WIN! - Index

2 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

Plus 50 • June / July 2013 | 3

2848 6010Plus 50 is ‘n onafhanklike2-maandelikse publikasie watdie belange van senior burgersin die RSA bevorder. Hoewel Plus50 beskikbaar is as mondstukvan erkende seniorsorganisasiesis dit redaksioneel en finansieelonafhanklik. Plus 50 wordonderskryf deur GrysKrag.Alle kopiereg van die inhoudword voorbehou. Geen deelmag op enige wyse gereproduseerword sonder skriftelike toestemmingvan die uitgewer nie.Kort uittreksels (maksimum 60woorde) mag sonder toestemminggebruik word, mits volledigeerkenning aan die skryweren die publikasienaam en -datumgegee word. Die redakteur behoudie reg voor om artikels teverander en/of te verkort. Dieuitgewer aanvaar geen verantwoordelikheidvir die inhoud vanadvertensies nie. Die mening vanmedewerkers is nie noodwendigdie van die blad nie.Plus 50 is an independent2-monthly publication promotingthe interest of senior citizensin the RSA. Although Plus 50 isavailable as a mouthpiece forrecognized seniors organisations,it is editorially and financiallyindependent. Plus 50 isendorsed by GreyPower.All copyright of the contents isheld by the publisher. No partof the publication may be reproducedin any way without thewritten permission of the publisher.Text extracts of not more than60 words may be used withoutprior permission, provided thatthe author, the magazine nameand date of publication are acknowledge.The editor reservesthe right to change and/or shortenarticles. The publisher acceptsno responsibility for the contentof advertisements. The opinionsof contributors are not neccessarilythose of the magazine.Inhoud • ContentsJunie Julie 2013 | June July 2013REDAKSIONEEL . EDITORIAL5 Die finansies druk / Financial pressure –Karel Prinsloo6 BRIEWE . LETTERSMENSE10 Johan Badenhorst trap diep spore deurAfrika – Louise van NiekerkAKTUEEL13 Pensioenfondse – Adam JacobsFINANCE . GELDSAKE15 Have you saved enough? – DL Crawford22 ’n Goeie nuwe belegging – Elsabé SmithAn income, even when you cannot earn –Elsabé Smith24 Bestel nou jou Lojaliteitskaart –Martie SquierVERBRUIKERSAKECONSUMER ISSUES17 Rooivleis: weet jy wat jy koop? –Ina Wilken19 Cleaver AwardsFROM THE SCRIPTURES23 Facing life’s winter well – Steven J ColeREIS28 Kalymnos se sponsduikers –Carla van der SpuyHEALTH . GESONDHEID32 Improve your quality of health41 Tuisversorging – GJ Scheepers42 Give your cells oxygen52 HartvatsiektesSOSIAAL . SOCIAL33 Knysna Oyster FestivalAftreeoord vereer personeelPlus 50 by VLU-kongresSENIORS36 Afsterwe: In goeie hande – Peet Bothma59 Happy Valley: Slipping up – Ora Larkin53 Aftrede-seminare – Martie SquierANTI-AGEINGANTI-VEROUDERING46 Exfoliation – Mimmie Lancaster48 Ageing in your 50s and 60s –Maureen Allem50 Menopausal skin – Caitlyn WrightRESEPTE54 Warm, heilsame sop – Charmaine Nel56 BOOKS . BOEKESTOKPERDJIE60 Charles Ceronio: Bonsaimeester –Hennie MaasWIN! WEN!Handwerk-kompetisie: 44Products and treatments: 47, 49, 51, 52, 56, 58Boeke / Books: 57Crossword / Blokraai: 65Inteken / Subscription: 63SPORTS62 World Transplant Games 2013REKENAAR64W Les 10 – Dieter Bruijns4 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

WELKOM | WELCOMERedaksioneel • EditorialHoofredakteur • Editor-in-ChiefDr Karel PrinslooMederedakteur • Co-EditorIna du ToitMediese Redakteur • Medical EditorProf Oppel GreeffMedewerkers • ContributorsDr Maureen Allem Peet Bothma Dieter BruijnsPr Steven J Cole Adam Jacobs Mimmie LancasterOra Larkin Hennie Maas Charmaine NelGJ Scheepers Elsabé Smith Martie SquierCarla van der Spuy Louise van Niekerk Ina WilkenCaitlyn WrightRedaksiesekretaresse • Editorial secretaryLenie ReinstorfTel: 012 348 8706 Faks/Fax: 012 348 5644plus50@telkomsa.netBladontwerpHJ DesignLanguage EditingLiz StewartProefleser • ProofreaderChrisna NelDrukker • PrinterSeriti PrintingWebwerf • WebsiteManta SEO Solutionswww.mantawebsolutions.comAdvertensies & BemarkingAdvertising & MarketingIza Fourie:Tel: 012 348 8706/7819Sel: 082 406 6047marketingplus50@telkomsa.netProjects-Co-ordinator • Projekte-KoördineerderIna SnymanTel 012 348 8706/7819projectsplus50@telkomsa.netIntekenare • SubscribersLenie ReinstorfTel: 012 348 8706 Faks/Fax: 012 348 5644plus50@telkomsa.netVerspreiding • DistributionRoysten BothaRepublikeinse NuusagentskapRepublican News AgencyPosbus/PO Box 101, Maraisburg 1700Tel: 011 248 3500 Faks/Fax: 011 474 3583Uitgewer • PublisherPlus 50 Media Bk/Cc (2005/035592/23)Direkteure • DirectorsDr Karel PrinslooProf Oppel BW GreeffGillian CorkenHoofkantoor • Head OfficeTel: 012 348 8706/7819Faks/Fax: 012 348 5644Suite 145, Privaatsak/Private Bag X19,Menlo Park 01022de Vloer/2nd Floor, The Hillside 318, Lynnwood, Pretoria.Web: www.plus50.co.zaVoorblad • CoverJohan BadenhorstFoto • PhotoLouise van NiekerkDie finansies drukDaar is opnuut allerlei tekens dat ouere persone se finansiële bedeling vir hulle drukveroorsaak. Van Plus 50 se lesers lug meermale hul kommer dat hulle aftreegeldgaan opraak voor hul lewe verby is.Enkele onlangse voorbeelde wat roer in die gemoedere van seniors is die Transnetpensioenarissese klas-aksie vanweë die benadeling van duisende Transnet-pensioenarisse,die Arthur Brown-sage en die Sharemax-sage.In hierdie uitgawe van Plus 50 is daar ’n insiggewende artikel van Adam Jacobs ooramptelike pensioenfondse. Daarin bespreek hy die verskynsel dat die landsowerheidpensioenfondsgelde soms verkeerdelik wil aanwend. Lede van pensioenfondse moetdeurlopend hierop ag slaan. Pensioenfondse en trustfondse durf nie toegelaat te wordom riskante beleggings te steun of projekte met politieke oogmerke te dryf nie.Elke afgetredene, en diegene wat binnekort gaan aftree, behoort so goed moontlikvan hul eie geldsake en geldelike welsyn bewus te wees. Plus 50-tydskrif (insamewerking met GrysKrag, Kruger Internasionaal en dr Piet Muller) beplan elfaftrede-seminare oral in die land om juis aan voornemende aftreders en onlangsafgetredenes leiding te gee. Die seminare sal handel oor hoe om wegholinflasie entoenemende veroudering effektief te bestuur voor en gedurende aftrede. Lees meeroor die seminare op bladsy 53. En kom woon ’n byeenkoms in jou omgewing by!Financial pressureThere are again all sorts of indications that older people’s financial affairs will putpressure on them. Plus 50 readers often air their concerns that their retirement savingswill run out before their lives are over.Recent examples that come to the minds of seniors are the Transnet pensioners’class action because thousands of Transnet pensions had been put at risk, the ArthurBrown saga, and the Sharemax saga.This issue of Plus 50 contains an informative article by Adam Jacobs about officialpension funds. In it he discusses the phenomenon that government sometimes wronglyintends to use pension fund money. Pension scheme members must constantly beon the look-out for this. Pension funds and trust funds must not be allowed to supportrisky investments or projects that are driven by political objectives. Every retiree, andthose who will soon be retiring, as far as possible should be aware of his or her ownfinancial affairs and financial wellbeing.Plus 50 magazine (in association with GreyPower, Kruger International and Dr PietMuller) has planned eleven retirement seminars throughout the country to provideguidance to prospective retirees and the recentlyretired. These seminars will deal with ways in which toeffectively manage runaway inflation and growingolder before and during retirement. Read more aboutthe seminars on page 53. And come and attend aseminar in your area!Foto: Japie ClaassenHoofredakteur / Editor-in-ChiefPlus 50 • June / July 2013 | 5

BRIEWE | LETTERSwww.freedigitalphotos.netCollector ofDutch damaskDear readers of Plus 50An important and successful linen industry in the Netherlands hasin the course of centuries produced not only regular tableware fordaily use but has on occasion also produced tablecloths and napkinscommemorating historical events.Important battles, royal events or peace-treaties were commemoratedin tableware to be used and cherished: conversation piecesduring dinner parties for years to come.The year 1938 was the year of the Voortrekker-Eeufees and onthat occasion a “Voortrekker-tafelstel” was produced for the SouthAfrican market. The design comprises of ox-carts and oxen and thetext “Voortrekker Eeufees”.In 1952 it was the commemoration of the foundation of Kaapstadwho set the designers and weavers in the Netherlands at work andJan van Riebeeck and his wife were portrayed in linen for the occasion,both in napkins and in a tablecloth.Because these table sets were woven for the South African marketthey are hard to find in The Netherlands.As a Dutch collector of damask, I would be very happy to findthese sets through you, readers of Plus 50. They may be hiddensomewhere in a linen cupboard of the older generation, a forgottentreasure from the past.If you are in the possession of one, or both of these sets and youare willing to part with them please contact me via the editor, DrKarel Prinsloo.Best regards,Franklin WollringMontcaret, France’n Aftreeblyplekkie vir arm,ordentlike Suid-AfrikanersEk is ’n baie gereelde leser van Plus 50 en daaromhierdie skrywe aan u. Tans woon ons in ’n aftreeoordwaar ons vir onder R2 000 ’n tweeslaapkamerwoonstelhuur en ons koopkrag werk soR300 per maand uit. Heeltemal bekostigbaar, maarons is nie gelukkig om in hierdie provinsie te woonnie.Dis al baie lank wat ons Plus 50 dophou viraftreeoorde. Ek wil net weet of hierdie een enkeleaftreeoord dan die enigste ordentlike bekostigbareaftreeoord in Suid-Afrika is?Daar is baie Suid-Afrikaners wat ordentlike behuisingin ’n aftreeoord benodig maar wat nie rykis en die geld het om so baie te betaal nie. Menssien ook baie min advertensies vir aftreeoorde indie Wes-Kaap. Hoe lyk dit met aftreeblyplekke virordentlike arm Suid-Afrikaners oral in die land?Anoniem – Moeg gesoekDankie vir hierdie navraag, asook vir die navraagin die volgende brief. Ons probeer ’n artikel hieroorreël in ’n latere Plus 50. Wil ons lesers ook reageer,asseblief? – RedakteurRig u bydraes en briewe aan: Die Redakteur, Suite 145, P/S X19, Menlopark 0102.Send your contributions and letters to: The Editor, Suite 145, P/B X19, Menlo Park 0102.E-pos / E-mail: plus50@telkomsa.net6 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

Kry op 80 nie plek in ’n aftreeoord nieEk het Plus 50 as geskenk na my aftrede ontvang. Terwyl ek in die stad, Pretoriawoonagtig was, het ek die tydskrif al gelees. Onlangs het ek platteland toeverhuis, miskien net tydelik.Sedertdien het ek besef Plus 50 is ongelukkig oorwegend vir die welgesteldestedelike mark bedoel. Ek kan dit deels verstaan, anders sal dit nie kan oorleefnie. Die problematiek van die eensame en verarmde bejaarde in die plattelandword egter nie genoegsaam hanteer nie; hulle kinders is ook oorsee, of in diestad, maar baie het hulle afgeskryf.Gelukkig is alle ouere persone op die platteland nie verarm nie. Die finansieelselfstandiges probeer (en slaag daarin) om in hulle woonhuise te bly en geenongerief vir die gemeenskap te wees nie. Inteendeel, hulle lewer ’n waardevollebydrae in die buurt. Hulle probleme begin wanneer een van die egpaar wegval,of ernstig siek word, en die huis en erf net te groot word vir een alleen. Daar isdan weinig (ek weet nie van hulle nie) plekke vir bejaardes waarheen hulle opdaardie stadium hulle toevlug kan neem. Hulle wat selfstandig was, en nooit ’nlas vir die samelewing nie, kan nou skielik nie geakkommodeer word nie, wanthulle is te oud! Hulle is byvoorbeeld ouer as 70 en kwalifiseer nie meer vir opnamesnie! Dis volgens my ietwat belaglik, alhoewel ek weereens die standpuntvan die inrigtings probeer verstaan. Ek was en is vir baie jare by sulke oordebetrokke.Behoort ’n tydskrif soos u s’n, nie hierdie problematiek aan te spreek nie? In’n sekere sin is dit openlike diskriminasie teen mense wat al die jare selfstandig,gesond en deur genade, baie nuttige burgers was.Dit word wêreldwyd gepropageer dat almal, bejaardes inkluis, solank asmoontlik aktief werksaam en selfstandig moet bly. Danksy verbeterde medieseversorging word almal ook ouer. Hoe lank gaan ons nog die “verskuilde”diskriminasie vir opname in inrigtings vir senior persone (dis nou die heelwatoueres) toelaat? Op 55 kry jy maklik plek maar nie op 80 wanneer dit regtignodig word nie. Dan is jy net ’n las? Kan Plus 50 nie ’n mondstuk word vir hulleregte nie?Miskien kan GrysKrag ook meer positief vir hierdie doel aangewend word.Johann Fourie (VDM; nou in Louis Trichardt, eers in Faerie Glen)Baie dankie, ds Fourie, vir u bydrae. Plus 50 en GrysKrag sal kyk hoe hulle tenbeste opvolg-aandag aan hierdie kwessies kan gee. – RedakteurUITNODIGINGGENEALOGIE- & FAMILIE-ERFENISFEES OP31 AUGUSTUS 2013Kom kuier saam met familie envriende by die sesde jaarlikse Genealogie-& Familie-erfenisfees op31 Augustus van 08h30–14h00by die NG Gemeente Lynnwoodrif,Lanciastraat 269, Lynnwoodrif,Pretoria.Bring vrae oor familieherkoms enstambome en ontmoet verskeienavorsers van familiebonde engenealogiese verenigings.Bespreek asb vir die Familiegeskiedenis:Inligtingsessies.Teetuin, stalletjies met eet- en drinkgoeden pretpark vir kinders op dieterrein. Toegang: Gratis.Navrae: Isabel Groesbeek (organiseerder)by 082 441 2325of isabel@lynnwoodrif.co.zaPlus 50 • June / July 2013 | 7

Etali Safari lodge is situated in Madikwe GameReserve in North West. It comprises 75 000 haof malaria-free bushveld, which offer remarkablegame viewing of the Big Five, wonderful birding opportunities,and interesting geology and vegetation.ACCESSEtali is accessible by road and air.ROAD TRANSFERRoad transfer takes about fourhours, at a cost of R2 800 one wayper vehicle, 2-7 pax. (This shouldbe confirmed in terms of the needsof the group.) It is a scenic drivewith places of historical and culturalinterest en route.FLY-IN OPTIONSEvery day a scheduled flight byMadikwe Air leaves OR TamboAirport, Johannesburg, for Madikweat 11h00 and returns fromMadikwe at 12h30. The flying timeis about 50 minutes. The return fareis R4 300 per person.Guests can be met at OR Tamboand taken to the Fed Air businesslounge, where they can use thefacilities, enjoy refreshments anddownload e-mails. On their returnthey are taken to the terminals intime for connecting flights. There isplace to store luggage and guestsare allowed 20 kg of luggage onthe flight. A pick-up or drop-off atSun City is possible at additionalcost.www.etalisafari.co.zaAnother option is to fly in by helicopter,an exciting experience, buta more expensive option. The rateTourism Grading Council of SA: Etali Safari Lodge is a five-star gamelodge and is featured in Wine Magazine: 100 Top Restaurants

varies according to the number ofpassengers and the length of stay.If the pilot can stay over, the rate isfavourable.A charter in a fixed wing can alsobe arranged.ACCOMMODATIONThe accommodation at Etali SafariLodge consists of eight luxuriousair-conditioned suites, each set inits own bushveld domain for totalprivacy. The cool and earthy coloursin the decor complement thebeauty of the sweet-thorn acaciatrees outside.Cooling off in the outdoor whirlpoolor sipping a cocktail as youwatch the African sunset on yourown deck is the ultimate indulgence.Nothing beats a lingeringshower taken outside with only abird or antelope as spectators. Bigcomfortable beds with fine crisplinen promise a sound night’s sleepbeneath the thatched roof. All eightsuites can be turned into twin roomsand the two three-quarter beds ziptogether to turn into an extra-sizedking with added length.There is a communal swimmingpool for those who prefer to spenda sociable afternoon in the Africansun.MEALSEtali’s cuisine is a fusion of traditionalAfrican and Asian. Meals arelight and healthy, with lots of freshseasonal organically grown vegetables,fruit and herbs. There is noset menu as the chef extraordinaireselects only the best local producedaily. Dinner may be served in thedining room, around the fire in thekraal, or in the bush as a surprise.Provision is made for kosher meals.White and red house wines aresupplied by Glenwood Estate.Bar fridges in each room arestocked according to the client’swishes. Meals can also be servedon the private deck or in a picnicbasket for a light private lunch inthe room.ADDITIONAL SERVICESInternet access, landlines, andtransfers can be organised by thelodge.WELLNESS CENTRERelax and be pampered in thetranquillity of the Wellness Centreor enjoy a massage on your ownsundeck, therapeutic in itself.Our core philosophy of naturalhealth is based on holism andincorporates healing and rejuvenatingthe body, mind and spirit. Etali’sstate-of the-art Wellness Centre is aunique concept that allows you todiscover how good you can reallyfeel.Experience the sensory pleasuresof our reflexology walkway of rock,sand and soothing running water,aromatherapy massages, Indianhead massage, hot-stone therapy,bodywraps, facials, and the saunaand mini-gym facilities. Relax in thecaring hands of qualified therapists,sheltered from the sun in the openaircentre, or in one of the treatmentrooms overlooking the endless veld.Contact Susan Potgieter at ETALISAFARI LODGE Madikwe:Tel 012 346 0124, Fax 012 346 0163Cell 083 442 6557susan@etalisafari.co.zahttp://www.etalisafari.co.zaWIN! WIN!Etali Safari Lodge is givingaway a two-night, five-starluxurious get-away for twopeople. To stand a chanceof winning this get-away,send your nameand contact detailsbefore 22July 2013 to: plus50@telkomsa.net with “Etali” inthe subject line, or to: Plus 50/Etali,Suite 145, P/B X19, Menlo Park,Pretoria 0102.

MENSE“Mense het my aldaarvan beskuldigdat ek die lekkerstewerk in die wêreldhet!” sê hy met ’nbreë glimlag. Endit is waar beaamhy. “Ek geniet elkeoomblik daarvan.”Johan Badenhorsttrap diep spore deur AfrikaJohan “Voetspore” kombineer sy passie vir reis, sy liefde virAfrika en sy vermoë om ’n storie te vertel met ’n suksesvolleonderneming. Maar hoe het dit alles begin? Louisevan Niekerk gesels met Johan Badenhorst by sy modernenuwe Voetspore-winkel by Woodlands Boulevard, Pretoria.Johan Badenhorst, die man met diewelige baard en die rustige stemwat kykers voor hul TV’s met sygewilde Voetspore-programme vasnael,het nog altyd ’n passie vir reis gehad.Sy voete het reeds van sy studentejareaf gejeuk om die wêreld te verken – Europa,Suid-Amerika, Noord-Amerika …maar dit is veral die misterie van Afrikawat bly wink.Die Voetspore-reeks het in 2000begin toe KykNET gevra het vir programvoorstelle,vertel Johan. Dietradisionele migrasieroetes van olifantein Suider-Afrika het hom gefassineer enso het die program In die voetspore vandie grotes gestalte gekry. Dié eersteprogram het die toon aangegee vir dielater reekse.En vandag, 13 jaar later, is Johan ensy span tans op hul agtste reis. Dié keervanaf Lamu-eiland langs die kus vanKenia in die Indiese Oseaan, vanwaarhulle met die ewenaar langs na dieAtlantiese Oseaan reis. In die prosessal hulle die ewenaar ’n paar keer10 | Plus 50 • Junie / Julie 2013oorsteek. Die name van plekke op diespyskaart vir dié reis van drie maandeklink eksoties aanloklik. Tsavo, MasaiMara, Ruwenzori, die Garamba enOkapi nasionale parke; Kisangani, Dolisieen die Murchinson Nasionale Parkroep beelde van ’n ongerepte, magieseAfrika op.Vir Johan lê die bekoring van Afrikadaarin dat elke reis soos ’n ontdekkingsreisvoel. Al het hy reeds die wêreld volgereis en Spanje onlangs saam met sygesin besoek, verkies hy steeds Afrika.Anders as met bekende internasionaletoeristebestemmings, is ’n reis deurAfrika onkonvensioneel – daar is geenbrosjures, geen deurtrapte roetes, geenwaarborge nie. Afrika is nooit vervelignie, Afrika is onvoorspelbaar. “Jy moetrondsnuffel, navors, met mense praat,vrae vra. Afrika is ’n ongekunstelde,wonderlike kontinent,” sê hy met borrelendegeesdrif.“Die programme verteenwoordig ’nsekere unieke Suid-Afrikaanse leefstylwaarna talle mense streef; dit is ietsJohan Badenhorst en sy gesin, onlangsby die piramiedes van Giza in Egipte.Vlnr: Heleen, Streicher, Alma, Johan,Nina en Michael Silva, Nina se vriend.wat hulle begeer om self te doen. Baiemense wil saamry,” verduidelik Johan.“Ek propageer ’n sekere reisleefstyl regdeurAfrika. Ek wil hê Suid-Afrikanersmoet Afrika beleef, hulle moet saamreisen dit net geniet, onder die sterre slaapmet die natuur as ’n gordyn om hulle…”

“Afrika leer ’n mens geduld”En wat geniet Johan die meeste?“Sommer alles … al sit ons in diemodder vas, of wag ons ure lank bygrensposte.” Mense sê dit sal lekkerderwees om in Afrika te reis sondergrensposte, maar Johan sien die grensposteas deel van die Afrika-ervaring:“Dit leer mens geduld. Ons betaal nieomkoopgeld nie; hulle vra wel,maar dis veral hier waar jougeduld beproef word.”Wat sy reisgenote betref, is Johanbevoorreg om ’n wonderlikespan te hê. “Dis nie net ’n klompouens nie. Elkeen moet ook ’n sekerewerk kan doen, weet hoe om ’n TVprogramte maak, maar die belangriksteis die ingesteldheid.”Wanneer hulle reis, is die kamerabaas. “Ja, die ouens verlang somshuis toe en ja, hulle raak soms moegen keelvol, maar hulle het ’n goeiebegrip vir wat ons doen. Of jynou moeg, vaak of siek is, as diekamera rol, werk jy.”Daar is selde wrywing tussendie spanlede. “Ons neem saambesluite en as ’n besluit eers geneemis, hou ons daarby. As dit niedie beste besluit was nie, word daargeen vingers gewys nie; onsgaan net voort.”Behalwe ’n reisiger, avonturier,verkenner, filmmaker, skryweren entrepreneur, is Johanook ’n gesinsman wat duideliktrots is op sy vrou Alma, en driekinders Nina (21), Heleen (19)en Streicher (17). Sy gesin hetbegrip vir wat hy doen en hyis dankbaar dat Alma homdie vryheid toelaat om driemaande weg van die huis afte wees. Sy en die dogterspas hulle daarby aan. “In diebegin was dit baie moeilik, die kinderswas klein, maar dis nou heelwat maklikervir almal.”Die goeie verhouding tussen Johanen sy seun is opvallend. “Ons ‘laaik’mekaar, en Streicher pas baie goedaan by die span,” sê hy. Wat Streicherse skoolwerk betref, moet hy inhaalwat hy misgeloop het, dit is sý verantwoordelikheid.Maar met matriek as’n belangrike mylpaal wat nou op diehorison wag, kan Streicher, wat dieJohan Badenhorst en sy gesin op Oujaarsaand op ‘n bootop die Nylrivier, Kaïro. Vlnr: Johan, Alma, Michael Silva(Nina se vriend), Heleen, Streicher en Nina.Voetspore-span al vandat hy negejaar oud was vergesel, nie tans weersaamreis nie.Voetspore is lank nie meer net ‘n TVprogramnie. Dit het ’n momentum vansy eie gekry en afgesien van produktesoos DVD’s, resepteboeke, reisjoernaleen klerasie, is daar nou ook die ruimnuwe winkel in Woodlands Boulevard,net om die draai van waar Johan bly.En die hele gesin, selfs die skoonfamilieis betrokke. Die argitek-ontwerpteVoetspore-winkel weerspieël gehalteen professionaliteit; dit laat die aspirantAfrika-reisiger gemaklik en tuisvoel – dis hier waar sy Afrika-avontuurbegin.Heel gepas bied Johan koffie inblikbekers aan voor ons oor diewinkel begin gesels. Hy verduidelikdat dit ’n eenstopreiswinkel is waarvoornemende reisigers kan uitstap metalles wat hulle vir hul Afrika-ekspedisiebenodig – van klere, kampeertoerusting,advies en boeke, tot ’n voertuigwat safari-gereedgemaak is. Daarword ook vir die vroue wat in styl wilreis voorsiening gemaak met informelejuwele, serpe, hoede, sonbrille enreisdrag.50-Plussers moet Afrika ervaar!Met die gewildheid van die TV-reekse,het daar bekendheid gekom en hetJohan ons plaaslike reisprogram-“celeb” geword. “Voetspore het eintlikmy lewe oorgeneem; ek kan nie meerongesiens in ’n restaurant sit nie –mense kom groet en gesels,” vertel hy.Maar hy kla nie. “Die meeste mense isbaie positief en vol lof vir die program,daar’s baie min kritiek.”Beveel hy aan dat Plus 50-lesersin sy reisvoetspore volg? “Absoluutja, doen dit,” sê Johan, wat self ’n50-plusser is. “Sorg net dat julle deeglikbeplan, goed ingerig is, raad vraby dié wat weet, bereid is om soms ’nbietjie ongerief te verduur … en jy salnooit spyt wees nie. Soos Aristotelesgesê het: Ex Africa semper aliquidnovi (Altyd iets nuuts uit Afrika). Jy isnooit te oud om nuwe dinge te leer nieen Afrika se deure na lewenservaringmaak nooit en vir niemand toe nie.”PJohan Badenhorst en sy seunStreicher op die kruin vanberg Kenia.Plus 50 • June / July 2013 | 11

SUPPORTSOrdained IT Solutions provide the following services:Website design & developmentInternet service providerHardware & software sales & supportPrinter repairs & salesWireless & satellite communicationsSupport services (remote, onsite & telephonic) – Windows, Linux and Apple MACsupport & maintenance serviceTel 012 993 0827 Fax 086 604 6432 Cell 082 901 1889www.ordained.it12 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

AMPTELIKE PENSIOENFONDSEWaarom val hulle nie onder die Pensioenwet nie?Deur Adam JacobsAKTUEELIn Suid-Afrika is voldoende pensioenvoorsiening’n dringende vraagstuk.Sommige mense maak wel voldoendevoorsiening, maar slegs ongeveer 6–9%van die werkende bevolking kan aftreemet ’n pensioen wat gelykstaande isaan 75% van die persoon se laastejaar se salaris.Daar is gevalle waar mense regdeurhul werksjare tot ’n fonds bygedra het,maar weens gebeure buite hul beheer,is hulle vandag in swak lewensomstandighedevasgevang. Dink byvoorbeeldaan die treurige toestand waarinspoorwegpensioenarisse hulle bevind.In privaatfondse kom egter ook gevallevoor van swak bestuur, verkeerdebeleggingsbesluite, slegte spekulatiewebeleggings, en waar die fonds(e)eenvoudig te klein is om skaalvoordelete kan behaal, wat veroorsaak dat dieaftreebedrag maar skraal is en/of oortyd nie met die styging in inflasie aangepasword nie.Hierdie is enkele redes waarom individueself voldoende voorsiening vir aftredemoet maak. Daar moet egter ookdeur wetgewing beheer oor trustees seoptredes wees. Aan die ander kant kanwetgewing van so ’n aard wees dat ditsmorend inwerk op beter prestasies watbehaal sou kon word. ’n Goeie balansmoet dus gehandhaaf word.Amptelike pensioenfondseIn ’n sosialistiese bestel is amptelikepensioen- en voorsorgfondse politici sekeuse. Die belofte word gemaak datdie regering vir jou sal sorg vanaf jougeboortedag tot by jou afsterwe.Sulke verkiesingspraatjiesis misleidend. Die probleem, soos watnou onder andere in Griekeland ervaarword, is dat sulke beloftes gepaardgegaan het met ruim pensioenvoordele.Mense kon vroeg aftree. Maar dieuiteinde van die saak was dat diestaatsfinansies die las later net nie meerkon dra nie. In baie soortgelyke gevalleneem die staatskuld dan ook hand oorhand toe en die gevolge daarvan wordtans in baie lande ervaar. Ook hier byons is die hantering van Transnet sepensioenfonds ’n voorbeeld van watkan gebeur. Dit was immers ’n amptelikepensioenfonds. Daar is dus geen waarborgdat pensioene voldoende sal weesas owerhede en owerheidsliggame ditbeheer en bestuur nie.Persoonlik het ek niks teen amptelikefondse nie, mits die speelveld gelyk isen die fondse aan al die vereistes vandie Pensioenwet voldoen, aan die Raadop Finansiële Dienste (RFD) se kontrolesen voorskrifte voldoen en onder hullebeheer val. Dit is nie alleen in belangvan die fondse se lede nie, maar ook inlandsbelang om te verhinder dat daardeur belastingbetalers, of via verhoogdetariewe, opgedok moet word asdaar aktuariële tekorte voorkom.Verder beskou ek dit ook in landsbelangom te verhoed dat amptelike fondse,waarvan die grootste direk onder diebeheer van die Departement van Finansiesval, as ’n finansieringshuis vir diestaat of die instellings onder wie se beheerhulle is, gebruik sal word. Blykbaarwas dit die geval by die Transnetfonds.Voorts is ek bekommerd oor diejongste neigings wat onder my aandaggekom het, naamlik dat van die GEPF(Government Employees Pension Fund)se gelde gebruik gaan word vir sogenaamde“volhoubare” ekonomieseontwikkeling. Volgens dieGEPF se onlangse dokument“Development InvestmentPolicy” gaan ’n deelvan die trustfondse onderhulle beheer vir sosiale enander bestedingsprojektebeskikbaar gestelword.Alhoewel die bedoeling goed magwees, moet daarteen gewaak word datdie GEPF nie die taak van die regeringbegin oorneem nie. Dit mag dalk kleinbegin, maar waar kan dit eindig? Immers,dit kom daarop neer dat investeringwat die regering moet onderneemnou buite-om die staatsrekeningegefinansier word. Die buite begrotingspostekan dus toeneem en dit kan ookpolitieke doelwitte wat die regeringmag hê, insluit. Byvoorbeeld, een vandie doelwitte wat nagestreef word, is:“Investment in job creation, new enterprisesand broad-based black economicempowerment.” ’n Ander doelwit is:“Investment in social infrastructure in theform of affordable housing, educationand healthcare.” Sommige projekte sedoelwitte is wel edel, maar wat is dierisiko’s daaraan verbonde en watteropbrengs gaan daarop bereik word?Myns insiens is dit die taak en risikovan die owerheid en as sodanig kan ditdeels deur pensioenfondsgelde gefinansierword as die staat daarvoor begrooten pensioen- en voorsorgfondse danin staatseffekte, of in Eskom of anderstaatsinstellings se effekte belê. Hoekomword dié roete nie gevolg nie?Onlangs het berigte in die mediaverdere lig gewerp op wat beoog word.Die GEPF, OBK (Openbare Beleggingskorporasie)en Omigsa (Old Mutual InvestmentGroup SA) het ’n ooreenkomsaangegaan om BSA (Business SA) EducationalInstitute Trust-skole te finansier.Die GEPF het R1 miljard bygedra enOmigsa R200 miljoen. As ’n organisasiesoos Omigsa geld vir die doel wil skenk,is dit hulle saak. Om egter trustfondsevir die doel aan te wend, is gevaarlik enkan in terme van die Pensioenfondswetnet gedoen word indien 100% van dielede daartoe instem. Maar as dit tot ’naktuariële tekort sou lei, sal die belastingbetalersmoet instaan.Waarom dit dan nie van die begin afaan die staat oorlaat nie?___________________________Adam Jacobs is ’n bekende ekonoomen ’n direkteur van GrysKrag. PPlus 50 • June / July 2013 | 13

55 PLUSVERHEF DIE VERSEKERINGSTATUS AANSIENLIK VANDIEGENE WAT 55 PLUS IS Die gradering van Forbes 55Plus is spesiaalontwerp om jou as ´n afgetredene te beloon virjou hoë vlak van verantwoordelikheid en laerisikovlakke. Dit gee vir jou ´n duidelike premie-afslagwanneer vergelyk word met premies vanander versekeringsprodukte wat dieselfdedekking bied. Geen basiese bybetaling. Wyer dekking as tradisionele polisse. Tot 40% goedkoper as gewoneversekeringspolisse. Jy kry dan verdere afslag as jy in´n sekuriteitsarea woon of ekstrasekuriteitsvoorsorg neem en daar is geenbasiese bybetaling wanneer jy eis nie.Bel nou en kry dieselfdeongelooflike advies as wat jy soukry as jy môre gebel het.Kontak ons konsultant:Cobus van StadenTel: 012 452 7249 | Faks: 011 669 2288 | Sel: 061 077 6727 | Epos: vanstadenco@aforbes.co.zaMOTOR, HUISINHOUD& BESIGHEIDSVERSEKERING´n Gemagtigde finansiëlediensteverskaffer. Lisensienommer 30414. Bepalings en voorwaardes geld.

Do you know whether you haveSAVED ENOUGHFOR RETIREMENT?By DL CrawfordTaking a financial risk – a true storyIt’s so easy to offer platitudes to peoplewho have real fears about nothaving enough money to live onafter retirement. Go into business, wesay; go consulting; get a franchise. Butwhere do they start and how much confidencedo they have in even trying.Most people procrastinate over thingslike this because they have no idea ofwhere to start and are afraid of failure.Maybe the way to view this aspectmore positively is to approach it withsome idea of how other people did it.I thought that stories of how other peoplemanaged to set up a business mightlend some encouragement and givepeople ideas of where and how tostart. In all cases the individuals askednot to be identified so I will start withA’s story.In 2005 A was asked to retire from amajor industrial company, aged 55.She had been a part-time creditorsclerk, and had accumulated approximatelyR400 000 in a provident fund.She went to see her broker, who suggestedthat she invest the money in anannuity. This would have given her anannual pension at 55 of R1 667 permonth, which was slightly less than 10%of her last salary.She decided that this was not a practicaloption because her husband, whohad been a builder, had already retiredand had no pension at all. So she setout to do something more to her taste.A and her husband owned their houseoutright. She arranged to rent it out toa large international organisation thatwanted a place for visiting interns tostay. They offered her approximatelyR16 000 per month. She then took thecash out of the provident fund and receivedapproximately R350 000 incash.She used R250 000 so that her husbandcould build a small flat onto herson’s house, and attended a course inicing cakes. She also invested in someindustrial-quality kitchen equipment.She then banked the difference.And she went into the wedding cakebusiness. She had been expecting theblow of enforced retirement to fall forsome time, and had been advertisingwedding cakes at churches throughoutthe West Rand. She advertised mainlyby putting up notices. As a result, shehad some orders, and believed that becauseshe delivered good cakes, wordof mouth would work for her.Approximately eight months later, shewas making around ten cakes a month,including cakes for special birthdays,etc. Ten cakes a month at that time, atapproximately R3 500 per cake, wasa decent living, even after costs weresubtracted, and she still had the rentcoming in from her old house.I can’t tell you how things are now,but she was motivated, energised andhappy at the thought of tackling somethingthat she could understand and geton with. People have commented thatshe took a great risk, but I would liketo counter that with a quote from HelenKeller, who said, “Life is either a daringadventure or it is nothing. Avoidingdanger in the long run is no safer thanexposure.” Bearing in mind the successHelen Keller made of her life as adeaf and blind woman, maybe she hassomething there.Crawford Employee Financial Guidance educates and coaches people before, during and after retirement. We armthem with plans, facts and tools so that they are empowered to deal with financial service providers from a positionof enhanced knowledge. They may also use our monitoring services to ensure that they make good and consistentprogress toward their goals.We do not sell financial products and have no conflicts of interest. We have the technical and financial skills to getpeople on the right track so that they can take control of their own financial planning.Email us on penny@planningretirement.co.za or phone us on 011 465-7940Plus 50 • June / July 2013 | 15

16 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

VERBRUIKERSAKE– weet jy wat jy koop?Deur Ina WilkenDie kode vir “Beste Praktyk” virvolhoubare en winsgewenderooivleisproduksie lui:“Gegewe dat Boere die voogdyskaphet oor grond, het hulle ook ’nverantwoordelikheid vir die natuurlikeen sosiale omgewing waarin hulleleef. Hulle word voortdurend gekonfronteermet druk in die distribusiekanaal,verbruikers en die breë publiek.Alhoewel baie dit sal sien as negatief,lei dit egter tot langtermynstabiliteit,sosiale en omgewingsvolhoubaarheiden voedselsekuriteit met positiewegevolge vir die bedryf.”Ons as verbruikers is bewus daarvandat die grootste persentasie bees- enskaapvleis wat verhandel word uit varssnitte bestaan en dat die rooivleis- klassifikasiemerk’n waarborg van gehalteis.Verdere waarborge vir verbruikers isdie Etiketteringswet, die Wet op Landboustandaardeen die Verbruikersbeskermingswetindien die Departementvan Landbou, Bosbou en Visserye endie Departement van Gesondheid diewetgewings toepas.Daar moet egter ook indringendgekyk word na die goedkeuring vaninvoerpermitte deur die Departementvan Landbou, Bosbou en Visserye wanneer“vreemde vleissoorte” aangetoonword – die invoerder moet aanduiwaarvoor dit aangewend gaan word.Ten spyte van die streng reguleringhet dit tog gebeur dat vreemde vleissoortein vleisprodukte voorgekom heten waarvan verbruikers nie bewus wasnie: 68% van die vleisprodukte watgetoets is, het spesies bevat wat nieop die etiket aangedui was nie, soossoja en gluten (28%), vark (37%) enhoender (23%). Met toets is bevinddat waterbuffelvleis in 1 uit 20 hamburgervleiskoekies(5%) voorkom, in 2uit 41 maalvleismonsters (5%) en in 1uit 30 worsmonsters (3%).Die verbruiker se dilemmaDie dilemma van die verbruiker is blootdat ons nie ingelig word oor wat onskoop nie. Verbruikers wil egter weetwaarvoor hulle betaal en hulle wil selfbesluit of die kwaliteit en inhoud vandie produk aan geldwaarde voldoen.Verder is dit van kardinale belangdat verbruikers te alle tye moet weetwat ’n produk bevat omdat baie mensevir gluten allergies is en daar mense iswat glad nie varkvleis eet nie.Die reëls en regulasies is daar; dieRooivleis Produsente Organisasie endie Rooivleis Bedryfsforum versekerdat ons as verbruikers net die bestegehalte vleis kry – hoe gebeur dit dan(hoewel minimaal) dat die nodigeetikettering nie op die produkte waswat getoets is nie?Suid-Afrika se vleishandel wordgereguleer deur verskeie uiters strengbeheermaatreëls, wat die slag vandiere, verkoop van die produk en dieetikettering insluit.Ons neem kennis dat daar baie onafhanklikeslaghuise is, dat die kleinhandelwyd en ver strek, dat kontroleringnie altyd maklik is nie – maar duidelikwas sekere handelaars aan misleidingskuldig. Die verbruiker eis dat handelaarshulle in ag neem wat hierdieuiters belangrike voedsel betref.Verbruikers het die reg om te weetwat hulle koop en watter byprodukteasook ander vleissoorte soos vark enbok in die vleis voorkom.Ons bly egter lief vir ons Rooivleis ensal altyd groot ondersteuners daarvanwees.Tot ’n volgende keer P_________________________Ina Wilken is ‘n bekende verbruikersake-deskundige.Plus 50 • June / July 2013 | 17

BOMA Vleismark waarborg suiwer maalvleis en wors.Al ons snitte is presies wat dit sê. Gehalte is ononderhandelbaar.18 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

Plus 50 • June / July 2013 | 19

VLEISMARKLICHTENBURGDaniëlstraat 21, 018 632 2397Hierdie dinamiese besigheid onder leiding van Susan Ludick bestaan reeds vir 17 jaar.Aangesien ons nie daaraan glo om in te boet op kwaliteit en diens nie, verkoop ons slegs GraadA-vleis, wat deur die kundige, opgeleide en vriendelike personeel vir kliënte voorberei word.Ons spog met tientalle toekennings, byvoorbeeld deur die Cleaver Awards wat ons reeds vir sewe agtereenvolgendejare ontvang het, asook deur die Lichtenburgse Sakekamer.PRODUKTE• Spesialiseer in vars vleis • Tuisgemaakte slaaie •Vleisborde• Verpakkingsmateriaal • Tuisgemaakte kouevleise • Gaar eenskottelgeregte• Speserye • Wegneemetes-afdeling • Biltongruikers • Gerookte produkte• Rypgemaakte vleis • Biltong en droëwors • Verskeidenheid sosatiesANDER DIENSTE• Bewerking van wildsvleis • Aflewerings • Doen spitbraaie • Verhurings • Spyseniering• Verskaf vleisinligting • Resepte • BesparingspakkeVOORSIEN AAN• Wye publiek • Restaurante • Instansies • Spyseniers • Besighede • KontrakteursONS MISSIE• Vriendelike en goeie diens • Higiëne • Kwaliteit • Waarde vir geld• Verskeidenheid en waardetoevoeging • Kundigheid en goeie advies!

MONEY MATTERSSANLAM SE NIMBUS-BELEGGING is ’nuitkeer beleggingsoplossing vir diegenewat na ’n uiters koste-effektiewe beleggingsprodukop soek is. Die NIMBUSprodukbied die volgende voordele:• Uiters koste-effektief met geen aanvanklikeaanvangsfooi nie.• ’n Onmiddellike ekstra aanwendingvan 5% by die beleggingsbedrag:R1 000 000 sal byvoorbeeld op dieaanvangsdatum van die beleggingreeds R1 050 000 werd wees.• ’n Portefeulje kan saamgestel word uit’n reeks van 20 top uitgesoektefondse van verskillende fondse vanverskeie bekende batebestuurders,byvoorbeeld Coronation, Allan Gray,ens.• Vier gratis omskakelings per jaar wordtoegelaat.• NIMBUS bied ’n belastingeffektieweoplossing vir ’n langtermynbeleggerwat eerder groei in plaas van waarborgeverkies.DIE SKITTERENDE NUWENIMBUS-BELEGGING• Na vyf jaar is die beleggingsopbrengsbeskikbaar, maar indien die opbrengsgelaat word om verder belastingvry tegroei, word na elke verdere vyf jaar, boen behalwe die normale groei, ooklojaliteitsbonusse by die opbrengsbygevoeg. Die bonus behels die terugbetalingvan die jaarlikse veranderlikeadministrasie- en bemarkingsheffings:na 20 jaar, byvoorbeeld, word 60%van bogenoemde heffings as bonus bydie opbrengs gevoeg. Hierdie kan ’naansienlike effek op die uitkeerwaardehê.Aangesien die minimum intreedatum slegseen jaar is, is hierdie die ideale geskenkvan ’n grootouer aan die nuwe kleinkind!Wat ’n welkome verrassing op ouderdom21! Komaan, alle oupas en oumas –hierdie is ’n geleentheid om die vergunningin die Inkomstebelastingwet te benutdeur R100 000 uit jou boedel te skenksonder om skenkingsbelasting te betaal.Deur die boedel sodoende te verklein,kan boedelbelasting moontlik verminderword.Vir meer inligting, skakel Elsabe Smith, ’ngesertifiseerde finansiële beplanner engenoot van die internasionaal geaffilieerdeFinancial Planning Institute. Sywas voorheen vir twee agtereenvolgendejare top beleggingsadviseur in Sanlam,Gauteng-Noord. Sy het ook die gesogteGoue Arend-toekenning van Sanlam virvolgehoue prestasie verwerf. Via die SanlamGlacier-platform kan kliënte toegangkry tot fondse van Allan Gray, Investec,Coronation, en ander batebestuurders.Kontaknommers:Tel: 012 470 0414/470 0113Faks: 086 516 3401Sel: 082 550 1302E-pos: esmith@sanlam4u.co.zaAdres: Sanlynngebou (ou Saambougebou),h/v Lynnwood/Sanlamstraat,Pretoria (langs Glenfair-winkelsentrum)22 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

FROM THE SCRIPTURESTo face life’s winter wellCommit yourself to personal growthBy Steven J ColeIn Timothy 4:13, Paul requests that“the books, especially the parchments”are brought to him. We don’tknow what these books contained,although many think that the parchments,which were more valuable thanordinary papyrus scrolls, were probablyhis copies of the Old Testament.But his words are amazing – althoughhe is facing imminent execution, hewants Timothy to bring his books! Thissuggests at least three areas for growthfor us, even as we face life’s finalwinter.Take care to develop your mindGod saw fit to put His revelation inwriting, which implies that we need touse our minds to read and think. Firstand foremost, we should read andstudy the Bible. But, also, we shouldread good books that help us growintellectually and spiritually. I fear thatmany modern Christians, sitting in adungeon awaiting death, would say,“Bring my TV set, and the videos.”Good books bring us the best thoughtsof the godly men of past centuries.As long as you’re able, take care todevelop your mind through reading.Take care to develop your soulReading books and especially readingthe Bible should help us to come toknow God better. In other words, readingshould not only help us becomebetter Christian thinkers, but also to godeeper in our personal relationshipwith Christ. With Paul (Phil. 3:8–14),we should press on to know Christmore and more.Take care to develop your characterReading the Bible and good Christianbooks should help us become moreChrist-like, more loving, and morehumble. If we are filled with pride overhow much we know, we have missedthe point. In fact, the more you studythe Bible and read the lives of thegreat saints from the past, the moreyou realise how little you know Godand how much you need to grow. Eventhough you are an aged saint like Paul,there is still room to grow in godlycharacter. Reading is a major avenuefor growth.I read once of Dr Charles McCoy, aBaptist pastor whose denomination insistedthat he retire at age 72. He wasa single man, tall, with white hair. Hehad earned two doctorates over theyears. He dreaded the thought of retirement,thinking that surely there wasmore that he could do for Christ. Aboutthat time, a missionary from Indiainvited him to come there and preach.Dr McCoy had never travelled, even inthe USA where he lived, let alone overseas.But the missionary explained thatin India they would respect his age.He tried to put the idea out of hismind, and he gave the Lord all of hisexcuses. He didn’t have any money.But he felt that the Lord wanted himto go, so he decided to sell his carand go. People in his church thoughthe was losing his mind. The churchchairman asked, “What if you shoulddie there?” Dr McCoy said, “It’s just asclose to heaven from there as it is fromhere.”So he went. En route, he lost all ofhis belongings, including his wallet andpassport. The missionary friend whohad invited him was not there, so hedidn’t know anyone. But God openeddoor after door for him to give thegospel to influential groups of peoplein the government and military. Hestarted a Chinese church in Calcutta.He ultimately had an itinerant ministrythat lasted for 16 years, until he was88! He had preached that afternoonand he had another speaking engagementthat evening, when the Lordcalled him home.Dr McCoy faced life’s winter well becausehe was committed to the livingLord Jesus Christ and His cause withothers. He was committed to keep ongrowing. If you do the same, you willbe able to face life’s winter well!P_____________________Extract from Pastor Steven J Cole’s article,“Facing Life’s Winter (2 Timothy4:9-22)”.The writers who have most influencedPastor Cole’s life are JohnCalvin, Charles Spurgeon, John Bunyan,JC Ryle, Martyn Lloyd-Jones, andJonathan Edwards. He says, “I alsogreatly enjoy reading biographies ofthe great heroes of the faith – all of theabove, plus many others.”Pastor Cole lives in Flagstaff, Arizona.He says, “I enjoy God’s beautifuloutdoors through hiking the many trailsaround Flagstaff and the Grand Canyon,plus Colorado in the summers.”Read Pastor Cole’s full article, “Lesson21: Facing Life’s Winter” athttp://bible.org/series/2-timothyPastor Cole and his wife, Marla, on atrip to the remote Toroweap area of theNorth Rim of the Grand Canyon, USAPlus 50 • June / July 2013 | 23

Sluit aan by GrysKrag en bestel jouLojaliteitskaart nog vandagDeur Martie SquierEersdaags gaan GrysKrag-ledehul splinternuwe Lojaliteitskaart,wat per pos afgelewer gaanword, ontvang. Onthou, die Lojaliteitskaartsal in die toekoms ook asjou GrysKrag-ledekaart dien.GrysKrag en die onmisbare tydskrif,Plus 50, is vennote van dieMyBonus-lojaliteitsprogram. Die nuweLojaliteitskaart wat jy ontvang indienjy by GrysKrag aansluit en die lekkerbonuspunte wat jy gaan verdien,beloof om ’n groot treffer te wees.Die eerste besending van die kaarteword tans vervaardig en sal voor dieeinde van Junie uitgestuur word.Sluit nou aan by GrysKrag!Volg die paar eenvoudige wenkeom ’n GrysKrag-lid te word. Jy salelke twee maande ’n Plus 50-tydskrifper pos ontvang, wat ’n magdominligting oor relevante onderwerpebevat. Jy kry ook ’n Lojaliteitskaartvan GrysKrag/Plus 50/MyBonus.• Die aansoekvorm vir lidmaatskap,met die nodige inligting, is aanlynop ons webwerf beskikbaar:www.gryskrag.co.za. Faks, pos ofe-pos die voltooide vorm terug saammet jou betalingsbewys.• Kontak die GrysKrag-kantoor virhulp by 071 7372 549,012 348 3087 of stuur ’n e-posaan: martie.squier@gmail.com• Ledegeld, Plus 50-tydskrif asookdie Lojaliteitskaart beloop R160 perjaar.• Trek die Lojaliteitskaart deur diekaartleser met elke aankope by eenvan die deelnemende vennote ompunte te verdien.• ’n Kwartaallikse puntestaat sal perSMS of e-pos aan jou gestuur word.Die MyBonus-Dienssentrum kanook by 012 843 5660 geskakelword vir jou nuutste puntebalans,of besoek die volgende webtuistewww.mybonus.co.za omdie punte self na te gaan.• Die lys van deelnemende vennoteis tans op die volgendewebtuiste beskikbaar: www.agribonus.co.za/partnerdirectory.aspDie vennote by wie jy punte in dietoekoms kan verdien, sluit in:• Toshiba (rekenaars en drukkers)• PNA (Suid-Afrika se gunstelinghandelaar van kunsbenodigdhede,skryfbehoeftes, boeke entydskrifte)• Zimbi (jagtoerusting en NicolasYale-produkte)• Midas-takke landwyd (motoronderdeleen kamptoerusting)• Forever Resorts (vakansies)• ContiPartner (motorbande).Die Lojaliteitskaart is nie tot een winkelbeperk nie. Punte kan by enige van onsdeelnemende vennote verdien word.SENIORS KaartCard627864990 48022800 3Lidnr/Membership no 12345678J van der MerweBesoek gerus ook die aanlynwinkel vir aankope bywww.TheBonusShop.co.za24 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

Plus 50 • June / July 2013 | 25

26 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

Plus 50 • June / July 2013 | 27

REISKalymnos se spoPragtige ou geboue en ’n kristalhelder blou see.Kalymnos is ’n mooi Griekse eiland met ’n uniekekarakter, te sien in die tientalle sponswinkeltjies omelke hoek en draai.Museum-uitbeelding van ’n antiekesponsduikerKalymnos is al baie eeue vir sysponsvissery bekend. Ekonomieshet sponse die eiland laat floreersodat talle statige neoklassieke huiseoral op die eiland te sien is. Weens dierustigheid van die eiland en die pragtigestrande word toerisme nou ’n tweedebron van inkomste vir die eilandbewoners,terwyl rotsklim deesdae klimmersvan regoor die wêreld lok.Sommige strande bied verskeie georganiseerdewatersport soos trapbote, kajakkeen kano’s, seilplankry en waterski.As jy egter na stilte soek, ry noordwaartsna Emporios, wat drie rustige strande en’n paar goeie tavernas bied.Op Kalymnos kom jy egter nooit ver28 | Plus 50 • Junie / Julie 2013weg van sponse af nie. Sponse het nienet voorspoed vir die eiland gebringnie, maar ook baie tragedies. Altesame14% van die eiland se sponsduikers hetas gevolg van dié “Kalymniese goud”gesterf, terwyl die aantal sponsduikersvan derduisende tot slegs 120 afgeneemhet.Faneromeni Skylla, die dogter van’n sponsvisserman, en haar man hetalbei die trauma beleef om geliefdefamilielede op tragiese wyse weenssponsduik aan die dood af te staan. Terherdenking aan hulle het sy ’n museum,die Tradisionele Huis van Kalymnos, ’nprivaat volksmuseum, tot stand gebringom mense oor hierdie bedryf in te lig.Nikolas Papanikolas, ons gasheer enbestuurder van die hotel waar ons as ’ngroep Suid-Afrikaners tuisgaan, vertaalFaneromeni se vinnige Grieks vir onsin Engels. By haar museum hoor onsop kleurryke wyse van die alledaagselewe uit die laat 19de en die 20ste eeu.Sy gesels oor die tragiese antieke geskiedenisen tradisies van die sponsduik-beroep, en vertel verhale van duikers selegendariese moed en roekeloosheid.Kalymnos is die enigste uit 3 000Griekse eilande waar sponsduik beoefenword. Talle van die inwoners van dieverre verlede was brandarm, met glo tot27 kinders per gesin; vir hulle was sponsduikhul hoofbron van inkomste. Hierdienatuurlike spons word sedert antieke tyevir persoonlike higiëne en in kosmetiekgebruik.Die eerste sponsduikers van Kalymnoshet naak geduik, vertel Faneromeni,omdat die weerstand dan laag is enduikers vinniger laat beweeg. “Hulle hetnie oor moderne duiktoerusting en tegnologiebeskik nie. Hulle het ’n harpoengebruik en moes tot vier minute lankasem ophou, dikwels met noodlottigegevolge.”Net om enkele sponse uit te duik, hetduikers aanvanklik met behulp van ’n touen ’n klip as gewig die dieptes ingesak.As hulle gereed was om weer lug teskep, het hulle aan die tou getrek – helaas!dikwels te laat. Nuwe tegnologie,

nsduikersDeur Carla van der SpuyFoto’s deur Hermann Liebenbergdie duikpak, het later daartoe gelei datsponsduikers dieper kon duik en langeronder die water kon bly, maar dit hetook tot dekompressiesiekte (“duikersiekte”)gelei.Faneromeni Skylla vertel dat sponsduikersook sponse uit seebeddenselders gaan oes het, byvoorbeeld invergeleë plekke soos Noord-Afrika.As die bote uiteindelik ná sowat ses totagt maande van die kus van Afrika afteruggekeer het, kon die doodstydingwaargeneem word lank voor die skepeanker gooi.“As ’n vlag hoog teen die boot se masgewapper het, het dit beteken dat al diesponsduikers nog leef en dat hulle diedood oorwin het. Sou daar geen vlagwees nie, het dit beteken dat een of meervan die mans gesterf het. Elke skip hetook ’n kruis vir goeie geluk gehad.“Oor een tydperk van 29 jaar het800 sponsduikers gesterf en talle wasslagoffers van die sogenaamde sponsduiksiekte.Duisend sponsduikers isverlam gelaat. Gelukkig is die dekompressie-tegniekin 1908 ingestel, nadatbaie moeders in opstand teen sponsduikgekom het.”Onder die baie staaltjies oor sponsduikvertel Faneromeni dat een ma in1866 so omgekrap was toe haar seunop 21 ’n sponsduiker geword het datsy hom vervloek het. “Ek hoop die vissevreet jou op, het sy vir hom gesê. Haarvloek is byna bewaarheid toe hy deur’n groot vis ingesluk is. Die vis het homtoe opgebring. Hoewel hy beseringsopgedoen het, het hy nog gelewe en 70jaar oud geword.”Ons besoek ook Stavros Valsamidisse Museum van See-artefakte. Daar is’n groot verskeidenheid visse, skulpe,seesterre met vier tot agt punte, korale,visse met vreesaanjaende, mensagtigegesigte, stukke van torpedo’s en vliegtuie,amfore wat tot die jaar 2 v.C. terugdateeren natuurlik ’n groot verskeidenheidsponse. Daar is selfs fossielsponse.Ek lê ook besoek af by John Magriplis(76), wat ’n sponsonderneming op dieeiland besit en doodluiters vertel dat hy15 uur per dag werk.“Op ’n stadium was daar baie duikers,”vertel hy, “maar nie genoegsponse nie. Nou is dit net mooi andersom.Daar is tans genoeg sponse, maarte min duikers. Vissermanne maakdeesdae goeie geld. Hoekom sal ’nmens dus sponse uitduik? Maar dit saljammer wees as die sponsberoep nou ’nsterwende vaardigheid word.”Die werkswinkels waar spons geprosesseerword, is ook ’n besoek werd, enas jy graag duik, is Kalymnos net dieplek daarvoor. Daar is talle georganiseerdeduiksentrums waardeur jy diediepblou see, versier met skeepswrakke,kan ondersoek. Skubaduik is verbodein byna die ganse Griekeland om dieland se argeologiese skatte te bewaar,maar dit word in sommige gebiede, soosKalymnos, toegelaat.Dr Hermann Liebenberg reis gereeldmet ’n toergroep na hierdie pragtigeeiland. Rig jou navrae aan:hermannliebenberg@gmail.comfaks 086 511 6779.vPPlus 50 • June / July 2013 | 29

for JOINT-HEALTHAssists in reducing joint inflammation,promotes healthy functioning ofjoints and cartilageJOINT PAINYou don’t have to ‘just live with it’!You don’t have to depend on painkillers, anti-inflammatories and mindnumbingdrugs to deal with pain! It ispossible to live pain-free, the healthyway, and save money on top of all that,by curing the CAUSE instead of merelytreating the SYMPTOMS!You are what you eat. Every cell inyour body is made up of the air you’vebreathed, the food you’ve eaten anddrunk ... and of course, the medicationyou’ve taken in the recent past.All chronic diseases arthritis includedplague mainly those people whoseidea of a balanced meal is cookedvegetables and starches and meat!A deficiency of Vitamin C causes adisease called scurvy. One of the chiefsymptoms of scurvy is severe jointproblems, or arthritis. In the oldendays, many sailors (who were at sea formonths at a time, without fresh fruit andvegetables) became so arthritic thatyou could literally hear them ‘rattling’when they moved around on deck!6 JOINT-BUILDING NUTRIENTS IN 1 SACHET!Really large doses of vitamin C havebeen shown to reduceall forms of inflammationthroughoutthe body. Thejoints are noexception. Forsomeone who hasnever experienced it,30 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

it is hard to believe that simple vitaminC can help where medicines does not.However, you don’t need faith for this,you can try it and be ‘living proof’ thatit works!You may wonder how much vitamin Cyou would have to take. The answer issimple you have to take enough tobe symptom-free, whatever amountthat might be.Vitamin C is a wonderful healing agent.It helps to form collagen, which is theprotein “glue” thatholds our cells togetherespeciallythe very importantconnectivetissues that makeup our ligaments,cartilage, tendonsand joints. Yourbody cannot make collagen withoutenough vitamin C. Research hasshown that you need to take thousandsof milligrams of vitamin C, at the least,to see clinical improvement. It wouldtherefore be a waste of your money,time and effort if you took insufficientamounts of vitamin C.Half the population over 60 yearsold suffer from some form ofarthritisThe term arthritis refers more to symptomsthan to causes. The symptoms ofarthritis include inflammation of one ormore joints, swelling, warmth, rednessof skin, pain and difficulty moving. Butwhat causes these symptoms? That isthe question you should be asking!The most common form of arthritis isosteoarthritis. This disease typicallyruns in families, and there are threetimes more women than men whosuffer from osteoarthritis. It is adegenerative joint disease, relatedto the ‘wear-and-tear’ of gettingolder. In other words, the cartilageat the ends of your bones deteriorates,changing from smooth to roughand resulting in constant friction. Also,the muscles, ligaments and tendons thathold your joints together become weaker,and your joints become deformed,stiff and painful. Most people suffer adegree of pain, but little or no swelling,and most people do not becomedisabled because of osteoarthritis.Osteoarthritis• is joint inflammation due to cartilagedegeneration;• can be caused by aging, heredityfactors, injury, trauma or disease;• causes pain in joints that are usedrepetitively;• cannot be diagnosed by way of ablood test, because there isn’t one;and• is mostly ‘treated’ by reducing thejoint pain and inflammation and improvingand maintaining joint function.Osteoarthritis is often referred to as‘the wear-and-tear arthritis’, but thisdescription is misleading. You don’tget osteoarthritis from using your joints,you get it because your body is unableto properly maintain itself! The humanbody is extremely resilient. All the tissuesof your body are constantly beingrecreated and restored, and the reasonyour body deteriorates is that it can’trepair and replace the damaged tissuesthat are the basic cause of all chronic,degenerative diseases.The answer lies in proper nutrition,which provides the raw materials forrepairing and replacing the tissuesconcerned. If your intake of nutrients istoo low, your body cannot function atoptimal levels, and begins to deteriorateover time.Which nutrients can help repairand replace damaged tissues?• Vitamin C• Lysine• Glucosamine and chondroitin sulfate• Antioxidants in green tea and grapeseeds.Vitamin C is a requirement for theproper development of the substancebetween your cells that givesyour body tissues theirintegrity. Damagedcartilage will not bereplaced with new,healthy cartilage tissueunless your vitaminC intake is at optimallevels. In fact, your vitaminC intake should be correlatedto reduce a loss of joint cartilage, toslow the progress of the disease and toreduce the risk of pain.Lysine is an important amino acid, essentialfor the growth of bone-buildingtissue by helping your body producecollagen (which, as mentioned above,makes up the connective tissues thatsupport your joints). Lysine is essentialfor many bodily functions, but yourbody cannot produce it, so you mustmeet your daily lysine requirementsthrough food. Common symptoms of alysine deficiency include fatigue, nausea,stunted growth and anaemia.Glucosamine is found in high concentrationsin the joints. It has been saidthat glucosamine stimulates the formationof joint-repairing cartilage. In animalmodels, oral glucosamine sulphatehas a beneficial effect on inflammation,mechanical arthritis and immunologicalreactivearthritis.Chondroitin sulphate is usually usedin combination with glucosamine asa treatment for arthritis, since it, too, isfound in cartilage. Chondroitin sulphatereportedly maintains viscosity in joints,stimulates cartilage repair mechanismsand inhibits enzymes that break downcartilage.Green tea containsa natural antioxidantcalled epigallocatechin-3-gallate(EGCG). Studiessuggest that EGCGhelps stop the productionof certain inflammatory chemicals in thebody, including those involved in arthritis,and that EGCG and other catechinsin tea may prevent cartilage from breakingdown, possibly helping to preservejoints longer.Grape seeds contains proanthocyanidins,which are naturally occurringbioflavonoids. Proanthocyanidins helpto strengthen and protect your cellsagainst free radical (or ‘oxidative’)damage. In addition to bioflavonoids,grape seeds also contain high concentrationsof vitamin E, linoleic acid andflavonoids, used for medicinal purposessuch as reducing the inflammationcaused by arthritis.Flex-C is formulated to contain all thecorrect amounts of nutrients as stipulated.Ask your pharmacist about Flex-C,or online atvitacproducts.comHotline: 082 678 3737Plus 50 • June / July 2013 | 31

ADVERTORIALImprove and sustain your quality of lifeLIMBSOFT® is a company that serves customers and communities with innovative product offeringsand services at affordable prices. LIMBSOFT is your partner in wellness.WHO WE AREWe are a Pretoria-based company. Our focus is on improvingand sustaining people’s quality of life. LIMBSOFT assistshospitals, pharmacies and other healthcare providers todeliver superior care by providing them with innovativeproducts for general health care or health recovery.HISTORYLIMBSOFT was established in 2003 by Elize van derMerwe, who suffered from deep vein thrombosis and apulmonary embolism. After this traumatic experience sherealised that there were no supportive products for properhome recovery. While in hospital the patient is well caredfor, but the after-care at home is even more important. Forfast recovery LIMBSOFT products help you through yourtrauma and set you on the road to wellness.PRODUCT AFFORDABILITY• LIMBSOFT is accredited with the Board of HealthcareFunders of South Africa as a medical supplier. Clientshave the advantage of speedier and more accurateprocessing of claims from their medical aid.• All LIMBSOFT products are allocated with NAPPI codes,which are registered at MediKredit. These uniqueNAPPI codes identify ethical, surgical and consumableproducts used by hospitals, doctors, pharmacists, etc.,to develop a standardised coding system for the healthcareindustry.COCCYX SUPPORT AND RING CUSHIONCoccyx support: Multipurpose usefor prevention of bedsores, reliefof pressure on painful coccyx, andrespite from lower back pain.Ring cushion: For male patientsfor pressure relief on genitals (prostrateproblems) or for general usefor example for comfortable sitting.PRODUCT FEATURESMemory FoamMemory foam softens in reactionto body heat, allowing it to mouldto the contours of your body.Afterwards it returns to its originalform.PRODUCT BENEFITS• It helps relieve pressure on sensitive nerve points.• It alleviates or decreases chronic pain or posturalproblems for people suffering from long-term pain.Memory foam’s heat-retaining properties help todecrease pain.• It provides excellent comfort and support.SLEEPING PILLOWSClassic visco benefit(as in picture): The viscois temperature smart,meaning that while youare sleeping, your bodyheat softens the pillow,and enhances relaxedsleep.Contour visco benefit: It straightens the spine, enforcescorrect sleeping posture, supports the neck, and easeslower back stress while sleeping.LIMBSOFT® is an essential link in the healthcare supplychain, providing affordable products to the public andhealthcare institutionsOFFICE HOURS - Monday to Friday 08:00 to 16:30PHYSICAL ADDRESS - 536 18th Avenue, Rietfontein,Pretoria, 0084CONTACT DETAILS - Elize van der MerweTel 012 330 3403, Cell 072 226 6799, Fax 086 602 1983E-mail: limbsoft@mailzone.co.zawww.limbsoft.co.za32 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

SOSIAAL . SOCIALBe sure to wear your party hatwhen you head down to Knysnabetween 28 June and 7 July2013, as the Pick n Pay Knysna OysterFestival will be celebrating its 30th anniversarythen.On the menu is a smorgasbord ofevents to thrill and delight the mostdiscerning of gourmands, wine aficionadosand those who appreciate thefiner things in life, such as the Admiral’sBall with the South African NavyDance Band -- the perfect opportunityto display your own pearls and dancethe night away. The festival enjoys awonderful relationship with the SouthAfrican Navy and, along with theAdmiral’s Ball, the Navy Band performanceis an event not to be missed,and the perfect grand finale to theFestival.More than 40 top South African wineproducers will be showcased, as wellas bubbly from the Cap Classique As-sociation. The Knysna Wine Festival &Night Food Market invites you to meetlocal winemakers, taste their currentreleases and learn more about the latesttrends in wine making.The Pick n Pay Knysna Oyster Festivalis South Africa’s largest lifestyle,sporting and family event. Visit www.pnpoysterfestival.co.za for regularupdates to the programme or contactKnysna Tourism on 044 382 5510 formore information.Plus 50 by VLU-kongres: Iza Fourie(links) en Janet Brits (regs) van Plus 50het onlangs die Vroue Landbou-UnieNoord se kongres bygewoon. Hier ishulle saam met Tharina Rossel, presidentvan VLU Noord.Kronendal vereer getroue personeel: ’n Gala-aand is by die Southern SunHotel in Pretoria gehou vir 13 personeellede van Kronendal Aftreeoord. Die personeelhet by die geleentheid langdienssertifikate en bonusse ontvang. Voor vlnr:Super Masemola, Dora Masuku en Lizzy Phaala. Tweede ry van voor, vlnr: ElliotMakoka, Maria Mabula, Christina Malemone, Onica Maisela, Saar Lessing enStella Mahlangu. Derde ry van voor, vlnr: Hendrika Malope, Eric Hsele, CarolineMashabela en Catherine Maphalla. Agter, vlnr: Piet du Toit (voorsitter: direksie),dr Erika Stutterheim-van Eyk (direkteur), dr Chris de Muelenaere (direkteur).Plus 50 • June / July 2013 | 33

Plus 50 • June / July 2013 | 35

PROMOSIE-ARTIKELDeur Peet Bothma“Funerals sometimes put on display the worst of life and the best in humanity.”– Anonymous.Wat eerste opval, is die ruiselingvan die wind deur die grootJakarandabome en die klankvan kabbelende water wat die stadsgedruisuitdoof. ’n Wolhaarbrakkie komfrommel haarself teen jou vas. As jyopkyk, sien jy die vrou met die vriendelikeoë en die okerrooi hare. Jy kan haar deur’n ring trek.Die stewige handdruk behoort aanJenny le Roux, begrafinisondernemerextraordinaire.Die stoeptrap loop op na ’n majestieusehuis, wat aan ’n luukse byderwetsevoorstedelike spa herinner. Die hoëplafonne skep ’n effek van rustigheid.Die wit en room dekor stel mens rustig.Nêrens is daar ’n oop kis op ’n stellasieof ’n plastiekruiker in ’n perspeksballetjiete sien nie.Dis ’n gevoel van lewe, eerder asdood.Jenny se stemtoon is sag en innemend,maar tog ferm genoeg om mens dadelikte oortuig sy weet waarvan sy praat.Volgens Jenny gáán die dood inderwaarheidoor die lewe.As mens deur Jenny se heiligdom stap,val dit opnuut op hoe professioneel syin haar hantering van naasbestaandesis. Van die raadsaal tot by die besigtigingskamer.Daar is nêrens purper ofswart nie en selfs teen die mure word36 | Plus 50 • Junie / Julie 2013neutrale temas uitgebeeld. Hier en daaris blomme en rustige hoekies wat op dieweelderige tuin uitloop.Volgens Jenny het sy ’n dieptestudievan die wetenskap van die dood gemaak.Sy het gou geleer dat die doodgaan oor diegene wat agterbly en dishúlle ervaring wat belangrik is.Die tegniese kant van die ondernemingis ook van die hoogste standaard.Vir Jenny is die roeping om ’n begrafnisondernemerte word oor ’n tydperkgebore. Sy het haar geliefde broer nábreinkanker verloor, maar daar was ook’n persoonlike soeke na antwoorde oor’n onderwerp waaroor daar baie vraeen teorieë is. Sy het gevoel sy wil ietsaan die gemeenskap teruggee. Dit hethaar na ’n begrafnis-ondernemer geleiwaar sy die “ambag” van lyksversorginggeleer het.Sy sê die finale afskeid van ’n gestorwenegeskied in een dag. “Na hierdiegeleentheid word daar nog lank terugverwys.Voordat die verwerking van dieleemte van ’n geliefde kan geskied, moetdaar eers ’n herdenking van die afgestorwenese lewe wees.”Volgens Jenny is dit haar verantwoordelikheidom toe te sien dat daaraan die vereistes van die wet voldoenword. “Daar is baie streng regulasiesten opsigte van menslike oorskot,” sê sy.“My pligte sluit letterlik alles in, die afhaalvan die gestorwene, die doodregistrasie,die lewering van die as in die geval van’n verassing.” Sy probeer om alles sogerieflik moontlik te maak, ten spyte vandie dood se harde werklikheid.Oor die keuse tussen begrafnis enverassing neem Jenny standpunt in.“Ons het basies ’n keuse ten opsigte van’n begrafnis of ’n verassing. En daar issteeds ’n baie groot debat hieroor.“Maar, die keuse blý die naasbestaandess’n, of soos vooraf deurdie gestorwene bepaal,” sê Jenny baiebeslis.Die dinamika van Jenny die besigheidsvrouen entrepreneur straal uit elke fasetvan die onderneming. Haar dryfkragen professionaliteit bepaal absolutediens. Haar deernis met mense bepaalmenslikheid vir die naasbestaandes as ’nalternatief vir die aaklige realiteit van diedood.Ons stap uit. Goue strale van ’n laatmiddagsonmaak spatsels op die netjieseplaveisel.Nou weet ek, die kleur van die dood iswit, nie purper of swart nie.Kontakbesonderhede:Jenny le Roux Begrafnisdienste,Hildastraat 226, Hatfield, PretoriaE-pos: jenny@mailbox.co.za24-uur sel: 072 120 4641

In die lewe is daar sekere norme en standaarde wat ons volg – wanneer ons voorbereidng tref vir die verassing ofbegrafnis van ‘n geliefde, moet dieselfde norme en standaarde voorop gestel word.Jenny Le Roux Begrafnisdienste gaan tot die uiterste om aan hierdie standaarde te voldoen. Reëlings word getrefin ‘n gemaklike, mooi en rustige omgewing – waar dag en tyd nie saakmaak nie. Ons fasiliteite is van die hoogstestandaarde en u geliefde word met waardigheid ontvang en bewaar.My dienste neem in aanvang wanneer ek die tyding ontvang: Die afhaal, versorging en berging van u geliefde,hantering van alle dokumentasie, mediese sertifikate en registrasies, alle reëlings en uitvoering van die begrafnisof gedenkdiens. My belofte is om u geliefde te versorg asof dit myne is, u in die moeilik denkbaarste tyd by testaan, behulpsaam te wees te alle tye en alle reëlings met die hoogste professionele en etiese agting te tref.

Have you ever looked at your hands, face, and body and silently moaned in despair,“How cruel is this thing called the ageing process?”Asurvey by Glamour found thatevery day women have up to13 negative thoughts abouttheir appearance. This is not surprisingwhen with every magazine we pick upwe hold ourselves up against what theworld defines as gorgeous, stunninglooks and bodies. Those “beautifulwomen” are pushed in our faces atevery turn of a page, in every commercial.So in desperation we rushout, sign up for a gym contract, spendhundreds of rand on the latest diet fad,and half kill ourselves to become acceptablypleasing to the eye.And more often than not, we fail, ourspirits sag and we become even moreinsecure, so much more so after 50.At Re You slimming and rejuvenationclinic our mission is to help you unzipthe new you. We embark on a journeywith you. The departure point is to doan ionic detox to determine the levelof organ toxins that are inhibiting youfrom losing weight and maintainingthe loss. We have various detox supplementsand diets to kick-start yourjourney to a new you. Let’s begin atthe beginning and reverse the damageby analysing and assessing your needsand goals. The next step is to put togethera holistic treatment programmethat uses the latest non-invasive laserand EMS (electro muscle stimulation)training technology.“Nature gives you the face you haveat 20.Life shapes the face you have at 30.But it is up to you to earn the face youhave at 50.”– Coco ChanelOur non-surgical facelift – mesotherapyMesotherapy is a safe, natural alternativeto invasive cosmetic procedures.The mesolift process delivers vitamins,minerals and amino acids directly intothe skin to nourish and rejuvenate,promote production of collagen andelastin, and stimulate the metabolism.Mesotherapy results in the disappearanceof fine wrinkles, softening ofmedium to deep wrinkles, improvedskin hydration, better quality and appearanceof the skin and general skinrejuvenation.In the mesotherapy treatment, the ingredientsare not injected into the skin,but introduced via an electrical current.The treatment is performed by movingthe chamber, which emits the activeingredients, over the skin. The patientfeels a painless tingling sensation duringthe treatment.After treatment, patients usuallydescribe their skin as looking rested,radiant, glowing and firmer.Resculpting the bodyThis is a 3 in 1 process:STEP 1. We use non-invasive, totallypainless laser lipo. The laser padswork an area of 7 cm x 7 cm, penetratingthe skin to the third layer, andreducing levels of unwanted fat withoutsurgery.The laser distorts the cellular membranes.Glycegol, water and freefatty acids then emerge from the cells.The fat cells reduce in size, and the38 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

406 Friesland Ave, cnr Rosemary Ave, Lynnwood, Pretorialymphatic systemremoves thefatty liquidsthrough the venoussystem. However, the body must expelthe released liquids through heat orenergy in 24 hours (otherwise the fattyliquids turns back into fat cells).STEP 2. We do a lymph drainagemassage, then wrap you in our FirSauna body-shaping system. The directheat from the blanket allows for gentleradiant relaxation of the muscles,weight loss, body shaping and recovery.The Fir Sauna system is very safe.It is a full-enclosure Fir technologydevice, with controlled body heatingzones. It burns up to 600 calories in30 minutes and gives a total innerbody cleanse, decomposing stubbornfat rapidly for enhanced body contoursand improved skin that is smoothand bright.STEP 3. This involves our bodysculptingmachine – which is the onlyFDA-cleared device that effectivelyand safely contours, shapes and slimsthe body by reducing cellulite and firmingproblem areas in as few as eighttreatments.Body Sculpt features the revolutionarycombination of bi-polar radiofrequency, infrared light energy, andvacuum and mechanical massage. Theprecise heating ensures a safe, effective,fast treatment with no downtime.Vacuum and specially designed rollersfor the mechanical massage smoothout the skin to facilitate safe and efficientheat energy delivery. The net resultincreases the metabolism of storedenergy, increases lymphatic drainage,and reduces or shrinks the fat cells andfat chambers.The result• Gradual smoothing of the skin’ssurface with a noticeable reductionin cellulite• Circumferential reduction, withnoticeable reshaping of thetreated area. In a clinical multicentrestudy, 85% of the treatedareas reported circumferentialreduction of thighs of at least1 cm, ranging up to 7,2 cm inreduction.With BodySculpt it is easy to enhanceyour body, improve your lifestyle,and feel better about yourself.As an alternative to the Fir Sauna, forthose that don’t like a sauna effect,we have the latest German technologyin EMS training.Miha Bodytec is an innovativeadvance in the electro-muscularstimulation principle used byleading competitive athletes, physiotherapists,and personal trainers,as well as elite fitness, wellness andbeauty facilities. Twenty minutes twicea week is all it takes, and with the helpof an individually adapted programmeand a personal coach, you reach yourdesired goal in the shortest possibletime.And, yes – I know you have been waitingfor this – one does have to adjustone’s lifestyle to optimise wellbeing,thereby maintaining the new you thatwe have unzipped. Remember, Imentioned a holistic plan. We havepartnered with the Low Carb LifestyleDiet Clinic, the only diet thatcomes with ready made meals thatare no more expensive than a normalmonthly grocery bill, combined with aonce-a-week, 20-minute EMS trainingsession and occasional maintenancetreatments.Call us on012 000 4433/4 or082 560 8386for an assessment and come and havea cup of tea with us if you want a radicallife-changing alternative that defiesthe ageing process. And let the 50s bethe new 40s!Thank you for taking the time to readabout us. I leave you with this thought:many plastic surgeons offer the samenon-invasive alternative. Is this notproof that this is an effective alternativeto cosmetic surgery?WIN!One lucky reader could win a starterpackage to the value of R6 000. E-mailyour contact details toceciliak@alonza.co.za or bring along thisarticle to be entered into the lucky draw.Terms and conditions apply.Plus 50 • June / July 2013 | 39

Gernessa spesialiseer in:Tuis verplegingBejaardesorgOndersteuning vir Kanker pasiëntePalliatiewe sorg vir Kanker pasiëntePost-Operatiewe sorgWondsorgVoorsien verpleegsorg @ WilgersAftree oord, Ruimtesig,Jakaranda Park, Bousfield &Deanery Lodge & Annlin Place.082 556 1194We Care For People40 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

VERSORGINGWanneer die ouderdom knouen die daaglikse behoeftes toeneem,is dit tyd om tuisversorgingte oorweeg. Maar waarbegin ’n mens? Wie vertrou jyom jou te dra op jou oudag?GJ Scheepers van Gernessavertel ons lesers aan watterkenmerke ’n goeie versorgingspraktykmoet voldoen.RegistrasieDit is belangrik om vas te stel of dieversorgingspraktyk by die BHFS (Burovir Mediese Fasiliteite en Dienste) geregistreeris. Om as praktyk geregistreerte wees, loop hand aan hand met diemoontlikheid van betaling deur mediesefondse teenoor tuisversorging.Skema-reëls en voorwaardes geld.Diensprosedure voorafTuisversorging en hoe dit opgevolgen geïmplementeer word, is van grootbe-lang. ’n Goeie versorgingspraktykmoet, voor verpleging geïmplementeerword, ’n verpleegevaluasieonderneem. Hierdie evaluasie worddeur die versorgings-praktyk gereëlwaar ’n geregistreerde verpleegkundigedie pasiënt besoek, hetsy tuisof tydens hospitalisasie. Tydens dieverpleegevaluasie word die mediesegeskiedenis en kliniese inligting vandie pasiënt verkry. Dan word diebehoeftes van die pasiënt deur middelvan die verpleegplan vasgestel, watas riglyn dien.Wanneer magtiging van die betrokkemediese fonds verlang word,vorm dit deel van die post-evaluasieprosedure.Die vepleegpraktyk stel’n verslag saam waarmagtiging aangevraword teenoor privaatverpleging. Hierdieverslag, insluitend diediagnose-geskiedenisen ICD10- kodes(diagnose-kodes),word saam met ’naansoek om magtigingvan die behandelendepraktisyn aandie fonds gestuur.Na gelang van dieterugvoer, sal daarvasgestel word of diefooie wat gehef word teenoor verplegingdeur die fonds vereffen sal word, of deurdie rekeningpligtige van die pasiënt.Implementasie-prosedures enopvolgbesoekeNa die vasstelling van die implementasiedatumvan tuisversorgingsdiensteword die verpleegplan geïmplementeer.’n Geregistreerde verpleegkundige steldie verpleegwerker aan die pasiënt ennaasbestaandes bekend. Hierdie planword deur daaglikse rekordhouding deurdie verpleegwerker opgevolg. Hierdierekordhouding sluit in daaglikse observasies,algehele higiëne en aspekte vanmobilisasie tot meer gespesialiseerdeprosedures.’n Ander belangrike aspek is dieopvolgbesoeke wat deur die versorgingspraktykgebied word. Hierdie opvolgbesoeke,ingesluit by diensfooie, word deurdie geregistreerde verpleegkundige vandie versorgingspraktyk behartig. Hierdiebesoeke, afhangend van die diagnoseen behoeftes, moet maandeliks of soosgestipuleer deur die behandelendepraktisyn, geskied. Met die verpleegbesoekword die verslag van die kliniesebesoek voltooi en dié vorm deel van dieverpleeglêer. Die geregistreerde verpleegkundigewat die besoek aflê, geeterugvoer aan die verpleegbestuurderen ’n vorderingsverslag word saamgestelwat, in die geval van mediese magtiging,aan die fonds gestuur word ter motiveringvir verdere magtiging.Terugvoer aan die behandelendepraktisynDie belangrikheid van die behandelendepraktisyn word dus nie uitgesluit by dietuisversorgingsprosedure nie, maar vorm’n belangrike deel daarvan. Naas dieoorspronklike verpleegevaluasie moet ’nterugvoerverslag aan die behandelendepraktisyn gestuur word. Hier ontstaan dieverhouding tussen die versorgingspraktyken die behandelende praktisyn. Hierdieverhouding is belangrik vir die tydperkvan tuisversorging. Die verpleegbestuurderraadpleeg die behandelendepraktisyn met aanpassings rondomvoorgeskrewe medikasie en anderaspekte van die kliniese geskiedenis envoornemende versorging.VerpleegproseduresMet tuisversorging is die oog op versorgingby die huis as alternatief teenoorhospitalisasie of subakutesorgfasiliteite.Dit is van belang dat die gekose tuisversorgingspraktykdie vermoë besit omprosedures tuis te behartig. Hierdieenkelprosedures word dus weer, soostuisbesoeke, deur die gere-gistreerde verpleegkundigebehartig en is ingesluit byalgehele diensfooie. Prosedures sluit kateterisasie,wondversor-ging, stomaproseduresen selfs jaarlikse griepinspuitings in.Dit is die versorgingspraktyk se verantwoordelikheidom duidelikheid te stel ooraddisionele fooie, indien mediese voorraadgebruik word. Die geregistreerdeverpleegkundige kan dus ook allerleitoetse doen, hetsy bloedtoetse of urientoetsemet die hulp van laboratoriumssoos Ampath of Lancet wat weer, nagelang van die uitslag, met die behandelendepraktisyn opgeneem word virleiding oor verdere verpleegstappe watgeneem moet word.Addisionele inligting/berading’n Finale kenmerk wat deel vorm vandie verantwoordelikhede van ’n goeieversorgingspraktyk is dat geregistreerdeverpleegkundiges addisionele voorligtingkan bied oor aspekte soosinkontinensie, diabetes, ens. Beradingkan dus ook verskaf word wanneer dieeindstadium van lewe bereik word ennaasbestaandes berading benodig, watdeel vorm van die pre-afsterwe proses.Met die kenmerke hierbo uiteengesit,word die vraag oor wie jou gaan draop jou oudag nie meer nog ’n kopseerwat jy nie kan verlig nie, maar ’n stapwat vergemaklik kan word deur ’n goeieversorgingspraktyk – ’n versorgingspraktykwat jou nie as oud sien nie, maar asgoud.PPlus 50 • June / July 2013 | 41

TBWA\HUNT\LASCARIS 31341418 garden picnics with the familythat Sue won’t miss out on.Freedom from light bladder weakness means you don’t miss out on life’s best moments.Our TENA Lady range is designed to be discreet and comfortableso you can have complete peace of mind from bladder weakness.That’s why we’re the number one global incontinence brand.Consumer Care Line: 0860 673 377 www.tena.co.za www.tenashop.co.zaGet back to living life.

Jy kan omgee en ’n verskil maak!VROETELVOORSKOTE & SKOOTKUSSINGSvir individue met demensie enAlzheimer se siekte(EEN uit elke AGT mense bo die ouderdom van 65ly aan hierdie vorm van demensie)Die Vroetelvoorskoot en Skootkussing is spesifiek vir Alzheimer- en demensiepasiënte ontwerp:• Stimuleer pasiënte se kognitiewe, motoriese en sensoriese vaardighede• Help om geheuevaardighede van die pasiënte te optimaliseer• Help die pasiënt om tyd te verwyl, verskaf plesier en help ook die versorgerKOMPETISIE!‘n “Vroetelvoorskoot/Kussing Kompetisie” is pas in Pretoria bekend gestel deur Sonja Smith,besturende direkteur van Sonja Smith Begrafnisgroep (Edms) Bpk. Die doel van diekompetisie is om die gemeenskap te mobiliseer om met hierdie projek ’n verskil te maak aan ’nAlzheimerpasiënt se daaglikse bestaan!Die voorskoot en kussing moet aan die volgende kriteria voldoen – minstens 6 van dievolgende items moet stewig vasgeheg wees:• ’n Deurskynende “venster” van plastiek vir ’n foto (‘n fotoalbumsakkie kanwerk!)• ’n Lang ritssluiter met ’n groot sleutelring om oop en toe te rits.• Drie groot gekleurde knope, vasgewerk aan ’n lang strook, om te tel en tevoel/los te maak.• ’n Sagte viltsakkie vir persoonlike items of ’n speelding.• Skoenrieme om los en vas te maak – verbeter motoriese vaardighede.• ’n Gekleurde (penne)sakkie met ’n verskeidenheid nommer- en alfabetkaarteaan ’n string.• ’n Sagte speelding of handmarionet in ’n sakkie – vasgeheg aan ’n sleutelringom af te haal/te kan was.• ’n Sagte balletjie om vingers besig te hou en bloedsomloop te stimuleer.• Klokkies vir klanke.• Velcro om vas te druk en los te trek.• ’n Stukkie pels om te streel, om tekstuur te voel.Die voorskoot (66 cm wyd x 81 cm lank) het ’n band wat oor die pasiënt se kop gesit word, met lang sybande (90 cm).Die materiaal kan poli-katoen wees – voorafgekrimpte denim werk ook baie goed.Vir meer besonderhede, kontak die projekleier, Hannetjie Oppermanby 012 997 0125 / 083 306 4489Voorskote en kussings word geskenk aan versorgingsafdelings van aftreeoorde en aan Alzheimer’s SAReëls en voorwaardes geld.PRYS: WEN ‘N KOOPBEWYS-VERRASSING!Voltooide voorskote/kussings moet asb voor of op 15 Augustus 2013 ingehandig word by Sonja Smith Begrafnisgroep (Edms) Bpk sekantore te Rubensteinrylaan 785, Moreletapark, Pretoria of Lytteltonweg 85, Clubview, Centurion. Dit kan ook in houers geplaas word byaftreeoorde wat deelneem aan die kompetisie.

ANTI-AGEINGEXFOLIATIONfor the body and faceBy Mimmie LancasterIn a young person, it takes approximately28 days for a cell totravel from the stratum germinativum(where cells are formed) to the stratumcorneum (the outer layer of the skin).A young skin desquamates (the naturalprocess of losing dead skin cells) onelayer of dead corneocytes per day.That is, approximately 500 million cellsare shed per day.Surface cells are held together by a“cement” called glycol protein lipoprotein.With age, the speed at which cellsdesquamate is greatly retarded.After the age of 50, the process ofcell renewal takes about 38 days tocomplete.Exfoliation promotes the natural desquamationof dead cells. The benefitsof regular exfoliation are numerous;not only does it refine and soften theskin, it stimulates the renewal of newcells, and improves oxygenation andabsorption efficiency by removing thedead cells. Blocked follicles can be uncoveredand comedones (blackheads)can be prevented.The Moroccans are well known fortheir cleansing rituals. The hammamor steam room is an important partof Moroccan culture and life. Men,women and children visit their localhammam at least once a week, andspend hours there, catching up onnews and following long rituals forcleansing their bodies until their skinglows. Part of the cleansing processincludes the use of black soap andexfoliation gloves. You can even hire awoman to scrub your body, should youwant to!3 Types of exfoliatorThere are three main types of exfoliatorfor the face and body.Scrubs focus only on the surface ofthe skin. They generally include gelsor creams with spherical grains ofbiological or synthetic origin. Theseare massaged manually over the skinto polish the surface. Biological grainsoften consist of refined apricot orpeach kernels or crushed grape seeds.Synthetic exfoliators contain polyethyleneballs. The texture of these exfoliatorscan vary from barely there to amedium rough granular feeling.A popular body exfoliator combinessalt, sugar and oils. It is usually availablein fruity and floral fragrances.Another item that has been used foryears for body exfoliation isthe loofah. Luffa spongegourds are picked, peeled,cleaned and dried beforethey are sold.An enzyme is abiological catalyst thatis able to produce oraccelerate a chemicalreaction. Enzymes suchas papain, which is derivedfrom papaya, and bromelain,which is derived from pineapple, arechemical compounds that are used inskin exfoliators to promote the digestionof large protein molecules suchas keratin. These products dissolve thedead skin cells without scrubbing theskin. This makes enzyme exfoliatorsparticularly suitable for anyone with avery dry, sensitive or thin skin.AHAs (alpha hydroxyacids) andBHAs (beta hydroxyacids) effectivelybreak down the adhesion of thekeratinocytes (that is, they dissolvethe dead skin cells rather than scrubthem away) in the stratum corneum.These acids dissolve the glycol-proteinglycolipidcement between the corneocytes,thereby loosening the cells in thetop layers of the stratum corneum. Theloose cells are then easily removedby cleaning. It is important to rinse theproduct off well with clean tepid water.Salon peelings are neutralised with anappropriate neutralising lotion.AHAs are naturally occurringorganic acids that are found in fruitand bring about surface exfoliation invarying depths. This form of exfoliationhas a regenerative effect on the skinas it triggers the natural cell formationprocess.AHAs used in skin peeling includemalic acid, which is derived fromapples and cherries; citric acid,derived from citrus fruit; tartaric acidderived from grapes; lactic acid, fromsour milk; and -- the most aggressivebecause of the small molecule size –glycolic acid, which is derived fromsugar cane.BHAs have a larger molecular structurethan AHAs and are less aggressiveand sensitising on the skin.Effective exfoliation not only improvesthe texture and feel of the skin, it leavesit radiant with a healthy glow. P46 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

We take pride in the professional and ethical approach to all our customers of our highly qualified staff,who are passionate about health and beauty, and are dedicated to ensuring the highest level of qualitywith treatment and product applications that will exceed your expectations.We are committed to on-going international training and exposure to the latest developments, trendsand technology in this industry.WE OFFER THE LATEST IN SKIN REJUVENATION AND REPAIRImmediate visible results after one in-salon treatment&Lift GlowReduction of lines and wrinklesLifting of pigmentationFOR SUCCESSFULCORRECTION/REPAIR OF• Skin scarring/acne• Skin ageing• Skin elasticity/firmness• Wrinkles/mimic wrinkles• Pigmentation• Enlarged poresWIN!One lucky reader will receive a complimentary facialtreatment. Please send your name and contact detailsbefore 22 July 2013 to: plus50@telkomsa.net with “Pevonia”in the subject line, or to: Plus 50/Pevonia, Suite145, P/B X 19, Menlo Park, Pretoria 0102.OTHER TREATMENTSAlexandria body sugaringPronails nail treatments andartificial nailsJvG make-up collectionBDR-BEAUTY DEFECT REPAIR:Age: 56 years After four treatments Age: 58 years After six treatmentsCONTACT DETAILSTel 011 314 2799 Fax 011 314 1608 / 086 698 6277E-mail: esp4u.brisan@gmail.com

ANTI-AGEINGWHAT YOUSHOULDKNOW ABOUTAGEING IN YOUR 50s AND 60sBy Maureen AllemYour 50s is when it all heads south.Everything that hit in your 40sgets more intense in your 50s.Fine lines deepen, as do nose to mouthcreases. The mouth starts to droop inthe corners and we develop marionettelines that make us look like puppets. Thejawline becomes less defined with indentsas the fat pads move downwards.Age spots cluster and darken, and yourskin sheds more slowly, so you lose yourradiance. The oestrogen slump at thestart of menopause weakens collagen,causing increased volume loss in theface.Age preventative treatmentsIf you haven’t tried Botox, wrinkle-fillingor skin-tightening treatments yet, jump inbefore it’s too late. From 55 onwards, ifyou want to get rid of your jowls, a surgicalfacelift may be your only option.Dermal fillers can still plump theareas of the face where there is nowobvious sinking from volume loss. Theseare mainly under the cheekbones.A maintenance programme of theskin-tightening lasers Titan and LaserGenesis is recommended about three tofour times a year.Limelight or a chemical peel will helpreduce unsightly age spots.Lifestyle changesStay out of the sun, wear sun block, andstop smoking. A diet rich in lean protein,fruit, vegetables and low glycaemicindex foods will prevent cross linkingand gumming of collagen. Do regularexercise such as walking and yoga toremain supple.SIXTIESAs you approach your golden years,your skin is really starting to sag. Skincells have 30% less natural moisturethan when you were younger, so theskin is noticeably drier, thinner andflakier. Age spots are showing up consistentlyon the face and the hands.Age preventative treatmentsMost skin rejuvenation strategies suchas skin-tightening lasers will still work,but at a slower rate. Botox and dermalfillers are still helpful for filling out linesand wrinkles.Pearl Fractional offers the most effectivetreatment at this age, addressingfine crepe-like skin, uneven texture anddiscoloration of the face, neck andchest.Limelight will assist with age spots.Medical facials will feed moistureback into the skin.SEASONAL TREATMENTSMost non-surgical, anti-ageing treatmentscan be done throughout the year.However, Pearl and Pearl Fractional,which are resurfacing lasers, are recommendedin the winter months (March toSeptember) to ensure minimum exposureto the sun.The Limelight laser, used to even skintone, is also more effective in the wintermonths as exposure to the sun will undothe effects.Dr Maureen Allem treating a patient in her 60s for facial volume lossFor further advice on anti-ageing procedures,contact Skin & Body Renewal at0861 263 972 /www.skinrenewal.co.za_____________________________Dr Maureen Allem is a medical doctorand an expert on anti-ageingprocedures, skin care, body sculptingand weight loss. She is the founder ofthe national, non-surgical, anti-ageingcompany Skin & Body Renewal andOasis spas.P48 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

ENERGETIXkombineer ontwerpersjuwele metdie helende kragte van magneteWEN!Twee gelukkige lesers kan elk ’n magnetiesejuwele-stel wen. Stuur jou naam en kontakbesonderhedevoor 22 Julie 2013 na:plus50@telkomsa.net met “Energetix” in dieonderwerplyn, of na: Plus 50/ Energetix,Suite 145, Privaatsak X19,Menlopark, Pretoria 0102.www.energetixsa.comDr Verena Breitenbach is een van talle dokterswat navorsing oor magnete doen. Sy het in haarstudies bevind dat magnete nie net verantwoordelikis vir beter bloedsomloop en suurstoftoevoernie, maar ook are versterk en bydra om vernoudebloedvate te laat ontspan. Swelling en inflammasieverminder en beserings herstel vinniger wanneermagnete gereeld gedra word. Gifstowweword makliker verwyder en die energiebalansverbeter. Die liggaam se selfhelende vermoëverbeter.Magnete kan beslis gebruik word as ’n alternatiefvir medikasie om sekere pyne en kwale te verlig.Omdat magnete ’n uitwerking op die yster in onsbloed het, werk dit op die liggaam as ’n geheelen nie net op ’n spesifieke area nie. Ons reekssluit in juwele vir mans, vroue, kinders en selfs virtroeteldiere. Daar is ook waterstokkies wat in joudrinkwater geplaas word om die water te magnetifiseer.Ons lyfmagnete is uiters gewild en kan 24uur per dag gedra word – dit kan enige plek opdie klere vasgeheg word en direk op die pynareagedra word.Dokters wat die uitwerking van magnete opdie menslike welstand navors, bevind dat ditaangewend kan word vir kwale soos:• Swak bloedsomloop• Spanningshoofpyn• Spierpyn en Beenbreke• Migraine• Tenniselmboog• Slaaploosheid• Libido• Hoë bloeddruk• Rumatiek• Konsentrasie• Karpale tonnelsindroomMagnete moet nie deur mense met pasaangeërsgedra word nie.Reekse beskikbaar vir mans, vroue, kinders endiere.Word ’n verspreider en jy is reguit opdie pad na sukses!’n Prettige en winsgewende werk, deeltydsof heeltyds.’n Produk met twee voordele: Skoonheid enwelstand.Groot geleenthede om geld te verdien.Bou jou eie span.Professionele hulp ten alle tye.Vir meer inligting, kontak Amanda Schoonderwoerdby 071 785 1892 of e-pos: amanda@energetixsa.com of vir meer inligting besoekdie webwerf by www.energetixsa.com.

BEAUTYMenopausal skinAlong with torridflushes and volatilemood swings, menopauseprogressivelyattacks the body andthe skin. Althoughsymptoms vary greatlyin women, there arecommon changesthat can be effectivelytreated with a numberof modalities.By Caitlyn Wright50 | Plus 50 • Junie / Julie 2013On average, menopause occursas women reach their earlyto mid 50s. With the onset ofmenopause, oestrogen diminishes dramatically,and we start to see immediatechanges in the skin.Cellular renewal, which is needed toachieve a youthful glow, starts to slowdown from 28 to 36 days, making drynessand flaking more apparent. There isan overall decrease in the skin’s thicknessowing to the thinning of the dermis andits loss of density. Loss of skin radianceand luminosity result from the excesskeratinocytes in the outer epidermis.Elastin fibres and collagen bundles deteriorateand decrease, causing wrinkles,lines, loss of density and elasticity.Hormonal fluctuation can also causethe onset of adult acne, while a drop inoestrogen and progesterone levels canactivate the growth of facial hair, particularlyon the lip and chin areas.Declining oestrogen levels result inreduced ability to produce the naturaloils that are necessary for skin suppleness.In addition, the skin loses the abilityto retain moisture, leaving it increasinglydehydrated and itchy.In combination with the hot flushes,vessels often appear around the cheeksand nose areas. If this occurs repeatedly,spider veins may result as the capillarywalls rupture. Hypersensitivity, inflammationand even bruising may occur.Age spots and pigmentation can alsoappear because of hormonal changes.The body over-produces melanin pigmentin the skin, which is exacerbated bysun exposure.So how can we treat these changes?Let’s take a closer look.LED lightsScientists now say that advanced LEDlight therapy has the ability to penetratedeeper into the skin tissue in need ofrepair, so that the body can begin toproduce collagen naturally. The light ispowerful enough to change the molecularstructure of elastin. The results arefewer wrinkles, tighter skin and possiblyreduced risk of developing more wrinklesin the coming years.Mechanical massageMechanical massage stretches thefibroblast cells, which stresses them, kickstartingaccelerated collagen production.A thorough “work-out” is performed oneach square centimetre of facial skin,resulting in a marked increase in circulation,temperature elevation and a sensationof tingling, causing a “plumping up”of the facial skin.Chemical peelsA good peeling system can reverse thesigns of ageing by thickening the dermisand refining the epidermis so that theskin is smoother with fewer lines, softerwrinkles and more refined pores.LaserThese treatments are beneficial tomenopausal skin for skin rejuvenationand hair reduction. For skin resurfacing,they remove damaged upper layers ofskin, thereby improving wrinkles. Lasersstimulate new collagen growth, improvetexture and tone, and diminish brownspots. For skin tightening, light energy isused to heat the dermis deep beneaththe skin’s surface, causing immediatecollagen contraction, while protectingthe epidermis through continuous contactcooling.Micro needlingMicro needling enhances the penetrationof actives into the skin by piercingthe horny layer numerous times withshort, sharp needles 100 micrometreslong. The protective layer is left intactwith these penetrating-enhancing holesclosing within hours.SunblockNo matter what products or treatmentsare used, a broad-spectrum sunscreenwith UVB and UVA protection should beapplied daily. Menopause or no menopause,sun damage is the major cause ofpremature ageing.ProductsThere are huge varieties of products onthe market for menopausal skin. Askyour beautician or visit your nearestcosmetic store or beauty salon to find theone best suited to your needs. Some ofthese products are described on the nextpage.

Pleine VieFocusing on devitalised skin – advancesin cellular biology enableus to slow theeffects of theageingprocess ofthe skin.Today, itis possibleto restorethe appearanceof younger skin with appropriate skincare products. Pleine Vie reducesthe effects of ageing by neutralisingthe damage caused in mature skin. Itstimulates cell activity and vital skinfunctions through a reinforced antifreeradical action.Mary CohrEnriched New Youth: With its dualaction on skin cells and tissue, thisenriched cellular renewal creamrestores comfort and softness to theskin, thanks to its essential fatty acids(omega 6). From the first week, theskin becomes firmer and more luminousand gradually, wrinkles begin tofade.Double Action Gentle Exfoliator: Theperfect dual action exfoliation ensuresinstant surface scrubbing action withapricot kernel granules and in depthexfoliation with papaya enzymes. It’screamy textureand delicateapricot fragrancemake thisproduct a delightto use.Guinot Gentle Exfoliating CreamUsing an exfoliator is an essentialstep in anybeautycare routine.It helpsrid the skinof the deadcells thataccumulateon the surfaceand prevent itfrom breathing.The face glowswith a new radiancein no timeat all. GentleFace ExfoliatingCream is forall skin types. It is the most gentle ofexfoliators and prepares the skin foroptimum results from complementaryproducts like serums, masks andcreams. Most importantly it revealsthe radiance of bright new skin. PDermalogica Launches New MULTIVITAMIN POWER SERUMIntegrating Advanced Anti-Ageing Retinoid with NEW Advanced TechnologyDermalogica’s new MultiVitamin Power Serum delivers synergistic dual benefits to ageingskin: a potent, more skin-friendly form of Vitamin A, and a groundbreaking new formulationprocess, which enhances the effectiveness of the serum.The new serum expands Dermalogica’s AGE Smart line with the use of hydroxypinacoloneretinoate (HPR), a retinoid ester that intercepts the earliest signs of ageing, includingphotodamage. The benefits of this ingredient are maximised by the next generation in liposomaltechnique, a laboratory process that allows for higher load capacity -- and thereforegreater potency and effectiveness -- in the formula. This innovative encapsulation technologydramatically differentiates the new serum from past eras of liposomes, with the delivery ofmore stable actives, and the placement of the increased dosage of vitamins deeper into theskin, where they can do the most good.MultiVitamin Power Serum has been introduced for daytime use, as a counterpart to OvernightRepair Serum. The new antioxidant-rich formula features Vitamins A, C, E and F toenhance cell turnover, reduce hyperpigmentation, and ensure a smoother surface appearance.Unlike earlier iterations of retinol (Vitamin A) and its derivatives, the serum’s “hero”ingredient HPR does not require metabolic conversion, and does not trigger redness andirritation. This retinoid ester is readily available in the skin to stimulate cell turnover and toinhibit MMPs (enzymes) that degrade collagen and elastin.Contact Sonette Donker on pr@dermalogica.co.za or 011 268 0018 for further information.WIN!One lucky reader can win a tube ofMultivitamin Power Serum. Send yourname and contact details before 22July 2013 to plus50@telkomsa.net with“Dermalogica” in the subject line or to:Plus 50/Dermalogica, Suite 145, P/B X19, Menlo Park, Pretoria 0102.Plus 50 • June / July 2013 | 51

LAAT JOU VEL OP SY BESTE LYKMet Maxivate is tekens van voortydige veroudering, fyn plooie, vlekke ensonbrand iets van die verlede sodat jy elke dag op jou beste kan lyk.Die Maxivate velpamperlang-behandelingdra by om jou vel te genees, om vanonsuiwerhede ontslae te raak en om jouvel te vernuwe. Dit help jou om jonger tevoel en te lyk. So moet jy te werk gaan:Stap 1. Genees jou vel met Maxivate SkinRecovery Cream.Stap 2. Raak ontslae van onsuiwerhedemet Maxivate Facial Wash.Stap 3. Velvernuwing met MaxivateCream.1. Maxivate Skin Recovery Cream: As jouvel beskadig,stukkend ofontsteek is, isdit belangrikom dit te laatgenees. BekostigbareMaxivate se velherstelroom helpjou daarmee.• Bevat D-pantenol en vitamiene E & A.• Kombineer D-pantenol, vitamiene E &A sowel as ’n sonbeskermingsfaktor enhidrerende agente om tot die herstel vanjou vel by te dra.• D-pantenol help met die genesing vanbeskadigde weefsel. Hierdie pro-vitamienis veral in aanvraag wanneer dievel onder druk is as gevolg van oorblootstellingaan die son of velirritasies.• Vitamiene A en E in die formule bevogtigen verryk die vel, terwyl die sonbeskermingsfaktordie vel teen die skadelikeuitwerking van die son beskerm.2. Maxivate Facial Wash: Dié gesigwasmiddelhet ’n velskoonmaakwerking.• Spesifiek ontwerp om jou velte help om ontslae te raak van onsuiwerhedeen oortollige olie.• Die Tea Tree-basis ondersteundie vel om bakterieëen swamme wat vlekke enseptiese infeksies veroorsaak,teen te werk.en!Drie gelukkige Plus 50-lesers kan elk ’n Maxivategeskenkpakter waarde vanR150 elk wen. Om in aanmerking virdie prys te kom stuur jou naam en kontakbesonderhedevoor 22 Julie 2013na plus50@telkomsa.net met “Maxivate”as onderwerp, of na: Plus 50/Maxivate, Suite 145, P/s X19, Menlopark,Pretoria 0102.3. Maxivate Cream: Sodra jou vel tenvolle herstel is, is dit tyd om hierdieroom in te span.• Help met velvernuwing en het velverbleikingseienskappe.• Die formule kombineer alfa-hidroksisure,vitamien E, ’n sonbeskermingsfaktoren bevogtigers wat aktief teenouderdomsvlekke en fyn plooie werk.• Die melksuur in Maxivate Cream verlaagdie vel se suurheidsvlak sodatvelvernuwing kan plaasvind.• Melanienvorming – verantwoordelik virpigmentvorming en verdonkering vandie vel – word ook vertraag.• Die velvernuwingseienskappe vanMaxivate Cream ondersteun ook dievel om te herstel wanneer littekens asgevolg van beserings of rekmerkegevorm het.GESONDHEIDHARTVATSIEKTESHARTVATSIEKTES52 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

SEMINARELANDSWYEAFTREDE-SEMINAREDeur Martie SquierAs deel van GrysKrag en Plus 50–tydskrif se beplande strategie vir 2013 gaan ’n reeks van elf Aftrede-beplanningseminarelandswyd in verskillende sentra aangebied word. Kruger Internasionaal, lid van die StoneHouseCapital Groep is die bate- en welvaartbewuste borg van al die seminare. Kruger Internasionaal ondersteun dieprojek omdat hulle deurlopend navorsing doen oor die leefstyl, lewenskwaliteit, welsyn en behoeftes van ouerwordende persone.Hein Kruger, bekende finansiëlejoernalis, beleggingsontlederen beleggingsbestuurder opdie JSE met baie jare ondervinding,word gereeld uitgenooi om oral in dieland by kerkbyeenkomste, sakekamers,vrouebyeenkomste en seminare ooraftreebeplanning te praat. Mnr Kruger,Uitvoerende Direkteur van Hein KrugerInternasionaal, die maatskappy wathy 14 jaar gelede gestig het, is ook ’nbekende gasspreker op RSG Radio,Radio Kansel, Radio Suid-Kaap en RadioTygerberg se geldsake-programmeen op TV.Volgens mnr Kruger is ’n sentralebekommernis van baie afgetredenesdat hulle geld sal opraak voordat hullelewe verby is. Hiervoor het hulle goeiefinansiële leiding (nie lyding nie, sê hy)nodig. Aan die ander kant is dit dikwelsnodig dat afgetredenes hulle helelewenswyse in oënskou moet neem endeurlopend ingrypende herbeplanningmoet doen. Hiervoor het hulle weergoeie begeleiding deur deskundigesoor veroudering nodig. Die seminaretoon “hoe om wegholinflasie en toenemendeveroudering effektief te bestuurvoor en gedurende aftrede”.Die seminare word aangebied aan personewat aftrede binne die volgendetien jaar oorweeg en ook diegene watreeds afgetree het. Ons praat dus van50-plussers as ’n groep, en persone van65 jaar en ouer as die tweede groepwat betrek gaan word.WAAR?Vir die eerste rondte gaan daar eerderop groter stede as kleiner plattelandsedorpe gefokus word. Die volgendestede is reeds geïdentifiseer, asookmoontlike datums. Venues sal laterbekend gemaak word.Pretoria: 10 Junie 2013Pietersburg/Polokwane: 18 Junie 2013Nelspruit/Mbombela: 20 Junie 2013Kaapstad, George en Port Elizabeth:Tussen 12 en 16 Augustus 2013Johannesburg: 10 September 2013Bloemfontein en Kimberley: Tussen07 en 11 Oktober 2013Potchefstroom en Vereeniging:Tussen 11 en 15 November 2013SPREKERSDie volgende ervare en kundige personeoor veroudering sal gedurendedie seminare as sprekers optree:• Mnr Hein Kruger – UitvoerendeDirekteur van Hein Kruger Internasionaal• Dr Karel Prinsloo – Voorsitter vanGrysKrag en redakteur van Plus 50-tydskrif• Dr Piet Muller – Toekomskundige,skrywer en aanbieder van seminareen werkwinkels• Dr Hannetjie van Zyl-Edeling –Sielkundige en dieetkundige• Mnr Hennes Louw – Voorheen vanPrice Waterhouse in die Wes-Kaapen nou ’n spesialis in boedelbeplanningen Trusts by Voogdy TrustONDERWERPEOnderwerpe wat gedurende dieseminare hanteer sal word, sluit dievolgende in:• Sielkundige aspekte, aanpassingsen huidige tendense van aftrede.• Hoe om wegholinflasie en toenemendeveroudering effektief tebestuur voor en gedurende aftrede.• Mediese aspekte van veroudering.• Boedelbeplanning, Testamente enTrusts.• Bewusmakingsveldtog en inligtingverskaffingoor seniorsverenigings.Die seminare word gratis aangebied enenige persoon wat belang stel, worduitgenooi om ’n seminaar in een vandie geïdentifiseerde stede by te woon.Vir navrae kontak Martie Squier vanGrysKrag wat as koördineerder van aldie seminare optree: Pretoria012 348 3087 of 071 7372 549 ofmartie.squier@gmail.com PPlus 50 • June / July 2013 | 53

RESEPTEAartappel- en sampioensop4 PorsiesVERJAAG WINTERNEERSLAGTIGHEID MET’n Kommetjie ,heilsame sopDeur Charmaine Nel30 ml botter; 1 ui, gekap; 2 knoffelhuisies,gekap; 250 g bruin sampioene; 600 g aartappels(4–5), geskil en grofgekap; 2 takkies varstiemie; 375 ml hoenderaftreksel; 250 ml room;sout en varsgemaalde swartpeper na smaak;120 g gaar babasampioeneDie winter kan ’n mens soms bedruklaat voel, veral wanneer die natuurrondom jou so vaal word. Onsprobeer dan hierdie gevoel verjaag deur’n helderkleurige jas aan te trek en onsstoel al agter die flou sonstrale aan teskuif. Maar daar is niks wat die siel so kanopkikker as ’n koppie stomende, heilsamesop nie.Sop is nie net smaaklik nie, maar helpook om jou gewig te beheer en jou immuunstelselte versterk. Groente, kruieen vleis wat saam in een kastrol gekookword, behou baie meer voedingstowwe aswanneer dieselfde bestanddele gebak ofgeroerbraai word. Boonop is dit maklik omsop in die yskas te berg of te vries vir lateregebruik. Dikwels ontwikkel die smakeen geure sodat die sop oor ’n dag of tweenet nog lekkerder smaak.Die gesondheidsvoordele van sop is netso veelsydig soos die bestanddele. Virseniors is dit maklik om al die noodsaaklikeenergie, vitamiene en minerale in eengereg soos sop in te neem, veral indiendie heilsaamheid met natuurlike produkteverhoog word, soutinname beperk enkalorieë uitgesny word. Soppe wat diegesondheid bevoordeel, bevat gewoonlikbestanddele soos knoffel, uie, gemmer,vars sampioene en ’n verskeidenheid varskruie. Knoffel en uie kan die immuunstelselversterk en dien as ’n natuurlike antibiotika.Dit word beweer dat knoffel selfsfungus kan uitroei en bloedcholesterolvlakkekan verlaag. Die goeie eienskappein knoffel en uie word veral vrygestel as ditopgekap, fyngedruk of gekook word.Hierdie wonderverbindinge word diebeste geabsorbeer wanneer hulle aan hitteblootgestel en dan ingeneem word.Gemmer is goed bekend as ’n middelwat die werking van die spysverteringskanaalverbeter en naarheid teenwerk.Navorsing is gepubliseer wat aanspraakmaak dat gemmer antivirale en anti-mikrobiese eienskappe bevat – dit is dusbaie voordelig om sop tydens die kouewintermaande te eet wanneer verkoue engriep kan toeslaan. Vars gemmer bevat diemeeste gesondheidsvoordele. Persone watbloedverdunningsterapie soos Warferin enAspirien neem, moet daarop bedag weesdat die inname van groot hoeveelhede uie,knoffel of gemmer die effek van hierdiemedikasies kan verhoog.Sampioene help ook om die immuunstelselte versterk. Dit verbeter die ontwikkelingvan witbloedselle en makrofageswat die skadelike mikro-organismes in jouliggaam vernietig. Die verskillende variëteitevan sampioene bevat verskillendekomponente wat gesondheid kan bevoordeel.Dit is dus raadsaam om verskillendevariëteite van sampioene in die voorbereidingvan sop te gebruik. Sampioene sekenmerklike, aardse smaak dra by dat elkelepel sop geniet word.Verskeie vars kruie soos tiemie enroosmaryn dra by tot die gesondheidsvoordeelen die geur van sop. Roosmarynbehou sy gesondheidsvoordeel tydens diekookproses en hou besondere voordeelin vir die werking van die brein. Saliestimuleer die breinselle en is ook ’n antiinflammatoriesemiddel en antioksidant watjou geheue kan opskerp. Van alle kruie isoriganum die beste antioksidant-eienskap.Tiemie werk infeksies teen wat deur fungien bakterieë veroorsaak word.Sop is nie net veelsydig nie, dit hou ookander voordele in. Dit is energiebesparendaangesien slegs een kastrol gebruik wordwaarin al die bestanddele van ’n gebalanseerdemaaltyd gaargemaak word. Sopkan in porsies gevries word en dan gehouword vir daardie ysige dae, of wanneerjy siek voel en nie lus is om ure lank in diekombuis ’n ete voor te berei nie. Verder isdit maklik om sop uit die vrieskas te haalwanneer vriende of familie onverwagskom kuier.Verhit botter tot warm in ’n groot kastrol.Braai ui en knoffel tot deurskynend. Voeggekapte sampioene en aartappels by,verlaag hitte en braai vir 10 minute. Voegtiemie en aftreksel by en laat prut tot aartappelssag en gaar is. Verwyder van hitte envoeg room by. Verwerk tot gladde puree.Geur goed met sout en peper. Giet sop in’n warmfles en draai deksel toe. Sit latervoor met gaar babasampioene.Ertjie- en pietersieliesop4-6 Porsies60 ml botter; 45 ml olyfolie; 1 ui, fyngekap; 2knoffelhuisies, gekap; 500 g bevrore ertjies; 2aartappels, geskil en grofgekap; 750 ml hoenderaftreksel;250 ml room; handvol pietersielie,fyngekap; sout en vars gemaalde swartpeperVerhit botter en olyfolie in middelslag kastrol.Voeg ui, knoffel en ertjies by. Braai vinnigvir 5–8 minute of tot ui begin verbruin.Voeg aartappels en hoenderaftreksel by.Verlaag hitte en laat stadig kook vir sowat15 minute tot aartappels sag en gaar is.Voeg room en pietersielie by en bring totkookpunt. Verwerk mengsel in voedselverwerkertot gladde puree, of druk baie fyn.Geur goed met sout en swartpeper.Charmaine Nel is ’n dieetkundige van FeedemPitseng54 | Plus 50 • Junie / Julie 2013SEND YOUR FAVOURITE RECIPE TO / STUUR JOU LEKKERSTE RESEP NAPlus 50 Recipes/Resepte, Suite 145, Private Bag/Privaatsak X19, Menlo Park 0102

Plus 50 • June / July 2013 | 55

BOEKE • BOOKSOver the Hill Moon – A Guideto Positive Ageing by Dr Hannetjievan Zyl-Edeling, a counsellingpsychologistand wellknownspeaker,draws onthe workof manyesteemedresearcherstodistillfor yousome of the most up-to date wisdomfrom research, literature and lifethat can transport you from over thehill to over the moon, depending onhow much of it you choose to imbibe.Distilled WisdomThis book is about breaking out ofold patterns of thinking and being, andtaking charge of your life and the ageingprocess. It is never too early or toolate to make positive changes. Positiveageing is about maintaining physical,emotional, social and spiritual healthas we grow older. It is about joy, love,learning, adapting, acceptance andcontinued connectedness.“No sooner have you begun readingthan you realise that here is a mass ofinformation presented by a scientistand perpetual student who is alsoWALK PAIN-FREEWITH FOOTLOGICSORTHOTICS!• The average person takes 68 millionsteps in his or her lifetime.• Seventy five per cent of the populationare susceptible to over-pronation, thatis, excessive rolling in of the feet, whichis the cause of common foot problems.• Diabetes is one of the most commonreasons that people seek relief forpainful feet.Footlogics offers a range of orthoticinsoles (developed by an Australianpodiatrist) that are suitable for all types ofpeople. Our product range includes:• Footlogics Comfort (full length) andFootlogics Casual (three-quarterlength): These orthotics both provideeffective relief from heel pain and ballof foot pain. The strong arch supportcorrects over-pronation, fallen archesand flat feet. The Comfort is ideal forall lace-up shoes while the Casual fitscomfortably into shoes without laces.• Footlogics Sensi: This full-length orthotichas been developed for peoplewho are suffering from diabetes, arthritisand sensitive feet. It minimises frictionand pressure on the foot, and greatlyreduces the chances of wound developmentand ulceration.• Footlogics Sport: This orthotic providesrelief for injuries associated with sports,including Achilles tendonitis, plantarfasciitis and shin splints. It also correctsover-pronation, fallen arches and flatfleet.• Footlogics Catwalk: This three-quarterlengthorthotic is ideal for all ladies’shoes, including high heels. It providesmetatarsal (ball of foot) and archsupport.• Footlogics Kids: This three-quarter-lengthorthotic corrects over-pronation, flat feetand fallen arches in children. It helpsto relieve paediatric heel pain (Sever’sDisease) and growing pains.Our orthotics are available in all sizesfrom extra small to extra large and can bepurchased online at www.footlogics.co.za.Delivery in South Africa is FREE.For more information, call 072 520 2761or e-mail anthea@footlogics.co.za or visitwww.footlogics.co.zaWIN! WIN! WIN!5 Lucky readers can each win a pair ofFootlogics Sensi, valued at R310 per pair.Send your name, contact details and shoesize before 22 July 2013 toplus50@telkomsa.net with “Footlogics” inthe subject line, or to: Plus 50/Footlogics,Suite 145, Private Bag X19, Menlo Park,Pretoria 0102.56 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

a real person – on her own road toageing – in a well-structured, logical,informative, yet entertaining mannerthat is accessible to the lay person.Think of any topic pertaining to ageing,or life for that matter, and you willfind it addressed in this easy-to-read,easy-to-hold book. And if a topic isnot covered fully here, you are providedwith references to other sources.Anyone -- young, adult, elderly and old-- who reads this book will find it full ofpractical advice. It is informative, interesting,challenging, uplifting, entertaining,amusing and life changing.” – DrAnn H HiemstraOver the Moon (about R230) ispublished by Porcupine Press. Enquiries:info@porcupinepress.co.za or tel011 791 4561.Voetspore: Casablanca totdie Kaapby Johan BadenhorstIn May2009JohanBadenhorst,wellknowntelevisionpersonality,producerand adventurer,and the rest of the Voetspore team embarkedon a journey from Casablanca,Morocco, down the west side of Africa,in three 4 x 4s. The six men aimedto travel to Cape Town in less than100 days. The route took them throughthe Sahara, the rainforests of CentralAfrica and the uncharted routes of thesouth. Being able to explore cities suchas Fes, Oudane, Timbuktu, Agadez,Kano, Limbe and Franceville madeup for the many challenges along theway. The route ran along the coastthrough Angola to Namibia andDamaraland. In his journal, Johan documentsthe journey of 23 000 kilometresin 94 days. It is packed with beautifulpictures by Stefan Sonnekus, maps,and mouth-watering recipes. This bookis a must, whether you are planninga trip through Africa or are merely anarmchair traveller.Voetspore: Casablanca tot die Kaap(R220) is published by Protea, info@proteaboekhuis.co.za or Tel 012 3436279. 3 Give-awaysVoetspore: Agulhas tot Alexandriëdeur die ervare avonturier,televisiepersoonlikheiden-vervaardigerJohanBadenhorst.Johan ensy Voetsporespanvind voortdurendnuwe, unieke paaie en plekke inAfrika om te verken – met toenemendevernuf. Hierdie boek is ’n kleurvolleen baie interessante dokumentasievan hul sewende reis van 20 000 kmdeur die ooste van ons ongenaakbaredog asemrowende kontinent. Dit is ’nplakboek propvol asemrowende foto’sdeur Gideon du Preez Swart, kaarteen nuttige inligting vir beide die ervaresowel as aspirantreisiger.Die boek (R220) word deur Proteauitgegee, info@proteaboekhuis.co.zaof Tel 012 343 6279. 3 WeggeeboekeDie Cruywagens:’n Suid-Afrikaanse familie, deel 2deur WA CruywagenResensie: Dr Dioné PrinslooWA Cruywagen het op 83-jarigeleeftyd ’n doktorsgraad verwerf met’n proefskrif oor Die Cruywagens vanSuid-Afrika,1690–1806.Vandag isdr Cruywagen92jaar oud enhet sy boekDie Cruywagens,’nSuid-Afrikaansefamilie, deel 2 onlangs verskyn.Dit vertel van die wel en weë vandie Cruywagennageslag vanaf 1806waar die vorige boek geëindig het, totin 2012. In 2009 het die voormaligeuitgewer, Leon Rousseau ’n onderhoudmet sy vriend, Doc Immelman gevoerwaartydens Immelman gewonder het:“Waar, waar gaan die opgegaardekennis van ’n lang lewe heen?” Onssien wat dr Cruywagen betref dat hyuitmuntend daarin slaag om op ’nboeiende manier sy outobiografie asagtergrond te gebruik vir die tydperk1921 (sy geboortejaar) tot die hede.Ons is dus die erfgename van “dieopgegaarde kennis van ’n lang lewe”.Die verskeie poste wat hy as minister,en latere Administrateur van Transvaal,beklee het, maak hierdie boek meeras slegs ’n persoonlike geskiedenis. Ditis ’n kenner wat feite interpreteeren ’n groot deel van Suid-Afrika segeskiedenis (1690 tot 2012) vir dienageslag behou. Die gemaklike leesstylmaak dit egter ’n lekker boek virenigeen om te lees.Kontak Albert Cruywagen by albertcruywagen@gmail.comvir bestellings.Die boek kos R100 (versendingkosteuitgesluit).WEGGEEPRYSE!GIVE-AWAYS!Stuur jou naam en adres voor 22 Julie2013 na: Plus 50 / (Boektitel), Suite145, P/S X19, Menlopark, 0102.Send your name and address, before22 July 2013, to: Plus 50 / (Booktitle), Suite 145, P/B X19, Menlo Park,0102.Plus 50 • June / July 2013 | 57

Caters only for the Gauteng areaFor all your catering needsand for somethingspecial contact:Marinda082 292 6176marinda@chezmari.comwww.chezmari.com58 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

I’m into my second childhood andloving it. Being “childlike” meansa joyous celebration of life. WhileI don’t actually jump in the puddles,I do potter along, delighting in therain. I love shopping, laugh a greatdeal, and delight in every morningthat I wake to find myself alive.In my prime I used to take stepstwo at Sa time. Now I’m back toplanting two feet Lon every step andholding on to the banister going upor down. I totter a bit after gettingout of a chair, like a baby taking itsfirst steps. I used two hands to carrysomethingUPin those early days. NowAROUNDHAPPY VALLEYwash the dishes now, I’ll let youcheck your email afterwards,” say Ito me.Like a baby, I find that sleepovercomes me every afternoon.Perhaps it will eventually overcomeme in the morning too. I won’t mindIPPINGthat, because I can potter aroundSECOND TIMEOra Larkin describes life in theUPretirement complex she callsHAPPY VALLEYGenevieve, having been a nurseherself, takes great interest inthe frail-care staff, so she waskeen to meet the new sister-in-charge.However, she had no need to seekmedical aid until one day, stark nakedOra Larkinlooks atlife in herretirementcomplex, whichshe callsHappy Valleyin the shower, she fell over and couldnot get up. It is not just that she is 91+years old, but arthritis and a leg operationmade it impossible to rise. Theoperation was supposed to improvethe knee action. Instead, it stiffened itfor life.Genevieve, wisely, has a panic buttonin every room, so she was able tograb one and press it. The drill is thatyou press and the clinic staff phoneyour home. If there is no answer,they come there. If you are not there,they search the Valley for you. Well,of course, when the sister came, shewas there. Genevieve never locks herdoor by day or by night. She locks itonly when she goes out and then sheI do the same because of arthritis.leaves the key in the postbox, whichAs in childhood, we oldies tend toitself is unlocked. “So I know where itfall over and need someone to pickis, my dear.” That every passerby alsous up. Sadly, our falls have direknows and can see her taking off forsomewhereconsequenceselsemoredoes notoftenfazethanher.thoseItofpaidthe kids.dividends now when the newclinicAs insister-in-chargechildhood, I havehad tothatcomethingtoher called rescue. time She – It did can not wait have for me, to use man herskeleton – time to keys. watch the birds splashingjoyfully “I’ve been in the very birdbath, keen to the meet guinea you,”said fowl Genevieve, mother teaching “but I her had chicks not envisagedscratch, doing and so a quite field mouse under these darting cir-tocumstances.” across the lawn. The sister After chuckled morning coffee andhelped I linger, her making to rise. the This sun’s was reflection no simpletask, of my as watch the lady run is circles heavy on from the her ceilinghobby and the of wall. trying out new restaurants.However, Food is when a delight it was to achieved, be savoured. thesister New helped clothes her are to a complete great thrill her and ablutions,I will whirl dressed in front her, and of the steadied mirror in her a onthe new way dress, to the just kitchen, as I did where when she I washappy five years to be, old. in Sometimes order to make I have her ownbreakfast. to treat myself By this like time, a child a hearty – “If one youwas needed.The first time I realised that the olderyouuntilget,1 a.m.the harderif I wantitto.is toThererise wasis nolongofficebeforeto goItocamein thetomorning.the valley. I hadtaken This my sleepiness dog for his reminds early morning me of theconstitutional, time long, long and ago on when the way I babysat back Itripped. for my sister-in-law’s I fell face down children. and spread Sheout had as to if go I were to the swimming hairdresser. on tarmac. I had Ihad no experience the remote of my children. house, Nor which had activatedI watched the burglar these ones alarm, growing, but I did for notwant I had to only press that it, week because returned my husband fromwas five very years ill overseas. in bed. Servants The youngest on theirway mystified to work me usually by toppling traipsed over, up like this aroad toy soldier, at this time flat on of morning. his face. Cars I would normallypick him passed up and by, but a few it was minutes Saturday, laterand he would nobody fall was flat going again. to Luckily work. Now theyou house hear was of these richly heroic carpeted. dogs that stayby I their wondered injured if master there could in a blizzard be someuntil strange help defect arrives in or his death physical parts make them.My up until adorable his older dog sister sniffed said, around “Auntie meas Ora, if to Danny say, “Well, usually that’s sleeps an odd at this spotto time choose in the for morning.” a nap.”Then he the went light on dawned. down the He road, wasbusy literally with falling his own asleep agenda. on his I finally feet. gotup, but it was no thanks to him. PPlus 50 • June / July 2013 | 59

STOKPERDJIECHARLES CERONIOBonsaimeesterDeur Hennie MaasGaan kuier mens by Charles Ceronio in Wonderboom-Suid,Pretoria, stap jy in ’n ander wêreldin. Wat eerste opval, is die Japanese dakstylvan die huis wat jou aan die Verre Ooste herinner. Agterin die tuin is dit lowergroen met bonsaibome wat elkehoek en draai vol staan – daar is sowat 100 bome.Charles is al van kleintyd af gepla met groen vingers.Op sewe jaar oud was sy grootste Kerswens om tuingereedskapas geskenk te kry. Toe hulle van die plaasna die dorp Koppies toe trek, het hy en sy ma hul eerstelandskaptuin aangelê en Charles was heel gou in bevelvan die groentetuin en die vrugteboord.Die bonsaigogga het begin byt toe Charles en vrouliefElsie in 1968 van ’n bonsai-uitstalling in Johannesburggehoor en gaan kyk het hoe dit gedoen word. Hulle hetnaderhand 21 bome op die balkon van hul woonstelin Arcadia, Pretoria, gehad. Nadat hulle die huis inWonderboom-Suid betrek het, het Charles se bonsai-60 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

Charles Ceronio bysommige van sy skeppingsbedrywighede uitgebrei. Hy was ook’n stigterslid van die Bonsaiklub inPretoria en vir sowat ’n kwarteeu dievoorsitter.“Bonsai se wortels moet nie in Japangesoek word nie,” sê Charles. “Chinesemonnike het Bonsai na Japangebring in die vorm van die sogenaamdeLitteratistyl, wat ’n nabootsingvan Chinese kalligrafie is. Die Chinesestyl was baie los. Die bonsaikuns is inJapan verfyn en het baie meer formeelen gestruktureerd geword.Tydens die eerste bonsaikonvensie in1980 het Charles letterlik die wortelsonder die bonsaigemeenskap vanSuid-Afrika uitgetrek toe hy met ’n heelnuwe Suid-Afrikaanse styl na vore kom.Hy het gemeen dat bonsailiefhebbersin die noordelike dele van Suid-Afrikanie dieselfde bome het as wat in dieKaap voorkom nie. In die noorde iskremetarte, rotsvy en doringbome.Afrikastyle is anders as Europese enNoordelike Halfrondstyle en naasdie Chinese en die Japanners was hydie eerste ander ou wat nuwe bonsaistylein die wêreld bekend gestel het.Charles het die nuwe Afrikastyle vir dieeerste keer op ’n internasionale bonsaikonvensiein Washington gedemonstreer.“Sommige Japanners het toe hulbome na die Pierneefstyl of Kremetartstylverander,” vertel hy.In Charles Ceronio se boek,Bonsai styles of the world word sowat42 style behandel. Die boek wordinternasionaal as ’n handboek vir diebonsaikuns aanvaar en meer as 3 000eksemplare is reeds verkoop. Die boekhet die bonsaideure as’t ware oopgemaaken Charles het as gevolg vandie boek en sy Afrikastyle reeds al diekontinente besoek.Hy is ook deur die bekende bonsaimeester,John Naka, uitgenooiom ’n demonstrasie voor ’n uitgelesegroep meesters in Los Angeles te gee.Die klub bestaan slegs uit meestersen dit was ’n groot eer om daar opte tree. John Naka het hom daar as“meester” voorgestel vanweë sy insigen die nuwe style wat hy geskep het.“Ek het die boom waaraan ek gewerkhet, geskets sodat mense kon sien hoedie boom uiteindelik gaan lyk. Dieskets het groot opwinding onder dieklublede veroorsaak.”Die Pakistanverbintenis is interessant.Die Pakistanse bonsailiefhebbers het’n Japannese meester gehad wat hulleopgelei het. “Maar tipies – die Japannershet die Pakistanse bome in dietradisionele Japannese “driehoeke”verander, wat glad nie gepas het bydie inheemse bome van Pakistan nie,want daar groei ook doringbome enwildevye wat soos ons bome lyk.” Opaanbeveling van ’n vriend wat in Karachigesien het hoe Pakistanse bomelyk, is Charles se boek na Pakistangestuur. Die Pakistani’s het onmiddellikbesluit dat die Afrikastyle hulle aanstaan.Vanaf 2004 reis Charles elkejaar na Pakistan om as ’n hoofmeestermense op te lei, en ’n pluimpie virhom is dat die kwaliteit van Pakistansebonsaibome intussen so verbeter hetdat dié land op wêreldforums kanmeeding.Belangstelling in bonsai het nie ’nouderdomsgrens nie. Charles verteldat een van hul nuwe lede 80 jaaroud is en kans sien om dié lewendebeeldhouwerk te bemeester. Hy voegby dat baie ouens wat aftree en niestokperdjies het nie, na die Bonsaiklubkom om hierdie nuwe stokperdjie tebemeester.Hoewel bonsai heelwat tyd enaandag verg, is die stokperdjie baielewensvervullend. Jy word deel van’n eeue-oue tradisie, sê Charles, en jykan jou eie verbeelding gebruik om insamewerking met Moeder Natuur ietsnuuts te skep. PPlus 50 • June / July 2013 | 61

SPORTSThe 19th World Transplant Games(WTG) will be held in Durbanfrom 28 July to 4 August 2013and will bring together competitorsfrom at least 55 countries, in what isthe single biggest organ donor awarenessevent on the planet.The WTG, staged every second yearin a different country, is a celebrationof the human spirit that gives individuals,most with previous life-threateningailments, an opportunity to competein a high-level sports event and showthat they are able not only to leadnormal, fulfilling lives, but also to pushthe boundaries of their physical endurance.It is an event that offers hope tothose who are awaiting transplants,and provides incentive for the generalpublic to become donors by showingthe difference that organ transplantscan make to the lives of young andold.A single organ donor can save asmany as seven people. It takes onlya few minutes to register as an organdonor. You merely have to discuss itwith your family.62 | Plus 50 • Junie / Julie 2013PATIENT’S STORYTersia Smit received a successful livertransplant in 2005. All her life shehad battled with a chronic liver failuredisease. “There is not a day that goesby that I am not incredibly gratefultowards my donor family,” she says.Today at age 57, she has not onlyquality of life, but also a positive outlook.“One must never give up hopeand appreciate every day as though itis one’s last.”As a member of SATSA, Tersiaqualified at the National TransplantGames in Pretoria in 2010 in the 50 mbreaststroke, 50 m freestyle and 50 mbackstroke.In 2011 she participated in the 18thWTG in Gothenburg, Sweden, andwon three silver medals in swimming.She qualified again at the 2012 NationalTransplant Games in Durban topartake in this year’s WTG in the 50 mbreaststroke, 100 m breaststroke, 50m freestyle, 100 m freestyle and 50 mbackstroke.To stay fit for the WTG, Tersia recentlytook part in the 29th SA MastersSwimming Championships in PortElizabeth. She improved her time inalmost all her swimming strokes.Tersia believes that by doing herpersonal best in swimming she helpsto raise awareness for the desperateneed of organs. “There are so manypatients with chronic sicknesses whoare still waiting for a suitable organ.Register now and become an organdonor and a life saver,” she says.For more information about organdonation, visit the Organ Donor Foundation’swebsite at www.odf.org.za orcontact them at 0800 2266 11. PTersia Smit

Plus 50 • June / July 2013 | 63

REKENAARLESLES10Deur Dieter BruijnsDIE REKENAAR MAKLIK GEMAAKAlle nuwe rekenaars bevat waarskynlik die Windows 8-program.Die era van die Slimfoon (“Android”) of Tablet hetaangebreek en allerhande toepassings (Applications of“Apps”, of “Toeps” in Afrikaans) word vir die Slimfoon geskryf.Almal met ’n Slimfoon het toegang tot omtrent alles wat jy op ’nrekenaar kan doen. Die gevolg is dat nuwe rekenaars amper soos’n Slimfoon lyk en al die toeps van die Slimfoon bevat.Windows 8 maak oop op die “Start”-skerm wat al die nodige toepsbevat. E-pos (“Mail”), Kontakte (“People”), Boodskappe (“Messages”),Windows-Skerm (“Desktop”), Kalender (“Calendar”), Foto’s(“Photos”), Finansies (“Finance”), Weer (“Weather”), Web-Soek(“Internet Explorer”), Stoor (“Store”), Netwerk-Stoor (“Sky Drive”)Kaarte (“Maps”), Nuus (“News”), Sport (“Sports”), Speletjies(“Games”), Kamera, Musiek, Video en ander toeps wat jy self kanlaai en op die “Start”-skerm plaas, soos die Eiffeltoring wat jy opdie skerm sien.Al wat jy moet doen, is om op die toep te klik wat jy wil gebruik endie inligting word vertoon, of die toep begin werk. Soos met dieSlimfoon die geval is, moet jy eers ’n paar dinge doen, soos om diekoppelvlak te stel, byvoorbeeld die Web-adres vir die Weer, Sportof ander Web-toeps. Meeste van die standaard toeps is daremklaar gestel. Meer hieroor later in Les 11.Indien hierdie alles ’n bietjie vreemd voorkom, klik net links onderop die Windows-Skerm (“Desktop”) en jy het die normale Windows-Skerm.Gebruik die Widows-knoppie op die sleutelbord omweer by die “Start”-skerm te kom.Jou normale Windows-toepsis darem ook daar. Om al jouou toepassings te sien, klikdie regtermuis-knoppie en ’nbreë lyn met ’n knoppie vir “Allapps” (Alle toeps) verskyn regsonder in die hoek (sien figuurmet “All apps” in rooi blokkie). Klik op die Alle Toeps-knoppie endie toeps-skerm met al jou ou toeps verskyn.Let daarop dat die Windows 8-Toeps in klein ikone aan dielinkerkant van die skerm verskyn en die ou toeps aan die regterkant(in rooi omkring). Indien jy meer ou toeps het as wat in die rooiblok verskyn, skuif die skuifstaaf wat aan die onderkant verskyn.Jy kan nou weer alles doen wat jy met die ou Windows kon doen.Dubbelklik net op die toep waarmee jy wil werk en siedaar! alles isweer bekend.Om verstellings te maak en ander Windows verwante inligting tebekom, het Windows 8 iets wat die “Charm Bar” genoem word –ek gaan daarna as die Verstellingskieslys verwys. Om die Kieslyste open, druk beide die Windows-knoppie + C en die Verstellingskieslysverskyn aan die regterkant van die skerm. Die ikone opdie Verstellingskieslys het die volgende funksies:Soek (“Search”): die vergrootglas laat jou toeom vir ’n wye reeks items te soek.Deel (“Share”): Windows 8 het verskeie maniereom inligting met vriende en gemagtigdelede van jou sirkels te deel (meer hieroor in dievolgende les).Die volgende twee het te doen met die verskillendeapparatuur wat aan die rekenaar gekoppel is en omna die “Start”-skerm terug te keer.Verstellings (“Settings”): Hoe om jou skerm opte stel soos jy dit verlang (meer hieroor in die volgende les).Windows 8 het soveel nuwe funksies en metodes om die rekenaarte beheer dat dit nie moontlik is om alles in hierdie les te beskryfnie; ons sal in die volgende les met die funksies voortgaan. Ekvertrou dat hierdie verduideliking julle stimuleer om meer oor Windows8 te wete te kom. Vir dié wat nie kan wag nie, Google net“Windows 8 demo” en daar is ’n legio video’s op YouTube en opdie Micro Soft-Webtuiste wat jou stap vir stap sal vertel van al diefunksies wat beskikbaar is.RekenaargroeteDieter64 | Plus 50 • Junie / Julie 2013

BLOKRAAI • CROSSWORDBLOKRAAISEL NR 86Prys: R300 Kontant • Sluitingsdatum: 22 Julie 2013CROSSWORD NR 87Prize: R300 Cash • Closing date: 22 July 2013DWARS:1. Speldekussing10. Dieptemaat11. Gawe12. Waardeer13. Republiek in Midde-Ooste15. Meesterkok17. Lewenskragtig19. Spaanse ja20. Gedoog23. Jukdier24. Grondeienaar28. Luiperd30. Vryspraak32. Stamina34. Slegte36. MandrilAF:1. Grotkundige2. Langarmaap3. Stad in Oos-Kaap (afk)4. Soldate5. Afgod6. Baronet (afk)7. Ou reg. Hoopstad8. Skitterend9. Basis14. Slaapplek15. Sekretaris-generaal (afk)16. Plaaswerktuie18. Kavalier21. Gru22. Mondraamwerk24. Onderdeel25. Ou reg. Richmond26. Op hierdie plek (L.afk)27. Nie net een (afk)28. Afjak29. Sy dag is in Junie31. Selfbeeld33. Knolgewas34. Is dit nie so nie?35. VolledigACROSS:2. Unforgettable5. High priest8. Invalid9. Negotiate13. Dismay14. Practice of yoga16. Deceive19. Dread20. Science of mountains23. Wrath24. Bliss28. Undivided29. Roman 4930. Look-alike33. EliminatedDOWN:1. Aware2. Side-splitting3. Chilly4. Abrogate6. Symbol for lutesium7. Belonging to me10. Regrets11. Shred12. Different15. Care for hands and nails17. Councillor (abbr)18. Muslim holy book21. Intense beams of light22. Symbol for germanium25. Male swans26. Cloak27. Spyrogyra29. Lodging31. Roman 2ANTWOORDE VAN BLOKRAAISEL NR 84DWARS: 1. Kwark; 5. Knoes; 9. Argwaan; 11. Jr; 12. OI; 13. Mode;15. Soef; 17. Hamer; 18. Kramp; 20. Ts; 21. Atoomgetal; 23. Bui; 25. Po;26. Yslike; 28. Ruimtes; 31. Ne; 33. Alt; 34. Lagbeentjie; 35. AksAF: 2. War; 3. Ra; 4. Kroepoek; 5. Ka; 6. Namate; 7. Onomstootlik;8. Stertloos; 10. Gif; 11. Jakobyn; 14. Dê; 15. Saailinge; 16. Om’t;19. Amp; 22. Gooi; 24. Us; 27. Erger; 29. Maja; 30. Etes; 32. Eb; 34. LyANSWERS OF CROSSWORD NR 85ACROSS: 1. Physique; 5. Pun; 7. Ea; 8. Quack; 10. Spiral; 14. Nourish;15. Ern; 17. So; 18. Eel; 19. Tu; 20. Lupus; 22. Moulted; 24. Ode;26. Cleg; 27. Fluidity; 30. Rid; 31. Lease; 32. Robin; 33. NT; 34. GamsDOWN: 1. Piquet; 2. Yearn; 3. Sac; 4. Unsuspecting; 5. Purse;6. Nil; 9. Knoll; 11. Proudly; 12. II; 13. Ahead; 16. Rumple; 21. Ut;23. Unison; 24. Ogress; 25. Endure; 27. Flea; 28. UAR; 29. DebtNaam / Name: ..............................................................................Adres / Address: ................................................................................................................................................................................................................................................................................................Telefoon / Phone: ..........................................................................Stuur na / Send to: Plus 50 Blokraaisel / CrosswordSuite 145, P/Sak X19, MENLOPARK, 0102Suite 145, P/Bag X19, MENLO PARK, 0102CONGRATULATIONS • BAIE GELUKA P Swanepoel, Brits Nr 84 Afrikaans - WENNERSusan Taylor, Uvongo Nr 85 English - WINNERPlus 50 • June / July 2013 | 65

JY VERTROU OPSPESIALISTEWANNEER DIT BYBELANGRIKESAKE KOM.BEHOORT JY NIEOOK OP DIESPESIALISTESTAAT TE MAAKWAT BEGRAFNIS-VERSEKERINGBETREF NIE?AVBOB is al vir langer as 90 jaar die erkendeleier in die begrafnisversekeringsbedryf. Met onsvoortreflike reeks produkte en dienste,gerugsteun deur bewese ervaring en meer as180 takke landwyd, is ons die deskundiges in dievoorsiening van ’n waardige begrafnis.Boonop bied ons ’n wye reeks betalingsopsies,van ’n bekostigbare R60 per maand tot ’nenkelbedrag belegging van R4 000. AVBOBpolishouers wat van ons begrafnisdienstegebruik maak, ontvang eksklusiewe logistiekevoordele plus die emosionele ondersteuningwat net deur spesialiste voorsien kan word.Ons is ook ’n gemagtigde verskaffer vanfinansiële dienste, wat beteken dat ’n AVBOBbegrafnispolis jou volkome gemoedsrus bied.Senior Burgers• Kies uit ’n eksklusiewe reeks begrafnispakkettevir senior burgers• Polisse is buigsaam, bekostigbaar en maklikom te verstaan• Inwoners van geregistreerde ouetehuise ofaftree-oorde wat ouer as 60 is, kan so min asR60 per maand betaal• By AVBOB bied ons ’n volledige eenstopbegrafnisdiensAs jy wil hê dat ’n gemagtigde AVBOBverteenwoordigerjou moet ontmoet, skakelgerus:- Lyna Vivier: Pretoria Senior Burgers082 458 8255 of (012) 362-3325of (012) 362 2972- Susan Vlok: Kaapstad Senior Burgers072 267 6514 of (021) 850 8690- Veronica Flack: Durban Senior Burgers083 556 1964 of (031) 764 7647Of voltooi die koepon hieronder en stuur ditaan AVBOB, Posbus 1661, Pretoria 0001, offaks dit na AVBOB by (012) 303-1382.AVBOB. Dis omdat ons spesialiste is in watons doen, dat ons hier is vir jou.AVBOB is ’n gemagtigde verskaffervan finansiële dienste.THE AGENCYJa! Vertel my meer oor die AVBOB Begrafnisdienste:Mnr/Mev Naam:Van:Posadres:Huistelefoon: Werktelefoon: Selnr:66 | Plus 50 • Junie / Julie 2013Poskode:

Plus 50 • June / July 2013 | 67

68 | Plus 50 • Junie / Julie 2013