TORANN AG TEACHT! - Foras na Gaeilge

Nuachtiris Mhíosúil Phobal na GaeilgeSAOLNollaig 2009 Imleabhar 22 Uimhir 11L.4 L.1OAgallamh le Comhdháil BhliantúilGarrett Keogh GAELSCOILEANNA TEO.I lár an mhargaidhAg ócaid i gceannáras Fhoras na Gaeilge thug An tAire GnóthaíPobail, Tuaithe agus Gaeltachta, Éamon Ó Cuív, aitheantas donGhúm agus an méid atá bainte amach acu arís i mbliana. Tátríocha leabhar éagsúla foilsithe acu le bliain anuas idir leabhairdo pháistí, déagóirí agus daoine fásta“Tá idir ardchaighdeán agusnua-aimsearthacht i gceistleis na saothair nua atáfoilsithe ag an Ghúm imbliana,” a dúirt Ferdie Mac an Fhailigh,Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge.“San am i láthair, nuair atá brú leanúnach aran Ghaeilge ón Bhéarla, tá sé thar a bheithtábhachtach go mbeadh leabhair Ghaeilgeann atá ar chomhchaighdeán lena bhfuilar fáil i mBéarla - agus níos fearr. Níl ledéanamh ach amharc ar na leabhair atáanseo anocht le feiceáil go bhfuil sin déantaarís ag an Ghúm i mbliana,” a dúirt sé.I measc na saothar a seoladh ag an ócáidbhí scoth na leabhar do dhaoine óga.Ina measc tá Nóinín agus Róllaí Póllaíle hEibhlís Ní Dhonnchadha. Tá Nóinínar thóir a cara, Róllaí Póllaí, agus cé godtagann sí ar an ngráinneog bheag faoidheireadh, castar roinnt cairde spéisiúlaeile uirthi ar a slí. Tagann dlúthdhiosca leisan leabhar seo chomh maith.Do na páistí atá níos sine, tá Cití Cailleachle Valerie Thomas agus Korky Paul, ceannde na leabhair is mó éileamh do dhaoineóga ar fáil anois i leagan mór. Is í Cití anchailleach is aite ar domhan agus anois tásí imithe i méadaíocht!Ní dhearnadh dearmad ar na déagóirí achan oiread le Gluaiseacht le Alan Titley. Isscéal é seo faoi ógánach a thosaíonn indúiche atá faoi bhagairt cogaidh san Afraicagus a chríochnaíonn ar shráideannadofháilteacha thuaisceart na hEorpa. Táan t-uafás agus an daonnacht taobh letaobh sa scéal seo agus téann sé go croícheist na hinimirce nua-aimseartha.Tá ábhar foilsithe ag an nGúm i mblianado dhaoine fásta chomh maith. Ina measctá Cén Sórt É? le Tomás Ó Fiacháin. Isbailiúcháin den iliomad focal sa Ghaeilgear chineálacha éagsúla daoine atá saleabhar seo. Beidh an leabhar seo inaábhar tagartha agus pléisiúr araon ag luchtsaothraithe na Gaeilge.Cuireann An Gúm ábhar oideachais ar fáildo bhunscoileanna agus iarbhunscoileannachomh maith. I measc na téacsleabhar, táleabhar taistil a fheileann do pháistí idir deichmbliana agus dhá bhliain déag d’aois darbainm Ag Taisteal le Tarlach sa Pholainn leLaoise Ní Chomhraí. Sa leabhar seo, tá séi gceist ag Tarlach an Nollaig a chaitheamhsa Pholainn lena chara Adas´. CaithfidhTarlach dul i ngleic leis an bPolainnis agusle bia na Polainne agus feiceann sé gobhfuil neart cosúlachtaí agus éagsúlachtaíidir Éire agus an Pholainn.GLIONDAR ÓIGE ROSEN! Aoibhinn beatha gan teora an léitheora óig le Rosen, Zach agus Maya Rosen ag baint lánsuilt as na leabhair. Is igceannáras Fhoras na Gaeilge a bhíodar ag baint taitneamh as cuid de na leabhair do pháistí a d’fhoilsigh An Gúm i mbliana. D’fhoilsigh AnGúm tríocha leabhar do dhaoine óga agus do dhaoine fásta i mbliana.TORANN AG TEACHT!Fógraíodh inniu ag Cruinniú Boird de chuid Fhoras na Gaeilgegur ar an gcomhlacht Torann na dTonn Teoranta a bhronnfaran conradh chun nuachtán seachtainiúil nua Gaeilge a churar fáil. Is comhfhiontar idir an Connacht Tribune i gcathairna Gaillimhe agus Eo Teilifís sa Spidéal é Torann na dTonnTeoranta. Is iad Máire Ní Thuathail agus David Hickeystiúrthóirí an chomhlachta. Bhí ocht n-iarratas ina iomlánistigh ar an gcomórtas céanna.Thairg Foras na Gaeilge conradhceithre bliana do Thorann nadTonn Teoranta a gcuirfear túsleis i mí Eanáir 2010 agus a leanfaidh araghaidh go Nollaig 2013. Tá luach €1.6milliún ar an gconradh ceithre blianaseo chun nuachtán seachtainiúil uileoileándaa fhoilsiú i bhfoirm clóite agusleictreonach. Gaelscéal an t-ainm oibreatá ar an nuachtán - 32 leathanach ildaitele meascán scéalta idir chúrsaí reatha,ghné-ailt, spórt agus ealaíon. Tá i gceistag Torann na dTonn Teoranta go mbeidhan nuachtán fuinniúil soléite agus gombeidh an chéad eagrán ar fáil go luathsan athbhliain. Tá taithí mar chomhlachtnuachtáin ag an Connacht Tribune lebreis agus 100 bliain agus tá níos mó ná20 bliain taithí ag Eo Teilifís sna meáinchraoltóireachta.“An aidhm a bhí againn leis an chomórtaspoiblí seo ná nuachtán féinsheasmhach,uileghabhálach nua a chur ar fáil doar lean lch 2Ceann de na heagrais Thuaidh-Theas a d’eascair as Comhaontú Aoine an Chéasta é Foras na Gaeilge

2SAOL 2 Nollaig 2009Conradh donuachtánseachtainiúilbronntaó lch 1oibre isteach iontu. Tá áthas orainnan conradh a thairiscint do Thorannna dTonn Teoranta, comhfhiontaridir an An Connacht Tribune agusEo Teilifís, a bhfuil taithí na mbliantaacu sna meáin in Éirinn. Tá mé agsúil go mór leis an chéad eagránden nuachtán nua a léamh go luathsan athbhliain,” a deir Ferdie Macan Fhailigh, PríomhfheidhmeannachFhoras na Gaeilge.Is i nGaeltacht Chonamara a lonnófaroifigí Gaelscéil ina mbeidh cúigearfostaithe go lán-aimseartha chomhmaith le seachtar colúnaithe eile óréigiúin éagsúla ar fud na tíre agtuairisciú don nuachtán. Beidh sé leceannach sna siopaí gach Aoine ar€1.65/£1.50, beidh sé ar fáil ar líneagus beidh léitheoirí in ann é a fháiltríd an bpost ar shíntiús.“Cuirfidh nuachtán nua Gaeilge lehinfreastruchtúr na meán cumarsáideGaeilge sa tír seo”, a deir MáireNí Thuathail ó Thorann na dTonnTeoranta. “Is rud é a bhfuil géargháleis chun an Ghaeilge a choinneáilmar theanga bheo nua- aimsearthaagus táimid ag súil go mór lenuachtán seachtainiúil úr spreagúil achur ar fáil do phobal na Gaeilge”, adeir sí.Fáilte roimhan straitéisChuir príomhfheidhmeannachFhoras na Gaeilge Ferdie Macan Fhailigh fáilte roimh dhréachtden Straitéis Fiche Bliain donGhaeilge atá díreach foilsithe agan Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaitheagus Gaeltachta. Dúirt sé gur pleanuaillmhianach agus dúshlánach atáleagtha amach ag an Rialtas agus gobhfuil Foras na Gaeilge an-sásta páirtghníomhach a ghlacadh i bhfeidhmiúan phlean seo.“Tá Foras na Gaeilge an-sásta tacúleis an Rialtas chun leanúint araghaidh leis an Ghaeilge a neartúar bhonn uile-oileánda, agus is móragainn an tacaíocht leanúnach atáfaighte go dáta agus an geallúint goleanfar de” a dúirt sé. “Tá muid agfreastal cheana féin ar chuid de nationscadail atá luaite sa Straitéis arnós scéimeanna scríbhneoireachtado dhaoine óga. Chomh maith leisseo tá muid ag comhoibriú le cuid dena coláistí oiliúna maidir le teagasc ingaelscoileanna agus le caighdeánna Gaeilge labhartha a ardú. Támuid ag súil le tógáil ar an obair sin,”a dúirt sé.Bhris an dúchas!Mary O’Brien, iníon Tom Crean, agus í sa bhaile ina tigh cónaithe ‘Terra Nova’i dTrá Lí. Gheofá blaiseadh maith de thréithe i gcarachtair a athar ach seal achaitheamh i gcomhluadar léi.Bheadh Tom Crean molta go dhá Pholna Cruinne fiú dá mbeadh SAOL beagbeann air. Anois tá saol dochreidte anfhathaigh chiúin ar fáil d’fhoghlaimeoiríagus do dhaltaí na Gaeilge agCollins Press. Aistriúchán é ar leagangiorraithe ‘An Unsung Hero’ ag an údairfein,Michael Smith, agus seo aistrithe goGaeilge ag Neil Buttimer agus curtha inoiriúint d’fhoghlaimeoirí agus do léitheoiríag Maria Ní Mhurchú. Gabhtar buíochasspeisialta le Máire Ní Cheileachair,iarchraoltóir le Raidió na Gaeltachta,ar dheis dílis Dé go raibh sí, as obaireagarthóireachta.Comórtas: 10 gcóip le baint don chéad deichniúr a tharraingítear as an mhála ach an cheistseo freagartha acu. Cár rugadh, togadh agus cár chaith Tom Cream a laethanta deireanacha tar éisdó filleadh go buan ón Antartach! Freagraí roimh an Aoine 19 Nollaig chuig Tom Crean, SAOL, 7Cearnóg Mhuirfean, Baile Átha Cliath 2.Crosfocal 124BUAITEOIRÍ: Siobhán NíDhonnchada, 10 Pairc na CoilleRua, Cloich na Coillte,Co. Chorcaí.Máire Ní Chonghaile, Radharc anChláir, Coilleach, An Spidéal,Co.naGaillimhe.BUAITEOIRÍ SCOILE: Hannahde Laitheasa, Coláiste Aibhistín,Dúngarbhán, Co. Phort Lairge.MariaNí Mhaoileoin, Coláiste Muire, TuarMhic Éadaigh, Co. Mhaigh Eo.COMÓRTAS: ‘An Crann ar mhianleis eitilt’. Freagraí: Paola NEYROZa scríobh an bunleagan. DermotSomers a d’aistrigh seo go Gaeilge.BUAITEOIRÍ: Macklin Ní Argáin,(seoladh de dhith,a Mhaklin),Proinsias Brinkley, Mullach Íde,Co. Bhaile Átha Cliath. SeosamhMac Mánusa, Co.Shligigh. PádraigÓ Cuinneagáin, Co. an Chabháin.Áine Uí Fhloinn, Baile an Easpaig,Corcaigh. Henry Hosford, Beanntraí,Co. Chorcaí.Síle Uí Fhloinn,Co.Phort Lairge.Nóra Ní Chuanaigh,Dún Dealgan, Co. Lú. Seoirse Venn,Beanntrai, Co. Chorcaí.NUACHOMHAR NA gCOMHARSAN!Alan Kerins Zambia Fund,Alan Kerins Zambia Fund, Banc AIB, Órán Mór, Co.na Gaillimhe. Cuntas: 17945118.Cód Sortála: 937223.BÓTHARBÓTHAR, Old Clare Street, Luimneach. 061/414142. Is fiú go mór breathnú arshuíomh Gréasáin BÓTHAR - www.bothar.org Is éachtach an saothar atá idirchamáin ag BÓTHAR agus idir ainmhithe, éanlaith, éanlaith chlóis, éisc, beacha,coiníní, camaill, (Yaks) agus crainn á gcur ar fáil do theaghlaigh bhochta i 24 tír sadomhan tréigthe. Go hiondúil bíonn na ba, gabhair, muca agus caoirigh torrachagus is saibhriú mór breise fós seo d’aon teaghlach thall.NA SÚLAIGHSóisir agus sinsir!Bhí Ambasadóir na hÉireann, CiaránByrne, ina óstach ar shearmanasfíorthábhachtach i Londain imbliana. Bhronn sé tríocha fáinnear Ghaeilgeoirí a chónaíonn saBhreatain. Bronnadh iad ar dhaoine,idir óg agus níos sine! Bhí i láthairlucht na Gaeilge ó cheann ceann natíre - Glaschú, Learpholl, Manchuin,Derbyshire, Somerset, Kent agusEssex. Bhain Séamus Mac Lia, 17bliain d’aois, ardtaitneamh as anócáid - “Bhí foireann na hAmbasáidean-chairdiúil linn agus táim bródúilas an Fháinne a fháil.” Tá Ambasáidna hÉireann anseo ag déanamh andícheall le blianta anuas chun anGhaeilge a chur chun cinn. Bíonncaidreamh oibre idir é agus Coláistena nGael i gcónaí. Dar le Tara Macey,de dhúchas Kent,” Is ábhar misnighdúinn a chleachtann an Ghaeilgefáinní a fháil i dtimpeallacht ghalántaan hAmbasáide.”Eolas: www-colaiste-na-ngael.comAn 3ú Bliantúil‘Féile ar anSean-nós Iar-ThuaisceartMheiriceá’Cuirfear tús bríomhar bíogach leceiliúradh an tSean-Nóis ag an 3úFéile Iar-Thuaisceart Mheiriceá DéhAoine 15 Eanáir 2010 le ceolchoirmmhór. Is iad Kevin Burke, a bhfuil clúbainte amach aige mar sheinnteoirfidle, Lillis Ó Laoire, amhránaí aran Sean-Nós den chéad scothagus Kiernan Jordan, damhsóirilchumasach ar an Sean-Nós, aíonnaspeisialta na hoíche, chomh maithle hamhránaithe, damhsóirí agusceoltóirí áitiúla.An Cairdinéal Wilfred de Napier, P.O Bosca 11115, Fionnradharc, BÁC 3. Is deacairdúinn abhus a shamhlú chomh hainreoiteach is atá saol na Súlach san Afraic Theas.An Cairdinéal ar a sheacht ndícheall gach a bhaineann lena saol a fheabhsú.www.zulumissions.orgBÍGÍ LINN I gCOTHÚ NUACHOMHAR I gCOMHARSANACHT NA CRUINNE

SAOL Nollaig 200955Fiontrachas!Ní i dTeampall Mór Thiobraid Árainn a glacadh an grianghraf seo ach ar Lá Bronnadh na gCéimeanna Fiontair in Ollscoil ChathairÁtha Chliath. Lá dá saoil gan aon agó dos na nuachéimithe gliondracha a bhain BA i nGnó agus Gaeilge agus i bhFiontraíochtle Gaeilge/Ríomhaireacht .tacaíocht ledealramhSheol TACA ciste nua £15,000 chuncuidiú le naíscoileanna Gaelacha i gCúigeUladh. Is eagras é TACA a reáchtálanncrannchur agus a bhailíonn airgeadar bhealaí eile chun cuidiú le tograíGaelacha. Thig le naíscoil Ghaelach inaon cheann de na 9 gcontae i gCúigeUladh iarratas a chur isteach ar dheontasó Ciste na nDeontas Beag, ciste ar luach£15,000.Bronnfaidh TACA duais £3,000 ar gachceann den chúig naíscoil a n-éiríonn leo.Tá an scéim dírithe i mbliana ar mhaoiniúimeachtaí súgartha, foghlamtha, ceoil,lúthchleasaíochta agus ealaíne, ashaibhríonn taithí an pháiste ar an saol.Agus/nó ar imeachtaí a chuireann lecumas Gaeilge an pháiste. Bronnfar naseiceanna ar an 10 Nollaig.Eolas faoi taca ag www.iontaobhasnag.com/irish/taca agus eolas@taca.ie nó PáidÓ Cianáin, TACA, An Chultúrlann, 216,Bóthar na bhFál, Béal Feirste, BT12 6AHCraobh Inse Chór,Conradh na GaeilgeCóisir na hathbhlianaSan Black Lion, Corrán Gratten.Dé hAoine 8 Eanáir 8.00 i.n. le ceolagus cibéal ina dhiaidh in Áras naCraoibhe. Costas Iomlán: € 27. Cur ináirithe ag 4566968 nó 8387614,Bí linn chun tús briomhar a chur leis anbhliain úr!Cathair na MartBeidh táirgeoirí bia agus ceardaíochta agcuir fúthu ar an Malla i gCathair na Mart arfeadh trí lá ón 11-13ú Nollaig chunmargadh na Nollag den scoth a chur arsiúl. Is é Cumann Tráchtála Chathair naMart atá ag eagrú an mhargadh seo,áit a mbeidh scoth an bhia agus naceardaíochta le feiceáil.“Beidh cuma ‘wonderland’ na Nollag aran Malla nuair a bheimid críochnaitheleis agus beidh muintir na háite aguscuairteoirí in ann bronntanais agus táirgílámhdhéanta a cheannach dá gclann arfad”, a deir Danny McLaughlin, UachtaránChumann Tráchtála Chathair na Mart.Táthar ag súil go dtarraingeoidh anmargadh seo cuairteoirí as ceann cheannna tíre agus beidh neart siamsaíochta arshráideanna Chathair na Mart chun gachuile dhuine a choinneáil sásta. Ina meascbeidh Daidí na Nollag, taispeántas solaisagus neart eile.I measc na n-eagraíochtaí atá i mbun nahoibre tá Cumann Trachtála Chathair naMart, Gnó Mhaigh Eo, Comhairle BaileChathair na Mart, Comhlachta Forbarthaan Iar Dheisceart, Fáilte Ireland agusCoimisiún Forbartha an Iarthar.Eolas: Killian Dunford - (098) 27375.killian.dunford@westportireland.com -www.westportmarket.ieDún BúinneCiorcal Gaeilge,Dún Búinne, Co. na Mí.Gach eolas ó 087 9138265.MÁISTREACHT! An Coimisinéir Teanga, Seán Ó Cuirreáin,a bhronn bonn óir ar Áine Ní Cheárnaigh, MA sa ChleachtasDátheangach, Corr na Móna, ag Fiontar DCU. Bronnadh anbonn uirthi dá tráchtas ar Chleachtais agus Polasaithe GaeilgeChumann Lúthchleas Gael.AISLING FÍORAITHE! Bhain Aisling Nic Craith MSc i nGnó agus idTeicneolaíocht an Eolais. Mairéad Nic Giolla Mhichíl, a stiúrthóirtráchtais, ag ceiliúradh léi anseo. Tá Aisling ag obair le COGG, AnChomhairle um Oideachas Gaeltachta & Gaelscolaíochta.Scléip na Nollag/An Béal Binn10 Nollaig 2009 in Óstán an Esplanade, Bré - 8.30 i.n.Oleg Ponomarev (veidhlín)agus Drazen Derek (giotar)Beidh Noreen O’Donoghue (Cruit) agus Colm Ó Foghlú (feadóga) ann arís imbliana mar aon le píoga, scailtín fíona agus méaróga Bia.É seo ar fad ar €20. Ticéid ón gcoiste nó anbealbinn@gmail.com(Áiteanna teoranta, ná caill an deis iontach seo)Eolas: 085 7823411 nó ar www.anbealbinn.comEalaín Shinéid: Bhain Sinéad Ní Shíthigh céim sna hEalaíona Cócaireachta (Culinary Arts) inInstitiúid Teicneolaíochta Chorcaigh le deanaí. Í anseo i dteannta lena daid, John Sheehy agus amáthair, Éilin Ní Chearna. Seans gur amhránaí i Sinéad chomh maith féin lena mam!

6SAOL 6 Nollaig 2009I bhFARMLEIGHCatalóg Fhoilseacháin ábhar Spioradálta ar fáil ó An Rúnaí,FÁS, 37 Sráid Líosain Iocht., Baile Átha Cliath 2.FÁS FÁISNaoi gcinn de leabhair uatha le lua anseo. Mar thús, ’Croígan Suaimhneas’ ag Daithí Ó Ceallaigh OSA, le saol agussaothar Naomh Aibhistín mar ábhar aige, ‘Loyola, a scéalféin mar a d’inis Naomh Iognáid seo dá rúnaí sular éagsé agus seo aistrithe ag Alan Mac Eochagáin SJ., agus‘Ceiliúradh’ leis an tSr. Eilís Ní Thiarnaigh.Cathal Goan, Ardstiúrthóir RTÉ achuir sé cinn de foilseacháin nua FASos ár gcomhair an mhí seo caite agusan-chaint á tabhairt uaidh. Is in OifigFÁS a seoladh an rogha spioradálta seois déanaí don léitheoir fásta agus dondéagóir.Bronnadh dhá Lipéad Teanga Eorpach2009 ar dhaltaí Choláiste Cholmcille,Indreabhán, Co.na Gaillimhe i dTeachFarmleigh le déanaí - FoghlaimeoirTeanga na Bliana agus Sceolan.comSa ghrianghraf tá Laila Camila de JesusSantana (sa léine bhuí), FoghlaimeoirTeanga na Bliana, lena tuismitheoirí,Gearóid and Geneci, a deartháireachaLiam agus Vitor, Seosamh Mac Donncha,Príomhoifigeach Feidhmiúcháin, ChoisteGairmoideachais Chontae na Gaillimhe,Tomás Breathnach, Timire Gaeilge ChoisteGairmoideachais Chontae na Gaillimhe,Máire Ní Mhurchadha agus Geartrúd MhicCon Iomaire, Roinn na Gaeilge, ColáisteCholmcille, Gráinne Ní Bheoláin, Éinne ÓBiataigh, Séamas Ó Scanláin, ConchúrMac Con Iomaire, Cillian Ó Ceallaigh,Aghna Ní Bhraonáin agus Róisín NíFhurrgais, scoláirí, Coláiste Cholmcille,Indreabhán. Chruthaigh na daltaí Sceolan.com, suíomh idirghníomhach do Roinnna Gaeilge sa choláiste agus d’aistrighsiad PHP-fusion go Gaeilge. Áis é seo achuireann ar cumas éinne suíomh idirlín achruthú go héasca.Eolas breise: Máire Ní Mhurchadha, ColáisteCholmcille, Indreabhán, Co. na Gaillimhe.Fón:091 593119Bhí curtha os ár gcomhair dhá shaotharó phinn bhisiúla an Ath. Séamus de Vál,‘Frank Duff’ agus ‘Éadail Ní Chuinn’ ,’Rún na hEaglaise’ le Pádraig Ó Croiligh,‘Slí chun Dé - searmanais phaidreachado dhéagóirí’ leis an tSr. Mairéad NiBhuachalla RSC, ‘Ceisteanna na Linne’le Helen Ó Murchú agus ‘Scéal anOilithrigh’, beathaisnéis Naoimh IognáidLoyola le Alan Mac Eochagain S.J.,roimh dheireadh an tráthnóna!Is féidir agus is fiú catalóg leabhar FÁS afháil ón seoladh thuasléirithe.DON DÉAGÓIR: An tSr. MáiréadNí Bhuachalla, RSC, lena leabharnua, ’Slí chun Dé - searmanaisphaidreacha do dhéagóirí’.LABHAIR LINN!Chun feabhas a chur ar sheirbhísí Gaeilge don phobal i gContae Átha Cliath Theas bhí Teastas Eorpach na Gaeilge ar siúl igComhairle Contae Átha Cliath Theas. Sa phictiúr thíos tá na baill foirne ar ar bronnadh an Teastas i mbliana.Aoileann Nic Dhonnacha, Oifigeach Gaeilge.Comhairle Contae Átha Cliath Theas, Halla an Chontae,Tamhlacht, Baile Átha Cliath 24. T +353 1 414 9112, F +353 1 414 9104, www.athcliaththeas.ieSAOTHRAITHE NA FÍSE: Liam Ó Maolcatha, An tAth. Alan Mac Eochagáin S.J., An tAth.Séamus de Vál, Fionnuala agus Aifric Nic Aoidh i gcomhar FÁS.AON BHEANNÚ NUA?Aoileann an chéad duine a bheannaigh ina ríomhphost chuig SAOL marleanas: ’Hi Sibh’ agus a d’fhág slán linn le ‘Tabhair aire’.Bhfuil aon bheannachtaí nó nathanna nua-aimseartha mar seo cloiste nófaighte ag léitheoirí SAOL? Más ea go bhfuil Seol chugainn iad ag:“HAVE A HAPPY DAY’,SAOL, 7 CEARNÓG MHUIRFEAN,B AILE ÁTHA CLIATH 2.nó saol@eircom.netFoilseofar iad san athbhliain. Eag.(ar chlé) Ar chúl: Glenda Robertson, Patricia Carroll, Jim Hill, Jacaqline Sweeney; Gay Byrne,Philomena O Rourke, Finian Ward, Ann Dunne, Nessa Moran, Acmhainní Daonna; ÉamonnConlon, Aoileann Nic Dhonnacha, Oifigeach Gaeilge, Niall Ó Sullivan, Bernie Donnelly,Acmhainní Daonna; Chun tosaigh: Sandra Hickey, Stephanie Furlong; Léonie Hannon;Comh Éamonn Tuffy; Katie O’Malley, Aisling Ní Bhreacháin, ÓE Maigh Nuad

SAOL Nollaig 200977Gilmore arthodhchaína GaeilgeLabhair ceannaire Pháirtí anLucht Oibre, Eamon Gilmore T.D.faoi obair Ghlór Cheatharlach arson na Gaeilge i gCeatharlachagus faoi thodhchaí na teangago náisiúnta agus é ag tabhairtóráid na féile le déanaí ag Féile anFhómhair.Dar le Eamon Gilmore is é briseadhsíos an bhacainn a sheasann i slí na1.6 milliún duine gur féidir leo Gaeilge alabhairt agus í a úsáid ina ngnáthshaol ólá go lá an dúshlán is mó atá ag an teangafaoi láthair. Ba thábhachtaí é sin ná naseanargóintí faoi Ghaeilge éigeantach nócén Roinn a raibh cúram na teanga uirthi,a dúirt sé. Ach creideann sé go bhfuileagraíochtaí cosúil le Glór Cheatharlachag freagairt an dúshláin seo agus mholsé an eagraíocht as a gcuid oibre agcur na teanga chun cinn agus é ag súilgo mbunófar a leithéid d’eagraíochtaí ináiteanna eile mórthimpeall na tíre.Labhair sé faoi cé chomh suimiúil is atárudaí i láthair na huaire don Ghaeilge,go háirithe i measc daoine óga. Dúirtsé go bhfuil meath ar úsáid na Gaeilgesna Gaeltachtaí ach go bhfuil borradhfuithi in áiteanna agus go bhfeictear éseo trí fhás na gaelscolaíochta timpeallna tíre. Creideann sé go bhfuil daoinean-dearfach faoin nGaeilge anois le níosmó daoine ag rá gur féidir leo í a labhairti ngach daonáireamh ó bhunú an Stáit.I 2006 dúirt 1.6 milliún duine go raibhGaeilge acu i gcomparáid le 1.4 milliúni 1996.Dúirt sé go bhfuil níos mó daoine aglabhairt Gaeilge ina ndáilcheantar féini nDún Laoghaire-Rathdown anoisná mar atá i gContae na Gaillimhe acontae dúchais. Anseo i gCeatharlach táGaeilge ag breis is 18,000 duine de réiran daonáirimh deireanach i 2006 agus anuimhir sin ag méadú i gcónaí.Ach ag labhairt faoin dúshlán mór atáós comhair na teanga arís dúirt EamonGilmore go bhfuil bearna mhór idir nadaoine a deireann gur féidir leo an teangaa labhairt agus iadsan a úsáideann í ó lágo lá ag bualadh le cairde, ag déanamhgnó nó ag siopadóireacht. Is ins anmionlach atá na daoine atá ag úsáid naGaeilge sa ghnáthshaol laethúil dar leis.Luaigh sé tábhacht na n-údarás áitiúilfreisin agus an ról atá acu i gcur chuncinn an dátheangachais trí dheiseanna achur ar fáil do dhaoine chun an Ghaeilgea usáid ó lá go lá.Creideann sé go bhfuil todhchaí ansláintiúilagus dearfach ann don Ghaeilgemá leanfar le tacaíocht agus infheistiúsa teanga. Creideann sé nár chóirlaghdú a dhéanamh ar infheistíocht insna healaíona ach an oiread agus gogcabhróidh an teanga agus na healaíonaleis an tír fiú sa chúlú eacnamaíochta.Gearrscéalta agusÚrscéal StairiúilB’é seoladh oifigiúil dhá leabhar nua ins an Ionad d’EalaínChomhaimseartha Visual ceann de mhórócáidí Fhéile anFhómhair le déanaí. B’iad na leabhair a láinseáladh ná cnuasachgearrscéalta ‘An Banana Bean Sí agus Scéalta Eile’ le DeirdreBrennan agus úrscéal stairiúil ‘Lucinda Sly’ le Maidhc DainínÓ Sé. An Dochtúir Proinsias Ó Drisceoil, údar, léirmheastóiragus eagarthóir a sheol an dá leabhar agus mhol saothair nabeirte go hard. Tá ‘An Banana Bean Sí agus Scéalta Eile’ agus‘Lucinda Sly’ foilsithe ag Coiscéim Teo. Gach eolas ar fáil ó GhlórCheatharlach.An Seanfhear Beagagus a chairdeThángadar ina sluaite! Páistí scoileag sciopáil go sona sásta agus iad ar ambealach chuig Amharclann G.B. Shaw anmhí seo caite. Agus cén fáth nach mbeadh!An ghrian ag taitneamh, na seomraí rangatréigthe acu ar feadh cúpla uaire a’ chloigagus Comhlucht Drámaíochta Branarréidh ar stáitse na hamharclainne chunseó iontach dar teideal An SeanfhearBeag agus a Chairde a léiriú dóibh. Bhían dráma, léirithe le puipéid ghleoite, archeann de phríomhimeachtaí do pháistíar chlár Fhéile an Fhómhair 2009. Bhíéileamh mór ar áiteanna san amharclannagus chun freastal ar an éileamh céannab’éigean do lucht eagraithe na Féilesocruithe a dhéanamh chun an dráma aléiriú faoi thrí.Scéal gleoite a bhí sa dráma faoinseanfhear beag a bhí uaigneach agusbrónach toisc nach raibh aon chara aige.Chónaigh sé ina aonar gan clann agusníor bhac na comharsain leis. Shocraighsé ar scéal a chur amach go raibh carauaidh ach níor tháinig a threo ach madra.Mar sin féin bhí an lucht féachana óg thara bheith tógtha leis an athrú a tháinig ar anseanfhear agus d’fhoghlaim siad gur féidirle duine níos mó ná cara amháin a bheithaige agus an t-athrú a thagann dá bharr.Scéal álainn. Léiriú iontach. Amharclanndochreidte.. Agus na páistí sona sásta leoféin. Comhlucht Branar...beidh siad ar ais!ÚRSCÉALAITHE: Deirdre Brennan i dteannta le Maidhc Dainín Ó Sé le linn seoladh an dá shaothar dá gcuid i rith na féile.UAIGNEAS AN BHAITSILÉARA! Níl róchuma an uaignis ar an fhirín anseo ach is dócha go dtángas i gcuideachta leis sa scéilín. Teacht arBranar ag Branar Drámaíochta, 45 Dominic Street, Gailimh.Tel: +353 (0) 91 500155 Póca +353 (0) 86 8546616‘FAITH OF OUR FATHERS’Dhá leabhar shuimiúla anseo ó nafoilsitheoirí Futa Fata ina leirítear taithíreiligiúnda agus scoile leanaí ó chultúiragus sibhialtachtaí difriúla ar fad. I ‘Seoé mo chreideamh’ láithríonn na páistína nósmhaireachtaí creidimh agus nasuíomhanna ina nguíonn siad. Mar angcéanna tugann siad le fios saghas nascolaíochta a bhíonn acu i gcairneachaéagsúla na cruinne. Is i gcomhar leisna foilsitheoirí idirnáisiúnta, DorlingKindersley (DK), atá an dá leabharcurtha ar fáil i nGaeilge - an 58ú teangadhomhanda acu - ag Futa Fata. Tá an dáleabhar agus iad in oiriúint do leanaí idir9 agus 12 bliain d’aois ar an aon chostasagus le clúdaithe crua - €9.95. Gach eolasagus /nó ordaithe glactha ag www.futafata.com nó ag Rphost: eolas@futafata.com nófós cuir scairt ar 091/504612.

SAOL Nollaig 200999CEATHARLACH NA nGAEL!Bheadh Bríd de Róiste molta go spéir go fiú dabhfanfadh SAOL ina thost iomlán! Gaiscíochna teanga í gan aon agó agus toradh a saothairi nGlór na nGael agus mar phríomhoideGhaelscoil Eoghain Uí Thuairisc i gCeatharlachle braithisint ar fhás na gaelscolaíochta ar an dáleibhéal agus in ionad na teanga i ngnáthshaolmhuintir Cheatharlach. Is féidir teacht ar eolasfaoi shaol agus saothrú na Gaeilge ag www.glorcheatharlach.ie. Spléachadh againn anseoar roinnt des na himeachtaí a bhí ar siúl igCeatharlach le míonna beaga anuas.Glór Cheatharlachar líne!Tá suíomh idirlín nua ag Glór Cheatharlach agus seoladh go hoifigiúil é antseachtain seo caite. B’é ceannaire Pháirtí an Lucht Oibre, Eamonn Gilmore T.D.a sheol an suíomh nua nuair a bhí sé i gCeatharlach mar aoi-chainteoir speisialtaag lón dátheangach na féile mar chuid d’Fhéile an Fhómhair ‘09. Is áis iontach íwww.glorcheatharlach.ie lán d’eolas faoin nGaeilge anseo i gCeatharlach agus gonáisiúnta. Mac léinn ón Institiúid Teicneolaíochta anseo i gCeatharlach, Gerry Foley,a cheap agus a dhear an suíomh dúinn agus rinne sé an-jab ar fad de.Gach eolas faoi Ghlór Cheatharlach agus an obair atá ar siúl sa bhaile i teannta le‘cuireadh isteach’ agus tacaíocht do dhaoine go bhfuil fonn orthu a bheith páirteachi saol na teanga i gCeatharlach nó atá ag iarriadh an Ghaeilge a fhoghlaim. Tá gacheolas faoi na ranganna oíche agus an Dioplóma sa Ghaeilge a bhíonn ar siúl anseoi gcomhar le hOllscoil Chathair na Gaillimhe. Agus munar leor é sin tá nascannaúsáideacha go gach saghas suíomh atá bainteach le saol na Gaeilge ar fáil ar ársuíomh. Tá eolas faoi stair na Gaeilge anseo i gCeatharlach agus tá an suíomh goléir dátheangach rud a chinntíonn go bhfuil sé an-éasca ar fad é a úsáid.Tá eolas agus pictiúir ar an suíomh faoi na Féilte a eagraíonn Glór Cheatharlach ócheann ceann na bliana agus faoi Chlár Gaeilge an tSamhraidhwww.glorcheatharlach.ie – bainigí taitneamh as!Spraoicheistna FéileD’eagraigh Glór Cheatharlach Spraoicheist na Féile do dhaltaí ins na hardrangannai mbunscoileanna an cheantair mar chuid d’imeachtaí Fhéile an Fhómhair. Bhícúig fhoireann déag i láthair i halla Éire Óg CLG. Thángadar ó bhunscoileanna ancheantair, ina measc Gleann Uisean, Scoil Mhuire gan Smál, Gaelscoil Eoghain UíThuairisc, Scoil an Easboig Uí Fhoghlú, Beann na gCaorach agus Scoil Fiacc Naofa.Bhí idir mhúinteoirí, daltaí agus tuismitheoirí thar a bheith tógtha le caighdeán nagceisteanna. Ag deireadh sé bhabhta de cheisteanna bhí na foirne as Scoil anEasboig Uí Fhoghlú agus Beann na gCaorach ar chomhscór ach tar éis ceisteannabreise bhí an lá le Beann na gCaorach le marc amháin le spáráil.ComórtasDíospóireachta ‘09Reachtáladh an chéad bhabhta de Chraobh Laighean de Chomórtas Díospóireachta’09 Gael Linn le déanaí i nGaelcholáiste Cheatharlach agus ghlac foirne ó séiarbhunscoil an chúige páirt. Tar éis plé agus argóintí i bhfábhar agus in aghaidh anrúin fógraíodh foireann an Ghaelcholáiste mar bhuaiteoirí ag deireadh na hoíche.Rachaidh an fhoireann ar aghaidh anois chuig an dara babhta den chomórtas igceann coicíse agus tá na cailíní ag súil go mór leis an rún nua a chloisteail. Gon-éirí go geal leo agus leis an múinteoir Iníon Ní Fhaoláin.UILEOLACH! Eoin Ó hÓráin, Audrey Ní Mhurchú, Sean Ó Muireain agus Ódhrán Ó Duibh ó Scoil Náisiúnta Bheann na gCaorach a bhuaighSpraoicheist Fhéile an Fhómhair.SPARÁNAITHE! Maire Áine Ní Shúilleabháin, Kathleen Nic Dhiarmada agus Máirín Ní Chonchobhair, foireann Ghaelcholáiste Cheatharlach,agus b’é an rún a bhí le plé acu ná “Caithtear an iomad airgid ar na healaíona in Éirinn”.

10 SAOL 1 Nollaig 2009SAOL Nollaig2009 1 11Comhdháil Bhliantúil GAELSCOILEANNA TEO. 2009‘Ag Cothú Gaeloideachais den Scoth’Bhí an-rath ag baint le Comhdháil Bhliantúil 2009 i gCathair Chill Chainnigh ar an 20 agus 21 Samhain 2009.Is cathair í ina bhfuil béim láidir ar an ngaeloideachas agus ar chothú pobail le Gaeilge. Deis iontach a bhí sachomhdháil do mhúinteoirí, príomhoidí, tuismitheoirí agus eagraíochtaí Gaeilge, agus pobal na háite teacht lechéile, mórcheisteanna a phlé agus ceiliúradh a dhéanamh ar an gcóras gaeloideachais. Ba chúnamh iontach abhí sa dá scoil áitiúil – Gaelscoil Osraí agus Coláiste Phobail Osraí in eagrú na comhdhála go háitiúil.‘Ag Cothú Gaeloideachais den Scoth’ a bhí marthéama na Comhdhála don bhliain 2009. Téamaan-tráthúil atá ann i bhfianaise gur tréimhsefíor-dhúshlánach atá ann i stair na scoileanna agus nahearnála agus in ainneoin na ndúshlán leanúnach leanannan t-ardchaighdeán, an t-oideachas den scoth agus antiomantas láidir i measc phobail na scoileanna lán-Ghaeilgechun a gcuid scoileanna a chosaint agus a chothú.Clár an-chuimsitheach agus spéisiúil a bhí i gclár nacomhdhála, de réir an aiseolais an-dearfach a fuair aneagraíocht thar an dá lá agus ó shin. D’fhreastail naceardlanna ar riachtanais na scoileanna ó thaobh oiliúna deagus bhí idir thairbhe agus thaitneamh ann do phobail uilena scoileanna. Thug an Dr. Muiris Ó Laoire eochairchaint naComhdhála ar thábhacht na feasachta teanga sa seomraranga sa scoil lán-Ghaeilge. Caint an-spreagúil a bhí annagus chuir sé tús maith le himeachtaí na comhdhála. Thagairsé do thaighde nua a dheimhníonn go bhfuil an fheasachtteanga i measc pháistí na scoileanna lán-Ghaeilge níosairde ná mar atá i measc páistí scoileanna trí mheán anBhéarla.Sheol GAELSCOILEANNA TEO. polasaí uile-oileánda aran Tumoideachas, de chuid an Ghrúpa Stiúrtha ar Pholasaían Tumoideachais ag an gcomhdháil. Tá sé i gceist gombeidh an polasaí ina threoir fiúntach do scoileanna agusiad ag forbairt a gcuid polasaithe scoileanna. “Táimid ansástago bhfuil an pointe stairiúil seo bainte amach againngo bhfuilimid ag ceiliúradh forbairt polasaí uile-oileánda aran tumoideachas don chéad uair agus táimid dóchasachgur ábhar spreagtha é do bhreis comhoibirithe ar cheist anghaeloideachais idir eagraíochtaí ar bhonn uile-oileánda,”a deir Bláthnaid Ní Ghréacháin, Ardfheidhmeannach naheagraíochta.Chuir GAELSCOILEANNA TEO. fáilte roimh Phríomhchigirecúnta leis an Roinn Oideachais agus Eolaíochta, ÉamonnMurtagh a d’oscail Comhdháil Bhliantúil 2009. Dúirt sé,“go dtacaíonn an Roinn Oideachais agus Eolaíochta lebunaidhm an pholasaí tumoideachais uile-oileánda, polasaía sheolfar go hoifigiúil níos déanaí.” D’fháiltigh Uachtaránna heagraíochta, Mícheál Ó Broin roimh an ráiteas seoagus roimh an mholadh go ndéanfaí iniúchadh ar naféidearthachtaí a bhaineann le múnlaí uile an tumoideachaisatá leagtha amach sa pholasaí a fhorbairt.Tionóladh an chomhdháil ag staid ina bhfuil drochstaid angheilleagair ann agus brú breise ar scoileanna dá bharr.Tugadh teachtaireacht láidir don Roinn agus don Rialtas lelinn na comhdhála agus an chruinnithe chinn bliana ar anSatharn meicníochtaí a fhorbairt don todhchaí chun nachgcuirfear todhchaí scoileanna lán-Ghaeilge i mbaol arís.Léirigh an eagraíocht agus na scoileanna tacaíocht láidird’obair riachtanach COGG agus d’éiligh siad nach nglacfarle moladh Mhic Chárthaigh ina leith ach breis acmhainníagus tacaíochta a thabhairt.LAOCH: Tugadh moladh speisialtado Seán Ó Nuanáin, an tSionna, Co.an Chláir ag an gcomhdháil de bharra dhílseacht agus a dhiongbháltachti gcur chun cinn na gaelscolaíochtale 25 bliain anuas. Tagann SAOL gohiomlán leis an moladh céanna.SCOIL ÚRNUA: Ní haon ionadh cuma na sástachta ar Phríomhoide GhaelscoilTaobh na Coille, An Cheim, Baile Átha Cliath 18, Emer Nic Chonchradhaagus ar an múinteoir Fíona Ní Chléirigh lena 265 dalta agus ‘scoláirí’ annaíonra anois bogtha isteach i bhfoirgneamh úrnua na scoile.FÁILTE ISTEACH! SorchaNí Dhubháin, Duibhneach,agus Áine Ni Neachtáin,Conamarach, beirt d’fhoireannchabhrach Ghaelscoileanna.CLUICHE CLÁIR NA gCAT:Is féidir an iomáint a imirt inGaeilge mar cluiche cláir faoiscáth ‘League Leader’. Eolasfaoi seo ag www.gareth@leagueleader.com nó cuir scairtar 086/7714617.CLUICHE EILE FAOIN BHORD:Fhaid is go raibh a máthair,Edelle Nolan, i mbun díolachánchluiche cláir iománaíochta bhícluiche faoin chlár dá cuid féiná imirt ag a hiníon, MargueriteHanlon.Ó chlé: feictear Mait Ó Brádaigh, Príomhoide ar Ghaelscoil de hÍde, Gaillimh, Clodagh Ní Mhaoilchiaráin, Príomhoide ar Ghaelscoil Bhaile Brigín, Dee NicGabhann, Gaelscoil Riabhach, Seán Mag Oireachtaigh, Scoil Chaitríona, Póla Ní Chinsealaigh, Fíona Uí Uiginn, Coláiste Íosagáin, (chun tosaigh), Sinéad NíNualláin, Príomhoide, Gaelscoil Átha Í, Cathal Ó Luain, Scoil Chrónáin, Mícheál Ó Broin, Príomhoide, Gaelscoil Chnoc na Ré, Dealgan Ó Ciarúbháin, ScoilChaitríona, Micheál Ó Duibh, Comhairle na Gaelscolaíochta, Cathnia Ó Muircheartaigh, Príomhoide Coláiste Pobail Osraí, Seán Ó Nuanáin, Gaelscoil DhonnchaRua, (chun tosaigh), Máirín Ní Chéileachair, Príomhoide Gaelscoil Uí Fhiaich, Yvonne Ní Mhurchú, Príomhoide, Gaelscoil Longfoirt, Conall Ó Cruadhlaoich,Gaelcholáiste Luimnigh.BUANTACAITHE: Breandan Mac Cormaic, Fondúireacht na Gaeilge i gcomhar leAnna Davitt, Comhar na Múinteoirí Gaeilge. Breandan i mbun na fondúireachtanua atá bunaithe chun airgead a bhailiú ar mhaithe le tionscadail nua, idiroideachasúil agus dúshlanach, chun an Ghaeilge a airgeadú i réimsí éagsúlade shaol na hÉireann uile. Teacht ar an Fhondúireacht ag www.fnag.ie Anna imbun an eagrais a thacaíonn le múinteoirí Gaeilge fud fad na tíre.COMHAR NA gCOMHARSAN: Tá an tAth. Mícheál de Liostúin ina sheipléineachdo cheithre cinn de Ghaelscoileanna i gContae Luimnigh. Ina theannta anseotá Mait Mac Carthaigh, stiúrthóir Fios Feasa, comhlacht Ríomhaireachta Gaelaíagus Comhairleoireacht Teangan i nDaingean Uí Chúis. Buail isteach chuigemar go bhfuil faoi láthair margaí na Nollag fógartha móide saorchrannchur.DÚCHAS NA GAELSCOLAÍOCHTA: Beirt iad Majella Ní Riain agus Treasa UíNeill atá bainteach le gaelscolaíocht le fáda agus, is léir, ag baint suilt as nacúramaí a ghabhann leis.

12SAOL 12 Nollaig 2009CeardlannaAmhránaíochta ar an Sean-NósTugann an Béal Binn Teo. cuireadh duit freastal archeithre cinn de cheardlanna Sean-Nóis, ceann inaghaidh na míosa, ó Eanáir go hAibreán, 2010.Sonraí:Costas:Clárú:Íoslíon:Uaslíon:Beidh na ceardlanna seo á reachtáil ar an dara Déardaoin gachmí, ag 8.00 pm in Óstán Ramada, Bré, Co. Chill Mhantáin.Táille €60 an duine atá ar na ceithre cheardlann.Le clárú, ní mór an t-airgead a chur i bhfoirm seic, nó bealachinghlactha eile, chuig An Béal Binn Teo, Bosca Uimhir 114, Oifigan Phoist, Bré, Co. Chill Mhantáin, maraon le seoladh agusainm an té atá ag iarraidh clárú.Chun gur féidir ceardlann a reáchtáil, ní mór deichniúr, ar alaghad, a chlárú.Ní féidir glacadh le níos mó ná fiche duine ar shaotharlann arbith áfach.Spriocdháta: Is é an spriocdháta le clárú ná 10 Nollaig, 2009.Eolas:Stiúrthóirí :Má tá a thuilleadh eolais uait, glaoigh ar Phádraig Ó Fearaíl ag01-2862097.Is iad na hamhránaithe cáiliúla seo a leanas a bheidh i mbun nagceardlann:Pádraig Ó Cearbhaill, 11 Eanáir, 2010.as iarthar Co. Luimnigh é. Tá eolas fairsing aige ar Ghaeltachtna Rinne, sna Déise agus ar amhráin mhóra na dúiche sin.lillis Ó Laoire, 11 Feabhra, 2010.as Dún na nGall dó. Bhuaigh sé Corn Uí Riada.saileog Ní Cheannabháin, 11 Márta, 2010.Díreoidh sí ar amhráin as Iorras Aithneach i gConamara.Éilís Ní Shúilleabháin, 8 Aibreán, 2010.Beidh sí ag trácht ar amhráin Mhúscraí agus ar an stór iontacha d’fhág Eibhlís Bn. Uí Chróinín.ÓGRAS 40ACH GAN AG DUL IN AOIS!Cheiliúraigh lucht Ógras dachadbliain an eagrais sa Button Factory, Barraan teampaill, an mhí seo caite. Ar an oíchethug Cathaoirleach Ógras caint faoin obairatá agus a bhí ar siúl ag Ógras agus ansinbronnadh gradam thar ceann na rannógéagsúil in Ógras - An Coiste Stiúrtha,An Fhoireann, Na Ceannairí Deonachaagus na baill. Ón tús chuaigh Ógras imbun obair cheannródaíochta i saol óigena Gaeilge. Eagraíodh imeachtaí ar nósCluichí Oilimpeacha Ógras, Tionól Ógrasag an Oireachtas, Díospóireachtaí Ógrasagus Campaí Samhraidh ar fud na tíre.Bhí teagmháil i gcónaí ag Ógras leisna tíortha ceilteacha eile agus ó am goham bhí tionscnamh ar siúl le heagraissna tíortha sin – ar nós an URDD saTuilleadh eolais le fáil ach glaoch ar 085 7823411 nó ar www.anbealbinn.comAn Béal Binn, ag cur na nEalaíon Béil chun tosaigh i mBré.Drochlá ag anOifig......B’fhearr, b’fhéidir, ‘Drochlá i saolSaolisovich’ mar theideal ar an méid seoleanas. Maidin Dé hAoine agus gach rudfaoi smacht. Agallamh le Garrett Keoghle cur in oiriúint don chlódóir móide nalárleathanaigh, idir ábhair agus ceannteidilna ngrianghraf. 5 nó 6 leathanach d’ábhaircheana féin curtha chuig na dearthóirí,Gaelink Design. Iomlán an ábhair le bheithréidh dos na clódóirí faoin Chéadaoin.Neart ama. Beagan d’imní mar nárchualathas tada ó Dessie Dolan agusmé ag súil leis an agallamh spóirt a churair ag an deireadh seachtaine. Matt Ryanuasal, rúnaí a chlub, Garrycastle in ÁthLuain, i mbun na socruithe. Faoi am taebhí slám leathanach eile d’ábhar réidhdon dearthóir, agallamh le Garrett inameasc. Ag deanamh go maith. Ansan, dephlimp, cailleadh seo uile agus ní raibh osmo chomhair ach an scáileán bán folamh,gan le feiceáil air ach an litir N. Neamhnaígo deimhin! Chuimhníos chomh maithar m’agallamh le Dessie Dolan. Cad faoisin! De thaisme nach mór, sheiceálas natéacsteachtaireachtaí ar m’fhón póca. Seabheadh Dessie sásta bualadh liom ag 5 i.n.i gCaisleán an Gharraí ar an Déardaoin -INNÉ. Glaoch leithscéalach, fíorbhrónachchuig Matt. Ach Dessie anois cinntithe aaird a dhíriú ar an mhórchluiche ag an chlubi gcoinne Port Laoise an tseachtain inadhiaidh seo agus tugtha le fios aige nachmbeadh aon agallamh á dhéanamh aigeroimhe sin. Ní mé amháin ba léir a bhí áchrá! Ach bhí Matt cinnte go mbeadh teachtair an mhí seo chugainn. Cá bhfaighinnpearsa spóirt roimh an Chéadaoin aguscad faoin ábhar a bhí caillte. Chuimhníosar an chomhairle a tugadh do Chiarraíochóg ag a athair agus é ag tosnú amach ara chéad lá mar phrintíseach siúinéireachta.“Jim boy, when you get in there just keepyour head down and keep sawing timber.”Ciall cheannaithe an Chiarraigh! Faoi 11an oíche chéanna bhí gach a raibh caillte,an t-agallamh le Garrett móide ábhar nalárleathanach, athréitithe agus seolta chunbealaigh.Ach cad faoin agallamh spóirt. Bheadh sédeacair nó go fiú dodhéanta pearsa spóirta aimsiú laistigh de chúpla lá. Ach mar iseol duinn ‘is cuma nó muc fear gan seift’.Cad faoi shúil siar in eagrán seo na Nollag.Ní súil siar na bliana. Bheadh an t-ábhar igcuimhne léitheoirí. Tharla go raibh roinntgrianghraf bailithe agam don chlár ‘Imeall’agus is cuid des na laochra spóirt seoatá os bhur gcomhair anois, a léitheoirítuiscineacha, ar leathanach 14. Cibé scéalé bhí an ‘catastrophe’ curtha díom. Súilagam go mbainfidh sibh sult astu seo agusroinnt scéilíní a bhaineann leo.CATHAOIRLEACHAS: Ciarán ÓFeinneadha, Cathaoirleach ar Ógras1979 - 1980 ag glacadh lena Ghradam.Sa phictiúr freisin tá Breandán ÓCathasaigh, Cathaoirleach reatha Ógras.Bhreatain Bheag , Cumann na Gaidhligein Albain agus grúpaí sa mBriotáin freisin.Sa tréimhse sin, d’fheidhmigh sé maróg-eagras ceannródaíochta i saol naGaeilge. Bhí baill agus timirí ag tógáilpáirte i bhfeachtais éagsúla – ceartateanga, cearta Gaeltachta, feachtascláracha Gaeilge ar RTÉ agus go leor eilelena chois.Leanann Ógras ar aghaidh leis an obairdon óige agus don Ghaeilge sa 21ú aois.Le haghaidh tuilleadh eolais is féidirteagmháil a dhéanamh le hOifig Ógras 014751487 nó ríomhphost a sheoladh chuigeolas@ogras.ieBhí Oíche ar dóigh ag gach duine, bhíceol leis an mbanna roc/pop DaddyCassidy agus Céilí le Grúpa Tí Sonas.AITHEANTAS! Cathaoirleach Ógras,Breandán Ó Cathasaigh, ag bronnadhteastais agus gradaim ar Mháirín UíGhríofa, ball de Choiste Stiúrtha Ógrasagus Ceannaire ar Ógras Dhéagláin.AITHEANTAS I nDAIR! Maedhbh Ní Dhónaill, Riarthóir Ógras, ag bronnadh teastaisagus píosa ealaíne i ndair dhubh, deartha ag Island Crafts, ar Mháirín Ní Ógáin Céidigh,Ceannaire Óg-Ógras na bhForbacha agus Oifigeach Gaeltachta Ógras ó 1989 – 1996.

SAOL Nollaig 20091313AG EITILT DHÁLEABHAR!Bhí ócáid fíor-speisialta sa tSeanscoil i gCeathrú Thaidhg le déanaí nuair a rinneadhseoladh ar dhá leabhar de bhunadh na háite. I dtosach thug fear a’ tí Vincent MacGraith cuireadh do Thomás Óg Ó Munghaile cur i láthair a dhéanamh ar an leabhar‘Ó Bharr Thrámh go Baile Ghib’, leabhar seanchas ina ndéantar cur síos ar stair anphobail nach gcloistear ach go hannamh. Ina dhiaidh sin rinne An Dochtúir Séamas ÓCatháin seoladh oifigiúil ar an leabhar Teampall Chill Ghallagáin atá foilsithe ag ComharDún Chaocháin Teo agus curtha in eagar ag Treasa Ní Ghearraigh agus Uinsíonn MacGraith. Ba é cuspóir an fhoilseacháin ná oidhreacht agus stair na reilige a chaomhnúdon ghlúin reatha agus do na glúine atá le teacht agus plean cruinn den reilig a churar fáil sa gcaoi is gur féidir le daoine uaigheanna a muintir a aimsiú go réidh. Ba é anChomhairle Oidhreachta a rinne príomh-airgeadú ar an togra fiúntach seo.Gradam Sheosamh Uí ÓgartaighGRADAM SHEOSAIMHDÚCHASAIGH. Antaine Ó Máille agus Micheál Ó Gearbháin i gcomhar lena chéile le linnna seoltaí.TREABHACHAS GAELACH! Declan Varley, Galway Advertiser (Príomhurra an Ghradaim), Siubhán Nic Grianna, Údarás na Gaeltachta(Urraí an Ghradaim), Michael Moloney, Aerphort na Gaillimhe(Urraí an Ghradaim) , Méara na Giallimhe, an Comhairleoir Declan McDonnell,Iognáid Ó Muircheartaigh, Cathaoirleach Ghaillimh le Gaeilge, Patricia Lohan, buaiteoir Ghradam Sheosaimh Uí Ógartaigh anuraidh óLohans, Bóthar na Trá agus Maeve Joyce, Cumann Tráchtála na Gaillimhe (Urraí an Ghradaim) ag fógairt go bhfuil Gradam SheosaimhUí Ógartaigh oscailte d’ainmniúcháin i Músaem na Cathrach.Tá ‘Gradam Sheosamh UíÓgartaigh’, an Duais bhliantúil ‘aaithníonn’, ‘a onóraíonn’ agus ‘achomórann’ an obair mhór dhátheangachar fad a dhéantar i gCathair na Gaillimheag fáiltiú anois roimh iarratais. TáGaillimh Le Gaeilge a eagraíonn anGradam clúiteach seo i gcomhpháirtleis an Galway Advertiser, ag spreagadhcomhlachtaí nó eagraíochtaí atá ag úsáidna Gaeilge ina ngnó a n-ainm a chur chuncinn don Ghradam. Is é Déardaoin 14Eanáir 2010 an spriocdháta i gcomhairiontrálacha.Eolas: Gearóidín Ní Ghioballáin. Fón:+353-91-568876: R-phost gearoidin@gleg.ie Gréasán: www.gleg.ieTORADH STAIDÉIRLUACHMHARIs fiú os cionn €136 milliún an Ghaeilgedo gheilleagar Chathair agus Chontaena Gaillimhe go bliantúil, tacaíonn sí lebreis agus 5,000 post agus creideannníos mó ná 90% de ghnólachtaíChathair na Gaillimhe gur gnéuathúil í d’íomhá agus d’fhéiniúlachtchultúrtha na Gaillimhe. Is iad seopríomhthorthaí staidéir a rinneadh arbhuntáistí geilleagracha na Gaeilge afheictear i gCathair na Gaillimhe agusi nGaeltacht na Gaillimhe.DIOGRASÓIRÍ: Údair an leabhair ‘Teampall Chill Ghallagáin’ Treasa Ní Ghearraigh agusUinsíonn Mac Graith leis An Dochtúir Séamas Ó Catháin a rinne an seoladh oifigiúilwww.athbui.comNuachtlitir Átha Buí le Gaeilge, Mí na Nollag 2009Áth Buí le Gaeilge Bilingual Newsletter. Mí na Nollag 2009http://www.athbui.com/ELINOR AGUS EDEL: BhíElinor Ní Dhochartaighar thaithí oibre i mBordna Gaeilge Cholásite nahOllscoile, Baile ÁthaCliath an mhí seo caite.Tá Elinoar, ar chlé, sanidirbhliain i gColáisteÍosagáin, Stigh Lorgan, CoBÁC. Ina theannta anseotá Edel Ní Bhraonáin óScéim Chónaithe Bhord naGaeilge. Bhíodar beirt agobair go dian san oifig!Treasa Uí Dhochartaigh • Fáinní sa bparóiste • Féile na MíSuíomh nua Ráth Chairn www.rathcairn.comAinmneacha Sráideanna na hUaimhe • Good Night BallivorÓ Chósta go Cósta • Tá Foinse ar ais

SAOL Nollaig 20091717Meaití Jó Shéamuis.Lán a’MhálaScoth an cheoil bheo ó thaifeadtaí a tógadh ag féilte,seisiúin, coirmeacha ceoil agus a leithéid le bliantaanuas, á chur i láthair ag fear an cheoil, Meaití JóShéamuis.Dé Sathairn 19 Nollaig 8.00 i.n.SBBSiar is Aniar le SBBAmhráin mhóra na Nollag sna cairteanna le bliantabeaga anuas le SBB.Dé Domhnaigh 20 Nollaig 9.30 i.n.An Saol ó DheasInniu, amárach agus Déardaoin beidh lán a’mhálade dhuaiseanna ag An Saol ó Dheas le bronnadh aréisteoirí – bígí ag éisteacht!Dé Máirt 22 Nollaig 12.08 i.n.Rónán Beo@3Rónán Beo@3Cóisir na Nollag a bheidh ann inniu, agus tá cuireadhtugtha ag Rónán agus ag Dónall do cheoltóirí,do dhamhsóirí, do chairde agus do na carachtairmhóra uilig a bheith i láthair i dTigh Choll i MachaireRabhartaigh dó.Dé Céadaoin 23 Nollaig 3.00 i.n.Glór AnoirClár speisialta Nollag a bheidh ann inniu le Cór nanÓg sa stiúideo, agus pearsaí éagsúla ag caitheamhsúil siar ar an mbliain atá imithe.Dé Céadaoin 23 Nollaig 5.04 i.n.Cór na nÓgÓ Bhaile anDomhnalláin go dtí anBhruiséalShocraigh Seán Ó Neachtain gan seasamh snatoghcháin Eorpacha níos luaithe i mbliana tar éisseacht mbliana a chaitheamh ag obair mar FheisireEorpach. Sa chlár seo inniu labhrann sé le Máirín NíGhadra faoina chuid oibre san Eoraip.Déardaoin 24 Nollaig 1.30 i.n.An Nollaig in ÁrainnSa chlár seo déanann an t-aisteoir clúiteach MacdaraÓ Fátharta cur síos ar an Nollaig in Árainn mar a bhísna blianta atá imithe.Déardaoin 24 Nollaig 8.30 i.n.Réalta ÓrgaRíogachaClár álainn atmaisféarach le smaointe, iomainn agusceol na Nollag curtha i láthair ag an Athair Brian ÓFearraigh.Dé hAoine 25 Nollaig 9.02 r.n.Ceolchoirm FrancieMooneyCailleadh an ceoltóir agus an cumadóir FrancieMooney i 2006, beannacht Dé lena anam, agus is éatá le cloisteáil anseo ceolchoirm a bhí ann i mí naSamhna 2007 lena shaol a cheiliúradh. Amhránaitheagus ceoltóirí an Iarthuaiscirt a tháinig le chéile ar anoíche sin agus ar na ceoltóirí atá le cloisteáil anseotá Mairéad Ní Mhaonaigh, Ciarán agus Gearóid ÓMaonaigh, Ciaran Tourish, Ian Smith, Hugh Ó Gallchóiragus Manus Lunny.Dé hAoine 25 Nollaig 3.00 i.n.Cláracha nua arRaidió na Life106.4FM!Cuireann Raidió na Life fáilte chroíúilroimh an lear mór craoltóirí agus oibrithedeonacha nua atá tosaithe ag craoladh agusag obair go deonach sa stáisiún le déanaí.I measc buaicphointí na gclár nua atá tosaithear an stáisiún an gheimhreadh seo, tá leagannua de “An Ticéad”, irischlár ar chúrsaíscannáin ar Raidió na Life, á chur i láthair anoisag an gCorcaíoch óg Diarmuid Ó Mathúna,agus a chomrádaí ó Cho. an Lú, Lisa Madden,atá beirt ar thaithí oibre i mBaile Átha Cliath arfeadh bliana mar chuid dá gcúrsa sa Ghaeilgeagus sna Meáin Chumarsáide le hAcadamh nahOllscolaíochta Gaeilge ar an gCeathrú Rua.Déanann an bheirt léirmheasanna ar scannáinnua sna pictiúrlanna agus scannáin nua-eisithear DVD ar an gclár gach seachtain, agus is miniciad ag déanamh scagadh ar sheanchlasaicí arleith freisin. Éist leis An Ticéad gach tráthnónaDé Céadaoin óna 6 go dtína 7 i.n. (athchraoltaran clár maidin Déardaoin óna 9 go dtína 10 r.n.).Ceann eile de ghlúin nua na gclár ar Raidió naLife ná “Coinfití”, irischlár do dhaoine óga snadéaga déanacha agus luath-fichidí, le béimfaoi leith ar chúrsaí ban. Beirt mhic léinn ógaó FIONTAR in Ollscoil Chathair Bhaile ÁthaCliath, Éadaoin Ní Chróinín agus Deirdre NíDhuinn a chuireann an clár i láthair. Bhí anclár á chraoladh ar feadh tamaill ar an Mháirtag a 6 a’ chlog, ach ó thús mhí na Nollag tá“Coinfití” le cloisteáil gach Luan óna 6 go dtína7 i.n. (athchraoladh Dé Máirt óna 10 go dtína11 ar maidin).Tá roinnt cláracha nua ceoil tosaithe ar Raidióna Life le déanaí freisin, ina measc “Teach anDiabhail” – clár ceol tí (“house”) le Shane ÓLaoi, gach oíche Dé Domhnaigh óna 10:30 godtína meánoíche, agus clár nua hip-hop díreachi ndiaidh an chláir sin, óna meánoíche go dtína1:30 ar maidin, le Ben Shorten. “Buillí” atá martheideal oibre an chláir agus an nuachtán seoag dul i gcló!Is féidir éisteacht leis na cláracha seo uilig arRaidió na Life, a chraolann ar 106.4FM i mBaileÁtha Cliath, agus atá ar fáil le héisteacht leisaon áit ar domhan leis an idirlíon, ag an suíomhwww.raidionalife.ie (gliogáil ar “Éist Linn”).Cuireann an stáisiún fáilte is fiche roimh éinnego bhfuil smaointe acu do chláracha nua aran stáisiún nó díreach daoine a theastaíonnuathu roinnt taithí a fháil ag obair sna meáinchumarsáide. Is féidir teagmháil a dhéanamhle Bainisteoir an stáisiúin, Muiris Ó Fiannachta,ag muiris@raidionalife.ie nó trí ghlaoch a churar 01-6616333.Raidió na Life 106.4FM – Cuisle na Cathrachwww.raidionalife.ieeolas@raidionalife.ie 01-6616333

18SAOL 18 Nollaig 2009aon ‘sightings’!Tá Raj Khan, ó Bhanglaidéis, tar éis tabhairt faoi thuras ollmhórrothaíochta timpeall na tíre. Thosaigh an mhí seo i mBaile ÁthaCliath agus le bualadh isteach chuig coláistí agus ionaid éagsúla ara mbealach - OÉ Gaillimh, An Chultúrlann Mc Adam Ó Fiaich i mBéalFeirste agus Coláiste na hOllscoile Corcaigh ina measc – chun daoinea mhealladh chun an Ghaeilge a úsáid níos minice.Tháinig Raj go hÉireann i 2002 tar éis dó taisteal timpeall na hÁise. Ní raibh a fhiosaige go raibh ann don Ghaeilge go bhfaca sé daoine i mbun feachtas ar shráideannaBhaile Átha Cliath ar son Stádas Oifigiúil na Gaeilge. Go gairid ina dhiaidh sin agusé ag obair mar eachlach (courier), tháinig sé ar oifigí Fhoras na Gaeilge i mBaileÁtha Cliath. Spreagadh ann é chun an Ghaeilge a fhoghlaim agus tá suim aige intió shin i leith.“Táim ag cur fúm in Éirinn ar feadh seacht mbliana anois agus fós cuireann sé ionadhorm nach labhraíonn níos mó daoine Gaeilge go laethúil. Tá sé mar aidhm agamdaoine a spreagadh chun úsáid a bhaint as a gcuid ‘cúpla focal’ níos minice. Tá róllárnach ag ár dteanga dúchais chun ár bhféiniúlacht a neartú,” a deir Raj.Is é an rud is mó a spreagann Raj ná an t-achrann a tharla ina thír féin maidir le slánúa theanga náisiúnta Bengali.Tá Foras na Gaeilge, Aontas na Mac Léinn in Éirinn agus Cycle Ways ag solátharurraíochta do Raj dá thuras. “Tiomnaím an turas seo d’Fhoras na Gaeilge agus do naGaeilgeoirí ar fad a chuir fáilte Uí Cheallaigh romham. Mothaím go bhfuil mo bhaileaimsithe i measc phobal na Gaeilge agus tá súil agam go mbeidh mé in ann rud éigina thabhairt ar ais dóibh tríd an turas seo a dhéanamh,” a deir Raj.Is iad na príomhchuspóirí atá ag Raj ná:• Cultúrlann a chruthú i mBaile Átha Cliath• Gaeltacht Uirbeach a chruthú i mBaile Átha Cliath• Go mbainfeadh gnóthaí agus comhlachtaí leas as an nGaeilge• Ceol agus na healaíona i nGaeilge a chur chun cinn• Meas a spreagadh sa GhaeilgeCríochnóidh an turas ar an Déardaoin 10 Nollaig ag Coláiste na Tríonóide, Baile ÁthaCliath. Beidh fáilte á cur roimh Raj i Seomra 3074, Ionad na nDán ag 7.30 p.m. agusé fillte, traochta ach lúthgháireach. Eolas ‘suas chun dáta’ ag 087/2266594.Bígí i láthair más féidir in aon chor!Baffle LeGaeilge ArísGabhann ‘Gaeilge LochaRiach’ comhghairdeas leCoiste ‘Baffle’ agus an 13ú féileceiliúrtha acu i mBaile LochaRiach ar na mallaibh. Bhí nagnéithe gaelacha go mór chuntosaigh arís san fhéile.D’oscail Caoimhe Ní Chonchoille,Nuacht RTÉ & TG4, an fhéile gohoifigiúil agus í i láthair le duaiseannaa bhronnadh ar ‘Bafflóirí Óga’ chomh maith.I mbliana, d’éirigh leis an choiste comórtaiséagsúla a eagrú do bhunscoileanna agusdo mheánscoileanna. Bhí an-spéis sachomórtas filíochta do bhunscoileannaagus beagnach céad dán curtha isteach.Bhí comórtas speisialta eagraithe acu dolucht meánscoile ina raibh ceistneoir lelíonadh i nGaeilge bunaithe ar shuíomhidirlin na heagraíochta agus comórtas‘Bebo’ leis. Roghnaíodh téama ar leith lehaghaidh an phríomhchomórtais i gcuimhnedornálaí clúiteach a rugadh fadó sa 19úhaois i mBaile Locha Riach, Micheál Farrell.Cinnte, tháinig daoine ó na ceithre airde lebheith páirteach sa chomórtas céanna. Arndóigh, glacadh le dánta i nGaeilge agus imBéarla agus bhí dán den scoth ag MichaelCoy ó Chreachmhaoil sa bhabhta ceannais.Tuigtear gur tháinig inspioráid filíochtachuige agus é ina luí ar leaba ospidéil is égo dona tinn. Sea... agus é ina luí sa díog,bhí sé ag breathnú ar na réaltaí.Bhí aíonna speisialta ag ‘Baffle’ le linn naféile dheireadh seachtaine. Ina measc siúd,bhí an t-ádh dearg ar an choiste GearóidínBhreathnach ó Thír Chonaill a mhealladh goBaile Locha Riach le siamsaíocht speisialtaa chur ar fáil mar chuid de chlabhsúr naféile. Ní amháin go bhfuil clú is cáil arGhearóidín Bhreathnach mar amhránaí aran sean-nós is Corn Uí Riada buaite aicifaoi dhó ach tá bua na scéalaíochta aicichomh maith. Léirigh sí na buanna céannago héifeachtach ag an ócáid mhór in ÓstanLocha Riach. Chas sí roinnt amhrán donslua mhór bailithe... Na Buachaillí Álainn,An Mhaighdean Mhara, An Baitsiléir agusBuachaill ón Éirne ina measc. Faraor, bhían halla ar fad ag canadh léi ar uairibh agusbhain cách an-sult as scéalta na n-amhrán.Dúirt Siún Uí Dhomhnaill, urlabhra Baffle,go raibh an coiste iontach sásta leis nahimeachtaí gaelacha i mbliana agus ghabhsí buíochas speisialta le Foras na Gaeilgeagus Coiste Gairmoideachais Chontae naGaillimhe as an urraíocht a thug siad dóibh.BAFFLÓIR ÓG: Seo Caoimhe Ní Chonchoille, RTÉ & TG4, ag bronnadh duaise ar ‘Bhafflóir’ Óg na bliana, Muireann Ní Bhaoill ó GhaelscoilRiabhach, Baile Locha Riach. Margaret Hickey agus Siún Uí Dhomhnaill ó Choiste ‘Baffle’ ina cuideachta leis.Cruinneas Úsáide i Scríobh na Teangan• Cúrsa i nGramadach na Gaeilge • Uair an chloig sa tseachtainRiarthóir/ Teagascóir: Seán Ó LaoiCúrsa ar mhórghnéithe, mar aon le bunghnéithe, de ghramadach na Gaeilge. Déanfar trácht mar chuid den chúrsa ar anméid seo leanas: An t-ainmfhocal, an chopail, na tuisil, iolraí, an aidiacht, uimhreacha, réimíreanna is iarmhíreanna, anséimhiú, cúrsaí foclóra is rl. *Déanfar tagairt, leis, don Ghramadach mar ghné ar leith de cheird an aistriúcháinDírithe ar: Fochéimithe, Iarchéimithe, Múinteoirí, Foireann COC le Gaeilge, agus Pobal na GaeilgeAG TOSNÚ: Dé hAoine 18 NollaigMá tá suim agat sa chúrsa dein teagmháil le do thoil le hIonad na Gaeilge Labhartha, UCC ag : 021-4902314 / 4903794nó cuir ríomhphost go dtí Seán Ó Laoi ag s.olaoi@ucc.ieTáille Tinrimh : €60

SAOL Nollaig 20091919Lá MórRosmucBIFFÓ BÉARBeidh geamaireacht 18+ le hAisteoirí Bulfin ar siúl san New Theatre, Barra anTeampaill, BAC 2, ón 15ú go dtí an 19ú Nollaig. Gealltar seó mór grinn agus ceoil,féasta gáire faoin dTaoiseach (Biffó Béar) & Ceannaire Fhine Gael (Spenda-Penny)agus na carachtair aisteacha iontacha a bhuaileann leo ar a mbealach go Moyross.Léiriú le Garrett Keogh ar script le hAodh Ó Domhnaill.Áirithint: 01/6703361. New Theatre @ Connolly Books, Barra an TeampaillBhailigh slua breá isteach chuig Coláiste Chuimhneacháin an Phiarsaigh le haghaidh bronnadh teastais reachtáilte in IonadBreisoideachas Rosmuc. Bronnadh teastais i Staidéar Gnó (FETAC),i gCúram Leanaí (FETC), agus i dTosnaitheachtRíomhaureachta. Cúpla grianghraf anseo ar dhá cheann de na naoi ngrúpa d’fhoghlaimeoirí a ghlac le teastais.AOIBHNEAS NA NOLLAG: Ní fhéadfa buaileadh le beirt chomh cneasta stuama le MíchealÓ Gruagáin agus Tadgh Ó Conchubhair ach tabharfar an deis sin díbh in Amharclann anNew Theatre.SLÁINTE AN LINBH: Ag bronnadh na dteastas Cúram Leanaí FETAC i gColáiste Cuimhneacháin an Phiarsaigh, Ros Muc le gairid bhí:Caitlín Nic Dhonnacha, Bairbre Bn. Mhic Dhonnacha, Máire Uí Fhlatharta, Maighréad Breathnach (Teagascóir), Diarmuid Ó Céidigh,FETAC, Eithne Nic Dhonnchadha, Coiste Gairmoideachais Chontae na Gaillimhe, Máire Áine Nic Dhonncha, Seosamh Mac Donncha,Príomhoifigeach Feidhmiúcháin Coiste Gairmoideachais Chondae na Gaillimhe, Mairéad Uí Laoi, Mairéad Ní Cheannabháin agus MairéadSeóige, Co-ordnóir Ionad Breisoideachais Ros Muc. Pictiúr: Seán Ó MainnínDeineann Plubo agus Cáit iontas go raibh sé de dhánaíocht ag an léiritheoir, GarretKeogh, iarracht a dhéanamh smacht éigin a chur orthu beirt.TEASTAIS TUILLTE! Ag glacadh le teastais bhí: Mairéad Uí Chonaire, (Teagascóir), Áine Bn Uí Mháille, Mary Mhic Dhonnacha, MairéadSeóige (Co-ordnóir Ionad Breisoideachais Ros Muc) agus Margaret Hopkins. Pictiúr: Seán Ó Mainnín.Áirithint: 01/6703361. New Theatre @ ConnollyBooks, Barra An Teampaill

20SAOL 20 Nollaig 2009GAELÁRASMHIC ARDGHAILAN FATHACH D’FHEAR FÉIN: Níorsheas Tomás Mac Ardghail sé troithe inaoirde ach b’fhathach de Ghael agus demhúinteoir inspioráideach é. Ina stócachóg sa phictiúr agus a chéim faighte aige.TEACH GLEOITE: An teach snastadeachomhartha atá tughta mar uachtdo lucht na Gaeilge in Iúir Chinn Trá agmuintir fhial ghaelach Mhic Ardghail.Tá teach Thomáis Mhic Ardghail, gaelagus tírghráthóir tugtha le huacht aga mhuintir do Chraobh Iúir Chinn Tráde Chonradh na Gaeilge. Tá sé anoisbeartaithe go ndeinfear forbairt ar anteach agus saolófar ar ball ‘GaelárasMhic Ardghail mar lárionad do phobalna Gaeilge sa bhaile. I ráiteas eisitheag na hiontaobhanna tá se curtha in iúlgur mian leo mar thús leabharlann agusaircív a lonnú sa Ghaeláras úr ina mbeidhfoilseacháin agus cáipéisí éagsúla abhaineann le stair an Iúir.TACAÍOCHTAr cuairt dó chuig an teach mhol an tAireEamon Ó Cuív flaithiúlacht chlann MhicArdghail agus dúirt go raibh sé an-tugthadon fhís atá léirithe ag an gcoiste. Maran gcéanna bhí an tAire Oideachais óthuaidh, Caitríona Ruane, an-mholtachfaoin tionscnamh agus, go deimhin,bhronnbailiúchán de leabhair Ghaeilge dá cuidféin ar an gcoiste.Ag caint dó dúirt Doiminic Ó Brolcháin,MLA agus urlabhraí an PháirtíDhaonlathaigh agus Shóisialta arOideachas agus Gaeilge, “Is tionscnamhfiúntach é Gaeláras Mhic Ardghail arbhfhiú infheistíocht fhiúntach phoiblí a churisteach ann. Anois an t-am leis an deisa thapú - tá coiste láidir iontaofa ann abhfuil fís acu don todhchaí; geallaim mothacaíocht iomlán agus tacaíocht mopháirtí dóibh. Guím gach beannacht ar an-iarrachtaí.I measc na ndaoine a bhí i láthair agcruinniú tacaíochta bhí Niall Comer,Uachtarán Uladh nuathofa Chonradh naGaeilge, Tomás Mac Ruairí, Iontaobhaían Ghaelárais agus CathaoirleachChomhdháil Náisiúnta na Gaeilge. ThugNiall Comer an-aitheasc uaidh inar luaighsé an nasc pearsanta a bhí aige féin ónaóige le clann Mhic Ardghail agus le Tomásféin go speisialta. Fear inspioráideachagus múinteoir críochnaithe ab ea anArdghalach! Seoirse Ó Dufaigh a bhísa chathaoir agus thug Séamus MacDaibhéid léargas níos iomláine ar nabeartaíochtaí a bhí i gceist ag CraobhIúir Chinn Trá den Gaeláras. Gabhadhbuíochas leis na polaiteoirí áitiúla ad’fhreastail ar na cruinnithe. Ina meascbhí Méara an Bhaile, John Feehan,an Leasmhéara Charlie Casey, anComhairleoir Gary Stokes, MLA IúirChinn Trá agus Ard Mhacha, Dominic ÓBrolcháin agus Mickey Brady.AIREACH!: An tAire Oideachais, Tuaisceart na hÉireann, Caitríona Ruane,(lár chun tosaigh) i dteannta le (ar chúl: Gearóid Trainor, PeadarO hEochaidh, Celine Bean Uí Fhiacháin,Séamus Mac Dhaibhéid. Sa Lár: Doiminic O Brolcháin, Gearóid Parks, Treasa Mhic Aoidh Bhuí.Chun tosaigh Aisling Ní Chiaráin, Caoimhe Ní Dhaibhéid, Niamh Ní Mhóra.Eolas breise: Gaeláras Mhic Ardghail, ‘Cnoc Naomh Pádraig’, 6b Sráid an tSeipéil Uachtarach, Iúr Chinn Trá, Co. an Dúin. BT34 2DS .SEO MAR A BHEAS: Cailíní an lae inniu agus iad ag dúil le hionad ina mbeidh idir spraoi, ceol, amhránaíocht, rince agus an teanga ámblaiseadh, á gcleachtadh - agus ag cur lena saol.MAR A BHÍ: Cáipéis ornáideachsa seanchló agus níl amhras achgur chuir seo leis an maisiú.géarchéim!cabhair álorg donghéarchéimi lár tíreéadach do pháistí -do dhaoine fásta.bróga, éadaí leapa,tuáillí srl., bia .is féidir iad fhágáilistigh ag oifigchomharchumann ráthchairn le do thoil.046 9432381/9432068.