STRUČNI BILTEN – IPI

STATISTIČKA ANALIZA PODATAKA O OBAVLJENIM TEHNIČKIM PREGLEDIMA U2012. GODINI I STRUČNE TEMEStručni bilten broj 21________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. EVROPSKA TRANSPORTNA POLITIKA - BIJELA KNJIGAOsnovne težnje održivog razvoja saobraćaja i transporta kojima teži Evropska Unija su usmjereneka "garantovanju kontinuiteta": povećanje ukupne transportne efikasnosti, smanjenje troškova, višaekološka prihvatljivost transportnog sistema.U poslednjih 20 godina transportna politika Evropske Unije se ubrzano razvijala.Saobraćajna politika EU sadržana je odnosno iskazana u tzv. Bijeloj knjizi koja se sastoji iz dvadela:• dio koji se odnosi na period 1991.- 2000. (Bijela knjiga EU - White Paper on Common TransportPolicy) u kojoj su definisani elementi-atributi "novog" transportnog sistema EU na osnovama "Tri I"principa ("Three I" - interconnectivity, intermodality, interoperability), sa ciljem prevazilaženjanepoželjnog "modal split"-a sa dominacijom drumskog saobraćaja iotvaranjem mogućnosti razvoja transportnog sistema u duhu održivog razvoja i, drugi,• dio koji se odnosi za period 2001-2010. definisan u Bijeloj knjizi "Evropska saobraćajna politikaza 2010: vrijeme za odluku".Osnovni ciljevi transportne politike EU definisane u Bijeloj knjizi usmjerene su ka politici održivemobilnosti građana Evrope, kroz primjenu više fleksibilnih alata/mjera za rješavanje problema isuočavanje sa novim izazovima nastalim iz posljedica proširivanja Evropske Unije, cijena goriva,Kjoto protokola i globalizacije. Primarni ciljevi transportne politike su definisani za 4 glavna stubatransportnog sistema EU:• mobilnost - EU mora da ponudi zahtijevani nivo mobilnosti građanima,• zaštita - zaštita životne sredine, štititi potrošnju energije, unaprijediti minimalne standarde,• inovacije - povećanje efikasnosti i održivosti transportnog sektora koji je u razvoju, razvoj novihtehničkih i tehnoloških rešenja,• medunarodna uloga - EU mora biti ujedinjena, vodeća sila na međunarodnom transportnomnivou.Osnovni cilj saobraćajne politike Evropske Unije je ostao u osnovi isti u vidu "garantovanjakontinuiteta": povećanje ukupne transportne efikasnosti, smanjenje troškova, viša ekološkaprihvatljivost transportnog sistema.Srednjeročno i dugoročno je definisano plansko uređenje infrastrukture (sistem Panevropskihintermodalnih koridora) kao elementa integralnog prevoznog puta, uvođenje principa slobodnogpristupa do nje pod istim uslovima za sve učesnike, uvođenje načela plaćanja svih troškova za sveučesnike, unifikacija opreme i sredstava, standardizacija kvaliteta usluge uz ubrzano uvođenjetelematskih podsistema (ITS-a) za podršku. Sa druge strane, rast drumskog saobraćajaprouzrokovaće značajne socijalne, kao i probleme zaštite životne sredine, koji itekako, unegativnom smislu, utiču na opšti ekonomki rast. Počevši od toga da je slobodno kretanje ljudi,dobara i kapitala jedan od primarnih ciljeva, pre više godina EU je započela uklanjanje tehničkih iinstitucionalnih barijera između članica. U suštini, cilj je formiranje Zajednickog Tržišta Transporta(ZTT).Jasno da ideja o Zajedničkom Tržištu Transporta nije dovoljno da obezbijedi kvalitetnu mobilnostna prostoru Evrope. Mobilnost građana Evrope i porast trgovinske razmjene ne može se slobodnorazvijati na nacionalnim transportnim sistemima građenim u prethodnim periodima. To je i jedan odosnovnih razloga izrade transportne politike i programa razvoja infrastrukture Trans EvropskeTransportne Mreže (TENM). Osnovni zadaci ovakvog pristupa su da obezbijedi, u okviruočekivanog porasta saobraćaja, brz, pouzdan i bezbjedan transport, odnosno socijalnu iekonomsku koheziju izmedu članica EU i ostalih zemalja.Bijela knjiga o saobraćaju rezultirala je s nekoliko političkih inicijativa, uključujući i sljedeće:– Europski akcijski program za bezbjednost u drumskom saobraćaju - mjere za stvaranje sigurnijihi dinamičnijih vozila, poboljšanje ukupne sigurnosti na saobraćajnicama s ciljem smanjenja brojasmrtnih slučajeva za 50 posto.– Pokretanje programa Marco Polo s ciljem premještanja teretnog saobraćaja sa zagušeniheuropskih puteva na željeznički i vodeni saobraćaj, uključujući smjernice za stvaranjetranseuropske morske mreže.- 87 -