śląskie. pozytywna energia | silesia. positive energyMuzeum w sercu ŚląskaThe museum in the heart of SilesiaW sercu aglomeracji, przy AleiWojciecha Korfantego 3 w Katowicach,znajduje się Muzeum Śląskie(MŚ). Decyzję o jego powołaniupodjął ustawą Sejm Śląski23 stycznia 1929 roku. Początkowomieściło się na piątym piętrzeUrzędu Wojewódzkiego. Postanowionojednak wybudować muwłasną siedzibę. Prace rozpoczętow 1936 roku, a tuż przed wybuchemII wojny światowej potężnygmach był ukończony. Należałwtedy do najnowocześniejszychbudynków użytecznościpublicznej w Polsce. Niestety nietylko nie doczekał się oficjalnegootwarcia, ale nie przetrwał wojennejzawieruchy. Po zakończeniudziałań zbrojnych, przez kilkadziesiątlat stolica województwapozbawiona była placówkimuzealnej z prawdziwego zdarzenia.Dopiero w 1984 roku restytuowanoMuzeum Śląskie. Nową,tymczasową lokalizacją stałsię wystawny, neorenesansowybyły Grand Hotel, położonyw centrum miasta.Odrodzone muzeum zaczęłodziałać niezwykle prężnie. W ciągućwierćwiecza zgromadzonotu ponad 82 tys. eksponatów.Są one prezentowane na czterechwystawach stałych (GaleriaMalarstwa Polskiego z lat1800–1945, Galeria MalarstwaPolskiego po 1945 roku, PrzemysłŚląski w Produkcji ZbrojeniowejXX wieku, W drukarni Jana Eichhorna)oraz w licznych Działach:Archeologii, Etnografii, Historii,Plastyki Nieprofesjonalnej, Foto-grafii i w ramach Centrum ScenografiiPolskiej – oddziale MŚ, którynie ma odpowiednika w muzealnictwiepolskim.Do najcenniejszych kolekcji należyzbiór przedwojennych obrazów,liczący prawie 300 dzieł.Znaczna część to największeosiągnięcia sztuki polskiej, a samagaleria zajmuje jedno z czołowychmiejsc w kraju. Niech przykłademjest „Błękitny chłopiec”i „Amazonka” Piotra Michałowskiego,portrety Henryka Rodakowskiego,Jana Matejki i StanisławaIgnacego Witkiewicza (Witkacego),sceny rodzajowe JózefaChełmońskiego, słynna „Żydówkaz cytrynami” Aleksandra Gierymskiego,„Sulamitka” MaurycegoGottlieba oraz „Lato”Aleksandra Kotsisa. Ponadtoliczne płótna najwybitniejszychprzedstawicieli Młodej Polski:Stanisława Wyspiańskiego, JózefaMehoffera, Leona Wyczółkowskiego,symbolisty Jacka Malczewskiegoi impresjonistów:Józefa Pankiewicza, WładysławaPodkowińskiego, Jana Stanisławskiegoi Olgi Boznańskiej.Muzeum Śląskie ma na swoimkoncie także liczne i wszechstronnewystawy czasowe. Do5 maja prezentuje szczególnąekspozycję, poświęconą bestialskimmordom polskich jeńcówz obozów specjalnych w Kozielsku,Ostaszkowie i Starobielsku.Przyłącza się w ten sposób doobchodów 70. rocznicy zbrodnikatyńskiej. Sylwetki tragiczniefot. www.muzeumslaskie.plThe Silesian Museum lies in thevery heart of Silesia at Aleja WojciechaKorfantego 3 in <strong>Katowice</strong>.A resolution of the Silesian Parliamentdated 23rd January, 1929,saw the Silesian Museum established.At first, the museum washoused on the fifth floor of theSilesian Voivodeship Office building,however, it was soon decidedto provide the museum withits own building. Constructionon the enormous new museumbuilding began in 1936 and wascompleted just before the outbreakof World War II. At the time,it was one of the most modernpublic buildings in Poland. Unfortunately,the new museumbuilding didn’t get to have anMakieta nowopowstającejsiedziby Muzeum Śląskiegona terenie KWK „<strong>Katowice</strong>”,której powierzchnia wysta-wiennicza będzie się znajdowałapod ziemią; planowaneotwarcie w 2012 r.; projekt:Florian Riegler i Roger RieweModel of the new SilesianMuseum buildings on the“<strong>Katowice</strong>” Coalmine sitewhose exhibition area willbe underground – plannedopening – 2012. Design: FlorianRiegler and Roger Rieweofficial opening. In fact, the buildingdidn’t even last the war. Foralmost 40 years after the end ofmilitary operations, the Silesiancapital was without a museumbuilding. In 1984, the Silesian Museumwas rehoused in the neorenaissanceformer Grand Hotelbuilding in the very city centre.The new museum began itsactivities in earnest. Over 82 000exhibits have been collected overa quarter of a century. These arepresented in four permanent exhibitions(Gallery of Polish Painting1800–1945, Polish PaintingGallery after 1945, War Industryin Silesia in the 20th century andIn the Printshop of Jan Eicchorn)as well as its many departments:Archaeology, Ethnography,History, Non-Professional Art,Photography and the Centre forPolish Scenography, which is theonly department of this type inPoland.Amongst the most valuable is themuseum’s collection of almost300 pre-World War II artworks.Most of these are recognised asbeing at the pinnacle of achievementof Polish art and the exhibitionitself one of the leading galleriesin Poland. Examples of thisare: “Błękitny Chłopiec” and „Amazonka”by Piotr Michałowski, theportraits of Henryk Rodakowski,Jan Matejko and Stanisław28 silesia airport
zmarłych mieszkańców Śląskaukazane są poprzez pryzmat zachowanychpo nich rodzinnychpamiątek.Placówka prowadzi BibliotekęNaukową, działalność wydawnicząi sklep internetowy. Organizujekiermasze książek, wykłady,lekcje, koncerty i warsztaty plastycznezarówno dla dzieci, młodzieży,jaki i dorosłych, połączonenp. z nauką języka angielskiegoczy gwary śląskiej. W ramachswej wielowymiarowej działalnościzaprasza do uczestnictwaw wydarzeniach cyklicznycho zróżnicowanej tematyce. Są nimi„Świąteczne jazdy z MuzeumŚląskim”, czyli wystawy ruchome,eksponowane w zabytkowymtramwaju, „Europejskie Dni Dziedzictwa”,„Aktywne zwiedzanie”,„Spotkania z fotografią” i międzynarodowa„Noc Muzeów”, realizowanaod pięciu lat. Aktywniedziała Klub Debaty Obywatelskiej,nawiązujący do tradycjiXIX-wiecznych salonów dyskusyjnych.Podczas spotkań prowadzonesą rozmowy o kulturzez uczestnictwem wybitnychspecjalistów.fot. archiwum Muzeum ŚląskiegoGaleria malarstwa polskiego z lat 1800–1945 | Gallery of Polish Painting 1800–1945A już za kilka lat Muzeum Śląskieznów zmieni adres. Zostanieprzeniesione w postindustrialneotoczenie na teren byłej KopalniWęgla Kamiennego „<strong>Katowice</strong>”.Trzy lata temu zakończono konkursarchitektoniczny na projektnowej siedziby. Pierwszą nagrodęzdobyła austriacka pracowniaRiegler Riewe Architekten z Grazu.Nietypowa realizacja przewidujewybudowanie pod ziemiąnowoczesnego, dwupoziomowegogmachu, o powierzchniwystawienniczej 6200 m 2 . Nadpoziomem gruntu będzie możnaujrzeć jedynie szklane wieże,doświetlające podziemne ekspozycjeoraz trójkondygnacyjnybudynek administracyjny. Dziękitemu nie zostaną zasłonięte zabytkoweobiekty kopalni.W tej koncepcji przewiduje sięadaptację m.in. dwóch szybówwyciągowych: „Warszawa II” orazniezwykle cennego „Bartosz”,z unikatową, XIX-wieczną parowąmaszyną wyciągową. Prace mająruszyć w tym roku i potrwają2 lata. Inwestycja będzie finansowanagłównie ze środkówunijnych. Całkowity koszt to dziśokoło 324 mln zł.Tymczasem zapraszam na rekonesansdo obecnej siedziby,bo być może to niepowtarzalnaokazja obejrzenia wnętrz zabytkowejkamienicy. Zachęcamtakże do odwiedzenia stronyinternetowejwww.muzeumslaskie.plZnajdują się tu informacje dotyczącefunkcjonowania tak ważnej dlaochrony dóbr kultury instytucji.Ignacy Witkiewicz (Witkacy),Józef Chełmoński’s genre scenes,the famous “Żydówka z cytrynami”by Aleksander Gierymski,“Sulamitka” by Maurycy Gottlieband “Lato” by Aleksandra Kotsis.Many of the works of the mostoutstanding representatives ofYoung Poland are also foundhere: Stanisław Wyspiański, JózefMehoffer, Leon Wyczółkowski,symbolist Jacek Malczewski andimpressionists: Józef Pankiewicz,Władysław Podkowiński, JanStanisławski and Olg Boznańska.The Silesian Museum has alsohosted a multitude of temporaryexhibitions. Until 5 May, the Museumis holding a special exhibitiondedicated to the brutal murdersof Polish prisoners of war inthe camps at Kozielsk, Ostaszkówand Starobielsk. In this way, theMusuem is commemorating the70th anniversary of the Katyńmassacre. profiles of the Silesianswho died in these tragic circumstancesare depicted through survivingfamily mementos.The museum also has a ResearchLibrary, its own publishing houseand online shop.It also holds book fairs, lectures,concerts and art workshops forkids through to adults held inconjunction with eg. lessons inEnglish or the Silesian regionalslang. As part of its multidimensionalactivities, the museuminvites visitors to participate incyclical events addressing a varietyof themes and topics. Theseinclude “Holiday travels with theSilesian Museum” – travellingexhibitions held in a vintage tram“European Heritage Days”, “Activeexplorations”, “Meetings withPhotography” or the international“Museum Nights” which has alreadyhad 5 editions. In additionthere’s a thriving Citizen’s DebateClub, inspired by the traditionsof 19th century drawing-roomdiscussions. Meetings includediscussions with prominent figuresand specialists.In a few years time, however, theSilesian Museum will move again,to the post-industrial surroundsof the former “<strong>Katowice</strong>” coalmine.Chosen three years ago,the winning architectural designby Riegler Riewe Architektenfrom Graz (Austria), involves theconstruction of a modern twostorey,6 000m 2 gallery underground.Visible above-groundwill be glass towers providing theunderground gallery with naturallight, as well as the three-storeyadministration building. Thisunique concept means that theheritage mining buildings willremain at the forefront. Amongstothers, two of the lift shafts:“Warszawa II” and the valuable“Bartosz” shaft with its unique19th century steam lift mechanism.Work is set to begin thisyear and will last two years. Themajority of this investment willbe financed by European Unionfunds. The total cost is forecastto be approximately 324 millionPLN.I’d like to invite you to visit theSilesian Museum. There’s onlya little time left to have theopportunity to see the inside ofthis heritage tenement. I’d alsolike to invite you to take a lookat the museum’s website,www.muzeumslaskie.pl whereyou will find information aboutthe museum’s significance interms of preservation of culture.Piotr AdamczykArtykuł powstał dziękiThis article is sponsored bysilesia airport 29