SAOL Nollaig 20091717Meaití Jó Shéamuis.Lán a’MhálaScoth an cheoil bheo ó thaifeadtaí a tógadh ag féilte,seisiúin, coirmeacha ceoil agus a leithéid le bliantaanuas, á chur i láthair ag fear an cheoil, Meaití JóShéamuis.Dé Sathairn 19 Nollaig 8.00 i.n.SBBSiar is Aniar le SBBAmhráin mhóra <strong>na</strong> Nollag s<strong>na</strong> cairtean<strong>na</strong> le bliantabeaga anuas le SBB.Dé Domh<strong>na</strong>igh 20 Nollaig 9.30 i.n.An Saol ó DheasInniu, amárach agus Déardaoin beidh lán a’mhálade dhuaisean<strong>na</strong> ag An Saol ó Dheas le bron<strong>na</strong>dh aréisteoirí – bígí ag éisteacht!Dé Máirt 22 Nollaig 12.08 i.n.Rónán Beo@3Rónán Beo@3Cóisir <strong>na</strong> Nollag a bheidh ann inniu, agus tá cuireadhtugtha ag Rónán agus ag Dó<strong>na</strong>ll do cheoltóirí,do dhamhsóirí, do chairde agus do <strong>na</strong> carachtairmhóra uilig a bheith i láthair i dTigh Choll i MachaireRabhartaigh dó.Dé Céadaoin 23 Nollaig 3.00 i.n.Glór AnoirClár speisialta Nollag a bheidh ann inniu le Cór <strong>na</strong>nÓg sa stiúideo, agus pearsaí éagsúla ag caitheamhsúil siar ar an mbliain atá imithe.Dé Céadaoin 23 Nollaig 5.04 i.n.Cór <strong>na</strong> nÓgÓ Bhaile anDomh<strong>na</strong>lláin go dtí anBhruiséalShocraigh Seán Ó Neachtain gan seasamh s<strong>na</strong>toghcháin Eorpacha níos luaithe i mblia<strong>na</strong> tar éisseacht mblia<strong>na</strong> a chaitheamh ag obair mar FheisireEorpach. Sa chlár seo inniu labhrann sé le Máirín NíGhadra faoi<strong>na</strong> chuid oibre san Eoraip.Déardaoin 24 Nollaig 1.30 i.n.An Nollaig in ÁrainnSa chlár seo déa<strong>na</strong>nn an t-aisteoir clúiteach MacdaraÓ Fátharta cur síos ar an Nollaig in Árainn mar a bhís<strong>na</strong> blianta atá imithe.Déardaoin 24 Nollaig 8.30 i.n.Réalta ÓrgaRíogachaClár álainn atmaisféarach le smaointe, iomainn agusceol <strong>na</strong> Nollag curtha i láthair ag an Athair Brian ÓFearraigh.Dé hAoine 25 Nollaig 9.02 r.n.Ceolchoirm FrancieMooneyCailleadh an ceoltóir agus an cumadóir FrancieMooney i 2006, bean<strong>na</strong>cht Dé le<strong>na</strong> a<strong>na</strong>m, agus is éatá le cloisteáil anseo ceolchoirm a bhí ann i mí <strong>na</strong>Samh<strong>na</strong> 2007 le<strong>na</strong> shaol a cheiliúradh. Amhrá<strong>na</strong>itheagus ceoltóirí an Iarthuaiscirt a tháinig le chéile ar anoíche sin agus ar <strong>na</strong> ceoltóirí atá le cloisteáil anseotá Mairéad Ní Mhao<strong>na</strong>igh, Ciarán agus Gearóid ÓMao<strong>na</strong>igh, Ciaran Tourish, Ian Smith, Hugh Ó Gallchóiragus Manus Lunny.Dé hAoine 25 Nollaig 3.00 i.n.Cláracha nua arRaidió <strong>na</strong> Life106.4FM!Cuireann Raidió <strong>na</strong> Life fáilte chroíúilroimh an lear mór craoltóirí agus oibrithedeo<strong>na</strong>cha nua atá tosaithe ag craoladh agusag obair go deo<strong>na</strong>ch sa stáisiún le déa<strong>na</strong>í.I measc buaicphointí <strong>na</strong> gclár nua atá tosaithear an stáisiún an gheimhreadh seo, tá leagannua de “An Ticéad”, irischlár ar chúrsaíscannáin ar Raidió <strong>na</strong> Life, á chur i láthair anoisag an gCorcaíoch óg Diarmuid Ó Mathú<strong>na</strong>,agus a chomrádaí ó Cho. an Lú, Lisa Madden,atá beirt ar thaithí oibre i mBaile Átha Cliath arfeadh blia<strong>na</strong> mar chuid dá gcúrsa sa Ghaeilgeagus s<strong>na</strong> Meáin Chumarsáide le hAcadamh <strong>na</strong>hOllscolaíochta <strong>Gaeilge</strong> ar an gCeathrú Rua.Déa<strong>na</strong>nn an bheirt léirmheasan<strong>na</strong> ar scannáinnua s<strong>na</strong> pictiúrlan<strong>na</strong> agus scannáin nua-eisithear DVD ar an gclár gach seachtain, agus is miniciad ag déa<strong>na</strong>mh scagadh ar sheanchlasaicí arleith freisin. Éist leis An Ticéad gach tráthnó<strong>na</strong>Dé Céadaoin ó<strong>na</strong> 6 go dtí<strong>na</strong> 7 i.n. (athchraoltaran clár maidin Déardaoin ó<strong>na</strong> 9 go dtí<strong>na</strong> 10 r.n.).Ceann eile de ghlúin nua <strong>na</strong> gclár ar Raidió <strong>na</strong>Life ná “Coinfití”, irischlár do dhaoine óga s<strong>na</strong>déaga déa<strong>na</strong>cha agus luath-fichidí, le béimfaoi leith ar chúrsaí ban. Beirt mhic léinn ógaó FIONTAR in Ollscoil Chathair Bhaile ÁthaCliath, Éadaoin Ní Chróinín agus Deirdre NíDhuinn a chuireann an clár i láthair. Bhí anclár á chraoladh ar feadh tamaill ar an Mháirtag a 6 a’ chlog, ach ó thús mhí <strong>na</strong> Nollag tá“Coinfití” le cloisteáil gach Luan ó<strong>na</strong> 6 go dtí<strong>na</strong>7 i.n. (athchraoladh Dé Máirt ó<strong>na</strong> 10 go dtí<strong>na</strong>11 ar maidin).Tá roinnt cláracha nua ceoil tosaithe ar Raidió<strong>na</strong> Life le déa<strong>na</strong>í freisin, i<strong>na</strong> measc “Teach anDiabhail” – clár ceol tí (“house”) le Shane ÓLaoi, gach oíche Dé Domh<strong>na</strong>igh ó<strong>na</strong> 10:30 godtí<strong>na</strong> meánoíche, agus clár nua hip-hop díreachi ndiaidh an chláir sin, ó<strong>na</strong> meánoíche go dtí<strong>na</strong>1:30 ar maidin, le Ben Shorten. “Buillí” atá martheideal oibre an chláir agus an nuachtán seoag dul i gcló!Is féidir éisteacht leis <strong>na</strong> cláracha seo uilig arRaidió <strong>na</strong> Life, a chraolann ar 106.4FM i mBaileÁtha Cliath, agus atá ar fáil le héisteacht leisaon áit ar domhan leis an idirlíon, ag an suíomhwww.raidio<strong>na</strong>life.ie (gliogáil ar “Éist Linn”).Cuireann an stáisiún fáilte is fiche roimh éinnego bhfuil smaointe acu do chláracha nua aran stáisiún nó díreach daoine a theastaíonnuathu roinnt taithí a fháil ag obair s<strong>na</strong> meáinchumarsáide. Is féidir teagmháil a dhéa<strong>na</strong>mhle Bainisteoir an stáisiúin, Muiris Ó Fian<strong>na</strong>chta,ag muiris@raidio<strong>na</strong>life.ie nó trí ghlaoch a churar 01-6616333.Raidió <strong>na</strong> Life 106.4FM – Cuisle <strong>na</strong> Cathrachwww.raidio<strong>na</strong>life.ieeolas@raidio<strong>na</strong>life.ie 01-6616333
18SAOL 18 Nollaig 2009aon ‘sightings’!Tá Raj Khan, ó Bhanglaidéis, tar éis tabhairt faoi thuras ollmhórrothaíochta timpeall <strong>na</strong> tíre. Thosaigh an mhí seo i mBaile ÁthaCliath agus le bualadh isteach chuig coláistí agus io<strong>na</strong>id éagsúla ara mbealach - OÉ Gaillimh, An Chultúrlann Mc Adam Ó Fiaich i mBéalFeirste agus Coláiste <strong>na</strong> hOllscoile Corcaigh i<strong>na</strong> measc – chun daoinea mhealladh chun an Ghaeilge a úsáid níos minice.Tháinig Raj go hÉireann i 2002 tar éis dó taisteal timpeall <strong>na</strong> hÁise. Ní raibh a fhiosaige go raibh ann don Ghaeilge go bhfaca sé daoine i mbun feachtas ar shráidean<strong>na</strong>Bhaile Átha Cliath ar son Stádas Oifigiúil <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong>. Go gairid i<strong>na</strong> dhiaidh sin agusé ag obair mar eachlach (courier), tháinig sé ar oifigí Fhoras <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong> i mBaileÁtha Cliath. Spreagadh ann é chun an Ghaeilge a fhoghlaim agus tá suim aige intió shin i leith.“Táim ag cur fúm in Éirinn ar feadh seacht mblia<strong>na</strong> anois agus fós cuireann sé io<strong>na</strong>dhorm <strong>na</strong>ch labhraíonn níos mó daoine <strong>Gaeilge</strong> go laethúil. Tá sé mar aidhm agamdaoine a spreagadh chun úsáid a bhaint as a gcuid ‘cúpla focal’ níos minice. Tá róllár<strong>na</strong>ch ag ár dteanga dúchais chun ár bhféiniúlacht a neartú,” a deir Raj.Is é an rud is mó a spreagann Raj ná an t-achrann a tharla i<strong>na</strong> thír féin maidir le slánúa theanga náisiúnta Bengali.Tá <strong>Foras</strong> <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong>, Aontas <strong>na</strong> Mac Léinn in Éirinn agus Cycle Ways ag solátharurraíochta do Raj dá thuras. “Tiom<strong>na</strong>ím an turas seo d’Fhoras <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong> agus do <strong>na</strong><strong>Gaeilge</strong>oirí ar fad a chuir fáilte Uí Cheallaigh romham. Mothaím go bhfuil mo bhaileaimsithe i measc phobal <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong> agus tá súil agam go mbeidh mé in ann rud éigi<strong>na</strong> thabhairt ar ais dóibh tríd an turas seo a dhéa<strong>na</strong>mh,” a deir Raj.Is iad <strong>na</strong> príomhchuspóirí atá ag Raj ná:• Cultúrlann a chruthú i mBaile Átha Cliath• Gaeltacht Uirbeach a chruthú i mBaile Átha Cliath• Go mbainfeadh gnóthaí agus comhlachtaí leas as an n<strong>Gaeilge</strong>• Ceol agus <strong>na</strong> healaío<strong>na</strong> i n<strong>Gaeilge</strong> a chur chun cinn• Meas a spreagadh sa GhaeilgeCríochnóidh an turas ar an Déardaoin 10 Nollaig ag Coláiste <strong>na</strong> Tríonóide, Baile ÁthaCliath. Beidh fáilte á cur roimh Raj i Seomra 3074, Io<strong>na</strong>d <strong>na</strong> nDán ag 7.30 p.m. agusé fillte, traochta ach lúthgháireach. Eolas ‘suas chun dáta’ ag 087/2266594.Bígí i láthair más féidir in aon chor!Baffle Le<strong>Gaeilge</strong> ArísGabhann ‘<strong>Gaeilge</strong> LochaRiach’ comhghairdeas leCoiste ‘Baffle’ agus an 13ú féileceiliúrtha acu i mBaile LochaRiach ar <strong>na</strong> mallaibh. Bhí <strong>na</strong>gnéithe gaelacha go mór chuntosaigh arís san fhéile.D’oscail Caoimhe Ní Chonchoille,Nuacht RTÉ & TG4, an fhéile gohoifigiúil agus í i láthair le duaisean<strong>na</strong>a bhron<strong>na</strong>dh ar ‘Bafflóirí Óga’ chomh maith.I mblia<strong>na</strong>, d’éirigh leis an choiste comórtaiséagsúla a eagrú do bhunscoilean<strong>na</strong> agusdo mheánscoilean<strong>na</strong>. Bhí an-spéis sachomórtas filíochta do bhunscoilean<strong>na</strong>agus beag<strong>na</strong>ch céad dán curtha isteach.Bhí comórtas speisialta eagraithe acu dolucht meánscoile i<strong>na</strong> raibh ceistneoir lelío<strong>na</strong>dh i n<strong>Gaeilge</strong> bu<strong>na</strong>ithe ar shuíomhidirlin <strong>na</strong> heagraíochta agus comórtas‘Bebo’ leis. Rogh<strong>na</strong>íodh téama ar leith lehaghaidh an phríomhchomórtais i gcuimhnedornálaí clúiteach a rugadh fadó sa 19úhaois i mBaile Locha Riach, Micheál Farrell.Cinnte, tháinig daoine ó <strong>na</strong> ceithre airde lebheith páirteach sa chomórtas céan<strong>na</strong>. Arndóigh, glacadh le dánta i n<strong>Gaeilge</strong> agus imBéarla agus bhí dán den scoth ag MichaelCoy ó Chreachmhaoil sa bhabhta cean<strong>na</strong>is.Tuigtear gur tháinig inspioráid filíochtachuige agus é i<strong>na</strong> luí ar leaba ospidéil is égo do<strong>na</strong> tinn. Sea... agus é i<strong>na</strong> luí sa díog,bhí sé ag breathnú ar <strong>na</strong> réaltaí.Bhí aíon<strong>na</strong> speisialta ag ‘Baffle’ le linn <strong>na</strong>féile dheireadh seachtaine. I<strong>na</strong> measc siúd,bhí an t-ádh dearg ar an choiste GearóidínBhreath<strong>na</strong>ch ó Thír Cho<strong>na</strong>ill a mhealladh goBaile Locha Riach le siamsaíocht speisialtaa chur ar fáil mar chuid de chlabhsúr <strong>na</strong>féile. Ní amháin go bhfuil clú is cáil arGhearóidín Bhreath<strong>na</strong>ch mar amhrá<strong>na</strong>í aran sean-nós is Corn Uí Riada buaite aicifaoi dhó ach tá bua <strong>na</strong> scéalaíochta aicichomh maith. Léirigh sí <strong>na</strong> buan<strong>na</strong> céan<strong>na</strong>go héifeachtach ag an ócáid mhór in ÓstanLocha Riach. Chas sí roinnt amhrán donslua mhór bailithe... Na Buachaillí Álainn,An Mhaighdean Mhara, An Baitsiléir agusBuachaill ón Éirne i<strong>na</strong> measc. Faraor, bhían halla ar fad ag ca<strong>na</strong>dh léi ar uairibh agusbhain cách an-sult as scéalta <strong>na</strong> n-amhrán.Dúirt Siún Uí Dhomh<strong>na</strong>ill, urlabhra Baffle,go raibh an coiste iontach sásta leis <strong>na</strong>himeachtaí gaelacha i mblia<strong>na</strong> agus ghabhsí buíochas speisialta le <strong>Foras</strong> <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong>agus Coiste Gairmoideachais Chontae <strong>na</strong>Gaillimhe as an urraíocht a thug siad dóibh.BAFFLÓIR ÓG: Seo Caoimhe Ní Chonchoille, RTÉ & TG4, ag bron<strong>na</strong>dh duaise ar ‘Bhafflóir’ Óg <strong>na</strong> blia<strong>na</strong>, Muireann Ní Bhaoill ó GhaelscoilRiabhach, Baile Locha Riach. Margaret Hickey agus Siún Uí Dhomh<strong>na</strong>ill ó Choiste ‘Baffle’ i<strong>na</strong> cuideachta leis.Cruinneas Úsáide i Scríobh <strong>na</strong> Teangan• Cúrsa i nGramadach <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong> • Uair an chloig sa tseachtainRiarthóir/ Teagascóir: Seán Ó LaoiCúrsa ar mhórghnéithe, mar aon le bunghnéithe, de ghramadach <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong>. Déanfar trácht mar chuid den chúrsa ar anméid seo lea<strong>na</strong>s: An t-ainmfhocal, an chopail, <strong>na</strong> tuisil, iolraí, an aidiacht, uimhreacha, réimírean<strong>na</strong> is iarmhírean<strong>na</strong>, anséimhiú, cúrsaí foclóra is rl. *Déanfar tagairt, leis, don Ghramadach mar ghné ar leith de cheird an aistriúcháinDírithe ar: Fochéimithe, Iarchéimithe, Múinteoirí, Foireann COC le <strong>Gaeilge</strong>, agus Pobal <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong><strong>AG</strong> TOSNÚ: Dé hAoine 18 NollaigMá tá suim agat sa chúrsa dein teagmháil le do thoil le hIo<strong>na</strong>d <strong>na</strong> <strong>Gaeilge</strong> Labhartha, UCC ag : 021-4902314 / 4903794nó cuir ríomhphost go dtí Seán Ó Laoi ag s.olaoi@ucc.ieTáille Tinrimh : €60