Artsen Zonder Grenzen-België, genese van een atypische NGO ...

Samenvattingen / Résumés / SummariesCATHERINE LANNEAUWAALSE DEMARCHES IN OORLOGSTIJDHoe de ‘twee Frankrijken’ bijzonder het hof worden gemaaktHet kluwen ontwarren van de demarches van bepaalde Walen om bij de Fransen eenluisterend oor te vinden voor hun annexatiedromen lijkt op een politieonderzoekvan lang na de feiten. In de decennia onder het stof van de geschiedenis begravendocumenten komt de hele ambiguïteit te voorschijn van een hardnekkige en tot hetuiterste geprikkelde francofilie, zelfs wanneer de ‘Franse autoriteiten’ waaraan de Waalsemilitanten zich krampachtig trachten vast te klampen de speelbal zijn van de politiekmilitairecontext.Zo is er de weinig consistente Mouvement national wallon (MNW), aanhanger van deannexatie van Noord-Frankrijk bij Wallonië. Die annexatie zou er komen, zo dacht men,dankzij Duitse welwillendheid. De MNW tracht bij een kleine ‘ultra’-partij van de Parijsecollaboratie in het gevlij te komen. Zij wordt door een andere Waalse militant, maaraanhanger van maarschalk Pétain en verdediger van de territoriale Franse integriteit, bijVichy aan de kaak gesteld. De activiteit van Georges Thone maakt het mogelijk om, vianog nooit gedepouilleerde archieven – privé-archief en weinig onderzochte bronnenvan de quai d’Orsay die toelaten bepaalde lacunes van een… ‘providentiële valies’ aante vullen –, de genese van het ‘bureau Sarien’ te reconstrueren. Tevens stelt ons dat instaat beter het belang te bepalen dat Vichy er bij had om zo lang de Waalse kaart tetrekken. Priester Mahieu – ooit rivaal maar voortaan handlanger van Thone – zal het‘Vichy-ijzer’ blijven smeden zolang het warm is. Vanaf de zomer van 1942 is hij vanplan om daar een ‘Gaullistisch ijzer’ aan toe te voegen, een werkhypothese die zowelde Belgische regering in Londen, Belgische diplomaten als de Belgische Staatsveiligheidverontrust. De sterk gemythologiseerde reis van François Simon naar Algiers begin 1944en zijn pogingen om door generaal de Gaulle ontvangen te worden, de tijdelijke steundie hij in bepaalde bureaus van de Franse inlichtingendienst vindt en de onmiddellijkereacties van de Belgen in Londen vormen het vierde luik van een levendige Waalseactiviteit.De teruggevonden documenten laten zonder twijfel toe om te stellen dat het ‘rattachisme’of ‘réunionisme’ rond leidende Franse kringen, of ze nu in Vichy, Londen of Algierszetelen, zeker nieuwsgierigheid wekt, maar vooral attentisme, nu eens opportunistisch,nu eens achterdochtig.320