Fletpalosje corel 12 - Riciklimi.al

Swiss Cooperation Office AlbaniaPËRVOJA DHE EKSPERIENCA POZITIVE E MENAXHIMIT TËMBETJEVE URBANE NGA NJËSITË LOKALE TË QARKUTSHKODER.Bashkia Shkodër, Bashkia Fushë-Arrëz, Komuna Velipojëdhe Komuna Gur i ZiPërgatitur nga:Djana Bejko dhe Eduart Cani, REC Shqipërinë bashkëpunim me: Konalsi Gjoka (Co-Plan), Ndue Paluca (Bashkia FushëArrëz), Fred Luleta (Bashkia Shkodër), Fred Haxhari (Komuna Gur i Zi), FredPOSITIVE EXPERIENCES ON THE URBAN WASTEMANAGEMENT FROM THE LOCAL UNITS OFSHKODRA QARKMunicipality of Shkodra, Municipality of Fushë-Arrëz,Velipoja and Gur i Zi CommunesPrepared by:Djana Bejko and Eduart Cani, REC AlbaniaIn cooperation with: Konalsi Gjoka (Co-Plan), Ndue Paluca ( MunicipalityFushë Arrëz), Fred Luleta (Municipality Shkodër), Fred Haxhari (CommuneGur i Zi), Fred Haxhari (Commune Velipojë) and Arben Kopliku (IC/DLDP)intercooperationNatural Resource ManagementRural EconomyLocal Governance and Civil SocietySchweizerische EidgenossenschaftConfédération suisseConfederatione SvizzeraConfereraziun svizra3

ParathënieNë kuadër të Programit për Decentralizim dhe Zhvillim Lokal (DLDP), 4njësi vendore janë asistuar në fushën e përmirësimit të menaxhimit tëmbeturinave. Kjo asistencë është dhënë në forma të ndryshme, por me qëllimine vetëm përmirësimin e cilësisë së shërbimeve publike. Kështu Bashkia FushëArrëz është mbështetur në hartimin e një Plani për Menaxhimin e Mbeturinavedhe me investime (mjet teknologjik, kazanë) për zbatimin në praktikë të tij,Bashkia Shkodër është asistuar në hartimin e një Plani të plotë përGrumbullimin e Mbeturinave që ka përfshirë edhe asistencën teknike përhartimin e dokumentacioni teknik për tenderin e blerjes së kazanëve dheshërbimit të pastrimit. Ky bashkëpunim me Bashkinë Shkodër po vazhdon memonitorimin e zbatimit të Planit të Grumbullimit të Mbeturinave. Në KomunënGuri i Zi ka filluar puna për hartimin e Planit të Menaxhimit të Mbeturinave,ndërkohë që me komunën Velipojë është organizuar një vizitë studimore nëkomunën e Ulqinit për të marrë eksperiencë lidhur me pastrimin e plazhit dheqytetit gjatë sezonit turistik. DLDP ka mundësuar që këto njësi vendore tëpërfitojnë nga ekspertizat më të mira si nga ekspertët lokal (Co-plan etj.), dheato ndërkombëtare (SDC Ingénieurs Conseils ).IntroductionIn the frame of the Decentralization and Local Development Programme(DLDP), 4 LGUs are assisted in the improvement of their waste management.This support has different approaches, with the aim to improve the quality of thispublic service. Fushë Arrëz municipality has been supported by DLDP with theelaboration of a Solid Waste Management Plan and investments (technologicaltruck and bins) to implement this plan, Shkodra Municipality is assisted initiallyin the writing of tender documents for the waste service provision andpurchasing of the bins, and then in elaboration of a detailed Waste CollectionPlan. This collaboration is on going for the part of monitoring of this plan. WithGuri i Zi commune DLDP has started the work for a Waste Management Plan,and with Velipoja commune a study visit in Ulqin commune (Montenegro) wasorganized to share experiences in cleaning the beach and the city during thetourist season. DLDP enabled that all these LGUs, profit from local and foreignexpertises (Co-plan, CSD etc.)5

Programi për Zhvillimin Lokal dhe Decentralizimin në Qarkun ShkodërDLDPQëllimi kryesor i DLDP është të mbështesë një njësite lokale (grup bashkishdhe komunash) në Qarkun e Shkodrës – përmes procesit te bashkëpunimit,pjesëmarrjes së qytetarëve dhe shoqërisë civile me qellim që: të planifikojnë,zbatojnë dhe monitorojnë me sukses një proces kompleks dhe të balancuarzhvillimi lokal dhe decentralizimin.Linjat e veprimtarive kryesore të programit janë:1. Planifikim urban dhe planifikim strategjik zhvillimi me pjesëmarrje nënivelkomune/bashkie2. Shërbime të përmirësuara publike komunale/bashkiake, modernizim iadministrimit lokal për një menaxhim të përmirësuar bashkiak/komunal3. Decentralizim fiskal dhe menaxhim i financave4. Transparenca e autoriteteve dhe pjesëmarrja e shoqërisë civile5. Forcim i rrjetit dhe bashkëpunimit rajonalPartnerët e programit:Ndër partnerët kryesore te këtij programi listojmë: Bashkitë Shkodër dhe Kopliksi dhe Komunat Vau Dejës, Puke, Fushë Arrëz, Dajç, Gur i Zi dhe Velipoje.Qarku i Shkodrës (ka rol koordinues dhe mbështetës);DLDP punon në bashkëpunim të ngushtë me organizata të ndryshme partnereshqiptare si Shoqata e Bashkive të Shqipërisë, Shoqata e Komunave dhe sidhe ekspertë lokal dhe kombëtarë.Financimi dhe Zbatimi i ProgramitKy program financohet nga Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim(SDC)dhe implementohet nga INTERCOOPERATION (IC), Fondacion Zviceran përZhvillim dhe Bashkëpunim, menaxhuar nga zyra e programit në ShkodërKohëzgjatja e Programit: Faza 1: Qershor 2006 – Dhjetor 20096

Decentralisation and Local Development Programme in Shkodra QarkDLDPThe Goal: The main DLDP goal is to support a Local Units in the Qark level(group f municipalities and communes) within a participatory process and closecooperation with community and civil society organizations in order tosuccessfully plan, implement and monitor a comprehensive and balancedprocess of decentralization and local development.Main action lines of the program are the followings:1. Participative strategic municipal/communal development planning andUrbanPlanning2. Improving municipal/communal public services, local administrationmodernizationtoward improving municipal management3. Fiscal decentralization and financial management (including local taxcollection).4. Transparency of the authorities and participation of the civil society5. Strengthen regional networking and cooperationProgram Partners:The main program partners are: Municipalities of Shkodra and Kopliku,Communes of Vau Dejes, Puka, Fushë Arrëz, Dajç, Gur i Zi, and Velipoja.Qark of Shkodra (as coordination and support institution), Albanian Ministryof Interior etcDLDP works in close cooperation with different Albanian partnerorganizations like AAM, AAC and experts in local and national level.Financial supporter & ImplementerThis program was financed by the Swiss Agency for Development andCooperation (SDC) and implemented by INTERCOOPERATION, SwissFoundation for Development and Cooperation, through management of theprogram office based in ShkodraProgram duration: Phase 1: June 2006 – December 20097

Rast pozitivBASHKIA SHKODËRQë prej Gushtit 2008, Bashkia Shkodër, sipas planit të grumbullimit tëhartuar me ndihmën e IC/DLDP, zbaton një sistem të ri shumë më efiçentpastrimi, i shtrirë në mënyrën dhe ngarkesën e duhur në 90% të qytetit. Zbatimi itij kryet nga dy firma pastrimi, të cilat në ndryshim nga kontratat më të hershmekanë të përfshirë një sërë elementësh të performancës (monitorim dhendërshkim) që duket se zbatohen me rigorozitet. Për ta bërë procesin tëqëndrueshëm, bashkia zbaton me ndihmën e IC/DLDP një strategji përndërgjegjësimin e qyteratëve, e cila konsiderohet novatore dhe efiçente nëedukimin e qytetarëve. Për herë të parë qyteti zbaton dhe pastrimin, larjen errugëve në pjesët kryesore të qytetit si dhe ka marrë masa për ndarjen einerteve nga mbetjet shtëpiake. Përfshirja e kryetarëve të 5 rajoneve nëbashkërendimin e punës me njësitë e bashkisë, firmat e pastrimit dhe qytetarët,ka dhënë rezulatet e para pozitive.Kjo perceptohet nga monitorimet e deritanishme, nivelin e pastërtisë së qytetitdhe në rritje të shkallës së pronësisë mbi sistemin nga banorët dhe vetëbashkia.Bashkë me sistemin e ri është rritur taksa e pastrimit në vlerën 1500 lekë dhebëhen përpjekje për futjen e mekanizmave shtrëngues për mbledhjen e saj ngaqytetarët, ndërkohë që kjo është 100 % efiçente për mbledhjen nga biznesetdhe institucionet.Ajo që vlen të përmendet është se Bashkia në buxhetin për vitin 2009 kaparashikuar një fond, i cili do të shërbejë për nxitjen e riciklimit dheripërdorimit, kjo e fokusuar në grumbullimin e letrës. Kjo nismë ështëindikator shumë i mirë për një planifikim eficent, i cili vetëanalizohet dhenxjerr nevoja dhe nisma efeicente nga ana ekonomike dhe mjedisore. Kjonismë e Bashkisë përbën një shembull shumë pozitiv për tu përshtatur nëato njësi, të cilat kanë një numër të përafërt taksapaguesish.Pamje nga infrastruktura e sistemit të ri tëmenaxhimit të mbetjeve urbane në Shkodër.8

SHKODRA MUNICIPALITYCase StudyBased on the new waste plan management drafted within supportingprogram of IC/DLDP, the Municipality of Shkodra is implementing a new wastesystem management from August 2008. This new system is more efficient andcovers about 90% of garbage overloading in Shkodra city. The wastemanagement has been awarded from two private companies contracted by theMunicipality of Shkodra. It worth to mention that new waste managementcontract includes new performance elements like monitoring and penalty whichare currently executed correctly. In order to raise the community aware as wellas assure the system sustainability, the municipality of Shkodra through thefinancial support of IC is implementing the strategy for public awareness whichconsidered efficient and innovative on community information and education.For the first time city of Shkodra is going to have garbage collection andcleaning as well as main roads washed. The involvement of the 5 quarter unitheads to coordinate the work between the municipality, waste managementcompanies and the community shows the positive results. This is presentedthrough the monitoring process, cleaning streets improving and the interestincreasing by the community and the municipality for the new systemfunctioning.The new waste management system was associated with the waste tax feeincreasing with 1500 LEKE. This new tax was 100% collected from the businesscommunity and institutions in the city. On the other side there are efficientmechanisms for collecting this tax from the citizens.As positive case, it worth to mention that Shkodra Municipality has alreadyallocated a specific fund for 2009 aiming to promote recycling and reusinggarbage focused mainly to the paper. This initiative is a positive indicator forefficient planning providing economic and environmental efficiency. Thisinitiative is a good example to be replicate to those municipalities similar withShkodra one.Views from the public awareness compaign in Shkodra City.9

Rast pozitivBASHKIA FUSHË ARRËZShumë më pozitive mund të konsiderohen ndryshimet në Bashkinë eFushë Arrësit, ku efiçensa është e dukshme në disa drejtime. Si rrjedhojë efilozofisë së re, që nga viti 2007, shërbimi ka kaluar në menaxhimin e vetëbashkisë. Në ndihmë të kësaj filozofie dhe nga rritja e shkallës së përgjegjësisë,IC/DLDP, pasi ka vlerësuar nevojën e ngutshme, ka dhënë një ndihmë shumëdimensionale, e cila ka funksionuar si mekanizëm efiçent dhe rezultativ. Sistemii ri është zbatuar sipas një plani të menaxhimit të mbetjeve, mbështetjes së tijme sistem të plotë grumbullimi (kazanë dhe makinë teknologjike) dhendërhyrjet rehabilituese në fushat ilegale dhe të ndotura, në masapërmirësuese e gjelbëruese. Me futjen e këtij shërbimi është rritur dukshëmshkalla e mbledhjes së taksave, që për banorët nga 0% ka shkuar në 60% dhepse taksa ka një rritje prej 50 lekë, për bizneset taksa mblidhet deri në 80% nga63% që ishte ndërkohë që institucionet paguajnë 100% të taksës nga 42% qëpaguan para vitit 2007.Po me ndihmën financiare të IC/DLDP është bërë e mundur rehabilitimi dhegjelbërimi i zonave të ndotura dhe janë bërë sistemime, të cilat ka rriturndërgjegjen qytetare dhe besimin tek njësia vendore.Si rezultat i kësaj ndihme tashmë shërbimi është shtrirë dhe në fshatin e FushëArrëz dhe është menduar zgjidhja dhe për 2 fshatrat e tjerë të papërfshirë nësistem.Si rrjedhojë e vendosjes së këtij sistemi efiçent, vlen të përmendet si rast pozitivfakti i ndërmarrjes së nismave gjyqësore të bashkisë me institucionet që nukpaguanin taksat. Këtu përmendet rasti i përballjes me shërbimin e Postës, kubashkia ka arritur të fitojë çështjen dhe të përfitojë pagesat e prapambetura. atonjësi, të cilat kanë një numër të përafërt taksapaguesish.Pamje nga ish vend depozitimi imbetjeve në Bashkinë Fush Arrëz.Përmirësimi i infrastrukturëssë mbetjeve urbane.10

FUSHE ARREZ MUNICIPALITYCase StudySince the end of 2007, initiated by the new leadership of the localadministration, the Municipality of Fushë Arrëz has significantly changed theway to provide services for the waste collection and disposal which hasresulted in measurable outputs. IC/DLDP assessed the situation in thismunicipality giving a multi dimensional support to the new administration whichfunctions now as an efficient service for waste collection and disposal.The new waste system management has been implemented based on aspecific waste management plan. It was supported with the new investments tocollect the waste (containers and technological car) and the rehabilitation of thepolluted and illegal disposal into an improved green area. Since this new way ofcollection started the tax fee collection from the citizens is increasing from 0% to60% even though the tax fee has been increased with 50 LEKE. On the otherside the business community figure was 63% and has now increased to 80%;institutions increased from 42% to 100%. This is a positive indicator showingthat the waste system management is well done and appreciated by thecitizens.Additionally the rehabilitation and the greening of the polluted areas as well asdifferent other improvements have been done. This has already increased thepublic awareness and the citizens trust into the local authority.As the result of the financial support given by IC/DLDP, the waste collectionsystem was enlarged to Fushë Arrëz village and it is planned to include twomore villages in this waste service.Views from rehabilitation of ex polluted aria .11

KOMUNA GUR I ZIRast pozitivMjaft pozitiv ne komunën Guri i Zi konsiderohet Plani i Menaxhimit tëMbetjeve urbane në komunën Gur i Zi. Në këtë linjë Programi për Zhvillim Lokaldhe Decentralizimin ne miratim të një prej kërkesave te komunës, mbështetifinanciarisht hartimin e këtij Plani, si një dokument teknik kyç që do përdoret ngaadministrata lokale për menaxhimin e këtij shërbimi.Hartimi i këtij plani në Komunën Guri i Zi po përgatitet nga ekspertët e Coplankontraktuar për këtë qëllim nga DLDP. Metodologjia e përgatitjes se këtijplani përfshin;· Proces të gjerë pjesëmarrës· Përfundimin e një vlerësimi të shpejtë të situatës· Identifikimin e skemave të mundshme të menaxhimit· Proces të gjerë ndërgjegjësues· Përpunimin e një plani menaxhimi te mbetjeve urbaneHartimi i këtij plani pritet te sjell ndryshime në:· Itineraret dhe shpeshtësinë e grumbullimit të mbetjeve· Vend ndodhjen e pikave të grumbullimit· Llojin e grumbullimit brenda çdo zone· Propozim për organizimin e sipërmarrjes së këtij shërbimi(komunale/private etj.)· Burimet e nevojshme financiare dhe kostot e skemës së propozuar· Investimet shtesë që nevojiten në të ardhmen për të mbështeturpërmirësimin e skemës menaxhuese të propozuar· Një strategji për prezantimin e planit të menaxhimit të mbeturinave tekqytetarëtNjë skemë efektive monitorime dhe vlerësimi si pjesë e planit.Pamje nga Gur i ZiKufitë e Komunës Gur i Zi12

Case StudyGURI I ZI COMMUNEA positive experience of Gur i Zi Commune is to prepare its Solid WasteManagement Plan. In this regard, DLDP approved one of the requests of thecommune and supported financially the drafting of the Waste ManagementPlan for the Commune. This plan will guide the local administration in themanagement of the required service. DLDP has mandated Co-plan expertswith the elaboration of this Waste Management PlanThe methodology of plan preparation includes:· Initiate a participatory process· Carry out a rapid diagnosis· Identification of potential waste management schemes· Awareness raising process· Elaboration of a final waste management schemeThe results of the final document include:1. Waste collection itineraries and frequencies2. Location of the waste collection points within the Commune3. Type of waste collection within each area4. The proposed organizational structure of the Commune waste enterprise5. Necessary resources and financial costs of the proposed scheme6. Additional investment needed in the future to support the improvement ofthe proposed waste management scheme7. A final plan to introduce waste management components to the localcitizensA monitoring and evaluation scheme included as part of the plan13

KOMUNA VELIPOJËRast pozitivNdërkohë, Komuna Velipojë ka bërë përpjekje të vazhdueshme përrritjen e efiçensës dhe tashmë zbaton një skemë pastrimi për 50% të territorit, emundësuar nga vetë njësia me një staf të limituar, por funksional në pjesën ebrendshme të fshatrave të mbuluar.Duke marre ne konsiderate nevojat e stafit te kësaj komune për ngritjekapacitetesh ne drejtim te menaxhimit te mbetjeve urbane, DLDP/IC mbështetivizitën studimore te stafit te komunës Velipoje ne komunën fqinje te Ulqinit neMal të Zi. Kjo vizite u përqendrua ne këtë komune për shkak te ngjashmërisëgjeografike, destinacionit te njëjte turistik si dhe numrit te banoreve sidomosgjate stinës se Verës.Vizita studimore kishte për qellim shkëmbimin e eksperiencave temenaxhimit te mbetjeve urbane, transferimin e praktikave te aplikueshme ngavendet fqinje, krijimin e lidhjeve te ndërsjella si dhe ballafaqimin me praktikat emenaxhimit ne zonat turistike.Vizita studimore ne Komunën e Ulqinit mbajtur ne Qershor 2008,kryesohej nga kryetari i komunës Velipoje dhe një staf prej pese personash.Gjate kësaj vizite u zhvilluan takime me ndërmarrjen e menaxhimit tembetjeve urbane, stafin e komunës Ulqin si dhe biznese private me te cilët undanë eksperienca menaxhuse si dhe u ndoq nga afër procesi grumbullimitte mbetjeve.Pamje nga plazhi Velipojë, sezoni turistik 2008Përvojë e mirë menaxhimi nga biznesi privat.14

VELIPOJA COMMUNECase StudyVelipoja commune has recently made efforts to improve its wastemanagement and it is already implementing a cleaning scheme that covers50% of the territory of the commune. including the main villages..Taking into consideration that the technical staff of the commune needed someimproved knowledge on waste management, DLDP/IC supported a study visitto the neighbouring , Ulqinj Commune in Montenegro with which Velipojashares the coast of Adritiatic.This study visit was focused on this commune because of the geographicalsimilarity, the same tourist destination and the number of population especiallyduring the summer season. The main objectives of this study visit wereconcentrated on the exchange of experiences between neighbouring countries;establish networking, transferring applicable models from the similar areas aswell as looking into the practical management of the waste in the two touristcommunes.The study visit to the Ulcinj Commune held in June 2008 was lead be the Headof Velipoja commune followed by a staff of 5 administrative members. Duringthe visit different meetings were carried out; we will mention here the meetingswith the staff of Ulcini commune jhe private company that collects and disposesthe waste as well as with different businesses. Different managementexperiences were shared. At the same time the whole practice of the wastemanagement in the Ulcinj Commune was followed by representatives ofVelipoja Commune.Views from the study visit in Ulcinj15