem odwo³awczym dlawszystkich krajów czeskich, w tym Œl¹ska,którego instancja apelacyjna, czyli wroc³awska³awa miejska utraci³a na znaczeniu.Wieloletnia praca w cesarskim aparacies¹downiczym (12 lat) otwar³a mu drogê dodalszej kariery – w latach 1590-1602 piastowa³urz¹d starosty k³odzkiego, przez 7 latby³ radc¹ kamery czeskiej i cz³onkiem wielukomisji cesarskich. Karierê na dworzeHabsburgów zrobi³ tak¿e syn Melchiora –Wolfgang, maj¹c tytu³ doktora prawa, tak¿eotrzyma³ posadê w Praskiej Izbie Apelacyjnej.Jego m³odszy brat pe³ni³ natomiast funkcjêradcy i szambelana na dworze praskim.Za rz¹dów Rudolfa II wysok¹ pozycjêi stanowisko osi¹gn¹³ tak¿e inny z Rechenbergów– Kaspar z Kliczkowa. W 1608 r.OBRAZY PROWINCJI SZLACHECKIEJ77
- Page 2 and 3:
Zrealizowano w ramach Programu Oper
- Page 4 and 5:
Lubuskie Pismo Literacko-Kulturalne
- Page 6 and 7:
Spis treœciAndrzej K. Waœkiewicz,
- Page 8 and 9:
Andrzej K. WaœkiewiczWtedy i teraz
- Page 10 and 11:
(a pewnie i agentka) specjalizuj¹c
- Page 12 and 13:
Wci¹¿ blisko tradycjiZ Jurijem Ko
- Page 14 and 15:
„Domowina” prze¿y³a ju¿ wiel
- Page 16 and 17:
Brückenteil wieder zwischen die Pf
- Page 18 and 19:
wirtschaftlich genutzt, bevor sie a
- Page 20 and 21:
Hobbyhistorikern und Einheimischen
- Page 22 and 23:
W³adys³aw £azuka* * *Zdzicza³a
- Page 24 and 25:
namowie. Onieœmieleni towarzyszymy
- Page 26 and 27:
ym tu, przy tym biurku, w dzisiejsz
- Page 28 and 29:
wygl¹da nad Sekwan¹ lub w Krakowi
- Page 30 and 31:
ci¹g dalszy, nawet jego konieczno
- Page 32 and 33: Zenon Musia³owskiWspomnienie Jadwi
- Page 34 and 35: jekt publikacji rysunków Niemena.
- Page 36 and 37: Idalia RoszczykNabieranienabieram c
- Page 38 and 39: Anna BilonBracia w Bogu,ale czy bra
- Page 40 and 41: Tego typu spotkania i debaty sprzyj
- Page 42 and 43: 40i w koñcu nawarzy³a kory akacjo
- Page 44 and 45: Mieczys³aw J. WarszawskiW moim sad
- Page 46 and 47: Peter MannsdorfPeter MannsdorfAuf d
- Page 48 and 49: gewesen oder hatte es einfach verge
- Page 50 and 51: Schule seien und dass sie keine Sch
- Page 52 and 53: Ein Student mit langen strähnigen
- Page 54 and 55: NA GRANICYJacek Weso³owskiPowabna
- Page 56 and 57: Przejrza³em ten numer wasz ostatni
- Page 58 and 59: niemiecki jest z jego najnowszej ks
- Page 60 and 61: Zw³aszcza kasowych - w Niemczechpr
- Page 62 and 63: Goldberg do Rappaporta. Oczywiœcie
- Page 64 and 65: serdecznoϾ. Wie i rozumie, ze Ni
- Page 66 and 67: oku i dziœ na nowo przecie¿ dziel
- Page 68 and 69: tematy. Jak polsko-niemiecki - czyn
- Page 70 and 71: Romuald SzuraMalarz w plenerzeBo cz
- Page 72 and 73: Cottbus, 22.08.2007Cottbuser Festiv
- Page 74 and 75: PREZENTACJEIgor MyszkiewiczTrylobit
- Page 76 and 77: Galera, infografia, 2007Canibalix M
- Page 78 and 79: Z cyklu Ulro, rysunek, 1997
- Page 80 and 81: OBRAZY PROWINCJI SZLACHECKIEJJaros
- Page 84 and 85: cesarz mianowa³ go starost¹ ksiê
- Page 86 and 87: g³ogowscy Rechenbergowie po 300 la
- Page 88 and 89: Die Renaissance hatte bestimmt eine
- Page 90 and 91: PRZYPOMNIENIA LITERACKIECzytanie Ÿ
- Page 92 and 93: „Nie chcê byæ pos¹dzony o z³o
- Page 95 and 96: KRAJOBRAZY LUBUSKIEZygmunt Kowalczu
- Page 97 and 98: strefy z hipotetycznymi Wenetami. K
- Page 99 and 100: tetem moralnym. Znani bowiem byli z
- Page 101 and 102: jest budynek bramny. Zbudowany w XV
- Page 103 and 104: Bo¿e s³odkiej czereœniw œrodku
- Page 105 and 106: RECENZJE I OMÓWIENIAAdam Wierzbick
- Page 107 and 108: Zdarza siê jednak, przy zidentyfik
- Page 109 and 110: Bevor man noch zu einem „Aber”
- Page 111 and 112: Werner nie opowiada siê oczywiœci
- Page 113 and 114: Henryk Szylkin, S³owa i obrazy, To
- Page 115 and 116: Fraszki na Wojtaszka (rymowanki te
- Page 117 and 118: Hauptmanns Zeit. Oft wird auf Kolle
- Page 119 and 120: kartach tej ksi¹¿ki, to jej niew
- Page 121 and 122: polskiej estrady: Lady Pank, Bracia
- Page 123 and 124: za ma³o, by widzieæ”. Pokaz prz
- Page 125 and 126: AUTORZY NUMERUAnna BilonUr. w 1983
- Page 127: KSI¥¯KI OFICYNY WYDAWNICZEJWOJEW