STRUČNI BILTEN – IPI

STATISTIČKA ANALIZA PODATAKA O OBAVLJENIM TEHNIČKIM PREGLEDIMA U2012. GODINI I STRUČNE TEMEStručni bilten broj 21________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________5. RSA I RSI U ZAKONIMA O BEZBJEDNOSTI SAOBRAĆAJA U BIHU Zakonu o osnovama bezbjednosti saobraćaja (ZOBS) u Bosni i Hercegovini [7] definisani supojmovi revizije i provjere sigurnosti saobraćaja na putevima i obaveze nadležnih organa. Premaodredbama ovog Zakona sistem revizije sigurnosti (RSA - Road Safety Audit) predstavljaproceduru nezavisne revizije projekata izgradnje javnih puteva u pogledu sigurnosti, a sistemprovjere sigurnosti (RSI - Road Safety Inspection) predstavlja proceduru nezavisne provjerepostojećih javnih puteva u pogledu sigurnosti. U dijelu ovog Zakona koji se odnosi na puteve kažese: Putevi, kao osnova na kojoj se odvija saobraćaj, moraju se projektirati, izgrađivati, opremati iodržavati tako da odgovaraju svojoj namjeni i zahtjevima sigurnosti saobraćaja. Radi ispunjavanjazahtjeva sigurnosti saobraćaja, nadležni organ za puteve dužan je projektiranje puteva podvrgnutisistemu revizije sigurnosti (RSA), a postojeće puteve sistemu provjere sigurnosti (RSI). Bližeodredbe o osnovnim uvjetima koje putevi, njihovi elementi i objekti na njima moraju ispunjavati sastanovišta sigurnosti saobraćaja, sistemu revizije i provjere sigurnosti, pravilnikom propisujeministar, u saradnji s nadležnim organom.U Zakonu o osnovama bezbjednosti saobraćaja (ZOBS) na putevima u Republici Srpskoj [8] jednokompletno poglavlje odnosi se na reviziju projekata na javnim putevima i provjeru stanja javnihputeva sa aspekta bezbjednosti saobraćaja (RSA i RSI). U tom poglavlju se kaže: U ciljupoboljšanja uslova za bezbjedno odvijanje saobraćaja uspostavlja se sistem obavezne nezavisnerevizije projekata sa aspekta bezbjednosti saobraćaja (u daljem tekstu: RSA) i sistem obaveznenezavisne provjere postojećih javnih puteva sa aspekta bezbjednosti saobraćaja (u daljem tekstu:RSI). U fazi projektovanja, izgradnje i rekonstrukcije putne infrastrukture obavezno se vrši revizijaprojekata od strane nezavisne revizije sa aspekta bezbjednosti saobraćaja. Reviziju vršinezavisno, licencirano pravno ili fizičko lice. Postojeći javni putevi podliježu obaveznoj provjeri saaspekta bezbjednosti saobraćaja, u cilju identifikacije nedostataka koji bi mogli negativno uticati nabezbjedno odvijanje saobraćaja i prevencije saobraćajnih nezgoda. Provjeri obavezno podliježumagistralni i regionalni putevi, a u slučaju potrebe i ostali javni putevi i ulice u naselju. Provjeru vršinezavisno, licencirano pravno ili fizičko lice. Javno preduzeće kojem je povjereno upravljanjemagistralnim i regionalnim putvima, dužno je, u skladu s pokazateljima stanja bezbjednostisaobraćaja i drugih parametara, izraditi jednom godišnje vremensko-dinamički plan i prioritetnulistu provjere javnih puteva kojima upravlja i dostaviti Agenciji za bezbjednost saobraćajaRepublike Srpske (ABSRS) na saglasnost. Pravno ili fizičko lice koje vrši reviziju, odnosno provjerumora imati licencu izdatu od strane ABSRS, i to lice ne može biti uključeno u proces projektovanjakoja su predmet revizije, odnosno upravljanja putevima koji su predmet provjere. Pravilnik ouslovima i načinu revizije i provjere, kao i postupku licenciranja donosi ministar.Iako su obveze u pogledu RSA i RSI jasno definisane u navedenim zakonima mora se konstatovatida su aktivnosti u Bosni i Hercegovini, na ovom planu neadekvatne, odnosno da praktično skoroda i ne postoje. Razloge za takvo stanje treba tražiti u hronično neefikasnoj državnoj i entitetskimvlastima i neizgrađenosti institucionalne i lične odgovornosti prema građanima, a posebno upogledu obezbjeđenja minimalnih bezbjednosnih uslova korisnicima puteva.6. ZAKLJUČCI I PREPORUKEOsnovni cilj RSA i RSI postupaka je da se proaktivno upravlja bezbjednošću saobraćaja. RSA jepostupak revizije bezbjednosti saobraćaja koji se provodi u fazi planiranja ili projektovanja novog ilirekonstrukciji postojećeg puta. RSI je postupak provjere bezbjednosti saobraćaja na postojećem,odnosno već izgrađenom putu zbog čega se RSI često definiše kao RSA postojećeg puta. RSAmože biti realizovan u bilo kojoj fazi planskog ili projektnog prijedloga koji uključuje promjenenačina interakcije korisnika puta, kako međusobno, tako i sa okolinom. RSA koncept se prvopojavio u Velikoj Britaniji 1989. godine. Koristi ovog sistematičnog pristupa bezbjednostisaobraćaja na putevima su se vrlo brzo uočile i prepoznate su od strane mnogih stručnjaka zabezbjednost saobraćaja u svijetu tako da se ovaj postupak danas primjenjuje u mnogim zemljama.U Bosni Hercegovini RSA i RSI su definisani zakonima o bezbjednosti saobraćaja. Prema ovimzakonima nadležni organ za upravljanje putevima dužan je planirati i provoditi ove postupke.- 71 -