STRUČNI BILTEN – IPI

STATISTIČKA ANALIZA PODATAKA O OBAVLJENIM TEHNIČKIM PREGLEDIMA U2012. GODINI I STRUČNE TEMEStručni bilten broj 21________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________4. ZNAČAJ I KORISTI OD RSA I RSIRSA predstavlja dodatni alat u sklopu postojećeg multidisciplinarnog sistema upravljanjabezbjednošću saobraćaja čiji je cilj poboljšanje bezbjednosti. Potrebno je naglasiti da RSA nijezamjena za kontrolu kvaliteta projektovanja i primijenjenih standarda, niti za studiju uticaja nabezbjednost, niti za programe inventure bezbjednosti. Poistovjećivanje RSA sa kontrolom kvalitetaprojektovanja i primijenjenih standarda je vrlo čest slučaj što je pogrešno. Iako je provjera kvalitetaprojektovanja i primijenjenih standarda veoma važna, to ne znači da njihovo zadovoljenjeautomatski osigurava optimum sa aspekta bezbjednosti saobraćaja na putu. Isto tako,nezadovoljavanje određenog standarda ne znači da je projekat neprihvatljiv sa aspektabezbjednosti. Osnovni cilj RSA je odgovoriti na sljedeća pitanja: Koji elementi puta, u kojem obimu,za koje korisnike i u kojim okolnostima mogu predstavljati opasnost sa aspekta bezbjednosti? Kojemogućnosti postoje da se eliminiše ili ublaži uočena opasnost? Standardi su važan početnielemenat u projektovanju puteva. Projektant mora poznavati relevantne standarde, primjenjivati ih iznati u kojim slučajevima standarde nije moguće primijeniti. Međutim, primjena standarda negarantuje uvijek bezbjednost saobraćaja i to iz sljedećih razloga: Standardi nisu postavljeni samo zbog sigurnosnih razloga. Tu su još odnosi troškova ikoristi, kapacitet puta ili raskrsnice i drugo; Standardi obično uvažavaju opšte ili uobičajene situacije, a ne sve situacije; Standardi često predstavljaju minimalne zahtjeve. Kombinacija minimalnih zahtjeva neostavlja prostora za pogrešku bilo koje vrste, bilo od strane projektanta bilo od straneizvođača radova, bilo od strane krajnjeg korisnika puta; Standard nije primjenljiv za konkretne okolnosti; Pojedinačni elementi puta, projektovani po standardu, mogu biti potpuno bezbjedni ako seposmatraju izolovano, ali ako se kombinuju sa drugim standardnim elementima mogu bitinebezbjedni, odnosno mogu dovesti do toga da značajan broj korisnika pravi greške; Određeni standard može biti zasnovan na zastarjelim informacijama; Može se dogoditi da projektant koristi neadekvatan ili zastario standard.RSI ima mnoge sličnosti sa RSA. Međutim, RSI predstavlja proces sistematske vizuelne inspekcijepostojećeg puta ili raskrsnice, od strane ekspertnog nezavisnog tima, sa ciljem utvrđivanja bilokakve neregularnosti ili nedostatka sa aspekta bezbjednosti saobraćaja. Evropska direktiva2008/96/EG definiše RSI kao redovni periodični pregled elemenata puta i evidentiranjenedostataka, sa aspekta bezbjednosti, koji moraju biti otklonjeni. Organ nadležan za upravljanjeputevima odgovoran je za provođenje RSA i RSI. U RSA proces uključeni su projektanti puteva inezavisan ekspertni tim. Dodatno, RSI proces uključuje jednog ili više eksperata bezbjednostisaobraćaja.Upravljanje bezbjednošću saobraćaja na putevima je dugoročna strategija. Jedan od efikasnihnačina upravljanja bezbjednošću saobraćaja je kroz razvoj bezbjednosne kulture. Bezbjednosnakultura je skup ideja i ubjeđenja koji dijele svi članovi organizovane zajednice o nezgodama irizicima koje one donose. Posjedovanje bezbjednosne kulture može značiti razliku izmeđuprosječnosti i savršenosti u procesu izvršenja usluge ili kompletiranje proizvoda. Nije neophodnoda se nezgoda dogodi da bi se poduzele mjere da se smanji vjerovatnost njenog događanja i da sesmanje njene posljedice.RSA koncept se prvo pojavio u Velikoj Britaniji 1989. godine. Koristi ovog sistematičnog pristupabezbjednosti saobraćaja na putevima su se vrlo brzo uočile i prepoznate su od strane mnogihstručnjaka za bezbjednost saobraćaja u svijetu, tako da sljedeće države, među brojnim drugim,aktivno provode RSA: SAD, Kanada, Velika Britanija, Australija, Novi Zeland, Danska, Norveška,Irska, Singapur, Indija, Italija i Malezija. Danas postoje mnogi uspješni RSA programi koji su u tokuu SAD i Kanadi. Na raspolaganju su i brojne publikacije, priručnici i brošure koje obrađujuproceduru za provođenje RSA i RSI, kao i verifikovani stručni treninzi i kursevi za edukaciju osobakoje učestvuju u RSA i RSI.- 68 -