An English-Welsh pronouncing dictionary, with preliminary ...

w-f&

AN ENGLISH-WELSH PRONOUNCING DICTIONARY,PRELIMINARY OBSERVATK >NS ON THE ELEMENTARY SOUNDS OF THE ENGLISHLANGUAGE, A COPIOUS VOCABULARY OF THE ROOTS OF ENGLISHWORDS, AND A LIST OF SCRIPTURE PROPER NAMES.GEIRIADUR CYNANIAETHOLSEISONEG A CHTMRAEG,YNG NGHYD JSYLWADAU RHAGARAVEINIOL AR SEINIAU EGWYDDOROL YR IAITHSEISONEG, LLECHRES o'l GWREIDDEIRIAU, A GEIRFAO ENWAU PRIODOL YSGRYTHYROL.GANfWILLIAM SPURRELL.[ail argraffiad.]CAERF YRDDIN: WILLIAM SPURRELL.JIDL'CCIXI.

makthkn: wm. spubrell, printer.

PREFACE TO THE SECOND EDITION.The favourable reception given tothe first edition of this Workhas induced the compiler to issue a second, revised with muchcare and labour.The system of condensation adopted in the former volume hasbeen carried out to a much greater extent in that now before thereader, which, though lower in price, and of a size more suitablefor a manual, is much enlarged as regards its contents, andcomprises, besides a copious list of Scripture Proper Names nowappended, several thousand useful additions interpersed throughitsCarmarthen, Feb. 12th, 1861.

PREFACE TO THE FIRST EDITION.In compiling the Work now offered to the public, the principal object1 at has been to compress into the volume as much useful matter asthe limits contemplated would admit of. The formation of a complete vocabularyof English words has not been attempted. Indeed, as every livinglanguage is in a state of transition, some of its words becoming obsolete,and new terms being constantly added, such a production if desirable wouldbeimpossible.It would have been an easy task to extend the Work to double its presentsize, without in any material degree increasing its utility, by the insertion oflarge classes of derivatives presenting no difficulty or irregularity in theirorthography, pronunciation, or translation. By the omission of such words,space has been left for the. introduction of a great number of modem terms,and for a careful notice of numerous anomalies in etymology and orthoepy,a feature which distinguishes the present work from those which have precededit. The compiler has also availed himself of various typographicalexpedients which have enabled him to comprise in 435 pages matter whichwould otherwise have occupied about 470.In the preparation of this, the only English-Welsh Pronouncing Dictionarythat has appeared, twenty-one dictionaries of authority have been constantlyreferred to; and in cases of disputed pronunciation, a general but by no meansa servile deference has been paid to the authority of Smart, whose elaborateand comprehensive work is undoubtedly the best reflex of the customarypronunciation of educated English speakers, the true criterion of correctEnglish orthoepy.August 16íä, 1850.

——ELEMENTARY SOUNDSOF THEENGLISH LANGUAGE.§ 1. The elementary sounds of the English language are thirty-eight innumber.§ 2. The English alphabet used to represent these sounds contains onlytwenty-sis letters, and exhibits the following imperfections :(1.) A great many English letters have more than one sound each ; as c incot and cell; s in so, is, sure, and measure.(2.) Frequently different letters stand for the same sound ; as c in cat, k inkin, q in quick.(3.) Sometimes two letters represent a single sound; as sh in shall, th in thinand this, ng in sing.(4.) Sometimes two sounds are represented by a single letter; as a in tune, xin fox, j in jar.(5.) Letters are often mute, that is, they are found in the written words, butnot in the spoken; as b in lamb, c in victuals, g in sign,p in psalm.(6.) Occasionally sounds are heard in words which, when written, have nocharacter to represent those sounds ; as g in stronger (stronger).§ 3. Hence, it will be convenient to employ in the following pages a few distinctivemarks not found in the English alphabet.§ 4. The following is a list of the English elementary sounds, with thecharacters which will be here used to represent them :Charac-

———6 ELEMENTARY SOUUDS§ G. The sounds are here arranged in a natural order, beginning in each divisionwith those sounds produced in the anterior part of the mouth, and endingwith those formed most internally.§ 7. The sounds are usually divided into two classes : vowels and consonants.The first thirteen sounds in the list are vowels ; the last twenty-three are consonants.The sounds R and h, however, are anomalous ; h being an unarticulatedaspiration, and R an obscure sound partaking of the nature of both vowel andconsonant.VOWELS.§ 8. The vowels* are clear open sounds of the voice alone. They are very irregularlyrepresented in the established system of orthography. The followingexamples of the various letters and combinations employed for this purpose willgive an idea of the perplexity arising from this source :Sound Represented by Represented byâaêoo ill cool, o in to, ou in through, eue e in then, ea in head, u in bury, eoin rheumatism, evj in threw, ein leopard, ei in heifer, ie insure, we in true,ui in cruise, oe inshoe, oeu in manauvre, wo in twooo in cook, u in pull, ou in could, ofriend, a in many, ae in Michael,ai in said, ay in saysi in pique, e in me, ee in seen, ea inÎin wolfsea, ei in seize, ie infield, m inö o in more, oa, in roar, oo in door,ou in pourCoisar, az in phamix, y in any, ayin quay, ey in key, eo in peopleô o in cord, au in cause, a in all, aw in pwz, e in England, u in 6wsy, wi £in awl, awe in awe, oa in broad, in system, ui in &wiZ(?, «in myrrh, ea in learn, eu in «ma-a in father, au in jaunt, ea in heart, iew, o in work, ou in scourgee in clerku w. in cwi, o in sow, oe in >es, ow ina in fat, ai, in plaidtough, oo in flood, wo in firopence;in conjunction with w, oe in there, a in mare, ai in stair, eain pear, ei in heirin owe§ 9. There are two classes of vowels : open and stopped. Open vowels arethose which have a full uninterrupted sound. Stopped vowels are those thesound of which is interrupted or stopped by a succeeding consonant. With theexception of ö, which has no corresponding stopped sound in English, thevowels may be arranged in pairs ; thus :Open ... cool ... 5 more ... 6 north... â far ... ê there .Stopped., cook... ... o not ... a fat ... e then .l pique , . û curvei pick , . u cut§ 10. Of these vowels ô is the most open, and î the most confined ; partakesmost of the labial character, and û most of the guttural; î requires the greatestcifort in pronouncing it, and û the least, the organs when m a state of rest* In the previous edition of this Dictionary, the charactersäêíöü, äëîöü, ô,aiouwere employed to represent the vowels where the following are now usedâ ê î ô û , a e i o u , ô, ä í ö üThe present plan has the technical advantage of necessitating the use of fewer accentedletters, and those used are available for other purposes The letters a, e, i, o, u,too are used in it to represent their usual sounds, while the diaeresis does not unuaturallysuggest the complex nature of the diphthongs which it marks (§15).

—OF THE ENGLISH LANGUAGE. 7being in the position required for pronouncing it : hence û is not unfitly calledthe natural vowel.§ 11. The vowel 5 is nearly allied to ;but the passage at the lips is moreconfined in the latter, ê and î have a similar resemblance, the passage betweenthe tongue and the palate being more contracted in pronouncing î.§ 12. In pronouncing and o, the interior of the mouth is in just the samestate as in pronouncing â and ô, but the lips are brought closer together. TheFrench u and eux, which so much puzzle Englishmen, bear the same relation,the former to î, and the latter to ê or perhaps to Û,§ 18. The vowel a, as it is usually pronounced by Englishmen, is not theexact correllative of â, but rather of a peculiar pronunciation of the Welsh longa heard in Montgomeryshire, and intermediate betweeií â and ê.§ 14. Orthoepists differ much in their opinions as to the vowel sounds, and asto the relations of those sounds to each other. Their disagreement very frequentlyarises from the fact that the sounds of the different pairs are often representedby diffei'ent letters. Thus, the relationship between ô and o, is often lost sightof when they are respectively represented by aw and o, as in bawl and not; butit is quickly recognized when both sounds are represented by the same letters,as in the words north and not, walnut and loallet, quarter and quality. Underthese circumstances an error of an opposite nature is often committed. Reid,for instance, makes no distinction between the open vowel sounds represented bya in the words quarter, squall, and walnut, and the stopped sounds representedby the same letter in quality,- squat, and wallet, and in many other similar casesin which the distinction is marked by Smart, Walker, Knowles, Sheridan, Worcester,and other authorities. Craig pretty nearly coincides with him, but hedistinguishes between the sound of a m squat and that of a in wattle where nodifference exists. The sounds ê and e, and î and i are for the same reason liableto be improperly classified.DIPHTHONGS.§ 15. When two vowels coalesce, and are sounded together in one syllable, thecombination is called a diphthong. There are six diphthongs (§27), which willbe thus represented here: ä, i', ö, ü, 6î, û (§8, note). Four of them are thenames of four letters usually supposed to represent so many simple sounds.§ 16. (1.) ä is represented by a in mate, aim pail, ei'm eight, ay in pay, au ingauge, ea in great, ao in gaol, ey in survey. This diphthong is by Englishorthoepists generally, treated of as a simple sound. The distinction theymake between stayer (one who stays) and stare (to gaze), is simply makingone a word of two syllables and the other a word of one syllable. The sound î,however, is heard in stayer as in stay, while it is not in words like stare, Jlare,stair, ware, and other syllables ending in air and are. This diphthong is acompound of a in mare, or e in there, and e in me, or ê, î, in the foregoing list,and is not identical with a (ê) in mare. The sound ê is found only before K,and in that position it is in pronouncing dictionaries confounded with thediphthong ä.§ 17. (2.) l is represented by i'mfine, ei in height, ie in hie, uy in buy, eye in eye,y in shy, ye in lye. It is said to be compounded of â î, but it may be questionedwhether û î are not its true components. For instance, the word pine seemscompounded rather of pu in purse, and ine in machine, than of pa in path,and ine.§ 18. (3.) o\ like ä, is considered a simple sound. It is represented by o in note,oa in boat, oe in toe, on in soul, ow in tow, eau in beau, ew in sew, oo in brooch.The interjection and the verb owe are by Englishmen correctly pronouncedalike. In pronouncing these words, there certainly is a change in the positionof the organs. That change, if carefully examined will be found the same aswould be required to pronounce ô (or perhaps ô ) in succession. Of thesesounds the name sound of the English o is formed. Writers on this ~" v

—8 ELEMENTARY WJl'NDSmake no distinction between this diphthong and the vowel 5, which Litter isthe same as the long o in French and Welsh. The only difference they noticebetween the words moxoer, sower, stower, and more, sore, store, is that theymake the first three to consist of two syllables ; thus, mo-ur, so-ur, sto-ur; andthe last three of one syllable ; thus, mor, sor, stor, or, what is the same thing,more, sore, store, with the final e silent, and the o long in each case. But itseems undeniable that there is a difference besides that pointed out by their planof pronunciation. The sound certainly occurs in mower, sower, stower, asit does in mow, sow, stow ; but it is not heard in more, sore, store. In otherwords, the diphthong ö exists in one case, and the long ö in the other. 5, likeê, occurs only before r.§ 19. (4.) The diphthong ü is formed of î and . It is represented by u in muse,ew in meio, ue in stie, ui in suit, leu in lieu, iew in view, eu in therapeutic, eauin beauty, ewe in eioe. The long or name sound of the letter u is undoubtedlya diphthong when preceded by a consonant in the same syllable. When, however,it commences a syllable, it is by some persons resolved into î, by othersinto y, who say an union, an unit, &c, or a union, a unit, &c, according tothe sound they give the letter in question.§ 20. (ö.) The diphthong ôî is composed of ô î. It is seldom, if ever, representedby any other letters than oi, as in coin, and oy, as in boy. In lawyer, y is aconsonant, and forms part of the second syllable, aw (ô) being pronounced inthe first.§ 21. (6.) The diphthong ûis represented by oio in cow, ou in bound. It issupposed to consist of â and vv. As in the case of the diphthong i", this isquestionable. The â, if heard at all, is so very imperfectly formed that it canscarcely be distinguished from û : û and are here considered the elements ofthis diphthong.§ 22. The influence of accent on unaccented vowels and diphthongs is worthynotice. Accent not only affects the syllable on which the stress is laid, butofby rendering that syllable more distinct, it necessarily occasions more or lessobscurity in the unaccented syllables of the word. This will appear on comparingthe vowels in the following words, in each of which the same voweloccurs twice: afar (â-fâr'), extend (eks-tend'). repeat (rî-pit'), hangman(hang'man), tenets (ten'ets), feasibly (f î'zî-blî). This effect of the accent isparticularly observable in words having o unaccented, which in many casesmight be marked indifferently u or o ; as in compel. Often, too, the same wordhas u or o according as the word is used colloquially or otherwise. In thepronunciation of Scripture proper names and in solemn discourse in general,the unaccented vowels are sounded more distinctly. Diphthongs under thissecondary influence of the accent are often compressed into simple sounds ; as, at'i into e in again, and in combine into î in combination. The i in this "last wordwould by some orthoepists be marked i, but this arises from the error notunfrequently fallen into of confounding an unaccented open vowel with its relativestopped sound. A similar error is observable in such words as delicate, thelast syllable of which is sometimes marked ket. // following an accentedsyllable is subject to the influence referred to; as Wrexham, Durham, in whichh cannot be produced without an effort. Instances of the different opinionsformed of sounds thus obscured occur in the words orange and villain, in theformer of which the a is resolved into i by Walker, e by Smart, and a byKnowles, in the latter ai (equal to ii). is pronounced i by Walker and Smart,and e by Knowles. The e in barrel is marked i by Walker, Sheridan, andCraig, and e by Smart and Reid. Some of the phonographers would in thethree words resolve the unaecented vowel into u. According to Latham, thereis a difference in spelling only between the words pitted said pitied: an opinionof doubtfnl accuracy.

OF THE ENGLISH LANGUAGE."k" OBSCURE AND "h".§ 23. These sounds are classed with the consonants. There is, however, anambiguity in their character which renders a separate notice of them desirable.§ 24. The sound h is a simple aspiration or whisper. It is essentially distinctfrom the vowels ; but in uttering it, there does not appear to be any contact orcontraction of the organs, which is a leading characteristic of the consonants.It is uniformly represented by the same letter ; but the letter is sometimes foundin the written word when the sound is not heard in the spoken ; as in hour,honour, honest; and it is often used with another letter to represent a soundquite distinct from h; as th in this,'ah in cough, ]w in physic, sh in show.§ 25. The letter r has two distinctly different sounds in English. Whenbeginning a syllable, its sound well serves to convey the ideas expressed by thewords rough, rigid, rugged, rude. When it is preceded by an open vowel inthe same syllable, it has an obscure sound partaking largely of the nature of avowel, and it is by some speakers incorrectly pronounced like â; farther andfather, for instance, being by such persons pronounced alike : a high authorityhas sanctioned this grave impropriety. This sound, which may be termed Robscure, is represented by r in fur, rr in err, rrh in myrrh.§ 26. When e obscure is preceded by î or \v, the sound of û is heard in connectionwith r; fear, poor, being pronounced fîÛR, pÛR. It is questionable,however, whether the û precedes the r, or whether both are sounded together.When r is preceded by ê and 5, these sounds contrasting less with the û, the ûis more obscured ; and after â and ô, the û is scarcely distinguishable, if heardat all ; as in farm, form. The vowels â, 8, and û seem almost modified by R, assome of the French vowels are by the nasal n. In words like payer, flayer,mower, and stower, the diphthongal sounds ii and ö, terminating respectively inî and , are heard before ûr, which constituting a separate syllable, thesewords are dissyllables : but in words like pair, flare, more, and store, havingthe same final sound as those in the first-named series, the simple vowels ê andö are heard, and the words are monosyllables. Prayer, a supplication, is aword of one syllable, and pronounced preÛR; prayer, one who prays, has thediphthongal ä, and is pronounced prä'-ÛR, the û being more distinct on accountof its being preceded by ii (e i). All the other vowels flow easily into R, iffollowed by that sound ; as in lord, far, curd. Indeed does not exist in English,except as an element of the diphthong i'mflne and û in cow, and when followedby R, or united with it ; for, as said before, the two sounds seem to be pronouncedtogether. In the word murmur for instance, the tongue is kept curvedupwards from first to last, before the m is pronounced, and after the sound hasceased; but in pronouncing or and âr, the vowels in which coalesce easily withR, there is a sinking of the lower jaw, which brings the tongue a little fartherfrom the palate, as will be observed in the first syllable of former anà. farmer,which motion is not observable in murmur and the like. In the long syllableslike curd, the R is continuous as well as the Û.§ 27. It has been said (§15) that the number of English diphthongs is six.The assertion requires qualification. If û and R are pronounced consecutively,it is obvious that in words like fear (fîûr), poor (pûr), mare (mêûr), store(stöûr), four other diphthongs occur; for these words are monosyllables andtwo vowels coming together in the same syllable form a diphthong. On thesame grounds, triphthongs must exist in fire (fûîûr), flour (flûûr), pure(pîûr), or these words must be dissyllables.§ 28. R obscure does not stop the vowel preceding it, but the vowel often is orappears to be shorter when followed by an aspirate consonant, and longer whenfollowed by a vocal consonant, than when not followed by either; as in curse,ctir, curve; hurt, her, heard.

—10 ELEMENTARY SOUKI>S§ 29. When the letter r, preceded by a long vowel, ends a syllable and isfollowed by a vowel, both k and r are heard in the pronunciation; as heariny,pronounced hîÛR'ring.§ 30. Orthoepists are divided in their opinions of the sounds of certain vowelswhen preceding R in accented syllables. Walker marks the sound representedby the e in mermaid, i in virtue, and y in myrrh, as if it were identical with thatof e in merry and met; and he distinguishes these sounds from that of u in murder,hurt. It is generally acknowledged that e, i, and y in mermaid, virtue, myrrh,are merely different ways of writing the same sound ; but there is an obviousdistinction between that sound and that of e in merry and met. The difference,however, between that of e in mermaid, and u in murder is not so clear, and it isquestioned by some authorities. In the words mermaid, jir, ferment, myrrh,and the like, the tongue takes the position requisite to form the R, while thelips form m and/*, as before noticed with respect to tbe word murmur (§26); but infirry, merry, and the like, the tongue does not assume that; position till the/*and m are pronounced. The distinction, if any, between er and ur, in mermaidand murder, or between the words fir and fur, is so slight that writers of thebest authority disregard it.CONSONANTS.§ 31. Consonants are generally defined as "letters which cannot be soundedby themselves," or " cannot be perfectly sounded without the help of a vowel."These definitions are founded in error; for all the consonants may be pronouncedalone. The sounds p, b, t, d, c, and g indeed cannot be continuouslypronounced, either with or without a vowel; because in forming these sounds,the passage of the breath is perfectly closed. Most, if not all, of the other consonantsmay be continuously pronounced without a vowel; of which fact anyperson may convince himself, by pronouncing words ending in th, s, z, f, as inmonth, miss, size, stiff, and dwelling on the last sounds. A familiar instance ofpronouncing a consonant alone is found in the action called hissing, which isnothing more than a continuous pronunciation of the sound s. The word sizein the above example may be supposed to terminate in a vowel ; but vowels arehere spoken of as sounds, not as letters, and in this case e is mute ; that is, ithas no sound.§ 32. It must also be remembered that the name of every one of the consonantscontains a vowel ; and a distinction must be made between things so differentas the name and the thing named. The sound s, for instance, though called ess(es), has no e in it ; but is merely the hissing sound which begins so and terminatesmiss, and which is quite detached from a vowel in the words scribe andacts. Not attending to this obvious distinction has been the cause of manymisconceptions with respect to the nature and power of consonants.§ 33. It is curious to find Englishmen assert that a consonant cannot be pronouncedwithout a vowel, when we find four, five, six, and even seven consonantsin the English language, without an intervening vowel. Examples :4 consonants, exclaim, k, s, k, 15 „ postscript, s, t, s, k, r6 „ large spray, R, d, zh, s, p, r7 „ enlargd screen, r, d, zh, d, s, k, r7 „ parclid scroll, R, t, sh, t, s, k, r7 „ filctid strawberries, 1, t, sh, t, s, t, r§ 34. Not only can consonants be pronounced alone, they in many instancesform distinct syllables in the English language, without the assistance of anyvowel. The e being mute in the last syllable of the words able, trifle, heaven,rattles, that syllable is in these words destitute of a vowel. Some orthoepists

—OF THE ENGLISH LANGUAGE. 11mark these as words of one syllables; but general usage, supported by theauthority of those best judges of sound, the poets, is opposed to that view of thesubject.§ 35. As is the case with vowels, scarcely any of the consonants are uniformlyrepresented by the same character. An idea of the irregularity of the Englishsystem of orthography, in this respect, may be obtained from the followingillustrations :SoundRepresented by

12 ELEMENTARY SOUNDSand n; palatals, formed near the roof of the mouth, sh, zh, 1, r, yh, and y; andgutturals, formed in the throat, k, g, and ng.(2.) They may be classed according to the channel through which the breathpasses in pronouncing them.1. Those in pronouncing which the breath passes through the mouth areorals. They are p, b. t, d, k, g, wh, w, f, v, th, th, s, z, sh, zh, 1, r, yh. and y.2. Those in pronouncing which the breath passes through the nose are nasals.They are m, n, and ng.(3.) They may be classed according to the manner of pronouncing them.1. Those which are incapable of being pronounced continuously, the breathbeing stopped in its passage, may be called shut consonants. They are p, b, t,d, k, and g.2. Those in pronouncing which the breath passes continuously may be calledopen or continuous consonants. Most of them have more or less" of a hissing orbuzzing sound. They are wh, w, f, v, th, th, s, z, sh, zh, 1, r, yh, y, m, n, andng.(4.) The consonants may again be classed into those which are formed withthe vibration in the larynx, and those which are formed without it; that isthose in which the voice is heard, and those in which the breath is heard alone.They may be distinguished by the terms aspiratv and vocal.1. The" aspirate consonants are p, t, k, wh, f, th, s, sh, and yh.2. The vocal consonants are b, d, g, w, v, th, z, zh, 1, r, y, m, n, and ng.§ 37. The following table exhibits the four systems of classification at one

:OF THE ENGLISH UNtìUAGE. 13sound ng also is never found at the commencement of a syllable, which is theonly situation the sound h occupies.§ 40. All the nasal consonants are vocal* and continuous. The breath passingthrough the nose, without the voice, would be either inaudible, or incapable ofvariation. In Welsh, however, they are followed by an aspiration ; but thev arenot altered in sound, the voice is not omitted as it is in converting th into th.Mb, nh, and ngh, used in Welsh, are really compounds of m, n, ng, and h: thecombined sounds are uttered consecutively.§ 41. All the vocal oral consonants may be considered as compound, inasmuchas they consist of breath and voice. This is quite evident in th, z, zb, and v,in which the voice (in the throat) and the breath (in the mouth) are distinctlyaudible. In b, d, and g, in which the passage of the breath is stopped, thevoice may be continued for a short time, and heard as a murmur, which ceaseswhen the breath is allowed to pass. Grammarians who class s as a semi- vowel,lose sight or are not aware of the distinction between aspirates and vocals.§ 42. The vocal consonants approach very nearly to vowels in character, whichaccounts for their being in some cases capable of forming syllables without theaid of a vowel. As in other subjects which nature presents for our investigation,there is here an almost insensible gliding of one class into the other. Theclose î, which is the greatest departure from the open ô, is by many consideredidentical with y. Again w in wet is considered identical with (oo in good).But both these consonants are more compressed than the vowels they so muchresemble, and both are found in words of one syllable followed by the soundswith which they are said to be identical, as in yeast, wood, while it is generallyadmitted that it is impossible to repeat the same sound consecutively in one andthe same syllable. Besides this, w and y, like most of the other consonants, arecapable of being converted into their corresponding aspirates, as in whet, humid(yh-mid), which is a further reason for classing them with the consonants.§ 43. It is curious, that this fact has entirely escaped observation.! Walkersays, " The Saxons, as Dr. Lowth observes, placed the h before the w, as htvatand this is certainly its true place: for, in the pronunciation of all words beginningwith wh, we ought to breathe forcibly before we pronounce the w, as if thewords were written hoo-at, hoo-ile, &c." It is surprising that while thus discussingthe situation of the aspiration, he did not observe that the aspiration isneither before nor after the sound w, that neither w nor exists in the soundwh, which is really a simple aspirate sound, the voice not being heard till thefollowing vowel is commenced.* Dr. Latham, indeed, asserts that ng, the only nasal sound he concedes to thelanguage, is a vowel of a peculiar character, that is a nasal vowel. The propriety ofterming it a vowel depends of course on the meaning attached to the word. He doesnot, however, assign any reason for this classification which would not apply to m andn ; nor does he show why m and n should be classed with his liquids, and ng not.The three sounds unite with equal readiness with other consonants : some combinationsare difficult; angp for instance; but this is not more so than amk. That the threebelong to the same class and are nasals, is obvious ; as the breath in pronouncing eachpasses through the nose, which is not the case with any of the other consonants. Thismay be readily shown by continuing the pronunciation of any one of the three nasalsafter a full inspiration of the breath, when the next act of breathing will be an inspiration;whereas attempting to continue any other consonant that closes the oral passage,as b, d, g, results in an expiration, shewing that the breath has not passed. Hisdictum that sh bears the same relation to s, as f does to p is equally arbitrary, and isopposed to fact, as will be seen by comparing their characteristics exhibited in table(§37).t This opinion of the simple nature of wh and yh was advanced by the writer, inDecember, 1849, in a letter in the Athenceum; and it appeared in a reply from a correspondentthat the existence of these sounds had been asserted by Mr. Ellis, in hisEssentials of Phonetics, a work the writer had not an opportunity of referring to at thetime of writing these introductory remarks.

—14 ELEMENTARY SOUNDS§ 44. There is an important affinity between the consonants, which ought to beattended to. Aspirate sounds generally unite more easily with aspirates, andvocals more readily with vocals, than either do with one of the other class. Thisis the case to so great an extent that an aspirate is often in English convertedinto a vocal when following a vocal consonant, and vice versa. The letter s, inthe third person singular of verbs, and in the plural of nouns, is pronounced ass or z, accordingly as it is preceded by an aspirate or a vocal consonant, andeel in verbs when the e is mute, is subject to the same law. The following areexamples :Final consonan

OF THE ENGLISH LANGUAGE.'s and es, pronounced iz.Verb or Noun,Original form.

Charac-KEY TO THE PRONUNCIATION.

—KEY TO THE PRONUNCIATION. 17The letters ä, 1, ö, ü, and j, representing compound sounds, are used for typographicalconvenience. Bearing in mind that the first four stand for the ncanesounds of the letters, and j for dzh (its usual sound), no error can arise fromtheir introduction.At the commencement of a syllahle, ü is by some authorities pronounced y,by others î (§19). The use of the adjective a or an before words beginningwith this compound sound, is regulated by the opinion the speaker formsof its elements; as a union (â y'nî-un), or an union (an î'nî-un). When üis preceded by h, the compound sound is resolvable into yh or hî (§42).In these cases ü and hii are used in the Dictionary, and the determination ofthe sounds left to the reader's discretion.No mute or silent letters are used in marking the pronunciation. Thus, fate,mete, site, pope, tune, rouge, are marked fät, mît, si't, pop, tiin, rvvzh.When r follows an open vowel in the same syllable, it represents the obscure,sound R, described in §25, §2fi as fârm=fâRm.;Accented syllables spelt with er, ir, yr (as in the words mercy, fir, myrtle),and marked ûr in the pronunciation, are by Walker, Sheridan, Knowles, andothers pronounced er, like er in merry, which is undoubtedly an error. Smartmakes a nice distinction between the sound in question and that of ur in fur,which " delicacies of pronunciation," he remarks, " even the more refined classesof society" disregard in common words. Worcester observes, that "there islittle or no difference" in the vowel sounds of "her, fir, fur, myrrh." They arehere treated as identical. (See §30.)The apostrophe (') used before r in the pronunciation implies the presence ofû in conjunction with R obscure, and indicates that the sound ûr does not forma separate syllable. Poor, p'r, is equivalent to pÛR (§26).The ('), besides its actual office, supplies the place of a hyphen in separatinga word into syllables.The mark = used in the foregoing table, and in the head-lines of the Dictionary,means, " equivalent to."ERRORS COMMITTED BY WELSHMEN.Welshmen are apt to fall into the following errors in pronouncing Englishwords :1. Using ö for ô; as lord, north, ôl, for lord, north, 61 {lord, north, all).2. Using a for o ; as kwal'î-tî, wasp, for kwol'î-tî, wosp (quality, wasp).3. Using ê for ä ; as lêt, plên, sen, for lät, plan, s'án {late, plane, sane).4. Using ö for ö; ar nöt, röz, söp, for nöt, röz, söp {note, rose, soap).5. Omitting w before or ; as m, d, for wm, wd {womb, wood).6. Using r instead of r in such words as far, mar, mortar.7. Putting emphasis on the consonant after a long vowel, instead of on thevowel, and generally dwelling longer on consonants than Englishmen do : thuspvoxioxmcmgfinite, mocking, nearly as an Englishman would^/me night, mock king,with the emphasis on fine and mock.8. They also have % habit of shortening open vowels, and lengthening stoppedvowels.

—IRREGULAKITIES IN ETYMOLOGY.The irregular formation of plurals of nouns, comparative and superlativedegrees of adjectives, and past tenses and past participles of verbs, are markedbetween parentheses after primitive words in the Dictionary. When the regularinflection is also used, the irregular form is printed in italics.The regular formations are as follows :1. Nouns ending in s, sh, ch, x, and o (not io), take es in the plural. (See §48.)3. Nouns ending in y preceded by a consonant, change y into ies.3. Nouns with any other termination take s.ADJECTIVES.There are four regular formations of the comparative and superlative degreesof adjectives.1. By adding r and st to positives ending in e; as white, whiter, whitest; free,freer, freest.2. By omitting y and adding ier and iest to positives ending in y preceded bya consonant ; as dry, drier, driest.3. By doubling the final consonant of positives (of one syllable, or accentedon the last syllable) ending in a single consonant preceded by a singlevowel, and adding er and est; as hot, hotter, hottest.4. By adding er and est in all other cases ; as black, blacker, blackest.Eegular verbs are those the past tense and past participle of which end in ed.All others are irregular. For the principles regulating the pronunciation ofsome other inflections of regular verbs, see §48 to §51.There are five conjugations of regular verbs distinguished by the terminationof the infinitive mood. An example of each conjugation is given in the Table,in which the verbs, be, have, do, will, shall, can, and may, called auxiliaries,from their being used with other verbs to convey ideas which cannot be otherwiseexpressed, are added on account of their frequent occurrence.1. Verbs ending in e; as love.2. Verbs ending in a, ch, o, s. sh, x, z ; as vex.3. Verbs ending in y preceded by a consonant ; as try.4. Verbs of one syllable, or accented on the last syllable, ending in a singleconsonant, preceded by a single vowel ; as ft.5. Verbs having any terminations other than those enumerated ; as fear.Be is the only verb that has the hypothetical mood. The past indicative ofother verbs is used instead.Be and have are used as auxiliaries in all their moods and tenses : be with thepresent and past participle, have with the past participle only.Do, auxiliary, is used in the indicative and imperative moods,'and will, shall,can, and may in the indicative only, with verbs in the infinitive.As principal verbs, will is regular, of the 5th conjugation, and do irregular,having done for its past participle.

pqWK>Opq

.ABBREYIATIONS.-TALPYRIADAUa

ENGLISH-WELSH PRONOUNCING DICTIONARY.GEIRIADUR CYNANIAETHOLSEISONEG A CHYMRAEG.path, fat, êre, met, mâ.rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, twk=took;ore ; läte, line, nö, müte ; she, zh=z azure ;thin, thìs ;j=dzh.A ansoddair heb un gair Cymraeg yn Abbreviate, a.brî'vî.ät ví,byrhau, cwtogi,"' cyfatebiddo. Fe'i cynenir fel ä yn talfyru : geirdorilate, pan byddo'r pwyslais arno, ac fel Abbreviation, a.bri.vi.a'shun n, talfyriada, pan heb y pwyslais. Arferir an ogeirdoriad ; darnair [cwtogwrflaen Uafarsarà ;;megys, An owl, An Abbreviator, a.brî'vî.ä.tûr n, talfyrydd,uncle, An hour ; ac o flaen k, pan bo'r Abbreviature, a.brî'vî.ä.tshûr n, byrnod,acen ar yr ail sillaf ; megys, An historicaltalfyrnod[hometaiddaccount. Arferir a yn mhob Abdest, ab'dest n, puredigaeth Masefyllfaarall ; megys, A man, A union, Abdicate, ab'di.kat vt, gadaw ; rhoi i fynyA house. Such a one, y cyfryw un. Abdication, ab.di.ka'shun n, llysiant;A penny a yard, ceiuiog_y_iiaih. ymadawiad, rhoddiad i fynyA, kpx, talfyriad o at. To go a-walking,Abditive, ab'di.tiv a, a eill ymguddioAbdomen, ab.dö'men n, bol, ceudodmyned i rodio. A-bed, ary gwelyA-, Ab-, Abs-^?.r, oddi wrth, ymaitlT" Abdominal, ab.dom'î.nâTT"Abdominous,A-, An- px, di-, an-, am-, af-, hebAback, a.bak' ad, yn ol, yn wysg y cefnab.dom'î.nus a, perthynol ir bolAbduce, ab.diis' vt, tynu ymaith ; neillduo,Abacus, ab'a.kus n, bwrdd cyfrifgwahanu[tyniadwyAbaddon, a.bad'unn, ydiafol,dinystrydd Abducent, ab-dii'sent a, gwahanadwy;Abaft, â.baft' ad, yn oT/wrth y Uyw Abduction, ab.duk'shun n, tyniad yn olAbaisauce, á.bä'sans», ymddarostyngiad Abductor, ab.duk'tur n, treisddygwrAbalienate, ab.ä'lî.en.ät vt, trosi, arallu Abecedarian, â.bî.sî.dê'r'î.an n, dysgawdwryr egwyddor ; llythyrenwrAbalienation, ab.ä.lî.en.ä'shun n, trosiad,Abecedary, â.bî.sî'dur.î a, egwyddorolaralliadAbandon, â.ban'dun vt, rhoi i fyny,gadael Aberrance, ab.er'ans n, cyfeiliornad,Abandonment, â.ban'dun.ment re, rhoddiadcrwydrad[crwydroli fyny, gadawiad [i lawr Aberrant, ab.er'ant a, cyfeiliornus,Abase, á.bäs' vt, darostwng, iselu, taflu Aberration, ab.e.rä'shun n, cyfeiliorn,Abasement, â.bäs'ment n, iseliadAbash, â.bash' vt, cywilyddioAbashment, â.bash'ment n, cythrudd,braw; cywilydd; delwadAbate, â.bät' v, gostwng ; Ueihau ; colliAbatement, â.bät'ment n, gostyngiadAbb, ab n, yr edau yng ngwennol gwëyddAbbacy, a'b'â.sî n, abadaethAbbess, ab'es n, abades, penfynachesAbbey, ab'î n, abatty, mynacblogAbbot, ab'but n, abad, penfvnach1gyrad[atteguAbet," â.bet' vt, cefnogi ; cynnorthwyoAbetment, â.bet'ment n,;cefnogaeth ,cynnaliaeth[nogwrAbettor, â.bet'ûr n, cynnorthwywr ; an-Abeyance, â.bä'ans n, gorddysgwyliadAbgregate, ab'grî.gät vt. didoliAbhor, ab.hôr' vt, ffieiddio, casäuAbhorrence, ab.hor'ens n, casineb,ffieiddiad, casädAbhorrent, ab.hor'ent a, adgas, ffiaidd1

;;ABSpath, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, twk=tookAbide, â.b'id' (abode) v, aros, eyfannedduAbortive, a.bor'tiv a, annhymmig, er-goddef. I cannot abide it, nis thylog: anifodiog;gallaf ei oddef [cymhwysder Abound, â.bûnd' vi, cael gwala, medduAbility, â.bil'î.tî n, gallu, nerth, medr ;digon ; bod yn lluosogAbout, á.bût'^r, perthynol; gerllaw;Abintestate, ab.in.tes'tät n, etifedd yneb ag sydd yn marw heb ewyllys yng nghylch, o ddeutu; am; tua: ad,Abject, ab.jekt' vt, bwnv ymaith, gwrthod yn ol, o amgylch. Round about, amgylchAbject, ab jekt a, distadl, gwaelogylch. To send round about,Abjectness, ab'jekt.nes n, gwaeledd, cylchanfon. To spit about, amboerisalwedd; iseledd [rhyddhau Above, a.bnv' pr, uwch, gorawch, uwchAbjugate, ab'jü.gät vt, gollwng, di-ieuo, law, uwch ben; ad. fry [gyfareddAbjuration, ab.jü.r'á'shun n, ymwadiad, Abracadabra, ab.rfi.ka.dab'ra n, cryddiofrydymwrthodiad ;anudoniaeth Abrade, â.bräd' vt, treulio ymaith,;Abjure, ab.jii'r' vt, gwadu ar lw, rhoi i rhasglio[rhasgliadfyny, ymwrthod âAblactate, ab.lak'tat vt, diddyfnuAbrasion, a.bra'zhun n, rhwbiad ymaith,[iad Abreast, â.brest' ad, ochr yn ochrAblactation, ab.lak.ta'shun n, diddyfn- Abridge, á.brij' vt, talfyru, crynoiAblaqueation, ab.lak.wi.ii'shun n, dadbriddiad,Abridgement, â.brij'ment n, talfyriadgwraiddnoethiad [maith Abroach, â.brb'tsh' ad, ar ollyngiadAblation, abMa'shun n, cymmenad y- Abroad, â.brôd' ad, allan, ar led ; oddiAblative, ab'la.tiv a, tarddiadol, deilliogAble, ä'bl a, galluog, medrus, dawnus.I am able, gallaf, medrafAblegate, ab'lî.gât vt, anfon oddi cartrefar genadwri[medreddAbleness, ä'bl.nes n, cryfder. nerth;Ablepsy, ab'lep.sî n, tywvllni, dallinebcartrefAbrogate, ab'rö.gät vt, diddymu, dilëuAbrogation, ab.rö-gä'shun n, diddymiadAbrupt, ab.rupt' a, disymmwth, byrbwyll;Berth; anamserol [sertheddAbruptness, ab.rupt'nes n, byrbwylldra;Abscess, ab'ses n, cornwyd, dargodAbscind, ab.sind' vt, rhwygo. tori ymaithAbligurition, ab.lig.ü.rish'un ft, afradlondeb[golchai Abscission, ab.sizh'un n,rhwygiad, toriadAbluent, ab'lü.ent a, golchiadol : n, Abscond, ab.skond' vi, ymguddio, ymgelu,llechu, encilioAblution, ab.lii'shun 7t, golchiad ; puredigaeth[diarddelwi Absence, ab'sens n, absennoldeb, absenAbnegate, ab'nî.gät vt, nacäu, pallu;Absent, ab'sent a, absennol; ar goll;Abnegation, ab.nî.gä'shun ft, gwadiad, anystyriol, disylwnacâd, pall[doriad Absent, ab.sent' vt, asswyno, absennoliAbnodation, ab.nö.dä'shun n, ysglin- Absentee, ab.sen.tî' n, ymabsennwr,Abnormal, ab.nôr'mal a, afreolaidd ;anghywlad[wedigafluniaidd[anferthweh Absinthiated, ab.sin'thî.ä.ted a, chwer-Abnormity, ab.nôr'mîtî n, afreolaeth Absist, ab.sist' vi, peidioAboard, â.bô'rd' ad, arfwrdd ,mew n r Hong^ Absolute, ab'sö.lüt a, cwbl, hollol; diammodol;hanfodol; annibynolAbode, â.böd' n, annedd, trigfa, cartrehe,haddef ; arosiad, preswyliad, cartref-Absoluteness, ab'sö.lüt.nes n, diderf'yn-iad : pt & pp.—Abide [argoel oldeb, tra-awdurdod, arbenigi-wyddAbodement, á.böd'mt j nt n, rhagarvvydd, Absolution, ab.sö.lü'shun n, gollyngiad;Abolish, â.bol'ish vt, diddymu, dilëu maddeuant[maddeuolAbsolutory, ab.sol'ü.tur.î n, rhyddhaol,Abolition, ab.ölish'un n, dilead, diddymiadAbsolve, ab.zolv' vt, rhyddhau, gollwng[ffiaiddAbominable, â.bom'î.nâ.bl a, adgas, cas, maddeu[gwrthunAbominableness, â.bom'î.nâ.bl.nes n, Absonant, ab'sö.nant a, anghysson,adgasrwydd[casäu Absorb, ab.sórb' , llyncu, sugno, sychuAbominate, â.bom'î.nät vt, ffieiddio, Absorbent, ab.sôr'bent n, sugnydd,Abomination, á.bom.î.nä'shun n, ffieidddrasychydd: a, sugnol, sychol, llyncol;esgymmun-beth ; bryntniAboriginal, ab.ö.rij'î.nal a, cy ntaf, cys -Absorption, ab.sôrp'shunsugniadn, llynciad,[ymgadw__^sefin__Abstain, ab.stän' vi, ymattal; dirwestu;[toiAbstemious, ab.stî'mî us a, cymmedrol,~*Âborigínes, ab.ö.rij'î.níz np, cynchigol.Abortion, â.bor'thun n, erthyliad; erthyl sobr, ymattalgar2

i(;diwalliadöre ; läte, line, nö. müte ;she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. ACCAbstemiousness, ab.stì'mî.us.nes n,cymmedroldeb ;ymattaliadAbstention, ab.sten'shun ?i, gocheliad,ymogeliad, ymocheliadAbsterge, ab.stûrj' vt, glanhau, sychuAbstergent, ab.stur jent cs,glanhaol,purolAbstertion, ab.stûr'shun re, glanhád,sychiad[attaliadAbstinence, ab'stî.nens n, dirwest, ym-Abstinent,ab.stî'nent a, cymmedrol, sobrAbstract, ab.strakt' vt, neillduo; crynoi,talfyru [nwysiad: a, dansoddol;Abstract, ab'strakt n, crynodeb, cyn- Acceptance, ak.sep'tans n, derbyniad;Abstraction, ab.strak'sbun n, dansoddiad,neillduad ; diystyrwch am y bydAbstruse, ab.strs' a, anamlwg, tywyll;tanysgrifeniad;ysgrifenrwymAcceptation, ak.sep.ta'shun n, cymmeriad;yr ystyr y cymmerir gair ynddodyrys; annealladwy [anhawsder Acceptation, ak.sep.ti.la'shun n, maddeuantAbstruseness, ab.strs'nes n, tywyllni,Absume, ab.siim' vt, difa, dinystrio o ddyled heb dderbyn arianAccess, ak.ses' n, dyfodfa, nesâd, agosiadAbsurd, ab.sûrd' a, afresymol;gwrthun Accessible, ak.ses'i.bl a, hygyrchynfyd, ffolmwynaidd, hawdd nesu atoAbsurdity, ab.sûr'dî.tî, Absurdness, absûrd'nesAccession, ak.sesk'un «, dyfodiad; y-n, afresymoldeb, ynfydrwydd, chwanegiad[amlder, Uawnder Accessory, ak'ses.ur.i a, cynnorthwyol,ffbleddAbundance, a.bun'dans n, digonedd,Abundant, â.bun'dant a, helaeth, cyflawn,llawn, toreithiog, fflwchAbuse, â.büs' n, camdriniaeth ; arnmharch;difriad; Uygriad; traisAbuse, a.biiz' vt, cam-arfer, camddefnyddio;difenwi, difri'o; treisioAbusive, a.bii'siv a, enllybaidd, trahäus,Accite, ak.s'it' vt, gwysio, dyfynusarhäus[mharch Acclaim, a.klam', Acclamation, ak.la-Abusiveness, a.bii'siv.nes n, enllib, am-Abnt, â.but' vi, cydio, cyffinio ; cyfarfodAbutment, â.but'ment n, ffin, cyrfiniadmä'shun n, bloedd, banllef; moliant,gorfoledd, uchelglodAcclamatory, a.klam'a.tur.ia, banllefol;Abuttals, a.but'alz np, minion, cyffiniau gorfoleddol[rhiw, gorifynyterfynau ;pentanauAcclivity, a.kliv'i.ti esgyniad, gallt,n,Abysm, a.bizm', Abyss, â.bis' n, eigion, Accloy,a.klôí'rí,gorlenwi,llaru, diwallugagendor, anoddyfnAccoil, a.koil vi, ymdraflferthu, ffrystio,Academian, ak.a.di'mi an, Academic, ffwdanu; ymwthio[addasak.a.dem'ik, Academician, ak.a.dimish'an,Accommodable, a.kom'o.da.bl a, cyf-Academist, a.kad'Lmist n, Accommodate, a.kom'o.dat vt, diwallu;ysgolhàig, prif ysgolwr, aelod o ryw cymhwyso: a, addas, cyfaddasbrif ysgol[golaidd Accommodation, a.kom.o.da'shun n, cytaddasiad,Academical, ak.a.dem'i.kal n, prif-ys-cymhwysiad •,Academy, â.kad.î.mî n, prif ysgol, cymmod; Hetty;[cydfynediadathrofa[blaenlìym Accompaniment, a.kum'pa.ni.ment «,tAcanacious, ak.a.na'shus a, pigog,Acanthus, a.kan'thus n, troed yr arthAcatalectic, a.kat.a.lek'tik n, gwersddiwall [gelaidd, annealladwyAcataleptic, a.kat.a.lep'tik a, tra dir-Accede, ak sîd' vi, cytuno, cydsynioAccelerate, ak.sel'ur.at prysuro,vt,brysio; ffrystio[uriad, brysiadAcceleration, ak.sel.u.ra' shun n, prys-Accend, ak.send' vt, tanio, gosod ar clanAccension, ak.sen'shun n, taniad, ffagliad,ennyniadAccent, ak'sent n, acen, pwyslais ar sillAccent, ak'sent' vt, acenuAccentuate, ak.sen'tshii.at vt, acenu;dynodiacengair [ceniad; acenyddiaethAccentuation, ak.sen.tshii.a.shun n, a-Accept, ak.sept' vt, derbyn (yn gymmeradwy)Acceptable, ak.sep'ta.bl a, derbyniol,cymmeradwy, croesawus, boddlawncyfranosol : n, cyfranogwr, cefnogwrAccidence, ak'si.dens n, mabddysg,rhaglith, gramadegAccident, ak'si.dent n, dygwyddiad,damwain;priodolder anhanfodolAccidental, ak.si.den'tal a, damweiniolAccipient, ak.sip'yent n, derbyniwrAccompany, a.kum'pa.ni vt, cydymdeithio;hebrwng [cyfranogwrAccomplice, a.kom'plis n, cyfrinachwr,Accomplish, a.kom'plish vt, cyflawnu,cwblhau, gorphen, pei-ffeithioAccomplished, a.kom'plisht a, perffeithlawn;doniog, dawnwych; dillynaiddAccomplishment, a.kom'plish.ment n,cwblhàd, cyflawniadj addurn

;;Acquire,;;;ACQ path, fat, ére, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, twk=took;Accompt, a.kuwnt' n, Accomptant, a-kuvvn'tant n,—Account, AccountantAccord, a.kord' n, cydfod, cydsyniad;bodd: v,cytuno, cyd-weddu,cyd-daro.According to, yn ol, yn gyfatebol i.Witb one accord, o unfryd, yn gytûnAccordance, a.kor'dans w, cydsyniad,cydweddiad, cytundebAccordant, a.kor'dant a, cydsyniol,cytunAccorporate, a.kor'po.rat vt, cydgorfforiAccost, a.kost' vt, cyfarch, anerchAccostable, a.kos 'tâ.bl a, cyfeillgarAccoucheur, a.kwsh.ur' n, colwynyddAccount, a.kuwnt' vt, cyfrif: n, rhif,cyfrif; cymmeriad. Accounts,cyfrifonrhifyddiaeth, rhifyddeg. Of no account,Acerviite, a.sur'vat vt, crugio, pentyrudibarch, dinod. To account Acervation. as.ur.vii'shun n, crugiadfor, rhoddi rheswm am. To give an Acescent, â.ses'ent a, surol, chwiblaiddaccount, rhoddi cyfrifAcetose, â.sî.tös', Acetous, â.sî'tus a,Accountable, a.kihvn'ta.bl n, cyfrifoh egr, chwibl, sur. Acetic acid, sur surigatebol[rhifyddwr Ache. äk n, dolur, gwn, poen, cur : v,Accountant, a.kiiwn'tant n, cyfrifydd, gwnio, poeni[adwyAccouple, a.kup'l vt, cyssylltu ; cydio Achievable, a.tshi'va.bl a, gwneuthurieuo;cymharuAchieve, a.tshiv' vt, cyflawnu, gorphenAccourt, a.ko'rt'vt, croesawu yn garedigAccoutre, a.kw'tur vt, taelu, tnvsiadu.arfogi, amwisgo. addurnoAccoutrements, a.kw'tur.ments np, offer,arfau, taclau, gwisgoeddAccredit, a.kreii'it vt, coelio, creduAccretion, a.kri'shun ??.,cyunydd,tyfiantAccretive, a.kri'tiv a, tyddfol [bach)Accuse, a.kiix' vt, cyhuddo, beio;achwyn arAccuser, a.kii'zur n, cyhuddwr, athrodwrAccustom, a.kus'tum vt, arfer, ymarier,cynnefino. Accustomed, arferedig,cyffredin, defodolAccustomable, a.kus'tum.a.bl a, defodol,arferol[cyffredinAccustomary, a.kus'tum.ur.i a, arferol,Ace, äs n, nod yr un ; asAcephalous, â.sef'â.lus a, pen-goll, dibenAcerb, â.sûrb' a, sur, chwerw ;sarigAcerbate, â.sûr'bät vt, suro, ehwerwiAcerbity, â.sûr'bî.tî n, surni, chwibleddsai-igrwyddcwblhau[waith, gorcheatAchievement, fi.tslnv'ment n, gorchest-Achor, a'kor n, math o grugdarddAchromatic, a.kro.mat'ik a, diliwiadolAcid, as'id o, sur, egr, chwibl : n, surynAcidify, â.sid'î.fì, Acidulate, â.sid'ü.llitvt, suro, chwibloI1Acidity, â.sid'î.tî, Acidness, as'id.nes n,Accroach, a.krotsh' vt, tynu (megys â surni, chwibleddAccrue, a.krw' vi, chwanegu, tarddu, Acknowledge, ak.nol'ej vt, cydnabod,deillio, codi[iad[cydnabyddiaethcyf'adclefAccubation, ak.ii.ba'shun n, lledorwedd- Acknowledgement, ak.nol'ej.ment n,Accumbeut, a.kum'bent rt. lledorweddol Acme, ak'mi n, uchradd ; eithafAccumulate, a.kii'mu.lat v, casglu,pentyru,Acolothist, a.kol'o.thist n, isweinyddtyru, ymbelaethuAconite, ak o.ni't n, llysiau'r blaiddAccumulation, a.ku.mu.la'shun n, tyriad,Acorn, a'korn n, mesen [seinddysgpentyriad, cyflawnderAcoustics, a.kuws'tiks np, swniadaeth,Accumulative, a.kii'mu.la.tiv a, cynnyrchiol,Acquaint, a.kwant' vt, hysbysu, amlygupentyrolAcquainted with, adnabyddusarfer.Accumulator, a.kü'mü.lä.tûr n, caaglwr, â ; cynnefin âpentyrydd[gofal Acquaintance, a.kwan'tans n, cyfaill,Accuracy, ak'u.ra.si n, cywreindeb ;cydnabyddiaeth ; cynnefindraAccurate, aku.rat a, cywir, celfgar, Acquest, a.qwesl'. Acquist, a.kwi.st' /?,gofalus, cywraincyrhaeddiad, ennilliadAccurse, a.kurs' vt, melltitbio, rhegu Acquiesce, ak.wi.e.s' v, ymostwng, ymlonyddu;;esgymuno[beiuscydsynio, cydsyniad; goddefAccusable, a.kii'za.bl a, achwynadwy. Acquiescence, ak.wi.es'ens n, cydsyniad;Accusant, a.ku'zant n, cyhuddwr, a-goddefiad [adwychwynwr[ cwyn Acquirable, a.kwi'r'a.bl a. cyrhaedd-Accusâtiou, ak.ii.za'shun n, cyhuddiad, a.kwiV vt, cyrhaedd, caffael,Accusative, a.kii'za.tiv a, cyhuddol cael ; casglu, ennillAccusatory, a.ku'za.tur.i yhudd- Acquirement, a.kwi'r'ment, Acquisiticadwy, beiusak.wi.cish'un n, enniUiad4

;;öre; läte; line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. AD1Acquisitive, a.kwiz'Ltiv a, ennilledig Adamantine, ad.â.man'tin a, adamantaidd;Acquit, a.kwit' vt, rhyddhau, cyfiawnhau,anhydraidd, caled [hyweddugollwng. To acquit of blame, Adapt, â.dapt' vt, cymhwyso, addasu,Adaptation, ad.ap.tä'shun n, cyfaddasiaddireioAcquitment, a.kwit'ment, Acquittal, Add, ad vi.cynnodi, cyssylltu, chwanegua.kwit'al n, rhyddhâd, dieuogiad Addecimate, a.des'i'.mät vt, degymuAcquittance, a.kwit'ans », rhyddhâd; Addeem, a.d'im' vt, tybio, cyfrif; dyfrioysgrifen rhyddhâd, addefiad o daledigaethAddendum, a.den'dum (p addendaa.den'dâ) n, attodiad, atddodiadAcre, a'kur n, erw, cyfarAdder, ad'ûr n, neidr, gwiber, sartf.Acreage, a'kur.aj », mesur, maintioliAcrid, ak'rid a, sur, chwerw, llymsurAdders stone, maen glainAddible, ad'î.bl a, chwanegadwyAcrimonious, ak.rî.mö'nî.us a, sarig, Ad dice, ad'is n, neddyf, bwyell gamsariglym, chwerw edigAddict, a.dikt' vt, ymroddi, diofryduAcrimony, ak'n.mun.ira, surni, llymder, Addicted, a.dik'ted a, chwannog, ym-toster; sarigrwydd [archwaeth surAcritude, ak'ri.tiid, Acrity, ak'rî.tî n,Acroamatic, ak-rö.ä.mat'ik a, gorddysgeidiolAcross, a.kros' ad, yn groes, ar drawsAcrostic, a.kros'tik n, penenwadAct, akt v, gweithio, gweithredu ; chwareu:n, gweithred, gorchwyl; deddf.A great act, gorchest. A noble act,roddgar, tueddol[rwyddAddictedness, a.dik'ted.nes n, tuedd-Additament, a.dit'â.ment n, cynnodiadAddition, a.dish'un n, ycbwanegiad;attodiaeth[ychwanegolAdditional, a.dish'un.al a, cynnodol,Addle, ad'l a, gwag, clwc, gorllyd,Addle-pated, Addle-headed, penwau,syfrdan, hurt, ft'ol, diymenyddrhagorgamp. A wicked act, cyflaflan. Address, a.dres' vt, anerch, cyfeirio;To act vainly, gwagedduActinolite, ak.tin'o.lit n, rheiddfaenymosod : n, cyfarchiad ; cyf'arwyddiderf'yniad; medr; deheurwyddAction, ak'shun n, gweithred; cwyn, Adduce, a.düs' vt, dwyn ym mlaencynghaws, hawl, dadl; brwydr, cad Adducent, a.dii'sent a, attynolActionable, ak'shun. â.bl a, cospadwy; Addulce, a.duls' vt, melysu, pereiddioholadwy, dadleuadwyAdemption, â.dem'shun n, difeddiad,dygiad ymaith [ar y chwarenauActive, ak'tiv a, bywiog, gweithgar,esgud, heinif ; sionc ;gweithredol Adenography, ad.î.nog'râ.fî n, traithActiveness, ak'tiv.nes, Activity, ak.tiv'- Adenoid, ad'î.nôîd, Adenose, ad'î.nösn, bywiogrwydd, sioncedda, chwarenaidd [inebî.tiActor, ak'tur ??, gweithredwr ; chwarëydd Adephagia, ad.î.fä'jî.â », duwies glyth-Actress, ak'tres n, ckware'yddes [diau Adept, â.dept'?^, celfyddwr ; un hyddysgActual, ak'tshu.al «, gweithredol, gwir, Adequate, ad'i.kwat a, cyfartal, cystal,Actuary, ak'tshu.ur.i n, ysgrifenydd cymmesur, cyfaddas, digonolActuate, ak'tshu.at vt, cynhyrfu, cyffröi : Adequateness, ad'i.kwat.nes n, cyfartalwch,a, cynhyrfiedigaddasrwydd[ansawddAcuate, ak'ii.at vt, blaenllymu, golymu Adfected, ad.fekted a, cymmysg; cyf-Acuity, â.kü'î.tî n, llymder [blaenllym Adhere. ad.hî'r' vi, ymlynu, glynu wrthAculeate, ak.u'li.at o, pigog, cylynol, Adherence, ad.hî'r'ens n, ymlyniadAcumen, a.kii'men n, llymdra :Adherent, ad.hî'r'ent a, unol; glynol,craffder,synwyr, cyfrwysdrayng nglyn : n, dilynwr, canlynwr, dilyniedydd;Acuminate, a.kii'mi.nat vt, blaenllymu,pleidiwr [gyssylltiadpigfeinioAcute, a.kut' a, llym ; synwyrol, deallusAdhesion, ad.hi'zhun n, glyniad. ym-Adhesive,ad.hî'siv a, ymlynol, gafae'lgarcywraiu. Acute accent, acen feinlais Adhibit, ad.hib'it vt, cymhwyso; defnyddioAcuteness, a.kiit'nes n, llymder; synwyroldeb,[cymhwysiadcraifderAdhibition, ad.hî.bish'un n, defnydd,Ad-, Ac-, Af-, Ag-, A1-, An-, Ap-, Ar-, Adhortation, ad.hôr.tä'shun n, cynghor,As-, At- px, with, at, iannogaethAdage, ad'äj n, diareb, direb, gwirair Adhortatory, ad.hor'tä.tûr.î a, annogolAdagio, â.dä'gî.ö «, gair am amser araf Adiaphorous, ad.î.af 'o'.rus a, ammhleidar,Adamant , ad' a.mant w,di'emwnt ,adamant ammhleidiol5

;;ADU path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, twk=took;Adiaphory, od.î.af'ur.î n, ammhleidgarwch,Admit, ad.mit' vt, derbyn; caniatäu,didueddrwyddAdieu, â.dü' i, bydd wych ! yn iach !goddef, addefAdmittance, ad.mit'ans n,[addefiadderbyniad;Adipose, ad'î.pös, Adipous, ad'i.pus a, Admix, ad.miks' vt. cymmysguseimlyd, tewAdit, ad'it n, mynedfa dan y ddaiarAdmixture, ad.miks'tshur n, cymmysgiad;cymmysgeddAdjacency, a.jä'sen.sî n, agosrwydd Admonish, ad.mon'ish vt, rhybuddio;Adjacent, a.jâ'sent a, cyfagos. ger Haw ceryddu, cynghori; dwyn ar gofAdject, a.jekt' vt, cyssylltu, ychwanegu Admonition, ad.mö.nish'un n, rhybudd,Adjection, a.jek'shun n, cynnodiad; cynghor, cerydd[iolychwanegiad[soddair Admonitory, ad.mon'î.tur.î a, rhybudd-Adjective, aj'ek.tiv n, enw gwan, an-Adjoin, a.jôîn vt, cydio, cyssylltu, unoAdjoining, a.jôî'ning a, yn ymyl, cynghyffwrdd,nesafAdjourn, a'jûrn vt, gohirio, oedi[oediadAdjournment, a.jûrn'ment n, gohiriad,Adjudge, a.juj' vt, dyfarnu, barnuAdjudicate, a.jii'di.kat vt, barnu, dyfarnuAdjugate, aj'ü.gät vt, ieuo wrthAdmove, ad.mwv' vt, nesu, dynesuAdnoun, ad'nûn n , ansoddair, enw gwanAdo, â.d' n, trafferth, cynhwrf, terfysgAdolescence, ad.ö.les'ens n, blodauieuenctyd; ieuenctyd [iaurcwsgAdonis, â.dö'nis ìi, blodau'r gwvnt, llys-Adopt, â.dopt't'í, mabwysiadu [mabwysAdoption, â.dop'shun n, mabwysiad,Adoptive, â.dop tiv a, mabwysaiddAdjunct, aj'ungkt n, attodiad [cydiad Adorable, â.dô'r'â.bl a, addoladwy,Adjunction, a jungk'sbun n, cyssylìtiad, parchadwy, [parch, anrhydeddAdj urate, aj'ü.rät vt, cynnorthwyo Adoration, ad.ö.rä'snun n, addoliad;Adjuration, aj.ü.rä'shun n, tyngediad Adore, â.dô'r' vt, addoli ; caru ; mawrhau,Adjure, a.jü'r' vt, tyngedu [trefnu anrhydeddu[trwsioAdjust, a.just' vt, cymbwyso, addasu Adorn, â.dôrn' vt. addurno, harddu,Adjustment, a.just'nient n, addasiad, Adornment, â.dôrn'ment n, addurniadtrefniad, uniawniad [^cynnorthwyoí Adown, â.dún' ad, i lawr, i waeredAdjutant, aj'ü.tant n, is-gadben: a Adread, â.dred' ad, yn ofnus, yn ofnogAdjute, a.jiit' vt, cynnorthwyo, helpu Adrift, â.drift' ad, gvda'r dwfr, gj'da'rAdjutor, a.jü'tûr n, cynnortbwywr[hyfedrllifAdjutory, aj u.tur.i a, cynnorthwyol Adroit, a.drôît' a, medrus, deheu, hylaw,Adlegation, ad.lî.gä'shun n, cynghenadaethAdroitness, a.drôít'nes n, medrusrwydd,[mesnriad livlawder,[benthycolAdmeasurement, ad.mezh'ur.ment n, Adscititious, ad.si.tish'us a, ffugiol,Administerjad.min'is.tùrr^gwt-inyddu; Adstriction, ad.strik'shun n, cydglymiad,dirprwyo[gweinyddiaethcydrwvmiad[truthAdministration, ad.min.is.trä'shun n, Adulation, aj.ü.lä'shun n, gweniaith,Administrator, ad.min'is.trä.tûr n, Adulator, aj'ü.lä.tur n, gwenieithwr,gweinyddwrtruthiwr[truthgarAdministratorship, ad.min'is.trä.túrshipAdulatory, aj'ü.lä.tur.î a, gwenieithus,n, swydd weinyddolAdult, â.dult' n, un mewn oedran : a,Administratrix, ad.min.'is.tra.triks n, cyfandwf, mewn oedrangweinyddes[da; rhagorol Adulterate, â.dul'tur.ät v, Hygru, cym-Admirable, ad'mî.râ.bl a, rhyfeddol mysgu ; rhithio : a, halogedig, cymmysgedigAdmiral, ad'mî.ral n, llyngesydd, llyngeswr; ffugiol [iad ; cymmysgiad[môr-lywiant Adulteration, â.dul.tu.rä'shun n, Hygr-Admiralty, ad'mî.ral.tî n, môr-ls, Adulterer, â.dul'tur.ûr n, godinebwrAdmiration, ad.mî.rä'shun n, rbyfeddod, Adulteress, â.dul'tur'es n, godinebwraig.syndod ; hoffder. Note of admirationgodinebes, putain( ! ) rhyfeddnod [hoffi Adulterine, â.dul'tur.i'n n, bastarddAdmire, ad.mî'r'wí, rhyfeddu, mawrygu Adulterous, â.dul'tur.us a, godinebus,Admirer, ad.m'i'r'ûr n, mawrygwr; puteiniol, puteinig[draserchwr, carwr [goddefadwy Adultery, á.dul'tur.î n, godineb, putein-Admissible, ad.mis'î.bl a, derbyniadwy Adumbrate, ad.um'brät vt, cysgodiAdmission, ad.mish'un n, derbyniad braslunio[odiadcaniatâd, addefiadAdumbration, ad.uin.brä'f-hun n, vj&g-6

;;;öre; läte; line, no, mute; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. AFFAdunation, ad.ii.nä'shun n, underlined, Advesperate,ad.ves'pur.äti'z,prydnawniounder[iad, gyrnì Advice, ad.v'is' n, cynghor ; mynegiadAduneity, â.dun'sî.tî n, camedd, erym- hanes [as; ca^Aduncous, a.dung'kus, Adunque, â- Advisable, ad.v'i'za.bl a, cymhwys, adddungk'a, gyreamAdvisableness, ad.v'i'za.bl.nes n, cymhwysder,addasrwyddAdure, â.dü'r' vt, "deifio, golosgi, crasuAdust, â.dust' a, golosgedig, eras Advise, ad.vi'z' vt, cynghori, annog ;Adustible, â.dus'tî.bl a, hylosg, llosgadvvy[deifiad ystyriol. Well-advised, synwyrol, callhysbysu. Ill-advised, annoeth; an-Adustion, â.dust'shun n, goddeithiad, pwyllog[yn ystyriolAdvance, ad-vans' n, mynediad ;cynnydd: v, myned ym mlaen ; dyrchafu Advocacy, ad'vö.kä.sî, Advocation, ad-Advisedly, ad.v'f'zed.li a, yn bwyllog ;gwelläu; cynnyg, gosod allan; talu vo.ka'shun n, dadleuyddiaeth, eiriol-yni mlaen Haw, rhagdalu. Advancedin years, oedranus, hen. Advanceguard,y fyddin flaen, cynnhorfAdvancement, ad.vans'ment n, dyrchafiad,gwelliantAdvantage, ad.van'taj n, budd, lies,mael, elw, mantais;goruchafiaeth ;blaenafiaeth : vt, llesäu, manteisioAdvantageous, ad.van.ta'jus a, buddiol,llesol[buddioldeb, llesoldeb Advowson, ad.vuw'sun n, hawl i gyflwynoAdvantageousness, ad.van.ta'jus.nes n,Advectitious, ad.vek.tish'us a, tramorAdvene, ad.vin' vi, dyfod at, cyfarfodAdvenient, ad.vi'ni.ent a, dynesoloffeiriad i eglwysAdze, adz ?z,bwyell,bwyellgam; neddyfAerial, ä.î'r'î.al a, awyrol, wybrol; uchelAerie, î'r'î n, nyth adar ysglyfeithgarAdvent, ad'vent n, dyfodiad; yr adfentAdventine, ad.ven'tin, Adventitious, ad-Aerolite, ê'r'ö.lit n, awyrfaen [olaethven.tish'us, Adventive, ad.ven'tiv a,damweiniol,arddyfodol ; ammherthynasol[adfentAdventual, ad.ven'tshii.al a, perthynoli'rAdventure, ad.ven'tshur n, antur; enbydwaith:i;,beiddiol,lyfasu,ymanturAdventuresome, ad.ven'tshur.sum a,eofn, dibryder[hy, difygwlAdventurous, ad.ven'tshii.rus a.anturiol.Adverb, ad'vurb n, rhagferf, gorairAdverbial, ad.vur'bi.al a, rhagferfol.goreiriol[adwyAdversahle, ad.vûr'sâ-bl a, gwrth wyneb-Adversaria, ad.vur.sê'r'î.â n, nod-lyfrAdversary, ad'vur.sur.i n, gwrthwynebwr,gelynAdverse, ad'vurs a, adfydig, anffodus,aeth, amddiffyn, arddadlAdvocate, ad'vo.kat n, eiriolwr, amddiffynwr,dadleuwr, arddadlwr: vt,eirioíi, dadleuAdvolation, ad.vo.la'shun n, ymdyniadAdvolution, ad.vo.lii'shun n, ymdreigliadAdvoutry, ad.vfiw'tri n, godinebAdvow, ad.vuw' vt, haeru, gwirioAdvowee, ad.vdw.i' n, glwys tadogAerology, ê'r.ol'ö.jî n, awyrddysg, awyrAeromancy, ê'r'ö.man.sî n, awyrgoelAerometer, ê'r.om'î.tûr n, awyrbwysaiAerometry, é'r.om'î.trî n, awyrfeidraeth-Aeronaut^ ê'r'ö.nôt n, awyrydd, awyrdeithiwrAeroscopy, ê'r.os'kö.pî n, awyrnodiadAerostatic, ê'r.os.tat ik a, awyriaetholAerostation, ê'r.os.tä'shun n, awyryddiEsthetic,ls-thet'ik a, deiniol [iaeth.Afar, â.fâr' a, pell, hirbell, anghysbellAfeard. â.fì'rd' a, brawychus, ofnusAfer, ä'fûr n, gwynt y deau-orllewinAffability, af.â.bìl'î.tî, Affableness, afâ.bl.nesn, mwynder, tiriondeb, hynawsedd[foesAffable, af'â.bl a, mwyn, addfwyn, hy-Affabrous, a.f ä'brus a, cvfan, perffaithgwrthwynebus, croes. Adverse party Affair, a.fê'r' n. gorchwyl achosgwrthblaid. An adverse saying, gommeddperwyl. An affair of; ;importance,[drygfyd, ing mater o bwysAdversity, ad.vûr'sî.tî n, adfyd, cyni, Affear, Affere, a.fîY vt, sicrhau, sefydluAdvert, ad.vurt' vi, ystyried, dal sylw Affect, a.fekt' n, serch, teimlad ; nawsAdvertence, ad.vur'tens, Advertency, nwyd : vt, cyffroi ; ceisio ; ffuantuad.vur'ten.si n, ystyriaeth, sylwad, Affectation, af.ek.ta'shun, Affectedness,daliad sylw, golygiad ara.fek'ted.nes n, cymhendod, mursendod,Advertise, ad'vur.ti'z vt, hysbysu, cyhoeddi,coegdybmynegu [bysiad, cyhoeddiad Affected, a.fek'ted a, coegaidd [garAdvertisement, ad.yortiz.ment n, hys- Affectins, a.fek'tinoj a, cvnhvrfiol ; rhith-"7

;;AGG path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, twk=tookAffection, a.fek'shun n, cariad, serch;affeithiad, tuedd; clefyd haintAffectionate, a.fek'shun.at a, serehog,caruaidd, tyner[ffröusiddo ofhi, dychrynuAffective, a.fek'tiv a, teimladwy, cy-Affettuoso, a.fet.ü.ö'sö ad, yn dyner a Afresh, â.fresh' a

!!öre; läte, line, nö, mute; she, zh=:z azure; thin, thìs; j=dzh. ALEAggress, a.gres' vi, dechreu cynhen,ymosodAggression, a.gresh'un n, ymosodiad,dechreuad cynhen [y gynhenAggressor, a.gres'ûr n, ymosodydd, cwdAggrievance, a.gri'vans n, gofid, gormes,alaeth[poeniAggrieve, a.griv' vt, bhno, gormesu,Aggroup, a.grp' vt, crynoi, cydgasgluAghast, â.gast' «, syn, dychrynedigAgriculturist, ag.ri.kul'tshu.rist n, 11afurwr,Alcoholize, al'ko.ho.li'z vt, gwirfioamaethydd, ffermwrAground, â.grûnd' ad, ar lawr, ar dirAlcoran, al'ko.ran n, Beibl y Mahometiaid[fwdAgue, a'gii n, y cryd, y deirthion. Alcove, al-kov' n, ystafell nenfwd, cell-Tertian ague, cr} r d tridiau [aidd Alder, óTdûr », gwernen [eddwrAguish, a'güish a, crydol, crynoi, oer-Ali. à i. ! och ! aha ! wbAha, â.hâ' *, wfft ! haAhead, â.hed' ad, ym mlaen, o flaenAjar, â.jâr' ad, banner agoredAid, äd vt, cynnorthwy, nerthu, helpuAid, äd, Aidance, ä'dans n, porth, cymhorth,nawddAidant, ä'dant a, cynnorthwyolAid-de-camp, e.du.kong' n, gweinyddcadflaenwrAidless, ädles a, digymhorth, diborthAil, äl v, dolurio, poeni, gofidio [usAgile, aj'il a, ystwyth, esgud, heinyf,sionc[?i, bywiogrwydd Ailing, ä'ling a, doluriol, clafaidd, clwyf-Agihty, a.jil'î.tî, Agileness, aj'il.nes Ailment, äl'ment n, dolar, afiechydAgio, aj'î.b' n, y gwahaniaeth mewn Aim, äm v, annelu, amcanu, cyfeirio : n,cyfnewidwriaeth arian tramorcymmerydamcan, cyfeiriad, nodAir, e'r n, awyr, awel dygan, ; Agist, â.jist' vt, anifeiliaid ialaw : vt,bori ; casglu arianawyro, awj T ru; twymo, heulo. Airbuilt,Agistage, â.jis'täj, Agistment, â.jist'-disail, ffugiol, dychymmygol.ment n, tir porfa[dadleu Air-gun, awyrddryll. Air-shaft, mynedfaAgitate, aj'î.tät vt, cynhyrfu, aflonyddu;i awyr, mwndwllAiriness, ê'r'î.nes n, llonder, awynadAgitation, aj.î.tä'shun n, cynhyrriad;aflonyddwch[aflonyddwr Airless, ê'r'les a, di-a%vyr, cauedigAirüng, ê'r'ling n, coegyn, ysgentynAgitator, aj'î.tä.tur n, C)Tihyrfiwr,Aglet, ag'let n, pwyntel, olpaiAgminal, ag'mî.nal a, byddinolAirs, e'rz np, per donau ; coegddulliauAiry, ê'r'î a, awyrol, awelog ; coegffolAgnail, ag'näl n, corn; ewinor, ewinwasgn, rhodfa mewn eglwysAisle, i'l[tad Ait, ät n, ynysig mewn afonAgnation, ag.nä'shun n, carenydd o du Akin, a.kin' a, perthynol [mynorAgnition, ag.nish'un n, cydnabyddiaeth Alabaster, al'â.bas.tûr n, math o faenAgnize, ag.n'iz' vt, cydnabod, addef Alack, a.lak', Alackaday, a.lak'a.da i,Agnomination, ag.nom.î.nä'shun n, cyfatebiadoch fi[rodrwyddgeiriauAgo, â.gö' ad, cyn hynAlacrity, a.lak'ri.ti n, bywiogrwydd, pa-[awyddus Alamode, â.lâ.möd' ad, yn ol yr ai-ferAgog, â.gog' ad, yn chwannog, yn Alarai, â.lârm' vt, dychrynu; galw atAgonize, ag'o.niz vi, dirboeniarfau: n, ofh, dychryn; rhybudd,gwaedd, bloedd[rhybuddAgonistes, ag.o.niz'tiz n, ymdrechwi';cleddyfwrAlarum, â.lar'um n, gwaedd perygl,Agony, ag'ö.nî n, gloes, ing ;ymdrech Alas, â.ías' i, och ! och fi ! ahaAgrarian, â.grê'r'î.an a, arddwriaethol. Alb, alb n, gwenwisgmaesyddaidd, gwledig [cyfateb Albeit, ôl.bî'it c, er, er hyny, anllai, etoAgree, â.grî' vt, cytivno, heddyehu; Albion, al'bî.un n, hen enw PrydainAgreeable, â.grî'â.bl a, cyfatebol; Alcaic, al.ka'ik n, pennill Alcseusboddus[rwydd; hyfrydwch Alcaid, al.kad' n, enw swyddog yr HispaenAgreeableness, â.grî'â.bl.nes n, addas-[HispaenAgreement, â.gri'ment n, cytundeb,Alcavala, ahkav'a.la n, toll a delir yn yrcyfatebiadAlchemist, al'kem.ist n, un yn hòni yAgrestic, â.gres'tic a, gwledig ; taiogaidd gall droi meteloedd yn aur, uchfTeryllAgricultural, ag.ri.kul'tshii.ral a, a- Alchemy, al'kem.i n, uchfferylliaethmaethyddol[yddiaetb. Alcohol, al'ko.hol n, gwirf [gwirfiadAgriculture, ag'ri.kul.tshur n, amaeth- Alcohohzation, al.ko.hol.i.za'shun n,Aldei-man, ôl'dûr.man n. henadur, seii-Ale, iil n, cwrw. diod. heiddlvn9

'ALL path, fat, êre, met, mâ-rme, pin, ôrb, on, curve, cut, tvv=too, twk=took,Aleberry, äl'ber.î n, math o ddiod gymmysgedigAllaudable, a.ló'dâ.bl a, canmoladwy,[cwrw gwiwglod, clodwiwAleconner, al'kon.ur n, golygwr mesurau Alay, a.lä' vt, tymheru; cymmysgu;Alectryomancy, a.leck'tn.o.man.si n, llinaru: n, adwyn, eymmysgedig agceiliog-ddewiniaethun mwy gwertbiawr [deniad, llithiadAlegar, al'î.gâr n, cwrw surAllectation, al.ek.ta'shun n, hudiad,Alehouse, äl'hûs (alehouses, äl'hû-Allegation, al.î.gä'shun n, haeriad; dadlziz) n, cwrwfdy, diotty, tafarnAlembic, a.lem'bik «, math o ddystyll-Alength, â.length' ad, yn ei hyd [lestrAlert, â.lûrt' a, bywiog, heini. gwyliadwrus[hoewderAlertness, â.lûrt'nes n, bywiogrwydd,Alewife, äl'wi'f n, tafarnwraigAlexandrine, al.eg.zan'drin n, Hindi yncynnwys deuddeg sillAlexipharmic, al.eks.i.far'mik. Alex-Allatrate, al'â.trät vt,cyfarth, difrioAllege, a.lej' vt, hbni, haeru, gwirioAllegeable, a.lej'â.bl a, traethadwyAllegiance, a-lí'jî.ans n, fiyddlondeb i'rllywodraeth[dammegolAllegorical, aU.gor'i.kal a, arall egol,Allegory, al'tgor.i n, aralleg, cyflfelyb-Allegro, al.î'grö a, ynfywiog [iaethAlleluja, al.i.lü'yâ it, moliant i DduwAlleviate, a.li'vi.at vt, ysgythhau, esmwytho,esmwythSual.eks.i.ter'ik a. eyfareddol rhag Alleviation, a.li.vi.a'shun n, ysgafhhfiditeric,gwenwyn [llythyrenol. alsawdd Alley, al'i n, rhodfa ; heol gulAlgebra, al'gî.bra n, alsoddeg, rhyfyddeg AUnallowtide, ól.hal'ö.t'íd n, calan gauafAlgebraic, al.ji.bra'ik, Algebraical, aljî.brä'î.calAlliance, a. li'ans n. cyt'athrach. cynghrairAlliciency, a.lish'en.sî n, attyniad. swyna, aJsoddolAÌgebraist, al'ji.brä.ist n. alsoddegyddAlgid, al'jid a, oerllyd, fferllydAllied, a.l'íd' a, cytathrachol, cynghreiriol,cyfunedigAlgor, al'gôr n, oerfel,Alligation, al.î.gä^shun n, cydglymiadAlgidity.'al.jid'î.tî,oerni, anwydAlligate, al'î.gät vt, cydglymuAlgorithm, algorithm n, rhifyddiaeth Alligator, al'î.gä.tûr n, crocodil, addancAlias, ii'li.as ad, neu, yn amgenToAllision, a.lizh'un n, cyd-daro, cyttaroAlliteration, a.lit.u.rä'shun n, cydlythyreniadAlibi, al'î.bî n, lie arall. prove analibi, profi absennoldeb [hyfaeth[eyd-ddodiadAllocation, n, gosodiad,Alible, al'i.bl a, maethlawn, maethus.al.o.kii'.shunAlien, ä'lî.en n, allwlad, alltud, estronAlienable, ä'lî.en.â.bl a, trosglwyddadwyAllocution, al.o.kii'shun n, cyfarchiad iarall[rhyddAllodial, a.lö.'dî.al a, breninol,annibynol,Alienate, ä'lî.en.ät vt, dyeithro; trosi,arallu: a, estronol, dyeithrAllodium, a.lö'dî.um n, rhydd-feddiantAllonge, a.lunj' n, gwth neu gais ag artAlienation, ä.lî.en.ä'shun n, aralliad,trosiad, gwerthiadvt, gosod, penodi, cyfranuAllot, a. lot'Alight, â.lì't' vi, disgyn, dyfod i lawr Allotment, a.lot'ment n, cyfran, dawg,Ahke, a.l'fk' ad, yn debyg, yn gyffelyb, darn o dir[t^ngunddull, cymmaeth[bwyd Allow, a.lû' vt, caniatäu; goddef, gos-Aliment, al'î.ment n, maeth, lluniaeth, Allowable, a.lû'â.bl a, goddefol, caniataol,Alimental, al.î.men'tal, Alimonious, alî.mö'ni.usgoddefadwya, maetholAllowance, a.lfuv'ans n, goddefiad ; dognAlimony, al'î.mun.î n, maeth; rhan Alloy, a.lôí' 11, adwyn o is werth }m gymmysgediggwraig wedi ysgar heb achos cyfreithlawnag aur, arian, &c, er euca'ledu : vt, cymmysgu meteloeddAliquant, al'i.kwant a, anghydrif Allubescency, al.ü-bes'en.sî n, parodrwyddAliquot, al'i.kwot n, cydniferAlish, ii'lish a, cwrwaiddAllude, a.liid' vi, cyfeirio, cyffelybuAlive, a.li'v' a, byw, yn fyw, bywiog, sionc Alluminate, a.lü'mî.nät vt, addurno,Alkahest, al'kalhest n, ardnvy thgwychu[lli^ddAlkali, al'ka.li n, gwrthsurAlluminor, a.lü'mî.nûr n, paentiwr,Alkaline, al'ka.lin a, gwrthsuraidd Allure, a.lii'r' vt, hudo, denu, lhthioAlkermes, al.kur'miz n, cyffaith grawn Allurement, a.lii'r'ment n, hudoliaethkermesAllusion, a.lii'zhun n, cyfeiriad; awgrymAll, ôl a, oil, holl, pawb, y cwblAllusive, a.lii'siv a cyffelvbol; cvfeiriol10

ôre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, THis;=j=dzh. AMBAlluvium, a.lii'vi.um re, ysbwiial agludir Although. ôl.THò' ad, er, pe, cyd bogan ddwfr\_vt, ymgyfathrachu Altiloquence, al.til o.kwens re, chwyddiaith[uchfesuriada.l'i' ; Ally, n, cynghreiriad cyfaill; car:Almacantar, al.ma.kan'tur re, cylch yn Altimetry, al.tim'î.trî re, uchfeidraeth,cyfochroli'r terfyngylchAltisonant, al.tis'ö.nant a, uchelseiniolAlmanac, al'ma.nak re, amseroni, dyddlyfr.Altitude, al'tî.tüd n, uchder, uchelderAlmanac-maker, amseronydd Altogether, ôl.t.geTH'ûr ad, yn hollol,Almandine, al'man.di'n re, math o faen gyd, yn llwyr, yn gyfan-gwbligwerthfawro lestr a arferirAlmighty, ôl.mi'tî a, Hollalluog : re, DuwAludel, ai'ü.del re, mathmewn ffeiylhaethAlmond,* â'mund n, ffrwyth y pren Alum, al'um re, allawg, alwmalmon. Almonds of the throat, chwarenauAluminous, â.lü'mî.nus a, allogaidd, al-y gwddfymaidd[gwenynfaAlmoner, al'mun.ûr re, elusenwrAlveary, al'vî.ur.î re, gardd wenyn,Almonry, al'mun.rî, Amry, âm'rî re, Always, oTwaz, ad, yn wastadol, bobelusenfaamsersennol Be)Almost, ôl'möst ad, ym mron, agos,braidd, o fewn ychydig, prinAlms, amz re, elusen, cardod, cardawd. anwyldebhawddgai-wch,[yn egn'iolAlms-deeds, elusenau. Alms-house, Amain, â.män' ad, â'r holl egni, yn"lew,elusendy, ysbyttyAmalgam, â.mal'gam re, coi-fforiad adwynauAloes, al'oz re, sudd pren alwsAloetic, al.o.et'ik a, alwsaiddAloft, â.loft' ad, yn uchel, fry, i fyny[gu adwynauAlogy, al'ö.jî re, afresymoldeb, ynfydrwyddAmandation, â.man.dä'shun re, cenad-[ nun wriaeth[fenydd geiriau arallAlone, â.lön' a, imig, unigol, wrtho ei Amanuensis, â.man'ü.en.sis re, ysgri-Along, â.long' ad, ym mlaen; bellach. Amaranth, am'â.ranth re, blodau ammor,Along-side, wrth ochr y Honganfarwaint[aiddAloof, â.lf' ad, o bell, o hirbellAlopecy, al'ö.pî.sî re, syrthiad y gwalltAloud, â.lûd' ad, jn uchel, yn grochAmaranthine, am.â.ran'thm a, ammor-Amaritude, â.mar'î.tüd n, chwei-wderAmass, â.mas' vt, casglu, croni, pentyruAlpha, al'fâ re, y llythyren gyntaf yn yr Amassment, â.mas'ment re, pentyriadeçwyddor RoegAlphabet, al'fâ.bet re, yr egwyddorAmate, â.mät' vt. dycmynu, arswydoAmateur, â.mâ.tûr' re, carwr y celfydd-Alphabetical, al.fa.bet'i.kal a, egwydd- Amatory, am'â.tur.î a, serchlawn [ydauAlpine, al'p'in a, mynyddig [oraidd Amaurosis, am.ô.rö'sis re, gwendid golwgAlready, ol.red'î ad, eisoes, yn barod, Amaze, a.maz' vt, synu, rhyfeddu ; braAVychu,cyn hyn, o'r blaenAlso, ôl'sö c, hefyd, yn yr un modd irdanguAmazement, a.maz'ment re, syndod, aruthredd,Altar, ôl'tûr, re, allor, b^Tdd y cymmunbraw[garwenAltaraçe, ôl'tur.äj re, yr offrwm Amazon, am'a.zun n, gwraig aidd,Alter, ol'tûr v, newid, aralluAlterable, ôl'tur.â.bl a, nemdiadwyAlterant, ôTtur.ant a, new-idiolAmbages, am.bii'jiz re. cylchymadroddAmbassador, am.bas'â.dûr re, prif genadwr,negesyddAmbassage, am'bas.iij re, cenadwriAlteration, ôl.tu.rä'shun n, newidiad,cyfne-nàdiad [gweithio yn raddol Amber, am'bûr re, gwefr, elydrAlterative, ol'tu.ra.tiv re, cyffer yn Ambergiis, am'bfu-.gris re, ambyi-Altercate, ôl't ur.kat vi, ymeirio, ymgecruAltercation, ôl.tûi\kä'shun re, ymryson,ymddadleuadAlternate, ôl.tûr'nät a, cylchynol, bobyn ail :v, newid bob yn ailAlternation, ôl.túr.nä'shun re, cylchyniadAlternative, ol.tur'na.tiv re, dewisiad oun o ddau beth, dewisAlthea, al.thí'â re, prysgen flodeuawlAm, am vi, wyf, ydwyf. (Amser pre-Amability, ä.mâ.bil'î.tî re,Amalgamate, â.mal'gâ.mät vt, cymmys-Amand, â.mand' vt, anfon, gyru ymaithAmbidexter, am-bî.deks'tûr re, un deheuigo bob Haw; un dauwynebog;dyhinmAmbidextrous, am.bi.deks'trus a, cyflawiog;dauwjmebogAmbient, am'bî.ent a, amgylcholAmbigu, am'bî.gü re, dysglaid o gymmysgedddyeitlu- [ aeth ; nrwysderAmbiguity, am.bî.gü'î.ti re, ammheu-11

A':ANA path, fat. ëre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, twk=took;Ambiguous, am.big'ü.us a, ammhëus; Amity, am'í.tí n, cariad, cyfeillachmwys; arbetrusolAmmonia, a.mö'nî.â n. math o wrthsurAmbiguousness, am.big'ü.us.nes n, annilysnvydd,Ammonium, a.mö'nî.ûm n, math o ad-mwysder [petrusiaeth wyn[rhyfelAmbiloquy, am.bil'o.kwi n, annilysiaeth, Ammunition, am.ü.nish'un n, arhvyAmbiloquous, am.bil'o.kwus a, ammheuol,Amnesty, am'nes.ti n, deddf ebargofiadpetrusol[iad troseddauAmbit, am bit n, amgylchedd, cylchyn- Amomum, â.mö'mum n, math o ffrwythAmbition, am.bish'un, Ambitiousness, Among, â.mung', Amongst, â.mungst'pr, ym mhhth, ym mysg, rhwngam.bish'us.nes n, uchelgais, ucheldrem[awyddus Amorist, am'ö.ríst n, cariad-fabAmbitious, am.bish'us a, ucnelfrydig, Amorous, am'ö-rus a, careugar ; anlladAmbitude, am'bî.tüd n, cylch, cwmpas Amort, â.môrt' a, digalon, trwm, pruddAmble, am'bl vi, rhygyngu : n, rhygyngiadAmount, â.mûnt' n, cyfanswm, swm[duwiau vt, cyrhaedd, cynnyddu. [waithAmbrosia, am.brö'zhî.â n, bwyd y Amour, ä.m'r' a, anllad, serch, nwyf-Ambrosial, am.bro'zln.al a, per, hyfryd; Amove, a.mwv' vt, symmud ; diswyddoAmbry, am'brî ??, bwytty. cardotty Amphi-, Amj>h- px, yn arwyddo dauAmbulation, am.bü.lä'shun n, rhodiad, Amphibious, âm.fib'yus a, deu-elfenog,cerddediad[aramredol cyntefinAmbulatory, am'bü.lä.tur.î a, rhodianol, Amphibology, am.fî.bol'ö.jî n, mwysiaith.Ambury, amT)u.rî n, dafaden waedlydmwysair[ieitholar geffylAmphibolous, am.fib'ö.lus a, mwys-Ambuscade, am.bus.kad', Ambush, am'- Amphisbama, am.fis.bí'nâ n, amwibonbwsli n, cynllwyn, cynllwynfa, rhagodfa;Amphiscii, am.fish'yi -n, trigolion y cylchcadbwll [gwlyb-llosgiad poeth[reudy. chwareui'aAmbustion, am.bust'shun n, llosgiad, Amphitheatre, am.fi .thî'â.tûr n, chwa-Amel, am'el n, arliw, barnaisAmphora, am'f ü-rá n, math o ddiodlestrAmelcorn, am'el.korn n, gwenith FfrengigAmple, am 'pi a, helaeth, mawr, eang;[gwelläu cyflawn[llawnderAmeliorate, â.mî'lî.ü.rat vt, diwyllio, Ampleness, am'pl.nes n, helaethder,Amen, ä'men' ad, yn wir; boed felly Ampliation, am.plí.ä'shun, Amplification,Amenable, â.mî'nâ.bl a, atebol, cyfrifolam.plif.i.ka'shun n, helaethiadAmenance, am'en.ans n, ymddygiad, Amplify, am'pli.fi vt, chwanegu, eangu,agwedd[ divvy2Ì0 taenu, lledu[eangderAmend, â.mend' v, adgyweirio, gwelläu Amplitude, am'plî.tüd n, helaethnvydd,Amendment, â.mend'ment n, divvygiad. Amputate, am'pü.tät vt, tori aelod,gwellâd[rwydd amdori[iadAmends, a.mendz' np, iawn, boddlon-Amenity, ä.men'î.tî n, hyfrydwch lieAmerce, â.mîirs' vt, dirwyoAmercement, â.mûrs'ment n, dirwy,camhvrw[fawrAmethyst, am'î.thist n, maen gwerth-Amiable, ä'mî.â.bl a, hawddgar, prydweddol,serchus[ystinosAmianthus, am.i.an'thus n, math o faer.Amicable, am'i.ka.bl a, caredig, hygar,hvnaws, cyfeiUgarLg 7 1 sAmice, am'is n, pilyn isaf yr ofl'eren-Amid, â.mid', Amidst, ft. midst' pr. yngnghanol, ym mhlith, plith, ym mysg,rhwng"[warthusAmiss, â.mLs' ad, ar fai, yn feius, ynAmission, â.mish'un n, colled, coll. difuddiadAmit, â.mit' vt. golhvng ymaithAmputation, am.pü.tä'shun n, amdor-Amulet, am'ii.let n, swyn-gyfareddAmuse, a.miiz' vt, difyru ; hudfoddioAmusement, a.miiz'ment n. difyrweh,digrifwch[boddhäusAmusive, a.mu'siv a, difyrol, hyfryd,Amygdalate, â.mig'dâ.lät a, almonaiddAn, an a.—Anabaptist, an.â.bap'tist «, ail-fedyddiwrAnacamptic, an.a.kamp'tik a, adlamol,adlewyrehiolAnacathartic, an.a.ka.thar'tik n, meddyginiaethgyfogolAnachorete, an.ak'o.ret, Anachorite, anak'o.r'itn, meudwv [arfrudiaethAnachronism, an.ak'ro.nizin n. cam-Anaclastics. an.a.klas'tiks n, pelldremiaeth[dull AnacreonAnacreontic, an.ak.ii.ontik a, vn ol12

;:haolore; late; line, no, miite she,=zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. AN IAnadiplosis, an.â.dì.plö'sis n, ail-ddybliad;ail-roddiadAndante, an.dan'tî ad, yn gymmedrol acAnd, and c, a, ac [eglurAnagogical, an.fi.goj'i.kal a, dirgelaidd Andiron, an'd'í.ûni n, brigwn, gobedAnagram, an'â.gram n, traws-symmudiadUythyrenau[awduron Anecdote, an'ek.dot n, hanesyn, chwedlAndrogynal, an.droj'î.nal a, deurywiolAnalects, an'a.lekts n, pigion o amryw Anemography, an.î.mog'râ.fì n, gwynt-Analeptic, an.a.lep'tik a, adferol, cryf-Analogical, an.â.loj'î.cal, Analogous,â.nal'ö.gus a, cyfatebol, tebygAnalogy, â.nal'ö.jî n, cyffelybìad; cyfatebiadAnalysis, a.nal'î.sis (analyses, â.nal'îsîz)n, dadansoddiad, dadglymiadAnfractuous,Analytic, an.a.lit'ik, Analytical, an.âlit'i.kala, dosranol[dyfynuAnalyze, an'a.l'iz vt, dattod, dansoddi,Anamorphosis, an.â.môr'fö.sis n, anirurfedigaethAngehc, an.jel'ik, Angehcal, an.jel'îkalAnanas, â.nä'nas n, afal pinwyddena, angylaidd[cerddAnapaest, an'â.pest n, math o fydr cerdd Angelot,Anaphora, â.naf'ö.râ n, brawdd-addurn Anger, ang'ûranjî.lotn, dig,n, mathdigter,ogwg,offerynllid :Anarch, an'ark n, terrysgAvr, anllywod^Tanfoddlonivt, digio, llidio,Anarchy, an'ar.ki n, teifysg ; annhrefn, Angiography, an.jî.og'râ.fî n, darluniadaflywodraeth gwrthdeyruedd,Anasarca, an.a.sar'ka n, dyfrglwyfo lestri y coi^fFAngle, ang'gl n, ongl, congl, cornel,Anastrophe, â.nas'trö.fì n, newidiad trefh genwair : vi, genweirio, pysgotanaturiol geiriau[melltith Anglesey, ang'gl.sî n, Mon, Ynys MonAnathema, â.nath'ì.mâ n, esgymmuniadAnathematize, a.nath'i.ma.tiz vt, esgymmuno;rhegu[arlogAnatocism, a.nat'o.sizm n, llog ar log,Anatomical, an.a.tom'i.kal a, difyniadol,difynol[difynwi-Anatomist, â.nat'ö.mist n, difynydd,Anatomy, â.nat.'ö.mî n, difyniaeth ysgerbwd[tors, hynafiaid, teidiauAnemone, â.nem'ö.nî n, llysiau'r gwyntAnemoscope, a.nem'o.skop n, gAvyntfesuryddAnent, â.nent' ad, gyferbyn, ar gyferAneurism, an'u.rizm n, eangiad rhedwelyAnew, â'nü' ad, o'r newydd, eilwaithan.frak'tshli.us a, tröedig,dyrusAngel, än j el n, angel; cenad; ansawd;hardd ; hen ddarn o arian gwerth 6s. 8c.Anglicise, ang'gh.si'z vt, Seisnigo, troi i'rSeisonegAnghscism, ang'gli.sizm n, SeisnigaethAngober, ang'gö.bûr n, math o beranAngry, ang'grî a, dig, llidiog, digllawn.To be angry, digio[cystuddAnguish, ang'gwish n, mg, gloes,dirboen,Angular, ang'gü.lûr, Angulous, ang'-gü.lus a, onglog, conglogAngulated, ang'gü.lä.ted a, ongledigAngust, ang.gust' a, cul, cyfyngAncestor, an'ses.tûi' n, cyndad. Ances-Ancestral, an'ses.tral a, hynafaidd, cenedlawl[gwelygordd Angustation, ang.gus.tä'shun n, culni,Ancestry, an'ses.tri n, achau, bonedd, cyfjmgder[difryg anadlAnchor, ang'kur », angor; vt, angori, Anhelation, an.hî.lä'shun n, dyheuad,bwrw angor. Anchor-smith, gof angorionAnhelose, an'hî.lôs a, allan o anadl[angordreth Aniented, an'yen.ted a, diddymiedigAnchorage, ang'ko.raj n, angorfa Anüity, â.nifî.tî n, gwracheiddrwyddAnchoret, ang'ko.ret, Anchorite, ang'ko.r'it n, meudwy, ancr [bychainail fabandodAnimadversion, an.i.mad.vur'shun »,Anchovy, an.tsho'vi n, matla o forbysg sylwad, ystyriaeth, beuniadaeth ; ceryddAncient, än'shent a, hen, hirhoedlogi[ol, sylwiadoloesol: », llumanwr. Ancients, hynafiaid,Animadversive, an.i.mad.vfu-'siv a, barn-hynaif, tadau. Ancient of Days Animadvert, an.i.mad.vurt' vt, bamu,Hen Ddihenyddsylwi ; ceryddu, beioAnciently, änshent.lî ad, gynt, yn y Animal, an'î.mal n, anifail, mil, milyncynfyd[bonedd, achau a, eneidiol, bywiol, nwyfblAncientry, än'shen.trî n, hynafiaeth, Animalcule, an.i.mal'kul n, milyn anweledigi'r llygad [imalculeAncillary, an'sil-ur.i a, gwasanaetholAnkle, ang'kl o, tì'. r, migwi'nAnimalcula, an.i.mal'kii.la np. — An-13

:ANT path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, Orb, on, curve, cut, t\v=too, twkrrtook;Animality, an.ì.mal'î.tî n, eneidiolrwydd. Anonymous, â.non'î.mus a, anadnabyddus,bywydAnimate, an'î.mät a, byw, dienwbywydog: Anorexy, an'o.rek.si n, anchwant at fvvydvt, bywhau, cefnogi, calonogiAnimation, an.î.mä'shun/i, bywhâd,bywAnother, an.uTH'ûr a, arall, un arall,nid yr uniogrwydd[nogaethol Ansated, an'sä.ted a, dolenog, carnogAnimative, an'i.ma.tiv a, bywhaol, an- Answer, an'sûr vt, ateb ; cyfateb : n, ateb,Animose, an'î.mös a, poethlyd, gwresog atebiad; dadbrawfAnimosity, an.î.mos'î.tî n, gelyniaeth,easineb, dygaseddAniseed, an'î.sîd n, gwewyrlys, had anisAnker, ang'kur n, barilan deg galwynAnkle, ang'kln%n, migwm, fíer, asgwrn yAnnalist, an'al.ist n, hanesydd blynyddolAnnals, an'alz np, blwyddol hanesiontarctic pole, pegwn y deAnte- px, cyn, o flaen, rhag- [flaenuAnnats, an'ats np, blaenffhvythau, cyngnwdAntecede, an.tî.sîd' v, blaenori, rhag-Antecedence, an.tî.sî'dens n, blaenafiaethAnneal, a.nü' vt, tymheru gwydr; pobi Antecedent, an.tî.sî'dent n, rhagflaenor,Annex, a.neks' vt, cyssylltu, cynnodi blaenor : «, blaenorol, blaenfedAnnexion, a.nek'shun, Annexation, anek.sa'shunAntechamber, an'tí.tshäm.bur n, rhag-n, cyssylltiad, cyfrwymiad,[yddystafellatddodiad[dinystrio Antecessor, an.tî.ses'ûr n, rhagarwèin-Annihilate, a.n'í'hî.lät vt, diddymu, Antedate, an'tî.dät vt, rhagddyddioAnnihilation, a.n'í.hì.lä'shun n, diddymiad,Antediluvian, an.tî.dî.lu vi.an a, cyn ydiddymiantdylif. o'r cynfyd[bychanAnniversary, an.i.vur'sur'i n, cylchwyl :a, blynyddol, blwyddol [aiddAnnolis, an'ö.lis n, ymlysgiad Americ-nawn, bore[y bydAnnotation, an.ö.tä shun n, nodau eglurhaol,Antemundane, an.tî.mun'dän a, o flaensylwadau[esboniwi Antepast, an'tî.past n, blaenbrawf, byr-Annotator, an'ö.tä.tûr n, nodiedydd. bryd[ond dwyAimounce, a.nûns' vt, dadgan,cyhoeddi Antepenult, an.tî.pî.nult' n, y sill olafAnnoy, a.nôî' vt, drygu, niweidio ; bhno Antepileptic, ant.ep.i.lep'tik a, gwrthddirgrynawlAnnoyance, a.nôì'ans n, aflonyddwch,sarhâdAnterior, an.tî'r'î.ûr a, blaenorol, cynAnnual, an'ü.al a, blynyddol, blwyddol Anteriority, an.tî'r.î.or'î.tî «,blaenoriaethAnnuitant, a.nü'î.tant n, un a hawl Anthem, an 'them n, mawlganganddo i dâl blynyddol [blynyddol Anthology, an.thol'ü.jî n, blodeugerdd,Annuity, a.nü'î.tî n, dogn neu dâl blodeulyfr[ddysgAnnul, a.nul' vt, didd)TTiu, dilè'u, dirymu Anthropology, an.thrö.pol'ö.jî n, difyn-Annular, an'ü.lûr a, cnvn, modrwyaidd Anthropophagi, an.thrö.pof â.j î np, bwytawyrAnnulet, an'ii.let n, modrwyig ; addurn-dynion[ddysggerfiad bychan o gylch colofn archAnnumerate a.nü'mur.ät vt, rhifo, cyfrifAnnunciate, a.nun'shi.Lit vt, hysbysu,dwyn cenadwri[archiadAnnunciation, an.un.sî.'á'shun n, cyf-Anodyne, an'ö.d'ín n, esmwythäydd,llinarydd : a, esmwythaol, llonyddolAnoint, â.nôînt' vt, iro, eneinioAnomalism, a.nom'a.lizm, Anomaly, â-nom'â.lî 11, anghyfartaleddAnomalous, â.nom'â.lus a, anghydredol,direol, afreolaiddAnomy, an'ö.mî n, anghyfraith, annhrefnAnon, â.non' ad, yn fyr, yn fuan, yn y manAnswerable, an'sûr.â.bl a, atebol, cyfi-ifolAnt, ant n, morgrugyn, mywionynAntagonist, an.ta^'ü.nist n. gw'rthwynebwr,gwrthblaid [hanol eiriadAntanaclasis, ant.an.a.kla sis n, gwa-Antarctic, an.tark'tik a, deheuol. An-Antelope, an'tî.löp n, math o garwAntemeridian, an.ti.mî.rid'yan n, cynAnti-, Ant- px, gwrth, yn erbynAntic, an'tik a, hen, digrif, gwatwaraiddn, ysgentyn, ystumiwr. Antics,castiau digrif, munudiauAnthroposophy, an.thrö.pos'ö.f 1 n, dynol-Anthypnotic, an.thip.not'ik a, gwrthgysgawlAntichrist, an'ti.knst n, anghristAntichristian, an.ti.kris'tshan a, gwrthgristiol,anghristaiddAnticipate, an.tis'î.pät vt, rhagachub,dysgwyl, blaenbrofi, rhagweledAnticipation, an.tis.î.pä'shun n, blaenbrofiad,rhagfwynhad. dvsgwvhad14

';jre ; lüte, line, nö, mute ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. APOAnticlimax, an.ti.kl'i'maks a, graddddisgyniadAnticonvulsive, an.ti.kon.vul'siv agwrthddirgrynolAnticor, an'ti.kor n, clwyf yr ysgyfaint der, trymfryd[awyddusAntidotal, an'tî.dü.tal a, gwrtliwemvynol Anxious, angk'skus a, pryderus, gofalusAntidote, an'tî.döt n, meddyginiaeth Any, en'î a, un, unrhyw, neb, rhyw,rhag gwenwyn, &c.[ynol nebawd, dimAntifebrile, an.ti.feb'ril gwrthdwym- Anywise, en'i.wiz ad, mewn rhyw ddulla,Antilogy, an.til'ö.jî n, gwrthddywediadAorist, ä'ö.ristre, enw amser am'mhenodolmewn awdwr [gwrthdeymiol Aorta, ä.ôr'tâ n, y rhedwely fawrAntimonarchical, an.tî.mö.nâr'kî.kal a, Apace, â.päs' ad, yn man, ar ffrwst, ar frysAntimony, an'tî.mun.î n, math o adwyn Apagogical,ap.â.goj'î.kal«,gwyrgyrchîolAntinomian, an.tî.nö'mî.an n, antinomiad,Apart, â.pârt ad, o'r neilldu, ar wahangwrthddeddfiadApartment, â.pârt'ment n, rhandy, ys-Antinomy, an'tî.nö.mî n, gwrthddywediadtafellrhwng dwy ddeddfApathetic, ap.a.thet'ik a, dideimladAntipathy, an.tip'â.thî n, gwrthnaws; Apathy, ap'â.thî n, annheimlad ; syrthnicasineb[gwrth-heintiolAntipestilential, an.tî.pes.tUen'shal a,Antiphone, ad.tif'ö.nî n, atebgerdd, atebgânAntiphrasis, an.tifrâ.sis n, gwrtheiriaidAntipodes, an.tip'o.diz n, gwrthdraedwyrAntipope, au'tî.pöp n, gwrthbabyddAntiquarian, an.tîJcwê'r'î.an, Antiquary,an.ti.kwe'r.i n, hynafiaeth [ddymu pen, copa, cribAntiquate, an'ti.kwiit vt, heneiddio ; di-Antique, an.tik' a, henaidd, oedranus,Aphelion, â.fî'lî.un n, y rhan bellaf oddiwrth yr haul o gylchdro y planedhynod: n, henbeth, gorhenyn, henwaithAphorism, afo.rizm n, gosodedigaeth,piif-reol, call-chwedlAntiquity, an.tik 'wî.tî n, hynafiaeth, yr Apiarian,amser gynt. Antiquities, hvnafiaethau,hynafion[cyhydeddAntiscii, an.tish'yi" n, trigolion dau du yAntiscorbutic, an.ti.skor.bu'tik a, darhagyllwgAntiseptic, an.tî.sep'tic n, gwrthfraenolAntispasmodic, an.ti.spaz.mod'ik a,gwrthwrystaiddAnti splenetic, an.ti.splen'i.tik a, da rhagy ddue^wst[cerddAntistrophe, an.tis'trö.fì n, ail DennillAntistrumatic, an.ti.strw.mat'ik a, darhag y manwynau, gwrthfanwynAntithesis, an.tith'î.sis (p antitheses,an.tith'i.siz) n, cyferbyniaethAntitrinitarian, an.tî.trin.î.tê'r'î.an n,gwrthdrindodiad : a.gwrthdrindodaiddAntitype, an'tî.fíp n, gwrthhm, gwrthgysgod[y frech losgAntivenereal, an.ti.vLni'r'i.al n, da rhagAntlers, ant'lûrs np, cyrn y carwAntceci, an.ti's'i n. gwrthdrigolionAntonomasia, an.tö.nö.mä'zhí .â n, gwrthenwadAntre, an'tfìr n, ogof, lloches, ffauAnvil, an'vil n, eingion. Anvil-stock,cyff eingionAnxiety, ang.z'i'i.ti, Anxiousness, angk'-shus.nes n, pryder, gofal, anesmwyth-Ape, äp n, ab, epa, gwrab; dynwaredydd:vt, dynwared, amreduApepsy, â.pep'sî n, treuhad, afreolaiddAperient, â.pî'r'î.ent a, rhyddhaolApertion, â.pûr'shun n, agoriad mynedfaAperture, ap'ûr.tshü'r n, Wlch, twllApetalous, â.pet'â.lus a, heb ddail blodauApex, a'peks (apices) n, blaen, pwynt,a.p'i.ê'r'î.an a, cadwr gwenyn,gwenynwrApiary, ä'pî.ur.î n, gwenynlle, gwenynfaApices, ap'i.siz np.—ApexApish, ä'pish a,gwrabaidd, dynwaredol,[digrifwchffolApishness, â'pish.nes n, coegedd, ffol,Apo-, Ap- px, oddi wrth, ymaithAplustre, â.plus'tûr n, math o fanerApocalypse, a.pok'a.lips n, dadguddiad,gweledigaeth[guddiadolApocalj-ptical, a.pok.a.lip'tLkal a, dad-Apocope, â.pok'ö.pî n, toriad ymaith ysill olaf[mhëusApocrypha, a.pok'n.fa np, llyfrau am-Aprocryphal, a.pok'ri.fal a, anawduredig,ammhëus[osiadolApodictical, â.pö.dik'tî-kal a, arddang-Apodixis, ap.o.dik'sis n, prawf, arddangosiadApogee, ap'ö.jî n, y rhan bellaf o gylchdroyr haul neu blaned oddi wrth yddaiar[nodApogiatura, â.pö.jî.â.tü'r'â n, addurn-Apologetical, ap.ol.o.jet'i.kal a,esgnsodol,ymddiffynol15

;;APP path, fat, err, met, iiifi-rine. pin. ôrb, on, curve, cut. t\v=too, twk=took;Apologist, â.pol'ö.jist n, diheurydd, amddifiynyddApostleship, â.pos'l.ship n, apostoliaethApostolic, a.pos.tol'ik a, apostolaiddApostrophe, â.pos'trö'fî n, sillgoll (')Apothecary, a.poth'i.kur.i n, cyfferiwrApothegm, ap'o.them n, doethair, diarebApotheosis, ap.ö.thî'ö.sis n, dwyfgyssegriadApozem, ap'o.zem n, trwyth, isgell, diodAppal, a.pôT vt, dyehrynu, digaloni, synuAppalment, a.pôl'ment n, arswyd, braw,dyddelwadApparatus, ap.â.rä'tus (p apparatus)Aj)pellation, ap.e.lä'shun n, enwad,galwad; enw, titlAppellative, a.pel'a.tiv n, enw cyffredin:Apologize, a.pol'o.j'iz vi, amddiffyn, dihenro;esgusodia. enwedigol, galwedigolApologue, ap'ö.log a, chwedl, moeswers Append, a.pend vt, crogi with, cydio;Apology, fi.pol'ö.jî n, diffyniad. esgusawd cymmodi, attodi[attodiadApomecometry, ap.ö.mî.ìtom'î.trî n, pellfesuriaethAppendage, a.pen'daj n, ychwanegiad,[tynu ymaith llysnafedd Appendant, a.pen'dant n, cydiad: a,Apophlegmatic, ap.o.fleg.mat'ik a, yn glynol[attodiApophthegm, ap'ii.them n, doethair, diarebAppendicate, a.pen'di.kiit vt, cyssylltu.[lys mud Appendix, a.pen'diks (p appendices, a-Apoplectic, a.po.plek'tik a, o natur par- pen'di.siz) n, attodiad. ychwanegiadApoplexy, ap'ö.plelt.sî n, parlys mud Appertain, ap.ûr.tän' w', perthynu. deirydApostacy, â.pos'tâ.sî n, gwrthgiliad. Appertinent, a.pûr'tî.nent o, perthynoígwrthgwymp[gwympwr Appetence, ap'î.tens n, awydd, blysApostate, â.pos tät n, gwrthgihwr,gwrth- Appetibility, ap.et.î.bil'î.tî n, awydd.Apostatize, a.pos'ta.tiz vi, gwrthgilio cnwennycholdeb[mono]Aposteme, ap os.tim n, math o gomwyd Appetible, ap'î.tî.bl a, chwennychol, dyneugrawniad[casglu Appetite, ap'î.t'it n, awydd; chwantApostemate, â.pos'tî.mät vi, crawnu, bwyd, bwydflys[fori, mawryguApostle, â.pos'l 11, apostol, cenadApplaud, a.plôd' vt, canmol, moli. eíod-Applause, a.ploz' n, clod, canmoliaeth,moliantApple, ap'l n, afal. Apple of the eye,canwyll llygad. Apple-yard, perllan,afallachApplicable, ap'li.ka.bl a, cymhwysiadolApplicant, ap H.kant n, gofýnwr, "deisyfwr;cymhwysyddApplication, ap.h'.ka'shun n, cymhwysìad,eyfaddasiad, cyflead, cais; ymroad[ymroawlApplicative, ap'li.ka.tiv a, cyfaddasol;n, offer, arlwy [engaf Apply, a.pli" v, cymhwyso; ymosod,Appanage, ap'â.näj n, tir i'r plant ieu- ymroi[penodi, dogni, penuApparel, a.par'el n, dillad, gwisgiad, Appoint, a.pôînt' vt, gosod, trefnu. nodi,trwsiad : vt, dilladu, trwsio, addumoApparent, a.pé'r'ent a, ymddangosiadolAppointment, a.pôint'ment n, gosodiad,trefniad, penodiad; cytundebavnlwg, eglurApportion, a.pö'r'shun vt, dogni, eyfranuApparition, ap.â.rish'un n, drychiolaeth; Appose, a.poz' vt, holi, chwihoysbryd; ellyll[iwr Apposite, ap'o.zit a, cymhwysiadol, cyfaddasApj)aritor, a.par'î.tûr n, rhingyll, gwys-[eyfladdiadAppay, á\p&' vt. tain, gollwng ymaith Apposition, ap.o.zish'un n, arddodiad;Appeach, a.pitsh' vt, cyhuddo. achwyn, Appraise, a.praz' vt, prisio, eywerthyddioceryddn [frawd: vi. appèlioAppeal, â.pîl' n, appeliad, crychiad am Appraisement, a.praz'ment n, prisiadAppear, a.pfr' vi, ymddangos; bod yn Appreciate, a.pri'shî.ät vt, mawrliau,debyg, dyfod i'r golwggwerthfawrogi ; prisio, iawnbrisioAppearance, a.pî'r'ans n, ymddangosiad, Apprehend, ap.rî.hend' vt, dirnad ; tybiogolwg, dull, rhith, agwedd, tebygoliaeth;ofhi ; dal ; cymmeryd i fynycjTchfaApprehension, ap.rî.hen'shun n, am-Appease, a.piz' vt, gostegu, dystewi, gytfred; deall; ofndyhuddo[dystewiad Apprehensive, ap.ri.hen'siv a, ofhus,Appeasement, a.piz'ment n, diddigiad. pryderus; synwyrolAppellant, a.pel'ant v, appehwr; beiddiwrApprentice, a.pren'tis n, breintwa»,rhwymo[i'w erbytt dv^ciadur, egw^ddorwas: vt^Appellate, a.pelat w, y neb yr sppelir yn tTcintwaà"16

;:ore ; läte, line, nö, müte ; she, zh=.z azure ; thin, thìs j=dzh. ARD;Apprenticeship, a.pren'tis.ship n,iadwriaeth, breintwasaethApprise, a.priz' vt, hysbysu, rhybuddioApproach, a.prötsh' n, dynesiad, nesâd :peryglus; afrwyddArbitrate, âr'bî.trät v, dyddio, cyflafareddu,bamu rhwng [cyflafareddvt, dynesu, nesäu[wyaeth Arbitration, âr.bî.trä'shun n, barn,Approbation, a.prö.bä'shun n, cymmerad- Arboreous, är.bö'r'î.us a, gwyddwasg-Approof, a.prf' n, prawf; cymmeradwyad,cymmeradwyaethArboret, âr'bö.ret n, manwydden [odolAppropriate, a.prö'prî.ät vt, neillduopriodoli: a, neillduol; addas, priodolAppropriation, a.prö.prî.ä'shun n, priodoldeb,cyfaddasiad [derbyniadwyApprovable, a.prw'va.bl a, profadwy,Approval, a.pr'val, n, cymmeradwyaeth,ymfoddlom -wydd mewn pethApprove, a.prwv' vt, cymmeradwyo;profi, dangos[ymlynuApproximate, a.prok'si.mat vi, dynesu,Approximation, a.prok.suna'shun n,dynesiad, ymlyniad, nesiadAppulse, a.puls' n, tarawiad wrthAppurtenance, a.pîir'tî.nans n, perthynas,darymsawdd. Appurtenances,perthynolionApricot, ap'ri.kot n, bricyllenArchdeacon, artsh.di'knarchddiaconn, prifddeon,[ddeoniaethApril, ä'pnl n, Ebrill, mis Ebrill Archdeaconry, ârtsh.diìoi.rî n, arch-Apron, ä'prun, ä'pûrn n, ffedog, arffedog; Archduke, artsh.diik' n, archddugbarclod, balog[brydlawn Archer, âr'tshûr n, saethydd, saethwrApropos, ap'rö.pö ad, i'r penvyl; yn Archery, âr'tshur.î n, saethyddiaethApsis, ap'sis n, y rhanau hyny raewn Archetypal, ar'ki.ti'.pal a, argynddel-cylchdro planed ag sydd bellaf oddi waidd[cynddelwwrth, ac agosaf at, yr haul neu'r Archetype, ârTcî-tip n, argynddelw,ddaiar[mhwys, parod Archidiaconal, ar.ki.di.ak'o.nal a, archddiaconawlApt, apt a, chwannog, hyddysg; cy-[esgobaiddAptitude, ap'tî.tüd n, cymhwysder; Archiepiscopal, âr.kî.î.pis'kö.pal a, archtueddrwydd[rwydd Archipelago, âr.kî.pel'â.gö n, môr ynysol,Aptness, apt'nes n, addasrwydd ; deheu-Aptote, ap töt n, sylweddair â dim ond lluos-ynys-torArchitect, ar'ki.tekt[prifsaerpensaer,n, saer,un terfyniad iddoArchitecture, ar.ki.tek'tshur n, pensaem'iaeth,Aquafortis, a.kwa.for'tis n, sur blorigadeiladaethAquarius, a.kwe'r'i.us n, y Dyfrwr Architrave, âr'kî.träv n, prifdrawst,Aquatic, a.kwat'ik a, dyfrol, dyfrog capan colofn[lyfrdyAquavitae, ä.kwâ.vi"tî n, dwfr y bywyd Archives, ar'kivz np, cofnodiadau; cofbrandi[dyfrffos Archprelate, ârtsh.prel'ät n, archesgobAqueduct, ak'widukt n, dyfriwybr, Archwise, artsh'wiz ad, yn fwaog, ynAqueous, ii'kwi.us a, dyfrllyd, dyfraidd fwaol, fel bwa[caethiwedAquiline, ak'wilin a, eryraiddArabic, ar'a.bik a & n, ArabaegArctation, ark.ta'shunArctic, ark'tikcarchariad,gogleddol. Arcticn,a,Arable, ar'â.bl a, arddadwy, aradwyle, pegwn gogledd [mydiadAraneous, â.rä'nî.us a, fel gwe copyn Arcuation,yar.ku.a'shun n, crymiad,Aration, â.rä'shun n, arddwriaeth Ardency, âr'den.sî, Ardentness, âr'dentnesArbalat, âr'bâ.lat, Arbahst, âr'bâ.list n,n, taerni; aidd; trymder; poethni,bwa croes ; albrysangerdd, gwres[og, poethArdent, âr'dent a, taer, awchus ;gwres-Arbiter, âr'bî.tûr, Arbitrator, âr'bî-trätùr7i,dyddiwr.canolwr, cyflafareddwrathrvwynwr; rhaglaw2Arbitrariness, âr'bî.trur.î.nes n, trawsedd,trahäusder[gormesolArbitrary, âr'bî.trur.î a, tra-awdurdodol,Arborist, âr'bö.rist n, naturiaethwr coedArbour, âr'bûr n, gwasgodfa, deildyArbuscle, ar'bus.kl n, manwyddenArbute, ar'büt n, mefusbren, pren syfiArc, ark n, bwa, archArcade, ar.kiid' n, mwdrodfaArcanum, ar.ka'num (p arcana, ar.ka'nâ) n, peth dirgel, dirgeleddArch, ârtsh n, bwa ; mwdd, mwd ; nena, ysmala: vt, bwäu, gwneyd bwäu;mydu: px, pnf-, arch-Archseology, âr.kî.ol'ö-jî n, hynafiaethArchaism, ar'ka.izm n, hen eiriadArchangel, ark.an'jel n, arangel, archangelArchbishop, ârtsh.bish'up n, archesgobArdour, âr'dûr n, awyddfiyd; taerni^aidd: gwresogrwydd17

;:;ART path, fat, ére, met, mâ-rîne, pin, órb, on, curve, cut, trrtoo, tk=took;agorol neu ryddhaol, cartholionArgent, âr'jent a, arianaidd, arianlliwArgil, âr'jií n, elai y crochenyddArgillaceous, âr.jil.ä'shus, Argillous,âr'jil.us a, cleiogArgol, âr'gol n, halen gwaddod gwinArgosy, âr'gö.sî n, llestr masnach fawrArgue, âr'gü v, dadleu, rhesymu, profiArgument, âr'gü.ment n, dadl, rheswm,cyfreswm; testyn dadlArgumentation, âr.gü.men.tä'sliun n,rhesymiad, dadleuadArgumentative, ar.gii.men'ta.tiv a,Armour, âr'mûr n, arfogaeth, rhyfelwisg.Armour-bearer, yswain, cludydd arfauArmourer, âr'mur.ûr n, arf«T, gof arfauArmy, âr'mî n, llu, byddin, cadluAromatic, ar.o.mat'ik a, peraroglaiddAromaties, ar.o.mat'iks n, peraroglauAromatize, a.ro'ma.t'iz vt, peraroghArose, a.roz' pt.—Arise [tu, o ddeutuAround, ä.rûnd' ad, o amgylch, o bobArouse, a.ruwz' vt, deffroi, dihuno;cyffi-oi[hwntAroynt, â.rôînt' ad, ffwrdd, ymaith,Arquebus, ar'kwi.bus n, llawddryll,rhesymegol ; dadleugargwn Haw[cnau cocoaArgute, âr.güt' a, llym, craff; arebawl Arrack, ar'ak n, gwirod a wneir o'rArian, ê'r'î.an n, dysgybl Arius, AriadArianism, e'r'i.an.izm n, AriaethArraign,brawdlea.rän' vt, cyhuddo o flaenArid, ar'id a, sych, crin, eras, gwyw Arraignment, a.rän'ment n, cyhuddiadAridity, â.rid'í.tî n, sychder [Hwrdd Arrange, a.ränj vt, trefnu, rhesu, rhestruAries, e'r'i.iz n, yr Hwrdd, anvydd yr Arrangement, â.ränj'ment n, trefniadArietate, ê'r'î.î.tät vt, hyrddio, gwthioArduous, âr'dü.us a, anhawdd, caled, Armillary, âr'mil.ur.î a, breichrayoldyrus, anhyddring, uchelArminian, âr.min'yan n, ArminiadArea, ê'r'î.â n, gwynebfesnr, arwyneb; Arminianism, ar.min'yan.izm n, Arminiaethllanerch, clawr, buarth, cadlas, cwrt[ dewr-arfogAread, Areed, â.rîd' vt, cynghori, cyfarwyddoArmipotent, âr.mip'ö.tent a, rhyfelgiyi,[crasiad Armistice, âr'mî.stis n, byr gynghrair,Arefaction, ar.i.fak'shun n, sychiad, arfattaliadArenacious, ar.î.nä'shus, Arenose, ar.înös'Armlet, ârm'let n, breichled [bonedda, tywodlydArmorial, âr.mö'r'î.al a, perthynol i arfauAreotics, ê'r.î.ot'iks n, meddyginiaethau Armory, âr'mur.i n, arfdy ;pais arfauArrant, ar'ant a, hysbys, hynod ; cywUyddus,gwarthus ; earnArietation, ê'r.î.î.tä'shun n, nyrddiadArietta, ê'r.î.et'â n, can neu dôn fer Arras, ar'as n, teisban, eurlenAright, â.ri't' ad, yn iawn, yn gywir, yn Array, a.rä' n, gwisg, rrwsiad ; trefnei le, fel y dylai fodAriolation, í'r.î.ö.lä'shun n, dewiniadvt, addumo ; trefnu ; byddinoArread, Arreed, a.rid' vt, cyfarwyddoArrear, a.ri'r' n, olddyled?[cynghori"Arise, a.riz' (arose, a.roz' ; arisen, a.riz'n)vi, codi, cwnu, esgyn, ymddyrchaftiAristocracy, ar.is.tok'ra.si n, pendefiglywiaethArrest, a.rest' vt, dal, dal yn garcharor;attal: n, dalfa; attaliad[lywnol Arret, a.ret 7 n, deddf, barn : vt, penodiAristocratic, ar.is.to.krat'ik a, pendefig- Arriere, a.rîê'r' n, rhan olaf byddinArithmancy, ar'ith.man.si n, rhifddaroganArrival, a.r'i'val n, dyfodiad; tiriad[rhifyddeg, rhifiaeth Arrive, a.r'iv' vi, dyfod, cyrhaedd ; tirioArithmetic, a.rith'mi.tik n, rhifyddiaeth, Arrode, a.röd' vt, cnoi, difaArithmetician, ar.ith.mî.tish'un n, rhifyddwr,Arrogance, âr'ö.gans n, balchder, trahâ,rhifyddegwrhunanol[häusArk, ark n, arch; Hong; cawell; Arrogant, ar'ö.gant a, uchelfi-ydig, tra-cistArm, arm n, braich ; cainc ; adwy dwfr Arrogate, ar'ö.gät vt, rhyfygu, ymhoeninerth; arf: vt, arfogi. Armed, arfog. Arrosion, a.ro'zhim n, cnoad [hunanuArm-pit, cesail, twll y gesailArrow, ar'ö n, saeth[dwfrArmada, âr.mä'dâ n, llynges arfog Arsefoot, ärs'ft n, math o aderyn yArmadillo, âr.mâ.dil'b' n, math o anifail Arsenal, âr'sen.al n, arfdy, ystordyArmament, âr'mâ.ment n, llu neu lynges arfau(^wenwyn cryfarfogol; arfiadArsenic, ar'si.nik n, aur bibau ; math oArmature, âr'mâ.tshu r n, arfogaeth Art, art n, celf, celfyddyd ; crefft ; cywreinrvrydd,Armigerous, âr.mij'ur.us a, arfogmedrusrwydd; medr; cyf-Armgaunt, ârm'gânt o,egwan, gwanaidd rwysdra ; manvlwaith18

;;öre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.ASSArterial, âr.tî'r'î.al a, rhedweli'ol Ash, ash re, onen, on, onwydden. Groundash,Arteriotomy, âr.tî'r.î.ot'ö.mî re, gwaediad o'r rhedwelionen y ddaiar.cerddinen, cerdinenMountain ash,Artery, âr'tur.î re, rhedweli [hyfedr Ashame, â.shäm' vt, cywilyddio. He isArtful, ârt'fl a, dichellgar, ystrywgar;Arthritic, ar.thrit'ik a, cymmalwstogashamed, mae cywilydd arnoAshen, ash'n n, onenaidd, o onenArticle, ar'ti.kl re, bannod, nod bannog; Ashes, ash'iz np, lludw, ulw, ulwynammod, erthygl, pen: vt, ammodi Ashlar, ash'lûr n, careg nadd arw o'rArticulate, ar.tik'ii.lat a, cymmalog; gloddfa[arlancydseiuiol ; croew, eglur : v, llefaru yn Ashore, â.shô'r ad, ar dir, ar y traeth,groew, cynanuAshwednesday, ash.wenz'da re, DyddArticulation, ar.tik.u.la'shun re,cymmaliadMercher Lludw, Mercher y Lludw; cynaniad ; clymau coed ; cydsain Ashy, ash'î a, o liw yr onen, llwydwynArtifice,"âr'tî.fis n, hoced, ystryw, dichell Aside, â.s'id' ad, o'r neilldu, o'r naill ochr,Artificer, âr.tifî.sûr re, crefftwr, celfyddwrar osgo ; ar wahan ; heibio[waredol Asinary, as'î.nur.î, Asinine, as'î.n'ín a,asynaidd; hurtArtificial, âr.tî.fish'al a, celfawl; dyn-Artillery, är.til'ur.î re, offer rhyfel, magnelauAsk, ask v, gofyn, hoK; deisyf, ceisio[yddwr Askaunce, as.kans', Askaunt, as.kânt'ad, yn llygad-draws, yn gamArtisan, ar'ti.zan re, crefftwr, llawgelf-Artist, âr'tist re, celfyddwr, manylweithyddAskew, as.kii' ad, ar osgo, yn yrgam[didwyll Aslant, â. slant ad, ar ogwydd, ar ystlysArtless, ârt'les a, angheliydd; syml, Asleep, â.slîp' ad, yng nghwsg, yn cysguArtlessness, ärt'les.nes re, symledd, didwylleddAslope, â.slöp' ad, ar lechwedd, ar yr,[grymus ar leddf[yr aspArtuose, âr'tshü.ös a, cadarn, cryf, Asp, asp, Aspic, as'pik re, math o sarff,Arundinaceous, â.run.dî.nä'shus a, cors- Asp, asp re, aethwyddenAruspice, â.rus'pis re, perfeddgoel [enog Aspect, as'pekt a, ymddangosiad, golygiad;As, az c, megys, fel, mal ; tra ; cyn, moredrychiad; trema, ag; cy-, -ed [drewllyd, baw y diawl Aspectable, as.pek tâ.bl a, gweladwyAsafcetida, as.â.fet'î.dâ re, math o sudd Aspen, as'pen re, aethnen, aethwyddenAsbestos, az.bes'tus re, maen ystinos, Asper, as'pur re, bath Tyrcaidd gwerthurael[annifaola, garwffyrlling :Asperate, as'pur.ât vt, garwhauAsbestine, az.bes'tin a, o natur ystinos,Ascend, a.send' vi, esgyn, dringoAsperity, as.per'î.tî re, gerwindeb, ffarigrwydd,Ascendant, a.sen'dant re, uwchder; goruchafiaethllymder[diofalwch: a, uwch, trech, goruwch Aspernation, as.pur.nä'shun re, dirmygAscendency, a.sen'den.sî re, awdurdod, Asperse, as.pûrs' vt, taenellu; gwaradwyddo,goruchafiaeth, blaen, blaenafiaethgwarthruddo [MadAscension, a.sen'shun re, esgyniad, dyrchafiad.Aspersion, as.pûr'shun re, taenelhad ; diafael.Ascension-day, Dydd Dyrch-Asphaltic, as.tal'tik a, glydiog, pygaiddDydd Iau DyrchafaelAsphaltum, as.fal'tum re, math o bygAscent, a.sent' re, esgynfa, rhiw, llethr Aspirant, as.piYant re, un uchelfrydigAscertain, as.ûr.tän vt, sicrhau, gwirio, Aspirate, as'pî.rät vt, seinio yn arw-gryf,mynu gwybod ; sefydlnseinio ag anadl gref: re, llythyrenAscertainment, as.ûr.tän'ment re, sicrhâd,arw-sain[anadl-gynaniadcadarnhâd, sefydhadAspiration, as.pî.rä'shun re, gorawydd,Aspire, as.pî'r' vi, uchelgeisio ymgeisioAscetic, a.set'ik re, meudwy: a, meudwj-aidd;hunanymwadol;Asquint, a.skwint ad, yn llygad-drawsAscites, a.s'i'tiz n, dyfrglwyf y bol Ass, as re, asyn, haw ; asen, hawesAssail, a.säl' vt, ymosod ar, rhuthro ar,bwrw [adwyAscitic, a.sit'ik, Ascitical, a.sit'i.kal a,dyfi'glwyrus[wanegiadolAscititieus, as.î.tish'us a, attodawl, ych- Assailable, a.sä'lâ.bl a, rhuthradwy, cur-Ascribable, as.kri'ba.bl a, cyi'rifadwy Assailant, a.sä'lant re, ymosodwr, taraw-Ascribe, as.krib' ri, cjfiif i (fel achos), Assart, a'sârt' vt, chwynu coed [yddpriodoli, rhoddiAssassin, a.sas'in n, dirgel-lofruddAscription, as.krip'shun re, priodoliad Assassinate, a.sas'î.nät vt, cuddlofruddio19

:;AST path, fat, ére, met, mâ-rine, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Assonance, as'ö.nans n, adsain, cydsainAssassination, a.sas.î.nä'sliun «, bradladdiad,cuddlofruddiadAssort, a.sôrt' wí,cymmathu, cyhafalhau,Assation, a.sä'shun n, rhostiad, crasiad cyd-drefnu[pigionAssault, a.sôlt' n, rhuthr; ymosodiad; Assortment, a.sôrt'ment n, cymmathiadsarhâd : vt, taro, ymgyrchu, ymosod ar Assot, a.sot' vt, ynfydu, penwanuAssay, a.sä' n, cais, cynnygiad ;prawf Assuage, a.swäj' vt, llonyddu, llinaru,esmwythäu, dofi [âd; dyhuddiantvt, profi adwynau ; ceisio ; cynnygAssectation, a.sek.ta.shun n, gofal Assuagement, a.swäj'ment n. esmwyth-Assecution, as.i.kii'shun n, cyrhaeddiad Assuasive, a.swii'siv a, esmwythaol,Assemblage, a.sem'bläj n, cydgynnulliad,llinarol, dyhuddolcasgliad ; cynnulleidfaAssubjugate, a.sub'jü.gät vt, darostwngAssemble, a.sem'bî v, ymgynnull . casglu, Assuefaction, a.sii.i.fak'shun n, cynnefindracrynoi, cynnull, ga'lw yng nghydAssembly, a.sem'blî n, cynnulleidfa, Assume,a.süm' v£,cymmeryd yn rhyfyguscyminanfa, cyfarfodAssumption, a.sum'shun n, eymmeriad,Assent, as.sent' n, cydsyniad, cytuniad cymmyraeth, tybiaethvi, cydsynio, cytunoAssumptive, a.sum'ti'v a, a ellir ei gymmerydneu feddiannuAssert, a.sûrt' vt, haeru, hòni, givirio,dywedyd, taeru, dadgan, mynegu Assurance, á.sh'r'ans n, sicrwydd ; hyder,Assertion, a.sûr'shun n, haeriadhyfder; cytundeb; haerllugnvvddAssess, a.ses' vt, trethu, gosod treth Assure, â.sh'r' vt, sicrhau, gwarantu,Assessment, a.ses'ment n, trethiad; ysgriflyfryswirio; digolleduy dreth ; trethAsterisk, as'tur.isk n, serenig, seren (*)Assessor, a.ses'ûr n, trethwr, dognwr Asterism, as.tur'izm n, sergynnulliad,teyrnged[telir dyledion cydser[gwerthfawrAssets, a.sets' n, meddiannau o'r rhai y Asterites, as.ter'i.tiz «, math o faenAsseverate, a.sev'ur.at vt. gwirio, haeru, Astern, as.turn' ad, ar ol y Hong, tua'ihòni, tyngu[sicrhâd trwy lw phen ol[mogfaAsseveration, as.ev.u.ra shun n, honiad. Asthma, ast'mâ n, diffyg anadl. mygfa,Assiduity, as.î.dü'î.tî n, diwydrwydd. Asthmatic, ast.mat'ik a, anadl-fyrdyfalch, astudnvydd [astud Astonish, as.ton'ish vt, brawycku, synuAssiduous, a.sid'ü.us a, dyfal, gofalus, Astonishment, as.ton'ish .ment n, syndod,Assiento, as.î.en'tö n, cytundeb amrhyfeddod ; braw, dychryngaethweisionAstound, as.tûnd' vt. synu, peri rhyfeddAssign, a.si'n' vt, peni, rhoddi; trosi Astraddle, as.trad'l ad, troed o bobtuAssignable, a.s'f'nâ.bl a, trosiadwy Astragal, as'trâ.gal n, fler ; addurn-gylchben colofnAssignation, a.sig.nä'shun n, trosiad ipenodiad; eilwyddAstral, as'tral a, serenog, dysglaerAssignee, a.s'í.nî' n, dirpnvywr, rhaglaw Astray, as.trä' ad, ar gyfeiliorn, arAssignment, a.s'in'ment n, neillduad grwydr, ar ddidrawaralliad, trosiadAstrict. as.trikt' vt, cylymu, rhwymoAssimilate, a.sim'î.lät v, gwneyd neu Astriction, as.trik'shun n, cydgylymiad,droi yn debyg ; corfforaethucylymiad, rhwymiadAssimulation, a.sim.ü.lä'shun n, tebygiad,Astride, as.trid' ad, â'r traed ar leddynwarediad[asynwr Astringe, as.trinj' vt, rhwymo, cylymuAssinego, as.i.nî'gö n, ceidwad asynod, Astringent, as trin'jent a, argaeol. bol-Assist, a.sist' vt, cynnorthwyo, amddiffynAssistance, a.sis'tans' n,, porth, nawdd,cymhorth, cynnorthwyAssize, a.si'z' n, brawdlys, gorsedd, eisteddfodbam; penodiad pris: vt, penodipris, mesur, a phwysauAssociate, a.sö'shí.ät v, cyindeithasu,cyweithasu: n, cydymaithAssQciation, a.sö.shi.ä'shun n, cymmanfa; cymdeithasiad, cyweithasiad [dodAssail, a.s&il vt. rbyddhâu o esgymmunrwymol[luniadAstrography, as.trog'râ.fî n, serddar-Astrolabe, as'trö.liib n, ofteryn seryddolAstrologer, as.trol'öjjûr n, serddewinAstrology, as.trol'ö.jî n, serddewiniaethAstronomer, as.tron'ö.mûr n, seryddwrAstronomical, as.tro.nom'i.kal a, seryddol,serenolAstronomy, as.tron'ö.mî n, seryddiaethAstrotheology, as.trö.thî.ol'ü.jî n, sar--dJiaeth2Q

;:;ore; läte; lfiac, no, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. AUFAstute, as.tüt' n, tfalst, callAsunder, á.sun'dûr ad, or neilldu, aiddidol, ar wahan, yn wahanredolAsylum, á.si'lum n, noddfa, nawddleAsymmetry, â.sim'î.trî n, anghymmesur-gwas, gweinydd : o,dylynol,cyd"fynedolAttention, a.ten'shun n, clust-ymwrandawiad;olaeth, afluniaethAt. at/»-, yn, wrfch, ger, ar; yn ol ystyriaeth;Attentive, a.ten'tiv a,dyfalwchg\vi-andawgarAtabal. at'â.bal n, math o dabwrddystyriol, gwyliadwrus, astudAtaraxy, at'a.rak.si n, llonyddwch, esmwythderAttentiveness, a.ten'tiv.nes n, gwrandawiad,Ataxy, at'ak.si n, annhrefn, hylldrefh dyfalwch. astudrwyddAttenuate, a.ten'ü.ät a, teneu: vt, teneuo;Atheism, a'thi.izm n, didduwiaeth, a-lleihau[lleihâdtheistiaethAttenuation, a.ten.ü.ä'shun n, teneuadAtheist, ä'thî.ist n, nn didduw, nn annuw Attest, a.test' vt, tystio, gwirioAtheistical, ä.thî.is'tî.kal«, annuvriaidd, Attestation, a.tes.tä'shun n, tystiolaethAthirst, â.thûrst' a, sychedig [didduw Attic, at'ik a, hardd, dillyn : n, uwchystafell,nenlofftAthletic, ath.let'ik «, pybyr, cadarn,cryf, grymus[drwodd Attire, a.t'iV n, gwisg, dillad ; cyrn carwAthwart, â.tbwôrt' ad, ar draws, ar yr,Uuniau dynionvt, gwisgo, trwsiadu, addurno [safiadAttitude, at'î.tüd n, ystum, agwedd,Atîantes, at.lan'tiz n,neu anifeihaid yn cynnal adailAtlas, at'las n, darlunlen-lyfrAttinge, a.tinj' v, cyfFwrdd yn ysgafnAttollent, a.tol'ent a, dyrchafadwyAtmosphere, at'mos.fì'r n, awyrgyleh Attorney, a.tûr'nî n, dirprwywr; cyfreithiwr,Atom, at'um n, mymryn, brycheuyn,canllaw: vt, dirprwyo [budogronyn[manwl Attract, a.trakt' vt, attynu, denu, llithio,Atomical, a.tom'i.kal a, gronynaidd; Attraction, a.trak'shtm n, attyniadAtone, â.tön' v, rhoi iawn ; cymmodi Attractive, a.trak'tiv a, denol, hudolaiddAtonement, â.tön'ment n, iawn, cymmod Attrahent, at'râ.hent a, tyniadol: »,Atop, â.top' ad, ar ben, ar gopatyniedyddAtrabilarian, at.râ.bî.le'r'î.an, Atrabilarious.Attributable, a.trib'ü.tâ.bl a, cyfrifadwyat.râ.bí.lê'r'î.us a, ra*addglyfos Attribute, at'rî.büt n, priodoledd, piiod-Atramental, at.râ.men'tal, Atramentous,at.rá.men'tus a, du, incaiddoliaethAttribute,[ar, cylrif ia.trib'üt vt, priodoli, gosodAttribution, at.rì.bü'shun n, priodohadAtrocious, â.trö'shus a, creulawn, erchyll,ysgeler, echiyslawn, anfad,echrydus, earn[gelerderAtrocity, â.tros'î.tî n. creulondeb, ys-Atrophy, at'rö.fì n, didyciant ymborthAttach, a.tatsh' vt, dal, atafaeluAttachment, a.tatsh'ment n, ymafliad;ymlyniad, serch, cariadAttack, a.tak' n, rhiithr, ymosodiad,cyrch : vt, ymosod ar [gafaelAttain, a.tän' vt, ennill ; cyrhaedd ; caelAttainable, a.tä'nâ.bl a, cyrhaeddadwyAudacious, ô.dä'shus a, digywilydd,Attainder, a.tän'dûr n, collfarniad haerllug. hyf, rhyfygus, eofn, anturusgwarth [dawn, dysg, gwybodaeth Audacity, ô.das'î.tî n, eondraAttainment, a.tàn'ment n, caffaehad; Audible, ô'dî.bl a, hyglyw, eglur ; clywedig;Attaint, a.tänt' vt, euogfarnu ; llygrusoniarus, crochAttemper, a.tem'pfxr, Attemperate, a- Audience, ô'dî.ens n, gwrandawyr;tem pur.ät vt, tymmeru, cyd-dymmeru;clywedigaeth;gostegcymmedroliAudit, ô'dìt vt, chwilio a phrofi cyfrifon:Attempt, a.tempt' vt, anturio, ceisio, n, prawf cyfrifon, holiad tystioncynnyg, ymdrechu: n, anturiaeth, Auditor, ô'dî.tûr n, gwrandäwr golygwrymgais, cynnyg, ymdrechcyfrifon;[nulleidfaAttend, a.tend' v, gweini ;gofalu, gwrando,ystyried ;canlyn, heilioAttendance, a.ten'dans n, gweiniad,gwasanaeth, gweinyddiaethAttendant, a.ten'daiit n, cydymaith,Attributive, a.trib'ii.tiv a, a briodolaAttrition, a.trish'un »,treuliad, rhwbiad;tristweh am bechodAttune, a.tiin' vt, hwyho, cyweirioAuburn, o'bfa-n a, gwineu [cynnyddolAuctifical, ok.tif 'i.kal, Auctive, ok'tiv a,Auction, ok'shun n, arwerthiad, gwerthiadi'r c}*nnygiwr uchat' [arwerthwrAuctioneer, 6k.shun.î'r' n, arwerthydd,Aucupation, o.kii.pa'shun n, dahad adarAuditory, ô'dî.tur.î n, gwrandawle, cyn-Auf, ôf n, fiwl, hurtyn, lleban21

,;AVO path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin; ôrb, on, curve, cut, t\v=too, twkrrtookAuger, ô'gûr n, ebill, taradr, trwyddew Autoptical, o.top'ti.kal a, canfyddolAught, ôt n, un peth, unrhyw beth, dim Autumn, ô'tum n, hydref, cynauafAugment, ôg.ment' vt, ychwanegu, cyn-. Autumnal, ô.tum'nal a, hydrefolnyddu, amlhau[todiad Auxesis, og.zi'sis n, helaethiadAugment, og'ment n, cynnyddiad; at- Auxiliar, og.zil'yur a, cynnorthwyolAugmentation, ôg.men.tä'shun n, helaethiad,Auxiliary, og.zil'yur.i a, cynnorthwyol :amlhâdn, cynnorthwywr, helpiwr. Auxilia-Augur, ô'gûr n, dewin : v, dewinories, byddinoedd cynnorthwyolAugury, ô'gü.rî n, dewindeb ; adargoel Avail, a.val' n, lies, budd, ennill: vt,August, ô'gust n, Awst[eddog lhsiiu, cynnorthwyo [cyrhaeddadwyAugust, ô.gust' a, ardderchog, rnawr- Available, a.va'la.bi a, llesol, effeithiolAugustness, o.gust'nes n, urddasrwydd, Availment, a.val 'ment n, budd, llesâdbri, ardderchogrwyddAvale, a.val' v, gostwng, iselu, suddo,Aulic, o'lik a, llysol, breiniolAvant, a.vong' a, blaenaf [arlethuAuln, on n, mesur llathen a chwarterAunt, ânt n, modrybAvantguard,blaenfyddina.vong'gard n, blaenlu,[wantAurelia, ô.rî'lî.â n, chwilerAvarice, av'â.ris n, cybydd-dod, trach-Auricula, o.rik'ii.la n, math o flodeu Avaricious, av.a.rishus a, cybyddlyd;Auricule, ô'rî.kül n, clysten, godreu'r crintach[arosglustAvast, a.vast' i, gan bwyll, dal dy law,Auriculur, o.rik'u.lur n, clustaidd, dirgel.Avaunt, a.vont' i, ymaith, ffwrddAuricular confession, clust-gyffes Avel, a.vel', Avulse, a.vuls' vt, tynuAuriferous, ô.rif'ur.us a, eurddwyn ymaith[ MairAurist, ô'rist n, clustfeddygAve-Maria, ä.vî.mâ.ri"â n, gweddi arAurora, ô.rô'r'â n, gwenddydd, serenddydd;Avenge, a.venj' vt, dial, ymdd'ialy wawr-ddydd, y wawr. Avengement, a.venj 'ment n, dialeddiad,Aurora-borealis, y goleuni gogleddol dialedd[rhodfaAuscultation, os.kul.ta'shun n, gwrandawiadAuspice, ôs'pis n, adargoel ; nawdd, HadAuspicial, ôs.pish'al o, argoelaiddAvenue, av'en.ii n, dyfodfa; cyntedd;Aver, a.vur' vt, gwirio, haeru, sicrhauAverage, av'ur.'ai n, canolbris, canolrifAverment, a.vur ment n, haeriadAvernat, a.vur'nat n, math o rawnwinAuspicious, ôs.pish'us a, llwyddiannus,ffodiog[iant, ffawd Averruncate,av.u.rung'kätv

;BAR path, fat, êre, met, mâ-rine. pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Bailable, bä'lâ.bl a, mechnîadwy Ban, ban n, cyhoeddiad; rheg; gosteg;Bailiff, bä'lif n, maer ; maeron ; hafodwr, esgymmundod: v, rhegu. Ban-dog,ceisbwl ; ceisiad gwysiwr, rhingyll cadwyn-gi, cystawcci;Bailiwick, ba'li.wik n)rhaerdref, cantref, Banana, bâ.na'nâ n, math o blanigyncwmmwdBand, band n, rhwymyn, caw; cwlwm;mintai; côr o berorwyr [rwymBait, bät n, llith, hud; abwyd; byrbryd:vt, abwydo; adwledda; baeddu. Bandage, ban'däj n, rhwymyn, gwasg-Baize, baz n, brethyn cedenog [eirthio BandboXjband'boks n, cistan ysgafnBake, bäkp,pobi, crasu. Baking-trough, Bandelet, ban'dî.let n, addurn-gerfiad,toeseg, noegwyneb wastad ; archBakehouse, bak'lmws, Bakehouses, bak' Bandit, ban'dit (p banditti, ban.dit'î)huw.ziz n, pobdy, ffyrndyn, ysbeilhvr, carnleidr dinawddBakur, bii'kur n, pobwr, pobydd, tylinwr. Bandoleers, ban.dö.lî'rz' np, côd-dyllau iBaker-legged, coesgamgadw ergydionBalance, bal ans n, dorian, tafol ; cydbwysedd;Bandy, ban'dî vt, ymryson, ymbleidio;mantiolaeth; vt, pwyso; taenu chwedlau: a, camfachog: n,cydbwyso ; mantioli gwastatäuffon belgib Bandy-legged, coesgam;Balcony, bal'ko.m n, ystlvsnenBane, ban n, andwyad ;gwenwynBaneful, bän'ful a, dinystriol, marwolBald, bold a, moel, gwálltgoll. Baldheaded,penfoel[baldordd andwyol, niweidiol;gwenwynolBalderdash, bôl'dûr.dash n, ffregawd, Bang, bang a, ergyd, dyrnoil,ìlab, llach,Baldness, bôld'nes n, moelni, moeleddBaldric, boTdrik n, gwregys ; y sidydddul: vt, pwyo, fmsto, baeddu, euroBanian, ban.yan'ra, pren Indiaidd ; boreu-Bale, bäl n, trwsa, bwrn ; corn, ystwc Banish, ban'ish vt, alltudo, deol [ wisgBanishment, ban'ish.ment n, alltudaeth,trallod: vt, byrnio, byrneidio; sypynu[galarus alltudiaeth, deoliadBanister, ban'is.tûr, Baleful, bäTfi a, alaethus, gresynol,Baluster, bal'usturBalegoods, bal'gwdz n, nwyfau pynerogn, cledren, colofnig ; canllawBalk, bok n, siom ; trawst, tylath ; bale, Banjo, ban 'jö n, math o ofteryn cerddmale : vt, siomi ; balcio, twyllo Bank, bangk », glan, torlan; bryneyn,Ball, bôl n, pel, pellen, bwl; dawns twmpath; clawdd; ariandy, cedfa.gymmanfa ; tor y HawBanknote, ysgrifdocyn arianyddBanker, bang'kur », sylltydd, arianyddBallad, bal'ad n, can gyffredin, baled.Ballad-singers, cler y dom; canwyr Bankrupt, bangk'rupt n, methdalwr,baledau[sarnu torged[aeth, methdalBallast, bal'ast n, balasarn: vt, bala-Ballatry, bal'at.rî n, llamddawns; canBallet, bal'ê n, math o ddawnsBalloon, ba.ln' n, awyrenBallot, bal'ut n, coelbren, y tugel: vt,dewis tnvy goelbren, tugeluBalm, ham n, triagl;y wenwynogBalmy, bâm'î a, adfywiol;peraroglaiddBankruptcy, bangk 'rupt-sî n, toredig-Banner, ban'fìr n, Human, banerBanneret, ban'ur.et n, marchog y fanerBannerol, ban'ur.öl n, Human bychanBannock, ban'uk n, teisen geirchBanquet, bang'kwet n, gwledd, cyfeddach,gwestfa : v, gwledda, cydwleddaBanshee, ban'shî rc, ellyll, lledrithBalneary, bal'nî.ur.î n, ymolchdy, ymdrochdyBansticle, ban'stt.kl n, crothell: p[ymdrochiad crethyll[eeHwairBanter, ban'tûr n, gwawd : vt, gwawdio,Balneation, bal'nî.ä'shun n, ymolchiad,Balsam, bóTsam n, enaint; math o bren Bantling, bantling n, llencyn ; babanbychan[adfywiol Baptism, bap'tizm «, bedyddBalsamic, bol.sam'ik a, iachaol,Baptismal, bap.tiz'mal «, bedyddioladferol,Baluster, bal'us.tûr n, cledren, canllaw, Baptist, bap'tist, Baptizer, bap.ti'zur n,canbost, colofnig[canllaw bedyddiwr[bedyddfaBalustrade, bal'us.triid n, manbyst, Baptistery, bap'tis.tur.î n, bedyddfan,Bam, bam n, twyll, siom; vt, twyllo, Baptize, bap.t'iz' vt, bedyddiosiomi[Indiaidd Bar, bar n, bar, bollt, trosol; rhwystr;Bamboo, bam.b' n, corsen neu fesur traethell; ban; He carcharor mewnBamboozle, bam.bw'zl vt, twyllo, rhithdwyllo,siomibrawdlys ; ystafell weini tafarndy : vt,bario, bolltio ; attal, rhwystro24

;:ore; läte, line, no, mute; , zh=z azure; thin, this; j=dzh. BASBarb, bârb re, ceffyl o Barbaria; barf;adfachu [glawddBarrenness, bar 'en.es re, anffrwythlondeb,hysprwydd, diffrwythderfach: vt, eillio;Barbacan, bar'ba.kan re, rhagfur" rhag- Barricade, bar.i.kad' re, argae, attalgae,Barbarian, bâr.bê'r'î.an re, barbariad. argau-waith, amgaer: vt, argaudyn diddysg : a, creulawn, anfoesog Barrier, bar'î.ûr n, attalfa, terfyn, cyffinBarbaric, bar.bar'ik a, estronol, tramor, Barrister, bar'is.tur re, dadleuwr, cynghawsyddalltud; anwar; creulawnBarbarism, bar'bur.izm n, anfoes; annysg;Barrow, bar'ö re, berfa, carthglwyd;llediaith[eieidd-dra crag, gwyddgrug. Ban- ow-hog, moch-Barbarity, bâr.bar'î.tî creulondeb, yn dysbaddre,Barbarous, bâr'bur.us a, anghywrain, Earshot, bâr'shot re, bwled ddeubendiddysg, trwsgl, anfoesgar; creulawn,arter, bâr'tûr v, cyfnewidio: re, newidgwyllt,flyrnig ;anwareiddiedig Barton, bár'tun re, tai allanol [wriaethBarbecue, bâr'bî.cü re, mochyn wedi ei Barytes, ba.ri'tiz re, daiar dromdrin yn gyt'anBasalt, bâ'sôlt' re, math o faen mynorBarbed, bârbd a, barfog ; adfachog Base, bcäs a, brwnt; gwrthun; gwael,dirmygus ; isel ;gan.ffugiol ;cymmysgBarbel, bâr'bel re, barfogyn (pysgodyn)Barber, bâr'bûr re, eilliwr. bariwrre, syîfaen, gosail ; sylwedd ; bonBarbican, bfir'bi.kan re.—Barbacan Baseborn, bäs'bôrn a, basclarddaiddBarbies, bar'blz re, y llyfanwst, llvffan-Bard, bard re, bardd, prydydd [taftxBare, be'r a, noeth, llwm, moel , unigv, noethi, llymhau, moeli. Bare-boned,Baseless, biis'les a, disylfaen, disailBaseness, bäs'nes re, gwaelder, diffeithder;bryntni; Uedryw, basdarddiaethBases, ba'siz np.—Basisteneu iawn, trachul. Bare-faced, digywilydd;Bashaw, bâ.shô' re, rhaglaw ym mysg y^nebagored. Bare-foot, Tyrciaid[gwylaiddBare-footed, troed noethBashful, bash'fl a, cywilyddgar,yswil,Bare, berpt.—Bear[prinder Bashfulness, bash'ful.nes, re, cywilydddra,Bareness, bê'r'nes re, llymder, moelnigwladeidd-draBargain, bâr'gän re, cytundeb, ammod: Basil, baz'il re, y breninlys; osgo-finv, cytuno, cyfammodi [ysgraff offeryn ; lledr o groen lloBarge, bârj re, bad neu gwch mawr, Basilic, ba.zil'ik a, yn perthyn i wythienBargeman, bârj'man re, badwr, cychwr, yr afu[esgobdyysgraffwr[math o wrthsur Basilica, ba.zil'ik.a re, gwythi'en yr afu;Barilla, bâ.ril'a re, lludw coed a llysiau, Basilicon, ba.zil'ik.un re, math o ehBark, bark re,'rhisgl, rhisg; math o Basilisk, baz'i.hsk re, sarff gribog ; mathlong: v, dirjsglo, rnisgto ; cyfarth o fàgnel[crwnlynBarley, bâr'lî re, haicld, barlys. Barleycorn,Basin, bii'sn re, cawg; piydfan, nawfle,heidden[diod Basis, bä'sis (bases), re, sail; gwaelodBarm, bârm re, burym, swyf neu ewyn Bask, bask v, bronheulo, ymheuloBarn, barn re, ysguborBarnacle, bar'na.kl re, genfa; math owyddau gwylltion;gwyrainBasket, bas'ket n, cawell. basged, mwys.Basket-maker, basgedwrBass, bäs re, islais, isalawBarometer, bâ.rom'î.tûr re, awyrbwysydd,Bass, bas re, math o bysgod ; mattywyddfesuryddBaron, bar'un re, brëyr, barwnBasset, bas'et v, math o chwareu cardiauassoon, ba.sn' re, math o offeryn cerddBaronage, bar'un.äj, Barony, bar'ö.nî Bassrehef, bas.rí.lîf' re, goysgythriadre, brëyriaeth, banvniaeth " [ferch Bassviol, bas.v'i'ul re, crwth yr isalawBaroness, bar'un.es re, brëyres, baron- Bastard, bas'tûrd re, basdardd, plentynBaronet, bar'ö.net re, brëyrfarchog, gordderch : a, basdarddol, lledrywiolbaronig, barwnigBaroscope, bar'o.skop re, awyrbwysyddBarracan, bar'a.kan, brethyn garwBastardize, bas'tur.di'z vt, basdarddioBastardy, bas'tûr.dî re, basdarddiaethBaste, bast vt, iro ; brasbwytho ; ffonodioBarrack, bar'ak re, lluest neu fwth milwr Bastile, bas.tîl' re, carchar yn Paris gyntBarrator, bar'a.tiir re, ymgyfreithiwrBarrel, bar'el re, baril, celwrn: vt, bariloBastinade, bas.tî.näd', Bastinado, bastî.nä'dövt, ffonodio gwadnau y traed;Barren, bar'en a,anffrwythlawn,difiaeth dwys gui"o[glawddammhlantadwy; hysp, aflith; gag astion, bas'tshun re, rhagfur, gwrth-'25

;;BEC path, fat, Gre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Battalion, ba.tal'yun re, byddin o 500 i800 o wr [gwrteithio; ymdreigloBatten, bat'n re, murais: vi,"tewychu;Beard, bi'rd're, barf, col yd, adfach: vt,Batter, bat'ûr re, defnydd cremog: vt,euro, dyrnodio, pwyo. Battering-ram,hwrdd dyrnodiol, hwrdd-beiriantbarfu, sarhau; blaendocioBeardless, bi'rd'les a, difarf,[moelheb farf,Battery, bat'ur.î re, magnelfa, gwnglawdd;Bearer, be'r'ûi- re, cludwr, cariwr [fysglerhuthr-gyrchBeargarden, bê'r'gâr.dn re, arthfa ; ter-[golchfforjBatting-staff, bat'ing-staf re, golchbren, Beast, bist re, amfail, mil, bwystfilBattle, bat'l re, cad, ymladd, brwydr,rhyfel : v, ymladd, brwydro, ymwrio.Battle-array, trefn brwydr, aerdrefnBattleaxe, bat'l.aks re, bwyell, ennilleg,arf-fwyell, cadfwyellBeat, bit (pt beat, bet ; pp beaten, bi'tn)Battledoor, bat.l.do'r re, pelgip; llyfr corn vt, euro, baeddu, pwnio, taro : re, curBattlement, bat'l.ment re, canllaw, gwalc ticoriawr; rhodfa gwihwr. To beatBattology, ba.tol'ö.jî. re, ffladredda drum, canu neu chwareu tabwrdd.Baubee, bô.bî' re, dimai Albanaidd A beaten path, llwybr sathredigBauble, bô'bl re, ffril, teganBeatific, bî.â.tif 'ik, Beatifical, bî.a.tif 'ikalBavaroy, bav'â.i - ôî n, anvisg, huganBavin, bav'in n, ffagoden, ysgubell a, gwynfydlawnBeatification, bî.at.î.f i.ka'shun re, gwynfydedigrwyddBawbling, bô'bling a, gwael, diwerthBawd, bôd n, earn butain, llattaiBeatify, bî.at'î.fî[fydoligwvn-vt, gwpieithu,Bawdiy, bô'drî n, anlladiaeth, serthedd Beatitude, bî.at'î.tüd re,"lla\ra wynfyd,Bawdy, bô'dî a, anniwair, serth, aflan. dedwyddwehBawdy-house, n, puteindy [bloeddio Beau, bö re, coegyn, coegddyn, pefrynBawl, bôl vi, gwaeddi, crochlefain, Beauish, bö'ish a, coegaidd, coegynaiddBawrel, bô'rel n, math o guryllBeaumonde, bö.mond' re, y byd llunieiddwychBay, bä n, mor-gilfach, angorfa ; cwlas :[hardda, gwineu, gwineu goch : vi, cyfarth. Beauteous, bii'tshus a, glân, pn r dferth,To keep at bay, pen sefyll, attal Beauteousness, bü.tshus.nes re, tegweh,Bayard, bä'yûrd'w, eeífyl gwineuBayonet, bli'yun.et n, gwnfidog, bidoganharddweh, gwychderBeautiful, bü'tî.ful a,[harddprydferth,glân,Baysalt, bä'sôlt n, math o halenBaytree, bä'trî n, llawryf, llawrwyddenBdellium, del'yum n, sudd peraroglusBeautify, bü'tî.f'í vt, harddu, prydferthuBeauty, bü'tî re, glendid, prydferthweh,gwychder, harddweh ; ereiries, manonBe, bî (am, was, been) vi, bod, lianfod. Beaver, bi'vilr re, ffrancon, llostlydanTo be about to, bod ar fedrBe-, px, oddi amgylch ; rhag-Becafico, bek.a.fi'ko re, aderyn tebyg i'reos, ag sydd yn porthi ar m»ysBeach, bîtsh n, traethell, tywyn, beisdon Becalm, bi'kfim' vt, llonyddu, líinaniBeacon, bi'kn n, gwylfa, goleudy Because, be'kuz' c, o herwydd, o blegid,Beaconage, bi'kn. iij '«, treth gwÿlfao achos, o ethryb gan, amBead, bid n, glain. Beads, gleiniau;Beck, bek re, amnaid, awgrym ;goferpaderauBeckon, bek'n v, amneidio, rhoi amnaidBeadle, bi'dl n, rhingyll, plwyfwas neu awgrymBeagle, bi'gl n, olrhead, olrhein-giBat, bat re, ystlum; cwlbren, humog. Beak, bîk n, pig, gylfin, gylfant; durynBat-fowling, daliad adar yn y nosBatch, batsh re, pobiad, ffyrnaidBeaker, bi'kur n, diodlestrBeal, bil n, llynoryn, penddiiyn[hongBate, bat t>,lleihau, colli, gostwng, suddo Beam, bim n, trawst, tylath, swmer;Bateful, bät'fl a, cynhenllyd, cecrus pelydnm, paladr: vi, pelydruBath, bath (baths, baTHz) re, ymdrochfa, Bean, bin re, ffiien. Bean-pods, codaubadd, baddon ; mesur Iuddewig, 1\ gal. ffa. Bean-shells, plisg, masgl, neuBathe, bäTH v, ymdrochi, ymolchiBatoon, bâ.tn' re, berllysg ; llawffongibau ifa.callodr ffaBean-stalks, gwellt ffa,Battailous, bat'ä.lus a, milwraidd Bear, bê'r re, arth; arthes: vt (bore,Battalia, ba.tä'lî.â re, brwydr-drefnbare; borne, born), dwyn, eludo, cvnnal,cario ;goddef, dal. To bear with,cyd-ddwyn â, vmaros â. To bearwitness, tystiolaethu, ty»tioBeastliness, bîst'lî.nes re, anifeildra;budreddi, bryntni, mochyneidd-draBeastlv, bist'li a, anifeilaidd, aflan,mochynaidd, brwnt, ffiaiddBeclip, bi.klip' vt, cofleidio26

!;öre ; late ; line, nö, mute ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. BELBecome, bi.kum' (pt became, bî.käm' Beget, bî.get' (pt begat, bî.gat', begot;pp become) vt, gweddu, perthynu; pp begotten) vt, cenedlu, eppihodyfod[eidd-dra Beggar, beg'ûr n, cardotyn, crefwr : vt,Becomingness, bi.kum 'ing.nes n, gwedd- Uymhau, tlodi ; rheiduso [fawaiddBed, bed n. gwely, gorweddfaBedabble, bî.dab'l vt, gwlychu, taenelluBedaggle, bîdag'l, Bedraggle, bî.drag'lBeggarly, beg'ûr.lî a, anghenog : ad, ynBeggary, beg ûr.î n, tlodi, angenoctyd,eisieu[reu, cychwynvt, caglu, diblo[gwlychu Begin, bî.gin' (began; begun) vt, dech-Bedash, bî.dash' vt, taenellu, ysgeintio, Beghd, bî.gûi-d vt, gwregysu ; cylchynuBedaub, bî.dôb' vt, diwyno, dwbio, Beglerbeg, beg'lûr.beg n, llywodraetnwrpriddo, tomiBedazzle, bi.daz'l vt, dallu, tyvvylluBedchamber, bed'tshiim.bûr n, ystafellBedight, bî.d'it' a, trwsiedig, ymbinciedigBedim, bî.dim' vt, dallu, tywylluBedizen, bi.diz'n vt, addurnoBedlam, bed'lam n, gwallgofdy, bedlemBedlamite, bed'lam.'it n, dyn gorphwyllog,ynfyd-ddynar dalaith yn Twi'CiBegone, bi.gon' i, ymaith ! ffwrddBegot, bî.got'^í.—BegetBegotten, bi.got'n^p.—BegetBegrease, bi.griz' vt, iro, seimio;wely, cuddiglBedclothes, bed'kluxiiz np, dillad gwelyBedeck, bi.dek' vt, addurno, trwsio Begrime, bî.gri'm' vt, duo,ymiropardduo,Bedehouse, bîd'hûs n, ysbytty, elusendy budreddu[twylloBedew, bî.dü' vt, gwlitho, gwlychu Beguile, bî.g'íl' vt, hudo, Uithio, denu,Bedfellow, bed'fel.ö», cywely, cydwelywr Begun, hì.ípm' pp.—Begin'Behalf, bî.hâf n, plaid, rhan, achos, tuBehave, bi.hav' vi, ymddwyn, ymarweddu,gwneyd. To behave one'sself, ymddwyn yn addas, ymddwynBehaviour, bî.hä'vî.ûr n, ymddygiad,moes[tori penBedrid, bed'rid a, gorweddiogBehead, bi.hed' vt, dybenu, torfynyglu,Bedrop, bî.drop' vt, taenellu, ysgeintio Behemoth, bî'hî.moth n, afonfarchBedstead, bed sted n, pren gwely, ochr Behest, bî.hest' n,addewid,gorchymmyngwely, erchwyn gwelyarch, archiad[cefnBedtime, bed't'fm n, amser cysgu Behind, bî.h'ind' pr, yn ol, ar ol, y tuBedung, bî.dung' vt, tomi, teilioBedust, bî.dust' vt, llychwino, llychioBehindhand,Haw, ar olbi.h'ind'hand ad, yn olBee, bi n, gwenynen[fFawydd< Behold, bî.höld' (pt beheld, bî.held';Beech, bîtsh, Beech-tree, bîtsh'trî pp beheld, beholden) vt, edrych,Beechen, bîtsh'n a, o ftawydd [ffawydd gweled, golygu, tremioBeechmast, bîtsh'mast n, ffrwyth Beholden, bî.höld'n a, rhwymedig, danBeef, bif (p beeves) n, cig eidion;ych ddyled: pp.—Behold[liesBeehive, bi'hi'v n, cwch gwenyn, bodrydaf Behoof, bî.hf ' n, mantais, elw, budd,Been, bin pp.—BeBehoovable, bi.hw'va.bl a, gweddus;Beer, bî'r n, heiddlyn, cwrw, diodllesol, addas[addasBeet, bit n, beatws, betysenBehoove, Behove, bi.hwv' vi, bod yn_ bî'ing n, hanfod, bodBeetle, bî'tl n, chwilenhongian allan,;gorddpwysobrenym: vi,mlaen. Belabour,bî.lä'bûrví,dwys guro, baedduBeetle-headed, hm-t, pendewBeeves, bivz np, ychainBelamy, bel'â.mî n, cyfaill, cyfeillachwrBelated, bî.lä'ted a, diweddar, hwyr[meryd lieBefall, bî.fôl' v, dygwydd, darfod,"cym- ^?lay, bî.lä' vt, cynllwyn, rhagod;Bent, bî.fit' v, gweddu, ymwedduBefool, bî.fl' vt, twyllo;gwatwarsicrhau rhaffBelch, beltsh vi, bytheirio: n, bytheiriadBefore, bî.fö'r'^r, o flaen, gerbron, cyn: Beldam, bel'dam n, hen wrach, hen fallad, gynt, o'r blaen[Haw deague, bî.lîg' vt, cylchynu, gwarchiiu,Beforehand, bî.fö'r'hand ad, ym mlaenamgylchynu[yddBefoul, bî.fûl' vt, diwyno, haloo-i Belfounder, bel'f û-n.dûrw, clych-dodd-Befi-iend, bî.frend' vt, gwneyd cymmwjTias,Belfry, bel'frî n, llofft y glochcedu[neu eddi Belial, bî'lî.al n, y fall, diafol drygioni;Befringe, bî.fì-inj' vt, addurno â sider Belie, bî.li' vt, athrodi, enllibio, camgyhuddo; celwyddu [iniaeth ; credoBeg, beg vt, erfyn, deisyf, ymbil ; cardotal, bî.gm' pt,—BeginBelief, bî.líf' n. ffydd, coel, cred, cred-27

BES path, fat. ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;.believable, bUi'va.bi a, eredadwy, hygoelBenediction, ben.i.dik'shun n, bendith,[ddiriedbendithiad [mwynas, haeledd, cedBenefaction, ben.i.fak'shun n, cym-Believe, bî.lîv' vt, credu, coeho, ym-Benefactor, ben.i.fak'tur n, cymmwynaswr,Believer, bi.li'vur n, credadyn, flyddloniadnoddwr[wnaswraigBelike, bi.li'k' ad, ysgatfydd, tebygol Benefactress, ben.i.fak'tres n, cymben'î.fisn, clyeh, elychau.Bell, bel n, cloch: p, Benefice, bywioliaeth eglwysigBell-metal, clychfetel, clychadwyn.[wch, haelioniCanterbury bells, clyeh y pertbi Beneficence, bî.nef'î.sens n, mwvnasgar-Belle, bel n, coegeiddferch, glanfei-eh Beneficent, bî.nef'î.sent a, hael, haelionus,Belles-lettres, bel.ê'tru n, tlws-ddysghaelfrydig, llawrydd, daionusBellied, bel'îd a, boliog, crothogBeneficial, ben'.î.fish'al a. buddiol, llesolBelligerent, be.lij'ur.ent a, rhyfelogBellipotent, be.lip'o.tent a, cadarn inewnBeneficiary, ben.i.fish'ur.î a, glwysfudd-Og : yn ilal bvwoliaeth dan arallrhyfel[cyhoeddwr Benefit, ben'i.fit n, budd, lies; cymmwynas:Bellman, bel'man a, cloehydd, cri'wrv, llesäu, peri budd. BenefitBellow, bel'ö vi, rhuo, brefi, bugunawBellows, bel'us np, nieginof clergy, braiut eglwyswyrBenet, bî.net' vt, maglu, rhwydoBenevolence, bi.nev'o.lens n, ewyllys da,Belluine, bel'ii.'in a, bwystfilaidd, creulawn,gwyllt, anwarBelly, bel'î n, bol, bola;daioni, caredigrwyddBenevolent, bi.nev'o.lent a, daionus, caredig,ceudod, cest,tor; croth, bru: vi, bolio, chwyddocaruaidd[haelallan[coluddwst Benign, bî.ni'n' a, tirion, mwyn. gwâr,Bellyache, bel'i.ak n, bolwst, dolur bol, Benignant, bî.nig'nant a, hynaws, rhadlawn;Bellybound, bel'í.bûnd a, bolrwvmBellyful, bel'î.fl n, bolaid, gwala daBenignity,[mwyneidd-dran, hynawsedd,bî.nig'nî.tîBelong, bî.long' vi, perthynu, perthyn, Benison, ben'i.zn n, bendithiaddeiryd, bod yn feddiant iBent, bent n. ystnmiad, plygiad; tuedd,Belout, bî.lût' vt, difri'ogogwyddiad: pt & pp. —BendBeloved, bi.luvd' a, anwyl, cu, hoff, eariadusBenumb, bi.num' vt, inerwino, fferu: n, anwylyd, anwylddyn, cariad Benzoin, ben.zoln' n, math o ystorBelow, bî.lö' pr & ad, is, is law, isod, Bepaint. in. pant' vt, amliwio, arliwioobry, oddi tanodd [bocsachwr Beplume, bî.plüin' vt, addurno â phlyfBelswagger, bel'swag.ûr n, rhodreswr, Bequeathe, bi.kwiTH' vt, cymmynn, rhoiBelt, belt n, gwregys, rhwymyn mewn ewyllysBelwether, bel'weTH.ûr n ílwdn y gloch, Bequest, bî.kwesf n, cymmyn, cymmynrodd,yr arwemydd[adwyddorhodd mewn ewyllysBemire, bî.m'i'r' vt, diwyno, toini ;gwar- Bereave, hi.viv' (pt hpp bereft, bî.reft')Bemoan, bi.mön' vt, cwyno, galaru;ymofidio, cwynfan, cwynfanuBemoil, bî.môîl' vt, budreddu, anui'ddoBemourn, bí.mö'm' vt, galaru, cwynoar ; arwylo ; hiraethu amvt, difuddio, difeddu : amddifaduBereavement, bi.riv'ment n. difeddiad,Bergamot, bûr'gá.mot n, pt-r-brenBergmastér, búrg'mas.tûr n, goruchwyliwrar fwngloddwyr['WyrBench, bentsh n. mainc, eisteddle; gorseddfa,Bergmote, bûrg'möt n, llys mwngloddeisteddbrawdle; eisteddfod; y cyd-Bergomask, bur'go.mask n, math o[gyfreithiol ddawns irwledig gyntBencher, ben'tshûr n, aelod athrofa Berlin, bûr'lin n, math o gerbydBend, bend (pt & pp lent) v, plygo, dolenu;Bernardine. bûr'nûr.din », mynach ogwyro; camu, annelu,urdd St. Bernard [cvrawel, aeroncyfeirio;ymblygu : n, plyg, camedd, crymedd. Berries, ber'iz (s berry, ber i) np, grawn,To bend a bow, annelu bwaBertram, bûr'tram n, pelydr gwyfltBendable, ben'dâ.bl a, plygadwy, hyblyg Beryl, Ix-r'il n, j maen berylBendlet, bend'let n, taleithigBeseech, bî.^ítsh' (pt & pp besou-ht)Beneath, bi.niTH' pr & ad, is, is law, atolygu, deisyf, erfyn, ymbil, crefuvt.isod, obry, tan, gorisBeseem, bî.sîm' vi] gweddu, cydwedduBenedictine, ben.i.dik'tin a, yn perthyn Beseemingness, bî.sîm'ing.nes n, gweddeidd-drafynachod o urdd Benedict28

;öre; läte; line, no, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. BIDBeset, bî.set' vt, cynllwyn; amgylchynu Better, bet'ûr a, gwell, rhagoraeh : ad,Beshrew, bî.shr' vt, difrio, senu, rhegu ynwell: cd.—Good, Well: vt, gwelläu.So much the better, goreu gyd.Beside, bî.s'íd', Besides, bi.s'idz' pr, gerHaw, wrth, yn ochr, yn ymyl, yn agos To get the better of, gorchrygu. Toat; heb law, gyda. Beside one's self, get better, to make better, gwella,gwelläu[trwy ddrwsgwallgofus, ynfyd, maes o'i bwyllBesiege, bî.síj' vt, gwarchae, amgylchuBesmear, bî.smî'r' vt, iro, dwbioBesmoke, bi.smok' vt, mygu, mygsychuBesmut. bî.smut' vt, pardduo, huddigloBesom, bi'zum n, ysgubell, ysgubBesort, bí.sôrt' vi, gweddu, hywedduBesot, bî.sot' vt, lled-feddwi: syfrdanuBesought, bî.sôt' pt & pp.—BeseechBespangle, bî.spang'gl vt, serenu, dyfrithio[enllibioBespatter, bî.spat'ûr vt, diblo, diwyno;Bespawl, bî.spol' vt, poeri, amboeriBespeak, bi.spik' (bespoke, bi.spok'; bespoken,bi.spo'kn) vi, rhagerchu,rhagofyn, rhagddangos[frithoBespeckle, bi.spek'l vt, amliwio, man-Bespew, bî.spü' vt, chwydu arBespot, bî.spot' vt, maim, britho, brychuBespread, bi.spred' (pt 8c pp bespread)vt, taenu, lledu, gorchuddioBetty, bet'î n, math o oô'eryn at doriBetween, bî.twîn, Betwixt, bî.twikst'^)r,rhwng (dau), ym mysgBevel, bev'l n, conglyn, pedror, pedrydBeverage, bev'ur.aj n, diod, gwirodBevy, bev'î n, haid o adar; myntai,diadell[galaru, alaethuBewail, bî.wäl' vt, cvryno, cwynfan,Bewailable, bî.wä'lâ.bl a, gwiw-gyn,alaethol[gadw, ymogelydBeware, bê.wé'r' vt, gochel, gwilio. ym-Bewet, bi.wet' vt, gwlychu, mwydoBewilder, bî.wil'dûr vt, dyrysu, annhrefnuBewitch, bi.witsh' vt, rheibio, llygaddynu,hudo; swyno; tynu serch, denuBewi-ay, bî.rä' vt, dadguddio, bradychuBey, bä n, llywydd ym mysg y TyrciaidBeyond, bî.yond' pr, dros, tros, tra, tuhwnt i, tu draw i; ym mhellach;uwch law[carwBesprinkle, bi.spring'kl vt, taenellu Bezantler, bi.zantlur n, ail gangen cornBesputter, bî.sput'ûr vt, taenu poer Bezoar, bi.zoV n, math o gareg riiiweddolBest, best a, goreu : ad, yn oreu : sd.—rhag gwenwynGood, Well. To the best of my knowledge,Bezonian, bi.zo'ni.an n, dyhiryn, adynhyd eithaf fy ngwybodaeth Bezzle, bez'l vi, gloddesta, diotaBestial, bes'tshal a, anifeilaidd, bwystfilaiddBiangulous, bî.an'gü.lus a, dwyonglog; ffiaidd, brwntBias, bi'as n, tueddiad, gwyredd: vt,Bestow, bí.stö' vt, rhoddi, anrhegu tueddi, lledochri ; denucyfleu[mhwyilog Bib, bib n, bronliain : v, llymeitian, diotaBestraught, bî.strôt' a, gwallgofus, am- Bible, b'i'bl n, y Beibl; yr Ysgrythp -Bestrew, bî.str' vt, gwasgara, taenuBestride, bî.str'íd' (bestrode, bî.ströd'_Lân; y LlyfrBibhcal, bib'li.kal[yrolysgryth-a, beiblaidd,bestridden, bl.striu'n) vt, nryned goes Bibliography, bib.lî.og'râ.f ì n, ílyfryddiaeth,o bob tu, marchäu[wrllyfi-oniaethBestud, bî.stud' vt, boglynuBibliopohst, bib.lî.op'ö.list n, Uyfrwerth-Bet, bet n, cyngwystl: vt, cyngwystlo Bibliotheca, bib.lî.ö.thî'.kâ n, llyfrgellBibulous, bib'ü.lus a, yspwngaidd, masw, Betake, bi.tak vt, ymosod, ymroddirhoi bryd ; cyrchu atBeteem, bî.tîm' vt, anrheguBicapsular, bi.kap'sii.lur a, deuranol[adgofio Bice, bis n, math o liw glasBethink, bi.thingk' vi, ystyried;pwyllo Bicipital, b'i.sip'i.tal, Bicipitous, bi'.sip'-Bethral, bî.throl' vt, caethiwo, darostwng î.tus a, deubenog[ymgecruBethump, bî.thump' vt, dyrnodio, pwyo Bicker, bik'ur vi, ymryson. ymrafaeho,Betide, bî.t'id' v, damweinio, dygwydd Bickering, bik'urjng n, cj^nhenBetimes, bi.ti'mz' ad, yn brydlawn, yn Bickern, bik'urn n, haiarn blaenfaingynnar, yn fore [rhagddangos Bicoru, bi'korn, Bicornous, bi'.kor'nusBetoken, bi.to'kn vi, arwyddo, argoeli, a, deugorniogBetray, bî.trä' vt, bradychu, dadguddio, Bicorporal, bi.kor'po.ral a, deugorifogcyhuddo[hoewi Bid, bid (bade; bidden) vt, erchu; gwahodd; cynnyg. To bid farewell, canuBetrim, bî.trim' vt, trwsio, cymhenu,Betroth, bi.troth' vt, dy weddi'o, ymgredu Bidden, bid'n pp.—Bid [yn iachvt, Betrust, bî.trust' ymddiriedBi Jder, bid'ur n, archwr, cvnnvgiwi"'29*

:;;BIV path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Bide, bid (pt & pp bode) vi, aros, trigo Binocular, bi'.nok'u.lur a, deulygeidiogBidental, bi'.den'tal a, deuddeintiogBiennial, bi'.en'yal a, dwyflwyddolBinomial, b'í.nö'mî.al a, deuenwolBiographer, b'í.og'râ.fûr n, buchdraethydd,Bier, bî'r n, elor, elorwyddbugraifydd [buchdraethiadBiestings, bis'tingz tip, llaetb tor Biography, bí.og'râ.fî n, bywgraifiad,Bifarious, b'i.fe r'î.us a, deublyg, dyblygammhëusBiferous, bif 'ur.us a, deugnvdiogbifì.dä.ted aBiparous, bip'ar.us a, gyfeillddwynBipartite, bip'âr.tît a, dwyran, deuranBiped, bi'ped n, creadur deudroedBipedal, bip'i.dal a, deudroediog, deudroedBifid, bi'fid, Bifidated,Bifold, b'f'föld a, dyblyg [fforchogBiformed, b'i'fômid a, deuffurfiogBifurcated, b'i.fur'ka.ted a, deubigogBipennated, b'í.pen'â.ted a, dwyadeiniogBipetalous, bî.pet'â.lus a, dwyddalenogBig, big a, mawr ; braisg, beichiog Biquadrate, b'i.kwod.riit, Biquadratic,torog. As big, cymmaint. Big-bellied, b'i.kwo.drat'ik n, pedrysawdd : a, pedrysoddogboliog, crothog ; beichiog. Big with calf,cyflo. Bigger, mwy. Biggest, mwyaf Birch, bûrtsh[bedwenBirch-tree,n, bedw.Bigamist, big'â.mist n, dwywreigiwrBigamy, big'â.mî n, dwywreigiaethBirchen, bûrtsh'n a, o fedwBird, bûrd n, aderyn, edn, edynBiggin, big'in n, taleithgap baban; piser Birdhme, bûrd'li'm n, glud, ysgrawlingBight, bit n, cylchdorch rhaff angorBigness, big'nes n, maint, maintiolidyn penboeth,Birgander, bur'gan.dur n, UwynogwyddBirt, bûrt n, lleden y môr, tafod yr hyddbûrth genedigaeth Bigot, big'ut n, dallbleidiwr, Birth, n, ; esgoriaeth.penboethyn[boethni Of good birth, boneddig. Untimelybirth, erthyl. Second birth, adenedigaethBigotry, big'ut.rî n, dallbleidiad, pen-Bilander, bil'an.dûr n, math o long fechanBilberries, bil'ber.iz np, llus, llus duon Birthday, bûrth'dä n, dydd genedigaethbach. Bilberrv-tree, lluswydden Birthright, bûrth'ri't n, genedigaethcléddyf[galedBilbo, bil'bö re,fraintBilboes, bil'boz n, cyffion llongwyr Biscuit, bisTdt n, bara caled, teisenBile, bi'l n, geri, llyn y bustl ;penddiiynÍBilge, bilj n, lied gwaelod Hong : v, ymdolchi,ymddryllioBilingual, bi'hng'gwal a, dwyieithogBilinguous, bi.ling'gwus a, deudafodogBihous, bil'yus, Biliary, bií'ynr.î a, ger-Bilk, bilk vt, siomi, twyllo [i'og, geriaiddBill, bil n, craifll ; dyleb, ysgrifen-rwymrhybudd cyhoedd; pig, gylfant, gylfin,duryn: vt, pig-gusanu, anwesu; cy-Bison, biz'un n, ych gwyllt, bualBissextile, bi.seks.til n, blwyddyn naidBisson, bis'un a, dall, tywjdl [fforchoghoeddi. Bill-hook, glaif. Hedgingbill,Bisulcous, bi.sul'kus a, fforchog, ewin-gwddi, cryman cauBit, bit n, tamaid, safnaid, difyn, dernj-nBillet, bil'et n, llythyr byr, nodyn, cipyll Bitch, bitsh n, gast, gasten [genfavt, rhoi Uetty-lythyrBite, bit n, cnoad ; brath ; tamaid ; hocedBilletdoux, bil.ê.d' n, llythyr caru hocedydd : vt (pt bit ; pp bitten, bit'n,Billiards, bil'yurdz n, math o chwareu â bit), cnoi; brathu, pigo; twylloShelau ifori[iynau Bittacle, bit'â.kl n, onglyrgist, compawdgistion, bil'yun n, biüwn, miliwn o fil-Billow, bil'ö n, ton, gwaneg, morgaseg, Bitter, bit'ûr a, chwerw, bustlaidd, tostBillowy, bil'ö.î a, tònog, tònol [moryn Bittern, bit'urn n, aderyn y bwn, bwmpBin, bin n, cist, cist ystyfflogy gors[bustleddBinary, bi'nur.î a, dyblyg, deuolBitterness, chwerwder,bit'ûr.nes n,Bind, bind (pt & pp bound) vt, rh^vymo, Bittervetch, bit'ur.vetsh n, pys y gn.ranodclymu, ymylwisgo[wisgiad Bitumen, bî.tü'men n, pyg-glai, pyglöyn,Binding, holding n, rhwymiad, ymyl- dyglistBhmacle, bin'a.kl n, compawd-gist Hong Bituminous, bî.tü'mî.nus a, dyglistaiddBinocle, bin'o.kl n, syllddrych i'r ddau Bivalve, b'i. valve, Bivalvular, b'i.val'vu-lygadBisekt, b'i.sekt' vt, deubarthu, rhanuBishop, bish'up», esgob, golygwr; matho ddiodBishopric, bish'up.rik n, esgobaethBisk, bisk n, cawl, isgell, potesBismuth, biz'muth n, math o adwyn,ystaenwydrltìr a. deufasglos; dwyirragenog^30

;:^:öre ; läte, line, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs;j=dzh. BLIBivouac, bi'vw.ak vi, bod dan arfau Blast, blast n, chwa, pwff, gwynt;trwy'r nos : n, cadwyliaddarnchwyth; malldod, deifiad, rhwd: vt,deifio; anafu; seithugioBizantine, biz'an.tin n, o aufgwerth pumtheg puntBlatant, blä'tant a, yn brefu [dordd.Blab, blab vt, digelu chwedl, clepian; Blatter, blat'ûr vi, rhuo, buguno ; baln,clepiwr, hauwr chwedlau Blay, blä, Bleak, blik n, math o wyniad.ffladru :Black, blak a, du ; tywyll , erchyll, dybryd:Blaze, blaz n, fflam, ffagl; seren wenn, dyn du: vt, duo, duliwio. yn nhalcen march: vi, fflamio: vt,To beat black and blue, cleisio, dygleisio.cyhoeddi [arwydd-farddoniaethy gelfyddyd ddu, Blazon, bla'zn, Blazonry, bla'zn.ri n,Black art,dewiniaethBlazon, bla'zn vt, egluro arwyddion arBlackamoor, blak'a.mw'r n, dyn du bais arfau; gwychu, addurno; cyhoeddi;dathlu[glasweíltBlackberries, black'ber.iz np, mwyarduon. BlackbeiTy-bush, dyryslwyn, Bleach, blîtsh vt, chnu yn yr haul ar ymierinlrwyn[aderyn du Bleak, blik a, oer, oerllyd, anwydog;Blackbird, blak'burd n, mwyalchen, yr gwelw : n, gwyniad [rhyndod.Blackcap, blak'ap n, penlöyn, y lleianBlackcock, blak'ok n, ceiliog du, ceiliogBleakness, bliknesBlear, blî'r vt, cilgochi'rn, oerni;llygaid;fferdod,cibddalluy mynyddBlacken, blak'n vt, duo, gordduo; ty-: a, gwlyb, molog, tost, gwan.Blear-eyed, llygadwlyb, llygadgochwyllu[ddyn Bleat, blit n, brefiad : vi, brefuBlackguard, blag'ârd n, dyhiryn, dryg- Bleed, blîd (pt & pp bled) v, gwaedu,Blacking, blak'ing n, du esgidiau ; duad gollwng gwaed ; colli gwaedBlackish, blak'ish a, lied ddu, duaidd, Blemish, blem'ish n, anaf, bai, mefl,tywyll, hyll[duder gwrthuni: vt, anafu, anharddu, niweidio,Blackness, blak'nes n, diiwch, duedd,Blacksmith, blak'smith n, gof, gof du gwrthunoBlench, blentsh vi, tynu yn ol, ymrwystroBladder, blad'ûr n, pledren, chwysigen Blend, blend v, cymmysgu, cydgymmysgu;cyd-dymmeru; cyssoddiBlade, bläd n, llarh, llain; eginyn;paladr; pefryn, brolyn ; Uefnyn, llencyn: vt, llafnu, ymwychu. Blade of anoar, palf rhwyf. Blade of grass, glaswelltyn,blewyn glas. Blade-bone, asgwrnBlessedness, bles'ed.nes n, bendigedig-y balfais, crafell yr ysgwydd rwydd, dedwyddyd, gwynfydBlain, blän n, penddiiyn; chwisigl; Blew, blii pt.—Blowllynoryn, gweli, malaithBlamable, blä'mä.bl a,ceryddadwy,beiusBlight, blit n, golosgiad, deifiad ; cawodvt, golosgi, deifio ; difwynoBlame, bläm' n, bai, cwl; gwyd: vt, Blind, blind a, dall, tywyll: vt, dallu,beio, ceryddu; dwrdioBlameless, bläm'les a, difai, difeius, diargyhoedd.[gochelyd; dioliBlanch, blantsh vt, cànu; dirisglo;Bland, bland a, mwyn ; afiaethus Blindfold, blind'fold vt, mwgydu y llygaidBlandiloquence, bian.dil'o.kwens n,: a, â'r llygaid wedi eu cuddiogweniaith, hudiaithBhndness, bli'nd'nes n, dallineb, dellniBlandish, blan'dish vt, gwenieithio; Blindworm, blînd'wûrm n, dallneidrmwythddenu[gwenieithiad Blink, blingk vi, ysmicio, amrantuBlandishment, blan'dish.ment n, afiaeth Blinkard, bling'kurd n, ysmiciwr, cillygadwrBlank, blangk n, gwagle, siom-gwtws[gorhoenBliss, blis dedwyddyd,a, gwehv-lwyd, gwyn; syn. Blankn, gwynfyd,verse, mesur diodlBlissful, blis'fl a, gwynfydedig, dedwyddlawnBlanket, blang'ket n, brycan, gwrthban[wchBlare, blê'r vi, rhuo ; ennyn, ifaglu Blissfulness, dedwydd-bhs'fl.ness n,Blaspheme, blas.fîm' vt, cablu, difenwiBlasphemous, blas'fî.mus a, cableddus,cablaidd[difenwadBlasphemy, blas'fî.mî n, cabledd, cabl,Bless, bles vt, bendithio, lladu. Blessed,gwynfydedig, bendigedig, gwyn ei fydBlessing, bles'ing n, bendith, Hadtywyllu ; mwgydu ; bwrw hud ar : n,caeadlen, gorchudd, mwgwd. Blindman'sbuff, chwareu mwgwd. Blindside, ochr ddall, ffaeleddBlister, blis'tûr n, chwydalen, pothell;chwysigl, coden : vt, pothellu,chwydaluBhthe, bli'TH, Blithesome, bliTH'sum a,llawen, lion, digrif, hoenus31

y:;BOL path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Bloat, blöt v, chwyddo ; chwythu i fyn Blushet. blush 'et n, geneth wylaiddBloatedness, blö'ted.ncs n, chwyddiant Bluster, blus'tûr n, rhuad, trwst, terfysgBlob, blob, Blobber, blob'ûr n, chwysigen,vi, trystio, dadwrdd. gwagfygwthBlusterous, blus'tur.us a, tyinmestlog,bwrlwm. Blob-cheeked, boch-dew, bochogtrystfawr, brochus [ymguddiadBlock, blok n, cyff, boncyff, cipyll: vt, Bo, bö i, ho! bolol! Bo peep, migcaui fyny, gwarohSuBoar, bö'r n, baedd, tremyniadBlockade, blo.kad' n, argae, gwarchae, Boarish, bö'r'ish a, baeddâidd; taiogaiddcylchyniad[hurthgen Board, bö'rd n, eisteddfod ; astell, planeBlockhead, blok'hed n, penbwl, hurtyn, bwrdd: v, byrddio, byrddu; tal-we^tu.Blockhouse, blok'hdvvs n, argaeborfch Board-wages, dogn at ymborthBlockish, blok'ish a. hurt, penglogaid Boardyard, bö'rd'yârd a, astellfaBlomary, blö'mur.î n, tawddffwrn haiam Boast, bust n, ffrost, ymffrost, bocsach,bost, brol: vi, ymffrostio, bocsachu,Blood, blud n, gwaed, crau; tras;wttreswrbostio[ffrostgar, bostgarBloodshed, blud'shed n. tywalltiad gwaed Boastful, bost'fu'l, Boastive, bos'tiv a,Bloodshot, blud'shot n, y fflamr-g Boat,gwaedgleisiog[am waedhot 11, bad, eweh. Ferry-boat,ceubal; ysgrarfBloodthirsty, blud'thûrs.tî sychedig Boatman, Dot man n, badwr, ysgraffwra,Bloodvessel, blud'ves.el n, gwaed lestr, Boatswain, bö'sn n. penbadwrrhedweii, gwyth'ienBob, bob n, dyrnod ysgafn, cnith; croesair:Bloody, blud'i a, gwaedlyd, creulawn,a, byr, cwta: vt, taro yn ysmala;Bloody flux, gwaedlif, gwaedlifiant gwawdio; twyllo; maedduBloom, bhvm n, blodau ;glasbaill, glesni, Bobcherry, bob'tsher.î n, math o chwaregwrid: vi, blodeuo, blaguro; ffynu plant[plethwäellBlossom, blos'um n, blodeuyn: vi, blodeuo,Boom, bob'in 11, math o hnyn gwyn;blaguroBobtail, bob'täl n, cynflbn gwtaBobwig, bob'wig n, gwallt gapan gwtaBlot, blot n, du, dunod, dufan; anaf;anair : vt, duo. duwyno. To blot out, Bode, böd vt, darogan, argoeli, rhagarwyddo:pt & pp.—Bide[goeldilè'u. Blotting-paper, sugnbapyrBlotch, blotsh ii, crugdardd ; Uynoryn Bodement. böd'ment n, daroganiad, ar-Blouse, bl% n, cot ysgafnBodice, bod'ie n, gwasgrwvm mcrchBlow, bib' n, dyrnod, ergyd, cnoc, flat, Bodiless, bod'i.les a, digoi-ff, anghorffolllab, cernod: v (pt blew, blii;pp Bodily, bod'î.lî a, corffol, corfforolblown, blön), chwythu; blodeuo Bodkin, bod'kin n, gwäell; mynawyd;Blowze, bluwz ?i, llances fochgoch nodwydd[paladr; lluBlowsy, blfiw'zi a, wwnebgoch, swga Body, bpd'î n, corff; un; swm, crynodeb;Blubber, blub'ûr n, brasder y morfil : vt,wylo nes chwyddo'r bochauBludgeon, bluj'un n, cwlbren, pastwnBlue, blii 11, lliw glas, glas, nefliw: a,glas, asurliw: vt, glasu, lliwioyn lasBlucness, blü'nes n, glesni ; claisliwiadBluff, bluf a, traws-falch, cuchiogBlunder, blun'dur n, amryfusedd, camgymmeriad,camsyniad ; coll : vi, camsyuicd[ddryll, gwn byi-Blunderbuss, blun'dûr.bus n, rhwth-Blunderhead, blun'dûr.hed n, hurtBlunt, blunt a. pl; difoes, trwsgl, lledarw: vt, pylu, diawchuBluntncss, blunt'nes n, pylni ; difoeseddBlur, blûr n, duad, brycheuyn; anaf;magi: vt, ysbrychu; diwynoBlurt, blurt, n, digelu chwedl, baldorddBlush, blush vi, gwrido, cochi, yswilio:n, gwryd, gwyledd gwiidiad;Bog, bog n, cors, mignen, siglen, pydwern[llygaeron, llygeirinBogberries, bogT)er.îz (s bogberfy) np,Boggle, bog'l vi, petruso; tynu yn ol;cloifsiaradBoggy, bog'î a, corsog, siglenogBohea, bö.hí' n, math o de garw [berwiBoil, bôîl n, penddiiyn, Uynoryn: v,Boiler, bôî'lûr n, callawr, pair, berwedyddBoisterous, bôîs'tur.us a, terfysglyd,bloeddgar[aeth, terfysgBoisterousness, bôîs'tur.us.nes n, afreol-Bold, bold a, hyf, eon, diarswyd, anturiol,hyderus, dewr; ehud; gwastadlyfn.To make bold to, cymmery d ar, beiddio,bod yn hyf, ymeoniBolden, boTdn ?;,eoni, ymeoni, ymhyfhauBoldness, bold'nes n, hyfder, eonder,dewredd ; liaerllugrwyddBole, böl n, priddell; mesur o 12 cibyn32

;öre; läte; line, nö, mlite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. BOT>i,Bookish, bwk'ish a, llyfrgar; astudBolis, bö'lis n, pelen o dân a deflir i'rawyrBookmate, bwk'mat n, cydysgolhaigBookseller, bwk'sel.ur n, llyfrwerthwrBoll, böl n, paladr; calaf; bolltad: v,corsenu, hadu[vt, attegu Bookworm, bwk'wurm n, llyfrbryf ; darllenydddiflin [rhuthro; ymgyrchuBolster, böl'stûr n, gobenydd, clustog:Bolt, bolt n, bollt, bar, trosol, gefyn : v, Boom, bm n, hwyl bawl; trwst: v,bolltio; saethu; traflyncu; gogrynu. Boon, bn n, arch, deisyfiad; rhodd,Bolting-house, peilldyced: a, llawen, difyr, cellweiruspeillio.Boltsprit, buvv'sprit n,fflureg llong.—BowspritBoor, b'r n, drelyn, delflyn, taiogddyn,gwermvvT [aidd,_ delfiaiddhwylbren ynBolus, bö'lus «, pelen feddygolBoorish, b'r'ish a, taiogaidd, gwlad-Bomb, bum, Bombshell, bum'shel Boorisbness, b'r'ish.nes n, taiogrwyddpelen hylosg[hvl Boose, bz n, côr mewn beudy, presebBombard, bum.bârd' vt, en ;io pelenau Boot, bt n, botasen, cwran, coesarn;Bombardier, bum.bâr.dî'r triniwr cist cerbyd ; mantais, elw, ennill ; anrhaithgynau y pelenau hyn [mysgwe: vt, elwa, ennill gwisgo botasau;Bombasin, bum.ba.zin' n, math o gym- Booth, bvvth n, bwth, lluestty, cabanBombast, bum.bast' n, y pren cotwm; Bootjack, bwt'jak n, botasbrenmath o frethyn eotymog ; chwyddiaith Bootless, bt'les a, anfuddiol, diles, oferBombastic, bum.bas'tik a, chwyddedig, Booty, b'tî n, vsglyfaeth, anrhaith,gorwag[trwst caiFaehad, ysbailBombilation, bum.bî.lä'shun n, swn, Borachio, bö.ratsh'ö n, costrel, barilanBombketch, bum'ketsh n, llong i daflu Borax, bo'raks n, math o halenpelenau hylosg[putain Bordel, bôr'del n, puteindyBonaroba, bö.nâ.rö'bâ n, gordderch. Border, bôr'dûr n, íîin, cyflfin, cyifiniad,Bonassus, bö.nas'us n, bual, ych gwyllt terfyn; bargod; ymyl; godre; ymylwaithBonchretien, bon.kret'yen n, math: v, cyflSnio, terfynu ;ymyluberenBorderer, bôr'dur.ûr n, cyffiniwrBond, bond n, rhwymyn, cadwyn, tid; Bore, bo'r n, twll; twll clo; ceudwll:rhwymedigaeth, rhwymiad, ysgrifenrwymvt, tyllu, ebillio : pt.—Bear[carchar Boreal, bö'r'î.al, Boreahs, bö'r.î.ä'lisa,Bondage, bon'däj n, caethiwed, caethfyd,Bondman, bond'man n, caethwasBondservice, bond'sur.vis n, caethwasanaeth,caethwasaeth, gwarogaethBondwoman, boud'wm.an (bondwomen,bond'wim.en) n, caethwraigBone, bön n, asgwm: vt, diasgyrnu.gogleddol, gogleddigBoreas, bö'r'î.as n, gogleddwyntBorn, born pp, ganedig.—Bear. Firstborn,cyntafanedigBome, barn op, cynnaledig.—BearBorough, bur'ö n, bwrdeisdrefBorrow, bor'ö vt, echwyna, benthyca^ascage, bos'kaj n, coedwig; gwigfixwythauBosky, bos'ki a, coediog, garwaidd~3som, bwz'um n, mynwes, monwes,Bone-setter, gosodwr esgyrnBonelace, bön'läs n, ysnoden hnBoneless, bön'les a, diesgyrn, diasgwrnBonfire, bon'f'i'r n, coelcerth, bonffaglBongrace, böng'gras n, heulrod, cysgoddalaithcilfach: vt, mynwesu; cofleidio, col-[guwch, capan merch eddu. Bosom friend, cyfaill anwylBonnet, bon'et «, cwcwll, penwisg, pen- Boss, bos n, boglyn ; bogeilglwm, oddfBonny, bon'î a, hoew-wych, dillyn; Botanic, bo.tan'ik, Botanical, bö.tan'îkalhoenus; difyr[enwyn sura, llysieuaidd[yddBonnyclapper, bon'i.klap.ur n, llaeth Botanist, bot'â.nist n, llysieuwr, llysieu-Bony, bö'nî a, esgyrniog, ysgyrnigBooby, b'bî n, hurtyn, dreìjTi, penbwlBotanology, bot.â.nol'ö.jî n, llysieudraithBotany, bot'â.nî n, llysieuaeth, llysieu-aderyn mawr o'r enwwriaeth, llysieuyddiaethBook, bwk n, llyfr. A little book, Botch, botsh 11, pyloryn, Uynoryn, crachen;llyfryn, llyfran. Book-keeper, cyfrifydd,braswaith: vt, brasdrwsio, hagr-líyfrwT. Book-keeping, llyfryddiaeth,glytio; trysglweithio ; anafucyfrifyddiaeth [wr Both, both a, dau, dwy, deuoedd, dwyglytio;Bookbinder, bwk'b'in.dur n, llyfi-'rwym- oedd. Both of us, ni ein dauBookcase, bwk'as n, llyfrgell3Bots, bots np, euon, gwyrn, piyfigedd32

;:BRA path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Bottle, botl n, potel, costrel : vt, potelu,costrelu. Small bottle, costrelan,costrelig, potelanBottom, bot um n, gwaelod, sail, sylfan ;sawdd, llawr; godre; pant, dyiFryn,ystrad. Bottoms, gwaelodionBottomless, bot'uin.les a, diwaelod.Bottomless- pit, uffern, annwfn, annwuBottomry, bot um'rî n, llong wystl, arianechwyn ar longBoud, bûd n, pryfyn yd, yd-ysyddBouge, bj v, treiddio, trydyllu, tylluA box in the ear, bonclust. Boxingmatch,dymodfa, dyrnodwaith. Boxtree,bocysen, pren bocs. Coach-box,eisteddle cerbydwr. Christmas-box,calenig[focyschwyddo allanBoxen, bok'sn a, wedi ei wneuthur oBough, bû n, cainc, cangen, gwrysgen, Boy, bôî n, bachgen, llanc, llencyn, hogyn.A little boy, bachgenyn; crwt,clofen, osgl. A little bough, cangenigBought, hot pt & pp.—Buy: n, camedd, crwtyncwlwm ; fi'on daflBoyish, bôî'ish a, bachgenaidd [rwyddBougie, bw'zhi n, trwyddewBoyishness, bôî'ish.nes n, bachgeneidd-Bounce, bûns n, naid. ysbonc: vi, Brabble, brabl n, ymgecraeth, ymgiprysneidio trystio ; bocsachu, bostioymgegu, ymeirio, ymdaeru; vi,Bound, bûnd n, terfyn, ffin, cyffin: v, Brace, bräs n, craff, rhwymyn; cwpl;cyffinio; neidio: pt & pp.—Bind cyplysnod («w—»,): vi, cydio, cyfrwymo,Boundary, bûn'dûr.î n, terfyn, cyffinBounden, bûn'dn a, rhwymedigBoundless, bûnd'les a, annlierfynolrhwymo; tynhau, cryfhauBracelet, bi'äs'let n, breichled, breichrwyBracer, bräs'ûr n, cyfrwymydd ; tynhiiwrBounteous, bûn'tsbus, Bountiful, Braces, bra'siz n, hwylraflau; croggareiaubûn'tî.fl a, hael, rhoddgar, cedawl,haelionus, cymmwynasgarBrachial,[aiddbreich-bra'ki.al a, breichiol,Bounty, bûn'tî, Bountifulness. hfìn'- Brachygraphy, bra.kig'ra.fi n, berysgrifen,tî.fl.nes n, haelioni, rhadloneddberysgrifBourgeois, bûr.jôîs' n, math o argrafF-Brachylogy, bra.kil'o.ji n, byrdraithlythyren[blaguroBourgeon, bûr'jun vi, tarddu, egino,Bourn, bô'rn n, terfyn, cyffin; nant,Bouse, b\vz vi, meddwi [cornantBousy, b'zî a, brwysgawl, UedfeddwBout, bût n, tro;prawf, cais, ymgaisffrwgwd[dro rhosbBoutade, b.tad' n, mympwy, chidr-Bow, bö n, bwa. Fiddle-bow, bwacrwth, ffiloiyn. Bow-legged, eoesgam.Bow-window (neu Bay-window),cromftenestrBow, bû n, ymgrymiad, cyfarchiad;fflureg llong: v, ymgrymn, plygu;ffiodrwyeg; sidanbleth: vt, plethu,crychu, modrwyo[hwylymostwng; camuBrails, bralz np, rhaffau i gymhlyguBowel, bû'el, vt, diberfeddu [dosturi Brain, brän n, ymenydd; deall: vt, à\-ymenyddio. Brain-pan, penglog, siâd,Bowelless, bû'el.es a, dideimlad, di-Bowels, buw'elz np, ymysgaroedd, colnddion,siol, creuan. Brain-sick, penwan, han-perfedd[angor ner pan, gwallgofus. Hair-brained,Bower, bu'ûr n, deildy, gwasgodfa: penifol, ansefydlog, ammln\wllogBowery, bû'ur.î o, gwasgodolBrainless, bränìes a, diymenydd, disynwyr,Bowl, bol a. cawg, mail ; bwl, pelen.ifol. yntyd, hurt, penwagcnapen, cronell, peldreigl: vt, peldreiglo.Bowling-^reen, bwlgamlasBowline, bö'l'ín n, rhaff yng nghanol hwylBowman, bö'man n, saethyddBowman, bû'man n, rhwyfwr wrtbfflureg eweh [wyddedig yn y ffluregBowsprit, bû'sprit n, yr hwylbren gog-Bowssen, bû'sn vt, gwlychu, mwydoBowyer, bö'yûr n, bwëydd, saer bwäuBox, boks n, blwch, golwrch, eisten;bocys : vt, dymodio, dwrn-guro, paffio.Brack, brak n, breg, agen, toriadBracket, brak'et n, ysgwyddyn, gobenyddiad; cromfach []Brackish, brak'ish a, hallt. heliaiddBrad, brad n, hoel fain heb glopaBrag, brae », ymffrost, bocsach, rhodresvi, broho, ftrostio, gwagfostioBragger, brag'ûr, Braggart, brag'ûrt,Braggadocio, brag.â.dö'shö n, ymffi-ostiwr,bocsachwr. broliwrBrngget, brag'et n, bragod, bragodlynBraid, bräd n, pleth, penbleth ; cudynBrait, brät n, diemwut anghaboledigBrake, brak n, dyry>lwyn, gwyddle,heislan, cardden ;geufa ffrwyn ; brak hsugnbehiant llong: pt.—Break34

.Brandy,!:ore; läte, line, nö, müte ; she, zhmz azure; thin, thìs; j=dzh. BRIBraky, hrii'ki re, dreiniog; perthlawnBramble, bram'bl re, miaren, dyrysi'enBrambling, bram'bling re, gwincBramin, brâ'min re, offeiriad yn yr IndiaBran, bran re, rhnddion, eisin. Brannew,tanlli, newydd tanlliBranch, brantsh re, eangen, gwrysgen,cainc, osgl :v, eeineio, cangenuBranchless', brantsh'les a, dfwrysg, digainc[og, brigogBranchy, bran'tshî a, ceinciog, cangen-Brand, brand »,tewyn,pentéyn; dunodhaiarn-nod: vt, haiarn-nodi; gwaradwyddo.Brand-iron, haiarn nodi,Brand-goose, math o aderyn gwylltBream, brim re, math o bysg : vt, golosgigwaelod HongBrandish, bran'dish vt, chwymellu, ysgwyd,Breast, brest re, bron, dwyfron; mynwes.chwyfioBreast-bone, asgwrn y ddwyfron.Brandling, brandling re, pryf y gwlith, Breast-cloth, bronliain. Breast-knot,abwydi'r brithyllbronglwm. Breast-plate, dwyfroneg,bran'dî n, poethlynbroneg. Breast-plough, gwtharadr.Brangle, brang'gl vi, ymdaeru, ymgecru Breast-work, bronglawddBrank, brangk re, gwenith yr hydd Breath, breth re, anadl, frun, chwyth,Brass, bras re, pres, efydd, elydraw el; awyrgyrehiadBrassy, bras'î a, o bres, eiyddaidd Breathe, brÎTH v, anadlu ; byw;gorphwysBrat, brat re, bretyn ; crwtyn, croten Breathless, breth'les a, allan o anadl,Bravado, bra.va'do re, gwagymffrost maes o anadl; dianadl; marwBrave, brliv a, dewr, glew, calonog, Bred, bred pt Scpp.—Breed. Well-bred,mawrfrydig, by ; tarlus; ardderchog: moesgar, moesog. Ill-bred, anfoesgar,vt, gofyn gwaethaf, herio; ymwyclm drwg ei foesBravery, bravura n, glewder, gwroldeb; Brede, brîd re, pleth, penbleth ; lied [bondewrder, hoewder ; mawrfrÿdigrwydd Breech, britsh re, cyfcistedd, tin, bontin;Bravo, bra'vo re, hurlofrudd, dyhirwas Breeches, britsh'iz np, llodrau, clos.Bravo, bra'vo' i, da iawn ! da mechgyn i Breeches-maker, llodrwrBrawl, brôl n, cecraeth, cynhen, ymrysonBreed, brîd re, rhyw, rhywogaeth, hil,: vi. ymdaeru, cecru, clewtian epil: v (bred), epilio, hilio, planta;Brawler, brô'lûr n, cecryn, ymdaerwr magu, maethuBrawn, bron re, baeddgig; cyhyrgig Breeze, briz re, awel ysgafngrym, cryfdef'[cryf Breezy, bri'zi a, awelog ; oeraiddBrawny, brô'nî a, eyhyrog; gewynog,Bray, brä v, pwyo, briwio, malurio:brefu neu rno fel asyn; pwywr;offeryn at falurioBraze, braz vt, efyddu, cyfanu, asioBrazen, brii'zn a. eiyddaidd; haerllug,hyf, hyfaídd. Brazen-faced, wynebgaled,digywilydd, haerllugBrazenness, bra'zn.es re, haerllugrwyddBreak, brak (broke, broken) v, tori (nidag offeryn awchns) ; dryllio, hyweddure, toriad methiad, agoriad. Break ofday, toriad y dydd, gwawr. Brokenboned,asgwrndwn. Broken-backed,cefiidwn. Broken-bellied, boldwn,Broken-hearted, calon friw, digalon.Broken-winded, wedi tori ei wyntBreakers, briiTmrz np, beisdon, beisdònau,mordònauBreakfast, brek'fast re, boreubryd: vi,tori ympryd, cymmeryd boreufwydBreakwater, brak'wo.tur re, noddfurBret, Wet re, lleden y mor [therBrethren, breTH'ren np, brodyr.—Bro-Breve, brîv re, manig;gwyslythyrBreviary, brî'vî.ur.î re, llyfr gwasanaetheglwys RhufainBreviate, brî'vî.ät re, crynodeb, talfyriadBreviature, bri'vi.a.tshu'r re, byrnodBrevier, bri.vfr' re, math o argraff-Brevity, brev'Lti re, byrder [lythyrenBrew, br vt, mysgu, darllaw. Brewhouse,Brazier, bra'zhur re, gof pres, gof copr,efyddweithiwrdarllawáyBrazil, brfi.zu' re, gwlad yn America Breads, brvv'is re, brywes, micas, potesDdebenol; math o goed lliwio o'rwlad Bribe, bri'b re, gwobr, llygrwobr: dobr,hòno[anghydfod vt, llygrwobrwyo ; dobrwyo, hurioBreach, brîtsh re, adwy, breg, rhwyg; Bribery, br'i'bur.î re, budnvobraeth, hudwobraeth,Bread, bred re, bara. Braid-chipper,llygrwobrwyaethgwas pobydd. Bread-corn, yd bara Brick, brik re, priddfaen, priddlechBreadth, bredth re, lied, llydander; eangder,Brickbat, brik bat re, darn o briddfaenhelaethder, helaethrwyddBrickdust, brik'dust n, llwchpriddfeini

:;BRO path, fat, êre, met, mâ-rine, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Bricklayer, brik'lii.ur n, saer pnBrickmaker, brik'mii.kur n, pritldellwrBrickwork, brik'wurk n, priddfeinwaithBridal, bri'dal n, neithior, priodas:neithioraidd, priodasolBride, bri'd n, priodferch, priodasferch,y wraig ieuanc. Bride-cake, teisenbriodas. Bride-bed, gwely priodas.Bride's-maid,morwyn priodas. Bride'sman,gwas priodasBridegroom, br'íd'grm n, priodfabBridemaid, brid'miid n, morwyn priodasBrideman, bri'd'man n, gwas priodasBridewell, br'id'wel n, carchar-weithdyBridge, brij n, pontBridle, bri'dl n, ifrwyn, genfa; attaüadvt, ffrwyno, attal, arafuBrief, brif a, byr, cryno, cwta : n, crynoad; gwyslythyr; dyfynlythyrBriefness, brîf'nes n, byrder, byrdra,crynoder, cwtogrwyddBrier, bri'ûr n, miaren, dyrysienBrigade, brî.gäd' n, un fintai mewn llu,byddindorf, yn cynnwys o 8 i 10squadron o wr meirch. ; neu o 4 i 6Brink, bringk n, ochr, min, ymyl, cwr,Briny, brí'nî a, hallt, heliaidd [glanBrisk, brisk «, bywiog, heinyf, sionc,gwisgi, cyflym, hoenus, hawnBrisket, bris'ket n, y barwyddenBriskness, brisk'nes n, bywiogrwydd,sioncedd, cyHymder, hoewderBristle, bris'î n, gwrychyn, rhawnyn:vi, codi gwrychyn, gwrychio. ymhylluBristly, bris'lî a, gwrychog, rhawnog,blewog, garwBrit, brit n, math o bysgodyn [einigBritish, brit'ish a, Prydanaidd, Pryd-Briton, brit'un n, Brython, PrydeiniadBrittle, brit'l a, brau, breuol, bregus,brecus, gwan[olderBrittleness, brit^.nes n, breuder, breu-Brize, br'iz n, clyrjm, cacynen y meirchBroach, brütsh n, bêr: vt, agor baril,gollwng ; taenu ar led, myneguBroad, brôd a, llydan; eang, helaeth.As broad, lleted. Broader, lied, lletach.Broad day, dydd goleuBroadcloth, brod'kloth n, brethyn deuledBroaden, brG'dn v, lledanu, helaethuBroadness, brod'nes n, lied, llydander,battalion o droedfihvyrBrigadier, brig.â.dî'r' n, llywydd y fath llydandra, eangderbyddynwrfintai;Broadside, brôd'sid n, ystlys-ergydionBrigand, brig'and n, ysbeiliwr, carnleidr wyneblen argraffedig[Uvd.tnBrigandage, brig'an.däj n, lladrad, anrhaith,Broadsword, brôd'sô'rd n, cleddyf llai'n-ysbail[bais Broadwise, brod'w'iz ad, ar draws, ar ledBrigandine, brig'an.din n, llurig; cad- Brocade, bro.kad' n, sidanwe: vt, eurblethuBrigantine, brig'an.tîn n, math o longysgafn[ian, ysblenydd Broccoli, brok'o.li n, math o fresychBright, brit a, claer, gloew, cànaid, eir- Brock, brok n, daiarfochyn, byrhwchBrighten, br'i'tn vt, dysgleirio, gloewi Brocket, brok'et n, carw dwyflwyddBroggle, brog'l vi, dal llysodBrightness, brit'nes n, gloewder, dysglen-deb,llewyrch, can, eirianwch Brogue, brög n, math o esgud; llediaithBrigose, brî.gös a, ymrysongar, cecrus Broid, brôíd, Broider, brôi'dúr vt, plethu,Brigue, brig n, ymrafael: vt, erfyn, brodio, crychugofyn pleidleisiau[wychder Broil, broil n, terfysg, cynhwrf; yinryson: vt, rhostio uwch tân, golosgiBrilliancy, bril'yan.sî n, gloewder, gor-BrilKant, bril'yant a, claerwychjllacfiar; Brokage, bro'kaj. Brokerage, bro'kur.iijardderchog: n, dieinwnt tryloewn, gwobr cyHogwerthydd, maeldal;Brim, brim n, glan, ymyl, min, cwr, ochr masnach mewn hen nwyddauBroke, brok pt.—Breakvt, llenwi; llodi [gorlawnBrimful, brim'fvvl a, llawn hyd yr ymyl, Broker, bro'knr n, cyHogwerthydd, dirprwy-fa,snachwr,rhyngfasnachyddBrimless. brim'les a, diymylBrimmer, brim'ûr n, cwpaa llawn Broken, bro'kn a, toredig: pp.—BreakBrimstone, brim'stön n, mygfaen, llosgfaen,Brome, bröm n, gwlvbwr tra phwysigmelynfaen[brych Bronchial, brong ki.al a, mynyglaiddBrindled, brin'dld a, britb, amryliw, Bronchotomy, brongJkoto.mi n, breuantdoriad,Brine, bri'n n, heli; dwfr hallt. Brinepit,toriad y corn gwynt]jw11 heli, heleddBring, bring (brought) vt, dwyn, cyrchu,Brontology, bron.tol'ö.jî(lyrtau; tarandraithn, traith[bathodynarcludo, cywain, arwain, arweddu. To Iironxe, bronz n, pres; lliw pres;bring about, dwyn i ben, achosi Brooch, brötsh n, tlws, glain gwddf36

:;:ôre; läte; line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. BULBrood, brd n, hil ; deoriad, nythiad : Of, Bubble, bub'l n, morwysiad, bwrlwm,eistedd, gori, deor; trwm fyfyriocloch y dwfr; gwaelbeth; siomiant,Broody, br'dî a, gorllyd; yn deor; yn meddalddyn: v, bwrlymu, boglynu,dwys fyfyriocrychferwi, clochi; twyllo, hocedu,Brook, brwk n, nant, comant, gofer, Bubby, bub'î n, bron benyw [siomiafonig : vt, goddef, cyd-ddwyn â Bubo, bü'bö n, llynoryn arifedBroom, br\vm n, banadl;ysgub fanadl Buccanier, buk.a.ni'r' n, morleidr ynysgub, ysgubell[y s S UD America, morwilliadBroomstick, brwm'stik n, pren neu goes Buck, buk n, bwch ; y gwryw o'r geifr,Broth, broth n, potes, cawl, isgell, sew cwningod, &c. ; lleisw coed, trwyth:Brothel, broth 'el n, puteindy, trythylldy v, golchi â lleiswBucket, buk'et n, ystwc, celwrn, crwcBrothelry, broth'el.rî n, puteindra, anlladrwydd,serthedd, trythyllwch Buckish, buk'ish a, gwych, balchBrother, bruTH'ur (brethren) n, brawd. Buckle, buk'l n, boglwm, bwcl, gwäeg :vt, boglymu ;ymosod ar ;ymostwngBrothers, brodyr o'r un teulu. Brethren,brodyr o'r un gymdeithasBrotherhood, bruTii'ûr.hd n, brawdoliaeth; cymdeithas [olrwyddBucolic, bii.kol'ik n, bugeilgerdd, bugeileg;bugeilfardd: a, bugeilaiddBrotherliness, bruTH'ûr.lî.nes n, brawd-Brotherly, bruTH'ûr.lî a, brawdol ; sereh-Bud, bud n, blaguryn, eginyn, bywullynw',blaguro, egino,blaendarddu, bywulluBuddie, bud'l n, golchle, mwnolchfa : vt,og: ad, fel brawd. Brotherly love,brawdgarwchBrought, brot pt & pp.—BringBrow, brû n, ael; tal, talcen; ellael.Brow-sick, prudd, digalon, athristBrowbeat, brû'bît vt, bygylu; cuchddwrdio;cuchiovt, ysigo, cleisio ;pwyo, malu ; dryllioBruit, brí n, son, swn, gair, chwedl:vt, taenu chwedl, rhoi gair allanBrumal, br'mal a, gauafaidd, oer, llymBrunette, brw.net' n, gwineuen, merchwineuliw[lamBrmit, brunt n, rhuthr, hyrddiad ; dryg-Brush, brush n, gwrychrugl, gwrycheìl;eurfa: vt, ysgubo, rhuglo, crafellu;Brutish, br'tish a, anifeiligBub, bub n, diod gadarnBuckler, buk'lur n, bwcled, tarian, as-Buckram, buk'ram n, sythliain [talchgolchi neu ddadfysgu mwnBudge, buj vi, syflyd, ymsymmud: n,oen-gen : a, sarig ; hoenusBudget, buj'et n, cwd, coden, bwlganBuff, buf n, bualgen ; hyddgen [bittolwsBrowless, brû'les a, talgryf, digywilydd Buffalo, buf'â.lò* n, bual, ych gwyllt,Brown, brûn a, llwyd gwineu, gwineugoch.Buffet, buf'et n, cernod, bonclust, cernhep;Brown - black, gwineuddu.: vt, cernodio, bonclustioBrown study, myfyrdod dwfnBuffet, bu.fet' n, onglgell, llawgellBrownish, brûn'ish a, lied wineu, Buffle, buf'l vt, posio, dyrysu, penffwdanullwydwineu: n, ych gwyllt. Buffle-headed,Browse, bruvvz vi, brigbori, difrigo : n,glasgoed, pawrfrig, pawrddailBruise, brvvz n, clais, ysigiad; anafodpendew[croesanBuffoon, bu.fn' n, digrifwas, ysgentyn,Buffoonery, bu.f'nur.î n, croesanaethBug, bug n, drewbryf, bwgBugbear, bug'bê'r n, bwgan, bo, bw,bwbach, hwdwg, bwciBugle, bii'gl n, buelin, bual, ych gwylltBuglehorn, bü'gl.hôrn n, bualgorn, cornhelaBuild, bild (pt & pp built, but) vt,adeiladu, adeilo; murio; seiho. Tobuild upon, pwyso ar, ymddiried ynrhoi curfaBuilding, bil'ding n, adail, adeilad,Brushwood, brush'wd n, manwydd, adeiladaeth, tygwyw-wydd, gosgymmon [fygylu Bulb, bulb n, crwnwreiddyn, llorBulbous, bullous a, crwnwreiddiogBrustle, brus'l vi, rhugldrvstio ; croch-Brutal, br'tal a, anifeilaidd ; creulawn Bulge, bulj n, tolc, hollt, twll : vt, tolcio,agenu, ymddryllio[glwyfBrutality, br.tal'î.tî n, anifeildra;bryntni[ymgreuluni Bulimy, bü'lî.mî n, y wane, y newyn-Brutalize, brw'ta.l'iz anifeileiddio Bulk, bulk n, swm; maint, corffolaeth;vt,Brute, brvvt n, anifail, mil, milyn, ysgrublcorff ; clamp ; bwlg, rhagfwrdd [braisg: a, anifeilaidd ; afresymol, anwar Bulky, bul'ki a, helaeth ; mawr,coi-ffol,Bull, bl n, tarw, bwla; gwrthiaith,trosgliaith : cyhoedd lythyr y nab37

BUS path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Burdensome, búr'dn.sum a,trwm, pwysfawr,Bullace, bl'äs n, eirin pertlii o'r fathfwyaf[lythyrau y pabbeichiolBullary, bl'ur.î n, casghad gynoedd Bureau, bü.rö' n, ysgrifen-gist : swyddfaBulldog, bTdog n, ci tarw, eystawcciBullet, bl'et n, pelen gwn, pelenBurgage, bûr'gäj n, ammodau perthynoli fwrdeisdrefiBulletin, bl'î.tîn n, byrhanes swyddol Burgamot, Bergamot, bûr.gâ.mot' n,o newyddion cyhoeddus, byrfyneg math ellaig ; math beraroglBullfeast, bífîst n, gwyl ymladd teirw Burganet, bur 'ga.net n, helm, penffestinBuUfinah, bTfintsh n, coch y berllan Burgess, bur jes n, dinesydd, bwrdaisBullhead, bl'hed n, penbwl, crothell Burgess-ship, búr'jes.ship n, bwrdeisiaeth,Bullion, bl'yun n. aur neu arian yn yclamp heb ej fathuBullition, b.lish'un n, berwadBullock, bwl'uk n, bustach, eidion, ychdinasfraintBurgh, burg n, bwrdeisdref; corftbriaethBurgher, bûr'gûr n, bwrdais, dinesyddBurghmote, bûrg'möt n, llys bwrdeisdrefBullrushes, bwTrush.iz np, llafrwyn, y Burglar, bûrglur n, tonvr ty yn y nosmôr hesg. Bullrush, llafrwynen Burglary, bûr'glûr.î n, toriad annedd-dyBullstag, bTstag u, adfwl, attarw yn y nos, tydoriadBulltrout, bl'trùt n, brithyll mawr, Burgomaster, bíir'gö.mas.tûr n, maerbrithyll gwrywtref yn yr Iseldiroedd [AlmaenBully, bTi n, bygylwr, ymgecrwr: vt, Burgrave, bur'grav n, llywydd yn yrhyllddwrdio, boesachu, tân-boeri Burial, ber'î.âl n, claddiad. Burialplace,Bulwark, bwl'wurk n, gwrthglawdd,beddrod ; mynwent, claddfaBurine, bii'r'in n, cerf-offerynBurlesque, bur.lesk' n, gwatwargerdd,gogerdd, gwawdiaith: vt, gwatwar,amddihynfa ; uchochrau Hong, nawdd-Bum, bum n, bontin, ffolen [glwydBumbailiiij bum.bii'lif », ceisbwl, gwysiwrBumblebee, bum'bl.bî n, gwenynen wylltBumboat, buni'böt n, porthgwchBump, bmnp n, dyruod; chwydd, cnwc:v, dymodio ; codi yn gnwcBumper, bum'pûr n, llawn gwpanaidBumpkin, bum'kin 11, delff, drel, lleban,Burn, bum n, llosg, llosgiad : (bwmt) v,Uosgi, golosgi;goddeithio, deifio. Toburn one's fingers, cael colled. Burn-lyny, codi i fyny. To buoy one up,Bun, bun n, chwiogen, bara miod [llabi ing-glass, llosgwydrBunch, buntsh », swp, sypyn; cwlwm; Bumisn,oddf;burnish vt, caboli, llathru,chwydd, hwrwg: vi, chwyddoBunch back, ceth crwcagloewi, yslipanu, lluganuBurnt, bûrntpí & pp.—Burnallan.Bundle, bun'dl 11, sypyn, sopen, bwrn, Burr, bur n, llabed y glust oddf ar fôn;bwrnel, rhwymfaich : vt, sypynu, sopcnu,cydrwymoBung, bung n, bwng-geuadBunghole, bung'höl n, twll baril, bwngcorn hydd ; cefndedyn lloBuiTel, bur.el n, peren, gelleigenBuitow, bur'o v, tyllu, daiaru: n, twllDwuingen ; cwning-gaerBundle, bung'gl ?i, bonglerwaith ; trysgledd:vi, bonglera, trwsglweitmo [gler Burse, burs. Bourse, bT8 n, marclmad-Bursar, bûr'sûr n. trysorydd mewn colegBungler, bungglûr n, bonglcryn, bon y yddfa, cyfnewidfaBunt, bunt n, ceuedd neu chwydd hwyl Buret, burst 71, ymdoriad; rhwyg;gan wynt: vi, chwyddo gan wynt rhutlrr; trwyd: v (pt & pp burst),Bunting, bun'ting ,>. aderyn bras yr yd. ymdori; dryllio; rhuthroBunting-line, rhetìyn hwylBurt, hurt n, niatli bysgodBuoy, bôì n, nofnod mewn porthladd, Burthen, bur'Tiin a & vt.—Burdennawf dclangosydd : vt, cynnal, dal i Iìury, ber'i /;/, ela«ldu; daiaru [Hon cadnoBush, brsh n, perth, liwyn, twyn;

;:ore; late; line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. CADBushy, bsh'î a, perthog, dreiniog ; cudynog[lafur ad, heibioBy, b'i %pr, gan, wrth, trwy, ger, ger Haw;yn agos : px, yn arwyddoBusiless, biz'Lles a, diwaith, segur, di- dirgelwch, heibio, ar naill ochr. Byand-by,ar fyr, yn y man, allan o law,Business, bis'nes », galwad, cehyddyd,crefít, gwaith, gorchwyl, swydd, neges, maes o law, yn ddioed. By-blow,achos ; ffwdan, trafferthcelddymod. By-end, cam ddyben,Busk, busk «, bronatteg, bronbren: v, gau amcan. By-gone, gynt, gorphenedig.By-law, deddf gartrefol, cyfraithparotoi, ymwisgo[llopanBuskin, bus'kin n, gwentas, coesani, neillduoL By-name, llysenw. By-path,Buss, bus n, math o gwch pysgota; By-walk, coeglwybr. By-place, diarffordd,llechfan. By-road, ffordd goeg.cusan : vt, cusanuBust, bust n, penddelwedd ; hannerlun By-room, ystafell ddirgel. By-stander,Bustard, bus'tûrd «, gwerniaredrychwr, sefyllwr. By-street, heolBustle, bus'l «, godwrdd, terfysg, ffrwst, gem, coeghoel. By-view, hunanles.flVdan, trafferth: vi, trafferthu, ffwdanu,ymdrafferthu[prysurBy-way , ffordd ddidramwy. By-word,Busy, bis'î a, diwyd, gweithgar, llafurus,Busybody, bis'î.bod.î n, ymyrwrBut, but c, ond, eithr, er hyny: pr,oddi eithr, heb law : «, ffin, terfynButcher, bt'shûr u, eigydd : vt, cigyddio,lladd. Butcher's broom, celyn MairButcherly, bt'shûr.lî a ,cigyddlyd, ereulawn,gwaedlvd, llawrudd, gaianasolButchery, bt'shur.î «, cigyddiaeth,gwaith cigydd ; cigyddfa; galanasdraButler, but'lûr «, trulhad, heilyn, gwall-Butment, but'ment n, mydatteg [ofiadButt, but >t, nod; gwawd-nod; llestr o126 galwyn : vt, cornio, hyrddu, gyrdduButter, but'ûr n, ymenynButterfly, but'ûr.fl'i », eilir, glben byw,Buxomness, buk'sum.nes n, bywiogrwydd,gorhoen; anlladrwyddBuy, bi (bought, bot) vt, prynuBuzz, buz n, su, sis, sisial, husting, swngwenyn : v, suo, sisialu, hustingBuzzard, buz'urd n, bwncath, bod ygwerni. Bald buzzard, bod tinwyn,iâr dinwengwawd, diareb, gwatwargyffBye, bi' (hen air) n, trigfa, pentref, treilGood bye (God be wi' ye), yn iachByzantine, biz'an.ti'n «, darn o aur owerth pymtheg puntCab, kab n, mesur Iuddewig o dri pheinthurgerbyd un ceffylCabal, ka.bal' *t, cydgynghor, cydgyirinach; vi, cydiunio, cydrwriadu, cyfraduCabala, kab'a.la », y traddodiadauIuddewigCabalist, kab'â.list n, rhinddysgawdwrCabalistical, kab.a.hs'tLcal a, traddodiadol,dirgel, cyfrinacholiar fach yr hafCaballine, kab'aJi'n n, math o aloes garwButteris, but'ur.is rc, math o offeryn gof Cabaret, kab'â.ré », tafarndy, gwindyButtermilk, but'ur.milk n, llaeth enwyn Cabbage, kab'aj n, bresychen, bresychButterspoon, but'ûr.spn «, crafell ymenyncawl: vt, darnladrata[Hydan Cabin, kab 'in n, caban, cell, cuddigl,Burtertooth, but'ûr.tth n, rhagddant lluest, twlc. Cabin-boy, morlancButtery, but'ur.î n, ymenyn-gell, bwydgellCabinet, kab'i'.net n, cloergell, amgü-:"a, ymenynog, ymenynllyd.eddgist, tlysgist, tlysgell; cyfnn-Buttock, but uk n, flblen, pedraingynghor[anwrButton, but'n n, botwm, boglwm: vt, Cabinetmaker, kab'i.net.ma.kur n, cistbotymu,boglymu. Button-hole, twll Cable, ka'bl n, rliaff angorbotwm [nalfur: v, attegu Cabriolet, kab.rLo.le' n, math o gerbydButtress, but'res n, atteg, canbost ; cyn- Cachectical, ka.kek'ti.kal a, anm'wygiolButyraceous, bü.tî.rä'shus, Butyrous, Cachexy, ka.kek'si n, anniwyg; drwgbii'tLrus a, ymenynaiddansawdd corff[iniad uchelBuxom, buk'sum «, bywiog, sionc,llawen, gwisgi, hoenus, nwyrusCachination, kak.î.n'á'shun n, chwerth-Cackerel, kak'ur.el n, math o bysgodynCackle, kak'l vi, clwcian, crecianCacochymy, kak'o.kinm n, drwg ansawddy gwaed [drwg, cythraulCacodasmon, kak.udi'mun n, ysbrydCacophony, kâ.kof'ö.nî n, drygsainCadaver, ka.da'vur n, celan, corffCadaverous, kâ.dav'ur.us a, celanaiddCaddis, kad'is n, ysnoden; abwydyn39

. callCAL path, fat, ere, met, mâ-ríne, pin, ôrb, on, curve, cnt, t=too, tk=took;Cade, käd n, llestrjn, barilan : vt, llawfaethu:Caledonian, kal.i.do'ni.an n, Ysgotyn:a, tyner, dof, gwâr. Cade-a, Ysgotaidd [iad, poethiadlamb, oen llawfaeth. Cade of herrings,Calefaction, kal.i.fak'shun n, gwresog-mwys o benweigCalefactory, kal.i.fak'tur.i a, gwresog,Cadence, ka'dens n, disgynsainpoethiannol[gwresogiCadene, ka.din' n, llawrlen Dyrcaidd Calefy, kal'î.fî twymo, poethi,v,Cadent, ka'dent a, arostyngiad, gostyngol Calendar, kal'en.dur n, dyddlyfr, dyddiadurCadet, ka.det' n, cadlanc: vt, cymmeryd cyfrif, coffäuCadge, kaj vt, cludo, dwyn baich ; llwytho Calender, kal'en.dur n, Uathrwasg llieiniauCadger, kaj'ur n, edwicwr, adwerthyddCadi, ka'di n, pen swyddog TyrcaiddCadillack, ka.dil'ak n, math o ellaig: r£,llathru,llyfhwasgu,twymwasguCalends, kal'endz n, calan-ddyddiauCalenture, kal'en.tshii'r n, twymynboeth,Caducity, ka.dii'si.ti n, breuder, gwendidmorgryd [croth esgair. In calf, cyflo[y Persiaid Calf, kaf (p calves) n, Ho; croth ygoes,Caftan, kaftan n, math o wisg ym mysg Calibre, kal'i.bur n, mesur ceuedd gwnCag, kag n, barilan, llestiynCalico, kal'iJio n, cotymwe [poethCage, kaj n, cawell ; adardy ;gwialgell Calid, kal'id a, tanllyd, tanbaid, twym,Caisson, ka'son », cist o bylor nen beli Calidity, kâ.lid'î.tî n, poethderrhyfel[caethwas, adyn Caligation, kal.i.ga'shun n, tywyllni,caddug[og, anamlwgCaitiff, ka'tif n, dyhiryn, diffeithiwr;Cajole, ka.jbT vt, twyllo; gwenieitho; Caliginous, kâ.hj'î.nus a, tywyll, niwlhudo;twyllfoddioCaligraphy, kâ.lig'râ.fî », ysçrifeniadCake, kak n, teisen, afrlladen, chwiogen teg, Haw deg[metiaidv, teisenn, torthi glynu yng nghyd Caliph, kalif n, arcboíFeiriad y Maho-;Calamanco, kal.a.mang'kb" », math o Caliver, kal'i.vur n, llawddryllwlanweCalix, kal'iks n, cwpan [pyg^gCalamary, kal'a.mur.i n, morgyllell Calk, kok vt, cau agenau Hong â charthCalamine, kal'a.min », mwn afryttel Call, kol n, galwad; gofyniad; gwahoddiad:neu sineCalamint, kal'a.mint n, mintys y gathv, galw; gwysio; enwi.often, gelwain, mynych alw.ToToCalamitous, ka.lam'i.tus a, adfydus, call to mind, cofio, adgoiio. Calling,trallodus, blin, truenus, trychinebus galwad, celfyddyd, crefftCalamity, ka.lam'i.ti n, adfyd, blinfyd, Callet, kal'et n, cyffoden, diffeithwraighelbul, trallod, trueni, drvgfyd, trychineb,Callid, kal'id a, cyfrwys; ystrywgarcystudd[beraroglaidd Callidity, ka.lid'i.ti », cyfrwysdraCalamus, kalTumus «, math o gorsen Callipers, kal'i.purz », math o gwmpasCalander, kal'an.dur n, pryf yr yd neu gwmpawd coesgamCalash, ka.lash' n, cerbyd agored ; math Callosity, ka.los'i.ti n, caledwch, chwyddo benwisg[calchog caled; annheimladrwydd pealedCalcareous, kal.ke'r'i.us a, calchaidd, Callous, kal'us a, croendew; dideimlad,Calces, kal'siz np.—CalxCallow, kal'b* «, diblu, noeth, croenllwmCalcination, kal.si.na'shun n, calehlosgiadCalm, kam vt, tawelu, gostegu ; dyhuddo:[losgi », tawelwch, tegweh, hindda: a, dys-Calcine, kal.si'n' vt, calchlosgi, gwyn-Calcinatory, kal.sin'a.tur.i », calchlosglestr,taw, tawel, llonydd, digyffro, arafCalmness, kam'nes n, tawelwch; llar-tawddlestrieidd-dra[bywCalcography, kal.kog'ra.fi n, calchys Calomel, kal'ö.mel n, darpariad o ariangythriaethCaloric, ka.lor'ik n, detnydd gwres,Calculate, kal'kii.lat v, cyfrif, bwrwaddasu, cymmesurogwres[^twymynol, gwresogolpoethiannol,cyfrif; olrhain; Calorific, kal.b\rit'ik a,Calculation, kal.ku.la shun n, cyfriliad, Calotte, ka.lot' n, math o gwpan ; ceudwllcyfrif, amcan, amcaniadcrwnCalculous, kal'kii.lus. Calculose, kalJciilös'Caltrop, kal'trop », math o ysgall;a, graianog, caregogofferyn rhyfel[camgyhuddoCalculus, kal'kii.lusCalumniate, ka.lum'ni.at vt, enllibio,(calculi, kalTcu.l'i)ni y g are g y n y bledren ; dull o gyfrif Calumniator, kâ.lum'nî.ä.tûr n, athrodwr,Caldron, kol'drun n, pair, callawrenllibiwr, absenwr40

ôre; läte, lîne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.CANCalumny, kal'um.ni n, anair, enllib,cabl, athrod, drwg absenCalve, kav vi, dyfod â llo, bwrw lloCalves, kavz np.—CalfCalvinism, kal'vin.izm n, CaLfiniaethCalvinistic, kal.vi.nis'tik a, CalfmaiddCalx, kalks (p calces) n, calchCalycle, kal'î.kl n, blaguryn, bywullynCalyks, kal'iks n, deilwal blodeuynCambering, kam'bur.ing a, bwaog, mydog[gyfnewidyddCambist, kamT)ist n, cyfnewidydd, arianCambrian, kam'bri.an n, Cymro: a,Cymraeg, Cymreig, Cymreigaidd, per-o un lliwCandy, kan'di v, crawanu â siwgrCamera obscura, kam'ur.a ob.sku'r'a n, Cane, kan n, calaf, corsen, corsffon : vt,ystafell dywell ; math o beiriant tremawlCamerate, kam'ur.at vt, bwäu, myduCameration, kam.u.rä'shun n, mydiad.Camphor, kam 'fûr n, camphyr [gwylltCamphorate, kam'fur.at a, mysgedd âchamphyrCampion, kam'pi.un n, rhos, campanllysiau yr ychainCan, kan {pt could) vt, gallaf, gelli,gall, &c, medraf, medri, medr, &c,dichon : n, piserCanakin, kan'â.kin n, cwpan, diodlestr.piser[y bobíCanaille, ka.na'il n, gwerinos, gwehilionCanal, ka.nal' n, dyfrffos, dyfrglawddCanahculated, kan.a.lik'ii.la.ted a, ffosaiddCanary, ka.ne'r'i n, math o ddawns:vi, dawnsio, campio, rhonta. Canarybird,y melynog mwyn. Canary-grass,glaswellt y c-n. Canary-wine, gwino'r Ynysoedd DedwyddCancel, kan'sel vt, dilëu, dirymu, diddymu[dîddymiadCancellation, kan.se.la'shun n, dilead,Cancellated, kan'sel. ä.ted a, groes-yngnghroes[craneCancer, kan'sur n, dafaden wyllt, cancr,Cancerate, kan'sur.at vi, cancru, crancuCancerous, kan'sur.us a, cancraiddCancrine, kangTtrin a, morgranciaiddCandent, kan'dent a, poeth, tanbaid,llachar[hynawsCandid, kan'did a, teg, gonest, didwyll,Candidate, kan'di.dat n, ymgeisiwr;swydderlynwr, swyddgeisiwrthynol i GymruCandify, kan'di.fi vt, cànu, gwynuCambric, kam'brik n, sindal, meinuiain Candle, kan'dl n, canwyllCame, kam pt.—ComeCandleberry-tree, kan'dl.ber.i.tri n, mathCamel, kam el n, cammareh, cawrfarch o helyg per[canwyllauCameleopard, kam'el.ep.urd n, cawrlewpard,camel-lewpardCandlestick, kan'dl.stik n, canwyllbren,Candlemas, kan'dl.mas n, gwyl Fair yCamelot, kam'Llot n, math o gymmysgwe canwyllyr, canwyllam [rwyddCameo, kam'yo n, math o onycs ; arlun Candour, kan'dur n, tegweh, rhywiog-ffonodio, ffonio. Cane-reed, cawnen.corsen[blawrCanescent, ka.nes'ent a, llwyd, henaidd,Canicular, ka.nik'u.lur a, perthynol ibwâd[plygein-gyrchCamisado, kam.î.sä'dö n, nosruthr; seren y ci; poeth. Canicular days,Camlet, kam'let n, math o ddefnydd dyddiau'r cngwlanaidd[ysmwt Canine, ka.n'in' a, ciaidd, cystogaidd.Camous, ka'mus a, trwynlydan, trwyn-Camp, kamp n, gwersyll, gwersyllfaCanine tooth, ysgythrddant.madness, y gynddareddCanineCampaign, kam.pan' n, gwastattir: Canister, kan'is.tur n, blychyn, blwch terhyfel dymmorCanker, kang'kur n, cancer, rhwd, rhyd-Campaigner, kam.pa'nur n. hen filwr ni, ysiad: v, rhydu, cancro, ysu.Campanel, cam'pâ.nel n, clych y perthi Canker-worm, pryf y rhwdCampestral, kam.pes'tral a, maesaidd; Cannel, kan'el n, pibell baril. Cannelbone,corn breuant, corn gwddf. Cannel-coal,math o lo[breuadCannibal, can'î.bal n, dynfwytäwr,Cannon, kan'un n, magnel, cyflegr.Cannon-ball, pelen magnelCannonade, kan.un.ad' n, magneliad:vt, magnelu, cyflegru [cyfiegrwrCannoneer, kan.un.i'r' n, magnelwr,Canny, kan'i a, call, cyfrwysCanoe, ka.nw' n, ceubal, cwrwgl, ewehCanon, kan'un n, canon, rheol, deddf;math o argraff-lythyi-enCanonical, ka.non'i.kal a, canonaidd,awdurdodig, rheolaiddCanonicals, kâ.non'î.kalz n, y gwisgoeddoffeiriadolCanonist, kan'un.ist n, cyfreithiwr eglwysig;canonwr[iadCanonization, kan.un.i.za'shun w, semt-41

:;CAR path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, cûrv«, cut, t=too, tk=took;Canonize, kan'un.i'z vt, seintio, santioliCanonry, kan'un.ri n, canoniaethCanopy, kan'o.pi n, gortho, mwdlen,gorchuddlen : vt, gwrthoi, mwdlenuCanorous, kâ.nö'r'us a, llafar, soniarus,cerddgarCant, kant n, truthiaith, iaith ffugiol;rhagrith ; iaith ddisylwedd : r^flregodi,truthio, gwagsynio, rhagrithioCantata, kan.ta'ta n, adroddganCantation, kan.ta'shun n, caniad, cynghaniadCanteen, kan.tin' n, gwirodlestr mihvr;tafanidy milwraiddCanter, kan'tur vi, gogarlamu: n,rhygyngiad; rhagrithiwrCantharides, kan.thar'i.diz np, cylionParadwys, cylion YspaenCanthus, ícan'thus n, cü y llygadCanticle, kan'ti.cl n, canig, can, caniad,cathl; Can Solomon [dryll, rhanCantle, kan'tl vt, darnio, dryllio : n, darn,Cantlet, kant'let n, darn, dryll, talpCanto, kan'to n, cân, dosbarth o ganCanton, kan'tun n, rhandir, talaeth, ardal,tiriogaeth ; dinas yn ChinaCanton, kan'tun, Cantonize, kan'tun.i'zvt, rhanu, dosbartku [tiriogaethCantonment, kan'tumment n, rhandir,Cantred, kan'tred n, cantref, cwmmwdCanvass, Canvas, kan'vas n, sachliain,brasliain, cywarchlen[ceisioCanvass, kan vas vt, holi, chwilio; gofyn.Cany, ka'ni a, corsenog [fer, canigCanzonet, kan'zo.net n, erddygan, can Caption, kap'shun n, dahad, gafaehadCap, kap n, cap, capan, heulrod, cwflen Captious, kap'shus a, ymrafaelgar, cecrus,croes[denuvt, capio. Cap-a-pie, o'r pen i'r traedCapability, ka.pa.bil i.tî n, gallu, galluognvydd, c}TnhwysderCaptive, kap'tivw, caethglud, carcharor:Captivate, kap'ti.viit vt, caethiwo ; liudo,Capable, ka'pa.bl a, galluog, cyfaddas, a, caeth [caethiweddigonol[cynnwysfawr Captivity, kap.tiv'i.ti n, caethgluchad,Capacious, ka.pa'shus a, lielaeth, eang, Captor, kap'tur 11, ysgvfaelwr, caethgludwr[cymmen-d, dalCapaciousness, ka.pa'shus.nes n, helaethrwydd[cyfaddasu Capture, kap'tshfir n, ysglyfiad: vt,Capacitate, hâ.pas'î.tät vt, galluogi, Capuchin, kap.ii.slnn' n, cycyllfrawdCapacity, kâ.päs'î.tî n, medr; gallu, math fantell ; math golomencymhvvysder ; sefyllfa, cyllwrCar, kar n, car, cerbyd ; certwjni, menCajiarison, ku.par'i.sun n, seirch; addurnwisgmarch : vt, addurno, tnvsiadu paenaiddCarac, kar'ak n, math lwythlong Ys-Cajiarisoned, ka.par'i.sund a, mewn Carat, karat n, pwvs bedwar gronynseirch, Uurigog, seirchiogCaravan, kar.â.vai/«, mintai fasnach-Cape. k;ij> u, penrhyn, penarth, pentir.Cape of Good Hope, Penrhyn GobaithDaCaper, kii'pfir n, llamsach, crychlamiadvi, rhonta, crychneidio, crychlainuCapers, kii'purz n, math o gyffaithCapias, ka'pi.as n, dienwys[forwynCapillaire, kap.i.le'r' n, sew o wallt yCapillament, ka.pil'a.ment n, gv\Teiddiach;brigerCapillary, käp'ü,ur.î re, man, gwalltaidd,brigeraidd. Capillary veins, manwythenauCapital, kap'i.tal a, prif, penaf, arbenic;n, argyffi-e; arian treigl; penglwm,penyn, heihog. Capital punishment,prifgosp, dienyddiad[penauCapitation, kap.i.ta'shun n, treth yCapitol, kap'i.tol n, cabidwl, cabidyldy|Capitular, ka.pit'u.lur n, corfl'o ddeddfauCapitulate, ka.pit'ii.lat vi, ymrodih arammodau [roddiad ar ammodauCapitulation, ka.pit.ii.la'shun n, ym-Capon, ka'pn », ceiliog dysbaidd, capwlltCapouch, ka.pwtsh' n, cwcwll, cwfiCaprice, kca.pris' n, chwidredd, mympwy,gwammaldybCapricious, ka.prish'us a, gwammal, anwadal,penchwiban, chwidrCapricorn, kap'ri.korn n, arwydd yr AfrCaprifole, ka'pri.f öl n, gwyddfidCapriole, kä'prî.öl n, gafrlam, carlamCapstan, kap'stan n, dirwynlath HongCapsular, kap'su.lur a, ceuaidd, cistanaidd[edig: vt, canCapsulate, kap'sii.liit a, mewn cist, cau-Capsule, kap'siil n, hadlestr, cibynCaptain, kap'tiin n, cadben, blaenorCaptaincy, kap'tan.si, Captainship, kap'-tän.ship n, cadbeniaethwyr; men döedigCaravansary, kar.a.van'sur.i n, llettycytíredin yn y DwyrainCaraway, kar'a.wii n, y garddwyCarbine, kar.bin', Carabine, kai-'â.b'ín n,dryll byr42

j;ôre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.CARCarbineer, kar.bî.nî'r' n, marchfilwr ysgafnCarnality, kiir.nal'i.ti n, cnawdoh-M^dd; milwr byrddryllCarbon, kar'bun n, golosg, ulyf, ulwyn,prif elfen yr adamant ; coed llosgedigCarnation, kar.na'shun n, blodeuyn tegcigliwCarnelion, kar.ni'H.un n, math o agat,Carbonade, kar'bo.nad vt, rhostio cig yn cigfaen[cnodiog, ciglydddarnau ar farworCarneous, kar'ni.us, Carnous, kar'nus a,Carbonic, kar.bon'ik a, ulyfig. Carbonic Carnify, kar'ni.fi vi, tewychu, brasäu,acid gas, nwy sur ulyfig, tagnwy pwyntio[wylCarboy, kar'boi n, costrel fawr mewn Carnival, kar'ni.val n, gloddestwyl, ciggwaithgwiailCarnivorous, kar.niv'o.rus a, cigysol,Carbuncle, kar'bungTd n, carbwncl; ciglwnc, cigreibus, rheibusllynoryn dugoch[gleiniolCarcanet, kcar'ka.net n, gwddfglychCarcase, kar'kiis, Carcass, kar'kas n,celan, abwy, ysgerbwd, corff marwabod, buria, ysgrwdCard, kard n, cerdyn: v, cardio, cribogwlân ;chwareu cardiau [ ParadwysCardamoms, kar'da.mumz np, grawnCardiac, kaVdlak a, cryf haol, adfywiolCardinal, kar'di.nal a, prif, arbenig : npenadur cochl; cochl benyw. Cardinalpoints, gogledd, deheu, dwyrain,gorllewin. Cardinal signs, arwyddioiy sidydd.—ZodiacCare, ke'r n, gofal, pryder, ystigrwyddvi, dawr, gofalu, gwyho, pryderu;maelioCareen, ka.rm' v, diddosi Hong, cyweirioCareer, ka.ri'r' n, gyrfa, rhedfa, helynt,hyntCareful, ke'r'fwl a,gofalus, gwyliadwrus,carcus[careCarefulness, ke'r'fwl.nes n, gofal, prydtCareless, ke'r'les a, diofal, esgeulusCarelessness, ke'r'les.nes n, diofalwch,esgeulusdra[dodiCaress, ka.res' vt, anwesu, llochi, mal-Caret, cê'r'et n, gwallnod, diffygnod (a)Cargo, kcar'go n, llwyth Hong, llonglwyth[digrifiunCarnosity, kâr.nos'î.tî n, cnodigrwyddCaroche, ka.rosh' n, pleser gerbydCarol, kar'ul n, mavvlgerdd nadolig : v,canu; moli, canmol; mawiyguCarousal, ka.ruw'zal n, gloddest, cyfeddach,wttresCarouse, ka.ruwz' vi, gloddesta, wttresaCarp, karp n, llynbysg: v, cnoi, senu,pigo beiau, beio, cecruCarpenter, kar'pen.tur n, saer, saer coedCarpentry, kar'pen.tri n, saerniaeth,saerwaith, gwaith saer coedCarpet, kar'pet n, llawrlen; bwrddlen.To bring a thing upon the carpet,dwyn peth dan sylwCarriage, kar'aj n, clud, cludai, cerbydcludiad;ymddygiad, ymarwedthadCarrier, kar'i.ur n, cariwr, cludydd, arweddod\vr,cyweiniwrCan-ion, kar'i.un n, burgyn, llurgyn,celan, buria, abwyQ>yrCarronade, kar.un.ad' n, cyflegr haiarnCan-ot, kar'ut n, moronen: p, moron,moron cochion. Wild carrots, Uysiauy meddyglyn[moronhwCarroty, kar'ut.i n, coch, pengoch,Carry, kar'i v, cario, arwedd, cywain;ymddwyn. To carry the day, ennilly dydd. To carry away a mast, collihwylbren. To carry through, cwblhauCaricature, kar.i.ka.tur' n, anferthlun, Cart, kart n, men, certyn, trol, car.Caries, ke'r'i.iz, Cariosity, kê'r.î.os'î.tî Dray-cart, car llusg. Cart-wright,n, pydrni esgyrnmensaer, saer meniCarious, ke'r'i.us a, pwdr, ysedig Carteblanche, kart.blonsh' n, papyrCark, kark vi, gofalu, rhyofalu, pryderu gwyn i'w lenwi ; trwyddedCarlcat, karl'kat n, gwrcath, cath wryw Cartel, kar'tel n, cytundeb i newid carcharorionrhyfelCarle, karl n, cerl)-n, bawddyn, crinwasCarman, kar'man ?^, certwynwr, certiwr, Cartilage, kfir'ti.laj n, madruddyngyrwr [brawd o urdd Carmel^Cartilaginovxs, kar.tUaj'i.nus a, madi'-Carmelite, kar'mel.'it n, carmeliad, uddog[bapyrCarminative, krir.min'a.tiv n, meddyginiaethi chwalu gwynt : a, gwyntyrol Cartouch, kar.twsh' n, cod i gadw pelenauCartoon, kar.twn' n, bras gynllun arCarmine, kar.m'm' n, sylwedd mwnawl Cartridge, kiirt'rij n, papyi-aid o bylor;o liw goleugochergydrol. Cartridge-box, cod i gadwCarnage, kar'niij n, galanasdra, lladdfa ergydroliauCarnal, kar'nal n, cnawdol; anianolCaruncle, kar'ung.kl n, difyn o gig, cigyn43

;:\CAT path, fat, ere, met, míì-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Carve, karv vt, cerlio ;ysgythyru, naddu Castrametation, kas.trri.mi.ta'shun n,tori bwydgwersylliaeth[anafuCase, kiis n, cyflwr, ansawdd, helynt; Castrate, kas'triitwi, dysbaddn, ryweirio;amwisg, gorchudd ;'mater,peth ; achos, Castration, kas.tra'shun n, dysbaddiadtreigl: vt, gorchuddio, gweinio, amwisgo.Castrel, kas'trel n, y cudyll coch, cu-A hard case, cyflwr caled. dyll, ceinlly goch[ffwyddolIn case, os, pe. Book-case, llyfrgell. Casual, kazh'ii.al a, damweiniol, dy-Nominative case, achos enwedigol. Casualty, kazh'ii.al.ti n, damwain, dygwyddiadPut the case, gadëwch, caniatëwch[mheuon cydwybodCaseharden, kas'har.dn vt, durgaledu, Casuist, kazh'ii.ist n, dattodwr aindurfingoCasuistry, kazh'ü.is.trî n, beirniadaethCaseknife, kiis'n'if n, cyllell fawrachosion cydwybodCasemate, kas'mat n, gwaith bwaog Cat, kat n, cath. To turn cat in theCasement, kas'ment n, rhwyll; colofngappan, chwareu'r ffon ddwybig. Cat-o'-[rhyfel, cod belau nine-tails, math offlangellCaseshot, kas'shot n, sypyn o fan belauCash, kash n, arian parod, mwnaiCashew, ka.shw' n, math o bren cnauCashier, ka.shi'r' n, arianwas: vt, diswyddo,diradduCask, kask n, baril, barilanCasket, kas'ket n, cistan, prenfol, blwch,golwrch, gemflwehCasque, kask n, helm, penffestinCass, kas, Cassate, ka.sat' vt, dilëu,dirymu, diddymuCata-, Cat- px, i lawr; gwrth-, erbynCatabaptist, kat.a.bap'tist n, gwrthwyn-!ebwr bedydd[rhy bell o airCatachresis, kat.a.kri'sis n, arferiadGatachrestieal, kat.a.kres'ti.kal a, rhybell, treisiol[gorlifCataclysm, kat'a.klizm n, llif, dylif,Catacombs, kat'a.komz n, claddgelloedd,claddogofëyddCatalepsy, kat'a.lep.si n, pang-glefyd[iad Catalogue, kat'a.log n, rhestr, cofrestr,Cassation, ka.sa'shun n, dilead, dirym- Uechres, rhifres [bryntni, bryntwasCassia, kash'fi n, rhisgl perCatamite, kat'a.mi't n, llanc at drinCassidony, kasi.duni n, math o flodeuyn; maen myrieridllawn arfog[meddalaiCataphract, kat'a.frakt n, marchogwrCassock, kas'uk n, crysbais offeiriad Cataplasm, kat'a.plazm n, sugaethan,hugan[o'r India Catapulta, kat.a.pul'ta n, taflbeiriantCassowary, kas'ö.wê'r.î n, aderyn mawr Cataract, kat'a.rakt n, rhaiadr; sechCast, kast (pt & pp cast) vt, bwrw. bilen ar y llygad[mwythlluchio, ergydio ; toddi, bathu, tawdd-Catarrh, ka.tar' n, pen ddyferwst, gor-Catarrhal, ka.tar'al, Catarrhous, ka.tar'lunio; trefnu; cyfrifo; collfarnu: n.tafliad, ergyd;prawf, prawen ; cynnyg us a, gormwythiggwawr,gwedd; bath. To cast abroad, Catastrophe, ka.tas'tro.fi n, g^vrthdro;gwasgaru. To cast down, gostwngj troad a diweddiad; drwg ddiwedd;iselu. To cast up, cyfrif. Castingvoice,damwain, anhapterfynlais. Casting-net, rhwyd Catcal, kat'kol n, math o chwibanoglfwrw. A cast in the eye, traws yn y Catch, katsh (caught) vt, dal, gafaelu,llygad.ymaflyd yn, cipio, cymmeryd; boddhau:Castanet, kas.ta.net' n, dwylawrugln, bach, clicied; dalfa, ysglyf;dawnswyr[collddyn difyrgan. Catch word, dangosair. ACastaway, kast'a.wa n, un gwrthodedig. catching disease, haintCastellan, kas'tel.an n, ceidwad castell Catchfly, katsh 'Hi - n, glydlys. BladderCastellany, kas'tel.an.i n, rhandir castell catchfly, llysiau poer[ceisiadCastellated, kas'tel.ii.ted a, castellogCastellet, kas'tel.et n, castell, castellanCatchpoll, kateh'pol n, ceisbwl, rìiingyll,Oatehup, katsh'up n, math ogyffaith [igCastigate, kas'ti.giit vt, ceryddu; cystwyo,Catechetical, kat.i.ket'i.kal a, egwyddor-euro [s aetn cystwyad>Catechism, kat'i.kizm n, holwyddoreg,egwyddorlith, holiadhth [gwyddorwrCastigation, kas.ti.gii'shun n, cospedi-Castle, kas'l n, castell, t\vr, aindditlynla Catechist, kat'i.kist n, egwyddorwr.Catechize, kat'i.kiz egwyddori holivt, ; Castling, kast'ling n, erthyl, peth annhymmig[llostlydan Catechumen, kaU.kii'men n, dysgyblCastor, kas'tur afanc, tfrancon, egwyddorign, yr44

;;öre; läte, l'íne, nö, milte; she, zh=z azure; thin, tiùs; j=dzh. CENategorical, kat.i.gor'i.kal a, pendant, Cavation, kâ.vä'shun ti, daiargafiiiadpenodol, eglur[ddrychau Cave, kav n, ogof, gogof, ceudwll, ffau,Jatcgmy, kat'î.gur.î n, trei'n meddyl- cellJatenarian, kat.i.ne'r'Lan a, cadwynaiddCaveat, ka'vi.at n, rhybudd, gwahard diad[cyfrwymiad Cavern, kav'um n, ceudwll, ogof, llechfaCatenation, kat.Lna'shun n, cadwyniad, Cavernous, kav'ur.nus a, ogofawg, tyllogCater, ka'tur v, darparu neu brynu Cavesson, kav'es.un n, trwyngaw marchlluniaeth, arlwyo [pryf cadachog Caviare, kav.ye'r' n, cyffaith o rawnpysgCaterpillar, kat'ur.pil.iir n, llindys, yCaterwaul, kat'ur.wol vi, cathderica Cavil, kav'il n, coeg wrthddadl, trawsddadlCates, kats np, danteithion, ancwynion: vi, ymgecru, ymehioCatgut, kat'gut n, tant telyn, tannau Cavity, kav'i.ti n, ceudod, ceudwll, ogofcrwth[iadol Caw, ko vi, crawcian, creu, crefuCathartic,kfi.thâr'tik«,rhyddhaol,carth- Cawl, kol n, penre, penrwym, rhwydenCathedral, ka.thi'dral n, eglwys gadeiriolCease, sis v, peidio, gadael, gorphwys,a, esgobawl, henaidd, hybarch ymattal[phwys, didawl:Catholic, kath'o.lik a, cyffredinol, cathohgCeaseless, sîs'les a, dibaid, didor, dior-[inedd Cecity, sí'sî.tî n, dehni, dallinebCathoHcism, ka.thol'i.sizm n, cyffred- Cedar, sî'dûr n, cedrwydden, pren cedrCatholicon, ka.thol'Lkun n, meddyginiaethCede, sîd, vt, ymroi, rhoi i fyny, trosiholliachaol[dwddf Cedrine, sî'drin a, cedraidd, o gedrCatkins, kat'kinz n, cenawon cyll, coed- Ceil, sîl vt, cronglwydo, nenfydu, myduCatling, kat'ling n, cyllell llawfeddyg Ceiling, sîl'ing », mwd, nenfwd; mydiad;cronglwydCattle, kat'l np, anifeiliaid, gwartheg,da bywCaudebek, ko'di.bekra, math o het ysgafnCaudle, ko'dl n, llymeidfwyd ; sucanCelandine, sel'an.dîn n, llysiau'r clefydmelyn ; llysiau'r UygaidCelature, sî'lâ.tshü'r n, cerfiaethCauf, kof n, cistan dyllog at bysgod Celebrate, sel'î.brät vt, dadgan ; dathluCaught, kut pt & pp.—Catchcadw gwyl; gweini. A celebratedCauk, kok n, math o wydrfaen garw man, gwr enwogCaul, kol 11, gweren fol ; rhwyden Celebration, sel.î.brä'shun n, cadwadCauliflower, kol'î.flû.ûr n, blodfresychCausal, ko'zal a, achosol, achlysurolyl; canmoliadCeTebrious, sî.lî'brî.us[edig, hyglodenwog, nod-a,Causation, ko.za'shun «, achosiad Celebrity, sî.leb'rî.tî n, enwogrwydd,Cause, koz n, achos, ethiyb, achlysur clodforedd[clra, bryscynghaws, hawl, dadl: wi,peri,achosi, Celerity, sî.ler'î.tî bnander, cyflym-n,effeithio, achlysuroCelery, sel'ur.î n, bwydlysiau. WildCauseless, koz'les a, diachos ; dechreuol celery, heloganCauseway, koz'wa, Causey, ko'zi n, sarn, Celestial, sî.les'tshal a, nefol, nefolaiddllwybr troed[poethnaws Celibacy, sel'î.bâ.sî n, gweddwdod, unigrwydd,Caustic, kos'tik a, osgol, difaol: n, ehamiywedd'iaeth, anweddogaethCautelous, ko'tel.us a, pwyllog, gochelgar,Cell, sel n, cuddigl, cell, celfa, llechfacyfrwysCellar, sel'ûr n, diodgell, trullCauterize, ko'tur.'iz vt, serio ; llosgysu Cellarist, sel'ur.ist n, trulliad, diodwasCautery, ko'tiu-.i n, haiarn poeth ; seriad Cellular, sel'ü.lûr a, cellog, ceuolCaution, ko'shun «,pryder, pwyll, gochehadCelsitude, sel'sî.tüd n, uchder, uchelder; rhybudd ; vt, rhybuddio, rhag-Celtic, sel'tik, kel'tik a, CeltaiddrybuddioCement, sem'ent n, cymmrwd, syth, gludCautious, ko'shus o, gochelgar, pwyllog, Cement, sî.ment' vt, cymmrydu, cydludio,gofalus[garwch, pwyll cydio[went, claddleCautiousness, ko'shus.nes n, gochel- Cemetery, sem'î.tur.î n, beddrod, myn-Cavalcade, kav.al.kad' n, gosgorddiad; Cenatory, sî'nâ.tur.î a, swperaiddmarchogdaith[marchfilwr Cenobitic, si.no.bit'ik a, cydweithasolCavalier, kav.a.HV marchogwr, Cenotaph, sen'ö.taf rc, mddwyddfa, coegfeddrodn,Cavalierly, kav.â.lî'r'lî a, yn uchelt'alchCavahy, kav'al.ri np, marchoglu, gwr Cense, sens n, perarogl : vt, peraroghmeirch, marchfilwyrCenser, sen'sûr n, padell dân45

):CHA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Censor, sen'sûr n, beirniad ; hyfeiwr Certainty, súr'tän.tî, Certitude, sûr'tîtüdCensorious, sen.sö'r'îus a, hyfarn, enllibus,goganus, hyfai, cyhuddgar n, sicrwydd, dir, dilysnvydd, dieu-rwydd, hysbysrwydd, diammheuaethCensoriousness, sen.sö'r'î.us.nes n, cyhuddgarwchCertificate, sûr.tif 'i.kat n, ysgrifendyst[beius Certify, sûr'tî.f'í vt, hysbysu, ardystio,Censurable,sen'shü.râ.bl a, ceryddadwy,Censure, sen'shûr n, sen, barn, gogan;gwirioCertiorari,[canghell-lysn, gwýs o'rsûr.shî.ö.rê'r'îcerydd : vt, barnn, beio, ceryddu, senu Cerulean, sî.r'lî.an, Ceruleous, sî.r'-Census, sen'sus n, cyfrifiad y bobl,gweringyfrif,gwerinrifCent, sent, Centum, sen'tum n, cantCentaur, sen'tôr n, anghenfil dyehymlî.us a, brithlas, nefliwCerumen, sî.r'men n, cwyr y glustCeruse, sî'rs n, gwynblwm puredigCervical, sur'vi.kal a, gyddfolmygol ; y Saethydd [ddaiar Cesarian, sî.sê'r'î.an a, Cesaraidd. CesarianCentaury, sen'tô.rî n, arlladlys, bustl yoperation, crothdoriadCentenary, sen'tî.nur.î n, cant; cylchwyl Cess, ses n, treth; tasg: vt, trethddogni,ganmlyneddol : a, canfedrifoltrethuCentesimal, sen.tes'î.mal a, canranolCentifidous, sen.tif 'î.dus a, canranol,caadryll[ogCentifolious, sen.tî.f ö'lî.us a, candalen-Centipede, sen'tî.pîd n, cantroedyn(math o bryfCessation, se.sä'shun n, paid, tor, gorphwysiad,seibiant, ymattaliadCessible, ses'î.bl a, ymollyngadwyCession, sesh'un n, ymollyngiad, ymroddiad;trosiadCessment, ses'ment n, treth, trethiadCento, sen'tö n, dryllbryddestCestus, ses'tus n, gwregys GvrenerCentral, sen'tral a, canolbarthaidd Cesura, si.zii'r'a n, toriad gair neulined mewn barddoniaethCentre, sen'tùr n, canol, canolbarthcymmherfedd, perfeddbwnc: vt, cymmherfeddu,Cetaceous, sî.tä'shus a, morfilaiddeanolgyfeirio ; cydgyfarfod Chace, tshiis n, helfa; gwigfa: vt, hela,Centric, sen'trik a. canolaidd, canolawg Chad, shad n, math o bysgodyn [ymlidCentrifugal, sen.trif'ii.gal a, canol-ochel Chafe, tshäf n, digder, sonant, cynddariCentripetal, sen.trip'î.tal a, canolgyrchol,edd: vt, poetb rwbio; brydio; ryffroi.canolgaisChafing-dish, tanddysgl, padellig dânCentumvir, sen'tum.vur (centumviri. Chaff, tshaf n, us, manus, peiswyn,scn.tum.v'i'ri) n, canmvriadhedion, mwlCentuple, sen'tii.pl a, canplyg, can cymmaintChaffer, tshaf 'ûr vi, marchnata, edwica:[yn gannoedd n. marchnatwr, masnachwr [fraithCenturiatc, scn.tü'r'î.ät vt. canriib, rlianuChaffinch, tshaf'intsh n, gwinc, asgell-Chaffy, tshaf 'î a, Dan us, mauusog;sgafnChagrin, shâ.grîn'n,cythrndd, gofid: vt,blino, gofidio, anfoddloniCenturiator, sen.tur'î.ä.tûr n, oesfrudiwr,oeshanesyddCenturion, sen.tü'r'î.un n. canwriadCentury, sen'tshü.rî n, canrif, can mlynedd,oesChain, tshän n, cadwyn, torch, tid, syg,Cephalalgy, sef'al.al.jî n, dolur penCephalic, si.fal'ik a, da rhag dolur pentres: vt, cadwyno, tido.Chain-shot, tidbelenChain-cable,Cerastes, si.ras'tiz n, sarff gyrnigCerate, sí'rät n, eli cwyrog, cwyreliCere, sir vt, cwyro, gludio, pyguChair, tshé'r n, eadair; eisteddfa; seddChaise, shiiz n, èerbydan, taithgerbydChalcedony, kal.sed'o.ni n, math o faenCerebrum, ser'i.brum n, yr ymenydd gwcrthfawr[gerfiadacthCerecloth, siYkloth, Cerement, sî'r.ment Chalcography, kal.kog'ra.fi n, presn,pigliain, cwyrliain, sugliainCeremonial, ser.î.mö'nî.al n, Uyfr defodau:Chaldron. tshóTdrun n, callawr; pair;ealloraida, defodol [mocsgar Chalice, tshal'is n, cwpan y cymmnnCeremonious, ser.î.mö'nî.us a, ffurfiol, Chalk, tshok n, pnddgalch, sialc, mannOrcmony, ser'î.mun.î n, defod, rirwysg,rhodresvt, marmu, priddgalchu.ter, codwr mannChalk-cut-Certain, sûr'tän a, sicr, diau, dir, diammlieu,Challenge, fehal'enjgwir; rhyw, rhai. An, baidd, beriad;arddelw; hawl; nam: vt, beiddio;dilys,certain person, rhyw unherio; arddelwi; Hysu

:;öre ; läte, l'íne, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. CHAChalybeate, ka.lib'yiit a, duraidd, durllyd Chaplain, tshap'län n, caplan, capelwrCham, kam rc, penadur TartariChapless, tshop'les a, cegnoeth, diweflChamade, shâ.mäd' n, sain tabwrdd i Chaplet, tshap let n, coronig, coronbleth,ofyn cyflafareddtalaith[nachwrChamber, tshäm'bûr n, ystafell, lloft Chapman, tshap'man n, maeler, mas-Chambering, tshiim'bur.ing n, wttres; Chapter, tshap tûr n, pennod; seneddtrythyllwch[ydd eglwys gadeiriol : vi,trethu; cyhuddo;Chamberlain, tshäm'bûr.län n,ceryddu. Chapter-house, cabidwlystafell-Chambermaid, tshäm'bûr.mäd n, ystafellyddescadeirdy[vi, dyddweithio[fall newidliw Char, tshê'r n, dyddorchwyl, byrwaithChameleon, hâ.mî'lî.un n, math o fad- Char, tshâr n,j torgoch: vt, golosgiChamfer, tsham'fur n, rhigol, rhych, Character, kar ak.tur n, gair, enw, cymmeriad,pannel: vt, rhigoli, rhychu, pannelunodweddiad; nod, arwydd;Chamois, shâ.môî' n, math o arrChamp, tshamp vt, enoi, dygnoiChampagne, sham. pan' n, math o winChampaign, sham. pan' n, gwastadedd,rhos, bi'o ; tir digoed : a, gwastadChampion, tsham'pî.nn n, campiwr; ornestwr,penymladdwr; cawrChance, tshans n, damwain, dygwyddiad,hap: vi, damweinio, dygwyddo.Chance medley, damwain-laddiadChancel, tshan'sel n, canghell, llogawdChancellor, tshan'sel.ûr n, canghellyddChancellorship, tshan'sel.ûr.ship n,canghellwriaeth, canghellyddiaethChancery, tshan'sur.î n, llys cydwybodChancre, shangTiûr n, llynoryn drwgChandelier, shan.dî.lî'r' n, canwyllyrChandler, tshand'lûr' n, canwyllyddChange, tshänj n, newid, newidiad, aralliad,tro : vt, eyfnewid, arallu, troiChangeable, tshän'jâ.bl, Changeful,tshänj.fl a, cyfhewidiol, newidiolChangeling, tshäng'ling a, anwadalynChannel, tshan'el n, cyfyngfor; rhedle;dyfrlle; rhych, ffos: vt, cwyso neurychu colofnChant, tshant vt, cann. corgann;pyncioChanticleer, tshan.ti.kli'r' n, crochgeiniad;y ceiliogCharm, tshârm n, swyn, swyngyfareddChantry, tshan'trî n, corgafell, corgapel swynserch : vt, swyno ; rheibio ; llygad.Chaos, ka'os n, annhrefn, cymmysgedd dynu ; boddio ; ennill serch ; hudo, denuChaotic, ka.ot'ik a, didrefn, afluniaidd Charming weather, bin hyfrydChap, tshop n, gên, bochgern. Chapfallen,bochlaes, llaeswefl ; digalonChap, tshap vt, agenu, ymagor, hollti:n, agen. holltiadChape, tshäp n, daliedydd, gafaelyddChapel, tshap'el n, addoldy, cyssegrfa,capel, ty cwrdd, ty gweddicoel[debCharacterism, kar'ak.tur.izm n, nodol-Characteristic, kar.ak.tur.is'tik a, nodweddol: n, nodwedd, nodweddiadCharacterize, kar'ak.tur.'iz ,nodweddu,nodi; hynodi, priodlunioCharcoal, tshar'kol n, golosgChare, tshê'r n, heolan, IonCharge, tshârj n, gorchymmyn, archiad,annogaeth; gofal, cadwraeth; cyn,cyhuddiad; traul; rhuthr: vt, erchi,gorchymmyn; cyhuddo; rhuthro, ymosodar;gofyntâl; UwythoChargeable, tshâr'jâ.bl a,"treulfawr ; cyhuddadwy.Chargeable to, i'w dalugan [march rhyfel, cadfarchCharger, tshârjûr n, cawg, dysgl;Chariness, tshê'r'î.nes n, gocheìiad, gofal,cynnildeb, crintachrwyddChariot, tshar'î.ut n, cerbyd, cludaiCharioteer, tshar.î.u.tî'r' "n, gyrwr cerbyd,cerbydwrJelusengarCharitable, tshar'î.tâ.bl a, cariadus, haelChanty, tshar'î.tî n, cariad; tosturi;cardod, elusen [gwagymhonwrCharlatan, shâr'lâ.tan n, crachfeddyg;Charlatanical, shar.la.tan'i.kal a, gwagymhonawlCharnel, tshâr'nel a, yn cynnwys cig, neugelanedd. Charnel-house, esgyrndyChart, tshârt n, darlunlen, argrafflenCharter, tshar'tur n, breintlen, braintysgrif : vt, awdurdodi, breinioCharwoman, tshê'r'wm.an n, hurwraigChary, tshê'r'î a, gofalus, gochelgar,Chapelry, tshap'el.rî n, terfynau addoldy cynnil; dyfal; crintachllydChaperon, shap'ur.on n, math o gap neu Chase, tshäs n, helwriaeth; erlyniad;gwfl : vt, gweini ar foneddigescoedwig : vt, hela;ymlid, erlid, erlyn.Chapiter, tshap'ì.tûrre, heuliog neu bencwlwmcolofnChasm, kazm n, agen, gagendor, cyfwng,Beast of chase, anifail hela [adwy47

::GHI path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Chaste, tshiist a, diwair, dihalog, pur, Cherubim, tsher'ü.bim np.—Cherubdilwgr[ceryddu, cospi Cherup,tsher'up vi, trydar, cathlu,grillioChasten, tshä'sn, Chastise, tshas.t'iz' vt, Chervil, tshur'vil n, sierfel. Wild chervil,Chastisement, tshas'tiz.ment n, cerydd,cosp, cystwyadnodwydd y bugailChess, tshes, n, gwyddbwyllChastity, tshas'tî.tî n, diweirdeb, purdeb Chessboard, tehes'bö'rd n, tawlfwrdd,Chat, tshat n. clebar, cogor, siaradach clawr y wyddbwyll [wyddbwyllvi, bragaldio, baldordd, pepru Chessmen, tshes'men np, gwerin yChattellany, tshat'el.an.î n, tiriogaeth Chest, tshest n, cist ; cledr ddwyfron.y[symmudol Chest of drawers, cist logellogcastellChattels, tshat'elz n, daoedd, da, daoedd Chestnut, tshes 'nut n, castan, pibgneuen.Chatter, tshat'ûr vi, llolio, trydar, ymddadwrdd,Chesnut-tree, castanwyddengwagsiarad [pepryn Chevalier, shev.a.liV n, marchogChatterbox, tshat' ur.boksChevaux de frise, shev.o.du.friz' n,n, clebryn,Chavender, tshav'en.dur n, y penci chfiynwrych[croen mynChawdron, tsko'drun n, perfedd, coluddion,Cheveril, tshev'ur.il n, myn, mynyn;coludd[werth Chevin, tshev'in n, pysg penfawr,yCheap, tshîp a, rhad, isel, iselbns; di-Cheapen, tshi'pn vt, lleihau gwerthCheapness, tship'nes n, iswerth, newid,rhadedd, rhadloneddCheat, tshit n, hoced, dichell, twyll;twyllwr: vt, twyllo, hocedu, hndo,siomi, colleduCheck, tshek n, rhwystr; gwastatâdcyfrif, archeb : vt, attal ; ceryddu, arafuCheek, tshik n, grudd, boeh, cernCheer, tshî'r' n, hoen, llonder; arlwy:v, lloni, sirioli; ymhyfhau. Be ofgood cheer, cymmerwch gysurCheerful, tshî'r'fl a, lion, hoenus,llawen, dyddan[sirioldebCheerfulness, tshfr'fl.nes n, llawenydd, Chief, tshif a, pen, penaf, arbenig, prifCheerless, tshi'r'les a, annyddan, trist, n, pen, penaeth, blaenor, udd, Uywyddannifyr[lion, go Ion Chiefdom, tshif'dum n, blaenoriaethCheerly, tshî'r'lî, Cheery, tshî'r'î a,siriol, Chiefly, tshif 'li ad, yn benaf, gan mwyafCheese, tshiz n, caws [werthydd Chieftain, tshif'tän n, blaenor, penadur,Cheesemonger, tslnz'mung.gur n, caws- tywj-sog[malerthCheesepress, tshiz'pres n, gwryf caws Chilblain, tshil'blän n, llosg eira, cibwst,Cheeselip, tshiz'hp n, gwrach y llydw Child, tshi'ld (p children) n, plentyn;Chely ki'li n, crafanc pysgodyn cragenog;Chemical, kem'i.kal a, fFeryllaiddmaban, babanChildbearing, tshild'be'r.ing a, plantog,Chemist, kem'ist n, fferyllydd, fferyllydChemistiy, kem'is.tri n, fferylliaethyn planta : n, esgoriad, dygiad plantChildbed, tshi'ld'bed, Childbirth, tshild'-Cheque, tshek n, brithhain, lliain bûrth n, esgorfan, gwelyfod, gwelycroesrengesgor[mabanoed, mabolaethChequer, tshek'ur vt, ymryhwio, britho. Childhood, tshi'ld'hd n, mebyd,maboed,Chequer-work, croeswaith, amrywaith Childish, tshild'ish, Childhke, tshildTikCherish, tsher'ish vt, meithrin, achlesu,mynwesu, ymgeleddu, cefnogiCherry, tsher'î n, ceiriosen, surain,Cherry-cheeked, rhuddfochog, boch-Chert, tshûrt », math o gallestr [gochpenci[cilChew, tshü vt, cnoi. Chew the cud, cnoi'rChicane, shi.kan', Chicanery, shi.ka'-nûr.î n, cecraeth, twyll, geubwyll,ystrywddadl, ystrancChicory, tshik'ur.i n, math o ddant yHew a gymmysgir â choffiChick, tshik n, ydbys man cochionChick, tshik, Chicken, tshik'in n, cyw.Chicken-hearted, digalon, llwfr, ofnus.Chicken-pox, brech yr ieirChickweed, tshik'wid n, gwlyddChide, tsh'id (jpt chid, tshid ; pp chidden,tshid'n, chid) vt, senu; ceryddu,dwrdio, dondioa, plentynaidd, mabanaidd [diblantChildless, tsh'ild'les a, ammhlantadwy,Children, tshil'dren np.—ChildChiliad, kil'yad n, mil o rifedi canlynolChiliahedron, kil.ya.hi'drun n. ' dullCherub, tsher'ub (cherubim) n, cerub,angelmilochrogChiliarch, Kil'yark n,[ milwriadUywydd ar fil,Cherubic, tshi.nv'bik, Cherubical, tshirw'bi.kalChihast, kil'yast w, milflwj'ddiad, credwr«,cembaidd, angylaidd, nefol yn y mil o flyuvddoedd48

:;,öre; läte; line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, tiiìs; j=dzh. CHRChoke, tshok vt, tagu, llindagu; mogiChill, tshil n, fterdod, rhyndod : a, annwydog,oer : vt, fferu, rhynu, ocridullness, tshil'nes n, annwyd, oerniChoky, tsho'ki a, taglydCholer, kol'ur n, geri,[lhduaws, Hidbustl; digter,Chilly, tshil'î a, rhynllyd, annwydog, Cholera, kol'ur.a n, geri, geriwst, gerioer, oerhyd, fferllyd, oeraiddmarwol[nawswylltChime, tsh'im n, cynghaneddglych, Choleric, kol'ur.ik a, geri'og; digofus,cydsain : vt, cynghaiieddu, cytunoChimera, hî.mî'r â. n, gwag ddychymmygChoose, tshwz (chose, chosen) vt, dewis,ethol, dethol, pigo, dichlynuChimerical, ki.mer'i.kal a, dychymmygol,Chop, tsbop vt, dryllio, daroio, briwo;mympwyol, iFugiolcyfnewid; llewa: n, dymod, holltiad,Chimmage, shim'î.näj n, gwigdolldernyn, dryll. Chop-house, bwytty.Chimney, t.shim'ni n, simdde, simnai, Chopping-knife, cyllell friwo [Albansawell, mygdwll, ffumer. Chimneypiece,Chopin, tshö'pîn' n, chwart gwin yn yrcladdeChin, tshin n, gên; elgeth.Choppy, tskop'i a, agenog, tyllog, bolltogChin-cloth, Choral, ko'r'al a, coraidd, c'afellaiddmiswrn, genain. Double-chin, tagell. Chord, kord n, tant; gafael, cyssain : vt,Double-chinned, tagellog. [China cyduno, cydseino[corgeiniadChinaware, tsh'i'nâ.wG'r n, priddlestriChincough, tshin'kof n, sych beswch, pasChine, tshi'n n, llain y cefh, cefnddiyllChink, tshingk n, agen, hollt, holltiadv, tincian; agenu, ymagor, holltiClunky,- tshing'ki a, agenog, holltogChiDtz, tshints n, math o gotymweChip, tship vt, asglodi ; hacio, naddun, asglawd, asglodyn [enyddChirographer, ki'rog'ra.fur n, ysgrif-Chirographist, ki.rog'ra.fist n, ysgrifenydd;llawddewin [ysgrifwaithChirography, k'i.rog'ra.f î n, ysgrifeniad,Chirology, ki'.rol'o.ji n, amneidiaethChiromancer, ki'rb'.man.sur n, llawddewin[iniaethChiromancy, k'i'ro.man.si n, llaw-ddew-Chirp, tshûrp vi, trydar, clochdar, grillian,gwichleisio, cathlu, pyncioChirper, tshûr'pûr n, cethlyddChirurgeon, kT.rur'jun n, llawfeddygChirurgery, ki'.rur'jur.i ?2,llawfeddygactkChristian, kris'tshan n, Cristion; credadynChisel, tshiz'l n, gaing, cn cerfio: a, Cristionogol. Christian nameenw bedydd[ogaethChit, tshit n, coryn ; eginyn, blagurynegino, blaendardduvi, [llol Christianity, kris.tshi.an'i.ti «, Cristion-Chitchat, tshit'tshat ?i, trydar, siaradach, Christianize, kris'tshan.'iz vt, CristionogiChitterlings, tshit'ur.lingz n, coludd; Christianlike, kris'tshan.li'k a, Cristionogaiddplethaddurn[mas-box, calenig; cyfarwysChitty, tshit'i a, brych, brycheulyd Christmas, kris'mas n, Nadolig. Christ-Chivalry, shiv'ahri n, urddas milwraidd Chromatic, kro.mat'ik a, perthynol imarchwriaeth ; camp, gwrolgamp liwiau neu beroriaeth [barhäusChives, tshi'vz np, cenin y gwinwydd, Chronic, kron'ik a, hen, parhaol, hirceninsyfi ; canoldwf blodauChronicle, kron'i.kl n, brud, brut, coflyfr,Chlorosis, klU.r'o'sis n, y glasglwyfoeslyfr, banes : vt, cofrestru, brudioChocolate, tshok'o.liit n, math o foreulvnChoice, tshôîs n, dewis, dewisiad : amrywiaeth: a. dewisol, rhagorol, odiaethChoiceness, tshôis'nes, n, rliagoriaethChoir, kw'i'r n, côr, cafell; coraid ogantorion.Chorister, kor'is.tur, Chorist, ko'r'ist n,Chorographer, ko.rog'ra.fur n, parthddarluniwr,gororgraffyddChorography, ko.rog'ra.fi n, parthddarluniad,gororgraffiaethChorus, ko'r'us n, cydgor, cydganChose, tsho'z pt.—ChooseChosen, tsho'zn ^.—ChooseChough, tsbuf n, coegfran, ca\vci,paloresChouìe, tshûl n, crombil ; cern [ cegidChouse, tshûs n, ffwl, gwirionyn ; hudhoced : vt, hocedu, twyllo, siomiChrism, krizm n, eneiniad;yr olew cyssegredig[flwchChrismatory, kriz'ma.tur.i n, yr enein-Chrisom, kriz'um n, y lhain sanctaiddChrist, krist n, Crist, Eneiniog. Christcrossrow, kris'kros.ro, yr egwyddorChristen, kris'n vt, bedyddio, CristionogiChristendom, kris'n.dum n, gwledyddcred, ybyd CristionogolChronicler, kron'i.klur n, brudai, arnseryddwr,cofrestrydd, hanesyddChronogram, la-on'ö.gram n, cofargraffChronologer, kro.nol'o.jur n, amseryddwr,oesrestrydd[restrolChronological, kio.noloj'i.kal a, oes-49

:;CIR path, fat, ére, met, mâ-rine, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Chronology, kro.nol'u.ji n, brudiaeth, Cineritious, sin.ur.ish'us, Cinereous, sinî'r'ì.usamscryddiaeth[fynjig, oriawra, lludwaidd, ulwaiddChronometer, kro.nom'i.tur n, awr- Cingl, sing'gl n, cengl [delid cochCinnabar, sin'à.bâr n, mwn arian byw,Chrysalis, kris'a.lis (chrysalides, krisal'ì.dîs)n, ehwileryn elindys ;(p) Cinnamon, sin'â.mun n, canel, synamwnChrysolytc, kris'o.l'it », yr eurfaen Cinque, singk n, pump. Cinque-pace,,Chub, tshub n, y pysg penfawr, y penci; math o daplas neu ddawns. CinqueChub-cheeked, bochdewpump porthladd, Dover, Sandwich,ports,clclfF.Chubby, tshub 'î a, penfawr, pendew, tewChuck, tshuk v, clwcian; taro tan yrên : n, chvciad ; dyrnod dan yr ênHastings, Romney, a Hythe, aty rhai ychwanegwyd Winchelsea, Rye,a SeafordChuckle, tshuk'l v, crechwenu; hofflochi,Cion, s'i'un n, blaguryn, impyn, ysbrigynclwcian ; chwerthinCipher, si'fûr n, goddim (0);dirgelnod:Chuff, tshuf n, delff, drel, drelyn, llebanChum, tshum, n, cywely, cydymaithChump, tshump n, boncyfF, cipyll, cyffChurch, tshûrlsh n, eglwys; llan: vt,rhyddhau gwraigChurchman, tshûrtsh'man n, eglwysyddCircle, sur'kl n, cylch, cylchwy, cant,cwmpas: vt, cylchynu; cantio [torchgwr eglwysigCirclet, sur'klet n, cylchig, cylchyn,Churchwarden, tshùrtsh'wôr.dn n, golygyddCircuit, sûrlíit n, amgylchedd, cylchen,eglwys [beddlan, beddrod cyrchyd ; cylchdaith : vt, cylchynuChurchyard, tshûrtsh'yârd ?i, mynwent. Circuiteer, siir.ki.tiV n, cylchdeithiwrChurl, t'shûrl n, delff, drel ; cybydd. carl, Circuitous, sur.kii'i.tus «, cwmpasogcerlyn[cybyddlyd Circular, sur'ku.lur a, cylchol: », cylehlythyr,Churlish, tshûr'iish a, drelaidd,taiogaiddcylchnodChurlishness, tshûr'lish.nes n, taiognvydd,Circularity, siir.kii.Vr'i.ti n, cylchog-anfoes; cybydd-drarwydd[gerdded; cylchanfonChurme, tshûrm n, sun, trustCirculate, sûrTcü.lät v, ymdröi, cylch-Churn, tshûrn n, buddai : vt, corddi Circulating, sur'kii.la.ting a, cylchredav.lChylaceous, k'i.la'shus a, ceulaidd[cylchrediadChyle, kil n, caulChylifaction, k'i.li.fak'shun n, ceuladChyme, ki'm n, sudd ymborth treuliedig,maethsuddCibarious, sî.bê'r'î.us a, bwytadwyCibol, sib'ul, Ciboul, sî.bl', Chibbol,tshib'ul n, sibolenCicatrice, sik'a.tris n, craith, crachenCicatrize, sik'a.triz v creithio, crachenuCicerone, tshî.tshê.ro'nê n, cyfarwyddwrdyeithriaidCilery, sil'ur.î n, deilgerfiadCiliary, sil'yur.î r,-, amrantaiddCilicious, si.lish'us a, blewog, garwCimmerian, si.mi'r'i.an a, erchyllddu,caddugol. ty wyll. dudewCimmerii. si.mi'r'i.T np, trigolion dyffrynItalaidd, lie y dywedir ni thvwyiiai yrhaul byth[rhwýuiyuCincture, singk'tshuv u.Cinder, süi'dûr n, marworynvi, bwrw eyfrif,cyfrifoCiphering, si'fur.ing n, cyfrifyddiaethCircinate, sûr'sî.nät vt, ciynhau, gwneydcylchCirculation, sur.kii.la'shun », amlifiad,Circnm- jmj, cylch-, am-Circumambiency, sûr.hum.am'bî.en.sî «,cylcbyniad * [amredol, cylchynolCircumambient, sur.knm.am'bi.ent a,Circumambidate, sur.kum.am'bii.lat vi,cykhrodio, amrodioCircumcise, sur'kum.s'iz vt, enwaeduCircumcision, sur.kum.sizh'un n, enwaediadCircumcurreut, sur.kum.kur'ent a, aramredol.cylchredolCÿcisbeo, fcshî.tsHs.bê'ö n, cariadfabgwraig briodyn yr Eidal [weddu Circumduct," sur'kum.dukt vt, cylcharwain;amluddio, gwrthdiinCicurate, sik'ii.riit vt, dofi, aram, hy-Circumduction, sur.kum.duk'skun n,Cicuration, sik.u.ra'shun », dofiad,Cider, si'diir n, afalddiod, osai [arafiad cylcharweiniadCircumference, sur.kum'fur.ens n. cylched,cylchedd, cwmpas [cylchedyddChcumferentor, sdr.kum.fur.en'tur n,Circumflex, sur'knm.fleks n, nod hirdon ; fforchnod fel hyn (Ä)Circumtluence. sur.kum'flii.ens n, cylchliiiad.amlifiadCircumfluent, sur.kum'flu.ent. Circumfluous,sur.kum'flii.us a, cylchlifioL,amlifiol, cylchlifeiriol *50

:;ore ; late, Tine, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs;j=dzh. CLACircumforaneous, sur.kum.fo.ra'ni.us a, Cistern, sis'türa n, dyfrgist, pydew,yn myned o ddrws i ddrwsfiynnon[trCircumfulgent, sur.kum.ful'jent a, amdywynawlCitadel, sit'â.del n, castell, amddifiynfa,[tywallt o boh tu Cital, s'i'tal, Citation, s'í.tä'shun n, gwsCircumfuse, sur'kum.fuz vt, amdywallt, eglwysig; llythyr dyfyn; dyryniad,Circumfusion, sur.kum.fu'zkun n, amdywalltiaddyfyn; geiradroddiad[dreiglo, cylchdroi Citatory, s'i'tâ.tur.î a, dyfynol, gwysiolCircumgyrate, sur.kum'ji.rat vt, am- Cite, si't vt, gwysio ; dyfynu, geiradroddCircumition, sur.kum.ish'un n, cylchfynediadCithern, sith'ura n, math o hen delyn[gyffiniol Citizen, sit'Lzn, Cit, sit n, dinesydd,Circumjacent, sfir.knm.jii'sent a, ar- bwrdais[maen crisialaiddCircumligation, sur.kum.li.ga'shun n, Citrine, sit'rin a, melynliw, eurliw : n,cylchrwymiad, amrwymiadCitron, sit'run n, afal euraidd, eurafalCircumlocution, sur.kum.lo.kii'shun n, City, sit'i n, dinas, dinasdref, din, caercylchymadrodd, amgylchiaith, cylchddywediad,Civet, siv'et n, perarogl tebyg i fwsg.cylcheiriadCivet-cat, cath iVsg, cath PeruCircumnavigate, sur.kum.nav'i.gat vt, Civic, siv'ik a, dinasaidd; gwladol.cylehfordwyo, amfordwyoCivic crown, coronbleth a roddid gyntCircumnavigation, sur.kum.nav.i.ga'- yn wobr am orchestwaith gwladolshun n, amfordwyad, cylchfordwyad Civil, siv'il a, gwledig ; dinasol, gwladolCircumnavigator, sûr.kum.nav'î.gä.tûr moesgar. Civil law, y gyfraith wladol.n, amfordwywr [cylchosodiad Civil war, rhyfel gartrefol [wrCircumposition, sur.kum.po.zish'un 11, Cmlian, si.vil'yan re,cyfreithiwr; dinas-Circumrotation, sur.kum.ro.ta'shun n,n, moes, moesgarwch,Civility, si.vil'i.ticylchdroad, amdreigliadhynawsedd, mwyneidd-draCircumrotatory, sûr.kum.rö'tâ.tur.î a, Civilization, siv.il.i.zii'shun n, moesoliad,cylchdroawl[argyfyngugwareidtdianCircumscribe, sur'kum.skrib vt, amgau, Civilize, siv'il.i'z vt, moesoli, hyweddu,Circumscription, sur.kum.skrip'shun n,cylchysgrifeniadCircumspect, sur'kum.spekt a, amwel,gochelgar, g\vyhadwi'us, gofalus, callgwareiddio, dynoliClack, klak n, clec, clep, debar, clegrvi, clecian, clepio, clepian, clegyrClad, klad pt & pp.—ClotheCircumspection, sur.kum.spek'shun n, Claim, cläm n, hawl, arddelw,arddelwadgwyliadwriaeth, gofalv, arddelwi, hbni hawl ; ceisioCircumstance, sur'kum.stans n, amgylchiad,Claimable, kla'ma.bl a, arddeladwydygwyddiad, achos, sefyllfa, Claimant, klii'mant n, arddelwydd, ym-Circumstantial, sur.kum.stan'shal a, hònwr, hawlwr[sythuamgylchiadol, manwl, manolClam, klam v, glynu, gludio; lluddio;Circumstantiate, sur.ktun.stan'shi.at vt, Clamber, klam 'bur vi, dringo, ymgribomanwl ddangos, profiClamminess, klam'i.nes n, gludedd,Circumvagant, sur.kum.va'gant a, gwydnedd[toeslydcylchgnvydrol , amgrwy drolCircumvallation, sur.kum.va.la'shun n,gvsrachglawdd, amglawddCircumvection, sur.kum.vek'shun n,cylchddygiad[goiymestvnClammy, klam'i a, gludiog, gwydn,Clamorous, ldam'ö.rus a, trystfawr,bloeddfawr, gwaeddgar, ystwrllydClamour, klam'ur n, dadwrdd, gwaedd,trwst, twrf : v&',crochrwgnach, diaspadCircumvent, sur'kum.vent vt, twylîo, Clamp, klamp n, dam o bren neu haiamCircumvention, sur.kum.ven'shun n, vt, cyssylltu astellod trwy rychu.siomiant, hocedwaith [amddilladu Clamp of bricks, odynaid o briddfeiniCircumvest, sur'kum.vest vt, amwisgo, Clan, klan n, tylwyth, cenedlCircumvolution, sur.kum.vo.lii'shun n, Clancular, klang'kii.lur a, celgar, dirgel,amdraill, amrod, cylchdi'oad, cylchrediaddan gudd[dan law[cylchdroi Clandestine, klan.des'tin a, lladradaidd,Circumvolve, sur'kum.volv v, amdroi, Clang, klang v, crochseinio, cloncio:Circus, sur'kus n, cemmaes, maes y n, swn, croch, clone [crochsaincampauClangor, klang.gur n, swn, croch, clec,Cist, sist n, gwain, cod ; ceuad;penddiged Clangous, klang gus a, crochseiniol51

;CLI path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Clank, klangk vt, clewtian, clecian,crasdincio : n, crochsain, cloneClap, klap n, twrf", trwst: v, euro, taro,dulio, bwrw; clecian, clepian, clebranClapboards, klap'bo'rdz n, estyll barilauClapper, klap'ur n, curwr dwylaw ; clebren; clep melin ; tafod cloch;ystwrlClapperclaw, klap'ur.klo vt, difrio, tafodiClarencieux, klar'ens.yw n, yr ail arwyddfardd.Cla,use, kloz n, adnod, adran, erthygl, Click, klik vi, clecian, tincian, clepianClaustral, klo'stral a, mynachol [gwers Clicker, klik'ur n, drwswahoddwrClausure, klo'shur n, cauedigaeth, carch- Clicket, klik'et n, clicied, ystwffwlClave, klavpi.—Cleave[ariad Chent, kl'i'ent n, nawdd-ddyn, huriwrClavicle, klav'i.kl n, trybedd yr ysgwydd[clogwvn, ealltcvfreitliiwrClaw, klô n, crafanc, ewin, paíf: vt, Cliff, klif, Clift. klift n, dibyn, clegr,crafu, crafangu, cripio[iwr Chffy, klift, Clifty, klif'ti a, clegrog,Clawback, klo'bak ra,gwenieithwr, truth- serth, clogwynogClay, kla n, clai, priddgist. Clay-cold, Climacter, kli.mak'tur, Chmacteric, kliniak.ter'ikdifywyd, marw[cleiogn, pob saith mlynedd oClayey, klii'i, Clayish, kla'ish a, eleilyd,Claymore, kla'mo'r n, math o gleddyfmawr dwy lawClean, klin a, glàn, gloew, glanwaith;pur: vt, glanhau, gloewi, puro: ad,yn gwbl, yn hollol[#ddCleanliness, klen'li.nes n, glendid, pur-Cleanly, klen'ii a, glán, purCleanness, klin'es n, glendid, gloewder,purder ;glanweithdraCleanse, klenz vt, glanhaüj puro; coethiClear, kli'r a, amlwg, eglur;glân, gloewgoleu, claer ; rhydd, dieuog ; croew : ad,yn llwyr, yn gwbl, yn lân : vt, glanhaudieuogi, rhyddhau. Clear of debt,allan o ddyled, Clear-sighted, craff,craffolwg[rhyddhâdClearance, kli'r'ans n, gollyngdod,Clearness, kli'r'nes n, eglurder ; croewderCleave, kliv (cleft; cleft, cloven) vt,Clare-obscui-e, kle'r.ob.skiiV n, goleu a hollti, ysgyrioni; fforchogi: vi {ptgwyll mewn lluniadaethclave), glynu, yinlynu [ydd, asgaiClaret, klar'et n, gwin cocb Ffrengig Cleaver, kli'vur n, holltwr; bwyell cig-Claricbord, klar'i.kGrd n, math o offeryn Clef, kief n, allwedd [pp.—Cleavecerdd, glaerdant[gloewad Cleft, kleft n, hollt, agen, rhigol : pt &Clarification, klar.i.fi.cii'shunClemency, klem'en.si n, tynerweh, hynawsedd,n, teriad,Clarify, klar'Lf'i vt, teri, gloewi, puroClarion, klar'i.un n, udgorn. llugornmathtiriondeb, trugárogrwyddClement, klem'ent a, gwâr, mwyn, tirion,hynawsClarionet, klar'i.o.net ?i, o" delgorntrugarog, Claritude, klar'i.tiid, Clarity, klar'i.ti n, Clench, klentsh vt, rhybedio, gwrthhoeho.To clench the fist, cau'r dwmgloewder. claerder, terderClash, klash v, mawrdrystio gwrthdaro, Clepe, klip vt, galw, enwi;anghytuno, anghydsynioClergy, klur'ji n, gwr lien, offeiriaid.Clasp, klasp n, gwiieg, boglwm, craffglwm:Benefit of clergy, braint eglwyswyrvt, tytwymo. boglymu; cof-Clergyman, klur'ji.man n, offeiriad,leidio; cau. Clasp-knife, cyllell yn gweinidog yr egíwys[igcau yn y earnClerical, kler'i.kal a, offeiriadol. eglwy»-Clerk, klark n, ysgolhaig ; offeiriad, gwrClass, klas n, trefn, gradd, dosbarth,rhes: vt trefnu, rhestru [awdurol lien; ysgrifenydd; llyfrwr; cyfrifwas.Parish clerk, "elochyddClassic, klas'ik n, prif awdur: a, prifClassical, klas'i.kal a, awdurol, uchelraddol,Clerkship, klark'ship n, ysgolheigdoddysgedig, prifawdurolClassification, klas.i.fi.ka'shun n, dos-swydd ysgrifenydd[goelCleromancy, kler'o.man.si n, coelbrenbarthiad,rhestriad [rhesu, trefnu C lever, klev'ur a,medrus, bylaw, hyfedrClassify, klas'i.f l vt, dosbarthu, rhestru, Cleverness, klev'ur.nes n, deheuderClatter, klat'ur n, clewt, twrddglep, baldordd: v, clewtian, crochddadwrdd awgrym: vt, codi yrClew, klii n, pellen edafedd ; hyfforddiad,hwyliaueinioes dyn. Grand climacteric, ydrydedd flwyddyn a thrigainClimate, klfmat n, hinsawdd [iaithClimax, kl'i'maks n, gradd-deb, gradd-Climb, kli'm v, dringo, esgyn ;ymgodiClime, kli'm n, gwlad, parthran: bin,hinsawddClinch, klintsh vt, cau; gwi-thblygu,gwrth-hoelio ; sicrhau; tynafaelu:cwlwm52

I:;;ore ; läte, line, no, müte ;she, zh=.z azure ; thin, Tiiis ;j=dzh. COACling, kling (clung) vi, glynu, cydio.cynghafu, ymlynuClinic, klin'ik n, dyn gorwedd'iogClinical, klin'i.kal a, gorwedd'iog, clafClink, klingk vi, tincian, tincioClinquant, kling'kant n, brodiad: a,dysglaer, gwychClip, klip vt, cneifio, brigdori, tocio.Clippings, cneifion; ciniachClouterly, klû'tûr.lî a, annhaclus ; llab-Clipper, klip'ur n, tociwr arian bathol Clove, klov n, ewin garlleg ; saith pwysmath o longo wlan ;grawn per o'r IndiaCloak, klok n, mantell, cochl, hug, Cloven, klo'vn pp.—Cleave. Clovenfooted,fforchog ei ewin, ewinfforchoghugan, coban, casul: vt, mantellu;dirgelu, cuddio, celuClover, klo'vur n, meilhon. Clover-Clock, klok n, awrlais, cloch, clocClockmaker, klok'mii.kur n, orleisydd,awrleisiwr[clocwaithClockwork, klok'wfirk n, pwyswaith,Clod, klod n, tywarchen, priddell, mawnenClumsiness, klum'zi.Bes n, anneheunvyddCloseness, klos'nes n, agosnvydd, nesrwydd;tynder; anhaelder; tawedogrwydd;[lledchwithdurfingrwyddClumsy, klum'zi n, trwsgl, anfedrus,Closet, kloz'et n, cell, cuddigl, llogawd; Clung, klung pt & pp.—Cling: a,llogell : vt. cau mewn cell ; cuddio gwystyn, celfainClosure, klo'zhur n, cae; diweddglo Cluster, klus'tur n, swp, sypyn, pwn,Clot, klot n, tywarchen; tolchen o waed bagwy : v, cydymsypio, bagaduvi, tolchi, tolchenu, ceuloClutch, klutsh n, crafanc, pawen ; crafangiad:Cloth, kloth n, brethyn; lhain. Tablecloth,vt, crafangu, ysbachu [trwstbwrdd-len; lhain bordClutter, klut'ur n, dadwrdd, cynhwrf,Clothe, Moth {clad) vt, dilladu,gwisgo, trwsiadu. Well-clothed, Wellclad,trwsiadus, taclusClothes, kloTHz np, dillad,]:Clothier, klo'THi.ur n, brethynwr, dill-Cloudbemes, klûd'ber.îs np, mwyarberwyn[claerCloudless, kluwd'les a, digwmwl, eglur,Cloudy, klûd'î a, cymylog, tywyll;cuchiogClough, kluf n, dibyn, gallt, clegyrClout, kluwt n, clwt, bril, bretyn, cadach:vt, clwtio; hoeho [aiddgrass, meillion-wairClown, kluwn n, drel, lleban, buach,drelyn, taiog, taiogyn; croesan, ffwly iFair, digriftvasClownish, kliiw'nish a, trwsgl, gwladaiddCloddy, klod'i a, tywarchog, priddellogClodpate, klod'pat" Clodpole, klod'pol n,un pendew, hurtyn, taiogddynClownishness, kluw'nish.nes n, gwladeiddrwydd,taiogrwyddCloy, kloi vt, digoni, llenwi, arddigoniClog, klog n, attal. lludd, rhwystr;prenesgid,Cloyless, kloi'les a, nas gellir ei ddigonifíbllach ; llyffethar : t'£,gorlwytho, Cloyment, kloi'ment n, digoniant, gwala,lluddias, rhwystro; llyfFetheirioUawndid, arddigoniantCloister, klois'tur n, mynachdy ; lleiandy Club, klub n, cnwpa, pastwn; cymdeithasrhodf'a golofnog, cyntedd colofnog :gydranol: v, pastynu; cyf-vt,cau i fyny mewn mynachloguno i dalu. Club-footed, troedgam,Cloisteral, Môîs'tur.al a, mynachaidd, troedglwp. Club-headed, penfawr,Cloke, klok.—Cloak[unigol pendew. Club-law, cyfraith arfau,Close, klos n, cae: a, cauedig, tyn; nerth arfau. Club-room, ystafell cymdeithascyfagos, agos ; tawedog. Close-stool,Close-handed, llawgauad, Cluck, kluk vi, clwcian, clochdarddaintroethlestr.crintach. Close-hauled, ar y gwynt Clue, klii n, pellen, edefyn ;godreu hwylClose, kloz v, cau; terfynu; dybenu; Clump, klump n, cnwfF, clamp, cyffcyssylltu: n, terfyn; clo, diweddglo Clumps, klumps n, delff, llebanClyster, khs'tur n, chwistrell, rhefrolchCoacervate, ko.a.sur'vat vt, crugioCoach, kb'tsh n, cerbyd. Coach-box,cerbydgist. Coach-house, cerbyttyCoachmaker, kotsh'ma.kur n, saer cerbydauCoachman, kotsh'man n, cerbydwrCoact, ko.akt' vi, cydweithredu, cydunoedydd"[trwsiadClothing, klo'THing n, dillad, gwisgiad,Clotty, klot'i a, tolchenogCloud, Idûd n, cwmwl, nifwl: vt, cymylu;Coaction, ko.ak'shun n, cydweithrediadtywyllu, gorchuddio. Cloud-gorfod[weithredolcapped, â'i ben yn y cymylauCoactive, ko.ak'tiv a, cydweithiol, cyd-53

;;ÇOE path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Coadjutant, ko.aj'ii.tant a, cynnorthwyol Cock, kok n, ceiliog; dwsel; mwdwl;Coadjutor, ko.a.jii'tur n, cynnorthwywr, gwalc: vt, gwalcio; codi, syth-godi;cyfnerthwr, cydweithredwi-mwdylu, clo-drecio. Cock-brained,Coadjutress, ko.a.ju'tres, Coadjutrix, penchwiban. Cock-grass, dail troedko.a.jii'triks n, cynnorthwyes [uniadCoadunition, ko.ad.u.nish'un n, cyd-Coagent, ko.a'jent n, cydweithredwi-, Cockade, ko.kad' n, cernbleth, hetcydweithiwr[ludio, cydio Cockahoop, kok'a.hwp a, gorhoenusCoagment, ko.ag'ment vt, cyttyru ; cyd- Cockatrice, kok'a.tris n, sai-ff ddychymmygolCoagulate, ko.ag'ii.lat v, ceulo, troi yngeulad[tolcheniad Cockboat, kokTbot n, cwch Hong, badCoagulation, kb'.ag.ii.la'shun n, ceulad, Cockcrowing, kok'rö.ing n, caniad yceiliog ; y plygainCoal, köl n, glöyn glo. Burning coals,;marwor, marwor tanllyd. Anthracite Cocker, kok'ur vt, cocru, anwesu, llochior stone coal, glo caled. Bituminous Cockerel, kok'ur.el n, cyw ceiliog,ceiliogynor soft coal, glo rhinc, glo rhwym.Cocket, kok'et n, toll ysgrifen : a, bywiogCoal-pit, pwll glo, globwll. Coalblack,du iawn, du fel y gloCockfighting, kok'fi'.ting n, ymladdfaCoalery, ko'lur.i n, gwaith glo, glowaith ceiliogod[fuddugolCoalesce, ko.a.les' vi, cydymuno, cyduno Cockhorse, kok'hors ad, yn falch ;ynCoalescence, kÖ.â.les'ens n, cyduniad, Cockle, kokl n, ller, gith, ydig, bulwg,cyssylltiadlleren: v, crychu, tolcio, crebachu.Coalescent, kb'.a.les'ent a,cyfunol ; undwf Cockles, cocos, cocs, rhythion. Cocklestairs,Coahtion, ko.a.lish'un n, undeb, cyfuniad,grisiau nydd-droellogcydiad ; cynghreiriadCoaly, kö'lî a, fel glo ;yn cynnwys gloCoaptation, kb'.ap.tii'shun n, cyfaddasiad,cymhwysiadCoarct, ko.arkt', Coarctate, ko.ark'tatvt, cyfyngu ; tynhau, gwasguCoarse, ko'rs a, garw, bras, braisg;trwsgl; gwael[mhurdebCoarseness, ko'rs'nes n, garwedd; am-Coast, kost n, arfordir, glan, goror,cyffin :vi, hwyho gyda'r tirCoat, kot n, cochl, coban, amwisg, paiswisg,cot. Great coat, côb uchaf,hugan. Coat of arms, pais arfau,arf bais. Coat of mail, pais ddm% cadbais,llurig[hudo Coction, kok'shun n, berwadCoax, koks vt, twyll-foddio ;gwenieithio, Cod, kod n, cibyn, plisgyn; y penfrasCob, kob n, gwylan lwyd ; cybydd. Cobhorse,Coddle, kod 1 vt, benvi, goferwi, lledferwiceflyl byr cryfCoddling, kod'ling n, math o afal berw-Cobalt, ko'bolt n, math o adwyn Code, kod n, llyfr; deddf-lyfr [ad\vyCobble, kob'l vt, trwsio, clytio, brasglytio,Codex, ko'deks n, deddf-lyfr egl-n^ysigtrysglglytio [brasglytiwi' Codicil, kod'i.sil n, ychwanegiad atCobbler, kob'lur n, cyweiriwr esgidiau ew^llys[effeithiadCobcal, kob'kal n, math o esgidCoefficacy, ko.ef 'î.kä.sî n, cyfallu, cyd-Cobiron, kob'i.urn n, brigwn, boged Coefficiency, ko.e.fish'en.si n, cyfachosiaeth,Cobnut, kob'nut n, math o gneuen;cydeífaiíhchwareu bechgynCoefficient, ko.e.fish'ent a, cyweithiolCobswan, kob'swan n, yr alarch blaen Coemption, ko.em'shun n, ollbrj'niadCobweb, kob'web n, gwe'r cor [lliwio Coequal, ko.i'kwul a, gogystal, gogyf-Cochineal, kotsh.i.ml' n, math o bryfCochlear, kok'li.ur n, troell ArchimedesCochleary, kok'li.ur. î a, ar ddull troell,neu granc malwodeny ceiliog. Cock-sure, cwbl sicr. Heathcock,ceihog du[rosynCockloft, kok'loft n, croglofftCockmatch, kok'matsh n, ymladdfaceüiogodCockney, kok'ni n, un o LundainCockpit, kok 'pit n, twmpath ceiliogodystafell y clwyfedig mewn Hong ryfelCockroach, kok rötsh n, math o chwilenCockscomb, koks'kom n, crib ceiliog;coegddyn[prydnawn; nosCockshut, kok'shut, n, hwyr, ucher,Cockswain, kok'sn n, badlywyddCocoa, koTio n, math o rawn neu grawel;diodlyn o'r unrhyw. Cocoa-nut,math o gneuen o'r IndiaCoctible, kok'ti.bl a, hyferw, berwadwyuwch, cydradd[debCoequality, kö.î.kwol'ì.tî n, cydraddol-Coerce, ko.urs' vt, cymhell, gorfodiCoercion, ko.ur'shun n, cymhelliad54

.;:;ôrc; läte, line, no, müte; she, zh=z azure; thin, this: j=dzh. COLCoercive, ko.ur'siv a, gorfodolCohort, ko'hort n, mintai o filwyr (500)Coessential, ko.e.sen'shal a, cydbanfodolCoif, kôîf n, moled, penwisg, cap[cydoed, unoed Coigne, koin n, conglCoetaneous, kö.î.t;i r nî.us a, cyfoed, Coil, koil n, rhaff dorchedig ; torch : v,Coeternal, ko.i.tur'nal a, cyd-dragwyddol[a, cyfoedCoeval, ko.i'val », eyfoedydd,cyfoesydd:Coevous, k'J.i'vus a, cyfoed, cyfoesCoexist, ko.eg.zist'W, cydfod, cydhanfodiCoexistence, ko.eg.zis'tens n, cydfod,cydhanfodiadCoexistent, ko.eg.zis'tent a, cydhanfod-Coextend, ko.eks.tend vi, cyfledu [olCoffee, kof'i n, coffiCoffer, kof'ur n, cist, coffor, trysorgistCoffin, kof 'in n, arch corff marw; prenial,ysgrin : vt, dodi mewn archCog, kog v, hudo, siomi, twyllo, ffuantun, dant olwyn, cocus [grym, nerthCogency, ko'jen.si n, dirni, effeithioldeb,Cogent, ko'jent a, grymus, effeithiol'Cogitate, koj'Ltiit vi, meddylio, ystyried Colation, ko.la'shun, Colature, ko'latshurCogitation, koj.i.ta'shun n, argynghyd,n, hidliad[nodenmyfyriad, myfyriaeth, ystyriaeth Colbertine, kol.bur.tin' o ys-n, mathCogitative, koj'i.ta.tiv a, meddylgar Cold, kold a, oer, annwydog, oerllyd;Cognate, kog'nat a, cyfathrachol, perthynasol,diawydd : n, oerni, oerfel ; annwyd, gor-cydrywmwyth. To catch cold, cael annwydCognation, kog.na'skun re,tras, carenydd Coldish, kbTdish a, oeraidd, lied oerCognisee. kog.m.zi' n, derbyniwr dirwy Coldness, kold'nes n, oerni, oerfel, oerderCognisor, kog'ni.zur n, gorchymmynwr, Colic, kol'ik n, bolwst, coluddwstdirwywrCollapse, ko.laps' vi, cydsyrthio ; adfeiliogvrddfdoi'chCognition, kog.nish'un n, adnabyddiaeth,Collar, kol'ur n, torch,gwybodaeth[i'w brofi mynci; penffestin: vt, llindaguCognizable, kog'ni.za.bl a, holadwy, Collate, ko.lat' vt, cymharu; chwilio;Cognizance, kog'nLzans », gwybyddiaeth,cyflëu, rhoddi[ystlyschwihad[enw Collateral, ko.lat'ur.al a, cyfochrol, cyfcyflëu,Cognomen, kog.no'men n, cyfenw, llys- Collation, ko.la'shun n, cymhariad ; cyflwyniad;Cognominate, kog.nom'i.niit vt, cyfenwi,gwledd[lwynwrllysenwi [wybod, chwiliadwy Collator, ko.la'tur n, cymharwr; cyf-Cognoscible, kog.nos'Lbl a, a ellir ei Colleague, ko.lig' n, cydswyddwr, cydwas,Cogue, kog n, llestryn prencydweithredwr; cyfaillCohabit, ko.hab'it vi, cydfyw, cyd-drigo Collect, ko.lekt' v, casglu, cynnull, crynoi;cydwelya[wr ymgasglu, ymgynnullCohabitant, ko.hab'i.tant n, cydannedd-Cohabitation, ltö.hab.î.tä'shun n, cyddyaeth,cyd-drigiasCoheir, ko.OY n, cydetifeddCohere, ko.hi'r' vi, ymlynu, cydlynu,cytuno[sondebCoherence, ko.hiYens n, eydlyniad, cys-Coherent, ko.hi'r 'ent a, cydlynol; cytun;cysson[rwymiad, ymlynCohesion, ko.hi'zhun », eydlyniad, cyf-Cohesive, ko.ki'siv a, cydlynol, glynol,gludiog[ffrwynoCohibit, ko.hib'it vt, attal, lluddias,Cohobate, ko'ho.bat vt, ad-ddystylliotorchi rhaff; cylchddyrwyn;ymdorchiCoin, kôîn n, arian bath^ mwnai: vt,bathu; ffugio; ffurfio [batholCoinage, koi'naj n, bathiad; yr arianCoincide, ko.in.s'id' vi, cytuno; cydgyfarfod;cyd-daro, cyfatebCoincidence, ko.in'si.dens n, cytundebCoincident, kci.in'si.dent a, cyd-ddygwyddol;cydredolCoistril, kois'tril n, cachgi, annewryn;cudyll, curyll, hebogCoit, kôît n, coeten[iad, uniadCoition, ko.ish'un n, cyd-dueddiad, cyd-Cojoin, ko.joln' vt, uno, cytuno, cyfunoCoke, kok n, golosg, golosglo, marworv, troi yn olosgColander, kul'an.dur n, hidl, gwagr, gogrCollect, kol'ekt n, gweddi ferCollection, ko.lek'shun n, casgl, casgliadCollective, ko.lek'tiv a, cryno^ casgliadolCollector, ko.lek'tur n, casglwi - ; tollwr,cyllidwr[go^y, clasgorCollege, kol'ej n, brawdoliaeth ;prif ys-Collegian, ko.li'ji.an n, aeîod o brif ysgoldy;ysgolwr[ysgoldyCollegiate, ko.lî'jî.ät «, perthynol i brifCollide, ko.l'fd' v, gwrthdaro, cyd-daroCollier, kol'yur n, glöwr; glolestrColhery, kol'yur.i n, gwaith glo, pwllglo, glowaith[iadColligation, kol.tga'shun n, cvds;lvm-55

;;:COM path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t

;:;ore; läte, l'íne, nö, miite; she, zh=z azure; thin, rais; j=dzh. COMCommensurate, ku.men'shii.riit vt, cymmesuro,Comrnodiousness, ku.mo'di.us.nes n,cyfartalu : a, cyfartal, cyfaddas cymhwysder, helaethder, eangderCommensuration, ku.men.shu.ra shun n, Commodity, ku.mod'i.ti n, ced, lies,cymmesuriadbuddioldeb, elw ; nwyf, nwydd, daoeddComment, kom'ent vi, sylwi, esbonio. masnaehol[is-lyngeswreglurhau, arnodi: n, nod, sylwad. Commodore, kom'o.do'r n, mor-raglaw,sylwnod, esboniadCommentary, kom.en.tur'i n, eglurhâd,Common, kom'un n, tir cyffredin, cyttira, cyffredin gwael ; arferol, cynnefinagoriad, sylwad, esboniadCommentator, kom'en.ta.tur n, esboniwr,;v, cydfwyta ; cydbori.y gyfraith draddodiadol.Common law,Commonsylwedyddpleas, yr ail ls gwladol. Common-Commentitious, kom.en.tish'us a, dychymmygol,place, cyffredin, arferol. Common-ffugiol [cyweithas place book, nodlyfr, coflyfr. BookCommerce, komurs n, tramidiaeth, of Common Prayer, Llyfr GweddiCommercial, ku.mur'shal a, trafhidol, Gyffredin[borimasnaehol [symmud trigias Commonage, kom'un.aj n, hawl i gyd-Commigrate, kom'i.grat vi, cydfudo, Conunonalty, kom'un.al.ti n, y werin,Commination, kom.i.na'shun n, bygytkiad,bygyliad[ioly cyffredinCommoner, kom'un.ur n,[cyffredinwrgwrengwr;Comminatory, ku.min'il.tur.i a, bygyth- Commonition, kom.o.nish'un n, rhybudd,Commingle, ku.ming'gl v, cymmysgu,cynghor [edd; cyfraniadcymhtìtho[urio Commonness, kom'un.es n, cyffredin-Comminute, kom'i.nut vt, manfalu, mal- Commons, kom'unz n, cyfymborth;Comminution, kom.i.nu'shun n, manfaliad,cyffrediniaid.—Common. House ofllychiad[iadwy Commons, Ty y CyffredinCommiserable, ku.miz'ur.a.bl a, tostur- Commonwealth, kom'un.welth n, gwladwriaeth;Commiserate, ku.miz'ur.iit vt,gweriniaethtosturio,trugarhau [tostur, cydymdeimlad Commorance, kom'o.rans n, anneddCommiseration, ku.miz.u.ra'shun n, Commorant, kom'o.rant a, trigiannolCommissariat, kom.i.se'r'i.at n, y swyddwyrCommot, ko.mut n, cwmmwdmewn byddin sydd yn edrych ar Commotion, ku.mo'shun n, afionyddweh,ol y bwyd a deihyddiau rhyfel, cadddarparw^cad-ddh-prwy^vyrcyffro, cyffroad, cjmhwrf, terfysgCommove, ku.mwv' vt, cyffroi, aflonyddu,Commissary, kom'is.ur.i n, rhaglaw,terfysgudirprwywr, arswyddogCommune, ku.mun' vi, ymddyddan,Commission, ku.mish'un n, gorchymmyniad,negesiaeth,chwedleua; cymmunoarchiad; dirprwy, Communicable, ku.mu'ni.ka.bl a, cyf-dirprwyaeth, arswyddogaeth;gwneuranadwy[n, hygyrcheddthuriad: v, awdurdodi, sw} r ddoCommissioner, ku.mish'un.ur n, dirprwywr,dirprwyadur, negesyddCommissure, ku.mish'ur n, cymmal,gwniad, cysswlltCommit, ku.mit' vt, gorchymmyn ; cyflawnu,gwneyd; traddodi; cyflwyno;b\vrw i[carchar-warantCommitment, ku.mit'ment n, traddodiadCommittee, ku'mit'irc, cyfeistedd, pwyll-Communicableness, ku.mu'ni.ka.bl.nesCommunicant, ku.mii'ni.kant n, cymmunwr;cyfranwrCommunicate, ku.mti'm.kat v,cymmunocyfranu ; hysbysu, myneguCommunication, ku.mii.ni.ka'shun n,cyfranogiad, cydymddyddan ; rhydddi-amwy; ffordd, tramwyfaCommunicative, ku.mü'ni.kä.tiv a, cyfrangar,rhydd feddwl [cymmundebgor. Members of a committee, cyfeisteddwyrCommunion, ku.mu'm.un n, cymmun,Commimity, ku.mü'nî.tî n, gweriniaeth,Commix, ku.miks' v, cydgymmysgu, gwladwriaeth, y cyffredincymhlitho ; cydymgymmysgu Commutable, ku.mii'ta.bl a, newidiadwyCommixion, ku.mik'siiun n, cymmysgiad Commutation, kom.ii.ta'shun n, cyfnewidiaethCommode, kn.mod' n, math o benisg[ymaith gospbenyw; troethstolCommute, ku.miit' vt, cyfnewid ;prynuCommodious, ku.mo'di.us a, cyflëus;cymhwys, cyfaddas, defnyddiolCompact, kom'pakt n, cytundeb, cyfammod,cynghrair57

COM path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\Vk=took;.Compact, kum.pakt' a, cryno, taclus, Competence, kom'pi.tens, Competency,cynnwys, cysbell, cymhen; cadarngryf:kom'pi.ten.si n, cyfraid, cyfaddas-v, cytuno; cyfuno; cyfammodi rwydd, gweddeidd-ran; digoiieddCompactness, kum.pakt'nes n, crynoder, Competent, kom'pi.tent a, cymhwys,cynnwysder; ffyrder, caderniddigonol, addas[gweddusCompacture, kum.paktshur n, cydgyssylltiad,Competible, kum.pet'i.bl a, cydweddawl,cysswllt [cyfddeseb Competition, kom.pi.tish'un n, cydgais,Compages, kum.pä'jîz {p compages) n, cyfynuyson, cystadleuaeth [geisiwrCompagination, kum.pajina shun n, Competitor, kum.pet'i.tur n, cydymcyfunedd,uniant [cyfaill, cydwr Compilation, kom.pi.la'shun n, casgliadCompanion, kum.pan'yun n, cydymaith, Compile, kum.pil' vt, casglu, cyfansoddiCompany, kum'pa.ni n^ cymdeithas, Complacency, kum.pla'sen.si, Complacence,cymdaith; cymdeithion; cydgyfuniadkum.plii'sens n, ymfoddloniad,Comparable, kora'pur.a.bl a, cymharadwyaddfwynder, ymhyfrydiad, cymmod-; i'w gystadlu, tebyg, cyffelyb lonedd[cyfoddus, boddlawnComparative, kum.par'a.tiv a, cymhariaethol,Complacent, kum.pla'sent a, hynaws,cymharolComplain, kum.plan' vt, ackwyn, cwyno;Compare, kum.pe'r' n, cymhariaeth, beio, grwgnach [wr; hawlblaidcystadliad : vt, cymharu, cydraddu Complaiuant, kum.pla'nant n, achwyn-Comparison, kum.par'i.sn n, cymhar-Complaisance, kom.plii.zans' n, moes-iaeth, cyffelybiaethCompart, kum.part' vt, parthu, rhanuCompartition, kom.par.tish'un », dosbarthiad,rhaniad, dosraniadCompartment, kum.part'ment, Compartiment,kum.par'ti.ment n, rhanCompass, kum'pas n, cwmpas, cwmpawd,cylch, amgylckedd ; onglyr : vt,amgylchu, cwmpasu; dwyni ben; caelCompasses, kum.pas'iz np, cwmpodauCompassion, kum.pashun n, tosturi,trugaredd, cydymdeimladCompassionate, kum.pash'un.at a, tost-ganvch, hynawsedd [boneddigaiddComplaisant, kom.pla.zant' a, hynaws,Complanate, kum.pla'nat, Complane,kum.plan' vt, llyfnhauComplement, kom'pli.ment n, cyflenwad,llawnrif[lenwolComplemental, kom.pli.men'tal a, cyf-Complete, kum.plit' a, perffaith, hollol,cydol, cwbl, cyfan: vt, perfFeithio,cwblhau, cyflawnuCompleteness, kum.plit'nes n, perffeithrwydd,cyflawnder [perffeithiadCompletion, kum.pli'shun n, cwblhâd,Completory, kompli.tur.i n, y weddiunol, trugarog : vt, tosturioCompatibility, kom.pat.î.bil'î.tî n, cydweddoldeb[cydunol Complex, kom'pleks a, amrywiog; dyolaf[rys; cymhlygCompatible, kum.pat'i.bl a, cydweddol, Complexion, kum.plek'shun «, hoen,Compatriot, kum.p'a'tri.ut n, cydwleidiad,cydwladwr,gwedd, pryd, gwawr, gwynebliwcywladwrComphance, kum.pli'ans n, cydsyniad,Compeer, kum.pi'r' n, cyfurddor, cydraddwr: v, cydraddio, cystadluymroddiad[ufudd, hyblygCompel, kum.pel' vt, cymhell, dirgymnell,gorfodi[cyfarchiadCompellation, kom.pe.Ui'shun n, dullCompendious, kum.pen'di.us a, cynnwysfawr,byr, crynoCompendium, kum.pen'di.um n, cryn-Compliant, kum.pli'ant a, cyds}miol,Complicate, kom'pli.kiit a, cymblyg,cymhleth; dyrys: vt, cymhlygu,cymmysgu; dyrysuComplication, kom.pli.ka'shun n, cymhlygiad,cymhhthiadComplice, kom'plis n, eyfranogwrComplicity, kom.phs'i.ti n, cyfranogaethCompliment, kom'pli.ment n, moesair,odeb, talfyriadCompensate, kum.pen'sat, Compense,kum.pens' vt, talu, gwneuthur iawn, cyiarchiad: v, moesgyfarch; trnthiogwobrwyo; iawnuComplimental, kom.pli.men'tal a, moefeCompensation, kom.pen.sa'shun n, tâl, awg, moesgar[anercholiawn, boddloniad; iawn-dâl, cyfarbwysiad[gohirio Compline, kom'plin n, y weddiComplimentary, kom.pli.men tur.î a,olafComperendinate, kom.pur.en'di.nat vt, Complot, kom'plot n, cydfwriad, cydfrad:v, cydlunio, cydi\vi - iaduCompete, kum.pit' vi, cydymgeisio, cydgeisio;cystadlu, yragystadluComply, kum.pli" vi, cydsvnio, ymroddi58

;;ôre; läte; Tine, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. CONComponent, knm.pu'nent a, ansoddol, Compulsory, kum.pul'sur.i a, gorfodol,cyfansoddol[weddu cymhelliadolComport, kum.po'rt' v, cytuno; ym- Compunction, kum.pungk'shun n, dwysbigiadComport, kom'purt, Comportment, kumpört'ment n, ymddygiad; edifeirwch ; cnoad cydwybodCompurgation, kom.pm-.ga'shun n, tystiadComportable, kum.po'r'ta.bl a, cyngweddol,dros arallgweddus [llonyddu, tawelu Computable, kum.pu'ta.bl a, cyfrifadwyCompose, kum.poz' vt, cyfansoddi; Computant, kum.pii'tant n, cyfi-ifwrComposedness, kum.po'zed.nes n, tawelwch,Computation, kom.pii.ta'shun n, c)-frif,arafwch, llonyddwchamcan-gyfrifcyrrffiad;Composition, kom.po.zish'un n, cyfansoddiad;cymmysgiad; cymmodcyirifCompute, kum.put' vt, cyfiifo ;bwrw[fihvrCompositor, kum.pos'i.tur n, cyssodydd Comrade, kom'rad n, cydymaith ; cydcytansoddwrCon-, Co-, Cog-, Col-, Com-, Cor- px, o'rCompost, kom'pust, Composture, kumpos'tshûrun ystyr â cy-, cyd-, cyf-, cyn-, cys-n, tail, gwrtaethCon, kon vt, efrydu, myfyrio ; dirnadCompost, kum.post' vt, teilo, gwrteithio Concamerate, kon.kam'ur.at vt, mydu,Composure,kum.pö'zhm-«,trefii,agwedd; cronglwydo[wynotawelwch[yfed, cyfeddach Concatenate, kon.kat'i.nat vt, cydgad-Compotation, kom.po.ta'shun n, cyd- Concatenation, kon.kat.i.na'shun n, cydgadwyniad;Compound, koni'puwnd n, cyssawdd;rhes olynolgair cyfansawdd : a, cymmysg, cyfansawdd.Concause, kon.koz' n, cyfachosCompound interest, adlog Concave, kong'kav a, cau, ceuol ; rhoncaCompound, kum.puwnd' v, cymmysgu Concavity, kon.kav'i.ti n, ceuedd, ceudodcyfrandalu[amgyffred Conceal, kon.su' vt, cuddio, celu, celcio,Comprehend, kom.pri.hend' n, cynnwys dirgelu[celadwyCompreheusibility, kom.prî.hen.sî.bil'î.tí Concealable, kon.si'la.bl a, cuddiadwy,n, amgyffrediad, amgyfiredoldeb Concealment, kon.sil'ment n, celedigaethComprehensible, kom.pri.hen'si.bl a, cuddfa[addefdirnad-w-y, amgyiFredadwyConcede, kon.sid' vt, cysbeidio ; caniatäu,Comprehension, kom.pri.hen'shun n, am-Conceit, kon.sit' n, tyb, coegdyb ; hunan-gyfired, dirnadaethComprehensive, kom.pri.hen'siv a, cyrhaeddgar;cyimwysfawrCompress, kum.pres' vt, gwasgu, dirwasgu,cydwasgu: n, gwasgduswllawfeddygCompressible, kum.pres'i.bl a, cydwasgadwy[iad, cyngwasgCompression, kum.presh'un n, cydwasg-Compressive, kum.pres'iv a, gwasgiadolCompressure, kum.presh'ur n, gwasgiad,cydwasgiad[dealliaddyb, balchder : v,tybio; dychymmygu.Conceited, hunan-dybus, mympwyolConceivable, kon.si'va.bl a,tebygol; amgyflfredadwy,dirnadwyConceive, kon.siv' v, amgyffred, deall, dirnad; tybied ; dychymmygu ; beichiogiConcent, kon.sent' n, cynghanedd, cyssondeb,cyd sainConcentrate, kon.sen'trat vi,canolgasglu,cymherfedduConcentration, kon.sen.trä'shun n, canol-Concentre, kon.sen'tur v, cydgyfarfod[gasgliadComprisal, kum.pr'i'zal n, cynnwysiad, Concentric, kon.sen'trik, Concentrical,Comprise, kum.pri'z' vt, amgyffred, cynnwys,dal[brofiad, arwiriant Concentual, kon.sen'tshii.al n, cynghan-kon.sen'tri.kal a, cymherfeddolComprobation, kom.pro.ba'shun n, cyd- eddol[dhnadadwyCompromise, kom'pro.m'iz n, cyfaddawd,cytundeb : vt, cyfaddaw, cylafar- Conception, kon.sep'shun n, amgyffred,Conceptible, kon.sep'ti.bl a, dealladwy,Compt, komt a, hoew, sionc [eddu dirnadaeth; beichiogiadComptrol, kon.trol'.—ControlConcern, kon.siim' n, neges, gorchwyl,Compulsative, kum.pul'sa.tiv a, cymhelliadol[mhelliadol, gorfodol gofid : vt, perthynu, deiryd, trafferthu.achos, trafferth, gofal ; dyddordeb ; cur,Compulsatory, kum.pul'sâ.tm\î a, cy- To be concerned at, bod yn flin am.Compulsion, kum.pul'shun n, dirdrais, Concerning, am, yn achos, yng nghylch,dirgymhelliad, gori'od, gorfodaeth mewn perthynas i [deb; gorchwylCompulsive, kum.pul'siv a, gorfodol Concernment, kon.surn'ment n, dyddor-59

;;CON path, fat, Gre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tks=took ;Concert, kon'sfirt n, cydgynghanedd, Concreate, kon.kn.at' vt, cydgreucyngherdd ;cydgynghorConcrete, kon.lmt' v, cyd-dyru, casgluConcert, kon.surt' vt, cydlunio, cyddrefnu,Concrete, kong'krit a, cydgorflbredig : n,cydbwyso, cydgynllunio cymmrwd, morterConcession, kon.sesh'un n, addefiad, Concretion, kon.kri'shun n, cydgorfforiadcaniatâd, goddefiad[goddefol[draConcessive, kon.ses'iv caniataol, Concubinage, kon.kii'bi.naj n, putein-a,Conch, kongk n, cragen pysgodyn [ydd Concubine, kongTcu.b'in n, gordderch,Conchologist, kong.kol'o.jist n, cregyn- cyffoden, putain, gordderchfunConchology, kong.kol'o.ji n, cregyniaeth Conculcate, kon.kul'kat vt, sathru, sarnuConciliate, kon.sil'i.at vt, boddloni, dyhuddo,Concupiscence, kon.kii'pis.ens n, chwantheddychu, cymmodianlladrwydd[anlladConciliation, kon.sil.La'shun n, cymmodiad,Concupiscent, kon.kii'pis.ent a, trythyll,heddychiad [dyhuddwr Concur, kon.kur' vi, cytuno, cydsyniedConciliator, kon.sil'i.a.tur n, cymmodwr, Concurrence, kon.kur'ens n, cydrediad,Conciliatory, kon.sil'ya.tur.i a, cymmodol,cyduniad, cydsyniad[unoldyhuddol [cydweddiad Concurrent, kon.kur'ent a, cydredol, cydcyduniad,Concinnity, kon.sin'Lti n, dillynedd, Concussion, kon.kush'un n, ysgydwad,Concinnous, kon.sin'us a, cryno, gweddus,ysgytiad[cynhyrfioldestlus[fawr Concussive, kon.kus'iv a, ysgytiol,Concise, kon.s'is' a, byr, cryno, cynnwys- Condemn, kon.dem' vt, euogfarnu, dyfarnu,Conciseness, kon.s'is'nes n, byrder, cynnwysder,crynodebcollfarnuCondemnable, kon.dem'na.bl[damniolo, beius;Concision, kon.sizh'un n, cyd-doriad Condemnation, kon.dem.na'shun n, collfarniad,Concitation, kon.si.ta'shun n, twrf, cynhyrfiadcollfarn, dyfarniad [farnol[floedd, banllefConclamation, kong.kla.ma'shun n, cyd-Conclave, kong'klav n, cymmanfa yrisbabyddion; cyfarfod dirgel, cyfarfoddan gloConclude, kon.kllid' v, diweddu, dybenu,cwblhau; penderfynu, bamuConclusion, kon.klii' zhun n, diweddglo,cload, terfyniad; canljiiiadConclusive, kon.klii'siv a, penderfynol,diymwad[cydgeuloConcoagulate, kong.ko.ag'u.lat vt, ceulo,Concoct, kon.kokt' vt, treulio yn y cyllaberwi ; llunio, dyfeisio [cydferwadConcoction, kon.kok'shun n, treuhadConcomitance, kon.kom'i.taus n, cydfynediad,cyd-darawiadCondemnatory, kon.dem'na.tur.i a, coil-Condensate, kon.den'sat vt, cyd-dewychu,cyd-ddwysoCondensation, kon.den.sä'shun n, cyddewychiad,d'wysiadCondense, kon.dens' v, tewychu, tewhau,dwysäu : a, tew, dwys [eddCondensity,kon.den'sî.tîn,tewedd,dwys-Conder, kon'dur n, arweinydd pysgotwyrCondescend, kon.di.send' vi, ymostwngCondescension, kon.di.sen'shun n, ymblygiad,iselfrydedd, hynawsedd, difalchedd[iannol, rhyglyddolCondign, kon.di'n' a, dyledus, haedd-Condignity, kon.dig'm.ti n, gwiwdeb,rhyglyd'diant[cyffaithCondiment, kon'di.ment n, cyffeithiad;Concomitant, kon.kom'i.tant a, cydfodawl,cydredol, cydfynedol: n, cyd-Condite, kon'd'it a, cyffeithiedigCondite, kon.d'i't' vt, cyffeithio ; halltuymaith, cyd-deithiwr'Condition, kon.dish'un n, cyflwr, helynt,Concord, kong'kord n, cydgord, cyfundeb; cyssonedd, cydweddiadammod : vi, ammodisefyllfa; ansawdd, tuedd; gradd;Concord, kon.kord' vi, cydfod, cytuno, Conditional, kon.dish'un.al a, ammodol,cydgordiotan ammodau[modedigConcordance, kon.kor'dans n, cytuniaeth; mynegai, mynegeir, dangoseg Condole, kon.dbT v, cydalaru, cydgwyno,Conditionary, kon.dish'un.ur.i a, am-Concordant, kon.kor'dant a, ctunol, cydofidiounfeddwl, cysson, cydgordiolCondolement, kon.dbTment n, cydymdeimlad,cydgwyn [cydofidiadConcordate, kon.kor'dat n, cyfammodConcorporate, kon.kor'po.rat vt, cydgorfforicydgasgliad Condonation, kon.do.na'shun n, madd-Condolence/ kon.do'lens n, cydalaeth,Concourse, kong'ko'rs n, tyrfa, cyrchfa, euad, maddeuant60

;öre ; läte ; l'íne, no, müte ; she, zh=rz azure ; thin, thìs ;j=dzh. CONCondone, kon.don' vt, maddeu, pardynu Configure, kon.fig'ur vt, cydffurfio, cyflunioCondor, kon'dur n, aderyn tra mawr yncartrefu yn America DdeheuolConfine,[g° ror yi^yi»terfyn, ffin,kon'fi'n n, Cyffin,Conduce, kon.diis' vi, cydarwain, cyddueddu;bod o les [cynnorthwyolConducible, kon.du'si.bl a, llesiadol,Conducive, kon.dii'siv a,gwasanaethgar,gweinyddol[arweddiadConduct, kon'dukt n, ymddygiad, ym-Conduct, kon.dukt' vt, ymarweddu ; arwain;trefhu[cyfarwyddwrConduetor, kon.duk'tur n, arweinydd;Conduit, kun'dit n, dyfrlle, dyfr-bibellCone, kön n, cyfan-gorff cyfddull âthorth siwgr, con ; hirgrwnellConey, kci'm n, cwningen, ffiogenConfabulate, kon.fab'u.liit vi, siarad,chwedleua, cydymgornioConfabulation, kon.fab.u.la'shun n, ymddyddan,siaradachConfectory, kon.fek'tur.i n, cyffeithdyConfederacy, kon.fed'ur.a.sl n, cynghrair,cydfwriad, cyfundebConfederate, kon.fed'ur.at n, cynghreiriwr,cynghreiriad, cysswynwr : v, cynghreirio,cydfwriadu, cydbleidio: a,Confessional, kon.fesh'un.al n, cyffesfa,Confine, kon.fin' vt, cyffinio, gosod terfyn; attal, carcharu, caethiwo ; cyfynguar: gwarchäuConfinement, kon.f 'in'ment n, attaliad;caethiwed, carchariad; carcharConfinity, kon.fin'i.ti n, cymmydogaethConfinn, kon.furm' vt, sefydlu, cadarnhau;awdurdodi; rhoddi bedydd esgobConfirmable, kon.fur'ma.bl a, profadwy,arddangosadwy, sefydladwyConfirmation, kon.fur.ma'shun n, cadarnhâd;bedydd esgobConfirmative, kon.fur'ma.tiv a, cyfnerthol,cadarnhaolConfiscate, kon.fis'kat vt, attafaelu;chrwyo: a, attafaeliedigConfiscation, kon.fis.kä'shun n, attafaeliad,Confect.kon.fekt' vi.cymmysgu. cyffeithioConfect, kon'fekt, Confection, kon.fek'- dirwyad, anrhaithConfiture, kon'fi.tshii'r n,[meuthynancwyn, arashunn, cyffaith; ancwyn [ffeithiwr Confix, kon.fiks' t'í,sicrhau i lawr, cyssodiConflagrant, kon.fla'grant a, goddeithiol,Confectioner, kon.fek'shun.ur n, cy-Confectionery, kon.fek'shun.ur.l n, cyffeithiau,cydffiamiol[losgiad, tanllwythancwyn, ammeuthynConflagration, kon.fla.gra'shun n, cydcydffiamiolConfiation, kon.fla'shun n, cydchwythiad; toddiad delid [ymdrechConflict, kon'flikt n, ymladd, brwydr,Conflict, kon.fiikt' vi, ymdynu, ymryson,ymomest. Conflicting statements,gwrthddywediadau, croeshaeriadaucydbleidiol, cynghreiriolConfluence, kon'flii.ens n, cydlif; tyrfa,Confederation, kon.fed.u.ra'shun n, cyrchfa; aber[cydredolcynghreiriad, cynghrairConfluent, kon'flu.ent a, cy(Uifeiriol,Confer, kon.fur' v, cynnadlu, ymgomio; Conflox, kon'fluks n, cydffrydiad ; cydgyrchiad[cydffurfioanrhegu, cynnysgaethu ; cymharuConference, kon'fur.ens n, cynnadledd, Conform, kon.f ôrm' v, cydymffurfio;cydymddyddan[cydnabod Conformable, kon.for'ma.bl a, uiiffurf,Confess, kon.fes' v, cyffesu, cyfaddef, cytûn, cyfatebol ; unolConfessary, kon.fes'ur.i n, cyfieswr, cyfaddefwr[cyffesiad. cyffes luniad, cydweddiadConformation, kon.fur.ma'shun n, cyf-Confession, kon.fesh'un n, cyfaddefiad,Confessor, kon.fes'ur n, gwrandawyddConfidant, kon.f i.dant' n, cyfrinachwr,cyfaill mynwesol[cyfeillesConformist, kon.for'mist n, cydffurfiwrConformity, kon.f ôr'mî.tî n, cydffurfiad,cyfaddasiad, cyfweddiad [cryfhâdConfortation, kon.fôr.tä'shun »,nerthiad,Confound, kon.fuwnd' vt, cymmysgu;dyrysu; gwaradwyddo [frawdoliaethConfraternity, kon.frâ.tûr'nî.tî n, cyd-Confront, kon.fVunt' v, gwynebu;gwrtkwynebu;cymharu; cyfarwynebuConfuse, kon.f iiz' vt, cymmysgu, dyrysuConfidante, kon.fi.dant' n, cyfrinaches,Confide, kon.f 'id' v, hyderu, ymddiriedConfidence, kon'fi.dens n, ymddiried,hyder; eonder[hyfConfident, kon'f î.dent a, hyderus ; eon, cywilyddio ; didrefnu, rhwystroConfidential, kon.fi.den'shal a, ymddiriedus,Confusion, kon.fii'zhuu n, annhrefh, ter-ffyddlawn, cyfrinacholfysg; syndod; amryfusedd [adwyConfiguration, kon.fig.u.ra'shun n, cyfluniad,Confutable, kon.fii'ta.bl a, gwrthbrof-cyfddulliadConfutant, kon.fu'taut n, gwrthbrofwr61

CON path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Confutation, kon.f u.tä'shun n, dadbrawf,gwrthbrofiad, gwrthbrawfConfute, kon.f üt' v, dadbrofi, gwrthbrofi;dyrysuConge, kon'ji n, moesblygiad; moesgenadiad:vt, moesblygu; ymado.Conge'-d'e'lire, köng'zhî.de.lîr', cenad iddewis esgobCongeal, kon.jil' v, rhewi; tewyehu,ceulo[cydgeuladwy Conic, kon'ik, Conical, kon'i.kal a,Congealable, kon.ji'la.bl a, hyrew conol, bonbraff a blaenfainCongelation, kon.ji.la'shun n, rhewiad Conjectural, kon.jek'tshu.ral a, tebygol,cyd-dewychiad[cydrywiol dychymmygol, amcanadwy, tybiadwyCongenerous, kon.jen'ur.us a, cydryw, Conjecture, kon.jek'tshur n, amcan, tyb,Congenial, kon.ji'ni.al a, cydnaws, cydgynneddf,dychymmyg : v, tybio, dyfalucytnawsConjoin, líon.jôîn' v, cyssylltu, cyd-nvymo, cyfuno, cydio[asolCongeniality, kon.jî.nî.al'î.tî n, cydrywiaeth, cyfnawsedd [darddiad Conjugal, kon'jii.gal a, dywedd'iol, priod-Congeniture, " kon.jen'i.tshii'r n, cyd- Conjugate, kon'ju.gat vt, cydieuo;Conger, kong'gur n, môr lysen, pendolltreiglo berf, cyfymredu [ad; treigliad[betheuacb Conjugation, kon.jii.ga'shun n, eydieu-Congeries, kon.ji'r'i.iz n, crag o amryw Conjunct, kon.jungkt' a, cyssylîtedig,Congest, kon.jest' vt, crugio, pentyru; cyfunedig[cyssylltiadcroni[gasgliad, croniad Conjunction, kon.jungk'shun n, undeb;Congestion, kon.jes'tshun n, crawn- Conjunctive, kon.jungk'tiv a, cyssylltiol,Congiary, kon'ji.ur.i n, rhodd i'r bobl eyfunol, cyflymadolRhufeinig[rhewi Conjuncture, kon.jungk'tshur n, cyfnod,Conglaeiate, kon.glii'shi.iit v, troi yn ia, arfod; tre^h, ansawdd, amgylchiadConglobate, kong'glo.bat vt, pellenu, Conjuration, kon.jii.ra'shun n, cyfrad;pelenu[pelen, clobyn dewiniaeth, swyngyfareddConglobation, kong.glo.bli shun n, peHen, Conjure, kon.jiiV vt, tynghedu ; cydfraduConglobulate, kon.glob'ii.lat vi, ymbellenuConglomerate, kon.glom'ur.at vt, pellenu,sypio, crugio: a, pellenddull,pelenog : n, careg gymmysgedig Connatural, ko.nat'shii.ral a, cydanian,Conglomeration, kon.glom.u.ra'shun n, greddfol, cydnaws;[cydio, unopentyriad, crugiad, sypiadConnect, ko.nekt' fi,cyssylltu, cyfrwymo,Conglutination, kon.glu.ti.nii'shun n, Connection, ko.nek'shun n. cyssyUtiad,cydludiad, gludiadcydiad; perthynasCongo, konggo, Congou, kong'gw n, Connivance, ko.n'i'vans n, goddefiad;math o de du lied ddaesgeulusiad[ddwynCongratulate, kon.grat'ii.lat vt, cydlawenhauConnive, ko.niV vi, ymoddef â, cydllon-gyfarch;Connoisseur, kon.a.sur' n, beirniad, uncyfarwydd[ arddangosiadCongratulation, kon.grat.iUii'shun n,cydlaw enychiad, llon-gyfarchiadCongratulatory, kon.grat'u.lli.tur.i a,Congressive, kon.gres'iv a, cydymgyrchol,cyfarfodolCongrue, kon.grvv' vi, cyfunoCongruence, kong'gnv.ens, Congruity,kon.grw'i.ti n, cydnawseddiad, cyssondeb,cyfundeb, cyfaddasrwyddCongruent, kong'grw.ent, Congruous,kong'grw.us a, cyfaddas, cydred,cymhwys, cytunolConjure, kun'jur vt, dewino, swyno,chwareu'r Haw ysgafnConnascence, ko.nas'ens n, cyfenidrwyddConnate, ko.nat' a, cyfenid, cydrywConnotation, kon.o.ta'shun n, cyfnodiad,Connote, ko.not' v, dynodi, arwyddo, arddangos[priodasolllon-gyfarchiad olCongi - ee, kon.gri' vi, eyduno, cydfvvriadu Connubial, ko.nii'bi.al a, cydweddog,Congreet, kon.grit' vt, cydanerch, cydgyfarchConoid, ko'noid n, ffurf tebyg i gon,[crynoi conaidd[siglo, symmudCongregate, kong'gri.gat v, ymgynnull, Conquassate, kon.kwas'at vt, ysgvryd,Congregation, kong.gn.gii'shun n, cynnulleidfa,Conquer, kong'kwui- vi.gorchfygu, gores-tyrfa [eynnulleidiaol gyn, treclm[fygadwyCongregational, kong.gri.gii/slmn.al a Conquerable, kong'kwur.a.bl a, goreh-Congress, kong'gres n, cymmanfa ; evil Conqueror, kong'kwur.ur n, gorchfygwr,henuriaeth; cydgyfarfod; ymgyrchfa goresgynydd, gorestrynwr, goribdwr62

:;;3re late, l'íne, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. CONConquest, kong'kwest n, goruchafiaeth. Conserve, kon.surv' vt, cadw, noddi,buddugoliaeth[cydwaed achlysur, amddiffynf'a ; cyffeithioConsanguineous, kon.sang.gmn yus a, Consider, kon.sid'ur v, ystyried, pwylloConsanguinity, kon.sang.gwin'i.ti n, carenydd,cydwadolaetkConscience, kon'shens n, cydwybodConscientious, kon.shi.en'shus a, cydwybodol,meddylied, edrych ar, craffu arConsiderable, kon.sid'ur.a.bl a, haeddolo ystyriaeth, cyfrifol ; mawr, pwysfawrConsiderableness, kon.sid'ur. â. bl.nes n,cywir, gonest, fFyddlawn cyfrifolder; mawrder [pwylk>gConscientiousness, kon.sln.en'shus.nes Considerate, kon.sid'ur.at a, ystyriol,n, cydwybodoldeb, cydwybodolrwydd Considerateness, kon.sid'ur.at.nes n, ystyrioldeb,ConscionaWe, kon'shun.a.bl a, cydwybodol,pwylleddrhesymol [cydwybodus Consideration, kon.sid.nr.a'shun n, ystyriaeth,Conscious, kon'shus a, ymwybodol,myfyriad; pwyll, dysbwyll;Consciousness, kon'shus.nes n, yniwybodolrwyddConscript, kon'skript a, rhestredigparch, bri ; iawn, tâlConsign, kon.s'in' vt, trosi, trosglwyddoConsignable, kon.si'na.bl a, trosiadwyConscription, kon.skrip'shun n, rhestriad, Consignation, kon.sig.na'shun n, trosiad,eofrestriad[neillduo, urddo trosglwyddiad[iddoConsecrate, kon'si.krat vt, cyssegru; Consignee, kon.sî.nî' n, yr hwn y trosirConsecration, kon.si.kra'skun n, cyssegriad;Consignment, kon.s'in'ment n, da tros-urddiad[lyniadol glwyddedig[bod; cynnwysConsectaneous, kon.sek.ta'ni.us a, can- Consist, kon.sist' vi, setyll, cydsefyll;Consectary, kon.sek'tur.i n, canlyniad, Consistence, kon.sis.tens, Consistency,lynioji, canlynol: n, arlyniad, dii'-dardcuadConsequential, kon.si.kwen'skal a, canlyniadol;o fawr bwys, pwysfawr;Tafwys[wraethConservation, kon.sur.vli'shun n, cad-Conservative, kon.sur'va.tiv a, cadwriaethol,noddawl : n, ceidwadwr, cadwriaethwr.gwrthwynebwr cyfnewidiadaubyrbwyll yn yr eglwys a'rwladwriaethConservator, kon'sur.va.tur n, ceidwad,noddwr[le, nawddle; UysieufaConservatory, kon.sur'va.tur.i n, maetk-Conserve, kon'surv n, cyffaithkon.sis'ten.si n, cyssondeb, cydsafiad;tewedd, sylwedd, tewderConsistent, kon.sis'tent a, cysson, cyfunfod,tewycholConsistorial, kon.sis.to'r'i.al a, gorseddfaol,eglwyslysol [eglwyslysConsistory, kon.sis'tur.i n, cwrt yr esgob,casgliad, cloadConsecution, kon.sî.kü'shûn n, olyniad,dilyniad, ohant[olynolConsecutive, kon.sek'ii.tiv a, canlynol,Conseminate, kon.sem'i.nat vt, hauhadau cynunysg[boddConsension, kon.sen'shun n, cydsyniad,Consent, kon.sent' vt, cydsynio, cytunon, cydspiiad, bodcl, caniatâd. Againstone's consent, o'i anfoddConsentaneous, kon.sen.ta'm.us, Con-Consociate, kon.so'shi'.at v, cydgyfeillachu: n, cyfaelod, cydymaithConsolable, kon.sola.bl «, dyddanadvvy,cysuradwy[dyddanwchsentient, kon.sen'shent a, cydsyniol, Consolation, kon.sb'.la'shun n, cysur,cysson, unfryd, cytun, cydunol [pwys Consolatory, kon.sol'a.tur.i a, cysurus,Consequence, kon'si.kwens n, canlyniad dyddanol, lion[sirioliConsequent, kon'si.kwent a, arlynol, ar-Console, kon.sol' vt, cysuro, dyddanu,Consolidant, kon.sol'î.dant a, iachaol:n, eh iachaolConsolidate, kon.sol'i.dat v, cyssylltu,cyfrwymo ; cryfhau, ffyrfhauuchelfrydig[cyfaddasiad Consolidation, kon.sol.i.da'shun n, cyfaniad;cryfhad[syniadConsertion, kon.sur'shun n, cyfluniad,Conservancy, kon.sûr'van.sî n, cyrtiau Consonance, kon'sb'.nans n, cydsain, cydagedwir er diogelu pysgod yn afon Consonant, kon'so.nant a, cyssain; cysson,cytûn : n, cydsain ; cydsyniadConsonous, kon'so.nus a, cydseiniol,cynghaneddolConsort, kon'sort n, gwr neu wraig;cydwedd; cyfeill-long. Prince Consort,Tywysog Priod, Tywysog; Cyd-•sveddog^[priocliConsort, kon.sort' y, ymgyfeillachu,Conspersion, kon.spur'shun n, taenehiadConspicuity, kon.spi.ku'i.ti n, eglurdeb,amlygrwydd63

;;CON path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut,t\v==too, tk=tookConspicuous, kon.spik'ii.us a, amlwg, Consultation, kon.sul.ta'shun n, yingynghoriadhywel, hysbys, eglur ; banog [cydfrad;ystyriaethConspiracy, kon.spir'a.si n, cydf'wriad, Consumable, kon.sti'ma.bl a, difrodad-Conspirator, kon.spir'â.tûr n, cydfradwr, \vy, difadwy, ysadwybradwr[fwriadu Consume, kon'siim' v, dyfetha, treulio,Conspire, kon.sp'i'r' v, bradfvrriadu, cyd- difa, distrywio, ysu; afradloni; nychu,Constable, kun'sta.bl n, heddgeidwad, dyhoeni, edwi; llosgi; gwneyd defnyddheddwas [ffyddlondeb; parhâdo, defnyddioConstancy, kon'stan.sî n, gwadahvch, Consummate, kon.sum'at a, perffeithiedig,Constant, kon'stant a, dianwadal, gwastadol;dyfal; ffyddlawnConstellation, kon.ste.lii'shun n, cydsercyflawn: v, gorphen, perffeithioConsummation, kon.su.ma'shun n, cwblhâd,diweddiadConsternation, kon.stur.ua'skun», braw, Consumption, kon.sum'shun n. treuliaddycliryn, syndod, arswyddefhyddiad; darfodedigaeth, ysg}-feinwstConstipate, kon'sti.pat vt, rhwymo, tynhau,[darfbdedigolcyssychu[bolrwymiad Consumptive, kon.sum'tiv a, nychlyd,Constipation, kon.stî.pä'shun n, tynhâd, Consumptiveness, kon.sum'tiv.nes n,Constituent, kon.stit'ii.ent a, elfenol, darfodedigrwyddansoddol; hanfodol: n, cyssail, elfen; Contabulate, kon.tab'ii.lat vt, llorio agetholydd, anfonwrestyll, astellu, plancio[iad[sodcliConstitute, kon'sti.tut vt, arosod, cyfan- Contact, kon'takt n, cyffwrdd, eyffyrdd-Constitution, kon.stLtii'shun n, cyfansoddiadContagion, kon.ta'jun n, haint, heintnod; ffurflywodraeth ; tymmer, Contagious, kon.ta'jus «,heintus, llygrol.ardymmer, naws, ansawdd A contagious disease, clefyd cael, haintConstitutional, kon.sti.tii'shun.al a, cyfansoddiadol,Contain, kon.tan' vt, cynnwys, dal ; am-gwreiddiol ; cyfreitbJawn gyffredConstitutive, kon'sti.tii.tiv a, sefydladvry Contaminate, kon.tam'i.nat vt. halogi,Constrain, kon.stran' vt, dirgymhell, llygru, diwyno: a,halogedig,llygrediggorfodi[advy Contamination, kon.tam.i.na'shun n,Constrainable, kon.stra'na.bl a, cymbell- halogedigaeth, llygriad[difri'oConstraint, kon.strant' n, cymkell, trais, Contemn, kon.tem' vt, diystyru, dinnygu,dir, gorthrech[rwymiad Contemperate, kon.tem'pur.at vt, cyddj-mmeru[tymmer, anianConstriction, kon.strik'slmn n, cyd-Constringe, kon.strinj' vt, cydwasgu, Contemperament, kon.tem'pur.a.ment n,tynrwymo iadol, bolrwymol Contemplate, kon.tem'plat v, myfyrio,[Constringent, kon.strin'jent a, rhwym- ymsynied, ystyried yn ddwysConstruct, kon.strukt' vt, ffui'fio, adeilo, Contemplation, kon.tem.pla'shun n,adeiladu ; cyfansoddimyfyriad, myfyrdod, meddyliadConstruction, "kon.struk'shun n, adeilad Contemplative, kon.tem'pla.tiv «, myfyrgar,cyfansoddiad ; deongliad, ystyr; cystrawiadmeddylgar [ydd, myfyriwr[adaeth, cydosodiad Contemplator, kon'tem.pla.tur n, efryd-Constructure, kon.struk'tshur n, Contemporary, kon.tem'po.rur.i, Co-adeil-Construe, kon'strwwi. deongli; cyfieitbuConstuprate, kon'stii.prat vt, treisio, diforwyno,llathruddoConstupration, kon.stii.pra'shun n, treisiad,llathruddiad, diforwyniadConsubstantial, kon.sub.stan'shal a,cydsylweddol[cydsylwedduporary, ko.tem'po.rur.i n, cyfoeswT,cyfoedydd[oesi, cyfoesiContemporize, kon.tem'po.ri'z vt, cyd-Contempt, kon.temt' n, dirmyg, diystyrwch,anfriContemptible, kon.tem'ti.bl a, dirmygadwy,dinnygus, yn haeddu dirmygContemptuous, kon.tem'tshii.us a, trahäus,diystyrllyd, dirmygus, yn dir-Consubstantiate, kon.sub.stan'ski.at vt,Consuetude, kon'swi.tiid n, arferiad,defod[masnachol mygu, uchelfalchConsul, kon'sul n, uchelfaer; negesydd Contemptuousness, kon.tem'tshii.us.nesConsular, kon'su.Kir a, uchelf'aeronol n, diystyrwch, dirmygConsulate, kon'sii.liit, Consulship, kon'- Contend, kon.tend' v, amrafaelio, ymdynu;ymdaeru; ymryson, cynlienu,sul.ship n, ucheltaeroniaeth [resymuConsult, kon.sult' vt, ymgynghori, ym- ymwrial, ymladd, vmdrechu61

1haol:;ore; llite, line, nö, mute; she, zh=z azike; thin, this; j=dzh. CONContent, kon.tent' n, boddlonrwydd Contract, kon'trakt n, ammod, cyfammod;cytundeb, ymgreda, boddlawn; esmwyth; parod: vt,boddloni, rhyngu bodd. To be content, Contract, kon.trakt' v, ammodi, cyfammodi,cytuno. Contented, boddlongarcytuno; dywedd'fo, cyfad daw;Contention, kon.ten'shun n, cynhen, ymryson,bvrhau, cwtogi. To contract a debt,cecraeth, anghydfod; aidd rhedeg i ddyled. To contract a habit,Contentious, kon.ten'shus a, ymrysongar,dysgu arfer[ammodadwycecrus, cyndyn, amrafaelgar Contractible, kon.trak'tlbl a, byradwyContentiousness, kon.ten'shus.nes n, Contractile, kon.trak'til a, crebachaiddymrysongarwch[anfoddlawn Contraction, kon.trak'shun n, byrhâd,cwtogiad; crebachiad [cymmerwrConteutless, kon.tent'les a, anfoddog,Contentment, kon.tent'ment n, boddlondeb,Contractor, kon.trak'tur n, ammodwr;rhancbodd [cyfanswm Contradict, kon.tra.dikt' vt, gwrthddy-Contents, kon.tents' np, cyimwysiad: wedyd, croesddadleu ;gwaduConterminous, kon.tur'mi.nus a, cyfagos,Contradiction,kon.trâ.dik'shun»,gwrth-cyffiniol[cynhen ddywediad, gwrtheiriadContest, kon'test n, ymdrech, ymryson, Contradictory, kon.tra.dik'tur.i a, croes,Contest, kon.test' v, gwrthdaeru, ymdynu,gwrthwynebol ; cecrusymdrecku[annilys Contradistinct, kon.tra.dis.tingkt' a,Contestable, kon.tes'ta.bl a, dadleuadwy, gwrthddynoaolContext, kon'tekst n, cyd-destvn, cyfadnodauContradistinction.kon.tra.dis.tingk'shun[mhleth n, gwrthddynodiant, gwrthwahaniadContext, kon.tekst' a, cydweol, cy- Contradistinguish, kon.tra.dis.ting'-Contexture, kon.teks'tshur n, cydwead, gwish vt, gwrthwahanucymhlethiad[iad Contramure, kon'tra.mii'r n, gwrthfur,Contignation, kon.tig.na'shun n, cledr- gwrthglawdd[gwrthgyfleadContiguity, kon.tî.gü'î.tî n, cyfagosrwydd,Contraposition, kon.tra.po.zish'un n,cyfnesafedd, agosrwydd Contrariant, kon.tre'r'Lant a, croes,Contiguous, kon.tig'ii.us a, cyfagos, anghysson [wedd, gwrthdarawiadcyngkyflwrdd, wrth eu gilyddContrariety, kon.tru.r'i'Lti n, gwrth-Continence, kon'ti.nens, Continency, Contrariwise, kon'tru.ii.wiz ad, yn ykon'ti.nen.si n, diweirdeb, ymattaliad gwrthwyneb, o'r tu arall, yn hytrachContinent, kon'ti.nent a, diwair, ymattalgar,Contrary, kon'tru.ri a, gwrthwyneb,dihalog : n, cyfandiranghytunol. Contrary wind, gwrth-Continental, kon.ti.nen'tal a, cyfandirol wynt. Contrary witness, gwrthdyst.Gontingence, kon.tin'jens, Contingency, On the contrary, i'r gwrthwynebkon.tin'jen.si n, damwainContrast, kon'trast n, cyferbyniad [osodContingent, kon.tin'jent n, dygwyddiad Contrast, kon.trast' v, cyferbyn, gwrthdogn,cyfran : ffl,dygwyddol,damweiniol Contravallation, kon.tra.va.la'shun n,Continual, kon.tin'ii.al a, dibaid, gwastadol,gwrthgaer[rhwystrodidawl, parhäus [arosiad Contravene, kon.tra.v'in' vt, gwrtkdrin ;Continuance, kon.tin'ii.ans n, parhâd; Contravention, kon.trâ.yen'skun n, difuddiad,Continuate, kon.tin'ii.at a, didor, dibaid,dieffeithiad[dretholdigyfrwng[estyniad, gohiriad Contributary, kon.trib'ii.tur.i n, cyd-Continuation, kon.tin.ii.a'shun n, parhâd, Contribute, kon.trib'iit y,rboddi, cyfranuContinuator, kon.tin'ü.ä.tûr n, gorestynydd,Contribution, kon.trî.bü'shun n, cyd-estynydd [estyn, hirio dahad, casghad[wyadwyContinue, kon.tin'ii v, parhau, aros; Contributive, kon.trib'ii.tiv a, cynnorth-Continuity, kon.ti.nii'i.ti n, parhausder, Contributor, kon.trib'u.tur n, cyfranwr,cydolrwydd, parliâd didor, gorestyniad cyfroddwr ;gohebydd, cydysgrifenyddContinuous, kon.tin 'ü.us a,parhäus, par- Contributory, kon.trib'ii.tur.i a, cydroddawl,; dibaid, diaros, didorcynnorthwyol [pruddnauContort, kon.tort' vt, nydd-droi; dirdynu Contristate, kon.tris'tat vt, tristäu,Contortion, kon.tor'shun n, nydd-droad Contrite, kon'trit a,briwedig, cystuddiol,Contour, kon.twV n, cylchlinellcystuddiedig, edifeiriol, edifarusContra- px, gwrth-, croes- [edig Contrition, kon.trish'un », rhwbiad;Contraband, kon'tra.band

:COO path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, Orb, on, curve, cût, t=too, tk=took;Contrivance, kon.tri'vans n, dyfais, Conversation, kon.vur.sa'shun n, ymddygiad;ymddyddan [eillachudychymmyg[trefnuContrive, kon.triv' v, dyfeisio, llunio; Converse, kon.vurs' vi, siarad; ymgyf-Control, kon.troT n, rheolaeth, awdurdod:vt, flrwyno, rheoli, cyfattal, croes : n, y gwrthwyneb ; cyfeillachConverse, kon'vurs a, gwrthwynebol,goruchwylio[ffrwynadwy Conversion, kon.vur'shun n, tröedigaeth,dychweliad, proselytiaethConvert, kon'vurt n, dychwelwr, dysgyblConvert, kon.vurt' vt, troi, dychwelyd;Controversial, kon.tro.vur'shal a, dadleuol,ymddadleuolnewid[newidiadwy[dadleuwrControllable, kon.tro'la.bl a, attaliadwy,Controlment, kon.trol'ment n, attaliaeth,rheolaethControversialist, kon.tro.vur'shal.ist n,Controversy, kon'trö.vûr.sî n, dadl,ymrafael, cynghaws [gwrthddywedydamgrom : n, crwmach [ crvmeddConvexity, kon.vek'si.ti n, amgrymedd,Controvert, kon'tro.vurt vt, gwrthddadlu, Convey, kon.va' vt, cludo; cywain; trosidadleuadwy,Controvertible, kon.tro.vur'ti.bl a, Conveyance, kon.va'ans n. trosglwydd,ammhëuscyweiniad; trosi ad, aralliad [troswrConveyancer, kon.va'an.sur n, arallydd,Controvertist, kon'tro.vur.tist n, dadleuwr,cystadlwr [dyn, ystyfnig Convict, kon.vikt' vt, euogbrofi, euogfarnu,Contumacious, kon.tii.ma shus a, cyn-barnu yn euogContumacy, kon'tii.ma.si n, gwrthnysigrwyddConvict, kon'vikt n, collddyn, un wedi[llibus, dirmygus ei euogbrofi[argyhoeddiadContumelious, kon.tü.mî'lî.us a, en- Conviction, kon.vik'shun n, euogbrofiad;Contumely, kon'tii.mUi n, anfri, sarhâd. Convictive, kon.vik'tiv a, euogbrofoldiystyrwch[pwyo Convince, kon.vins' vt, argyhoeddiContuse, kon.tiiz' vt, briwio, dryltio. Convincement, kon.vins'ment n, argyhoeddiad;Contusion, kon.tii'zhun n, cymmriw:sarhâd[adwypwyad ; clais, briw, clwyfConvincible, kon.vin'si.bl a, argyhoedd-Conundrum, ko.nun'drum n, mwysair Convive, kon.v'iv' v, gwledda; gwesta;cellweirus[holiad difyru[cydymlonolConusance, kon'ii.sans n, gwybyddiaeth. Convivial, kon.viv'yal a, cydweddol,Convalescence, kon.va.les'ens n, gwelliant,Convocate, kon'vo.kat vt, gwysio ynggwellâd[ar wellâd nghyd, cydalw, cydwysioConvalescent, kon.va.les'ent a, gwellaol, Convocation, kon.vo.ka'shun n, cymmanfaConvenable, kon.vi'na bl a, cydweddol,eglwysig ; cydwyscymhwys[cydymgynnull Convoke, kon.vok' vt, gwysio, cydwysio,Convene, kon.vin' vt, galw yng nghyd, cydalw[edigConvenience, kon.vî'nî.ens n, cyfleusdra,Convoluted, kon'vo.lii.ted a, ymdorch-cyfleusdod, odfa, egwylConvolution, kon.vo.lii'shun n, cyd-Convenient, kon.vi'ni.ent a, cyflëus ;amdoad, dirwyniad [nydd-droicyfaddas;tymmorolConvolve, kon.volv' v, amdroi, dirwyn,Convent, kon'vent n, cyfaint, mynachlog Convolvolus, kon.vol'vo.lus re,cynghafog,Convent, kon.vent' v, gwysio, galw i farn tagwydd, taglys. Wild convolvolus,cwlwm y coed, clych y perthiConventicle, kon.ven'ti.kl n, cyfarfodbychan [cyfammod; cymmanf'a Convoy, kon'voi n, canymdo ; amddiffynConvention, kon.ven'shun n, cytundeb; Convoy, kon.voi' vt, canymdoi; noddiConventional, kon.ven'shun.al a, cymmanfaolUongau[ysgwyd; cymdeithasol, moesddefodol Convulse, kon.vuls' vt, dirgrynu, dir-Convulsion, kon.vul'shun n, dirgryniad,Conventionality, kon.ven.shun.al'i.ti n.ffurfioldeb, moesddefodConventual, kon.ven'tshii.al n, mynachdirgryd, dirdyniadConvulsive, kon.vul'siv a, dirgrynolCony, ko'nl n, cwningen, fiiogen. Cony-a, mynachlogaidd [gyfeirioConverge, kon.vurj' #*,cyd-dueddu, eyd-Convergent, kon.vur'jent a, cydgyfeiriolConvertible, kon.vur'ti.bl a, troadwy,Convex, kon'veks a, crwm, cynghrwm,warren, cwning-gaerCoo. kw vi, Ueisio i'el colomenConversable, kon.vur'sa.bl a, siaradwy; Cook,kk w.cog, cogydd, ceginwr ; coges,cyfeillgar[cynnefmConversant, kon.vur'sant a, eyfarwyddceginwraig: vt, arlwyo, trin bwyd.Cookshop, bwvtty, bwydle66

;;ôre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. CORCookery, kwk'ur.i /i,cogyddiaeth, arlwyaeth,ceginiaeth, bwyd-driniaethkíCoquet, ko.ket' v, rhithgaru, hoedenaCoquetry, ko.ket'ri n, hoedenwaithCoquette, ko.ket' n, chwidwen, croesen,Cool, v, oeri, Uygoeri, tawelu : a,oer, lledoer ; llariaidd, arafaiddhoeden, rhithgares[cwrwglCooler, kwlur n, oeriedydd, llestr oeri Coracle, kor'a.ki n, corwg,'corwgl, cwrwg,Coolish, kw'hsh a, lledoer, go-oer, oeraiddCoral, kor'al n, gwylar, lluchochr ; tegan[arafwch plentynCoolness, oerfelgarwch Coraline, kor'al.in a, lluchochraiddkwl'nes n,Coom, kwm n, huddyglCorant, ko.rant' n, math o ddawns fuanCoomb, kwm n, mesur sych o bedwar Corb, korb n, cawell, basged globwllpwysel[argau, cutio Corban, kor'ban n, elusen-gawell ; rhodd,Coop, kwp n, adardy, cut ieir : vt, cau, elusenCoopee, k.pî' n, ysgogiad taplasol Corbel, kor'bel n, corbed, ysgwyddiadCooper, kw'pur n, cylchwr, cwper, hwper Cord, kord n, cord, cort, rheffyn, tennynCooperage, kw'pur.aj n, cylchweithfa tant : vt, cortio, rheffynu ; cludeirioCo-operate, ko.op'ur.at vi, cydweithio Cordage, kor'daj «,rhefrynwaith, rhaffiadCo-operation, ko.op.ur.a'shun n, cydweithiad,Cordelier, kôr.dî.lî'r' n, mynach o urddcydweithrediadSt. FrancisCo-optation, ko.op.ta'shun n, cyfabwysiadCordial, kor'di.al n, meddyglyn; dy-[cystadl ddanwch: a, diíîuant; caredig; ca-Co-ordinate, kö.ôr'dî.nät a, cydradd, lonog, gwresogCoot, kwt n, corsiar, dyfriarCordiahty, kor.dî.al'î.tî n, caredigrwydd,Cop, kop n, coryn, copa ; brig, crib, cob serch; gwresogrwydd, calonogrwyddCopal, ko'pal n, math o ystorCordon, kor'dong n, rhestr o gerygCoparcenary, kö.pâr'sî.nur.î, Coparceny, Cordwain, kord'wan, Cordovan, kor'dovann, lledr Cordofa yn YspaenCordwainer, kord'wa.nur w, cryddCore, ko'r n, bywedyn, calon ; crawnkö.pâr'sî.nî, Copartnership, ko.part'-nûr.ship n, cydgyfranogaeth, cydfasnach[wr, cydranwrCopartner, ko.part'nur n, cydgyfranog-Copatriot, ko.pa'tri.ut n, cydwladgarwrCope, kop n, cochl; mwd, crib: v,mydu ;ymgystadlu, brwydro, ymwrioCopemican, kö.pûr'nî.kan a, perthynoli gyfundraith heulog Copernicus, Copernicaidd[aillCopesmate, kops'mat n, cydymaith, cyf-Copious, ko'pi.us a, helaeth, dibrin,llawn[digoneddCoriaceous, kö'r.î.ä'shus a, lledraiddCoriander, kö'r.î.an'dûr «, llysiau'r bara,brwysgedlys. Coriander of Rome, bulwgRhufainCorinthian, ko.rin'thi.an a, Corinthaidd.The Corinthian order, pedwaredd reoladeiladaeth, Corinthddull [yt, corcioCork, kork n, core, corcyn, madarch:Cormorant, kôr'mö.rant n, mulfran, morfran;gloddestwrCom, korn n, yd, ydau, grawn yd,llafur;Copiousness, ko'pi.us.nes n, helaethder,Coppel, kop el n, math o dawddlestr corn, oddf : vt, sychu, halltu, caledu âCopper, kop'ur n, copr, efydd, elydr; halen[werthwr ydpair, crochan. Copper-plate, argrafflaih.Cornchandler, korn'tshand.lur n, ad-Copper-smith n, gof copr Cornel-tree, kor'nel.tri n, cwyros, cwyrwialenCopperas, kop'ur.as n, copras, du'r cryddCoppice, kop is, Copse, kops n, coed-n-ig Cornelian, kor.ni'K.an.—Carnehanglasgoed, prysgoed [ymrewyddu Corneous, kor'm.us a, comaidd, caledCopulate, kop'u.lat v, cydio, ymreaiu, Corner, kor'nur n, congl, ongl, cornel;Copulation, kop.ii.la'shun n, cydiad. lloches, llechfa, dirgeììa, cilfach. Corner-stone,cydgnawd, ymreadconglfaen. Corner of the[sylltiolCopulative, kop'u.la.tiv a, eydioh" cys- eye, cil y llygadCopy, kop'i n, adysgrifen ; cynysgrifen, Cornet, kor'net n, llumarnvr marchogluai-lun, cynllun, eilun, copi : vt, adysfrifenu;udgomwr; math o udgornefelychu, cynnelw. Copy-Cometcy, ko'rnet.si n, swydd llumanwrold, daliad tir wrth adysgrif rheol y Cornice, kor'nis n, addurndalaithllys. Copy-right, meddiant o lyfr, Cornicle, kor'ni.kl », cornyn, cornig,ysgrifhawlcorn bach[corniogCopyist, kop'i.ist n, adysgrifemvr Cornigerous, kor.nij'nr.us a, cyrnig,67

;COS path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Cornish, kor'nish a, Cerniwaidd. The Correspondent, kor.i.spon'dent a, cyfatebol,Comish language, y Gerniwaeg [deraddas : n, cyfatebwr, gohebyddCornucopia, kôr.nü.kö'pî.â n, corn 11awn- Corridor, kor.i.dor' n, oriel o gwmpas ty,Cornute, kor.nut' vt, cycwalltu, diwrioCornuto, kor.nii'to n, cornicyllamrodfaCorrigible,[diwygiadwyceryddadwy;kor'i.ji.bl a,Corny, kor'ni a, cornaidd ;grawnaidd Corrival, ko.ri'val n, cydymgeisiwrCorollary, kor'ol.ur.i n, casgliad, canlyniad,Corrivation, kor.i.va'shun ?i, cydffrydiau,cload, penderfyniadaber[cryfhaolCoronal, kor'ö.nal n, gwyrlen, coron-Corroborant, ko.rob'o.rant a, cyfnerthol,bleth: a, corynol [onol Corroborate, ko.rob'o.rat vt, cyfnerthu,Coronary, kor'o.nur.i a, coronaidd, car- cadarnhau : a, sefydledig, sicrCoronation, kor.o.na'shun n, coroniad Corroborative, ko.rob'o.rii.tiv a, cyfnerthol,cadarnhaol[cyfy&uCoroner, kor'o.nur n, coronwr. Coroner'sjury, trengholwyr. Coroner's Corrode, ko-rod' v, ysu, difa, amgnoi,Corrodent, ko.ro'dent a, ysol, difaolCorrodible, ko.ro'di.bl a, ysadwyinquest, trengholiadCoronet, kor'o.net n, coronig, talaithCorporal, kor'po.ral n, dengwriad : a, ynperthyn i'r corff, corfforolCorporality, kor.po.ral'i.ti n, corffolaethCorporate, kor'po.rat a, corfforedigCorporation, kur.po.ra'skun n, corfforaeth[â chorff ganddoCorporeal, kor.po'r'i.al a, corffog, corffol,Corporeahst, kor.po'r'i.al.ist n, corffolwr[deb, corffegCorporeity, n, defnyddiol-kôr.pö.rî'î.tîCorporif'y, kor.por'i.fi vt, corfforiCorruption, ko.rup'shun n, llygredigaethCorps, ko'r ( p corps, ko'rz) n, byddinran,Corruptive, ko.rup'tiv a, llygrol, hylwgrcatrawdCorruptness, ko.rupt'nes n, llygredd,Corpse, korps «,corff marw,burgyn, celan halogrwydd ; anonestrwydd.Corpulence, kGr'pii.lens n, corffogrwydd, Corsair, kor.se'r' n, morleidrtewdra[cnawdog Corse, kors n, celan, ysgerbwd, ab\vyCorpulent, kor'pii.lent a, corffog, tew, Corselet, kors'let n, dwyfronegCorpuscle, kor'pus.kl n, mymryn, corffilyn Corset, kor'set », bron-genglCorpuscular, kor.pus'kii.lur «,mymrynol Cortes, kor'tez np, seneddwyr YspaenCorrade, ko.rad' vt. cydrwbio, cydgrafuCorradiation, ko.rii.di.a'shun n, cydlewyrchiadCortex, kor'teks n, rhisgl, rhisgCortical, kor'ti.kal, Corticose, kor'ti.-, cydbelydriadCorrect, ko.rekt' a, cywir, manol, cyw-kos a, rhiaglog, rhisglydCorticated, kor ti.ka.ted a,[fel rhisgrhisglaidd,rain: vt, cospi, ceryddu; diwygio,cywiro, gwelläuCorrection, ko.rek'shun n, diwygiad,cyweiriad; cerydd, cystwyCorrective, ko.rek'tiva,diwygiadol ; tymmerol: n, ardymmerydd, cywehyddCorrectness, ko.rekt'nes n, cywirdeb,manylrwyddCorrosion, ko.ro'zhun n, amdraul, ysiadCorrosive, ko.ro'siv a, ysol, cyfysol, difaol: n, eli cyfysol [crebachuCorrugate, kor'ii.gat vt, ciychu, rhyeh/u,Corrupt, ko.rupt' a, llygredig, halogedig,pwdr,hadl; anonest: r,halogi, diwyno,pydru; gwobri [oldeb, hylygreddCorruptibility, ko.rup.tî.bil'î.tî n", llygr-Corruptible, ko.rup tî.bl a, llygradwy,pydradwy[crawn, gôrCoi-uscant, ko.rus'kant a, dysgleiriolCoruscate, ko.rus'kat vi, llewyrchuCorvette, kGr.vet' n, Hong rhyfelCorvine, kor'vin a, branaiddCorvizor, kor'vi'.zur n. cryddCosey, ko'zi a, chwedíeugarCosier, ko'zhi.ur n, bongleryn : o, tnvsglCosmetic, koz.met'ik a, tecaol, addurnol :Corrector, ko.rek'tur n, diwygiwr; cospwr;n, meddyginiaeth a bair degwch pryd,cystwywr[Yspaen tegolch, tlwsolchCorregidor, ko.rej'î,dôr n. uchynad yn Cosmical, koz'mi.kal a, perthynol i'rCorrelate, kor'i.lat n, gwrthberthynas byd ;yn codi neu fachlud gyda'r haulCosmogony, koz.mog'o.ni n, cread, neuCorrelative, ko.rel'a.tiv a, cydberthynasol[gyhoeddiad haniad y byd[ddarluniwrCosmographer, koz.mog'ra.tur n, byd-Correptiou, ko.rep'shun n, cerydd, ar-Correspond, kor.i.spond' vi, cyfateb; Cosmography, koz.mog'ra.fi n, bydddanuniadgohebu[atebiad; gohebiaeth[bydyssawdCorrespondence, kor.î.spoa'dens n, cyf- Cosmolatry, koz.mol'a.tn n, addoliad y68

•Countenance,;:ôre; läte, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. COUCosmopolitan, lcos.mö.pol'î.tan, Cosmopolite,kos.mop'bMit n, dinasydd y bydCossack, kos'ak n, milwr yn RhwssiaCosset, kos'et n, oen llawfaethCossick, kos'ik a, alsoddolCost, kost (pt & pp cost) n, traul, cost,pris; ais, eisen: vt, costio, bod ynwerth. It cost me a shilling, mae ynsefyll i mi swlltCostal, kos'tal a, eisawl, eisenawl [maswCostard, kos'turd n, pen; math o afalCostive, kos'tiv a, bolrwym. rhwymCostiveness, kos'tiv.nes n, bolnvymiadCostless, kost'les a, digost, rhadCountermand, kuwn.tur.mand' vt,gwrthorch)Tnmyn [gwrthgyrchuCostliness, kost'li.nes n, gwerthfawrogrwyddCostly, kost'H a, gwerthfawr ; costfawrCostume, kos.tiim' n, dullwisgiad [twlcCountermarch,Countermarch,gwrthgyrchkûTi.tûr.mârtsh'kuwn'tur.martshvi,n,Cot, kot n, bwth, Uuest, caban, bwthyn, Countermine, kuvvn'tur.min n, gwrthglawddCote, kot vt, gadael ar ol : n, corlan, Hoc: vt, dadymchwelydCotemporary, ko.tem'po.rur.i n, cyfoedydd,Counterpane, kûn'tûr.pän n, teisbancvfoesvdd : a, cyfoesolCounterpart, kûn'tûr.pârt n, gwi-thranCourt erplea, hûn'tûr.plî n, gwrthddadlCoterie, ko.tur'i n, llon-gymmanfa,cymdeithas[ion merched Counterplot, kuwn'tur. plot n, gwrthfradCotquean, kot'kwin n, ymyrwr â mater- Counterpoint, kû-n'tûr.p6înt n, cynghaneddCottage, kot'aj n, bwth, cabandy, twlc[bwyso: n, gwrthbwysCottager, kot'a.jiir, Cotter, kot'ur, Cottier,Counterpoise, kûn'tûr.pGîz vt, gwrthglawddkot'yur n, bwthynwrCounterscarp, kuwn'tur.skarp n, gwrth-[wyddoCotton, kot'n n, cotwm, cedenCottony, kot'n.i a. cotymaiddCouch, kfuvtsk n, glwtìifainc, trwl, gwâl,gorweddfainc : v, gorwedd , cynnwystynu pelenau oddi ar lygaid ; annelu.To couch a spear, rhoi gwaewffon arannel[onveiddiol Countess, kuwn'tes n, iarllesCouchant, kuw'tshant a, yswatiol, tor- Countless, kuwntles a, aneiiif, dirtfCouchee, kw'shi n, jonwehad nosawl Countrified, kun'tri.f 'id a, gwladaiddCough, kof ?i, peswch: v, pesychu. Country, kun'tri n, gwlad; bro, goror,Hooping-cough, Chin-cough, y pas ardal ; tir : a, gwladaidd, gwledigCould, kwd pt.—CanCountrjonan, kun'tri.man n, gwladwr,Coulter, kol'tur n, cwlltyrdyn o'r wlad ; cydwladwrCouncil, kuwn'sil n, cynghor, eynghorfa County, kuwn'ti n, sir, swydd, rhandir jCouncillor, kuwn'sil.ur n, aelod cynghor iarllaeth: a, shyddol, perthynol iswydd[llamsachCounsel, kuwn'sel n, cynghor ; dadleuwr,ejnghorvn- :vt, cjmghori; hyiforddiCounsellor, kûn'sel.ûr n, cynghorwr,cynghawsydd, dadleuwrCount, kuwnt n, iarll; cyfrif: v, rhifo,cyfrifo. Counting-house, cyfrif dykuvvn'tlnans n, gwyneb,gwedd, gwynebpryd; nawdd, cefnogiad:vt, noddi, cefnogi. Keep yourCounteract, kuwn.tur.akt' vt, gwrthsefyll,gwrthweithredu [gwrthbwysoCounterbalance, kuwn.tur/bal'ans vt,Counterbalance, kû-\vn'tûr.bal.ans n,gwrthbwys, cydbwys [rwymCounterbond, kuwn'tur.bond n, gwrth-Countercharge, kûn'tûr.tshârj n,gwrthgyhuddiad [attaliad; ceryddCountercheck, kuwu'tur.tshek n, gwrth-Counterfeit, kihvn'tur.fit a, gau, ffugiol,ffuantus: vt, ffugio; dynwared: n,ffugbeth, rhith, twyll. Counterfeitmoney, arian drwgCountersign, kuwn'tur.s'm vt, Uawar-Countertide, kûn't€ii\t'íd n, gwrthlifCountervail, kûn.tûr.väl' ví,cyfartalu;cyfiawnu; cyferbynuCountervail, kûn'tûr.väl», cydbwyseddCoupee, kw.pe' n, ysgogiad taplasol;Couple, kup'l n, par, dau, cwpl; magi:vt, cyssylltu, cymharu, cydieuo, priodiCouplet, kup'let n, pennill dwy fraichCourage, km-'aj n, dewrder, glewder,calondid, gwi-oldeb [dewr, calonogCourageous, ku.ra'jus a, gwrol, glew,Courageousness, ku.ra'jus.nes n, gwrol-countenance, na wridwchdeb, gwrhydri, dewredd, glewderCounter, kuwn'tur n, ffug arian ; bwrdd Courant, kw.rant' n, math o daplascyfrif; uwchlais, uchalaw: a, croes, Courb, kw'rb vt, ymblygu, crymu, camugwrth, gwrthAvyneb : ad, yn groes, yn a, cam [wr, cenad«rbyn, yn y gwrth: px, gwrth- Courier, kwr'Lur n, brysgenad, rhedeg-69

:;CRA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Course, ko'rs n, ystod, gyrfa ; rhedegfa Cow, kû n, buwch, buch ; bon : vt, digaloni,pruddhau. A cow near calving,cylch, chwyl; helynt, hynt; llwybr;haen, rhes: v, hela; rhedeg; erlyn, buwch ddowydd. A young cow, anneirfuweh.ymlid. Courses, misglwyfCow-wheat, y gliniogai.Courser, ko'r'sur n, rhedegfarchCow-grass, buchlaswellt. Cow-herd,Court, ko'rt n, llys, brawdlys, neuadd; bugail, heusor, grëwr. Cow-house,barnwr neu ynadon mewn llys ; brenindybendy. Cow-blake, gleiad. Lady-; teulu breninol ; cwrt ; cyntedd cow, y fuwch gotaCoward, kuw'urd n, anwr,llyfrgi, cachgi,vt, caru; addolwyn, erfyn. BankruptcyCourt, Torgedlys. Court annewryn[annewreddof Arches, Llys yr Archau. Court Cowardice, kuw'ur.dis n, llyfrdra, ofn,of Common Pleas, Deflys. Court of Exchequer,Cowardize, kû'ûr.di*z vt, llyfrhau, di-Cyllidlys. Court of Queen's galoni[aidd, llwfrBench, Llys Maine y Frenines. SmalldebtsCowardly, kû'ûrd.lîa, digalon, cachg'i-Court, County Court, Manddy-Cowbane, kuvv'ban n, cegid y dwfrCower, kuw'ur vi, cwrian, cwrcyduCowish, kuw'ish a, ofnus, llwfr, digalonledlys. Court-leet, Llys Pentrefol.Court Martial, Cwrt Milwraidd.Court-hand, llawysgrifen a arferir i Cowl, kûl n, cwcwll, cwfl. Cowl-staff,gofrestrupawl, berllysg[yn, pefrynCourteous, ko'r'tshus a, moesog, caruaidd,mwyn[deb, mwynder Coxcomical, koks.kom'i.kal a, coegyn-Coxcomb, koks'kom n, coegyn, ysgoeg-Courteousness, ko'r'tshus.nes n, tirion- aidd, cymhen[aiddCourtesan, kur.ti.zan' n, putain [eddCourtesy, kur'tlsi n, tirionfoes, hynaws-Courtesy, kurt'si n, glinostyngiadCourtier, ko'r'ti.ur n, gwr llys, llyswr;carwr[hyfoesedd Crab, krab n, crane, morgranc ; afal sur,Courtliness, ko'rt'li.nes n, moeswychedd, cogwrn. Crab-tree, afallen surCourtly, ko'rtli, Courthke, ko'rt'l'ik a, Crabbed, krab'ed a, sarig, anfoddogmoeswych; dillyn; gwenieithusCourtship, ko'rt'ship n, carwriaethCrabbedness, krab'ed.nes n, surni; sarigrwydd,anfoddlondeb; astrusiCousin, kuz'n n, car; cefhdef (f cyfnither).Crack, krak n, breg, agen, hollt; trwst;Second cousin, cyfyrder bost: v, hollti; crodidr} r stio ;broho.Cove, kov n, cil, cilfach, ebach, lloches Crack-brained, penchwiban, penwanllanc, llencynCracker, krak'ur n, fflamyg ;gwagfostiwrCovenant, kuv'i.nant n, cyfammod, cynghrair:[lwgachv, cyfammodi, cytuno Crackle, krak'l vt, clindarddach, ysgwr-Covenanter, kuv'Lnan.tur n, cyfammodwr,Cracknel, krak'nel n, teisen galedammodwr, rhagammodwrCradle, kra'dl n, cryd; cawell, alch: v,Cover, kuv'ur n, clawr, caead, croeg, siglo cryd, crydsiglogorchudd, to : vt, gorchuddio, c) r sgodi, Craft, kraft n, celf, crefft; ystryw, cyfrwysder[caead; celfi pysgota ; Hong fechantoiCovercle, kuv'ur.kl n, gorchudd, nulier, Craftiness, kraf'ti.nes n, cyfrwysedd 'Coverlet, kuv'ur.let, Coverlid, kuv'ur.lid Craftsman, krafts'man n, celfyddwr,», huling, teisban, torsed, brecancrefftwrCovert, kuv'urt n, gwasgawd, cuddlwyn, Crafty, kraft'ti a, cyfrwys, dichellgareudded, cuddfa: a, cudd, dirgel Crag, krag n, craig, clegyr, clogwynCovertness, kuv'urt.nes n, dirgelrwydd Cragginess, krag'i.nes n, garwderCoverture, kuv'ur.tshii'r n, cyfl^T gwraig Craggy, krag'i a, ysgythrog, serth,garwdan nawdd ei gwr ; cysgodCram, kram v, gorlenwi, bol-lwythoCovet, kuv'et vt, chwennychu, deisyfu Crambo, kram'bö«, rhosb, rhosbchwareuCovetous, kuv'i.tus a, trachwantus, cybyddlydCramp, kramp n, yr wrwst, cwlwm[ariangarweh gwythi; creifyn: v, caethiwo:creff-Covetousness, kuv'i.tus.nes ?i,trachwant,Covey, kuv'i n, haid, nythlwyth o adarCovin, kuv'in n, cyd-dwyll, cydfradCovinous, kuv'i.nus a, twyllodruaCoy, kôî a, mursenaidd, osgoilyd, gwyl-Coyness, koi'nes n, mursendod, gwyleddCozen, kuz'n vt, twyllo, hudo, siomiCozenage, kuz'n. äj n, twyll, dichellynu; dirwasgu: a, anhawdd, caled,rhwystrus. Cramp-iron, craff, creifyn,gafaelfach[wern, crygrysCranberries, kran'ber.iz np, ceirios y70

j! Crawfish,|Crawl,! Crayon,jCraziness,|Crazy,1Creak,jCream,I!Crease,Í Create,! Creative,;;ore; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. CHICrane, kran n, garan, crëyr, crychydd, Credibility, kred.î.bil'î.tî, Credibleness,cregyr; dyrwynlath, dyrwynyddkred'i.bl.nes n, crededd, coeledd, coeledigaeth,Cranebill, kriin'bil n, mynawyd y bugail.tebygoliaeth [hygoelStinking-cranebill, llysiau'r llwynogCranium, kra'm.um n, penglog, iadCredible, kred'i.bl a, credadwy, coeladwy,Credit, kred'it n, coel, cred ; cymmeriad,Crank, krangk n, offeryn bachog ; dyrwynlathcyfrifiad, bri, parch, enw, ymddiried :: a, heinif, bywiog, iachus, cryf vt, credu, coelio, ymddhied i [asolCrankle, krang'kl v, dolenu fel afon : n, Creditable, kred'i.ta.bl a, cyfrifol, urddcrychiad;doleniadCreditableness, kred'i.ta.bl.nes n, cymmeriad,Crankness, krangk'nes n, bywiogrwyddCranny, kran'i n, agen, hollt, agenig briCreditor, kred'i.tur[iwr, achretorgofynwr, coel-n,Crape, krap n, galarweCredulity, krî.dü'lî.tî n, hygoeleddCrapulence, krap'u.lens n, afiechyd trwy Credulous, kred'ii.lus a, coelgar, hygred,anghymmedroldeb [meddw-glaf hawdd ganddo goelio [gkrwchCrapulous, krap'ii.lus a, glwth, meddw, Credulousness, kred'ii.lus.nes n, coel-Crash, krash n, grem, grill, rhinc, tordrwstCreed, krid n, pynciau fl'ydd, credo: v, chwilfriwio, gremioCreek, krik n, cilfach, crigyll, ebach : vi,Crasis, kra'sis », ardymmer, cymmysgedd gwichian, grilhoCrassitude, kras'i.tud n, tewedd, praffder,C reeky, kri'ki a, cilfachog, bachogtrymder[oediad Creep, krip (crept) vi, ymlusgo, cropian,destination, kras.ti.na'shun re,gohiriad, ymgreinio[neuadCratch, kratsh n, preseb; rhesel; cafh Cremation, kri.ma'shun n, llosgiad, cynebranCrate, krat n, cawell i gario priddlestriCremor, kri'mor n, sylwedd hufenogCrenated, kri'na.ted a, bylchog, garwCrater, kra'tur n, saf'n mynydd tanllyd Crepitation, krep.i.ta'shun n, clindarddtwll;adwyCrept, krept pt & pp.—Creep [achCraunch, krantsh vt, rhygnu danneddCravat, kra.vat' n, math o wddf-liainCrave, krav vt, crefu, deisyf, chwennychCraven, kra'vn n, ceUiogyn digalon;llyfrwas, annewrynCrebritude, kreb'ri.tiid n, mynychdraCrebrous, kri'brus a, m)mychCredence, kri'dens n, cred, coel, flyddCredent, kri'dent a, credus, crediniolCredentials, kri.den'shalz n, credlythyrau,llythyrau canmohaethCrepuscule, kri.pus'kiil n, cyfnos, cyfddydd,cyflychwyr[dywyllCrepusculous, kri.pus'kii.lus a, llwyd-Crescent, kres'ent n, cyfnlloer, bannerlleuad ; hanner cylch, cilgantCraw, kro n, crombil, cromil, cropa Crescent, kres'ent, Crescive, kres'iv a,kro'fish, Crayfish, kra fish n, cynnyddol, tyfolceimwch coch, ceimwch Mair [gripian Cress, kres n, berw, berwr, berwy.krol vi, ymlusgo, cropian, ym- Water-cress, berw'r dwfrkra'un n, pwyntel sialcCresset, kres'et n, tân-fwdwl, trybeddCraze, kraz vt, syfrdanu, gwallgofi Crest, krest n, crib, cribyn, copa ; mwnghelm gribog, arfau bonedd. Crestfallen,kra'zi.nes n, methiant; ammhwyll,gwallgofrwydd, penwendiddigalon, iselkra'zi a, methedig, ysig;penwan Crested, kres'ted a, cribog, cobynogkink vi, grillian, gwichian, crecian Crestless, kest'les a, diarfog, digrib;krim n, hufen : vi, hufenupen-isel[farm, marmogCreamy, kri'mi a, hufenog, hufenllyd Cretaceous, kri.ta'shus a, sialcaidd, okris n, ol plygiad, crychiad : vt, Crevice, krev'is n, agen, hollt, rhigolcrychiadu, peri crychiadCrew, krw n, cydforwyr, llongwyr, gwrkri.at vt, creu, peru ; urddo Hong ; haid o ddyhirwyr : pt—CrowCreation, kri.a'shun n, cread, creadigaeth Crewel, krw'el n, edau fain o wlankri.a'tiv a, creadawl, creawl Crib, krib n, preseb; rhesel; bwthyn:Creator, kri.a'tur n, crëwr, creawdwr, vt, darn-guddio, celcio; caethiwocreawdydd, crëyddCribbage, krib'aj n, math o chwareuCreature, kri'tshur n, creadur; dynyn Cribble, krib'l n, gogr, gwagr troCribration, kri.bra'shun n, gogryniadCrick, krik n, grill, sythdod y gwddfCricket, krik'et n, criciad, criciedyn,grilliedydd ; chwareu pel a chlwpaCricoid, kri'koid a, cylchaidd, modrwy-Crier, kri'ur n, cri'wr, cyhoeddwr [aidd71

:;CRU path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, trrtoo, tk=took;Crime, kr'im n, bai, trosedd, camwedd, Crocodile, krok'o.dil n, afanc, addancpechod, euogrwydd[niwed Crocus, kro'kus n, saffyr, saffrwmCrimeless, kri'm'les a, dieuog, ditai, di- Croft, kroft n, cae byehan, erw, cadlasCriminal, krim'i.nal n, troseddwr, drwgweithredwrCroisado, kroi.sad' n, rhyfel y groes: a, camweddus, beins Croise, krois n, rhyfelwr y groes, pererinCriminality, krim.î.nal'î.tî n, camwedd, Crone, kron n, hen ddafad, hen wracheuogrwydd[yn erbyn Crony, kro'ni n, cyfaill, c} r feillesCriminate, krim'i.nat vt, cyhuddo, rhoi Crook, krwk n, crwbach, crwbachiFon,Crimination, krim.i.na'shun n, cyhuddiad,ffon gnwpa. baglan; bugeilffon: v,achwyniad[og cnvbachu, crymu ;gwyrdroi. Crookbacked,Criminatory, lmm'î.nä.tur.î a, cyhudd-cefngrwm, gwai'gamCrimp, krimp a, crych ; crimpiol, brau, Crooked, krwk'ed a, crwca;gwyrdrawsCrispin : v, crychubachog[gwyrni, crymeddCrimple, krim'pl v, crychu, crimpioCrimson, krim zn n, coch dwfn, porphorCrinated, kr'i'na.ted a, gwalltiedig,gwalltlaes, â gwallt neu flew hirCrmcum, kring'kum n, ehwimp, creflynCringe, krinj vi, cynffoni, iseldruthioCrookedness, krwk'ed.nes n, camedd,Croop, krwp n, clefyd yn y gwddf,erygwstCrop, krop n, cnwd, adgen, ffrwyth,cynnyrch; cropa, cromil: vt, tocio,blaendori; difrigo, ysgythru; blaenbori;n, truthblygiad, gwaseiddfoescneifio; medi: a, cwta, cwtog.Crinigerous, kri.nij ur.us, Crinose, kri"-nös a, gwalltog, blewog, garwCrop-sick, claf trwy loddestCrosier, krb'zhur n, ffon' esgob, bugeilffon[babanCrinkle, kring'kl n, crych, plyg: v,crychu, rhychu, tolcioCroslet, kros'let n, croesig; talaithCrinohne, krin'o.lm n, defnydd a wneir Cross, kros n, croes, crog, crwys ; adfyd,o flew ceffyl, blew-we; peisgylch neu bhnder, rhwystr : a, croes, traws ; anynadgylchbais *(o'r cyfryw)[der: v, croesi ;gwrthwynebu. Crossbow,Crinosity, kri'.nos'i.ti n, gwalltedd, garw-albrys, bwa croes. Cross-ex-Cripple, krip'l n, un cloff, efrydd, dyn amine, gwrth holi, croesholi. Crossgrained,baglog: vt, efryddu, cloffitrabluddus, anynad [adrwyddCrisis, kri'sis (p crises, kri'siz) n, uch-Crossness, kros'nes n, croesineb, anyn-der clefyd; cyfrwng o berygl neu Crosswise, kros'wiz ad, croeswedd, arfawr ddysgwyliad, dwys gwfrwng wedd groes, ar draws [ffwrch prenCrotch, krotsh n, bach; fforch neuCrisp, krisp o, Crispin, sychgras: v,crispinio, sychgrasu ; crychuCrotchet, krotsh'et », corfanig, pendduCrispation, kris.pa'shun n, dwysgrasiad coegdyb[gwenieithioCrispness, krisp nes », svchgrasder Crouch, kruwtsh vi, iselgrymu, ymblygu,Croup, krwp n, pedrain, tfolen, clorenCriterion, kri'.ti'r'i.un (p criteria, kr'itîr'î.â)n, prawf, maen prawfn, beirniad,Croupade, krw.pad' n, ucbel-lam ; naidCritic, krit'ik llenfeirniad, yarholwr[enbyd Crow, krö n, brân; trosol haiarn: via, beirniadol, manwl; {crew, crown), canu fel ceiliog ;ymffi-ostio.ACritical, krit'i.kalCriticalness, krit'i.kal.nes n, manyldeb,flock of crows, naid oenbydrwyddtrain, branes.frfm.Crow's foot, crafanc yCriticism, krit'i.sizm n, beirniadaethCarrion-crow, breuan, cigfran.arholiad [manwl farnu ; beio Young crows, branosCriticize, krit'i.s'iz v, beimiadu; arholi, Crowd, kruwd n, torf, tyrfa, tyndorf,Critique, kri.tik' », manwlsylwad lluaws : v, ymdyru ;ymwasgubeirniadaethCrowder, kruw'dur n, crythor, crythwrCroak, kriik vi, crygleisio, grymial : n, Crown, kruvVn n, coron, coronrwy; talaith;cryglais llyffant neu frâncoronbleth; coryn, copa; coron,Croceous, kru'skus a, saffyraidd, melyn pum swllt, 5*. : vt, coroni ; addurnoCrochet, kro'she n, cromfachCrown, kron pp.—CrowCrocitation, kros.i.ta'shun n, crygleisiad Crucial, krw'shal a, croes, traws, croesawlbran\yi, pardduo[ydio, poeniCrock, krok n, y parddu ar gefn crochanCrockery, krok'ur.i n, llestri priddCruciate, kr'shî.ät vt, arteithio, poen-Crucible, krw'si.bl n, tawddlestr72

:,;:öre ; late, l'íne, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. CULCrucifix, krvv'si.fiks n, llun Crist ar y Cub, kub n, ceneu, cenaw; colwyngroes ; crog, crogwedd [hoeliad Cubation, kii.ba'shun n, gorweddiad,Crucifixion, krvv.si.fik'shun n, croes- gorphwysiad[gorweddolGrucify, krw'si.fi vt, croeshoelio [addfed Cubatory, küT)â.tur.î a, lledorweddolCrude, ki"d a, llymrig, ammrwd : an- Cube, kub n, cub, cyfan-gorff chweCrudeness, krwd'nes, Crudity, kr'dî.tî chyfochrol. Cube-root, tiysawdd ; trysoddiaethn, llymrigrwydd ; anaddfedrwyddCruel, krw'el a, creulawn, ffyrnig, ciaidd, Cubic, ku'bik, Cubical, kii'bi.kal a,didosturi, dideimlad[eindra chwechochrog, trifesurCruelty, krw'el.ti n, ereulondeb, mil- Cubit, kii'bit 11, cufydd, cyfelin (18Cruentous, kru'en.tus. Cruentale, krw'- modfedd)[drochien.tät a, creuled, gwaedlydCuckingstool, kuk'ing.stwl n, ystolCruet, krw'et n, costreligCuckold, kuk'uld n, cyrnicyll, gwanwrCruise, krwz n, gwylfordwyaeth ; cwpan, vt, diwirio, godinebucostrelan: vt, gwylfordwyo, gwibfordwyo,gwibhwyliogodineb[dirmygadwyCuckoldom, kuk'ul.dum n, godinebiad;Cruiser, krw'zur n, gwiblongCuckoldy, kuk'ul.di a, salw, gorwael,Crumb, krum n, mwydionyn; difyn, Cuckoo, kwkw n, cog, cethlydd, cwcw;biiwsionyn; bywyn[malu hurtyn. Cuckoo-pint, pidyn y gog.Crumble, krum'bl v, briwsioni, briwioni, Cuckoo-spittle, poer y gog [lenCrummy, krum'i a, mwydionog, bywynog Cucquean,kk'wîn n, chwidwen, mwyg-Crump, krump a, cam, crwm, crwca Cucullate, ku.kul'at a, cwflaiddCrumpet, krum'pet n, teisen fwyth Cucumber, kii'cum.bur n, y chwerwddwfr,chwerwddyfrlys ; cucumerCrumple, krum'pl v, crychu ; annhreihun, crych, crycniad [lleisio fel crëyr Cucurbit, ku'kur.bit n, math lestrCrunk, krungk, Crunkle, krung'kl vi, iferyllaiddCruor, krw'ur n, gôr, gwyar [pystylwyn Cud, kud n, cil boch; bwyd cilfoch.Crupper, krup'ur n, pedram, bontin, To chew the cud, cnoi'r cil ; myfyrio,Crural, krw'r'al a, coesaidd, esgeuiol hoflgofioCrusade, krw.sad' », rhyfel y groes Cuddle, kud'l v, llechu, yswatio ;cofleidio[Hongdarn arian â chroes arnoCruse, krwz n, cwpan, costrelan Cuddy, kud'i n, lie mangelloedd mewnCruset, krw'zet ?i, tawddlestr gof aur Cudgel, kuj'el n, ffon, cwlbren, llachbren,pastwn : vt, fibnodio, pastynuCrush, krush n, gwasgiad, llethiad;dinystr: v, ysigo, malmio, dyfetha Cudweed, kud'wid n, Uysiau'r gynddaredd;Crust, krust n, crawen ; crafen, cresten,yr adafeddog, llwyd y fforddcramen : v, crawen ; crestenuCue, kii n, awgi-}on; diwedd, cynffbn;Crastacfcous, krus.tii'shus a, crawenaidd; cragenaidd, cragenogCuff, kuf n, torch llawes ; dymod, cern-tymmer; gwthbren, ffon belreCrustiness, krus'ti.nes n, crawenogrwydd;swri, sarigrwydd [sarig Cuirass, kwi'ras n, dwyfroneg, llurigod : v, torchi ; dyrnodio, cernodioCrusty, krus'ti a, crawenog; afrywiog, Ciúrassier, kwi.ra.sfr' n, milwr llurigogCrutch, krutsh «, bagl, ffonfaglCuisse, kwis n, morddwyd-arfogaethCrj-, kr'i n, bloedd, gwaedd, lief, dolef, Culinary, Hi'lî.nur.î a, ceginaiddcri : v, wylo, llefain, gwaeddi, cyhoeddi. Cull, kul vt, cwlio, dewis, pigoTo cry aloud, goralw, llefain yn groch Cullender, kul'en.dur n, hidlCrier, kri'ur n, criwr, cyhoeddwr Culhon, kul'yun n, dyhiryn, adynCrypt, kript n, cafell, cell dywell Cully, kul'i"», dyn a dwyllyd ganCn'ptography, krip.tog'ra.fi n, celysgrifen[iaith Culm', kulm n, math lo man, cwlwmfenyw : vt, siomi, twyllo, hudoCryptology, krip.tol'o.ji n, cehaith, nod- Culminate, kul'mtnat vi, ucheddu, bodCrystal, kris'tal n, crisial, crisiant, mewn entrych[weddusgloew-wydr[tryloew Culpable, kul'pa.bl a, beius, cylus, cam-Crystalline, kris'tal.in a, crisialaidd, Culprit, kul'prit n, drwgweithredwrCrystallization, kris.tal.i.za'shun n, crisialiad[iannuCrystallize, kris.tal'i'z v, crisialu, cris-Cultivate, kul'ti.vat vt, diwyllio, a-maethu, llafurio, gwrteithio ; meithrin,coleddu73

;CUS path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Cultivation, kul.ti.va'shun, Culture, Curl, kurl n, crychgydyn; doleniadkul'tshur n, amaethiad, diwylliant, gwallt : v, crychu, modrwyo, dolenugwellineb; addysgiad; coleddiad Curlew, kur'lii n, j gylfinhir, chwibanoglCulver, kul'vur n, colomen ;ysguthany mynydd [bawddyn, cybyddCulverin, kul'vur.in n, cyflegr mawr Curmudgeon, kur.muj'un n, cerlyn,Culvert, kul'vurt n, crymfa, ceuftbsCumber, kum'bur vt, rhwystro, beicbio,Currant, kur'ant n, rhyf, grawn Corinth.Currant-tree, rhyfwyddengorlwytho[iad; trafferthiad Cun-ency, kur'en.si n, hydreigledd,Cumberance, kum'bur.ans n, afrwydd- rhwydd-rhediad, cylchrediad; arianCumbersome, kum'bur.sum, Cumbrous, neu werth derbyniolkum'brus a, lhvythfawr, rbwystrol; Current, kur'ent n, ffrwd, cerhynt,lied chwith ;gorthrwmboewal: a, derbyniol, cymmeradwy,Cumin, kum'in n, llysiau yr ehedydd presennol. A current of air, awelCumulate, kii'mu.lat vt, crugio, pentyru, Curricle, kur'i.kl n, cerbydan dwj' olwyncarneddu[pentyriadysgrafellwrCurrier, kur'i.ur n, lledn\ r r;Cumulation, kii.mu.la'shun n, casgliad.Cunctation, kungk.tii'shun n, oediad,gohiriadCuneal, kii'ni.al, Cuneated, ku'ni.a.ted,Cuneiform, kii.ni'i.form a, fel colpes,cynaidd, cyniolCunning, kun'ing a, cyfnvys, call, dichellgar,iselgraff; cywrain, medrus:cyfrwysder, dichell ; medrCup, kup n, cwpan ; cib, cibyn : vt, cibwaedu.In bis cups, Cup-shot, meddw.Cup-bearer, heilyn, trulliadCupboard, kub'o'rd n, llogawd, clogell,cwpan-gell, nesterCupel, kii'pel n, coeth-lestr. Cupeldust, Uwch i lanhau adwynauCupid, kii'pid n, duw cariad [^trachwantCupidity, kii.pid'i.ti n, ananchwant,Cupola, kii'po.la n, cromen [aiddCupreous, kii'pri.us a, efyddaidd, copr-Cur, kur n, corgi, costog [adwyCurable, kii'r'a.bl a, meddygadwy, gM ell-Curableness, kii'r'a.bl.nes n, iachaol-Curacy, kii'r'a.si n, perigloriaeth [rwyddCurate, kii'r'at n, periglor, curadCurative, kii'r'a.tiv a, ìachaol, meddygolCurrish, kur'ish a, corgi'aidd, sarigCurry, kur'i vt, trin Iledr; ysgrafellu;cribo;gweoieithio : n, cyfFaith o'r enw.CuiTy-comb, ysgrafell, crafellCurse, kurs n, melltith, rheg; blinder:v (curst), melltithio, rhegu ;gofidioCursitor, kur'si.tur n, swycklwr yn llyscydwybod[ar ffrwst, buanCursory, kilr'sur.i a, esgeulus, byrbwyll,Cursoriness, kur'sur.i.nes n, brys, cyflymedd,diofalwchCurst, kurstpt & pp.—CurseCurt, kurt a, byr, cwta[ogiCurtail, kur.tal' vt, byrhau, gofyru, cwt-Curtain, kur'tiin n, lien, croglen, caeadlen.Curtain-lecture, gwely-wers ganwraigCurtilage, kur'ti.laj n, cadlas, buarthCurvated, kur'va.ted a,cam, crwca, crwmCmTation, kur.va'shun n, crymiad,doleniad, camiad[ystumCurvature, kur'va.tshii'r n, camedd, dol-Curve, kurv v, camu, gwyro : n, cemi,crymder, crymedd, camedd, camderCurvet, kur 'vet n, naid, crychnaid, carlam: vt, carlamu, neidioCurator, kii.ra'tur n, cyfeiriwr ; arolygydd Curvilinear, kur.vi.lin'yur a, crymlinellaiddCurb, kurb vt, ifrwyno, attal, cadw i[crymiadmewn: n, genfa, attaliad; rhwystrCurd, kfu-d n, caul, ceulfranCumty, kûr'vî,tî n, camedd, gwyrni,Cushion, kwsh'un n, gobenydd, clustogCurdle, kur'dl v, ceulo, ceuledu, cawsio Cusp, kusp n, cyrn y lloer ; blaen, pigCurdy, kur'di a, cawsog, ceuledawg Cuspidate, kus'pi.dat vt, blaenllvmu,Cure, kii'r n, iaehâd, gwellâd; perigloriaeth:pigfeinio, blaenfemio[fwydv, iachäu, meddyginiaethu Custard, kus'turd n, ceulfwyd, melus-halltu[iachaol Custodial, kus.to'di.al a, cadwrol, ceidwadolCureless, kii'r'les a, anfeddygiaethol, an-[carcharCurfew, kur'fii n, dyhuddgloch; tanorchuddCustody, kus'to.di n, cadwraeth; dalfa,Custom, kus'tum n, defod, arfer, moes;Curiosity,kü'r.î.os'î.tî«,manylwch ;cyvvreinbeth.masnach, cysmeriaeth; toll, arianCuriosities, cywreinion porth, cyllyd, treth. Custom-house,Curious, kii'r'i.us a, manol, cywrain,[arferedigtolldy, tollfachwilfrydig; celfydd; tlwsCustomable, kus'tum.a.bl a, tolladwy;74

;öre; liite, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. DAMCustomary, kus'tum.ur.i a, defodol, arferol,cyffredin [meriad; masnachwrCustomer, kus.tum'ur n, prynwr, cys-Custumary, kus'tii.mur.i n, llyfr cyfreithiaua defodauCut, kut (pt & pp cut) vt, tori (agDabbler, dablûr n, ymdrybaeddwrofferyn miniog); naddu; archolli; gwanymyrwr, bwnglertrychu; gwahanu: n, toriad, archoll, Dabchick, dab'tshik n, math o adar dwfrhriw; argrafflun, lhm; dyfrglawdd. Da capo, dâ ka'po ad, eto, eilwaithTo cut in pieces, dryllio, tori yn ddarnau.Dace, däs n, brwyniad [hir, a dwy ferTo cut capers, carlamu. To cut Dactyl, dak'til n, mesur o dair sill, unteeth, cael daunedd. Cut-throat, Dad, dad, Daddy, dad'î n, tad, tatallofrudd, bradwr, torgeg. Cut-purse, Daddock, dad'uk n, pren gwyn, prenlleidrpwdr[cyfrwys, dyrusCutaneous, kii.ta'ni.us a, croenaidd Daedal, dî'dal, Daîdalian, dî.dä'lî.an a,Cute, kiit a, call, cyfrwys [hysbys Daffodil, daf'ö.dil n, cenin y gwinwyddCuth, kuth n, gwybodaeth, medr: a, Daft, daft a, gorphwyllog ; meddwCuticle, kii'ti.kl n, croen, uchgroen Dag, dag vt, blaen-gneifio ; dwbio, diwyno.Cuticular, kii.tik'ii.lur a, croenaiddDag-locks, blaen-gneifionCutlass, kut'las n, bidog, cleddyf byr Dagger, dag'ûr n, dagr, cleddyf byr;Cutler, kut'lur n, cyllellwrCutlery, kut'lur.i n, offer awchbidog (f). Double dagger, bér (J)Cutlet, kut'let n, darn tenau o gigCutter, kut'ur ?i, Hong ysgafn ; torwrCuttle-fish, kut'l.fish n, ysdifflog, morgyllell,bron alarchCycle, si"kl n, cylch, cylchwy; cylchwyl Dainty, dän'tî», dantaith, danteithfwyd,Cycloid, si'kloid n, llun cylchol, ffurf ammeuthyn: a, danteithiol, dichlyncylcholDairy, de r'î n, hafod, llaethdy, maerdy.Cyclopaedia, si.klö.pî'dî.â n, cylchgwybodaeth,cylch y celfyddydau, llyfr ynDairy-maid, llaethwraig.hafodwr, hafotwrDairy-man,cynnwys pob math o wybodaeth, corff Daisy, dä'zî n, llygad y dydd, sensiglo wybodaeth, gwyddoniadurCygnet, sig'net n, cyw alarch, alarchenCylinder, sil'in.dûr n, rhol, trol; crwngeueddDale, däl n, dyffryn, glyn, ystrad, dôl,[crwn-geuol Dalliance, dal'yans n, maldod, masweddcudeb; oediad[talpCylindrical, si.lin'dn.kal a, rholaiddCymar, sî.mâr' n, ysgwyddwisgCymbal, sim'bal n, symbalCymbiform, sim'bî.fôrm a, cychaiddDallop, dal'up n, twff, cnwff, crynswth,Dally, dal'î vi, maldodi ;gohirioDam, dam n, mam; arglawdd, cronfa : vt,Cynegeticks, s'i.ni.jet'iks np, helyddiaeth argau, croni, llynioy gelfyddyd o ddysgu cn i hela Damage, dam'aj n, niwed, colled; addahad,Cynic, sin'ik n, dilynwr Diogenesiawn : v, colledu, gwaethu, ar-chwyrnwr[sarig gyweddu, gwaethygu. Damag^e-feasant,Cynic, sin'ik, Cynical, sin'i.kal a, c'iaidd,niweidio anifail [adwyCynorexy, sin'o.rek.si n, y rhaibglwyf Damageable, dam'äj. â.bl a, gwaethyg-Cynosure, s'i'nö.shü'r n, seren y gogledd, Damascene, dam'â.sîn a, Damascaidd:yr artli leiaf, seren y morwyrn.—Damson[a, blodeuweddCypress, s'i'pres n, cypreswydden, ffyllwydden; arwydd galar. Field cypress,troed y gath bah [ Gwener, putainCyprian, sip'rî.an n, gwasanaethyddesCyprus, sY'prus n, ysnoden Fair, brwynenCyriologic,si.rî.ö.loj'ika,bras-lythyrenolCyst, sist n, coden, crawn-godenCzar, zar n, ymherawdwr RhwssiaCzarina, za.ri'na n, ymherodres RhwssiaD.Dab, dab n, lleden y llaid, llythi'en;cnith : celfyddwr ; vt, ysgafn daroDabble, dabl v, sicio ; tryboli;ymyraethDahlia, dä'lî.â n, blodeuyn ysblenyddDaggle, dag'l v, diblo, budro, diwynoDaily, dä'lî a, beunyddiol, dyddiol : ad,beunydd, o ddydd i ddydd [dichlyneddDaintiness, dän'tî.nes n, moethusder;Daker, da'kur n, deg o rifedi. Dakerhen,creciar[doldirDamask, dam'ask n, lliain blodeuwedd :Damaskeen, dam'as.kin vt, brithosodhaiam ag aur neu arianDamaskin, dam'as.kin n, cleddyf llydanDame, däm n, meistres ; benywDamn, dam v, dyfarnu; melltithio, rheguDamnable, dam'nâ.bl a, barnadwy ;ysgeler,echryslawn, melltigol [aethDamnation, dam.nä'shun n, barnedig-75

;;DEA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=took;Damnatory, dam'ná.tur.í a, collfarnol Dastard, das'tûrd a, anwr, cachgi, bawddjTi,cilgi, llyfrwasDamnify, dam'nî.f 1 vt, colledu, niweidioDamp, damp a, llaith, tarthlyd. gwlyb: Dastardly, das'tûrd.lî a, anwraidd. llwfrn. lleithder, gwlybnaws ; tarth, mygdarth;gwan-galondid : vt, lleithio, Date, dät n. dyddiad; math o ffrwythData, dä'tâ np.—Datum.lledwlyehu ; llyfrhau, digaloniper: vt, dyddio, dyddnodi [ddyddioDampish, dam'pish, Dampy, dam'pî a, Dateless, dät'les a, annyddiedig, heb eilledlaith; pruddDative, da'tiv a, rhoddedigolDamsel, dam'zel n, geneth, herlodes, Datum, dä'tum (j) data) n, gwirioneddllances, bun, morwyn, merchaddefedig ; sylfaen ymadroddDamson, dam'zn n, eirynen ddu Daub, dôb vt, dwbio; priddo, cleio;Dance, dans n, dawns, taplas ; v, taplasa, iro; truthiocrychneidio, llemain. llamsachu. Dancing-master,dawnsddysgwrin-law, merch yng nghyfi"aith, dawes,Daughter, dô'tûr n, merch. Daughter-Dandelion, dan.dU'i'.un n, dant y Hew gwaudd. Step-daughter, llysferchDandiprat, dan'dî.prat n, corynDaunt, dânt vt, digaloni, brawychu,Dandle, dan'dl vt, dorlota, mwynfoddio llwfi-hau; synu, peri ofnDandriff, dand'riff, Dandruff, dand'ruff Dauntless, dânt'les a, calonog, hyf, diddychrvn,difraw, eofnn, marwdon, mardon, can [DaniaidDanegelt, dän'gelt n, treth a delid i'r Dauphin, dô'fin n. edlin coron FfraincDanger, dän'jûr n, perygl, pyd, enbydrwydd[ogel Daw, do n. coiwan, cawci, palores [phinDauphiness, dô'fî.nes n, gwraig y Dau-Dangerless, dän'jûr.les a, diberygl, di- Dawdle, dô'dl vi, llercian, oferaDangerous, dän'jûr.us a, peryglus, enbydus[bydrwydd, perygl Dawn, dôn n, gwawr, dychlais, gwawr-Dawk, dok n, toriad: v, tori, asglodiDangerousness, dänjûr.us.nes n, en- ddydd, cyfddydd, glasddydd, glasiadDangle, dang'gl v, rhydd-grogi, hongian dydd : vi, gwawrio, dyddio, goleuollusgo ar ol, ymganlyn, dilynDay, dä n, diwrnod, dydd. dwthwn;Dank, dangk a, gwlyb, llaithgoleu, goleuni. This day, heddyw.Dankish, dang'kish a, go wlyb, lledlaith Every day, beunydd. Nest day,Dapper, dap'ûr a, bach a bywiog, cryno tranoeth. The day before yesterday,Dapperling, dap'ûr.ling n, dynyn, coryn echdoe. The day after to-morrow,Dapple, dap'l a, amryliw, mknog, brithliw.Dapple-gray,"brithlas, brithlwyd break, toriad" dydd, gwawr. Day-trenydd. Day-book, dyddlyfr. Day-Dare, de'r (durst) r, beiddio, anturio labourer, dyddweithiwr. Day-light,Daring, dé'r'ing a, hyf, eon, rhyfygus, goleu'r dydd, dydd wawl. Day's-man,anturiol : n, eondra, hyfderdyddiwr," cylafareddwr, cyfi yngwr.-Dark, dark a, tywyll, gwyll, caddugol; Day-spring, gwawr. Day-star, yserenaneglur, anamlwg[caddugo ddydd; Gwener. Day-time, amserDarken, dar'kn v, tywyllu, duo, nosi, goleu'r dydd, y dydd. Day-work,Darkish, dar'kish a, go dywyll, llw} r d- gwaith wrth y dydd, dyddwaith [dalludywyll. anoleu[magddu Dazzle, daz'l v, gorddysgleirio, serenu,Darkness, dark'nes j^tj^'llwch, caddug Dazzling, daz'ling a, llachar, gorddys-Darksome, dark'sum a, tywyll, dilewyrch De-px, i lawr; oddiwrth, at- [glaerDarling, dár'ling a, anwyl, hoff, gorhoff, Deacon, di'kn n, diacon, dyweinyddcu : n, anwylyd ; anwylddyn ; anwyles Deaconess, di'kn.es n, d'iacones, dyweinyddes[ship n, di'aconiaethDarn, darn vt, darn-wnio, cyweirioDarnel, dâr'nel n, drewg, efre, eh*au Deaconry, ki'kn.ri, Deaconsbip, di'kn-Darrain, da.rän' vt, byddino i fmydr; Dead, ded a, marw; dif>*wyd; diflas;Darrein, dar'än a, diweddaf [beiddio gwyw, g^wedig; trwm. Dead ofDart, dârt n, picell, pilwrn, gafifach, night, canol nos[gwanhausaeth: v, picio, ymsaethu; picellu. Deaden, ded'n vt, marweiddio, lladd,Dart-fish, brwyniadDeadly, ded'lî a, marwol, angeuol, dinystriolDash, dash ra.esgy d, tarawiad ; cymmysgllinell (— ): v, taro, chwyrndaro Deadness, ded'nes n, marweidd-dramalurio; cymmysgu; arwlychu, yswilio;synu; dilëuDeaf-mute, un mud a byddarDeaf, def a, byddar; trymglyw; diglyw.76

;:Ore; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. DECDeafen, def'n vt, byddaru, syfrdanuDeafnes, def'nes n, byddardra, bydderiDeal, dîl n, rhan, eyfran : v (pt & ppdealt), cyfranu; masnachu, delio;Debtor, det'ur n, dyledwrDeca-, Dec- px, degDecade, dek'ad n, deg ; degaid ; degnosDecadence, di.kii'dens n, adfeiliadymdrin, trim A great deal, llawer, Decadist, dek'a.dist n, hanesydd dengmlwyddolamledd, helaethder". Deahngs, ymarferiad[ochrogDecagon, dek'a.gun n, darlun dengdealing,; masnaeh ; triniaeth. Double-dauwynebedd. Deal-tree, Decalogue, dek'a.log n, y deg gorchymmyn,ffawwydden, pinwyddeny dengair deddf [mudo, íîoiDealbation, dî.al.bä'shun n, gwynhud, Decamp, di.kamp' vi, dadwersyllucànad[rhanwr Decampment, di.kamp'ment n, dadwersyllia

'JDED path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, cfirve, cut, t=too, tk=took;Decimal, des'î.mal a, degawl, degymawl. Decorous, di.ko'rus n, gweddus, gweddaidd,Decimals, degiadau ; degiadaeth. Duodecimals,dauarddegiadaethprydferth, hawddgarDecorticate, dî.kôr'tî.kät vt, dirisgloDecimate, des'î.mät vt, degymu, degu Pecortication, dî.kôr.tî.kä'shun n, dirisgliadDecimation, des.î.mä'shun n, degymiad,[harddwehdegiad[dynodi Decorum, di.ko'rum n, gweddeidd-dra,Decipher, dî.s'i'fûr vt, deongli, egluro, Decoy,barniad;di.koi' vt, hudo, denu, Uithio;hud, Decoy-duck,Decision, di.sizh'un n, barn,penderfyniad, diofrydDecisive, di.si'siv a, terfynol, dybenolhudhwyadtwyllo: n, deniad; hudlyn.Decrease, di.kris' v, lleihau, treio,Decisiveness, di.si'siv.nes n, terfynolrwydd,cilio: n, lleihâd, treiad; cil y lloerpenderfynolrwyddDecree, di.kri' v, deddfu; lluniaethu,Deck, dek n, bwrdd Hong: vt, taclu, arfaethu, gosod gorchymmyn : n, gorchymmyn,trwsio, addurno ymbincio [feiodeddf ; arfaeth f iad ;traul;Declaim, di.klam' v, ymadroddi ; dwys- Decrement, dek'ri.ment n, lleüiâd, treul-Declamation, dek.la.ma'shun n areithfloedd,Decrepit, di.krep'it a, methediir, cleir-)areithiadiach. egwan, llesg [darddiad,crinelliadDeclamatory, di.klam'a.tur.i a, crochsiaradolDecrepitation, di.krep.i.ta'shun n, clin-[gwiriadwy Decrepitude, di.krepi.tiid n, methiant,[treiolDeclarable, di.kler'a.bl a, traethadwy. llesgeddlleihaol, Declaration, dek.la.ra'shun n, adroddiad,ardystiad[mynegol Decretal, dî.lcrî'tal n, gosodiad ; deddflDeclarative, di.klar'a.tiv a, hysbysol, lyfr y Pab: a, gorchymmynol, gosodedigol[terfynol Declaratory, dî.klar'â.tur.î a, dadganolcadarnhaol, adi-oddolDecretory, dek'rî.tur.î a, barnedigol;Declare, di.kle'r' vt, mynegu, dadgan, Decrial, di.kr'i'al n, difenwad, goganiadadrodd, cyhoeddi; dangos, ardystio, Decry, di.kri' vt, goganu, beio; difriogwirio; cyffesuDecumbence, di.kum'bens n, gorweddiadDeclension, di.klen'shun n, gogwyddiadadfeiliad, dirywiad ; treigliadDecumbent, dukum'bent a, gorweddol;isel[orweddiadDeclinable, di.kl'i'na.bl a, hydreigl; Decumbiture, di.kum'bi.tshii'r n, clafgocheladwy[iad; graddbellder Decuple, dek'ii.pl a, degplygDeclination, dek.li.nii shun n, gogwydd- Decurion, dî.kü r'i.un n, dengwriadDechnator, dek'li.na.tur n, offeryn at Decursion, di.kur'shun n, dylitiant, rhediadwneyd deial[byrhâdDecurtation, di.kur.ta'shun n, cwtogiadjDecline, di.klin' «, darfodedigaeth, ysgyfeinwst,adfeiliad : v, nychu, gwanhau;Decussate, di.kus'at vt, croesi, cynghroesigochelyd, gwrthod; gogwyddo; Decussation, di.ku.sii'shun n, cy-treiglo gair[wedd, llethr nirhrocsiad[sarhauDeclivity di.kliv'i.ti ft, goriwaered, llech- Dedecorate,di\dek'ö.rät?;í,gwaradwyddo,,Declivous, di.kl'i'vus a, Uethrog, serthDecoct, di.kokt' vt, berweddo, trwvtho.treulio[treuliadwyDedecoros,wyddUBDcdentition,di.dek'o.rus " a,di.den.tisli'ungwarad-[danneddn, colliadDecoctible, di.kok'ti.bl a, berwadwy, Dedicate, ded'i.kat vt, cyssegru, cyfflwyno,Decoction, di.kok'shun f», priodolibenvad, dy[cj'flwjTiiadi'erwad, mcddyglynded.i.ka'slmn n, cýssegriadjin,Decocture, di.kuk'tshur n, trwyth, isgell Dedicatory, ded'i.kii.tur.i «, anrhegol,Epistle dedicatory, ll\-thyrdi.kol'at vt, Decollate, torfynyglu, tori cyflwynol.pen[dibeniad cyflwyn[roadDedition, di.dish'un n, ymroddiad, ym-Decollation, dck.o.lii'sbun n, pendoriad,Decompose, dt.kum.poV, Decompound, Deduce, di.düs' vt, casgludî.lcum.pûnd' v, adgymmysgu, dad- Dedncement, di.diis'inent n, casgliadRDBOddi[sawdd Deducible, dî.dü'sî.bl a. casgladwyDecomposite, diJkum.pos'it a, adgyfim- Deduct, di.dukt' vt, tvuu allan, erthynuDeoorate, dek'o.rat n. addurno. gwychu. Deduction, di.duk'snun », casghadjharddn, trwsio[trweiad erthyniad, tyniad allan [erthynolDecoration, dek.o.rii'shun n, addurniad Deductive, di.duk'tiv a, casgliadol,78

;;ore ; läte, line, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. DEGDeed, did n, gweitbred, gorchestwaitb; Defendant, di.fen'dant n, diffynwr, diffynblaidgwaith, gorchwyl, flaith; ammodysgrif[ achubadwy[segur Defensible, diffynadwy,dî.fen'sî.bl a,Deedless, didles a, diweithred ; swrth, Defensive, di.fen'siv a, amddiffynolDeem, dim vt, tybied, meddwl, meddyho, Defer, di.fm-' v, oedi, gohirio"; cyfeiriobarnu, cyfrif, ystyriedat, ymröi[ostyngiadDeemster, dim'stur n, barnwr ym Manw Deference, def'ur.ens n, parch, bri; ym-Deep, dip a, dwfn, dofh, gorddwfn: n, Deferent, def'ur.ent n, dygiedydd, dygwr,cludydd[her, awsdyfnder, eigion, anoddyfn, affwys.Deep-mouthed, erochleisiol. Deepmusing,Defiance, di.fi'ans n, beiddiad, heriad,prudd, trist, meddylgar. Deficiency, dî.fish'en.sî n, difiyg, byrdra,Deep sleep, trymgwsg. Deep sorrow, eisieu, yn eisieutristwch mawr, gofid blinDeficient, di.fish'ent a, diffygiol, byr,Deepen, di'pn v, dyfnhau, trymhau anorphen[rwyddDeepness, dip'nes n, dyfnder, dyfhedd Deficit, defi.sit n, diffyg, ammherffeith-Deer, di'r (pdeer) n, danas,ewig, hydd; Defile, di.fi'l' n, culffordd, llwybr, coeglwybrcarw, eilion[harddu; dilëu: vt, halogi, diwyno, diforwynoDeface, dî.fäs' vt, hacru, gwrthuno, an- Defilement, di.fiVment n, halogedi^aeth,Defacement, d'i.fiis'ment n, afluniad, anferthiad;[byrdrallygriadDefinable,[deifiniadwydarluniadwy,dilead dî.fî'nâ.bl a,Define, di.fm' penodi, deffinio; amlygu,Defailance, dî.fä'lans n, meth, diffyg,Defalcate, di.fal'kat vt, blaendori ; cwtogiDefalcation, di.fal.ka'shun n, brigdoriaddarluniovt,Definite, def'i.nit[sicrpendant,a, penodol,[cabl, gogan Definiteness, def'i.nit.nes n, penodoldeb,collgyfrifDefamation, def.â.mä'shun n, difenwad, sicrwydd[beniadDefamatory, di.fam'tur.i a, athrodus, Definition, def.i.nish'un n, defimiad, dosenllibus,aneiriol[cablu Definitive, di.fin'i.tiv a, penodol, terfynol,Defame, dî.fäm' vt, absenu, athrodi,pendant; eglurDefatigate, dî.fat'î.gät vt, blinoDeflagrable, deflâ.grâ.bl a, llosgadwyDefatigation, dî.fat.î.gä'shun n, Uuddediad,Deflagrate, deflâ.grät vt, tanioblinder[daliad Deflagration, def.lâ.grä'shun n, llosgiadDeflect, di.flekt' v, gwyrgamu, camlwybro,Default, dî.fôlt' n, diffyg, gwall; pall-Defeasance, di.fi'zans n, dirymiad; dadymrwymiadtroi heibio[wyradDeflection, di.flek'shun ra,gwyrad, traws-Defeasible, di.fi'zi.bl a, diddymadwy Defloration, dî.flö.rä'shun n, treisiad,Defeat, di.fit' n, gorchfygiad; maeddiaddiforwyniad; dewisiad [diflodeuo; curfa : vt, gorchfygu, gorthrechu, Deflour, dî.flû'r' vt, treisio, llathruddo,dymchwelyd; dirymuDefluous, deflii.us a, Uifiannaidd, syrthiannaiddDefeature, dî.fî'tshûr n, gwedd-newidiad[syrthiad gwalltDefecate, def'i.kat vt, diwaddodi, puro, Defluvium, di.flii'vi.um n, cwympiad,teru[iad, puredigaeth Defluxion, di.fluk'shun n, lhfiad, Uifiant,Defecation, def.i.kii'shun n, diwaddod- dyferwst[aflanhâdDefect, di.fekt' n, byrdra, diftyg. coll, Defcedation, def.î.dä'shun n, halogiad,gwall, meth[mherfíaith Deforcement, dî.f ô'rs'ment n, traisattal-Defectible, di.fekt'i.bl a, diffygiol, am-Defection, di.fek'shun n, g^TthgihadDefective, di.fek'tiv a, gwallus, beius,anafus, cloff, byr [gwallusrwyddDefraud, dî.frôd' vt, twyllo, camgolleduDefectiveness, di.fek'tiv .nes n, byrdra,siomi, hocedu[gostDefence, di.fens' n, amddifiyn, diffyn,amnawdd, cysgod. City of defence,dinas gadarn. Self-defence, ymddiifyniad[amddiffynDefenceless, di.fens'les a, dinodded, di-Defend, dî.fend' vt, amddifiyn, diffyn,diogelu, noddi, difreidio. To defendone's self, ymddiffynaeth[hagruDeform, dî.fôrm' vt, anffurfio, gwrthuno,Deformity, dî.fôr'mî.tî n, anferthwch,gwrthuni, afluneiddrwyddDefray, dî.frä' vt, talu, dwyn traul neuDeft, deft a, prydferth, hardd, deheuDefunct, di.fungkt' a,marw [marwolaethDefnnction, di.fungk'shun n, tranc,Defy, di.fi" vt, beiddio, herio; dirmyguDegeneracy, dî.jen'ur.ä.sî n, dirywiad;llygredigaeth79

;;DEL path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Deltoid, del'tôîd a, tebyg i ddelta.Degenerate, dî.jen'ur.ät vt, dirywio, afrywiogiDelf, delf n, cleddiwig, cloddfa; llestri: a, dirywiol, llygredig, afryw pridd[prawf, cynnygDegenerateness, dî.jen'ur.üt.nes re, dirywiaeth,Delibation, dî.lî.bä'shun n, chwaethiadllygriad [diffaith, gwael Deliberate, dî.lib'ur.ät v, arystyried,Degenerous, dî.jen'ur.us a, dirywiog, pwyso, petruso: a, pwyllog; dwysryfyrgarDeglutinate, dî.glü'tî.nät vi, diludioDeglutition, deg.lii.tish'un llynciad, Deliberateness, dî.lib'ur.ät.nes[ogrwyddn, pwyll-re,llwnc[iad, diraddiad Deliberation, dî.lib.u.rä'shun n, ystyriaeth,Degradation, deg.râ.dä'shun re,dysbwjll[pwyllusdifrein-Degrade, dî.gräd' vt, diraddu, diurddo, Deliberative, di.lib'ur.a.tiv a, ystyriol,Delicacy, del'i.ka.si n, manylwch, c)-nnilwch;difreinio, iseluDegree, dî.grî' re, gradd, urdd; mesur,moesgarwcli; meindra; am-By degrees, yn raddol, yn arafmeuthyn. Delicacies, danteithionDegustation, dî.gus.tä'shun re, blasiad, Delicate, del'i.kat a, moethus, cynnilarchwaethiad[galoni Delicateness, del'i.kat.nes n, manylder;Dehort, dî.hôrt' vt, gwrthgynghori, di- tynerwch[moethus; perDehortation, dî.hôr.tä'shun re, gwrthgynghorDelicious, dî.lish'us a, danteithiol,[hoeliad Deliciousness, di.bsh'us.nes n, pereidd-Deicide, dí'î.sid re, duwladdiad, y croes- dra^ [i fynyDeifìcation, dî.î.fî.kä'shnn re, dwyfoliad Deligation, del.î.gä'shun n, rhwymiadDeity, dî'î.fî vt, duwioli, dwyfoli, gwneyd Delight, dî.l'it' n, hyfrydvrch, dywenydd;yn dduw[wiw gan boddhâd : ví,difyru ;ymlioffi;ymserchuDeign, dän v, teilyngu, caniatäu, bod yn Delightful, dUi't'i'ul a, dyddan, hyfrydlawnDeintegrate, dî.in'tî.grät vt, lleihauDeism, di'izm re, duwiaeth ; anghristiaeth Delightfulness,[loneddhyriyd-dî.lît'ful.nes n,Deist, dî'ist re, anrTyddiwr, duwgredyddDeistical, rhydd-dybiol,Delineate, dî.lin'î.ät vt, arlunio, UunioDelineation, dî.lin.î.ä'shun n, llun, ffurf,dî.is'tî.cal a,anffyddiolbrasluniad[beiusrwyddDeity, dî'î.tî re, duwdod, duwdeb; Duw Delinquency, di.hng'kwen.si n, bai;Dehnquent, di.Ung'kwent n, troseddwr,Deject, di.jekt' vt, digaloni, llwfrhau,tristiiu [galondid, ymollyngiad camweddwr[dadlaithDeliquate, del'i.kwat v, toddi; ymdoddi;Dejection, di.jekshun n, trymfryd, di-Dejecture, di.jek'tshur n, ysgartb, torn Dehquation, dela.kwii'shun n, toddiad,Dejeration, dej.u.rä'slnm n, dwysdyniad ymdoddiad [dylliad, llesmeiriadDelactation, di.lak.ta'shun n, dilaethiad, Deliquium, di.lik'wi.um n, poethddysdiddyfniadDelirious, dî.hr'î.us n, pensyfrdan gorphwyllusDelapse, di.laps' vi, llithro i lawr;[gwallgof, collbwyllDelate, dî.lät vt, dwyn, dygyd, cludo; Delirium, dî.lir'î.um n, penysgafnder,cyhuddo[cyhuddiad Deliver, di.liv'ur vt, traddodi; gwaredu,rhyddhau. To dehver one's self, ymwaredu,Delation, dî.lä'shun n, trosglwyddiad,Delay, dî.lii' n, oed, aros, attreg, godrig,dianc. To deliver a speech,gonir : v, addoedi, gohirio ; arosDele, dí'lî vt (gorcbymmynol), dileaDelectable, dUek'ta.bl a, hyfrydlawn,traethu ymadrodd, areithio.delivered, esgorDeliverance,To b»di.liv'ur.ans n, achubiaeth,dymunol, mawsgollyngdod, ymwared, rhyddhâd ; vmadroddiadDelectableness, di.lek'ta.bl.nes n, hyfrydwch,[esgorfa; traddodiadtirionwch [dywenydd Delivery, dî.liv'ur.î n, rhyddhâd; tymp,!Dell, del n, glvn, pant, dyffiyn, cwmDelectation, di.lek.ta'shun n, ffawg,Delegacy, del'î.gä.sî n, dirpnvyaethD Groeg (^); tir yngDelta, del'ta re,Delegate, del'î.gät vt, anfon yn genad nghanol aberrhoi mewn swydd: n, cenad, dirprwy,rhaglaw[swyddogaeth Deltoid muscle, uu o gyhyrau yrDelegation, del.î.gä'shun n, dirprwyad,Delete, dî.lit' vt, dili u:Deleterious, dî.lî.tî'r'í.us a, gwenwynig,niweidiol, dinystriol, marwolDeletion, dí.lî'shuun, dilead, dinystriadj'sgw^^dd[hudadwyDeludable, dî.lü'dâ.bl a, twylladwy,Delude, dî.lüd' vt, twyllo, hudo, llitluoDeluge, del'iij n, dvlif, diluw, gorlif. Uifeinant; vt, iyliro, Éfeirio, gorlifo80

:draeth! arddangosiad,v:;ore ; late, l'íne, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, this ;=dzh. DEPDemure, dî.mü'r' a, yswil, rhithyswil,Delusion, dUii'zhun n, twyll, siom_hudohaeth[a, twyllodrus mursenaidd[gwepddifrii'wchDemureness, dî.mü'r'nes n, yswilder,Delusive, dUii'siv, Delusory, dî.lü'sur.îDemurrage, dî.mur'äj n, dogn am attalDelve, delv n, íFos, clawdd, twll. pwll,pydew: v, cloddio, palu, agor, chwilio llongau[cynghawsDemagogue, dem'â.gog n, blaenor ymbleidiaeth,Demurrer, dî.mur'ûr n, attaliad mewncorn y gynhenDemy, dî.mì" n, papyr 22J modfedd oDemand, dî.mand n, goiyniad, holiad. hyd, a 18 modfedd o ledarch, galwad : vt, gofyn, holi, ceisio Den, den n, ogof, ffau, gwâl, llochesDemandant, dî.man'dant n, gofynydd, Denary, den'ur.î a, deg ;yn cynnwys deghawlblaid, hawlwrDemean, dî.mîn' vt, ymddwyn, ymarweddu;Denegation,nacâd, nadden.î.gä'shun n, gwadiad,[hywaddibrisio [ymddygiad Deniable, dî.n'í'â.bl a, gwadadwy,Demeanour, dî.mî'nûr n, ymarweddiad, Denial, dî.n'i'al n, gwad, gwadiad ; negyddiad,Dementate, di.men'tät a, gwallgofus,nacâd, nagynfyd[bwyll, marwerydd Denigrate, den'î.grät vt, duo, ardduoDementation, dî.men.tä'shun n, coil- Denizen, den'i.zn n, dinesydd, bwrdaisDemerit, dî.mer'it n, anhaeddiant, drygeddvt, breinio, rhyddfreinio [enwi, galw[suddiant Denominate, dî.nom'î.nät vt, enwi, cyfvt,Demersion, dî.mûr'shun n, suddiad, Denomination, dî.nom.î.nä'shun n, enw,Demesne, dî.mîn' n, treftadaeth, tiriogaeth;enwad, cyfenwad[yddmaerdrefDenominator, dî.nom'î.nä.tûr n, enwedenwad,Demi- px, hanner [hanner duw Denotation, dî.nö.tä'shun n, penodiad,Demigod, dem'î.god n, lled-dduw, dynodiad[hynodiDemigrate, dem'î.grät vi, mudoDenote, dî.nöt' vt, arwyddo, darnodi,Demilance, dem'Uaas n, bér, rhaidd Denounce, dî.nûns' vt, argyhuddo,Demise, di.m'iz' n, marwolaeth, ymadawiad:arddadgan[ythiadv, cymmynu, rhoi mewn Denouncement, dî.nûns'ment n, byg-ewyllys[gorgiychyn Dense, dens a, tew, dwysedig; durfingDemisemiquaver, dem.î.sem.î.kwä'vûr n, Density, den'sî.tî ti, tewychder, cynnwys-Demission, dî.rnish'un n, iseliad, diradd-Demit, dî.mit' v, darostwng, iselu [iadDemocracy, di.mok'ra.si n, gweriniaethDemocrat, dem'ö.krat, Democratist, dimok'ra.tistn, gweriniaethwr [aiddDemocratic, dem.o.krat'ik a, gwerin-edd; durfingdraDent, dent n, bwlch, tolc,vt, gylfu, bylchu, rhigolirhigol, rhint:Dental, den'tal a, deintiol, danneddol.Dentals, deintohonDenticulated, den.tik'ii.la.ted a, deint-Demolish, dî.mol'ish vt, dymchwelyd, iog[neddiad, deintiaddistrywio[dadymchweliad Denticulation, den.tik.ii.la'shun n, dandemolition,dem.ö.lish'un n, dinystriad, Dentifrice, den'tî.fris n, deintlwchîemon, dî'mun n, cythraul, ysbryd Dentist, den'tist n, deintydddrwg, ellyll[thraul ynddo Dentition, den.tish'un n, deintiad [iadDemoniac, dî.mö'nî.ah n, un â chy- Denudation, den.ü.dä'shun n, dynoeth-)emoniacal, dem.o.n'i'a.kal a, cythreulig Denude, dî.nûd' vt, noetlii, dihatru)emonology, dem.on.ol'ö.jî n, cythreul- Denunciate, dî.nun'shî.ät vt, argyhuddo,[profi arddadgan[ddadganiadDemonstrate, dî.mon'strät vt, arddangos, Denunciation, dî.nun.sî.ä'sliun n, ar-Demonstration, dem.on.strä'shun n Deny, dî.n'í' vt, gwadu, dad-ddywedydcglurhád, prawf gommedd, palluDeodand, dî'ö.dand n, duwinrodd, dirwy,demonstrative, di.mon'stra.tiv a, arddangosiadol,egluroldiofrydbeth [rhwyddhau fforddDemoi'aiization, di.mor.al.i.za'shun n, Deoppilate, dî.op'î.lät vt, digaregu,anfoesoliad[Ujg Deosculate, di.os'kii.lat vt, cusanuDepaint, dî.pänt' vt, arlunio, darnodidemoralize, di.mor'al.iz vt, anfoesoli;temulcent, dî.mul'sent a, esmwythaol, Depart, dî.pârt' vi, ymadael, cefnu armeddalhaol, llinarolymwahanu: n, ymadawiadpemur, dì.mûr' n, petrusder, attreg ; oedol:Department, dî.pârt'ment n, lie, dybarth,v, petruso; gwrthddadlu; oedi dosbarth, swydd681

:;i;DES path, fat, êre, met, mâ-rìne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=rtoo, tvYk=took;Departure, dî.pâr'tshûr n, ymadawiadDepasture, dî.pas'tshûr vi, pori, porfiiuDepauperate, dî.pô'pur.ät vt, tlodi, llymnan;andwyoDepectible, di.pek'ti.bl a, glndiog. gwydn.toeslyd[hoeddladradDepeculation, di.pek.ii.lii'shun n, cy- anrbeitbiad[dadguddioDepend, dî.pend' vi, ymddibynu; hyderu,Deprehend, dep.ri.hend' vt, dadenhuddo,gorphwys[dibynol Deprehension. dep.ri.hen'shun n, dad-Dependant, di.p"en'dant a, ymddibynol. guddiad[iseluDependence, dî.pen'dens n. dibyniad. Depress, dî.pres' vt, arlethu, gostwng,ymorphwysiad, goglud, hyder, ymddiried;Depression, di.presh un n, pwysiant;atteggoriseliad; iselderDependent, dî.pen'dent n, ymddibynydd Depressor, dî.pres'ûr n, gorthrymwr;Deperdition, dî.pûr.dlsh'un *, coll, cyfrgolledigaelhun o gyhyrau y üygadDeprivation, dep.ri.vii'shnn[diraddiaddifuddiant,n,Dephlegm, dì.flem', Dephlegmate, dineg'mätvt, dilysnafedduDeplore, dì.piô'r' vt, tosturio, golidio,üeplumation, dcp.lü.mä'shun n, dibluadDeplume, di.pliim' vt, dibluo; pluoDeponent, dî.pö'nent n, tyst ar lw, ardyst,tyngedydd[difrodiDepopulate, dì.pop'ü.lät vt, diboblogi;Depopulation, dî.pop.ü.lä'shun n, difrodiad,anghyfanneddiadDeport, dî.pö'rt' r^ymddwvn, bncheddun, ymddygiad [iaeth, deoliadDeportation, dî.pö'r.tä'shun n, alltud-Deportmcnt, dî.pö'rt'ment n, ymddygiadDepose, dî.pöY vt, tystio ar lw, tynguDeprecation, dep.ri.ka'shun a, archan,gwrthymbiliad, gwrtherfyniadDepreciate, di.prî'shi.ät vt, difri'o, iselu,byebann[glyfioDepredate, dep'rî.dät vt, preiddîo, ys-Depredation, dep.rî.dä'shun n. difrodiad,Deprive, di.pr'iv' vt, difeddu; diradduDepth, depth a, dyfnder, dyfneddDepict, di.pikt' vt, darlunio, darliwio Depucelate, dî.pü'sì.lät vt, diforwynoDepulsion, di.pul'shun n, ymlidiadDepilation, dep.î.lä'shun n, diwalltiad,moeliadDepilatory, dî.pil'â.tur.î a, moelnawsolymaith, gyriad ymaithDepurate, dep'ü.rät a, pur, glân: vt,puro, coethi[coethiadDepilous, dep'i.lus a, moel, diflew, diwallt[lenwad Depuration, dep.ii.rii'shun n, pmiad.Depletion, dî.plí'shun n, gwaghikl, dad- Deputation, dep.ü.tii'shun n, eenadwriaeth;Deplorable, d'í.plö'r'á.bl a, gaìarus. tristdirprwywyr; penodi dirprwyDeplorableness, dî.plö'r'â.bí.nes n, traeni. Depute, dî.püt' vt, anion dirprwy: rhoigresynder, gresyndod[galaru swydd i un [cenadwrDeputy, dep'ü.tî n. dirprwywr, rbaglaw,Deracinate, dî.ras'î.nät vt, diwreiddioDeraign, dî.rän' vt, prof] ; cyfiawnhauDerange, dî.ränj' vt, annbrefnu, anhwylio.Deranged, maes o'i bwyllDerangement, di.ränj 'im-nt n. annhrefh;annbrefiiiad : gwallgofnvyddDereliction, der.i.lik'shun n, gadawiad,ymwrthodiad ; esgeulusiadDeride, di.r'id' vt, gwatwar, gwawdioDerision, di.rizh'un n, gwatwar, gwawdDerisive, di.r'i'siv a, gwatwarusiDerivable, dîjfvâ.bl a, tarddadwy, deilliadwydiswyddo, diraddioDeposit, di.poz'it Derivation,[cyrchiad, deilliadder.i.vli'shun n, tarddiad,n, adneu, gwystl,cÿngwystl ; gwaelodion : vt, dodii lawr Derivative, di.riv'a.tiv a, tarddedig,gwystlo; tystiodeilliol, nanedig: n. tarddairi.r'iv' v, cyrclni; olrheinio;Depositary, di.poz'i.tur.i n, gwystlddaliwr,Haw gadwtarddu, hanu. deillio [ol, diweddafDeposition, dep.O.zish'un n, tystiad ar Dernier, dàr'ni.ûr (der'nî.ê) a, olafuniginygu.bychanu;hv; difreiniad [sorfe, yatordy Derogat'Depository, di.poz'i.tur.i n, cronfa, try- toko: a, gwaethygiedig, niweidiedigDepot, de.pö' n, cronfa, ystoi _Derogati tun », lleihaa[gwaetbygiad, diwyniadsorfaDepravation, dcp.ra.vii'slmn n. Uygriad, Derogatory, dî.rog'â.tur.î a, antnol.Depra 1gru, halogih TyrcaiddDepravigiom Descant, des'kant »/traethia"dton • [byncio, traeth»e. dep'ii.kiit rt, gwrthymbil,gwrthcrfyn. gweddi'o rhagt, di.skant' vi, ardraethu, ar-82

:;"";ore; läte, l'íne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.. DESd, dî.send' vi, disgyn, ymostwng Desolate, des'ö.lät a, anrheithiedighanu[hiliogaeth anghyfannedd; amddifad: vt, anrheithio,Descendant, di.sen'dant n, hil, eppil.difteithio, difrodiDescendent, di.sen'dent a, disgynol, haniadolDesolation, des.ö.lä'shun n, anghyfan-[diraddiad nedd-dra; difrodiad, difrodDescension, dî.sen'shun n, disgyniad, Despair, dî.spê'r' n, anobaith: vi, anobeithio;Descent, dî.sent' n, disgynfa; goriwaered;gwan-galonirhnthr; ach. Of high descent. Despatch, dî.spatsh' n, brys, dyfrys,boneddig. Of low descent, lledryw brysgenadwri : vt, brysio ; anfon;gorphen,Describe, dî.scri'b' vt, darlunio, arddangosdybenu[ysgelerddynDescription, di.skrip'shun n, darluniad. Desperado, des.pu.rä'dö n, diriedwas,darnodiad, arddulliad; eilnn, delw, Desperate, des'pur.ät a, diobaith; byrbwyll,dull, bath[cyflawnftyrnig[wyllteddDescriptive, di.skrip.tiv a, darluniadol; Desperateness, des'pur.ät.nes n, gor-Descry, di.skri' vt, canfod, dimad, digelu Desperation, des.pu.rii'shun n, anobaithDesecrate, des'i.kriit vt, digyssegru, halogigorwylltiad[salw, gorwael[iad, halogiad Despicable, des'pi.ka.bl a, dirrnygadwy;Desecration, des.i.kra'shun n, digyssegr- Despicablenes, des'pi.ka.bl.nes n, dielwigrwydd[difriblDesert, di.zurt' n, haeddiant, gobryn,rhyglvdd : v, gadael ; encilio;gwrthod;Despisable, dî.spi"za.b] n, salw, dielwig,Despise, dtspiz' vt, dirmygu, diystyruffoiDesert, dez'urt n, anialwch, diffeiihwch Despite, di.spi't' vt, sarhau, ammharchu,a, anghyfannedd, diffaith : anialDesertion, di.zur'shun n, euciliad, ffoadgadawiadDeseriless. di.zurt 'les a, divrerth, dilesDeserve, di.zurv' vt, haeddu, teilynguDesiccate, di.sik'iit v, dysychu, agerdduDesiccative, di.sik'ii.tiv a, dysycholDesiderata, dî.sid.u.rä 'tâ.—DesideratumDesiderate, dî.sid'ur.ät vt, chwennychuDesideratum, dî.sid.u.rä'tûm (p desiderata)n, peth dymunolDesign, de.s'in' n, arfaetb, amcan, bwr-cynllun, arfel:ofyn ; cynllunio.vt, arfaethu, ar-A designing person,iad;un dichellgar[dynodiDesignate, 5es'ig.nät vt, nodi allan,Designation, des.ig.nä'shun n, llunieithiad;dynodiantdod, teyrniaeth unbenaetholDesignative, des'ig.na.tiv a, arwyddhaol Despumate, dî.spü'mät vi, diewynu,darluniadol[iad puro_ [iad; swyfDesignment, dì.s'ín'ment n, dyfais, bwrice,Despumation, dî.spü.mä'shun n, diewyn-des'i.nens n, terfyn, clo, cload Dessert, de.zurt' n, hail o ffi-wythauDestination, des.tî.nä'shun n, amcan,Desirable, di.ziVa.bl a, dymunol, hyfryd,clluniaethiad, pen taith[fryduDesire, di.ziV n, dymuniad, erfyniad:chwant, hiraeth: vt, clrwennych,ewyllysio ; bod â chwant arno ; erchi.goiyn, deisyf; blysio, hiraethu am.I desire no more, digon yw genyfDesirous, dLziVus a, ch'"us[heiBiodî.sist' vi, ymattal, peidio, rhoi. paid>k n, darllenfa; areithfa; osg-.r'-.vxudtrallodi ; n, dirmyg, diystyi*wch ; cas,sarhàd, maiaisDespiteful, dî.spît'fl a, trahäus, dygasog;sarhäu s[dygaseddDespitefulness, dî.sp'it'fl.nes n, trahâ,Despoil, di. spoil' vt, anrheithio. ysbeilioDespoliation, dî.spö.lî.ä'shun ' n, anrheithiad,difuddiad[galoniDespond, dî.spond' vi, anobeithio, gwan-Despondency, dî.spon'den.sî n, digalondid,gwanobaith[digalonDespondent, dî.spon'dent a, diobaith,Desponsate, dî.spon'sät vt, dyweddi'oDespot, des'put n, archdeyrn;gorthrymwr,gormeswr[iaetholDespotic, di.spot'ik a, tra-arglwydd-Despotism, des'po.tizm n, tra-awdur-Destine, des'tin vt, penu; bwriadu; ded-Destiny, des'tî.nî n, tynged, tyngedfenDestitute, des'tî.tüt a, anghenlis, amamdlawd,mewn eisieu,heb,Destitute of friends, digeraintdi-.Destitution, des.tî.tü'shun n, angen,Ü, angenoctyd [lladdDestroy, dî.strôî vt, distrywio, dyfetha;Destructible, di.struk'ti.bl a, dinystradwy[colledigaethDestruction, di.struk'shun n, distryw,

;DEW path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Detriment, det.rî'ment n, colled, niwed,Destructive, di.struk'tiv a, dinystriol,difrodol[dirfawr argywedd[colledusDesudation, des.ü.dä'shun n, chwysiad Detrimental, det.ri.men'tal a, niweidiol,Desuetude, des'wî.tüd n, anghynnefindraDetrition, dî.trish'un n, treuliad[ammherthynolDesultory, des'ul.tur.î a, ansefydlog,Detritus, dî.ti-î'tus n, man falurion aolcbir i lawr gan afonydd ; llifwaddodDesume, dî.süm' vt, cymmeryd oddi Detrude, dî.trd' vt, gwthio i la-nr, iseluwrth, benthyca[anfon Detrusion, di.trw'zhun n, gwthiad i lawrDetach, di.tatsh' vt, neillduo;gwahan- Deuce, diis n, carden deulygad; y fall,Detachment, dî.tatsh'nient n, gwahanlu,y diawl, y diafolgwahanrif[iad Deuterogamy, dü.tu.rog'â.mî«,ailbriodasDetail, di'tiil n, adroddiad manol, adnod- Deuteronomy, dü.tu.ron'ö.mî n, Deuteronomium;Detail, dî.täl' vt, adrodd yn fanoleilddeddfDetain, dî.tän' vt, dal, attal, caethiwo Deuteroscopy, dii.tu.ros'ko.pi n, ailamcan,Detainder, dî.tän'dûr n, ysgrifen iail fwriadattalmewn carchar[dal Devastate, dev'as.tat vt. diffeithio, difi'odiDetect, di.tekt' vt, dadguddio, diargelu, Devastation, dev.as.tii'shuu n, difrodiad,di.tek'shun n, dynoethiad, diffeithiad [amlygu; dadblyguDetection,daliad[taliad Develop, di.vel'up vt, dynoethi, egluro, .Detention, dî.ten'shun n, carcbariad, at- Devexity, dî.vek'sî.tî n, gwyredd, llethreddDeter, dî.tûr' vt, rhwystro ; brawychu; llethr [gwibio, gadael ftbrddDeterge, dî.tûrj' vt, glansychu, glanhau, Deviate, di'vi.at vi, gwyro, ymgrwydro,carthu[lanbaol, glanbarol Deviation, dî.vî.ä'snun n, gwyrad;Detergent, dî.tûr'jent a, glanhaol, clwyf- trawsgiliad[dyfeiswaithDeteriorate, dî.tî'r'î.ö.rät v, gwaethygu Device, di.v'is' dychymmyg,n, dyfais,Determent, dî.tûr'ment n, rhwystr, lludd Devil, dev'l n, diawl, diafol, hen was,Determinable, dî.tûr'mî.nâ.bl a, terfynadwboethihen lane ; cythraul, andras : vt, gor-â phubyr. Devil's-fish, mor-Determinate, dî.tûr'mî.nät v, terfynu; lyffimtsefydlu, gosod : a, penderfynedig Devilish, dev'l.ish a, diawlaidd, diefiigDetermination, dî.tûr.mî.nä'shun n, penderfyniad;Devilkin, dev'l.kin n, dieflyndìofryd[derfynol Devious, di'vi.us a, diarfFordd. gwyrog,Determinative, dî.tûr'mî.nä.tiv a, pen- cyfeiliornusDetermine, dî.tûr'min v, terfynu, penderfynu,Devise, di.v'iz' vt, dyfeisio, dylunio;penodi; bwriadu, llwyr-fwr-dychymmygu ; cymmynu : n, cym-iadu; ymroimyniad; ewyllys [gymmynegDetersion, dî.tûr'shun n, glanbâd archoll Devisee, dev.i.zi' derbyniwr trwyn,Detersive, di.tur'siv a, clwyflanhaol. Devitable, dev'i.ta.bl a, gocheladwyglanhaol[Hwyr gasiiu Devoid, di.void' a, gwag, llwyr wag,amddifad[gwasanaethDetest, dî.test' vt, ffieiddio, casäu,Detestable, dî.tes'tâ.bl a, ffiaidd ; adgas. Devoir, dev.war' n, parchddangosiaddygas[gasrwydd, ffieidd-dra Devolution, dev.o.lu'shun n, disgyniad,symmudiad[ syr th ioDetestableness, dî.tes'tâ.bl.nes n, ad-Devolve, di.volv' vi, disgpi, treiglo,Detestation, dî.tes.tä'shun n, ffieiddiad,casineb[freinio Devoration, dev.o.ra'shun n, ysiad,Dethrone, di.thrön vt, diorseddu; di- llynciad[diofryduDethronement, dî.thrön'ment n, di'orseddiadDevote, ui.vUt' vt, cyssegru, cyflwyno;[erliyn camatt;di\vr Devotee, dev.o.ti' n, ymgyfiwynwrjDetinue, det'î.nü n, cwyn cyfraith ynDetonate, det'ö.nät v, swnio fel tarancoelgrefyddwrDevotion, di.vo'shun[hewydduwiolder; dy-n,Detort, dî.tôrt' vt, gwyrdroi, gwyro Devotional, di.vo'shun.al a, crefyddus,Detract, di.trakt' vt, bychanu; athrodi, crefyddol, ymroddol[difaenlhbo, absenu [absen, absenw Devour, di.vfuv'r' vt, gwancio, traflyncu,Detraction, di.trak'shun n, enllib. athrod, Devout, dî.vût' a, duwiol; crefyddolDetractor, di.trak'tur n, athrodwr, difr'iwdeb,Devoutness, dî.vût'nes n, crefyddol-duwiolfryd[hortiolDetractory, di.trak'tur.i a, enllibus, Dew, dii 11, gwhth; arien: vt, gwlithio8Ì

;late,:line, no, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. DIGDewberry, dü'ber.ì n, math o fwyaren Dicker, dik'ur n, degDewdrop, dii'drop n, gwlithynDictate, dik'tat v, ymadroddi ; addysgu,Dewlap, dii'lap n, tagell [arienog penodi: n, cyfarwyddyd; rheolroddiadDewy, dü'ì a, gwlithog, gwhthlawn, Dictator, dik.ta'tur n, pen rheolwr,Dexter, dek'stur «, deheu [usrwydd archwr [dik'ta.tur.i a, meistrolaiddDexterity, d ek.ster'i.ti n, deheuder, medr- Dictatorial, dik.ta.to'r'i.al, Dictatory,Dexterous, dek'stur.us a, deheu, hylaw, Dictatorship, dik.ta'tur.ship n, penrheolaeth[iadraedrus, hyfedr, celfyddDey, dä n, prif lywydd AlgiersDiction, dik'shun w,ieithwedd; ymrodd-Dia- px, trwy, try-[dyfrlif Dictionary, dik'shun.ur.i n, geiriadur,Diabetes, d'í.â.bî'tîz n, trwythlif, trochlif, Did, did ^>i.—Do[geirlyfrDiabolic, di'.a.bol'ik, Diabolical, d'i.âbol'i.kala, dieflig, diawlaiddaddysgedigol, eirchiol ; athrawiaetholDidactic, dJ.dak'tik a, addysgiadol,Diachylon, di'.ak'Uun n, math o eli Didapper, did ap.ûr n, tindroed fechanDiaconal, di'.ak'o.nal a, diaconolDiddle, did'l vi, honcian ; twylloDiacope, di'.ak'o.pi n, rkyngsang ; math Die, d'i (p dice) n, ftristyn, ffrist: no bysgod ; cysswllt yr iad{p dies), bath, nodbeiriant : vi, marw,Diacoustics, d'i.a.kuws'tiks np, seinyddiaeth[coronbleth marwolaeth, tranc. Dice-box, frristial,trengi, difibdd. Dying, yn marw;Diadem, d'i'â.dem n, coron; talaith. ftnstiol. To throw dice, ffristialuDiaeresis, d'í.er'î.sis (p diaereses, d'i.er'isiz)n, dydoleg, dydolnod (••)eisteddfod tywysogionDiet, d'i'et n, ymborth, lluniaeth penodol;Diagnostic, d'i.ag.nos'tik n, arwyddbrawf,argoelnod, arwyddnodDifference, dif'ur.ens n, gwahaniaeth;Differ, dif 'ûr vi, amrywio ; anghytunoDiagonal, di'.ag'ö.nal n, croeslinell o amrafael[hanol; amgengongl i gongl : a, goleddf, croesDifferent, dif'ur.ent a, amrywiol, gwa-Diagram, dí'â.gram n, dyfais arddangosyddol,argrafflun[luniad anhawdd, caled, rhwystrus, cyfyngDifficile, dif'î.sil, DifBcult, dif'i.kult a,Diagraph, d'í'â.graf n, cynllun, dar- Difficulty, dif 'i.kul.ti n, dyryswch, caledi,Dial, d'i'al , deial, amserrÿnegastrusi, cyfyngdra[ddiriedDialect, di'a.lekt n, tafodiaith, priodiaith,cangeniaith ;Diffide, di.fi'd' vi, gwan-gredu, anymgeirwedd[ol Diffidence, dif'î.dens n, an\middiried,Dialectical, d'f.a.lek'ti.kal a, rhesymeg- anhyder[petrusgarDialing, d'i'al .ing n, deiahaethDiffident, dif'î.dent a, anghoelgar;Dialogue, d'i'â.log », cydymddyddan Diffluence, dif 'lü.ens n, hyhfedd, amlinadDiameter, d'i.am'î.tûr n, tryfesurDifform, di.fôrm' a, anghyflunDiametrical, di.a.met'ri.kal a, tryfesurol, Diffranchisement, di.fran'tshiz.ment n,canoldrawsdifreiniad [amdaenu, tywalltDiamond, d'i'â.mund n, diemwnt, adamantDiffuse, di.fiiz' vt, taenu, lledwasgaru,;math o argrafflythyrenDiffuse, di.fiis' a, anghryno; helaethDiapason, d'i.a.pa'zun n, cyfan-gerdd Diffusible, dif.ii'zi.bl a, gwasgaradwy,Diapente, di'.â.pen.tî n, math o feddyginiaethyn cynnwys pum sylwedd Diffusion, di.fii'zhun n, gwasgariad,taenadwy[taeniadgwahanol[euwe Diffusive, di.fu'siv a, helaeth daenedig,Diaper, di'â.pûr n, lliain caerog , blod- helaeth, ymledol[eddDiaphanous, d'í.af 'â.nus a, tryloew, gloew Diffusiveness, di.fii'siv.nes n, gwasgar-Diaphoretic, di'.a.fo.ret'ik a, ch\vysbair Dig, dig (pt Skpp dug) v, cloddio, ceibio,Diaphragm, d'i'â.fram n, y llengigpalu[addfeduDiarrhoea, dî.â.rî'â n, j dolur rhydd, Digest, dî.jest' v, iawndrefnu; treulio;rhyddglwyfDigest, d'i'jest n, crynodeb o ddeddfauDiarj', d'i'ur.î n, dyddlyfr, dyddiadur gwladol[trefnadwyDiastole, dî.as'tö.lî n, estyniad; ymlediady galonDigestion, dî.jes'tshun n, treuliad ; cyd-Digestible, dî.jes'tî.bl a, treuhadwy,Diatonic, d'i.a.ton'ik a ,trydonol [v, planu doddiad[treulbarDibble, dib'l n, planbren, haiarn planu Digestive, di.jes'tiv a, a bar dreuliad,Dice, dis np.—Die[canol Dight, di't vt, trwsio, addurno: a,Dichotomy, di',kot'ö.mî n, rhaniad yn y trwsiedig85

DIR path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut. tvV=too, t\Yk=took;Digit, dij'it n, lied bys, | modfedd; Dim. dim a, tywyll,pl, anoleu; gwan:unigrif, sef a fo is law deg ; deuddegfed vt, tywyllu, cymylu[ioliran o dryfesur yr liaul neu'r lloer Dimension, dî.men'shun n, mesur, maint-Digital, dij'î.tal a. perthynol i'r bysedd Diminish, di.min'ish v,lleihau, bychanu;Digitalis, äij.î.tä'lis n, bysedd y c\'vnDigitated, cüj'î.tä.ted a, byseddolDigladiation, dî.glad.î.ä'shun n, ymgleddyfiadDignification, dig.ni.fi.ka'shun n, urddasiad,n, byehanigair, eiddilairlleiedigol:dyrchafiad[asu Diminutiveness, di.min'u.tiv.nes n,Dignify, dig'ni.f l vt, anrhydeddu, urdd- bychander, eiddilwchDignitary, dig'nî.tur.î n, eglwyswr Dimissory. dim'i.sur.î a, gollyngolurddasol[bri, addurniant Dimity, dim'î.tî n, math o gotwm mainDignity, dig'nî.tì n, bonedd; urddas, Dimness, dim'nes n, pylni. tywyllniDigraph, di'graf n, deugraff ; dwy lythyrenDimple, dim'plw, pannwl, bochdwll, pantag un sainDigress, dî.gres' vi, gwyro, gadaol. oflgoidywaniad;Din, din n, dyar,twrdd, dadwrdd, trwst:vt. syfrdanu, byddaruDine, din vi, ciniawa, bwyta ciniaw.Digression, dî.gresh'un n,osgoad, gwyradDining-room, ciniawfa, ciniawgellDigressive, di.gres'iv «, ymhelaetholDijudicate, di'.ju'di.kut vi, bamu rhwng,cylafareddu[eddiadDing, ding v, taro ; trystio, rhuo ; syfrdanuDijudication, d'í.jii.dî. kit/shun n, cylafar-Dike, di'k n, clawdd, libs; argae: n, dyrnod, dwrn-gnith, tarawiadDingle, ding gl n, cwm, glyn, dyffrynDingy, din'jî a, tywyll ; budr,brwnt, aflanDilacerate, d'í.las'ur.ät vt, dryllio,llarpio, rhwygo[iad, darniad Dinner, din'ûr n, ciniawDint, dint n, ergyd, ol; Dilaceration, di.las.u rii'shun ?i, rhwyg-grym, nerth,Dilaniate, di'.lan'i.iit vt, cigyddio, dryfiio aweh: vt, tyllu, pantio, nodi [rifiaddarnio[iad, drylüad Dinumerarion,' dí.nü.mu.rä'shun n, un-Dilaniation, di.lan.î.ä'shun n, distryw- Diocesan, d'i.os'i.zan n, esgob : a, esgob-Dilapidate, dî.lap'î.dät v, adfeilio, ymsyrthioDiocese, di" o.sîs n, esgobaeth [aethol[iad, adfeiliad Dioptrical, d'i.op'tri.kal rt, pelldremiolDilapidation, dî.lap.î.dä'sbun n, difur- Dioptrics, di.op'triks n, pelldmniaethDilatable, d'i.lä'tâ.bl a, Uedadwy, ymledolDip, dip v, trocni ;gwlychn; braschwilio[laethuarDilate, dî.l'át' v, ymhelaethu, lledu ; he-Dilatoriness, dil'â.tur.î.nes n, hwyrfrydigrwydd,diogrwyddDilatory, dil'â.tur.î a, oedgar, hwyrfrydig,gohiriog, diogDilemma, d'í.lem'â n, astrasi, cyfyngderbob tu ; anhawsder ; rheswm dwybigDire. di"r a. arswydus. eciiry>lawnDirect, di.rekt' n, cyfeirnod: a. uniawngyrch,Diligence, dil'î.jens n, diwydrwydd, dyfalwchuniawn, dioed : vt, cyfarwyddo,diflin, eorth addysgu; cyf'eirioDiligent, diwyd, ystig, Direction, di.rek'shun dil'î.jent a, n, hyfforddiad,Dill, dil n, ffenigl, llysiau 'r gwewyrtywy.siad, trefniad; arch; gorchymmyn;Dilucid, d'i.lii'sid a,eglur, gloew, tryloewamlygu,cyfeiriad[wysolDilucidate, dî.lü'sî.dät vt, egluro* Directive, dî.rek'tiv a, hyfforddiadol, ty-goleuoDirectness. di.rekt'nes n, unionder, cypìDiluent, dil'ii.ent n, teneuydd[llywyddeirioldebDirector, Dilute, dî.lüt' vt, teneuhau ; cymmysgudi.rek'tur n, cyfarwyddwr;â dwfr; gwanhau: a, tencu, gwan Directorial, di.rek.tn'r'i.al a. cyfarwydd*-Dilution, dí.lü'shun n, teneuhâd, gwanhâd,ol; addvsgol [iadur: rheoltymmeriadDirectory," di.rek'tur.i a, cyfarwyddol;Diluvial, dUii'vi.al a, dylifol, llifeiriol Directress, di.rek'tres n, hyfforddesDiluvium, di.lii'vi.um n, gwaelodion ar Direful, d'í'r'fl a, echryslawn, erchyll01 llif, llifwaddodtreio, eilioDiminution, dim.î.nü'shun n, toliant,lleihâd, bychaniad, treiad, prinhâdDiminutive, di.min'ii.tiv a, byclianig,Dinetical, di.net'Lkal a, cylehdroawl,hydroawlDiphthong, dip'thong n, deusainDiploma, di.plö'mâ n, graddlythyr,graddfraintDipsas, dip'sas n, math o sarffDiptote, dip'töt n, enw deudreiglDiptych, dip'tik n. cofrestr o ferthyronDireness, d'i'r'nes n, echryslonedd

. wyo,ore ; läte, line, nö, müte ; she, zh=.z azure ; thin, Tiris ;j=dzh. DISDireption, d'i.rep'shun n, anrheithiad, Disband, dis.band' vt, difyddino; gollwng[S anymaith ;gwasgarutraisDirge, dnrj n, galarnad, marwnad, galar- Disbark, dis.bark' vt, dadlwytho, glanioDirk, durk n, math o gleddyf byr, bidogn, anghoel, anffyddiadDisbelief, dis.bî.lîf 'Dirt, dûrt n, baw, torn, llaca, llaidDirtiness, dûr'tî.nes n, bryntni, budredd Disbelieve, dis.bi.liv'[anghoelioanghredu,vt,Dirty, dfìr'tî a, budr, brwnt, swga, Disbench, dis.bentsh' vt, dieisteddfodibawaidd, afian: vt, diwyno, budreddu, Disbranch, dis.brantsh' vt, digangenu,lleidio. A dirty woman, bronten digeincio[lwythoDiruption, d'i.rup'shun », ymdoriad, ymrwygiadDisburden, dis.bùr'dn vt, difeichio, dadtreulio,Disburse, dis.bûrs' vt, gwario,Disable, diz.a'bl vt, analluogi [didDisabuse, dis.a.biiz' vt, didwyllo, iawnuDisaccomodation, dis.a.kom.ö.dä'skun n,anghytìeusdraDisaccord, dis.a.kord' vt, anghytunoDis-, ììi-, Dif- px, yn arwyddo nacâd,dadwneutburiad, neu wahaniadDisability, dis.â.bil'î.tî n, anallu, gwen-Disceptatiou, dis.ep.tä'shmi n, dadl ymresymiad;[gwahaniaethuDisacknowledge, dis.ak.nol'ej vt, anaddef, Discern, di.zurn' vt, canfod, dirnad,gwaduDiscernible, di.zur'm.bl a, amlwg, dealladwyDisadvantage, dis.ad.van'täj n, colled,[dirnadaeth•anfantais, afies : v, colledu, drygu Discernment, di.zurn'ment n, craffder,Disadvantageous, dis.ad.van.ta'jus a, Discerptible, dlsûrp'tî.bl a, gwahanadwyanghyfìëus[d'yeithro Discharge, dis.tskarj' v, gollwng, rhyddhau;talu; cyflawnu; ymarllwys; dilwytho;Disaffect, dis.a.fekt' v, peri anghariad,Disa flection, dis.a.fek'shun n, anserch,diswyddo; saethu, ergydio:anfoddlonedd[brofiad, gwad rc,gollyngdod; talnod; taliad;'ergydDisaffirmance, dis.a.fûr'mans n, gwrth- Disciuct, di.singkt' a, llaes, rhydd, llacDisafforest, dis.a.for'est vt, digoedwigo Discind, disind' vt, gwahanu, rhanu,Disagree, dis.ä.grî vi, anghytunodarnio[dylynwrDisagreement, dis.a.grfment n, amrafael,Disciple, dLs'i'pl n, dysgybl, ysgolhaig,anghytundeb, anghydweddiad, Disciplinable, dis'î.plin.â.bl a, athrylith-anghydfod[nyddlawn gar, llywodraethusDisalliege, dis.a.lij' vi, myned yn an- Disciplinarian, dis.î.plî.nê'r'î.an n, dysgyblwr;Disallow, dis.a.lû' vt, anghymmeradgwrthodcarwr trefn [dysgyblaiddDisciplinary, dis'î.plimur.î «/trefhus;Disanchor, diz.ang'kur vt, diangoriDisanimate, diz.an'i.mat vt, digaloni;dieneidio, lladd[dirymuDisannul, dis.a.nul' vt, dilëu, diddymu,Disappear, dis.a.pî'r' vi, diflanu, llifanuDisappoint, dis.a.pôînt vt, siomi, seithugio,twyllo[siomiantDisarray, dis.a.rä' n, adwisg; terfysg,aimhrefn: vt, dadwisgo; annhreihutalu arian[talad; costDisbursement, dis.bûrs'ment n, traul,Discalceate, dis.kal'shi.at vt, diesgidioDiscandy, dis.kan'di vi, toddi, dadleithioDiscard, dis.kard' vt, diswyddo, diar-Discamate, dis.kar'nat a, dignawd [ddelDiscipline, dis'î.plin n, dysgyblaeth;rheolaeth: vt, dysgyblu, addysguiawndrefnu; hyíForddi; cerydduDisclaim, dis.kliim' vt, diarddel, diarddelwi,gwadu, gwrthod [amlyguDisclose, dis.kloz' vt, dynoethi, digelu,Disclosure, dis.klu'shur n, dynoethiad,Disappointment, dis.a.pôînt'ment n, dadguddiad[liwioDisapprove, dis.a.prwv vt, anghymmeradwyo,gwrthodDiscomfit, dis.kum'fit vt, gorchfygu,Discolour, dis.kul'iir vt, diliwio, dryg-Disarm, diz.arm' vt, dadarfogi, diarfu, dymchwelyd[fygiaddiarfogi[anseiydlu Discomfiture, dis.kum'f î.tshü'r n, gorch-Disarrange, dis.a.ranj' vt, dadrestru, Discomfort, dis.kum'furt vt, tristäu,gofidio, angkysuro, aflonyddu: »,anghysur, tristwch, gofid, aflonydd-Disaster, diz.as'tur a, anhap, trychineb, wch[anghanmoldryglam[anftbdus Discommend, dis.ku.mend' vi, beio,Disastrous, diz.as'trus a, trycbinebus, Discommendable, dis.ku.men'da.bl a,Disavow, dis.a.vuw' vt, diarddelwibeius, ceryddus[lonydduDisavowal, dis.â.vû'al n, gwad, nag Discommode, dis,ku.möd' vt, blino, af-87

;DIS path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Discommodious, dis.ku.mo'di.us a, Discretion, dis.kresb'un n, dysbwyll,anghyflëus[annhrefnu calüneb, pwyll ; synwyr. At discretion,Discompose, dis.kum.poz' vt, aflonydduheb ammodauDiscomposure, dis.kum.po'zhur n, annhrefniadDiscretionary, dis.kresh'un.ur.i a, di-; cynhwrf, aflonyddwch gyfyngol, diammodolDiscretive, dis.kri'tiv a, dosbarthusDisconcert, dis.kon.surt' vt, siomi, terfysgu.cyffroi [anghydffurfiad Discriminable, dis.krim'i.na.bl a, gwahanadwyDisconformity, dis.kon.fûr'mî.tî n,[baniaetbu, dynodiDiscongruity, dis.hon.gr'î.tî n, anghyssondeb,Discriminate, dis.krim'i.nat v, gwagwabaniaetbiadanghydweddiadDiscrimination, dis.krim.i.na'sbun »,; dynodiadDisconsolate, dis.kon'so.lat a, prndd,anghysuras[foddlonrwydd Discriminons, dis.krirn'i.nus a, enbydusDiscontent, dis.kon.tent' n, tristyd, an- Discubitory, dis.kü'bî.tur.î a, "lledorweddleolDiscontented, dis.con.ten'ted a, anfoddog,[orweddiadanesmwyth [anfoddlondeb Discumbency, dis.kum'ben.si n, lled-Discontentment, dis.kon.tent'ment n, Discumber, dis.kum'bur vt, diddyrysu;Discontinuance, dis.kon.tin'ii.ans n, ammbarhrid,dadrwystro[amrediadpeidiant, dysbeidiad, toliant Dicursion, dis.kur'sbun n, anwribiad,Discontinue, dis.con.tin'ü v, peidio, dibarhau;Discursive, dis.kur'siv a, amredol, gwibiog,attalDiscontinuity, dis.kon.tî.nü'î.tî crwydrol, ammherthynolDiscursory, rhesymiadoln, dibarhâd;dis.kur'sur.i a,anghyfanderDiscus, dis'kus n, tafl-lecb, coetenDiscord, dis'kord' n, anghydgord ;gwrth Discuss, dis.kus' vt, bob, cbwilio, trinsain[anghydgerdd eglurhau; chwaln [ymchwiliadDiscordance, dis.kor.dans n, anundeb, Discussion, dis.kush'un n, arhobad,Discordant, dis.kGr'dant a, angbyw Discutient, dis.ku'sbent a, gwrthweithiolanghysson, anghywair [gynghori: n, meddyginiaeth wrthweithiolDiscounsel, dis.kuwn'sel vt, gwrth- Disdain, dis.dän' a, dirmyg, ffieiddiad;Discount, dis.kuwnt' vt, erthynu, tynu trahâ; ysgorn; v, diystyru; ffieiddio;allanysgornio[diystyrllyd[tavrlgyfrifDiscount, disTcûnt n, erthyniad, toliad, Disdainful, dis.dän'fl o, ffroenucbel,Discountenance, dis.kûn'tî.nans vt, Disease, diz.iz' n, clefyd, dolur, clwyf,anghefnogi[galoni afiecbyd; anesmwytbder, poen: vt,Discourage, dis.kur'aj vt, llwfrbau, di- aflonyddu, poeni[poenedigDiscouragement, dis.kur'aj .ment n,galondid, anghefnogiadDiseased, diz.izd' a, claf, afiacbus;Disedged, diz.ejd' a, diíìn, diawcb, pldi-Discourse, dis.ko'rs' n, ymddyddan, Disembark, dis.em.bark' v, tirio, glanio,traetbawd: vi, ymresymu; traethu; dadlwytho [ddyrysu, dadrwystroIntroductory discourse, rhagdraethDisembarrass, dis.em.bar'as vt, "dad-areithio.[anfoesgar Disembitter, dis.em.bitur vt, melusu,Disco arteous, dis.koVtshus a, anfwyii, dadcbwerwi[edigDiscourtesy, dis.kûr'tî.sî », anfwyneidd-draDisembodied, dis.em.bod'îd a, anghorfT-Disembogue, dis.em.bög' v, ymarllwys;Discous, dis'kus a, fel dysgl, fel coetenDiscover, dis.kuv'ur vt, dadguddio, darganfod,aberuDisembroil,[dad-ddyrysuvt, difeicbio,dis.em.brôîl'digeln, canf'odDisenable, dis.en.ä'bl vi, analluogi ;an-Discoverable, dis.kuv'ur.a.bl a, dirnadwy,olrbeinadwyDiscovery, dis.kuv'ur.i n, dadguddiad,dadenhuddiad, darganfyddiadDiscredit, dis.kred'it n, gwaradwydd,Discrete, dis.krit' a, gwahanedig ; dos-addasu[dadswynoDisencbant, dis.en.tsbant' vt, dadreibio,Disencumber, dis.en.kum'bur vt, dadrwystro,difeichioDisengage, dis.en.gäj' vt, golhvng; diddyrysu;anghlod, drygair: vt, anghoèlio;rbyddbau [urddasugwaradwyddo[pwyllog Disennoble, dis.e.nö'bl vt, diraddu, di-Disentangle, dis.en.tang'gl vt, dadddyrysuDiscreet, dis.krit' a, call, synwyrol;Discrepance, dis.krep'ans, Discrepancy,dis'krep'an.si ra,anghydfod [barthedig;rhyddhauDisenthral, dis.en.thróT[gwaredurhyddhao,vt,Disentlirone, dis.en.thron' vt, diorseddu.

_:;;;ore; late, line, nö, miit-e; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. DISDisingenuous, dis.in jen'ii.us a, hocedus,Disentrance, dis.en.trans' vt, deffroi olewyg[ysgar dichellgar ; annheg, anonestaDisespouse, dis.es.puvvz' vt, gwahanu, Disinherit, dis.in.her'it vt, didreftadu,Disesteem, dis.es.tîm' n, dibarchiad, dietifedduanfri : vt, difr'io, dibarchu, bychanu Disinter, dis.in.tûr' vt, dadgladduDisfavour, dis.fii'vur n, anghymmeriad Disinterested, diz.in'tur.est.ed a, anhunanolvt, anghefhogi ;; diduedd, teganhoffiDisfiguration, dis.fig.ü.rä'shun n, anffurfedigaethDisinterestedness, diz.in'tur.est.ed.nes n,[harddu; hagru dihunanedd, tegwch [uno, ysgarDisjoin, disjoin' vt, dadgyssylltu, dad-Disfigure, dis.fig'ûr vt, anffurfio; an-Disfiguremcnt, dis.fig ur.ment n, hylliad, Disjoint, disjoint' vt, daderymmaluannurfiad[ diiud dio Disjudication, disju.di.ka'skun n, penderfyniad[sylltiadDisfranchise, dis.fran'tshiz vt, difreinio;Disfurnish, dis.fûr'nish vt, diosg, dynoethiDisjunction, disjungk'shun n, dadgys-[diosg Disjunctive, disjungk'tiv a, dadgys-Disgarnish, dis.gâr'nish vt, diaddurno, sylltiadol: n, gwahaniedydd. Disjunctiveconjunction, cyssylltiad gwahaniadolDisglorify, dis.glöYî.fî vt, darostwng,diogonedduiselu,Disgorge, dis.gôrj' v, arllwys, chwydu, Disk, disk n, gwyneb gweledig yr haul, yyniarllwys, dadlynculleuad, neu'r ser; coeten, tafl-lechDislike, dis.l'ik' n, anhoffedd, ffieiddiad,Disgrace, dis.gräs' vt, gwarthruddogwaradwyddo: n, gwaradwydd; sarhâd,casâd : vt, anhoffi, angharu, casäucywilydd; dianrhydeddDisliken, dis.l'i'kn vt, anghyifelybu,Disgraceful, dis.gräs'fl a, cywilyddus, annliebyguammharchus, gwarthus [anfwyn Dislimb, dis.lim' vt, diaelodi, dryllioDisgracious, dis.grä'shus a, angharedig,Disguise, dis.gi'z' n, lledrith, ffuant;twyllwisg: v, ymddyeithrio, ffuantu,ffugio, gwedd-ddullio, lledrithio. Disguisedin liquor, meddwDisgust, dis.gust' n, diflasrwydd ; ffieiddrwydd: vt, diflasu, anfoddhauDisgustful, dis.gust'fl a, diflas, ffiaidd,adgas, cas ; ffinion, ffinionllydDish, dish n, dysgl, ysgudell; dysglaidDishabile, dis.â.bil' n, borewisg, anwisgDishabit, dis.hab'it vt, bwrw o gartrefDisharmony, dis.hâr'mö.nî n, anghyssondeb[gwangaloniDishearten, dis.hâr'tn vt, di-aLmi,Dishevel, di.shev'el vt, dyrysu gwalltDishonest, diz.on'est a, anffyddlawn, anonest,anghywir, twyHodrusDisincarcerate, dis.in.kar'sur.at vt,rhyddhau, digarcharuDisinclination, dis.in.kli.na'shun n, annhueddiad;gwrthwynebiadDisincline, dis.m.kli'n' vt, annlmedduDisincorporate, dis.in.kôr'pö.rät vt, digorftbri,gwahanu[wchDisingenuity, dis.in.jî.nü'î.tî n, annhiDislocate, dis'lo.kat vt, dadgyrnmaluDislocation, dis.lo.ka'shun n, dadgvmmahad[tarfuDislodge, dis.loj' vt, dilochesu, didyo,Disloyal, dis.loi'al a, anffyddlawn,anghywir; gwrthfreiniolDismal, diz'mal a, cethin, erchyll,echryslawn ; hyll;galarus, gresynoltywyll; ansiriol, chwith. À dismalmoan, oerlef [hyllder, chwithrwvddDismalness, diz'mal.nes n, erchyllder,Dismantle, dis.man'tl vt, difurio; difantellu,diosgDismask, dis.mask' vt, digelu, dihatruDismast, dis.mast' vt, tori hwylbren,dadhwylbrenuDismay, dis.mä' n, braw, ofn, dychryn,arswyd : vt, brawychu, ofni, digaloniDishonesty, diz.on'est.i n, anonestrwydd, Disme, dim n, degwm[darnioanghyfiawnder ; anniweirdebDismember, dis.mem'bûr vt, diaelodi,Dishonour, diz.on'ur n, dianrhydedd, Dismiss, dis.mis' vt, diswyddo; gollwngymaith ; rhyddhauammraint; gwarth: vi,dianrhydeddu,gwaradwyddo ; diforwynoDishorn, dis.hôrn' vt, digornioDismissal, dis.mis'al, Dismission, dismish'unn, diswyddiad, gollyngdod;anfoniad ymaith ; rhyddhâd [wystloDismortgage, dis.môr'gäj vt, dadar-Dismount, dis.mûnt' v, disgyn, dyfodi lawr ; taflu i lawr, dadymchwelyddidrwyllo cyflegr[dodDisobedience, dis.ö.bî'dî.ens n, anufudd-Disobedient, dis.ö.bî'dî.ent a, anhydyn,gwrthnysig, amfudd, anhywedd89

;. dis,'DIS path, fat, êre, met, mâ-ríne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;IDisobey, dis.ö.bii' vt, anul'uddhau, trosedduDisplosion, dis.plo'zhun n, traisrutbriad[digio;drygu Dispoil, dis.pôil' vt, anrbeitbio, ysbeilioDisport, dis pö'rt' n, difyrwch v. dit'yru Disoblige, dis.ö.blij' vt, anfoddhau;chwareu; anlladu [rbeoliad; aralliai:Disorder, diz.or'dur n, annhrefn, terfysg;afiechyd: vt, annhrefnu; anbwylioDisposal, dis.po'zal n, trefniad, triniad[penrydd, didrefn Dispose, dis.puz' vt, tueddu; addasutrefnu, dosbarthu cyflè'u; defnyddioDisorderly, diz.or'dur.li a, afreolus;;To dispose of, gwerthu ; rhoddi : caeDisordinate, diz.or'di.nat a, afreolaidd.anghymmedrol[weirio gwared o. To be disposed to, bod â'Disorganize, diz.Or'ga.ni'z vt, dadgy- fiyd ar, clywed ar ei galon. To b«Disown, diz.on' vt, gwadu, gwrthod, disposed of, ar wertb. i'w werthudiarddel, diarddelwi [amledu Disposition, dis.po.zish'un n, trefniadDispand, dis.pand' t;£.lledu allan, taenu, dosbarthiad; llywiad; gog^yvddiad'Dispansion, dis.pan'sbun n, amlediad, cymhwysiad, tuedd, hwyl, tymmer'ymlediad[bycíianu, difri'o ansawdd, aniaetb, greddfDisparage, dis.par'iij vt, ammharchu,*Dispossess, dis.pu.zes' vt, difeddiannuDisparagement, dis.par'äj.ment n, anfri,gwartb, gogan, dirmygdifedduDispraisable,[moladifljdis.pra'za.bl a, anghaiMDisparate, dis'pâ.rät a, angbyfartalDisparity, dis.par'î.tí n, anghyfartalwcbDispart, dis.pârt' vt, rbanu. gwahanuDispraise, dis.praz n, angblod. anfoliantanair: vt, anfoli, goganu, beio ; cablu!Dispread, dis.pred' vt, taenu ar led. Lied-Dispassion, dis.pasb'un n, diddignvydd, aenu[ collecllarieidd-dra[pwyllus Disprofit, dis.prof'it n, afles, anfudd!Disproof, dis.prf' n, gwrthbrawfDispassionate, dis.pasb'nn.ät a, arafaidd,Dispel, dis.pel' vt, chwalu, gwasgaruDispensable, dis.pen'sâ.bl a, gwariadwy.treubadwy[meddygdyDispensary, dis.pen'sur.î n, cyfferdy;Dispensation, dis.pen.sii'shun n, goruchwyliad,trefniad; goddefiad, esgusod-Disproportionate, dis.prö.pô'r'sbun.älDispri )] lortionable, dis.prö.pö'r'shun.â.bl.;iad; tnvydded[lyfr a, anghydran, angbyfatebolDispensatory, dis.pen'sâ.tur.î n, cytf'er- Disprovable, dis.prw'va.bl a, gwrthbrofadwy[brofi!Dispensc, dis.pens' v, rbanu;gweinydduesgusodiDisprove, dis.prwv' vt, dadbrofi. gwrth-:Dispeople, dis.pî'pl vt, dibobb, difrodiDisperge, dis.pûij' vt, taenellu, taenuDisperse, dis.pûrs' v, gwasgaru, chwalu.taenu, hau[gwasgariadDispersion, dis.pûr'sbun n, gwasgarawd,Dispirit, dis.pir'it vt, digaloni, amvroli.lhvfrhau[le, symmudDisplace, dis.pläs' vt, anghyfleu ; troi oDisplaeency. dis.plä'8en.sî n, aufoddlonedd;anfoesedd[blanuDisplant, dis.plant' vt,diwreiddio, dad-.put' n, dadl, ymryson, ara-iDisplantation, dis.plan.ta'shuij n, diwreiddiad,dadblaniadv, ymbyncio, dadleu, ymryson;,rafael :Display, dis.plä' n, dadblygiad, arddangosiad: vt, gosod allan, amlygu, taenugwrthwy nebuDisputer, dis.pü'tûr[ >vnciwr1dadleuv r. yin-n,ar led. To display a banner, dyrchafu Disqualify, dis.kwol'i.fi vt, abaner[adgas anghymhwyso[ trallodiDisipiict, dis.kw'i'et Displeasant, dis.plez'ant a, anhyfryd.aflonyddn, blino,vt,Displease, dis.pliz' vt, anfoddio, digio,dirlasu. To be displeased, digio, sonDispleasure, dis.plezb'ur n, anfodd, soriant,digter[gyda fchwrfDisplode, dis.plöd' golhvng allanvt,Disproportion, dis . prö .pô ' r ' shun nanghymmesuriaeth, anghyfartaleddanghymmedroldeb : vt, angbydranuanghymmesuro ; angbyfartaluDispunishable, dis . pun ' ish . á . bl a.\angbospadwyDispurse, dis.pûrs' vt, gwastraffu, treulic'Disputable, dis.pii'tâ.ble a, dadleuadw»ammbëus[ re.-ymwrDisputant, dis.pii 'tant n, dadleuwr, ym-Disputation, dis.pü.tä'shun n, dadleuad,ymddadleuadDisputatious, dis.pü.tä'shus, Disputa-Itive, dis.pii'ta.tiv a, dadleugar, cecraidd,ymrysongar. croesDisquiet, dis.kwi"et, Disquietude, diskw'i'i.tiid11, anesmwytbder, aflonydèweb.anorpbwysdra ; cynhwrf, bbndefcDisquisition, dis.kwi.zish'un n, arboliad,ymchwiliad, dadleuol90

I Disseminate,l| chapel,''Disserve,;Dissidence,; Dissilition,:Dissimilar,;;)re ; late, line, nö, miite ;she, zh=z azure ; thin, Tiris ;j=dzh. DIS.Dissimulation, di.sim.ü.lä'shun n, rhagrith,Disregard, dis.rî.gârd' n, diystyrwch,vt, diystyru, bychanuffugiad, lledrithiantanfri'ad:Disregardful. dis.rì'gârd'fl a, esgeulusDissipable, dis'î.pa.bl a, gwasgaradwydirmyglawnDissipate, dis'ì.pät vt, chwalu, gwasgaru,;Disrelish, dis.rel'ishre, diflasdod ;afradloni, gwastraffuffieiddrwydd: vt, diflasu ; anhoffiDissipation, dis.î.pä'shun n, gwasgariadfasreputable, dis.rep'ü.tä.bl a, anghlodfawr,dibarch;gwastraff, afradlondebDissociate, di.sö'shî.ät vt, digyfeillio, digyfieuoDisrepute, dis.rî.pût', Disreputation, disrep.ü.tä'shun[gwahaniadn, anfri : vt, ammharchu Dissociation, di.sö.shî.ä'shun n, ysgariad,Dissolute, dis'ö.lüt a, penrydd, afradlawn,Disrespect, dis.ri.spekt' n, ammharch,drygfoes["gar, dibarchdiffaith[ofereddDisrespectful, dis.ri.spekt 'fwl a, anfoes- Dissoluteness, dis'ö.lüt.nes n, penryddid,Disrobe, dis.röb' vt, dadwisgo, diosg, Dissolution, dis.ö.lü'shun n, ymddattodiad,toddiad, ymdoddiad ; marwolaethdiliatruDisruption, dis.rup'shun n, ymdoriad, gollyngiad ; diddymiad, dadgorfforiadymrwygiad ;gwahaniadanfoddio, anfoddlouiDissolvable, di.zol'va.bl, Dissoluble, dis'-dattodadwy, dadmeradyvyBissatisfy, di.sat'is.fi vt, ö.lü.bl a,[chwilio Dissolve, di.zolv' v, toddi, dadleithio,Dissect, di.sekt' vt, difynu, manwl- ymollwng; dattod; digorffori, dadgorftbri,dadgyssylltu; diweddu. ToDissection, di.sek'shun n, difyniad; difyniaethdissolve parliament, gollwng ymaithDisseize, di.siz' vt, difeddiannu, difedduDisseizee, dis.i.z'i' n, un difeddiannedigy seneddDissolvent,[dadleithydddadmerydd,di.zol'vent n,Dissonance, dis'ö.nans n, anghydseiniadDisseizin, di.si'zin n, difeddiad, traisddifeddiadDisseizor, di.si'zur n, difeddiannwrDissonant,anghyssondis'ö.nant n, anghydsain,[gwrthannogDissemblance, di.sem'blans n, annhebygnvyddDissuade, di.swäd' vt, gwrtìbgymheil,Dissuasion, di.swä'shun n, gwrthgynghorDissemble, di.sern'bl vt, ffugio, lledrithio Dissyllable, di.sil'â.bl n, ga.lv o ddwyargelu. Dissembling, dauwynebog, sill, dwysillrhagrithiol[ar led, lledu Distaff, dis'taf n, cogail, cogeilyndi.sem'î.nät vt, hau, taenu Distain, dis.tän' vt, ystaenio, gohwioDissemination, di.sem.î.nä'shun n, heulad, taeniadcyfrwng : vt, pelläu, gadael ar ol. Distance, dis'tans n, pellder, pelldra;APissension, di.sen'shun n, anghydsyniad great distance, hirbellDissensious, di.sen'shus a, cynhenus Distant, dis'tant a, pell, pellenig, anghysbell.|I Dissent, di.sent'rc,anghytundeb ; anghyd-Not distant, nid ymmhellI syniad, ymneillduad, neillduad: vi, Distaste, dis.täst' n, diflasrwydd: vt,anghytuno, anghydsynio ;ymwahanu, diflasu; casäu; alaru [ad gasII ymneillduo gwrthdybio. Dissenting-Distasteful, dis.täst'fl a, ffiaidd, ditlas,;ty cwrdd ymneillduwyr Distemper, dis.tem'pur n, gwst, anhwyl,Dissentaneous, dis.en.tä nlus a, anghyt- saldra : vt, annhymmeru ; annhrefnuDistemperate, dis.tem'pur.ät a, anghymmedrolDissenter, di.sen'tur n, ymneillduwr[annhymmerusrwydd^Dissentient, di.sen'shent a, anghydsyn- Distemperature, dis.tem'pur.ä.tshu r n,II iol : n, ymneilldüydd, nacäwrDistend, dis.tend' vt, arledu, arlydanu,lledu, eangu[eamriad'Dissertation, dis.ûr.tä'shun n, traith;ymresymiad[àrygú Distention, dis.ten'shun n, arlediad,Distich, dis'tik n, pennill dwy fraich;di.surv' vt, aflesu, niweidio,Disservice, di.sur'vis n, anghymmwynas eywydd deuairDistil, dis.til' v, distyllio; dyhidloranuDistillation, dis.ti.lä'shun n, distylliad,dis'i.dens n, anghytundeb defnyniad[distylldydis.i.lish'un n, ymdoriad Distillery, dis.til'ur.î distyllyddiaeth,n,di.sim'ì.lûr a, annhebyg, amryfal,Distinct, dis.tingkt' a, eglur, amlwg;amryfeilryw, anghyffelybgwahannodol; croew91

:;'!1(DIV path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Distinction, dis.tingk'shun n, gwahaniacth;rhagoriaeth [iaetholDistinctive, dis.tingk'tiv n, gwahan-Ditcher, ditsh'ùr n. cloddiwr, ffosiwr )Dithyramb, dith'î.ramb n, gwin-gerddDitto, dit'ö ad, eto, yr un, yr un pethDitty, n, can, canig. A sorrowfuDistinctness, dis.tingkt'nes n, eglurder,manwl nodiad, amlygrwyddgwahaniaethu,dit'îditty, cwyn-gerdd [trwythbaDistinguish, dis.ting'gwistí », Diuretic, di'.u.ret'ik troethbada.dosbarthu, dynodi; hynodi; Diurnal, di'.ûr'nal n, dyddlyfr: a. dydd

f): cwsg1';*;ôre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. DONDivisor, dî.Yi"zûr re, cyfranydd. lhandyddDoggish, dog'ish a, ciaidd, brathlyd[ysgariaeth ; llythyr ysgar Dogma, dog'mâ re, egwyddor sefydledigDivorce, di.vu'rs' vt, ysgar, gwahanu : pwnc athrawiaetholre,Divorcement, di.vo'rs'ment re, ysgariad Dogmatical, dog.mat'i.kal a, hunangryf,cyndyn[ddysgDivulgate, di.vul'gat, Divulge, dtvulj'vt, cyhoeddi, dadgelu [dattodiad Dogmatism, dog'ma.tizm re, meistrol-Divulsion, di.vul'shun re, dadgyssylltiad, Dogmatist, dogmâ.tist re, awduriaethwr;Dizen, d'i'zn vt, taclu, addurno, gwychudysgawdwr pendant [sicr-haeruDizzard, diz'urd re, ifol, cadafael, hurth-Dogmatize, dog'ma.t'iz vi, awduriaethu;gen, hurtyn[madrondod Doily, dôí'lî re, math o liainDoit, doit re, darn o arianDizziness, diz'i.nes re, penysgafnder,Dizzy, diz'i a, pensyfrdan, difeddwl Dole, döl re, cyfran, dogn; cwynfan,alaeth : vt, cyfranu, rhanuDo, dvv (did, done) v, gwneuthur,gwneyd, gwnelyd. I have done, yr Doleful, dòTíl, Dolesome,wyf wedi dybenu. How do you do ? galaras, trymllyddöl'sum a,[rwydd, nadeddsut yr ydych chwi? That will do, Dolefulness, alaethusgwnahwna y tro.dòTfl.nes re,Do not, peidiwch â, Doll, dol re, delwan plentynDo I? a ydwyf fi? To do well, Dollar, dol'm- re, darn arian gwerth yngllwvddo. Doings, gweithredoedd nghylch 4s. 6c.trafferth ;ystwr. Did I, thou, he, &c ? Dolor, dö'lûr re, gofid; poen; galar,a ddarfu i mi, i ti, iddo ?alaeth[neu ofid[Docible, dos'i.bl, Docile, dos'il a, hydrin, Dolorific, achosi poendol.ö.rif 'ik a, ynhyddysg, hydyn [fiyd; gwaredd Dolorous, dol'ö.rus a, alaethus;galarusDocility, dö.sil'î.tî re, hyddysgedd, eorth- dolurusDock, dok re. llongborth ; cloren march Dolphin, dol'fin re, môr-hwch, dolfiyntafol : vt, tori. Dock-leaf, dail tafol.Sour dock, surain y maes. Dockyard,llongorsafDocket, Doquet, dok'et re, hyfforddnod,cyfeirnodDoctor, dok'tdr n, cadeirdraw, dysgawdwr,athraw, doethawrDoctrinal, dok'tri.nal a, athrawiaetholDoctrine, dok'trin a, athrawiaeth, athronddysg[ysgrifenbrawficument, dok'ii.ment n, addysgiad;:umental. dok.ii.men'tal a, hyffbrddiadol;ardystíol [ochroglecagon, do.dek'a.gun n, dull deuddegDolt, dolt re, dehf, penbwl, hurthgenDoltish, döl'tish a, delflaidd, hm-t, penbylaiddDomain, dö.män' re, treftadaeth, etifeddiaeth,tir meddiant ; arglwyddiaethDome, döm re, cromen, t bwaogDomestic, do.mes'tik a, tyaidd, teuluaidd,cartrefol: re, teulu was, gwas,gweinydd[cartrefDomicil, dom'î.sil re, anneddle, trigfa,Dominant, dom'î.nant a, yn llywodraethu,â'r Uywodraeth ganddo, ynrheoli; arglwyddiaethol re,y pum-:\nod (mewn cerddoriaeth)Dominate, dom'î.nät v, gorthrechu, darostwng;e, doj v, traws-ddadleu, cecru,dö n, ewig[geirdroi; arglwwddiaethudof vt, dadwisgo, dihatru ;gohirio Domination, dom.î.nä'shun, re, rheohad,dog re, ci; cian: vt, dirgel-olrhain. arglwyddiaeth [arglwyddiaethu»g-briar, mieri ]\Iair, rhôs Mair. Domineer, dom.î.nî'r' v, rhwystro, tra-Dog-cheap, rhy isel-bi'is. Dog-days, Dominical, do.min'i.kal a, perthynol i'rdyddiau'r cvvn. Dog-fish, morgi,Arglwydd. Dominical-letter, llythyrenpenci, ci coeg. Dog-kennel, cynhordy,y Sul[Dominicty\cvvn. Dog-sleep, ffuant-gwsg, Dominican, db'.min'i.kan a, o urddci. Dog-star, seren y ci Dominion, dö.min'yun re, Uywodraeth,•Doge, dòj re, perdlywydd Venis gynt arglwyddiaeth, rheolaeth, awdmdodfogged, dog'ed a, ysudnig ; ciaidd, sarig Domino, dom'î.nö re, cwcwll mynachDoggedness, dog'ed.nes re, ystyfnigrwydd;Don, don re, enwad uchelwr yn vrcieidd-dra. anhynawsedd Hispaeu[doni'id)ogger, dog ur re, ysgoren, Hong fechan Donation, dö.nä'shun re, rhodd, amhegDonative, don'a.tiv re, rhodd; rhodd^oggerel, dog'm-.el a, gorwael, salw.anghelfydd, crach : re, pryddest wael ddigyfrwng : a,rhoddedig,rhoddiannolneu afreolaiddDone, dun^>.—Do.93

:DRA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Donee, dö.nì' n, derbyniwr rhodd Dove, duv re, colomen. Stock-doveDonor, dö'nfìr re, anrhegwr, rhoddwr cuddan, ysguthan. Ring-dove, ysguthangadwynog. Turtle-doveDoodle, d'dl re, diogyn; oferwr, hurtynDoom, dm re, dedfryd, barn, brawd: tartar, colomen Fair. Dove-cot!vt, barnu, dyfarnu, collfarnu. Doom'sday,colomendy[niwecdydd y farn, dydd brawd. Dovelike, duvT'ik colomenaidd, di-a,Doom's-day book, cofrestr o etifeddiaetbauDovetail, duv'tiil n, math o gysswja wnaethpwyd ar arch GwilymI. Doom's-man, barnwrmewn gwaith coed : vt, cyssylltuDoor, dô'r, re, drws, dor; porth. Doorframe,attegwisg drws. Door-keeper.Dowable, dû'â.bl a, gwaddoladwyDowager, dû'ä.jûr re, gwraig weddw!Queen dowager, brenines waddologDowdy, dû'dì re, benyw annhaclus edrysor, porthor. Door-post, gorsin,gorsing, post drws. Upper door-post, gwisgcapan drws, gwarddrwsDowel, dû'el re, hoelbren, ebillenDoree, dö'rä re, yr eurgefn. Gelwir ynDower, dû'ûr, Dowery, dû'ur.î regwaddol, cynnysgaeth, agweddiDowerless, diuv'ur.les «, digynny-'gaetlDowlas, dû'las re, math o liain cryfI:1gyffredin John Doree (jaune dore')Doric, dor'ik a, DoraiddDormant, dôr'mant a, yn cysgu; tangudd, o'r golwg. Dormant tree, prií' Down, dûn re, manblu, pan, piucar.drawst, swmer drwsDormer, dôr'mûr re, fFenestr yn nen tyDormitive, dor'mi'tiv n, meddyginiaethgoflew, plu'r gweunydd gwastadedd;rhos : ad, i lawr, i waered, obry, tua'llawr. Downs, noethdir, gwastattircwsgbar [hundy; hunfa y meirw Downcast, duwn'kast a, prudd, digalonDormitory, dôr'nu.tur.i re, ystafell gysgu. crymedig[dinystDormouse, dôr'mús re, pathewDownfall, dûn'fol re, cwymp,Dorn, dôrn re, math o bysgodynDownhill, dûn'hil re, gwaerDorp, dôrp re, pentref, eordrefwaered, llethr. lleehweddDorsal, dôr'sal a, cefnolDownright, dûn'rit a, noeth, amlwgDorser, dôr'sûr re, cefn-gawell, banerDose, dös re, dogn : vt, dognididwyll. gonest, pendantDownward, dûn'wûi-d a, tua'r UawrDot, dot re, man, nod: v, mànu, nodi Downward, dûn'wûrd, Downward?Dotage, dö'täj re, penweudid, lledfrydedd,duwn'wurdz ad, i lawr, i waered, tua;gwallgofi waered [esmwyti!Dotal, dö'tal a, gwaddologDowny, dû'nî a, pluaidd, manbluogDotard, dö 'turd, Doter, dö'tûr re, trasercbwrDowse, dùs re, cernod, dyrnod, boni; un penwanclust: vt, cernodio wer [Dote, dot vi, gorhoffi, ffblserchu; ynfydu Doxology,doks.ol'ö.jî re, mawlgan,mawlDottard, dotfird re, coeden a docir yn Doxy, dok'si re, cyfioden. putam, dyhire"barhiiusDoze, doz vi, huno, lledgysgu, hepian.Double, dub'l a, dyblyg, deublyg, danddyblyg:re, cwsg yspafn, gogwsg, ainrant-hun», pfygu, dyblygu, deu-Dozen, duz'n », deuddeg, dwsincysgadrwydd|blygu; rhedeg a gw ihredeg : re, plyg Doziness, do'zi.nes re,dyblygiad, dill ; cymmaint avail syrthni[aid]Double-meaning, mwysder [par Dozy, dözî a, cysglyd, syfrdan, manrDoublet, dub'let re, math o \Drab, drab a, llwydwyn.-'re, budrogenDoubloon, dub.hvn' re, bath Hispaenaidd(£3 45.)Drachma, drak'ma n, hen ddarn ariaDrachm, dram re, wythfed van o wns^- ,Doubt, duvvt v, ammheu, petruso. rhuso werlh wyth ceinioggmmhea, ammhi iDraff, draf re, soeg, gweisgion. golchiowDoubtful, dût'rl a,ammheuol, annilys, Draffy, draf 'i «, soeglyd, gwaddodlyusol[ddiammheu Draft, draft re. » 'if; ba«>Doubtless, dùt'les adir, d.sûr' re, gwobr; budrwobrifach: lj[dewriu•'. dö'î a, toeslyd, fel toes [trochiul: v, cernodio;drag'net re,lias

drangk• A'g'i';:ôre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. DROJDragon, drag'un n, draig. Snap-dragon, Drench, drentsh n. meddyglyn i farchfcrwyn y llo. Dragon-fly, gwas y vt, mwydo; trwytho; trochineidr[dirgymliell, gorfodi Dress, dres n, gwisg, gwisgiad, dillad,Dragoon, drâ.gwn' n. marchfilwr: vt, trwsiad; addurniad : v, gwisgo,Drain, driin n, dyfrffos, soch: v, dyhyspyddu,dilladu; addurno, trwsio, trin; gwr-sychu, cwterateithio; cyweirio, cyffeithio. Well-tDraina'ole, drä'nâ.bl a, dyhyspyddadwy dressed, trwsiadus'Drainage, drä'näj n, dyhspyddiaeth Dresser, dres'ûr n, ceginfwrdd;gwisgwr.Drake, drak n, ceiliog hwyad, adiad Dressy, dres'î a, gwisgwych(Dram, dram n, traflwnc o wirod; wythfedDrew, dr pt.—Drawran o wnsDrama, dram'â n, chwareu dynwaredolDramatic, dra.mat'ik a, chwarëyddolDribble, drib'l v, defnynu ; dyboeriDribblet, driblet n, manddyledDrier, drî'ûr n, sychydd a, sychach:Dramatist, dram'â.tist n, awdwr chwa- Drift, drift n, amcan, nwyd, tuedd;Drank , pt.—Drink [ reuwaith lluchfa ; cluder ; croeslwybr : v, lluchio,Drape, driip v, gwneyd brethynlluwchio; gyruDraper, drä 'pûr n, brethynwr ; llieiniwrDrapery, drä'pûr.î n, brethyniaeth.brethynan; llieinian[iolDrastic, dras'tik a, cryf, nerthol, effeitk-Draugh, draf n, golchion, soeg, sorodDraught, draft n, traflwnc, llymaid;llyiiciad; arloesdy, geudy; tyn, tyniad,Drinkable, drmg'ka.bl a, yfadwy, i'wDrip, drip dyferiad:tynfa: arlun, cynllun; bras-n, vi, dyferu,gynllun; cynysgrif; gwahanlu. defnynu. Dripping, toddion, dyferion.Draught-horse, march tynuDraughts, drafts, ?i, math o chwareuDripping-pan, padell y toddionDrive, dr'iv (drove, driven) v, gyru,Draw, drö (drew, drawn) v, tynu, llusgoarwain ; llunio, lhneílu. Draw near,gwthio, ymlid.Drivel, driv'l n,Driven snow, mân ôdglafoerion, ymboer;agosäu, nesäuynfydyn : vi, ymboeri ynfydu;Drawback, dro'bak n, ad-dal, ad-daliad Drive riveller, driv'l.iir n, glafoerwr; un penwan,Drawbridge, drô'brij n, ysgrogellynfydynDrawers, drorz np, llodrau. Chest of Driver, dri'Vur n, gyrwr, gyriedydddrawers, llogellgist [darluniad( Drizzle, driz'l vi, defnynu, gwlithwlawio.Drawing, drô'ing n, tyniad ; arlun, llun,Drizzling weather, lleith-hin)rawl, drôl v, llusgo geiriau, trwm-)rawn, drôn^.—Draw[siaradDrizzly,defn'i'ogdriz'li a, manddefnynog,Dray, drä n, car, car hir, car trolDroil, drôîl vi, araf weithio : n, diogyn)rayman, drä'man n, cariwr, gyrwrtrol Droll, drol n, ysgentyn, digrifwas: a,wazel, di-az'l n, budrogen, dyhirendigrif, cellweirus, ysmala)read, dred n, ofn, arswyd, braw, dychtDrollery, drö'lur.î n, arabedd, cymweddryn : a. ofnadwy, arswydus, dychryn- Dromedary, drum'î.dur.î in,11yd ofnimath o[irad gammarch[diogynDreadful, dred'íl a, erchyll, echryslawn,Mreadless, dred'les a, dioih, diarswyd,difraw, eon [« ?breuddwydpream, dri'm (dreamt) v. breuddwydio:^Unless^drim'les n, difreuddwydDrear, dri'r, Dreary, drî'r'î a, hvll.Drill, dril n, trwydden, ebill, trul ; cornant;epa: vt, treulio; dysgu milwyr;goferuDrink, dringk n, diod, llyn, gwirod: v(drank, drunk), yfed; traflyncu; ymddiodi.Sour drink, chwiblen [yfedDrone, drön n, begegyr, bychygyr;Dronish, drö'nish a, dìog, cysgîydDroop, drp vi, dihoeni, llipäu, methuDrop, drop n, dyferyn, dafn, defhyn;clusttlysyn: "v, dyferu, defnynu;Droplet, drop'let a, detnyn[syrthio. erchyll. eehrysol [dra Dropsical, drop'sî.fcal «,"dyfrglwyfusWeariness, dri'r'i.nes n, tywyllni, hyll- Dropsy, drop'sî n, dyfrglwyfDredge, drej n. rhwyd llymeirch ; cymi1: vt. treillio; blodio bw edeu[sinidrDropwort, drop'wûrt n. crogedyf, crog-io. Dredging-box, blawdflwch, Dross, dros n, sorod, sothach; gorferw;drvchDrossy, dros'î a, sothachlyd, ammhurrt.gwaddodlvd [gwehilion Drought, drût, Drouth, drûth n,i>regs. dregz np, gwaddod, gwaelodion; sychder, gwres; syched95

'j,DUN path, fat, êre, met, mâ-rîue, pin, ôrb, on, curve, cut, trrtoo, tk=took;Droughty, drû'tî a, sych-hinog, tesog, Duckling, duk'hng n, hwyad ieuancsycnedig [mintai : pt.—Drive Duckweed, duk'wid n, bwyd yr hwyad,Drove, drov n, gyr, deadell, cenfaint, v gyflafan, llinos y dwfrDrover, dro'vur n, porthmon, gyrwr, Duct, dukt?i.pibell;ffordd,llwybr [blyggyriedydd[trochi Ductile, duk'til n, hydyn, ystwyth, hy-Drown, drûn 0, boddi, suddo, soddi, Ductility, duk.til'i.ti n. ystwythdi - aDrowning, drû'ning n, bawdd, boddiad. Dudgeon, duj'unw, bidogan; drygnwyd.lDrowning-place, boddfa [syrthni Hid, digDrowsiness , druw'zi.nes n, cysgadrwydd, Due, dü n, dyled ;Drowsy, druvv'zi a, cysglyd, marwaidd eiddo: a, dyledus,haeddiant ;dyladwy;iawniawn:Drub, drub n, ffonod, Uach, dyrnod, da; addas[dauUab : vt, llabio, llachio, dulio, ffustio Duel, dii'el n, ornest, ymladdiad rhwngDrudge, druj n, cystogwr, cystegwr; Duellist, dii'el .ist n, ornestwrcystoges: vi, gwneyd gwaith gwael, Duenna, dü'en.â n, hen lywyddts, hynafwraig[waith, cwst[deulaiíc'ystogiDrudgery, druj'ur.î n, caledwaith, budr-Drug, drug n, cyffyr meddygol ;gwael-Drugget, drug'et n, math lawrlen [bethDruggist, drug'ist n, cyfferiwrDruid, dr'id n, derwyddDruidical, dnv.id'i.kal a, derwyddolDruidism, dr'íd.ism n, derwyddiaeth,derwyddoniaethDulcification, dul.si.fi.ka'shun n, per-Drum, drum n, tabwrdd, rhuglen: v, Dulcify, dul'sî.f 1, Dulcorate, dul'ko.raitabyrddu. Drum-major, prifdabyrddwr.Drum-stick, tabyrddffou Dulcimer, dul'sî.mûr n, dwsmelv, melusu, pereiddioDrummer, drum'ûr n, tabyrddwrDull, dul a, hurt, syfrdan, synwyrbwlDrunk, drungk a, meddw, brwysg :pp. marwaidd, swrth ; diflas ; diawch, pl—Drink[brwysgyn, diotwr ditìin : v, hurtio, syfrdanu ;pyluDrunkard, drung'kurd n, meddwyn, trvmhauDrunken, drung'kn a, meddw, brwysg DulÌard, dul'ûrd n, penbwl. hurtyn, delfDrunkenness, drung'kn. es n, meddwdod,brwysgeddDry, dr'f a, sych (/ sech), hysp (/hesp), sychlyd, sychedig; eras: v,syenu; crasu; dyhyspyddu. Dryeyed,llygadsych; dideimlad. DryDuet, dü.et', Duetto, dü.et'ö », carDug, dug «, teth; diden, did, bron;pt & pp.—DigDuke, diik n, dugDukedom, diik'dum n, dugiaethDulcet, dul'set a, melus, hyfryd, perchweg[eiddiad, melusiacDulness. dul'nes n, hurtrwydd; pylnitywyllni[aeth caethioiDulocracy, dii.lok'ra.si ?i, goruchreol-jDuly, dü'lî ad, yn ddyladwy, yn addas IDumb, dum a, mud, anafar; dystawltawelog. A dumb person, mudan IDumbness, dmn'nes n, aflafaredd, mud-land, sychdir, tir sych. Dry-salter,cighalltwr. Diy-shod, troedsych anaethDryness, dri'nes n, sychder, crasder Dumfound, dum'fûnd, DumfounderlDual, dü'al a, deuol, perthjmol i ddau dum'fûTi.dûr vt, dystewi, dyrysu IDuality, dü.al'î.tî n, deuadDub, dub vt. urddo, urddasu, dyrchafuDumous, dii'mus a, llawn perthi, mierli'og[gosarijlDubious, dü'bî.us a, ammhëus, petrus, Dumpish, dum'pish a, dystawddigfiannilys[ansicr Dumpling, dumpling n, rholen, poteDiDubitable, dü'bî.tâ.bl a, ammheuadwy, Dumps, dumps n, ysmigw.^t [torpellDubitation, dü.bì.tä'shun n, ammheuaeth,Dun, dun a, gwineuddu, llwyd-ddu : fllpetrusderceisbwl: vt, dirgymhell, mynychofyil[iolDucal, dii'kal a, perthynol i ddiig, dug- dyled. Dun-bee, Dun-fly,clyryn llwyd HDucape, du.kiip' m, math sidanwe cacynen y meirchDucat, duk'at n, bath tramor, gwerth Dunce, duns n, brebwl, delff, penbwl Iyn arian. tua 3s. 4c; yn aur, 9s. 4c. Duncery, dun'sur.î n, huitrwyddDuchess, dutsh'es n, duges [iaeth Dung, dung n, torn, baw, tail, biswaillDuchy, dutsh'i «., tiriogaeth dug, dug- ebod: v, teilo, tomi, bisweilio; gwrlDuck, duk n, hwyad, hwyaden: v, teithio, ebodi[cardialtroclii, ymsuddo, taflu dan ddwfr. Dungeon, dmi'jun n, daiardy, dym-gellBDucking-stool, ystôl drochiDunghill, dung'hil n, tomen dail1

f Durity,., Dust,îDungy, dung'î a, teilog, tomlyd ; budr, Dwelt, dwelt pt &pp.—Dwell [gwywoaflan[ddegiaeth Dwindle, dwin'dl vi, dyhoeni, gwanhau,Duodecimals, du.o.des'i.malz np, deu- Dye, di' n, lhw, gne: vt, lliwio, Uiwo.Duodecimo, dü.ö.des'ì.mö (12mo) a, deuddegplyg,12plygDuoglot, dü'ö.glot a, dwyieithogDye-house, lliwdy. Dyeing, yn lliwio.Dyer's weed, banadlos, euríiinadlDyer, dî'ûr n, lliwydd, lliwiwrDupe, diip n, dyn hydwyll, symlyn, Dynamics,di.nam'iksnj-j,grymofyddiaethgwirionyn : vt, twyllo, siomddenu Dynasty, din'as.tî n, Uin o freninoeddDuple, dii'pl a, deublyg, dyblygteyrnach; rheolaeth [ansawdd corffDuplex, dii'pleks a, dyblyg, cytansawdd Dyscracy, dis'kra.si n, anhawnt, drwgDuplicate, dü'plî.kät n, adysgrifen, adlythyrDysentery, dis'en.tur.î n, clefyd y gwaed: a, deublygol, dyblyg Dysnomy, dis'nö.mî n, anghyfraith;Duplication, dii.pli.ka'shun n, deublygiad;drwglywiad[n, byr olwgadluniad [iaeth, dyblygedd Dysopsia, dis.op'shî.â, Dysopsy, dis.op'sîDuplicature, dii'pli.ka'tshu r n, deublyg - Dyspepsia, dis.pep'shî.â, Dyspepsy, dispep'siDuplicity, dü.plis'î.tî n, dyblygrwydd;deuwynebedd, dichellDurable, dü'r'â.bl a, parhäus, parhaolsafadwy, dalus, cryfDurability, dü'r.â.bil'î.tî n, parhausderit,gwalldreuliad annhreuliad;Dyspeptic, dis.pep'tik a, â gwalldreuhadarno : n, un gwan ei gyllaDysphagia, dis.fa'gî.ân.anhawsder cnoiDysphonia, dis.fö'nî.â, Dysphony, dis'-Durance, dii'r'ans n, carchariad, caethiwed,fö.nî n, attal dywediad [anadldalfaDyspnoea, disp.nî'â n, difFyg anadl, byrDuration, dü.rä'shun n, parhâd; arosiad Dysuria, dis.ü'r'i.â, Dysury, dis'ü.rî n,Dure, dii'r vi, parhau, aros, sefyll, dal y tostedd, attal dwfr, dwfr-attaliadDureless, dii'r les a, dibara, darfodedigDuress, dii'r'es n, carchariad ; traisddaliad,E.caethiwedDuring, dii'r'ing pr, yn parhau, tra Each, îtsh a, pob, pob un. Eachparhao, cyd ag, hyd, tra [well other, y naill y Hall, eu gilydd. Ondu r'î.tî n, calerlrwydd, caledpDui'st,durst _pi.—Dare[y nos Eager, î'gûr a, taer, awyddus ; awchuseach side, o'r ddeutu, ar bob ochrDusk, dusk n, cyfhos, cyflychwyr, gwyll|gwancus; haerllug[chwantDuskiness, dus'ki.nes n, tjvryllm, gwyll Eagerness, î'gûr.nes n, awydd; dir-Duskish, dus'kish, Dusky, dus'ki a, godywyll,Eagle, i"gl 11, eryr (yeryres). Eagle-lled-dywylleyed, llygadlym, Uygadgraff. Eagle-"dust n, llwch, pylor; meilon; stone, eryrai, eryrfaenII ifylor : v, llychwino, llychiannu Eaglet, i'glet n, eryran, cyw eryrDusty, dus'tî a, llychlyd, Uychwin Ear, î'r n, clust, ysgyfani; twysen;Dutch, dutsh a, Isalmaen The Dutch dolen: v, twysenu, hedeg ; hadu. ToI language, yr Isalmaeneg. Dutch-give ear, ymwrando. About one'smyrtle, mordywyddears, am ei ben. Having ears, clustiog.fDuteous, dü'tshus, Dutiful, dü'tî.fl a, Within ear-shot, yng nghyrhaeddufudd, gostyngedig [wch; ufudd-dod y glust, mewn clyw. Ear-ring, clusttlws,clustfodrwy. By the ears, pen-.Dutif'ulness, dü'tî.fl.nes «, dyledgar-Duty, dii'ti n, dyled, dyledswydd; gwas- ben[og milwrolanaeth; cyllid, toll" teyrnged, treth. Earl, ûrl n, iarll. Earl-marshal, swydd-K5 On duty, pig nghyflawniad ei swydd Earldom, ûrl'dum n, iarllaethîDuumrirate, dii.um'vi.rat n, llywodraeth Earless, i'r'les a, diglust, heb glustddeuolEarliness, ûr'lî.nes n, cynnarweh, boreueddDwarf, dwarf n, cor, còryn (f coren,[cyn: ad, yn forecores), nar; pegor: a. còraiddEarly, ûr'lî a, cynnar; prydlawn; bore;Dwarfish, dwâr'fish a, còraidd, naraidd Earn, urn vt, ennill, elwa•Dwell, dwel {dwelt) vi, anneddu, trigo, Earnest, ûr'nest a, difrif, prysur; diwyd,'trigiannu : aros;ymhelaethu. Dwell- taer : n, era, ernes, gwystl. In earnest,\ ing, Dwelüng-place, annedd, anneddle,o ddifrif, yn brysuranneddfa, trigfa, preswylfod, preswylfk,Earnestness, ûr'nest.nes n, dyfalwch,ty, cartrefawyddfryd, taerineb, difrifweh797lII;;öre ; late, line, nö, müte ; she, zh=iz azure ; thin, thìs;j=dzh. EAR

;JjEDI path, fat, Ore, met, mfi-rine, pin, orb, on, curve, cut, t-=too, tk=took;Earth, ûrth n, daiar, tir, pridd; y llawr;daiaren: r, priddo, claddu; daiaru;ymddaiarn. Earth-born, ganedig o'rpridd. Fuller's earth, priddgalch.Earth-worm, abwyden (p abwyd),'amwydyn fpriddlyd, priddinEarthen, "ûr'thn a, or pridd, priddol,Earthenware, ûr'tlm.wë'r n, llestri priddEarthliness, ùrth'lî.nes n, daiaroldebEarthling, ûrth'ling n, bydolddynEarthly^ûrthlî a, daiarol, bydolEbriosity, î.brî.os'î.tî n, ymroddiad ifeddwdod [crychias; cynhwrfEbullition, eb.u.lish'un n, gorferwad,Eccentric, ek.sen'trik a, gwyrog, yn .cilio oddi wrth y canolbwynt ; afreolaidd;ammhwyllog; pengamEccentricity, ek.sen.tris'i.ti n, gwyrogrwydd;gwallgofrwyddEcclesiastes, e.kli.zi.as'tiz n, Uyfr yPregethwr[gwr eglwysigEcclesiastic, e.kli.zi.as'tik n, eglwyswr,Earthquake, urth'kwak n, daiargryn, Ecclesiastical, e.klî.zî.as'tî.kal o, eglwysaidd,daiargryd, daiar gryn [ammhureglwysigEarthy, ûr'thî a, dâiaraidd, priddlyd; Eckinated, Lki'na.ted a, dreiniog,Earwig, i'r'wig n, pryf y glnstgwrychog[ddraenogEase, îz n, gorphwysdra, llonyddwch, Echinus, e.k'i'nus n, draenog; y moresmwythdra;rhwyddineb: vt, esmwytho;Echo, ek'o n, adsain, dadsain, adlef,llinaru; rhwyddhan, haws-careg ateb: v, adseinio, dadseinio,äu ;cysuro. At ease, esmwyth amo,[lygiad, eglnrhâaadleisiomewn hawddfyd, tawel, difraw. With Eclaircissement, e.kle'r sis.mong «, amease,yn hawdd, yn esmwyth. To give Eclat, a.klo', e.kla' n, dysgleirdeb; clod,urdduniant[i ddewiaease, esmwythäu. Chapel of ease,capel anwesEclectic, ek.lek'tik a. dewisol ; â bawlEasel, i'zl n, attegwydd arlywyddEasement, îz'ment'«, esmwythâd, ysgafhhâdEchpse, i.klips' n, diffyg; cil, cwmwl:v, peri diffyg ; cymylu, tywylluEasily, î'zUî ad, yn hawdd, yn esmwyth.Ecliptic, i.klip tik n, cylch y ditfygionEclogue, eklog n, bugeilgerddEconomical, ek.o.nom'i.kal a, teuliiwriaethol; cynnil ; diwastraffEasily pleased, diddig, hyfoddEasiness, í 'zi.nes n, rhwydd-deb, rhwyddineb,hwylusder ; hynawseddEconomist, i.kon'o.mist n, cynnilwr;East, îst n, dwyrain, codiad hauliawndrefnwr[cynnilojEaster, îs'tûr n, gwyl y Pasc, y Pasc Economize, ukon'o.mi'z v, trefhyddaoEconomy, i.kon'o.mi n, teulüyddlaeth;Easterly, îs'tûr.lì a, dwyreiniol: ad,tua*r dwyrainEastern, is turn a, dwyreiniolEastward, îst'wûrd ad, tua'r dwyrainEasy, î'zî a, hawdd, esmwyth, rhwyddcynnildeb ; cyfundrefnEcstasy, ek'sta.si », perlewyg, gorawen|Ecstatic, ek.stat'ik a, perlesmeiriol, perlewygolhynaws; meddal. Of easy temper, Ectype, ek'tip », adysgrifen ; arlunhynaws, araf, dyoddefgarEdacity, î.das'î.tî n, gwanc, glythniEdder, ed'ûr n, cauad penclawddEat, it (pt ate, eat; pp eaten, i'tn)vt, bwyta, ymborthi ; difa, treulio, ysu. Eddy, ed'i n, cylchdroad dwfr neu wynt; IEating-house, bwyttygwrthlif: a, cylchdroawl; chwyradEat, etpi, bwytaodd.—Eatdroawl[dyfrglwyfhalEatable, i'tâ.bl a, bwytadwy: n, bwydEater, i'tiir n, lnvytiiwr; dyn ghvthEdematous, î.dem'â.tus o, chwyddediàjEdentated, î.den'tâ.ted a, diddanneddEaves, ivz vp, bargod, bondo [fargod Edge, ejEa^fldrop, ivz'drop vi, clustfcinio dan ochr, goror:n, min;v,awch;minio,ymyl,awchu,cw«hogi;|Eavesdropper, ivz'drop.iir n, gwrandäwi cilio ymaith. To set the teeth onchwcdlcu ; clepiwredge, peri'r ddeincod. Edged tools,»Ebb, eb n, trai, adlif. mordrai, ertrai offerynau awch, celfi min. _A two-»dysdyll: OT, treio, adlito ; llcihau edged sword, cleddyf deufiniog. To;take oflfthe edge, diawchuEbionite, eb'yun.'it n, canlynwr Ebion.yr bwa a wrthyd bob Efengyl ondej'les a, pl, difin, diawchMatthewB,Edgewise, cj'w'iz ad, tua'r mini'iildo

•gynhyrfu_;!A;;ore ; läte, line, nö, müte ;she, zh=z azure ; thin, thìs;j==dzh. EJ;Effluvium, e.flii 'vi.um (_p effluvia, e.flü'-Edification, ed.î.fî.kä'shun n, adeiladaeth;addysgiad[waith vî.â) n, drygsawr, chwyshedion,chwysdarth, aroglhedion, sawrhedion,Edifice, ed'î.fis"?î, adail, adeilad, adeil-Edify, ed'î.fî vt, adeiladu, addysgumwsEdilê, î'd'íl n, enw swyddog Rhufeinig Efflux, efluks ?^, ffrydiad, dylifiad, rhediad.Edit, ed'it vt, darparu gwaith i'r wasg[gwthioEdition, î.dish'un n, argraifiadEffbrce, e.fo'rs' vt, dirio, dirgymhell;Editor, ed'î.tûr n, golygyddEffort, ef'ûrt n, dyrawr, cais, hwp,Editorial, ed.î.tö'r'î.al a, arolygolhypynt, ymdrech, egni. To make anEducate, ej'ii.kat vt, meithrin ; addysgu, effort, cynnyg ;ymdrechu, ymegni'odysgu, hyfforddiEffbssion, eibsh'un n, cloddiad, paliadEducation/ej.u.ka'shun n, dysg, addysg, Effrontery, e.frun'tur.î n, digywilydddra,addysgiad[dangosanfoes[llewyrehiadEduce, î.düs' vt, dwyn neu dynu allan, Effulgence, e.ful'jens n, arddysgleirdebEduction, i.duk'shun n, dygiad allan, Effulgent, e.ful'jent a, gloew, dysglaer;amlygiad[iad, pereiddiad llewyrchus[colliEdulcoration, i.dul.ko.ra shun n, melus- Effuse, e.f iiz' v, tywallt ar led ;gollwngEel, îl n, llysen (p llysod)Effusion, e.f ii'zhun n, tywalltiadEffable, ef 'â.bl a, hydraeth, traethadwy, Eft, eft n, geneugoeg, budrchwilenhyson[dilëu Egestion, î.jes'tshun n, carthiad y corffEfface, e.fäs' vt, dinystro, diddymu; Egg, eg n, wy : vt, cyffroi, annog, cymhell,Effect, e.fekt' n, effaith, canlyniad ;symbylu, gwthio, gyru, cyn-lies,budd ;ystyr, amcan, dyben, perwyl : vt, hyrfu. Addled egg, wy clwc, clwcwy.effeithio, achosi ; arlwyddo ; dwyn i benEgg-shell, phsgyn wy, cibyndigoni; cyflawnu, cwblhau. Effects, wy. Nest-egg, wy addawdda, daoed'd, eiddo, meddiannau Eglantine, eg'lan.ti'n n, mieri Mair,gwneuthuradwy, dichonadwyberries,egroes. Wild eglantine, rhos y cnEffectible, e.fek'ti.bl a, efteithiadwy, dyrysi'en ber. EglantineEgotism, eg'o.tizm n, myfi'aeth, hunanoliaethEffective, e.fek'tiv a, effeithiol galluog,grymus[difudd[ganmolyddEffectless, e.fekt'les a, dieffaith, dhym, Egotist, eg'ö.tist n, myfi'wr, hunan-Effector, e.fek'tur n, effeithiwr, achosydd Egotistical, eg.o.tis'ti.kal a, hunanfalchEffectual, e.fek'tshu.al a, effeithiol, gorol, Egotize, eg'o.tiz vi, m}-fio, hunanfoliachosol ; digonol [ achosi, dwyn i ben Egregious, î.grî'jî.us a, nodedig, hynod;gwrthun[rwydd, aruthreddEffectuate, e.fek'tshii.at vt, effeithio.Egregiousness, î.grî'jî.us.nes n, hjmod-Effectuation, e.fek.tshii.a'shun n, effeithiolaeth[dra, mwythusder Egress, i'gres, Egression, î.gresh'un n,Effeminacy, e.fem'î.nä.sî n, maswedd- mynediad allan, ymadawiad, allanfaEgret, î'gret n, aderyn y bwnEffeminate, e.fem'î.nät a, merchaidd.benywaidd : ri.masweddu.gwreigeiddio Egriot, î'grî.ut n, math o surianenEffervesce, ef.ûiwes' vi, dyferwi, ym- Egyptian, Ijip'shan n, Aiphtwr, Aiphtiwr[yrngynhyrfiad: a, Aiphtaidd. Egyptian type,Effervescence, ef.ur.ves'ens n, dyt'erwiad, argrafflj'thp-enau Aiphtaidd. Egyptians,•Effete, e.fit' a, methianllyd, gwanllydAiphtiaid, Aiphtaid, AiphtwyrEfficacious, ef.i.ka'shus a, effeithiol Eh, a i, ow ! och fi ! ha'Efficacy, ef'i.ka.si n, effeithioldeb Eight, ät a & n, wyth, 8 [ar bymthegEflicience, e.fish'ens n, effeithiad, achos- Eighteen, ä.tîn' a & n, deunaw, trí(f tair)'iad; grym [nerthog Eighteenth, ä.tînth' a, deunawfed, 18fedEfficient, e.fish'ent achosol, Eighth, ätth a, wytlifed, 8feda, effeithiol,Effigy, ef'î.jî n, llun, eilun, delw, dyluniadEightieth, ä'tî.eth a, pedwar-ugeinfed[tarddiad Eighty, ä'tî a & n, pedwar ugain, 80Efflorescence, ef.lö.res'ens n, blodeuad; Eigne, ä'nî a, cyntafanedigEfflorescent, ef.lö.res'ent a, blodeuog, Eisel, î'sel n, gwinegr, aesel ; surbethblodeuwedd[tarddiad Either, í'thûi* a, uu o'r ddau, y naillEffluence, ef'lü.ens n, dylifiad, dulliad,naill aic, :neu'r HallEjaculate, i.jak'ii.lat v, saethu, ergydioEffluent, ef'lü.ent a, dyhlbl, ffrydiol,saethweddi'o; gwaeddi

;ELO path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;Ejaculation, i.jak.iUii'shun n, gwaedd, Eleemosynary, el.i.moz'i.nur.i a, elusena]saethweddi; ergydiad [diragfyfyr Elegance, el'i.gans re, dillni, tlysni, prydferthwch[wyc'h: byawdlEjaculatory, Ljak'U.la.tur.i a. saethol;Eject, i.jekt' vt, bwrw allan, taflu alias Elegant, el'î.gant c, dillynaidd, gorididyo[didyad Elegiac, el.i.j'i'ak a, alaethol, galarnadolElection, i.jek.shun n, bwriad allan; Elegiaet, el.i.j'i'ast, Elegist, el'î.jist re,Ejectment. îjekt'ment re, ysgrifen didvad ysgrifenydd marwnadauEke, ik vt, estyn allan; cyrlemvi : ad. Elegy, el'i.iî re, marwnad, galarnadhefyd, heb law hyn. ym mliellach,gyda hyny, yn yr un moddElaborate, î.lab'ö.riit a, eywrain, manwlElement, eì'î.ment re. elfen; egwyddorElemental, el.i.men'tal, Elementary, elí.men'tnr.îElixation, i.lik.sa'shun re, araf-ferwad ,Elixir, Uik'sur n, sylweddlyn ; meddywiadol. Elective franchise, etholfraintElector, i.lek'tdr re, etholwr, dewisyddElectoral. î.lek'tö.ral a, etholyddolElectorate, i.lek'to.rat re, ardal etholydd ;Elk, elk n, math o garw mawrEll, el n, llatlien a phedwaranEllipsis, e.lip'si.s (ellipses, e.lip'siz)[lyn»,'etholyddiacth[elydr dull hirgrwn; ditfyg, agenElectre, i.lek'tiir n, gwefr, ystorcoeth; Elliptical, e.lip'ti.kal a, hirgiynol;dirlygiol;Electric, i.lek'trik o, trydanol, gwefreiddiol,annnluniolgwefrol. Electric. fluid, lluch-Elm. elm n, lhvyf, Uwyfan, claswydden.Witch-elm, Uwyfanen ly&ddailiasan. Electric telegraph, gwefrhysbysaiElocution, el.ii.ku'shun n, ft'raethoneg,Electrical, i.lek.tri'kal a, trydanolElectrician, l.lek.trish'an n. trydanwrparabledd ; areithyddiaethElodes, i.lii'diz n, clnvysglefydvt, hwyhau, estyn;Elongate, í.long'gät Electricity, i.lek.tris'i.ti re, trydaniaethElectrify, i.lok'tri.f 1 vt, trydanu. Electrifyingdychwelyd[hwyhiul. peDMmachine, peiriant trydanol Elongation". Llong.gä'shun n, estyniad.Electuary, I.lekislui.ur.i n. cyffaitb;gymmysgedd tewElope, î.löp' vi, dianc, encilio; ffoi neuredeg i bant vn ddirgel100

ôre; läte, l'íne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, Tins; j=dzh.Embarrassment, em.bar'as.ment n, cyfyng-gynghor[diradduEmbase, em.bäs' vi, llygru, gwaethu,Embassador, em.bas'â.dfìr, Embassy,em'bas.î n, cenadwriaeth, cenadwri,cenadaeth,—AmbassadorEMIElopement, Uöp'ment n, enciliad, ffoaddiangiad, ymadawiadEmbattle, em.bat'l vi, byddino, lluedduEmbay, em.bä' vt, llochi, cornelu, cilfachu;Elops, i'lops ra,math o bysgodyn ; morneidrtrochi [harddu, gwychoEloquence, el'o.kwens n, hyawdledd. Embellish, em.bel'ish vt, addurno,ffraethineb[hyawdl Embellishment, em.bel'ish.ment n,Eloquent, el'o.kwent a, parablus, fi'raeth, addurn, hardd wisgiad, gwychiadElse, els a, all, arall : ad, os amgen, pe Embers, em'burz np, marwor, marwydos,amgen, onid e, oni bai hynylludw, ulw. Ember-days, Dyddiau'rElsewhere, els'whe'r ad, mewn He arallElucidate, î.lü 'sî.dät ví,eglurhau,amlyguLludw.CydgoriauEmber-week, Wythnos yElucidation, Uü.sî.dä'shun n, eglurhâd Embezzle, em.bez'l vt, celcio, darnguddio,Elucidator, î.lü'sî.dä.tûr n, eglurhäwrdwyn y peth a roddwyd danElucubration, î.lü.hü.brä'shun n, nosgyfansoddiadymddiried iddo [guddiad, afradiad[ochel Embezzlement, em.bez'l.ment n, darnymddiriedElude, î.lüd' vt, gochelyd, cyfrwys- Emblaze, em.bbiz', Emblazon, em.bla'znEludible, î.lü'dî.bl a, gocheladwyvt, addurno; llunio arfau boneddElumbated, i.Ium'bii.ted a, gwan yn yr Emblem, em'blem n, arwyddlunarenau[ystryw Emblematical, em.bli.mat'i.kal a, arwyddlunol,arwyddol [llafurdir, cnwdElusion, i.lu'zimn n, e^yfrwys ocheliad,Emblements, em'bli.ments np, ftrwythElusive, Uii'siv, Elusory, î.lü'sur.î a,gochelus, hocedusEmbody, em.bod'î vt, corfforiEmbolden, ein.bòTdn vt, hyfhau, eoni,EÍute, i.lüt', Elutriate, î.lü'trî.ät vt,golchi janaith, glanhau, puro; hidlo calonogi[gorymddwynEluxate, Uuk'sat vt, dadgymmalu Embolism, em'bo.hzm n, dysoddiad, yElver, el'vur n, man lysenEmboss, em.bos' vt, boglynu ; amgauElves, elvz np.—Elf [hyfrydlawn Embow, em.bö' vt, crymu, bwäu; myduElysian, i.lizh'yan a, paradwysaidd, Embowel, em.bû'el vt, tynu perfedd,Elysium, Llizh'yum n, hyfryd-ddolydd diberfedduEmaciate, î.mä 'shî.ät t', teneuo, culhau, Embrace, em.bräs' vt, cofleidio, breicheidio:n, cofleidiad, gwasgiadcurio; gwastio [ffrydiolEmanaut, em'â.nant a, deilliol, tarddiol, Embrasure, em.bra'zhur n, saethdwllEmanate, em'â.nât vi, deilho, dylifo, Embrocate, em'bro.kat vt, twymolchi,tarddu[tarddiad twymrwbio, twymfwydoEmanation, em.á.nä'shun n, deilliad, Embrocation, em.bro.kii, 'shun n, twymfwydiad,Emanative, em'a.na.tiv a, deilliolgolchdrwvth[brodioEmancipate, î.man'sî.pät vt, breinio, Embroider, em.bròî'dûr ri,brwydweithio.digaethu, rhyddliau, gollwng yn rhydd Embroidery, em.brôî'dur.î n, brodiad,Emancipation, î.man.sî.pä'shun «,rhyddfreiniad;brwydwaith[aflonyddugwarediad [anwrio Embroil, em.brôü' vt, ennyn terfysg,Emasculate, i.mas'kii.lat vt, dysbaddu, Embryo, em'brî.ö"?i, cynflurf, milrith,.Emasculation, i.mas.ku.la'shun n, anriad,llysrith, anelwig ddefnydd, gwaedanwrywiad, dysbaddiad [sypio cyndelwad; peth anorphen [diwygiadEmbale, em.bäl' vt, cydrwymo, cyd- Emendation, em.en.dä'shun n, gwellâdEmbalm, em.bâm' vt, perarogli, per Emendator, em'en.dä.tûr n, gwelläwr,eneinio[hwylh diwygiwr[gwerddemEmbargo, em.bâr'gö n, gwaharddiad Emerald, em'ur.ald n, gwyrddfaen,Embark, em.bark' v. myned neu osod ar Emerge, î.mûrj' vi, deillioJong; hwylio; ymrwvmoEmergency, î.mûr'jen.sî n, deilliad ; dirdro,Embarkation, em.bar.ka'shun n, arhwyliad,dirni, diffygcychwyniad [dyrysu Emergent, î.mûr'jent a, deilliolEmbarrass, em.bar'as vt, rhwystro, Emerods, em'ur.odz n, clwyf y marchogion,lledewigwstEmersion, î.mûr'slmn n, dadsuddiantEmeiy, em'ur.î n, mn yncynnwys clai,callestr, a haiarn[a, cyfogolEmetic, Lmet'ik n, cyfogydd, carthlyn:Emication, em.Lka'shun n, gwreichiant101

;:mewn;ENO path, fat, Ore, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=rtook;Emigrant, em'i.grant n, ymfudwr, ymgiliwr:a, crwydrol. mudol [mudof a.siz) n, pwyslais, dirlaisEmphatic, em.iat'ik, Emphatical, em-Emption, em'shnn n, pryniad ; rhyddhâdEmpty, em'tî a, gwag, gorwag, coeg : v,Emigrate, em'î.griit vi, symmud trigias, arllwys, gwaghau; dyspyddu: difuddio;Emigration, om.i.grii'shun n, ymfudiadaberu [wybrol, nefolaiddEminence, em'î.nens n, rhagoriaeth. Empyreal, em.pir'i.al a, uchwybrenol,hynodedd. enwogrwydd ; uchedd, arucheleddEmpyrean, em.pi.ri'an n, nef y nefoedd:; copa, pena, uchwybrenol, wybrol, nefolaiddEminent, em'î.nent a, uchel, enwog, Empyrosis, em.pî.rö'sis n, goddaith. cydhynod,ardderchogEmu, í'mù' », estrys y deheu [losgiadEmissary, em'i.sur.î n, cenadwr; celgenad,Emulate, em'ü.lät vt, cydorchestu ; cen-ysb'nvr[ftvriad allan figenu; efelychu [cydymdrechEmission, i.mish'un n, anibniad neu Emulation, em.ü.lä'shun n, cydymgais,Emit, î.mit' vt, rhoddi neu fwrw allan Emulator, em.ü.lä'tûr n, cydymgeisiwrEmmet, em'et n, morgrugynEmmew, e.mii' vt, cau i inewn, argauEmulgeut,sugnolî.mul'jent a, dyhyspyddol,ftrechgeisiolEmolliency, î.mol'yen.sî n, mwvthedd. Emulous, em'ii.lus a, awyddus i ragorimeddaleddftynsrol Emulsion, î.mul'shun n, meddyglaethEn-, Em-, Im- px, ynarwyddo gwneuthuriad;Emollient, î.mol'yent a, meddalhaol,am-Emollition, em.o.ìish'un n, tyneriad,ystwythiad[elw, ennill Enable, en.ä'bl vt, nerthu, galluogiEmolument, î.mol'ü.ment n, budd, ced, Enact, en.akt' vt, deddfu, sefydlu, gosodEmotion, î.mö'shun n, cyffroad, ysgogiad,Enallage, î.nal'à.jí n, newidiad

:;:Br»; late, Erie, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. ENGEncompass, en.kum'pas vt, cwrapasu, Endurance, en.dü'r'ans n, parhâd, goddefiantamgylchu[amgylchyniad[arosEncompassment, en.kum'pas.ment n, Endm-e, en.dii'r' v, parhau; goddef, ym-Encore, ong.koV ad, eto, unwaith eto Endwise, end'wi'z ad, gerfydd ei ben, arvt, galw am fyned dros yr un gân ei beneilwaithEnema, î.nî'mâ (enemata, î.nî'mâ.tâ) n,Encounter, en.kûn'tûr n, ymgyrch chwystrell, rhefrolch ; chwystrellbibgwrthdrin, brwydr : ri,cyfarfod; ym- Enemy, en'î.mî n, gelyn, gwrthwynebwr;Fadd; gwrthwynebu ; brwydroandrasEncourage, en.kur'aj vt, cefhogi, calonogi,Energetic, en.ur.jet'ik a, grymus, nerth-gwroliol, effeithiol [bywiogiEncouragement, en.kur'aj .ment n, annogaeth,Energize, en'iir.j'iz vt, grymuso, nerthueefnoctyd ; calondidEnergy, en'ûr.jî n, grym, gallu, yni,Encroach, en.krotsh' vi, cyfyngu, gormesu;nerth[dinerthu, gwanhautraisfeddiannuEnervate, i.niir'vat, Enerve, i.nurv' vt,Encroachment, en.krotsh'ment n, gormes,Enervation, en.ûiwä'shun n, llesgâd,trawsymwthiad[beichio llethiad, dinerthiadEncumber, erukum'bur vt, gonwytho, Enfeeble, en.fî'bl vt, gwanhau, llesgäu,Encumbrance, en.kum'brans n, arludd,[ianteiddilorhwystr, baich, arlwyth. An encumbranceEnfeoff, en.fef vt, gosod mewn medd-on an estate, dyled ar dir Enfeoffment, en.fef'ment n, gosodiadEncyclical, en.sik'H.cal a, cylchaidd mewn meddiant[wynoEncyclopasdia, en.si.hlö.pî'dî.â n, cylch Enfetter, en.fet'ûr llyffetheirio, cad-vt,y celfyddydau, corff o wybodaeth neu Enfilade, ôn.fî.lad' n, cydres, cydresiadaddysg, gwyddoniadurvt, cydresu; saethu'ar draws cydresEnd, end n, diwedd, terfyn, pen; dyben; Enforce, en.f ô'rs' vt, rhoi mewn grym aamcan, bwriad: v, gorphen, terfynu, gweithrediad ; cyfnerthu, grymusocwblhau, diweddu. To the end that, dirgymhell, dirio, gorfodier mwyn, fel. Never ending, diderfyn Enforcement, en.fö'rs'ment n, gorfodiadEndamage, en.dam'äj vt, niweidio, colledu,Enfranchise, en.fran'tshiz vt, breinioli;aflesu[turio rhyddhau [breiniad; rhyddhfulEndanger, en.dan'jûr vt, peryghx, an- Enfranchisement, en.fran'tshiz.ment ?i,Endangerment, en.dän'jûr.ment n, enbydrwydd,Engage, en.gäj' v, ammodi; rhwymo,peryglymrwymo; ymgyduno, addaw ; denu;Endear, en.dî'r' vt, anwylhau, anwylo ymosod ar ;ymladd, brwydro. To engageEndearment, en.di'r'ment n, anwylder,one's affections, ennill ei serchcarueiddwch, anwylhâdEngagement, en.gäj'ment n, cytundeb;Endeavour, en.dev'ûr n, cais, egni, ymdrech,rhwymedigaeth ;ymrwymiad, ammodllafur: v, egnio, ymegn'io, ym-gorchwyl; brwydr, cad [yddudrechu, ymgeLsio, ceisioEngarrison, en.gar'î.sn vt, gwarchlii-Endemial, en.dî'mî.al, Endemic, endem'ikEngender, en.jen dm* vt, epilio, cenedlu;a, perthynol i ryw wlad, lie, magu ; achosi, perineu genedl ; lleolEngine, en'jin n, peiriant ; ofteryn. Fireengine,Endenize, en.den'iz, Endenizen, en.den'-diffbddyr,dwfrbeiriant. Steam-tzn vt, rhyddhau, breinioengine, agerbeiriantEndive, en'div n, ysgall y meirch Engineer, en.jî.nî'r' n, peiriannyddEndless, end'les a, diddiwedd, diderfyn, Enginery, en'jin. rî n, peiriannau, peirianwaith;didranc, annherfynolmagnelau[wregysuEndorse, en.dôrs' vt, arysgrifenuEngird, en.gûrd' vt, amrwymo, am-Endorsement, en.dôrs'ment n, arysgrif EngUsh, ing'glish a, Seisonig, Seisnig;Endow, en.dû' vt, gwaddoli, cynnysgaethu;Lloegraidd : n, math o argrafflythyren.donioEnghsh language, Seisoneg, Seisneg,Endowment, en.dû'ment n, gwaddol. Seisonaeg, Saesonaeg. To translatearddawn, dawn, rhodd; gwaddoliad, into English, Seisnigo. Englishman,doniad, rboddiad(p Sais, pobl Llosgr), English cheese,Endue, en.dii' vt, donio; cynnysgaethu caws Lloegr, ©Hj lÊnglíSÎ), UythyrenEndurable, en.düYa.bl a, goddefadwyddu103

;ENT path, fat, êre, met, mâ-rine, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, t\Vk=took;Englut, en.glut' vt, ymrythu, gorlenwi Enrapture, en.rap'tshûr v. gorluni, gorfoddbauglythu; gwancio[londer, perlewygEngorge, en.gôrj' vt, bolrythu, llyncu Enravishment, en .ravish.men t n, gor-Engraft, en.grai't' vt, impioEnrich, en.ritsh' vt, cyfoethogi; brasiiuEngrail, en.gräl' vt, ymylfylchuEnring, en.ring' vt, cylchynu, modrwyoEngrain, en.grän' vt, dwfnliwio, adliwio Enrobe, en.röb' vt, dilladu; harddwisgo,Engrave, en.grav' vt, cerfio, crifellu, ysgythruarwisgo[rolio[ydd Enrol, en.röl' vt, cofrestru, coflyfru; amarwisgoEngraver, en.gra'vur n, cerfiwr, crified- Enrolment, en.röl'ment n, cofrestriad,Engraving, en.gra'ving n, cerfiad, ysgythriad;Enroot, en.rt' vt, gwreiddio [rhcstriaddarlun[feddiannu Ens, enz n, bod, hanfod, bodohaeth [llunEngross, en.grös' vt, ysgrifenu; llwyr- Ensample, en.sam'pl n, enghraitft, cyn-Engrossing, en.grö'sing n, ysgrifeniad Ensanguine, en.sang'gwin vt, llychwinorhagbryniad [hau; codi â gwaed[geluEnhance, en.hans' vt, ychwanegu ; mwy- Ensconce, en.skons' vt, amgloddio, dio-Enhancement, en.hans'ment n, mwyhâd. Enseam, en.sîm' vt, cydwnio, gwni'o iychwanegiad; codiad [dychymmyg fyny[noddiEnigma, î.nig'mâ n, dammeg, cymmyg, Enshield, en.shîld' vt, gorthoi, amddinyn,Enigmatical, i.nig.mat'i.kal a, aneglur, Enshrine, en.shrin' vt, coffri ; creirgadwdammegol[cyfarwyddo Ensign, en'si'n n, Human, bauer; llumanwr,Enjoin, enjoin' vt, gorchymmyn, erchibanieryddEnjoy, en .jôî' vt, meddu, mwynhau, ymhyfryduEnslave, en.slav' vt, caethiwo, caethuyn. To enjoy one's self, bod Enslavement, en.slav'ment n, caethiwed,wrth ei fodd, ymfwynhaucaethiant[byddaglu, rhwydoEnjoyment, en.jôí'ment n, mwyniant, Ensnare, en.snê'r' vt, maglu, bachellu,Ensnarer, en.snê'r 'ur n, byddaL'lwr,maglwr[dichellgarmeddiant, amwes[cynneuEnkindle, en.kin'dl vt, ennyn, ennynu,Enlarge, en.lârj' vt, ychwanegu; eangu,helaethu, ymhelaethu; rhyddhauEnlargement, en.lârj'ment n, helaethiad;gollyngdod, rhyddhâdEnlighten, en.l'í'tn vt, goleuo; egluroimlink, en.lingk' vt, cadwyno, tidoEnlist, en.list' v, rhestru, ymrestruEnsnaring, en.sne'r'ing a, bachellgar;Ensteep, en.stîp' vt, mwydo, sicio, sicioniEnsue, en.sü' vi, dilyn, canlyn, arganlymdyfod ar olEnsuing, en.sii'ing a, canlynol, nesafEnsure, en.sh'r' vt, diogelu, sicrhauEntablature, en.tab'lá.tshü'r, Entablement,en.tii'bl.ment n, capan colofnEnliven, en.l'i'vn vt, adfywio, bywiogi,bywiocäu; sirioli[bywhâd Entail, en.täl' n, rhwymiad anaralladwyEnlivening, en.l'i'vn.ing n, bywiocâd, ar etifeddion : vt, sicrhau etifeddiaethEnmesh, en.mesh' vt, rhwydo, maglufel nas gellir ei haralln ; anaralluEnmity, en'mi.tî n, gelyniaeth, dygasedd,casineb, chwevwfustledddyrysu,Entame, en.täm' vt, dofi, hyweddumaglu,Entangle, en.tang'gl vt,Ennoble, e.nö'bl vt, urddasu, ardderchogi,rhwydo, clymu, nidrourddo[iad, uchraddiadneu iEnnoblement, e.nö'bl.ment n, urddas-Enter, en'tûrnicwn;v, mynedysgrifenu mewn;ddyfodcyehwyn.Ennui, ôn.wî' n, lludded, blinderTo enter into a bond, ymrwymo. ToEmulation, î.nö.dä'shun n, dattodiad, enter into conversation, dechreu ymddyddan.dadglymiad [gelerder; dirfaintTo enter into covenant, amJEnormity, î.nôr'mî.tî n, anfadrwydd, ys- modi, cytuno. To enter into serriedEnormous, î.nôr'mus a, anfadlawn, ysgelcrcyflogi, ymgyflogi i; dirfawr, dros fesur, difesur ; an- Enterology, en.tu.rol'u.ji n, coluddiaethAvedd, anferthEnterpanance, en'tûr.pâr.lans n, cyflafaredd,Enough, î.nuf' n, digon, digonedd,cylafareddgwala: a& ad, digon. Large enough, Enterprise, en'tûr.pm n, arfeiddiad, antnnaeth:digon mawr, digon o faint. To givevt, anturio, arfeiddioone enough, digoni, llenwi, boddloni Entertain, en.tûr.tän' rf,llettyo, gwestu;Enrage. en.raj' vt, gwylltio, cynddeii difyru, lloni, dyddanuiogi, Ittdio [wyllt Entertaining, en.tûr.tä'ning a, dyddan,Enraged, en,rajd' «, Uidiog, gwyllt, gor- difvrus ; croesawgar104

!Enthrone,Í der;jEnthusiastic,!Entwine,\rifiad,I';Envious,;ore; late, line, nö, müte; she, zh=z iizure; thin, this: j=dzh. EPIEntertainment, en.tûr.tän'ment n, llettyad;Environ, en.v'i'r'un vt, amgylchu; amwi-egysu;cynnaliaeth ;gwledd; difyrwch,gwarchäuchwareu[chafu Environs, en.v'i'r'unz np, amgvlchoedd,en.thrön' vt, gorseddu; dyr- y wlad o amgylchjjnegeswrEnthusiasm, en.thii'zi.azm n, penboeth- Envoy, en'voi n, cenadwr, cenad, herodr,gwynfydiaeth, brwdfrydedd Envy, en'vi n, cenfigen : vt, cenfigenuEnthusiast, en.tlui'zi.ast n, gwylltymdorwr;Enwomb, en.wm' vt, firwy thloni ; cudd-gwynfydwr, eoegdybiwrio, celu[amdoien.thu.zi.as'tik a, brwdfrydus;Enwrap, en.rap' vt, amblygu, amwisgo,penboeth [ammherflaith Epact, i'pakt n, y gwahaniaeth (un di-Enthymeme, en'thî.mîm n, cyfreswm wrnod ar ddeg) rbwng y flv^ddynEntice, en.t'is' vt, hudo, denu, llithio heulaidd a'r un leuadolEnticement, en.t'is'ment n, llithiad, hudohaeth,Epaulet, ep'ô.let n, ysgwydd-addurndeniadEpaulment, î.pôl'ment n,ystlyswaith,Entire, en.ti'V a, cyfa, cyfan, cyflawn,cyfan-gwbl, hollol, llvvyrEntitle, en.t'i'tl vt, enwi, rhoi enwad;rhoi bawl[aeth llythyren yng nghanol gairEntity, en'tî.tî n, hanfod, bod; hanfod- Ephemera, î.fem'ur.â np, ciHon neuEntoil. en.tôîl' vt, dyrysu, maglu; ymrwystrobryfed un dydd ; cryd diwrnod[bedd, daiaru Ephemeral, î.fem'ur.aì a, dyddiolEntomb, en.tm' vt, claddu, dodi mewn Ephemeris, î.fem'ur.is n, dyddlyfr yEntomology, en.tö.mol'ö.jî n, trychbryfdraethplanedau[fedd, ymysgaroedd Ephemerist, î.fem'ur.ist n, serolygyddEphialtes, ef.i.al'tlz n, yr hunllef, Entrails, en'tralz np, coluddion, per-yrEntrance, en'trans n, mynediad i mewn hunllewyg[wisgdrws; porth; eychwyniad; derbyniad Ephod, ef'ud n, ysgwyddliain, ysgwydd-Entrance, en.trans' vi,rhoi mewn llewyg Epi-, E])-,px, arEntrap, en.trap' vt, maglu, dal mewn Epic, ep'ik a, hanesiol, arwraidd: n,magi, bachellu, rhwydo ; dyrysu pryddest hanesiol, cerdd arwraiddEntreat, en.trît' v, atolygu, deisyfu, ymhedd,Epicede, ep'i.sîd, Epicedium, ep.î.sî'dî.umymbil, erfyn, dymunon, galargan, marwnadEntreaty, en.trî'tî n, erfyniad, ymbiliad, Epicene, ep'î.sîn a, deurywiol, deurywgweddiEpicm-e, ep'i.ku'r n, glythyn, ancwynai,[coelioEntrust, en.trust' vt, ymddiried, hyderu; moethyn, glwthEntry, en'trî n, cyntor, cyntedd, porth Epicurean, ep.Lkii.ri'an a, blysig, moethgar,glwth[blysigrwyddmynediad i mewn; meddiant, goresgyn; cofhodiad, llyfriad ; mewniad Epicurism, ep'i.kii'r.izm n, glythineb,en.twi'n' v, cyfrodeddu, amdroi,cordeddu[hinonaidd haint llyn, haint glynol neuEpidemic, ep.i.dem'ik n, haint Hynol,ymdaenolEnubilous, î.nü'bî.lus a, digwmwl, teg,Enucleate, î.nü'Mî.ät vt, dignewullu;eglurhauEnumerate, î.nü'mur.ät vt, cyfrif. rhifoEnumeration, î.nü.mu.rä'shun n, cyf-amd dirTynfa[ forolEpenetic, ep.i.net'ik a, canmolawl, clod-Epenthesis, î.pen'thî.sis n, chwanegiadEpidemic, ep.i.dem'ik, Epidemical, ep.îdem'i.kala, cyfiredin, ymdaenol, lln,llynol[groenEpidermis, ep.î.dûr'mis n, y rhwyd-Epigastric, ep.i.gas'trik n, perthynol i'rrhan uchaf o'r bolrhifiadEnunciate, î.nun'shí.ät vt, dadgan, ad- Epiglottis, e.pî.glot'is n, ardafodrodd, hysbysu, llef'aru, cynanu Epigram, ep'i.gram n, englyn, pennillEnunciation, î.nun.shî.ä'shun n, ad- Epigrammatic, ep.i.gra.mat'ik a, englynaiddroddiad, hysbysiad, cynaniad [amlenu; digriflym, sylweddlawnEnvelop, en.vel'up vt, cuddio, enhuddo, Epigrammatist, ep.î.gram'â.tist n, englynydd,Envelope, en'vidop n, gorchudd ; amlen,englynwr[lechllythyrglawr; gorthöydd^ Epigraph, ep'i.graf n, argraff, argraft-Envenom, en.ven'um vt, gwenwjmo Epiíepsy, ep î.lep.sì n, yr haint dygwydd,Enviable, en'vi.a.bl a, cenfigenadwy llesmeirglwyf [i'r haint dygwyddEnvier, en'vi.ur n, cenfigeinvren'vi.us a, cenfigenus, dygasEpileptic, ep.i.lep'tik a, darostyngedigEpilogue, ep'i.log n, diweddglo. olaraeth105

;ERA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;Epiphany, î.pif'á.nî re, yr ystwyllEpiscopacy, î.pis'kö.pä.sî re, esgobaethEquiangular, ek.wî.ang'gü.lûr a. cy fungiEquierural, ek.wi.krvVr'al a, cyfystlys,esgobyddiaeth[gobaidd cynghoesol[un pelldecEpiscopal, i.pis'ko.pal esgobol, es- Equidistant, ek.wi.dis'tant cydbell, a, o, o'rEquiform, ek'wl form a, cyflun, gogyf- Episcopalian, î.pis.kö.pä'lî.an re, esgobaethwr,esgobydd [swydd esgob lun[eddEpiscopate, Lpis'ko.pat re, esgobaeth, Equiformity, ek.vri.for'nii.ti re, cyflun*Episcopy, î.pis'kö.pî re, arolygiaeth; Equilateral, ek.%vî.lat'ur.al a, cyfochroggoruchwyhadEquilibriate, ek.wi.lib'ri.at vt, cydbwyaiEpisode, ep'î.söd re, adgan, ystlysgan Equilibrium, ek.wî.lib'rî.um re, cydbwysedd,cydbwysiad, cydbwysEpispastic, ep.i.spas'tik a, "tyniadol,Equinal, i.kw'i'nal a, perthynol i'r ceffylpothellbar, sugnol : re, chwydalenEpistle, î.pis'l re, Uythyr, epistolmarchol[reidiol. oyfreidiolEquinecessary, ek.wi.nes'e.sur.i a, cyd-Epistolary, î.pis'tö.lur.î a, llythyraidd,llythyrol, epistolaiddEpitaph, ep'î.taf re, beddargraff, beddlithEpithalammm, î.pith.â.lä 'mî.um re,priodasgerdd, cerdd briodasEpithem, ep'î.them re, golch, golchiad a nos, cyhydnos. Vernal equinox,alban eili'r, Mawrth 21fed. AutumnalEpithet, ep î.tbet re, addasair, enw dodi,gairdodi; cylymair [fyriad, crynoad equinox, alban elfed, Medi 21fedEpitome, î.pit'ö.mî re, crynodeb, tal- Equmumerant, ek.wi.nii'mur.ant a, cydrifolEpitomist, î.ijit'ö.mist re, crynöwr[seirchioEpitomize, i.pit'o.mi'z vt, crynoi, talfyru Equip, î.twip' vt, taclu, offeru, trecio.Epoch, ep'uk re, cyff cyfrif, amsernod Equipage, ek'wi.paj re, taclau, tree.Epode, ep'öd re, trydydd pennill cerdd seirch[treciad, seirchiadEpopee, ep.ü.pî' re, cerdd arwraidd Equipment, i.kwip'ment re, taeliadEpulary, ep'ü.lur.î a, gloddestolEquipoise, ek'wî.pôîz re, cydbwyseddEpulation, ep.ii.lii'shun re, gwledd, cyfeddach;Equipollency, eLwî.pol'en.sî ' re, eyf-llonder[gloddest alluedd, cydnerth[cyfrymufEpulosity,ep.ü.los'î.tîre,glytbmeb,^lvthi. Equipollent, ek.wi.pol'ent a, cydnertholEpulotic, ep.ii.lot'ik a. chvyfiachaol Equiponderance, ek.wi.pon'dur.ans »Equability, ek.wâ.bil'î.tî re, cymhwysdra,cydbwysedd[cydbwyjcyfartaledd[gwastad Equiponderant, ek.wi.pon'dur.ant aEquable, ek'wa.bl a. cyfartal, cymhwys, Equiponderate, ek.wi.pon'dur.at vt, cydbwysoEqual, i'kwul a, cyfartal, cystal, cystadl.[cyfiawn, eyinhwy:cydradd, cyd- : re, un cydradd, cydraddolwr:Equitable, ek'wi.ta.bl a, iawn, uniasvnvt, cystadhi. cydraddu. Equity, ek'wt.ti n, eyfiawnder, uniondebcymmeintio, bod yr un faint ag. Of cywirdeb. Court of equity, llys cydequal breadtb, height, length, weight,cyfled, cyfuwch, cyhýd. cydbwysEquality, i.kwol'i.ti re, cydwastadrwydd,wybqd[edd, cywerticydraddoldeb. Sign of equality (=),eyfartaleb'[taliadEqualization, î.k\vul.î.zü'shun re. cyfar-Equalize, i'kwul.Yz vt, eyfartalu," cymhwysoEquanimity, î.kwâ.nim'î.tî re, cymmedroldeb,tawelfryd[boddlawnEquanimous, i.kwan'i.mus a, tawel,Equation, i.kwa'shun re, cyfartaliad,cymmedriad [canolgvlch^Equator, î.hwä'tûr w, y cyhydedd, yEquatorial, ek.wfi.tu'r'i.al a, cyhydeddolEquerry, ek'wur.i re, marchwr," gwastrawd[unidasolEquestrian, i.kwes'tri.an re, marchogolEquinoctial, ek.wi.nok'shal a, cyhydeddol.The equinoctial line, cyhydedd,cylch y cyhydedd, cyhydlinEquinox, ek'wi.noks re, cyhydedd dyddEquivalence, i.kwiv'a.lens re. cyfwerth]Equivalent, i.kwiv'a.lent re, cydwerMcywerthydd: a, cywerthol, cyfwertnojEquivocal, i.kwiv'ij.kal a, amwys, amimhSus, mwysEquivocate, i.kwiv'ii.kat v/, nwyseiricjdeueirio; dywedyd cehvyddEquivocation, i.kwiv.o.ka'shun n. mwysleiriad, amwysedd ; celwydd [einwlEquivocator, i.kwiv o.kii.tur n, nydd*Equivoke, Equivoque, ek'wi.vok n,geirjdro, mwysair. mwysdroEra. î'r'â ». cyÍBF cyfrif, prifnod amseiîamsergyff, amsernodEradiation, î.rä.dî.ä'shun re, pelydriatgwreichioniad[dadwreiddiEradicate, i.rad'i.kat vt, diwreidd»10G

;:ôre; läte, line, no, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. ESTEradication, i.rad.i.ka'shun n, dadwreiddiad;dinystriadErase, î.räs' vt, dilëu, crafu ymaith ; difaErasement, î.räs'ment n, dilead ; difâdEre, ê'r pr, cyn. Ere long, cyn bo hir.Ere now, cyn hyn. Ere while, ynddiweddar, gynneu fachErect, i.rekt' a. syth (/seth), uniawnsyth;uniawn: vt, adeiladu, codi,sythu, sythgodi[sythgodiadErection, i.rek'shun n, adeiladiad; Escharotic, es.ka.rot'ik a, llosgol, ysol,difaol[arddelwiErectness, i.rekt'nes n, uniawnsafiad,Eremite, er'î.mì't n, meudwy [sytkder Escheat, es.tshît' n, diarddelwad : v, di-Eremitical, er.i.mit'i.kal a, meudwyolErgo, ûr'gö c, am hyny, gan hyny,Escheator, es.tshî'tûr n, dirwywrEschew, es.tshü' vt, gochel, cilio rhag,herwydd pa hamEringo, î.ring'gö ra,celyn y mor, boglynonffoi, ymochel[mhorthEristic, i.ris'tik a, dadleuolEscort, es.kort' vt, canymdoi, noddiErmine, ûr'min n, pali, cath hali ; croen Escritoir, es.kri.twar' n, ysgrifen-gistmanflewog y gath bali [groen cath bali Esculent, es'ku.lent a, bwytadwy: n,Ermined, ûr'mind a, mewn dillad bwyd[YspaenErode, î.röd' vt, amgnoi, ysu, difa, rhydu Escurial, es.kii'r'i.al n, llys breninErogation, er.ö.gä'shun n, rhoddiad Escutcheon, i.skut'shmi n, arfgwnsallt,Erosion, i.ro'zhun n, ysiad, amgnoad pais arfau, arfbaisEsox, i'soks n, y penhwyad [ganghenogErr, ûr vi, ymgrwydro, gwibio, diarfforddi;camsynied, cyfeiliorni; camwneuthur;Espalier, es.pal'yûr n, coeden wastad-dotioEspecial, î.spesh'al a, arbcnig; neill-Errand, er'and n, neges, cenadwri, herodraeth.duol; enwedigol; prif, penaf ;priodolErrand-boy, negeswasEspecially, î.spesh'al.î ad, yn enwedig,Errant, er'ant a, crwydraidd, gwibiog yn benodol, yn anad dim [ysbYadErrantry, er'ant.rî n, cr\Yydredigaeth Espial, î.spi'al n, sylwad, ardremiad;En-ata, e.rä'tâ np.—ErratumEspier, î.spî'ûr n, ysb'iwr[iaethP^spionage, es'pî.ö.näj n, gwyliedydd-Erratic, e.rat'ik a, crwydraidd. Erraticstars, ser gwibiogErratum, e.rä'tum (errata) n, bai, gwallmewn ysgrifeniad neu argraffiadEspousal, i.spuw'zal a, dyvvedd'iol, priodasol:n, dyweddi'ad, priodasEspouse, i.spuwz' vt, dywedd'io ;priodiErroneous, e.rö'nî.us a, cyfeiliornus, noddi[gwylioamryfus, beius, gwallus, gauEspy, î.spi" v, selu, canfod, ysbi'o, syllu;Erroneousness, e.rö'nî.us.nes n, geuolrwydd,Esquire, LskwiY n, yswain, cludyddbai, beiusrwyddarfauäsay,[traethawd, byrdraethcais; prawf, cynbrawf;Error, er'ûr ?i, cyfeiliornad geugred;es'ä n, ;bai, camgymmeriad, amryfusedd Essay, e.sä' vt, gwneyd prawf neu gais,Erse, ûrs n & a, Gaelegymgeisio[odyddErst, ûrst ad, gynt, cyn hynEssayist, es'ä.ist n, traethodwr, traeth-Erubescence, er.ü.bes'ens n, gwridgochiad;Essence, es'ens n, anian, sylwedd, cyn-ymwiidiad[ehio; ryw hanfod;perarogl : vt, perarogliEructate, i.ruk'tiit vi, darlyncu, byth-Bructation, i.ruk.ta'shun n, darlynciad;bytheiriad[heigaiddErudite, er'ii.di't a, dysgedig, ysgol-Erysipelas, er.î.sip'î.las n, tan iddwfEscalade, es.ka.lad' n, murddringiadEscapade, es.ka.pad' n, carlam, crychlam,crychnaid ; baiEscape, es.kap' v, dianc, cilio, ffoi;gochelyd; diangfa, ymwared, ffoadEscargatoire, es.kar.ga.twar' n, nyth«-lwyth o falwodEschalot, esh.â.lot' n, math o wenwynEschar, es'kar n, craithEscort, es'kort n, canymdo, porth, cy-Essential, e.sen'shal a, hanfodol, sylweddol,anhebgorol: n, bod, hanfod,hanfodaeth. Essentials, pethau anhebgorol,anhebgoi-olionErudition, er.ü.dish'un n, dysgeidiaeth, Essoin, e.sGîn' ?», asswyn, esgusawdysgolheigdod, dysgEstablish, î.stab'lish vt, sefydlu, gosod,Eruginous, î.r'jí.nus a, efyddaiddEruption, î.rup'shun n, ball, crugdarddcadarnhauEstablished,[awduredigsefydledig;i.stab'lisht a,chwyrndarddiad, rhutluiad allan, toriadEstablishment, î.stab'lish.ment n, sef-allan[ruthrol ydliad ; cyfnertliiad. The establish-Eruptive, i.rup'tiv a, ymdorol; ym- ment, vr eglwys sefydledig107

:EVA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, tvV=too, tk=took;Etymologicon, et.i.mo.loj'i.kon n>Estate, í.stät' n, etii'eddiaeth, treftadaeth;golud ; cyflwr, ansawdd. Man's gwreiddeiriadur, cyneiriadur, cyneirlyfrestate, oedran gwr, cyflawn oedran[iachyddEsteem, î.stîm' n, cymmeriad, cyfrifiad, Etymologist, et.î.mol'ö.jist n, cyf-Etymology, et.î.mol'ö.jî n, geiryddiaeth,bri, parch: vt, parchu, dyfr'io; cyfrif;prisio, gwerthfawrogi [gwerthfawr cyfiachyddiaeth, geirdarddiad. cynachEsteemable, es'tî.mâ.bl a, hybarch; Etymon, êt'î.mon n, gwreiddair. cvnair,Esthetics, es.thet'iks np, deinofyddiaeth Eu- px, da[tadogairEstimable, es'tî.mâ.bl a, gwerthfawr, Eucharist, ii'ka.rist n, cymmun; coffahybarch, parchusdiolchus[munol; diolchusEstimate, es'tî.mät vt, prisio; cyfrif: Eucharistical, ü.kâ.ns'tî.kal a, cymn,prisiad, cyfrif, gosod pris ar Euchology, ii.kol'o.ji n, ffurf o weddi'auEstimation, es.tí.mä'shun n, parch, Eucrasy, ii'kra.si n, ardymmer iachuscymmeriad ;y corff[sudd y corffcyfrifiadEstival, es'ti.val a, hafaidd, hafolEstivate, es'ti.viit' vi, treulio'r hafEuchymy, ii'ki.mi n, ardymmer iachus,Eulogist, ü'lö.jist n, molwr, eanmolwrEstrade, es.trad' n, ystrad, gwastadle, Eulogy, ü'lü.ji n, clodair. molawddyffiyn[pelläu Eunuch, ii'nuk n, dysbaidd ; ystafellydlEstrange, î.stränj' vt, estroni, dyeithrio; Eunuchate, u nuk.at vt, dysbadduEstrangement, î'.stränj'ment n, estroniad,Eupathy, ü'pâ.thî n, teimlad dadyeithriad;pellàdEupepsy, ü.pep'sî n, cydfenvad neuEstray, í.strä' n, anifail crwydr, crwydryn: vi, crwydrodreuliad daEuphonical, ii.fon'i.kal a, perseiniolEstreat, î.strît' n, adysgrifenEstuary, es'tshü.ur.î n, caincfor, culforEstuate, es'tshü.ät vi, berwi, tarddellu,ehwyddo[chwyddiadEuphony, ü'fö.nì n, pereiddsain, erddygan[ogleddwyntEuroclydon, ii.rok'li.dun n, dwyrein-Europe, ü'r'üp n, Ewropa, EwropEuropean, ur.ö.pi'an a, Ewropaidd: »,Estuation, es.tshü.ä'shun n, berwad,Esurient, i.zii'r'i.ent a, newynogEsurine, ez'ii.ri'n a, ysol, difaolEwropiadEuros, ii'r'us n, dwyreinwynt [weddiadEtcli, etsh vt, darlunio â suraiEurythmy. ü'rith.mi n. iawndref'n. cyd-Etching, etsh'ing n, math o gerfiadaeth,surddarluniadEutaxy. ii'tak.si n, trefn sefydledigEutha'nasy, ii'than.a.zi n, marwolaethddedwyddEternal. î.túr'nal a, tragwyddol," tragywyddol,bythol, annherfynol Eutrophy, ü'trö.fî n, iawnfaethiadEvacuate, i.vak'ii.at r, arloesi, gwaghau,Eternalize, i.tur'nal.i'z, Eternize, î.tûr'-niz vt, tragwyddoli, bytholi, anfarwoli dyspyddu; gadael[arloe^iadEvacuation, i.vak.ii.ii'shun », gwaghâd,Eternally, í.tíir'nal.î ad. byth, bythbythoedd, yn oes oesoedd, yn dragywyddol,Evade, i.viid' vt, cilio, gochelyd; nnvys-yn dragywydd[ad[olcìeb eirioEvagation, î.vâ.gä'shun »,gwib ; crwyddEternity, î.tûr'ní.tî n, byth, tragwydd-Etesian, i.ti'zhan a, blvnyddol, amserolEther, î'thûr n, uwcnawyr, awyr bur,E vacillation,dadweiniadi.vaj.i.na'shun n, tyniad,[difantuwchwybr; nyfel[pur Evanescencti, ev.a.nes'ens n, diilanedd;Ethereal, i.thî'r'î.al a, awvrol, wybrenol Evanescent, ev.a.nes'ent a, dirlanol,Ethic, eth'ik, Ethical, eth'i.kal a, moesol, difanol, dedwinol, darfodol [aiddmoesaidd[athroniaeth Evangelical, ev.an.jel'i.kal a, efengyl-Ethics, eth'iks np, moesaddysg, moes- Evangelism, i.van'jel.izm n. efeiigyliaethEthnic, eth'nik a, cenedlig: n, pagan,[efengylescenedlddyn, ethnig [cenedldraeth Evangelist, i.van'jel.ist n, efen-yhvr;Ethnology, eth.nol'ö.jî n, cenedlddysg, Evangelize, i.van'jel.i'z vt, efengyluEthology, î.thol'ü.jî n, moesogaeth.moesdraethawdEvanid, i.van'id a, gwanaidd, diflanol,[ddefod diflanus[auwedduEvaporate, î.vap'ö.rät v, mygdarthu,Etiquette, et'i.ket n, arfer, defod, ar-Etui, et.wi' n, offerwainEvaporation, i.vap.o.rii'shun n, mygdarthiadEtymological, et.î.mö.loj'î.kal a, cyflachol,[mwyseiriadcyfachol, tadogaetholEvasion, i.va'zhun n. cvfrwys ochehad,108

ì!•nawn;öre; läte, l'íne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. EXAEvasive, i.vii'siv o, gochelus, cyfrwys Evil, i'vl (worse, worst) a, drwg, blin,Eve, iv n, min nos, noswyl, nos o flaen drygionus, anfad: n, drwg, diygioni,gwyl. On the eve of departure, ar niwed, aflwydd, anffawd; abred.iynediad, ar fin mynediadEven, i'vn a, gwastad, cydwastad, gwastadlyfn; llyfn cyfartal, gogymmaintKing's evil, clefyd y brenin, manwyn.Evil-doer, drwgweithredwr, drygddynEvilness, i'vl.nes n, drygioni;tawel: ad, hyd yn oed; yn ddiau, Evince, i.vins' vt, arddangos; profisef; yn yr un modd. To he evenwith a person, talu'r pwyth i un. Tomake even, gwastatäu, gwastaduEvening, i'vn.ing, Even, i'vn n, prydnawn,min nos, yr hwyr, ucher, echwydd,godechwydd, diwedd - dyad,diwedydd. Evening - prayer, prydnawnolweddi, gosper [dra; tawelwchEvenness, î'vn.es n, cyiartaledd, llyfn-Event, i.vent' n, dygwyddiad; canlyniad,diwedd. At all events, beth bynagEvocation, ev.o.kii'shun n, galwad allan,Evoke, i.vok' vt, galw ar, ymbil, gwysioEvolation, ev.o.la'shun n, ehediad ymaith[troellysgogiadEventerate, i.ven'tur.iit vt, rhwygo neu Evolution, ev.o.lu'shun n, dadblygiad;agor y bol[pwysig Evolve, i.volv' v, dadblygu, "egori;Eventful, i.vent'fvvl a, dwysganlyniadol. treiglo; rhoddi allan; ymagorEventide, i'vn.t'id n, ueherddaw, pryd- Evulgate, i.vul'gat vt, cyhoeddi[yllio; chwilio alìan Evulsion, i.vul'shun n, tyniad allan, di-Eventuate, i.ven'tUat vt, nithio, gwynt-Eventual, i.ven'tshiual a, dygwyddol;canlyniadolEver, ev'ur ad, bob amser, yn wastad,erioed, byth, yn dragywydd. Forever and ever, byth bythoedd, yn oesoesoeddEvergreen, ev'ur.grin a, bythddeiliog,bythwyrdd: n, pren neu lysieuynbythwyrdd [didranc; oesol: n, byth|Everlasting, ev.ur.las'ting a, tragwyddol,tragywyddolEvincible, i.vin'si.bl a, arddangosadwyEviration, ev.i.rii'shun n, anwrywiàd,anwriad; dysbaddiadEviscerate, i.vis'ur.at vt, diberfedduEvitable, ev'i.ta.bl a, gocheladwyEvitate, ev'i.tat vt, gochel, cilio rhag,dianc rhag[gwysiad owreiddiadEwe, ü n, dafad; mamog. A youngewe, hespin, dafadan. An ewe withyoung, mamogiadEwer, ü'ûr n, dyfrlestr, ystênEs-, E-, Ef- px, allan, oExacerbation, eg.zas.ur.ba'shun «,gerwinder,uchder clefydExact, eg.zakt' a, manwl, cywraint,cryno; llym; cywir: vt, mynu, dngeisio,trawsfynu, gormesuExaction, eg . zak ' shun n, cribddail,gorthrymdreth, gormesExactness, eg.zakt'nes n, cywirdeb,Everlastingness, ev.ur.las'ting.nes n,byth, tragwyddolrwydd, bytholrwyddEverlastingly,dragywydd,ev.ur.las'ting.Kbythad, yn cywreinrwydd, manyldra [trymhauExaggerate, eg.zaj'ur.at vt, mwyhau,Everliving, ev.ur.liv'ing a, anfarwol, Exaggeration, eg.zaj.u.ra'shun n, ychwanegiad,Evermore, ev.ur.mo'r' ad, yn ddidawl,yn ddidranc, yn oes oesoeddhelaethiad, mwynhâdExalt, eg.zolt' vt, mawrhau, mawrvgu,Eversion, i.vur'shun n, dadymchweliadEvert, i.vurt' vt, dyinchwelyd; didrefnudyrchafuExaltation,[dyrchafiadn, arwyrain;eg.zol.ta'shunEvery, ev'ur.i a, pob. Every other day, Examination, eg.zam.lna'shun n, ymholiad,bob ail ddyddchwiliad, ymofyniad, profiad;Everybody, ev'ur.i.bod.i n, pawb, pob prawf[profi, chwiliodyn, pob un[pobpeth Examine, eg.zam'in vt, holi, arholi,Everything, ev'ur.i.thing n, pob peth, Examiner, eg.zam'in.ur n, holydd, arholwr,chwiliwr[llunEverywhere, ev'ur.i.whe'r ad, ym mhob*lie. ym mhob man [olrhain Example, eg.zam'pl n, enghraifft, cyn-Evestigate, î.ves'tî.gät vt, chwilio allan, Exanimate, eg.zan'i.mat a, dienaid, difywyd,diysbryd: vt, dieneidio; di-Evict, i.vikt' vt, diteddiannu, difedduEviction, i.vik'shun n, prawf ; dyfarniad galoni [iad; digalondidEndence, ev'i.dens n, tyst, tystiolaeth; Exanimation, eg.zan.i.ma'shun n, trengeglurder: vt, tystio, profi ; amlygu Exarch, eks'ark n, rhaglaw, llywydd;Evident, ev'i.dent a, amlwg, goleu, eglur cenadwr109

:;1EXI path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut. t\v=too, tk=took;Exarchate, eks'fir.kat n, rhaglawiaeth Exclamation, eks.kla.ma'shun n, banllef,Exasperate, eg.zas'pur.iit vt, cyffroi,cri ; rhyfeddeb. Note of exclama-chwerjsvi, llidio, cythruddo [ddigiad tion, rhyfeddnod ( ! ) [leisiolExasperation, eg.zas.pu.rii'shun n, gor- Exclamatory, eks.klam'a.tur.i a, croch-Exauetorate, eg.zok'to.rat vt, difuddio o Exclude, eks.kliid' vt, cau allan, bwrwblwyf[troednoeth allan ;gwrthod, gwaharddExcalceated, eks.kal'sln.at.ed a, diesgid. Exclusion, eks.klii'zhun n, gwrthodiad.Excandescence, eks.kan.des'ens n, poethni,[duol, didolllysiantgwres; gwylltincbExclusive, eks.klii'siv a, Uysiannol. neill-Excarnate, eks'kar.nat, Excarnificate. Excogitate, eks.koj'i.tat vt, dyfeirio;cael allan [dychymmygeks.kar.nif'i.kat vt, dignawdio; cigyddio[cloddio Excogitation, eks.koj.i.ta'shun n, dyfais,Excavate, eks'ka.viit vt, cafnu, ceudyllu. Excommunicate, eKs.ku.mii'ni.ka't vt,Excavation, eks.ka.vii'shun n, tirdoriad, esgymmuno [shun n, esgymmundodtirgloddiad [myned tu hwnt i Excommunication, eks . ku . mii . ni . kii'-Exceed, ek.sîd' vt, rhagori, blaenori, Excoriate, eks.ko'r'i.at vt, digroeni,Exceeding, ek.si'ding a, yn rhagori; blingo, dirisglo; pilio [iadrhagorol ; dirfawr iawn [ben Excoriation, eks.ko r.î ä'shunra. digroen-Exceedingly, ek.si'ding.li ad, tra, drosExcel, ek.sel'v, blaenori, rhagori ; trechuExcellence, ek'sel.ens n, rhagoriaeth.ardderchogrwydd, godidogrwydd, enwogrwydd;urddasExcorticate, eks.kor'ti.kiit vt, dirisgloExcrete, eks'krit vt, hochi, hochboeriExcrement, eks'kri.ment ?i,ysgarth. tornExcremental, eks.kri.men'tal a, ysgarthol,tomol [atwf, oddi', hwrwg1weinyddes [ iadExcrescence, eks.kres'ens n, gorthwfiad,Excellent, ek'sel.ent a, rhagorol; od;godidog; gwiw; ardderchogExcretion, eks.kri'shun n, ysgarthiad,Except, ek.sept' pr, eithr, oddi eithr. ymgarthiad [krftur.i a, arloesolond, onid, namyn, heb law, oddi gerth Excretive, eks.kri'tiv, Excretory, eksc,oddi eithr; oni, onid, oni bai; pe Excruciate, eks.krw'shi.at vt, arteithio,na, os na, pe nad, os nad: v, eithro, dirboeni[gusodillysu, gadael allan;gwrthddadleu Exculpate, eks.kul'plit vt, difeio, es-Exception, ek. sen 'shun n, eithriad, Exeulpation, eks.kul.pa'shun ?i, difeiad,eithrad, gwrthddadl, nam, ardroad digyhuddiad, esgus [daith; gwibiadExceptionable, ek.sep'skun.a.bl a, eithradwy,Excursion, eks.kur'shun n, gwibym-gwrthodadwyExcursive, eks.kur'siv a, gwibdeithiolExceptious, ek.sep'shus a, hyfeiol, cecrus Excusable, eks.kii'sa.bl a, esgusadwy,Exceptive, ek.sep tiva,llysiannol, eithriol maddeuadwy[diheurolExcern, ek.surn vt, hidìo allan, gwasgu Excusatory, eks.kii'za.tur.i a, esgusol,allan[lloffiad; detholiad Excuse, eks.kiis' n, esgus, esgusawd,Excerption, ek.surp'shun n, pigiad, diheurad. Without excuse, diesgusExcess, ek.ses' n, gormodedd, anghymmedroldeb,Excuse, eks.kiiz' vt, esgusodi; diheurorhyseddExecrable, eks'i.kra.bl a, adgas, mellt-Excessive, ek.ses'iv a, gormodol, rhy, igedig, ysgeler[ffieiddiodirfawr. Excessively large, tra mawr Execrate, eks'i.krat vt, melltithio, rhegu,Exchange, eks.tshiinj' n, newidwriactli, Execration, eks.i.kra'shun n, melltith,cyfnewitty : vt, cyfnewid, newidrhegfa, rheg ; ffieiddiadExchequer, eks.tshek'ur n, sylltty, y Execute, eks'i.kiit vt, cyflawnu, cwblhautrysorlys; argedlys [adwy dienyddio. To execute judgementExcisable, ek.s'i'za.bl a, tolladwy, treth- gwneuthur barnExcise, ek.s'iz' n, toll, cyllid, treth: vt, Execution, eks.j.kii'shun n, cyflawniad,gosod toll. Exciseman, tollydd, cyllidwrdienyddiad[dienyddwr[myn; dinystriad Executioner, eks.i.ku'shur^ur n, crogwr:Excision, ek.sizh'un n, trychiad, cym- Executive, eks.ek'ii.tiv a, gweithrediadol;llywiol Excite, ek.sit'^cynhyrfu, annog, cyffroi[weinyddExcitement, ek.sit'ment n, cyffroad. annogaeth,Executor, eks.ek'ii.tur n, cymmyn-annosiad, cynhyrriadExecutrix, eks.ek'u.triks «, cymmyn-Exclaim, eks.kliim' vt, crochlefain,gwaeddi, bloeddio; wfftioExigesis, eks.i.ji'sis n, eglurhâd, esoon-f-J110

\ysgrifenu,fitrini| darthiad;1adwy,;. gosodExhibit, eg.zib'it vt, dangos, darlunio,alian, darddangos, arddangosExhibition, eg.zi.bish'un re, arddangos-heiddwobr i ysgolheigioniiad;; mud;_ore; liite, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.Exegetical, eks.î.jetfî.kal a, eglurhaolExemplar, eg.zem'plur re,enghraifft, cynllun,deongliad[enghreifftiolExemplary, eg'zem.plur.i a, dilymviw.Exemplification, eg.zrm.pli.f i.kii'shun re,arddangosiad, cynddefwad; eglurhâdExemplify, eg.zem'pli.fi vt, egluro, addangos•Exempt, eg.zemt'ri, rhyddhau, dirwymo,jesgusodi: a, rhydd, esgusodolExemption, eg.zem'shun re, trwydded.rhyddfraintExenterate, eks.en'tur.at vt, diberfedduExequies, eks'i.kwiz re, arwyliant, arwyllExercent, eg.zur'sent a, arferiaethol, ynymarfer âlExercise, eks'ur.s'iz re, ymarferiad, gorchwyl,gwaith, llafur, golafur; ym-I arial, ymysgwyd; ymdrechwaithdognwaith : v, arfern, ymarfer, profi,[arferiadExercitation, eg.zur.si.ta'shun re, ym-Exert, eg.zurt' vt, ymegn'io, ymdrechn.EXPExile, eks'i'l re, alltud ; alltudes ; alltudaeth,alltudedd, henvriaeth, deoliad:vi, alltudo, alfrvladu, deol, difroiExilement, eg.ziTment re, alltudaethExility, eg.zil'i.ti re, eiddihvch, meinderExinanition, eg.zin.a.nisn'un re, gwaghâd;diddymiad[bod yn fywExist, eg.zist' vi, bod, hanfodi, byw,Existence, eg.zis'tens re, bod, bodoliaeth,hanfod[mewn bodExistent, eg.zis'tent a, bodol, hanfodol,Exit, eks'it re, mynediad allan; ymadawiad;marwoìaeth. He made hisexit, aeth allan [ymadawiadExodus, eks'o.dus, Exody, eks'o.di re,Exogenous, eks.oj'i.nus a, elltyfol, estyfol;alltwf[tyflys"Exogens, eks'b'.jenz np, estyfion, es-Exomphalos, eg.zom'fa.lus re, bogeilrwyg,toriad llengigExonerate, eg.zon'ur.at vt, esmwythäu,difeichio[iad, dadlwythiadExoneration, eg.zon.u.ra'shun re, difeichymorchestu.To exert an influence Exoptable, eg.zop'ta.bl a, dymunolon, efleithio ar [egni'ad, ymdrech Exorable, eks'o.ra.bl a, cymmodadwy,Exertion, eg.zur'shun re, ymroddiad, ym- hyblyg, hynaws[medroldebExesion, eg.zi'zhun re, bwytâd trwodd, Exorbitance, eg.zorTn.tans re, anghymtreiddiad[ferwad, crychias Exorbitant, eg.zor'bi.tant a, anwedd,gormodol. Exorbitant price, crogbrysExestuation, eg.zes.tshu.a'shun re, go-Exfoliate, eks.foli.at vi, deilio allan; Exorbitate, eg.zor'bi.tat vi, drawswyro,delltenu, piliodiarfforddi[edduExhalation, eks.ha.la'shun Exorcise, eks'or.si'z cyfar-re, myg-vt, tyngedu,ager, tawch [darthu Exorcism, eks'or.sizm re, swyngyfaredd,Exhale, eg.zal' v, anadlu allan; myg- tyngediaeth[swynwrExhaust, eg.zost' vt, gwaghau, gwan- Exorcist, eks'or.sist tyngedydd,re,1hau; dyhyspyddu [gwanhâd Exordium, eg.zor'di.um re, rhagdraeth,Exhaustion, eg.zos'tshun re, gwaghâd, rhagymadrodd, rhaglith [addurniad•Exhaustless, eg.zost'les a, anhyspydd- Exornation, eks.or.na'shun re, addurn;anhyspydd, didraiExortive, eg.zor'tiv a, dwyreiniol, cyfodolExosseous, eg.zosh'us a, diesgyrnExotic, eg.zot'ik a, dyeithrol, estronol,pellenig : re, peth tramorExpand, eks.pand' v, taenu, lledu;ym-Exhibitioner, eg.zi.bish'un.ur re, ysgolhaig,ledu, ymagor ; darledu ; dadblygugwobrwyedig[bywiogi Expanse, eks.pans' re, eangder; ymlediadExpansion, eks.pan'shun re, taeniad, taen,Exhilarate, eg.zil'ur.at vt, Horn, sirioli,Exhort, eg.zort' vt, cynghori, annog, eangiad, Uediad, chwyddiantcymhell [annogaeth; rhybudd Expansive, eks.pan'siv a, ymdaenol, vmledolExhortation, eks.hor.ta'shun re, cynghor,[ymleduExhortative, eg.zor'ta.tiv, Exhortatory, Expatiate, eks.pä'shî.ät vi, ymhelaethueg.zor'ta.tur.i a, annogaetholExhumation, eks.hii.ma'shun re, sym-Expatriate,alltudio,eks.pa'tri.atdifroivt, allwladu,iad o'r bedd, dadgladdiadExpatriot, eks.pä'trî,ut re, anghywleidiad;Exigence, eks'i.jens n, angen, gofyniad;alltud [ediych am, achos [henrhaid; dirach'os Expect, eks.pekt' vt, dysgwyl, aros,Exigent, eks'i.jent re, dirangen; ang- Expectancy, eks.pek'tan.si re, dysgwyliadExiguous, eg.zig'ii.us a, bychan, eiddil; etifeddiaeth ddysgwyliedig,

:;EXP path, fat, ere, mot, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Expectant, eks.pek'tant a, dysgwylgar Expletory, eks'pll.tur.i a, cyflenwol, ynn, dysgwyliwr [iad; ymarosiad llenwi[deongladwyExpectation, eks.pek.tii'shun n, dysgwyl- Explicable, eks'pli.ka.bl a, egluradwy,Expectorant, eks.pek'to.rant a, poergartholExplicate, eks'pli.kiit vt, dadblygu.dattod, egluroExpectorate, eks.pek'to.rat vt, poeri, Explication, eks.pli.kii'shun n, dadblygiad,peswchboeri[peswchboeriaddeongliad[agoriadolExpectoration, eks.pek.to.ra'shun n, Explicative, eks'pli.ka.tiv a, eglurhaolExpedience, eks.pi'di.ens n, cyfaddasrwydd,Explicator, eks'pli.ka.tur n. eglurhäwrcymhwysder ;Explicit, eks.pbs'it a, amlwg, eglurliesExpedient, ek.s.pi'di.ent a, addas, cymhwys,penodol, manwlcyílëus; llesol: n, dyfais, Explode, eks.plod' v, ffrwydro; hwtioaddasgwrtbod yn ddirmygus. The theorjfforddExpedite, eks'pi.dit vt, dirwystro. is exploded, mae'r dyb wedi ei dadbrofrhwyddhau, prysuro: a, rhwyddol. Exploit, eks.plult' n, gorchest, gwrolwaith,parod, ebrwyddgorcnestwaithExpedition, eks.pi.dish'un n, prysuriad, Exploration, eks.plo.rii'shun n, fforiadcyrlyrnedd, brys ; kynt filwraidd, cadgyrch,chwiliad allan[fforio, olrhai)ymgyrchiad [cyflym, esgud Explore, eks.plo'r' vt, chwilio allanExpeditious, eks.pi.dish'us a, ebrwydd, Explosion, eks.plo'zhun n, ffrwydriadExpel, eks.pel' vt, bwrw allan, gyru ysgortiad; ergyd[ruthrcymaith, tarfu [gwario, treulio Explosive, eks.plo'siv a, ysgortiol, tanExpend, eks.pend' vt, difa, afradu; Export, eks'po'rt n, nwydd tramoredigExpenditure, elcs.pen'dî.tshü'r n, traul, Export, eks.po'rt' vt, anfon allan, troscost; treuliadExpense, eks.pens' n, traul, costExpenseless, eks.pens'les a, didraul.digost; rhad [costus; drudExpensive, eks.pen'siv a, treulfawr,Experience, eks.pi'r'i.ens n, prawf,profiad ;hirbrawf, ymbrawf, ymarferiad;eyfarwyddyd : vt, profi; teimlo,ymbrofi[cyfarwyddExperienced, eks.pi'r'i.enst a, profedigExperiment, eks.per'i.ment n, prawf;cais, cynnyg : vi, gwneuthur prawfExperimental, eks.per.i.men'tal a, profiadol[hyddysg, medrus, bylawExpert, eks.purt' a, cyfarwydd, hyfedr,Expertness, eks.purt 'lies ?i, deheurwydd,deheuedd, medrusrwydd [dileadwyExpiable, eks'pi.a.bl a, maddeuadwy.Expiate, eks'pi.at vt, gwneyd iawn; dyhuddo[mod; iawniadExpiation, eks.pUi'shun n, iawn; cym-Expiatory, eks pî.â.tur.î a, dyhuddol,eymmodroddolExpiration, eks.pi.rii'shun n, anadliadallan; ymadawiad; terfyniadExpire, eks.pi'r' v, anadlu allan; trengu,darfod, diweddu[«'igorExplain, oks.pllin' vt egluro, deongli,Explanation, eks.pla.na'snun n, eglurhful,amlygiad, deongliadExplanatory, eks. plan â.tur.î a, eglurbaol,amfygiadol [diangenrhaidExpletive, eks'pli.tiv n, gair llanw, gairglwyddo, allgludo [iad, mordrosiaExportation, eks.po'r.ta shun n, tramotExpose, eks.poz' vt, amlygu, dynoethdangos allan; gwaradwyddo; peryglExposition, eks.po.zish'un n, agoriad, eglurhâd, deongliad; seíÿllfa [arnodydExpositor, eks.poz'i.tfir n, deonglmExpostulate, eks.pos'tshu.liit vi, jmliwied, ymddadleu, ymresymuExpostulation, eks.pos.tshu.lii'shun iymresymiad[ymliwaidExpostulatory, eks.pos'tshü.lâ.tur.î iExposure, eks.po'zkur n, dynoethiaigwaradwyddiad[deongExpound, eks.pihvnd' vt, egluro, egoiExpounder, eks.pihvn'dur n, dconglydlladmerydd, eglurhiiwrExpress, eks.pres' vt, mynegu, dywedyadrodd; dadgan, traethu; darlunigwasgu allan, gwryfio: a, penodteglur, hvsbysol. gwir: «, brysgenadExpressible, eks.pres'i.bl a, traethadw;darluniadwyExpression, eks.presh'un n, gair, ynadrodd, dywediad; dull ymadrod»gwasgiad allan. Expression of comtenance, dull gwynebprydExpressive, eks.pres'iv a, mynegol; d«

iglanbaui; dod,;ôre; läte, line nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. EXTExprobrate, eks'prö.brät vt, edliw, ymhw,dannod i, wrTtioExprobration, eks.pro.bra'shun n, edliwiant,dannodiaeth, cyhuddiad dirmygusallan, o faes : n, tu faes, ymddangosiad[trosi allanolExpropriate, eks.pro'pri.iit vt, arallu; Exterminate, eks.tur'mi.nat vt, llwyrpacpugn, eks.piin' vt, gorthrechu, gorchtygu,ddyfetha, divvreiddio [wreiddiadgoresgyn ; tarfuExtennination, eks.tur.mi.na'shun n, di-pxpugnable, eks.pug'na.bl a, goresgynadwy,External, eks.tur'nal o, nesaf allan,ennilladwy [fygiad, trechiad allanol, o'r tu allan.Expugnation, eks.pug.na shun n, gorch- Externals, ex.tur'nalz np, allanohonExpugner, eks.pii'niir n, gorthrechwrExpulsion, eks.pul'shun n, tarfiad ; troadneu fwriad allan, gyriad ymaithExpulsive, eks.pul'siv a, a yro allanExtersion, eks.tur'shun n, dilead, rhwbiadymaithExtil, eks.til' vi, dyhidlo neu ddysdyllu oExtillation, eks.ti.La'shun n, dyhidliadExpunction, eks.pungk'shun n, dilead, Extinct, eks.tingkt a, diffoddedig ; wedityniad ymaith[allan darfod, difanedigExpunge, eks.punj' vt, dilëu; croesi Extinction, eks.tingk'shun n, diflfoddiad;Expurgate, eks.pur gät vt, carthu ;puro, llwyr ddyfethiad ; dilead[puredigaeth Extinguish, eks.ting'gwish vt, difFodd;Expurgation, eks.pur.ga'shun ra,glanhâd, diddymu, dilëu; llwyr ddifaExpurgatory, eks.pur 'gâ.tur.î a, ysgarExtinguishable, eks.ting'gwish.a.bl a,t hoi, glanweithioldiffoddadwy[ffoddvrExquisite, eks'kwi.zit a, rkagorol, od Extinguisher, eks.ting'gwish.ur n, diiaeth,godidog, dethol; perffaith, eithaf Extirpate, ex.tur'pat vt, diwreiddio ; dinystrioExquisiteuess, eks'kwi.zit.nes n, man-[iad; distrywiadylrwydd, cywreinrwydd, destlusrwydd Extirpation, eks.tur.pa'shun n, diwreidd-Exsanguious, ek.sang'gwi.us a, diwaed Extol, eks.tol' vt, mawrygu, dyrchafu,Exsibilate, ek.sib'i.lat vt, hysio neu arwyrain, canmol, clodfori [ddeilaiddhwtio ymaithExtorsive, eks.tor'siv o, treisiol, crib-Exsiceant, ek.sik'ant a, sychaidd Extort, eks.tort' vt, cribddeilio, edwica,Exsiccate, ek.sik'at vt, sychu, dysychu gwasgu[gorthrymiantExsuccous, ek.suk'us a, sychlyd, disudd Extortion, n, cribddail,eks.tor'shunExsuction, ek.suk'shun n, sugniad allan Extortionate, eks.tor'shun.at a, treisiol•Extent, eks.tent' n, cyrhaedd, helaethder,maint^ [gafnhauExtenuate, eks.ten'ii.at vt, Ueihau, ys-Extenuation, eks.ten.ii.a'shun n, lleihâd ;esgusodiad, goguddiadExterior, eks.ti'r'i.ur a, allanol, oddiExsudation, ek.sii.da'shun n, chwysiad, Extortioner, eks.tor'shun.ur n, cribddeiliwr,Exsude, ek.siid' v, chwysu [dyhidladgorthrymwr, gormeswrExsuscitate, ek.sus'i.tat vt,dihxmo, cyfl'roi Extra- px, allan o, tu hwnt iExtancy, eks'tan.si n, bodoldebExtract, eks.trakt' vt, dethol, gwasgu,Extant, eks'tant a, yn bod, mewn bod, tynu neu bigo allan|Extasy, eks'ta.si.—Ecstasy [i'w gael Extract, eks'trakt n, detholiad, dewisran,Extemporaneous, eks . tem . .pö rä'nî . us,sylweddran. Extracts, pigion,dewision, dyfyniadaur Extemporary, eks.tem'po.rur.i a, diragfyfyr,disyfydExtraction, eks.trak'shun ?i,tyniad allan|Extempore, eks.tem'po.ri ad, heb iyfyr- gwelygordd, bonedd, cyfF. Of lowyn ddifyfyr, yn ddiattregextraction, lledryw. Of high extraction,lExtemporize, eks.tem'po.r'iz vi, llafarudiledryw, boneddigyn ddiragfyfyr [eangu, arledu Extractor, eks.trak'tur n, tyniedyddExtend, eks.tend' v, estyn, cyrhaedd, Extrajudicial, eks.tra.ju.dish'al a, allanExtensible, eks.ten'si.bl a, estynadwy, o reol cyfraith, afreolaiddjlledadwy [lediad, eangiad Extramission, eks.tra.mish'un n, anfoniadExtension, eks.ten'shun n, estyniad, ariExtensive,allan[bydolExtramundane, eks.tra.mun'dan a, tramaithexs.ten'siv a, eang, helaeth, [haeddiad, eangder Extraneous, eks.tra'ni.us a, estronaidd,Extensiveness, eks.ten'siv.nes n, amgyr-arallaidd, allanol, diberthynas, ammherthynol,dyeithrExtraordinary, eks.trôr'dî.nur.î a,hynod,anghyüredin, od, odiaeth, anarferol113

;FAC path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Extraparochial, eks.trâ.pà.rü'kî.al a,ammhlwyfol,allan o'r plwyfExtravagance, eks.trav'a.gans n. afrad,gwastraff, gormodedd, difrodaeth, afradlonedd;afresymoldebExtravagant, eks.travTi.gant a, gormod,gwastraffus, difrodus, didrefn, afresymol;afradlawn, treulgar, treulfawrExtravagate, eks.trav'a.gat vi, ynfydsiarad,ffladru[o'i briod lestrExtravasated, eks.trav'a.sa.ted a, allan Blue-eyed, llygadlas. Evil-eyed, eiddigus.Extravenate, eks . trâ . vî 'nät a, wediGoggle-eyed, llygadfawr. Moon-tarddu o'r gwytk'ienau[allan eyed, cibddall. One-eyed, unllygeidiog.Extraversion, eks.tra.vur'shun n, tafliadExtreme, eks.trim' n, eitkafedd, terfyn,ynod pellaf : a, eithaf, pellaf, diweddaf;Squint-eyed, llygadgam.llygad-draws.Wall-eyed, llygadfiith. To cast sheep'seyes, edrych ar \vyr: ar undirfawr, rhyfawr, gor-, tra-. Extreme Eyeless, Y'les a, dilygad, dallheaviness, trathrymder. Extreme age, Eyelet, Y'let, Eyelet-hole, 'i'let.hül n, olp,gorhenaint [ddirfawr, tra, gor- olpai, twll olpaiExtremely, eks.trim li ad, dros ben, yn Eyeot, i"ot n, ynysan, ynysig [cylchlysExtremity, eks.trem'i.ti n, pen pellaf, Eyre, ê'r n, Dys barnwr ymdeithiol,eithaf, cwr eithaf, cyfyngder, gwasgfa Eyry, í'r'î n, nythle adar ysglyfgarenbydrwydd [ddyrysu; dadfagluExtricate, eks'tri.kat vt, rhyddhau ; di-Extrication, eks.tri.ka'shun n, diddyrysiad,dirwydiad[allanol Fabaceous, f â.bä'shus a, o natur ffaen.Extrinsic, eks.trin'sik a, ammhriodol, ffäenaiddExtrude, eks.trwd' vt, gwthio ymaith Fable, f ii'bl n, ffugchwedl, rhith banes.bwrw allan[ymaith dammeg, ffugeb; ifalsedd: v, ffuglunio,Extrusion, eks.trw'shun n, gwthiadffugio, chwedlu [waith, cydwtExtuberance, eks.tii'bur.ans n, oddf, Fabric, fii'brik n, adail, adeilad, adeilhwnvg,twddf[chwyddiad Fabricate, fab'ri.kat vt, adeilo; llunio.Extumescence, eks.tu.mes'ens »,cb wydd, ffui-fio, gwneuthur ; llyfelu ; ffugioExuberance, eg.zii'bur.ans n, arddigonedd;Fabrication, fab.ri.ka'shun n, adeilad-gordyfiant[gormodol iad, gwneuthuriad ; anwireddExuberant, eg.zii'bur.ant a, rhylawn, Fabulist, fab'ii.list n, chwedlydd, dammegwr,Exuberate, eg.zu'bur.at vi, gorlenwi,chwedleuyddgorlifo, rhylenwiFabulous, fab'ii.lus a, dychymmygolExuccous, eic.suk'us.—Exsuccousffugiol, disail[rwydiExude, ek.siid'.—ExsudeFabulousness, fab'ii.lus.nes n, ffugidJExulcerate, eg . zul'sur.at vi, gwelib, Facade. í'â.säd' n, gwyneb adeiliadUynori[i'ad, crawniad Fate, fas 11, gwyneb, gwynebpryd, arflExulceration, eg.zul.su.ra shun n, gwel-Exult, eg.zult' vi, gorfoleddu, llawenychu,ymffrostioExultation, eg.zul.ta'shun n, gorfoledd,gorhoen, ymorfoleddiad, ymfl'rostExundation, eks.mi.dii'shun n, gorllif,llifeiriautExuperance, ek.sii'pur.ans n, traph^vysExustion, eg.zus'tsnun n, Uosgiad, try-Facetious, f a.sî'shus a, cellweirus, arai*j1« .SLTl.l'lExuviae, eg.zii'vî.î njp, crwyn a fwrirf^yas, i'as n, hebog ìeuancarabeddus, digrifFacetiouanesa, fà.si'shus.nes[edd, digrifwcHn, arailjEye, i" n, llygad; golwg, trem, gwekd; Facial, fä'shal a, gwynebol. Faciillblagnryn; rliwylí; nytiiaidogoed ieir: angle, ongl a ffiu-fir gan linellau o Iof, llygadu, tremio, edrych, gvvylio.Eye-ball, camvyll y llygad. Eye-brow, ael y llygad.Eye-drop, deigryn.Eye - glass, drychwydr Eye - lash,blew yr amrant. Eye-lid, ainrant,caead llygad. Eye-service, golwgwasanaeth.Eye-shot, cipolwg, tremyn.Eye-sight, golwg. Eye-sore,peth cas i'r golwg. Eye-string, g'iau'rllygad. Black-eyed, Uygad-ddu,llygeittu. Blear-eyed, Uygadwlyb.wyneb : v, wynebu, gwynebu, gwrth f jwynebu. Bare-faced, digywilyddiHDouble-faced, deuwynebog, rhagrithHiol. Pale-face, wyneblwyd, piglafj Igweblas. Shame-faced, cywilyddnaHA wry face, gwep. Facing a persorftlgyferbyn ag un. To make facetHgwepioFacet, fas'et n, arwyneb bychanclust i'r genau, ac o'r genau i'r take I114

;adwy.: äu.i gwalliad,'1;öre; läte, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.Facile, fas'il a, hawdd, rhwydd, hyblyg.hydyn[rwyddoFacilitate, f â.sil'î.tät vt, rhwyddhau, hy-Facihty, f â.sil'î.tî n, hwylusdod, rhwyddineb,rhwydded[fad, diriedFacinorous, fâ.sin'ö.rus a, ysgeler, an-Fact, fakt n, gweithred ; ffaith. In fact,mewn gwirioneddFaction, fak'shnn n, plaid, ymblaid, terfysgblaid[bleidgarFactious, fak'shus terfysgus, ym-a,Factitious, fak.tish'us a, gwneuthuredigFALr tori i fyny. Never-failing, diball;'llesgäu [1ydFaithful, fäth'fl a, ffyddlawn, cywir,didwyll. The faithful, y ffyddloniaid,y credinwyrFaithfulnes, fäth'fl.nes n, ffyddlondeb,Factor, fak'tur n, goruchwylydd, dirpnvy,cywirdeb[ffyddlawnrhyngfaelydd [dros arall Faithless, fäth'les a, diffydd, digred ; ancywirdebFactorage, fak'tur.aj n, marchnadaeth Fake, fak n, torch rhaff, un tro ar raffFactorship, fak'tur.ship n, goruchwyliaeth,Fakir, f ii'kur n, plaid o grefyddwyr pen-marchnadaeth dros arallboeth yn y dwyrain[bachogFactory, fak'tur.i n, gweithfa; trigle Falcated, fal'ka.ted a, crymanaidd;neu gymdeithas masnachwyr dirprwyolFalcation, fal.ka'shun n, gwyrni, crym-[gwaith edd[crwmgleddyfFactotum, fak.to'tum n, gwas pob Falchion, fôl'tshun n, cryman-gledd,Faculty, fak'ul.ti n, medr, galluedd, Falciform, fal'sî.fôrm a, bachog, crwm,braint ; cynneddf ; y gymdeithas feddygol,y meddygoncrymanddullFalcon, fo'kn n, math o hebog, curyllfecundity, fa.kun'dtti «, hyawdledd, Falconer, f o'kn.ur n, hebogyddfiraethineb[siarad Falconet, fal'ko.net n, cyflegr bychanFalconry, f o'kn.ri n, hebogyddiaethFaddle, fad'l vi, ofera, ffwdanu, ofer-Fade, fäd v, edwi, difanu, diflanu, dihoeni;Faldstool, fôld'stl n, mainc a ddefn-gwywo. Apt to fade, diflan- yddir i goroniNever-fading, anniflanol Fall, f 61 (fell, fallen) vi,cwympo, syrthioFady, í a'dî a, dhian, gwywedig, edwin tramgwyddo; dygwyddo: n, cwymp,iFseces, fi'siz n, ysgarthioncwympiad, codwm; disgyniad, syrthiad;Fag, fag v, baeddu, euro ;ymflino, llesgfalldygwydd, syrth; dinystr. Toin with, cyfarfod. To fall out,Fag-end, gobed brethyn, y pengwaethafdygwydd; ymryson, cwympo maes.Fagot, fag'ut n, ffagod, ifasgell, cedysen, To fall back, cilio yn ol, enciho. Fallingcidysen : vt, ffagodi, cydrwymo, cidysiosickness, yr haint dygwydd!Fail. tal vi, ffaelu, methu, dirrygio, pallu; Fallacious, fa.lä'shus a, twyllodrus,twyllgar, fFugiol[iaethFailure, fä'lü'r n, ffaeliad, methiant, pall, Fallacy, faí'â.sî n, twyll, hoced, hudoldiifyg,bai ; toriadFallen, föi'n pp.—Fall [gwendid,'Fain, fan a, awyddus, chwannog, ewyll- Fallibility, fal.î.bil'î.tî n, hydwylledd,Fallible, fal'î.bl a, hyball, hysiom, hyfethysgar: ad, jn chwannog, tan orfod.>1 fain would, chwennychwn, da fyddai Fallopian, fa.lö'pî.an a, Fallopiaiddgenyf, dymunwnFallow, fal'ö n, braenar, adwydd: v,Famt, fänt a, egwan, methedig,braenaru: a, hyddliw, gwyneugoch:llwfr;aneglur: vi, llesmeirio, llewygu; braenarliw. Fallow-deer, danys, gafrdanys, danas, hyddFaintish, f iin'tish a, gwanllyd, gwanych-,?aintness, fänt'nes n, gwendid, Uesgedd,nychdod; llyfi-der, llyfrdradainty, f än'tî a, llesmeiriol, llwfr, egwan7 air, fê'r n, ifair; y rhyw fenywaidd:a, teg, glân, prydferth, telaid, mwyn-aidd; gloew, claer; cyfiawn, didwyll.Fair or foul, teg neu annhegparing, fê'r'ing n, ífeh-yn. rhòdd o ffairFairness, fê'r'nes n, tegweh, glendid;uniondeb, cyfiawnderFairy, f ê'r'î n, ellyll, anysbryd : a, perthynoli'r tylwyth teg. Fairies, ytylwyth teg, bendith eu mamauFaith, fäth n, ffydd, crediniaeth, cred,coel; hyder, ymddiried; ffyddlondeb.To break one's faith, tori ei airFalse, fôls a, anwir, ffugiol, gau, celwyddog,twyllodrus. A false oath,geulw, anudon, llw anudonFalsehood, fôls'hd, Falsity, f ôl'sî.tî n,ffalsedd, geudeb, anwiredd, celwyddFalsifier, fôTsî.fî.ûr, n, ffugiwr, geueiriwr,celwyddwr j]gwrthbrofiFalsify, fôl'sì.fi v, ffugio;. llygru;Falter, f ôl'tûr vi, petrffto ; bloesgi, methr115

;;:FAS path, fat, ére, met, mâ-rîne, pin, Orb, on, curve, cnt, tvv=too, tk=took;Faltering, f óTtur.ing n, bloesgniFarce, f ârs n, coegchwareu ; esgusbeth,Fame, fiim n, bri, clod, enwogrwydd, lliw o beth[digrifolenw gair, son, chwedl, newydd Farcical, far'si.kal a, coegchwareuol;Famed, fämd a, enwog, clodfawr, hyglod Farcy, f âr'sî n, y clefri mawr, gwahanglwyfFameless, fäm'les a, anenwog, anhynody meirch. Water farcy, yFamiliar, fâ.mil'yfìr a, cyfeillgar, cyfeillaidd;clefri dyfrllydFardel, fâr'del n, sypyn[erwadnabyddus; tenluaidd: n,Fardingdeal, fâr'ding.dîl n, chwartercyfaill, cydnabod. Familiar spirit,ysbryd dewiniaethFare, fe'r n, lluniaeth, bwyd; ymborth;cludlog : vi, bod, byw;ymborthiFamiliarity, fâ.mil.î.arì.tî n, cydnabyddiaeth;cyfeillach; cynnefindra Farewell, fé'r.wel' i, bydd wych, yn iachFamiliarize, f a.mil'yur.Tz vt, cynnefmo », cyfarchiad ymadawol, caniad ynymgynnefino[ach iach. To bid farewell, canu yn iachFamily, fam'î.lî n, tenlu; cenedlaetb. Farinaceous, far.î.nä'shus a, blodwy,Famine, f'am'in n, newyn, difFyg ymbortl: blodiog, blawdog, blawdaiddFamish, fam'ish v, newynu; marw o Farm, farm n, tyddyn, syddyn, fferm:newyn[hyglod, nodedig vt, amaethu; llafurio'r tir [ ffermwrFamous, fä'mus a, clodfawr, enwog,Fan, fan n, gwyntyll, nithlen: vt.gwyntyllio, pnro, nithioFarness, f âr'nes n, pellder, pelleddFarraginous, fa.raj'î.nus a. cymmysgFanatic, f a.nat'ik n, penboethiad ; crefyddwrpenboeth[gwallgofus Fan - ago, fa.rä'gö n, cymmysgeddFanatical, fa.nat'i.kal a, penboeth. Farrier, far'ì.ûr n, meddyg meirch;Fanaticism, fa.nat'i.sizm n, penboethni,pedolwr[iadaethgwallbwyll[iedig Faniery, far'î.ur.î n, meirch feddygpedolwrFancied, fan'sidFarrow, far'ö v, bwrw perchyll, dyfod sa, dychymmygol, ffugpherchyll:n, torllwyll. A sow inFanciful, fan'sî.fl a, dychymmygus,coelgar, ffoldybus[pwyaeth farrow, hwch dorog. farrow cow, AFancifulness, fan'si.fvvl.nes n, mym- myswynogFancy, fan'sî n, dychymmyg, darfelydd Farther, fâr'THÛr a, pellach: ad, ymoferdyb, mympwy, llettyb; hoft'edd: mhellach ; eto, hefyd : cd.—Farserch, v, dychymmygu, tybio; serchuFandango, fan.dang'gö n, math o daplasfâr'THestsd.—FarFarthest, a, pellaf, eithafeithafig;Fane, fan n, teml, addoldy, eglwys, llan Farthing,Afar'THing n, ffyrlling, ffyrling.Fanfaron, fan'f â.run ?i, bygylwr, gwagymffrostiwrpenny three farthings, dwj[hocsach, ffrost ond ffyrlling/ Sixpence farthingFanfaronade, fan.fâ.rö.näd' n, rhodres, chwech a ffyrlling[peisgylciFang, fang n, ysgythr ; crafanc, ewin Farthingale, f âr'THÌng.gäl n, cylchbaisFanged, fangd a, ysgythrogFasces, fas'iz n, ysgub o wiail a ddygi(Fangled, fang'gld a, coegfFurfiedig, o flaen hen lywiawdwyr Rhufainffugiedig[grafanc Fascia, fash'â n, addurn dalaithFangless, fangles a, diysgythr, di-Fannel, fan'el, Fanon, fan'un n, ysgwyddrwyll offeiriadFantastic, fan.tas'tik, Fantastical, fantas'ti.kala, ffoldybus, coegfalch.penchwiban ; mympwyol, anwadalFantasticalness, fan.tas'ti.kal.nes n, anwadalwch,penchwibandodFantasy, fan'tâ.sî n, mympwy, oferdybFar, far (farther, further; farthestfurthest) a, pell, pellenig, anghysbell;hirbell: ad, ym ndiell, pell,By far, o lawer. He is not faroff, nid yw efe ym mhell. As far, cybelled.Thus far. hyd yma. Farbetter, llawer gweíl, gwell o lawerFarmer, fâr'mûr n, amaethydd, hwsmon,Farmost, fár'möst n, eithaf, pellafFasciated, fash'î.ä.ted a, rhwymedig ígwiail[rhwynuaiFasciation, fash.î.'á'shun n, cyfrwymiaclFascicular, fa.sik'ii.lur a, rhwymjmolFascinate, fas'î.nät vt. rheibio, hud(swyno[dyniad, llithiaFascination, fas.î.nä'shun n, llygacFascine, f ä.sîn' n, ffagoden, cidysenFasinous, fas'î.nus a, rheibiol, swynolFashion, fash'un n, dull, gwedd, dullwedd, ffurf, ffunud, llun; flfordrmodd ; arfer, defod : vt, ffurfio, lluni*agweddu. In this fashion, fel hyiTo fashion alike, cydlunioFashionable, fash'un. â. bl a, dullwivdillynaidd ;moddgar, harddfoes116

. Fathomless,Í;::;ore; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. FEAFast, fast n, ympryd, dirwest, cythlwngvi, ymprydio, dirwestu, ymattal: a,tyn, sicr, diysgog, diogel, safadwy;buan, cyflym, clau, ffest, chwai: ad,yn dyn;yn fuan. Fast-asleep, mewntrymgwsg. Fast-day, dydd ympryd.To play fast and loose, chwareur ffonddwybig[gafaelu, rhwymoFasten, fas'n v, sicrhau; cadamhau;Fastidious, fas.tid'yus a, cymhenfalch,ffroenuchel[hausdeiFastidiousness, fas.tid'yus.nes n, tra-Fastigium, fas.tij'î.um n, talog, talfaFastness, fast'nes n, sadrwydd; diogelfa;sicrhad.[uchel, balchFastuous, fas'tshii.us a, trahäus, ffroen-Fat, fat n, brasder ; mehin ;gwer ; bloneg: a, bras, tew ; nrwythiawn;gwerog,blonegog. To grow fat, tewhau,brasäu. To make tat. pesgii, brasäu.Fat-witted, penbylaidd, synwyrbwll| Father, fâ'THÛr n, tad : vt, tadu, tadogi,Fawn, ion n, elain, rhydain, carw ieuancFatal, fä'tal a, tyngedfenol; "angeuol,marwol[iaeth vi, llydnu; truthio, gwenieithoFatalism, fa'tal.izm n, tyngedfenydd- Fay, fä n, ellyll, anysbryd: v, cyssylltuFatahst, f ä'tal.ist n, tyngedfenydd Feaberry, f î'ber.î n, eirynen Mair, grwyswydden[aethFatality, fâ.tal'î.tî n, angeuolrwyddtyngedfen[anochel Fealty, fî'al.ti n, ffÿddlondeb ,gwiriog-Fatally, fä'tal.î ad, yn angeuol; yn Fear, fî'r n, ofn, arswyd, braw, dychrynFate, fixt n, tynged; anffawd, aflwydd, arynaig ; v, ofni, dychrynu, arswydo.dinystr, dyrraith; dedfrydTo put in fear, brawychu, peri ofn ar.Fated, fä'ted a, arfaethedig, rhagluniedig.Without fear, diofn, by, dewrIll-fated, anffodiogFearful, fî'r'fl a, ofnus, brawychus;ofnadwy, dychrynllyd, arswydusB mabwysiadu [tadogaeth Fearfulness, fî'r'fl.nes n, ofnusrwyddFaultiness, fúTtì.nes n, beiusrwydd;drygedd[nam. perffaithFaultless, fôlt'les a, difai, diddrwg ; di-Faulty, fôl'tî a, beius, ar fai, o le, cylus,anaddas, gwallog, amryfusFaun, fôn n, duw gwledig, gwyddanFauna, fô'nâ np, anifeihaid ardalFa\ullous, fa.vil'us a, lludaiddFavour, f a'vur n, hoifedd, serch, cymmeriad,ewyllys da, hawddgarwch,cymmwynas, ffafr; ysnoden rodd: vt,hoffi, cymmwynasu, ffafrio; derbynwyneb. Ill-favomed, hagr, anferth.Well-favoured, prydweddolFavourable, f a'vur.a.bl a, hynaws ; fFafriol,cymmwynasolFavourableness, f a'vur.a.bl.nes n, tiriondeb,rhadlondeb[cefnogwrFavourer, fä'\air.ûr «, hoffwr, noddwr.Favourite, f a'vur.it a, cu, hoff: n, hoffddyn,anwylydllyfrdra ;echryslonrwyddFearless, fî'r'les a, diofn, dibryder, diarswyd,difraw, dewr, calonog: Fatherhood, fâ'THÛr.hd n, tadaeth,:î Fatherless, fâ'THÛr.les a, didad, ami)Jddifad [tad, yn dadolFatherly, tadol: ad, fel Fearlessness, fî'r'les.nes n, eonder, diofhusrwydd,fâ'THÛr.lî a,'Fathom, faxH'um n, gwrhyd, chwechdewrderFeasibility, fî.zî.bil'î.tî[hawseddhywmeledd,1 troedfedd : vt, gwrhydio;plymio ; amgyflredn,[annirnadwy Feasible, fi'zi'bl a, hawdd ei wneyd;faTH'um.les a, diwaelod dichonadwy, posibl-Fatidical, fa.tid'i.kal a, tyngedfynegol, Feast, fist n, gwledd ; cyfeddach ;gwylv, gwledda;gloddesta, wttresu. Wedding-feast,Fatiferous, fa.tif'ur.us a, marwol, ang-neithior. Feast-rite, defod' Fatigue, fâ. tig' n, lludded, blmder: vt, gwledd. A solemn feast, uchelwyl,peri lludded, blino, lluddeduarwyl, prif wyl, cylchwylFading, fat'ling n, anifail pasgedig Feaster, fis'tCir n, gwleddwr ; wttreswr,Fatness, fat'nes n, tewder, brasder; bolerwr[gwleddafrrw-vthlondeb[tewychu Feasting, fîs'ting n, cyfeddach: v, ynFatten, fat'n v, tewhau, pesgu. brasäu, Feat, fit n, camp, gorchest, ldiagorgampFatuity, fâ.tû'î.tî n, fiblineb, hurtrwydd Feather, feTH'ûr n, plüyn, plufyn, pluen,Fatuous, fat'shii.us a, deltiaidd, ynfyd plufen (j) plu, pluf ) : vt, pluo; dibluo;Faucet, to'set n, dwseladdurno â phlnf. Feathered fowls,Fault, f'òlt «, bai; trosedd ; amryfusedd, ehediaid, adar asgellog. Feather-bed,cvvl ; anaf. To commit a fault, troseddu.gwely plu. Feather-dresser, plufwr,To find fault, beio, bwrw baipliiwr117

:;'::FEO path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Featherless, feTH'ûr.les a, dibluFeatly, fît'lî a, deheuig, hyfedr, tlwsFeatness, ftt'nes n, destledd, deheuderFeature, fî'tshur n, gwynebpryd, gweddnod,gweddnodiad, golygweddFeaze, fîz vt, dattroi, dadblethuFebrific, fî.brif 'ik a, crydbarFebrifuge, feb'rî.füj n, meddygiaethwrthgrydol: a, gwrthgrydol, tarfgrydol[crydolFebrile, feb'ril a, crydbar, twymynol,February, feb'r.ur.î n, Cbwefror [aetbFebruation, feb.r.ä'shun n, huredig-Feculence, fek'ii.lens n, gwaddodlydrwydd;gwaddod, gwaelodionFeculent, fek'ii.lent a, gwaddodlydFecund, fek'und a, ffrwythlawn, toreithiog,ffaeth, cynnyrchiolFecundate, fek'un.diit vt, ffrwythloniFecundity, f i.kun'di.ti n, ffrwythlondebFeebleness, fî'bl.nes n, gwendid, eiddilwch,Uesgedd, egwanderFeed, fid (fed) v, porthi, bwydo ; tewbau,pesgu ;ysbori : n, ebran, ceircbddognporthiant[bwytäwrFeeder, f î'dûr n, porthydd ; maetbyddFeel, fîl (felt) v, teimlo, clywed; profi;ymdeimlo[iadFeeling, fi'Hng n, teimlad ;profiad ; syn-Feet, fit np, traed.—FootFeign, fan v, dychymmygu; ffuantu.ymrithio[rhithioíFelbnonger, fel'mung.gûr n, crwynwr,crwynfaelwr, crwynwertbwrFello, fel'ö n, cameg, cylch olwynFellow, fel'ö n, cyfaill, cydymaith, cymhar,cydradd, cydwr/brodor; cyd-:vt, cymharu, cyfieuo; cyffelybu. Fellow-creature,cydgreadur. Fellowfeeling,cyd-deimlad. Fellow-soldier,cydtilwr. A wicked fellow, dybiiyn.A little fellow, dynynFellowship, fel'ö.ship n, cymdeithas,cydgyfeillach, cyfranogaethFellwort, fel'wurt «, chwerwlysFelly, feí'î ad, yn fiyrnig, yn'greulawnn, cylch olwyn, cameg, eamogFelo de se, f Uö.dî.sî' n, hunanleiddiadFelon, fel'un n, lleidi - ,cyflafanwr, drwgweithredwr, drygweithredwr ;bystwn,gwrllys: a, ffyrnig [radol; ysgelefFelonious, f î.lö nî.us o, cyflafanol, llad-Felony, fel'un.î n, cyflafan, lladradFed , fed pt & pp.—Feed [ toraethFedary, fed'ur.î, Federary, fed'ur.ur.i n,cyfranogwr[modolFelt, felt n, brethyn llawban, brethyfhetiau : vt, llawbanu :pp.—FeelFederal, fed'ur.al a, cyfammodol, am- Feltre, fel'tûr n, dwyfronegFee, f î n, gwobr, tâl, cyflog : vt, cyflogi Felucca, f i.luk'a n, bad â chwech rhwyfgwobrwyo ; llwgr wobrwyo. Fee farm, Female, fî'mäl a, benywaidd, benywol:tir cydnabod. Fee simple, bawl rydd. n, benyw, dynes, merch, bun, gwraigFee-tail, hawl ammodolFemecovert, fîm.cö.YÛrt' n, gwraig briodFemesole, fim.sòT n, benyw weddwFeeble, fi'bl a, gwan, egwan, eiddil,To make feeble, to wax feeble, Feminahty, fem.î.nal'î.tî n, benyweidd-llesg.to grow feeble, gwanhau, llesgäunvyddFeminine, fem'i.nin a, henyvraidaFemorol, fem'ö.ral a, morddwydolFen, fen n, corsdir, cors, gwaen wleb.morfa. Fen-berries, ceirios y waenFen- cricket, rhinc y tes. Fen-duckcorshwyadFence, fens v, cau, caeru, amgau, amgaeru, argau; arnddifiyn; chwareidiffyn ar cleddyf:n, gwrych, clawddjcae, pawlgae; diogelfa. A fence

! Ferry-man,•Fertility,1Fertihze,- Fervour'hoenus1brysgar:;öre ; läte, line, nö, miite ;she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. FIBFeoffor, fef'ûr n, rhoddwr mewn meddiantFeoffment, fef'ment n, llawn feddiantFeracious, fî.rä'shus a, firwythlawn,Festival, fes'ti.val n, gwyl, gwledd;dydd gwyl : a, gwleddol. High festival,uchel wyl. Principal festival,prif wyl, gwyl arbenig [hoenuscnydiol, cnydfawr, toreithiogFestive, fes'tiv a, gwleddol, gwestfaol,Feracity, fî.ras'î.tî n, ffrwythlonedd Festivity, fes.tiv'i.ti n, llawenydd, difyrwch;Feral, f i'r'al a, alaethus, gaíarus ;raarwolFeriation, f ì'r.î.ä'shun n, cadwad gwyl gwleddFestoon, fes.tn'[flodauaddurnbleth on,Ferine, fî'r'in a, gwylltfilaidd, anwar, Festucous, fes'tii.kus a, o wellt, gwelltogffyrnig[nigrwydd Fetal, fî'tal a, milritholFerineness, fi.ri'nes, Ferity, fer ì.tî n,&yr- Fetch, fetsh vt, cyrchu, ceisio, hoi;Ferment, fûr'ment n, eples, berem, dwyn, cywain, cludo; cyrhaeddyd;ymwaith; cynhwrfFerment, fûr.ment' v, gweithio ; eplesu.dwyn pris:ystranc.n, ystryw;Far-fetched,dichelldro;annaturiol,. v, croesi'r borth, trosglwyddo. Ferryboat,;taerni, taerineb [tanbaid; taeritwymnol [g\vresoglefeinio, burymu ; bragodimaes o le[ brwntFermentation, fûr.men.tä'shun n, ymweithiad,Fetid, fet'id a, drewllyd ; adgas, Ifiaicld,ymferwad, ymgynhyrfiad Fetidness, fet'id.nes n, drewi, drewsawr,ymlefeiniaddrtîwdod, drygsawr[lawn[lefeiniolFermentative, fur.men'ta.tiv a, eplesol, Fetiferous, f i.tif'ur.us a, hilig, ffrwyth-Fern, fûrn n, rhedynen (p rhedyn) Fetish, fi'tish n, eilun IndiaiddFerny, fûr'nî a, rhedynog, rhedynaidd Fetlock, fet'lok n, egwyd, swrn, mwydle,Ferocious, fî.rö'shus a, ffyrnig, gorwyllt, cudyn ; deilw, meilwncreulawn[creulonedd Fetor, fì'tôr n, drygsawr, gwynt casFetter, f'et'ûr n, ílyffethar, hual, gefyn,Ferocity, fî.ros'î.tî n, mileinrwydd,Ferreous, fer'î.us a, haiarnaidd, o haiarn burvf y vt, llyffetheiro, hualu, troedogi:Ferret, fer'et n, ieugen, ffured: vt, Fettle, fet'l vi. simera, ofera; gwagohhain, hela, ffuredu; chwilio allan daclu [ydd, gwaed cyn delwadFemage, fer'î.äj n, porthlog, porthdal Fetus, fî'tus 11, milrith, anelwig ddefn-Ferruginous, fe.r'jî.nus a,"haiarnaidd Feud, f iid ra, dygasedd ; cynhen, ymiysonFeudal, f ii'dal a, gwriogaetholFerrule, fer'il n, amdorch, amgarn: vt,amgarnu, amdorchiFeudatory, fü'dâ.tur.î a, deiliaid danFerry, f'er.î n, porth, porthfa, ceuhalfa wriogaethFever, fi'vur n, cryd, twymyn, llucheden,ceubal, ysgraff, trosghvyddfad.porth'was, ysgraffwrpoethgryd;mittent fever,teithion.crydInter-dysbeidiol. AFertile, fur 'til a, ffrwythlawn, cnydfawr, continual fever, cryd diddysbaid. Inflammatoryffaeth, toreithiog, cynnp-chiolfever, y cryd poeth.Nervous fever, twymyn nychlyd.fur.til'i.ti n, ffrwythlondebfur'ti.l'iz vt, ffrwythloniPutrid or Typhus fever, twymynFerula, fer'.lâ n, crafell i gui*o Haw fraenol. Scarlet fever, eirosglwyf,Fervency, fur'ven.si, Ferventness, fûr'- twymyn goch. Yellow fever, twymvent.nes n, gwresogrwydd, awyddfryd, yn felen[amranwenFeverfew, ffvur.fu n, llysiau'r fam,Fervent, fur'vent brwd, gwresog, Feverish, fi'vur.ish a, crydol, poetha,Few, fü a, ychydig, bychydig ; anaml,Fervescent, fur.ves'ent a, poethol,In few words, mewn byr eiriau. ThereFervid, fur'vid a, brwdfrydus, poeth; are but a few of them, nid oes nemawr,'fur'vur n, gwresogrwydd ; taerineb,o honynt[bychandrabrwdfrydeddFewness, f ti'nes n, anamledd, anamlder,.Fescue, fes'kii n, cyfehbin, dangosbin Fiat, ff'at n, y gair Bydded, gorchymmyn,Fessitude, fes'î.tüd n, Uudded, blinderdeddf ;gosodiadFestal, fes'tal a, gwleddol, lion, gor- Fib, fib n, ffug, geudeb, anwiredd, celwydd[braenu: vi,dywedyd celwydd, celwyddu,Fester, fes'tur vi, crawnu, gori, madru, celwyddo, ffugioFibre, man 'Festinate, fes'tî.nät a, buan, ffrystiog,f'i'bûr n, edefyn (p man[iad, ffrwst, ffrystiad edafedd, man wraidd)Festination, fes.tî.nä'shun n, brys, brys- Fibrous, fY'brus a, manwreiddiog119

;:FIN path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cnt, t=too, t\Vk=took;Fickle, fik'l a, anwastad, anwadal, ansafadwy,ysgoew, oriog, gwammalFickleness, fik'l.nes n, anwastadrwydd,gwammaldra, anwadalwchFictile, fik'til a, o bridd, cleiog, priddinFiction, fik'shun n, ffugchwedl, flugiadanwiredd, celwydd [us a, ffhgiolFictious, fik'shus, Fictitious, fik.tish'-Fiddle, fid'l n, crwth: vi, crythorio.Fiddle-faddle, coegwaith, oferedd.Fiddle-stick, bwa crwth, ffiloryn.Fiddle-string, tant crwth. Scotchfiddle, y crafuFiddler, fid'liir n, crythor, ffilorFidelity, fî.del'î.tî n, ifyddlondeb, cywirdeb.uniondebFidget, fij'et vi, ofer hela, ffwdanu;sygogi : n, ffwdan ; un ifwdanllydFidgety, fij'et.î a, aflonydd, anesmwythFiducial, fî.dü'shal a, ymddiriedus,ffyddiadol [olwr: a, hyderusFiduciary, fî.dü'shur.î », ymddiriedi,flfei!ffi! Fie, fi hach!Fief, f if n, maenor gwriogaetholFieldfare, fíld'fê'r n, socan eira, socanlwyd, caseg y ddryghinFiend, find n, cythraul, diafl, ellyll, deraFiendlike, find'lik a, dieflyg, ellyllaiddFierce, f i'rs a, fiyrnig, gerwin, gorwyllt,creulawn. To grow fierce, cynddeiriogi[cynddeiriogrwydd, cieidd-draFierceness, fi'rs'nes n, fiyrnigrwydd.Fiery, fi'Yi a, tanllyd, tanbaid, o danpoeth, eiriasFife, f 'if n, pib feinllais, chwibanoglFifer, f î'fûr n, pibydd, chwibanyddFigural, fig'ü.ral, Figurate, fig'ü.rät a,darluniadol[llnniadFiguration, fig.ü.rä'shun n, fturfiad,Figurative, fig'ii.ra.tiv a, cysgodol;arddangosol; ail-ystyriaethol ; trawsfudol;allegolFigure, fig'ûr n, Hun, dull, ffurf. ifnnud,ystum, gwedd, agwedd, Uunwedd;ftugr, flugryn; eilun, delw; rhith,cyffelybiaeth, alleg, aralledd, troellymadrodd;rbifnod. rhifeb: v, llunio,llunweddu, fiurfio ; rhifnodi ; cysgodi.Figure-head, addurn yn fiiureg Hong.To cut a mean figure, bod â go 1wael arno. bod yn wael ei ddrychFigwort, fig'wûrt n, gornerth [wreiddiolFilaceous, fî.lä'shus a, edafeddog. man-Filacer, fil'â.sûr n, swyddog cyfreithiolFilament, fil'â.ment n, man edefyn;manwreiddynFilbert, fil'bûrt n, cneuen y gerddiFilch, filtsh vt, chwiwo, chwiwbig(vchwiwladrata, ysgipioFile, f'il n, durlif;* rhes; rhestr; llinyn:Field, fild n, cae, maes, maesan; cadfaes,v, dnrlifo; rhencio; llinynu. Filecutter,gof durlifiau. File-dust, blawdcadfa. Field-book, llyfr tir-fesurwr. To take the field," myned durlif, durlifion [edig, melynlwydallan i ryfel, meio. The field of Filemot, fil'i.mot n, llyw dalen wywblood,maes y gwaed, erw'r gwaed Filial, fil'yal a, mabol, mabaiddFiliation, fil.î.ä'shun n, mabwysiadFihgree, fil'î.grî n, gwaith edafog a)aur neu arianFill, fil v, Uenwi, diwallu, digoni ; cyfnrio», llonaid, gwala, digon, digoneddTo take one's fill, ymlenwi, ymddigonFillet, fil'et n, ysnoden, ífunen, rhwymyn;eirion-gylch ; morddwyd-ddryll"vt, rhwymo ;" adduni-gylchuFillibeg, fil'i.beg n, gwisg yn yr Albanmath o bais fechanFillip, fil'ip n, cnipws, cnocell: v, rho

(Fineness,iFiner,,Finesse,.Knew,i;.'ynaidd,. Finish,ímeidrol: Fir,ilFire-arms,ji tewyn,i•Fining-house,;;:; liite, Vine, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. FITFinance, fî.nans' n, ardreth y deyrnasFinancial, fî.nan'shal a, ardretholFinancier, fin.an.sî'r' n, trysorydd, golygyddy sylltty ; cyllid-ddamcanyddFinch, finish n, pine, pincyn, pila, telorFind, find (j)t & pp found) vt, cael;deall. To find fault, beio. How doyou find yourself? sut yr ydych chwi ?|Firm, fûrm a, cadarn, dianwadal, diysgog,safadwy, sad, cryf, flyrf : »,enwau, cydfasnachwyr : vt, cadarnhau,Fine, fin a, main, manwl; man; pur,sefydlu, cryfhau, flyrfhaucoeth, têr; tlws, pine, lluniaidd,gwych, teg, hardd : n, dirwy, camlwrw, Firmament, fûr'mâ.mentftbrffed: vt, dirwyo; coethi, puro, awyren, entrychn, ffurfafen,[wybrenolglanburo. Fine-spun, cywreiniol. Firmamental, fûi*.mâ.men'tal a, awyrol,coethdy, terdy. Finingpot,Firmness, fûrm'nes n, cademid, cryf der,disigledd, diysgogrwydd, flyrfdertawddlestr, coethlestr. In fine,yn olaf, yn y diwedd[fanwl First, fûrst a, unfed, cyntaf; blaenaf;prif, penaf; cyn-: ad, yn gyntaf.Finely, f i'n'li ad, yn wych, yn dlws ;ynf i"nes n, meinder purder First-born, cyntafanedig, cynblentyn.;gwychder[häwr First-fruit, blaenflrwyth. First-milk,f 'i'nftr n, purwr, coethwr, glan- cynllaeth, cynlaeth : sd.—Fore [anedigFinery, f'i'nur.î n, gwychder, harddwisg Firstling, fârst'ling n, anifail cyntaf-Fiscal, fis'kal a, perthynol i gyllid yjcoelhftwrn, coethefail [dichelldeyrnas, cyllidolfî.nes' n, ystryw, ystranc,fin'ii n, braenllwydniFish, fish n, pysg, pysgodyn : v, pysgotatreillio, rhwydo. Fish-garth, Fishwear,Finger, fing'gur n, bys {p bysedd) : vt,bysio, bysdeimlo; ymdrafod. Fore-cored. Fish-market, marchnad|finger, bys blaen, mynegfys. Middlefinger,bysgod. Fish-pond, pysgodlyn. Fish-hirfys, canolfys. Ring-finger, spawn, grawn pysgod. Cod-fish,bys y fodrwy. Little-finger, bys bach. penfi-as. Cray-fish, ceimweh coch.Dog-fish, penci. Flat-fish, lleden,|- Light-fingered, Long-fingered, lladfllyth'ien. Needle-fish, mornodwydd.ronaidd. Finger-post, mynegbost. Having fingers, bysog, byseddogSaw-fish, morlif. Sword-fish, cleddbysg\_n, pysgotwr, pysgodwrFinical, fin'i.kal a, cymhenifol, coegpine[rwydd Fisher, fish'ur, Fisherman, fish ûr.manFinicalness, fin'i.kal.nes n, coegeneidd- Fishery, fish'ur.î n, pysgodfa, pysgodle• Finis, fi'nis n, diwedd, terfynFishing, fish'ing n, pysgota. Fishingrod,fin'ish v, diweddu, gorphen,gwialen bysgota, genwair [pysgodcwblhau, cwpla;perfleithio n, cwbl- Fishmonger, fish'mung.gûr n, gwerthwr::- had; perffeitniad [benwrFishy, fish'î a, pysgodol, pysgodaiddFinisher, fin'ish.ûr n, gorphenwr, dy- Fissile, fis'il «,hoiltachvy ; hyhollt [agenu» Finite, fi'n'it a, terfynol, mesurol, Fissure, fish'ûr n, hollt, agen: vt, hollti,[meidroldeb Fist, fist n, dwrn. Close-fisted, ariangar,cybyddol, cynnil, Uawgauad [oiynFiniteness, fi'n'it.nes n, terfynoldeb,Finless, fin'les a, diesgyll, diedynFistula, fis'tshü.là n, pibglwyf, piblyn-Finny, fin'î a, adeiniog fel pysgFistulous, fis'tshii.lus a, pibellog; pib-fûr n, íFeinidwydden, tfynidwydden,< fiawwydden, pin'Fire, fi'r n, tan; ufel; goddaith, tanillwyth: v, tanio; goddeithio; ufelu.arfau tan. Fire-brand, pen-tewyn ; ffaglydd. Fire-damp,tanchwa, tanfa. Fire-drake, aw] r r-dan. Fire-engine, diffoddyr. Fire-Fireman, f i''r'man n, tanddifoddwrFireside, f l'r's'id n, aelwyd, simdde ; tenluFiring, fi'r'ing n, cynnud, tanwydd;taniad; goddeithiadFirk, furk vt, fflangellu, cystwyoFirkin, fur'kin n, llestr o naw galwynglwyfus[ladd â dyrnauFisty, fis'tî n, dymol. Fisty-cuff, ym-Fit, fit n, Hewyg, gloes; cyrch y cryd,chwiw : a,addas, cymhw}'s,cymmesm*,cyfladd, gweddus, rhesymol, uniawnv, cyfaddasu, cyttaro; cyfateb, cydweddu;darparu, parotoi; cywenio.To fit out, trwsiofly, math o löen. Fire-proof, tanbrawf.Fitch, fitsh, Fitchet, fit'shet n, flwlbart,Fire-wood, tanwydd, coed tân. gwichyll, gAvichydd, gwichyn [llygodSt. Anthony's fire, tan iddwf. To set Fitches, fit'shiz n, gwygbys, pys yon fire, to set fire to, tanio, gosod ar dun Fitful, fit'fl a, anwadal, gwammal121

;';,(!1FLA path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Fitness, fit'nes »,addasrwydd, cymhwys- Flamingo, flâ.ming'gö n, aderyn â gwddfa choesau hirrffagliadFitting, fit'ing a, cyfaddas, addas [derFitz, fits n, mab, ab, apFlammation, fla.mä'shun n, fflamiad,Five, f'iv a & n, pump, pum, 5Flammeous, flam'yus a, fflamaiddFivefold, fiVfold. o.pumdybh'g, pumplyg Flammiferous,Five?, f'ivz np, chwareu pel humog;fla.mif'ur.us a, fflamddwyn[ boer Iafiechyd ar feirchFix, fiks v, sicrbau, sefydlu, gosod,caledu;ymsefydlu; ymgaledu [wadalFixed, fikst a, sefydledig, sicr, dian-Fixedness, fik'sed.nes n, diysgogrwyddFixidity, fik.sid'i.ti, Fixity, fik'si.ti n,tynosodiadFixture, fiks'tshur n, dodrefn angbyffroFizgig, fiz'gig n, tryfer morwyrFlapdragon, flap'drag.un n, math o.Fizz, fiz, Fizzle, fiz'l vi, si'ochwareuFlabbiness, flab'î.nes n, lliprynrwydd,meddalwch[llibin, llac Flare, flê'r v, difa; gwanoleuo; serenu |Flabby, flab'î a, llipa, meddal, masw, Flash, flash n, llucheden, mellten, fflachjlFlaccid, flak'sid a, nychlyd, llibin, llipa fflamiad, mellteniad; gwagfostiad: v.\gwyw[twythder melltenu, lluchedenu, fflachio [diflasFlaccidity, flak.sid'i.ti n, llipryndod Flashy, flash'i a, disylwedd, bostgarlys-Flag, flag n,;Human, baniar, penwn Flask, flask n, costrel, fflasc; pylortìwctíllechfaen, fflag; hesgen: vt, lleehu Flasket, flas'ket n, cawell, basgedllipäu, llesgäu, diffygio. Flag-ship Flat, flat a, gwynebwastad, gwastadlllumanlong. Flag-staff, llumanbren llyfn, lleddf; diflas: n, beisle, traeth-1Flagellant, flaj'e.lant n, dilynwr y meudwyell. To lay flat, rhoi yn ei orwedd IRainer, yr hwn a ddaliai fod To lie flat, gorwedd yn ei hydmor rhinweddol a bedydd Flatfish, flat'fish n, lledanfflangelliadneu'r cymmun; fflangellwr, ffrewyllyddFlatness, flat'nes n, gwastadrwydd ; di-flasrwydd[eiddio. pyli[io, ffonodicFlagellate, flaj 'le.ät v£,fflangelìu, ffrewyll- Flatten, fiat'n v, gwastatäu; marw-lFlagellation, naj.e.lä'shun n, fflangelliad Flatter, flat'ur vt, gwenieithio, truthio 1Flageolet, flaj'ö.let n, pibell, chwibanogl Flatterer, flat'ur.ûr n, gwenieithwr,Flagginess, flag'î.nes n, lliprynrwydd, truthiwr, truthfolwr[glafriatlllacrwydd[diflas Flattery, flat'ur.î n, gweniaith, truthsFlaggy, flag'î a, llipa, llibin, ymollyngol Flattish, flat'ish, a, lledwastad; lled-iddiflas, difla-saiddFlagitious, flâ.jish'us a, anfad, drwg,ysgeler[wch, anfadrwvdd Flatulence, flat'ii.lens, Flatulency, flat' mü.len.sîFlagitiousness, flâ.jish'us.nes n, dyhir-n, gwyntchwydd, gwynt yn jlFlagon, flag'un n, cwpan grothog, costrel cylla, bolwynt, gwyntogrwyddFlagrancy, flä'gran.sì n, fflamiad; hynodrwyddFlatulent, flat'ii.lent a, gwyntchwyddol';ysgelerder,gwarthusrwydd gwyntog. bolwyntog[ei wynei'Flagrant, flagrant a, gwresog, brwd, Flatwise, flat'wi'z ad, wastad, a;ar eiFlaunt, flânt vi, ymrodresu, coegymfcllachar, fflamiol; hynod; cyhoedd;gwarthus, ysgelerdrwsio : n, balchdro ;ymlediadFlail-handle, troed Flavorous, fla'vur.us a, blasus, sawrusFlail, rial n, ffust.ffust. Flail-yard, gwial ffustaroglber[aro£Flake, flak n, tafell, 'ffiochen, clwyden; Flavour, fla'vur n, archwaeth, bias, sawigwanaf : vi, fflochenuFlavous, fla'vus a, melynFlaky, fla'ki a, clwydenog, fflochenog Flaw, flô n, agen, gagen, fflaw, holllFlam, flam n, chwedl, celwydd, siom: rhwyg,breg,bradwy; bai,diffyg,gwalî?£,siomi,twyllo ; chwedla [canwyll byg metíi^ vt, fflawio, agenu, hollti, rhwygmFlambeau, flam'bö n. carthganwyll, Flawy, flô'î a, agenog, ffla-vviog; gwalluFlame, fläm n, fflam, ffagl, gwenfflam: Flax, flaks n, lhn. Flax-comb, heislarvi, fflamio. ffaglu ; ennyn [gyntFlamen, flä'men n, offeiriad paganaiddFlammivomous, fla.miv'o.mns a, fflam-Flamy, flä'mî a, fflamllyd, fflamiogFlank, flangk n, tenewyn; adeinlu, Îystlyslu: v, ymylu. Flank-work, ]asgellwaithFlannel, flan'el n, gwlanenFlap, flap n, palfod ; llipddarn. gwerchyr ; Icantel: v, palfodio; lliprynu. îhe^flaps, afiechyd ar weflau meirchFlax-dresser, lhnwr. Flax-raisei;codwr lhn122

;goch.1: Fleshy,,paledrydd:;öre; läte, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. FLOFlaxen, flak'sn «, o lin, llinaidd. Flaxen Flexion, flek'shun, Flexure, flek'shur n'hair, gwallt goleu, gwallt melynwynFlay, flä vt, pilio, digroeni, blingoplygiad,cemitroad, ystumiad; camedd,[camedigFlea, fit n, chwanen (p chwain): v, Flexuous, flek'shii.us a, cam, ystumiol,chweina. Flea-bite, brath chwanen; Flicker, flik'ur vi, ysgwyd adenyddmymryn. Flea-bitten, wedi ei frathu Flier, fli'ûr n, ehedydd ; ffoadur ; ciliwrgan y chwain ; manog;gorwaelFleabane, fli'biin n, ammhrydlwydFlight, flit n, hedfa; encil, ffoad.of steps, rhes o risiau. ToFlightput toFleak, flik n, cudyn, edefynFleam, Aim n, fflaimflight, gyru ar ffoFlighty, fl'i'tî a,[gwylltysgafn,ansefydlog;Fleawort, flî'wûrt n, llysiau'r lludw Flimsy, flim'zi a, masw, gwan, gwael;Fleck, flek, Flecker, flek'ur vt, manu,brithodistadlFlinch,[ymollwngymlacüu,flintsh vi, olgilio;Fled, fled pt & pp.—Flee[plu Fling, fling (ôí & pp flung) vt, taflu,bwrw, ergydio, lluchio : n, tafliad,ergydFledge, flej vt, pluenu, magu plu, rhoiFledged, flejd a, pluenog, pluog, llawn Flint, flint" n, callestr, callestren, edit,Fledgeling, flej 'ling n, cyw pluog&[pluf careg dân. Flint-hearted, dideimlad.Skin-flint, cybydd, cerlynFlee, fli (pt pp fled) vi, ffoi, cilio,dianc [cneifio; ysbeilio Flinty, flin'tî a, callestrol, celltaiddFlip, flip n, math o ddiod gymmysgFleece, flis n, cnu, cnuf, cnaif: vt,Fleecy, flî'sî a, cnuog, gwlanogFleer, fli'r n, gwawd: v, gwatwor,Flippancy, flip'an.sî n, llafar sionc, gorffraethder[sioncgwawdioFlippant, flip'ant a, ffraeth, tafodrydd;Fleer, fli ur n, ffbadur[gar Flirt, flurt n, ysbonc ; hoeden, mwyglenFleering, fli'r'ing a, gwatwarus, gwawd- v, taflu gwawd ; sioncneidio ; chwyfiogwynt; anwadalu; hoedenaFleet, flit n, llynges, Uyngfintai;crigyll : a, cyflym, buan, buandroed Fhrtation, flûr.tä'shun n, sioncysgogiad,vi, diflanu, cyflymuFleeting, fli'ting a, diflanedig, yn mynedmursendodFlit, flit vi, symmud[flanuheibio ; di-; hedegheibio, prysurol. Fleeting-dish, ysgal Flitch, flitsh n, hannerob, hannereg,hufen, ffiol deneuystlys mochyniFleetness, flit'nes n, buander, cyflymder Flitter, flit'ûr n, dernyn cremog. Allto flitters, yn yfflon, yn chwilfriw.'Flesh, flesh n, cig, cigfwyd, cnawd:Fhtter-mouse, ystlumi cyhyr: vt, annog; caledu; gorlenwi,> Flesh-brush, croen-ysgrafell, croen-Iwrychell. Flesh-colour, cigliw ;gwyn-Flexibility, flek.si.bil'i.'ti n, hyblygrwydd,hyblygedd, ystwythderFloat, flöt v, nofio, ysgafn nofio, noflo arwyneb : n, cludair ; lhf, llifiant, dylifgoch, gwridog [llysni; tirfderFlondness, flor'id.nes n, gwridgochderFlexible, flek'si.bl a, hyblyg, ystwyth, Floriferous, flö.rif'ur.us a, biodeufag,plygadwy; hydro; hydri'n, ystumgar a ddwg flodau123

:FOL path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;n, darn arian o wertk dau Flush, flush a. iawn; gorlawn; balch:Florin, florinswllt, ffl wringn, gwridhw; gwrid; haflug, amledd:Florist, flor'ist 11, blodeuwr, blodeuydd v, gwridgocbi, cochi; gorlenwi, gorlotfFlosculous, flos'kii.lus a, blodeuog Fluster, fíus'tûr n, cynhwrf, terfysg,Floss, flos n, manbluFlota, Flotilla,ffwdan: p, annhrefnu; ffwdanuFlute, chwihanogl; rhych:!fliitflö'tâ, flö.til'â n, llyngesn, pibell,Yspaenaidd [eu gyru hyd y môr vt, rhychu, rhigoliFlotson, flot'sun n, nwyddau yn cael Fluted, 'tìü'ted a, rhychog, rhigologFlounce, flûns n, addurn ymyì gwisg, Flutter, flut'ûr v, ymhedfan, ymchwyfiane, sideru; ymdaflu, ymddigioymddyrysu, ymderfysgu, ffwdanusider: Flounder, flûn'dûr vi, ymluchio;ymsoddi:;n, ysgydwad adenydd curiad ;y galon:n, lledan, lleden, llythi'encyffroad, ffwdanFlour, flû'r n, blawd, peillied, peillion, Flux, fluks n, llif, dylif; gwaedlif;llifeiriad; dolurrhvdd.ybib, darymred: paill vt, blodioFlourish, flur'ish n, blodeuwaith ; blaengerdd,Fluxibility, fluk.sî.bilì.tî n, hylifedd^rhagchwareu; gwagfost, ym-Fluxion, fluk'shun n, darlifiad, rhediadffrost : v, blodeuo ; addurno : llwyddo, ffiwdiad, llifiadFly. fli' n, gwybed)m, cylionyn, ednogynffynu, rhagchwareu; ffrostio, gwagfostio;ysgwyd [llwyddiannus clvrvn. cleren: vi (flew, flown), ehedfg.Flourishing, flur'ish.ing n, blodeuad: a,eìiedfan ffoi ymhollti. Fly-blows;Flout, flûwt v, gwawdio : n, gwawd;cnwyth y cyhon. To let fly, saethuFlow, flö vi, dylifo; tarddu, deillio; ergydio. Dragon-fly, gwas y neidrrhedeg: n, llif, ffrwd, llanw; rhediad,To Togwaell neidr, chwildarw. Spanishflies,llifiant. flow again, adlifo.cyhon paradwys [hedegogFlying, fl'i'ing n, ehediad; ffoad; aflow back, gwrthlifo. To flow out,Uifo allan, tarddu. A flow of spirits.llawndid o ysbrydFlower, flû'ûr n, blodeuyn, blodyn,blaendardd: vi, blodeuo, gwulho.Flowers, gwull. Flower-de-luce,camined, elestrFloweret, flû'ur.et »,bloden, blodionyn(p blodionos) [lawnFlowery, flû'nr.î a, blodeuog. bloden-Foal, f ül n, ebol (/ eboles), llwdn: vllydnu, bwrw ebol. In foal, cyfebolFoam, föm n, ewyn, ysgai, swyf, burymberem; dystrych: vi, malu ewynbwrw ewyn, ewynu ; glafoeriFoamy, fö'mî a, ewynog, ewynllydFob, fob n, coden oriawr: vt, siomitwyllo, dichellu ; llogelluFocus, fo'kus (p foci, fö'.s'í) n, cynnuUFlown. flönpp.—Fly[safadwy fan pelydrau ; aelwyd, ffocFluctuant, fluk'tshii.ant a, anwasted, an- Fodder, fodur n, porthiant, gogor: vtFluctuate, fluk'tshii.iit vi, bwhwman. porthi, ebranu, gogorioanwadalu[l°g; petrusol Foe,fö»,gelyn, casddyn, gwrthwynebwFluctuating, fluk'tshli.a.ting a, ansefyd- Foetus, fi'tus n, anelwig ddefnydd, milFluctuation. fluk.tshu.a'shun n, anwadalwch;rith. gwaed cyn delwad, ebruadysgogiad, uewidiad; ym-Fog, fog n, niwl, tarth, cad dug; adlad

Ij|marwor}jUuniaeth,;afradu.ianghall; troedfedd'1droed.,dechreuad;,;:ôre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. FORFootpad, fvvt'pad n, lleidr traed, lleidrFoliation, fö.lî.ä'shun n, daleniad:blodenddailpen ffordd[fforddFootpath, ft'pâth ??,llwybr troed, troed-Folio, fü'lî.ö 11, dalen lawn: a, unplyg.llawnddalen, dalenlawn[ion Footpost, ft'pöst n, traedredegwrFootstep, ft'step n, ol troed, arlwybr;:Folk, fok, Folks, foks np, pobl, dyniFolklore,f ok'lo'r n, lien y werincam, camreFollicle, fol'i.kl n, hadgoden ; cibynFollow, fol'Ö v, canlyn, dilyn; erlyn,erlid, ymlidFollower, fol'ö.ûr n, canlynwr [ffolinebFolly, íbl'î 11, ynfydrwydd, ffoledd.Foment, fö.ment' vt, cynhesu, twymdwyro;twymolchi; achlesu; magu.cemogi. To foment a quarrel, ehwythuanghydfod [olchiadFomentation, fö.men.tä'shun, n, twym-ÍFond, fond a, hoff, maldodus; ysmala;[lotaffolFondle, fon'dl vt, gorhoffi, lloehi, dor-Fondling, fond'ling »,anwylyd, hoffddynjmaldod [faldodus; yn ffolFondly, fond'li ad, yn anwesog; ynFondness, fond'nes n, gorhoffedd, cudeb(Font, font n, bedyddfaen, bedyddfanFootstool, ft'stl n, troedfainc, lleithigFop, fop n, ysgoegyn, mursyn, coegynFoppery, fop'ur.'i n, mursendod, balchderFoppish, fop'ish a, coegynaidd, coegwychFoppishness, fbp'ish.nes n, coegffoledd;coegddull, coegwychderFor, for pr, tros, yn lie, rhag, er, o blegidc, canys, o blegid, o herwydd, gan,am, o blaid, o achos, o ethrybForage, for'äj n, gogor, ebran, porthiant: v, casglu porthiant ; anrheithioForaminous, fö.ram'î.nus a, tyUogForasmuch, for.az.mutsh' c, yn gvmmaint,gan, o herwydd, amForbear, fôr.bê'r' (pt forbore, fôr.bö'r';1pp forborne, fôr.bô'rn') v, ymattal,peidio; goddef, cyd-ddwynForbearance, fôr.bê'r'ans n, dyoddefgarwch,'Fontanel, fon'tâ.nel n, agen yn y siolbwyd, ymborth, maeth, ymarosForbid, for .bid' {pt iFood, f\vd n, forbade, fôr.bad';[lluniaeth pp forbidden, fôr.bid'n) v, gwahardd,oodful, fd'fl a, maethlawn, llawn gommedd. God forbid, na ato DuwPoodless, fdles a, difwydForce, fö'rs n, grym, gallu, nerth, egni,(Fool, fvvl n, ynfyd-ddyn, ffwl, dirni ; trais, gorthrech,gorfod ; byddin,ffolwas,hurtyn: v, siomi, twyllo; ofera, llu, milwyr: v, dirgymhell; gwthio;goresgyn[dialluTo make a fool of, siomi.twyllo[g^egi Forceless, fo'rsles a, dirym, dinerth,Forceps, for'seps n, gefail llawfeddyg'Foolery, f'lur.î n, ffoledd; fiiloreg,Foolish, f'lish a, ffol, annoeth, ynfyd, Forcible, fö'r'sî.bl a, cadarn, grymus,[annoethineb[rhydio, beisio, croesinei-tholFord, fô'rd n, rhyd, rhydle, bais: vt,Foolishness, f'hsh.nes n, ffolineb,Foolscap, fwlz'kap n, math o bapyr 17 Fore, fô'r (former; foremost, fh-st) a,fodfedd o hyd a 13^ o led [ion blaen, blaenaf: ad,jym mlaen: px,Fooltrap, fl'trap n, magi i ddal ynfyd; cyn-, rhag-, blaen-Foot, fvvt (feet) n, troed, ped, pedd- Foreappoint, f ö'r.a.pôînt' vt, rhagbenodi: v, troedio, pedestru, sathru, Forebode, fö'r.böd vt, darogan, rhagargoelicerdded. Four-footed, pedwarcarnol,pedwartroediog. Light-footed, gwisgi, Forecast, fo'r.kast' (pt & pp forecast); ysgafndroed. Nimble-footed, buan- v, rhagddarbod, rhaglunioSplay-footed, troedgall. Sure- Forecast, f o'r'kast n, rhagddyfais, rhagwehad[hongfooted, diasgendraed. Web-footed,cyfan-droed. Bare-foot, troednoeth.Forecastle, fo'r'kas.l n, ffiureg, blaenForechoose, fo'r.tshwz' (pt forechose,i beth.f ô'r.tshös' ; pp forechosen, fo'r.tsho'zn)Football, fvvt'bol n, pel droed [bren vt, rhagddewisFootbridge, ft'brij n, pont droed, pont- Foredeck, fij'r'dek n, arfwrdd blaenFooting. tvvt'ing «,cerddediad ;pedestrig, Hong[rhagbenuHe troed;ymsefydliad ; sefyllfa, cyflwr Foredoom, f o'r.dvvm' vt, rhagarfaethu,ammodForefather, fô'r'fâ.THÛr n, hynaf, cyndadFootman, ft'man n, pedestrydd, gwr Forefend, fô'r.fend' vt, rhagddiogeluRunning-footman, rhedegwas troi heibio ; rhwystrotraed.125

;.FOR path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took:Forego, fô'r.gö' {pt forewent, fö'r.went'; i'orfex, f or'feks n, gwellaifpp foregone, f ö'r.gon') vt, rhoi i fyny Forficula, f ôr.fik'ü.lâ n, pryf ;y glustrhagfyned;gollwng gafaelForge, fö'rj n, ffwrnweithdy, morthwylfa;Forehead, for'ed n, tal, talcenffwrn; gefail: vt, morthwylio;Foreign, for'in a, estronol, tramor, ffugio, ffugfathu, ffuglmhopellenig[dyeithriad, tramoryn Forger, fô'r'jûr n, ffugluniwr, ffugiwrForgery, fö'r'jur.î n, ffugiad; ffugysgrifeniadForeigner, for'in.ûr n, alltud, estron,Forejudge, f ö'r.juj' vt, rhagfarnu; twyllfathiadForeknow, fò'r.nö' (pt foreknew, fö'r.nü'; Forget, for.get' {pt forgot, fôr.got';pp foreknown, fô'r.nön) vt, rhagwybod pp forgotten, f or.got'n) vt, ebargofio,rliagddeall[bodaeth anghofio, gollwng yn anghofForeknowledge, fö'r.nol'ej n, rhagwy- Forgetful, f ôr.get'fwl a, anghofus, gwanForeland, f o'r'land n, penryn, peutirei gof[ebargofiadForelay, fô'r.lä' vt, eynllwyn, rhagodi Forgetfulness, f ôr.get'fl.nes n, anghof,Forelock, fo'r'lok n, taldrwck, cudyn Forgive, for.giv' {pt forgave, for.gav';pp forgiven, for.giv'n) vt, maddeui;talcen. Take time by the forelock,brysio, achub yr adegrhyddhau. Ready to forgive, maddeugarForeman, fö'r'man n, blaenor; hyfforddwr[gollyngdod[grybwylledig Forgiveness, for.giv'nes n, maddeuant,Forementioned, fô'r.men'shund a, rhag- Fork, fork n, fforch, pigfforch; cigwain.Foremost, fô'r'möst a, blaenaf : ad, ym Tuning-fork, cyweirfforchmlaenaf: sd.—Fore[anterth Forked, f ork'd a, fforchogForenoon, fö'r'nn n, bore, rhagnawn, Forlorn, fôr.lôrn' a, diymgeledd, digyfaill,Forensic, f o.ren'sik a, cyfreithiolamddifad, truan ;gwrthodedig,Foreordain, fö'r.ôr.dän' vt, rhagdrefnu, colled ig, diobaith. Forlorn-hope, tamaidrhagarfaethu[blaenangau, myntai a osodir arForepart, fö'r'pârt n, rhag flaen, pen orchwyl tra enbydusForerun, fö'r.run' {pt foreran, pp forerun)Forlornness, f ôr.lôr.nes n, amddifedivt, blaenredeg, rhagredeg Form, form n, ffurf, dull, agwedd ; modd,Forerunner, fö'r.run ur n, rhagrlaenydd, trefn, ystum; gwâl ysgyfarnog: vt,rhagredwr[blaenhwyl ffurfio, llunio, ystumioForesail, fö'r'säl flaen llong, Form, fö'rm n, mainc, gorseddfan, hwylFormal, for'mal a, ffurfiol; rheolaidd,Foresee, fö'r.sî' (foresaw, foreseen) vt,rhagweled; rhagwybodtrefnus ; ffuifgar [iolwr, arddefodwiForeshow, fô'r.shö' vt, rhagddangos; Formalist, for'mal.ist n, un ffurfiol, ffurfdarogan[welediad Formality, fôr.mal'î.tî n, ffurfioldebForesight, fö'r's'ít n, rhagolwg, rhag- trefnusrwydd, arddefod, urddfoesForeskin, f o'r'skin n, blaen-groen Formalize, for'ma.li'z v, ffurfio ; ffurfoliForest, for'est n, coedwig, fforest, g^'igfa, Formation, f ôr.mä'shun n, ffui-fiad, lluicelh : vt, fforestu, gwigioiad, ardumiad[iadw_Forestall, fö'r.stôl' vt, rhagbrynu, ed^ca, Formative, for'ma.tiv a,ffurfiadw}', Hunrhagystrancu[fforestwr Former, fôr'mûr n, ffurfiwr, lluniwrForester, for'es.tûr n, ceidwad coedwig, lluniedydd: a, cynt, blaenorol: cd.—'Foretaste, f ö'r'täst n, blaenbrawf, rhagflasFore[chwaethu Formerly, f ôr'mûr.lî ad, gynt, cyn hynForetaste, fò'r.täst' vt, rhagbrofi, cyn- er ys talm, er ys llawer dyddForetell, fo r.tel' {pt & pp foretold) vt, Formic, f or'mik a, morgrugaiddrhagfynegu, darogan [cynbwyll Formidable, fôr'mì.dâ'bl a, arswydusForethought, fö'r'thôt n, rhagfwriad, brawychus, ofhadwyForetoken, fo'r'to.kn n, rhagarwydd, Formless, f ôrm'les a, dilun, aflunaiddargoel[argoelio Formula, fôr'mü.lâ n, ffurf-reol, ffurfForetoken, fo'r.to'kn vt, rhagarwyddo, Formulary, fôr'inü.lur.î n, ffurflyfrForewarn, fô'r.wôrn' vt, rhagrybuddio rheol[inebi;Forfeit, f or'fit n, camlwrw, dirwy ; colledpenyd: vt, fforffedu, fforffetio, colli,talu camlwrw[fforffetiadForfeiture, fôr'fî.tshü'r n, collediad,Fornicate, f or'm.kiit vi, puteinio, god':Fornication, for.ni.ka'shun n, puteindraanniweirdeb[gordderchwFornicator, fôr'nî.kä.tûr n, puteiniwi126

anlladferch,iií:i grym.Iidamwain;;;ôre ; läte, line, no, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. FOXFossilist, fos'î.list n, casglwr mwnauFornicatress, for'ni.ka.tres n, putain,gordderckwraigFoster, fos'tûr vt,magu, maethu, meithrin;Forsake, for.sak' (pt forsook, for.swk';annog, cefhogi. Foster-father,pp tad maeth. Foster-brother, brawdforsaken, for.sa'kn) vt, gadael,gadn, ymadael âmaeth, brawd unfron'Forsooth, fôr.sth' ad, yn wir, yn ddiau Fosterage, fos'tur.äj n, meithriniad,Forswear, fôr.swê'r' (pt forswore, pp maethiad, arffedogaethforsworn) v, anudoni, tyngu anudon Fought, íôtpt &pp.—FightFort, f ö'rt n, caer, eastell, amddiffynfaForte, f ôr'tê n, lleisiad llawn-gryfForted, fö'r'ted a, caerog, castehogForth, forth ad, allan, ym mlaen, rhag[Haw, i maes. To set forth, cychwyngosod allan. To bring forth, dwyn allanForthcoming, fo'rth.kum'ing a, parod iÍ ymddangos [rhag blaen(Forthright, fö'rth'rit ad, yn nniawn,Forthwith, fu rth.with' ad, yn ddiattreg,yn ddioed, ar y gair'Fortieth, f ôr'tî.ettí a, deugeinfed, 40fedFortification, for.ti.fi.ka'shun n, amtidditrynfa, amgaer [caeru, amgaeruFortify, fôr'tî.f i" vt, eadamhau, cryfhaulortilage, fö'r'tî.läj, Fortlet, fö'rt'let n,I castellynfortitude, f ôr'tî.tüdn, gwroldeb, calon-did, mawrfrydedd, glewder ; cadeniid,Idewrder [nosFortnight, f ôrt'n'it rc,pythefnos,pymthegiartress,fôr'tres n, amdcbffynfa, caer,cader; eastell [dygwyddolJ!fortuitous, fôr.tü'î.tus a, damweiniol,•Fortuity, f ôr.tü'î.tî n, damchwaen, dygwyddiad,hap, damwain[fortunate, fôr'tshü.nät a, fiyniannus,[ hylwydd, ffodiog, Uwyddiannus, ffodusFortune, fôr'tshün n, tyngedfen; hap,ffawd, fiyniant; gwaddol;I cynnysgaeth. Fortune-hunter, gwaiddolgeisiwr. Fortune-teller, adroddwrFoul, fûl a, aflan, brwnt, budr, ffiaidd;ammhur; annheg, anonest; afiach:vt, diwyno, budreddu. Foul rope,rhafF ddyryslyd. Foul wind, gwyntcroes. To run foul of, gwrthdaro,rhedeg ar drawsFoulness, fûl'nes n, bryntni, budreddi,brynti; gwrthuni; annhegwehFound, fûnd vt, seiho, sylfaenu, sefydlu,gosod sail, berthogi; bwrw:pi & pp.—FindFoundation, fûn.dä'shun n, sail, sylfan,gwaelod. Foundation-stone, sylfaen,careg sylfanFounder, fûn'dûr n, seihwr, sylfaenwrsefydlwr; bwriwr, toddydd: v, suddo,dryllio, ymddrylho ; cloffiFoundery, fûn'dur.î, Foundry, fûn'-drî n, tawdd-dy, tawddleFoundling, fû\ndling n, plentyn cael,plentyn diarddelFount, fûnt, Fountain, fûn'tän n,ffynnon, ffynnonell. Fount of types,nifer cyfrdro o argrafflythyrenau,Fountain-head, llygad y fiynnonFountful, fûnt'fl a, llawn flynnonauFour, f ö'r a & n, pedwar (/* pedair), 4.Four-cornered, pedronglog. Fourfold,pedwarplyg; ar ei bedwerydd.Four-score, pedwar ugainFourbe, f \Vrb n, dichellwr, twyllwrFourchy, f 'r'shî n, fforch, pigfForchtesni, Jarllenwr tesni, tesni'wrFourteen, fô'r.tîn' a Sen, pedwar ar ddegForty, f ûr 'ti a&. n, deugain, dau ugain,40 Fourteenth, fö'r.tînth' a, pedwerydd arForum, fo'r'um (p fora, f ö'r'â) n, areithle, ddeg, 14ydd [edd): n, pëdeiranbrawdleFourth, fo'rth a, pedwerydd (ý"pedwar-Forward, íor'wûrd a, eon, eofn, hyfaidd; Fowl, fûl n, aderyn, edn, ehedyn,awyddus; cynnar: ad, ym mlaen, ehediad: vi, adara, saethu adar.rbagddo: vt, anfon ym mlaen; hyjWater-fowl, adar y dwfr, adar cyfandroed.rwyddo; hwylusu, cyfarwyddo, pry-Fowling-piece, adarddryll,I suro. From this time forward, o hyn dryll adara,allanFowler, fû'lûr n, adarwrFox, foksforwardness, fôr'wûrd.nes n, parod-n, cadno, Uwynog, gwyddgi.rwydd, awyddfrydedd ; digywilydd- Bitch-fox, cadnöes, llwynoges, llwynogast.L dra ; cynnarwehFox-case, croen-llwynog. Fox-forwards, for'wurdz ad, ym mlaen, ynyblaen, rhag blaen, rbagddo, rhagochase, helfa llwynog.heliwr llwynogFox-hunter,Foxglove, foks'gluv n, bysedd y cn,\)ss, fos rc, fibs, clawdd [fyny, mwnolbysedd ellyUon, bysedd cochion,'ossil, fos'il n, mwn: a, a gloddir i127

'FRE path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Foxlike, foksTik a, cadnoaidd, llwynogaiddFratricide, frat'rî.s'íd n, brawdladdiad;[ffyddlonileb brawdleiddiad[ystrywFoy, fôî n, gwledd gychwyn; fiydd, Fraud, frôd n, twyll, hocedwaith, siom,Fracas, fra.ka' a, ymryson, cecraethFract, frakt vt, tori, darnio, trawsdoriFraudless, frôd'les a, didwyllFraudulence, frô'dü.lens, Fraudulency,Fraction, frak'shun n, toriad, rhwygiad; fi'ô'dü.len.sî n, die-bell, twyll, hocediaethtwnrif, dam o rif[fvvl a, twyllodrusFractional, frak'shun.al a, twnrifolFractious, frak'shus a, ceintachlyd,Fraudulent, frf/dii.lent, Fraudful, frôd'-Frauglit, frot a, llwythog, llawn:cecrus, croes [ineb, ceintachrwyddfrak'shus. aes n, eroesllwythyglus,llawnFraught with danger, per-perygl, enbydusFraetiousness,Fracture, frak'tshur n, toriad, gorthoriant;Fray, frä n, ymryson; ymgiprys, ym-,bwleh: vt, tori, dryllioFragile, fraj'il a, brau, breuol, hydorladdfa: v, ymdreilio, ymrwbio ; dychrynu[mympwy : vt, brithoFragility, frá.jil'í.tí n, breuder, breuolder Freak, frik n, chwidr-dro, ysmal-dro,Fragment, frag'ment n, dryll, darn, Freakish, fri'kish o, penchwiban, penwancetyn, cilcyn, biwionyn, briwsionyn Freakishness, fri'kish.nes n, penwendid,Fragmentary, frag'men.tur.î a, o fan penchwidredd[ fanddarnau [gran.si n, peraroglaidd Freckle, frek'l n, brych, brychyn, brych-Fragrance, frä'grans, Fragrancy, frä'- Freckled, frek'ld a, brychedig, brychlydFragrant, fragrant a, peraroglusFreckliness, frek'li.nes n, brychniFrail, fräl a, brau, gwan; anwadal; Freckly, fi-ek'lî a, brychlydhyfeth, hygwymp, darostyngedig i Free, fri a, rhydd, breiniôl ; hael, parodwendidau : n, basged frwyn ; brwyri rhwydd, eon, hy: vt, rhyddhaubreinio, breinioli. To set free," rhyddhau,Frailty, fräl'tî n, breuolder, breuoledd,breuder; gwendid, llesgeddgollwng yn rhyddFrame, friim n, fifurf, ansawdd, agwedd, Freebooter, frî'b\v.tûr n, ysbeiliwr, ysglyfaethwrtrefn; cyfansoddiad, adeilad, cyd-[rhydcosodiad, cyd-drefniad, swydd, Uwyf,attegwydd, gwalc, ystram: vt, ffurfio.llunio, cyfansoddi, cyd-drefnu; dy-braint, dinasfraintfeisio; ymgylchu [werth deg ceiniog Freehold, friliold n, rhydd-ddaliadFranc, frangk «, darn arian Ffrengig o rhyddfeddiant : a, diardreth, rhyddFranchise, fran'tshiz ?i, braint, etholfraint,Freeholder, frî'höld.ûr n, rhydd-ddeilrhyddfraint: vi,breinio,rhydd-iad, uehelwr[haehan[Francis Freely, frî'lî ad, yn rhydd, yn rhodd, yiFranciscan, fran.sis'kan a, o urdd St. Freeman, fri'man n, dinesydd, bwrdarFrangible, fran'jî.bl a, hydor, breuol, gwr rhyddbrau, toradwyFreeness, fri'nes n, rhwydd-deb, haeled-Frank, frangk n, Ffrencyn; rhyddhâd Freestone, frí'stön n, careg nadd,Uythyr: a, ifranc, b^-iog; rhwyddgalon,o dywodfaen[dybiwhael ; didwyll : vt, rhyddfreinio Freethinker, fri'tking'kur n, rhyddFrankalmoigne, frang.kal.moin' n, elus-Freeze, friz (froze, frozen) v, rhewendir, cardottirfteru, oergeulo (vt, llwytho lionFrankincense, frang'kin.sens n, thus Freight, frät n, llwyth Hong; bur llonaFrankly, frangk'li ad, yn rhydd, o fodd, French, frentsh a, Ffrengig. Fren

1.. *rigorific,'orn,f;egwan.amodi:;öre ; late, line, no, müte ; she, zh=z azure ; thin, thìs;j=dzh. FROFrequented, fn.kwen'ted a, mynyckedig, Frippery, frìp'ur.î n, gwerthle henhygyrchFrescade, fres.kad' ??., cysgodfa [arliwiadbethau; hen ddillad; baldordd, gwagsiarad: a, gwael, dirmygusFriseur, fri.zur' n, gwallttrwsiwrFresco, fres'ko n, cysgod, oerawel; îr-Fresh, fresh a, newydd, crai, cri ffres,; Frisk, frisk n, crychnaid, rhont: vi,croew, gwyrf ; bywiog ;gwridog, tirf crychneidio, crychlamu, rhontago-oer : n, Hit*, lîifeiriant [creio Frisket, fris'ket n, llen-gylch, haiarngylchFreshen, fresh'n v, croewi; bywiogi;argraffwasg[rhontusFreshlet, fresh'let n, llyn o ddwfr croew Frisky, fris'ki a, chwareugar, nwyfus,Freshness, fresh 'nes ra,croewder, newydd- Frit, frit n, lludw i wneyd gwydrder; bywiogrwyddFrith, frith n, cyfyngfor, cainc o forFret, fret v, rhuglo, Fritìnancy, frit'î.nan.sî n, ysgrech, crechrhwbio; digio,bhno, chwerwi : n, cythrudd, soriant Fritter, frit'ur n, cremogen, mioden,crammwythen: vt, manddryllio. To(Fretful, fret'fvvl a, anfoddog, anynad, fritter away, lleihau, gwastraffuFrivohty, frî.vol'î.tî n, gorwaeledd,Fretfulness, fret'fl.nes n, ffromder,drygnawsedd[rhwyll coegedd, ffolineb, oferedd [disylweddFretwork, fret'wurk n, rhwyllwaith, Frivolous, friv'o.lus a, dibwys, gorwag,Friable, frî'â.bl a, hyfriw, briwsionllyd Frizz, friz, Frizzle, friz'l vt, crychu,fear, fri'ùr n, mynach, erefyddfrawd Fro, frö ad, yn ol[modrwyoFriarlike, fr'i'ur.lik a, mynachaidd Frock, frok n, twyg, hugan, arwisg"" iary, frîur.î n, mynachlog, mynachdy Frog, frog n, Uyffant melyn, fí'roga;ibb'le, frib'l n, ffrityn, ffriiyn, eiddilyn bywyn cam ceffyl. Frog-spawn,vi, ffritian, oferchwareu, oferagriíft, griifyll, penbyliaidicassee, frik.a.si' n, manfwyd[rhwtiad Froise, froiz n, cremog, crammwythiction, frik'shun n, rhathiad, rhwbiad,May, fr'i'dä n, dydd Gwener. GoodFriday, dydd Gwener y Croglithriend, trend n, cyfaill, cydymaith, car'riendliness, frend'lî.nes n, cyfeillgarwch,caredigrwydd, hynawsedd'riendly, frend'lî a, cyfeillgar, caredig,caruaidd, hynawsfrinj n, sider, ymylwe, amaerwy:!'ii"o, .-itrachu, sidtruripp rer, frip'ur.ûr n, gwerthwr henÍddillad; bragaldiwr; oferwr9Frohc, frol'ik n, gwammalwch, cellweirgamp: a, chwareugar : vi, masweddu,prancio, chwareuFrolicsome, frol'ik.sum a, gorhoenus,cyfeilles. To make friends, cymmodi, afieithus, chwareugar; difyradgy i ;ymgymmodi [ amddifad From, from pr, o, oddi, o wrth, oddi wrthriendless, frend'les a, digyfaill, diborth,Front, frunt n, tal, taken; gwyneb, tublaen ; blaen : v, gwynebuFrontal, fron'tal n, takddurn; talaith:a, perthynol i'r taken. Frontal bone,asgwra y taken[cyffinioliendship, frend'ship n, cyfeillach; Frontier, iron'tí'r n, cyfíìn, terfyn: a,caredigrwydd, anwylydFrontiniac, fron.tin.yak' n, math o winieze, Frize, friz n, brethyn tewban;addumdalaith pen colofnFfrengigFrontispiece,[addurn, wyneblunfron'tis.pîs n, 'wynebigate.frig 'at n, Hong rhyfel ysgafn Frontless/frunt'les a, talgryf, haerllugight, fri't », arswyd, echryn, ofn, braw, Frontlet, front'let n, talaith, rhactaldychryn : vt, arswydo, dychrynu Frost, frost n, rhew. Frost-bitten,Frighten, fri'tn vt, brawychu, dychrynu, deifiedig gan rew. Hoar-fii-ost, barug,peri ofn ar, arswydoUwydrewFrightful, frit'fWl a, dychiynllyd, hagr, Frosty, fros'tî a, rhewlyd, rhewllyderchyll, anferth, ofnadwy, arswydus Froth, froth n, ewyn, ewyngant, bur)mi,'•"rigid, frij'ida,oer, rhewllyd; marwaidd, broch : vi, ewynu. To skim off froth,Frigid zone, riiewgylch dicwynu[gafnder, gwagder''rigidity, fi-î.jid'î.tî n, oemi, flerdod, Frothiness, froth'î.nes n, ewynedd; ysmarweidd-dra;gwendid Frothy, froth'i a, ewynog; disylwedd,fferdra;fn.go.rif'ik a, oeriadol gwag [_vt, crychuFrounce, frûns n, annhrefn; dafaden:'rill, fril v, crynu: n, crychddill, ffrilFroward, frö'wûrd a, cyndyn, anhydyn,anhywaith, ystyfiaig[rwyddFrowardnesí-, fio'wiird.nes n, cyndyn-Frower, frö'ûr n, delltgvllell, holltvdd129

;FUM path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;"Frown, í'rûn n, cuch, cuwch, gwg, Fucus, f ii'kus n, golchliw, arliw ; morlysieuyncilwg : vi, cuckio, cuwclúo, gygu[feddwi; cyfeddwogiFrowning, frû'ning a, çuchiog, digus, Fuddle, fud'l vi, ymyfed, diota, ymcilygus[drewllyd; tywyll Fuddled, fud'ld a, meddw, brwysgFrowzy, fruw'zi, Frowy, frû'î a, mws, Fuddler, fud'lûr n, meddwynFroze, frb'z pt.—FreezeFudge, fuj 11, ffug, ffugbeth, ffugwaithFrozen, froznop.—Freeze [iol, cnydiol Fuel, fü'e'í n, tanwydd, cynnud/tanwentFructiferous, fruk.tif 'ur.us a, cynnyrch- Fugacious, f ii.ga shus a, hedegol, ffoadurus,Fructify, fruk'ti.f'i v, cnydio; ffrwythiannu,diflanolffrwythloni [ffrwythlawn Fugacity, f ü.gas'î.tî n, ffoadusrwyddFructuous, fruk'tsbii.us a, cnydfawr, Fugitive, fii'ji.tiv 11, ffoadui-, enciliwi':Frugal, fr'gal a, cynnil, ymarbedus; a, ffoadurus, ffoawl, crwydrus, hyffo;anhael[falwch ysgafn, difyfyr, hedegolFrugality, fr.gal'î.tî n, cynnildeb; dy- Fugue, fiig 11, canred mewncerdd [attegFrugiferous, frvv.jif'ur.us a, cnydiol, Fulciment, ful'sî.ment n, cynnalbost,ffrwythol, ffrwythddwyn [aeron Fulcrum, ful'krum n, gwifnvymFrugiverous, frw.jiv'ur.us a, yn bwyta Fulfil, fl.fil' vt, cyflawnu, dybenu,Fruit, frvvt n, ffrwyth, cnwd, cynnyrcb gorphen, cwblhautoraeth; aeron. Fruit-bearing, yn Fulfilment, fi.fil'ment n, cwblhâddwyn ffrwyth, cnydiol. Fruit-tree, Fulgency, ful'jen.sî n, dysgleirdeb,pren ffrwythau[ydd gloewder[gloewFruitage, fr'täj n, ffrwythau, ffrwyth- Fulgent, ful'jent a, dysglaer, llacharFruiterer, fr'tur.ûr n, aeronwertbydd Fuliginous, fü.hj'î.nus a, huddyglyd:Fruitery, fr'tur.î n, ffrwythfa; aeron-Fulimart, fülî.mârt n, ffwlbart [myglyd;gellFull, fvvl a, llawn, cyfiawn ; cyfan perffaith:Fruitful, frt'fl a, ffrwythlawn, cnydfawr,n, llonaid: vt, panu. Full oitoreithiog ; ffaethsorrow, gofidus. Full moon, cyfanlloer,Fruitfulness, frt'fl.nes n, ffmythlondeb,llawn lloerffrwythlonedd [meddiant Fuller, fl'ûr n, panwr, golchyddFruition, "^fr.ish'un n, mwyniant, Fullers earth, gogarth, priddy panwiFruitive, frvv'i.tiv a, mwynhaol, meddiannolFullery, fl'ur.î n, pandy, melinbanuFulling, íl'ing n, pan, panfa, paniadFruitless, frt'les a, ofer, seithug, dues, Fully, fl'î ad, yn gyfan, yn hollol, yidifudd, anfuddiol ; diffrwythgwbl, yn llawn, yn gyflawn [bygyluiFrumentaceous, fr.men.tä'shus «, o Fulminant, ful'mî.nant a, taranllydyd ; tebyg i ydFulminate, ful'mî.nät v, taranu ; bwgwtlFrumentarious, fr.men.tê'r'î.us a, ydol Fulmination, fiú.mî.nä'shun n, t?Frumenty, fr'men.tî n, cawl gwenith iad; bygythiad [bygythioFrump, frump n, cellwair, gwawd: vt, Fulminatory, ful'mî.nä.tur.î a, taranolgwawdio, gwatwarFullness, fl'nes n, llawnder, cyflawnderFrosh, finish n, bywyn earn ceffyl: vt, gwala[brwnt; trutlifwyitori, ysigo, malurioFulsome, ful'sum a, chwydlyd, fliaiddFrustrable, frus'trâ.bl a, siomiadwy Fulsomeness, ful'sum.nes n, bryntn;Frustrate, frus'trät vt, seitbugo, siomi;diddymu: a, ofer, difudd, dilesífiéiddrwydd; gorfwynderFulvid, ful'vid a, melyngoch, rhuddfeljlFrustraneous, frus.trä'nî.us a, seithug, Fumado, fü.mä'dö n, pysgodyn cow[siomiant pysgodyn mygiedigofer, afiesolFrustration, frus.trä'shun n, seithugiad. Fumble, fum'bl v, llawweitbio, triFrustrative, frus'tra.tiv a, seitbugiol,twyllodrusFrustrum, frus'trum n, dernyn toredigFrutescent, n-.tes'ent a, manwyddogFiy, fr'i n, grawn pysgod; pysghaig;manbysg: vt, crasbobi, ffri'o. Fryingpan,padell ffrioFub, fub vt, b\n-vt heibio, oedi ; siomiFucate, fu'kat a, rhithliwiedig

! meddalgig;1pwffIwair,rddawnsiwrFuneral, fii.nur.al n, angladd, cladded-igaeth; arwylFunereal, fü.nî'r'î.al a, angladdol; ga-! larus, trist, çresynol; tywyllFungous, fung'gus a, ma'darchaidd, ys- Fuse, fiiz v, todcli; ymdoddibyngaidd; maswFusee, Fusil, f ii.zi' n, dryll ysgafnJFungus, fung'gus Fusible, f ii'zi.bl a, toddadwy, hydawdd(fungi, fun'ji") nmadarch, bwyd ellyllon Fusilier, fii.zUiY n, milwr yn cariocallod, ffvvng, bwyd y bodadryll ysgafnj[Funicular, f u.nik'ii.lur a, mân-edefynog Fusion, fü zuun n, toddiad, dadleithiadFuss, fas n, ffwdan, dadwrdd, gwagiI'•urniture,!öre ; late, line, no, unite ; she, zh=.z iizure ; thin, thìs;j=dzh. GABFumitory, fü'mî.tur.î n, cwd y mwg,y mwg. Hedge-fumitory, mwgFumy, fü'mî a, mygdarthiol [y perthiFun, fun n, digrifwch, ysbleddach, celldifyrwch[ddawnsioFunambnlate, fii.nam'bii.lat vi, rhaff-Funambulist, fü.nam'bü.hst n, rhaff-[igaethFunction, fungk'shun n, swydd, galwed-Functionary,fungk'shun.ur.îrc,unmewnf swydd, swyddogFund, fund n, cyff, arian-gyff, trysorfaFundament, fun'dâ.ment «, yr eistedd-| fod, y cyfeistedd, y rhefr, y cwthrFundamental, fun.dâ.men'taí a, sylfaen-i ol; gwreiddiol, hanfodol; arbenig;prif, penaf : n, gwreiddbwnc, egwyddor||.Funk, fuugk n, drewdawch, tagfwg : vi,di-ewi trwy ofn ; llwfreiddio [ffumeriFunnel, fun'el n, ffynel, twmffed, pibell,Funny, fun'î a, digrifol, arabeddus,ysmala, cellweirusFurrier, fur'i.ur n, gwerthwr pan,panyddFurrow, fur'ö n, cwys, rhych; rhigol;ffos, ffynegl: vt, cwyso, rhychu;Furry, fur'î a, panog ; cenog [flynegluFurther, fûr'THÛr a, pellach: ad, ymmhellach, eto, hefyd, heb law hyn;mwy : vt, rhwyddhau, hyrwyddo, dwynym mlaen : cd.—FarFurtherance,fùr'THur.ansn,rhwyddhâd rcynnorthwyad, dygiad ym mlaenFurthermore, fûr'THÛr.mö'r ad, ymmhellach, heb law hyn, hefydFurthermost, fûr'THÛr.müst, Furthest,fûr'THest, pellaf, eithaf, olaf : sd.—FarFurtive, f ur'tiv a, lladradolFuruncle, fur'ung.kl n, llynorynFury, f ü'r'î n, cynddaredd, fiyrnigrwydd,.gorphwyll ; cythreules. Furies, planty fall, cethyrn, cythreuliaidFurze, f firz n, eithin, aithFurzy, f ur'zi a, eithinoghelynt, ffrwstFust, fust n, paladr colofnFustian, fus'tshan n, math o frethyn;iaith chwyddedig, chwyddiaith(Fur, fûr n, man flew, pan, ffwrwr; cen: Fustic, fus'tik n, math o bren lhwio\ vt, panu : cenu ; crestenuFustilarian, fus.tî.lê'r'î.an n, bawddynFuracity, f ü.ras.î.tî n, lladraethFurbelow, fûr'bî.lö n, sider, amaerwyFustiness, fus'tî.nes n, drewiant ; mysniFusty, fus'ti a, llwyd ; drewllyd ; mwsFurbish, fuYbish vt, gloewi, caboli, Futile, fü'til a, gwag, coeg, siaradus;i Uathru, trwsio [trwsiwr diles[ffladredd_ ^ ^Futility, fü.til'î.tî n, gwagedd, oferedd;•?urbisher, fûr'bish.ûr n, llugenydd;?urcate, fur'kat a, fforchogFuture, f ü'tshûr a, dyfodol, dyfodadwy, ifurcation, fur'ka.shun n, ftbrehogrwydd ddyfod: n, yr amser i ddyfod. Forfurious, fur'i.us a, cynddeiriog, ffyrnig the future, o hyn allan [fod, dyfodiant•?uriousness, fû'r'ì.us.nes n, cynddar$dd, Futurity, f ü.tü'r'î.tî n, yr amser i ddyfiyrnigrwydd,cynddeiriogrwydd Fuzz, fuz n, lluwchion: vi, lluwchio;^j^url, furl vt, cryckio, plygu, cymhlygu dadwau. Fuzz-ball, cwd y mwgfurlong, fur'loiig n, ystaden, wythfed Fy, Fie, fî i, ffei ! ffi ! hach ! wfft| ran milltir [milwrgarlough, fûrlö n, ysgrifen ymabsenniaduirmenty, fûr'men.tî n, cawl gwenith"urnace, fûr'niis n, ffwrn, fiwrnais, ffoc; Gab, gab,odyn, cyl, cylyn;G.Gabble, gab'l vi, clebran,bragawthan: n, gwagsiarad, baldorcld,I creisier"urn'ish, fur'nish vt, dodrefnu; diwallu,debar [mantell werddonigdigoni; cynnal, cynnysgaeddu, dar- Gabardine, gab.ûr.dîn' n, bugeilwisg,I paru, arlwyo [parwr Gabel, gä'beì^, treth, ardrethurmsher, fûr'nish.ûr n, diwallwr, dar- Gabion, gä'bî.un n, cawell llawn o briddf ûr'nî.tshü'r n, dodrefn llestri, Gabionade, gä.bî.un.äd' n, amddiffynwaithtaelau,trec,celfi,offer, ari'au uddumiuo gevvvll llawn o bridd131

GAO path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=took;Gable, gä'bl re, talcen tyGalligaskins, gal.i.gas'kinz np, uchlodrau,Gaby, gä'bî re, hurtyn, delff, clwparhyddglosGad, gad re, llafh o aur; crifell: vi, Gallimaufry, gal'i.mo.fri re, cymmysgfwyd,crwydro, gwibio, rhodiena. Gad-fly,cymmysgeddcacynen y meirchGaelic, gii'lik re, GaelegGallinule, gal'î.nül re, corsiarGalliot, gal'yut re, llong ysgafnGaff, gar re, math o fach pysgotaGallipot, gal'î.pot re, blwch enaintGaffer, gaf'ûr re, hen wr; uchlafuriwr, Gallon, gal'un re, galwyn, galwynaid,uchweithiwr[bardyn pedwar chwartGaffle, gaf'l re, tynfach; ys- Galloon, ga.ln' re, ysnoden grefgaflach;Gag, gag re, safn-glo : vt, cau y safn Gallop, gal'up re, carlam, gwilhobain:Gage, giij re, gwystl, arwystl, adneu : vt,gwystlo, arwystlo. Green gage, eirynenwen (p eiryn gwyn)Gaggle, gag'l vi.—CackleGaiety, ga"i.tî re, gorhoen, llonder,hoewder, llonwychder[11awenGaily, gä'lî ad, yn hoew-wych; ynGain, gan re, elw, budd, ced, mael,mantais: v, elwa, ennill, manteisio,fferyllaidd, neu hob rwbiadGambado, gam.bä'do re, math o fotasencyrhaedd[haeddadwy Gamble, gam'bl vi, chwareu am arianGainable, gä'nâ.bl a, ennilladwy; cyr- Gambler, gam'blúr n, twyllchwareuydd.Gainfiú, gän'fl a, ennillfawr, buddfawr, Gamboge, gam.bj' re, math o suddcedlawn[dielwllysieuaidd o hw inelynGambol, gam'bul re, chwydawiaeth,Gainless,Gainsay,ganlesgän'säa, difudd, diennill,(pt & pp gainsaid, crychnaid, pranc :t'i,crychlamu,rhontagän'sed) vt, gwrthddywedyd, ammheu Gambrel, gam'brel re, coes ol march: vt,Gait, gät n, rhodiad ; agweddfoesclymu wrth y goesGaiter, gä'tûr re, brocsen, amgoes, coes- Game, gam re, chwareu, chware, camp;Gala, gala re, prif wyl [am, socas asgafaeth, helwriaeth: vi, chwareu,Galaxy, gal'ak.si re, y llwybr llaethog, campio; gwawdio, cellwair. Gamecock,eirianrod, Caer Gwydion, galaeth, keoly gwynt cynnulliad gorwych;ceiliog ymladd.ceidwad helwriaeth.Game-keeper,Gaming-house,Gale, gäl re, awel, chwa ; buelyn, adfwl chwareudy ; chwiredfan. Game-leg,Galeated, gal'î.ä.ted a, helniogcoes glymedig, coes gamGamesome.gäm sum a,chwarëus ;nwyfusGall, gol re, bustl, geri; dygasedd,chwerwfustledd ; oddfyn neu gneuen Gamester, gäm'stûr re, chwaivyddyn tyfu ar dderwen : v, digroeni, dolurio. Gammer, gam'ûr n, hen fenywpoeni. Gall-stones, ceryg yn y bledren. Gammon, gam'un re, cnuch mochynGall-bladder, coden y bustlGamut, gam'ut re, seinradd, graddeg,Gallant, gal'ant a, gwrol, dewrwych egwyddor cerddoriaeth [wyddGallant, ga.lant' re, cariad-ddyn, gordderchwr:Gander, gan'dûr re, ceiliogwydd, clac-a, careugar [dewrder Gang, gang re, mintai, torf, haid: vi,Gallantness, gal'ant.nes gwrolder, hyntio, mynedre,Gallantry, oal'ant.ri re, dewredd ;gwychder;Ganghon, gang'glî.un re. chwydd y giaunwyfneges; aulladrwyddGangrel, ganggrel n. Ueban, llabwstGalleas, gal'yas n, math o rwyfiong Gangrene, gang 'grin re, madredd, cigGalleon, ga'lyun n, llong YspaenaiddGallery, gal'ur.î n, oriei, uchlawrmarw, bra-ui-ud: c. magu cig drwgGangrenous, gang'gri.nus" a, braenedig,mallus, madreddogGalley, gal'î re, rhwyfloqg; offerynargraffydd. Galley-foist, math o gwch Gangway, gang'wä re, rhodfa ar longneu fad mawr [ddawns, corelw Gannet, gan'et re, gwylan lwyd, hucanGalliard, gal'yûrd re, hoewddyn; Ham- Gantlet, gaat'let, Gantelope/gantlöp »,Gallic, gal'ik a, Ffiren [aidd dyrnfoî, gwialgospGallican, gal'i.kan a. Ffrengig, Ffraine- Ganza, gan'za re. math o ydd wylltGallicisni, gaj'î.sizm n, llafardduUFfrengigvi, carlamu, gwilhobainGallow, gal'ö vt, dychi*ynu, brawychiuGallow-glass, hen droedfilwr IwerddonGalloway, gal'ö.wä re, crynfarch [dyoddefGallows, gal'us n, crogbren, prenGalvanic, gal.van'ik a, trydanolGalvanism, gal'va.nizm re, trydaniaethGaol, jäi a. carcharGaoler, jä'lûr re, ceidwad carchar132

-: folach,:;:ore; lät«?, l'íne no, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. GEM" archolli, hacio, trychu [glosGap, gap n, bwlch, adwy ; agen, agendor Gasp, gasp n, tyniad anadl; chwyth»Gape, gap vi, dylyfu gen; agenu, ymagorfirm: vi, tynu anadl mewn lludded;; llygadrythuGarb, garb n, gwisg, trwsiad, arddulldyheu; hiraethuGate, gät n, porth, talddrws, llidiart,Garbage, gâr'bäj n, syrth, ysgarthion; clwyd. Gate-house, cynhordy, porthdy,tripa[difryehutolldy. Gate-keeper, porthor;drysor. Turnpike-gate, tollborthGarble, gâr'bl vt, darnbigo, dethol;parboil, gíìr'bíìîl n, cynhwrf, ymgripys, Gather, gaTH'ûr v, casglu, cynnull,terfysg, cyffroadcrynoi, pentyru; crawnu, gori; tewychuGarden, gtir'dn n, gardd: v, garddu.Kitchen-garden, arbawr, ceginardd;plygu : n, plygiad, casgliadGaud, god n, coegaddurn; teganGardening, gâr'dn.ing n, garddwriaeth Gaudiness, gô'dî.nes n, coegwyehder,Gare, gê'r n, gwlan garw; cedengorwychder, ceineddGarfish, gâr'fish n, y mornodwydd, y Gaudy, gô'dî a, coegwych, gorwych,cornbig[ceglyn hoewffbl, fflawnt : n, gwyl, gwleddGargarism, gar'gar.izm ?i, golcn safh, Gauge, gäj n, cyfartalai; mesurai;Garget, garget n, math o haint ar mesur : vt, mesuro, fFonfesuro ; cyfartalu[», gwddfolch[ydd, cyllidwr, tollwranifeiliaidGargle, gâr'gl vt, golchi'r safh a'r gwddf Ganger, gä'jûr n, mesurydd, ffbnfesur-Gargol, gâr'gul n, haint ar fochGaunt, gânt a, cul, achul, culfain, teneuGarish, gê'r'ish a, hoewych, coegwych, Gauntlet, gânt'let n, dyrnfol, maneg ddurnwyrlawen[talaith Gaul, gôl n, Ffrainc ; Ffrancwr [niwlweGarland, gâr'land n, coronbleth, gwyrlen, Gauze, goz n, teneuwe o lin neu sidan,•Garhek, gar'lik n, garlleg, eraf y gerddi. Gave, gav pt.—Give'Chive garlic, cibellys. Wild garlic, Gavel, gav'el n, treth, teyrnged ; ardreth.» troed yr asen [gwisg, achre Gavel-kind, rhaniad tir yn gyfartal'Garment, gâr'ment n, dilledyn, twyg, rhwng meibionGarner, gâr'nûr n, ysgubor, ydle, ydlofft, Gaveloc, gav'Llok n, trosol kaiamytty : vt, ysguhorio, ystorio, ydgellu Gavot, ga.vot' n, ton fywiog; chwaidaplasarnet, ear net n, maen rhudd gwerthfavr,rhuddem, gwenithfaenGawk, gok, Gawky, gô'kî n, yslebog,Garnish, gâr'nish vt, addurno, harddu, yslebryn, hurtyn, clwpa [barilautrwsiadu: n, addumGawn, gôn n, baril. Gawn-tree, trestlGarniture, gâr'nî.tshü'r n, addnrniad Gay, gä a, gwych, dillyn, fHawnt ; hoenarret,gar'et n, nenlofft, uchystafell, Gayety, gä v î.tî.—Gaiety [us, dyddanuchlofft, nenawr; taflawdGaze, gaz n, sylhad ; ardrem ; hylldremr, gar.et.i'r' n, a fo byw mewn vi, syllu, ardremio, llygachythu. Gazing-stock,nchlofTt, nenoryddgwawdgyfÌFGar.i. on, gar'î.sn n, gwarehawdlu, muffGazelle, ga.zel' »,gatrewig [methdalwyrwrfa;gwersyu.gv,'ersyllf'a: pi,gwarch- Gazette, ga.zet' n, new} r ddiadur ; rhestrI liiyddu, gosod llu i warehod, amddifFyn Gazetteer, gaz.e.tiV n, llyfr daiaryddoljGarrou. gar'un n, corfarch, crynfarch Gear, gî'r n, cer, sekch, tree, taclau,Garrote, ga.röt' vt, llindagutrefnau, tresi, ofter, trwsiadGarrulity, ga.r'lî.tî n, dywedgarwck Geese, gis np.—Goosebaldordd, siaradgarwch[us Gelable, jelTi.bl a, ceuladwy, hygaulBarrulous, gar'ü.lus a, tafodrydd, siarad- Gelatine, jel'a.tîn n, glydgculed, ceuledGarter, gâr'tûr n, gardas, gardys: v, Gelatinous, jî.lat'î.nus a, ceulediggardasu. Garter king - at - arms, Geld, geld vt, dysbaddu; cyweirio: n,arwyddfardd y gardys. Knight ofthe garter, marchog y gardys aurtreth. Gelded bull, adfwl, attarw.A gelding (horse), march dysbaidd,Garth, garth n, cored bysgota; clos adfarchGas, gas a, nwy ; UosgnwyGelid, jel'id a, fFerllyd, rhewedig, oerGasconade, gas.ko.nad' n, bocsach, coeg- Gem, jem n, glain, gem, em, tlws; cyniiagurrabrol: vi, brolio, gwagfoslio[blygiad, adblygeddGash, gash n, archoll, dyrhdoriad: vt, Gemination, jem.î.nä'shun n, ad-ddy-Gemini, jem'i.ni' n, arwydd y GefeilliaidGaskins, gas'kinz np}uchlodrau, rhydd- Geminous, jem'î.nus a, dyblyg133

GER path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Gemmary, jem'ur.î, Gemmy, jem'î a, Genteelness, jen.til'nes n, boneddigeiddrwydd[lyaGender, jen'dûr n, rhyw, ystlen; math Gentian, jen'shan n, crwynllys, chwerwv,cenedlu, epilio, hilio ; magu. Neuter Gentianella, jen.shan.el'â n, math ogender, y canolryw[ofyddol Gentil, jen'til n, math o hebog [lysieuynGenealogical jî.nî.;l.loj'î.kala,achol,ach- Gentile, jen't'il n, cenedlddyn, ethnig:Genealogist, jî.nî.al'ö.jist n, ackwr, a, cenedlig [wchachofydd, hanesydd achauGentilesse, jen.tî.les' n, moes, moesgar-Genealogy, jî.nî.al'ö.jî n, ach, cenedl, Gentiliz'm, jen'ti.Uzm n, eilunaddoliaeth.llinach; achyddiaeth; boneddpaganiaeth[uchekaddiGenera, jen'ur.â np.—GenusGentility, jen.til'î.tî n, boneddigaethiGeneral, jen'ur.al a, cyftredin, mynych. Gentle, jen'tl a, boneddig; tirion, rhadlawn,n, cadflaenor, llueddwrmwynaidd, esmwyth;gwâr, dofcyffredinol :Generalissimo, jen.ur.al.is'i.mb' n, penciwdod,araf: ?? cynronyn; hebog [ boneddwicatteyrnl[rwydd Gentleman, jen'tl.man n, gwr boneddigGenerality, jen.u.ral'î.tî cyffredinol- Gentleness, jen'tl.nes n, addiVynder;n,n,Generalization, jen.ur.al.i.zii'shun tiriondebdosbarthiad, rhestriadGentlewoman, jen'tl.wvvm.an (gentlewomen,Generalize, jen'ur.al.iz vt, dosbarthuGenerally, jen'ur.al.î ad, yn gyffredin. jen'tl.wim.en) n, gwraig fon-eddig, boneddigesyn gyflxedinol, yn fynychaf, gan Gently, jent'li ad, yn dirion, 301 addfwynmwyaf,Generalness,yn amlafjen'ur.al.nes_ [iaethn, cyflredinganb'wyll, yn araf[maw:Gentry, jen'tri np, boneddigion; gwGeneralship, jen'ur.al.sbip n, cadflaenoriaethGenuflection, jen.ii.flek'shun n, plygiai; medr lliiyddol [magu y glin[dilwgr;cynnwynoGenerate, jen'ur.ät vt, cenedlu, epilio;Generation, jen.u.rä'shun n, cenedliad,hiliad ; cenedlaeth, hiliogaetb;genedigaeth;oesGenerative, jen'ur.a.tiv a, hiliol, epiliolGeneric, ji.ner'ik, Generical, ii.ner'i.kalogaeth, tylwyth, teuluGeoda3sia,ji.ö.di'zhâ n, wynebfesuria

\ Gift,jl;:öre; läte, l'íne, no, müte; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. GLA'Germander, jûr'man.dûr n, derwen Gill, jil ?i, pedwaran peint ; dail eidral,Caersalem[braguro eidclew'r ddaiarGerminate, jûr'mî.nat vi, blaguro, egino, Gillyflower, jil'î.flû.ûr n, blodeuynGermination, jûr.mî.nä'shun n, blaendarddiad.Gorphenaf, llysieu'r Hawblaendwf [iadol, cyfrediad Gilt, giltjrf 8c2W.— GildGerund, jer'und n, sylweddair cyfran- Gilthead, gilt'hed n, eurben, banwesGest, jest ?i, arddangosiad, gweithred Gimbal, jhn'bal n, modrwy ddyblygGimcrack, jim'krak n, tegan, ffril, ffrilynGestation, jes.tä'shun n, dygiad yn ygroth, cyfebriadGesticulate, jes.tik'ii.lat vi, ystumioGesticulation, jes.tik.iUii'shun n,Gimlet, gim'let n, ebillen, trwyddewGimp, gimp n, eirionwe o sidanGin, jin w,magl, croglath, ami el, byddaglystumiad[ystum meryw-wyrodGesture, jes'tshur n agwedd, arddull, Ginger, jin'jûr n, poethwraidd tramoryGet, get (pt & pp got) v, cael, caffael; Gingerbread, jin j fir.bred n, bara perflasGingerly, jin'jûr.lî ad, yn araf, ynceisio; darparu; ennill; myned, dyfod.To get up, codi, cyfodi. To get esmwyth[dannedddown, disgyn, dyfod i lawr. To get Gingival, jin'ji.val a, perthynol i gig ya foal, cyfebru [tyrmant: «, diwerth Gingle, jing'gl n, tine, tincian, rhinc:Gewgaw, gü'gô n, coegbeth ; tegan ;ys- v,tincio, cyd-dincio, tincianGhastliness, gast'li.nes n, hyllrwydd, Ginnet, jin'et n, ceffyl bach cyflym,erchylldod; truanwedd, gwelwedd Ginshop, jin'shop n, gwirotty [corfarchGhastly, gast'lî a, ellyllaidd, erchyll Gip, jip vt, tynu perfedd ysgadanirad, girad, cethin, gwelw, hyll [iedig Gipsy, jip'sî n, ci"wydryn, crwydriadGiraffe, zhi.raf n, cawrlewpard [mawrGirandole, zhi'r'an.dol n, canw}dlbrenGherkin, gur'kin n, cueumer gylfeitli-Ghost, göst, n, ysbryd; ellyll, bwbach,bwgan, gwyll. Holy Ghost, YsbrydGlân. To give up the ghost, marwGhostly, göst'lî a, ysbrydol ; ellyllaiddGiant, j'i'ant n, cawrGiantess, jTant.es n, cawresGibber, gib'ûr vi, íFregodi, baldorddiGibberish, gib'ur.ish n, fireg, ffregawd,baldordd, gwagedd, gwagsiaradGirl, gurl n, geneth, bachgenes, herlodes,Gibbet, jib'et n, crogbren, crogAyydd, llances, hocrell. A Httle girl, crotenpren clyoddef : vt, crogosod, crogi Girlish, gûr'lish a, geneth aidd, plentyn-Gibbosity, gi.bos'ì.tî, Gibbousness, gib'- Girrock, gir'uk n, mornodwydd [aiddus.nes n, crwmddull, crymeddGirt, gûrtj9í &pp.—GirdGibbous, gib'us a, crymaidd, cefn-grwn Girth, gurth n, cengl; cylchfesur,Gibe, jib n, gwawd, gwatwar : v,goganu, cwmpas: «=Gird[sylweddGist, jist 11, prif bwnc mewn dadl, ergyd,I* gwawdio [hwyadenGiblets, jib'lets n, syrth gwdd neuGird, gûrd (girt) vt, amwregysu,gwregysu, gwisgo ; cenglu ;gwatwarn, pang, poenGirder, gdr dfir ?^,gwregysdrawst, llogailGirdle, gûr'dl n, gwregys, rhwymyn,cengl ;plane ; sidydd. Girdle-cake=Griddle-cakeGive, giv (pt gave, gov; pp given,giv'n) v, rhoddi, anrhegu, donio;ymroddi.Giddiness, gid'i.nes n, penddaredd,madrondod, pendro; anofaleddTo give way, cilio. To giveGiddy, gid'î a, syfrdan, penchwibi advice, cynghori. To give offence,anwadal, diofal, anofalus, byrbwyll anfoddhau. To give in, rhoddi i fyny.gift n, rhodd, dawn, anrheg, gwobr To give battle, brv.ydro, ymladd. ToGifted, gifted a, doniol, dawnusgive over, peidio â. Given to laughing,)Gig, gig n, cerbydan ; trodeganchwerthingar. Given to drink-ing, diodgar, yfedgar, llymeidgarGigantic, ji'.gan'tik, Giantlike, j'f'antiiVik a, cawraidd, dirfawr [chwerthin Giver, giv'ur n, rhoddwr, doniwr, deon,cyfranwr[afu glasGiggle, gig'] vi, cilchwerthin, ffol-Gizzard, giz'urd n, glasog, glasgylla,{ Giglot, gig'lot n, mwyglen, coegen,1trythyìles, cyifoden, hoedenGlacial, gíä'shal a,iäidd, rhewllyd [yn iaGild, gild (gilt) vt, euro, goreuroGlaciate, glä'shî.ät vi, ceulo, rhewi, troi• Gilder, gil'dur n, goreurwr, eurwr Glaciation, glä.shî.ä'shun n, troad ynia,Glacier, glas'yûr n, iäen [rhewiadf Gill, gil n, cyffoden, cymmones, putaintagell, crogenGlacis, glâ.sîs' n, llethrglawdd135

|jGLU path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=rtook ;Globe, glöb », cronen, cronell, pel, pellen 1j;_Glad, glad a, llawen, lion, siriol, hoenus. Glitter, glit'úr r/.dy^leirio, tywynu, ser-I am glad, mae yn dda genyfenu : n, gorddysgleirdebGladden, glad'n v, Uoni, llawenhau, Gloat, glut vi, trawsedrych, llygadrythucysuro ;ymlawenhau, ymloniGlade, gläd n. goleufwlch, llanerch Globose, glö.bös', Globous, glü'bus,IGladiator, glad'î.ä.tûr n, cleddyfwr, Globular, glob'ü.lûr, Globulous, glob'-ymladdwr, ornestwr Ehufeinig [edd ii.lus a, cronellog, crwn, cyfrgrwn,Gladness, glad'nes n, llawenydd, gorfol- amgrwn[grymeddGladsome, glad'sum a, dyddanus, difyr, Globosity, glö.bos'î.tî n, cronelliad, amjJlion, llawen, siriol, hoenuswy mathGlobule, glob'iil n, crynyn ; defnynGlair, glê'r n, gwyn ; o waewffonGlomerate, glom'ur.'át vt, cronellu, pell- 9vt, arddwbio â gwyn wyenu : a, cronelledig:Glance, glans n, cipolwg, tremyn ;peledryn:Gloom, glm, Glooininess, gl'mî.nes \v, ciledrych, taflu cipolwg; n, caddug, tywyllni, gwyll; gorbrudd-ysgafn-gyiFwrdd pelydruder, trymder meddwìj[gorbrudd ;|Gland, gland n, chwaren, cilchwyrn Gloomy, gl'mî a, caddugol, cyrnylog; IGlandage, glan'däj n, porthiant ar fes Glorification, glô'r.î.fî.hä'shun n, go- ]Glanders, glan'dfirs np, clwy yr ysgyfaint, gonoddiad, dygiad i ogoniantclwy'r chwarenau[meslawn Glorify, glô'r'î.fí vi, gogoneddu ; clodfori, Imawrygu, moliannu [dderchog Glandiferous, glan.dif'ur.us a, mesog,Glandular, gían'dü.lûr a, chwarenog Glorious, glö'r'î.us a, gogoneddus; ar- IGlory, glô'r'î n, gogoniant; godidog- IGlandulosity, glan.dü.los'î.tî n, chwareniaethrwydd; clod, bri, mawl, molawd; an- Irhydedd; urddas: vi, ymogoneddu, Glare, glê'r n, gorddysgleirder, arddysglaerder:v, arwynygio, serenu, dys-ymifrostio; bostio; gorfoleddugleirio, gorddysgleirioGloss, glos n, wynebhw, dysgleirdeb IGlass, glas n, gwydr; gwydryn; gwydraid,arwynebol; cgluriad, agoriad; rhith- Igwydrynaid[tryloew ddeongliad: vi, arlathru, caboh; de- IGlassy, glas'î a, o wydr, gwydraidd;Glaucous, glo'kus a, gwyrddlwydongli, eglurhauGlossalgia, glo.sal'jî.â n, poen yn y tafod 1Glave, glav n, cleddyf llydanGlossary, glos'ur.î n, geirddeonglydd; 9Glaze, glaz vt, gwydro ; caboli, llathru, geireglureg, esboniadur, geirlyfrynarliwio : n, bernaisGlazier, gla'zhur n, gwydrwr, gwydryddGleam, glîm n, llachar, llygeidyn, pelydryn: vi, tywynu, pelydru, lluchioGlean, glîn v, lloffa, casglu lloffionGleaner, glî'nùr n, lloär; casglwrGlebe, glib n, clasdir, tir eglwys; ty-Glede, gìíd n, barcutan [warchen Glout, gìuttf, edrych yn guchiog, gygu Illonder, llawenydd, gorawen Glove, gluv n, maneg, a ml aw, dyrnfolGlee, gîî ?i,Gleek, glik n, cynghanedd;jcerddor; Glover, gluv'ur n, menygwr, dyrnfolyddlgwawd : vi, cellwair gvwaw dio Glow, gib" vi, twymwrido; gwyniasu,!;Gleen,î glîn vi, poethdywynu, llewyrcln ymboethi: n, twymwrid; poethias,;}Gleet, glît n, hadred, hadlif ;dyfrlifGleety, glî'tî «, crawnaidd; hadlifaiddGlen, glen n, glyn, cwm, dyifrynGlene, glin n, twll y llygadGlib, glib a, llyfn, yslip," llithrig, hylithrGUbness, glib'nes n, llyfnedd; parodrwydd,yslipan[lifeGlossiness, glos'î.nes n, llathreithrwydd 1Glossographer, glo.sog'râ.fûr, Glossolo- 1gist, glo.sol'b.jist n, geirddeonglwrGlossography, glo.sog râ.f î n, geirdde- jonglyddiaethGlossy, glos'î a, claerlyfn, llathr, dysglaer JGlottis, glot'is n, beudagfwlcheirias. Glow-worm, y gyfarwydd, 1magi'enGloze, gloz vi, gwenieithio ; wynebliwio JGlue, glii n, glud, ysgrawhng, syth : vt, jgludio, ysgrawhngo; asio. Glue-jboiler, gludiwr. Glue-pot, gludlestr 1Gluey, glü'í a. gludiog, hylud, g^wdn IGlide, glid vi, ymlithro, ymlusgo; llyfn- Glueyness, glü'î.nes n, gludrwydd,'»Glimmer, glimûr vi, godywynu, gwanlewyrchugludiogrwydd, gwyd[cipolwg: vt, ciledrych Glivm, glum «, anhylon, diserch, sarig 1'Ghmpse, glimps n. golewyrch ; lledolwg, Glut, glut vi, gorlenwi, arddigoni,!Glisten, glis'n, Glister, glis'tûr vi, claerlewyrchu,gorddysgleirio, echdywynugwancio, glythu, glythinebu: n, goxmodedd,arddigonedd136

;ore; läte, l'íne, nö, müte; she, z i cazure; thin, thìs; j=dzh. GORGluten, glu'ten n, glud llysieuolGodwit, god'wit n, aderyn hirgoes. Commongodwit, chwiogen y mynyddGlutinous, glü'tî.nus a, gludiog,grawlingaidd [rythwr, rhemmwth Goggle, gog'l vi, liawnrythu, edrych ynGlutton, glut'n n, glwth, gewai, bol- llygadgam. Goggle-eyed, llygadfawrGold, gold n, aur. Gold-beater, aurddalenwr.Gold-finer, eurydd, purwraur, aurgoethyddGolden, g'òl'dn a, euraid, euraidd, eurinGoldfinch, göld'fintsh n, telor, eurbinc,Gluttonize, glut'n.'iz vi, ymrythu, glythuGluttonous, glut'n.us a, bolrwth, rheibusGluttony, glut'n.î n, glythineb, bolrythni,glytlmi, gwanc [chwyrnuGnar, nâr, Gnarl, nârl vi, grymial.Gnarled, nârld a, cylyrnog, cygnog; garwGnash, nash v, rhincian; ysgyrnygu [ynGnat, nat n, gwybedyn, ednogyn, cylion-Gnaw, no v, cnoi, deintio; amgnoi; difa,Gnoff, nof n, cybydd, crinwas [ysuGnome, nöm n, ysbryd dychyinmygol yn Gondolier, gon.dö.lî'r'trigo yng nghanol y ddaiarGone, gonpp.—GoGnomon, nö'mun n, mynegfys, bys deialysgraffwr,[badwrn,Gnomonies, no.mon'iks np, y gelf o ddeialu[yn y ganrif gyntafGnostics, nos'tiks np, plaid o grefyddwyrGnu nii n, math o garwGo, go* (went, gone) vi, myned, cychwyncerdded, rhodio. To go back, clychwelyd.To go with, cydfyned â.To let go, gollwng ymaith, gadael ynrhydd. To go well with, bod ynHwyddiannus. A go-between, cyfryngwr.To go beyond, twyllo, siomiGoad, göd n, garthon, swmbwl, irai, Goodliness, gd'lî.nes n, tegwch, prydferthwchierthi : vt, symbylu, pigo;gyru, anno;[cainpoal. göl n, gâl, cyrchnodGoat, got n, gafr, cidws,Goodly, gd'lî a, hardd, teg, prydferth,Goodness, gd'nes n, daioni, tostmi,Hill. Goatherd,bugail geifr. Goat-sucker, madedd. Have the goodness to, byddwchgystal a, atolwgtroellwr (aderyn). Gelded goat, kyir.He-goat, bwch gafr. She-goat, gafr Goosander, g'san.dûr », math o yddfenyw, lhllen. Young goat,"~efyrmg Goose, gs (geese), n, gydd. WildGoatish, gö'tish a, gafraidd, fei bwch geese, eleys. Wild goose chase, ymdrech• gafr; mws; trythyll [safhaidffol ac ofer. Goose-pen, ffroncGob, gob, Gobbet, gob'et n, tamaid,Gobble, gob'l v, cegu, bochlwytho, traflyncu,ceglyncu[mailGobblet, gob'let n, fSol, cwpan, gwn.Goblin, gob'lin n, ellyll, gyllddrainen. Gooseberry-fool, grwysfwyd[potenogGoby, gö'bî n, hud, siom, twyll, rhithdro GorbeUied, gôr'bel.îd a, ccstog, boh-wth,God, god n, Duw, Duw Celi, Naf, Ner, Gordian, gôr'dî.an a, dyrus, rhwystrusIon, lor: vt, dwyfoli, duwioh, addoli. Gore, gô'r n, gor, gwyar, gwaedgrawnGod-father, alltraw, tad bedydd. Godmother,mamcwysed : vt, cornio;goribedydd, alltrawes. Godson,Gorge, gôrj n, corn gwddf, corn pori,mab bedyddsefnig v, gorlenwi, dyslyncu, gwancioGoddess, god'es n, duwies:[duwiaeth Gorgeous, gôr'jus a, hoew-wych, claerwych,Godhead, god'hed n, duwdod, duwdeb.Godless, god'les a, didduw, annuwiolgorwych, mawrwych[derGodlike, god'lVk a, duwiaidd, dwyfolGodliness, god'lî.nes n, duwioldeb, dwyf-H older[yddolijodly, god'li a, duwiol, dwyfol, cref-Sodward, god'wûrd ad, tuag at Dduwpeneuryn[aurGoldsmith, göld'smith n, eurych, gofGolf, golf n, math o chwareu â phel aGome, göm n, cymmysg iraid [phastwnGondola, gon'dö.lâ n, math o gwchGonfalon, gon'fâ.lon n, Human, banerGong, gong n, math o symbalGonorrhoea, gon.ö.rî'â n, hadred, hadhfGood, gd (better, best) a, da, daionus,mad; llesol, buddiol: n, da, daioni,budd, lies, mad, Had. Goods, nwyddau.Household goods, dodrefn. Goodbye,yn iach. Good-natured, hynaws.As good, cystal. A good way off, ymmheU, encyd o ffordd. A good while,encyd o amser, cetyn o amser. Asgood as his word, cystal a'i airgwyddau, cut gwyddauGooseberry, gwz'ber.i n, eirynen Mair,grwysen. Gooseberry-bush, eur-Gorgeousness, gôr'jus.nes n, gorwych-Gorget, gôr'jet n, broneg, brondor, dwyfroneg,mynyglwisgGorgon, gôr'gun n, anghenfil, hyllynGormandize, gor'man.d'iz vi, bobrythu,gorfwyta, glythmebu, glythu137

:-1GRA path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=rtook ;Gorse, gôrs ra, eithyn, aithGory, gô'r'î a, gorllyd, gw;Goshawk, gos'hok ra, cuddonwalchgwalch mawrGosling, goz'ling w. gwyddan, cyw gyddGospel, gos'pei ft, efengyl, newydd daGossamer, gos'â.mûr ft, gosymerth,gwawnGossip, gos'ip ft, chwedlai, clepwraig,Grain, grän ft, gronyn ; temig ; mymryn .yden ;graen, grân. Grain of woodclecai ; clap, clec : vi, clecian, clepian. llin, llinon. Cross-grained, afrywioglGot, got pt 8c])p.—Get [ehwedleua Grains (brewer's), soegGothic, goth'ik a, Gothaidd, henddulliog.Gothic type, llythyrenau hirgoesion, adar coeGrallatores, gral.â.töViz np, rhydyddioD }COTHAIDDc hirGrallic, gral'ik a, tudfachog, â choesaiiGouge, gj ra, gaing gau, cyu llwyhirion, hirgoes. coeshirGourd, gö'rd ra, math o gostrel ; cicaion Gramineal, grâ.min'yal, Graminou.'lGourdy, gô'r'dî a, â choesau chwyddedi::Gout, gût ra, cyinmalwst. Gout-weed,llysiaur gymmalwst[anllyfhGraminivorous, gram.i.niv'o.ruGouty, gû'tî a, troedwstog; cnyciog. bwyta glaswellt; i duGovern, guv'urn v, llywodraethu, rheoli. Grammar, gram'ûr ft, gramadeg, ieithllywio'[hydryn, rheoladwy Grammarian. gra.mê'r'î.an ??, gramadegGovernable, guv'ur.nfi.bl a, hylyw, ydd, ieithydd[madegtGovernance, guVur.nans ra, llywodraeth,llywodri, llywiedigacthGovernante, guv'ur.nant, Governess,guv'ur.nes ra, llywiodres, athrawesGovernment, guv'urn.ment ra, llywodraeth,llywyddiaeth, gwledwchGovernor, guv'ur.uur ra, llywydd, Uywodraethwr,llywiawdwr, rheolwrGown, gûn ra, gn, ysgin, hug, twyg.Graduate, graj'ü.ät ft, graddolwr. gradd- fog, graddor, urddog : v, graddio 1graddoli, graddogi [aeth, graddiantlGraduation, graj.ü.a'shun n, graddedig-1Graff, graf, Graft, graft ft, imp, impyn ivt, impio. Grafting-stock, coettrych 1To cleft-graft, holltimpiogram'î.nus, Graminaceous, gram.í.nä' fshus a, glaswelltogGrammatical, gra.mat'i.kal a. griGrammatist, gram'â.tist ft, crach ramadegwrGrampus, gram'pus n, mor-hwch, morfGranary, gran'ur.î ra, ystordy yd, ydl»ydlofft, heiniardyGrand, grand a,mawrwych, mawredduprif, arbenig, uchel, dyrchafedig, rdderchog, godidog1Gowns-men, ysginogion, gynogion Grandam, gran'dam ft. nain; hen fenyGowned, gûnd a, gynog, ysginog Grandchilcî, grand'tsh'ild ft, yrGrabble, grab'l vi, palfalu, chwilotaGrace, gräs ra, gras, rhad, Had, rhadlonedd;Grand-daughter, gran'dô.tûr ft,Great grand-daughter, gorwyresced, caredigrwydd ; bendith Grandee, gran.di' ft, pendelig, uchelwrgweddusrwydd : vt, nrddasu; prydierthu,Grandeur, gran'jûr ft, inawrwychdeaddurno. Graces, grasusau, rhwysg, rhialtwchrhadau; taleidion; moesdduwiesau, Grandfather, grand'fâ.THÛr, Grandsiry tair chwaer delediw [cain, teg grand's'i'r ft, taid, tad cu, henda

i;;ore; lute, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. GKEGranite, gran'it n, gronynfaen, ithfaenGranitic, gra.nit'ik a, ithfeinig [arrawnGranivorous, gra.niv'o.rus a, yn bywGrant, grant n, rhoddiad, anrheg; goddefiad;cenad, caniatM: vt, rhoddi,cenadu; addef, cyfaddef; caniatäuGrantee, gran.tî' ?j,derbyniwr, derbynyddGrantor, gran.tor' », rhoddwr, caniatäwrGrannlary, gran'ü.lur.î a, gronynol,graianolLy nuGranulate, gran'ü.lät vt, graianu, gron-Granulation, gran.ü.lä'shun n, gronyniad,graianiadGraven, gra'vnjjp.—Grave fllydGravelly, grav'el.i a, graianog, graian-Granule, gran'iil n, gronyn, graianenGranulosity, gran.ü.los'î.tî n, graianderGraveness, grav'nes n, difrifoldeb, dwj T s-der, sobrwydd[crifellGranulous, gran'ti.lus a, graianol, gronynrg,Graver, gräSuìr n, cerfiwr; cn cerfio,gronynolGrape, griip n, gwinronyn Gravidity, grâ.vid'î.tí n, beichiogrwydd{p grawn Grantate, grav'i.tat vi, dysgyrchu, dymgyrchu,gwin, gwinrawn). Grape-shot, mathcreiddioo beleni cyflegr [cywraint, manwl Gravitation, grav'i.ta.shun n, dysgyrchiad,Graphic, grafik a, argraffol, darluniadoldymgyrchiad, creiddiadGrapnel, grap'nel n, gafaeliach, angoryn Gravity, grav'i.ti n, gobwysiad; difrifwch.Grapple, grap'l v, bachu, bachgydio;Centre of gravity, craiddllysiau'r llwy. Hound-grass, glaswellty cn. Cock's-foot grass, danty ci[rhedynGrasshopper, gras'hop.ûr n, ceìliog yGrassy, gras'î a, glaswelltog, porfaog,Gratulation, grat.ü.lä'shun n, cydlawenhâd,hawddammawr, llwyddanerchiad[ol, cyfarchiadolGratulatory, grat'ü.lä.tur.î «, anerch-Grave, grav a, difrif, dwys, sobr: godywyfl: n, bedd, beddrod : v {graven),cerfio, crifellu; crafu. Grave-clothes,amdo. Grave-stone, careg bedd,beddfaen, beddlechGravel, grav'el n, graian, marian, gro;grut ;graianwst : vt, graianucrabinio ; cydymgydio : n, gafaeliach Gravy, grii'vi «, sudd cig, imodd cig tewÍGrapy, grä'pî a, llawn gwinrawn Gray* grä a, llwyd, bìawr, llwydwyn.Grasp, grasp v, gafaelu, tynafaelu, Gray-beard, henddyn, henwr. Blackish" gray, raven gray, llwyd-ddu,crafangu: n, crafangaid, dyrnaid;dwrnwasgiad. gafaeliad; afflau, gafael dulwyd. Gray mare, caseg lasGrass, gras n, glaswellt, gwelltglas, Grayish, graish a, Uedlwyd, golwyd,porfii, gwellt. Latter-grass, aethwellt, llwydaidd. Grayish blue, llwydlas.adladd Blade of grass, blewyn glas. Grayish white, llwydwynEeed-grass, cawn. Scm-vy - grass, Grayling, grii'lmg n, teimbysg, gwyniadGraze, graz », pori, porfau, porfelu;gogyffwrdd, cyffhwrdd yn ysgafnGrazier, gra'zhur n, porfäwr, porthwranifeihaid, porthmonGrease, gris n, ir, iraid, saim, mehinirlasGrease, griz vt, iro, seimio, ireidioGrate, grät n, alch gradell : v, rathellu, Greasiness, gri'zi.nes n, seimlydrwydd;rhygnu; goficüo, anfoddhaubrasder[llythnigGrateful, grät'fl a, diolchgar; boddus, Greasy, gri'zi a, seimlyd, ireidlyd;derbyniol, blasusGreat, grät a, mawr, mawreddus ; cyfrinachol.Gratefulness, grät'fl.nes n, diolchgar-As great, cymmaint. HowGrater, grä'tûr n, rhathell, crafell [wch great soever, pa faint bynag. Infinitelygratification, grat.î.f i.kii.shun n, boddhâd,great, anfeidrol o faint. Toboddloniad ; taliad ; digoniad make great, mawrhau, mawrygu. AGratify, grat'i.f 'i vt, boddloni, boddliau great swelling, gorchwyddGreatness, grav'nes n, maintioh, maintGrating, grii'ting a, garw, anhyfryd,llym : n, alchwaith ; eiswaith ; cledriad mawTedd; mawrwychedd, rhwysg,Gratis, grii'tis ad, am ddim, yn rhad, boneddyn rhodd[iolwch Greave, griv n, coesam, coesarf, botasGratitude, grat'ì.tüd n, diolchgarwch, Grebe, grib n, tindroed [GroegwrGratuitous, grâ.tü'î.tus a, anrhegol; Grecian, gri'shan a, Groegaidd: n,rhad; gwirfoddol; dibrawfGrecism, gri'sizm n, GroegeiddiaethGreediness, grî'dî.nes, Greed, grid Gratuity, grâ.tü'î.tì n, rhodd,n,cydnabyddiad[llon-gyfarcli ainc, awydd, trachwant, gwanc, rhaib,Gratulate, grat'ü.lät vt, cjrctí gwell. bolrythni, bohythi139

. palfalu,GROpath, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=took;Greedy, gri'di a. chwannog, awchus, Grin, grin vi. ysgyrnygu; coegchwerthinrheibus, trachwantus, gwancus, bobn, dysgyrniad, esgyrnygiad:rwth[Groegwi Grind, grind (ground) v, main, chwilfriwio;Greek, grfk n, Groeg; Groegaeg;breianu, llifo; gorthrymu. ToGreen, grin a, gwyrdd; llysieuol; gwirion.grind on a grind-stone, llifo. To grindGreen cheese, caws newydd. the teeth, rhincian y dannedd. Grind-Greenfinch, llinos werdd. Green stone, hogfaen, breuanllif, maenllifgage, ehynen werdd. Green grass, Grinder, gr'in'dûr n, malwr, llifiannwrglaswellt. Green horn, gwirionyn. cilddant. Grinders, dannedd maluGreen-house, llysieudy. Green sickness,Grindery, grin'du.ri n, offer cryddy glasglwyf. Greens, bresych Grinning, grin'ing a, dysgyrnoìcawl. Green trees, glasgoed. Bluish Gripe, grip n, crafangiad ; tynwasgiadgreen, gwyrddlas. Sea-green, morliw, crafanc: vt, crafangu; tynwasguThe green-eyed monster, eiddigedd cribddeilio; cnoi. Gripes, cnofa, bolgnofa,Greenish, gri'nish a, gwyrddaidd, lledwyrdd.bolwst, gwaewGreenish blue, gwyi-ddlas Grisamber, gris.am'bûr n, gwefrGreen ness,gri'nes 7i,g\vyrddedd,gwyrddlesni;irder; anaddfedrwyddGrice, gri's np, grisiauGreet, grit vt, anerch, llwyddanerch.cyfarch[anerchiad Grisly, griz'li a, erchyll, hyll, fiyrnigGreeting, grî'ting n, anerch, cyfarch. ofnadwy [arfae!Gregarious, grî.gê'r'î.us a,^deadellog, Grist, grist n, mâl, maliad;yd i'w faluGrenade, grî.niid' n, tanbelen [minteiog Gristle, gris'l n, madruddyn, mwythanGrenadier, gren.â.dîY n, talfilwr: tan- The gristle between the nostrils, teisbany ddwyffroen[jno|Grew, gr\vpt.—Grow [belenyddGrey, grä a.—GrayGristly, gris'lî a, madruddog, madruddGreyhound, grä'húnd n, milgi, hyddgi, Grit, grit n, grut, graianlwcn, grutfaenGreyhound-bitch, milastGrittìness, grit'i.nes n, graianogrwyddGriddle, grid'l », greidell, gradell. Griddle-cake,bara planeGrideliu, gríd'î.lin a, symmudliw, gwyngoch[greidyllGridiron, grid'i.ûm n, alch, greidell.Grief, grit"?*, gofid, tristwch, dolur, trymder,tristyd, cystudd, blinder, alaeth,galar[sarhad; cwynGrievance, gri'vans n, gofid, gormes,:Grill, gril vt, rho tio ar alch * [alchGrieve, griv v, gofidio, dolurio, tristäu Grocery, gro'sur.î n, per;galaru, hiraethuGrog, grog n, gwirod a dwfrGrievous, gri'vus a, tnvm, gorthrwm, Grogram, grng'ram n, math o sida»gofidus, poenus, blin, trallodus, galaru» cyfrodeddwe [yr artfed, gwery»Grievousness, gri'vus.nes », trymder; Groin, groin n, cesail morddwyd, cylci- ild. blinder [groffi Groom, grm «, marchwas, gwastraidgrif'in, Griffon, grif'un rhigol, rhych, ceurigolGriffin, ?^, gruff,n, corlyseri; ysgentynvt, rhigo, rhigolL rhyehui'j;palf'u. ymbalfaliGrillade, grLläd' n, bwyd rhostiedig arGrim, grim a. cuchiog, gerwin, hyllGrimace, grî.mäs' ?i, mingamiaa, hylldrem.To make a grimace, mingamu,gwneydGrimalkin, gri.maVkin n. hen gathGrime, grim n, parddu; budreddi, haw.llaid: vt, budreddu, pardduo, dwbioGrimness, grim'nes n, cuchiogrwydd,gerwindeb, hyllder, hylldraGrise, gri's n, porchellynGrisette, gri.zet' n, merch, genethGriskin, gris'kin n, glain cefn mochyngrutnaws[grutioGritty, grit'î a, graianllyd, tywodlydGrizzled, griz'ld «, llwyd, "dulwyd^ llwydwyn, broc, broglaGroan, grön n, och, erthwch, griddfancwyn: vi, ochneidio, ochain, griddfan{tnchan, erthychainGroat, grot n, pedair ceiniogGrocer, grö'sûr n, perlysieuwr. inwyddwr. Green grocer, bresychwrii> a, tew, bras; braisg; i^wrthun; ammhur; hurtbwl: n, cyfanrifdenddeg dwsin. In the gross, yn (grynswth, y cyfan drwyddo.gross, brasäuTo mab

; Barley-gruel,'\'. Snyphosis,icynnyddj;tramor. n.tî',:öre; läte, l'íne, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. GULGround, grûnd n, llawr, daiar; sail,sylfaen; gwaelod; testyn, cynddefnydd:vt, seiho, sylfaenu; sefydlu: pt& pp. —Grind. Ground-colour, cynlliw.Ground-work, sail, gosail. Togain ground, cryfhau, cynnyddu.Grounds, seiliau; gwaddodionGroundless,grûnd les a, disail, direswmGroundling, grûnd'ling 11, pysgodyn adriga yng ngwaelod dwfrGroundsel, grûnd'sel n, hiniog, gosailGroup, grwp n, twr, crug, lluaws, swpvt, cydosodGrouse, gruvvs n, ceiliog du, ceiliog ymynydd[breisgionGrouts" grûts np, rhynion, rhynflawd,Grove, griiv n, llwyn, cell, celli. gwigfaGrovel, grov'l vi, ymlusgo ;ymfaweiddioGrow, gro (_/>i grew, pp grown) v,; ; tyfu, prifio chwanegu codi. To growbold, ymhyfhau. To grow day, dyddhau.To grow fat, tewhau. To growold, heneiddio. To grow worse, gwaethygu.To grow together, cyttyfuGrowl, grûl vi, chwyrnu, grymial,grwgnach, rhochi, conachGrown, gfònpp.—GrowGrowth, gröth n, twf, tyfiant, tyfiad,wrrunt, grunt n, rhoch, grydwst: vi,\ I rhochi, rhochain, erthrychain fel mochGuaranty, gar'angwarantydd,mechniydd ; mach,piechni : vt, ateb dros ; mechn'ioGuard, gârd n, gwyliadwriaeth ;gocheliad;gwyhwr; gwarchodlu, gosgorddlu: v, cadw, amddifFyn, diogelu,gwarchadw; gwylied, gwartu. Fireguard,cylch aelwyd. Life-guards,gosgordd y frenines. Bear-guard,olfyddin. Van-guard, blaenfyddinGuardian, gâr'dî.an n, gwarcheidwad,arffedogwr, gwarchodydd, ymgeleddwr,noddwr, golygwr : a, gwarcheidwadol.Board of Guardians, bwrddgwarcheidwaid[ cheidwadaethGuardianship, gâr'dî.an.ship n, gwar-Guardless, gârd'les a, diwyliadwriaeth,diofal, penrydd ; dinoddedGubernation, gü.bûr.nä'shun n, rheolaeth,gofalGudgeon, guj'un n, gwyniad; symlynGuerdon, gûr'dun n, gwobr, gwobrwy,tâl, iawnGuess, ges n, amcan, dyfaliad, tybiaeth,dychymmyg : v, dyfalu, bwrw amcan,lled-dybio, dj'chymmyguGuest, gest n, gwestai, gwestwr, osb.Guests, gwahoddedigionGuggle, gug'l vi, bwi-lymu, boglymuGuidage, g'i'däj n, gwobr hyfforddwrGuidance, g'i'dans n, hyflbrddiad, arweiniad,; cyiuiyrch, adgentywysiad, cyfarwyddiadGrub, grub n, corbryf; cynronyn: v, Guide, gi'd n, hyfforddwr, cyfarwyddwr,diwreiddio, dadwreiddio ; chwynu cyfeiriadur: vt, cyfarwyddo, tywys,Grabble, grub'l v, yrabalfalu ;ymgribo arwainGrudge, gruj n, dygasedd, cenfigen, Guideless, g'id'les a, dihyfforddiadlhd, bet : v, gwarafun, grwgnach. To Guidon, g'i'dun n, llumanwr, banerydd;owe a grudge, dal gwg, dal bet, cadwlhd, dwyn malaisllmnan, banerGuild, gild n, cymdeithas, brawdoliaeth,JGruel, gru'el n, cawl, grual, isgell. corfforiaeth ; dirwy, treth, ardreth.heiddgawl. Water-Guild-hall, bwrdeisdy, llys y drefgruel, cawl dwfr, dyi'rgawlGuile. g"il»,twyU, dichell, hoced, ystrywGuileful, giTíl a, hocedus, dichellgar(Gruff, gruf, Grum, gram a, sarig, di-. 1 serch, garw [fwynder Guilefulness, giTfl.nes n, twyllgarwckpruffness, gruf'nes n, sarigra ydd ; anfSrumble,Guileless, gi'les a, didwyll, annichellgargrum'bl vi, grwgnach, conach, Guilhotine, gil.yö.tín' n, peiriant i dorii tuchan, grymial" [ceulwaed pen cyfiafanwr, peiriant dienyddol,J3rume, grm n, gwaed tolchenog; torben : vt, tori penptrumous. gr'mus a. íolcìn.-nog, ceulog Guilt, gilt n, euogrwydd; bai, pechodGuiltiness, gil'tî.nes n, euogrwyddGuiltless, gilt 'les a, dieuog, difai, dijrunter,; grun'tûr n, rhochwr ;^math o Guilty, gil'tî «, euog, beius [bechodIPÿsg[edd Guinea, gin'î n, gwíad yn Affriea; darngr'i.fö'sis n, clefyd yr ewin- aur o werth un swllt ar hugainBnaiacum, gwa'ya.kum n, math o goed Guise, gi'z n, modd, dull, sut, Hun,[môr adar gwedd, rhith; defod, arfer; gwisgiadîuano, gü.â'nö n, adardom, ysgarthionGuitar, gî.târ' n, math o offeryn cerddGulch, gultsh n, bolei*wr, ymrythwr,; traiiyncwi-Gmes, giil? a, rhudd, coeh, rhuddgoch141

:1HAC path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Guzzler, guz'lur n, traflyncwr. cofftiwr,Gulf, gulf n, morgaint, margerwyn;cadduglyn, llynclyn gagendor;glwth^[ysgolwrGulfy, gul'fi a, llynclynogGymnasiarch, jim.nä'zhî.ârk n, pen-Gull, gul n, gwylan ;gwirionyn, symlyn Gymnasium, jim.na'zhi.um n, ymdrechle,vt, twyllo, hudo, siomi, hocedugorchestfa, campfaGullet, gul'et n, sefnig, corn pori, corn y Gymnastic, jim.nas'tik a, gorchesgwddf, breuant, cegen [gwiriondeb noethymdrechol. Gymnastics, ymdrechwaith;gwrolgarnpauGullibility, gul.î.bil'î.tî n, hygoeledd.[iasolGymnotus, jim.nö'tus a. llysen luch-Gully, guí'î vi, cegleisio, gorlyncu: n.math o ffos. Gully-hole, ffosdwll Gynecocracy, jin.i.kok'ra.si n. llywodraethGulosity, gü.los'î.tî'n, gwanc, rhaib,y bais, llywodraeth benywodGypsum, gip'sum n, glyfaen [cylchdroadGyration, jî.rä'shun n, ehwildroad,glythi, glythedd, glythinebGulp, gulp n, trarlwnc. darlwnc, cegiad:vt, traflyncu, darlyncu, ceguGum, gum n, glud. gwyddlud, mol : vt,sythu, gludio, glud-ddwbio. Gums,gorchfannau, cig y daimedd. Gumboil,Uynoryn yng nglng y danneddGummy, gum'î a, gludiog ; mologGun, gun n, gwn, cyflegr, diyll tanio.Great gun, cyflegr "mawr, magnelGunnel, Gunwale, gun'el n, trawst llongGunner, gun'ûr n, gynwr, cyflegrwrGunnery, gun'ur.i n, gynyddiaethGunpowder, gun'pû.dûr n, pylor gwn,fflamlwchGunshot, gun'shot n, ei-gyd gwnGunsmith, gun'smith n, gof gynau.gynwerthwrGunstock, gun'stok n, bon gwnGurge, gurj n, llynclyn, pwll troGurgion, gur'jun n, blawd garwGurgle, gur'gl vi, bwrlymu [pengernynGurnet, gurnet, Gurnard, gurnard n.Gush, gush n, ffrwd, gorlif; llifeiriad:vi, ffrydio ; llifeirio, pistyllioGusset, gus'et n, cwysed, llain, dernynGust, gust n, awel, chwa, hyrddwynt;chwaeth, bias[blasiadGustation, gus.tä'shun n, archwaethiad,Gustatory, gus'tâ.tur.î a. arehwaetholGustful, "gust'fl a, archwaethus, blasusGusto, gus'tö n, sawr, chwaeth, biasGusty, gus'tî a. ehwaol. ystormus, awelogGut, gut n, perfeddyn, eoluddyn, monoehen:vt, diberfeddu, tynu perfedd,Guts, perfedd, coludd, ymysgaroeddGyre, j'i'r n, cylchwy; chwildro: vt,chwildroi[ddewiniaethGyromancy, j'i'r'ö.man.sî n, math oGyve, j'iv n, gefyn, hual, llyffetkarHa, hâ i, ha ! och !Haak, hak n, y cegddu.—HakeHabeas-corpns. kii.bi.as.kor'pus n. gwsneu lythyr dyfn i ddwyn carcharori'r frawdleHaberdasher, hab'ûr.dash.ûr n, gwerthwrnwyddau man, mannwyddwrHaberdashery, hab.ûr.dash'ûr.î n, mannwyddau[ei halltu a'i sychuHaberdine, hab'ûr.din n, penfras wediHabergeon, hab'ur.jun n, dwyfroneg,brondor, llurigHabihment, hâ.bil'î.ment n, dillad, trwsiad,gwisg[mhwysoHabilitate. hâ.bil'î.tät vt, addasu, cy-Hability, há.bil'i.tî n—AbihtyHabit, hab'it n. cyflwr, ansawd ; defod,arfer; greddf, tuedd; agwedd, dull,moes; gwisg, gwisgiad; acen: vt,gwisgo, dilladu, trwsiaduHabitable, hab'î.tâ.bl a, preswyhadwyHabitant, hab'î.tant n, trigwr, cyfanneddwr,preswylydd. preswyhwrHabitation, hab.i.tii'shun n. trigfan, trigfa,annedd. cartref, preswylfaHabitual, hâ.bit'shü.al a, arferol, de~fodol; cysson; ansoddol [ymarferlGutter, gut'ûr n, ffos, dyfrglawdd, cwter, Habituate, hâ.bit'shü.ät vt, cynnefino,»rhewyn: v, ffosi, cwteruHabitude, hab'i.tiid n, greddfduedd:!Guttle,"gut'l v, cegu, ymddyfoli, bolera, ymarfer, cynnefindra; perthyuasglytliinebu. traflyncu; UvncuGuttler, gut'lûr n, bolerai, bolrvthwrHabnab, hab'nab ad, yn rjrbwyDHack, hak v, hacio, tori ; hurio allan IGuttural, gut'ur.al a, cegaidd. garwseiniol,Hack, hak, Hackney, hak'ni n, yr hynaljGutterals, sefnigol- logir neu a arferir yn fynych. Hack-l|sefnigol.Guy, g'i n, dyrwynraff llong [ion horse, ceffyl llog, llogfarch. Hack- IIGuzzle, guz'l vi, ymyfed, cofftio, bolìythu,servant, gwas i bawb. Hackney-traflyncu," glythinebucoach, cerbvd llos;142

|Halberdier,I!vt,iimeddw,:!;öre; läte, l'íne, nö, müte; she, zh=z iiziire; thin, thìs; j=dzh. HANHackle, hak'l n, heisyllt, crib llin, heis- Halfpeimy, hä'pen.î (p halfpence, hä'-Ian : vt, eribo, heislanupens) n, dimai. Three halfpence,Had, had^ji & pp.—Have [forbysg ceiniog a dimai. Seventeen penceHaddock, had'uk n, corbenfras, math o halfpenny, deunaw ond dimai. HaveHades, hii'diz n, cartref ysbrydion yraadawedig;uffemHalfpennyworth, hä ' pen . î . wûrth n,you halfpence ? Oes genych ddimeiau ?Haemorrhoids, hem'or.oidz np, clwyf y gwerth dimai, dimeiwerthmarchogion, lledewigwstHalibut, hal'i.but n, lleden y môrHaft, haft n, earn, said, coes, dwrn: vt, Hall, hoi n, llys; neuadd; dadleudy;carnio, gosod cam neu ddwrneisteddlys. Town hall, llys y drefHag, hag n, gwiddanes, hen wrach. Hallage, hôl'äj n, toll marclmattyhudoles: vt, aflonyddu, poeni, blino. Hallelujah, hal.i.lii'ya vi, molwch yrHag-ridden, a fiinir gan yr hunllef Arglwydd : n, mawlgan, mawlwersHaggard, hag'ûrd a, gwrthun; truan. Halloo, ha.hv' v, bloeddio, gawri: n tcul; gwyllt: n, gweirlan, ydlanbloedd, gwaedd ; dolefKaggis, hag'is n, selsigen o friwgig Hallow, hal'ö vt, cyssegru, sancteiddioHaggish, hag'ish a, gwiddanaidd, hagr, Hallowed, hal'ö.ed a, sancteiddiedig,hyll, gwrachaiddbendigedig, cyssegredig, cyssegrlan yHaggle, hag'l vi, gwrthundori ; edwica glwys [camsymad; gwallgofrwyddHagiocracy, ha.ji.ok'ra.si n, llywodraethoffeiriadolHalm, hum n, called, gwellt, cyrsHallucination, ha.lü.sî.nä'shun n, gwall,Kagiographer, hä.jî.og'râ.fur n, ysgrifenyddHalo, hii'lö n, gnòtai, cylch oddeutu'r'sanctaidd [au'r saint haul neu'r planedauagiology, hä.jî.ol'ö.jì n, hanes bywyd- Halse, Hawse, hôs n, rhaffdwll llongHail, häl 11, cenllysg, cesair : i, groesaw Halser, Hawser, hô'sûr n, tynraff athenffych well: vi, bwrw cenllysg, lusgo llongceseirio; cyfarchalw. Hail-stone, ceseiryn.careg genllysgphwysiad : a, cloff : vi, hecian, cloffiHalt, holt n, cloffni, heciad; gor-Haily, hä'lî a, cenllysgog, ceseiriogsefyll, arosHair, her n, gwallt, briger; blew. Halter, hóTtûr n, cebystr, penrheffyn;A single hair, blewyn. Hair-brained, tennyn, cortyn, corden : vt, cebystrupenffol, penchwiban. Hair-breadth, temiynulied blewyn. Hair-cloth, earthen rawn. Halve, hav vt, hanneru, deubarthuI Horse-hair, rhawn. Eed-haired, pengoch,gwalltgochHam, ham n, ffolen, morddwydHalves, havz np.— Half [maerdy; y gar Hairiness, he'r'î.nes n. blewogrwydd Hamated, hä'mâ.ted a, â bachau yn'ddotirless, hé'r'les a, moel, diflew; penfoel Hame, häm ra, mynci [pentref, cordrefHairy, hê'r'î a, blewog, gwalltog, garw:Hamlet, ham'let n, maesdref, rhandir;Hake, hiik n, y cegddn[ffon Hammer, ham'ûr n, morthwyl; gordd:'Hallierd, hal'bûrd n. ffonfwyell, gM-aew- v, morthwylio; pwyo. The yellowhal.bûr.dî'r' n, ffonfwyeUwr hammer, meryn yr eithin [wely, Halcyon, hal'shun a, tawel, teg: n, Hammock, ham'uk n, gwely crog, crogmatho aderyn, pipden y dwfi-. Hal- Hamper, ham'pûr n, cawell, fflasg : vt,cyon days,[ y saith niwmod cyn a dyrysu, rhwystro, maglu. A smallgwedi Alban Arthan; dyddian clod- hamper, caAvellan[ fawrHamstring, ham'string n, llinyn y gar •Hale, liiil a, iach, iachus, cryf; pybyr: vt, tori llinyn y gar[balleglysllusgo, llurgnnio, dirdyriuHanaper, han'â.pûr n, sylltty, trysorfa,Half, hâf ( p halves) n, hanner, hannereg Hand, hand n, Haw; lledìlaw, dyrnfedd,vt, tori neu rami yn hanner, hanneru. pedair modfedd: v, estyn; arwaingerfydd y Haw ; trosglwyddo ; traddodi.Hand-breadth, dyrnfedd, lied Haw.Hand-cuff, llawdorch, llyffethar.gefyri.Hand-maid, llawforwyn. Hand-mill,Half-bred, cymmysgryw, lledryw.Half-dead, hanner marw, adfyw.Half-moon, hanner lleuad. Halfnaked,hanner noeth. Half-pike,Îgwaewffon fer. Half-seas-over, hannerbrwysg. Half-witted, hannerHalf-way, ar banner fforddcall.hreuan, llawfelin. At hand, ger llaw,yn agos. Hand in hand. Haw yn Haw,Oil' hand, ar unwaith, macs o law, yn143

2HAR path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, twk=took;ddioed. To get the upper hand, Harbour, hâr'bûr n, porthladd. Hong,gorthrechu. Even-handed, cyfiawn. borth; angorfa; Hetty: v, llettyajjOne-handed, unllaw. Open-handed, croesawu, arfolli; llochesu; noddillawagored, hael, haehonusHarbourage, hâr'bur.äj n, Hetty, üochéiHandful, hand'fl n, dyrnaid, llaweth, Harbourless, hâr'bûr.les a, diborth; di-JHon aid Haw; crafangaid [yd, crefft nodded, diloches, diamgeleddHandicraft, han'di.kraft n, llawgelfydd- Hard, hard a, caled, durfin, durfing. tyn |Handicraftsman, han'di.krafts.man n, cynnU, crintach; annhyner: ad, yillawgelfyddydwr, llawweithiwragos. Hard by, ger, ger Haw. HareHandiness, han'di.nes n, deheurwydd, of hearing, trwm ei glywed. Hardhylawder,parodrwyddhearted, creulawn. calon-galed. Hart \Handiwork, han'di.wurk n, llawwaith, to learn, anhawdd. Hard-mouthed, Í Igorchwvl[llawfoled, llawliain phen anhydyn. Hard-ware, nwyddaoHandkerchief, hang'kur.tskif n, cadach,Handle, han'dl n, earn, said; coes;troed; dolen, clust, dwrn, dyrnddol:vt, llofi, dylofi, darllofi ; trin ; teimloHandsel, hand'sel n, goseb, honselHandsome, hand'sum a, hardd, glân,haiarn, durdwyddau, durgelfiHardiness, hâr'dî.nes, Hardihood, hâr'-ldî.hd n, eonder, hyfder, gwroldeb I.dewredd; haerllugrwyddHardish, hâr'dish a, gogaled, Ued galedlHardly, hârd'lî ad, yn galed yn an j;tlws, prydferth, teg, telaid, gweddus, hawdd yn orthrymus, prin, braidd;Igweddaidd, golygus; haelHardness, hârd'nes n, caledwch; anHandsomeness, hand'sum.neshawsder[gorthrymden, teleidrwydd,tegweh, prydferthweh, harddwch,Hardship, hârd'ship n, caledu, camgweddeidd-dra[trosol Hardy, hâr'dî a, caled, cadarn, cryf ; byHandspike, hand'spik n, trosolbren, calonog, hyfaidd, dewr, eofh. " FoolHandwriting, hand'r'i.ting n, llawysgrif, hardy, rhyfygus, ynfyd-ddewrllawysgriienHare, hê'r n, ysgyfarnog, ceinach, cat!Handy, han'di a, bylaw, deheuig, parod, eithin: vt, brawychu; aflonyddumedrus. Handy-dandy, minddu manddelHare-beUs, cloch " yr eos. Hare[ymddibynu brained, penchwiban, anwadal, bralo^Hang, hang {hung) v, crogi; dibynu; Hare-hearted, ohms, digalon. Hare'Hanger, hung'úr n, bidog, cleddyf byr. foot, meillion cedenog. Hare-KjHanger-on, truthymlynwr, dibynydd bylchfin, gwefus fylchog. Hare-pip»Hanging, hang'ing n, croglen, caeadlen yslepan, magi. Buck-hare, ysgyfarnoHangman, hang'man n, crogwr, dienyddiwrwryw. Doe-hare, ysgyfarnog fenyf[cenglu edau Harem, he'r'em n, ty'r gwragedd neuHank, hangk n, cengl; cloffrwym: vi, gordderchadon yn y DwyrainHanker, hang'kur vi, chwantu, blysio. Hariolation, hé'r.î.ü.lä'shun n, dewiniaTo hanker after, hiraethu amHansel, han'sel n, goseb, honsel, calenigHap, hap n, hap, damwain, damchwaenHark, hark i, hai ! ho ! gwrando ! clywPvi. gwrando. elnstfeinioHarlequin, har'li.kin n, ysgentyn, digrillvi, hapio, dygwyddo, dygwyddwas[dyhiren, hureiHapless, hap'les a, anhapus, anffodiog Harlot, hâr'lut n,. putain, mwyglewHaply, hap'li ad, o ddamwain. ysgatfydd, Harlotry, hâr'lut.rî n. puteiudra, godineef allai, nid hwyracli, hwyrach Harm, harm n, niwed, dnvg; sarhâíHappen, bap'n vi, damweinio, cymmerydcam: vt, niweidio, drygucolled;dygwyddo. dygwyddHarmful, bârm'fl a, niweidiol.dryglaVHlie.Happiness, hap'i.ncs n, dedwyddweh, Harmless, hârm'les a, dinivved, diddrw/idedwyddyd, hapasrwydd, gwyufyd, diadwyth[rwydigwynfydedigrwydd ; liawdHarmlessness, hârm'les.nes n, diniwekHappy, hap'î a, dedwydd, gwynfydedig, Harmonic, har.mon'ik, Harmoniougwyn ei fydhâr.mö'nî.us a, cynghaneddol, c]Harangue, 'hâ.rang' n, araeth, axawd; nghanol, cydseiniolchwedl hir: v, areithio; hirchwedl sua Harmonics, har.mon'iks up, eynghaiHarass, har'as vt, aflonyddu, dyrysu,maneddHarinoniousness.blino; anrheithio [bìai hiir.mö'nî.us.uesHarbinger, hár'bin.jûr n, rhagredegwr, cydseiniolrwvdd, cyssoudra144

I'. cynghaneddu,•bwneath,L:::ore; late, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.HAY|,-v, brysio, prysuro, dyfrysio. In haste,Harmonist, hâr'mö.nist re, cynghaneddwr,Hat, hat re, het ; heulrod, capan. Hat-cerddorband, Uinyn het, rhwymyn hetHarmonize, har'mo.n'iz p, eynghanu, Hatch, hatsh re, deoriad, nj'thlwyth, haidcydseinio, cyssomo gywion; gwarddrws: v, deori;Harmony, hâr'mö.nî re, cynghanedd, dyfeisio, llunioperoriâeth; eyssondebHatchel, hat'shel re, heisyllt, heislan,Harness, hâr'nes re, harnais, cêr, seirch,vt, cribo, heislanucrib, llin :Hatchet, hat'shet re, bwyell, cymmynai.A cut with a hatchet, bwyeílawdi- tree; arfogaeth, rhyfelwisg: vt, har-• ; neisio, seirchio arfogi. Harnessmaker,harneisiwrHatchment, hatsh'ment re, marwgwnsalltHarp, harp re, telyn: vi, telynorio,[glawrddorau llong•telynori, chwaren ar y delynHatchway, hatsh'wä re, fFordd drosHarper, hâr'pûr, Harpist, hâr'pist re, Hate, hät vt, casäu, íSeiddio: re, cas,casineb, dygasedd. I hate, cas genyfteivnor, telynwr \_vt, tryferuHarpoun, hâr.pn' n, tryfer morfeirch Hateful, hät'fl a, cas, adgas, dygas,Harpooner, Hâr.p'nûr, Harpooneer, ffiaidd[dygaseddhar.p.nfr' n, tryferwr, tryfeiydd^Hatefulness, hät'fl.nes re, dygasrwydd,Harpsichord, harp'si.kord re, math o Hatred, hä'tred re, cas, casineb, dygaseddofleryn cerddHatter, hat'ûr re, hetwr, hetiwrHarpy, hâr'pî re, aderyn aflan; rheibddyn,Hattock, hat'uk re. ysgub o yd ; cogwrncribddeiliwr. White-headed Haughtiness, hô'tî.nes re,balchder, trahâ,harpy, eath y wern, y penwyn [butain balchedd [nì-oenuchel, trahäus, uchelHarridan, har'î.dan re, hen butain, cam Haughty, ho'tî a, balch, uchelfrydig,Harrier, har'î.ûr re, helgi, ceinachgi; Haiü, hôl vt, tynu, dirdynu, llusgobod y gwerni. Hen-harrier, Haum, horn re, callod, gwellt, cyrs [clun|hebog llwydlasHaunch, hântsh re, morddwyd, tfolen,(Harrow, har'ö re, og, oged : vt, llyfhu, Haunt, hânt re, cyrchfa, cynniweirfa,ogi. To harrow up the feelings, cyrchle: vt, cynniwair, mynychgyrchu;aflonyddu, dwysbigo'r teimladauaflonyddu[mefysenHarsh, "harsh a, garw, afrywiog, llym, Hautboy, hö'bôî re, rhibib, telgorn;sarig[sarigrwydd Hauteur, hö.tûr' re, balchder, trahausderHave, hav (had) vt, cael, meddu, meddiannu;Harshness, hârsh'nes re, gerwindeb,Hart, hârt re, hydd, carw; eilon; elaindwyn. I have, mae genyf,Hartshorn, hârts'hôrn re, corn yr hydd mae i mi. I have (thou hast, he has)Harvest, harvest re, cynauaf: vt, cyn- been, yr wyf (yr wyt, y mae) wedibod. To have mercy, cymmeryd trugaredd,euafa, eywain. Harvest-home, cyneuafwled'd.Harvest-lord, blaenor ytrugarhau [aber, cilfachfed el. Harvest-moon, cyneuafloer Haven, ha'vn re, porthladd,| llongborth,Has, haz vt.—Have[friwo cig Havoc, hav'ok re, difrod, anrhaith, hafogHash, hash n, briwgig: vt, briwo. man- vt, difrodi, hafogi, amheithioHaw, hô re, pilen ar lygad ceffyl grawnHaslet, has'let, Harslet, hârs'let re,syrth mochyn, perfedd mochyn|;y ddraenen wen, cyrafol y moch5asp. hasp cloig, cloigyn, hespen: Hawk, hok re, hebog, gwalch, cudyll,re,vt, cloigynu, hespenucuryll : v, heboga ; hochboeri gwica.;Hassock, has'uk re, hesor, clustog benlin Hawk's beard, Uysiau'r gwalch. Sparrow-hawk,cudyll coch. Hawk-weed,3ast, hast vt.—Have.îaste. häst re, brys, ffrwst, prysurdeb llysiau yr hebogHawker, ho'kur re, hebogydd; gwicäwr,ar frys. ^lake haste, brysiwehgwicwr, edwicwr [draenen wenfasten, hä'sn v, brysio, prysuro Hawthorn, hô'thôrn re, ysbyddaden,Hay, hä re, gwair, gweirweÜt, gwyran.lastiness, hä'stì.nesbwylldrare, ffwdan, byr-[tfrwythau cynnar Hay-cock, mwdwl gwair. Hay -field,lastings, ha'stingz np, pys cynnar; gweirglawdd, cae gwair. Hay-loft,lasty. hä'stî a, brysiol, frrystiol, buan, taflod wair. Hay-maker, cyweiriwrbrysgar; byrbwyll, nawswyllt, anystyriol.gwair. Hay-rick, das wair. Hay-Hasty-pudding, gwyuod, yard, hay-guard, hay-garth,, or hag-brysbotengard, ydlan, gweirlan10145

;HEB path, fat, ere, met, mâ-rine, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Hazard, haz'urd n, enbydrwydd, peryglantur; damwain; hap: vt, anturio,pydio, peryglu, arberyglu, enbydu.Hap-hazard, damwain noeth [yglusHazardous, haz'ur.dus a, enbydus, per-Haze, haz n, niwl, tarth, tawchHazel, ha'zl n, collen : a, gwineu goleu,fel collen. Hazel-grove, collwyn, collwydd,celh, celliwig, llwyn cyllHaziness, ha'zi.nes n, niwlognvyddHazy, ha'zi a, niwlog, godywyllHe, "hi pn, efe, ef, e ; efo, fo, o. He also,yntau. He-goat, bwch gafrHead, hed n, pen; copa; clopa, clop;taken; blaen; blaenor, penaeth: vi,blaenori, llywio ; dybenu. Head-band,penrwymyn. Head-borough, maerbwrdeisdref. Head-covering, diddosben.Head-land, penarth, pentir,penryn; talar. Head-piece, helm,; penffestin deall. Light-headed, penysgafh,syfrdan, ehud.hurt, pendew, pengam. Forepart ofthe head, iad. Side of the head, cern.Top of the head, coryn. To makehead against, gwrthsefyll, llwyddo ynerbynHeadache, hed'ak n, dolur neu gur penHeadily, hed'î.lî ad, chwidrwylltHeadiness, hed'î.nes n, ehudrwydd;Heart, hârt n, calon; canol; rhuddinmadruddyn pren. Heart-ache, doluacalon, trallod. Heart-burn, ingloes,llosg cylla. Heart's ease, y feidio^drilliw, y blodau ofergaru. Heart]felt, teimledig yn y gydwybod. Heartjrending, torcalonus. Heart-stringsjgewynau'r galon. Broken-heart, ealo3|doredig. Broken-hearted, calonfrrwwedi torieigalon. Faint-hearted, llwfi 1llesg. False-hearted, twyllodrus, an 1ffyddlawn. Great-hearted, mawrfrydig, dewr. Hollow-hearted, rhagrithio'][Light-hearted, llawen, hoenus. OpeDJhearted, calon rwydd, hael. TrutJhearted, pur, ffyddlawn. Of little hear igwan ei galou. To learn by hear 1dysgu ar ei dafodHeartburn, hârt'bûrn n, llosg cyllaHearten, hâr'tn vi, calonogi, cefnogiHearth, hârth n, aelwyd [ si ric j|Thick-headed, Heartiness, hâr'tî.nes », diffuantrwyd( acalonogrwydd, yni, dyfalwchHeartless, hârt'les a, digalon, diysbry ijannewr[gwresog, diffuailHearty, hâr'tî a, calonog; iachujjHeat, hit n, gwres, brydaniaeth; poetìlder, twymdra; cynhesrwydd; ialangerdd; rhedfa, gvrfa; v, twymultwymo, poethi ; cynhesu; yindwymlHeath, híth, Heatier, hî'thûr, heTH'ln, grug, myncog ;grugos ; rhos. Heatcryfder diodHeadless, hed'les a, diben, heb benjHeadlong, hed'long ad, pendramwnwgl berries, gruglys, grygon. Heathtjla, chwymwyllt, byrbwyll, flromfol; bell, blodau'r grugserth[blaenoriaeth Heathen, hi'THn n, cenedlddyn, ethnilHeadsliip, hed'ship n, penaduriaeth. pagan: a, cenedlig, digredHeadstrong, hed'strong a, anhywedd. Heathenish, hi'THnash a, cenedlig, »1cyndyn[brwysgaidd gred, paganaidd[anghrHeady, hed'i a, ehud, byrbwyll; cryf, Heathenism, hi'THn.izm n, paganiaeiHeal, nil v, iachäu, meddyginiaethu Heathy, hi'thi a, grugogHealth, helth n, iechyd", pwynt. In Heave, hiv v, codi; chwyddo; dyhejhealth, iach, yn iach. Your health, n. dyrchafael; codiadiechyd da i chwiHeaven, hev'n n, nef [nefolrwyHealthful, helth'fvvl, Healthy, hel'thî a, Heaveuliness, hev'n.li.nes n, nefoldiach, iachusol[rwydd Heavenly, hev'n.li a, nefolaidd, nefolHeaviness, hev'i.nes n, tryinder, triHealthrulness, helth'fl.nes n, iachus-Heap, hip n, crug, twr, pentwr, carnedd, wch, gorthrymder; pwystwmpath : ri,crugio, pentyru,cludeirio Heavy, hev'i o, trwm, pwysfawr, dw*Hear, hi'r (pt & pp heard, húrd) v, pwysig; cysglyd; hwyrdrwm; tr.clywed.erglywed;gwrando ; clywed son athrwm,athrist. Heavy-laden, llwyHearer, hì'r'ûr n, clywedydd.gwrandäwr og, trymlwythog. Top-heavy, pHearing, hi'r'ing n, clyw, clybod, clywedigaeth;drwm; meddwgwrandawiad; achlust, Hebdomad, heb'dö.mad n, wythnos _gosteg[clustfeinio Hebdomadal, heb.dom'â.dal, HebdorHearken, har'kn v, gwrandaw, andaw, dary, heb.dom'â.dur.i a, wythnosolHearsay, hî'r'sä n, son, swn, siarad, gair Hebetate, heb'î.tät vt, hurtio, p;Hearse, hurs n, elor feirch, elorgerbyd marweiddio146

i.. Hehcal,•Heliocentric,:o'r!:ore; late, line, no, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.v, bygylu, bwgwth, bygweh, bocsachuHederaceous, hed.u.rä'shus, Hederal,hed'ur.al a, eiddewogHedge, hej n, gwrych, gwydding, perth,clawdd : v, cau, bidio, cloddio. Hedging-bill,cryman cau, gwyddlifHENHebetude, heb'î.tüd n, pylni, hurtrwydd Helioscope, hî'lî.ö.sköp n, heulddrychHebraism, hfbra.izm n, priod-ddull Heliotrope, hî'lî.ö.tröp n, blodeuyn yrHebreaiddHebraist, Hebrewist, hr*brwist,haul; gwaedfaenHelix, hel'iks n, nydd-droelloghî'brä.ist, llinellHebrician, hî.brish'an n, Hebrëwr Hell, hei », uflfern, alis, afagddu, annwfh,Hebrew, hî'br n, Hebrëwr: a, Hebrëig, annwn. Hell-black, erchyllddu. Hellborn,Hebreaidd. Hebrew language,Hebräegdieflig. Hell-cat, hen wrachHecatomb, hek'a.tom »,aberth cananifail Hellebore, heî'î.bö'r n, pelydr YspaenHectic, hek'tik a, gwastadol, dibaid Helhsh, hel'ish a, uffernol, uffernigHectolitre, hek'tö.lî.tûr n, mesur Ffrengig,Hellishness, hel'ish.nes n, ufFernohwyddyn cynnwys 22.009668 o alwyni, Helm, helm n, Hyw; helm, penawrneu 2.7512085 o bwyseli Prydeinig Helmet, hel'met n, helm, penwisg dur,Hector, hek'tur n, bygylwr, ymffrostiwr : penffestin[haint y chwysHelodes, hi.lo'diz n, cryd chwyslyd,Helot, hel'ut n, caethwas SpartaiddHelotism, hel'ut.ism n, caethwasanaeth,caethwasaeth, caethrawd, caetliiwedHelp, help n, porth, cynnorthwy; ymgeledd:v, cymhorth, cynnorthwyo,Hedgehog, hej 'hog n, draenog, ballog, cyfnerthu, helpio. So help me Godarmell. Sea-hedgehog, morddraenog (in oaths), fel yr atebaf i DduwHedger, hej'ûr n, caewr, gwrychwr [cae Helpful, help'fl a, cynnorthwyol, ymgeleddgarHedgerow, hej'rö n, gwydding, gwyddi,Heed, hid «, gofal, pwyll, gwrandawiad,[nodded, diymgeleddystyriaeth, goeheliad: v, ystyried,pwyllo, ymgadw[gwagelogHeedful, hîd'fl a, gofalus, gochelgar,Heedfuluess, hîd'fwLnes n, ymogeliad,Hem, hem », hem, gwrym, gwald, haechHeedless, hîd'íes a, anochelgar, "diofal.Heel, hîl », sawdl, ffal, tap : v, sodh; vt, hemio, gwrymio ; amgylchynugogwyddo, taplasu£m, tepyn Hematoid, hî'mâ.tôîd a, gwaedlydHeelpiece, hi l'pîs v, tapio, trwsio sawdl: Hematosis, hî.mâ.tö'sis n, gwaedlifHeft, heft «.—Haft[etiaid Hemi- px, hannerHegira, hei'î.râ n, cyffcyfrif y Mahom- Hemiplegy, hem'Lplej.î n, parlys lleol,Heifer,hef ûr n, anner, treisiad ; meinolesHeigho, hi 'hö hoho! haiho!**,parlys mewn un hanner o'r corffHemisphere, hem'Lsfî'r n, hannergrwn,Height, hit n, uchder, uchelderHeighten, hi'tn vt, uchelu, dyrchafu,codi yn uwch ; mwyhauarddryeh[crwnHeinous, hä'nus a, echryslawn, anfad,ysgeler, cyflafanaidd, gwaedfawrHeinousness, hä'nus.nes n, erchylldra,drygedd, ysgelerderHelpless, help'les a, digjonhorth, di-Heîpmate, help'mät n, cydymaith, cyfaillHelterskelter, hel.tur.skel'tur ad, didrefnHelve, helv n, coes bwyell, troed, earnHelvetic, hel.vet'ik a, perthynol i'rSwissiaidHemispherical, hem.i.sfer'i.kal a, hannerHemistich, hem'Lstik n, hanner LlinellHemlock, hem'lok n, cegyd, cegyr.Water-hemlock, brelwgHemorrhage, hem'or.äj n, gwaedliftarddelliad gwaedr Heirship, ê'r'ship ra, treftadogaethHemorrhoids, hem'or.oidz np, clwyf yHeir, ê'r n, etifedd, treftadog; edlin.Joint-heir, eydetifedd. Heir-apparent, marchogion, lledewigwstedlin, edlingHemp, hemp n, cywarch. Fimble-hemp,Heiress, ê'r'es n, etifeddes, treftadoges cywarch benyw [warch, cartholHeirless, ê'r'les a, dietifeddHempen, hem'pn a, cywarchog, o gy-Hen, hen n, iâr, giâr, dicen. Henpecked,Heliacal, hU'i'a.kal a, heulaidd, yntan gnwc gwraig. Heath-hen,gadael neu yn dyfod i mewn i oleuni iâr y mynydd. Moor-hen, cotiar,yr haul[droellog corsiar[llewyg yr iârhel'i.kal a, nydd-dröedig, nydd- Henbane, hen'bän n, ffa'r moch, y bela,hî.lî.ö.sen'trik a, gweledig Henchman, hentsh'man n, gwas, dilynwrhaul [haul Hence, hens ad, oddi yma, odd yma : i,vmaith ! fiwrddHeliolatry, hî.lî.ola.trî «, addoliad yr147

I;HET path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Henceforth, hens'fo'rth, Henceforward,hens.fôr'wûrd ad, bellach, rhag Haw,mwyach, o hyn allanHeresiarch, her'î.sî.ârk n, blaenòr geu- [Hend, hend vt, gafaelu, dal ; amgylchynu Heresy, her'î.sî n, geugred, gwrthgred,Hepatical, hi.pat'i.kal a, afuol, afuaiddHepatitis, hep.â.ti'tis n, ennynfa yr afuHeptagon, hep'tâ.gun n, dull seithochrHeptagonal, hep.tag'ö.nal a, seithochrolfiÿdd, cyfeiliornad, geuathrawiaethHeretic, her'i.tik n, geugrefyddwr, cam- {gredwr, geuffyddiwr, geugredwrHeptangular, hep.tang'gü.lûr a, seithonglogHeretical, ni.ret'i.kal a, geugrefyddol [iaethJgeuftyddiol, cyfeiliornusHeptarchy, hep'tar.ki n, seithlywydd- Hereto, hi'r.t', Hereunto, hi'r.un.tw'ad |Her, hur pn, ei ; hi. Hers, eiddi. Her i hyn, at hyn, wrth hyn ; hyd 5'n hyr Ialso, hithauHeretofore, hí'r.t.fö'r' ad, gyiit, cvrHerald, her'ald n, achydd, achwr, achofydd;hyn, o'r blaen [hyrcyhoeddwr; herodr: vt, cy-Herewith, hi'r.with' ad, gyda hyn, efthoeddi; herodri. Herald king at Heriot, her'i.ut n, ebediw [tadaetlarms, brenin pen beirddHeritage, her'i.täj n, etifeddiaeth, trefHeraldic, hî.ral dik a, herodrigHermaphrodite, hûr.maf'rö.dît n, deuHeraldry, her 'aid. rî n, achyddiaeth, rywyn ; ceiliogiar : a, deurywiolachofyddiaeth, arwyddfarddoniaeth, Hi-rmaphroditical, hur.maf.ro.dit'i.kal aherodraethdeurywiol, deurvwHerb, hûrb n, llysieuyn, glaswelltynHerbaceous, hûr.bä'shus a, llysieuaidd,Hermetic, hur.met'ik, Hermetical, hurmet'i.kal a, fferyllaidd[elai;llysieuol ; llysieugarHermit, hur'mit n, meudwy, didryfvijHerbage, hûr'bäj n, porfa, tir porfa, Hermitage, hûr'mî.täj n, meudAvyfocllysiau; degwm porfa; rhyddid i gydbori.meuctwyfan[dldryFresh herbage, irwelltHermitical, hur.mit'i.kal a, meudwyoHerbal, hur^al ra,Hernia, hûr'ní.â n, rhwyg; bolystyrllysieulyfrHerbalist, hûr'bal.ist n, Uysieuyddtorgest, toriad llengig [dewiyHerbivorous, hûr.biv'ö.nis a, yn bwyta Hero, hi'r'ö n, anvr, gwron, gwrolddyillysiau, llysfwytaHeroic, hi.ro'ik, Heroical, hi.ro'i.kfHerby, hûr'bî a, llysieulyd, llawn o lysiau a, gwronaidd, mawrfrydig, tragwroHerculean, hur.kii'li.an a, cawraidd, arwrol. Heroic verse, mesur deg troegorchestol, arwrolHeroine, her'ö.in n, arwraig, arwresHercides, hur'kii.liz n, Ercwlf, Ercwl Heroism, her'o.izm n, arwredd, arwiHerd, hard n, gyr; mintai, cenfaint, iaeth, gwroliaeth, dewredd, gwi-oniaetgre, deadell : v, cydymdyru, deadellu Heron, her'un n, creyr, crychyddHerdsman, hurdz'man n, bugail, grëwr, Heronry, her'un.rí n, crëyrfa [iddvdeadellwr, buelydd, bugeilwrHerpes, hûi-'píz n, tarddwraint; tâHere, hî'r ad, yma, yn y lie hwn, yn yHerring, her'ing n, penwag, ysgadenyxfan yma, yn y fan hon; dyma, llvrna. Herself, hûr.self' pn, hi ei hunan,Here he is, dyma fe [yma hunan[mheuaeth, oediaHereabouts, hî'r'â.bûts ad, o ddeutu Hesitancy, hez'i.tan.si n, petrusder, anHereafter, hî'r.af'tûr ad, wedi hyn, ar Hesitate, hez'i.tat vi, petruso, gohiri'ol hyn, o hyn allan, rhag llaw: n,j oedi; ammlieu; geirdagubyd i ddyfod, y byd a ddawHereat, hî'r.at' ad, ar hyn, wrth hynHereby, hî'r.bî' ad, wrt£ hynHereditable, hî.red'í.tâ.bl, Heritable,her'í.tâ.bl a, etifeddadwyHereditament, her.î.dit'â.ment n, daHereon, hî'r.on', Hereupon, hi'r.up.on'lad, ar hyn [gred, archwrthgredwr Igeugrcfydd, geulith, camgred, geu-JHesitation, hez.i.ta'shun n, pestrusdegeirdagiad ; ammheuaeth. Witho»hesitation, dibetrusHesperian, hes.pî'r'î.an a, gorllewinolHeteroclite, het'ur.o.kli't n, sylweddaipeth, neu ddyn afreolaidd : a, afrecetifeddol[ trefta dol aidd. Heteroclites, amrydreigliaidHereditary, hî.red'ì.tur.î a, etifeddol, Heteroclitical, het.ur.o.klit'i.kal a, afrHerefrom, hiV.from' ad, oddi ymaHerein, hî'r.in', Heremto, hî'r.in't ad,olus, gwyrolHeterodox,' het'ur.o.doks[iol, geugwrthdy:a,yn hyn ;yma ; i hynHeterodoxy, het'ur.o.dok.si n, all&TjHereof, hi'r.of ad, o hyn; eigeuddysg, geuffydd, geuathrawiaetl148

tiHie,tIwyddlun.t'High,'cyfuwch.- llawn!:;:ôre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. HIRHeterogeneal, het.ur.ö.jî'nî.al, Heterogeneous,Highland, hi'land n, ban, ucheldir,het.ur.ö.jî'nî.us a, allryw, mynydd-diramryfeilryw, brithrywHighlander, h'i'lan.dûr n, mynyddwrHetnian, het'man n, llywydd [mynu Highly, hi 'H ad, yn fawr yn falch yn; ;Hew, hii (hewn) vt, naddu, tori, cym- uchel. Highly-seasoned, poeth i'rHewn, hiin pp.—Hewchwaeth[blaenafHexagon, hek'sa.gun n, chwechochr Highmost, hi'möst a, uchaf; cyntaf,Hexagonal, keg.zag'u.nal a, chwechoehrol,Highness, hi'nes n, uchder, uwchder,chwechongl, chwechonglog uchelder, uchelradd. His Royal High-Hexameter, heg.zam'i.tur n, chwebanog, ness, ei Uchelder Breninol [lanwmesur chwetroedHey, hli, Heyday, hä'dä i, ha ! wi ! oiHighwater, hi'wô.tûr n, gorllanw, gor-Highway,hi"wä »,ffordd fawr, prif-flforddHighwayman, hi'wä.man n, lleidr penoian! oio! haio! hai! [ffospHiation, hi.ä'shun n, dylyfiad gên; agen, ftbrdd[usrwydd, hyfrydwchHiatus, h'í.ä'tus n, agen, gagendor, gagen Hilarity, hî.lar'î.tî n, Uawenydd, hoen-Hibernal, h'í.bûr'nal a, gauafol, gauafaidd Hilary, hil'ur.î n, yn agos i \vyl HilaryHibernate, h'i'bûr.nät vi, gauafu(Ionawr 13). Hilary-term, un o dym-Hibernation, h'i.bûr.nä'.shun n, gauafiadHibernian, hî.bûr'nî.ân n, Gwyddyl,Gwyddel: a, Gwyddelig, IwerddomgHiccup, Hiccough, hik'up n, ig, yr igv, igian, eigianHickwall, hik'wol, Hickway, hik'wa n,caseg y ddryghin, delor y derw, cymmynwry coedHide, hid (pt hid; pp hidden, hid'nI mhenodol o dir, o 60 i 120 erw. Hideand-seek,migymguddiad, chwareuchwiw. Hide-bound, croenrwymHideous, hid'yus a, hyll, erchyll, echryslawn,hyllgrych (yhyllgrech)morau'r gyfraith, yn dechreu yn ^IonawrHilding, hil'ding n, bawddyn, cachgifÍHill, hil rc,bryn, moel, cefn, garth, trum.Ant-hill, myrdwyn, mordwyn [pathHillock, hil'uk n, bryncyn, pone, twm-Hilly, hil'î a, mynyddig, bryniogHilt, hilt n, cam cleddyf [also, yntauHim, him pn, ef, efe, fe, e, efo, fo, o. Himhid) v, cuddio, celcio, celu, dirgelu: Himself, him.self ' pn, ei hun, ei hunan.n, croen, cen, bling-groen. Mesur am- He is beside himself, mae efe allan o'ibwyll [taiog: a, olHind, hind n, ewig; llafurwas, gwas,Hinder, hîn'dûr a, olHinder, hin'dûr v, rhwystro, attal,rhagod, lluddias, llesteirioHinderance, hin'dur.ans, Hindrance,h'i vi, orysio, prysuro, ffrystio.[Hying, yn prysuro ;prysuriadhin'drans n, rhwystr, llestair, lludd! Hierarch, hi'Lrark n, penadur eglwysig Hindermost, hîn'dûr.most, Hindmost,Hierarchy, hî'î.râr.ltî ?^, llywodraeth hind'most a, olaf, diweddaf ; bonoleglwysig; alsantaethHinge, hinj n, colyn drws, colfach: «,Hieroglyph, hi'î.rö.glif, Hieroglyphic, colfachu ; dibynu, ymddibynuHint, hint n, amnaid, awgrym, arwyddhi'.i.ro.glif'ik n, nod arwyddol, ar-Hieroglyphics, batheiriau; Hieroglyphical, h'i.î.rö.glif'î.kal a, bath-* einiol, arwyddol, arwyddluniolduegwst, praddglwyf; ogfaen; ffrwythHiggle, hig'l vi, edwica, tynfasnachu marchfien, egroesen : vt, llaesu cymmalHiggledy-piggledy, hig'l.dî.pig'l.dî ad,pen y glun. Hip-shot, wedi ysigoyn drapnlith, yn ddidrethpen y glun, clunlaes [pruddglwyfushi a, uchel, ban, banog, tal ; balch Hippish, hip'ish a, isel o ysbryd, trist,drud; llawn; croch; mawr. Highflown,Hippishness, hip'ish.nes n, clefyd yuchelfalch. High-mettled, ddueg, pruddglwyf ; iselder ysbrydffroenuchel. High-minded, uchelfrydig.Hippocentaur, hip.ö.sen'tôr n, math oÎHigh road, y ffordd fawr, cefhffordd.anghenfil, dynfarch [dychymmygolHippogriff, hip'ö.grif n, march asgellogHigh sea, cefnfor. High-spirited, calonog, hy. Ten feet high,vt, amneidio, crybwyll, crybwylloHip, hip n, clun, pen ucnaf y glun;Hippopotamus, hip.ö.pot'â.mus n, yrafonfarch, behemoth yr Ysgrythyrrdeg troedfedd o uchder. As high,It is high time, mae yn Hire, h'i'r n, cyfiog, hur, Hog: vt,bryd. To set on high, dyrchafu. cyflogi, hurio, llogi[hurwasFrom on high, oddi uchodHireling, hi'r'ling n, gwas cyflog;149

!;:; ;:cawldebHoist, hoist vt, codi ydyrchafuHoity-toity, hôî.tî.tôî'tî i, hai, haio, halloches; ceudod Hong: v {pt held,held :pp held, hoiden, hol'dn), dalHOL path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, twk=tookHirsute, hûr.süt' a, blewog, cedenog;His, hiz pn, eiddo ef, ei eiddo, ei [garwHiss, his n, chwithrwd, chwythlais, ~hwt: v, chwythleisio, si'o, hwtioHist, hist i, ust ! tewch ! tawHistorian, his.tö'r'î.an n, hanesydd, ystor'iawr[tor'iolHistorical, his.tor'i.kal a, hanesol, ys-Historify, his.tor'î.fî vt, hanesu, adroddHistoriographer, his.tö.rî.ög'râ.fûr n,hanesydd; brudai[yddiaethHistoriography ,his.tö.rí.og'râ.fîn,hanes-History, his'tur.î n, banes, brud, ystori;edrybod, hanesyddiaeth. Naturalhistory, mildraethHistrionic, his.tri.on'ik a, chwarëyddolHit, hit (pt & pp hit) n, ergyd, tarawiad;damwain: v, taro, cyffwrdd;dygwyddo [cwlwm; gafaelfachHitch, hitsh v, gafaelu, bachu:Hitchel, hit'shel n, heisylltHithe, hiTH n, porthladd bychan [ymaHither, hixH'ur ad, yma, hyd yma, tuagHithermost, hÌTH'ûr.möst a, nesaf ymaHitherto, hÌTH'ûr.t ad, hyd yma", hydyn hyn, hyd hynHitherward, hÌTH'ûr.wôrd ad, tuag ymaHive, hi'v », cwch gwenyn, bodrydaf: v,cychu, llestru gwenynHo, hö i, ho ! hai ! clyw ! clywchHoar, hö'r a, llwyd, llwydwyn, blawr.Hoar-frost, llw} r drew, barug, arienHoard, hö'rd n, cuddfa, cuddgrug;cronfa: v, casglu, tyru, croni [llwydniHoariness, hö'r'î.nes », llwydedd; pen-Hoarse, hö'rs a, cryg, cryglyd. Togrow hoarse, crygu, myned yn grygHoarseness, hö'rs'nes n, crygni, crygi,crygiant[penllwj r dHoary, hö'r'î a, llwyd, blawr, arienog;Hoax, hoks n, twyll, hoced, siom: vt,twyllo, siomi, hudo!Hob, hob n, pentan, pentanfaenHollowness, hol'ö.nes n, ceuedd, ceud

;y•mherfeddol,:öre ; läte, line, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs;j=dzh. HORHomage, hom'iij n, ymostyngiad, addoliad,Honour, on'ur n, anrhydedd, bn, parch,gwriogaeth[warogaeth enw, ardduniant, urddas, ermyg, ed-Homager, hom'ä.jûr n, deiliad dan myg : vt, anrhydeddu, parchu. WithoutHome, höm n,cartref, tref, trigfa,haddefhonour, dibarch, dianrhydeddad, adref, i dref at ;y pwnc. At Honourable, on'ur. â.bl a, anrhydeddus,home, gartref. Home thrust, gwth parchus. Right Honourable, Gwir Anrhydeddushyd adref. Home-spun, cartrefig, a[rhydeddusrwyddwnaed gartref; diaddurn [rwyddHomeliness, höm'lî.nes n, cartrefeidd-Homely, höm'lì a,cartrefaidd ;gwladaiddHomer, hö'mûr n, mesur Hebreaidd ogylch tri pheintHomestead, höm'sted n, cartrefle [adrefHomeward, höm'wûrd ad, adref, tuagHomicide, hom'î.s'id n, Ueiddiad dyn,;yr afaeth, mis cyntaf ar ol priodi., Honey-mouthed, mwyndafodHonourableness, on'ûr.â.bl.nes n, an-Hood, hd n, cwfl, cwcwll, penguwchHoodivink, hwd'wingk vt, mwgydu, gor-Hoof, hf n, earn, ewingarn[chuddioHoofed, h-ft a, carniog, carnol. Hoofedanimals, carnolionHoofless, hfles a, digarnHook, hwk n, bach, bechyn : v, bachu,Horizon, ho.r'i'zun n, terfÿngylch, gor-Horizontal, hor.i.zon'tal a, gwastad;llofrudd,llawrudd ; llofruddiaeth, dynladdiad,bachellu, dyfachu, dal. Bill-hook,galanas[wriaeth glaif. Fish-hook, bach pysgota.Homilectics, hom.i.lek'tiks np, pregeth- Pruning-hook, gwyddhf. Reapinghook,Homily, hom'î.lî n, byrdraetn, byrdraethawd,cryman. By hook or by crook,pregeth fer [g a^t rhyw ffordd neu gilydd. Hook andHommoc, hom'uk n, bryncyn, garth. eye, bach a llygad, bach a dolenHomocentric, ho.mo.sen'trik a, cy- Hookah, hw'ka n, math o bib hircynghraiddHoop, hp n, cylch, cylchyn, cant : vt,Homoeopathy, hö.mî.op'â.thî n, y gelfyddydo iachäu â dognau o anfeidrol Hoot, ht v, hwtian, hwtiocylchu, cantio. Hooping-cough, y pasfychander [rywiog, cyfunrhyw Hop, hop n, gonaid, hwp, dylam, hec,Homogeneous, hö.mö.jî'nî.us a, cyd- here, 11am untroed: v, llemain, hecian;Homogeneousness, hö.mö.jî'nî.us.nes n,hopysu. Hop, skip, and jump,cydrywiaeth, unrhywiaethhwp a cham a naidHomologous, hö.mol'ö.gus a,gogymmedr, Hope, hop n, gobaith, goglud, hyder : v,gogyfartal, cyffelyb [ammhëus gobeithio, hyderu, ymddiried. Hopedeserted,Homonymous, hö.mon'î.mus a, mwys.diobaith. Forlorn hope,Homophonous, hö.mof'ö.nus a, unsain. tamaid angeugogydsain[unseinedd Hopeful, höp'fl a, gobeithiol;golygusHomophony, hö.mof'ö.nî n, cydseinedd, Hopefulness, höp'fl.nes n, gobeithiolrwyddHomotonous, hö.mot'ö.nus a, unwedd[dihyderHone, hön n, hogfaen, ellynfaen, hogalen Hopeless, höp'les a, diobaith, anobeithiol,vt, hogi, llymu ar hogfaenHopelessness, höp'les.nes n, anobaithHonest, on'est a, cyfiawn, cywir, didwyll,Hopper, hop'ûr n, hopran melin ; basgedgonest, addwyn, uniawn Hopple, hop'l vt, cydrwymo'r traedHonesty, on'es.tî n, uniondeb, addwynder,Hops, hops np, llewyg y blaidd, hopysgonestrwydd, cyvsiredd, cywirdeb Horal, hö'r'al, Horary, hö'r'ur.î a, awrol,Honey, hun'î n, mêl. Honey-bag, cwd oriol, perthynol i oriaumel, cylla gwenyn. Honey-comb, Horde, hô'rd n, tyhvyth, torf, mintaiHorehound, hö'r'hûnd n, morddanadl.dil mêl, crwybr. Honey-dew, mel-; wlith, melgawod. Honey-moon, mis White horehound, llwyd y cwn [welHoneysuckle, bun'i.suk.l n, gwyddfid, terfyngylchol;gorweddol, llorweddg\\yddwydd, blodau'r mêlHorn, horn n, corn. Horn-book, llyfrHoneywort, hun'î.wûi't n, llysiau'r mêl corn. Hunting-horn, helgorn. InnerHonied, hun'id a, llawn mêl, melus horn, mab gorn. Without horns,Honorary, on'ö.rur.î a, mygedol ; anwobrwyedig,heb ei dalu ; ambydeddus Hornblende, hôrn'blend n, math o garegmoel, digorn. Green horn, gwirionynHonorihcabihtudinity, on.o.rif.i.ka.bil.itü.din'î.tîn, anrhydeddusrwydd (y Hornet, hor'net n, cacynen y meirch,Horned, hôrn'ed a, corniog, cyrniggair hwyaf yn yr iaith Seisnig)chwüiores, gwenynen y meirch151

1(;HOW path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Hornpipe, hôrn'píp re, math o daplas Hostess, hös'tes re, llettywraig; tafarnwraigHorny, horn'î a, coraaitid, cyrnaidd[rhyfelgarHorologe, hor'ö.loj re, awrfynegyddHorology, bor'ö.lö.jî re, awroniaethHorometry, hö.rom'î.trî re, awrfesuriaethHostile, hos'til a, gelyniaethus, gelynolHostility, hos.til'î.tî re, gwrthryn, gelyniaeth,gelynolrwydd ; rhyfel ; casinebHoroscope, hor o.sköp re, cyd-dremiad Hostler, os'íûr re, marehwas, ostlery planedau[dychrynllyd Hostel, hüs'tel. Hostelry, h'ds'tel.ri. Hostry.hös'trîre,Horrent, hor'ent a, gwrychog, garw;marchdy cyflredin=HotelHorrible, hor'î.bl a, erchyll, ofhadwy,hyll, dychrynllyd, echryslawn, echrysHorribleness, hor'î.bl.nes re, echryslonedd,ercbylldra[anferthHorrid, hor'id a, erchyll, echrydus,Horrific, ho.rif'ik a, dychrynllyd, arswydus,brawychua, yn peri ofnHorrisonous, ho.ris'ö.nus a, erehyllseiniol[erchylldodHorror, hor.ûrre, arswyd, dychryn, braw,Horse, hôrs re, march ; ceflyl : vt, rhoi arfarch ; marchogaeth. Horse-block,careg farch, esgynfaen. Horse-breaker,torwr meirch. Horse-cloth, hws,cefnlhain. Horse-dealer, porthmonHospital, hos'pî.tal re,ysbytty, clafdyHospitality, nos.pî.taí'î.tí n, llettygarwch,ysbyd, haelioniHost, host re, llu, byddin; llettywr;tafarnwr ; aberth yr offeren [ddynHostage, hos'täj re, mach, gwystl, gwystl-Hot, hot, a, twym, gwresog, brwd, poeth.Hot-brained, penboeth, ffroehwyllt.Hot-headed, penboeth, fiyrnig, gor-wyllt. Burning hot, poeth angerddol.]Red hot, gwynias, yn dân cochHotbed, hot'bed re. gwely brwd [ostl.Hotel, hö.teJ' re, Hetty cyflredin, gwestty,Hothouse, hot'hûs re, "twymdyHotspur, hot'spúr », dyn nwydwylltHottentot, hot'en.tot re, brodor PenrynGobaith Da; dyn gwylltHough, hok re, gar: vt, tori llinyn y gatHound, hûnd re, bytheuad, huad.huadgi, helgi. Blood-hound, gwaedgi.Hound-bitch, bytheuades. Hound-)Ímeirch. Horse-fly, cacynen y meirch. fish, y pysg picwd, penci. Hound -treeHorse-laugh, erechwen. Horse-race, pysgwyddeu[awrwydryrmarchred, marchredegfa. Horse-shoe, Hour,ûw'rre,awr. Hour-glass, awrwydrEidol ceflyl.ntire horse,Horse-trappings, seirch. Hourly, ûYlî ad, bob awr: a, oriolmarch. Hobby-horse, House, hûs (p houses, huw'ziz) ».House-warming, gwledd cynhesiadceflyl pren. Pack-horse, pynfarch. ty.Race-horse, rhedfarch, rhedegfarch.ty. Dwelling-house, ty annedd:Stalking-horse, ceflyl brethyn. Warhorse,trigfan. Pest-house, heintty. Playhouseback,cadfarch, rhyfelfarch. On horse-ar gefn ceflyl, yn marchocäu, yn tafam.chwareudy.SummerPublic-housedwelling-housemarchgäu, yn marchäuHorseman, hGrs'man re, marchwr, gwrhafod, hafotty.teiachMean paltry houses}march, marchog[wriaeth House, huvvz v, Uettya, dwyn i dy, tyoHorsemanship, hôrs'man.ship re, march- Housebreaker, huws'bra.kur re, tydorwiHortation, hôr.tä'shun re, annogaeth, Housebreaking, huws'bra.king re, ty,cynghordoriad [ty; tyaiHortative, hor'ta.tiv, Hortatory, hôr'tâtur.îHousehold, hûs'höld re, teulu, tylwyth'a, annogaethol, rhybuddiol Householder, hûs'höl.dûr re, gwr tyHorticulture, hor'ti.kul.tshur re, garddwriaethperch en ty[teuliiyddev[gardd Housekeeper, huws'ki.pur re, perchen tyHortulan, hôr'tü.lan a, garddol, fel Houseless, hûs'les a, diannedd, diHosanna, ho.zan'a n, gair Hebräeg ynarwyddo " Achub, atolwg "Hose, hoz (p hose, hoz, hosen, ho'zn)n, hosanHosier, ho'zhur re, hosanydd, hosaneuwrHospitable, hos'pí.tâ.bl a, llettygar,croesawgar

, Hugeness,|Huguenots,I•Hully,\ Hum,\HumaniHumane,'? tyner,, Humble,'::;öre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. HURHowever, huw.ev'ur, Howsoever, hû Humid, hii'mid a, gwlyb, llaith,so.ev'ur ad, pa fodd hynag, beth dyfrllyd, gwlyborllyd, gwlybyrogbynag ; er hyny, enllaiHowitzer, huw'it.zur n, math o gyflegrHumidity, hü.mid'î.tî n, gwlybrwydd,gwlybaniaeth, lleithderHowl, hûl, Howling, hû'ling n, ud, Humiiic, hii.mif'ik a, lleithbar, gwlybyrog[iseluudiad, udfa; oernad, drygnadHowl, hûl vi, udo, udain; oernadu Humiliate, hü.mil'î.ät vt, darostwng,Howlet, hûlet n. dylluan ieuancHox, hoks vt, tori llinyn y garHoy, hôî n, math o long fechanHumiliation, hii.mil. î.ä'shun n, isehad,darostyngiad, gostyngiad; ymostyngiad,yinddarostyngiadHubbub, hub'ub n, gwag derfysg, da-Humility, hü.mil'î.tí n, iselfrydedd, gos-dwrdd, godwrdd, iwbwb [brasHuckaback, huk'a.bak n, math o liainBuckle, huk'l n, gafael y glun. Huckle-- backed, cefngrwm. Huckle-bone,asgwrn y glun[wrHuckster, huk'stur n, edwicwr, adwerth-Huddle, hud'l vt, brysdyru ; brysguddio :n, cymmysgfaHue, hii 11, ÌÌiw, eiliw, gwawr, gwedd,gne, gorne; gwaedd, iwbwb. Hueand-cry,gwaedd ac ymlidHuff, hiif n, anfoddlonedd, soriant;sarhâd: v, senu; sardio, bygylu [falchHuffish, huf'ish a, anniddig; trahaus-Hug, hug vt, cofleidio, breicheidio: n,cofleidiad, breicheidiadHuge, hiij a, dirfawr, enfawr, erfawr,aruthrol, amrosgo, anferthol [fawreddhiij'nes n, aruthredd, gorhü'gî.nuts,hüg'nö n, llysenwi ar y Protestaniaid Caltinaidd yntyngeiddrwydd , difalcheddHummingbird, hum'ing.bûrd n, math oaderyn bachHumour, ü'mûrt'í, boddhau, mwyndrin:n, irnaws, sudd, llyn, gorlif; tuedd,tymmer, hwyl, mympwy; arabedd,cellwair, digrifwch. Good-humoured,hynaws, addfwyn. Ill-humoured, anfwyn,sarigHumourist, ü'mur.ist n, gwammalddpiHumourous, ü'mur.us a, penchwiban,gwammal; digrif, hoenus, cellweirus,ysmala; irnawsaidd, llynorolHumoursome, ü'mûr.sum a, gwjnuog,anfoddog, anniddig, anynad, diygnaws,anwadalHump, hump n, cr^Tnach. Hump-back,cefn crwm. Hump-backed, cefngrwm,crwca, cefngamHunch, huntsh n, penelinawd, crwmachvt, penelino; dyrnodio. Hunchbacked,ysgwyddgam, cefngrwmt1Humanist, hii'man.ist n, ieithydd, gra-.;•FfraincHulk, luUk n, coriF Hong, cyff llestr Hundred, hun'dred n, cantref: a & n,Hull, hul n, corff Hong; cibyn, plisgyn cant, 100. Hundred times, canwaithhul'i a, cibynog, plisgog, eisinog Hundredth, hun'dredth a, canted, lOOfedhum n, si gwenyn, si ; sibrwd Hung, hung j)t & pp.—Hang| v, mwngial, mudleisio, mwinial Hunger, hung'gur n, newyn, chwantHuman, hii'man a, dynol, dyniadol. bwyd : v, newynu, dwyn newyn, bod ânature, dynoliant, dynoliaeth chwant bwyd arnohü.män' a, hynaws, tirion, Hungriness, hung'gri.nes n, newyndoddyngarol [madegydd Hungry, hung'grî a, â chwant bwyd ar,newynog, gwancus]]wasHumanity, hii.man'i.ti n, dynoliaeth, Hunks, hunks n, cerlyn, cybydd, crinidyngarwch [eiddio Hunt, hunt 11, helyddiaeth ; helta, helaHumanize, hii'man.iz vt, dynoli, gwar- haid o helg\vn: v, hela, hely, hel,um'bl a, difalch, gostyngedig, helcyd ; asgafaethu ; erlyn, ymlid, erlid;iselfrydig, ufudd, ufyll; gwael, isel,olrhain [farchtlawd : vt, iselu, darostwng, gostwng. Hunter, hun'tûr n, heliwr; helgi; hel-Humble-bee, gwenynen wyllt. To Hunting, hun'ting n, helwriaeth ; helfahumble one's self, ymostwngHuntress, hun'tres n, helyddes, helwraigHumbles, np.—Umbles[twyllo Huntsman, hunts'man n, helwr, heliwr,Humbug, hum'bug n, twyll, twyllwr : cynydd[helwriaetholvt.Humdrum, hum'drum a, pendrwm: n, Huntsmanship, hunts'man.ship n, medrdelff[lleithio Hurden, hûr'dn n, math o liain brasHumectate, hii.mek'tat vt, gM'lychu, Hurdle, hûr'dl n, clwyd, clwyden, llidiart,Humeral, hii'mur.al a, ysgwyddoipleiden :vt, clwydo, gwialglwydo153

!::j;,HYP path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cnt, t=too, tk=took;Hurds, hurdz np, breision llinHybrid, h'i'brid n, milyn neu lysieuynHurl, bûrl v, taflu, ergydio, chwyrnellu, cymmysgryw: a, cymmysgrywchwyrndaflu: n, cbwyrndafliad, ergyd Hydra, hi'dra n, iFugsarff amlben a ladd- >Hurlbat, hûrl'bât n, maneg ddyraodio wyd gan Ercwlf ; cydrif o ser deheuol íHurlwind, hûrl'wind n, trowynt, corwynt Hydragogue, hî'drâ.gog n, meddygia-|Hurly, hûr'lî n, trwst. Hurly-burly, iaeth i garthu y lliflynoeddcynhwrf, terfysg, ffwndwrHydraulic, h'i.dro'lik a, awellaiddHurrab, h.râ' i, hwraHydraulics, hi'.dro'liks np, awelliaeth $Hurricane, hur'i.kan n, gyrwynt, rhuthrwynt,tymmestl, hyrddwynt, corwynt Hydrocephalus, hî.drü.sef'â.lus n, dyfr-Hydrocele, h'i'drö.sîl n, dyfrglwyf y gaillHurrier, bur'i.ûr n, rfrystiwr, ystunwr glwyf yn y penHurry, hur'i n, ffrwst, brys, tiwdan, trull Hydrogen, h'f'drö.jen n, ulaiv, prysuro, brysio, ystuno, ftdanu Hydrographer, hî.drog'râ.fûr n, mor-frHurst, hurst n, coed, gwig, coedwig ddarluniwr[ ddarluniad IHurt, hurt n, niwed, afles, drwg ; anafod Hydrography, h'i.drog'râ.fî n, mor-Jvt (pt & pp hurt), niweidio, colledu Hydrology, hi.drol'ö.jî n, dyfrdraethgwneyd dolur i, dolurio ; drygu Hydromancy, hî'drö.man.sî n, dyfrogan.Hurtful, hurt'fl a, niweidiol, anafol dyfrgoel[ddwfr;Hurtle, hur'tl vt, hergydio, gwrthdaro. Hydromel, hi'drö.mel n, medd, mel-feHurtle-berries, llus duon bach Hydrometer, h'i.drom'î.tûr n, dyfr-iHurtless, hûrt'les a, didthwg, diniwed fesurydd, dyfrbwysaiHusband, huz'band n, gwr priod, gwr, Hydropathist* h'í.drup'â.thist n, gwlyb- ipriod: vt, iawndrefhu; amacthu. yrydd, meddyg sy'n gwella â dwfr oejShip's husband, dirprwywr perchenogionHydropathy, hî.drop'ä.thì n, dyfrfedd-IHong[gweddw ygiaethHusbandless, huz'band.les a, heb wr, Hydrophobia, hî.drö.f ö 'bî.â n, y gyn-4Husbandman, huz'band.man n, arddwr, ddaredd[dyfrolamaethydd, llafurwrHydropical, h'i.drop'i.kal a, dyfrglwyfusrHusbandry, huz'band.ri n, llafuriaeth, Hydropsy, hî'drop.sî n, dyfrglwyfarddwriaeth, amaethyddiaeth ; cyn-Hydrostatics, hi'.dro.stat'iks n, dyfrlnildebHush, hush i, ust! taw! ystaw! v,dystewi, gostegu; dyhuddo. Hushmoney,arian taw, cyflog tewiHusk, husk re,phsgyn, usyn, eisinyn, cib,cibyn, coden, mesglynHusky, hus'ki a, usog, eisinog, cibogHussar, hw.zar' n, math o farchfilwrHussy, huz'i n, dyhiren, maden, cecrenHustings, hus'tingz np, esgynlawr,taflodareithioHustle, hus'l vt, cydysgwyd, ysgytianHuswife, huz'wif n, teuliiyddes.—Housewife[cutHut, hut n, bwth, lluestty, twlc, ffronc,Hutch, hutsh n, ydgist; cist, cwningenHux, huks vi, pysgota penhwyaid âbachHuzza, hw.zfi n, bloedd, bloddest, banllef:vi, bloeddio: i, hwra!Hyacinth, hi'â.sinth n, math o faengwerthfawr; cenin y brain. Wildhyacinth, glas y llwyn, botasen y gog,cenin y brainHyades, h'i'a.diz, Hyads, h'i'adz np, ypum seren siriol (ym mhen Arwydd y'bwysiant, awsatìaeth [glwyf y iroiHydrothorax, hi'.dro.tho'r'aks n, dyfrlHydrotic, hi'.drot'ik n, meddyginiaeth |s} mmud r ymaith ddwfr neu lysnafed

'grynol.> luniwr. personoldeb;ore ; läte, line, nö, müte ; she, zh=z azure ; thin, thìs;jrrdzh. IDOHyperborean, h'í.pûr.bö'r'î.an a, uch Ichthyosis, ik.thi.o'sis n, pysg-groenogleddig, gogleddol : n, gogleddwrHypercritic, hi'.pur.krit'ik n, beirniadIcicle, i'si.kl n, cloyn ia, clock iaIciness, 'i'sî.nes n, iäeth, iäedd; oerderrhy fanwl[feirniadaeth Icon, i'kun n, cywirlun, llun, darlun,Hypercriticism, h'i.pur.krit'i.sizra n, gor- delw[doriadHyphen, h'i'fen n, cyssylltnod, cyplysnod,Iconoclasm, i'.kon'o.klazm n, delw-anorphennod (-) [cwsgbar Iconoclast, i'.kon'o.klast n, delwdorwrHypnotic, hip.not'ik n, meddyginiaeth Iconolater, 'i.ko.nol'a.tur n, eilunaddolwr,Hypo- px, tan-Hypochondria, hip.o.kon'dri.a n, clefyddelwaddolwrIcosahedral, i'.ko.sa.hi'dral[ochrogugain-a,y ddueg, gwyntglwyf ; iselder ysbryd, Icosahedron, 'i.ko.sa.hi'drun n, corffpruddglwyfugainochrog cyfartalHypochondriac, hip.o.kon'dri.ak a, claf Icteric, ik.ter'ik a, claf o'r cryd melynor ddueg, pruddglwyfus : n, un Icterus, ik'ti.rus n, j clefyd melynpruddglwyfus[rith, ffuga, llawn ia, rhewllyd, iäiddIcy, 'i'sîHypocrisy, kî.pok'rî.sî n, rhagrith, lied Idea, 'i.dî'â ?i, meddylddrych, meddylrith,Hypocrite, hip'o.krit n, rkagrithiwr dychymmyg, amgyffi-ed, cyffred, tyb,ffuantwr[ruthiol, ffuantus delwad peth yn y meddwlHypocritical, hip.o.krit'i.kal a, rhag- Ideal, i'.di al a, dychymmygol, tybiolHypostasis, hî.pos'tâ.sis n, hanfodoldeb,[fodol; sylweddolHypostatical, hip.o.stat'i.kal a, han-Hypothesis, hî.poth'ì.sis (hypotheses,hi.poth'i.siz) n, amcansail, Uettyb,tybiad, amcandyb [tybseiliedig) cynnwys sill fer a hir bob yn ailIambus, i'.am'bus n, corfan talgrwn:Ibex, Y'beks n, math o afar wylltIbis, Y 'bis n, aderyn AiphtaiddIce, 'is n, ia; caenrew [PharaohIchneumon, ik.nu'mun n, UygodenIchnographer, ik.nog'ra.fur n, seilddar-[adail.fchnography, ik.nog'ra.fi n, cjoillunIchor, 'i'kor n, cornwydlif, sudd y corffIdealism, l.di'al.izm n, ansylweddiaeth,meddylddrychiaeth, cred y rhai ahaerant nad oes sylwedd corfforolIdentic, i'.den'tik, Identical, Y.den'ti.kala, yr un, unrhywiol, hwnw ei hunIdentify, 'i.den'tî.fî vt, profi mai efe eihunan yw, profi unrhywdeb, hunaniaethuHypothetical, hip.o.thet'Lkal a, tybiol,Hyrax, h'i'r'aks n, cwningen y creigiau[deb, hunaniaethHyson, h'i'sun n, math o de gwyrddHyssop, his'up n, isopHysteric, his.ter'ik, Hysterical, hís.ter'-mamwstaidd, mamystog,Identity, î.den'tî.tî «,unrhywdeb, hunan-Ides, Ydz np, enw a roddid gynt ar amrywo ddyddiau'r flwyddyn ; sef y lofed,. i.kal a, dir- o Fawrth, Mai, Gorphenaf, a Hydref,Hysteric ball, llewyg belen a'r 13ydd o'r misoedd ereillHysterics, his.ter'iks np, y famwst, Idiocy, id'yö.sî, Idiotcy, id'yut.sî n,[ clefyd y fam [y groth gwallgofr^-ydd, ynfydrwyddHysterotomy, his.tî.rot'ö.mî n, difyniad Idiom, id'yum n, priod-ddull iaith,Hystrix, his'triks n, balasc, draenog ieithwedd, ebddull, llafarweddIdiosyncrasy, id.yo.sin'kra.si n, tym-I.mer priodol, priod-ddull meddwlIdiot, id'yut n, ffol geni, ynfydyn unI, î pn, mi, myfi ; i. I also, minnau soeg, hurtyn, gwirionyn[iaithIambic, l.am'bik n, math o fydraeth, yn Idioticon, id.i.ot'i.kuu n, geiriadur un-Idiotism, id'yo.tizm n, gwallgof ;ynfydrwydd;priod-ddull iaith, ebddullIdle, i"dl a, diog, segur, dioglyd ;diwaith,gwag, coeg : vi, diogi, segura, oferaIdleness, 'i'dl.nes n, diogi, segurdodIdler, i'd'lfir n, diogyn, segurwr, segurddyn,seguryn, diogddynIdol, 'i'dul n, delw, eilun, eilundduwIdolater, 'i.dol'â.tûr n, delwaddolwi - ,eilunaddolwr, geuaddolwrIchorous, Y'kor.us a, noddlifol, dyfrllyd Idolatrize, i'.dol a.tri'z vi, delwaddoli•Ichthyolite, ik'thi.o.l'it ?i, pysgodyn wedi Idolatrous, ì.dol'â.trus a, eilunaddolgarei droi yn garegIdolatry, 'i.dol'a.tri, Idolizm, i'do.lizm n,'tchthyologist, ik.thi.ol'o.jist n, pysgydd eilunaddoliaeth[addoliIchthyology, ik.thi.ol'o.j'i n, pysgddiaethIdohze, i'do.l'iz vt, gorhoffi, gorbarchu,Idoneous, î.dö'nî.us a, addas, cymhwys155

Idyl, 'í'dil n, bugeilgerdd; can fer, eanig Illegal, i . li ' gal a, anghyfreithlawn, iIf, if c, os, od, o, pe, ped, pes. If not, os anghyfreithiol[londebni, os na, onid, onid eIllegality, il.î.galì.tî anghyfreith-n,Igneous, ig'ui.us o.tanllyd, tanol, llachar Illegibility, i.lej.î.bil'î ti n, annarllenolrwydd,aneglurdebIgnis fatuus, ig'nis fat'ü.us (]) ignesfatui, ig'niz fat'U.Y) n, llewyrn, malldan,a, annarllenadwyIllegible, i.lej'i.blellylldan, tanwedd, tanwyIgnite, ig.n'it' v, ennyn, tanio, cynneullosgadwy, eynneuol,Illegitimacy, i.li.jit'í.mä.sî n, basdarddiaeth; anghyfreithlondebIllegitimate, iì.î.jit'ì.mät a, basdardd-Ignitible, ig.n'í'tî.bl a,ennynol, fflamadwyaidd; anghyfreithlawnIgnition, ig.nish'un w, tandawd,emryniad Illeviable, i.lev'ya.bl a, anghasgladwyfIMA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cnt, t=too, tk=took;crintach, anhyged ; anfoneddigaidd IIgnivomous, ig.niv'o.mus a, yn owrw Illiberal, i.lib'ur.al a, anhael, bawaidd 1allan dân, tanboerol[salwIlliberality, i.lib.u.ral'î.tî n, anhaelderlIgnoble, ig.nö'bl a, anenwog; gwael.Ignominious, ig.nö.min'yus a, gwarthus, crintachrwydd ; anfoneddigrwydd ; ansyberwydcywilyddus, gwaradwyddus [gwartb[nhe£Ignominy, ig'nö.miii.î n, gwaradwydd: Illicit, i.lis'it a, anghyfreithlawn, an-Ignoramus, ig.nò.rä'mus n, dyn anwybodus,Illighten, i.lî'tn vt, goleuo.—Enlightenhurthgen. penbwl [annysg Illimitable, i.hm'i.ta.bl a, annherfyn-Ignorance, ig'nö.rans n, anwybodaeth.Ignorant, anwybodus, anneallus,adwy. annherfynol, diderfynIlliterate, i.lit'ur.ät a, diddysg, ig'nö.rant a, ananhyddysg, anhyfedr, diwybodgwadu;llythrenog, annysgedigIllness, il'nes n, afiechyd, Ignore, ig.nô'r' vt, gwrthod, clefyd, andilè'u ; íiùiii anwybodaeth o bethhwyldeb. anhwyl; bai; drygioniII- px, di-, an-, hebIllogical, i.loj'i.kal a, anadlol, afresymegol[gwawdiIliac, il'yak a, coluddaidd, coluddol,Iliac passion, ymbleth y coluddion Illude, i.liid' vt, twyllo, siomi, cellwaSIliad, il yad«,cerdd anvraidd gan Homer Illume, i.lüm', Illumine, i.lii'min, Illu111, il (worse, worst ) a, drwg; claf, sal,salw, afiach, drwg ei hwyl, anhwylus;minate, i.lü'mî.nät vt, goleuo, eglurhau, llewyrchu, llewycbu; harddubeius: ad, yn ddrwg: n, drwg, niwed, Illumination, i.lü.mî.nä'shun n, goleuanhap, adtyd, trueni. Ill-advised, ad, llewyrcbiad, claeroleuad ; canwylldisynwyr, drygbwyll, haerllug. Illaffected,iad; egiuriad [iaetdrygnawsus. Ill-bred, an-Illusion, i.lii'zhun n, twyll, hud,hudolfoesog, anfoesgar. Ill- contrived,afluniaidd, anghryno, annliaclus. 111- hudol, lledrithiog, siomgar, ffabtwyllodrus. gau, hudoliaethusfated, arlwyddiannus. Ill-looking,salw, cas ei olwg. Ill-manners, anfoes.Illustrate, i.lus'trät vt, gloewi, egln.Ill-natured, drwg-anwydus, amlygu, goleuo ; darlunioanfoddog. Ill-sorted, anghymhar, Illustration, il.us.trä 'shun n, eglurhaianghydwedd. Ill-starred, anfFodus, agoriad, ainlygiad; darlunanhapus. Ill-timed, allan o amser, Illustrative, i.lus'tra.tiv a, eglurh»anamserol. Ill-will, dygasedd, ewyllysagoriadol[enwog, godididrwg. As ill, cynddrwg. Ill at Illustrious, i.lus'tri.us a, ardderchoease, claf; anesmwyth [mherffaith Image, im'äj n, delw, eilun. llun, darlnlIllaborate, i.lab'ö.rät a, dilafur; amarddull; tyb: rhith, cyffelybiaeth,Illacerate, i.las'ur.ät, Illaeerable, i.las'ur.â.bl a, anliyrwyg, anrhwygadwyIllachrymable, " i.hik'ri.ma.bl a, diddagrau.diddeigrIllapse, i.laps' n, arlithrad ; rhuthradIllaqueate, i.lak'wi.iit vt, maglu; dyryIllation, i.lä'shun n, casgliad. canlyniadIllative, il'a.tiv a, canlyniadol, casgliadol,casgledigolIllaudable, i.lô'dâ.bl a, anghanmoladwyanhyfawl, anhyglodIllusive, i.lii'siv, Illusory, i.lü'sur.î tllunio. 'darfelyddu, tybied. Imagworship, eilunaddoliaeth[iaelImagery, im'ä.jur.î n, delwant, ariaImaginable, î.maj'i.nâ.bl a,dychvmm"adwy[ol, 'Imaginary, î.maj'î.nur.î a, dychyiImagination, î.maj.î.nä 'shunchymmyg, meddwl, tyb, amg;darfelydd, dnnacüadImagine, î.maj'in v, dychymmygu, IIman. î'man n, offeiriad Mahometaid

iImmalleable,;[Immanacle,; iidisylwedd,i• mhrydlawnöre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. IMMImbank, im.bangk vt, amgloddio, amgau[rym, egwan; penwanImbecile, im.bî.sîl a, gwan, diallu, di-Imbecility, im.bî.sil'î.tî n, eiddilwch,gwendid, penwendidImbibe, im.bi'b' vt, sugno, derbyn, llyncuImbitter, im.bit'ûr vt, chwerwiImbody, im.bod'i vt, corifori, cynnwysImbolden, im.bol'du vt, hyfhau, èoni;calonogi, cefhogiImbosom, im.bwz'um vt, mynwesuImbound, im.bûnd' vt, amgauImbow, im.bo' vt, bwäu, myduImbower, im.bû'ûr vt,gwyddguddioImbrication, im.bri.ka 'shun n, bwleh- Immersion, i.mûr'shun n, trochiadImbrue, im.br' vt, trochi, gwlyehu, Immethodical, im.i.thod'i.kal a, annhrefnus,mwydo[anifeilhaudidrefn, direolImbrute, im.brt' vt, anifeilyddio. Imminence, im'i.nens n, agosrwyddImbue, im.bü' vt, tryliwio; egwyddoriImburse, im.bûrs' vt, dwyn cost ; edrydImminent, im'i.nent a, yrnwng, cyfagos,agos, bygythiol, yn crogi uwch benarian dyledus, ad-daluImbursement. im bûrs'ment n, cost, traulImminutíon,bychaniadim.î.nü'shun n, lleihâd,[adwyImitable, im'î.tâ.bl a, dylynadwy, dynwaredadwy,Immiscible, i.mis'î.bl a, anghymmysg-efelychadwy [ychol Immission, i.mish'un n, tafiiad i mewnImitary, im'î.tur.î a, dynwaredol, efel- Immit, i.mit' vt, tafíu i mewnvt, Immingle, i.ming'gl vt,Imitate, im'î.tät dynwared, efelychu, Immix, i.miks,arddullio[efelychiad cymmysgu[adwyImmixable, i.miks'a.bl a, anghymmysg-I Imitation, im'î.tä'shun n, tebygiad,Immobility, im.ö.bil'î.tî n, ansymmud-limitative, im'i.ta.tiv a, arddulliog.,Immanifest, i.man'î.fest a, aneglur,Immanity, i.man'î.tî n, creulonedd,ù cieidd-dra [flanedigImmareessible. im.âr.ses'î.bl a, anni-Immartial, i.mâr'shal a, anfilwraiddImmask, i.mask' vt, mygyduImmaterial, im.â.tî'r'î.al a, anghorfforol5 ansylweddol, annefhyddiol ; dibwysImmediacy, i.mî'dî.ä.sî n, annibyndodImmediate, i.mî'dî.ät a, digyfrwng;diattreg, dioed, uniongyrchol, diarosImmedicable, i.med'i.ka.bl o, anfeddyginiaethol,aniachaolImmemorable, i.mem'ö.ríì.bl a, anhygofImmemorial, im.î.mö'r'î.al a, dros benoof; hen, anghofadwy [dirfawrImmense, i.mens' a, anfeidrol, tramawr,Immensity, i.men'sî.tî n, anfeidroldebImmensurable, i.men'shü.râ.bl a, anfesurol,anfeidrol, difesurImmerge, i.mûrj' v, suddo, trochigwyddwasgodi, Immerit, i.mer'it n, annheilyngdod,[doriad ceuol Immerse, im'ûrs vt, trochi [anwiwdebi|eili'yddog [waredydd oldeb, anghyffröedigaeth, diysgogrwydd,disigledd, diymmodrwydd.[imitator, im'î.tii.tûr n, efelychwr, dyn-;|lmmaculate, i.mak'ii.lat a, (íifrycheuíyd, Immoderate, i.mod'ur.ät ö.anghymmedrol,dianaf, difai, pur, glân [adwyanghvmmesur, anweddol.{i.mal'yâ.bl a, anfwrthwyí- Immoderatêness, i.mod'ur.iit.nes, Immoderation,i.man'a.kl vt, llyffetheirioi.mod.ur.ä'shun n, gor-Immane, i.män' a, dirfawr, creulawn modedd, anghymmedroldeb(Immanent, im'â.nent a, mewnol, priod Immodest, i.mod'est a, anweddol, an-|. ol, hanfodol, naturiol [anamlwgniwair, digywilydd, anlladImmodesty, i.mod'es.tî n, anweddeidddra,anweddusrwydd, anniweirdebImmolate, im'ö.lät vt, aberthu, offrymuImmolation, im.ö.lä'shun n, aberthiad,offrymiad[eddolImmoral, i.mor'al a, anfoesol, anfuch-Immorahty, im.ö.ral'î.tî n, anfoesoldebImmortal, i.môr'tal a, anfarwol, didrancdiwerthImmortahty, im.ôr.tal'î.tî n. anfarwoldebImmaterialism, im.a.ti'r'i.al.izm n[oli, anfarwolianghorifolaeth, ansylweddoliaeth Immortalize, i.mor'tal.'iz vt, tragwydd-Immateriality, im.â.tî'r.î.al'î.tî n Immovable, i.mw'va.bl a, diysgog,_ _diymmod,ansymmudol,dianwadal,disigl,anghorfforoldeb ; annefhyddioldebImmature, im.â.tü'r' a, anaddied, am- digyffro; cadarn[rwydà Immunity, i.mü'nî.tî n, breiniolaeth,Immaturity, im.â.tü'r'î.tî n, anaddfed- trwydded, rhyddidImmeasurable, i.mezh'ur.a.bl a, anfesurol,Immure, i.mü'r' vt, caethiwo, amgaerudifesur, anfeidrolImmusical, i.mu'zi.kal a, angherddgar157

"IMP path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, twdc=took;Impalement, im.päl'ment n, argaead,Impalm, im.pâm' vt, llawafaeluImpalpable, im.pal'pâ.bl a, annheimladwy;man, tra manImpalsy, im.pol'zi vt, taro â'r parlysImpannel, im.pan'el vt, tyngu rheithwyrImparadise, im.par'â.di's vt, rhoi mewngwynfyd, paradwysoImparity, im.par'î.tí n, anghyfartaleddImparlance, im.pâr'lans n, cynnadledd,gyll. anadeiniogImperate, im'pur.ät a, gwirfoddolImperative, im.per'a.tiv a, gorchymmynol,archedigolImperceivable, im.pur.si'va.bl, Imperceptible,im.pûr.sep'tî.bl a, anweladwy,annirnadwy, anhysyn, anhywelImperfect, im.piir'fekt a, ammherftaith,cyflafaredd, oedgais[rhoddi diifygiol, anghyfan, anorphenolImpart, im.pârt' vt, cyfranu, cyfroddi, Imperfection, im.pur.fek'snun n, ammherffeithrwydd,Impartance, im.pâr'tans n, cyfraniaddiffyg, gwall, bai,meth, ffael, anaf[iedig, didwllImpartial, im.pâr'shal a, diduedd, ammbleidgar,teg, cyfiawn, didderbyn Imperforate, im.pür'f ö.rät a, annhreiddwyneb[mhleidgarwch Imperial, im.pî'r'i.al a, amherodrol,Impartiality, im.pâr.shal'î.tî a, am- ymherodrol[awdryddImpartible, îm.pár tî.bl a, cyfranadwyImpartment, inupârt'ment n, cvfraniad.rnoddiad[anbydraiddImpassable, im.pas'â.bl a, anhyffordd,Impassible, im.pas'Lbl, Impassive, impas'iva, anbyboen [mhoeniadImpassibility, im.pas.î.bil'î.tî n, am-Impassion, im.pasb'un vt, ennynuImpatience, im.pä'shens n, anamyneddImpatient, im.pä'sbent a, diamynedd,anamyneddgar, anoddefgar, anymaröus,dib'K'yll, awchus, gwylltImpatronize, im.pa'tro.n'iz vt, rhoddimewn meddiant o fywioliaetb eglwysigImpawn, im.pôn' vt, arwystlo, gwystloImmutability, i.mü.tâ.bil'ì.tî n, dianwadalwch,Impel, im.pel' vt, cymhell, annog, gyru,anghyfnewidioldebhyrddio, gwthio ym mlaenImmutable, i.mü'tâ.bl a, anghyfnewidiol,Impellent, im.pel'ent a, dirgymhelloldigyfnewid, sicrImpend, im.pend' vi, crogi uwch benImp, imp n, imp, impyn; dieflyn, mab Impendent, im.pen'dent, Impending,y im.pen'ding a, yn crogi uwch ben,fall: vt, impio; helaethu; estyn,hwyhau[wasgu bygythiol, agos, ger Haw, ar ddyfodImpact, im.pakt' vt, gyru yn agos, taer Impenetrability, im.pen.î.trâ.bil'î.tî n,Impaint, im.pänt' vt, arliwio, darlunliwioannhreiddadrwydd, anhydreiddedd[niweidio Impenetrable, im.pen'í.trâ.bl a, annhreiddiadwy,Impair, im.peV v, lleihau; gwaethygu,anhydraiddImpale, im.päl' vt, argäu, pawlgäu, Impenitence, im.pen'i.tens n, anedifeirwch,pawlwanu[ pawlwania dcalongaledwch [diedifarImpenitent, im.pen'î.tent a, anedifeiriol,Impennous, im.pen'us a, diedyn, dies-Imperialist, im.pî'r'î.al.ist n, amher-Imperious, im.pí'r'î.us a, meistrolgar,trahäus, tra awdurdodaiddImperiousness, im.pî'r'î.us.nes n, arglwyddeiddrwyddImperishable, im.per'ish.â.bl a, diddarfod,didranc [o 1Impersonal, im.piir'sun.al a. ammherson-Imperspicuous, im.pur.spik'u.us a, anamlwg,aneglur [narbw^lladwyImpersuasible, im.pur.swa'zi.bl a, an-Impertinence, im.pûr'tî.nens n, diberthynasedd;coeghyfder; trawsymwthiadImpertinent, im.pûr'tî.nent a, ammherthynasol;ymyrgar; coegffol, haer-Hug; ymwthiol, digywilyddImperturbable, im . pûr . tûr bâ ' . bl a,anghyoadwy, tawel, llonydd, dystawImpervious, im.pûr'^.us a, annhry-Impeach, im.pitsh vt, cyhuddo, achwynar, argyhuddo, dwyn cwyn yn erbynImpeachment, im.pitsh'ment n, cyhudd,cyhuddgwyn, cyhudded, achwyn ; attalfa[ hybechedd wanadwy, anhydraidd, anhygyrchImpeccabiUty, im.pek'a.bil.i.ti n, an- Impetrate. im'pî.trät vt. cael trwy erfynImpeccable, im.pek'a.bl o, anhybech, Impetuosity, ìm.pet.shü.os'î.tî n, t.""-dibechod[lluddias, lluddio beidrwydd, angerdd, fiyrnigrwyddImpede, im.pid' vt, attal, rhwystro, Impetuous, im.pet'shii.us a, egni'ol. gorwyllt,Impediment, im.ped'î.ment n, attalfa,poethlyd, ffromwyllt, ffyrnig,rhwystr, lludd, goludd, attal. Impedimentbrysgarin ones speech, attal dywedyd Impetus, im'pî.tus n, egni, rhuthr,158

Implumous, im.plii'mus a, dibluImply, im.pli" vt, cynnwys; dal allanarwyddo, arw) r ddociiuImpoison, im.poi'zn vt, gwenwynoImpolicy, im.pol'î.sî n, anghallineb, an-noethedd, annoethineb, ffoleddImpolite, im.pö.lit' a, anfoesog, difoesit;sylweddau: goleuni,í;;ore; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. IMPImpiety, im.p'i'î.tî n, annuwioldeb, drygioniImportance, im.pôr.tans' n, pwysigrwydd,[arwystlopwys, dwysder, canlyniadImpignorate, im.pig'nö.rät vt, gwystlo, mawr; cymnwysiad, ystyr; grymImpinge, im.pinj vi, tori yn erbyn, Important, im.pôr'tant a, pwysfawr,gwrthdaro[tewhau. brasäu pwysig, dirfawr; dwysganlyniadolImpinguate, im.ping'gwat vt, pesgi, Importation, im.pô'r.tä'shun n, dygiad iImpious, im'pî.us a, annuwiol, anfad, mewn o wledydd tramor, adgludiad,anwir, diras, rhyfygusImpish, im'pish a, impaidd, diefligdadforiadImporter, im.pö'r'tûr n, trosglwyddydd iImplacabiUty, im.pla.ka.bil'i.ti n, annyhuddiant,mewn, dadforiwr[worthangnymmodlonedd Importless, im.pôrt'les a, dibwys, dimewn,Implacable, im.pla'ka.bl a, anghymmodlawn,Importunate, im.pôr'tshü.nät a, taer,anfaddeugar [planu deisyfgar, ymbilgar, cethrusImplant, im.plant' vt, impio;gwareiddio Importune, im.pôr.tün' vt, dyfal geisio,taer erfyn, erfyn, ymhedd, cethruImplausible, im.plo'zi.bl a, anweddol,annhebygol, afresymol, anolygus, Importunity, im.pôr.tü'nî.tî n, taerni,gwrthun[gwyno taeredd, taergais; haerllugrwyddImplead, im.plîd' vt, argyhuddo; hawl- Imposable, im.po'za.bl a, ai'ddodadwyImplement, im'pli.ment n, trecyn, offeryn,Impose, im.poz vt, gosod ar, trethu. Totree, offer,peiriant, arf (p cêr, impose upon, twyllocelfi, peiriannau; arfau; dodrefn) Imposer, im.po'zur a, arddodwr ; twyllwrImpletion, im.plî'shun n, UenwadImplex, im'pleks a, eymhlethedig, dyrusImplicate, im'pli.kat vt, cymhlethu;cydgynnwys. Implicated, cyfranogImpUcation, im.pli.kii'shun n, cydymbleth;cydgasgliad; dirganlyniadImplicit, im.plis'it a, cuddgasgliadol,canhmol; dibynol ar arall, diymchwihad,cymhlethImplicitly, im.plis'it.lî ad, o ganlyniadImplore, im.ploV vt, atolygu, ymbil,erfyn, erchi, ymheddImposition, im.po.zish'un n, arddodiad rgosodiad; ardrethiad; gormes; siom,twyll, hoced. Imposition of hands,arddodiad dwylawImpossibility, im.pos.î.bil'î.ti n, anallu,analluoldeb, annichonolrwyddImpossible, im.pos'î.bl a, analluadwy,annichonadwy, anhyallImpost, im'pöst n, toll, treth, ardreth,cylhd[ori, casgluImposthumate, im.pos'tshü.mät v, llyn-Imposthume, im.pos'tshiime n, Uynoryn,llynor, addwyd, gorgasgliad, cornwydImpostor, im.pos'tûr n, twyllwr, hudwrsiomwr[twyllImposture, im.pos'tshûr n, hudoliaeth,Impotence, im'pö.tens, Impotency, im'-pö.ten.sî n, annalluedd, annerth, dialluedd,gwendid, analluogrwydd;Impolitic, im.pol'i.tik a, anghyfrwys, Impotent, im'pö.tent a, analluog, dirym,anghali, annoethdinerth; heb allu ymreain•Imponderable, im.pon'dur.â.bl a, am- Impound, im.pûnd' vt, gwarchäu,! mhwysig, dibwys. Imponderables, caethiwoammhwysig; sef, gwres, Impoverish, im.pov'ur.ish vt, tlodi, digyfoethogi;a thrydaniaethllymhau, diffrwytho,Imponderous, im.pon'dur.us a, dibwys, gwaghau[llymhâdammhwysig, na ellir ei bwysoImpoverishment, im.pov'ur.ish.ment n,Imporosity, im.pö.ros'î.tî n, d Impower, im.pû'ûr vt, galluogidürfingrw}-dd[annhyllog Impracticability, im.prak.tî.kâ.bil'î.tî n,Imporous, im.pö'r'us a, durfing, didwll, annichonoldeb, anarferolrwyddImport, im'pôrt n, cynnwysiad, llawnystyr,Impracticable, im.prak'ti.ka.bl a, an-arwj'ddocad ; defnyddwneuthuradwy, anhywnel, anarfer-Import, im.pôrt' vt, arwyddo; cynnwys adwy[rhegu, melltithioImport, im.pö'rt' vt, dwyn neu drosglwyddoImprecate, im'pri.kat vt, deisyfu drwg,i mewn, adgludo, dadfori Imprecation, im.pri.ka'shun n, rheg,Imports, im'pö'rts np, dadforionrhegiad, melltithiad159

;INA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Imprecatory, im'pri.kli.tur.i a, drwg Imprudence, im.pr'dens n, annoethineb,erfyniol, melltithiolanghallineb, ffoledd, drygbwyllImprudent, 'ím.pr'dent a, anghall,Imprecision, im.prî.sish'un re, anfynylrwydcl[nät vt, beichiogi, ffrwythloni anhybwyll[draImpregn, im.prîn',, Impregnate, im.preg'- Impudence, im'pii.dens re, digywilydd-Impregnable, im.preg'nfi.bl a, cadarn, Impuuent, im'pii.dent a, haerllug, digvwilyddanoresgynadwy[tarn[ymosod arImprejudfcate, im.prî.iü'dî.kät a, dirag- Impugn, im.piin' vt, gwrtbwynebu,Impress, im'pres re, argraff, gwasg nod Impuissance, im.pü'i.sans re, annertb,Impress, im.pres' vt, argraffu, nodi; gwendid, llesgedddirgymhell, argymbellImpulse, im'puls n, gwthiad, cynhyrfiad,Impressible, im.pres'i.bl a, argraffadwy cymhelliad. diriad, cyffroad [^yrawdImpression, im.presb'un re, argraffiad; Impulsion, im.pul'sbun re, ffwyrad,argraff, nod, ol[cyffröus Impulsive, im.pul'siv a, dirgymhellolImpressive, im.pres'iv a, Impunity, argraffiadol.im.pü'nî.tî re, angheryddjImpressment, iin.pres'ment re, dirgymbelliadanghosp. With impunity, heb gosp[xad Impure, im.pii'r' a, ammhur, brwnt,Impressure, im.presh'ûr re, gwasg-graff- budr, aflan, anghoeth, halogedigImprimis, im.pri'mis ad, yn y lie cyntaf Impurity, im.pur'ì.tî re, ammhuredd,Imprint, im'print re, argraffnod; enw aliendid, budreddi, bryntniyr argraliyddImprint, hmprint' vt, argraffuImprison, im.priz'n vt, carcbaruímpurple, im.pûr'pl vt, glasgochiImputable, im.pü tâ.bl, Imputative, impii'ta.tiva, cyMfadwy ; cyfrifolImprisonment, im.priz'n.ment re, car-Imputation, im.pü.tä'shun re, cyfrifiadchariad[nhebygolrwyddre, Improbability, im.prob.â.bil'î.tî an-Improbable, im.prob'â.bl a, annhebygolImprobate, im prö. bät vt, gwrthod,anghymmeradwyoImprobation, im.prö.bä'sbun n, llysiant,oliad; by%violiaeth neu diroedd eglwysigyn mvylaw gwr lleygImpropriator, im.prö'prî.ä.tur n, gwrlleyg ym meddiannu tiroedd eglwysigImpropriety, im.prö.pri'î.tî n, ammbriodolder,anghymhwysderImprosperous, im.pros'pur.us a, anffyniaunus,arlwyddiannus, dilwyddImprovable, im.pnv'va.bl «,diwygiadwy,gwelladwy[diwygio, diwyllioImprove, im.prwv' v, gwelliiu, gwella,Improvement, im.prwv'ment n, diwygiad,gwelliant, gwellâd [bodaethImprovidence, im.prov'i.dens n, annar-Iraprovideut, im.prov'i.dent a, annarbodus; diragddarbod, diddarparImpute, im.piit vt, cyfrif i; priodoli;gosod yn erbyn, bwrw arImputrescible, im.pü.tres'î.blllygradwy, ammhydradwyIn, in pr &px, yn, mewn, o fewn. Inthat, am, o herwydd, o achosgwrthodiad , angbymmeradwyaethIm-, Ir-^c, di-, an-, hebIn-, Ig-, I1-,Improbity, im.prob'î.tî n, anonestrwydd,anallu, gwendidInability, in.â.bil'î.tì re,angbywn-deb, anuniondeb [iannu Inabstinence, in.ab'stî.nens re, diymarbediad,Improliricate, im.prö.lif 'i.kat vt, flfwyth-anymattaliadImpromptu, im.promp'tii a, difyfyr, diragfytÿr,Inaccessible, in.ak.sesi.bl a, anhygyrchbyrfyfyr : ad, yn ddifyfp- Inaccuracy, in.ak'ii.rii.si re, anghywir-Improper, im.prop'ûr a, angbymbwys,anaddas, anghyfaddas, ainmhriodoldeb, anfanylrwydd ; camsyniadInaccurate, in.ak'ii.rat a, angbywiranweddus[neillduoli Inaction, in.ak'shun n, anwaith ; seguryd,Impropriate, im.prö'prî.ät vt, priodoli, diogi, segurdod, syrthniImpropriation, im.prò.prî.ä'shun ra,priod-Inactive, in.ak'tiv a, anweitbgar, diog,anfywiog, dioglyd, swrth, diegniInactivity, in.ak.tiv'i.ti n, diogi, syrthni,gorpbwysdra, segurydInadequate, in.ad'i.kwat a, anghyfaddas,anghyfartal, anghyfatebol, diffygiolInadmissible, in.ad.mis'i.bl a, annerbyiiadwy, annerbyniolInadvertence, in.ad.vur'tens re, ansyl*ansyniad, anystyriaeth, diofalwchInadvertent, in.ad.vur'tent a, ansynianofalus, anystyriol[adwInalienable, in.ä'lî.en.â.bl a, anaral'Inalimental, in.al.î.men'tal a, difaethInamissible, in.â.mis'î.bl a, anhygollInamorato, in.am.ö.rä'tö re, carwr, careInane, in.än' a, gwag, diddefnydd, ofer160

: Incantation,IJôre; lüt>.', line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, mis; j=dzh. INCInangular, in.ang'gii.lur a, anonglog Incarnative, in.kar'na.tiv a, cnawdbarInanimate, in.an ì.mät a, difywyd, anfyw, Incase, in.kas' vt, amwisgo, gweiniodienaid, manv [ioldeb.anfywiogrwyddInanimation, in.an.î'mä.shan », anfyw-Inanition, in.â.nish'un, Inanity, in.an'-î.tî n, gwagder [anflysInappetence, in.ap'î.tens n, anchwant.Inapplicable, in.ap'li.ka.bl a, anghymhwysiadol,anghy&ddasolInapplication, in.ap.h.ka'shun n, anymroddiad[anaddas Incension, in.sen'shun n, cynneuad,Inapposite, in.ap'o.zit a, anghyfaddas,Inapt, in. apt' a. anghymnwysennyniad, taniad; fHamiadIncensor, in.sen'sûr », cyffröwr, ennynwrInarable. in.ar'â.bl a. aivarddadwy Incensory, in.sen'sur.î n, llestr arogldarth,Inarticulate, in.âr.tik'ü.lät a, anghroew,thuseraneglur[aneglurdeb Incentive, in.sen'tiv n, cynhyrfiad, annogiad: a, annogol, cynhyrfiolInarticulation, in.ar.tik.u.lli'shun n,Inartificial, in.âr.tí.fish'al a, anghelfydd,Inception, in.sep'shun n, dechreuadangbxefffcwraidd ; naturiol Incertitude, in.sûr'tî.tüd n, ansicrwydd,ammheuaeth, annilysrwydd [didawlInattention. in.a,ten'shun n, anwrandawiad,diofalwch, esgenlusdod Incessant, in.ses'ant a, dibaid, didor,Incest, in'sest n, llosgach, ymlosgachInattentive, in.a.ten'tiv a, diofal, es-'geulus, anystyriol, disylwInaudible, in.ô'dî.bl a, anhyglyw, disainInaugurate, in.ô'gü.rät vt, urddfreinio,urddedigo, cyssegrn, gosod mewnswydd [iad, urddeiniad, cyssegriadInauguration, iu.o.gü.rä'shun n, urdd-Inaurate, în.ô'rät vt, goreuro«auspicious, in.ôs.pish'us a, anffodus,K drwgargoelus, anffodiog, trwstanbeing, in'bî.ing n, anwahanolrwyddInborn, in'bôrn a, cynhenid, mewnolInbred, inured a, greddfol, naturiolIncalculable, in.kal'ku.la.bl a, anghyflifadwy[iadfccalescence, in.ka.les'ens n, gwresog-Incandescence, in.kan.des'ens n, gwyniasiad, gwynboethniIncandescent, in.kan.des'ent a, gwyn-\ boeth, gwynias [gan, cyfareddganIncarnation, in.kar.nii'shun n, cnawdoliaeth,cnawdiad, ymgnawdoliad11Incautious, in.ko'shus a, anochelgar,anofalus, dibwyll [ceuog, ceuolIncavated, ing'ka.va.ted a, cafhog,Incendiary, in.sen'dî.ur.î n, ffaglydd,rfleimiad; terfysgydd[darthIncense, in'sens n, arogldarth, myg-Incense, in.sens' vt, digio, cyflroi, llidioIncensement, in.sens'ment n, digterIncestuous, in.ses'tshii.us a, euog olosgachInch, intsh n, modfedd, lied bawdInchipin, in'tshî.pin n, herwth hyddInchoate, ing'ko.at vt, dechreu [dechreuInchoation, in.ko.a'sbun n, dechreuad,Inchoative, ing'ko.a.tiva, dechreuedigolIncident, in'sî.dent, Incidence, in'si.densn, damwain, dygwyddiad, hap, damchwaen,dychwaenIncident, in'si.dent, Incidental, in.sîden'tala, danrweiniol, dygwyddiadolIncinerate, in.sin'ur.ät vt, llosgi yn ulwIncipient, in.sip'yent a, dechreuolIncircumspection, in.sur.kum.spek'shunn, diamwelediad, anghallinebIncise, in.si'z' vt, tori, parthu, trychuIncision, in.sizh'un, Incisure, in.sizh'urn, haciad, toriad, trychiadIncisor, in.si'sûr n, blaenddantin.kan.ta shun n, swyn-Incapability, in.kä.pâ.bil'î.tî n, anallu, Incite, in.s'it' vt, annog, cyftroi, cynhyrfu"anaddasnvydd [anaddas Incitement, in.s'ft'ment, Incitation, in.sîtä'shunn, annogiad, cynhyrfiad•Incapable, in.ka'pa.bl a, analluog,Incapacious, in.ka.pii'shus a, anhelaeth, Incivility, in.si.vil'i.ti n, anfoesgarweh,aneang, cyfyng [asu, anallu ogi anfoes, anfwyneidd- dra[ioInclasp, in.klasp' tynafaelu, cofleid-vt, Incapacitate, in.ka.pas'i.tat vt, anadd-Incapacity, in.ka.pas'i.ti n, analluedd; Inclemency, in.klem'en.si n, afrywiogrwj'dd,. anghyinhwysder, anfedr [caethiwogarwder, gei^vindeb; creulon-Incarcerate, in.kar'sur.at vt, carcharu, edd; oerder; annhymmoreiddrwyddIncarn, in.karn' vt, cnawdio; cnawdoli Inclement, in.klem'ent a, genvin, ganv,Incarnadine, in.kar'na.din a, cighw, afrysviog, annhymmoraiddrhuddgoch : vt, cochhwioInclinable, in.kl'i'na.bl a, tueddol, parodIncarnate, in.kar'nat a. cnawdolInclination, in.kli.na'shun n, tueddiad,tuedd, tueddfryd, gogwyddiad, lledawydd;ewyllys161

. digynnyg,INC path, fat, ere, met, mâ-ríne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Incline, in.kli'n' v, tueddu, gogwyddo, Incompetent, in.kom'pi.tent a, anaddas,To be inclined, clywed ar ei annigonol, anghyfaddaslleddfu.galon, fod yn chwannog iIncomplete, in.kum.plit' a, anghyfan,Inclip, in.klip' vt, amgau, cau i mewnInclose, in.kloz' vt, cau i mewn, amgylchu,anghwbl, ammherffaith, anghyflawnIncomplex, in.kum.pleks' a, anghy-amgylchynu[edig mhlyg[syniolInclosure, in.klo'zhur n, cae, maes cau- Incomphable, in.kum.pl'i'a.bl a, anghyd-Incloud, in.kluwd' vt, tywyllu, cymylucau mewn,Incomposite, in.kum.poz'it a, digymmysgInclude, in.kliid' vt, i Incomprehensibility, in.kom.pri.hen.si- 1cynnwysbil'í.tî n, anamgyíîrediadInclusion, in.klii'zhun n, cynnwysiadcynnwysedig,Incomprehensible,anamsyftredadwy,in.kom.pri.hen'si.bl Iannealladwy, annirnadwy,Inclusive, in.klii'siv a, a,[angheuladwyanhydyb [», anamgyffred 2cyfrifedigIncoagulable, Incomprehension, in.kom.pri.hen'shun Jin . ko . ag ' ü . lâ . bl aIncogitancy, in.koj'i.tan.si n, anfeddylgarwchIncompressible, in . kum . pres ' î . bl a,[gar anghydwaigadwy, anghyfyngadwyIncogitative, anfeddyl- Incomputable, in.kum.pu tâ.bl a, anghyf-in.koj'i.ta.tiv a,Incognito, in.kog'ni.to, Incog, in.kog'in . ko . hi'r ' en . si n, anghydlyniad,anghyssondeb, anghytundebIncoherent, in.ko.hi'r'ent a, anghysson,anghytunol, anghydweddolIncolumity, in.ko.lu'mi.ti n, diogelwchIncombustible, in.kum.bus'ti.bl a, anhylosg,anllosgadwy[cyllidrifadwy, aneirif [adwy 3ad, anadnabyddus, dirgel, dan gel Inconcealable, in.kon.si'la.bl a, anghel- j|Incoherence, in.ko.hi'r'ens, Incoherency. Inconceivable, m.kon.si'va.bl, Inconcep- 8tible, in.kon.sep'ti.bl a, annirnadwy, Iannealladw}', anhydybInconcinnity, in.kon.sin'i.ti n, annhrefn- \usrwydd [lyniadol 1Inconcludentjin.kon.klu'dent a, anghan- IInconclusive, in.kon.klu siv a, annyben- |ol, anorphenolIncome, ing'kum n, derbyniadau, rhent, Inconcoct, in.kon.kokt' a, annhreul- ÎIncommensurable, in.ku.men'shü.râ.bí iedig, anaddfed [annhreuliantja, anghymmesuradwyInconcoction, in . kon . kok shun ' n, iIncommensurate, in.ku.men'shii.rat a, Inconcurrence, in.kon.kur'ens n, anghytuniadanghyieidrol, anghymmesur[redIncommiscible, in.ku.mis'i.bl a, anfysgadwy,Inconcurring, in.kon.kur'ing a, anghyd-|anghymmysgadwyInconcussible, in.kon.kus'i.bl a, an-Incommode, in.ku.mod' vt, rhwystro, ysgwydadwyperi anghyfleusdra, blino [anghyflè'us Incondite, in.kon'dit a, aflathraidd,'|Incommodious, in . ku . mö dî . us a, anghydwedd, annhrefnus, trwsglIncommunicable, in.ku.mu'ni.ka.bl a, Incongealable, in.kon.ji'la.bl a, angheul-4anghyfranadwy ; annhraethadwy ad^, anhyrewIncommunicative, in.ku.mü'nî.kä.tiv c, Incongruity, in.kon.grw'i.ti, Incongru-1anghyfi-anol ; taw, tawedogence, in.kong'grw.ens n, anghysson-Incommutable, in.ku.mii'ta.bl a, anghyfnewidiadwydeb, anghydwedcüad, gwrthwynebrwydd,, anghyfnewidiolIncompact, in.kum.pakt' a, anghryno anghytundebIncongruous, in.kong'grw.us a, angkys-lIncompactness, in . kum . son, anghydwedd, anghytûnpakt ' nes in,angnrynodebInconsciousness, inJvon'snus.nes n, an-iIncomparable, in . kom ' pur . â . bl a, ymwybyddiaeth [anghanlynoi '}anghymharol, digyffelyb, digymhar, Inconsequent, in . kon ' sî . kwent «digystal, rhagorolInconsiderable, inion.sid'ur.â.bl a\Licompassionate, in.kum.pash'mi.at a, anghyfrifol, bychan, dibwysannhrugarog, annhosturiolInconsiderableness, in.kon.sid'm-.a.bl.netjn, anghyl'rifoldeb, bychanderIncompatibility, in.kum.pat.i bil'î.tí n,anghydweddiad, gwrthwynebrwydd Inconsiderate, in.kon.sid'ur.at «, anystyriol,Incompatible, in.kum.pat'i.bl a, anghydweddol,byrbwyll, diofal, disylwanghydweddInconsiderateness, in.kon.sid'ur.iit.nesIncompetence, in.kom'pi.tens n, anghymhwysdcr,Inconsideration, in.kon.sid.u.i ä 'shuianghyfaddasrwyddn, anvstvriaeth. bvrbwvlldra"1621J

;öre; läte, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.INCInconsistency,in.kon.sis'ten.sî?a,anghydweddiad,anghytundeb, anghyssondebInconsistent, in.kon.sis'tent a, anghydweddol,anghysson, anghytûnInconsolable, in.kon.so la.bl «,annyddanadwy,anghysuradwyInconsonancy, in . kon ' sö . nan . sî nIncorruptibility, in.ko.rup.tî.bil'î.tî n,anllygradwyaeth, anllygredigaethIncorruptible, in.ko.rup'ti.bl a, anllygradwy,ammhydradwyIncorruption, in.ko.rup'shun 11, anllygredigaeth[llygreddIncorruptness, rupt'nes n, an-in . ko .anghynghanedd , anghyssondeb Incrassate, in.kras'iit i v i,tewhau, te^vychuInconsonant, in.kon'so.nant a, anghydlais,Incrassation, in.kra.sa'shun n, tewhâd,anghyflafar [hywel, anamlwg tewychiad [iaeth i dewhauInconspicuous, in.kon.spik'ii.us a, an- Incrassative, in.kras'a.tiv n, meddyg-Inconstancy, in.kon'stan.si n, anwadalwch,Increase, ing'kris n, cynnydd, imvyhad,anfryddlondebprifiant, cynnyrch, chwanegiad, tyf-Inconstant, in.kon'stant a, ansefyd__ iant, twf, eangiad,anwadal,anwastad,anffyddlawnLadwy Increase, in.kris' v, cynnyddu, tyfu,Inconsumable, in.kon.su mâ.bl a, annif- cynnyrchu, prifio, chwanegu, mwyhau,Inconsummate, in.kon.sum'at a, ammherffaith,estyn, arledu, eanguanghyflawn [anfyfyrgar Increate, ing'krLiit a, digrëedigIncontemplative, in.kon.tem pla.tiv a, Incredibility, in.kred.i.bil'i.ti n, anhygoeledd[hygredIncontestable, in.kon.tes'ta.bl a,nadleuadwy; diammheuolIncredible, in.kred'i.bl a, anhygoel, an-Incontiguous, in.kon.tig'ii.usa, anghyffwrdd,anghydol, anghyfagosIncredulity, in.kri.dii'li.ti n, anghrediniaeth,anghoelgarwchIncredulous, "in.kred'ii.lus a, anghrediniol,anghoelgar, anhygredIncontinence, in.kou'ti.nens n, anniweirdeb,anlladrwydd ;godinebIncremable, in.kri'ma.bl a, anhylosgIncontinent, in.kon'tî.nent a, anniwair,anymattalus, trythyll, anllad, godinöbusIncrement, ing'kri.ment n, cynnydd,[adwy, anattaliadvvy cynnyrch[

':IND path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\Yk=took;Incurious, in.kii'r'Lus a, anfamvl. anymofyngarIndemnity, in.dem'ni.f'i vt, digolledu, >[rhuthriad sicrhau, diogeluIncursion, in.kur'shun ymgyrch, Indemnity, in.dem'nî.tî n, n, digollediad; jIncurvate, in.kur'vat vt, plygu, camu, diogeliad. Act of indemnity, gweithredcrymu[plygiadebargofiad•[mhrofadwyJIncurvation, in.kur.va'shnn n. crymiad. Indemonstrable, in.dî.mon'strû.bl a, am-]Incurvity, in.kur'vi.ti n, camder, cemi. Indent, in.dent' v, minfylchu, bylchu; Igwymi, crymiad, crymderIndagate, in'dâ.gät vt, chwilio, olrhainammodi, ymrwymo: n, bwlchIndentation, in.den.tä'shun n, bylchiadIndagation, in.dâ.gä'shun n, ehwiliad. Indenture, in.den'tshur n, bylchiad, ijolrheiniad[arholwr bylchdoriad ; cyfammodIndagator, in'dâ.gä.tûr n, arwiHwr, Independence, in.di.pen'dens n, annibyniaeth,anymddibyniaethIndart, in.dârt' vt. picellu i, picio iIndebted, in.det'ed a, mewn dyled, Independent, in.di.pen'dent a, annibynoldyledus; rhwymedig[dran, annibynwr, anymddibymvr:Indecency, in.dî'sen.sî n, anweddeidd- Indescribable, in.di.skri'ba.bl a, annysgrifiadwy,Indecent, in.di'sent a, amveddaidd, anweddus,diaddwyn, anharddami braethadvy, annarlun-iadwyIndeciduous, in.dî.sid'ü.us a, annhy-Indesert, in.di.zurt' n, annheilyngdod[derfyniadwalltiolIndecision, in.di.sizh'un n, ammhen-Indecisive, in.di.si'siv a, ammhenderfynol[nhreigliadwyIndeclinable, in . dî . kl'i'nii . bl a, an-Indecorous, in.di.ko'r'us a, anweddus.anweddaidd, gwrtliun, anaddwynIndecorum, in.di.ko'r'um n, anweddusder.anharddwch, anweddeidd-draIndeed, in. did' ad, yn wjr, yn ddiau,yn ddios, mewn gwirionedd" yn sicrmynegres; mynegfys: n (p indices,Indefatigability, in.dî.fat.î.gâ.bil'î.tî n,diflinder, difiinedd, glewderIndefatigable, in.dî.fat'i.gâ.blin'di.siz), mesur alsoddolIndexterity, in.deks.ter'i.ti n, anneheuder,a, diflin,dyfal, anhyflin, diludded, glewanniddymadwy,anneheuedd, anneheurwyddamlygolIndefeasible, in.di.fi'zi.bl a, Indicant, in'di.kant a, mynegol,anniddymolIndicate, in'di.kat vt, dangos, mynegu,hysbysu, arnodi.:[arwydd, nodIndefectibility, ìn.dî.felí.tî.bil'î.tî n, anhyballedd,anniffygrwyddIndication, in.di.kii'shun n, daoIndefectible, in.di.iek'ti.bl a, anbyball, indicative, in'di.kii.tiv a, dan^anniffygiadwy, diballarwyddol; m}megol[niynegolmodd)Indefensible, in.dí.fen'sî.bl Indicative, in.dik'a.tiv a, (y a, anyinddiffynadwy,anniffynadwyIndict, in.d'it' vt, achwyn ar, cyhuddoIndefinable, in.dì.fi'nâ.bi a, anneffiniadwy,annarluniadwy, annysgrifiadwyIndefinite, in.def'î.nit a, ammhenodol,annheiffynolIndefiniteness, in.def 'î.nit.nes n, annherfynedigaeth,annherfynoldebIndesinent, in.des'i.nent a, dibaidIndestructible, in.di.struk'ti.bl a, annyfethadwy,diddinystriadwyIndeterminable, in.dî.tûr'rni.nâ.bl a, annherfynadwyIndeterminate, in.dí.tûr'mî.nät a, ansefydlog,ammhenodol, annherfynedig,annherfynol[frydIndevotion, in.di.vo'shun n, annuwiol-Indevout, in.di.vuwt' a, anaddolgarIndex, in'deks n, dangoseg, mynegaijIndictable, in.d'i'tâ.bl a, cyhuddadwyIndiction, in.dik'shun n, cyhuddwys;cylch o amser yn cynnwys iô mlyueddIndictment, in.di't'ment n, cyhudd, cyhuddgwyn;ysgrif cyhuddiadIndifference, in.dif'ur.êns «, diofahvch,annhueddgarwch, difaterwch, oerfelgarwch,Indeliberate, in.dî.lib'ur.ät a, byrbwyll,diragfwriad, ammlnvylloganofaleddIndelible, in.del'i.bl a, annileadwyIndifferent, in.difur.ent «, anofalus,Indelicacy, in.del'i.kii.si n, annestledd, diofal; annhueddgar; diawydd;annillynedd, anfoesganvchychydig bwys; canolig : diddrwg diddaangenoctyd, Indelicate, in.del'i.kiit a, annestlus, annhyner;Indigence, in'di.jens n, tlodi,anfoesgar; anghoethIndemnification, in.dem.nî.f î.ltä'shurc n,eisieu, angenndigene, m'dî.jîn n, priodor [cyneniddigollediad, diogeliad rhag colled Indigenous, in.dij'i.nus a, gcnedigol,IÖ4

_ore; rate, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. INDIndigent, in'di.jent a, angenus, tlawd. Indite, in.dít' vt, eyfansoddi, ysgrifenurheidus[nhreuliedig Individual, in.di.vij'ii.al a, diwahan;neillduol: un, un dyn, un neillduol,ft, Indigested, in.dî.jes'ted a, didrefn; an-Indigestible, in.dljes'tî.bl a, anhydraulIndigestion, in.di.jos'tshun ft, diffygunigolynIndividuality,[f'odaeth neillduolin.di.vij.u.ari.ti ft, hantraulbwyd, annhreuliad, gwalldreuliad.Individually, in.di.vij'u.al.i ad, bob ynmalldraulun_[hybarthedd[brofiIndigitate, in.dij'î.tät vt, bysnodi, eglur- Indivisibility, in.dî.viz.î.bil î.tî a, an-Indign, in.d'in' a, annheilwng, anwiwIndivisible, in.di.viz'i.bl a, anhyran,Indignant, in.dig'nant a, digllawnIndignation, in.dig.nä 'shun n, dig,anhybarth, anrhanadwyInducible, in.dos'i.bl, Indocile, Hid,in.dos'ildigofaint, soriant, digllonedd, bara, anhyddysg, annysgadwy, anhydrin,Indignity, in.dig'nî.tî ft, ammharch, anhywaith[rwyddsarhad, anfri [India: a, dulas Indocility, in.dö.sil'î.tî n, anhyddysg-Indigo, in'di.gö ft, lliw glas, glas yrIndiligent, in.dil'î.jent a, annyfal, diog,anniwyd, segurìíydIndirect, in.di.rekt' a,, angkyfeiriol, diogi, segurdod, annyfalwchgwyrgyrchol ; annheg, anuniongyrchol Indolent, in'dö.lent a, swrth, dioglyd,Indirectness, in.di.rekt'nes ft, anghyfeiriolrwyddesgeulus, annyfal[àdwy; anunionrwyddanhywel,Indomitable, in.dom'î.tâ.bl a, annof-Indiscernible, in.di.zur'ni.bl a, Indorse, in.dôrs' arysgrifenu, cefnysgrifenuvt,anweledig, anamlwgIndiscerptible, in.di.sûrp'tî.bl [grifderbyniwr a, anhydor,Indorsee, in.dôr.sî' ft, arysmewnannrylliadwyIndraught, in'draft n, ffrydle, mynedfa i[trwythoIndiscreet, in.dis.krit' a, ansynwyrol,anghall, annoeth, drygbwyllIndrench, in.drentsh' vt, mwydo ; trochi,Indiscretion, in.dis.kresh'un n, anghallineb,[wahan, didrefnIndubious, in.dü'bî.us, Indubitable, indü'bî.tâ.bla, ammhetrus, diammheuol,ffolineb Indiscriminate, in.dis.krim'i.nat «, di-diau, dios, dilys [denu; cymhellIndiscrimination, in.dis.krim.Lna'skun Induce, in.düs' vt, tueddu, darbwyllo;anwahaniaeth, diwahaniaeth Inducement, in.diis'ment n, annogaethft,Induct, in.dukt' vt, arwain i mewn;Indispensable, in.dis.pen'sa.bl a, anhebgorol,anhebgor [garadwy gosod mewn meddiant o eglwys, rhoiIndispersible, in.dis.pûr'sî.bl a, anwastndispose,goresgynin.dis.poz vt, anaddasu; an-Induction, in.duk'shun n, gosodiad mewnnhueddu, anhwylomeddiant, dygiad i mewn, rhoddiadIndisposed, in.dis.pozd' a, annhueddol;anhwylus, afiachus, lledglafgoresgyn; tynwyddyd, casgliad [iadolInductive, in.duk'tiv a, arweiniol ; casgl-Indisposition, in.dis.po.zish'un ?i, anhwyl,annhuedd, afiechydIndisputable, in.dis'pü.tâ.bl a, diddadl,annadleuadwy, diammheuolcaniatäuIndulgence, in.dul'jens ft, anwes, llochiad.cyd-ddysiad : tynerwch, hynawaedd; maddeuant-lythyr y PabIndissoluble, in.dis'ö.lü.bl, Indissolvable,in.di.zol'va.bl o, anhydawdd, annhoddadwy,annattodadwyIndult, in.dult', Indulto, in.dul'tö ft,Indulgent, in.dul'jent a, anwesgar, tynerIndissolvent, in.di.zol'vent «, annattodol braint, trwyddedIndistinct, in.dis.tingkt' a, anegiur, anhyglyw,Indurate, in'dü.rät v, caledu, haiarmianamlwgIndissolubility, in.dis.ö.l ü.bil'î.t î «, annattodrwyddIndoctrinate, in.dok'tri.nat vt, athrawiaethu,dysgu, addysguIndolence, in'dö.lens ft, segurvd, syrthni,Indue, in.dü' vt, cynnysgaethu, donioIndulge, in.dulj' v, boddhau, mwythfbddio.llochi, maldio, cocri, anwesu;Induration, in.dü.rä'shun n, caledwchIndistinction, in.dis.tingk'shun, Indistinctness,Indure, in.diiV v, parhau, ymaros; dyder,in.dis.tingkt'nes n, anegluroddefanamlygrwyddIndustrial, in.dus'trî.al a, gweithiolIndistinguishable, in.dis.ting'gwish.â.bl Industrious, in.dus'trims

;;''j]jINF path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=tookInebriate, in.í'brî.ät vt, meddwi, brwysgö Inexpansible, in.eks.pan'si.bl a, annbaenol[asrwyddInebriation, in.í.brî.ii'shun, Inebriety,in.î.bri'î.tî n. meddwdod [diolygedig Inexpedience, in.eks.pi'di.ens n, anadd-Inedited, in.ed'î.ted a, anghyhoeddedig, Inexpedient, in.eks.pi'di.ent a, anghyfaddasIneffable, in.ef'â.bl a, anhydraeth, annhraethol,; anghyflëus ; anfuddiol, aflesolanhyson, annhraethadwy Inexpeditious, in.eks.pi.disb'us a, an-Ineffective, in.e.fek'tiv, Ineffectual, in-e.fek'tshu.al a, aneffeithiol, dieffaith; Inexperience, in.eks.pî'r'î.ens n, anymarferiaeth[dirym, dinerth, dirinwedd, ammhrofiadaflesol Inefficacious, in.ef.i.ka'shus a, egwan, Inexpert, in.eks.purt' a, anghyfarwydd,anfedrus, anhylaw [adwy, annileadwyInefficacy, in.ef'i.kii.si n, aneffeithioldeb,gwendid[analluedd Inexpiable, in.eks'pi.a.bl a, aniawn-Inefficiency, in.e.fish'en.sî n, anallu Inexplicable, in.eks'pli.ka.bl a, annattodol,anegluradwyInefficient, in.e.fisli'ent a, analluog, dieffaith[ystyth Inexplicit, in.eks.plis'it a, aneglur, tywyllInelastic, in.Uas'tik a, anhydwyth, an-Inelegance, in.el'î.gans n, annblysni, annillynder,Inexpressible,[nbraethadwyin.eks.pres'i.bl a, anesgynadwyanwychderInexpugnable, in.eks.pug'na.bl a, anor-[tyniad Inelegant, in.el'i.gant a, anghymhen.annhlws, amnihrydferth [haeddwiw Inextension, n, anys-Inextinguishable, in.eks.ting'gwish.a.bl Ineligible, in.el'î.jî.bl a, annewisiol, an-Ineloquent, in.el'o.kwent a, anffraetb, a, anniifoddadwyanhyawdl [efrydiol, diles, difuddadwy, annadrysadwy, anesgorol, dyrysInept, in.ept' a, anaddas, ffol, ofer, an-Ineptitude, in.ep'tî.tüd rc,anaddasrwydd Ineye, in.i" vi, llvgadimpio, impio[artaleddffoleddInequality, in.î.kwol'î.tî n, anghyf- igrwydd, anhydwylledd, anfethiant,Inequipollent, in.ek.wi.polenta, anghyfrymusanghyfeiliornad[ball[iawn Infallible, in.fal'î.bl a, anffaeledig, anhy-Inequitable, in.ek'wi.ta.bl a, anghyf- Inf'ame, in.fäm' vt, enllibo, difrîo, athrodiInequivalve, in.ek'wi.valv a, achragenau Infamous, in'fâ.mus a, gwaradwyddus,anghyfartal[wreiddiol gwarthus, cywilyddus [enllib, gwarthIneradicable, in.i.rad'i.ka.bl a, annad- Infamy, in'fâ.mî n, anair, gwaradwydd,Infancy, in'fan.sî n, mabandod, mebyd,Inergetic, in.ur.jet'ik a, hwyrdrwm,anfywiog, marwaidd[adwy maboed. From his infancy, o'i faban-Inerrable, in.er'â.bl a, anghyfeiliorn- dod, er yn blentynInert, in.ûrt' a, swrth, anfywiog, diegni Infant, in'fant n, maban, baban, mebaiInertia, in.ûr'sbâ n, anegni; syrthni mebyn, dyn bach; yn ol cyfraithInertness, in.ûrt'nes n, anfywiogrwydd, Lloegr, un dan 21 mlwydd oedsyrthni, diogiInfanta, in.fan'tâ n, enwawd ar dywysogesauInestimable, in.es'tî.mâ.bl a, anhywerthPortugal ac Yspaenammbrisiadwy [aneglur, anhywel Infanticide, in.fan'tî.sîd 11, babanladd-Inevident, in.ev'i.dent a, anamlwg, iad, mabanladdiada, anocheladwyInevitable, in.ev'i.ta.blInfantile, in'fan.til, Infantine, in'fan.tinInexcitable, in.ek.s'i'ta.bl a, anghyffro a, babanaidd, mabanaidd, plentynakldInexcusable, in.eks.kii'za.bl a, diesgus, Infantry, in'fan.tri », milwyr traed,anesgusodoltraedfilwyr, pedyd, peddydInexhalable, in.eg.zälâ.bl a, dianweddadwyInfatuate, in.fat'shü.ät vt, ynfydu, pen-[ e^ig wanu, gorphwyllo ; llygad-dynu, rhei-Inexhausted, in.eg.zos'ted a, annyspydd- bio : a, penwan, ynfydInfatuation, in.fat.'shü.ä'sbun re, ynfydiad,Inexbaustible, in eg.zos'ti.bl a, diddarfod;annyspyddadwyammhwylliad; ammbwyllineb,Inexistence,i n.eg.zis'tens n, anfbdolaeth penwendid, ynfýdrwydd [adwyInexistent, in.eg.zis'tent a, dihanfod, Infeasible. in.fi'zi.bl a, anwneuthuranhanfodolInfect, in.fekt' vt, llynu, adwytho, heintio,Inexorable, in.eks'o.ra.bl a, annyhuddadwy,gwenwyno; llygru, halogi [gb' n0 'anghymmodlawn, diysgog Infection, in.fek'shuh «, llwgr, haint166

!Infix,;Inflame,! Inflammability,,Inflammatory,i• Inflect,•Inflection,5re; läte, line, no, mute; she, zh=z azure; thin, thk; j=dzh.Infectious, in.fek'shus a, heintus, adwythig,heintddwyn, heintiolInfecund, in.fek'und a, anffrwythlawn,diffaetk[londeb, di'ftaetliderInfeeundity, in.f i.kun'di.ti n, anffrwyth-Infelicity, in.f ì.lis'ì.tî n, annedwyddwchInfer, in.fûr' vt, casglu, tynu easgliadInfernal, in.fûr'nal a, uffernol, diefligInferrible, in.fer'î.bl a, easgliadwyInfertile, in.f ûr'til a, anffrwythlawn, diffaeth[londebInfertility, in.fûr.til'î.tî n, anffrwyth-Infest, in.fest' vt, aflonyddu, blinoInfiniteness, in'f i.nit.nes, Infinitude, infin'î.tüd,Infinity, in.fin'i.ti n, anfeidr-Information, in.fôr.mä'shun n, hysbys-Informant, in.fôr'mant n, mynegwr;rwydd, hysbysiaeth, hanes; addysg;oldeb, annherfynoldeb, afiifoldebInfinitiye, in.fin'i.tiv a, annherfynadwy.Infinitive mood, modd annherfynolINFInflexibility, in.flek.si.bili.ti n, anystwythder,anhyblygedd, diblygeddInflexible, in.flek'sLbl a, anhyblyg, anystwyth,anystumgar; diysgogInflict, in.flikt' vt, rhoddi cosp, cospiInfliction, in.flik'shun n, cosproddiad,cospedigaeth[iadolInference, in'far.ens n, casgliadInflictiye, in.flik'tiv a, cospedigol, cosp-Inferior, in.f î'r'i'.ûr a. is, iselach, gwaelach; llai : «, isafiad, israddwrlanwad; rhinwedd: vt, dylanwadu;Influence, in'flii.ens n, effeithioldeb, dy-•Inferiority, in.fî'r.î.or'ì.tî n, israddiad, cynhyrfu, annog[dylifolisgyflwr, gwaelder, iseledd, isder Influent, in.flii'ent a, yn llifo i mewn,Influential, in.flü.en'shal a, dylanwadol,cynhyrfol, cymhellol, annogolInfluenza, in.flii.en'za n, annwydhaint,annwydwst, haint annwydInflux, in'fluks n, dylifiad, ymlanwad,rhediad i mewn, ymlifad [amblyguInfold, in.fold' vt, dyblygu; amwisgo,Infective, in.fes'tiy a, anllon, dilon, aflonInfidel, in'fî.del n. anghredadyn, anffyddiwr.anghivdiniwr, diffydd: a. Inforce, m.fo'rs.—Enforce [dalenuInfohate, in.fö'lî.ät vt, deiliannu, deiho,anghrediniol, digredInform, in.fôrm' v, hysbysu, addysgu,Infidelity, in.fî.del'î.ti ra, anghrediniaeth, cyfarwyddo, adrodd, mynegu. To informupon, achwyn ar, cyhuddoanffyddiaeth ; anffyddlondebInfinite, in'fî.nit a, anfeidrol, aneirif, Informal, in.f ôr'mal a, afi-eolaidd, afreolusannherfynol; afrifed, dirif, diderfyn[cyhuddwrachwyniad, cyliuddiadInformer, in.fôr'mûr n, hysbyswr; cy-- huddwr, achwynwr [swýdInfirm, in.fûrm' a, egwan, gwan, claf,methianllyd, llesg, dhierth, dirym, Informidable, in.fôr'mî.dâ.bl a, diarcymhercyn: vt, gwanhau, Uesgäu Informity, in.fôr'mî.tî n, aflunieidd-dra;Infirmary, in.fûr'mur.î n, ysbytty, clafdyInfirmity, in.fûr'mî.tì n, gwendid, llesgedd;annhrefnInfract, in.frakt'[doriman-vt, tori, dryllio;afiechyd, clefyd ; meth, methiant Infraction, in.frak'shun n, toriadInfirmness, in.furm'nes n, eiddilwch, Infralapsarian, in.frâ.lap.se'r'î.an a, arllesgedd, gwendidol cwymp Adda : n, tan-gwympiedyddin.fiks' vt, gyru i mewn; sicrhau Inframundane, in.frâ.mun'dän a, isfydolInfrangible, in.fran'ji.bl a, annhoradwy,in.fläm'"v, ennyn, flamio ; cyffroi,llidio. Inflamed, llidusanhyfriw[anfynychderin.flam.a.bil'í.tî n. fflamlydrwydd,Infrequency, in.fri'kwen.si n, anamledd,liylusgrwydd [ychadwy Infrequent, m.fri'kwent a, anaml, an-Inflammable, in.flam'ii.bl a,hylosg, fflam- fynych, anarferol[rhewiInflammation, in.fla.mli'shun n, fliameg, Infrigidate, in.frij'i.dät fferu,vt, oeri,brydaniaeth; eunynfa, tandde, llosgfa Infringe, in.frinj' vt, tori, trosedduin.flam'â.tûr.î a, fflam-Infringement, in.frinj 'ment n, toriad,egol; cyffrüustrawsdoriad, troseddiad[lawn.Inflate, in.flät' vt, chwyddo, balch'fo Infructuose, in.fruk'tshu.os a, anffrwyth-Inflation, in.flä'shun n, chwyddiad: Infrugiferous, in.frvv.jif'ur.us a, difirwyth,gwyntchwydd, gwyntognv-yddheb ddwyn flrwythin.flekt' vt, plygu ; treiglo, troi. Infucate, in.f ii'kat vt, arliwionewid, amrywio, amrywioliInfumate, in.fü'mät vt, mwgsychuin.flek'shun n, a, Infuriate, in.fur'î.ät cynddeiriogwyllt,plygiad igorwyllt, ffyrnig, llidiogmewn; croesog^yddiad ; newidiad, cyweiriad;treighadInfuscate, in.fus'kat vt, duo, pvgdduo167"

INJ path, at, êre, met, mâ-rîne, pin, Orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Inherence, in.hi'r'eus n, glyniad, ymlyniadInfuse, in.fuz' vt, tywallt i mewnmwydo, trwytho, sicio[lynolInfusible, in.fii'zi.bl a, annhoddadwy Inherent, in.hi'r'ent a, cynhenid; dyfh-Infusion, in.f u'zhun n, tywyl!tiad,mwydiad;Inherit, in.her'it vt, etifeddu; méddiannu,mwydlyn, isgell, dyferwadInfusive, in.iu'siv a, trwythol, mwydol perchenogiInheritable, in.her'î.tâ.bl[etifeddoltreftadol,a,Ingelable, in.jel'â.bl a, angheuladwyIngeminate, in.jem'î.nät vt, dyblu, ailadrodd,Inheritance, in.her'î.tans n, etifeddiaeth.Paternal inheritance, treftadaethailddywedyd[iad Inheritor, in.her'î.tûr n, etifeddIngemination, in.jem.î.nä'shun n, dybl- Inheritress, in.her'i.tres, Inheritrix, inher'i.triksIngenerate, in.jen'ur.ät, Ingenerated, injen'ur.ii.ted,n, etifeddes [lyniadymturiol,Ingenite, in.jen'it a, na-Inhesion, in.hi'zhun n, greddfiad, cyncnid, greddfolInhibit, in.hib'it vt, gwahardd, gwarafun,Ingenious, in.ji'ni.us a, athrylithgar, lluddias[iad, attaliadcywrain, eelfyddgar, dyfeisgarInhibition, in.hî.bish'un n, gwahardd-Ingenuity, in.ji.nü'i.tí n, cywreinrwydd. Inhospitable, in.hos'pî.tâ.bl a, anllettygar,cywreindeb, athrylith, celfyddgarwehanghroesawgar [anllettygarwchIngenuous, in.jen'ii.us a, didwyll, teg, Inhospitableness. in.hos'pî.tâ.bl.nes n,rhydd, rhwydd, annichellgarInhuman, in.hii'man a, annynol, creulawn,Ingenuousness, in.jen'ii.us. nes a, diffuantrwydd,dideimlad, didrugareddtegwch, didwylledd Inhumane, in.hü.män' a, anhynas,Ingest, in.jest' vt, tatiu i'r cyllaannhyner, annhirion, annyngarInglorious, in.glö'r'í.us a, anghlodfawr, Inhumanity, in hü.man'ì.tí n, creulondeb,anenwog, dianrhydedd, gwarthus, diglod,cieidd-dra, annhiriondebdinnygus[neu arian Inhumate, in.hii'mat, Inhume, in.hum'vt, claddu, daiaru[wynebusIngot, ing'gut n, clamp, neu dalp o aurIngraft, imgiaft' vt, impiu, dwmsefydlu Inimical, in.im'i.kal a, gelynol, gwrth-Ingrain, in.grän' vt, dwfnosodInimitable, in.im'î.tâ.bl a, anefelychadwy,Ingrato, ing'grät n, anniolchyn, dyn di-digyflfelyb, rhagorolddiolch : a, annVolchgar, diddiolchIngratiate, in.grä'shî.ät vt, ennill boddda, ymlusgo i gymmeriad [garwchIngraütude, in.grat'i.tüd n, ann'iolch-Ingredient, in.gri'di.ent n, cyftyr, defnydd,cymmysgranIngress, ing'gres n, dyfodiad i mewnIngression, in.gresh'un n, mynediad imewn; porthInguinal, ing'gwi.nal a, arffedol [llyncuIngulf, in .gulf vt, sugno i lynclyn;Ingurgitate". in.gûr'ji.tiit v, rheiblyncuIngustable, in.gus'tà.bl a, anarchwaahadwy,diflasmewn[ mewnInhabile, m.hab'il a, anfedrusInjection, in.jek'shun n. chwistrelliad iInhabit, in.hab'it v, cartrefu, cyfanneddu, Injudieable, in.jli'di.ka.bl a. anfarnadwytrigo, preswylio[cyfanneddu Injudicial, in.jü.diÿh'al a, anghyfreitWiol[ansynwyrol, annoethInhabitable, in.hab'î.tâ.bl a, trigiannol.Inhabitant, in.hab'i.tant n, trigiannydd. Injudicious, in.jti.dish'us a, difarn,oyfanneddwr, preswyliwr, carLrefwr, Injunction, in.jungk'shun n, gorchymmyn,gwladychydd. Inhabitants of the samearch, archiad; gwaharddiad;place, cyd-drigoliongwahardd eb[gwneyd cam iInhale, in.häT vt, tynu i mewn gyda'r Injure, injur ri.niweidio. colledu, diygu,anadl, anadlu i mewnInjurious, in.jii'r'i.us a, niweidiol, camwcddus,Inharmonious, in. hâr.mö'nî.us a,sarhäus, trawsanghynghaneddol[feirch Injuriousness, in.jü'r'i.us.nes n, niweidioldeb,Inhearse, in.hûrs' vt, amgau mewn elorcamweddusrwydd [colledInhere, in.lu'r' vi, dwfn yiniynu, glynuIniquitous, in.ik'wi.tus a, drygionus,anghyfiawn, traws, pechadurusIniquity, in.ik'wi.ti n, drygioni, anwiredd,camwedd,anghyfiawnder, troseddInitial, in.ish'al a. dechreuol, egwyddorol.Initial letters, dechreuolionInitiate, in.ish'î.ät vt, egwyddori; derbyni mewn ; dechreuInitiation, in.ish.i.li'shun n, cychwyniad, egwyddoriad, gosodiad mewn*swydd[iadolinitiatory, in.ish'yâ.tur.î a, egwyddor-Inject, in.jekt' vt, chwistrellu i, taflu iInjury, in'jur.i n, cam, sarhâd, niwed,108

; niwedi Innuendo,öre ; liíte, lîne, nö, müte ;she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. INSInjustice, in.jus'tis n, anghyfniwnder,cam, camwri[grifenlynInk, ingk ra, du, inc, du ysgrifenu, ys-Inkhorn, ingTcôrn n, corn du, dugornInkle, ing'kl n, llinynwe gul [arwydd?i, Inkling, ingk'ling awgrym, amnaid,Inky, ing'ki «, duog[Innoxious, i.nok'sbus a, diddrwg, di-[awgrym Inscrib, in.skrib' vt, arysgrifenu; cyfin.ü.en'dò'n, lledarwydd, Inseription, in.skrip'shun n, arysgrifen,[enumerable, i.nü'mur.â.bl a, aneirif, crailft, argraff; cyilwyniad, argyilwyniad[iadwy, anchwiliadwyr afrifed, dirif, dirifediJnnutritious, in.ü.trish'us a, anfaethlawn Inscrutable, in.skrw'ta.bl «, anolrhein-Insculp, in.skulp' vt, cerfio, crifio,Inobservable, in.ob.zur'va.bl a, annodadwy,anhynod, anweladwycrifeliu[crifelliadInoculate, in.ok'u.Uit vt, impio ;llygad-\impio, bywyllu,gosod y frecli wenInoculation, in.ok.u.la'shun n, Uygadimpiad;ffordd o roddi y frech wena, Inodorous, in.ö'dö.rus diargol, ansawrus[ddrwg, didraingwyddInoffensive, in.o.fen'siv a, diniwed, di-Inofficial, in.o.fish'al a, answyddolInofficious, in.o.fish'us a, anymyrgarInopinate, in.op'î.niit a, annysgwvliedigInopportune, in.op'ôr.tün a, ammhrydlawn,anamserol, anghyflëusInoppressive, in.o.pres'iv a, anorthrymolInordinate, in.ôr'dî.nät a. anghynhes,Inland, in'land a, diarfor, canoldirog: afreolus, anweddol, gormodus. Inordinatedesire, trachwantn, canoldir [gyfcaitJiInlaw, in.lô' vt, dwyn dan nawdd y Inorganic, in.or.gan'ik a, anermigol,ammheiriannol, anghyfluniol, anardumigInlay, in.lä' (pt & pp inlaid, in.läd')hrithaddurno, brithosod[cyssylltuvt,Inlet, in'let n, ffiydle, adwy, mynedfa i. Inosculate, in.os'ku.lat v, cyfuno, uno,Sea-inlet, morgilfach, angorfaInosculation, in.os.kii.la'skun a, cusanInly, in'H a. mewnol, tufewnol [cyttywr Inquest, ing'kwest n, chwiiiad, rheithholiad,Inmate, in'mät n, llettywr, gwesttai,holiad, rheithbrawf. Coroner'sInmost, inmost a, nesaf i mewn, dyfnaf inquest, trengholiad [der, afionyddwchInquietude, in.kw'f'i.tud n, anesmwyth-Inn, in n, tafarn, tafarndy, ostl, lletty,gwestty, gwestfa, gwestle. Inns of Inquinate, ing'kwLnat vt, halogi, llygruCourt, ysgoldai cyfreithwyr [ol Inquination, in.kwi.na'shun w, halogiadInnate, i.nat' a,cynhenid. naturiol, mewn- Inquire, in.kwi'Y v, ymofyn, holi, gofyn•!e, i.nav'i.ga.bl a, anfordwy- Inquiry, in.kw'i'r'i n, ymoíÿniad, holiaddifordwyolInquisition, in.kwi.zish'un n, chwiiiad;Inner, in'ûr a, tufewnol, nes i mewnInnermost, in'ûr.möst a, nesaf i mewnchwil-lysInquisitive,[holgarymotyngar,in.kwiz'i.tiv a,Innerve, i.nurv' vt, cryfhauInquisitor, in.kwiz'i.tur n, chwiliedyddlinings, in'ingz np, tiroedd a ennillwyd Inquisitorial, in.kwiz.i.to'r'i.al a, chwiliedyddaidd,o'r m.Gr[tywrchwil-lysaidd;Innkeeper, inTdp.ûr n, tafarnwr, gwest- Inrail, in.räl' vt, amledru, amgarfanuInnocenee, in o.sens n, diniweidrwyddfcnocent, in'ö.sent a, diniwed, gwirion,Inroad, in'rod. n, ymgyrch, rhuthrgyrchInsalubrious, in.sâ.lü bri.us a, afiachus,I dieuog, glân, diddrwg, difai, pur: n, afiach[iaetholun diniwed; gwirionyn. Innocents' Insanable, in.san'â.bl a, anfeddygin-IK Day, Gwyl y GwirioniaidInsane, in.sän' a, gwallgofus, ynfyd,nocuous, i.nok'ii.us a, diniwed, di- ammhwyllog, gorphwyllogIddrwg, diberyglInsanity, in.san'î.tì n, ynfydrwydd,Innominate, i.nom'ì.nät a, dienw [defodInnovate, in o.vat v, newyddu, newidgorphwyll gwallgofrwydd,Insatiable, iu.sä'shi.â.bl. Insatiate, insä'shî.ätInnovation, in.o.vii'shun n, dygiad defoda, anniwalladwy, gorwancus,tewydd i mewn, defodnewidiadInnovator, in'u.vii.tur n, newyddiwr,annigonol, diwala [anfoddlonrwyddnewidiwr, defodnewidiwr;'Insatislaction, in.sat.is.fak'shun «,Insaturable, in.sat'shü.râ.bl a, anlanwadwy[ lwynoInsculpture, in.skulp'tshur n, cerfiad,Inseam, in.sîm' vt, gwrymwnio [filynInsect, in'sekt n, trychbryfyn, trychlusection,in.sek'shun n, toriad i, trwchInsectivorous, in.sek.tiv'o.rus a, ynbwyra trychfilod [iwr trychfifodInsectologer, in.sek.toro.jui - n, darlun-169

:,INS path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Insecure, in.si.ku'r' a, anni'ogel, ansicr, Insolent, in'sö.lent a, haerllug, trawsfalchperyglus[perygl[anhydawddInsecurity, in.sî.kü'r'î.tî n, anniogelwch. Insoluble, in.sol'ii.bl a, annhoddadwy,Insensate, in.sen'sät a. dideimlad, hurt Insolvency, in.sol'ven.si n, methdaliad,Insensibility, in.sen.sî.bil'î.tí »,annheimladrwydd,palldaliad, toredigaeth, torgedaethdideimladrwyddInsolvent, in.sol'vent n, methdalwr,Insensible, in.sen'sî.bl a, annheimladwy, palldalwr, torged: a, analluog i dalu,anweladwy, anamgyffredadwy a'r synwyrauwedi tori[iogallanol ; dideimlad [dideimlad Insomnious, in.som'nî.us a, breuddwydwediInsentient, in.sen'shent a, disynwyr Insomuch, in.sö.mutsh' ad, yn gymmaintag, gan, hyd oni, fel, nes, fel agInseparability, in.sep.ur.â.birî.tî n, anneilltuoldeb,anesgaraethInspect, in.spekt' vt, edrych i mewn i,Inseparable, in.sep'ur.â.bl a, anwahanadwy,golygu[olygiad, arolygiadanesgarol[mewn Inspection, in.spek'shun n, goruchgolyguInsert, in.sûrt' vt, gosod neu ddodi Inspector, in.spek'tur n, arolygwr, ymwelwr,Insertion, in.sûr'shun n, gosodiadgoruchwyliwrmewn yr hyn a osodir i mewn;Inspersion, in.spfir'shun n, ardaenelhadInsphere, in.sfi'r' vt, gosod mewn rhodInservient, in.sur'vi.ent a, defnyddiol,gwasanaethgar, atebol i ddyben Inspirable, in.spi'V'a.bl a, anadladwyInshell, in.shel' vt, cuddio mewn cragen Inspiration, in.spí.rä'shun n, anadliad;Inside, in.s'id' n, y tu mewn : a, mewnol ysbiydoliad, ysbrydoliaethInsiduous, in.sid'ü.us a, dichellgar,twyllgar, bradwrus [dicbell, bradInsiduousness, in.sid'ii.us.nes n, twyllInsight, in'sit n, dwfn olygiad, cyfarwyddyd,golwg i'r tu mewnInsignia, in.sig'ni.â np, arwyddion oswyddogaeth neu anrhydeddInsignificance, in.sig.nif 'i.kans n, ansylwedd,dibwysedd; anarwyddocâdInsignificant, in.sig.nif'i.kant a, disylwedd,dibwys, diystyrInsincere, in.sjp.sîY a, anghywir, rhagrithiol,twyllodrus, gau [rhagritliInsincerity, in.sin.ser'î.tî ra,ffuantrwydd.Insinuant, in.sin'ii.ant a, gwenieitholInsinuate, in.sin'ü.ät v, truthymlusgo,gwenieithio; lledarwyddo, amneidioInsinuation, in.sin.ü.ä'shun n, truthymlusgiad,crybw} 7 Iliad cyfrwys. Uedgrybwylliad[merfInsipid, in.sip'id a, diflas, ammlasus.Insipidity, in.sî.pid'î.tî n, difiasrwydd.adflas, merfdra [wendid, hurtrwyddInsipience, in.sip'yens n, ftbledd, pen-Insist, in.sist' vi, sefyll ar; haeru, hòni;dirgymhell, dal her[rwyddInsitiency, in.sish'en.sî n, disyched-Insition, in.sish'un n, impiad [rhyseddInsobriety, in.sö.bri'ì.tî n, meddwdodInsociable, in.sö'shî.â.bl a, anghyfeill-Insolate, in'sü.lät vt, haulsychu [garInsolation, in.sü.lä'shun », haulsychiad.dynoethiad i belydrau yr haul"; gordarawiadyr haul, neu glefyd a achosirgan ei belydrau [hyfderInsolence, in'sö.lens n, trahausder, gor-Inspire, in.spi'V v, tvnu yr anadl imewn, anadlu i; ysbrydoliInspirit, in.spir'it vt, bywiocäu, rhoiysbryd mewn un, calonogi, cefnogiInspissate. in. spis'iit vt. tewychu. tewhaiInspissation. in.spi.sä 'shun n, tewychiadInstability, in.stâ.bil'î.tì n, anwadalwch.cyfnewidioldeb, ansadrwyddInstable, in.stii'bl a, anwastad, anwada]gwammal, eyfnewidiolInstall, in.stóT vt, urddo, graddiogorseddu, rhoddi mewn meddiantInstallation, in.stô.lä'shun, Installment Iin.stôl'ment n, urddiad, gorseddiad |Instance, in'stans n, enghraifft, cynllunSdymuniad. deisyfiad, taergais: v, soilam, rhoi crallunInstant, in'stant n, cythrym, mynydyulamrantiad, hannercyn: a, taer; dilattreg, ebrwydd. The fifth instanliy pummed dydd or mis presennol, ;| ,pummed cyfisolInstantaneous, in.stan.tä'nî.us o, cythl .rymol, disyfyd, disymmwthInstantly, in'stant.li ad, yn daer, yl iddyfal; mewn mynydyn, yn ddioeoKyn ddiaros, toe, chwapInstate, in.stiit' vt, gosod mewn rhjrftLurdd neu sefyllfa, urddasuIn-taurate, in.stô'rät vt, adferu, adgjlweirio, adnewydduInstauration, in.stô.rii'shun n, adferiacÄjjInstead, in.sted' ad, yn lie. tros; cystall [Instep, in'step n, gwar trued, arsang IInstigate, in'stî.gät vt, cynhyrfu, anno a icymhell, anuos170

1«subjection,JIi• ol,-öre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. INTInstigation, in.stî.gä'shun n, cvnhyrfiad Insuppressible, in.su.pres'î.bl a, anattaliol,Instigator, in'stî.gä.tûr n, cynhyrfiwr,anattaliadwyannogwr, cymheilwr [wyddori Insurance, in.shvv'r'ans n, diogeliad, digollediad,Instil, in. stil' vt, defnynu mewn; eg-digollediant, yswiriant. In-iInstillation, in.sti.lii'shun n, cyfraniad surance-office, diu-vlta. iliu'olledfaaddysg, egwyddoriadInsure, in.sh'r' v, diogelu, yswirio,digolledu; sicrhauInstinct, instingkt n, greddf, aniandnedd: a, bywiog ; cymhelledig Insurgent, in.sûr'jent n, terfysgwrInsurmountable, in.sûr.mûn'tâ.bl a,Instinctive, in.stingk'tiv a, greddfol.anianol, cyngreddfolegwyddor, cynddeddf,anorchfygadwyInsurrection, in.su.rek'shun[gwrthgodiadterfysg,Institute, in'stî.tüt n, n,deddf, cynrai'th; gosodiad: Intactable, in.tak'ta.bl a, annheimladwycymdeithas, celfyddfa: vt, gosod, sefydlu;Intaglio, in.tal'yö n, careg geugerfiedigaddysguIntangible, in.tan'ji.bl a, digyffyrddadwya, anarchwaeth-Institution, in.stî.tü'shun n, gosodiad, Intestable, in.tä'stâ.blsefydliad; addysgiad; celfyddfa Integer, in'tî.jûr n, cyfanrif, sym [adwyIntegral, in'tî.gral a, cyfan, cyflawnInstruct, in.strukt' vt, addysgu, cyfarwyddo,dysgu, hyfforddiIntegrity, in.teg'rî.tî n, uniondeb, cywirdeb[croenyn, pilenInstruction, in.struk'shun n, addysg,hyfforddiad, cyfanvyddiad ; dysg. Juvenileinstruction, mabinogiIntellect, in'te.lektIntegument, in.teg'ü.mentn, deall,n,dealltwriaethcroen,; synwyr, meddwlInstructive, in.struk'tiv a, athrawaidd,addysgiadol, dysgedigol, hyfforddiadol Intellective, in.te.lek'tiv, Intellectual,in.te.lek'tshii.al «, deallol, dealltol,Instructor, in.struk'tur dysgawdwr,?i,athraw, cyfarwyddwr, dysgedydddealledigol, meddyliolInstructress, in.struk'tres n, ath'rawes Intelligence, in.tel î.jens n, dealltwr-Instrument, in'str.ment n, offeryn, iaet'h,gwybodaeth;hysbysrwydd,hys-bysiaeth, hanes[yddiwrpeiriant, trecyn, art', erfyn, dilyr; ysgrifen,gweithredIntelligencer, in.tel'î.jen.sûr n, new-Instrumental, in.str.men'tal a, offera, deallgar, synwyrol,Intelligent, in.tel'î.jentynol, defnyddiol[offerynoldebdeallus, gwybodusInstrumentality, in.str.men.tal'î.tî n, Intelligible, in.teì'ì.jî.bl a, dealladwy,suavity, in.swavi.ti n, ansirioldeb hawdd ei ddeallin.sub.jek'shun n, annar- Intemperament, in.tem'pur.â.ment n,B ostyngiad[ymostyngiad annhymmer, ansawdd clrwgInsubmission, in.sub.mish'un n, an-Intemperance, in.tem'pur.ans n, annhymmerInsubordinate, in.sub.ôr'dî.nät fl,afreolus,;anghymmedroldeb, annhymmerusedd; meddwdodIntemperate, in.tem'pur.ät a, annhymmerus| Insubordination, in.sub.ôr.dî.nií'shun n,\ afreoledd, terfysg [efadwy; anghymmedrol[ Insufferable, in.suì'ur.â.bl a, annyodd- Intemperature, in.tem'pur.ä.tshûr n, annhymmeruseddInsufficiency, in.su.fish'en.si n, annigon-[edd; anallu [anaddas Intenable, in.ten'â.bl a, annahadwyInsufficient, in.su.fish'ent a, annigonol, Intend, in.tend' vt, meddwl, bwriadu,Insufflation, in.su.fiä 'shun n, anadliad ar amcanu, bod ar fedrInsular, in'sü.lûr a, ynysol ;ynysog Intendancy, in.ten'dan.sî n, golygiaeth,Insulate, in'sü.lät vt, ynysu, neillduo, golygiad[uchwyliwrdydoli, unigoliIntendant, in.ten'dant n, golygwr, gor-Insult, in'sult n, sarhâd, dirmyg, trahâ Intendment, in.tend'ment n, bwriad,Insult, in.sult' vt, dirmygu, ammharchu, gwirfeddwl, dyben[tynerudifri'o, anfri'o[gwatwarus Intenerate, in.ten'ur.ät meddalu,vt,Insulting, in.sul'ting a, diystyrllyd, Intense, in.tens' a, angerddol, tanbaid,Insuperable, in.sü'pur.â.bl a, anorchfyg- terwyn, tra mawr, tra dwys, dwysIntenseness, in.tens'nes, Intensity, anorfodol [anorfodeddinten'sî.tîn, tanbeidrwydd, ingder,'lnsuperableness, in.sü'pur.â.bl.nes n,Insupportable, in.su.pö'r'tâ.bl a, anoddefadwy,anoddet'olangerddolder; dirfawredd [gofalIntensive, in.ten'siv a,dwysddvfal, 11awn171

;INT path, fat, tre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, t\vk=tookIntent, in.tent' a, ai fryd, llwyrfrydig, Intercurrence, in.tfir.kur'ens n, dyfodfarhwng, dygwyddiad rhwngtra dyfal: n, bwriad, amcan; gwirfodd,bryd, medr; meddwl; ystyr; Interdict, in.tfir.dikt' vt, gwahardd, cyhoedddyben; golwgwahardd; dwys warafun; es-gymmuno[g r^gwaharddIntention, in.ten'shun n, amcan, biyd,bwriad, gwirfodd, cyngyd [bwriadol Interdict, in'tur.dikt n, ys-Interdiction, in.tur.dik'shun n, gwaharddiad,Intentional, in.ten'shun.al a, aracanol,Intentive, in.ten'tiv a, bwriad lawn, dyfalIntentively, in.ten'tiv.li, Intently, intent'lîgwarafunInterest, in'tur.est n, budd, cyfles, lies,ad, yn dra dyfal, o lwyrfryd llesiant, elw; rhan. hawl.braint; hog,calon, yn wresog[dyfalwch ocraeth; dyddordeb: vt, bod mewnIntentness, in.tent'nes n. diwydrwydd, gofal; dwyu dan ofal, peri gofal, cynhyrfu.Inter, in.tùr' vt, claddu, daiaruInter- px, rhwng ; cy-, cyd-adlog."Compound interest, arlog,To take an interest in, gof'aluIntercalary, in.tur'kfi.lur.i a. ymsangol.dyddiauam, ymdrafFerthu yng nghylchIntercalary days, ymsang, Interested, in'tur.es.ted «, eyfrancgdyddian gorymddwyn. Intercalary Interesting, in.tur.es'ting o, pwysfawr,stanza, y gair cyrch, ymsang mewn tadwys, dyddorolIj' ru JTohel»cerdd'[ g< irymdd wyn Interfere, in.tûr.fi'r' vi, cyfryngu, ym-Interference, in.tûr.fî'r'ens n, cyfryngiadIntercalate, in.tur'kfi.lat vt, dodi i mewn,: ymyraethIntercalation, in.tur.ka.lii'shun n, gosodiadygorymddwynIntercede, in.tûr.sîd' vi, myned rhwng;cyfryngu, eiriol[edigol, Intercept, in.tfir.sept' vt, rhwystro, attal,rhagod, Uuddias, rhagddalInterception, in.tur.sep'shun n, rhagod,rhagddaliad[dod, eiriolaethIntercession, in.tûr.sesh'un n, cyfiyng-Intercessor, in.tûr.ses'ûr n, cyfryngwr,Intercipient, in.tûr.sip yent a, lluddiol,rhagodol: n, rhwystr [UuddiasInterclude, in.tur.kliid' vt, cau allan,Intercolumniation, in.tûr.kö.lum.nî.ä'-shun n, cyfwng colofnauIntercommon, in.tur. kom'un v, cydfwvta;cydbori ar geimleInterfluent", in.tùr'flü.ent, Interfluous,in.túr'flü.us o, yn llifo rhwngInterfulgent, in.tûr.ful'jent a, yn tywynurhwng[rhwngIntercedent, in.tûr.sî'dent a, cyfryng-Interfused, in.tur.fiizd' a, tywalltedigInterim, in'tnr.im n, cyfamser, cyfrwng_Interior, in.tî'r'î.ûr a, tufewnol. nesaf imewn; n, perfedd gwlad, canol gwladInterjacent, in.tur .jä'sent a, yn gorweddrhwng, rhyngorweddol [rhwngeiriolwr, eiriolyddInterject, in.tur.jekt' V, taflodi; tafluInterchain, in.túr.tshän' vt, cydgadwyno Interjection, in.tur.jek'shun n. taflodiad,Interchange, in.tür.tshänj' vt, cydnewid, cyfryngdafl; cyfryngair, cyfryngiad,cydgyfnewid[iad ebychiad. ebychairInterchange, in'tûr.tshänj n. cydnewid- Interjective, in.tûr.jek'tiv a, taflodolInterchangeable, in.tar.tshaQ.ja.bl a, Interjoin, in.tûr.jôîn' vt, cydgyssylltucydgyfnewidiol, cydnewidiolInterknowledge, in.tûr.noì'ej n, cydwywybodaethInterchangement, in.tûr.tshünj'ment n,[resncydgyfhewidiad[rhwng Interlace, in.tûr.läs' vt, cymhlethu; cyf-Intercident, in.tûr'sî.dent a, yn dyfodInterlapse, in'tiir.laps n, cyfamser, _ysbaid rhwng dau bryd[frithInterlard, in.tûr.lârd' 'vt, brasfysgu. bras^Interleave, in.tur.liv' vt, gosod di|gwynion rhwng y rhai argraffecrhyngddalenu. rbyngddeilioInterline, in.tûr .li'n' VirrhynirlinelluInterlinear, in.tûr.lin'yûr a, rhynglinelk)§Interlineation, in.tûr.lin.î.ä'shun nIntercommunicate, in.túr.ku.mü'nî.kätvi, cydgyfranogi, cydgvfrinachnrhynglinelliad, adlinelliadIntercommunity, in.'tûr.ìcu.mü'nî.tî n, Interlink, in.tur.lingk' vt, cyd^adwynocydfeddiant, cydgyfranogiad [asenau Interlocution, in.tur.lö.kü'shun n. cydIntercostal, in.tur.kos'tal a, rhwng yr siariad[chwedleuwIntercourse, in'tiir.ko'rs n, rhyddrediad Interlocutor, in.tur.lok'ii.tur n, cydcydfasnach ; cyweithas ; cydgyfeillach Interlocutory, in.tur.lok u.tur.î a, cydvmatebol[rhyngymynIntercur, in.tur.kur' vi, dyfod rhwng;dygwyddoInterlope, in.tûr.löp' ft, ymwthio i rr172

j. galanasdöre ; läte, line, nö, müte ;she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. INTInterloper, in.tûr.lö'pûr n, rhyngymyrwr, Interpret, in.tûr'pret vt, deongli; cyfieithugormes fasnachwr[rhwng[ongliadInterlueent, in.tûr.lü'sent a, yn tywynu Interpretation, in.tûr.prî.tä'shun n, de-Interlude, in'tûr.lüd n, coegchwareu Interpreter, in.tûr'pret. ur n, deonglwr;cyneithydd, lladinerydd, lladmerInterlunar, in.tûr.lü'nûr a, rhwng yrhen leuad a'r newyddInterpunc'tion, in.tur.pungk'shun n,Intermarry, in.tûr.mar'î vi, cydbriodi,priodi yra mysg eu gilyddrhyngnodiad, gwahannodiadInterregnum, in.tu.reg'num, Interreign,Intermeddle, in.tûr.med'l v, ymyru, ymhelin'tu.rän n, y cyfwng rhwng dau[rhodreswr frenin[deyrnIntermeddler, in.tûr.med'lûr n, ymyrwr, Interrex, in'tu.reks n, rhaglaw, rhyng-Intermedial, in.tûr.mî'dî.al, Intermedi-Interrogate, in.ter'ö.gät v, holi, gofýnate, in.tûr.mî'dî.ät a, cyfryngol, cyfryngedig,Interrogation, in.ter.ü.gä'shun n, holiad,cyfryngaidd [rwng holedigaeth, gofyniad. Note of inter-Intermedium, in.tûr.mí'dî.um 11, cyf- rogation, gofynnod, holnod (?)Interment, in . tûr ment ' n, claddiad, Interrogative, in.tu.rog'a.tiv a, holiadol,claddedigaeth, daiariadholectigol : n, gofyniad gair holiadol,Intermication, in.tûr.mî.kä'shun n, tywyniadrhwng [newidiad;megys pwy, pa, ai, a, onidInterrogator, in.ter'ö.gä.tûr I trigfann, holwr,ymofynydd, gofynwr, gofynyddIntermigration, in.tûr.mî.grä'shun n,Interminable, in.tûr'mî.nâ.bl, Intermi-Interrogatory, in.tu.rog â.tur.î a, holiadol:nate, in.tûr'mî.nät a, diderfynn, gofyniad, holiadIntermingle, in.tûr.ming'gl v, cydgyinmysgu,Interrupt, in.tu.rupt' vt, rhwystro, go-cymmysgudori, attal, lluddio, UuddiasIntermission, iu.tûr.mish'un n, dysbaid, Interruption, m.tu.rup'shun n, rhwystr,[~ paid, hamdden, gorphwysiad, seibiant aflonyddiad[grifenuIntermit, in.tûr.mit' v, dyspeidio, peidio Interscribe, in.tûr.scri'b' vt, rhyngys-Intermittent, in.tûr.mit'ent a, dysbeidiol Intersecant, in.tur.si'kant a, cynghroesIntermix, in.tur.miks' v, cymmysgu, Intersect, in.tur.sekt' v, cynghroesi,cydgymmysgucroesi eu gilydd, cydgroesiIntermixture, in.tur.miks 'tshûr n, cym- Intersection, in.tur.sek'shun n, cynghroesiad,L mysgedd [fynyddoeddcroesdoriad, ymgroesiad.Intermontane, in.tûr.mon'tän «, rhyngllntermural,Interseminate, in.tûr.sem'î.nät vt, hauin.tûr.mü'r'al a, rhwng dau ym mysg [rhwng,rhyngosodÌ fur [canolbarthi'lInternal, in.tûr'nal a, mewnol, tufewnol.International, in.tùr.nash'un.al a, rhwng>!. gwahanol wledyddInternecine, in . tûr . ni's'in a, marwol,r angeuol, dinystriol, rhysgwladol[tttternecion, in.tur.ni'slnm n, cyflafan,[genadInternuncio, in.tûr.nun'shî.ö n, cyfrwng-Interpellation, in.tûr.pe.lä'shun a, gwysi,iad, galwad [ddadlu[Interplead, in.tûr.plîd' vi, dadlu, rhyng-Enterpolate, in.tûr'pö.lät vt, ffugddodi,> chwanegu yn lladradaidd mewn llyfr•H!{ neu ysgrifen, llygrunterpolation, in.túr.pö.lä'shun n, gauychwanegiad , llygriadInterpolator, in.tûr'pü.lä.tûr n, ffuggyinniysgwr,newidiwr ystyr, llygrwraterposal, in.tur.po'zal, Interposition,in.tfir.po.zish'un n, cyfryngiad, cyfryndod;cyfrwngJ_cyfrynguQterpose, in.tur.poz' v, myned rhwng,Intersert, in.tûr.sûrt' vt, gosod neu ddodiIntersertion, in.tûr.sûr'shun n, rhwngosodiad,rhyngddodiadIntersperse, in.tûr.spûrs' vt, gwasgaruyma thraw, rhyngwasgaruInterspersion, in.tûr.spûr'shun n, mysgwasgariad, rhyngwa sga riaInterstellar, in.tùr.stel'ûr a, rhwng y serInterstice, in.tùr'stis n, cyfrwng, cyfwngIntertexture, in.tur.teks'tshur n, cymhlethiad,cydweadIntertwine, in.tûr.twîn' v, cymhlethuInterval, in'tur.val n, cyfrwng, cyfwng,cyfwlch, bwlch, adwy ; hamdden, seibiant[rod rhwngIntervene, in.tur.vin' vi, cyfryngu, dy-Intervention, in.tur.ven'shuu n, cyfryngiadIntervert, in.tur.vurt' vt, gwyrdroi, troInterview, in'tüuwü n, cyfrwch, ymgyfarfod,cydymweliadIntervolve, in.tur.volv' vt, cyd-ddyrysuInterweave, in.tur.wiv' vt, cydweu173

:IINV path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=toofc;Intestacy, in.tes'tâ.si ;?, anghymmynedd Intrigue, in.trig' n, cuddneges ; dichellwaith:nwyfgyfrinach, nwvfneges:Intestate, imtes'tät a, heb ewyllys, diewyllys,digymmyn[luddol vt. cuddnegeseuaIntestinal, in.tes'ti.nal a, perfeddol. co- Intrinsic, in.trin'sik, Intrinsical, in.trin'-Intestine, in.tes'tin a, tufewnol, cartrefol.si.kal a, priodol, hanfodol, gwirber-Intestines, ymysgaroedd, perfedd, Intro- px, i mewn [thynolcoluddion. Intestine war, rhyfel teisban,Introduce, in.trö.düs' vt, arwain i mèwn,rhyfel cartrefolInthral, in.thróT vt,rhagarwain; rhwngosod; cyflwynoIntroduction, in.tro.duk'shun n, aicaethiwo, caethu,gorthrymu[caethfyd weiniad i mewn; rhwngosodiad ; cyflwyniad;Inthralment, in.thrôl'ment n, caethiwed,Inthrone, in.thrön' dyrchafu, gorseddurhagymadrodd, rhagdraith,rhaglithvt,[nabyddiaeth Introductory, in.tro.duk'to.ri a. arwein-Intimacy, in'tì.mä.sî n, cyfeillach, cyd- iol; rhagiithol [iad i mewnIntimate, in'tî.mät «, eyfeillgar, anwyl, Introgression, in.trö.gresh'un n. dyfodagos: vt, yngan, crybwyll, arwyddo Intromission. in.trö.mish'un n, anfoniadn, cyfaill, cyieillaehwr [crybwylliad i mewn, gollyngiad i mewnIntimation, in.tî.mä'shun n, ynganiad, Intromit, in.trö.mit' vt, gollwng i mewnIntimidate, in.tim'î.dät vt, digaloni, peri Introspect, in.tro.spekt' vt, edrychofn, brawychu[ychiad mewnIntrude, Intimidation, in.tim.î.dä'shun n, braw-in.trd' v, ymwthio i mewn;traisruthro;gorcnesu ar;ymyruIntitle, in.ti'tl, Intitule, in.tî'tül vt, enwi,rhoddi hawl. Intituled, a elwir, a enwirIntruder, in.tr'dûr n, trawsymwtbiwrIntrusion, in.trw'zhun n, ymwthiad,Into, ia'tjpr, i, i mewn iIntolerable, in.tol'ur.â.bl a, anoddefadwy trawsymwthiad, gormesiad, gormes,Intolerance, in.tol'ur.ans n, anghydddygiad,trawsieddianniadanoddefgarwchIntrusive, in.tnv'siv a, trawsymwthiolIntrust, in.trust' vt, ymddiried, gosodIntolerant, in.tol'ur.ant a, anoddefgar,anghydoddef[seiniadaetb dan ofal [adl, "treiddiad meddwiIntonation, in.tö.nä'shun n, seiniad; Intuition, in.tii.isb'un n, canfodiad trwy-Intort, in.tôrt' vt, dirdroi, plethuIutuitive, in.tii'i.tiv a, yn gwybod aiIntoxicate, in.tok'si.kat vt, meddwi, unwaith, yn anigyfired heb resymu.brwysgo[ dod meddylgraff [dymchwydc 1Intoxication, in.tok.si.ka 'shun w.meddw- Intumescence, in.tii.mes'ens n, chwydc 1Intractable, in.trak'ta.bl a, anhywaitb, Inturgescence, in.tûr.jes'ens n, chwydc 1anhydrin, cyndyn, afreolusiad, dargodiad [chysgodau. cysgo

ímygwr. Invigorate,']_ôre; läte, Tine, nö, miit€; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. IRIInvalidate, in.val'i.dat vt, gwanhau; Inviolable, in.vi'o.la.bl a, annhoradwy;dirymu[anallu anhalogadwy[nhoredigInvalidity, in.va.lid'i.ti n, dirymedd; Inviolate, in.vi'o.lat a, dihalog; an-Inviscate, in.vis'kiit vt, dwbio; ymddwbioInvaluable, in.val'u.a.bl a, uwch lawgwerth, tra gwerthfawr, anhywerth[igrwyddInvariable, in.vG'r'i.fi.bl a, digyfnewid, Invisibility, in.viz.î.bü'î.tî n, aiiweledanghyfnewidiol[osodiad, cadgyrch Invisible, in.viz'i.bl a, anweledig, anwel-Invasion,in.vii 'zhun «,rhuthrgyrch, ym-anhywel, Invisible green, duwyrdd[galwad; deniadInvasive, in.va'siv a, traisruthrol,rhuthrol, cadgyrcholvi.ta'shun n, gwahoddiad,Invitation.Invective, in.vek'tiv n, tuchan, gogan-Involuntary, in.vol'un.tur.i a, anfodd\is,Invention, in.ven'shun n, dylais, darfelyddiad,cynmyged; dychymniyg Involution, in.vo.lii'shun n, cymhlygiad,dyblygiad, cymhlethiadInventive, in.ven'tiv a, dyfeisgar; ystrywgar;dychymmygolInventor, in.ven'tur n, dyfeisiwr,Involve, in.volv' vt, dyrysu, cymmysgu,darfelyddwr,cymhlethu; maglu; cynnwys. In-awdwi'; lluiriwr, dychymvolved,mewn dyled; dyrus[au da a dodrefn; dodrethres Invulnerable, in.vul'nur.a.bl a, anhyglwyf,Inventory, in'ven.tur.i n, llechres o enw-anarcholladwy, anhywanInverse, in.vurs' a, gwrthdroedig, gwi'thgyfatebolInward, in'wurd, Inwardly, in'wûrd.lî,[trawsddodiad Inwards, in'wurdz ad, o'r tu mewn, oInversion, in.vur'shun n, gwrthdroad, fewn, oddi fewn, oddi mewn;yn y galonInvert, in.vùrt'fí,gwrthdroi; trawsddodi Inward, in'wûrd a, mewnol, tufewnolInvest, in.vest' vt, gwisgo, urddo ;gosod Inwards, in'wurdz np, coluddion, perfeddraewn meddiant ; amgau, gwarchae Inweave, in.wiv' vt, cymmysgweu, cyfrodeddu,gwau i mewn [^gInvestigable, in.ves'ti.ga.bl a, olrhein-adwy, a ellir ei chwilio allanInwood, in.wd' vt, cuddio mewn coed-Inwreathe, in.rÎTH' vt, amdorchiInvestigate, in.ves'ti.gat vt, olrhain,chwilio allan[rheiniad Inwrought, in.rôt' a, addurnedig âgwaithInvestigation, in.ves.ti.ga'shun n, ol- Ionic, Y.on'ik a, dull mewn adeiladaeth,Inve&titure, in.ves'ti.tshu'r n, rhoddiad Ioniaiddmeddiant ; urddosodiad, urdd'wisgiad, Iota, î.ö'tâ n, iot, mymrjm, tipynnrddasiad [gylchol; gwisgiadul Iotacismus, i'.ö.tâ.sis'mus n, gwall yn yInvestive, in.ves'tiv a, cylchynol, am- peiriannau ymadrodd [yn cyfogbarInvestment, in.vest'ment n, gwisgad Ipecacuanha, ip.i.kak.ii.an'a n, gwreiddurddiad; rhoddiad meddiant ;gwarchaeadIr px.—In[dynrwydd Irascible, î.ras'î.bl a, hyddig, digiadwy,Inveteracy, in.vet'ur.ii.si n, canlid, cyn- cyff'roadwy, anghyinmodol, gwaedwylltInveterate, in.vet'ur.at a, hen, sefydíog.[llidiogrwydd, gwythgwrthnysig,hirbarhaol [gyndynrwydd Ire, Y'r n, dig, digter, diglíonedd, bâr,lìid,Inveterateness, in.vet'ur.at.nes n, herInvite, in.vit' v, gwahodd, galw; denuInvocate, in'vo.kat vt, galw ar, gweddioair, enllibiaith: a, goganus, enllibus,sengar[goganu ar, ymbil[deisyfiadInveigh, in.va' vi, difr'io, cablu, senu, Invocation, in.vo.kii'shun n, galwad ar,Inveigle, in.vi'gl vt, twyllo, llithio, hudo, Invoice, in'vois n, llwythrestr, llwythlechres,cofrestr o lw'yth Hong [ymbildenu[iaeth, twylliad, deniadInveiglement, in.vi 'gl.ment n, hudol- Invoke, in.vok' vt, galw ar, ymoralw,Invendible, in.ven'di.bl o, anwerthadwy Involuntarily, in.voî'un.tur.î.lî ad, oInvent, in.vent' vt, dyfeisio, dychymmygu anfodd[anewyllysgarIreful, î'r'fla, digllawn, llidiog, ffyrnig,barog, g\vythig, gwythol, gwythogInveteration, in.vet.u.ra'shun n, canlidiadIrenical, i'.ren'i.kal a, heddychol, tangnefeddusInvidious, in.vid'yus a, cenhgenus ; adgasInvidiousness, in.vid'yus.nes n, cenfigen Iridescent,.[enfysfel yrir.î.des'ent a, llywiogin.vig'o.rat vi,cryfhau,bywioli,Iris, i'V'is 11, yr enfys, bvva'r gwlaw;arialu, nerthuelestr, camined. Stinking iris, Uys-iau'r hychgryg [guage, GwyddelaegInvincible, in.vin'si.bl a, anorchfygol,anorchfygadwy. anorfodadwy, anortbd Irish, i'Yish a, Gwyddelig^ Irish Ian-

_1ISL path, fat, êre, met, rnâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tÀvk=took ;Irishman, "i'r'ish.man n, Gwyddel (pGwyddyl, Gwyddelod)Irk, urk vt, dygnfhno, blino, gofidio IrrepealaHe, ir.í.pi'lâ.bl a, anniddymadwyIrksome, urk'sum a, blinderus. gofidusIron, i'ûrn n, haiarn: a, haiarnaidd : vt, Irrepleviable,[adwyanadfer-ir.i.plev'ya.bl a,haiamu; llyfnhau. Iron-clad, arfog. Irreprehensible, i.rep.ri.ben'si.bl a, difeius.Iron-mould, ystaen melyndiargyhoedd, difaillurigog. mewn lliain. Iron-sack, haiarn-glaf, Irrepressible, "ir.í.presì.bl a, anattahol,pan fo Hong yn gollwng dwfr am fodyr hoelion a'r haiarn wedi rhydu aanattaladwyIrreproachable,[diwartha, difefl,ir.î.prö'tshâ.bldarfod. Iron-work, gwaith haiarn Irreprovable, ir.i.prw'va.bl a, difai, anhyfai[wrthwynebeddIronical, i'.ron'i.kal a, gwawdieitkiol,gwatwarus, goganolIrresistibility, ir.i.zis.ti.bil'i.ti n, an-Ironmonger, í'ûrn.mung.gûr n, haiarnwerthwr,Irresistible, ir.i.zis'ti.bl a, anwrthwynebolhaiarnwr, haiarnyddIronmongery, 1 . urn . mung ' gur . î n, Irresoluble, i.rez'o.lii.bl a. anhydawddnwyddau haiarn [iaeth, gwawdiaitha,diymroad, gwangalon.Irresolute, i.rez'o.liitIrony, 'i'r'un.i n. goganwawd, gwatwar-anwadalIrony, 'í'ûrn.î a, haiamllyd ; caledIrresolution, i.rez.o.lu'shun f», gwangalondid.Irradiance, i.rä'dî.ans n, pelydredd, llewyrch,anwadalweh. annewredddysgleirdeb, claerder [dysgleirio irretrievable, ir.i.tri'va.bl a, anadfer-Irracüate, i.rä'di.ät vt, pelydru, goleuo.Irradiation, i.rä.dí.ii'shun n, dysgleiriad,goleuad, pelydriadIrrational, i.rash'nn.al a, direswm, ammhwyllug,afresymolIrrationality, i.rash.un.al'î.tî n, afresymoldcb,"gwallbwvll[iadwy adwy, diadlamIrreclaimable, ir.i.klli'ma.bl a, anniwyg- Irrigate, ir'î.gät vt, dyfrhau ; dyfru, amddyfru,Irreconcilable,ir.í.kon.si"lâ.bla,anghymmodadwy,anghymmodlawnanadferadwy,gwlychu; mwydoIrrigation, ir.i.gä'shun n. dyfrhâdamddyfrol, Irrecoverable, ir.i.kuv'ur.a.bl a, Irriguous, i.rig'ii.us a, dyfrollcyfrgoliedig,anweiladwy, di-Irrfsion, i.rizh'iui n, gwawdiad, gwatwar-adfer[aawy iad[foddnslIrreducible, ir.î.dü'sî.bl a, annarostyng- Irritable, irì.tá.bl a, hyddig, digus, an-Irritate, ir'î.tät vt. y'stuno, cynhyrfu, Irrefragable, i.ref'râ.gâ.bl a, annhoradwy,anwrthwynebadwy, diymwadIrrefutable, tâ.bl anwrthbrof-herio, gwvtho ; dlgio, lhdioIrritation. îr.i.tä'shun n, anfodir.î.íu a,adwy[son, annhrefhusIrregular, i.reg'ü.lûr a, afreolus, anghys-Irregularity, i.reg.ü.lar'î ti n, annhrefnedd,afreoledd, annhrefiaIrregulate, i.reg'ü.lät vt, annhrefnuIrrelative, i.rel ä.tiv a, diberthynasIrrelevant, i.rel'i.vant o, ainmherthynolIrreligion, ir.î.lij'un n, anghrefydd, annuwiaeth.annuwioldebIrreligious, ir.i.lij'us a, anghrefyddolIrremeable, i.ri'mí.â.bl a, annychweladwy,diadlamIrreparable, i.rep'ur.â.bl a, anadgyweiriadwy,anwelladwyadwy[anfriIiTeverence, i.rev'ur.ens n, ammharch,Irreverent, i.rev'ur.ent a, amrnharchus,anedmygol. dibarchIrreversible, ir.í.vûr'sî.bl a, diwrthdroawlIrrevocable, i.rev'o.kti.bl a, anwrthalw-cyffroad, ystuniad[gwlychiadlIrroration, ir.ö.rä'shun n, gwlithiad,jIrruption, i . rup shun ' n, rhuthrlif ;irhuthi'gyrchIs, iz vi, mae, sydd, yw. ydyw, oes; am-Jser presennol tie. I< there? a oes?lThere i?«. oes. Is there not? onidioes? There is not, nac oes. Is he[she, or it] ? a ydyw ? He [it] is, ydyw. She is not her'-, nidydyw hi yma. He is wise, y mae eftyn'ddoeth. It is he is wise, efe sydcIrremediable, ir.î.mî'dî.â.bl a. anf'eddyginiaethol,anfeddygol, diymwared, anwelladwyddoethIsagogical, y.sa.goj'i.kal[blaenoroÄa. arweiniol[adwy Isatis, í.sä'tis n, glaslys, llysiau'r lliwIrremissible, ir.î.mis'î.bl a, anfaddeu- Ischury. i.^'kU'r.i n, attaliad y dwfrIsinglass. Y'zing.glas n. pysglud _AIrreinovable, ir.i.um 'va.bl a. ansyramudadwy[obrwyadwyInemunerable, ir.î.niü'nur.â.bl a, an- island, vnvsig, vnvsan176

•wraidd•myfi;öre ; läte, line, nö, mute ;she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. JASIslander, Y'lan.dûr n, ynyswr, _Islet, flet n, ynysan, ynysig. Islet-hole,olpai, olp, rhwyll.—Eylet-holeIsochronal, l.sock'ro.nal a, cydbarhaolIsolate, i"so.lat vt, neillduo, gwahanddodi,unigo, unigoli, ynysuIsosceles, i'.sos'i.liz a, deugyfochrogIsraelite, iz'rä,el.'it n, Israeliad ; IuddewIssue, ish'ü n, mynediad allan ; diwedd,canlyniad ; tarddiad, tarddell, ffynnonell;llynor, llifweli, gorddin, dyferlif;hiliogaeth, hil, epil, had: v, tori, codi.tarddu, deillio, nea ffrydio allan ; cyhoeddi,danfon allanlleindirIteration, it.u.rä'shun n, ailfynegiad,Itinerant, i'.tin'ur.ant a, teithiol, amdeithiol,cylchdeithiol : n, teithiwr,ymdeithiwi - ,cylchdeithiwrItinerary, ì.tin'ur.ur.î n, teithlyfr: a,crwydrol, ymdeitliiol[deithioItinerate, 'i.tin'ur.ät vi, teithio, cylch-Itself, it.self ' pn, ei hun, ei hunanIvory, i"vö.rî n, dant y cawrfil, ifori.Ivory-black, ifori llosgedig, milddulosg,golosg esgyrnIvy, i"vî 11, iorwg, eiddiorwg, eiddew.Ground-ivy, Uysiau yr esgyrn, y gan-las, bydiog lasJ.Jabber, jab'ûr vi, bragawthan, gwagsiarad,baldorddi : n, baldordd, clebarJabberer, jab'ur.ûr n, bryddonwr, llolynJacent, jä'senta, yn eiorwedd, gorweddol[fawrJacinth, jä'sinth », math o faen gwerth-12Jack, jak n, berdröydd ; marchbren llifo ;y penhwyad ; ceiliog hebog. Jack-adandy,coegyn. Jack-a-lantern, ellylldan,malldan.Jack-ketch, dienyddiwrcyflredin, crogydd. Jack-pudding,chgrifwas, ysgentyn. Boot-jack, botasyn,botaswasJackal, jak'ol n, gwas y HewJackalent, jak'a.lent n, dynyn yswilJackanapes, jak'an.aps n, epa, gwrab;coegynJackdaw, jak'do n, cogfran, coegfran,corfran, cawci, palores [siacedJacket, jak'et n, hugan, hugyn, toryn,Issueless, ish'ü.les a, diepil, diblant Jacobin, jak'o.bin n, plaid chwildröusIsthmus, ist'mus n, cyfyngdir, culdir, yn FfraincJacobite, jak'o.bi't n, pleidiwr Iago II.It, it pn, efe, fe, e, ef, efo, fo, o; hi. Jaculation, jak.ü.lä'shun n, tafliad, ergydiadIt is I, myfi yw. It is I that speak,sydd yn llefaru. It is so, felly y Jade, jäd n, dyhiren, budrogen ; salfarch,mae. Is it not so ? onid felly y mae ? diogfarch : v, blino, ystrancio, llwfrhauIt is cold, y mae hi yn oer. It dawns, Jadish, jä'dish a, dioglyd ; castiog ; anllady mae hi yn gwawrioJag, jag n, rhint, rhwgn, bwlch: vt,Italian, Ltal'yan a, Italaidd: n, Italiad sitrachu, rhygnfylchuItalic, i.tal'ik a, ItalaiddJaggy, jag'î a, sitrachog, rhintach, llarpiog,Italics, i.tal'iks np, llythyrenau ItalaiddrhygnfylchogItch, itsh vi, ysu, cosi, bwyta : n, y crafu, Jaguar, jag'ü.âr n, teigr Americaiddyr ymgrafn, y cosi[fan Jah, jâ n, Arglwydd, Duw, lor, IehofahJail, jäl n, carchar, carchardy. Jailbird,Itching, itsh'ing n, cos, cosfa, ysfa, ysgrymcarcharor, carchares [geidwadItem, i'tem ad, hefyd : n, amnaid, aw-;pen, peth, pwncJailer, jä'lûr n, ceidwad carchar, carchar-Iterant, it'ur.ant a, ad-ddywedolJakes, jaks n, ysgothfa, geudy, ty bachIterate, it'ur.ät vt, ailddywedyd, adwneuthur[adwneuthuriaethJalap, jal'ap n, gwreiddyn carthiadol,carthwreiddynJam, jam n, aeron-gyffaith : vt, tynwasgu,tyn-gynio, llethu, briwioJamb, jamb n, ystlysbost, gorsinJangle, jang'gl n, ymgecraeth, baldorddswn diderfyn : vi, ymdaeru, ymrysonJanitor, jan'î.tûr n, ceidwad drws, porthor,drysor[NhwrciJanizary, jan'i.zur.i n, traedfilwr ynJanuary, jan'ü.ur.î n, IonawrJapan, jâ.pan' n, gwlad yn y dwyrain;barnais: vt, arliwio, barneisio, claerliwioJar, jâr n, costrel, costrelan; anghydsain; anghydfod : v, ysgortio, gwrtheirio;gwrthdaro; costrelu. A-jar,cilagored. Jarring, clogyrnogJarful, jâr'fl n, costrelaidJargon, jâr'gun n, fFreg, ffregod, fHloreg,brithiaith, briwiaith, bolysothachJargonelle, jar.gö.nel' n, math o elleigenJasey, ja'zi n, gwalltgapanJasmine, jas'min n.—JessamineJasper, jas'pûr n, maen gwerthfawr177

:j''

:ôre; läte, Vine, nö, mute; she, zh=rz azure; thin, thìs; j=dzh.JURJot, jot re, mymryn, tipyn, iot : vt, cofnodi Juggle, jug'l re, hud, siom, twyll: v,Jotting, jot'ing re, cotnod, cofnodiadJournal, jûr'nal re, dyddlyfr; teithlyfrJournalism, jur'naLizm re, newyddiaduriaethhudo, hocedu, chwido, twylloJuggler, jug'l ûr re, ystranciwr; chwidw,hudolwr, twyllwr, hocedyddJuggling, jug'ling re,chwidogaeth ; hocedJournalist, jûr'nal.ist re, ysgrifenydd Jugular, jü 'gü.lûr a, perthynol i'r gwddf.dyddlyfr, newyddiadurwrJugular vein, gwyth'ien y gwddfJourney, iûr'nî a, taith, ymdaith, helynt Jugulate, jü'gü.lät vi, tori gwyth'ien yvi, teitnio, ymdeithio, hyntiogwddf, lladd trwy dori'r gwddfJourneyman, jûr'nî.man re, dyddweithiwr,Juice, jiis re, sug, sugn, sudd, noddhurweithiwrJuiceless, jiis'les a, sych, disudd, dinoddJourneywork, jûr'nî.wûrk re, dyddwaith Juiciness, jü'sî.nes re, irder, ireidd-draJoust, just », math rithymladdfa ar Juicy, jü'sî a, noddlyd, iraidd, suddlawu[lion, llawen Jujube, jü'jüb re,mathosudd cyffeithiedigfeirchJulep, jii 'lep re, meddyglyn melusJovial, jö'vî.al a, digriflon, llonwych,Jovialness, jo'vLal.nes re, digrifwch,llonder, Uawenwch [ochr yn ochrJowl, jöl re, pen, cern. Cheek by jowl,Joy, jôî re, Uawenydd, gorfoledd: v,lloni, llawenychu, sirioh, gorfoledduJoyful, jôî'fl a, llawen, gorfoleddus,lion, hoenus[yddJoyfulness,jôî'fl.nesre,lloniant,llawen-cyirif, iawnddeallJudgement, juj'ment re, barn, brawd,barnedigaeth ; dedfryd ; iawnfarn ; tyb,meddwL Judgement-day, dydd yfern, dydd brawd. Judgement-seat,gorsedd barn, brawdleJudicatory, jii'di.ka.tur.i re, brawdle,brawdlys, brawdwriaeth : a, barnol,cyfreithiolJudicature, jii 'di.ka.tshur re, yngneidiaeth;brawdwriaeth; awdurdod ifarnu; brawdlysJudicial, jiLdish'al a, barnol, brawdwr-July, jii.li' re. GorphenafJumble, jum'bl re, cymmysgfa, mwchwl:vt, cymmysgu, didrefnuJump, jump re, naid, 11am: vi, neidio,llamu, crychneidio, llamsachJumper, jum'pûr re, neidiwr, llamsachwr.Jumpers, Llamwyr, plaid ogrefyddwyrpenboethJuncate, jung'kat re, ammeuthynJoyless, jôî'les a, annyddan, aflawen,prudd, dilawenydd, dihoenJuncous, jung'kus a, llafrwynogJoyous, jôl'us a, llawen, dyddanus, Junction, jungk'shun re, cydiad, cyfuniadhoenus, gorfoleddus; undeb. Junction of rivers, aberJubilant, jü 'bUant a, gorfoleddol Juncture,jungk'tshur re,cydiad ; cysswllt,Jubilee, jii'büî re, gwyl gyhoedd; cyfwlch, cyfwng, cyfrwng; agweddblwyddyn gollyngdod [Iuddewaidd June, jiin re, Mehefin [coedwigfaJudaic, jii.da'ik, Judaical, jii.da'i.kal a, Jungle, jung'gl re, coedwal, coedwig,Judaism, jii 'da.izm re, IuddewiaethJudaize, jii'da.iz v, IuddeweiddioJunior, jü'nî.ûr «, iau, ieuangach ; ieuafJuniper, jii'nî.pûr re, meryw [hen raffauJudge, juj re, barnwr, brawdwr, ynad, Junk, jungk re, Hong fechan Chineaidd;yngnad; beirniad: v, barnu; dirnad; Junket, jung'ket re, ammeuthyn : vi, dirgelwledda[blaid, cydfwriadwyrJunto, jun'tö re, cydgyfrinachwyr; ym-Jupiter, jü'pî.tûr, Jove, jov re, Iau, IouJuppen, ju.pon' re, math hugan forJurat, jii Vat re, heddynadJuridical, jii.rid'i.kal a, cyfreithiol,brawdfaol{gynghorwrJurisconsult, jiiVis.kon.sult re, deddf-Jurisdiction, jii'r.is.dik'shun re, awdurdodaeth,rhaglawiaeth, brawdwriaethJurisprudence, jii'ris.pr'dens re, gwybodaethyn y gyfraith, deddfwybodaethaidd, barnedigol ;Jurist, jü'r'ist re, cyfreithiwr gwladolcyfreithiolJudiciary, jü.dish'yur.î re, brawdlys, Juror, jiiVur, Juryman, jii'r'i.man re,brawdle; brawdwriaeth: a, barnol, rheithiwrcyfreithiolJury, jiiVi re, rheithwyr. Coroner'sJudicious, jü.dish'u8 «, call, deallus, jury, trengreithwyr. Grand jury,synwyrol, doeth ; medrus, cyfarwydd uchreithwyr.^u gi J u g »> ysten, piser, diodlestrSpecial jury,Petty jury, isreithwyr.rheithwyr neillduol.Jugal, jii'gal a, tebyg i iau, Jugal bone,asgwrn y ruddTrial by jury, rheithbrawf.mast, hwylbren amserolJury-179

jjjKIL path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Just, just a, iawn, cyfiawn, uniawn, Keenness, kin'es », crafider, llj-mder, Igwir, cywir, cyfartal, teg, rliinweddol, awchlymedd; gorawydddidwyll : ad, yn uniawn, yn gywir, yn Keep, kip (pt & pp kept) v, cadw, dal, Ìgymhwys;yn agos ; prin, braidd. Justnow, ar y fynyd, yr awrhon ;gynneucynnal ;gwarchad, gwarchadw ; magu :n, diogelfa, cadamfa, castell, daiargellJ|cadwraeth. To keep silence, tewi, Afach. Just published, newydd eigyhoeddi. Just so, i'e, felly. To just gostegumention, gosonioKeeper, ki'pûrra,ceidwad, gwarcheidwadKeeping, ki'ping n, cadwraethKeepsake, kip'sak n, rhodd er cadwJustice, jus'tis n, cyfiawnder, barn;rhesymoldeb ;ynad, yngnad, ustus.Justice of the peace, ynad yr heddwch,heddynad. Chief-justice, prifynad.Lord chief-justice, arglwyddbrif-ynadJusticeship,jus 'tis.ship ra,ynadaeth, yng-coffadwriaeth y rhoddwr, cofroddKeg, keg n, barilanKelp, kelp n, lludw gwymon, gwrthsurKen, ken n, golwg, trem, tremyn: vt, icanfod, gweled ; dirnad, gwybodneidiaetn[nad, barnwr Kennel, ken'el », ty cvvn, cyndy, cynllwst;cnud o gvvn hela; ceuffosJusticiary, jus.tish'yur.î », ynad, yng-Justifiable, jus'tí.fi'.â.bl a, cyfiawnadwy, Kept, kept pt & pp.—Keepamddiffynadwy[iawnhad Kerbstone, kurb stön n, maen yn ymyla •Justification, jus.ti.fi.ka'shun n, cyf- llwybr, ymylfaen[neisiadiKerchief, kur'tshif n, cadach, moled, IJustificator, jus'ti.fi.ka.tur, Justifier,n, cyfiawnhäwrKern, kurn n, milwr Gwyddehg ; breu- \jus'tî.fi'.ûrJustify, jus'tî.f i vt, cyfiawnhau, dieuogi,amddifiyn, diheuroan : vi, graenu, gi-onynuKernel, kur'nel n, cnewullyn, bywynJustle, jus'l v, gwthio, hyrddio, hergydio Kersy, kur'zi n, math o frethvn caerog lJustness, just'nes n, cyfiawnder, uniondeb;Kestrel, kes'trel n, curyll, cudyll cochrhesymoldebJut, jut vi, corbedu, taflu allanKetch, ketsh n, Hong fawr drom.ketch, crogydd, dienyddwrJack- ]Jutty, jut'i n, ysgwyddiad; crogiad Kettle, ket'l », callawr, crochenyn. Idrosodd: v, corbeduKettle-drum, tabwrdd presJuvenile, ju'vi.nil a, mabin, mabinog, Kex, keks n, cegidieuanc. Juvenile game, mabolgamp Key, ki n, agoriad, allwedd; ebill;Juvenility, jii.vi.nil'i.ti n, mabinogrwydd, cywah-. Key-note, cyweirnod, cyweirgain.ieuenctyd [erbyniad, cyfogodiadMaster-key, allwedd i agorlJuxtaposition, juks.ta.po.zish'un n, cyf- amryw gloau, prif allwedd. Flat key, Icywair lleddf. Sharp key, cywair 1K.Keyage, ki'aj n, porthladd-dollKeyhole, ki'hol n, twll y clo[lionKalendak, kal'en.dur n, amseroniKail, Kale, kal n, math o fresychKeystone, ki'ston n, careg cloKibe, k'ib n, malaith, cibwst, llosgeiraKali, ka'li n, gwyg, gwymonKam, kam a, cam, gwyrgam, plygedigKick, kik n, troediad, cic: v, troedio;gwingo, cicio[eithiou'iKaw, ko vi, creu, crawcio, cogor fel brân Kickshaw, kik'sho n, dysglaid o ddant-Kayle, kal n, ceilys, chwareu ceilysKeck, kek vi, hachio, ymchwyduKickshoe, kik'shw «, digrifwr, dawnsiwrKid, kid n, myn gafr ; cidysen o eithyn|Keckle, kek'l vt, amgortio rhaff; hachio Kidder, kid'ur n, edwicwr ydKecks, keks, Kecksy, kek'si n, cegid Kidnap, kidnap vt, lladrata plant neu^Kedger, kej'ur n, angor bychan, Uusgangorddynion[plantleidflKidnapper, kid'nap.ur n, lleidr dynion, sKeel, kîl n, trumbren, gwaelod HongKeelfat, kil'fat n, cerwvn, llestr oenKidney, kid'ni n, aren, elwlen:rhyw. Kidney-beans, ffa Ffrengigrnath,jKilderkin, kil'dur.kin n, mesur gwlyb ot'Keelhale, kil'hal, Keelhaul, kil'hol vt,llusgo dan y trumbren [bren Hong 18 galwyn, hanner barilKeelson, kel'sun n, y pren nesaf at drum- Kill, kil vt, lladd, dieneidio, llofruddio.Keen, kin a, craff, llym, awchlym, The killed and wounded, y lladdedigionawchus, miniog ; cyfrwysgall, synwyrlym.a'r clwyfedigion[llofruddKeen-eyed, ìlygadiymKiller, kil'ur n, lladdwr, Ueiddiad,180;1

'Kinsfolk,'. Kirk,:öre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thîn, thìs; j=dzh.KNOKillow, kil'o re, pridd dulasKitchen, kit'shen re, cegin. Kitchenmaid,Kiln, kil re, odyn, cyl, cylyn. To kilndry,ceginferch. Kitchen-stuff, bras-crasu ar pdyn[pais der y crochanKite, kit re, barcut, barcutan, bod, beri,Kilt, kilt re, math o wisg AlbanaiddKimbo, kim'bo a, cam, plygiedig, crwm.Frog-kite, bod y gwernibeiri.With his arms a-kimbo, â'i ddwylaw Kitten, kit'n re, mabcath, cath fechanym mhen ei glunKin, kin re, car,vi, bwrw cathodKlick, klik clecian, vi, tincianperthynas, cydryw,carennydd. Next of kin, cyfnesafiad Knab, nab vt, trystgnoi, trystfrathuKind, kind re, rhyw, rhywogaeth, math, Knack, nak re, ystranc, ystryw ; medrystlen, natur: a, cymmwynasgar, Knacker, nak'ur re, prynwr hen geffylaucaruaidd, hynaws, mwyn, inwynasgar, Knag, nag re, cwlwm, cwgncu, caredig. Be kind enough, da Knaggy, nag'î a, clymog, cygnogchwi. If you will be so kind, os gwelwchKnap, nap re, cnap, telpyn, twmpath,yn dda. Of the same kind, cyd-crug : vt, brathu, cnipgnoi, gwringainrywKnappy, nap'î a, cnapiogKindle, kin'dl v, ennyn, ennynu, cynneu Knapsack, nap'sak re, ysgrepan milwrKindly, kind'li ad, yn gymmwynasgar, Knapweed, nap'wîd re, pengaledyn hynaws : a, rhywiog ; addfwyn, teg Knar, nâr, Knarl, nârl n, chvm, cwlwmKindness, k'fnd'nes re, mwynas, rhadlonedd,Knarled, nârld a, clymog, cylymogcymmwynasgarwch, caredig-Knave, nav re, dyhiryn, crogyn, twyllwrrwyddKnavery, na'vur.i re, dyhirwch, anfadrwydd,Kindred, kin'dred re, cystlynedd, cyfathrach,twyllcarennydd, perthynas, tras, cydgenedl,Knavish, na'vish a, anfad, anonestceraint : a, cydrywiol, perthynol Knead, nîd vt, tylino. Kneading-trough,Kine, ki'n np, buch, buchod, gwartheg. cafn, tylino, noeMilch kine, da blithion.—Cow Knee, ni n, glin, pen y Hn, pen y glin.King, king re, brenin, teyrn, unben, rhi. Knee-deep, hyd y gliniau. Knee-pan,King - at - arms, penarwyddfardd. padell pen y glin, penlin [glin-gamKing's evil, clwy'r brenin. King's Kneed, nîd a, glimog. Knock-kneed,stone, math o forbysgKneel, nil (pt & pp knelt, nelt) vi, penlinio,Kingcraft, king'kraft re, teyrnystrywmyned ar liniauKingdom, king'dum re, teymas, breniniaeth.Animal kingdom, y greadig-Knew, nii pt.—KnowKnell, nel re, cnul, cnull, clulaeth anifeilaidd. Vegetable kingdom, Knick-knack, nik'nak re, tegany greadigaeth lysieuol. Mineral kingdom,Knife, n'if (p knives) re, cyllell, twca.y greadigaeth ddifywydBo-wie-knife, brathgyllell. Pruning-Kingfisher, king'fish.ur re, glas y dorian knife, cyllell ysgythru. Scoopingknife,Kingly, king'li a, breninol, ardderchogcyllell gamKingship, king'ship re, brenindod, teyrnedd,Knight, n'it re, marchog. Knight-errant,breninfraint [au, cydgenedl crwydrfarchog. Knight of the Garter,kinz'fok re, ceraint, perthjmas- marchog o Urddas y Gardas. Knightservice,Kinsman, kinz'man (kinsmen, kinz'men)cadweiniKnighthood, n'it'hd re, marchogiaethre, car, cyfnesaf; cyfathrach. Kinsmenby the father's side, tadwys. KinsmenKnightly, n'ít'lî a, marchogaiddby the mother's side, mamwys Knit, nit (pt & pp knit) v, gwaufKinswoman, kinz'wwm.an (kinswomen, clymu; cyssylltu. To knit the brows,kinz'wim.en) re, caresgygu, cuchio, talgrychu [gweuyddKipskin, kips'kin re, croen annerKnitter, nit'ûr re, gwëwr, gwëydd,kurk re, addoldy ; eglwysKnittle, nit'l re, llinyn rhedegKirtle, kur'tl re, arwisg, hugan, g-n Knives, ni'vz np.—KnifeKiss, kis re, cusan : vt, cusanu. Kiss-Knob, nob re, cnap, cwgn. cnwc, oddfyning-crust, y crawen lie y cyffyrddadwy dorth â'u gilydd wrth bobi. Tokiss one another, ymgusanuKit, kit re, crwth bychan;ystwc llydan,cath feclian; ysgrepan milwrKnobby, nob'î a, cnapiog, cnyciogKnock, nok re, cnoc, ffat, dyrnod, llab :.v, cnocio, taro, cui'o, duUoKnocker, nok'ur re, tarawydd; ystwffwlKnoll, nöl v, canu cnull, cnullio181

_,!;LAG path, fat, êré, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, twkrztookKnot, not n, clwm, cwlwm; cymmal, Labourer, lä'bur.ûr n, gweithiwr, llafuriwr;cwgn : v, clymu ; uno ; dyrysu. Bowknot,ceibiwrcwlwm dolen. Gordian knot, Laburnum, lâ.bûr'num n, y ddrewgoedcwlwm annattodadwy ; cwlwm priodas Labyrinth, lab'î.rinth n, dyrysfa, bachdrofaKnotgrass, not'gras n, canclwm, canclawdd,clymlysLac, lak n, math o ystor meddygolKnotted, not'ed, Knotty, not'i a, clym- Lace, läs n, ysnodyn, ymylwe, addurnwe,°gi c yg no S? dyrys[RhwssiaKnout, nût n, fflangell a ddefhyddir ynKnow, nö (knew, known) v, gwybod,deall, dirnad, adnabod, nabyddu, adwaen.To know before band, rhagwybod.To let one know, hysbysupeth i un. To make known, hysbysuKnowing, nö'ing a, gwybodus, deallus; llarpiad[y no gmedrus, cyfarwydd [yn fedrus Lachrymal, lak'ri.mal a, deigriol, deigr-Knowingly, nö'ing.lî ad, trwy wybod; Lachrymation, lak.ri.ma'shun n, deigriad,Knowledge, nol'ej ra, gwybodaeth, dealltwriaetb;dagriad[lestiadnabyddiaeth; cyfarwyddyd.Lachrymatory, lak'rî.mä.tur.î n, deigrwnNot to my knowledge, dim am í Laciniated, lâ.sin'í.ä.ted a, siderogi. Without my knowledge, heb Lack, lak n, eisieu, diffyg, gwall: vwybod i mi. To the best of my bod mewn angen, bod ag eisieu arknowledge, hyd eithaf fy ngwybodaeth Lack-brain, ynfyd, un disynwyrKnown, nön^.—KnowLackaday, lak'a.da i, och ! och fi!Knownothings, no'nuth.ingz np, dimwybodyddiaidLacker, lak'ur », eurliw, melynliw'(plaid yn America) barnais : vt, eurliwio, melynhwioKnuckle, nuk'l n, cymmal, migwrn, Lackey, lak'i n, gwastrodyn, troedwascwgn: vi, migyrnu, rhoi migwrn ar gwas troed [fy 1* ^Knufi", nuf n, deìff, drel, lleban [lawr Laconic, la.kon'ik a, byreiriog, byr, talKokob, ko'kob n, sarif wenwynig Laconism, lak'o.nizm n, byreiriad, berKoran, ko'r'an n, Beibl y Mahometiaid iaith[ofKraken, kra'ken », moranghenfil dychymmygolLactant,lak'tant a,yn rhoi llaeth, UaethLactary, lak'tur.i a, llaethol : n, Uaethd;Krout, kruwt », cawl bresychLactation, lak.ta shun n, llaethiadLa, 13 i, wele ! nycha ! och fiLabdanum, lab'dâ.num n, ystor CretaLabefaction, lab.i.fak'shun n, gwanhâd,adfeihad, dirywiadLabel, lii'bel n, llabed, llabedynLabent, l'á'bent a, llyfn, lhthrigsider: plethlinyn, carai : vi,ysnodenu,cau â charaiLaceman, läs'man n, ysnodenwr, siderwrLacerable, las'ur.â.bl a, rhAvygadwy,hyrw yg[darnio, dryllioLacerate, las'ur.ät vt, rhwygo, llarpio,Laceration, las.u.rä'shun n, rhwygiad.Lacteal, lak'ti.al, Lacteous, lak'ti.us cllaethog, llaethlyd; UaethliwLactescent, lak.tes'ent, Lactific, laktif'ik a, blithog[yn, HanLad, lad n, bachgen, crwt, hogyn, llencLadder, lad'ûr n, ysgol, llettringLade, läd (laden) vt, llwytho, pynoriLaden, lä'dn^jp.—Lade & LoadLading, lä'ding », llwyth ;baich, pwnLabial, lä'bî.al a, gwefusol, gweflol. Ladle, lä'dl n, lledwad; llwyLabial consonants, gwefusohon Ladleful, la dl.fl n, lledwedaid ; llwyaiLaborant, lab'ö.rant n, fferyll, iFeryllydd Lady, lä'dî n, arglwyddes; pendebge:Laboratory, lab'ö.rä.tur.î n, gweithfa; boneddiges,boneddes. gwraig foneddififeryllfa, gweithdy fleryllyddrhies, rhian. Lady-bird, Lady-covLaborious, lä.bö'r'î.us a, llafurus; poenfawr,math o drychfilyn. Lady-day, Gw}poenus, gweithgarFair y cyhydedd, y 25ed o FawrthLabour, lä'bûr n, llafur, gwaith, trafod, Ladylike, la'di.li'k a, rhianaidd, tynervi, olaf, trafael, poen, lludded, gorchwyl; Lag, lag dyfod yn llercian: «'gwewyr esgor: v, llafurio, gweithio, olaf, diweddaf, diocaf : n, yr olafymboeni, trafferthu; ymegni'o, ymorchestu.Laggard, lag'ûrd a, araf, diog : n, diogyLabouring man, gweithiwr, Lagger, lag ûr n, llercyn ; diogyndydd weithiwr, llafuriwr. Light labourLagoon, lâ.gn', Lagune, lâ.gün' i]or exercise, golafurmorlyn182

,Lampblack,ILanary,, Lance,;Lancinate,;ore; late, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.Laic, la'ik n, gwr lleyg, lleygwrLaic, la'ik, Laical, lai.kal a, lleygolLaid, läd pt & pp.—LayLain, län pp.—LieLair, lê'r n, gorweddle gwylltfilLaird, le"rd n, arglwydd maenorLaity, lä'tî », lleygion, gwr lleygLake, lak n, llyn, llwch ; lliw cochLamb, lam n, oen (p yn) : vi, bwrwLAPoen, dyfod ag oen. Little ewe lamb, Landless, land'les a, didiroenig. Little lamb, oenyn. Little Landlord, land'lôrd n, meistr tir; tafarnwr[terfynlambs, wynos. In lamb, cyfoenLambative,lam'bâ.tiv a, i'wleibio, hylaib Landmark, land'mark n, ffin, cyfnn,Lambent, lam'bent a, Ueibiol, llyfol Landscape, land'skap n, arbeiaeth, golwgLambkin, lam'kin n, oen bach, oenan, ar diroedd. Landscape painting, darluniadaetharbeioloenyn, oenig (p wynos) [hynaws[fesuryddLamblike, lamTfk a, addfwyn, oenaidd,Lame, lam a, cloff, efrydd, anafus, cymhercyn;gwan, ammherffaith : vt,cloffi, anat'u, eftydduLamellar, lam'el.ûr a, dalenogLameness, läm'nes n, cloffiii, cloffiLament, lâ.ment' v, galaru, cwynfan;alaethu, wylofain, cwyno [gresynolLamentable, lam'en.tâ.bl a, galarus,Lamentation, lam.en.tä'shun n, galar,galarnad, cwynfan, alaeth, wylofain,doloch, cwyn, galargwynLamina, lam'î.nâ (p lamina?, lam'î.nî)n, haen, llafn, dalenLaminated, lam'î . nä . ted a,gorchuddiedig â llafnau teneuLammas, lam'as n, y dydd cyntaf oAwst, dydd Awst, calan AwstLammeret, lam'nr.et n, hebogynLamp, lamp n, llusern, llugorn, erllenLandau, lan.dô' u, math o gerbydLanded, lan'ded a, tiriog; wedi tirio.Landed-property, tiriogaeth [AlmaenLandgrave, land'grav n, enwad yn yrLandholder, land'höl.dûr n, deiliad tirLanding, lan'ding n, porthfa. Landingplace,pen grisiau, glanleLandlady, land'lä.dî n, meistres tir;tafarnwraig, meistres tafarnLandsurveyor, land'sur.va.ur n, daiar-Landwaiter, land'wä.tûr n, tollwyhwrLandward, land'wûrd ad, tua'r tirLane, län n, heolan, heol gyfyng, wtreLanguage, lang'gwäj n, iaith; tafodiaith,ymadrodd. A strange language,anghynaith. Barbarous language,brithiaith, briwiaith. One's nativelanguage, iaith ei fam. Welsh language,Cymraeg[null tafodLangwet, lang'gwet n, unrhyw beth ynLanguid, lang'gwid a, llesg, methedig,egwan, digalon, dihoenLanguish, lang'gwish vi, nychu, methu,dihoeni, llesgäu, gwanhauLanguishment, lang'gwish.ment »,nychdod,dihoeniad, nychLanguor, lang'gwûr n, gwendid, Uesgedd,llyfrdra, nychdodLaniary, lan'yur.î n, cigyddfa, cigyddle.Lampas, lam'pas n, y findag [ddu Laniaries, ysgythrddantlamp'blak n, hnddygl, par- Laniate, lan'î.ät vt, darnio, cigyddioLampoon, lam.pn' n, gogangerdd. Laniferous, lâ.nif'ur.us, Lanigerous, lâ--tuchan : vt, tuchanu, goganunij'ur.us a, gwlanogLampooner, lam.p'nûr n, tnchanwr, Lanifice, lan'î.fis n, gweithfa gwlangoganwr[bendoll Lank, langk a, cul, teneu; llibin, llipa.Lamprey, lam'prä n, lleiprog, llysen A lank person, llabwst, llabi, chmachLanarious, lâ.nê'r'î.us a, gwlanog Lankness, langk'nes n, teneuderlä'nur.î tc, gwlandyLanner, lan'ûr n, math o heboglans n, gwaew, gwaewffon, bêr, Lanneret, lan'ur.et n, hebogynsafwy, picell, beran, par, rheinen: vt, Lansquenet, lans'ken.et n, milwr traedffleimio, agor dolnr; rheiniomath o chwareu cardiauLancet, lan'set n, fflaimLantern, lan'tûrn n, llusern. Lanternjaws,lan'sî.nät vt, rhwygo, llarpio,gwyneb teneudryllio, darnioLap, lap n, arffed; afflau, arffedog: v,Land, land n, daiar, tir; gwlad: v, llepian; amblygutirio, glanio ; dadlw}'tho. Land-forces, Lapdog, lap'dog n, arffedgimilwyr. Land-tax, y dreth fawr, Lapful, lap'fl n, arffedaid; arfifedogaidtreth yfrenines. Arable land, llafurdir.Lapicide, lap'î.s'id n, saer cerygLapidary, lap'î.dur.î, Lapidist, lap'î.distDry land, sychdir. High-land.ucheldir. Low-land, iseldirn, maenydd, maen-gabolwr, gemydd183

: :LAV path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;:Lapidate, lap'î.dät vt, llabyddio, lladd â Lateran, lat'ur.an n, eglwys yn EhufaincherygLath, lâth (p laths, laTHz) n, aseth,Lapidation, lap.î.dä'shun re, llabyddiad eisen, dellten: vt, eisio, delltuLapideous, lâ.pid'yus a, caregaidd, careg- Lathe, Iüth n, troell, troadurLappet, lap'et re, llipddarn [og, maenol Lather, lam'ûr n, sebondrwyth: v,Lapse, laps re, llithrad, syrthiad ;gwall seboni, sebondi^wytho [Lladinaiddvi, llithro, cwympo; dygwydd. Lapse Latin, lat'in n, Lladin, Lladinaeg: a,of time, ennyd[heibio Latinism, lat'in.izm n, Lladinddull;Lapsed, lapst a, syrthiedig; wedi myned Lladiniaeth[wrLapstone, lap'stön re, arffedfaen crydd Latinist, lat'in.ist n, Lladinydd, Lladin-Lapwing, lap'wing re, coniicyll, cornicell, Latinity, lâ.tin'í.tî n. Lladiniaeth, Lladincornchwigl[k>ng Latinize, lat'in.Yz v, Lladinio [croewLarboard, ìâr'bô'rd re, yr ochr aswy i Latisb, lii'tish a, hwyraidd, lied hwyrLarceny, lâr'sî.nî re, lladrad. Petty Latitancy, lat'î.tan.sî n, celedigaethlarceny, cbwiwladradLatitant, lat'î.tant a, cuddiedig, celedigLarch, lârtsh re, llarswydden, llavwydden Latitude, lat'î.tüd n, lledred; llydander,Lard, lard re, bloneg : v, blonegu ;pesgu eaogder ;pellder oddi wrth y cyhydeddLarder, lâr'dûr re, cig-gell, bwydgell Latitudinanan, lat.î.tii.dì.nê'r'i.an n,Large, lârj a,helaeth,eang,mawr, maith, rhydd-dybiwr, penrhyddiadgorfawr. As large, cymmaint. At Latrant, lä'trant a, cyfarthollarge, yn rhydd;yn gyflawn. To set Latten, lat'en n, llatwm, alcan, efyddat large, rhyddhau[dei Latter, lat'ûr a, olach, hwyrach, diweddarach;olaf, hw^-raf, diweddaraf o'rLargeness, lârj'nes re, mawredd, helaethLargess, lâr'jes re, anrheg, rhoddddau, sd,—Late[welltLark, lark re, uchedydd, ehedydd, hedydd,Lattermath,lat'ûr.math «, adladd, aeth-meilierydd. Wood-lark, eniden Lattice, lat'is n, dellt; delltwaith, cledr-Larkspur, lark spur re, llysiau yr uched- wy: vt, delltu, eisio, cledrwyoLarum, lar'um re, rhybudd [ydd Laud, lôd n, mawl, moliant, clodforedd,Larva, larVa (p larva?, lar'vi) re, macai canmoliaeth: vt, canmol, clodfori, moliLarynx, lar'ingks n, beudagLaudable, ló'dâ.bl a, canmoladwy, gwiwglod,Lascivioiis, la.siv'yus a, anllad, nwyfus,hyglod [weddnaws y pabitrythyll, anniwair[rwydd Laudanum, lod'â.num n, cysglyn. syl-Lasciviousness, la.siv'yus.nes n, anllad Laudatory, lô'dâ.tur.î a, moliaimoL clodforol,Lash, lash ro, llach, gwialenod; caraicanmohaetholLaugh, lâf v, chwerthin, chwarddu.fflangell v, llachio, fflangellu, fírewyllu;rhwymo.'Laughing-stock, gwatwarnod. Horse-Lask, lask n, y dolur rhyddlaugh, crechwen. To burst out aLass, las n, merch, herlodes, llances, laughing, codi crychwen. To laughgeneth. Lass-lorn, wedi colli ei gariacl at one, chwerthin ambenun ; gwatwaruLassitude, las'î.tüd n, lludded, blinder Laughable, lâf 'â.bl a, chwerthinus, di- '|Last, last a, olaf, diweddaf : ad, yn olaf grif[chwerthiniad isd.—Late : vt, parhau, para, aros, ymarosLaughter, lâf 'tûr n, chwerthin. chwardd,: n, pren troed ; rhif neu bwysau Launch, lântsh v, gwthio neu ddisgyn|o amryw fath. At last, o'r diwedd, yn 'V môr; ergydio, tafiu, bwrwy diwedd. To breathe one's last, Launder, lân'dûr n, dyfrgafntrengu, marw [safadwy, dalus Laundress, lán'dres n, golchyddesLasting, las'ting a, parhäus, parhaol, Laundry, lân'drî n, golchdy, golchfaLatch, latsh n, clicied : v, cliciedu Laureate, lô'rî.ät n, cadehfardd, penfardd,Latchet, lat'shet n, carai neu linyn esgidllawrwyddfardd : a, coronedig iLate, liit {latter, last) a,hwyr, diweddar : llawrwyddiiad, yn hwyr. Of late, yn ddiweddar. Laurel, lor 'êl n, llawrwydd, llawryf, Uorwydd,pren y gerwin: vt, coroni âTo grow late, hwyrhau, myned ynhwyr[der llawrwydd[ llawrwyddLatency, lä'ten.sî n, tywyllni, aneglur- Lauriferous, lô.rif'ur.us a, yn dwynLateness, lat'ues n, diweddarwch Lava, lii'va re, sylwedd gwydrol a ffrydiaLatent, Hi 'tent a, dirgel, cudd, anamlwgallan o losgfynyddöédd, llosg^yLateral, lat'ur.al a, ystlysol, ochrol Lavation, la.va'shuu w.golclùaù^glauhâd184

,haen:ôre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j: :dzh. LEALavatory, lav'a.tur.i n, golehfa ; baddon. Laziness, la'zi.nes n, diogi, syrthnijymdrochle, trochfa, trochleseguryd, segurdod[dioglydLave, lav v, golchi ; trochi ; dyfrhau Lazy, läzî a, diog, musgrell, swrth,Lavender, lav 'en. dm* n. llafantLaver. lii'vur n, noe, golchnoe, osgedLavish, lav'ish vt, afradu, gwastraffu,Lea, íî n, tir cauedig, llawnt, doldirLead, led n, plwm;plymenLead, lid (pt & pp led) v, arwain,tywys; blaenoriofera, treulio: a, rhy hael, treulgar,afradlawn, gwastraffus [lonedd Leaden, led'n a, o blwmLavishness, lav'ish.nes n, corawd, afrad- Leader, lî'dûr n, arweinydd, tywysog,Law, 10 n. cyfraith, deddf ; rheol. Canon blaenor.or ecclesiastical law, cyfraith eglwys. gynhenLeader of a faction, corn yCeremonial law, cyfraith ddefodol, Leaf, lif (p leaves) n, deilen, dalencyfraith Iuddewig, cyfraith Moses. Leafless, lîf'les a, diddail, heb ddalenCivil law, cyfraith y byd, cyfraithwladol. Common law, cyfraith anysgrifenedig,cyfraith y wlad. Martialcyfraith rhyfel. Moral law, law, yddeddf foesol. Organic law, deddfardumiol. Physical law, deddf naturiol.Poor law, cyfraith y tlodion.Statute law, cyfraith ysgrifenedig,cyfraith seneddol. Brother-in-law,brawd yng nghyfraithLawful, lô'fl a, cyfreithlawnLawfulness, lô'fl.nes n, cyfreithloneddLawgiver, lo'giv.ur n, deddfwr, deddfroddwrLawless, lô'les a, digyfraith, diddeddfLawn, Ion n, llanerch, gwastadfaes;sindal[raithLawsuit, lô'süt n, cynghaws, cwyu cyf-Lawyer, lô'yûr n. cyfreithiwrLax, laks a, rhydd; llac,yslac; anghryno.anghywraint, didrefn: n, y dolurrhydd, math o bysgodyn [llacâdLaxity, lak'si.ti, Laxness, laks'nes n,rhyddni, darymred, y dolur rhyddLay, lä n, can, cerdd; pruddgerdd:n, lleygol: vt (pt Scpp laid),Leafy, lî'f î a, deiliogLeague, lîg n, cyfammod, cyfundeb;tair milltir : vi, cynghreirio, cyfunoLeak, lîk n, agen, hollt, dyferfa, dyferhollt: v, gollwng dwfr, gollwng, gyllwng.To spring a leak, ymagenuLeakage, li'kaj n, iawn am golled a geirtrwy ddyfrholltauLeaky, li'ki a, agenog, holltogLean, lin a, teneu, cul: v (pt & ppleant, lent), pwyso ar; gogwyddo atLeanness, lîn'es n, teneuder, culni, cuhLeap, lip w, naid, 11am, crychlam: v(pt & pp leapt, lept), neidio, llamu.Leap-frog, math o chwareu plant.Leap-year, blwyddyn naidLearn, lurn (pt & pp learnt, lûrnt) v,dysgu, cymineryd dysg ; deall. Aptto learn, hyddysgLearner, lûr'nûr n, dysgwr, ysgolhaigLearning, lûr'ning n, dysg, ysgolheigdod,lien, dysgeidiaethLease, lis n, gafaelrwym, ammodrwym,Laxation, lak.sa'shun n, rhyddhâd;Laxitive, lak'si.tiv a, rhyddhaol, rhyddbair:n, carthai, cyffyr rhyddhaolammodweithred: vt, gosod dros amserpenodol, lloffaLeaser, lî'sûr n, Uoffwr, casglwrLeash, lîsh n, llinyn neu garai dywyso,cynllyfan; tri[debLeasing, li'zing n, twyll, celwydd, geugosod,dodi, lieu; gostegu; dal, cyngwystlo;dodws: pp.—Lie. Lay-Ueiaf : sd.—Little. At least, o leiafLeast, list n, lleiaf, bychanaf: ad, ynland, gwyndwn, tondir. To lay about Leasy, li'zi a, teneu, ysgafn, disylweddone, llachio, ffonodio. To lay aside, Leaf, lit n, ffos, dyfrlle, dyfrgronfarhoi heibio. To lay out money, treulio Leather, leTH'fir ra,lledr,croen. Leathercoat,math o afal. Leather-dresser,arian. To lay up, ystorio. I lay itdown, yr w)^ yn ei osod i lawr. I lay cyweiriwr Uedr. Leather-seller, lledrwr.Scraps of leather, lledrachdown, gorweddaisLayer, lä'ûr n, haen, gwanaf; gwely; Leathern, leTH'ûrn a, lledrin, o ledrplanfrigyn, plangyff; iar ddodwyog Leathery, leTHur.î a, lledraidd, fel lledrLayman, lä 'man n, gwr lleyg, lleygwr Leave, liv n, cenad, rhyddid, trwydded,Laystall, lä'stôl n, tomen, tomleLazar, la'zur n, dyn heintus. Lazarhouse,clafdy[ysbyttyLasarette, laz".â,ret' n, clafrdy, "clafdv;caniatâd: v (pt & pp left), gadael;gadu; ymadael. To leave by will,cymmynu. To leave off, peidio â. Leavings,gweddillion, olion185

LEN path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cnt, t=too, tk=took ;Leaved, lîvd a, deiliog. Many-leaved.amlddeiliog, amlddalenogLeaven, lev'n n, surdoes, eples: vt, Legerity, lî.jer'î.tî n, ysgafnder, sioncsurdoesi,eplesu, lefeinio [dail twrch Legging, leg'ing n, coesarn [rwyddLeaves, livz tip.—Leaf. Park-leaves, Legible, lej'i.bl a, darllenadwyLech, letsh vt, llyfuLegion, lî jun n, lleng, lluLecher, let'shûr n, anlladwas, gordderchwr:Legionary, lî'jun.ui-.î a, llengol; lluosogvi, puteinio, trythylluLegislate, lej'is.lät vi, g^vneyd deddfauLecherous, let'shur.us a, trythyll, anllad, Legislation, lej .is.lä 'shun n, gosodiadserth[tesach deddfau, arlywiad, llywodraethiadLechery, let'shur.î n, anlladrwydd, dyre, Legislative, lej'is.lii.tiv a, deddfwneuth-Lection, lek'shun n, darllen, darlleniadLectionary, lek'shun.ur.i n, llyfr gwasanaethPabaiddLecture, lek'tshur n, llith, darlith, llenlith;pregeth, gwers ; sen, cerydd : v,anifeiliaid. Cow-leech, gelen bendoll.Horse-leech, gele'r meirch. Leechcraft,y gelfyddyd o iachäu anifeiliaidLeek, lik n, ceninen {p cenin). Houseleek,llysiau pen tai, llysiau'r gwaew.Leek-porridge, cawl ceninLeer, li'r n, cilolwg, cilwen :Leet, lit n, Uys, Uysddydd, maenorlysLeeward, lî'wûrd ad, oddi wrth y gwynt,gyferbyn â'r gwyntLeft, left a, aswy, chwith, asw: pt 8c pp—Leave.chwith, cleddLeg, leg «, coes, clun, esgair, llorp, ber.Long-legged, hirgoes, tal. Threeleggedstool, ystôí deirtroedLegacy, leg'â.sî ?i, cymm)Tirodd, cymmyn,rhodd ewyllys, gwyllysgedLegal, lî'gal a, deddfol, cyfreithlawn,cyfreithiol[reithlondebLegality, lî.gal'î.tî n, deddfoldeb, cyf-Legalize, li'gal.iz vt, cyfreithloniLegate, leg'ät n, cenadwr y PabLegatee, leg.â.tî' n, derbyniwr cymmyn-Legation, lî.gä'shun n, cenadwriaethLegator, leg.â.tôr' n, cymmynwrLegend, lej'end «, lüthlyfr; coeg chwedlhanesyn; craifft ar ddarn aur neuarian[ffugiolLegendary, lej'en.diu\î a, dychymmygol,Legerdemain, lej . ûr . dî . man' n, castiaullaw ysgafn, hudgastiau, chwidogaethurol, llywodraetholLegislator, lej'is.lä.tûr n, gwneuthurwrcyfraith, deddfwr, rheolwr, seneddwrLegislature, lej'is.lä.tshùr n, llywodraeth,deddfwyr, seneddwyrdarllen, pregethu, darlithioLegist, li'jist n, cyfreithiwr, un dysgedigLecturer, lek'tshur.ur n, darlithiwr, yn y gyfraithpregethwr[yddiaeth Legitimacy, lî.jit'î.mä.sî n, cyfreithlonedd,iawnedd; genedigaeth, cyfreith-Lectureship, lek'tshur.ship n, darllenLed, led pt & pp.—Leadlawn[vt, cyfreithloni, breinioLedge, lej n, rhes, haen ; cefnen ;ymylfa Legitimate, lî.jit î.mät a, cyfreithlawn:Ledger, lej'ûr n, cyfriflyfr, gorsaflyfr. Legume, leg'iim, Legumen, lî.gü 'men n,Ledger-hnes, llinellau chwanegol pys, ffa, ydrawn[fel ffaLee, lî n, yr ochr gyferbyn â'r gwynt. Leguminous, lî.gü'mî.nus a, ydrawnol,Lees, gwaddod, gwaelodionLeisurable. lezh'ur.a.bl a, hamddenolLeech, lîtsh n, gele, geloden, meddyg Leisure, lezh'ur n, odfa, seibiant, arfod,hamdden, amserfbwyllLeisurely, lezh'ur.li ad, yn arat, ganLeman, lem'an n, cywelywr; gordderchLemma, lem'â n, rhagosodiad [melynhirLemon, lem'un n, math o eurafal, afalLemonade, lem.un.äd' n, diod eurafalauv, cilolygu Lemur, lî'mûr n, math o epaLend, lend {pt & pp lent) vt, rhoiechwyn, rhoi benthyg ; llogi. To lendan ear, rhoi clust, gwrandoLender, len'dûr n, rhoddwr echwynLeft hand, Haw aswy, llaw Length, length n, hyd, hirder, meithderpellder. At length, o'r diwedd, bellach,weithian. At his length, ar e:hyd. Of equal length, cyhdLengthen, leng'thn v, estyn, hwyhauìúrio, hirhauLengthwise, length'wiz ad, gyda'r hyd ILenient, lî'nî.ent a, tyner, esmwythLenify, len'î.fi' vt, tyneru, llinaru, esmwytho, tirioni '[mwythac vLenitive, len'i.tiv n, llinarycld : a, es[rodd Lenity, len'î.tî n, tynerwch, tiriondebLens, lenz n, gwydr cynghrwn, cryDwydrynLent, lent n, y grawys pt & pp. —Len:Lent, lent, Lenten, len'ten a, grawysolLenticular, len.tik'ii.lur a, deugrynolLentils, len'tilz n, manbys, gwygbypys y llygod, pys y wig186

;ore; late, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, this: j=dzh.Lentigo, len'tî.gö re, brychniLettuce, let'is re, gwylaeth. Lamb'sLentous, len'tus a, gwydn, glydioglettuce, llysiau yr oenLentur, len'tûr re, gwydnedd ; arafwch Leucorrhasa, lii.ko.ri'a re, gwynlifLeod, lî'od re, cenedl, pobl, gwlad Levant, lev'ant a, dwyreiniolLeonine, lî'ö.n'ín a, llewaidd [glwyf Levant, li.vant' re, arfordiroedd dwyreiniolMôr y CanoldirLeontiasis, lî.on.t'i'â.sis re, math o wahan-Leopard, lep'ûrd re, llewpartLevee, lev'i re, bwrdd ymdrwsio ; boreuymweliadneu gyfarchiad; cynwyreLeper, lep'ûr re, un gwananglafLeporine, lep'ö.r'ín a, ysgyfarnogaidd Level, lev'el re, gwastadedd, gwastad;Leprosy, lep'rö.sî re, gwahanglwyf, clefri, gwastodyn ; cydraddiad ; annelfa, cyfeirfa;cyfeirffos; cyferdwll: a, gwas-brech yr IuddewonLeprous, lep'rus, Leperous, lep'ur.us a, tad, llyfn; cywir; cyfartal: vt, gwastatäu,llyfnu, llyfelu ; annelu, cyfeirio.gwahanglwyfus, gwahanglai"Leptology, lep.tol'ö.jî re, eglurhâd manwl Level with, yn un âo bethau dibwysLeveller, lev'el.ur re, gwastatäwrLess, les a, llai : ad, yn llai : cd.—Little. Levelness, lev'el .nes re, gwastadrwyddMuch less, llawer llai, llai o lawer, Lever, H'vur re, trosol, gwif [glasdorchchweithach. Causeless, diachos. Endless,diddiwedd, diderfynLeverock, lev'ur.ok re, hedydd, ehedyddLeveret, lev'ur.et re, ysgyfarnog ieuanc,Lessee, le.sî' re, ammod-ddeiliad [treio Leviable, lev'ya.bl a,trethadwy, codadwyLessen, les'n v, bychanu, lleihau ; toho Leviathan, lî.vi"â.than re, y morfil, neuLesser, les'ûr a, llai : cd.—Littleef allai yr afanc[llyfnhauLesson, les'n re, gwers, llith, darhth : vt, Levigate, lev'i.gat vt, rhwbio; malu;gwersu, rhoi gwers, dysguLevite, li'v'it re, Lefiad [aiddLessor, les'ôr re, rhoddwr ammodysgrif, Levitical, li.vit'i.kal a, Lefiaidd, LefiticammodosodwrLevity, lev'i.ti re, ysgafnder, masweddLest, lest c, rhag, fel na, fel nasLevy, lev'i vt, trethu, codi dirwy, codiLet, let re, attalfa, rhwystr, lludd: vt teyrn-ged ; codi gwr. To levy war,"{pt&pp let), gadael; goddef; attal, dechreu rhyfel [anllad, diffaithÜuddio; hurio; llogi; gosod. Let Lewd, liid a, anfad, brwnt, serth, try thyll,him alone, gad ef yn llonydd; gad Lewdness, liid'nes re, anlladrwyddiddo. Let me hear, moes (par, gad, Lexicographer, lek.sî.kog'râ.fûr re, geirlyfrwr[iadwraethdyro) i mi glywed. Let us go, awn.Let God arise, let his enemies be Lexicography, lek.si.kog'ra.fi re, geirscattered,cyfoded Duw, gwasgarer ei Lexicology, lek.sî.kol'ö.jî re, geirystyriaeth,geirofyddiaethelynion. To let blood, gollwng gwaed,gwaedu. To let off* saethu, ergydio Lexicon, lek'si.kun re, geirlyfr, geiriadurLethal, lî'thal a, marwol, angeuol LiabiHty, l'i.â.bü'î.tî re, cyfrifoldeb,Lethargic, li.thar'jik a, hunglwyfus, â'r rhwymedigaeth, y cyflwr o fod ynhunglwyf arno ; cysglyd, swrthagored i beth. Liabilities, dyledionLethargy, leth'âr.jî re, yr hunglwyf; Liable, li'â.bl a, darostyngedig, rhwymedig,agored[wyddgigorgwsg, gorhunLethe, lî'thî re, ebargof, afon anghof Liar, l'í'ûr re, celwyddwr, geuwr, eel-Lethean, lî.thí'an a, anghofusLibation, lî.bä'shun re, diodoffrwmLethiferous, lî . thif 'ur.us a, angeuol, Libel, l'i'bel re, cabledd, athrodiaeth,dinystriolduchan, enlhb : v, enllibo, athrodi, goganu[enllibwrLetter, let'ûr re, Uythyren; llythyr: vt,llythyrenu ; llythyru. Letter-bag, Libeller, li'bel.ûr re, cabldraethydd,Uythyrgod. Letter-case, llythyrglawr. Libellous, li'bel.us a, athrodus, enlllbusLetter-founder, llythyrenydd. Letters-patent,breintlythyrau, breint-rhydd, diragfarn; boneddigaidd. Li-Liberal, lib'ur.al a, hael, syber, cedol;ysgrif. Letter-press, argraffwasg. A beral arts, celfyddydaurhyddedog,celfyddydaubreiniol; sef, gramadeg,man of letters, dyn dysgedig, dynllythvrenog. Capital letters, PRIF areithyddiaeth, rhesymeg, rhifydd-LYTHYRENAU. Small capital letters,PRIF LYTHYRENAU MAN. $3laCÍlletter, Uythyren dduLIBiaeth, meidrofyddiaeth, cerddoriaeth,ac anianddysg. Liberal translation,cyfieithiad anghaeth neu rydd187

u;1jLIK path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Liberality, lib.u.ral'î.tî n, haelioni,syberwyd[haelLiberalize, lib'ur.al.i'z vt, gwneyd ynLiberate, lib'ur.ät vt, rhyddhau, gollwngyn rhydd, digaethu [gollyngdodLiberation, lib.u.rä'shun n, rhyddhâd,Libertine, lib'ûr.tin n, un penrydd, ot'erddyn; anlladwr : a, penrydd, anghrefyddol,anlladLibertinizm. lib'ur.ti.nizm n, penryddidLiberty, lib'ûr.tî n, rhyddid, trwydded,Libration, li.brä 'shun n, mantoliaethLice, lis np.—LouseLicense, li'sens n, trwydded, rhyddid.cenad, caniatâd : vt, cenadu, trwyddedLicentiate, li.seii'shî.ät n, trwyddedogLicentious, li.sen'shus a, penrydd, atreolusdroed. Light-horse, marchoglujyn [ryddid dwyn arfau ysgafn.3By day-light,!wrth liw dydd, hw dyddLicentiousness, li'.sen'shus.nes n, pen-Lichen, litsh'en n, goferllys, llysiau yr Lighten, l'i'tn v, UewjTchu, goleuo;'cen y cerygmelltenu, cynneu dreigiau, taflu mellt; |af'u,Lichen, li 'ken n. tarwden, tarddwreinyn yggafehau ; shioliLicit, lis'it a, cyfreithlawnLighter, lî'tûr n, bad ysgafn. Lighter-:Lick, lik n, llyfiad, llaib: vt, llyfu. man, cychwr, badwr[dwr.lUeibio, llenio. Lick-spittle, truthiwr, Lighthouse, li't'hûs n, goleudy, goleugwenieithwrLightness, lit 'nes n, ysgafnder; sionc-|[felusLickerish, lik'ur.ish a, mwythus, dant- edd, siriolder ; anwadalwch; goleudÉLicorice, lik'ur.is n, math o wraidd,perwraidd, y gwylysLictor, lik'tur n, rhingyll Khufeinigcelwydd. Lying, yn dywedyd celwydd;anwir. You tell a great lie,ti a ddywedi gelwydd yn dy ddanneddLieutenancy, hv.ten'an.si, Lieutenantship,liv.ten'ant.ship », rhaglawiaeth,isgadbeniaeth ; dirprwyaethLieutenant, liv.ten'ant n, rhaglaw, isgadben.Lord lieutenant, arglwyddraglawLife, li'f (p lives) n, bywyd, einioes,oes, hoedl; buchedd; bywiognr\-dd.A long life, hirhoedl. Single life,gweddwdod. Long-lived, long'l'ivd,hirhoedlog, hir ei oes. Short-lived,!short Tivd, byrhoedlog, bjT ei oes;braint; cenad; hyfder; cyffin, flin,terfyn. To set at liberty, rhyddhau, dibara.[aiddgollwng. To take the liberty, cynimerydLifeless, li'f 'les a, difywyd, marw ; marw-cenad, bod yn hyfLifetime, lif'ti'm n, oes, einioes; hoedlLibidinist, lî.bid'î.nist n, anlladwrLift, lift n, codiad; dyrchafiad; hwp, .Libidinous, li.bid'i.nus a, anniwair, anllad,hwbiad : vt, codi, dyrchafu, cwnugorddercholLigament, lig'â.ment n, rhwymyn;Libra, l'i'brâ n, arwydd y Fantolgieuyn, gewynLigation, lí.gä'shun n, rhwymiadLibrarian, lî.bré'r'i.an n, llyfrgellwr,llyfrwr, llyfrydd[Myfrgrawn Ligature, hg'â.tshü'r n, rhwymyn,Library, l'i'brur.î n, llyfrgell, llyfrfa; cyfrwym; llythyren ddyblyg, megys 'Librate, li'brät vt, mantoli, pwysofl, ffi. ae, 03Light, lit (Jit) n. goleu, gole, goleuni, Igwawl, llewyrch; canwyll; ffenestr:a, goleu, dysglaer ;ysgafn ; disylwedd :v, goleuo; cynneu; disgyn. Lightfooted,Light-heeled, gwisgi, ysgafn-Lightning, li't'ning n, mellt, lluchedLights, fits np, ysgyfaint; goleuadau ILightsome, l'it'sum a, goleulawn ; siriol ILid, hd 11, caead, clawr, hulieroenus, bywiogLie, lî B, celwydd, anwiredd : vi, dywedyd Ligneous, lig'nî.us a, prenaidd, bren *Ligure, l'í'gü'r n, maen gwerthfawrLike, lik a, tebyg, cyffelyb, cyfryweynhebyg, unfath, uiiwedd: v. caruhoffi; dewis, dymuno, mynu: ad, yiLie, li" ( pt lay, pp lain) vi, gorweddymorwedd. Lying down, yn ei orwedd.debygol, fel, megys; -aidd. Like 1To lie in wait, cynllwyno. child, plentynaidd. Like a dog, ciaiddTo lie in, esgor. A place to he down, To his liking, i'w foddgorweddfaLikelihood, likUhwd, Likeliness. lik'liLief, lîf ad, yn ewyllysgar, )ti gystal nes n, tebygoliaeth, t«bvgolrwyddLiege, lij a, fryddlawn, cywir, ufudd; Likely, lik'li a, tebygol : ad, yn debygcgwarogaethol: n, arglwydd, penadur Liken, li'kn vt, teVygu, cytfelybu; cyLieger, li'jûr n, ceuadwr trigiannol inharu[delw, arluLieu, lii », lie. In lieu of, yn lie Likeness, lik'nes n, tebygrwydd; llui188

. rhes;;ôre ; late, line, no, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs;j=dzh. LITLikewise, lik'wiz ad, felly, yn yr un Linget, ling'get n, tafodynmodd : c, hefydLilac, li'lak n, "math o brenLily, lü'î n, lili, elestr. MayLingo, ling'gö n, ffregod, iaith drwsglLinguacious, ling.gwä't

;LOG path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Literal, lit'ur.al a, llythyrenol ; cywir Livelihood, lYv'li.hwd bywioliaeth,Literary, lit'ur.ur.î a, llenyddol, lìenorol, cynnaliaethUythyrog, llythyriannol. Literary Liveliness, l'iv'K.nes n, bywiogrwydd.man, lienor, llenyddLiterate, lit'ur.ät a, dysgedig, hyddysgLivelong, liv 'long a, maith, hirfaithLively, liv'li a, bywiog, bywiol ; hoenus,hoew, lion, llawen, heinifLiterati, lit'ur.ä.tî n, dysgedigion, llenorion,llenyddion, llenogion, gwr lien Liver, liv'ur n, yr au, yr afu ; bucheddwr.Literature, lit'ur.ä'tshûr n, llenyddiaeth,llenoriaeth, Hen, dysgLiver-clung, claf o'r llechau.livered, ofnus, llwfr. White-livered,Pigeon-Litharge, lith'ârj n, gorferw plwmcenfigenus. Affection of the liver,Lithe, liTH, Lither, li'THÛr, Lithsome, auadli'TH'sum «, ystwyth, hyblyg, anwadal Liverwort, liv'ur.wûrt n, llysiau yr afu.Lithographer, lî.thog'râ.fûr ?i, maen-Leprous liverwort, cen y ceryg, clafr-argraffydd.[graffiadLithography, lî.thog'râ.fî n, maenar-Lithomancy, lith'ö.man.sî n, maengoelLithontripic, hth.on.trip'ik a, maendoddol[drychwrLithotomist, lî.thot'ö.mist n, maen-Lithotomy, lî.thot'ö.mî n, maendrychiadLithoxile, li.thok'sil n, pren caregedigLiving, liv'ing n, bywiohaeth; personiaethLitigant, lit'î.gant n, ymgyfreithiwr: a, byw, bywiol. yn fywLitigate, lit'î.gät v, cyfreithio ymgecru Livre, H'vur «, darn o arian Ffrengig,;Litigation, lit.î.gä'shun n, ymgyfreithiad,gwerth o ddeutu 9£c.cynghaws [henllyd, cecrus Lixivium, liks.iv'yum n, lleisw, trwythLitigious, lî.tij'us cyfreithgar; cyn-a, Lizard, liz'urd n, budrchwilen, madfall,Litigiousness, li.tij'us.nes n, ymgyfreith. geneugoeg, gwedresi [Ddeheuolgarweh ; cecru, cecraethmesurLlama, lä'mâ n, cammarch AmericanychaLitre, lî'tûr n, Ffrengig 61.028 Lo, lö i, wele, wela,o fodfeddi cyfangorffLoad, löd n, llwytb. pwys, baich, pwn:v (pp laden), llwytho, beichio, pynorio.Litter, lit'ûr n, elor feirch, cludai;llaesod, gwasarn ; torllwyth, gwalingLoad-star, seren y gogleddannhrefn: v, gwasarnu; bwrw torllwyth,Loadstone, löd'stön n, ehedfaen, maen-porchellu, dyfod â moch bach tynu, tywysfaenLittle, lit'l (less, least) a, bach, bychan; Loaf, löf {p loaves) n, torthman, ychydig : n, ychydyg, ychydigyn, Loam, löm n, tywodglai, mai-1, priddglatipyn, ticyn, bychodedd, bachigyn. Loamy, lö'mî a, priddgleiog, marlaiddA little fountain, ffynnonell. A little Loan, Ion n, benthyg, echwynchild, plentyn. A little tipsy, gofeddw, Loath, löth a, anewyllysgar, anfoddlawn;lledfeddw. As little, cyn lleied. Ever anfoddog[llaru, diflasiLoathe, Iöth vt, ffieiddio, casäu, alaruso little, y tipyn lleiaf. Give mea little, rhoddweh i mi ychydig. Loathsome, löTH'sum a, ffiaidd, adgas;Give me little, rhoddweh i mi ondychydig. Little children, plantos;plantach. Little ones, plant, rhaibychain. Stay a little, aros ronyn. Tomake little, bychanu, lleihauLittleness, lit'l.nes n, bychanderffurf o weddi'au cyhoeddus, ffurfwasanaethLive, li'v a, byw, bywiol, bywiog. Alive coal, marworyn (p marwor)gen.Wild liverwort, llysiau'r drywLivery, liv'ur.i n, rhoddiad neu gadwad,meddiant; gosgorddwisg, swyddwisg.Livery-man, gwr breiniol, dinesydd.Livery-stabie, marchdy cyfiredinLives, li'vznp.—LifeLivid, liv'id a, dulas, cleisiogbrwnt, ffinionllydLoathsomness, löTH'sum.nes n, ffieidd,rwydd, adgasrwyddLoaves, lovz np.—LoafLob, lob «, drel, hurtyn, clwpa, penbw)'Lobby, lob'î n, cyntedd, cynteddlaLittoral, lit'ö.ral a, glanol, morlanol Lobe,"^ löb n, dernyn, rhaniad ; dalen )Liturgy, lit'ûr.jî n, gwasanaeth cyft'redin, Lobster, lob'stûr n, ceimweh, llegestLocal, lo'kal a, Ueol; cyfleol; setÿdlogLocality, lö.kal'î.tî n, lleoldeb, hanfcUeol; sefyllfa [goscLocate, lo.kat' vt, Uehau, lieu, sefydlLive, liv vi, byw; bucheddu; oesi, hoedli. Location, lo.ka'shun n, llehâd, llea

. Logistic,,sum|rhyddhau,;ôre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. LOOo wlan; argae, argaeddrws: v, cloi;cau. Fire-lock, dryll. A lock ofhair, cudyn o wallt. Locked jaw,ymgauad yr ên, gengload.—JawLocket, lok'et n, addurnglo, mynygl-Lockram, lok'ram n, brasliain [dlwsLocomotion, lo.ko.mo'shun n, ymsymmudiado le i le, hunansymmudiadLocomotive, lo.ko.mo'tiv a, symmudlëig,ymsymmudol : n, anweddbeiriantLocust, lo'kust n, llindys [fariaethLocution, lo.kii'shun n, llafarddull, 11a-Lodge, loj n, lletty, lluest, hafotty,maesdy: v, llettya, trigo; aros; gorwedd.To lodge one's self, ymlettyaLodgement, loj'ment n, lluest, gwersyll;sefydliad ; sefyllfa, gorsaf ; cymmeriadmeddiant o weithiau'r gelynLodger, loj 'fir n, llettywr, gwestaiLodging, loj'ing n, gwestty (p gwesttai),lletty, gwestfaLoft, loft n, taflod, llwyf, hurtr; llofftLoftiness, lof'tî.nes n, uchder; balchder Longimetry, lon.jim'î.trî n, mesuriadLofty, lof 'tî a, uchel, aruchel, goruchel, pellder[hydred, hydedddyrchafedig ; uchelwych, trahausfalch. Longitude, lon'jî.tüd n, hirder, hyd;Lofty words, geiriau chwyddedig Longitudinal, lon.jî.tü'dî.nal a, ar ei hydLog, log n, cyff, boncyff, cipyll. Logbook,llyfr y cyfrifbill. Log-line,llinyn y cyfrifbillLogarithm, log'u.rithm n, dirprwyn,Loiterer, lôî'tur.ûr n, llercyn, ystelciwrLoll, lol vi, ymdrolio, ymddiogi, tordainLock, lok n, clo, cloig ; cudyn ; dylofyn Long, long a, hir, maithjparhäus, hirllaes:vi, hiraethu, chwantu, blysio,chwennychu. Long-boat, hirgwch,bad mawr. Long-headed, synwyrol,call. Long-suffering, hirymaros ;goddefgar. All day long, trwy'rdydd. As long as, cyhd ag; tra„Longer and longer, hwy-hwy. Longhours, oriau meithion. Long sound tNot long after, cyn nemawr.hirsain.Of long continuance, parhäus. Somewhatlong, gohir. Long and slender,hirfaen. To grow long, ymestyn,hirhau[edd, hirymarosLonganimity, long.gâ.nim'î.tî n, amyn-Longe, lunj n, hergwd, hergawdLonger, long'ûr n, hiraethwrLonger, long'gûr a, hwy.—LongLongest, long'gest a, hwyaf.—LongLongevity, lon.jev'i.ti n, hiroes, hirhoedl;hiroesiad, hirhoedleddLongevous, lon.ji'vus a, hirhoedlogLongimanous, lon.jim'â.nus a, llawhirhydredol, hydolLongsome, long'sum a, hirfaith, rhyhirLongspun, long'spun a, dygnfaith, annyben,hir, hirchwedlogScience of logarithms, dirprwyniaethLoggerhead, log'ûr.hed n, delff, clwpa,Longways, long'waz, Longwise, long'-w'iz ad, gyda'r hyd, hydredol, ar hyd,penbwl ; math o dugorn. At loggerheads,yn ei hyd [Loo-table, bwrdd crwnbenben brigfrigLoo, l\v n, math o chwareu ar gardiau.Loggerheaded, log'ûr.hed.ed a, pendew. Loobily, hv'bUi ad, yn drelaidd,ynhurtpenbwl, hurt, delffaiddLogic, loj'ik n, rhesymeg, arbwyllegLooby, l'bî n, lleban, drelyn, hurtynLoof, lf vt, dwyn Hong at y gwyntLook, lwk n, gwynebpryd, golwg, trem,Logical, loj'i.kal a, rhesymegol, dadleuyddol,arbwyllegol [leuydd edrych ; edrychiad ymddangosiad,Logician, lö.jish'an n, rhesymegwr, dad- gwedd:;v, edrych, syllu; dysgwyl;lo.jis'tik a, alsoddol [feisiwr chwiüo : i, wela, wele, nycha. Lookout,Logodsedahst, lö.gö.ded'al.ist n, geirddy-golygfa. Looking-glass, drych,Logomachy, lo.gom'a.ki n, amryson yng gwydrddrych. To look around, amdi-emu.nghylch geiriau, geirddadlTo look for, dysgwyl. ToLogwood, log'wd n, coed lliwyddion look intently, arsyllu. To look out,. Loin, lôîn n, llwyn, llyfen ; arenedrych am, gochel, gwilioLoiter, lôi'tûr vi, gohirio, ystelcian, chwilbawa,Looker, lwk'ur n, edrychwr, syllwr,llercio, oedi, sefyllian, chwarian tremiwr[ynaneglurLoom, lm n, gwdd: vi, jmiddangosLoon, hvn n, gwirionyn, delff, dyhirynLoop, lp n, arwestr, dolen; tytmwy:Lollards, lol'urdz np, plaid o Brotestaniaid,canlynwyr WickliffLone, Ion, Lonely, lönlî, Lonesome, lön'-v, arwestm, dolfachu, dolenu.hole, dolendwll esgus, bwlchLoop-a, unig, wrtho ei hun ; didram-;Loose, ls a, rhydd ; yslac, llac penrydddiymgeledd; anllad, anniwair :;vt, gollwng,^vy. disathr ;'Loneliness, lön'li.nes n, unigderdattod, llaesu191

;(LUC path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, twk=took;Loosen, hv'sn v, gollwng, dattod, rhyddhau,llacäu, Uaesu, yslacio, dadrwymo Loveliness, luv'li.nes re, hawddgarwehLoveless, luv'les a, digariad, diserchLooseness, hvs'nes re, llaesder, darymred Lovely, luv'li o, hawddgar, cariadusol,dirywiaeth,anniweirdeb;ydolurrhydd hoííain, hygar, teg, piydferthLop, lop vt, ysgythru, brigladd, tocio, Lover, luv'ur re. cariad. cannr, cariadddyn.A lover of bis country, gwlad-brigdocio. Loppings, ysgythrionLoquacious, lo.kwa'shus a, siaradus, garwr. A lover of mankind, dyngarwrtafodrydd, chwedlog, ffraethLoving, luv'ing a, canadus, caredigLoquacity, lö.hwas'î.tî re, dywedgarwch, Lovingkindness, luv.ing.k'ind'nes n.ffraethder, llol, siaradgarwchserch, tynerweh ; trugareddLord, lord re, arglwydd, meistr; ner, Low, lö a, isel; prudd; gostyngedig:muner, rhi, pervf, naf, ior, ion, gwan-gwael, -ach; gwan, truan: vi, brefuar, udd; gwledig; baron, brëyr: v,arglwyddiaethu, rhwysgo. Lord ofthe manor, maenorydd, arlwyddLordliness, lôrd'lî.nes re, arglwyddeiddrwydd,bonedd; gorfalchderLordîing, lôrd'ling re, arglwyddynrhuo, buguned, buchio. Low-breddifoes, hurthol; gwael. Low SundayPasc bychan. Low in the worldtlawd. Lowest of the people, gwehiliony bobl. A low country, iseldirdoldir, gwastadedd. The low part:Lordly, lôrd'lì a, arglwyddaidd ; balch of the earth, iselderau'r ddaiarLordship, lôrd'sbip re, arglwyddiaeth Lower, lö'ûr v, gollwng; iselu, darostwng,Lore, lü'r re, athrawiaeth ; dysggostwng : a, cd, is. Lower-Loricate, lor'î.lcät vt, dalenwisgo, dalenu case type, y llythyrenau mân,a,b,c, &cLorimer, lor'í.mûr re, genfäyddLower, lù'ûr vi, tywyllu, cymylu : reLorn, lôrn a, gwrtbodedig, diymgeledd, prudd-der, tiymder golwg ; cymyhadamddifad. Love-lorn, cariadgollLowermost, lö'úr.möst a, isaf, iselafLowland, lö'land re, iseldir; morfaLose, hvz (jjt & pp lost) v, colli; caelLoser, lw'zur re, colledwr, collwr [colled Lowliness, lö'lî.nes re, gostyngeiddrwydiLoss, los re, coll, colled sarhâd afles Lowly, lö'lí a, isel, gostyngedig; ;Lot, lot re,coelbren, cwtws; dygwyddiad, Lown, lûn re, dyhiryn [^gwaeldesyrth ; tynged ; rhan, cyfran, dogn Lowness, lö'nes n, iselder, iseleddLotion, lö'shun re, golchdrwythLoyal, lôî'al a, ffyddlawn i'r brenin, cywiLottery, lot'ur.î re, chwareu damwain, Loyalist, loi'al.ist re, cywirddyndamweiniaetb, coelbreniaethLotus, lö'tus re, alaw'r dwfrLoyalty, lôî'al.tî re, fl'yddlondeb, cywiredd, teyrngarwchLoud, lûd a, croch, ucliel, banLozenge, loz enj re, dull pedair ochr aLoudness, lûd'nes re, uchder, crochder onglau angbyfartal;;ichwiogen fedd'Lough, lok re, llyn, llwchLubber, lub'ûr re, diogyn, llabi [ygcLounge, lûnj vi, llechu, ystelcian, Lubberly, lub'ur.li a, lledchwith, diogsegura, diogi, mewydaLabríc, lii'brik a, llithrig, llyfn; anlladLouse, lûs (_p lice) re, lleuen. Hog-Lubricate, lii'bri.kat vt, lhthrigo, llyfh'louse, horen (p horod). Sheep-lice, hau[anwadaledd; anlladed]heuslau. Wood-louse, gwracü y coed Lubricity, lü.bris'î.tî re, llithrigrwydd']Louse, lûz re, hela Hau, lleuaLuce, liis n, penhwyad wedi llawn dyfLousewort, lûs'wûrt re,melsugn. PastureLucent, lii'sent a, claer, d} T sglaer, goleiJlousewort, llysiau'r c\vngloew, llacharLousy, lû'zî a, lleuog ; bawaidd, salwLout, luxvt re, delff, lleban, llabwst, drelLucid, lii'sid a. llachar, dysglaer; eglti 1Lucidity, lü.sid'î.tî n, dysgleirdeb, gloewLoutish, lû'tish a, delftaidd, drelaiddLouver, lw'vur re, twll y mwg, mygdwllder, llacharLucifer, lü'sî.fùr[seren ddydd; cüaíre, seren y boreu, ILove, luv re, cariad, serch, hoffder, cyfymserch,Luciferous, lü.sif'ur.us a, goleuddwyicudeb, cuedd, anwylwch: gwawlddwyn[llwydjvt, earn, hoffi, gorhoffi, serchu. Loveletter,Luck, luk re, damwain, hap, ifawcllythyr cyfyinserch. Love-sick, Luckiness, luk'i.nes re, hapusrwyd»claf o gariad. Love-song, oerdd cvfymserch.[aflwyddianmtlyniaiitLove -suit, carwriaeth. Luckless, luk'les a, anft'odus, anhapuLove-toy, amheg oddi wrth ganvr. Lucky, luk'i a, Uwyddiamius, ftynianniLoved one, anwylyd (p anwyhaid) Lucrative, lii'kra.tiv a, emiillfawr192

:;ore; läte, Vine, nö, müte; she, zh==z azure; thin, thìs; j=dzh. LYCLucre, lii'kfir w, elw, ennill, mael, budd Lurch, lurtsh n, dalta, magi, suddiad;Lucubrate, lu'ku.brat vi, efrydu wrth dyryswch : v, cynllwyn, maglu, twyll»oleuni canwyll [iad, nosefrydiad suddo; llercio. To leave in the lurch,Lucubration, lü.kü.brä'shun re, nosfyfyr- gadael mewn cyfyngder, cefnu arLucubratory, lii'ku.brii.tur.i a, a wnaed Lurcher, lûr'tshûr re, Uereiwr, cynlhvynwr;wrth oleuni canwyll[lurderglwth, bolrythwr; cynllwyn-giLucuience, lii'kii.lens re, claerder, eg- Lure, lii'r n, hud, arhud, llithiad: v,Luculent, lii'kii.lent «,claer,gloew-wychLudicrous, lii'di.krus a,ysmala, digrifoi.hudo, denuLurid, lii'r'id[erchylldduerch, tywyil,a, cethin,digrif, chwerthinusLudicrousne.ss, lii'di.krus.nes n, arabedd,Lurk, lurktelcian, llechu.vi, cynllwyn, llercian, ys-Lurking-place, cynllwynfa,chwerthinedd[wariadcuddle, cuddfanLudification, lu.di.fi.ka'skun re, gwat- Lurker, lur'kur re, ystelciwr, gwilliadLuif, luf vi, cadw Hong at y gwynt Luscious, lush'us a, tra melus, chwegLug, lug v, llusgo, tynu: re, clust; Lusciousness, lush'us.nes re, gorfelusdermesurlath ; math o bysgliUggage, lug'äj re, cludlwyth, cludgelflLusk, lusk a, diog, segurllyd, diddefnyddLuskiness, lus'ki.nes re, marweidd-dra,Lugubrious, lü.gü'brî.us a, galarus, syrthni[g^f, cellweirusalaethus, athrist, iradLukewarm, luk'worm a, clauar, llugoerLukewarmness, liik'worm.nes n, clauarder,llugdwym, clauaredd, clauarinebLusoidous, lü.sö'r'î.us a, chwareuol, di-Lust, lust re, chwant, trachwant, anlladrwydd: vi, trachwantu, chwennychuLustful, lust'fvvl a, cnawdwyllt, anllad,Lull, lul vt, si'o, canu i gysgu, suoLullaby, lul'â.bi' re, hungananniwairLustfulness,[rwydd, anniweirdralust'fwl.nes re, chwantach-Lumbago, lum.bä'gö re, llwynwstLumbar, lum'bur a, llwynolLustiness, lus'tî.nes re, pybyrwch, cryfderLustrate, lus'trät vt, glanhau, puroLumber, lum'bur re, hen ddodrefn diddefnydd:Lustration, lus.trä'shun re, puredigaethvt, pentyru, crugio [wawl Lustre, lus'tur re, gloewder, dysglaerderLuminary, lü'mî.nur.î re, goleuad, ar-Luminous, lü'mî.nus a, goleu, goleulawnysbaid o bum mlynedd.annysglaerLack-lustre,Lump, lump re, clamp, clap, mwl, talp, Lustring, lus'tring re, math o sidanwetelpyn, cwltf, chwalp, swp ; crynswdd, Lustrous, lus'trus a, goleulawn, eiriancrynswth, cymmeryd neu Lusty, lus'tî a, gwrol, heinif. cryf, pybyr,eyfan: vt,gyfrif wrth y talp. A little lump. grymus, nerthol, cyhyrog. Lustytelpyn[trwm, dwl man, clamp o ddyn[llaidLumpish, lum'pish a, clobynaidd, dilunLumpy, lum'pi a, talpiog, clampiogLunacy, lü'nâ.sî re, lloerigrwydd, gorphwyllrwydd,gwallgofrwyddLutarious, lü.tê'r'î.us a, yn byw mewnLute, Hit re, offeryn cerdd tantog ; llaidvt, cleio geneuau llestriLutheran, lü'thur.an a, Lutheraidd: re,Lunar, lü'nûr, Lunary, lü'nur.îLutheriad[iaetha, lloerol,Lutheranism, lU'thur.an.iziii re, Luther-lltuadol, perthynol i'r lloerLunarian, lü.nâ'r'î.an re, lloerdrigwr Lutulent, lü'tü.lent a, lleidiog, cleiog;aflan[main, digymmaluLunatic, lii'na.tik re, lloerigyn : a, lloerig,ynfyd, gorphwyllog. Lunatic asylum,Lux, luks, Luxate, luk'sat vt, dadgym-lloengdy, gwallgofdyLunation, liimii'shun ?i, lloeriadLuxation, luk.sa'shun n, dadgymmaliadLuxuriance, lug.zur'i.ans, Luxuriancy,Lunch, luntsh, Luncheon, lun'tshun re, lug.zii'r'i.an.si re, gormodedd, arddigoneddcnwff, rhagbryd o fwyd; brasdyfiant, ffaethderLunette, lii.net' re, lloerenLuxuriant, lug.zii'r'i.ant a, brasdyfol,Lungs, lungz np, ysgyfaint. (Defnyddir ffaeth, gormodol[glythuyrhif umgol yn—right lung, left lung, Luxuriate, lug.zu'r'i.at vi, gorthyfu;ysgyfaint dde", ysgyfaint aswy). Lungwort,Luxurious, lug.zii'r'i.us a, rhyseddgar,callod y derw. Disease of the wttresgar, gwleddgar; rhydyfollungs, ysgyfeinwst. Lobes of the Luxury, luk'sii.ri re, arddigonedd, gloddest,lungs, dalenau yr ysgyfaintrhysedd, wttres; gorhaeleddLuut, hint re,magdan tdanio cyflegrau Lycanthropy, l'i.kan'thro.pi re, cynddareddLupine, Hi 'pin n, math o flodeuyn13a wna i ddyn udo fel blaidd193

';MAG path, fat, ére, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cnt, t=too, tk=took - rLye, li* n, lleisw, trwyth, llytrodLymph, limf n, dyfraawsLymphatic, lim.fat'ik a, dyfrnawsol;gwallgofus. Lymphatics, dyfrlynolionLynx, lmgks n, bwystfil brith llygad-M.Mab, mab n, ellyllesMac, Mc, mak n, mab, ab, ap [ynMacaroni, mak.â.rö'nî n, bnthyn, coeg-Macaronic, mak.a.ron'ik n, brithiaith:a, brithieithig ; coegynaiddMacaroon, mak.a.rwn n, math o bereiddfwyd;coegynMacaw, ma.ko' n, math o barotMace, mäs n, brysgyll, berllysg ;perlysieuyn.Mace-bearer, brysgyllwrMacerate, mas'ur.ät vt, teneuhau ; mwydoMaceration, mas.u.rä'shun n, tenenad,teneuhâd; mwydiad [rwysddrwgMachiavelian, mak.î.â.vî'lî.an a, cyf-Machinal, mâ.shî'nal a, peiriannolMachinate, mak'i.nat vt, cynllunio,freintlen rhyddid y Prydeiniaidcynllwynio, dychymmygu, dyleisio Magnality, mag.nal'î.tî n, mawreddMachination, mak.i.na'shun n, dyfais, Magnanimity, mag.nâ.nim'í.tî n, maundichell, dichellwaith, ystryw [ermig wri, mawrfryd, mawrfrydigrwyddMachine, mâ.shîn' n, peiriant, offeryn, Magnanimous, mag.nan'î.mus n, mawrMachinery, mâ.shî'nnr.î »,peiriannwaith frydig[suraid.JMachinist, mâ.shí'nist n, peiriannyddMacilent, mas'i.lent a, teneu, truan, cnlMagnesia, mag.nî'shâ n, sylwedd gwrth JMagnet, mag'net n, ehedfaen, tynfaen 'jMackerel, mak'nr.el n, macrell, math o Magnetic, mag.net'ik, Magnetical, mag jbysgodyn brithognet'i.kal a, tryawchol, durdynolMacrocosm, ma'kro.kozm n, y byd, bydyssawdMagnetism, mag'net.izm n, tryawcl[iad tryawchedd, durdyniadMactation, mak.ta'shun n, aberth-ladd Magnetize, mag'net.'iz vt, tryawchuMacula, mak'ii.la (jö maculae, mak'ii.li) Magnific, mag.nif'ik, Magnifical, magAn, man, brych, ysmot, ysmotynnif'i.kal a, mawrwych, ardderchog IMaculate, mak'ii.lat vt, manu, ysbrychu.diwyno : a, brycheulyd, ysmotiogMaculation, mak.u.la'shun n, brycheuadbrychiad, ysmotiad, màniadMad, mad a, yníýd, gwallgofus, cynddeiriog.A mad dog, ci cynddeiriogMadam, mad'am n, meistres, arglwyddesMadcap, mad'kap n, penboethynMadden, mad'n v, gorphwyllo, ynfyduMadder, mad'ûr n, y wreiddrudd, ybriwydd wen ; lliw cochMade, mäd pt Scpp.—Make [iadMadeficatíon,mao.î.fì.kä'shunw,gwlvch-Madefy, mad'î.tì vt, gwlychu, mwydoMadhouse, mad'hûs n, gorphwylldy,Magazine, mag.a.zm' n, arfdy, gorsaf\ynfytty, gwallgofdy [^gwallgofusMadman, mad'man n, ynfydyn,}dyn/Madness, mad'nes n, gorphwyll, cynddaredd,gwallgofrwyddLynx-eyed, Uygadgraff Madona, mâ.dö'ná, Madonna, mâ.don'âtlgraff.Lyre, li* 'r n, telyn, offeryn tannaun, darlun Mair y ForwynMadrigal, mad'rî.gal n, bugeilganLyric, lir'ik a, telynaidd: n, telyneg;telynwr, telynfardd[farddjLyrist, li'r'istn, telynwr, tantawr; telyn-ystordy, cronfa ; cylchgrawn, greal ]Maggot, mag'ut n, cynronyn, macaiMaggotty, mag'ut.î a, cynronllyd; anwadal,penchwibanMagi, mä'j'í np, doethion dwyreiniolMagian, mäjî.an n, athrcînydd dwy-Jreiniol: a, perthynol i'r Magi [aredcMagic, maj'ik n, dewiniaeth, swyngyf-Magic, maj'ik, Magical, maj'i.kal a]swynol, cyfareddus, denol, hudolaidd jMagician, mâ.jish'an n, swynwr, äewingorcheiniad, swyngyfareddwrMagisterial, maj.is.tî'r'î.al a, awdurdod-Saidd, meistrolgar ; uchelfalch, trahiiu; :1Magistracy, maj'is.trä^sî n, llywyddiaeth Ipenswyddogaeth, ynadaethMagistrate, maj'is.trät n, swyddog.heddynad, ynad yr heddwch; penswyddoiMagna Charta, mag.na.kar'ta n, priMagnificence, mag.nif'î.sens n, mawmedd, ardderchogrwydd, godidogrwyd»Magnificent, mag.nif'i.sent a, mawijwych, mawreddog, mawreddus, aildderchog. mawiygol. godidog [VenicSMagnifico, mag.nif'i.ko n, pendefig jMMagnify, mag'ni.f i" vt, mawrygu, mawieddu, moli, mwyhau, mawrhai.Magnifying - glass, mwyad - ddryclchwyddwydr[iaitMagniloquence, mag.nil'o.kwens ra,ucheMagnitude, mag'nî.tiid n, maint, main"ioli; mawrder ilp} S (Magpie, mag'pi n, pi, pia, piode194

'Maim,::öre; läte, line, no, mute; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.MALMahogany, mâ.hog'â.nî re, math o goed make sure, sicrhau. To make usegwerthfawr[Mahometiaeth of, defhyddio. To make war, rhyfela.Mahometanism, mâ.homì.tamizm re,Maid, mäd re, geneth, gwyryf, morwyn,To make way, cilio yn ol, troi o'rffordcL To make words, amlhau geiriauOld maid, hen ferch weddw[awdwreigr. Maiden, mii'dn ?e, gwyryf; offeryn i Maker, ma'kur », gwneuthurwr; Creddienyddio:«, morwynol, gwyryfol. Maladminístration, mal.ad.min.is.trä'-Maidèn-hair, briger Gwener, diwhth shmi re, camlywodraeth, camdriniaeth,Maidenly, mä'dn.lî a, morwynaidddryglywodraeth[iechydMaidhood, mäd'hd, Maidenhood, ma'- Malady, mal'â.dî re, clefyd, dolur, afdn.hdre, morwyndod, gwyryfdodMaidservant, madsur.vant re, gwasanaethferch,gwasanaethyddesMalapert, mal'â.pûrt a, caseiriog, haerllug,tafodgas, tafodryddMalar, mä'lûr a, bochaiddMail, mäl re, llythyrgod, codaid o lythyrau;Malaxate, ma.lak'sat vt, meddalhau,man ar bìu aderyn; llurig. meddalu, lleithio, tyneruMail-coach, llytlryrgerbyd, llythyrgludMale, mäl re, gwryw : a, gwryw[re, nam, anaf, anafod; niwed Malecontent, mal'kon.tent a, anfoddog:mäm vt, anafu, briwo, efryddu gwrthryfelwr, gwrthbleidiwrMain, man a, penaf, prif, nrwyaf:re,re, Maledicted, Wl.Ldik'ted a, melltigedigcwbl, y cyfan; crynswdd; y cefnfor.maU.dik'shun re, rheg,Main-land, cyfandir. Main-mast, yrMalediction,rhegfa, melltith[camweddhwylbren mawr. Main-sail, yr hwyl Malefaction, mal.Lfak'shun re, trosedd,fawr. Main-sea, y môr mawr, cefnfor, Malefactor, mal'Lfak.tur re, drygweithredwr,cyfanfor. Main-top, pen yr hwylbrendrwgweithredwr [weidiolmawr. Main-yard, yr hwyl-lath fawr.The main body, y corff cyfanMainly, män'lî ad. yn benaf, yn alluogMainpernable, män'pûr.nâ.bl a, mechn'iadwyf_machMainpernor, man'pûr.nûr re, meichai,Mainprize, man'pr'iz re, mach gorfodogMaintain, män.tän' vt, dal, cynnal, cadw,mynturaio, diffyn, amddiffyn, porthiMaintainable, män.tä'nâ.bl a, cynnaladwy,amddirTynadwyMaintenance, män'ten.ans », cynnaliaethheddychu, cydgymmodiad, gwneuthurcymrnod rhwiig. To make haste,dyfrysio, brysio. To make off, cilio,To make ready, parotoL ToMalefic, miLiefik a, drygionus, ni-Malevolence, ma.lev'o.lens », drwgewyllys, dryganian, dygaseddMalevolent, ma.lev'O.lent a, drwg eiewyllys, maleisus, gwenwynigMahce, mal'is re, malais, cenfigen, dygen,cynghorfyn, llid ;gwenwynMalicious, mâ.Hsh'us a, maleisus, cenfigenus,dygasog[aniaethMaliciousness, mâ.lish'us.nes re, dryg-Mahgn, mâ.lîn' a, maleisus, niweidiol,gwenwynig, dinystriol,drygiog_, adgasMaize, maz re, gwenith Indiavt, caserlyn, casddrygu, niweidio,Majestic, ma.jes'tik e,breninaidd, tywysogaidd,drygu; enlhbio, trawsdduomawrhydig, ardderchog Malignancy, mâ.lig'nan.sî, Malignity,Majesty, maj'es.tî re, ardderchogrwydd, mâ.lig'nUî re, dryganian, drygedd,mawrhydi, mawredd, teyrnoldebMajor, mä'jûr a, mwy, mwyaf, penaf,dryganiaeth, adwythedd, dygaseddMalignant, mâ.lig'nant a", athryfar,prif: re, uchgadbendryganiannus, anianddrwg ; adwythigMajority, mâ.jor'î.tî re, mwyafrif. mwyafiaeth,Malkin, mo'kin re, ysgubell ffwrn, mop,y rhan fwyaf ; llawn oedran mopa ; bwgan adar ; budrogenMake, mak (made) vt, gwneuthur, Mall, môl re, gordd ; chwareu pel-orddgwneyd ; creu ; peri ; achosi : re, gwneuthuriad,cyfansoddiad ; dull, ifurf,talwrn pel-ordd:pwyo, taro, baedduvt, euro a gordd,gwedd. To make a bed, taenu gwely. Mallard, mal'ûrd re, eeiliog hwyadgwylltmwrthwyleddTo make amends, gwneuthur iawn, Malleability, maLyâ.bil'ì.tî re,talu am y niwed. To make a noise,cadw ystr. To make away with. Malleable, mal'yâ.bl a, mwrthwyliadwyHadd, llofruddio. To make friends. Malleate, mal'i.ät vt, mwrthwyhoMallet, mal'et re, gordd bren, gorddMallow, raal'ö re, hocys, y feddalai.Garden mallows, hocys bendigaid.Marshmallows, hocys y morfa195;

::MAN path, fat, ére, met, mâ-rine, pin, orb, on, curve, cut, tvv=too, tk=took;Malmsey, mâm'zî n, matli o feluswinMalpractice, mal.prak'tis n, drygwaithMandril, man'dril n, math o epaManducate, man'du.kat vt. cnoi, bwytaMalt, môlt n, brag, heiddfrag: v, Manducation, man.du.ka'shun n, cnoadbragu, brago, gwneyd brag. Malthouse,Mane, man n, mwng ; myngen [meirw,bragdy. Malt-kiln, odyn frag. Manes, ma'niz np, gwyllion.Malt-worm, diotwr. A ygrain of malt, Manful, man'fl a, gwrol, dewr, eofnbregyn[ddrwg Manfulness, man'fl.nes n, gwroldeb,Maltreat, mal'trit vt, cam-drin, trin yn dewredd[llwydwynMaltreatment, mal.trît'ment n, cam,drygdriniaeth, triniaeth ddrwgMaltster, mòTstûr n, bragwr [dichelldroMalversation, mal.vur.sa'shun n, ystrywMamma, ma.mâ' n, mamMammal, mam'al n, anifail sydd ynrhoi sugn, anifail tethog [tethogionMammalia, ma.mä'liâ H/?,mammaethion,Mammet, mam'et n, delwan, llamddelwMammillary, mam'il.ur.î a, bronol,bronaidd, tethol[n, dryllynMammoc, mam'uk vt, darnio, dryllio:Mammon, mam'un n, duw y bydolddyneilun-dduw cyfoeth ; cyfoeth, goludMammonist, mam'un.ist n, bydolddyn,erinwas, cybydd, cerlynMammoth, mam'uth n, cawrfil y eynfyd,cawrfil eloddiannol, mammwthn, llongysgrif, rhestr llwyth llongManifestation, man.î.fes.tä shun n, amlygiad,Man. man (/> men) n, dyn, gwr, gwryweglurhâd[rwyddvt, diwallu â gwr. Man-eater, dynfwytawx.A little man, dynyn. Litmen,Manifestness, man'i.fest.nesManifesto, man.î.fes'töamlygcyhoeddiad,n,n,dynos. Man-of-war, Hong ryfel, cylchlythyr[ami, amrywiolcadlong. Man of war, milwr, rhyi'elwr Manifold, man'î.fold a, amryw, lluosog,Manacle, man'a.kl n, llawhual, gefyn Manikin, man'i.kin n, dynyn, cbryni'r dwylaw, breichrwym: vt, rhwvmodwylaw, llawhualu, gefynu'r dwylawManage, man'äj v, rheoli, trefnu, trin;llywodraethu, llywiadu: n, trefniad,triniaeth ; marchwriaethManageable, man'ä.jâ.bl a, rheoladwy,hydrin, hywedd, hydyn, hywarManagement, man'äj.ment n, trefniad,llywiadaeth, triniaeth, rheolaethManager, man'ä.jûr n, trefnwr, rheolwrManation, mâ.na'shun n, deilliad, tarddiad[canManchet, man'tshet n, barâ coeseel, baraMancipate, man'sî.pät vt, caethiwotrosi meddiantManciple, man'sî.pl n, darparwr lluniaeth,arlwywr mewn athrofaMandamus, man.dii'mus », llysorchymmyn,archwys[ChinaMandarin, man.díi.rîn' n, pendefig ynMandate, man'dät n, gorchyminyn, archMandatory, man'dá.tur.î a, gorchymmynol,eirchiol[gwrn yr enMandible, man'dî.bl n, gén, genogl, as-Mandrake, man'drak n, numdragorManganese, mang'ga.mz n, adwynMange, mänj n, clafr, clefri, brech y cnManger, män'jûr n, preseb, cafn ebranMangle, mang'gl vt, cigyddio; anafu;difynio; llyfnhauMango, mang'gb' n, ifrwyth o'r IndiaMangouse, mang ' gwz, Mangouste,mang'gst n, llygoden PharaohMangy, män'jî a, clafrllyd, clafrogManhood, man'hwd n, oèdran gwr, dyndeb,dyndod, gwrolaeth, gwroldebMania, mä'nî.â n, gwallgofrwydd, cynddaredd[fydyn: a, gwallgofusManiac, ma'ni.ak n, gwallgofyn, yn-Manifest, man'î.fest «, egìur, goíeu,amlwg : vt, amlygu, diargelu, dangosManilio, mâ.nil'yö n, breichledManiple, man'i.pl n, dyrnaid; byddinfechan; breichled offeiriad PabaiddMankind, man.k'ind' n, dynolrywManks, mangks n, ManawaegManlike, man'li'k a, graidd, dynolManliness, man ' lî . nes n, gwgreidd-dra, dyndeb, dewreddManly, man'lî a, gwrol, dewr, dynol.gwrolwych[wlitl:Manna, man'â n, manna; awyrfel, mel-Manner, man'ûr n, modd, dull, gwedd.agwedd, But, moes; ffordd; arfer:defod. Good manners, moesau daMannerism, man'ur.izm n, priod-ddullMannerliness, man'ùr.lî.nes n, moesgarweh,moesohwydd.Mannerly, man'ûr.lî a, moesog, moesgaiManish, man'ish a, dynol, graiddManoeuvre, ma.mv'vur n, dyfais, dyfeisdro,cyfrwyswaith, calldro, ystryw:v, callddyfeisio, trefnu yn gyfr\r\-sManor, man'ûr n, arglwyddiaeth, maenor,maenol. Manor-house, maenordjManse, mans », persondv, fferm196

:ôre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. MARMansion, man'shun n, trigfa, trigle,cartref, maenordy, preswylfodManslaughter, man'slô.tûr n, dynladdiad,llofruddiaeth diragfyfyrManslayer, man'slä.ûr n, dynleiddiad,llofrudd[tiriondebMansuetude, man'swî.tüd n, tynerwch,Manteger, man'tî.gûr a, math o epamawr[n, mantellan Marcescible, mâr.ses'î.bl a, diflanadwy,Mantelet, man'tl.et, Mantlet, mant'let gwywadwyMantle, man'tl n, mantell, cochl, ffaling March, mârtsh ra,Mawrth ;ymdaith,hynt,v. mantellu ; lledu esgyllrhyfelgyrch ; cyffin, terfyn: vi, cyrchuMantlepiece, man'tl. pis n, cladde Marchioness, mâr'shun.es n, ardalyddesMantology, man.tol'ü.jî n, dawn prophwydolMarchpane, mârtsh'pän n, math o faramelus, perdeisenMantua, man'tii n, g\Vn benyw, ysgin Marcid, mâr'sid a, cul, teneu, gwywedigMantuamaker, man tu.mii.kur n, gwhiadyddes;Mare, me'r n, caseg, gwilog yr hunllefysginyddes;Margarite, mâr'gâ.ri't n, maen myrieridManual, man'ii.al a, perthynol i'r Haw: Margin, mâr'jin n, ymyl, cwr, gororn, llawlyfr, llyfryn, llyfran. Manual Marginal, mâr'jî.nal a, ymylawl, ar yrymyl. Marginal note, ymylnodlabour, gwaith HawManualist, man'ü.al.ist n, llawgehyddwrManubial, mâ.nü'bî.al a, a ysglyfiwydmewn rhyfel[arweiniadManuduction, man.ii.duk'shun n, llaw-Manufactory, man.ii.fak'tur.i n, gwaith,gweithfa, gweithdygoldwyr. Corn marigold, grabanManufacture, man.ii.fak'tshur n, llawwaith,gwaith ;Marinate, mar'îmät vt, cyifeithio pysggwneuthuriad : v,llawweithio,gweithio, gwneuthurMarine, mâ.rîn' a, morol, arforol, Uyng-mewn olewManufacturer, man.u.fak'tur.ur n, llawweithiwr,gallofydd ; meistr llawfyddin,morlu[mordwywresol: n, morfilwr. Marines, morweithwyr[had, gollyngdod Mariner, mar'î.nûr n, morwr, llongwr,Manumission, man.ii.mish'un n, rhydd- Marish, mar'ish a, corslyd, siglenog,Manumit, man'ii.mit vt, rhyddhau, digaethiwo,rhyddfreinio, gollwng Marital, mâ.rî'tal a, perthynol i wr priodrhoslyd: n.—MarshManurable, mâ.nü'r'â.bl a, gwrteithiadwy,achlesadwyMaritime, mar'î.tim a, morol, arforol,[amaethiadManurage, mâ.nü'r'äj n, gwi'teitldad,Manure,mâ.nü'r'^,tail, gwrtaith,achlesvt, gwrteithio ; teilo, brasäuManuscript, man'ii.skript n, ysgrifen,llawysgrifen ysgriflyfr, ysgrifwaith;Mans, inangks n, ManàwaegMany, men'i (more, most) a, llawer,ami, lluosog, tra ami. As many,Many-leaved, amlddeiliog.cynnifer.Many-coloured, amryliw, amliwiog.Many a time, Many times, yn fynych, of elision, ysgythrnod (')llawer gwaith, amlwaith, yn ami. Market, mar'ket n, marchnad, maelor,How many times ? pa sawl gwaith ? maelfa: t'i,marchnata; maelera. Market-house,Map, map n, darlun, darlunlen, daiarlenmarchnatty. Market-place,v, darlunio [math o fasarn marchnadfa. Market-price, pris yMaple, mä'pl n, gwiniolen, peisgwyn; farchnad. Market-town, maeldrefMar, mâr vt, nivveidio, anafu, îlygru,gwrthuno, gwaethygu [luddewaiddMaranatha, mar.fi.nâ'thá «, melltithiadMaraud, mâ.rod' vi, ysbeilio, anrheithioMaraudei*, mâ.rô'dûr n, ysbeilfilwr, anrheithiwr,ysglyfeithwrMarble, mâr'bl n, mynor, marmor, maenclais : a, marmoraidd, mynoraidd : vt,mynori, mynorliwioMarcasite, mar'ka.s'it n, maen tanMarcescent, mâr.ses'ent a, gwywolMargrave, mar'grav n, ardalyddMargraviate, mar.gra'vi.at n, ardalyddiaeth,ardalaethMargravine, mâx - 'grâ.vîn n, ardalyddesMarigold, mar'î.göld n, rhyddos, gold,arfor. Maritime town, arfordref.Maritime country, arfordwy, arfordirMarjoram, mâr'ji>.ram n, eidran, penrydd.Wild marjoram, mintys ycreigiauMark, mark n, nod, amod, marc, arwydd ;amlygyn ; man ; ol, arlwybr ; more(sef 13s. 4c.) : vt, nodi, marcio ; edrych;ystyried; craffu ar; gwahannodi.Land-mark, fun, cyffin. Themark of his feet, ol ei draed. MarkMarketable, mar'ket.a.bl a, gwerthadwy,a ellir ei werthu, hywerth, marchnadolMarksman, marks'man n, annelydd197

;:MAS path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took ;Marl, mârl n, marl, cleibridd, brasbriddv, marlio, cleibriddoMarline, mâr'lin n, llinvn pygedig, pyglinyn.Marline-spike, twea morwrMash, mash n, cymmysg, eisin gymmysg: vt, cymmysgu ; swtrysu, dryllio.Mashing-stick, rhodol, ffon gerwynMask, mask n, mwgwd: v, mygydu,Marly, mâr'lî a, marlaidd, llavra marl cuddio, gwynebguddio [cymmysgedigMarmalade, mâr'mâ.läd rc,cyffaithaeron Mashn, maz'lin n, amyd, brithyd, ydMarmorean, mâr.mö'r'î.an a, mynoraidd Mason, mä'sn n, saer maen, saer ceryg.marmoraidd[bychan Free Masons, cymdeithas a elwir felly,Marmoset, mar'mo.zet n, math o epa Maenseiri EhyddionMarque, mark n, braint iMasonic, ma.son'ik a, perthynol i'rattreisioMarquee, mar.ki' n, maesbabellMaenseiri EhyddionMarquis, mar'kwis n, ardalydd, ardalawr Masonry, ma'smri », maensaerni'aeth,Marquisate, mar'kwiz.at n, ardalaeth saerni'aeth maen gwaith maenMarriage, mar'äj n, priodas ; neithior Masquerade,;mas.ku.rad' n, mygyd-Marriageable, mar'ii.jâ.bl a, priodadwy,mewn oed i briodi[ruddyn Mass, mas n, clamp, clap, mwl, talp,Marrow, mar'ö n, mer, madrndd, mad- crug, twr; corff y bobl; yr offeren:Marrowfat, mar'ö.fat n, math o bysvi, offerenu, oflerena. A round mass,Marry, mar'î v, priodi, ymbriodi, dyweddi'o;crynswdd, crwnswthgweddogi; gwreica. Married, Massacre, mas'a.kur n, galanasdra, cyf-priod, gweddoglafan : vt, cigyddio, lladd, cyflafanuMarsh, marsh n, morfa; corsdirMassiness, mas'î.nes, Massiveness, mas'-Marshal, mâr'shal, Mareschal, mar'eshaliv.nes n, trymder, dwysbraffder; gor-n, cadlyw, cadlywydd, penciwdod faint, mawrswm, pwysfawreddpengwastrawd ; byddinwr; trefnydd. Massive, mas'iv, Massy, mas'î a, trwm,Field-marshal, maeslywyddpwysig, pwysfawr; mawr; cadarntraíF,Marshal,mâr'shal t'í,iawndrefnu, rhestmcorffog, braisgMarshalship, mâr'shal.ship n, swydd Mast, mast ra, hwylbren ; ffrwyth ffawyddbyddinwr, cadlywyddiaeth [morfaog a derw. Fore-mast, rhaghwylbren.Marshy, mâr'shî a, corsog, siglenog.Marsupial, mâr.sü'pî.al a, bolgodog: n,anifail bolgodogMarsupialia, már.sü.pî.ä.'lî.â np, bolgodogionMart, mart n, maelfa, maelawr; marchnad,marchnadfa[o wenciMarten, mâr'ten n, bele, carlwm, mathMartial, mâr'shal a, milwraidd, rhyfelog,rhyfelgar[laddwrMartialist, mâr'shal.ist n, rhyfelwr, ym-Martin, mâr'tin, Martlet, martlet n,math o wennol. House martin, gwennoly tai. Sand martin, gwennol y môrMartingale, mâr'tin.gäl n, cenglrTrwynMartinmas, mâr'tin.mas n, gwyl Farthin,Tachwedd llfed [merthyruMartyr, mâr'tûr n, merthyr, tyst: vt,Martyrdom, mâr'tûr.dum n, merthyrdodMartyrology, mâr.tu.rol'ö.jî n, merthyraeth,banes y inert hyronMarvel, mar'vel n, rhyfeddod, syndod,Main- mast, prif hwylbren. Mizzenmast,hwylbren olMaster, mas'tûr », meistr, llywydd;athraw: vt, meistroh, gorfod, llywio,trechu; dysgu yn llwyr. Masterhand,pen-gampwr. Master of arts,athraw yn y cehyddydauMasterdom, mas'túr.dum n, meistrolaethMasterless, mas'tûr.les a, direolaeth,cildyn, difeistrMasterly, mas'tûr.lî a, trachywrain,penigamp, campus; meistrol, meistrolgar,meistrolaiddMasterpiece, mas'tûr.pîs n, campwri,campwaith, prifwaitíi, prif orchwylMastership, mas'tùr.ship n, meistrolaeth,penogaeth, uwchafiaeth; medr,cywreindeb[ddannoddMasterwort, mas'tûr.wûrt n, llysiau'rMastery, mas'tur.î n, goruchafiaeth,gorthrech; cywreindeb. To get themastery over, gorchfygu, meistrolaethuieresi : vi, rhyfeddu, synu, arutliro, eresu Mastic, mas'tik n, math o wyddlud, gludMarvellous, mar'vel.us a, rhyfeddol, Masticate, mas'ti.klit vt, dygnoi, cnoiaruthr, aruthrol, ores, syn [gwrou Mastication, mas.ti.ka'shun n, dygnoadMasculate, mas'kii.lat vt, gwreiddio, Masticatory, mas'tî.kä.tur.î », meddygiaethMasculine, mas'kii.lin a, gwryw, gwrywaidd;gwrol, dynol, dewri'w gnoi : a, dygnoawlMastiff, mas'tif n, gafaelgi,[cadgicystawcci,198

;ore ; läte, line, no. miite ; she, zh=z azure ; thin, Tiiis ;j=dzh. MAYMat, mat n, mat, bannas, rhestog, ystraillMatrimonial, mat.rî.mö'nî.al a, priodasol: vt, plethu fel mat, cydblethu Matrimony, mat'rî.mun.î n, priodasMatch, matsh n, pabwyryn; cymhar; Matron, mä'trun n, hynafwraig, gwreigdda;priodas; ymdrechfa: vt, meistrescymharu;cystadlu; cyfartalu; cydweddu; cydienoMatronly, mä'trun.lî n, gwreigaidd; cyfaddasu. Match - maker, Matross, mâ.tros' n, magnelfilwrlluniwr priodasauMatter, mat'ûr n, defnydd, sylwedd;Matchable, mat'shâ.bl a, cymharadwy, mater, peth, achos ;gôr, crawn, gwaedgrawn:vi, gori, crawni; dawr. Acyfaddasol, cymhwys ;gogystal, cydraddol,ieuadwy [gyftelyb, digynnyg matter of fact statement, adroddiadMatchless, matsh'les a, digymhar, di-Mate, mat n, cydymaith; islywydd, islyw:diaddurn.ni pherthynIt is no matter of mine,i mi. It matters not, nivt, cymhani, cydraddu, cydieuoMateless, miit'les a, digyfaill, amddifadddawr, ni waeth, nid gwaeth.is the matter with you?Whatpa bethMaterial, mâ.tí'r'î.al a, defnyddiol, sylweddol,sydd arnoch ?corfforol ;pwysfawr ; hanfodol : Mattery, mat'ur.î a, crawnllyd, gorllyd,n, defnydd, sylwedd, nwydd. Materials,defnyddiau, moddionMaterialism, ma.ti'r'i.al.izm n, defnyddioldraeth,sylweddoliaethMaturate, mat'shü.rät v, addfedu ;gori,crawnu[addfediadMaterialist, mâ.tî'r'î.al.ist n, defnyddiawdwr,defnydd iolwr, sylweddolwr Maturation, mat.shü.rä'shun n, goriad,Mature, mâ.tü'r' a, addfed; mewn oed;Materiality, mâ.tî'r.î.al'î.tî n, defhyddioldeb,corfforoldeb[iadu pwyllus, ystyriol; cyflawn, perifaith:perffeithioMaterialize, mâ.tí'r'î.al.iz vt, defnydd- vt, addfedu ;Maturity, mâ.tü'r'î.tî n, addfedrwydd,Materially, mâ.tî'r'î.al.î ad, o lawer, ogryn bwys, yn fawr ; o ddefnyddiau addfededd; llawndyfiad, Uawn oed,yn hanfodolperffeithiad, perffeithrwyddMateriate, mâ.tí'r'î.ät a, sylweddol Maudlin, môd'lin a, lledfeddw [ddiolchMateríation, mâ.tî'r.î.ä'shnn n, deíhyddiad,Maugre, mô'gûr ad, er gwaethaf, hebdefnyddiantMaul, môl vt, maeddu, baeddu, pwyo,Maternal, mâ.tûr'nal euro : n, gordd bren, gordd [dotaa, mamol, mamaidd;tyner, caruaidd [mamogaeth Maund, mând n, basged gestog : vi, car-Maternity, mâ.tûr'nî.tî n, mamwys, Maunder, mân'dûr vi, grwgnach, grymialMath, math n, glaswellt, gweirladd.; cardota : n, cardotynLatter math, adladdMaundy, mân'dî n, cardawd, cyfarwys.Mathematical, math. î. mat 'i.kal a, Maundy Tbursday, dydd Iau Cablydmesuronol, gwyddonol ; arddangosyddol,Mausoleum, mô.sö.lî'um n, gwyddfa,diammheuol. Mathematical beddgor, beddadaildemonstration, eglurbrawf diymwad Maw, mô n, crombil, cropa, caul, cylla.Mathematician, math.î.mâ.tish'an n,gwyddonydd, meidronyddMathematics, math.i.mat'iks np, meidroniaeth,mesuroniaeth, gwyddoniaeth,celfyddyd rhif a mesurMathesis, mâ.thî'sis n, athrawiaeth,gwyddoniaeth, gwybodaethMatin, mat'in a, borenol, boreol, plygeiniol: n, plygain [ plygamMatins, mat'ins np, addoliad boreuol,Matrass, mat'ras n, math o ddysdyll-lestrMatrice, mä'tris, Matrix, mii'triks n,croth, bru ; mold, llythyrfoldMatricide, mat'rî.sid n, mamladdiad,mamlofruddiaeth ; mamlofrudd, mamladdiad[fyned yn aelod o brifysgolMatriculate, ma.trik'ii.lat v, derbyn neugorlyd[ceibioMattock, mat'uk n, caib, matog: v,Mattress, mat'res n, matras, gwely gwelltMaw-worm, llyngyren y cyllaMawkish, mo'kish a, dirlas, merf [neblydMawmish, mô'mish a, ynfyd; gwrthwy-Maxillary, mak'sil.ur.i a, perthynol iasgwrn yr ên uchaf, bochgemolMaxim, mak'sim n, arwireb, diarel),gosodedigaeth, gwirebMay, mä n, Mai ; blodeufis : v, def ( ptmight), gallaf, gelli, &c. ; dichon imi^ i ti, &c. May-bloom, blodau'rdrain gwynion, ysbyddad. May-day,dydd calanmai. May-pole, bedwenFai. May be, fe allai. Be what may,bydded a fyddoMayor, mô'r n, maer, penswyddogMayoralty, mê'r'al.tî n, maeronaethMayoress, mê'r'es n, maeres, maerones199

'J.,'1|JMED path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=took;Me, mî pn, myfi, mi, fi, i. Me also,minnau. From me, oddi wrthyfMead, mid re, medd, meddyglynMead, mid, Meadow, medò' re, dôl,gweirglawdd, gwaen; rhos. Meadow-sweet,llysiau'r forwyn, erwaintMeagre, mí'gûr a, cul, teneu, truan,gwanclyd[cnlniMeagreness, mî'gûr.nes re, truander,Mea'k, mik re, bach hirdroedMeal, mil re, blawd; pryd o fwyd: vt,Mechanician, mek.a.nish'an, Mechanist, Iblodio, biota. Meal-begger, blotai.Meal-house, blotty. Meal-man, blodiwr,mek'a.nist re, peiriannydd, gallofydd,»blawdwerthwr, bloteiwr. To gallofyddiaethwrbeg meal, biota. To sprinkle with Mechanics, mi.kan'iks np, gallofiaeth,meal, blodiogallofyddiaeth, llawgelfyddiaeth ;gall-Mealy, mî'lî a, blodiog, blodwy. Mealy-ofyddion, y llawgelfyddydaumouthed, safnfeddal, gwenieithusMean, min re, cyfrwng; modd ; canolfFordd:a, canolig; gwael, gorwael,arwael, isel, salw, -ach: vt (meant),meddwl, tybio, bwriadu, amcanu, arwyddocäu',Medallic, mi.dal'ik a, batheiniolarwyddo. The mean time, Medallion, mî.dal'yun re, bathodyn mawrjy cyfamser. Mean people, poblaeh Medallist, med'al.ist re, batheinyddMeander, mî.an'dûr re, dolystumiad, amlwybr,Meddle, med'l vi, ymyru, ymhelMeddler, med'lûr re, yrnyrydd, ymyrwr 1amdroad; dyryswch: vi, am-lw'vbro, dolystumio, dolenuMeddlesome, med'l.sum a, ymyrusMeaning, mi'ning re, ystyr, meddwl, Mediate, mî'dî.ät a, cyfryngol; canol-|arwvddocad, amcan, bwriad, deall. aidd: vi, cyfryngu, eiriol, eirioliWords of double meaning, mwyseiriau Mediation, mi.di.ä'shun re, eyfryngdod 1Meanness, mi'nes re, salwedd, gwaelder. Mediator, mî'dî.ä.tûr re, cyfryngwr, eir-1dielwedd; crintachrwydd, anhaelder,cybydd-dod, cybyddiaethiolwr. canolwrMediatorial, mî.dî.â.tö'r'î.al a, cyfryngol JMeans, minz np, moddion, offerynau, Mediatorship, mî'di.ä.tûr.ship re, cyf-Icyl'ryngau; meddiant, cyfoeth. By ryngyddiaeth, eirioliaethfair means or foul, trwy dég neu trwycyfryngesMi-diatrix, mi'di.ii.triks n,whil ad, yn y cyfamser [cantMease, miz n, mwys o benweig, set' pumMeasles, mi'zlz np, y frech gochMeasurable, inezh'ur.a.bl a, rnesuradwyMeasure, mezh'ur vt, mesur, mesurohagr. By all means, trwy bob modd.By" any means, mewn un modd. Byno means, er dim. By what means ?Meant, me:,: ptkpp.—Mean [pa fodd?Meantime, min'ti'm, Meanwhile, mîn'-'Hazard, maz'urd re, asgwrn yr ên, cern,.'Measureless, mezh'ur.les a, difesur, anbochgern,gên : vt, cernodioMazarine, maz.ur.fe' re, lliw glas tywyllMaze, m'az re. dyrysfa, bachdrofa; syndod,astrusi, petrusi, petrusderfesurol. anfeidrolMeasurement, mezh'ur.ment re, mesuryddiaeth,meidraeth, mesuredigaethMeat, mit re, ymborth, bwyd: cigfwyd. iMazy, ma'zi a, dyrus, tröedigMeat-offering, bwydoffrwm. Meatsafe,bwydgell. Fat meat, cig bras. ILean meat, cyhyrgig. Meat and drink,bwyd a diod, bwyd a llvnMechanic, mi.kan'ik re, "llawgelfyddwr, i|crefftwr, gallofydd, llawweitliiwr,celfyddydwr. Mechanics' institution,gwyddonfa crefrtwyrMechanic, mi.kan'ik, Mechanical, rot-kan'i.kal a. gallofyddol, llaw-weithiol. JMechanical arts, llaw-gelfyddydau.[|Mechanical power, mudalluoeddMechanism, mek'a.nizm re, llawgelfyddwaith,peirianwaithMeconium, mi.ko'ni.um sudd re,y pabi |jMedal, med'al re, bathodynMedicable, med'i.ka.bl a, meddygadwy,»iachadwy, gwdladwyMedical, medi.kal, Medicinal, mi.dîs'î-jlnal a, meddygol, meddyginiaethaLlmeddygin, iachaolMedicament, med'i.ka.ment re, medd-'yginiaeth, meddygiaeth, eliMedicate, med'i.kiit vt. meddygure, Medicine, med'î.sin meddygiaethmeddyginiaeth, cyffer, moddion meddygol[hamieire, mesur; meidr, mydr; llestraid;Mediety, mî.dî'î.tî re, canoligrwyddfl'ordd, trefn; cyfran, dogn. Cubicmeasure, mesur cyfangortf. tryfesur. Mediocre, mi'di.o.kur a, canoligSquare measure, mesur ysgwûr. Todevise or adopt measures, Uunio ftyrddMediocrity, nn.di.ok'ri.ti n, canoleddcanoligrwydd. cymmedrolder200

:öre; läte, l'íne, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. MENMeditate, med'î.tät v, myfyrio, meddylio, I Melodious, mî.lö'dî.us o, peroriaethol,vstyried, darbwyllo ; bwriadu ; dyfeisio perseiniol, hyfrydlaisMeditation, med.î.tä'shun n, myfyrdod, Melody, mel'ö.dî n, peroriaeth, melusmyfyriaeth,ystyriaeth, darbwyll, efryd gerdd, eilw, maws, erddyganMelon, mel'un n, melwn. pompiwnMeditative, med'i.ta.tiv a, myfyrgar,meddylgar, myfyriol, ystyriolMediterranean, med.î.te.rä'nî.an «,canoldir,Melt, melt v, toddi, dadleithio, dadmer,ymdoddiMember, mem'bûr n, aelod, aelawd.canoldirol. Mediterranean Sea,Môr y CanoldirMember of parliament, seneddwr,Medium, mi'di.um w, cyfrwng; y canol aelod y senedd[croenynMedlar, med'lûr n, ceri'en, afal tindoll, Membrane, mem'brän n, pilen, pilionen,merys. Medlar tree, meryswydden Membraneous, mem.brä'ní.us a, pilenaidd,Medley, med'lî n, cymmysgedd, cymmysg,croenaidd[cofarwyddcybolfa. Chance medley, dynladdiadMemento, mî.men'tö n, arwydd coffaol,damweiniolMemoir, mem'wôr n, cofiant, dargofiant,Medullar, mî.dul'ûr, Medullary, mî.dul'- brud[corns; hynod, hygofur.î a, meraidd, merolMemorable, mem ö.râ.bl a, cofiadwy,Meed, mid n, gwobrwy, gwobr, tâl, rhodd Memorandum, mem.ö.ran'dum (p memoranda,Meek, mik a. addfwyn. Ilariaiddmem.ö.ran'dâ) n, cofnod,Meeken, mi'kn vt, llareiddiocofnodiad. Memorandum-book, coflyfrMeekness, mik'nes n, addfwynder, llar- Memorial, mî.mö r'î.al n, cofeb, cofiaeth,Meer. mi'r n, llyn[ieidd-dra, tiriondebMeet, mit (pt & pp met) v, eyfarfud,cyffwrdd, taro with ; mesuro : a, addas,gweddus, eymhwys, priodol.Meeting, mi'ting n, cytarfod, cyffwrdd.Meeting-house, ty cwrdd, addoldya.—MelancholicMelange, me.longzh' n, cymmysgeddMeliorate, mi'ii.ö.rät rí.trwsio; gwelläu.diwygio[gwelliant, diwygindMelioration, mî.lì.ö.rä'shun n, gweìlìiâd,Melliferous, me.lif'ur.us a, meìddwynMollification, mel.î.fî.hä'shun n, gwneuthuriadmel, melwneuthuriaddargoffa, coffa, coffadwriaeth, cofarwydd.cofwyl, deisebMemorialist, mí.mô'r'í.al.ist n, dargofiwr,cofenwr; deisebydd, gofyniedyddMemorialize, mi.mo'r'i.al.'iz vt, erchi,Memorize, mem'O.riz vt, dargoffa [deisyfMemory, mem'ö.ri n, cof ; coffadwriaethMeetness, mît'nes n, addasrwydd, cymhwysder,gweddusdraMemphian, mem'fi.an a, AiphtaiddMegalonyx, meg.a.lo'niks, Megalosaurus,meg.al.ö.sG'rus, Megatherium, Men, men np, dynion, gwr.—ManMemphitis, mem'fi.tis n, drewchwameg.â.thî'r'î.um n, anghenfilod y cynoesoedd;Menace, men'äs n, bwgwl, bwgwth,amrosgfilmynas : vt, bwgwth, bygylu, mynasuMegalopolis, meg.â.lop'ö.lis n, prifddinas Menage, men.azn n, milgasghad: v',Megrim, mi'grim n, y bendroMeiosis. mi'.ö'sis n. lleihfid, eiddilebtori ceffyl mewnMenagerie, men.azb'uri n, milfa. milodfaMelancholic, mel.an.kol'ik, Melancholy, Mend, mend v, gwellau, cyweirio, trwsioMendable, men'dâ.bl a, diwygiadwy,mel'an.kol.i a. prudd, athrist, tryin-11yd ;pruddglwyfusgwelladwy[wch, celwyddMelancholy, mel'an.kol.i n, pruddglwyf.Mendacity, men.das'î.tî n, celwyddgarcyllaethdulyn, dueg, duegwst ;Mendicant, men'di.kant a, cardotol, cardotlyd: n, cardotai, cardotynMendicate, men'di.kat vt, cardotaMendicity, men.diö'i.tî n, cardoteiaethMenial, mi'ni.al a, teuluaidd, cartrefol:n, gwas, iswas, isweinyddMenology, men.ol'ö.jî n, misrestriadMenses, inen'siz np, misglwyf, mislifiantMenstrual, men'str.aì a, misglwyfol"Menstruous, men'str.us a, misgiwyfusMellifluence, me.lif'lii.ens n, melred,melffrydiad, melrediadMenstruum, men'str.um n, dadleithydd,toddydd[adwyMellifluent, me.lif'lü.ent, Mellifluous,Mensurable, men'shü.râ.bl a, mesur-me.lif'lii.us a, meldardd, melredol;parablber, melenau. melusberMensurate, men'shü.rät wí,mesur,mesuroMensuration, men.sü,rä'shun n, mesuriaeth,Mellow, mel'ö a, addfed; meddal; gofeddw: v, addfedu ; meddalhauMellowness, mel'ü.ne* u, addfedrwydd mesuregMental, men'taf a, meddrliol, synwyrol201

MET path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Mention, mp.n'shiin men'shun n. re, frvhwvll. crybwyll, rnr- corbwyll,Merry, Mprrv. mpr'î mer'î n. a, hylon, hvlnn hnpnns hoenus, llnwpr llawen.gair ; vt, crybwyllo, coffäu, son.Above-mentioned, rhagddywededigMerry-andrew, chwydawydd, croesan,ffwl y ffair, digrifyn, ysgentyn. Merrymaking,Mentorial, men.tö'r'î.al a, eynghoriadolnoswaith lawen. Merry-Mephitic, mi.fit'ik, Mephitical, mî.fit'îkalthought, asgwrn y gwenydda, drewcbwaol, drewedig [sawr Mersion, mûr'shun re, trochiad, suddiantMephitis, mef'î.tis re, drewchwa, arew- Mesenteric, mez.en.ter'ik a, perthynolMeracious, mî.rä'shus a, pur, gloew, cefndedyni'rdigymmysg[masnachol Mesentery, mez'en.ter.i re, cefendedynMercantile, mar'kan.til a, marchnadol, llengig, llieingig, percini, perfeddlenMercenariness, mûr'sî.nur.î.nes n, cyflogeiddrwyddMesh, mesh re, magi, masg, masgl, twl;lmnanedd;gwobrgarwch Meshy, mesh'î a, masgl og, tyllog [rhwycMercenary, mûr'sî.nur.î a, gwobrchwantus,Meslin, mez'lin re, brithvd, cymmysgydhnnangeisgar, hunanus, Mesne, min a, canol [bwyta, cydfwytiMess, mes re, arlwy, saig o fwyd: vicyflogaidd : re, cyflogddyn [yddMercer, mûr'sûr re, sidanwerthwr, sidan- Message, mes'äj re, cenadwri, neges, gai;Mercery, mûr'sur.î n, nwyddau sidan Messenger, mes'en.jûr re, cenad, negesMerchandize, mur'tshan.di'z n, da neu ydd, negeswasnwyddau masnach ; maeleriaeth, masnachaeth,Messiah, me.s'i'â re, Crist, Eneiniosmarsiandaeth : vi, masnachu Messieurs, mesh'urz np, meistri,Merchant, mûr'tshant re, masnachydd, meistri[sai;trafnidydd, maelwr, marsiandwr Messmate, mes'miit re, cydfwytäwr, cysMerchantable, mûr'tshan.tá.bl a, marchnadol,hywerth[nachlong Met, met pt & pp.—MeetMessuage, mes'wäj re, tyddyn, ty a gard-Merchantman, mûr'tshant.man re, mas- Meta- px, tros, traws, ar-Merciful, mûr'sî.fl a, trugarog, trugar, Metabasis, mî.tab'â.sis re, trosfynediadtosturiol[ogrwydd Metachronism, mi.tak'ro.nizm re, camMetage, mi'täj re, mesuriad [amseriaMercifulness, mûr'sî.fl.nes re, trugar-Merciless, mûr'sî.les a, didrugaredd, annhrugarog,Metal, met'al re, metel, delid, adwyndideimlad, annhosturiol Metalepsis, met.á.lep'sis re, trawsgyreMercurial, mur.kii'r'i.al a, a wnaed o meriad[menarian byw; hoew, bywiog, hoenusMercury, mûrTiü.rî re, y duw Mercher; yblaned Mercher; arian bywMercy, mûr'sî re, trugaredd, tosturi;maddeuant. Mercy-seat, trugareddfaMere, mî'r a, unig, syml, gwir, pur;moel, noeth ; hollol : re, llyn, lhvchMerely, mî'r'lî ad, yn unig, yn hollolMeretricious, mer.î.trish'us a, anllad,puteinllyd, budr, budrogaiddMerganser, mûr.gan'sûr re, hwyadwyddMerge, miuj v, soddi, suddo, trochiMetaleptic, met.a.lep'tik a, trawsgyirMetallic, mi.tal'ik a, metelaidd, acwynol, delidaiddMetalline, met'al.in a, metelog, delidoMetallist, met'al.ist, Metallurgist, metal.ûr.jist re,delidwr, fferylltMetallurgy, met'al.fìr.jî re. meteliaethMetamorphose, met.â.môr'fös vt, dulnewidio, gweddnewidMetamorphosis, met.â.môr'fö.sis (p meamorphoses, met â.môr'fö.sîz)gweddnewidiad, dullnewidiadMeridian, mî.rid'yan re, canolddydd, Metaphor, met'â.fûr re, trawssymmmnawn; llinell canolddydd [nawnol iad, trawsymddwyn ; cytfelybiaethMeridional, mî.rid'yun.al deheuol, Metaphorical, met.a.for'i.kal a, trawre,Merino, mî.rî'nö re, math o ddafad Yspaenaiddsymmudol ; cyifelybiaethol; math o wlanenMetaphrase, met';ì."fräz re,haeddu, rhyglyddu,llythyrenolcyneithuMerit, mer'it vt, caeth, cyfieithiadMetaphrast, met'â.frast re, cyfieithyiteilyngu, dirperu : re, haeddiànt, teilyngdod,rhyglyddiant, arobryn, arobrid llythyrenol [soddol, uchanianMetaphysical, met.a.fiz'i.kal o, ardda:Meritorious, mer.î.tô'r'î.us a, teilwng.haeddiannus, haeddiannol, clodwiwMerlin, mûr'lin re, math o gudyllMermaid, mûr'mäd re, morforwynMetaphysics, met.a.fiz'iks np, athronaarddansoddau, uchaniaeth, dansodiaeth, arddansoddiaethMerriment, mer'i.ment n, llawenydd, digrifwch,Metastasis, mî.tas'tâ.sis n, symmudia^hoenusrwyddtrosglwyddiad202

!hoenus. High-mettled, ffi-oenuchelcolwynyddiaethmesur yd Ffrengig, 39.87079 o fod-Midwinter, mid'ì\in.tûr n, canol gauaf,Compound metres, adlawiaid byrddydd gauaf, alban arthanMetrical, met'ri.kal a, mydrol, mesurol, Mien, mm w, golwg, pryd, gwedd, agwedd,cyghaneddol, ar gânedrychiad, tremíMetropolis, mî.trop'ö.lis n, mamddinas, Might, mi't n, nerth, grym, cadernid,prifddinas [esgob: a, prifddinasol gallu, galluedd : pt.—MayMetropoUtan, mí.trö.pol'î.tan n, arch- Mightiness, mî'tî.nes n, galluogrwyddMettle, met'l n, hawnt, bywiogrwydd, Mighty, m'i'ti a, cadarn, galluog, cryf,yni, calon, awch, ysbryd, bywyd grymus, nerthol. Mighty in arms,Mettled, met'ld a, by\viog, calonog, ynig, dewrarfog[mudoMigrate, mî'grät vi, symmud trigias,View, mii n, hebogdy, mud, muding; Migration, mî.grä'shun n, symmudiad,v, mewian; cau i mewn; mudiad, trawsfudiadbwrw plu ; bwrw cyrn ; bwi-w henflew Milch, miltsh a, blith, blithog, llaethog.VIewl, miil vi, bloeddlan fel babanMilch-cows, gwartheg bhthin,tfezzo- px, hannerMild, mild a, tyner, tirion, mwynaidd,vlezzorelievo, met.zo.ri.li'vO n, math o hynaws, llariaidd, gwâr, tawelgertiad yn sefyll allan ond ychydig Mildew, mil'dii n, melgawod, melwlith,lezzotinto, met.zo.tin'to n, math o gerfiadmallder, brychni, llwy^dniar elydr neu ddur, hanner-baent Mildness, m'ild'nes n, tynerwch, tirion-iiasina, mi.az'ma (p miasmata, m'i.az'- deb, mwyneidd-dra, llarieidd-dra, bynawsedd,addfwyndermâ.tâ) n, nwy heintddwynIke. mi's up.—Mouse [29fed o Fedi Mile, m'il n, milltir, milldir, 1760 Hathlichaelmas, mik'l.mas n, gvryl Fihangel, Milestone, mil'stön careg n, filltirIiche, mitsh vi, llechu, llercianMiliary, mil'yur.i a, bychan, gronynollickle, mik'l a, llawer: n, ciyn lawer Militant, mil'i.tant a, milwrus, rhyfelus,ticrocosm, mii'kro.kozm », hyd bychan, milwriaethusbydan; dyn[fesur-ofleryn Military, mil'î.tur.î a, milwraidd, milwriaethol,hcrometer," mi'.krom'i.tur n, math orhyfelgar, llwvddog203i feddi.i-gwylan:ôre ; läte, l'íne, nö, müte ;she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. MILMetatarsus, met.â.târ'sus n, gwar y Microscope, m'i'kro.skop n, chwyddwydr,troed ; esgyrn bychain y traedmwyadurMetathesis, mî.tath'î.sis n, trawsosodiad Mid, mid a, canol, cydbellMete, mît vt, mesur, mesuro, meidro Midday, mid'ä n, hanner dydd, canolMetempsychosis, nii.temp.si.ko'sis n, dydd, canolddydd, nawnfcrawseneidiad[ionen Middle, mid'l n, canol, craidd: a, canol.Meteor, mí'tî.ûr n, awyrdan, goruch- Middle-aged, canoloediogMeteoric, mi.ti.or'ik a, goruchionllyd Middlemost, midl.möst, Midmost, mid'-Meteoric stones, ceryg y Uuched möst a, nesaf i'r canolceryg y cythraul ; awyrfeiniMiddling, mid'ling a,canohg ; cymmedrolMeteorologist, niî.tî.or.ol'ö.jist n, goruchionyddMidge, mij n, gwybedjm, ednogyn[iondraeth Midland, midland a, canoldiroi [nosMeteorology, mî.tî.or.ol'ö.jì n, goruch- Midnight, mid'nît n, canol nos, hannerMeter, mî v tûr n, mesurydd [medd Midriff, mid'rif n, llieingig, llengigMetheglin, mi.theg'lin ?i, meddyglyn, Midshipman, mid'ship.man n, is swyddogMethinks, mi.thingks' {pt methought)wyf yn tebvgwn, ar long, canol-longyddmidst . v, def, yr tybied, Midst, n, canol, hanner, craiddtebygaf, tybiaf"[dull Midstream, mid'strîm n, canolffrwd,Method, ineth'ud n, trefh, ffordd, modd, brwj*uen afonMidsummer, mid'sum.ûr n, canol haf,Methodical, mi.thod'i.kal a, trefhus,rheolaidd[iaeth alban hefin. Midsummer day, gwylMethodism, meth'ud.izm n, treftiydd- loan, 21fed o FehehnMethodist, meth'ud. ist n, Trefniedydd, Midway, mid'wä 11, hanner y fforddTrethydd[trefhu Midwife, mid'w'if (p midwives, mid'-Methodize, meth'ud. 'iz vt. iawndrefhu,Methought, mi.thot' pt.—MethinksMetonymy, met'ö.nim.î n, trawsenwad:Metre, mî'tûr n, mydr, mesur, meidr;wi'vz) n, bydwraig, colwynes, esgorwraig.Man-midwife, colwynyddMidwifery, mid'wif.ri n, bydwreigaeth,

;'';MIN path, fat. êre, met, mâ-rìne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, t\vk=took;Militate, mil'î.tät vi, ymegn'io, milwrioMilitia, mí.li.sh'â n, milwyr cartrefol,cartrefluMilk, milk n, llaeth, blith : vt, godroarmeilio. Milk-maid, Ilaethwraig,maerones. Milk-pail, ystwc godro,celwrn, cunnog. Milk-pan, padelllaeth. Milk-porridge, caw] llaeth.Milk-sop, mursenddvn. Milk-tray,ceulawr; mail. Milk and water,glasdwr. Destitute of milk, dilaethFirst-milk, cynllaeth, blaenllaeth,Second -milk, armael. Sweet-milk,llefrithMilken, mil'kn a, o laeth, llaethaiddMilkiness, mil'ki.nes n. llaetheiddrwyddMilky, mil'ki a, llaethawl, llaethlyd.Milky-way, y llwybr llaethog. galaeth.heol y gwynt, Caer Gwydion, eirianrodMill, mil n, melin; breuan: vt, malu,melino; yinyl-rigoli. Mill-dam. pwnt.argae melin. Mill-race, ffrwd y felin.Mill-stone, maen melinMillenarian, mil.en.ê'r'î.an n, milflynyddwrMillennial, mi.len'yal a, milflwyddMilt, milt n, grawn pysgod, lleithonlleithban, cleddyf BleddvnMineralist, min'ur.al.ist n, mwnyddMineralogist, min.u.ral'ö.jist n, mwolMillepede, mil'í.píd n, milcerdd, miltroed,milred, gwrach y lludwyddiaethydd, mwnofydd[iaetMiller, mil'úr n, melinydd, malwr. Mineralogy, min.u.ral'ö.jî n, mwnofyddlMiller's-thumb,penbwl. penbwlaMillesimal, mi.les'i.mal a. milfedolMingle, ming'gl v, cymmysgu ; britho IMiniature, min'yâ.tshü'r n, manddarlniBMillet, mil'et n, milet[yddes Miniature painting, manddarluniad 1Milliner, mil'î.nûr n. ysgines, penwisg- Minikin, min'i.kin n, bychanigyn:

! arathrol,''.jneufai;I);ore; läte, l'íne, nö, mute; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. MISMinoration, min.ö.rä'shun n, lleihâd,tohad, bychaniadMinority, mî.nor'î.tî n, maboed, mebydMinute, min'it n, mynyd, meityn ; cofnod:vt, cofnodi, byrnodi. "Minutegun,dryll a danir bob mynydMinuteness, mî.nüt'nes n, manylrwyddMinutias, mî.nü'shî.î np, manion, manbyneiau, manylionMinx, mingks n. coegen, mursenMiracle, mir'a.kl n, gwyrth, rhyfeddodIMiraculous, mi.rak'ii.lus a, gwyrthiol,rhyfeddol, goruchanianolMirac-ulousness, mi.rak'u.lus.nes n,gwyrthioldeb, rhyfeddolrwydd•Mirador, mir.â.dö'r' n, oriel, rhodfaniweidiol, diraid, asbr'iol, barusMirage, im.razh' n, hudnwy, twyll-olwg Mischievousness, mis'tshi.vus.nesMire, m'i'r n, llaid, llaca, torn, baw;Mirksome, murk'sum, Mirky, mur'ki a,tywyll, gwyll, anoleu, gwrmMirror, mir'ûr n, drychMirth, murth n, Uawenydd, digrifwchMiscitation, mis.î.tä'shun n, geuddyfyniad,camddyfyniadMiscite, m\.sh'"vt, camddyfynuMisclaim, mis.klam' n, camhawl, camarddelw:Mirthful, mûrth'fl a, llawen, hylon.gorfoleddus, lionv, camofyn, camarddelwiMiry, m'f'r'i a, lleidiog, tomlyd, bawlyd Misconceive, mis.kon.siv' v, camddeall,Vlis- px, yn arwyddo ammhriodoldeb, camdybied[dybcam- [camgymmeriad Misconception, mis.kon.sep'shun n. cam-Misconduct, mis.kon'dukt n, camymddygiadMisacceptation, mis.ak.sep.tH'shun n,disadvcnture, mis.ad.ven'tshur n, drygddamwain,[ddwynanffawd. aflwydddisadvice, mis.ad.v'is' n, gaugynghor•lisadvise, mis.ad.v'iz' vt, camgyngborilisaim, mis.äin' v, camgyfeirioIwuithrope, mis'an.thröp n, dyn-gasäwr[garIisanthropic, mis.an.throp'ik a, annynlisanthropy,mis.an'throp.î n, dyngasedd,annyngarwchlisapplication, mis . ap . lî . kä ' shun n,camgymhwysiad, camddefnyddiadMisapply, mis.a.pli" r^cambriodoli, camarfer,camddefnyddio, camgyinhwysoMisapprehend, mis.ap.rî.hend' vt, cam-[camsyniadniter lleiaf, lleiafrif, lleirifddeallisrif,Minotaur, min'ö.tôr n, anghenfil dychymmygolMisapprehension, mis.ap.rî.hen'shun n,rhwng dyn a tharwMinster, min'stûr n, mynachlog;Misarrange, mis.a.ränj' vt, camdrefnucambriodoliMisascribe, mis.as.krib' vt, eglwysgadeiriol [teleiddr, ffilor Misbecome, mis.bi.kum' vt, drwgwedduMisbehave, mis.bi.hiiv' v, caraymddvvynMinstrel, min'strel n, clerwr, cerddor,Minstrelsy, min'strel.sî n, clerwriaeth Misbehaviour, mis.bî.h'á'vî.ûr n, camymddygiad,Mint, mint n, bathdy ; mintys : v, bathu.drygfoes, anweddusrwyddFish mint, mintys y dwfr. Spear mint, Misbelief, mis.bî.îif' n, camgoel, geugredmintys Mair. Wild mint, mintys Misbelieve, mis.bi.Kv' vi, camgredu;llwydion[fathu anghoelioMintage, min'täj n, bathiad; treth am Miscal, mis.koT vt, camenwi, difenwiMintraan, mint'man n, bathwr, bathydd Miscalculate, mis.kal'kiUat v, camgyfrif,camrifo, camfwrwMinuet, min'ü.et n, math o daplasMinus, m'i'nus a, llai: n, erthyneb (— Miscarriage, mis.kar'aj n, erthyliad,Minute, mî.nüt' a, bach, bychan, man; twymynwely; aflwyddiant [anffynumanwiMiscarry, mis.kar'i vi, erthylu; methu,Miscellaneous, mis.e.lä'nî.us n, amrywiog,amlryw, amrywiol, amryfathMiscellany, mis'el.â.nî n, amrygasgliad,amrywdeb, brithnodachMischance, mis.tshans' n, dryglam,aflwydd, drygddamwainMischief, mis'tshif n, drwg, drygioni,asbri, camwedd, ysgelerder, auras;niwed, dryglam, aflwydd: vt, drygu,niweidio. Mischief-maker, terfysgwr,pwt y gynhen, cwd y gynhenMischievous, mis'tshi.vus a, drygionus,n, direidi,drygedd, anfadrwydd.Misrilile, mìs'î.bl a, cymmysgadwyMisconduct, mis.kon.dukt' vt^ camym-Misconjecture, mis.kon.jek'tshur «,camamcaniaeth:v, camddychymmyguMisconstruction, mis.kon.struk'shun n,camddeongliad, camgymmeriadMisconstrue, mis.kon'strw vt, camddeongli,camesbonio[rifoMiscount, mis.kuwnt' v, camgyfrif, cam-Mi screance, mis'kri.ans n, geugredMiscreant, mis'kri.ant n, anfadyn, adyn,ysgelerddyn ;anghredadyn205

jtMIS path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;Miscreate, mis'kri.at a, camffurfiedigMisdate, mis.dät' vt, camddyddioMisdeed, mis. did' n, drygweithred,drygwaith, trosedd[syniedMisdeem, mis.dîm' vt, camfarnu; cam-Misdemean, mis.d î.mín' vt, camymdd wynMisdemeanour, mis.di.mî'uûr n, camymddygiad, troseddMisdevotion, mis.di.vo'shun n, gauaddoliad[wyddoMisdirect, mis.di.rekt' vt, camgyfar-Misdo, mis.d' {pt misdid, mis'.did', Mispersuasion, mis.pur.swa'zhun a, cam i_pp misdone, mis.dun') v,camwneuthur. dyb, geugred [gyflëu, camddodlMisdoings, camweddau, troseddau Mi>pl,ice, mis.pläs' vt, camosod, cam IMisdoubt, mis.dût' vt, drwgdybio ; ofni Misprint, mis.print' vt, camargraffu : nMisemploy, mis.em.plôî' vt, camddefnyddio,camarferu •camargraffiad, gwall [ysgornilcamosod ar waitb Misprise, mislpriz' vt, camgymmeryd (Miser, m'i'zfir n, cybydd, cerlyn, crinwas, Misprision, mis.prizh'un n, esgeulusdn ýcrintachwr, bydolddyn, màb y crinwas dirmyg, diystyrwch ; bradgeliadMiserable, miz'ur.a.bl a, gresynol; crintach;annedwydd, tman. A miser-gynanu[gymmesuilMispronounce, mis.prö.nûns' vt, cam*able person, truenynMispn iportion, mis.prö.pö'r'shun vt, cam 1Misery, miz'ur.i n, gofid; trueni, adfyd, Misquote, mis.kwot' vt, camddyfynudrygfyd, gresyni; annedwyddwch; Misrecite, rnis.rî.s'ít' vt, camadroddcybydd-dod, crintachrwyddMisreckon, mis.rek'n vt, camgyfrifMisfashion, mis.fash'un, vt, camffurfio, Misrelate, mis.rî.lät' vt, camadroddaflunio[ffurfioMisform, mis.fôrm' vt, dryglunio, cam-Misfortune, mis.for'tshun n, anflawd,anhap, drygddamwain, aflwyddMisgive, mis.giv' {pt misgave, mis.gav',pp misgiven, mis.giv'n) vt, gwangredu;ofni drwg. Misgiving, ammbeuaetb,drygdybMisgovern, mis.guv'urn vt, camlywodraethu,aflywodraethu, camreoliMisgovernment, mis.guv'urn.ment n,aflywodraeth[flbrddiadhydafl: n, arf tailmish'un n, Mission, anfoniad; cena»Misguidance, mis.g'i'dans n, camhy- cenadaeth, cenadwri, cenadwriaeth tMisguide, mis.gi'd' vt, camarwain, camdywysMissionary, mish'un .ur.î n, cenadw»[aflwydd cenad : a, cenadol, cenadwriaethol |Mishap, mis.hap' n, anhap, dryglam, Missive, mis'iv a, tafladwy ; anfonadirÄMishear, mis.hî'r' {pt & pp misheard, n, cenadwr; llythyr; rhoddmis.hûrd') vt, camglywed.Misspeak, mi.spik' {pt misspoke, mmMisinfer, mis.in.fûr' vt, camgasgluspok, pp misspoken, mi.spo'kn) JMisinform, mis.in.fôrm' vt, camhysbysu,camadrodd, camfynegu [ddeongli Misspel, mi.spel' vt, camsillebu, carlMisinterpret, mis.in.tfir'pret vt, cam- Misspend, mi.spend' vt, gwastraifuMisjoin, ìnis.jôín' vt, camgyssylltu Misstate, mi.stät' vt, camadroddMisjudge, mis.juj' vi, camfarnu, traws-Miskin, mis'kin n.—Mixen [farnuMislay, mis.lii/ vt, camosod, camgyfìëuMisle, miz'l vi, manwlawioMislead, mis.lîd' {pt & p>P misled, misled')i'

\&Misty, mis'tî a, cymylog, caddugol,Misunderstand, mis.un.dur.stand' (ptpp misunderstood, mis.un.duristd')i of;crates,! Pontus;•heb::ôre ; läte, line, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, this ;j=d: MOIMisteach, mis.titsh' {pt & pp mistaught,Moat, möt n, amglawdd, ffos, cylchffosmis.tôt') vt, camddysgu, cam-Mob, mob n, gwerinos, gwerin, tyrfa,addysgu, camathrawiaethu [alw gwerindorf, y bileinlln ; math o gapvt, cyd-derfysgu difr'ioIfistenn, mis.tûrm' vt, camenwi, cam-;Misthink, mis.thingk' (pt & pp misthought,Mobile, mö.bîî' a, symmudol; anwadal:mis.thôt') vt, camfeddwl, n, j werin, gwerinos, pobl gyffi-edincamdybio[amseru Mobility, mö.bil'î.tî n, bywiogrwydd,Mistime, mis.ti'm' vt, camamseru, an- symmudoldeb ; anwadalwch; y werinMistiness, mis'tî.nes n, tywyllni, niwledd Mock, mok n, moc, gwawd; gwatwargerddMistitle, mis.t'i'tl vt, camenwi, camalw: a, dynwaredol, gau, rhithiolMistletoe, miz'l.to n, uchelfal, uchelfar v, mocio, gwawdio, gwatwar; mingamu; dynwared, twyllo, cellwairMistress, mis'tres n, meistres; cariadfereh;gordderchwraig, cywelyes Mockery, mok'ur.i n, gwawd, gwatwar,Mistrust, mis.trust' n, drygdyb ,pryder dirmyg; chwerthiniad am ben; ffugvt, drygdybio, anghoelio [pryderus Modal, mö'dal a, damweiniolMistrustful," mis.trust'fl a, drygdybus, Mode, mod n, arfer, dull, ffordd, trefnMistrustless, mis.trust'les a, ymddiriedusModel, mod'el n, cynllun, cynddelw: a,[niwlog cynddelwig : vt, llunio, cynllunio,ar-vt, camddeall, camsyniedMisunderstanding, mis.un.der.stan'dingn, camddealliad ; amrafaelMisusage, mis.ü'säj n, camdriniaethMisuse, mis.üs' n, camarfer, sarhâdMisuse, mis.iiz' vt, camarfer, camdrinìMite, mi't n, hatling, mymryn, briwyngwyfyn, meisgyn, g^iddonyn.Fullmites, euddonog. To breed mites,euddoni, magu euddon neu lwygodMithridate, mith'rî.dät n, meddygin-•iaeth rhag gwenwyn ; cyflEaith Damo-meddyg Mithridates, breninmwstardd•Mitigate, mit'î.gät vt, esmwythäu, 11;aru, llonyddu, ysgafnhau, lleihauMitigation, mit.î.gä shun n, llinariadMitre, m'i'tûr n, meitr, coron esgob•Mitred, mî'tûrd a, meitrog ; coronogMittens, mit'enz np, dyrnfolau, menygfyseddMittent* mit'ent a, anfonol, yn anfonMittimus, mit'i.mus n, carcharwarantMity, m'i'ti a. gwyddonog, euddonogMix, miks v, mysgu, cymmysguMixen, mik'sn n, tomenMixture, miks'tshur, Mixtion, miks'-tshun n, cymmysg, cymmysgiad, cymmysgedd,mysgiaddizmaze, miz'maz re, dyrysfa, dyryswchJizzen, miz'n n, hwyl ol, hwyl y UywJizzle, miz'l vi, manwlawiolizzy, miz'i n, mignen, siglen, corslnemonics, ni.mon'iks np, cofyddiaethloan, mön n, ewyn, cwynfan : v, cwyno,galaru, ymofidio, cwynfan, griddfanulunio, cynddelwi, ffurfioModerate, mod'ur.ät a, cymmedrol,canolig ; rhesymol ; hynaws, rhywiog :vt, cymmedroli, gweddoli, arafuModeration, mod.u.rä'shun n, cymmedrolder,cymmedroldeb, gweddoldeb;arafwch[canolwrModerator, mod'ur.ä tûr w,cymmedrolwr,Modern, mod'ûrn a, newydd, diweddarModernize, mod'ur.n'iz vt, newyddddnllio,newyddu [diweddariaidModerns, mod'urnz np, dynion diweddar,Modest, mod'est a, gwylaidd, gweddaidd,diwair[debModesty, mod'es.tî n, gwylder; diweir-Modicum, mod'i.kum n, ychydigyn,tameidyn, tipyn, rhanModification, mod.i.fi.ka'shun n, agweddiad,dulliad[mhwysoModify, mod'î.f l vt, dullio, agweddu ; cy-Modillion, mö.dil'yun n, math o ysgwyddyn[wychModish, mö'dish a, moddgar, manol-Modishness, mö'dish.nes n, moddusrwydd,arfergarwch [cymhwysoModulate, mod'ü.lät vt, cyweirio Uais,Modulation, mod.ü.lä'shun n, cj r weiriady llais neu seiniau, trawsgyweiriadModulator, mod'ü.lä.tûr n, " cywehyddcerdd, cynghaneddwrModule, mod 'iil n, darlun, gwaglunModus, mö'dus n, tâl yn lie degwm;dogndal[dostanMogul, mö.gul' n, amherawdi\T Hin-Mohair, mö.hê'r' n, blew gafr TyrciaiddMoidore, môî'dô'r n, darn o aur Portugalaidd,gwerth £1 7s.Moiety, mô'î.tî n, hanner, hanneregMoil, môîl v, flwdanu, ystnno, trybaeddu207

'___(3;'MON path, fat, ere, met, mâ-rìne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Moist, moist re, llaith, iraidd_, suddlyd, Money, mun'î re, arian, arian batholj"eTíyb'rgwlyborÌÌyd [gwlychu mwnai. Money-changer, arian- newid 1Moisten, môi'sn v, lleithio, ireiddio, iwr, sylltydd. Pin-money, arian Hog 3ellgwraig. Pocket-money, arian travMoistness, môîst'nes re, lleithder, ìreiddder,gwlybaniaeth, gwlybyrwch Moneyed, mun'icl a, arian og; goludogjMoisture, môìs'tshûr re, irdra, yf, lleithdra,sudd, gwlybwr, gwlychMoneywort, mun'î.wûrt re, canclwyfMoneyless, mun'î.les a, diarian, tlawd IMolar, mö'lûr a, maluriol. Molar Teeth, Monger, mung'gûr re, gwerthwr, matdannedd malu[tnagl nachwr[lledrylMolasses, mo.las'iz re, gwaddod siwgr, Mongrel, mung'grel a, cymmysgryw: «•Mole, möl re, gwadd, twrch daiar ;man Monish. mon'ish vt, cynghori, rhybuddi;gem; mwnt, argae, pwnt. Molecatcher,gwaddotwr, gwaddwr, tyrcn-budd; addysgiadMonition, mö.nish'un re, cynghor, rhj 1;Monitor, mon'î.tûr re, rhybuddiedydwr. Mole-hill, pridd y waddMolecule, mol'Lkul », tameidyn, mymryn,temig, gronynMolest, mö.lest' vt, ystuno, anonyddu,trallodi, blino, dygnu, molochi, drygurhybuddiwr; is-ysgolfeistrMonitory, mon'i.tur.î a, rhybuddiolMonk, 'mungk re, mynach, monac^Monk's -hood, llysiaur blaiddIMolestation, mol.es.ta shun re, aflonyddwch,blinderMonkery, mung'kur.i re, mynachaethj[f ol Monkey, mung'ki re, ab, epa, simach IMollient, rnol'yent a, esmwythaol, lhn- Monkish, mung'kish a, mynachaidMollifiable, mol'î.f ì.â.bl a, meddaladwy Mono- px, un-[mynachMollification, mol.Lfi.ka'shun re, tyneriad,llinariad, meddalhâdMonocular, mo.nok 'ü.lûr a, unllygeiMonochord, mon'o.kord re, cyweirdant;Mollify, mol'i.fi vt, meddalhau, tyneru, iog[ger'.ystwytho.esmwytho, llinaru llonyddu Monody, mon'ö.dî re, galargan, gala;;Mollusca, mo.lus'ka np, creadunaid Monogamist, mö.nog'â.inist re, un ameddalion, meddalogion [meddal yn erbyn ail briodas, unwreigyddMolluscous, mo.lus'kus a, meddalog. Monogamy, niö.nog'â.mî re, unbriodasMolten, mol'tn pp.—Melt: a, tawdd, Monogram, mon'ö.gram re, llythyratoddedig. A molten image, delw dawdd llythyrnod, llythyrenau plethedigMolybdenum, mol.ib.di'num math re,o Monologue, mon'ö.log re, hunaraethMome, morn re, delff, drel,clwpa [adwyn Monomachy, mo.nom'a.ki re, orne;Moment, mö'ment re, mynydyn, meidyn, ymladd benben[gofrwyjmeityn, amrantiad ;pwys, raawrbwyt Monomania, mon.ö.mä'nî.â re, unwaMomenta, mÖ.men'tâ rep.—Momentum Monomaniac, mon.o.ma'ni.ak re, un íMomentary, mö'men.tur.î a, cythrymol, ar un pwnc[ddalendiflanedig[pwysig, dwys Monopetalous, mon.ö.pet'â.lus a, uMomentous, mö.men'tus a, pwystawr Monopolist, mö.nop'ö.hst re, gorfaehMomentum, mö.men'tum (p momenta) edwicwr, rhagbrynwr [edwiMonopolize, mo.nop'o.li'z vt, gorfaMonopoly, mö.nop'ö.lî re, gorf'aelaeimarchnad unllaw, edwicaethre, egni, egni'ad, ysgogrym_Momus, mo mus re, duw y cellwairMonachal, mon'a.kal a, mynachaiddMonachism, mou'a.kizm re, mynachaeth Monoptote, mon'op.töt re, enw agMonad, mon'ad re, peth anhyran, unoldeb cynwr iddo[air, gair un;Monarch, mon'urk re, brenin, teyrn, unben,penadur, archdeyrnMonotheist, mon'ö.thî.ist re, credwrMonosyllable, mon.ö.sil'â.bl re, unsiijMonarchial, mo.nar'ki.al. Monarchical un Duwmö.nâr'kî.kal a, archdeyrnol, unbenol Monotonous, mö.not'ö.nus a, und

IHoney-moon,ijunctioni leuad.i lleuad.|cynnydd.i Increase!y!(Iooncalf,;lloergan,';:;ôre ; läte, line, no. miite ; she, zh=.z azure ; thin, thìs ;j=rdzh. MORMonstrous, mon'strus a, anghenfilaidd, Moralize, mor'al.'iz vi, moesoli, moesaddysgu,moesresymu, moesddeongli;fwrthun, anferth, anferthol dirfawryll, erchyll, aruthrMorally, mor'al.î ad, yn foesol; yn olMontero, mon.tî'r'ö n, cap marchfilwr rheswm, yn debygol[nenMonteth, mon'teth n, llestr i olchi Morass, mö.ras' n, cors, siglenydd, miggwydrauynddoMorbid, môr'lùd a, afiach, clefychlydMonth, munth n, mis; misgwaith. A Morbidness, môr'bid.nes n, afiechyd,month old, misyriad, mis oedheintusrwydd[bar; heintusMonthly, munth'lî a, misol, bob mis. Morbific, mor.bif'ik a, heintddwyn,heint-Monthly publications, misolion Morceau, môr'sö n, tameidyn, tipynMonument, mon'ii.ment n, cofadail, Mordacious, môr.dä'shus a, danneddog,cofarwydd, gwyddfa; beddgor, beddadailllymeiriog, brathlyd[cofFadwriaethol Mordant, môr'dant a, brathol, cnoawl:VIonumental, mon.ii.men'tal a, coffaol, n, sylwedd a ddefnyddir gan liwyddionHood, md n, tymmer, tuedd; modd, More, mô'r a, ychwaneg, mwy ; rhagorMerry mood, anian lawenad, yn fwy : cd.—Much, Many. He isIvloodiness, m'dî.nes n, anfoddogrwydd no more, mae efe wedi marv\ T , mae wediMoody, m'dî a, anfoddog, digusmeddyliol;prudd, tristloon, mn n, lleuad, lloer, canaid.mis yr afaeth. Con-of the moon, cyfrwng dwyCrescent of the moon, cefn yFirst quarter of the moon,blaen lloer. Second quarter, adfanHalf moon, banner lleuad.of the moon, cynnydd yLast quarter of the moon, cillleuad.lleuad, adfan cil. Wane of themoon, adeg y lleuad, gwendid y lleuadloonbeam, mn'bîm n, lloerbelydrynmwn'kaf n, anghenfil; delff'loonless, mnles a, dileuad, dilewyrchop, mop n, mop, mopa, ysgubell eddi :ope, möp vi, pendrymu : n, diogynoping, mö'ping a, trymllyd, marvvaiddoral, mor'al n, moeswers: a, moesol;bucheddol; deddfol. The moral law,v ddeddf foesol, y deg gorchjonmyn.Morals, moesau; bucheddiad, ymarweddiad,ymddygiad>ralist, mor'al.ist, Moralizer, mor'ali'.zurn, moesohvr, dysgawdwr moesau>rality, mö.ralì.tî n, moesoldeb, moesslder,moesolrwydd, moesddysgdarfod, darfu am dano. More andmore, fwyfwy. Once more, eto, eilwaith,trachefn, unwaith etoMoreover, mo'r.o'vur ad, ym mhellach,heb law, gyda hyny, ac hefyd, hefydMorigerous, mö.rij'ur.us a, hynaws,ufudd; moesolMorion, mö'r'î.un n, penifestin, helmMorkin, mor'kin n, burgun, buria, abwyMorling, môr'ling n, gwlan hifio,gwlanginMormonite, môr'mon.'ít n, dilynwr IosephSmith, penboethiad Americaiddun o saint y dyddiau diweddafMorn, môrn n, bore, boreuMorning, môr'ning n, boreu, bore: a,boreuol, boreol. Morning-gown, boreudwyg.loonlight, rnnTít n, goleu leuad,goleu'r lleuad [lewyrchThis morning, boreu heddyw.'foonshine, mn'shin n, lloergan, lloerloony,Early to-morrow morning, boreu forym'nî a, lloeraidd, lleuadolm'ryn foreMorocco, mo.rok'o n, gwlad yn Afirica'foor, n, dyn du; morfa, rhoscorsle : v, angori ; deuangorilledr Morocco[porphorMooring, mvv'r'mg n, angorfa, angorle Morone, mö.rön' a, coch dwfn, dugoch,Moorish, m'r'ish, Moory, m'r'î a Morose, mö.rös' a, anynad, anniddig,corsog, rhoslydanfwyn, sarig [ros'î.tî n, sarigrwyddoorland, m'r'land n, rhosdir, morfa Moroseness, mö.rös'nes, Morosity, möoose,ms n, math o garwMorphew, môr'fü n, y clefri gwyn, ysgenoot, m%H vt, dadleu \_vt, mopio Morphia, môr'fî.â n, cyglys, cysgnurMorrisdance, mor'is.dans n, dawns yMwriaidMorrow, mor'ö n, y fory. On the morrow,tranoeth. The day after to-morrow,trenydd. Three days hence,tradwy. To-morrow, y fory. To morrownight, nos y foryMorse, mors n, morfarch.—WalrusMorsel, môr'sel n, tamaid, safnaid, tam,tipyn, tameidynMorsure, môr'shûr n, cnoadMort, môrt n, can helwriaethol ; cemyw209;

:;|Mountebank,IMOU path, fat, eiv, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=tools 1Motion, mü'shun n, chwyf, chwi iMortal, môr'tal a. manvol; angeuol: n,un manvol, dyn. Mortals, marwolion, chwiml, chwyfiad, symmudiad, cyl*daiarolion [euolrwydd, marw road, ysgogiad, annogiad ; cynnygn.Mortality, môr.tal'î.tî rc,marwoldeb, ang-Mortar, môr'tûr »,cymmrwd, priddgalchymarllwysiadMotionless, mö'shun.les[symmdigyffro, >\a,breuan, cymmriwel ; math o gyflegr Motive, mo'tiv n, cynhyrfiad, cymhfl'Mortgage, môr'gäj n, arwystl, tirwystl iad, cyflroad ; egwyddor : n, symmr. Ivt, arwystlo, marw-wystlobar, ysgogolMortgagee, môr.gä.jì' n, arwystlwr, tirwystíwr,Motley, mot'lî a, amliwiog, amryliw 1achretäwrMotto", mot'ö n, arwyddair, arwyddwHMortgager, môr'gä.jûr n. gwystlroddwr, Mould, mold n, pridd. daiar ; mold, c^lbcrithycnvr, echwynwrllun; llwydni: v, moldio, dyluilMortiferous, mfìr.tif'ur.us «, marwol, llunio ;llwydo. Mould-board, chwel; Jdinvstriol, angeuolMoulder, möl'dûr v, troi yn llwch, nilMortification, mör.tî.fî.hä'shun rc.marwlygriad,urio; adfeilio: n, moldiwr [Uwylmadreddi; siomedigaeth, dar-Mouldiness, möl'dî.nes n, llwydelostyngiad, dwysofidMoulding, mòTding n, addurn-gernaciMortify jmôr'tî.fî v, marwlygru, marweiddio;Mouldwarp, möld'wôrp n, gwadd, tw 1blino, siomi, gofidiodaiarMortise, mor'tiz n, mortais, rhwyll : vt. Mouldy, möl'dî a, llwyd. brithlwyd, n *jmorteisio, rhwyllo [aralladwy Moult," molt vi, bwrw pluMortmain, môrt'män », meddiant an Mound, mûnd n, mwnt, gwarglawlMortuary , môr'tshü.ur.î », rhodd i eglwyi clawdd : vt, amgau, amgloddioMosaic, * mo.za'ik a, Moesenol; brith, Mount, mûnt n, mwnt, bryn, esgyrlamryliwMosque, mosk w, teml Fahometaiddv, esgyn, dringo, dyrchafuMountain, mûn'tän n, mynydd, mlMosquito, mos'ki.to n, math o wybedyn bryn. A little mountain, mynydc ,,colynog tramorA prominent mountain, banMoss! mos », mwswg, rawewgl, mwswn. Mountaineer, mûn.tä.nî'r' n, myny*migwyn; gweryd. Mosses, migneint Mountainous, mûn'tä.nus a, mynycfMossy, inos'i a, mysyglyd, mysoglydmuvVn'ti.bangk n, crwjlMost, most a, mwyaf; amlaf: ad, yn feddyg, crachfeddyg, gwagfostiËfwyaf, yn benaf, tra: sd.—Much. llamidydd, digrifwrMany. 'Most of all, yn benaf. Most Mourn, mô'rn v, galaru, cwyno, arvrSwicked, gwaethaf. At most, o fwyaf. Mourner, mô'r'nûr n, galarydd. cwio eithaf, o bellaffanwr[trwm, alaetiMostic, mos'tik n, attegffon arliwiwr Monmful, mö'rn'fl a, galarus, tlMostly, möst'lî ad, gan mwyaf, yn fynyehaf,yn fwyaf, yn amlafMouse, mûs (p mice, mis) n, Hygo*Mourning, mö'rn'ing 72, galarwisg 1Motation, mö.tä'shun n, cynhyi-fiad, Mouse-ear, y fiewynog. Mouse-t ).symmudiad, cyfi'road. ysgogiad [yn llygodfagl, magi líygod. Field-moÄMote, möt n, brych, bryeheuyn, lluwch- twrlla, llyg. Rear-mouse, ystlSMoth, moth n, gwyfyn, meisgyn, prifyn Shrew-mouse.llygoden goch, chwisldillad. Moth-eaten, ysedig gan wyt'on Mouse, múz v. llygota, dal llygod IMother, muTH'ur n. mam. Motlier-inlaw,mam yng nghyfraith. Mother-Mouth, mûth (p mouths, mûlÄMouser, muw'zur n, llygotwr, ílygolBspot, man geni. Mother -tongue, 11, genau, safn, cegmamiaith, prifiaith. Step-mother, Mouth, múTH r. cegu, safnu, gw

:.,.t|ore; läte, l'íne, no, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. MULMove, mwv v, ysgogi, symmud, cyffroi, Mugwort, mug'wûrt n, llysiau llwyd,cynhyrfu, cymhell, cynnyg, chwyfio,chwimiocanwraidd lwyd, bydiog lwydMulatto, mü.lat'ö n, un ganedig o rieniMoveable, mw'va.bl a, synimudadwy, o wahanol liwiau, un melyndduhydreigl, symmudol : n, cyfodedyn Mulberry, mul'ber.i n, ffrwyth merwydd.Moveables, mw'va.blz np, da symmudol Mulberries, mwyar Mair, mwyarda cyffro, cyfodedionMulberry-tree, merwyddênffremig.Movement, mwv'ment n, symmudiad, Mulct, mulkt n, dirwy, camlwrw: vt,ysgogiad, cyffroad ; troellwaith Mule, miil n, mul[dirwyoMoving, mw'ving a, cyffröus, cynhyrfiol, Muleteer, mü.le.tî'r' n, gyrwr mulodcyfiroawl, ymsymmudolMuliebriety, mü.lî.eb'rî.ti n, gwreigdra,Mow, mö (pp mown, mön) n, mwdwl, gwreigeiddrwydd[auhydyndas, beisgawn : vt, lladd [gwair Mulish, mii'lish a, mulaidd; cyndyn,Mower, mö'ûr n, pladurwr, lladdwr Mull, mul vt, brydio, berwiMoyle, moil n, mulMulleen, mul'in n, canwyll yr adarMuch, mutsh (more, most) a, llawer:ad, j\\ fawr. As much, cymmaint.,i Too much, gormod. Much ado, mawrorchest, ystr mawr, ffwdan. Somuch the better, goreu i gyd. Somuch the worse, gwaetha'r moddlucous, mii'kus, Muculent, mu'kii.lenta, llysnafeddog, Uysnafbl [pigogIuddy. mud'î a, lleidiog, lleidlyd, Multiplication, mul. ti.pli.ka' shun n,afloew : vt, lleidio [glai lluosyddiaeth, lluosiaeth, lluosogaethludwall, mud'wôl n, gwal bridd, gwal Multiphcator, mul'tî.plì.kä.tûr n, lluosogyddluff, muf n, dyrndorch, clydwain [genbiffin, muf'in n, math o deisen, chwioluffle,muf'l v, inoledu, cudclio, mygydu Multiplicity, mui.tî.plis'î.tî n, lluoseud,Multiplicious, mul.tî.plish'us a, lluosog.uffler, muf 'lür n, moled, wyneborchudd lluosogrwyddJufti. mufti n, archoffeiriad Mahometug.mug n, diodlestr, cwpan [aidd lluosogydd. Mark of multiplicationMultiplier, mul'tî.prí.ûr «, HuoBogwr,uggish. mug'ish, Muggy, mu^'î a, ( X ), Uuoseb, nod lluosogillwydlyd ; llaith, tarthlyd, tarthdrwm Multiply, murti.pl'i v, lluosi. lluosogi,ugient, mü'jî.ent a, brefol, bugunolugweed, mug'wid n, llysiau'r groesMuller, mul'ûr n, malui*faen, llawfaeumalurioMullet, mul'et n, barf bysg, penfrasMulligrubs, mul'i.grubz tip, pryfigedd,ymgno'r coluddion; sarigrwvddMulloc, mul'uk n, baw, ysbwrialviucid, mii'sid a, llwyd, mws, llysog Mulse, muls n, rnelwin. bragodwintfucidness, mü'sid.nes n, llwydni, llysni, Multangular, mul.tang'gü.lûr a, amlonglog[gellogmysni[llysnafeddfacilage, mü'sî.läj n. sudd; llyslyn, Multicapsular, mul.ti.kap'sii.lur a, ami-.lucilaginous. mü.sì.laj'î.nus a, Uyslyn-Multifarious, mul.tî.fê'r'î.us a, ainlryw,aidd, llysnafeddog, llyslydamryfath, amrywiolJack, muk n, tail, gwrtaeth, torn, baw: Multifidous, mul.tif'i.dus a, amryhollt: vt, teilo. gwrteithio. Muck-heap, Multiform, mul'tî.fôrm a, anilddull,Muck-hill, tomen. Muck-worm, pryf amryddull, lluosddull[fath(A ydom; cybydd[cadach Multigenerous, mul.ti.jen'ur.us a, ami-Iuckender, muk'en.dur Llawlian, Multilateral, mul.ti.lat'ur.al a. auilochrogn.luckiness, muk'i.nes n, baweidd-dra[eiriog. ,Iuckle. muk'l a, llawer: n, sypynjlucky, muk'i a, bawlyd, brwntMultiloquent, mul.til'o.kwent a, ami-Multinomial, mul.tî.nö'mì.al, Multinominal,mul.ti.nom'i.nal a, amlenwogMultipartite, mul.tip'ûr.tit a, amlranog,iucronated, mii'kro.na.ted a, blaenfain, lluosranlucus, mii'kus n, llysnafeddMultipede, mul'ti.pid a, anildroediogjiud, mnd n, llaid, llaca, baw : v, lleidio, Multiple, mul'ti.pl a, amlblygog, amlrifol: n, lluosrifbudreddu, budrogi[afloewderIuddiness, mud'i.ness n, Ueidiogrwydd, Multipliable, mul'tî.plî.â.bl a, lluosadwy[ ogailuddle, mud'l vi, lledfeddwi, gofrwysgoluddled, mud'ld a, lledfeddw, brwysg Multiplicand, mul'ti.pli.kand n, lluos-amlhau[amryalluMultipotent, mul.tip'ö.teiit a. amrynerth211

;'.';i!»MUSpath, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=tookMultitude, mul'tî.tüd n, lluaws, torf, Murky, mur'ki a, tywyll, cymyloj.tyrfa, mintai ; y werin, y werinos gwrm; cuchiogMultitudinous, mul.tî.tü'dî.nus a, lluosog Murmur, mûr'mûr vi, grwgnach, conac!Multocular, mul.tok'ii.lur a, aml-lygeid-gythu; godyrddu, godyfu: n, grwriog[f'aluMulture, mul'tshûr n, tâl neu doll amMum, mum n, math o gwrw o fraggwenith : i, ust ! taw â son ! tawMumble, mum'bl vi, mantachu, grymialMumbler, mum 'bíûr n, mantachwr,myngialwr, grymialyddMummer, mam'ûr n, mudchwareuyddMummery, mum'ur.î n, mudchwareuMummy, mum'î n, corff wedi ei berarogliMump, mump v, chwylgnoi, buan-gnoiisel ddywedyd, cardotaMumper, mum'pûr n, chwylgnöwr, bolerwr;cardotynMumpish, mum'pish a, sarigMumps, mumps n, esogryn, y bynsach,y dawedwst, y dwymyn dobenMunch, muntsh v, cnoi, dygnoiMund, mund n, tanc, hedd, esmwythder,llonyddwch, tawelwchMundane, mun'dän a, bydol [purad dysg neu gerdd, anant [jMundation, mun.dä'shun n, glanhâd, Museful, miiz'fwl a, myfyrdodol, m)i:;Mundatory, mun'dä.tur.î a, glanhaol, Museum, mii.zi'um n, amgeueddiMundic, mun'dik n, maen tân [purol creirfa, amgueddgell, cy wreinfa. B ]Mundify, mun'dî.fî vt, glanhau, gwynu, tish Museum, y Gywreinfa BrydeiiJpuro[gwobrwyol Mushroom, mush rm », bwyd y barciSMunerary, mii'nur.ur.i a, anrhegol, maethenMungrel, mung'grel n.—Mongrel Music, mii'zik n, cerddoriaeth ; aliliMunicipal, mü.nis'î.pal a, dinasol, bwrdeisiol,dinasfieiniol [deisiaeth Doctor of music, bardd alaw. Musileilyw, eilon, cynghanedd, peroriaelMunicipality, mü.nis.î.pal'î.tí n, bwr- master, dysgawdwr cerddoriaeth.'JMunificence, mü.nif'î.sens n, haelder, strumental music, cerdd dannau. "\Ihaelioni[cedfawr cal music, cerdd dafodMunificent, mü.nif'î.sent a, hael, cedig, Musical, mii'zijial a, cerddgar, itMuniment, mü'nî.ment n, amddiffyn; nghaneddol. Musical instrumeifcaerwaith ; hawlMunishun, mü.nish'un n, amddiffynfa.amgaer, difTynwaith, moddion rhyfelMunite, mü.n'ít' vt, amgaeru, cadarnhauMurage, mü'r'äj », murdrethMural, miiV'al a, muriol, caerolMurder, mûr'dûr n, llofruddiaeth, Uaw-:.ruddiaeth, mum, murndwm: vt, llofruddio,Musket, mus 'ket n, gvm Haw, cad-ddimumio. Self-murder, hunan-Musketeer, mus.ke.ti'r' n, saethydd Aladdiad, ymdd'ienyddiaethMusketoon, mus.ke.twn' n, gwn byr fMurderer, mûr'dur.ûr n, llofrudd, lleiddiad.Musky, mus'ki a, mwsgaidd, fel mws $Self-murderer, hunanleiddiad Mushn. muz'lin n, meinwe cotwmMurderous, mûr'dur.us a, llofruddiog, Musrol, mus'rol n, trwyn-ffrwyn mar"gwaedlyd[caeru Mussel, mus'l n, misglen, pysg crajijMure, mii'r n, mur: vt, murio, gwalio,Mussels, y cregin gleisionlas.Muriatic, mii'r.i.at'ik a, heli'aidd, heli'ol Mussulman, mus'ul.man n, crefydtMuricated, mii'r'i.ka.ted a, llymbigogMurk, murk n, cibyn, plisgyn ; tywyllnigrwyth, grydwst;grwgnach, tuchaigoruad, dadwrdd. Murmuring of tlsea, bwmbwr y môr [grymialyiMurmurer, mûr'mur.ûr n, grwgnachwMurr, mur n, annwydMurrain, mur'än n, chwaren, pla ar ar'Murrey, mur'î a, cochddu [feiüaiMurrion, mur'î.un n, helm, penwisgMusaph, mü'saf n, deddfiyfi- TyrcaiddMuscadel, mus'ka.del, Muscat, mus'kn, math o winrawn perrMuscadel, mus'ka.del, Muscadine, muka.din n, math o win ; math o elleig UMuscle, mus'l n, cyhir, llywethan, lly ]eth, gwythi ;pysg cragen las IMuscosity, mus.kos î.tî n, mysyglydec|jMuscular, mus'kii.lur o, llywethog, c Jhyrog, cyhyrol, cryfMuse, muz n, awen : v, myfyrio, yst} Iied, cyngydio. Muses, naw duwloffer cerddMusician, mii.zish'an», cerddwr, ceKfor,tantor, cynghaneddwr, peror. Chiiimusician, pencerddMusk, musk », mwsg. Musk-mellpompiwn peraroglus. Musk-nlrhosyn tra pheraroglusMahometaidd [diod yn yr il : v, llw;Must, must n, çwin neu ddiod newy ,212j

i cys-,. safnrwymo,;läte,;;line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. NAPMust, must v, def, rhaid yw, dir yw. Myrrh, mûr n, myr: a, myrllydImust read, rhaid i mi ddarllen. I Myrtle, mur'tl n, myrtwydd, madwyddmust not , ni raid i mi ; rhaid i mi heidiopn, mi "fy hun, myfi fyMyself, mî.self 'nid rhydd i mihunan[dirgehonMustache, mus.tâsh', Mustachio, mustâ'shöMystagogue, mis'tâ.gog n, deonglyddn, trawswch, harf y wefus uchaf Mysterious, mis.tí'r'î.us a, dirgelaidd,Mustard, mus'turd n, ceddw, mwstardd. dirgel, tywyll, aneglur, cyfrinolWild mustard, berw'r fam, berw'r gauaf Mysterize, mis'tur.i'z vt, dirgel ddysvedydMuster, mus'tûr v, byddino; profi; rhifrestruMystery, mis'tur.î n, dirgelwch, rhin,: «.prawf-olygiad ; byddin-rifiad. cyfrin, cyfriniaeth ; mwysder [gehonMuster-book, Uyfr enwau milwyr. Mystic, mis'tik n, djehymmygwr dir-Muster - master, byddin - restrydd. Mystic, mis'tik, Mystical, mis'ttkal a,Muster-roll, cofrestr llucyfrinol, cudd, dirgel, dirgelaiddMustiness, mus'tlnes n, llwydni; mysni Mysticism, mis'ti.sizm n, dirgelyddiaeth,Musty, mus'tî a, Uwyd ; mws ; drewìlyd. Myth, mith n, dammeg, chwedlTo grow musty, llwydoMythic, mith'ik a, dammegol, chwedlonogMutability, mü.tâ.bil'î.tî n, anwadalwch.[aiddcyfnewidioldebMythological, mith.o.loj'i.kal a, chwedl-[iolMutable, mü'tâ.bl a, anwadal, eyfnewid- Mythologist, mî.thol'ö.jist n, deonglwrMutation, mü.tä'shun n, newidiad, cyfnewidiadchwedlau, chwedlonyddMythologize, mi.thol'oji'z v, trin neuMute, miit n, mudan; mudsain, llythyrenfud;ddeongli yr hen chwedlau paganaiddadar-dom: a, mud, tawedog, Mythology, mî.thol'ö.jî n, chwedl ddysg,vi, tomi, teilo, ystlomichwedloniaeth,chwedldduwinyddiaethdilafar :Mutilate, mü'tî.lät vt, anafu, anharddu,llurgunio, tori aelodN.Mutilation, mü.tî.lä'shun n, anafiad,llurguniad, anharddiad, toriad aelod Nab, nab vt, dal yn ddisymmwthMutineer, mü.tî.nî'r' «,terfysgwr, gwrthgodwr,Nabob, nä'bob n, penaeth yn yr Indiagwrthryfelwr [terfysglyd Nadir, nä'dûr n, y fan dan ein traed,Mutinous, mü'tî.nus a, gwrthryfelgar, isbwynt, gwrth%vynebMutiny, mü'tî.nî vi, terfysgu, gwrthgodiNag, nag n, crynfarch, corfarch: n, terfysg, gwrthgodiadNaiad, nä'ad n, duwies y„dyfroedd a'rMutter, mut'ûr v, tuchanu, grwgnach, fFynnonau, afondduwiesmwngial, gn T nnal, conachNail, näl n, hoel, hoelen, cethr, cethrenMutton, mut'n n, cig mollt, cig dafad, ewin; ewinfedd, 2\ o fodfeddi: vt,cig myharan ; dafad, myharanhoelio, cethruMutual, mü'tshü.al a, cy-, cyd-, cyf-, Nailer, nä'lùr n. hoehwr, gof hoelionNailery, nä'lur.î n, gweithfa hoeliono'r ddwy ochr, y naill a'r llall.Mutual hatred, cydgasâd [newidiad Naked, na'ked a, noeth, llwm. Starknaked,•Mutuahty, mü.tshü.arLtî n, cydgyf-noethlymun. The naked truth,Mutually, mü'tshü'alâ ad, ar gylch, argyfnewid, o bob ochr, cydygwir diorcìiudd.dynoethiTo strip naked,[draMutuation, mü.tshü.ä'shun n, echwyniad Nakedness, na'ked.nes n, noethni, llytn-Muzzle, muz'l n, genau, safh, ceg ;penflfrwyn,Name, nam n, enw, enwad: vt, enwi;penor, penwar : v, penÖrwyuo, galw. To call names, difenwi, difriorhoi penor ar drwyu Nameless, näm'les a, dienw, dienwadMuzzy, muz'i a, meddwNamely, näm'lî ad, wrth enw, yn enwedigolMy, m"f (heb bwyslais, mi) pn, fy ; mau.; sef, hyny ywMyown,eiddof,eiddoffi,eiddoffifyhun Namesake, nam'sak n, cyfenwydd'Myography, m'i.og'râ.f'î n, cyhyrydd- Nankeen, nan.kin' n, math o gotymweVlyology, mi'.ol'ö.jî n, cyhyrdraeth"[iaeth Nap, nap n, hun, hunell, amrant-hun;Myope, mî'öp n, un byr ei olwgceden, casnach, pan, gra: v, huno,Vlyopy, m'i'ö.pî n, byrdra golwg [mil dargysgu; cedenu. A short nap,Myriad, mir'î.ad n, myrdd, 10,000, deng hunyn. To take a nap, cysgu hunMyrmidon, mur'mî.dun n, dyhiryn, Nape, näp n, gwar;gwegilanfad-ddyn, ysgelerddynNapery, nap'ur.i n, bwrddlieiniau213

;,INEB path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, twk=took;Naphtha, nap'thâ n, gwlybwr hylosg Nature, nä'tshûr n, anian, natur, nawdNapiform, nap'i.form a, ar ddull erfinen naturiaeth; y byd, y greadigaeth INapkin, nap kin n, cedanen, cadach, rhyw, math, bath. Good-nature)cewyn; llawliainmwynder. Good - natured, mwynJNapless, nap'les a, digeden, digasnach caruaidd. Ill-nature, gwrthyni. IllNappy, nap î a, cedenog, casnachogNarcotic, nar.kot'ik a, cysgbarnatured, sarig, cas.nature, unrhywOf the sam-Narcotics, nar.kot'iks np, cysgolionNard, nârd n, prysgen beraroglusNaught, not n, dim : a, drwg, brwntNaughtiness, nó'tî.nes n, direidi, drygNare, nê'r n, irroen[adwy[ionuioniNarrable. nar'â.bl a, adroddadwy, traeth- Naughty, nô'tî a, diriaid, drwg, drygNarration, na.rä'shun, Narrative, nar'âtivNaumachy, no'nia.ki n, rhith raoninn, adroddiad, traethiad, mynegiad ladd[loesygiahanes; chwedl[ydd Nausea, nô'shî.â n, gwrthwyneliKld. aiNarrator, na.rä'tûr n, adroddwr, hanes- Nauseate, nô'shî.ät vt, gwrthwynebdNarrow, nar'ö a, cul, cyfyng; caeth. ffieiddio. gwrthodcrintach, anhael: v, culhau, eyfyngu. Nauseous, nG'shus a, gwrthwyneblyiNarrow cloth, brethyn unlled. Narrow-minded,ffiaidd, diflas; adgas [rwyd4culfaru. Long and nar-Nauseousness, nô'shus.nes n, ffieidéjrow, hirgulNautical, no'ti.kal a, mordwyol, HoagNarrowly, nar'ö.lî ad, yn gyfyng; yn wriaethol, morwriaetholgraff, yn fanwl prin, o'r braidd Nautilus, nô'tî.lus n, math o gragenbys 1;Narrowness, nar'ö.nes n, culedd, culdra, Naval, nii'val a, llyngesol ; morolcolder, culni, culi; cyfyngder; crintachrwyddNave, nav n, corff eglwys ; bogel, botÄ[sonants, trwynolion Navel, nii'vl n, bogel; y canol [b^ÄNasal, nii'zal a, trwynol. Nasal con- Navelwort, na'vl.wurt* n, dail y gro«WilNascent, nas'ent a, cynnyddol, tarddol bogeil-lys, bogail y forwyn.Nastiness, nas'tî.nes n, budreddi, ffieidddranavelwort, llysiau'r geiniog[bawlyd Navigable, nav'i.ga.bl a, mordwyadwINasty, nas'tî a, brwnt, aflan, budr, swga,Natal, nä'tal a, genedigol, genolNatalitious, nä.tâ.lish'us a, perthynol iddydd genedigaethNatation, nâ.tä shun n, nofiad, nofiantNatatores, nii.ta.to'r'iz np, nofiedyddionNathless, nath'les ad, eto, er hynyNation, nä'shun n, cenedl, ciwdod ;gwladNational, nash'un.al a, gwladol, gwladwriaethol; cenedlaetholNationality, nash.un.al'î.tî n, cenedligrwydd,cenedlgarwehNative, na'tiv n, brodor, priodor: a,genedigol, genol ; cynnwynol, cynhenidgreddfol; dechreuolNativity, na.tiv'i.ti n, genedigaethNatural, nat'shii.ral a, anianol, naturiol,cynnwynol; hanfodol: n, ffol geni,symlyn, ynfydyn. A natural child,anhap ei fam, bagdardd, plentjm gordderch.Natural philosopher, anianyddNaturalism, nat'shii.ral.izm n, anianderNaturalist, nat'shii.ral.ist », anianydd,moriadwy[wrio, llongiatiNavigate, nav'i.giit vt, mordwyo. Hon: jNavigation, nav.i.gii'shun n, mordirBaeth, moryddiaeth, llongiadaethNavigator, nav'i.ga.tur n, mordwynBllongwr; llywydd HongNavy, na'vi n, Ilynges; morfyddin. Ilittle navy, llyngesanNay. nä ad, na, nag e; nid felly; na ddlnid hyny yn unigNeat'. Hief, nif, Nieve, niv n. dwrnNeal, nil v, tymmeru trwy wreaNeap, nip a, isel; treiol. Neap tiiMllanw isel, iselforNear, ni'r (nearer, next) a, agos, c;Ëagos, eiddwng, wng: ad, yn ag«ger llaw : v. agositu. To draw mlnesäu, dynesn. Nearer, nes, agosa*«Nearest, nesaf, agosaf [tachrwyÄÉNearness, ni'r'nes n, agosrwydd; cr-JNeat, nit a, dillyn, destlus, cryno, tbl*twt, hardd, gweddaidd; pur, digy.M;mysg, glân: n. ych, eidion. Ne.herd, bugail gwartheg, heusor. Ne 1cattle, da duon, gwarthegnaturiaethwr[rhyddfreiniadNaturalization, nat.shii.ral.i.za'shun n, Neatness, nît'nes n, destledd, tlysni, d flNaturalize, nat'shii.ral.i'z vt, trwyddedogi; cywladu ; breinioli, brodori Neb, neb n, trwyn. pic gvlfin ; cog, synder; digymmysgedd, purdert214

Í gwar-galed.I To\un,angenu,• bwyd:öre; läte, line, no, miite; she, zh=z azure; thin, thìs: j=dzh. NERNebula, neb'ü.lâ (/> nebulae, neb'ü.li) n,niwlcn. ni\\i-S'"r; pik'ii ar v llygadneb'ii.lus.nes n, cymylogrwydd, niwlogrwydd,caddugrwyddNecessarian, nes.e.sê'r'î.an, Necessitarian,nî.ses.î.tOYî.an n, gwadwr rhyddweithrediad, angenrheidiwrNecessary, nes'e.sur.î a, rhaid, rheidiol,angenrheidiol, dir, anhebgorol : n, pethangenrheidiol;geudy. Necessaries, negydd : a, nacaol, negyddol, gwaclolrlieidiau, angenrheidiau, cyfreidiau, vt, nacäu, gommedd, gwaduac ymborth. Not necessary, Neglect, neg.lekt' n, esgeiüusdra, diofalwch:afreidiol, diangenrhaidvt, esgeuluso, gwallusoNecessitate, nî.ses'î.tiit vt, dirgymhell, Neglectful, neg.lekt 'fl a, esgeulus, diofal[wisgangenu, dirio, rheidio, angenrheidio,gorfod, gorfodogi [rheidus, tlawd Negligee, neg.li.zhe' n, math o n; am-Necessitous, nî.ses'î.tus a, angenus, Negligence, neg'lî.jens n, esgeulusdod,Necessitude, nî.ses'î.tüd n, angen, angendod,anofaledd[gwallusangenoctyd, eisieuNegligent, neg'lî.jent a, esgeulus, diofal,Necessity, nî.ses'î.tî n, angenrliaid, rhaid Negotiable, nî.gö'shî.â.bl a, newidiadwy,rheidedd; dir, dirni. To make amarchnadol, masnachadwyvirtue of necessity, cymmeryd cynghorNegotiate, nî.gö'shî.ät v, gorchwlio ; ne-gan angen, gwneyd rhinwedd geseua, trafnidio ; marchnadu, march-o reideddnata ; cyflafareddu, cynnadluNeck, nek n, gwddf, gwddw, mwnwgl, Negotiation, nî.gö.shî.ä'shun n, negeseuaeth;fNeck-band, gwddfdorcb. Neck-bone,cyflafaredd, trafnidaethI chwilgorn gwddf. Neck-cloth, cad-rheidedd, tlodi: v, rheidio, eisieu,bod mewn eisieu [eisieuNeedless, nid'les a, afreidiol, diachosNeedlework, ni'dl.wurk n, gwaith nodwydd,gwniadwaith, nodwyddwaithNeeds, nidz np, rlieidiau: ad, o raid.He must needs, rhaid iddoNcbulose, neb.ü.lös', Nebulous, neb'ii.lusa, cymylog, niwlogNebulosity, neb.ü.los'î.tî, Nebulousness,Needy, ní'dî a, angenog, rheidus, tlawdNeese, niz vi, tisio, trewiNef, nef n.—Nave [ionus, ysgelerNefarious, nî.fê'r'î.us a, anfad, dryg-Negation, nî.gä'shun n, nag, nacâd,gwad, negyf, negyddiadNegative, neg'a.tiv n, nag, negyf, nag e,Negotiator, nî.gö'shì.ä.tûr n, negeseuwr;cynnadlydd, cyflafareddwr[ ach gwddf, gwddwgen. Stiff-necked,Wry-necked, gwddfgam. Negro, nî'grö n, dyn du[swgrbreak the neck, tori gwddf, tor- Negus, nî'gus n, cymmysg o win, dwfr, afynygluNeigh, nä vi, gweryru : n, gweryriadNeighbour, nä'bíìrw, cymmydog[ogaethNecklace, nek'las n, mwndlws, gwddfgadwyn[olaethau Neighbourhood, nä'bûr.hd n, cymmyd-Necrology, ni.krol'o.ji n, cofrestr marwiNecromancer,Neighbouring, nä'bur.ing a, cymmydogcheinwr,nek'ro.man.sur n, goraethol,cyfagos, yn y gymmydogaethswynwr, dewin, dyn hysbys, Neighbourly, nä'bûr.lî a, cymmydogol,yn hòni cyfíafáredd â'r meirw caredigNecromancy, nek'ro.man.si n, gorcheiniaeth,Neither, nî'THÛr c, na, nac, ychwaithdewiniaeth[esgyrn a, na'r naill na'r Hall, nid yr un o'r ddauNecrosis, nî.lcrö'sis n, marweiddiad yr Nemoral, nem'ö.ral, Nemorous, nem'örusNectar, nek'tur n, diod y duwiaua, Uwynol[weddog.Nectarine, nek'tur.in n, math o ffrwyth Neogamist, uî.og'â.mist n, un newyddeirinog: a, melusNeoìogy, nî.ol'ö.jî n, dyfeisiad geiriauSectarious, nek.te'r'i.us a, melusber newyddion'[newyddN'eed, nid n. angen, rhaid, eisieu, eisiwed, Neomenia, nî.ö.mî'nî.â n, gwyl y UoerNeophite, nî'ö.fit n, dysgybl ieuanctNeoteric, m.o.ter'ik a, newydd, diweddarNepenthe, nî.pen'thî n, cyffyr rhag pobKeeiliness, nî'dî.nes n, angen, tlodi,heedful, nîd'fl a, rheidiol, angenrluiiliol,poendir, rhaid, cyfreidiolNephew, nev'ii n, nai[gareopoenNephritic, ni.frit'ik a, da rhag dolur Seedle, nî'dl n, nodwydd, nydwydd;ygwaclndl. Needle-maker, nodwyddwr. Nephritis, nî.fri'tis n, ennynfa yr arenauKnitting-needle, gwiiell, gwachell Nepotism, nep o.tizm n, neiaintgarwchv'eedkful. nî'dl.fr», nodwvddaid Nereid, nî'r'î.id ft,mordduwies215

:'NIG path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Nerve, nurv n, gi, g'ien, g'ieuyn, gewynvt, cryfhau, nerthu. Affection of thenerves, gihaint. Auditory nerve, g'ienclywed. Cervical nerves, gi'au'rgwddf. Ganghonic nerves, g'iauclyniedig. Gustatory nerve, gi'enarchwaeth. Olfactory nerve, gi'enaroglu. Optic nerve, gi'en golwg,jties, ammeuthyddion, danteithion !Newspaper, niiz'pa.pur n, papvr newg'ien gweledydd, newyddiadur[chwilei.Nerveless, nûr/les a, egwan, dirym Newt, nut n, madfall, geneugoeg, budrNervous, nur'vus a, g'iog, gewynaidd, Next, nekst a, nesaf: ad, yn nesafnerthol, cryf; pruddglwyfus, ofnus sd.—Near [vt, pwyntio ; blaemNervousness, nur'vus.nes n, grymusder, Nib, nib n, blaen pin ysgrifenu; telpyacryfder; gwendid, ofnusrwyddNibble, nib'l v, deintio ; dargnoi ; cnithiiNescience, nesh'ens n, anwybodaeth Nice, n'is a, moethus; destlus; cainNess, nes n, penrhyn, pentir; trwynNest, nest n, nyth, nythyn: v, nythu.manol, gofalus, cywraint, dichlyn, perNiceness, ni's'nes n, manylmT'ddA little nest, nythyn [fynwesuNestle, nes'l v, nythu; cydgoleddu, ym-Nestling, nes'ling n, nythgyw, cywynNet, net n, rhwyd, balleg, rhwyden, Niche, nitch n, cloer, eilunfa, delwgell !jballegrwyd : a, glân, disothach. Netweight,Nick, nik n, bwlch, rhint: vt, bylchtglân bwys. Wear-net,ball-rhygndori; taro'r nod; iawn amsero»aweg[dyfhach; uffernol twyllo, siomi. The nick of time, ylNether, neTH'ûr a, is, isach, iselach; iawn bryd, yr adeg[envNethermost, neTH'ûr.möst a, isaf, iselaf Nickname, nik'nam n, llysenw: vt, llyílNetmaker, net'mii.kur n, rhwydwëydd Nictate, nik'tat vi, amrantu, ysmicio INetting, net'ing, Network, net'wurk n, Nide, nid n, nythiad, nythlwj-thrhwydwaithNidification, nid.î.fi.ka'shun n, nythialNettle, net'l n, danadl: vt, pigo; llidio; Nidorous, n'i'dur.us a, yn arogli fel eilcyffroi, cynhyrfu. Blind nettle, Dead rhost[iainettle, danadlen ddall, danadlen farw. Nidulation, nid.ü.lä'shun n, nythdri^Nettle-rash, danadl-darddiantNeurosis, nü.rü'sis n, clefyd y g'iauNeuter, nii'tur, Neutral, mitral a, am-Niece, nis n, nithNiggard, nig'urd n, cybydd,[cerly jcrinwatmhleidiol: n, ammhleidydd ; canolydd.Verb neuter, perwyddiad rhydd. NeuterNiggardly, nig'urd.li a, cybyddlygender, y ganolryw [wch crintach, llawgeuad : ad, ya gybyddljNeutrality, nü.tral'î.tî n, ammhleidgar- Niggle, nigl vi, cydoferaNeutralize, nii'tral.'iz vt, dieffeithio, Nigh, ni a, agos, cyfagos : ad, yn ag

: Nimious,,Nine,jNinefold,INinepin,Nightshade, nît'shäd n, llysiau'r moch, Nobilitate, nö.bil'ì.tät vt, boneddumochlys. Deadly nightshade, codwarth.Nobility, nö.bil'î.tî n, bonedd, uchel-Enchanter's nightshade, llys fonedd, dyledogaeth,uchelwaedogaethStephan. Woody nightshade, man- dyledogion, pendefigionNoble, nö'bl a, dyledog, ardderchog,Nightward, ni't wurd ad, tuar nosNightwatch, n'it'watsh n, gwyliadwriaethgodidog, arwi-aidd, boneddig, urddasolhaelionus : n, pendefig, boneddwr, dyledog;nos; noswyliadwriaeth [yn duobath aur o werth 6s. Sc. [defigNigrescent, ni'.gres'ent a, caddugol; Nobleman, nö'bl.man n, dyledog, pen-Nihility, ni.hil'î.tî n, dimedd, diddymder Nobleness, nö'bl.nes n, dledogrwydd,Nill, nil v, anewyllysio ;pallu, gwrthod bonedd; mawredd, ardderchogrwyddn, gwreichion elydr toddedigNobless, nö'bles n, uchelfoneddNimbiferous, nim.bif 'ur.us a, tymmestlddwynNobly, nö'blî ad, yn foneddol; yn 'ar-[sionc dderchog; yn haelionus; yn rhagorolNimble, nim.bl a, cyflym, buan, heinif, Nobody, nö'bod.î n, neb, neb un, nebawd,nim'yus a, gormodol, rhyfawrundyn, neb rhyw un, nid...neb,Nincompoop, ning'kom.pwp n, penbwl nid...un[niweidioln'in a & n, naw, 9 [dyMyg Nocent, nö'sent, Nocive, no'siv a, drygus,n'in 'told a, nawplyg, naw Noctambulist, nok.tam'bii.list n, nosrodiwr,n'in'pin n, ceilysen (p ceilys)nosgerddwr [dydd a nosNineteen, nin.tin'a & n, pedwar ar bymi,Nineteenth,Ii,Nippers,j. Nisi,! nisi•Nitency,• Nival,:;ôre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. NOMNoctidial, nok.tid'yal a, yn cynnwystheg, 19Noctiferous, nok.tif 'ur.us a, nosddwynn'in.tînth' a &n, pedwerydd Noctiluca, nok.til'ü.kâ n, nosoleuadì ar bymtheg, 19ydd [ugain Noctuary, nok'tii.ur.i n, noslyfr\ Ninetieth, n'in'tî.eth a, degfed a phedwar Nocturn, nok'tiirn n, noswasanaeth,Ninety, nîn'tî a & n, pedwar ugain a deg nosweddi[nosolNinny, nin.i, Ninnyhammer, nin'i.hamûrNocturnal, nok.tur'nal n, deial nos: a,n, penbwl, hurtyn, clwpaNod, nod v, amneidio; hepian. hepio,Ninth, ninth a, nawfed, 9fedpenogwyddo: n, penogwyddiad, hep;awgrymNip, nip n, cno, cnoad; daif, deifiad: [siolt vt, cnoi;gwasgu ; deifio ;gwywo Noddle, nod'l n, penglog, clopa, clol,nip'urz np, gefail, gefeihau Noddy, nod'î n, hurthgen, drelyn ; cerbydNipple, nip'l n, diden, teth, tithen, penig deuolwynog[cynghroesiadbron, bronign'i'si c, oddi eithr. Nisi prius,gwys, gwarant. Court of nisi prius,rllys yr achosion cyffredin. Justices ofprius, y barnwyr cyffredinNit, nit n, nedden, wy lleuen[debn'i'ten.si n, claerder, dysgleir-, Nitid, nit'id a, gloew, dysglaer, claerNitre, n'i'tur n, halen y graig, creighalen. Nitrogen, n'i'trö.jen n, blorai, un o ranau• cyfansawdd yr awyrNitrous, n'i'trus a, blorogNitty, nit'i a, neddog, llawn nedd [eiran'i'val a, eiryog, llawn nyf neuNiveous, niv'yus a, eiryaidd, purwynNode, nöd n, cwlwm, clwm, oddf, cwgn ;Nodous, nö'dus a, clymog, cygnogNoggin, nog'in n, cwpan; chwarterpeintNoise, noiz n, swn, twrf, godwrf, sain,dadwrdd, twrdd, trwst, diaspad: v,dadwrdd; cyhoeddi. A blusteringnoise, dwndwr. A chattering noise,trydar. A rumbling noise, godwrdd.Noise of birds, sain adarNoiseless, noiz'les a, diswn, dystaw, didwrdd,didrwstNoisiness, noi'zi.nes n, twrddusrwyddNoisome, nôî'sum a, ffiaidd, drewUydNoisomeness, nôî'sum.nes »,adgasrwydd,ffieiddrwydd[ystyrllydNoisy, noi'zi a, trystfawr, bìoeddfawr,Nohtion, nö.lish'un n, anfyniad, anfoddNo, nö a, neb, neb rhyw, neb un, "dimad, ni, nid, nis, na, nac, nad, nas; nage, na ddo. At no time, byth. By nomeans, nid mewn un modd, er dim. Nombles, num'blz np, perfedd carwHe is no better, nid yw efe dipyn Nomenclator, no'men.kla.tur n, enwed-gwell. No person, No one, neb. Nowork shall be done, ni wneir dim\ydd, galwedyddNomenclature, no'men.kla.tshur n, enw-gwaith. To no purpose, yn ofer, yn lyfr; enwau pethau [ig°lYes or no, i'e neu nag t Nominal, nomî.nal a, enwol; galwed-ddiles.217

:;1''1NOU path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;]Nominally, nom'i'.iial.i ad, wrth ei enw, Northward,toôrth.'wûrd ad, tua'r gogîedflerbyn ei enw ; o ran enw, mewn dim Nose, noz n, trwyn : v, trwyno ; arogli. ]ond enw, mewn enw yn uiiig [penodi To turn up the nose, ffroenochiNominate, nom'î.nät vt, enwi, galw; Nosegay, noz'gii n, blodeuglwm, twff,Nomination, nom.î.nä'shun n, enwad, gwullglwrn. clwm blodaupenodiad. enwedigaethNominative, nom'i.nii.tiv a, enwedigolNonage, non'äj n, anoed, maboed'

[Nubble,I cymylau',Nugacity,; gwagsiarad. Nuisance,t'fA'olion_:öre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. NUTNousle, nuz'l vt, anwesu ; maglu, caetli- Numerable, nü'mur.â.bl a, rhifadwyNovation, no.va'shun n, newyddiad [iwo Numeral, nii'mur.al a, niferol, rhifol : n fNovel, nov'el a, newydd: n, newydd-rhifnod, rhifeb. Arabic numerals,rhifohon Arabaidd, 1, 2, 3, &c. Romannumerals, rhifohon Rhufeinaidd,chwedl, ffugchwedl, ffugdraethawdNoveHst, nov'el.ist n, ffugchwedlwrNovelty, nov'el.ti n, newydd-der, newydd-dra; newydd-beth, peth newyddNovember, no.vem'bur n, TachweddNovercal, no.vur'kal a, llysfamaiddNovice, nov'is n, newyddian, dechreuwrNovitiate, no.vish'i.iit n, newyddianiaeth,amser prawfNow. nû ad, yn awr, y pryd hwn, yrawr lion, awron : c, bellach, weithian.Just now, yn awr, gynneu, yn awr fach.Now-a-days, yn y dyddiau hyn, yr oeshon. Now and then, ambell waith,yn awr ac yn y manNowes, mvz n, y cwlwm priodasolNowhere, nö'whé'r ad, dim yn unlleMowise, no'wi'z ad, dim mewn un moddNoxious, nok'shus a, niweidiol, drygus,i, II, in, IV; i, ii, iii, iv, &c.Numerary, nü'mur.ur.î a, rhifiannolNumerate, nü'mur.ät vi, rhihannu, rhifnodi,rhifoNumeration, nü.mu.rä'shun n,rhifiant,rhifedigaeth, rhifnodiad, niferiantNumerator, nü'mur.ä.tûr n, rhifedydd,niferai[niferolNumerical, nii.mer'i.kal a, rhifnodol,Numerous, nü'mur.us a, rhifiog, niferog,lluosog, ami, tra ami, llawerNumerousness, nii'mur.us.nes n, niferedd,lluosogi"wwddNumismatic, nii.miz.mat'ik a, bathofyddol[ofyddiaethNumismatics, nu.miz.mat'iks np, bath-Numismatist, nii.miz'mat.ist, Numis-afiach[megin matolojist, nu.miz.ma.tol'u.jist n, bath-Nozzle, noz'l n, trwyn, duryn; trwyn Nummary, num'ur.i a, arianol [ofyddnub'l vt, dyrnodio, pwyo Numskull, num'skul n, penbwl, clwpaNubiferous, nii.bit'ur.us a, yn dwyn Nun, nun n, mynaches, lleian[duo Nunchion, nun'tshun n, rhyngfwydNubilate, nü'bî.lät vt, cymylu; tywyllu. Nunciature, nun'shî.ä.tshü'r n, cenadwriaethNubile, nii'bil a, dyweddadwyNubilous, nü'bî.lus a, cymylog, tywyll Nuncio, nun'shî.ö n, cenadwr y PabNuciferous, nü.sif'ur.us a, cueuddwyn Nuncupative, nung'ku.pii.tiv a, geiriol,Nucleus, nii'kli.us n, cnewullyn, bywyn cyhoedd-fynegolNudity, nü'dî.tî n, noethni, noethedd Nunnery, nun'ur.î n, lleiandy, gwyryfdynü.gas'î.tî n, coegchwedliad, Nuptial, nup'shal a, priodasol, neithiorol.[oferwag Nuptial feast, gwledd briodasNugatory, nü'gâ.tur.î a, gorwag, ofer, Nuptials, nup'shalz np, priodas, neithiornü'sans n, niweidbeth, bun-Nurse, nûrs n, mammaeth, mag wraigbeth, casbeth, bryntwaith, bryntnivt, magu ; meithrinNull, mil a, diddim, dirym, ofer [gred Nmsery, nûr'sur.î n, ystafell fagu;maethdy, meitln-infa ;planfa, planigfaNullifidian, nul.î.fid'yan a, dihyder, di-Nullify, nul'i.f l vt, diddymu, dirymu Nm'shng, nûrs'ling n, plentjm maeth,Xullity, nul'î.tî n, diddymdermaethyn, maethen, maethfabNullo, nul'ö n, gwagnod (0)Nurture, nûr'tshûr n, maeth, mag,Numb, uum a, merwinllyd, fferllyd, wedi maethiad, meithrin, dygiad i fyny : vt,merwino : vt, fferu, merwiuomeithrin, addysgu[wesuNumber, nùin'bûr vt, rhifo, cyfrif: n, Nustle, nus'l vt, maethu; achlesu, annifer,rhif, rhifedi, ehif, rhifed ; rhifyn. Nut, nut n, cneuen; gwain hoel dro.Numbers, cynghanedd, prydyddiaeth. Nut-cracker, gefail gnau. Nut-gall,great number, lluaws. Cardinal afal y derw. Nut-tree, pren cnau,numbers (first, second, &c), rhestr-Earth-nuts, bywi, cnau'r ddaiar,collen.(cyntaf, ail, &c). Ordinal numberscylor, clor. Slip-shelled nuts,(one, two, &c), rhifohon (un, cnau gweisgi[blygiaddau, &e.). One of their number, un Nutation, nü.tä'shun n, ysgogiad; goohonynt [anehif, dirif, dirifedi Nuthatch, nut'hatsh n, delor y cnauNttmberless, num'bùr.les a, afrif, afrifed, Nutmeg, nut'meg n, pergneuen IndiaNumbness, num'nes n, merwin, merwindod,Nutriment, nü'trî.ment n, maeth, llun-fierdod ; ewinrewiaeth, ymborth, portliiant ; magwriaeth219

';I-.!tOBL path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ;n, |NutrimentaJ, nü.trî.men'tal, Nutritious, Obdurate, ob'dü.rät a, caled, calon-galed,cyndyn, anhyblyg[iadnü.trish'us, Nutritive, nii'tri.tiv a,maethol, maethlawn, maethus [iad Obduration, ob.dü.rä'shun n, ymgaled-Nutrition, nii.trish'un n, maeth, maeth- Obedience, ö.bî'dî.ens n, ufudd-dod;iNutriture, nü'trî.tshu r n, maetholrwydd gwarogaeth, darostyngedigaethNutshell, nut'shel n, plisgyn cneuen Obediential, ö.bì.dî.en'shal a, ufudd,Nuzzle, nuz'l v, trwyno'r ddaiar fel ymostyngol[ymgrymiadhwch; tnvyn-haiarnuNymph, nimf n, duwies y coedydd, yObeisance,Obelisk, ob'i.liskOberration,ü.bä'sansn, colofn;ob.e.rä'shunn, moesblygiad,bernod (f>crwydrad gweunydd, a'r dyfroedd ; angyles ; tlosierch,benywen, meinir. Sea-nymph,mordduwiesNymphean, nim.fî'an, Nymphical, nim'-fi.kal, Nymphish, nim'fish, Nymphlike,nimfl'ik a,perthynol i dduwiesau'jcoedyddiNymphomania, ni.fö.mä'nî.â n, goranlladeddObit, ö'bit ra, arwyl, marwddefod[amrantiad Obituary, ö.bit'shü.ur.î n, marwrestrNystagmus, nis.tag'mus n, gwinciad, Object, ob'jekt n, gwrthddrych, nod Ibwi-iad [gwrthddadleu, achwyij0.Object, ob.jekt' vt, eithro, gwrthwynebu,Objection, ob.jek'shun n, gwrthddadlO, b* px, gwrth- : i, ! oio ! haOaf, öf n, delff, hurtyn, penbwl, drelOahsh, ö'fish a, delfiaidd, penbylaiddOafishness, ö'fish.nes n, hurtrwyddOak, ok n, derwen, mesbren ; dâr. Oakapple,af'al y derw, darafal. Oakgrove,llwyn derw, derlwyn. Heartof oak, derlin. Jerusalem oak, derwentyngiad[argyhoedd!Gaersalem. A scarlet oak, prinwydden.A stately oak, caterwen. A Objurgation, ob.jûr.gä'shun n, cerydcObjurgate, ob.jûr'gät vt, ceryddu. senB.stunted oak, cor d derwen. A young argyhoeddiad, senoak, glas dderwenOaken, O'kn a, deri, derw, derwinOakum, o'kum n, rhafìàu dattodedigOblate, ob.lät' a, gwastad-ben, lledgrwOblation, ob.lä'shun n, offrwm, rhoddOblectation, ob.lek.tii'shun n, boddhâd'Oar, o'r n, rhwyf, rhodl [_n, rhwyfwr difyrwch, dyddanwchOarsman, o'rz'man (oarsmen, o'rz'nien) Obligate, ob'lí.gät vt, cymhell, rhwymcOasis, ö'â.sis (p oases, o'a.siz) n, ynys-Obligation, ob . lì . gä shun ' n, dylet'rhwym, rhwymedigaethdir, ffrwythlonfaOast, est n, odyn i sychu hopysOat, öt n, ceirchen. Oats, ceirch. Oatcake,teisen geirch. Wild oats, ifeturOaten, ö'tn a, o geirch, ceircholOath, öth (p oaths, othz) n, llw, twng,rhaith ; achred. Oath-breaking, llwdoriad,anudon. A vain oath, lledlwOatmeal, öt'mîl n, blawd ceirch. Oatmeal-bread,bara ceirchOaty, ö'tî a, o geirch, ceirchaiddOb-, oc-, of-, op- px, yn arwyddo, " yny íFordd," gwrth-Obambulate, ob.am'bü.lät n, amrodioObduction, ob.duk'shun n, gorchuddiadObese, ö.bîs' a, tew, bras ;pendewObeseness, ö.bîs'nes, Obesity, ö.bes'î.t:n, tewder, gordeweddObey, ö.bä' vt, ufuddhau, ymostwngObfuscate, ob.fus'kat, Oifuscate, o.fus'-tkat vt, cymylu, tywyllugwrthreswm, g^Ttheb, gwrthair, bai,Objectionable, ob.jek'shun.a.bl a, eithr-!!adwy, beiadwy, gwrthwynebadwyObjective, ob.jek tiv a, gwrthddrycholObjector, ob .jek'tur n, gwrthebydd.gwrthddadleuydd, gwrthddadlwr_Objuration, ob.jü.rä'shun n, tyngediaò!Obligatory, ob'lî.gä.tur.î a, dyledus'rhwymedigol, rhwymedigaetholOblige, ö.blij' vt, rhwymo, dwyn tarwymedigaeth ; dirio; boddio; diigymhell, gorfodi. He is obliged to g

nes;ôre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.Oblivion, ob.liv'yun n, anghof. ebargofiant,ebargofiad[anghofasOCCOblivious, ob . liv ' yus a, ebargofus,Oblong, oblong a, hirgul, hirgylchObloquy, ob'lo.kwi n, anair, gwarth,gwaradwydd; gogan, enllibObmutescence, ob.mii.tes'ens n, llafar-ystythig, anhydyn, gwrthnysig, pengam,gwargaled, gwarsythgolliad[edig; beiusObnoxious, ob.nok'shus a, darostyng-Obnubilate, ob.nü'bî.lät vt, cymylu,tywyllu[myliadObstriction, ob.strik'shun n, rhwymedigaeth,Obnubilation, ob.nü.bî.lä'shun n, cy-Obreption, ob.rep'shun n, ymlusgiad,rhwymad[lluddioymüthríad[lithro Obstruct, ob.strukt' vt, attal, rhwystro,Obreptious, ob.rep'shus a, dirgel ym- Obstruction, ob.struk'shun n, rhwystr,Obscene, ob.sin' a, brwnt, aflan, anllad, lludd, lluddiant, attalfaObservant, ob.zur'vant a, gwyliadwrus,Observation, ob.zur.va'shun n, sylw,sylwad, nodiad, ardremiad; cadwadObser\ T ator, ob'zur.va.tur n, arsyllwr,nodiedydd[ti-emfa, tremynfaObservatory, ob.zur'va.tur.i n, arsyllfa,Obstetrics, ob.stet'riks np, colwynyddiaeth,bydwreigiaethObstinacy, ob'stî.nä.sî n, cildynrwydd,cyndynrwydd, ystyfnigrwyddObstinate, ob'stî.nät a, cildyn, cyndyn,Obstipation, ob.stî.pä'shun n, cauadagenau; bolrwymeddObstreperous, ob.strep'ur.us a, gwrthfloeddgar,dadyrddus, bloeddfawranniwair, serth, sertholObstructive, ob.struk'tiv a, rhwystrol,Obscenity, ob.sen'î.tî n, bryntni, budriaith,lluddiol, arluddiol, attaliedigolserthi, ffieidd-dra[iad Obstruent, ob'str.ent n, rhwystr, attal-fa:Obscuration, ob.skii.ra'shun n, tywyll-a, rhwystrol. lluddiolObscure, ob.sku'r' a, aneglur, tywyll, Obtain, ob.tän' vi, cael, caffael, cyrhaedd,anghlaer; anenwog, anhynod, iselraddcyrhaeddyd, ennill, ynnill: vt, tywyllu, dyrysuObtainable, ob.tä'nâ.bl a, cyrhaeddadwy,Obscureness, ob.sku'r 'nes, Obscurity, ennilladwy[cyrhaeddiadob.skii'r'i.ti n, aneglurder, tywyllni; Obtainment, ob.tän'ment n, caftaeliad,anenwogrwydd, dinodeddObsecration, ob.si.kra'shun n, deisyfiadObtenebration, ob.ten.î.brä'shun », tywyllwch;tywylliadymbiliad, erfyniaethObtest, ob.test' v, taer ddeisyf, erfynObtestation, ob.tes.tä'shun n, eriyniaeth,Obsequies, ob si.kwiz np, arwyliant,arwyl, defodau angladdolymhedd[gymhellObsequious, ob.si'kwi.us a, ufuddgar, Obtrude, ob.trd' vt, ymwthio, trawshyblyg,parod i wneyd a fyner Obtruncate, ob.trung'kat vt, diaelodiObsequiousness, ob . sî kwî ' . us . n, Obtrusion, ob.trw'zhun n, trawsgymhelliad,ufuddganvch, gwasanaethgarwchymwrthiadObtrusive, ob.trvv'siv a, ymwthgarObservable, ob.zur'va.bl a, nodadwy,hynod, gweladwyObtund, ob.tund' vi, pylu ; marwhauObservance, ob.zur'vans n, cadwad, Obtuse, ob.tüs' a, pl, difin, anfiniogparch ; manylbarch ; cyfarchwyliad Obtuseness, ob.tiis'nes, Obtusion, obtii'zhuncyflawniad; nodiad; trefhiad, rheol,n, pyliad : pylni, pyledddefod[gofalus Obumbrate, ob.um'brät vt, cysgodi, tywyllu,cymylu, bwrw cysgod drosObvert, ob.vurt' vt, troi tuag atObviate, ob'vi.at vt, rhagflaenu; rhagod,troi beibio, llesteirioObvious, ob'vi.us a, eglur, amlwg, hywelObviousness, ob'vi.us.nes n, amlygrwyddOccasion, o.ka'zhun n, achlysm:; achos,Observe, ob.ziuV v, nodi, arnodi, dalsylw ; syllu ar ; cad w, parchu, ufuddhau ethryb, oedfa; cyile, adeg: vt, peri,Obsession, ob.sesh'un n, rhagymosodiad,achosi, achlysurogwarchaeadOccasional, o.ka'zhun.al a, achlysurol;[dellni, delli^Obsidional, ob.sid'yun.al a, gwarchaeol dygwyddiadolObsolescent, ob.sö.les'ent a, yn heneiddioOccecation, ok.si.ka'zhun », daUiad;[henaidd, diarfer Occident, ok'si.dent n, gorllewinObsolete, ob'sö.lît a, anarferedig, hen, Occidental, ok.si.den'tal «, gorllewinolObstacle, ob'sta.kl n, rhwystr, lludd, Occiput, ok'si.put n, gwegil[wreigiol, esgoriadol Occlude, o.kliid' vt, cau i fynyattalfaObstetric, ob.stet'rik a, colwynol, byd- Occluse, o.klus' a. cauedig221

; ,;|:OFF path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, twk=took;Occult, o.kult' a, cuddiedig, dirgel, eelOccupation, ok.ul.ta'zhun n, cuddiad,celedigaeth ; machludiadOccupation, ok.u.pa'zhun, Occupancy,ok'ii.pan.si n, meddianniad, daliad;meddiant; galwad, crefftOccupier, ok'ii.pi.ur, Occupant, ok'iipantn, meddiannydd, dakwr, deiliadgoresgynydd[dalOccupy, ok'u.p'f vi, meddu, meddiannu;Occur, o.kur vi, dygwydd, cymmerydlie; dyfod i gof [damwainOccurrence, o.kur'ens n, dygwyddiad,Occursion, o.kur'shun n, ymgyfarfodOcean, ö'shun n, mor, cefnfor, cyfanfor,dyfnfor, gweilgi, eigion. AtlanticOcean, M6r Werydd. German Ocean,Môr Tawck. Indian Ocean, MôrIndiaidd. Pacific Ocean, Môr Taw-Oceanic, ö..shí.an'ik a, eigionol[elogOcellated, ü.sel'â.ted a, llygeidiog, felOcelot, ö'sî.lot n, math oOchre, o'kur n, math o liw priddOctagon, ok'ta.gun n, wytkongl, dullwythochrogOctagonal, ok . tag ' un . al, Octangular,ok.tang'gii.lur a, wythonglogOdour, ö'dûr n, arogl, arogledd, aawr,sawyr[inol(Ecumenical, ek.ii.men'i.kal a, cyffred-(Edema, î.di'mâ n, chwydd gwynCEiliad, 'i'li.ad n, amrantiad, gwingOEsopbagus, î.sof 'â.gus n, ceg, sefnigOf, ov pr, o ;gan ; am yng nghylch. I;Of me [thee, him, &c], o honof I[honot, hono, &c.]. The fleetness of îthe greyhound, cyflymdra'r milgi.[.The mind of man, meddwl dyn. Thejstrength of a horse, nerth ceifylOif, of ad, ymaith, oddi yma, i fiwrdd, Idraw : pr, oddi, oddi with : i, ymaith !fiwrdd! hwnt! Off hand, allan olaw. To get off, disgyn ; dianc. Toset off, cychwyn; saethu, ertiydio.Badly off, yn dlawd arno. Well off,yn weddol o gyfoethog, da ei fydOffal, of'ôl », syrth; gweddillion; coluddion,perfeddOffence, o.fens' n, trosedd, camwedd;sarhâd, tramgwydd, rhwy&tr, argawdjOffenceless, o.fens'les n, diniwed, ditb-amgwydd,diddrwg, difaiOffend, o.fend' v, troseddu, pechu;rhwystro, tramgwyddo ; sarhau ; anfoddio,anfoddloni, digio. To be off-Octahedral, ok.ta.hi'dral a, wythochrogOctant, ok'tant n, trem yn cynnwys -A5ended, digioOffender, o.fen'dûr n, troseudwr,|[weitbredwr lidryg- hgraddOffensive, o.fen'siv a, adgas, ifiaiddOctave, ok'tiiv n, wythfed dydd o wyl rhwystrol; tramgwyddol,;|gormesol;twythradd ton, gafael wytb [wythplyg ymosodol, rhuthrol,Octavo, ok.ta'vo a, wythplyg: n, llyfr Offer, of'ûr n, cynnvg, cais, cynnygiad:i:Octennial, ok.ten'yal a, wythmlwyddol v, cynnyg; otfrymu"; cyfiwyno; beiddiov..October, ok.to'bur ?i, HydrefOffering, of'ur.ing n, aberth, uftrwm;^Octonocular, ok.to.iook'u.lur a, wythlygeidiogoffrymiad. Burnt offering, poethfoffrwm, aberth llosg. Heave-offering, j.Octuple, ok tii.pl a, wythplygoffrwm dyrcbafael. Peace-off*ering .

!;Olympic,öre ; läte. îne, nö, miite ; she, zh=z azure; thin, thìs;j=dzh. ONEOfficiousness. o.fish'us.nes re, swyddgar- Olympiad, ö.limp'yad re, ysbaid pedairwch, ymyraeth [arfor! blynedd gan y Groegiaid gynt~~ng, of'ing re, mor yng ngolwg tir. o.lim'pik a, Olympaidd. 01-ympic games, campau mynydd Olympus,Oflscouring, of'skû*r.ing re, ysgarth,sorod. ysWrial, carthiona gynnelid bob pedair blyneddOffset, of'set re, ysgewyllyn ; blaguryn Omega, ö.meg'â re, y llythyren olaf ynyr egwyddor Roeg ; yrola'f, y diweddafOffspring, of'spring re, hiliogaeth, epil,hil. plantOmelet, om'let re, cremog wyau, ffroesOmen, ö'men re, argoel, arwydd, rhagarwydd,coel, armes,darogan, rhamantOmer, ö'mûr re, orner, mesur IuddewaiddOft. oft. Often, of'n. Oftentimes, of'nt'imz,Ofttimes, of 'ti'mz ad, yn fynych,lawer gwaith, yn ami, amlwaithOgee, ö.ji'. Ogive, o.jiV re, math o foldaddurnOgle, ö'gl vt, llygadu, cilwenu, cipolygn:Si, llygadiad. cilwen, nwyfolwgOgre, ö'gûr, Ogress, ö'gres re, anghenfildychymmygol yn y dwyrainOh, ii (',o ! och ! ohoOil, Gil n, olew, ul:ireidio. Oil colour, olewliw, paentolew. Salad oil, olew yr olewwydd.oediog. Old-fashioned, anarferedig,hendclullaidd. Old age, henaint. Òfold, gynt, er ys talm; erioed. Twoyears old, dwy flwydd oed. OldEnglish, Uytîjîttcn ÎJÌ3U, llythyrenflewogOlden, öl'dn a, hen. Olden times, yramser gynt[henOldish, öì'dish «, henaidd, go hen, lled-Oldness, üld'nes re. hender, heneidd-draOlitory. ol'î.tur.î a, perthynol i gegin-Olivastev, oi'i.vas.tur a, olewwyddhwOlive, ol'iv re. pren olew, olewwydden.Ominate, om'î.nät vt, darogan, argoehOminous, om'i.nus a, argoelus, daroganus,rhagddangosol, rhagarwyddolOmission, ö.mish'un re, gadawiad allan,esgeulusiad, arwall, gwall, hebgoriadOmit, ö.mit' vt, gadael heibio neu allan,esgeuluso, peiuho â gwneuthur, hebgorvt, iro, rhoi olew ar, Omnifarious, om.nî.fe'r'î.us a, hollfath,hollryw, hollrywiolOmniferous, om.nif 'ur.us a, hollddwynOmnific, om.nif 'ik a, hollwneuthurolOmniform, om'nî.fOrm a, hollwedd,Train oil, olew'r morfilOiliness, ôî'lî.nes re, oleweiddrwyddOilman, ôíl'man re, olewwerthwrOily, ôî'lî a, olewaidd; ireidlydhollddull,Omnigenous,bob dullom.nij'î.nus a, hollryw,Oint, ôínt vt eneinio, iro, eli'ohollrywiog, hollrywiol [hollsylwadOintment, ointment re, enaint, eli Omnipercipiency, om.nî.pûr.sip'yen.sî re,Old, old {elder, eldest) a, hen, oedranus, Omnipotence, om.nip'o'.tens, Omnipotency,om.nip'ö.ten.sî re, hollalluogrwydd,hollalluogaeth, hollallu, hollallueddOmnipotent, om.nip'ö.tent a, hollalluogOmnipresence, om.ni.prez'ens re, hollwyddoldeb,hollbresennoldebOmnipresent, om.ni.prez'ent a, hollwyddol,hollbresennol, hollwyddfodolOmniscience, om.nish'ens re, hollwybodaeth,hollwybodOmniscient, om.nish'ent a, hollwybodolOmnivorous, om.niv'o.rus a, tiollysol,Oleaginous, ö.lî.aj'î.nus, Oleose, ö'lî.ös,Oleous, ö'lî.us a. olewaiddhollysglyfiolOleander, ö.lî.an'dúr re, rhoswydden On, on pr, ar warthaf : ad, ym mlaenOleaster, ö.lî.as'tûr re, olewwydden wyllt Onager, on'â.jûr re, asyn gwylltOlfactory, ol.fak'tur.i a, ai'ogliadol, ymsawrusOnanism, o'nan.izm re, hunanhalogiad[aroglus Once, wuns ad, unwaith gynt. At once,;OHbanum, ol.î.bä'num re, gwyddlud per- ar unwaith. This once, y waith honOlid, ol'id, Olidous, ol'î.dus a, drewllyd One, wun a, naill, un : re, un, rhyw un.Oligarchal. ol.i.gar'kal, Oligarchical, olî.gâr'kî.kala, ambellenigolgwr mawr. Little ones, plant, rhaiGreat ones, mawrion, rhai mawrion,Oligarchy, ol'i.gar.ki re, ambellenigaeth. bach, rhai bychain. One another, unllywodraeth gan ychydig lywiawdwyrcymmysgedd^ [arddy llall. One by one, bob yn un. SomeOlio, ö'lî.ö re,one, rhyw un. To love "one another,ymgaru, caru eu gilyddOneirocritic, o.n'fr.u.krit'ik re, deonglwrbreuddwydion[rwyddOlive-berries, Olives, grawn yr' olewwydden,olifaid. Olive coloixr. olew-Onerary, on'ur.ur.î a, llwythol, pynolOneness, wun'es re, undod, unedd, unigwyddhw.gwineuwyrddOnerate, on'ur.ät vt, llwvtho, beichio223

;;OPP path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;on'ö.mâ.tö.pî n, gair â'i sain yn arwyddo'i ystyr; megys. murmur, buzz,shriek; biomhwr, suo, ysgrechOnset, on'set, Onslaught, on'slôt n, ymosod,rhuthr, argyrch, ymgyrchOntology, on.torö.ji' n, bodeg, arddansoddiaeth,bodofyddiaethOpal, ö'pal n, math faen gwerthfawrOpe, öp v, agor ;ymagorOpen, ö'pn v, agor, agori, egori; ymagor:a, agored, anghaued, anglo;amlwg, digel, digudd, cyhoedd;Opthalmia, op.thal'inî.â, Ophthalmy, op'-thal.mî n, ennynfa neu fflauieg y lfygaid,llygadws'tOphthalmic, op.thal'mik a, perthynol illygaid, llygadolOnerous, on'ur.us a, llwythfawr, trwm,pwysig; Uafurus [onions, sibwlOnion, un'yun n, wynwynyn. YoungOnly, ön'lî a, unig : ad, un unig ; ondOnomancy, on'ö.rnan.sî n, enwddewiniaethOpiate, ö'pí.cät n, cwsgfeddyginiaeth,Onomatope, on'ö.mâ.töp, Onomatopy, sudd y pabi : a, cwsgbar, yn peri cwsgOpificer, ö.pif 'î.sûr n, crefftwr, celfyddwr,celfyddydwrOpinator, op'í.nä.tûr, Opiniator, ö.pin'-î.ä.tûr, Opinionist, ö.pin'yun.ist n,mympwyn-r, cryfdybiwr, yingildynwrOpine, ö.p'fn' vi, tybio, mympwyo, rhoddityb, llettybioOnward, on'wûrd ad, ym mlaen, rhagof Opiniated, ö.pin'î.ä.ted, Opiniative, ö-Onyx, o'niks n, math faen gwerthfawr pin'i.a.tiv, Opinionate, ö.pin'yun.ät,Oolite, ö'ö.lit «, grawnfaenOpinionated, ö.pin'yun.ä.ted, Opinionative,Ooze, wz vi, nawsio, dynoddi, godarddu,o.pin'yun.ii.tiv a, cryfdybus,mympwyol, tybgar ; huna'ndybiol,tarddellu, bèra: n, llaid; nawsiad:rhisgflawd, blawd rhisg derwpengam, ystyfnig, cyndynOozy, 'zî a, gwlyb, dynoddol, lleidiog Opiniativeness, o.pin'i.a.tiv.nes, Opiniatry,Opacate, o.pa'kiit vt, tywyllu, cymyluö.pin'yâ.trî, Opinionativeness,Opacity, ö.pas'î.tî n, afloewder, tywyllni,aneglurder, annhryloewdero.pin'yun.a.tiv.nes n, ystyfnigrwyddOpinion, ö.pin'yun n, tyb, meddwl, barnOpacous, o.pa'kus, Opaque, o.pak' a, cred, coel ; tybygiad, dahad ; mympwyannhryloew, tywyll, anoleu, cymylog Opiparous, ö.pip'â.rus a, mawrwych, *gorwych[cj-mhorfOpitulation, ö.pit.shüJä'shun n, port!Opium, ö'pî.um, n, cysglys, cysgnur,•sudd y pabiOpletree, ö'pl.trî n, pren cyrafolJrhwydd, rhydd ; didwyllOpodeldoc, op.o.del'dok «,'math feddOpening, ö'pn.ing n, agoriad, egoredigaeth, bwlch;ymagonad ;gwigyginiaeth sebonaidd, sebondrwythOppidan, op'î.dan n, trefwr, dinesyddOpenly, ö'pn.lî ad, ar gyhoedd, jm amlwg,Oppignerate, o.pig'nur.iit vt, g^ystloger bron y bydOppiiation, op.î.lä'shun », boírwymiadOpenness, ö'pn.es n, anghaeadrwydd Opponency, o.pö'nen.sî n, gwrthwynelamlygrwydd ; dihocedrwyddiad, gwrthwynebrwydd, gehmiaethOpera, op'ur.â n, cân-chwareu. Operahouse,Opponent, o.pö'nent n, gwrtl^vynebwcân-chwareudy. Opera-glass, gwrthebydd, g'svrthblaid, cyferbynitrembeiriant, syllddrychgelyn : a, gwrthwynebus, croesOperant, op'ur.ant a, gweithredol Opportune, op.ûr.tün' a, prydlawn,

IiOptician,\tremiadur,: trade,:'-;:ôre ; läte, line, nö, müte ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. ORGOrbit, ôr'bit n, cylehlwybr, rhod, cylchdro,: enau, anysgrifenedig';Oppressive, o.pres'iv a. gorthrymus, gormesol,8 treisiol, gorthrecholcylchdaith, chwylgylch: pwll yllygad, twll y llygadOppressor, o.pres'ûr re, gorthrymwr,gorthreehwr, gormeiliwr, gormeswr Orchard, ôr'tshûrd re, perllan, afallacb.Opprobrious, o.prö'brî.us a, gwarthus, Cherry -orchard, ceirioslan[gwarthusnvydd Orchestra, or'kes.tra re, cerddfaenllibusOpprobriousness, o.prö'brî.us.nes re, Orchis, or'kis re. caldrist [ordeinioOpprobrium, o.prö'brî.um re, gwaradwydd,Ordain, ôr.dän' vt, gosod, sefydlu ; urddo,gwarth[wynebu Ordeal, ôr'dî.al re, tanbrawf ; dwfrbrawfOppugn, o.piin' vt, gwrthsefyll, gwrth- Order, ôr'dûr re, trefn, rheol; rhestr,Oppugnancy, o.pug'nan.si re, gwrthwynebiad,gwrthryn, gwrthymdrechtrefniant, dull ;gorchymmyn, archebgosodiad ; urdd : v, trefnu, trin gorchymmyn,Opsimathy, op.sim'áCthî re, addysg ddiweddar,erchi; urddo.;In order,hwyrddysgtrefnus.Orderless,In order to, er mwynOptative, op'ta.tiv a, dymunedigol, dymuniannol,or'dur.les a, didrefn, didrefnnseiddunedigolOrderliness, ôr'dûr.lî.nes re, trefnoldeb,Optic, op'tik, Optical, op'ti.kal ft, golygol,trefnusrwydd, rheoleiddrwyddtremol. Optical instrument, trem-Orderly, ôr'dûr.lì a, rheolaidd, trefnus,beiriantOptic, op'tikgweddaidd : ad, mewn trefn, yn drefnusOrdinal, ôr'dî.nal a, rhestrol, trefniadol:Hygad, golwg-beiriant.re,Optics, tremyddiaeth, tremofyddiaethre, urddlyfr esgob; rheol-lyfrop.tish'an re, trembeiriannwr, crefydd-dy. Ordinal numbers, rhestroliontremofydd. Optician's(cyntaf, ail, &c.)trembeiriannaeth, tremyddiaeth Ordinance, ôr'dî.nans re, deddf, cyfraith,'Optimacy, op'tî.mä.sî re, goreugwyr, rheol sefydledig, gorchymmyn ;gosodigoreuon, boneddigaeth [defig edigaeth, gosodiad, ordinhâd, trefnedigaetb,.Optimate, op'tî.mät re, goreugwr, pen-penodiad; defodOptimism, op'tim.izm, Optimity, optím'i.tîOrdinary, ôr'dî.nur.î a, cyffredin, arfer-re, goreuaethcanolig, lledwael, llêdhagr, gwrthol;Option, op'shun re, dewisiad, dewis un : re, gweinidog sefydledig, rhaglawOpulence, op'ii.lens, Opulency, op'ii.len- esgob ; ciniaw eyffredin, si re, cyfoeth, golud, cyfoethogrwydd Ordinate, ôr'dî.nät a, trefnus, rheolaidd'opulent, op'ii.lent a, cytbethog, goludog vt, trefnu, gosod, penodi: re, Or, or c, neu, ai, ynte, naill ai eur- Ordination, ôr.dì.nä'shun re, gosodiad,Hw, aur[gwr doeth urddiad, urddiant[nelauOracle, or'a.kl re, dewinfa; ateb-dduw; Ordnance, ôrd'nans re, cyflegrau, mag-Oracular, o.rak'ii.lur a, dwyfol, dewiniol Ordonnance, ôr.don'ans re, iawndrefniad)raison, or'a.zn re, gweddi.—Orison rhanau adeiladOrdure, ôr'jûr re, torn, baw, tail [edig)ral, ô'r'al a, geneuol, geiriol, o enau iOre, ô're re, mwn, delid, metel anghoeth-Grange, or'änj re, eurafal, afal euraidd Orfgild, ôrf'gild aa, inelyngoeh, rhuddfelen [berllanre, iawnam ysbeiliad liw dyddwna'cantrcf[waddod)ranger, or'än.jur.î re, eurafallach, eur- Orgal, ôr'gal re, gwaddod gwin, sych-)ration, ö.rä'shun re, araeth, arawd Organ, ôr'gan re, organ; ofFeryn, peiriant,areithiwr)rator, or'â.tûr re,ermig. Organ-builder, saer or->ratorical, or.a.tor'i.kal a, areithyddol gan. Organs of nutrition, peiriannau>ratorio. or.â.tô'r'î.ö re, cyfansoddiad maeth. Organs of reproduction, peiriannaucyngbaneddoladepiliad. Organs of speecb,Tatory, or'â.tur.î re, areithyddiaeth, peiriannau llafar, periannau yr ymadrodd.i ffraetheb ; cafell weddiChylifactive organs, ceul-xb, orb re, pel, pellen, bwl, cronen, iadon. Digestive organs, peiriannaucronell; y llygad. Orb of the Moon, treuliannolhoergant [dad Organic, Cr.gan'ik a, offerynol, ermi^ol,rbate, ôr'bät a, amddifad ; diblant ; dirbation,peiriannol; cyfluniedig, cyfiuniol, °ar-ôr.bä'shun re, amddifadiad dumiol; gwreiddiolrbed, ôr'bed a, cylchol, cylchog Organism, Gr'ga.nizm re, gosodiad peiriannol,rbicular, or.bik'u.lur a, crwn, cvfrgrwncyd-drefniad rhanau'15'22.5

:.'OTA path, fat, ere, met. mâ-rîne, pin, Srb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Organist, ôr'gâ.nist re, organwrOrganization, or.gan.i.za'zhun re, ffurfiad,gosodiad, cyfluniad, cyrnheiriantOrganize, oVga.n'iz vt, trefnu, ardumioOrgany, ôr'gâ.nì re, llysiau'r coludd.Wild organy, mintys y creigiauOrgasm, oi'gazm re, ysbonc, hwp; eaisOrgy, ôr'jî re, gloddestwyl, noswyl ymeddwynOrgillous, ôr'gil.us a. baleh, nchelfalchOrient, ö'r'î.ent re, dwyrain, dwyr: a,dwyrain; dwyreol; dysglaerOstent, os.tent' re, ymddangosiad, dull iOrvietan, ôiwî.í'tan re, gwrthwenwynOriental, ö'r'î.en.tal a, dwyreiniol: re,dwyreiniwrun hyddysgOscillate, os'ü.ät vi, ymsiglo, sigídanufyn ol ac ym mlaen fel dringlynOrientalist, O'r'î.en.tal.ist re,yn yr ieithoedd dwyreiniolOscillation, os.i.lä'shun re, sigldafliad,?agorfa; safn briwOrifice, or'î.fis re,dringlyniad, sigliad o ystlys i ystlys ÌOrigan, or'î.gan re, mintys y creigiauOrigin, or'i.jin re, decbreu, dechreuad;Oscillatory, os'i.lii.tur.î a, dringlynaidd iOscitancy, os'î.tan.sî, Oscitation, os.î.tä'-|fiynnon ;gwreiddyn ; cynwraidd ; bonedd;cyffOriginal, ü.rij'î.nal cynllun, cynysgrifshun re, dylyfiad gên; cysgadrwydd.syrthni, diofalwchOscitant, os'î.tant a, cysglydre,a, dechreuol, gwreiddiol, cyntefig, Oscitate, os'i.tät vi, dylyfu gêncyssefin, cynenid; hen; cyn-Osculate, os'ku.liit vt, cusanuOriginary, ö.rij'î.nur.î a, cyntefig, dechreuolOsculation, os.kii.la'shun re, cusaniad 1[codiad, cychwyn Osier, ci'zhur re, merhelygen. Ozier-IOriginate, ö.rij'î.nät v, decbreu; tarddu, holt, merhelygfa [gwalch y weilgOrigination, ö.rij.î.nä'shun re, dechreuad, Ospray, os'prä re, moreryr, eryr y mórOrison, or'i.zn re, gwetldi [deilliadgargragen marchOsselet, os'i.let re,Orlop, ôr'lop re,Osseous, osh'us a, esgyrnog, esgyrnol IllongloftOrnament, ôr'nâ.ment re, addurn, dillyn Ossicle, os'i.kl re, esgyrnyn [esgyrniacfharddwch ; tlws : vt, addurnio, trwsio, Ossification, os.i.fi.ka'shun re, asgyrniadfharddu, prydferthu. Ornaments, ceinion,Ossifrage, os'î.fräj re, gwyddwalch, mor £addurnau[addumiadol eryr mawr ; esgym-dorwrOrnamental, ôr.nâ.men'tal a, addurnol, Ossify, os'i.f i' v, esgyrnu, esgyrneiddio IOrnate, ór.nät' a, addurnedigOssivorous, o.siv'o.rus a, yn difa esgyrn.Ornature, ôr'nâ.íshur re, addurniaeth, Ossuary, os'ü.ur.î re, esgyrnfa, esgyrndy !•,trwsiadaeth [adaryddiaeth,eduogaeth Ost, öst re, odyn i grasu hopysOrnithology, ôr.nî.thol'ö.jî re, adardraeth, ~3tealgia, os.tî.al'jî.â re, poen yn yr es,Orography, ö.rog'râ.f î re, mynydd-ddarluniaethgym, esgyrnwstOstensible, os.ten'sî.bl a, dangosadiTjftOrology, ö.rol'ö.jî re, mynyddyddiaeth ymddangosol[ ddangoscOrphan, ôr'fan re, amddifad, plentyn amddifadOstensive, os.ten'siv dangosol, yma,: a, amddifad, heb rieni, diriantOrphanage, ôr'fan.äj re, amddifedi Ostentation, os.ten.tä'shun », rhodre;Orpiment, ôr'pî.ment re, eurlliw, eurbibaugwag ymddangosiad, balchderOstentatious, os ten.tä'shus a. rhodresOrpine, ôr'pin re,llysiau Tahesin, canewin gar, dangosiadus, gwagogoneddgarOrrery, or'nr.î re, serddarluneg, cysodell Osteocope, os'ti.o.kiip re. esgyrnwstOrris, or'is re,y gleddyflysOrthodox, Gr'tlio.doks a, uniongred,iawn-nyddiog. uuiondybOrthodoxy, or'tho.dok.si re, iawn-flyddiaeth,iawn-grededd, iawn-gredOrthoepy, ôr'thij.i.pí re. llafareg, llafariaeth,iawn-gynaniaeth[yddOrthoepist, ôr'thö.î.pist re, iawn-gynan-Orthogon, ôr'thö.gun re, dull umawn- Ionglog [ on gl°g iOrthogonal, ôr.thog'ö.nal a, uniavrn- ,-Orthographer, ôr.thog'râ.fúr re. arddy- 1graflydd [ddygraffol \Orthographical, or.tho.graf'i.kal «, ar-Orthography,ôr.thog'râ.fi re,llvthyraeth,llythyreniaeth, arddygraff, orgraff, Isilliadaeth, llythyreniadOrtive, or'tiv ra, cyfodol, dwyreol [enwOrtolan, ôr'tö.lan re, aderyn bychan o'r |Orts, ôrts np, gweddillion. gwehilionOsteology, os.tî.ol'ö.jí re,esiryrndraethOstiary, os'tshî.ur.î re, ceg afon, aber ]Ostler, os'lûr re, ostler; marchwasOstracism, os'tra.sizm re,alltudiaethOstrich, os'tritsh re, estrysOtacousticon, ö.tâ.kû\v'stì.kon, Otacou.-tic, ü.tâ.kû'stik n, ofieryn i gyinorthwyo'r clyw, clvwgorn226

:;ore ; läte, line, no, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs;j=dzh. OUTOther, wTJi'ùr pn, all, arall, Hall. From Outfit, ût'fit n, darpariad i fordaithone end to the other, o ben bwygilydd.,Outform, uvvt'form n, jnnddangosiadOne another, eu (eich, ein) gilydd. allanol [allanfaSomehow or other, trwy ryw fodd neu Outgate, ût'gät n, mynedfa allan,mivriri Tlio «tV, u ,- ciric ni' tr +„ Vi-nmf \Silydd. The other side of, y tu hwnt i Outgeneral, ût.jen'ur.al vt, rhagorierwise, uth'ui-.wiz ad, amgen, osamgen, amgenach, onid e, oni bai hyny,mewn cyfrwysdraOutgoings, uvt t'go.ingz np, mynediadauallan ; costau, cyrau eithafmewn modd arall, yn wrthwynebOtter, ot'ûr «, dyfrgi, dwrgi [fechan Outgrow, üt.grö' (pt outgrew, ûtgr';Ottoman, ot'ö.man a, Tyrciaidd : n, ystolOught, ôt n, un peth, un rhyw beth, dim pp outgrown, ût.grön') vt,trech-dym, tyfu mwyv, def, I [thou, he, &c] ought, dylwn, Outguard, ût'gârd n, blaen-warchawdwyrdylit, dylai, dylem, dylech, dylent.[ysgelerdra, gorherodiIought to have been, dylaswn fod Outherod, ût.her'od vt, rhagori mewnOunce, ûns n, wns; math o wylltfil Outhouse, ût'hûs n, allandy, maesdyOuphe, ^"f ii, ellyll, gwagysbrydOur, uvi'r pn, ein; ein...niOutlandish, ûtJan'dish a, dyeithr, estronol,allwladol, allaiddOuranography,ddarluniadû\v'r.an.og'râ.fî n, ser-Outlast, iivvt.last' vt, parhau yn hwyOutlaw, ût'lô n, ysbeiliwr; un allan oOurs, uw'rz pn, eiddom, einom, eiddomAnodded y gyfraith, dyn nawdd-goll;herwr...ni. friend of ours, cyfaill i niOutlaw, ût.lô' vt, dinoddi [noddiadOurselves, uw'r.selvz' pn, ni, nyni, einhunainOutlawry, ût'lö.rî n, herw-1'arn, di-Ousel, vv'zl re,'aderyn du, merwys, mwyalchen.Outlay, ût'lä n, traul, cost [dysgWater ousel, rhegen y dwfr Outlearn, ût.lûrn' vt, rhagori mewnOust, ûst vt, gwaghau; cymmeryd Outlet, ût'let n, gollyngle, allanfaymaith ; bwrw allan, troi allan, difeddu Outline, ûtT'in n, amlinell, cylchlinell,Out, iivvt n, allan, i maes : px, rhag-, cynlinell, brasluniad [fucheddutra-, gor-. Out of humour, maes ohwyl. Out of spite, o genfigen. Outof time, ammhrydlawn. Out of use,anarferedig. Out of pocket, ar eigolled. To put out, troi allan ; dyrysu.To speak out, llefaru yn groch, siaredyn uchelOutact, û\vt.akt' vt, gweithredu tu hwnt iOutbid, ût.bid' vt, cynnyg dros ben,uwch-gynnygOutbound, ût.bûnd' a, allfordwyolOutbrave, uwt.brav' vt, dirmygu, trech-Outlive, CuH.liv' vt, byw yn nwy, gor-Outlook, uwt.lwk' vt, gwynebfeiddioOutmeasure, uwt.mezh'ur vt, rhagorimewn mesurOutmost, ût'möst a, nesaf allan; eithafOutnumber, ût.num'bûr vt, rhagorimewn nifer, bod yn lluosocachOutpace, ût.päs' vt, blaenu arOutparish, ût'par.ish n, allanblwyfOutpost, ût'pöst n, rhagorsafOutpour, ût.pô'r' vt, tywallt allanOutprize, û.i:.pr'iz'vt, gorbarchu; gor-[haerllugrwyddfeiddiobrisioOutbrazen, uwt.bra'zn vt, trechu trwy Outrage, ût'räj n, dirdra, trais, dirdraisOutbreak, uwt'brak n, toriad allanOutcast, uvvt'kast n, crwydryn, crwydriad,; terfysgwaith, terfysg;ysgelerder:vt, dirdreisio, sarhaugwibiad,gwibddyn, deolyn. Out-Outrageous, û-t.rä'jus a, drygwyllt,casts of society, gwehilion y boblffyrnig ; cynddeiriog, gorddrygus, anfad,Outcry, uvvt'kr'i n:gwaedd, bloedd, dolef,ysgeler[gelerderarwaedd[trechfeiddioOutdare, ût.dê'r' vt, anturio tu hwnt i,Outdo, ût.d' ( ^íoutdid, uvvt.did' ; ppoutdone, ût.dun') vt, rhagori, blaenuOutrageousness, ût.rä'jus.nes n, ys-Outreach, ût.rîtsh' vt, cyrhaedd ymmhellach; twylloOutrider, ût'r'i.dûr n, rhagfarchogyddOuter, û'tûr a, allanol, nes allan [ar Outright, ûwt.rit' ad, yn gwbl, yn llwyrOutermost, û'tûr.möst a, nesaf allan; yn ddiattreg, yn ddioed [wreiddioeithaf, pellaf [nebu, gwynebfeiddio Outroot, ût.rt' vt, diwreiddio, dad-Outface, ût. fas' vt, taeiu allan gwy- Outrun, ût.run' (pt outran, ût.ran' ;;Outfall, út'fôl n, pistyll; gofer; ymryson,pp outrun) vt, rhedeg yn gynt na,cynhengadael ar ol, rhedeg heìbio i227

|'OVE path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Outsail, ût.säl' vt. hwylio yn gyntOutset, ût'set n, dechreu, declrreuadOutshine, ût.sh'in' (pt Si pp outshone,út.sbon') vi, dysgleirio mwy, gorddysglcirio; tywynu allanOutside, ût.si'd' n,j tu allan, arwynebedd; clawr : a, nesaf allan, allanolOutsit, ût.sit' (pt & pp outsat, ûtsat')ifí, eistedd yn hwyOutspread, ût.spred' (pt & pp outspread)v, llettaenuOutstanding, ût.stan'ding a, dyledusOutstretch, ût.stretsh' vt, estyngorbris[cymybSOutstrip, ût.strip' vt, blaenu, rhedegyn gynt naOvercloud, ö.vûr.klûd' vt, caddugtlOutswear, ût.swG'r' (pt outswpre, ûtswö'r';Overcome, o.vfir.kum' (lit overcame, ofpp outsworn, ût.swö'rn') vt, vur.kam' ; pp overcome) vt,gorchfygtltrechu trwy dynguOuttalk, û.tôh', Öuttongue, û.tung',vt, trechu ar tafod[pris did'; pp overdone, o.vnr.dun')Outvalue, uwt.val'u vt, rhagori inewnOutvie, invt.vi" vt, rhagori, trechugwneutbur gormod ;gorweithioOverdress, o.vur.dres' vt, gordrwsioOutvote, uwt.vot' vt, trechu trwy bleidleisiau[na, blaenu chafu,Overexalt, o.vur.eg.zGlt'dyrchafuvt, gorddyJtraOutwalk, uvVt.wok' vt, cerdded yn gynt Overfeed, o.vur.fid' (pt & pp overfetOutwall, ût'wôl n, allanfurV) vt, gorbesgi, bolrythuOutward, ût'wûrd a, allanol, nesaf Overfill, o.vur.fiT vt, gorlenwi [drosodallan: ad, i barthau tramor, tuag allan Overflow, o.vur.flo' v, gorlifo, llüOutwardly, ût'wûrd.lî ad, yn allanol, Overflow, o'vur.flo n, arlanwoddi allan, o'r tu allan, yn arwynebol Overgrow, o.vur.gro' (pt overgrew, \Outwards, uwt'wurdz ad, tuag allan vur.grvV' ; pp overgrown, o.vur.gronOutweigh, ût.wä' vt, gorbwysov, gordyfu;gorthyfu, gorchuddio jOutwit, fuvt.wit' vt, bod yn rhy gall i. Overhang, o.vdr.hang' (pt & pp oveiitrechu trwy gyfrwysdra, hud-dwyllo hung, o.vur.hung') v, gorddibyni IOutwork, uvvt'wurk n, rkagddiffynwaith,crogi drosodd ; crogi uwch bendiffynwaith allanolOval, o'val a, hirgrwn, ar ddull wy ;Overhead, o.vur.hed' ad, uwch benOverhear - ,o.vur.hi'r' (pt ScpjJ overhearhirgylchol:n, hirgylch [wyaidd o.vur.hurd') vt, celglywed, goglywecOvarious, ü.vê'r'î.us a, yn magu wyau; Overheat, o.vur.hit' vt, gorfrydio, go:Ovary, o'vur.i n, hadlestrdwymo [lawenhau; goriawenychjdros ben. Spotted all over, tryfrith.To be over, bod wedi myned heibio.Before the service was over, cyn gorpheny gwasanaethOveract, o.vur.akt' v, gorwneuthurOverarch, o.vur.firtsh' vt, raydu, bwäuOverawe, o.vur.G' vi, cadw dan ofn, ar-Bwydo[gorbwysoOverbalance, o.vur.bal'ans v, gorfantoli,Overbearing, o.vur.beVing a, meistrol. {anghydoddef[i'rmôjjOverboard, o.vur.bo'rd' ad, tros y bwrddOverburden, o.vur.bur'dn vt. gorlwytho |Overbuy, o.vur.bi" (pt & pp overboughto.vur.bot') v, prynu yn rhy ddruiprynu gormod[belOvercarry, o.vur.kar'i vt, cario yn rhjOvercast, o.vur.kast' (pt & pp overcast) vt, taflu yn rhy bell; cymylaltywyllu ; trawsbwytho, trawswni'o IOvercharge, o.vur.tsharj' vt, gorlwythcflgorlenwi; gorofyn, gofyn gormod: r,ídarostwng, meistroli, trechuOverdo, o.vCir.dvv' (pt overdid, u.vurflOvate, o'vat n, ofydd : a, hirgrwn Overjoy, o.vfir.joi' vt, gorlawenu, goOvation, u.va'shun n, isorfoleddOven, uv'n n, ffwrnOvenful, uv'n.fwl n, ffyrnaidOver, 5'vurjjrj uch, uwch ben, tros : ad,Overlade, o.vur.lad' (p>t overladen,

öre ; Kite, l'íne, nö, müte ;she, zh=z azure ; thin, thìs;j=dzh. OXYOvermatch, o'vur.matsh n, un trech nagarall, un rhy gryf i arallt\vk'; pp overtaken, o.vur.ta'kn) vt,Overmea.sure, o.vur.mezh'ur vt, mesur gorddiwed, gorddiwes, dal [dasgutros ben ; camfarnu [blaenaf Overtask, o.vur.task' vt, gorthasgu, gor-Overmost, o'vur.most a, uehaf; penaf, Overtax, o.vur.taks' vt, gordrethuOverpays, o.vur.pas' vt, myned dros; Overthrow, o.vur.thro' {pt overthrew,myned heibio; esgeulusob'.vur.thrw', pp, overthrown, o.vurthrön')Overpay, o.vur.pii' {pt 8c pp overpaid,vt, dinystrio, dymehwel, dad-ö.yûr.päd') vt, gordalu, gorbwytho ymchwel, dadymchwelyd [dinystrOverthrow, o'vur.thro* n, dadymchwelyd,Overplus, o'vur.plus n, gweddill, sarid,gwarged, rhelywOvertly, o'vdrt.li ad, yn amlwg, yn gyhoeddOverpoise, o'vur.poiz n, traphwys[rhagori arOverpoise, o.vur.poiz' vt, traphwyso Overtop, o.vur.top' vt, tyfu yn uwch;Overpower, ö.vûr.pû'ûr vt, gorthrechu, Overture, o'vur.tshu'r n, cynnyg, cynnygiadgorehfygu, treclm[wasgu; cyfansoddiad cerddorolOverpress, o.vur.pres' vt, gorwasgu, dar- Overturn, o.vur.turn' vt, dymchwelydOverprize, o.vur.pri'z' vt, gorbarehu; Overvalue, o.vur.val'ii v, gorbrisioOverveil, o.vur.val' vt, gorhuddo, gorhofh; gorbrisio [drethugorchuddio[arwylioOverrate, o.vu.rat' vt, gorbrisio; gor-Overreach, o.vu.ritsh' v, gorhaeddu, gorymestyn,Overwatch, o.vur.watsh' vt, gorwylio,myned dros; twylloOverweening, o.vur.wi'ning a,rhy hunan-Overrule, o.vu.rwl' vi. gordwyo, goruchreoligar, ucheldybus, gorfalch [phwyso; meistroli ;gwrthod, llysu dadl Overweigh, ö.YÛr.wä' vt, darbwyso. tra-Overrun, ij.vu.run' {pt overran, o.vuran'Overwhelm, o.vur.whelm' vt, gorwasgu.ymdaenu;pp overrun) v, rhedeg dros,croTchuddio, gorlwytho, gorehfygudros; gorchuddio; anrheithio: Oviform, o'vi.form a, ar lun wy, hirgrwntrawsredeg llinellau argraifwaith Ovine, o'vi'n a, perthynol i ddefaidOversee, o.vur.si' {pt oversaw, o.vur.so'; Oviparous, o.vip'ur.us a, yn dwyn wyau,overseen, o.vur.siu') vt, edrych ar ol, dodwyol, dodwyog ; a fagir o wyarolygu, goruchwyliedOverseer, o.vur.si'r' n, arolygwr, golygwr,goruchwyliwr, gorwyliwrOverset, o.vur.set' {pt & pp overset) v,dymehwel, dadymchwel, dymchwelydOvershadow, o.vur.shad'o, Overshade,Overtake, o.vur.tak' {pt overtook, o.vur-Ovipositor, o.vi.poz'i.tfir n, wyosodyddOvoid, o'void a, hirgrwn, ar ddull wyOwe, ö vt, bod mewu dyled, bod danrwymau, dyluOwl, ûl re, dylluan, cuan, y flodeuwedd.Screech-owl, aderyn y corff.Youngo.vur.shad vt, argysgodi, cysgodi; owl, coegddylluancaddugo, tywylluOwler, û lur n, nos-rednwyfwrOvershoot, o.vur.shwt' {pt & pp overshot,Owlet, û'let n, coegddylluano.vur.shot') vt, saethu dros y Own, ön pn, eiddo : a, priod,priodol: vt,nod, gorergydio;goranturioOversight, o'vur.sit n, amryfuseddmeddu, perchenogi ; arddel, addef, arddelwi,cyfaddef, cydnabod piau. Mygwallolygiaeth ; arolygiaeth;own, eiddof, eiddof fi, eiddof fy hun.Oversleep, o.vur.slip' {pt Si pp over- His own, ei eidd ) ei hunanslept, o.vur.slept') vt, cysgu dros yr Owner, ö'nùr n, perchenog, meddiannydd'amser, cysgu gonnod, gorhuno Ownership, ö'nûr.ship n, perchenogaethOverspend, o.vur.spend' {pt 8c pp overspent,Ox, oks {p oxen, ok'sn) n, ych, eidion.o.vur.spent') v, arraduOx-eyed, llygadiawr. Ox-driver,•Overspread, o.vur.spred' {pt & pp overspread)vt, gordaenu; gorchuddio ychen. Oxen, ychen. A wild ox,cethreawr, cethreiny .'.d. Ox-stall, côrOverstep, o.vur.step' v, pasio, myned dros Dual. A young ox, bustachOverstock, o.vur.stok vt, gorystorio, Oxide, oks'id n, egridgorlenwi, prynu gormod [estyn Oxidize, oks'id.'iz v, egridoOverstrain, o.vfir.striin' v, gorthynu, gor- Oxlip, oks'lip re, llysiau'r parlysOverstride, o.vur.stri'd' v, gorchamu Oxonian, oks.o'ni.an n, aelod neu raddolwr•Oversway, o.vur.swa' vt, goruchreoh,prifysgol KhydychainOxter, oks'tur n, cesail [egr a dwfrmeistroliOvert, o'vurt a, amlwg, eglur ; cyhoedd Oxvcrate, ok'si.krat n, cvmmvsg o win-^229

;PAL path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cnt, t=too, tk=took;liOxygen, ok'si.jen n, ufelai [a mél Padlock, pad'lok n, clo egwyd [oroiaOxymel, ok'si.mel n, cymmysg o winegr Pa^an, pí'an n, can o orfoledd, mawlgaiOxypkony, oks.if'o.ni n, crochder llais Psedobaptism, Pedobaptism, pî.dö.bapOyer, ö'yûr n, gwrandawiad. Oyer and tizm n, bedydd babanodterminer, llys clyw a dosbartb, prawf- Pagan, pä'gan n, cenedlddyn, un digreiOyes, ö.yes' i, clywch; gosteg [lys eilunaddolwr: a, digredOyster, ôîs'tûr n, llymareh, Ìlymarchen, Paganism, pa'gan.izm n. paganiaetOyster-wench, Oyster-wife, Oysterwoman,anghristiaeth, eilunaddoliaethllvmeirchwraig ; budrogen Page, päj n, tudalen; gwesyn, gwaOzama, ö.zí nâ n, llynor yn y ffroenau gwastrodyn : vt, nodi tudalenau gwei;Pageant, paj'ant n, coeglun: a, coe;wych, gwagfalch, rhodresolPageantry, paj'an.tri n, coegwychdifPabular, pab'ü.lûr, Pabnlous, pab'- rbodres, rhwysgfawredd, gwagyrii.lus a, ymborthol, maethol [maeth ddangosiadPabulation, pab.ü.lä'shun n, porthiant. Paginal, pä'jî.nal a, tudalenolPabulum, pab'ii.lum n, ymborth, bwyd Pagoda, pâ. gö 'dâ, Pagod, pä'god,'|Pacated, pa.ka'ted a, heddyehedigeilun-deml IndiaiddPacation, pa.kii'shun n, heddychiad Paid, ip'áäpt &pp.—PayPace, pas n, cam, camre; mesur cam. Pail, piil n, ystwc, crwc, celwrn, paeol2^ droedfedd: v, camu, mesurjâ Pailful, päl'fl n, ystycaid, celyrnaid achamrau ; rhygyngu, cerdded yn araf. Pain, pan n, poen; gwaew, gwst, dollGeometrical pace, 5 troedfedd [ydd gofid; poenedigaeth ; llafur; cosp:Pacer, pä'sûr n, rhygyngfarch, rhygyng-Pacha, pâ.shô' n, islywydd yn NhwrciPacbydermata, pak.î.dûr'mâ.tâ np, milodtewgroen, tewgroenohonPacific, pa.sif'ik a, heddychol, heddychlawn,heddus, dyhuddgar; tawel,drafferthu[llafuiPainful, pän'fl a, poenus, dolurvllonydd. Pacific Ocean, Môr Tawelog Painfulness, pän'fl.nes n, poenusrwyjMor TawelPacification,fPainim, pä'nim n, anghredadyn [haw*esmwy'pâ.sif.î.kä'shun n, heddychiad,Painless, pän'les a, diboen;dyhuddiad, tangnefeddiadPacificator, pa.sif 'i.ka.tur, Pacifier, pas'-î.f'i.ûr n, tangnefeddwr, heddychwrPaint, pänt n, paent, lliw, darlunhw:paentio, lliwio, arliwio ; darlunioPainter, pän'tûr n, paentiwr; arliwy«darhwydd, arluniwr[darlPacify, pas'î.ff vt, dyhuddo, diddigio,hecídychu, taweluPainting, pän'ting n, paentiad; 11Pack, pak n, swp, sypyn, trwl, beichyn, Pair, per n, par, dau, cwpl: v, pa;pwn, baich, byrnaid, bwrnel; cnud: cymharu ; cydio. Pairs, cymhariapjPalace, pal'iis n, llys, plas, neuadd [cr|v, sypynio, llwytbo, pynorio, pynio.Pack-cloth, sachhain. Pack-horse,pynfarch. Pack-saddle, ystrodur.Pack-thread, edau rwymo [sjPT 11Package, pak'iij n, pynordal ; sypyniadPacket, pak'et n, sypyn; llythyrgod;HongPact, pakt, Paction, pak'shun n, ammod,cyfammod, cytundebPad, pad n, clustogan; corfarch, ceflylyn;Ueidr traed: v, troedio; ysbeilio;sachellu, clustogiPadar, pad'ûr n, rhynion, brasflawdPaddle, pad'l n, rhodl; rhwyf: v, rhodli,. rhwyfo;yslotianPaddock, pad'ukrc, llyffant mawr; llanerch,cae. Paddock-stool, bwyd ybarcudpoeni, dolurio, blino. Pains-takiillafurus, diwyd. Pain of the bowccoluddwst. Extreme pain, dirboiTo take pains, ymboeni, ystiga, y:Paladin, pal'â.din n, marchog y bwij|Palaeology, pä.h.ol'ü.jî n, henafiondrajjPalaeontology, pä.lî.on.tol'ö.jî n, cloardderchog; gorchfanneddolPalatic, pal'a.tik a, gorchfanneddol^ flPalatinate, pâ.lat'í.nät n, breinia -aeth, breinia230

I cledr,1fechanIPalette,';Palfrey,|jPalinode,jPaling,Iì'|oliaeth:,balmwydd;_:ôre ; läte, line, no, miite ; she, zh=z azure ; thin, this;j=dzh. PANPalatine, pal 'â. tin a, breiniarllaidd, Palpable, pal'pfi.bl a, hydeiml, teimladwy;Count palatine, breiniarllhynodol, eglur, amlwgbreiniog. Palaver, pa.la'vur re, gormod-siarad. Palpitate, pal'pî.tät vi, dychlamu, euro,baldordd : vi, bragaldian, gwagsiarad dyheuo, tysmwyoPale, päl a, gwelw, gwelwlas, gwynwelw. Palpitation, pal.pi.tä'shun re, dychlamiadglaswyn, llwydaidd; glas: re, pawl,y galon, calon-guriad, tysinwyadcledrbawl; pahs; clawdd; Palsgrave, pGlz'grav re, teyrn-iarllawdurdodaeth, rhaglawiaeth ; argae, Palsical, pol'zLkal, Palsied, pol'zid a,parlysaidd[gwywkaintcaerau, amgaerau: v, cledru, cledrgau;palisio. Pale-eyed, Uygadbwl. Palsy, pol'zi re, parlys, haint y gi'au,Pale-faced, wyneblwyd. To turn pale, Palter, póTtûr v, gwastraffu, ofera;gwyneblasucecru[gwaeleddPaltriness, distadledd,fPalendar, pal'en.dûr re, mathpôl'trî.nes re,[wyni Paltroon, Poltroon, pôl.trn' re, llyfrgiPaleness, päl'nes re, gwelwedd; glas- Paltry, pôl'trî a, distadl, gwael, gorwaelPaleous, pä'lî.us a, eisinog, uslyd, cibog Paludal, pâ.lü'dal a, corsog, corsenogpal'et re, lliwfwrdd paentiwr Pampas, pam'paz np, gwastadleoeddDeheudir Americapal'frî n, crynfach, palfre, palffrai,gwilwstPamper, pam'pur vt, pesgu, mwythborthi,mwythlenwi, gorbesgupii'ling re, cledriad, paliswaith Pamphlet, pamf'let re, llyfran, llyfrynPalisado, pal.î.sä'dö Pamphleteer, pamf.le.tî'r' re, Uyfrenydd(Palisade, pal.î.säd',w, palis, gwalc, cledrwaithPan, pan re, padell, padellan, panjPalisade, pal.î.säd' vt, cledrgau, palisio Panacea, pan.â.sî'â re, meddyginiaeihIPaüsh, pä'lish a, gowelw, llwydaidd holliachol[uwdVara can(Pall, pôl re, elorlen : v, diflasu ; llyfrhaubrawychuPanada, pâ.nä'dâ, Panado, pâ.nä'dö n,Pancake, pang'kak re, cremog, cremogen,crammwyth, crammwythen "[us'Palladium, pa.lä'dî.um re, math a feteldiogelwchPancratic, pan.krat'ik a, meistrol-gamp-Pallet, pal'et re, gwely bychan, glwth Pancreas, pang'kri.as re, cefndedyn(Palliament, paí'yâ.mentre, gwisg, dilled- Pandect, pan'dekt re, cyflawn-draethawdyn, achrePandemic, pan.dem'ik a, perthynol i'rtPalliard, pal'yûrd re, godinebyddbobl neu'r wlad oil, cyffredinolPalliate, pal'î.ät vt, esgusodi;ysgafnhau Pandemonium, pan.dî.mö'nî.um re, cythreulfa,Palliation, pal.î.ä'shun re, esgusodiadcythreul-lys, mallgyrchPander, pan'dûr re, llatai, ceisydd putainvi, gweini, nwyfweiniPanderism, pan'dur.izm n, llateiaethPallmall, pel.mel' re, math o chwareu â Pandiculation, pan.dik.u.la'shun re, ymystwyriad,1phel a gordd gorddestyniad;Palm, pain re, pair', llawf, cledr Haw; lied Pandour, pan'd'r re, traedfilwr yn; llaw ; balalwyf;palmwydden ; buddug- Awstria[ crwthvt, palfu; cudd-dwyllo; tadu Pandurated, pan'dü'r.ä.ted a, ar ddullar. Palm-Sunday, Sulyblodau. Palmtree,Pane, pan re, pedronyn, cwar, cwarelpalmwydden, palmidwydden Panegyric, pan.Ljer'ik re, canmoliaeth,Palmer, pâ'mûr re, pererin. Palmerworm,arwyrain[einiol, moliannolpryf cadachog [wydden Panegyrical, pan.î.jer i.kal a, arwyrarwyrainPalmetto, pal.met'ö re, math o balm- Panegyrist, pan.î.jer'ist re, moliannwr3 almiferous, pal.mif'ur.us a, a ddygoPalliative, pal'i.a.tiv a, esgusol; esmwythaol : re, esgusodai ; llinaryddPallid, pal'id a, gwelw, glaswyn, llwyd[palfdroediog3 almiped, pal'mî.ped a, cyfandroed, Pang, pang re, gloes, pang, gwasgfa,J almister, pal'mis.tûr re, llawddewin, Panic, pan'ik re, dychryn, arswyd, braw,echrys, echiyndod, dyclnyn diachos:palmistry, pal'mis.tri re, palfddewiniaeth^almy, pâ'mî a, palmwyddogPalpability, pal.pâ.bil'î.tî re, hydeimleddeglurder, amlygrwyddPanel, pan'el re, pennill, pedronglyn oestyllwaith; rheithrestr [gwaewa, disymmwyth, heb achos. Panicstruck,Panic-stricken, dychrynedigPanivorous, pa.niv'o.rus a, yu bwytabara, barafwyta231

;j1J|!PAR path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;,Pannade, pa.näd' n, carlam, carlamiad Par, par n, cy&rtaledd ; cydbwys, cyfwerth,Pannage, pan'äj n, mes a chyffelybllawn bris. On a par, yn gyf-flfnvy thau'r goedwig ; mesfraint, hawl Para- px, yn agos at, wrth ochrhebog Parable, par'a.bl n, dammeg, cyrî'elyb-[artal J1i fesa [sadell, pynoreg; cromilPannel, pan'el n, panel, ystrodyr, ystarn iaeth[conawlijParabola, pâ.rab'ö.là n, dosbarthran fiPannier, pan'yûr n, cefn-gawell, ysborthen,pynoregParabolic, par.a.bol'ik, Parabolical, par-Panoply, pan'ô.plî n, llwyrarfogaetha.bol'i.kal a, dammegolPansofical, pan.sof 'i.kal a, hollddoeth Parachronism, pa.rak'run.izm n, cam-Pansy, pan'zi n, y feidiog drilliw, y amseriad[enlblodeu ofergaruParachute, par.â.sht' n, disgyn-awyr-lPant, pant m,dyhëu, dychlamu ; hiraethu Paraclete, par'a.klit n, eiriolwr, dyddan-jPantaloon, pan.tâ.hvn' ra, digrifwas, y: ydd ;yr Ysbryd Glàngentyn. Pantaloons, llodrauParade, pâ.räd' n, camas, rhodfa, rhodlc (jPantheon, pan.thi'un n, teml yr holl cammonfa, ymddangosfa, rhestrfadduwiau, yn Ehufain ac Athenia ymddangosiad ; rhodres; rhwysgPanther, pan'thûr n, math o fwystfil Paradigm, par'â.dim n, cynllun; cydieuadrheibus, tebyg i'r llewpart[ net'. Bird of paradise, iàr vrynl iPantile, pan'ti'l n, cambeithynenParadise," par'â.dis n, paradwys, gvrynfaPantler, pant'lûr n, ceidwad y bara Paradisiacal, par.a.di.si'a.kal a, parad-lPantofle, pan.t'fl n, esgid, nosesgid wysaiddL^dyMPantology, pan.tol'ö.jî «, hollwyddoreg Paradox, par'a.doks n, anghyfdyb, am-Pantometer, pan.tom'î.tûr n, ollfesurydd,Paradoxical, par.a.dok'si.kal a, angbyfhollfesurydddybus, anghyssonPantomime, pan tö.mì'm n, mudehwareu Paradrome, par'â.dröm n, oriel agoredymystumiwr, mud-ddynwaredydd Paragoge, par'á.gö.jî n, argymmeriadPantry, pan'trî «, hwydgell, bwytty Para-' m, par'a.gun n, peth rhagorPanurgy, pâ.nûr'jî n, hollfedrusedd gampus; un digymhar; math oPap, pap ra, uwd; diden, tetb, bron gramythyrenPapa, pa. pâ' n, tad, tada, dataParagraph, par'â.graf n, dosbarthraiPapacy, pä'pâ.sî n, pabaethgwahanran, ymadrodd ; dosbarthnodPapal, pä'pal a, pabol, pabaiddgwahanai (*[)[pab'iolPapaverous, pfi.pav'ur.us a, pabi'aidd,Paper, pä'pûr n, papyr : vt, papyro ; rhoiPapilla, pâ.pil'à (j) papillae, pâ.pil'i) »,diden, teth, tethanPapillary, pap'i.lur.î, Papulous, pap'ilusa, didcnol, tethol, tethogPapist, papist n, pabydd[aidd uchaf, penaf, o'r urdd uchafPapistical, pâ. pis'ti.kal a, pabyddol,pab- Paramour, par'â.m'r n, cariadfab, goPapistry, pä'pis.trî n, pabyddiaethPappous, pap'us a, gonewog, panogPappy, pap'i a, suddlyd, meddaldderchwr ; cariadferch, gordderclPapyrus, pâ.p'i'r'us (p papyri, pâ.p'i'r'î)/i, math o gawn neu gorsfnvynenAipbtaidd, papyrfrwynParaleipsis, par.â.l'íp'sis n, crybwyllebParallax, par'al.aks n, amgenedigaethar bapyr. Paper-maker, papyrydd, Parallel, par'al.el a,cyfochrol,cyiochrogpapyrwr. Paper-mill, melin bapyr. gogyfartal: n, cyfochriad, eyfiinelPaper-stainer, papyrliwydd. Blotting-paper,cyfredlin, cyfatebiad, cyfrediad, tebygsugnbapyr. Brown-paper, iad. Parallels, dyblinpapyr llwyd(||)Parallelism, par'al.el.izm n. cyfochredwPapery, pä'pur.î rt, papyraidd, fel papyr Paralogism, pa.ral'o.jizm. Par:Papescent, pâ.pes'ent a, bywynog; ral'ö.jî n, gauresymiad, twyllreswameddalgeuddadledd, gwrthreswmPapier-mâche', pap.î.ê.mâ'she- n, defnyddParalogize, pa.ral'o.ji'z vi, geuddadli.cyfansoddedig o bapyr mwydedig twyllresymu[goPapilio, pâ.pil'yö n, eilier, glöyn byw Paralysis, pâ.ral'î.sis n, parlys, haintParalytic, par.a.lit'ik a, clafo'r parlysParalyze, par'a.li'z vt, clefychu â'r pa;ilys, parlysuParamount, par'â.mûnt a. gorucht.wraig, gordderchfunParanympb, par'â.nimf n, gwas priodaParapet, par'â.pet ti, canllawfur, rlia;fur [iant gwra-Paraphernalia,par.â.fûr.näìi.â?íj:),med'232

I: Parent,f: rhwn.sr:;ore;Kite, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=rdzh.: iad, tadladdiad, mamladdiad; rhianleiddiad,tadleiddiad, mamleiddiadParer, pe r'ûr n, offeryn digroeni, piliedyddParerLry. par'ûr.jî n, peth disylweddParget, pâr'jet n, cymmrwd, plastrParhelion, pâr.hî'lî.un n, rhith-haulParietal, pâ.r'i'î.tal a, ystlysfuriol. Parietalbone, asgwrn y siolParility, pâ.ril'î.tî n, tebygolrwyddP«ring, pe'r'ing n, piliad, piliant; craw.en. Parings, pilion, naddion, creifionParish, par'ish n, plwyf, plwy : a. plwyfol,plwyfogPARidon, i mi, esgusodweh fi| byngaidd, meddal [Parents, rhieniParaphrase, par a.fraz n, arallair, alleiriad,Parishioner, pâ.rish'un.íìr n, plwyfr,amgenair; v, aralleirio, amgen- nplwyfog (p plwyfolion,phvyfogion)Parisian, pa.rizh'yan n, Parisiadeirio, alleirio[alleiriwrPraphrast, para.frast n, aralleiriwr, Parisyllabic, par.î.si.lab'i.c a, cydsillafolParaphrastical, par.a.fras'ti.kal a, aralleiriol,Paritor, par'î.tûr n, rhingyll, gwysiwr[iwr Parity, par'î.tî n, cymmeintiolaeth, cyfartalrwydd,alleiriolParasite, par'â.sît ra.gwenieithiwr, truth-cydraddolrwydd, cystadleddPark, park n.parc, cae, hyddgae, ceufaesParasitic, par.a.sit'ik, Parasitical, parâ.sit'î.kala, gwenieithgar, truthiol Parley, pcâr'lî «,cyflaforedd: rt,cynnadluParasol, par.â.sol' n, heulrodParliament, pâr'lî.ment n, senedd, seneddr.Parasynexis, par.a.si.nek'sis n, cwrddParliament-house, senedd-dy.bach ; cynnulleidfa ddirgelAct of parliament, gweithred seneddol.Parathet-is. pâ.rath'î.sis n, atddodiadMember of parhament (M.P.).aelodParboil, pâr'bôíl vt, goferwi, lledferwi o'r senedd, seneddwr (A.S.) [eddolParcel, pár'sel n, swp, sypyn; cyfran; Parliamentary, par.lî.men'tur.î a, sentwysgen: vt, rhanu, dyranu, amrauu Parnassian, pâr.nash'an a, awenyddolParcener, pâr'sî.nûr n, cydetifedd Parlour, par lur n, parlawr, gwestgellParcenerv. pâr'sî.nur.î n, cydfeddianniad Parlous, pâr'lus a, llymgraff, cyfrwysParch, parish v, crasu, deifio, golosgi Parochial, pa.ro'ki.al a, plwyfolParched, pârtsht a, eras, crasboeth, Parochiality, pâ.rö.kî.al'î.tî n, pfrvyfoliaethcrasedig, golosgedig, wedi ei losgi[trawswawdiadParchment, pârtsh'ment n, crasgroen, Parody, par'ö.dî n, trosglwyddwersysgi-ifo;roen, memrwnParol, par ol a, geiriol, ar dafodPard, pârd n, llewpartParole, pâ.ròT n, gair; addewid: a,Pardon, pâr'dn n, maddeuant, pardwn:[gyfenw, argyfenwadgeiriolvt, maddeu, pardynu.maddeuwehI beg your par- Paronomasia, par.ö.nö.mä'zhî.à n, ar-Paronymous, pâ.ron'î.mus a, tebyg i enw['.Pardonable, pâr'dn.â.bl a, maddeuadwy neu air arall[byehan'Pare, pê'r vt, didoni. piho, digroeni Paroquet, par.o.ket' n, math o barot'Paregoric, par.i.gor'ik a, lhnarol, llon- Parotid, pâ.rot'id a, poerol, glyfoerol1 yddol : n, meddyginiaeth esmwythaol Parotis, pâ.rö'tis n, glyfoer-chwaren;Parenchymous, par.en'ki.mus a, ys- Paroxysm, par'oks.izm n, cyrch, poethgyrch[ol, tadladdolpG'r'ent n, tad neu fam, rkiant. Parricidal, par'î.si'.dal a, rhianladdiad-'.Parentage, pê'r'en.täj n, rhieniaeth, tad-Parricide, par'î.si'd n, tadladdiad, rhianladdiadogaeth; gwelygordd, gwehelyth; bon-; tadleiddiad, rhianleiddiad\edd, ach. cyfathrachParrot, par'ut n, yr aderyn parotParental, pâ.ren'tal a, rhien'iol ; tyner Parry, par'î v, gochelyd, troi heibioParenthesis, ]>à.ren'thî.sis {p parenthe- Parse, pars vt, dosbarth-dreiglo geiriau> ses, pa.ren'thi.siz) n, cromfach, ymiParsimonius, pâr.sî.mö'nî.us a, anhael,sang, gwahansang ymadrodd arbedus, llawgauad, cybyddol [rwydd( ) ;er mfachauParsimony, pâr'sî.mun.î n, crintach-Parsley, pars'li n, perllys, persh. Hedge-Parenticide, pá.ren'tî.s'íd n, rhianladd-parsley, troed y cywParsnep, pâr'snep, Parsnip, pâr'snip n,panas, Uysiau Gwyddehg. Cow-parsnip,efwr, efyrllysParson, pâr'sn n, offeriad, periglorParsonage, pâr'sun.äj n, perigloriaethperiglordy, periglorfaPart, part n, rhan, cyfi-an, darn, dryll,peth; parth, parthed; tu, plaid, ochr:v, rhanu, parthu; gwahanu; ymranu;ymwahanu; ymadael. A man of parts,"dyn doniog. Parts of speech, rhanauymadrodd. Parts, doniau. To partwith, ymadael a. gollwng ymaith233

;:jjPAS path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on., curve, cut, t=too, tvVk=took;Partage, pâr'täj n, rhaniad, ymadawiad Paschal, pas'kal a, perthynol i'r PascPartake, par.tak' v, cyfranu ; cyfranogi Pasquin, pas'kwin, Pasquinade, paskwi.nad'Partaker, par.tii'kur n, rhanwr, cyfranwrn, ducban, gogangerddmyned Parterre, pâr.íê'r' n, blodeufa gardd, Pass, pas v, heibio, hwntu, pasio;blodeuarddcerdded; gwaiio, treulio; hwyho ymPartial, pâr'shal a, rhanol, hannerog; mlaen; brathu: n, cyflwr, sefylífa;pleidiol, untuog, tueddolPartiality, pâr.shî.al'î.tî re, tueddgarwch,pleidgarvvch, tueddolrwyddPartialize, par'shal.'iz vt, ocbri, pleidio,tueddoli, gwyro bam[ranPartially, pâr'shal.í ad. yn dueddgar; oPartible", pâr'tî.bl, Partable, pâr'tâ.bl a,rhanadwy[n, cyfranogwrParticipant, pâr.tis'î.pant a, cyfranog:Participator, pâr.tis'î.pä.tûr n, cyfranydd[iadol, cyfraniadolParticipial, par .t î.sip'y a I a, rhan gymmer-Participle, pâr'tí.sip.l w, rhangynimeriad,cyfranaiParticle, par'ti.kl n, dryllyn, dernynmymryn, dos, tipyn, til, ith; banyn.arsill. Broken particles, malurionParticular, par.tik'u.lar a, neillduol.penodol, kysbysol, enwedigol, priodoln, pwnc, pen, dosben, peth neillduol.Particulars, manylionParticularity, pâr.tih.û.lar'î.tî n, neillduoldeb,rhaledd, penodoldebParticularize, par.tik'iUur.i'z vt, penodi, dosbenu [iad: a, ymadawolParting, pâr'iing«,gwahaniad;ymadaw-Partisan, par'ti.zan n, pleidiwr, pleidddyn,cefnogwr; cadbleidydd; ifonllywyddculffordd, bvvlch; taith-drwydded,mudwarant ; brath. To bring to pass,|dwyn i ben. To pass for, myned ynlie. To pass over, gadad allan,esgeuluso. To pass sentence, rhoddibarn, dedfrydu. To pass away time,dyfyru yr amser. To pass through,trwyddedi. Passing-bell, cnul, cmll,clul, marw-glochParticipate, pâr.tis'î.pät vt, cyfranogi, Passable, pas'â.blo, hylwj-br; derbyniolcael rhan[ranogiad Passado, pa.sâ'dö n, gwth, ysgwthiadParticipation, pâr.tis.î.pä'shun n, cyf- Passage, pas'äj n, tramwyfa, mynedfa,flbrdd; trosglwydd-dai'th, taith; trosglwydd;mynediad; ymadrodd, gwers.rhan o gj-fausoddiadPassenger, pas'en.jur n, teithydd, tramwywr,trwyddedwrPasseres. pas'ur.iz np, golfauod, adai:cyíFelyb i adar y toPasserine, pas'ur.in a, o ryw adar y toPassibiliíy, pas.î.bil'î.tî n, dyoddefol-Passible, pas i.bl a, dyoddefadwy [delPassion, pash'un n, dyoddefaiut, goddefiant;gwu. nwyd; drygnwyd, poethwyn,gwyllrineb; traserch, cariadPassion-week, yr wytknos cyn y Pasc*]Iliac passion, cnofa'r coluddion manPassionate, pash'un.ät a, hyddig, nwyd-,4wyllt, tanllyd ; traserchus, chwannof,-Passive, pas'iv a, goddefol, goddefgar 1Passiveness, pas'iv.nes n, goddefgarwcl ]Passover, pas'o.vur n, y PascPartition, pâr.tish'un «, rhaniad; pared, Passport, pas'pôrt n, taithdnvyddedJcanolfur : vt, gwahanranu, dosbartuu Past, past a, wedi myned heibio, yn oilPartlet, pârt'let n, gwddfdorch ;pr, wedi. Half-past two o'clock,iârPartly, part.'lî ad, uiewn rhan, o ran hanner awr wedi dau o'r glochPartner, pârt'nûr n, cyfaill, cydymaith Paste, past n, toes; glud; syth: r,gludi§cydwr, cyfranogwr, cyd-drinwr Pasteboard, päst'bô'rd n, papyrfwrdc ftPartnership, pârt'nûr.ship n, cyfranogaeth,gludlencyd-driniaeth, cymdeithas Pastern, pas'tûrn n, egwyd march, deilvPartridge, pâr'trij n, coriar, petrusen, Pastil, pas'til n, gludbaentclugiar[esgor Pastille, pas.til' n, glud peraroglusParturient, pâr.tüY'î.ent a, ar esgor, yn Pastime, pas'tim n, chwareu, difyrwchParty, pâr'tî n, plaid; un, rhyw un, Pastor, pas'tûr n, bugail;gweinidogjperson. Party-coloured, amliwiog, Pastoral, pas'tö.ral «."bugeilaidd, bugeii.brithliw[fannaun, bugeilgerddiol:Parulis, pâ.r'lis n, llynoryn yn y gorch- Pastorate, pas'tö.rät n, swydd gweinidoParvenu, par'vi.nii n, newyddianPastry, päs'trî n, cyffei'Lhfwyd, paste.Parvitude, par'vi.tiid, Parvity, par'vi.ti yddiaeth. Pastry-cook, cyfleithyd

_ore; lute, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. PEAPasturage, pas'tshü.räj n, porfadPasture, pas'tslmr n, porta, porfel, ambawr:v, porfäu, porfelu, poriannu,pori. Pasture-ground, tir porfaPasty, päs'tî n, pastaiPat, pat vt, godaro. cnithio, palfio: n,pallbd, eis, ysgafn-gis, cnith: ad, yndra-addas : a, llwyr berthynolPataca, pat'a.ka, Patacoon, pat.a.kwn'n, bath Yspaenaidd, 4s. oc.Batch, patsh n, clwt, clytyn;ysmot: vt,clytio, cyweirio; ysmotioPate, pat n, siol, pen, copa, iad. Bald-Patrimonial, pat.rî.mö'nî.al a, treftadolPatrimony, pat'rî.mun.î ?i, etifeddiaeth,treftad," treftadaethPatriot, pä'trì.ut n, gwladgarwrPatriotic, pä. trî . ot ' ik a,Patriotism, pa'tri.ot.izm n, gwladgarwchPatrol, pâ.tröl' n, cylchwylwyr, noswylwyr:vi, cylchwylio, cylcholyguPatron, pä'trun n, noddwr, cynneilydd,cynneiliad, tadog, ymgeleddwrPatronage, pä'trun.äj n, tadogaeth;nawdd, ymgeleddPatron al, pä'trün.al a, tadogol, noddolPatroness, pä'trun.es n, noddwraigPatronize, pa'trun.i'z vt, noddi, amgeleddu,amddiffynpated, corynfoelPatronymic, pat.ro.nim'ik n, tadenwPatefaction, pat.Lfak'shun n, dynoethiad,Pattell'iform, pa.tel'i.iorm a, ar ddullamlygiad, cyhoeddiadPatella, pâ.tel'â n, padell y benlinpadellPatten, pat'en n, gwadn colofn; ffollach.Paten, pat'en n, cymmunddysglPatten-maker,ìíbllachwrPatter, pat'ur vi, pwyo, trwstguroPatent, pat'ent n, breintlythyr: a,breintlythyrog ; agored, cyhoedd; priodolPattern, pat'ûrn n, Hun, cynllun, cynnelw[breintlythyr Paucity, pô'sî.tî n, anamlder, anamleddPatentee, pat.en.tî' n, meddiannydd Paunch, pantsli n, poten; ceudod, bol,Paternal, pâ.tûr'nal a, tadol, tadaidd, perfedd: vt, cestio; diberfeddntadwy[aeth Pauper, pô'pûr n, tlotyn, rheidnsyn,Paternity, pâ.tûr'nî.tî n, tadogaeth, tad- untlawd[tlodiPaternoster, pat.ûr.nos'tûr n, gweddi yr Pauperism, po'pur.izm n, rheidusedd,Arglwydd, paderPause, pozra, seibiant; yinsafiad. safiad,gorphwysiad, saib: vi Path, path (p path, pfiTHz) n, llwybr, peidiad, paid, yffordd, rhodle. A beaten path, llwybr gorphwys; ystyriedsathredigPavan, pa'van n, math o daplasPathetic, pa.thet'ik, Pathetical, pâ.thet'- Pave, pav vt, palmantu, llorio, llasarnu,i.kal a, per-wresog ; t raserchus, serchgynhyrhol,[lawr, llawr cerygllechlorioeynhyrfiol, deffröus Pavement, pav'ment n, palmant,llech-Pathless, pâth'les a, dilwybr, diiFordd, Pavier, pä'vî.ûr n, llasarnwr, lloriwrdisathr, ansathredigPathology, clefyd-ddysgPavid, pav'id «, ofnusPavilion, pa.vil'yun[babellteyrn-pâ.thol'ô.jî n, n, pabell,Pavo, pa'vo, Pavone, pa.von' n, paen,Pathos, pä'thos n, poethder, teimlad,gwres, angerddoldebpawan[ aid(iPathway, pâth'wä?i, troedífordd,arlwybr Pavonine, pav'o.nin a, paenaidd, peun-Patible, pat'î.bl a, dygadwy, goddefadwy Paw, pô n, palf, pawen; crafanc: v,Patience, pä'shens n, amyneddpalfu, pawenu, palfchwareuPatient, pii'shent a, amyneddgar, goddefgar:Pawk, pole n, ceimweh bychann, dyn claf, claf, goddefyddPatin, pat'in n, cymmunddysglPawn, pôn n, gwystl, arwystl; un owerin y wyddbwyll : vt, gwystlo, arwystlo;pridio[t'asnachwrPatois, pat'wô n, priodiaith y werin,gweriniaith, llediaith [dad, patriarch Pawnbroker, pon'bro.kur n, gwystl-Pawnee, pô.nî' n, gwystlwrPatriarch, pä'trî.ârlc n, prifdad, uchel-Patriarchal, pä.trí'.âr 'kal a, patriarchaidd Pay, pä (pt &pp paid) v, talu; gwobrwyoPatriarchate, pâ.trî.âr'kät, Patriarchy,: n, tâl, cyflogPayable, pä'â.bl a, dyledus, taladwypa.tri.ar'ki n, patriarchaeth, ucheldadaeth,prifdadaethPaymaster, pä'mas.tûr n, taliedydd;Patrician, pâ.trish'an re, boneddwr: a pentalwr ' [aethdyledog, boneddig, boneddigaidd Payment, pä'ment n, tâl,taliad,taledig-Pea, pi n, pysen. Peas-cod, Peas-shell,coden pys. Peas-haulm, callod. Peasporridge,cawl pys.". Chick-peas, pysy Hygod.Heath-peas, pys y coed235

;:;PEEpath, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, t\Yk=tookPeace, pîs n, hedd, heddwch, tangnef'edd, Peculate, pek'ii.lat v. twyllo'r wladPeculation, pek.ii.la'skun n, celciadltanc, tangnef, taw: i, ust! gosteg!Peace-maker, tangnefeddwr. Peaceoffering,lladrad, ysbeiliad trysor cyffredinheddoffrwm, beddabertk. Peculator, pek'iUa.tur n, ysbeiliwr ariaiPeace-officer, heddswyddog. Clerk y eyhoeddof the peace, ysgrifenydd yr heddwch. Peculiar, pi.kiiTLur a, priod, priodol ITo swear the peace against, tyngu ofn neillduol, unig; arbenig: n, petlun. To hold one's peace, tewi. tewi neillduol ;plwyf gwahan-freiniolâ son. Justice of the peace, heddynadPeculiarity, pi.kii.li.ar'i.ti n, neillduol I[dystaw; tangnefeddus rwydd peth neillduol [arian. ariano ;Peaceable, pî'síi.bì a,;heddychlawn; Pecuniary, pi.kii'ni.uv.i a, perthynol IPeaceableness, pî'sâ.bl.nes n, heddychloneddPed, ped n, panelyn, basgedan;pyniorej[ lawn Pedagogue, ped'â.gog n, athraw planlPeaceful, pís'fl a, heddychol, heddych- ysgolfei.->tr[orga:.Peach, pitsh n, eirynen wlanog, afal Pedal, ped'al a, troedol : n, troedbigwlanog. Peach-coloured, gwynrudd Pedant, pedant n, crachathraw, crach'Peachick, pi'tshik n, cyw pawanPeacock, pi'kok n, ceiliog pawan, paenysgolhaig, coegatbrawPedantic, pi.dan'tik a, coegddysgedig IPeahen, pî'hen n, iâr bawen, paenes Pedantry, ped'an.tri n, coegd'Peak, pit n, pig ; crib, blaenwedd, copa,nychu, salwedduiaeth[werthimanl;ban, bfil : vi, ; llechian Peddle, ped'l v, ofera, simera:Pederast, ped'ur.ast 7«, gwrywgydiwr IPeal, píl n, cycîolsain clych, darystainv, cydseinio ; darysteinioPederasty, ped'ur.as.tî n, gwrywgydiad»Pean, pî'an n, mawlganPederero, ped.î.ri'r'ö n. cytiegr bychan IPear, pC-'r n, gelleigen, peran, rhwynen. Pedestal, ped'es.tal n, bonsai igPear-tree, gelleigwyddenPedestrial, pî.des'ti - î.al a, troedolPearl, pûrl n, myrieriden, perl, gem; Pedestrian, pî.des'trî.an n, pedestrydclmath o argrafflythyren. Mother of gwr traed; troedolpearl, cragen llymarch. Seed-pearls, Pedestrious, pi.des'tri.us a, pedestraidÄperlau manPedicle, pedi.kl n, coes neu baledryn»Pearly, píìr'lî a, myrieridaidd perlaidd deilen[dik'ii.lus a, lleuoA;Pearmain, pé'r.män' n, math o afal per Pedicular, pi.dik'ii.lur, Pediculous, p»Peasant, pez'ant n, gwladeiddiwr, taiogyn;Pedigree, ped'î.grî n, ach, achwedtltaiogesgwelygordd, bonedd[coroniiPeasantry, pez'ant.ri n, y gwladeiddwyr,Pediment, ped'î.ment n, talog, talfily gwledigion, pobl y wlad, y Pedler, ped'lûr n, gwicäwr, gwicwmgwreng, y taiogiaidtaithfasnachydd [crachfasnac 1Peat, pît n, mawn, cleiad, bating, bieting Pedlery, ped'íur.î n, crachnwyddaoÄPebble, peb'l, Pebblestone, peb'l.stün n,gröyn, caregan. Pebbles, gro, caregosPebbly, peb'li a, llawn caregosPeccability, pek.a.bil'i.ti n, hybecheddPeccable, pek'a.bl a, a alio bechu,hybech[bychanPeccadillo, pek.a.dil'o n, beiyn, pechodPeccancy, pek'an.si ?i,pcchadurusrwydd,drygnawsedd, drygioniPeccant, pek'ant a, beius, pechadurusPeccavi, pek.a'v'i vi, pechais: n, dull oofyn maddeuantPeck, pek n, pec, pecaid, wyth chwartPedling, ped'hng ?i, crachfasnachaetb»a, crachfasnachol, gwicol; gwaelPedobaptism, pi.do.bap'tizm n, bedvdAbabanod[plaiPedobaptist, pî.dö.bap'tist n, bedyddiwBPedometer, pî.dom'î.tûr n, camfesurydjHPeed, pîl n, pil, croen, rhisgl; Stlmbren, rhawiech : v. pilio. dirisgloPeep, pip ii. cipolwg: vi, eipedrycl!ysb'io. Peep of day. toriad y wawr IPe'er, pî'r n, pendefig, dyledog, arglwydc jcyfurddor, cydradd :" v, cilymddang» IPeerage, pî'r'äj, Peerdom. pi'r'dum :\cnoc: vt, pigo; cnocellu. To peci cyfurddoriaeth, dyledogaeth, pendefijat, beio ar, ymhel â, blinorPeeress, pi'r'es n, pendeii_ f> [aetPecker, pek'ur ra, pigwr, cnocellPeerless, piVies «, dig}Tnhar, digyifeljflPectinated, pek'ti.na'.ted a, cribddull Peevish, pi'vish a. gwenwj-nllyd, croejlanfoddog, anniddig [anniddigrwyc||Pectoral, pek'tur.al a, dwyfronol: n,addurn y ddwyfron, dwyfroneg Peevishness, pi'vish.nes n. drygnaw'2-3G

I meM'n,ideunaw;bumtheg.;Twentyi;ôre; läte, line, no, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. PENPeg. peg n, hoel bren, pin pren ;ebill:vt, pinio, ebillioebillenPegasus, peg'â.sus n, march adeiniog,ehedfarch yr AwenPelf, pelf 11, mwnws, mwnai; cyfoethPelican, pel'i.kan n, aderyn o'r enwPelisse, pî.lîs' n, ysgin, pilysPell, pel 11, croen, croen bwystfil. Clerkof the pells, swyddwr yn y trysorlysPellage, pel'äj n, treth ar grwynPellet, pel'et n, pelen, pellenPellicle, pel'i.kl n, pilen, teneugroenPellitory, pelì.tur.î n, pelydr. Pellitoryof the wall, llysiau'r pared, cantafod,Penitential, pen.i.ten'shal a, edifeiriolbarthlysPenitentiary, pen.î.ten'shur.î n, pen-Pellmell, pel.mel' ad, yn llwyr ddidrefnblith draphlith, ben draphenydiwr; penydfa, edifeirdyPenknife, pen'i'f (penknives, pen'iVz) n,Pellucid, pe.lii'sid a, tryloew, claerpin-gyllell, cyllellanPelt, pelt n. gin, croen bwystfil, irgroen; Penman, pen'man (penmen, pen'men)tarawiad: vt, Uuchio, tafiu; baeddu n, ysgrifenyddPeltmonger, pelt'mung.gûr n, gin- Penmanship, pen'man.ship n, ysgrifendda^-n;BerthwrysgrifenwaithPeltry, peî'trî n, irgrwyn, crwyn, ginion Pennant, pen'ant ii, penwn, banerigPelvis, pelvis n, gwaelod y bolPen, pen n, pin, ysgrifell; Hoc, ffald.clwyd: vt, ysgrifenu: vt (2 }t & PPeuetrate, pen'ì.trät v, treid'dio, trywanuPenetration, pen.î.trä'shun n, treiddiad,athreiddiad ; craffder, amgyifred, dirnadaeth[craff, synwyrgraffPenetrative, pen'i.tra.tiv a, treiddiol;Penguin, pen'gwin n, aderyn tebyg ivvydd ; math o ffrwythPeninsula, pî.nin'sü.lâ n, meisynys, gorynys,goynys[farhâdPenitence, pen'î.tens edifeirwch, edi-n,Penitent, pen'i.tent a, edifar, edifarus,edifeirol: n, edifeiriolwr, edifarhäwr.Penitents, edifeiriolion,edirfeirwyredifeiryddion,Pennate, pen'ät a, adeiniog, asgellogPenner, pen'ûr n, ysgrifenyddPenniless, pen'i.les a, digeiniog, diarianPennon, pen'un n, banerig, penwnPenny, pen'î (pence) n, ceiniog. Two-pent), llocio, corlanu, fialdio, cau iargau [ydiol(Penal, pi'nal a, cospol, cospedigol, pen- pence, dwy geiniog. Two pennies,dau ddarn ceiniog. A two-penny loaf,ÍPenalty, pen'aî.tî n, poen, cosp; cospedigaeth;dinvy, camgwl; penyd torth ddwy geiniogPenance, pen'ans n, penyd ; cyfarchwel Pennyroyal, pen.î.rôî'al n, llysiau'r coludd,llysiau'r gwaed, brymlysPence, pens np.—Penny. Eighteen|pence, deunaw. Seventeen pence, Pennyweight, pen'î.wät n, 24 o ronynauond ceiniog, dwy geiniog ar Pennywise, pen'i.wi'z a, call am geiniogSixteen pence, pedair grot. Pennyworth, pen'î.wûrth n, ceiniogwerth,pence, pum rotgwerth ceiniogPencil, pen'sil n, pwyntel : v, darlunio Pensile, pen'sil a, dibynol; llethrogpndant, pen'dant n, dibynydd; clustdlws;Pension, pen'shun n, talwobr, segurdalbanerig[iad Pensionary, pen'shun.ur.î», unyn derbyn'endence, pen 'dens n, dibyniad ; tueddtendency,talwobr; swyddog dmasaidd: a, ynpen'den.sî n, dibynrwydd; derbyn talwobr[cyflogddynannherfyniad, oediad, gohiriadPensioner, pen'shun. ur n, gwobrwas;r endent, pen'dent a, dibynol, } ng nghrog Pensive, pen'siv a, athrist, prudd, trist,1'ending, galarus ; meddylgar, myfyrgarpen'ding a, yn dibynu; ynddiderfynedig, heb ei derfynu; dan Pensiveness, pen'siv.nes n, prudd-der,ystyriaeth[nghrog tristwch ; myfyrgarwch'endulous, pen'dii.lus a, dibynaidd, yng Pent, pent pt & pp.—Pen. Pent-house,"endulum, pen'dii.lum n, dibynai, pendyl.penty; rhagdodringlyn[dreiddrwydd Pentacapsular, pent.tâ.ltap'sü.lûr a,"enetrability, pen.î.trâ.bil'ì.tî n, hy- pumcellog[offeryn pumtantPentachord, pen'ta.kord n, pumtant,'enetrable, pen'i.trâ.bl a, treiddiadwy,hydraidd; dirnadwy, amgyftredadwy Pentagon, pen'tâ.gun n, pumochrenetrancy, pen'î.tran.sî n, treiddrwydd Pentagonal, pen.tag'ö.nal a, pumochrogPentahedrous, pen.tâ.hî'drus a, pumochrol.enetrant, pen'i.trant a, treiddiol, synwyrgraff,craff [amgyffred, dirnad[pumbanogPentameter, pen.tam'í.tûr n, mesur237

PER path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, twk=tookI-Pentangular, pen.tang'gû.lûr a, pumonglogPercipient, pûr.sip'yent a, gweliad[pum llyfr Moses craff, canfyddolPentateuch, pen'ta.tuk n, y Pumllyfr, Percolate, pur'ko.lat v, hidlo, llwyr-hkPentecost, pen'ti.kost n, y Pentecost; Percolation, pur.ko.la'shun n, hidlady Sulgwyn][ond un Percuss, pur.kus' vt, taro, gwrthdaroJPenultima, pî.nul'tî.mâ n, y sill olaf Percussion, pur.kusk'un n, tarawiilPenumbra, pî.num'brâ n, gogysgod gwrthdarawiad, ergydiad, targPenurious, pî.nü'r'î.us a, cybyddlyd, Perdition, pûr.dish'un re, colledigaethllawgauad, anhael, crintach]Perdue, púr'dü a, yn geledig, dan gel]Penuriousness, pî.nü'r'î.us.nes n, crintachrwydd.Perdulous, pûr'dü.lus a, colledig, gwrtlcybydd-draPenury, pen'ü'r.î n, llodi, angen, eisieuodedigPerdurable, pûr'dü.râ.bl a, hirbarhäclPeony, pí'ö.nî n, blodau'r brenin,coronllys Perduration, pûr.dü.rä'shun re, hiPeople, pi'pl n, pobl, pobloedd, maon; barhâd, bythbarhâdE Ä crwPeregrinate, per'î.grî.nät vt, pererirlcenedl: v, poblogi. The commonpeople, gwerin, gwreng, gwerinosPepastick, pi.pas'tik n, meddyginiaeth iPeregrination, per.î.grî.nä'shun re, perliniad, crwydriadgynnorthwyo treuliad bwydPeregrine, per'i.grin a, pellenig ; dyeiPepper, pep'ûr n, poethlys, poethrawn, Perempt, pe.remt' vt, lladd, dyfetipubyr. Wall-pepper, clauarllys gwasgu[diddymPeppercorn, pep'ur.korn n, pupren, Peremption, pe.rem'shun n, dyfethilpoethronyn[poethion Peremptorily, per'em.tur.i.li arf.pendflPeppermint, pep'ûr.mint 11, mintys dios, dinag[meistrolalPeppery, pep'ur.i a, poeth, nawswyllt Peremptory, per'em.tur.î a, pendsltrynwydJPeptic, pep'tik a, treulbarPerennial, pe.ren'yal a,Per-, Pel- px, hollol, trwoddPeracute, pur.a.kiit' a, tra llymblwydd-barhaol ; bythol. gwastadoiPerermity, pe.ren'î.tî re, bytholrwyddlPeradventure, pur.ad.ven'tshur ad, ys-Perfect, pur.fekt a, perffaith, evilgatfydd, ef allai, fe allaiPeragrate, pur.ä'grät vt, trawswibioPeragration, pur.â.grä'shun n, trawsgrwydriad,trawswibiadPerambulate, pur.am'bü.lät vt, amdramwy,amdeithio, cylchrodioPerambulation, pur.am.bü.lä'shun n.amdramwyad, cylchrcdiadPerceivable, pur.si'va.bl, Perceptible,cyfangwbl; pur, dit'ai: gorphe;!gorphenedig: vt, perffeithio; gorptlcwblhau ,gwneuthur yn hyfiladdysgu yn berffahhPerfection, pur.fek'shun re, perffeilrwydd, cyflawnder[ffeitblPerfectionate. pur.fek'shun. lit vt, jlPerfective, pur.fek'tiv a, perffeithiad'|Perfectness, pur'fekt.nes re,perffeithclpûr.sep'tî.bl a, dirnadwy, canfodadwy, hyfedredd, medreddgweladwy, amgyfFredadwy, dealladwy Perfidiousness, pûr.fid'yus.nes, PerfBpûr'f î.di, re, bradoldeb, bradwrusrw;»Perceive, pur.siv vt, dirnad, canfod,gweled, amgyffred, deallPercentage, pûr.sen'täj n, canttollbradweh, brad, twyllPerflate, pûr 'flat vt,[trychwylchwythu drjPerceptibility, pûr.sep.tî.bil'î.tì n, canfodrwydd,Perforate, pûr'f ö.rät vt, tylîu, trydy»dirnadaeth, dirnadwyaeth. amdyllu; trywanu[treidifhyweledd ; hydeimleddPerceptible, pûr.sep'tî.bl a, dirnadwyPerforation, pûr.fö.rä'shun re,trydylllPerforator, pûr'fö.rä.tûr re, trydyhyclPerforce, pûr.f 5'rs' ad, trwy draisPerception, pûr.sep'shun n, dirnadaeth,symad, gwelediad, amgyffrediadPerceptive, pur.sep'tiv a, dirnadol, gwelediannol,Perform, pùr.f ûrm' v, cyflawnu, gorplicwblhau;gwneyd, gwneu'ihur ; ch Isyniolreu. To perform one's promise, tPerch, purtsh n, gwialen, erwydden. lawnu ei air, talu ei adduneddilerbren, tudlath; ystengiad; trawslath,Performance, pûr.fôr'mans re, cyfla.fclwyd, trawsfrigyn; trosten, iad, cwblhâd; gorchwyl, gwiJpgweilging;mathobysgodyn: v, disgyn gweithred, gweithrediadneueistedd ar drawsbren [ef allai Performer, púr.fôr'mêr n, cyflawi UPerchance, pur.tehans' ad, ysgatfydd, gweithredydd ; chwareuydd [perai BPerfume, pûr.füm' n, perarogl;

Iöre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. PER'!'erfumer, pûr.f ü'mûr n, peravoglydd Perjury, pur'jur.i n, anudon, geu-lw,camdyngiad[ymffrwynoterfunctonness, pur'fungk.to'r.i.nes n,diofalwch[esgenlus Perk, purk v, hoew-ymsythu, coeg-Perkin, pur'kin n, math o osai'erfunctory, pûr'fungh.tô'r.î a, diofal,perfuse, pur.fiiz' vt, taenu; ystaenioPerfusion, pûr.f ii'zhun n, taenelliadPermanence, pûr'mâ.nens, Permansion,pûr.man'shun n, parhâd, safedd?«rhaps, pûr.haps' «c/,ysgatí*ydd,ef allai Permanent, pûr'ma.nent a, parhiius,*eri- px, amgylchogylch [galon sefydlog, safadwy[hydraiddVicardium, per.i.kfir'di.um n, pilen y Permeable, pûr'mî.â.hl a, treiddiadwy,'ericranium, per.î.krä'nî.um n, pilen y Permeant, pûr'mî.ant a, treiddiolsiol[byd Permeate, pûr'mî.ät vt, trwyo, treiddio'ericulous, pe.rik'ii.lus a, pevyglus, en- Permiscible, pûr.mis'î.bl a, cymmysgadwy[caniataol, goddefol'erigee, per'î.jî n, daiarnesianfc, daiarnesafiant[haulnesafiant Permissible, pûr.mis'î.bl a, goddefadwy,n, haulnesiant, Permission, pûr.mish'un n, caniatâd,'erihelion, per.î.hî'lî.unper'il n, perygl, enbydrwydd, pyd: trwydded, cenad, rhyddid'eril,v, enbydu, peryglu, arberygluPermissive, pur.mis'iv a, caniataola, perygl us, enbydus, Permistion, pûr.mis'tshun, Permixion,'erilous, per'il.uspydus[cylch, cwmpas pur.miks'tshun n, cymmysgiad'erimeter, pe.rim'î.tûr n, cylchedd, Permit, pûr.mit' vt, caniatäu, goddef,'eriod, pî'r'î.ud n, eyfanwers ; divveddnod,gadael, gadaw, cenaduPermit, pûr'mit n, trwydded-lythyrcyfannod (.); pennod; ysbaid,cyfnod, chwyl; cylchnodiadPermittance, pûr.mií'ans=PermissionPermutation, pûr.mü.tä'shun n, cyfnewidiaeth,'eriodical, pi'r.i.od.i.kal a, cylchol,cylchynol: n, cyhoeddiad cyfnodol.trynewidiaethPernicious, pur.nish'us Periodicals, cyfnodolion. Periodicala, niweidiol,disorder, cylch-glefyd, clefyd cyrch dinystriol, drwg[eidiolrwydd"eripatetic, per.i.pa.tet'ik a, amgrwydr- Perniciousness, pûr.nish'us.nes n, niwol.Peripatetics, dilynwyr addysg Fernicity, pûr.nis'î.tì n, cyflymder, cyflymdra,[Aristotle, dargrwydriaid|buandrat'eriphery, pe.rif'er.î n, amgylchedd, Pernio, pûr'nî.ö n, llosgeira, cibwstrhygylch, cylch, cwmpas, cant [roddi Pernoctation, pur.nok.ta'shun n, arosiaderiphrase, per'i.fraz vt, cylchymadîriphrasis,dros nos[diweddglo araethpe.rif 'râ.sis n, gogylchiaith, Peroration, per. ö.rä'shun n, cynghlo,cylchddywediad, cylchymadrodd Perpend, pûr.pend' vt, dwys ystyriederiphrastical, pera.fras'ti.kal a, cylch- Perpendicular, pur.pen.dik'ii.lur a, unionsyth,ymadroddol, ameiriolunionseth, darbenolPerpension, pûr.pen'shun n, ystyriaethleripneumony, per.ip.nü'mun.î. n, ennynfayn yr ysgyfaint, ysgyfeinwst[Perpetrate, pûr'pî.trät vt, gwneyd, cyflawnu,;erish, per'ish vi, marw, trengu, methu,drygweithredu [weithrediaddiflaim, darfod ; braenu, llygru, mallu Perpetration, pûr.pî.trä'shun n, dryg-,erishable, per'ish. â.bl a, darfodadwy, Perpetual, pûr.pet'shü.al a, parhaol, dibaid,brau; mallachvy, aballadwygwastadol, tragwyddol, bytholrerishableness, per'ish. â.bl.nes 11, darfodoldeb,Perpetuate, pûr.pet'shü.ät vt, bytholi,breuoldertragwyddoli'erispheric, per.i.sfer'ik a, crwnPerpetuity, pûr.pî.tüì.tî n, bytholrwydd.îristaltie, per.i.stal'tik a, tröedig, Perplex, pur.pleks' vt, dyrysu, petruso;nydd-dröedigcythryblu, dwysflino, trallodi, methlueristyle, per'i.stîl n, cylchres o golofnau Perplexity, pfir.plek'si.ti n, dyryswch,ìretoneum, per.î.tö.nî'um n, llieingig astrusi, petrusder; cyfyng-gynghor,jbol[guwch cythrudd[dodìriwig, per'î.wig n, ffugwallt, peniriwinkle,Perpotation, pûr.pö.tä'shun n. gorfeddwswydd-per.i.wing'kl n, gwiehiad; Perquisite, pur'kwLzit n, adfael,^ysgarllys bychan:rjure, pûr'jûr vt, tyngu anudon, camdyngu,anudoni. To perjure one's self,To commit perjury, tyngu anudonfaelPerry, per'î n, gelleigwin, gelleiglynPersecute, pur'sLkiit vt, erlid, erlyn,ymlid, gorthrymu239

PETpath, fat, Gre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cnt, t=rtoo, t\Vk=rrtook:Persecution, piir.si.kushun n, erlidigaeth[gorthrymwrPersecutor, pûr'sî.kü.tûr n, erlidiwr,Perseverance, pûr.sî.vî'r'ans n, parhâd.hirbarhâd, dyfalbaraPersevere, pûr.sî.vî'r' vi, parbau, para, Pertinence, pûr'tî.nens, Pertinency, purldyfalbarbau, hirbarbau [dom tî.nen.sì n, cyfaddasrwydd, cymhwyilder[mhwys, cyfadflPersicaria, pur.si.ke'r'i.a n, llysiau'rPersist, pûr.sist' vi, sefyll at, dal at; Pertinent, pûr'tî.nent a, pertlvynol, c; Iaros ; dwys haeru, taeru. To persist Pertingent, pur.tin'jent a, cyhyrddt*in an assertion, dala haerPersistence, pfir.sis'tens,cyfhyrddol; agosPertness, pûrt'nes ra.pertedd, Persistency,ffraethdelpûr.sis'ten.sî n, parbâd; haeriad;cyndynrwyddgwr neu Person, pûr'sn n, dyn, wraig."un, person; ansawd, dynsawdj corffolaethPerturbation, pùr.tûr.bä'shun n, aflo:|[golygus yddwch meddwl, cymhelriPersonable, pûr'sun.â.bl a, prydweddol, Peruke, per'iik n, gwalltgapan, ffu.lPersonage, pur 'sun. äj n, dynsawd enwog; agwedd personPersonal, pûr'sun.al a, dynsodol, ansodol,wallt, gwalltwePerusal, pe.rw'zal n, darlleniadPeruse, pe.rwz' vt, darllen, tryddarllempersonal, dynweddiadol priod. Pervade, pur.vad' vt, tryddedu, treiddÄi;Personal property, Personals, da symmudolansodoldeb,heinio ; myned trwy, trydaenuPervasion, pur.va'zhun n, treiddiadPervasive, pur.va'sivo, tryddedoljhein*IPersonality, pûr.sun.al'î.tî n,ansodwedd; difriadPerverse, pur.vfirs' rt, gwrthgas, gwrtlPersonate, pûr'sun.ät vt, ymrithio fel un nysig, trofaus, gwyrgam, pengaÄarall, dynwaredPersonification, pûr.son.î.fî.kä'shuncyndyn, cildyn ; croes [nvycildVBPerverseness, pur.vurs'nes n, n,ansodiad, dynsodiantPerversion, pur.vur'shun n, gwyrdAPersonify, pûr.son'î.fY vt, ansodi, dynsodi camwri, llygriadPerspective, pur.spek'tiv a, golygol, golygiadol,Pervert, pur.vurt' vt, camdroi, gwyrdrlarbeiol : n, arlwg, golygiant, trawswyro; llygrudeddfau arbaith;ysbi'enddrych Perverter, pur.vur'tur n, gwyrdriftjlcamdröwr[wy, bye»Perspicacious, pûr.spî.hä'shus a, craff,llygadgraff, synwyrlymPervertible, piir.vur'ti bl a, gwyrdroa»Pervicacious, pur.vika'skus a, ystyfbmPerspicacity, pûr.spî.has'î.tî n, eraffdercyndyn[adlPerspicuity, pûr.spî.kü'î.tí n, eglurdeb.eglurder, amlygrwydd [lur, bywel Pervious, pur'vi.us a, bydraidd, treicjPerspicuous, pur.spik'ii.us o,amlwg, eg- Pesade, pez.iid' n, ysgogiad marchPerspicuousness, pur.spik'ii.us.nes n, Pest, pest n, pla, baint, mallhainteglurder, amlygder, eglurdebPester, pes'tur vt, blino, aflonydduPerspiration, pur.spî.rä shun », ckwys; Pestiferous, pes.tif 'ur.us a, heintddygicbwysiad; anadliad trwodd [trwodd Pestilence, pes'ti.lens n, beintnod, haPerspire, pûr.sp'í'r' v, ehwysu; anadluPersuadable, pûr.swä'dâ.bl, Persuasible,llyn, coniwyd, pla, pla'r nodau, haiy nodau, cowyn, mallhaintpûr.swä'sî.bl a, darbwylladwyPersuade, pûr.swäd' vt, darbwyllo, dybwyllo;cynghori, annog, peri, coelioPersuasion, pur.swa'zhun n, darbwylliad; cred, coeledd, barn, tybPersuasive, pur.swii'siv a, darbwyllol;annogaethol, denol[ffrydiadPersultation, púr.sul.tä'shun n, gwaed-Pert, pûrt a, ntaeth, pert, cliw, cymhen,tafodrydd ; bywiog, sioncPertain, pûr.tän' vi, perthyn, perthynuPerterebration, pûr.ti'r.î.brä'shun »,tndylliadfcyndyn, cildyáPertinacious, pùr.tî.nä slíus a, ystyfoijPertinacity, pûr.tî.nas'î.tî n, cyndyijrwydd, ystyfnignvyddPertrusion, pur.trw'zhun n, treiddiad IPerturbate, pûr.tûr'bät vt, terfysgJcynbyrfu, cyfíröiPestilent, pes'ti.lent, Pestilential, pes.len'shal a, heintnodol, cornwycheintus, heintiol, heintddwynPestle, pes'l n, pwyadur, pestlPet, pet n, anwylyn, maldodyn. Plamb, oen llawfaethPetal, pet'al n, gwullddeilenPetard, pî.târd' n, peiriant at chwylpyrth yn agoredPetechial, pi.tek'yal a, heintfanolPetit, pu.tit' a, bychan, bach.—Petty240

I1jí';ôre ; liite, line, nö, miite ;she, zh=z azure ; thin, this ;j=dzh. PHLPetition, pi.tish'un n, erfyniad, archiad, Pharmacopalist, fâr.mâ.kop'â.list re, cyfferiwr,deisynid, deiseb, arch, deisyfiaeth:gwerthwr moddion meddygolerfyn, deisyf. gofyn, erchiPharmacopeia, f âr.mâ.kö.pi'yâ re, cyfferlyfrvt,Petitionary, pî.tish'un.ur.î a, erfyniol[ddarparu cyfferi; cyfferiaethPetitioner "pî.tish'unTirre,erfyniwr,eirch- Pharmacy, fâr'mâ.sî n, y geîfyddyd oPetrel. pet'rel ;;, cas 2,an longwr [iad Pharos, f ê'r'os re, goleudy, gwylfaPhase, f iiz re, ymddangosiadPetrescent, pî.tres'e'nt a, ymgreigiol,ymgaregol ; maeneiddiolPhasels, fii'zelz np, ffa Ffrengig, pysPetrifaction, pet.ri.fak'shun n, caregiad hirion[ddangosiadPetrifactive, pet.n.fak'tiv a, caregpl Phasis, fä 'sis{p phases, fii'siz) n, ym-Petrify, pet'rî.f i' v, caregu;ymgareguPetroleum, pî.trö'lî.um n, craigolewPetronel, pet'rö.nel n, Uawddryll bychanPhasm, fazm n, gau ymddangosiadPheasant, fez'ant n, ceiliog y coed, iâry coedPetticoat, pet'i.kot n, pais, ambais Pheese, fîz vt, cribo; ysgrafellu; lleihauPhenomenon, phî.nom'en.um (p phenomena,Pettifogger, pet'i.íbg.úr n, crachgyfreithiwr,cecryn y llysphî.nom'en.â) n, ymddangos-'Pettifogging, pet'i.fbg.ing a, gwael, isel iad rhyfeddol[costreluPettiness, pet'i.nes n, byehander, gwael- Phial, f'i'al n, costrelan, costrelig: vt,eddcroes, anfwyn Philanthropic, fil.an.throp'ik a, dyngarol,Pettish, pet'ish a, anfoddog, anynad,dyngar[garwrPhilanthropist, n, dyn-Pettislmess, pet'ish.nes re, anfoddogrwydd,fî.lan'thrö.pistcroesinebPhilanthropy, fî.lan'thrö.pî n, dyngar-Pettitoes, pet'i.toz np, traed perchyll wch[araethPetto, pet ö n, y iron. In petto, Phillippic, gogan-ynfi.lip'ik n, duchan,ddirgel, yng nghadwPhilologer, fî.lol'ö.jûr, Philologist, fîlol'ö.jistPetty, pet'î a, bach, bychan; gwael, isel,n, ieithydd, ieithofydd, dwnedwr,Petty jury, isreithwyr. Petty larceny,llythyregwr, geirofydd, geirydd,lladrad obeth gwerth llai na swllt. gramadegyddPetty treason, líedfradPhilological, fil.o.loj'i.kal a, ieithyddol[petulance, pet'U.lans n,drygnaws ; sarig-Philology, fì.lol'ö.jî re, ieithyddiaeth,rwydd, anniddigrwydd ; coegni, crasderf[Petulant, pet'ii.lant a, anniddig, drygjnaws; anfoddog, craseiriog; anllad,nwyfus[fellow, cydymaith|?ew, pü n, eisteddle, côr ;cwîr. Pew- Philosophaster, fî.los'ö.fas.tûr re, coegathronyddPewit, pi'wit re, cornicell y dwfr[Pewter, pü'tûr n, ffeutur, ystaenPhilosopher, fî.los'ö.fûr n, athronydd,Phaeton, fä'î.tun re, cerbydanPhagedena, faj.i.dí'nâ n, llynoryn ysolofydd, gwyddon.eurfaenPhilosopher's stone,[ol, athronyddolphagedenic, faj.i.den'ik a, ysolPhilosophical, fil.ö.sof 'i.kal a, gwyddon-'halanges, fa.lan'jiz np, bys-esgyrn'halanx, fal'angks re, llu anhydor o wr,cunellphantasm, fan'tazm n, lledrith, geurith,dychymmyg, gwag-ysbryd, drychiol-'aeth [chymmygus==Fantastical'harmacology, fâr.mâ.kol'ö.jî re, cyfferiaeth,meddygiaeth, cyffyrddysg16ieithofyddiaeth, geirofyddiaeth, llythyregaethPhilomath, fil'ö.math n, dysgarwrPhilomel, fîl'ö.mel n, yr eos, yr eawsPhilosophize, fi.los'o.fiz vi, gwyddoni,athroniaethuPhilosophy, fî.los'ö.f'î re, athroniaeth,gwyddoniaeth, athronddysg, ofydd-laeth. Mechanical philosophy, gallofyddiaeth.Moral philosophy, moesddysg,moesathrawiaeth. Xatural'hantastical, fan.tas'ti.kal a, ffol-ddy-'hantom, fan'tum re, tremyniad, drychiolaeth,philosophy, anianyddiaeth,anianddysggwag-ysbryd, ellyll, bygel nos Philter, fil'tûr n, swyn serchPharisaical, far.i.sa'i.kal a, phariseaidd. Phiz, fiz n, gwyneb, wyneb, wynebpryddefodgar; rhagrithiolPhlebotomize, fh.bot'o.m'iz vt, gofiwnggwaed, gwaedu[iad'harisee, far'í.sî n, pharisead ; lledrithiwr,defodwr; rhagrithiwrPhlebotomy, fiî.bot'ö.mî n, gwaedollyng-Phlegm, flem n, cornboer, llysnafedd'liarniacologist, far.ma.kol'o.jist re,Phlegmatic, fleg.mat'ik a, llysnafeddogoerllyd, diegni[chwyddiadPhlegmon, fleg ' mun re, penddiged,241

;:PIE path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk—took!Phlegmonous, fleg'mun.us a, fflamegol Piacular, pi.ak'u.lur a, ysgeler, tra dryPhleme, Aim n, maim, cyllell waedu ionus; dyhuddolPhlogistic, flo.jis'tik a, llosgol, poeth Pia-mater, pî.â.mä'tûr re, isgrefadurPhlogiston, flö.jis'tun re, y rhau hylosg Pianet, pì'â.net re, pioden ; cnocello gyrffcoed, y ddelor fechanPhoenix, fi'niks re. aderyn dychymmygol Piano, pî.an'ö a, isel, esmwyth, tyniPhonetic, fo.net'ik a, seindebol, semdebygol[seinebiaeth Piaster, pì.as'tùr re, darn o arian IfcjPiano-forte, math o offeryn cerddPhonetics, fo.net'iks np, seinyddiaeth. aidd, o werth 4s. 4c.Phonic, f o'nik a, lleisiol [iadaeth Piazza, pi.az'a re, rhodfa golofno^Phonics, fo'niks np, seinddysg, swn- Pibroch, pi'brok re, math o alaw millPhonographic, fo.no.graf'ik a, seinysgrifenol[grifiaeth Pica, p'f'ka re, pioden; math o "argiaidd yn yr Alban[lyth;Phonography, fö.nog'râ.fî re, seinys- Picaroon, pie.â.rn' re, morleidr, ysbeiPhosphorus, fos'fur.us re, y seren ddydd Piccage, pik 'iij re, bwthdoll [ytanfwn, defnydd fieryllaidd tìiamllyd, Pick, pik re, pig-drecyn, pig: v, piillosgnurdewis, dethol, dichlynu. To pickPhotograph, f ö'tö.graf re, ffoddgraffquarrel, pigo cynhenPhotography, fö.tog'rá.fî re, ftbddgraifiaeth[ydd Pickback, pik'bak a, ary cefnPickaxe, pik aks n, cyfegydd, caibfwyPhotometer, fö.tom'ì.tûr re, gwawl-fesur- Picked, pik'ed a. pigog. îlymbigogPhrase. friiz re, geiriad, ymadrodd. dywediadjgofrawd: v. geiriadu, geirio Picker, pik'ur re, pigwr ; cyfegyddPickeer, pi.kiY vi, ysbeilio, lladrataIPhraseology, frä.zî.ol'ö.jî re, ieithiad, Picket, pik'et n, pigbawl; g^UwT:geiriolaeth, geirweddiad; priodiaith gosod gwylwyrPhrenetic, fri.net'ik a, gorwyllt, gorphwyllog[ydd Picklock, pik'lok re, dadgloadur, ||Pickle, pik'l re, cyffaith ; v, cyfièithioPhrenitis, í'rî.ni'tis re, ennynfa yr ymen- alhveddPhrenology, frì.nol'ö.jî re, ymenddysg, Pickpocket, pik'pok.et re, codleidr Imeddyldraeth, ymenyddeg, penglogddysg[gof Picktooth.pik'twth n, dantbigwrPickthank, pik'thangk re. g^YenieithJlPhrensy, fren'zi re, cynddaredd, gwall- Picnic, pik nik n, cywestachPhthisis, t'i'sis, Phthisic, tiz'ik re, darfodedigaethysgyfeiniol, ysgyfeinwstPictorial, pik.tG'r'i.al a. darluniadolPict, pikt re, Brithwr, FfichtiadPhthisical, tiz'i.kal a, darfodedigolPhylactery, fi.lak'tura re, darn o femrwná geiriau o'r ddeddf arnoPicture, pik'tslmr n, llun, darlun, arlilvt, darlunio, paentioPicturesque, pik.tshii.resk'a, darlunilPhysic, fiz'ik re, meddygiaeth, meddyginaeth.Pie, p'i n, pastai; pi, pioden, piPhysics, anianyddiaeth, dan-Mince-pie, pastai fanfriw [amryjsoddiaeth, natureg, anianeg, anianaeth Piebald, pi'bôld a, brith, amliwi|Piece, pis n, dryll, darn, rhan, cet;1Physical, hz'i.kal a, meddygol; anianddol.Physical force, nerth braich chvt, llain: v, darnio, clytio. lleiiiac ysgwydd*, grym corflbrol [ygydd uno. All to pieces, yn chwilfriw, vPhysician, "f i.zisk'an re, meddyg, medd- ddarnau, yn gandryll, yn gatiau,fllarpiau. 'A small piece, dernlPhysico-theology, fiz.î.kö.thî.ol'ö.jî re,aniandduwiaeth[ddewin Field-rjiece, maes-gyflegr. FowlilPhysiognomist, fiz.i.og'no.mist n, wyneb- piece, adarddryll. .Shilling a pi

|hearted,I|crugio,ore; late, line, no, müte; she, zk=z azure; thin, thìs; j=dzh. PIQIPiercing, pî'r'sing a. ilvni,Pimple, pim'pl re, pyloryn, cyfoden,treiddiolpisgwrn[gorynog, crugynogiety. pi'î.tî re, duwiolirvd, duwioldebPimpled, pim'pld a, llynorog, llyfrith,ig, pig re, mochyn, hob, porch : vi,porchellu, bwrw perchyll. Pig-nut,cneuen y ddaiar. A little pig,Pin, pin re,pinlwch,pin: vt, pinio.liifion pinau.Pin-dust,Pin-money,porchell, porchellan. To buy a pig arian llogell gwraig. Push-pin, mathin a poke, prynu cath mewn cwdi?igeon, pij'un re, colomen. PigeonchwareuplantPincers, pin'surz np, gefailofnus, annewr. Pigeon-hole, Pinch, pintsh v, tynwasgu; gefeilio;rhaniad mewn ysgrifeugist. Pigeonhouse,crimpio; ewinwasgu; cynnilio; crib-colomendy. Pigeon-livered, ddeilio: re, ewinwasg, byseddwasg;Wood pigeon, ysguthangwasgfa, cyfyngderllwfr.îggin, pig'in n, picyn, cunnogyn Pinchbeck, pintsh'bek re, math efyddfinient, pig'ment re, paent, dwbliw Pinchers, pin'tshurz np, gefail'igmy. pig'mi re, cor, còryn : a, còraidd Pinchfist, pintsh 'fist, Pinch penny, pintsh''ignoration, pig.nü.rii'shun n. arwystlad pen.î re, bawai, bawddyn, cerl'yne, pi'k n, gwaewffon; penhwyad Pincushion, pin'kwsh.un, Pincase, pin'-'ikestaff. pik'staf re, coes gwaewffon kas re, pin-glustog, clustog binaupileryn, colofnig Pindaric, pin.dar'ik a, Pindaraidd, felPilaster, pî.las'tûr re,I'ilch, piltsh, Pilcher, pil'tshûr re, gwisg Pindar (prydydd Groegaidd)fanflewogPine, pin re,pinwydden, ffynidwydden,pilchard, pil'tsbûrd, Pilcher, pil'tshur ffawwydden, pin, ffeinidwydden : vi,n, math o benwag. penwag Mairdyboeni; nychu, curio. Pine-apple,ai'al pinwydd. Pine-end. piniwn, tal-Pile, p'il re, crug, pentwr, cruglwyth,Pinery, p'i'nur.î re, pinwyddlan [cen tydas; pawl, cledr; blew, pan: vt,pentyru, cruglwytho. Piles,clwyf y marchogion, lledewigwstPinfold, pin'f old re,buarth, buarthfa, ffaldPinguid, ping'gwid a, tew, blonegog, brasPinion, pin'yun re, asgell; adain, aden;'ilfer, pil'fur v, chwiwladrata [leidrrilferer, pil'fur. ûr re, chwiwgi, chwiwl'ilfery,hual : vt, rhwymo yr elinoedd, adainrwymo,hualu, breichrwymopil'fur. î re, chwiwladradmoelynPinioned, pin'yund a, adeiniog, asgellog :'ilgarüc, pil.gar'lik re,rhwymedig'ilgrim, pil'grim re, pererin, teithiwrcrefyddol : vi, pererinio ; crwydro Pink, pingk're, math flodeuyn, ceilys;'ilgrimage, pil'grim.äj re, pererindod math long; pilcodyn: a, gwyngoch:w,gwanu, trydyllu; ysmicio [weithiwr['ill, pil re, pel, pelen, pelenig : v, pilio,dirisglo;gwisgi'o, blingo, digroeni Pinmaker, pin'ma.kur re, pineuwr, pin-Pinnace, pin'äs re, ysgafnlong, badlongí'illage, pil'äj re, ysbail, anrhaith, ysglyfaeth: vt, preiddio, anrheithio Pinnacle, pin'a.kl re, pinagl, uchelfaenadail[weithiwr, pineuwr'illar, pil'ur re, colofn, piler, pileryni'iUion, pil'yun n, ysgil-gyfrwy, pilyn Pinner, pin'ûr re, math benwisg; pinPinnock, pin'uk re, gwas y gog ; morfrithyll'illory, pil'ur.î re, rhigod, gwddf-gyffionQt,[p dobyn'illow, pil'ö re, gobenydd, clustog: vt,clustogi, gobenyddu. Pillow-bear, Pint, pint re, peint,hanner chwart. Half-Pillow-case, tudded clustog, clustogorchuddPioneer, p'í.ö.nî'r' re, byddin-gloddiwr[blewedd Pious, p'i'us a, duwiol, crefyddolre, flosity, p'í.los'Ltî blewogrwydd,Piousness, p'i'us.nes re, crefyddolrwydd,duwioldeb,'i lot, p'i'lut re, llong-lywydd, llonglywiedydd,cyfarwyddwr ìlongau Pip, pip re, ysmotyn y big, afiechyd ardafod aderyn : vi, trydar, grilliopilotage, p'i'lut. äj re, llongliwiaeth'ilewort, pil'wùrt re, bronwy, bronwst Pipe, p'ip re, pib, pibell piben : v, canuimenta, pî.men'tâ, Pimento, pî.men'tö;pibell, pibellu, chwibanun, math bubyr [carnweinyddu Piper, pi' pûr re, pibydd y cornbig;imp, pimp n, llatai, nwyfweinydd: vi, Piping, p'i'ping a, gwan, afiach ; cwyngar.Piping hot, poethfrwdimpernel, pim'pûr.nel re, llysiau'reryman, brathlys. Bastard pimpernel, Pipkin, pip'kin re, crochenynllysiau yr archoll, bril-lys. Water Pippin, pip'in re, esblydden, math afalpimpernel, claerllysPiquancy, pi'kan.si re,llymder, llymedd243

;'.,PLApath, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\V=too,t\Yk=tookPiquant, pi'kant a, pigog, Hym, tost Pity, pit'î n, tosturi, trugaredd, gresy]Pique, pik », soriant; gwg, cilwg; dygasedd: v, peri sorianttynerwch: v, trugarhau. tostun;ymfawrygu tynerdeimlo[peg or, pegw«Piquet, pi.ket'rc, math o chwareucardiau Pivot, piv'ut n, corddyn, goddyn, colyPiracy, pi'r'â.sî n, morladrad; morys-Pix, piks, ii, offerenflwchbail, morherwriaeth ;lienladradPirate, pi'r'ät n, morleidr; llenleidr: v,morladrata; llenladrataPiratical, p'i.rat'i.kal a, morladronaiddPirouette, pir..et'», chwildroPiscary, pis'kur.i n, pysgodfa, pysglePiscation, pis.kii'shun n, pysgotiadPiscatory, pis'ka.tur.i a, pysgolPiscivorous, pi.siv'o.rus a, pysgfwytaPish, pish i, pw ! wfft ! och ! [en sefyllfa; swydd: vt, llëu. cyflëu, goso IPismire, piz'mi'r n, morgrugyn, morion- sefydlu. High place, ucheìfa. Hidin.!Pistachio, pis.tä'shö n, math o gneuen o place, cuddfa, cuddle. Retired placlPistil, pis'til n, paledryn[SyriaShady place, cysgodfadirgelfa.Placenta, plâ.sen'tâ Pistillation, pis.ti.lä'shun n, pwyad,n, brych, olysgar 1maluriad[llawddryll Placid, plas'id a, araf, tawel, llonydlPistol, pis'tul n, llawddryll: vt, lladd âPistole, pis.tbT n, darn o aurhynaws, diddigPlacidness, plas'id.nes[yddw

• Plaudit,: Plausibility,;öre; läte, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. PLEManetaryj plan'et.ur.î a, planedol [au Play, plii re, chwareu; chwarëyddiaeth :Plangent, plan'jent a, yn euro fel y tòn- v, chwareu. To play on an instrument,Planit'olious, plan.î.fö'íî.us a, gwastadddeiliogcanu. To play the fool, ynfydu.[iaeth To play tricks, gwneyd castiau. ToPlanimetry, plâ.nim'î.trî re, wynebfesur- play truant, bod ynabsennol heb genadPlanish, plan'ish y£,llyfnhau, gwastatäu;Playday, plä'dä re, chwareuddyddcaboli, llathruPlayer, plä'ûr re, chwareuwr, chwarëyddPlanisphere, plan'is.f i'r re, arwynebgylch Playfellow, plä'fel.ö re, cyd-chwarëyddPlank, plangk re, astell, estyllen, plane. Playful, plä f\vl a, chwareugar, chwarëusPlank-yard, estyllfaPlanoconcave, plii.n'o.kong'kav a, gwastadgeuolPlayhouse, plä'hûs (playhouses, piä'-hiuv.ziz) re, chwareudy[tadgonol Plaything, plä'thing re, tegan, ffrilre, Planoconical, pla.no.kon'i.kal gvvas- Plea, pli 7i, arddadl, dadl ; bawl ; esgus,Planoeonvex, pla.no.kon'veks a, gwastadgrwnesgusawd[ amddiffyn u[planu Plead, plid v, dadleu, ymddadleu ; haeruPleadable, plî'dâ.bl a, dadleuadwyPlant, plant re, planigyn, pren plan : v,Plantain, plan'tän »,dail llydainyftbrdd. Pleader, pli'dûr re, dadleuwr, cynghawsBuck's-horn plaintain, llysiau Efa. Pleasant, plez'ant a, hyfryd, teg; lion,Ribwort plaintain, llysiau yr ais. Sea dyddan, boddhaol, tirion, difyrlawn,maws, difyr, peraidd, siriol; digrifplantain, llysiau'r defaid. Smallplantain, dail Uwyn y neidr. Water Pleasantness, plez'ant.nes re, hyfrydwch;plantain, dyfrlystiriondeb"[wairPlantal, plau'tal a. planigol [planfa Pleasantry, plez'an.tn re, digrifweh, cell-Plantation, plan.tii'shun re, planigfa, Please, pliz v, boddhau, boddloni, rhynguPlanter, plan tûr re, planiedydd, planwr bodd ; bod yn wiw gan. If you please,Plash, plash re, corbwll, corîyn ysgeintiad:vt, bidio, ysgythru;os mynweh ; os gwelwch yn ddaPleasing, pli'zing a, boddhaol, hygar,Plashy, plash'î a, corbylloghyfryd, tirion[boddhaolPlasm, plazm re, mold, cynllunPleasurable, plezh'ur.a.bl a, hyfrydlawn,Plaster, plas'tûr re, cymmrwd, dwb; Pleasure, plezh'ur re, hyfrydwch, dywenpaeled,eli, plastr, sugliain : vt, cym-3 7 dd; maws; difyrweh; digrifweh;oferedd, meluschwant; cymmwynas.mrydu, dwbio ; rhoi plastr arPlastic, plas'tik a, delwadol, lluniedyddol At one's pleasure, wrth ei ewyllysPlat, plat re, tyno, darn o dir : v, plethu, Plebeian, plî.bî'an re, gwerinwr, gwreng,plethweu, cymhlethuPlate, plät re,adlaw: a, gwerinol, gwerinaidd,dysgl, dysglan; llestri aur gwrengaidd, gwaerol, taiogneu arian ; darlun ; llarh : vt, arwisgo Pledge, plej re, adneu, gwystl, em, ernes,â metel, dalenu .sicrwydd ; mach : vt, gwystlo, arwystloPlateau, plâ.tö' re, gwastadle uchelgwasgfwrddPledget, plej'et re, llieinrwdPlaten, plat'en re, argraffwasgPleiades, pli'ya.diz, Pleiads, pli'yadz np,[lawr, banlawr y twr ser, y saith seren siriol, y twrtewdws[perffaithPlatform, plat'fórm re, llwyfan; esgyn-Platina, plat'î.nâ, Platinum, pkt'Lnum Plenary,n, math o fetel gwyn trwniPlenilunar,plî'nur.îplen.î.lü'nûra, llawn,«, llawnlloerolcyflawn,Platitude, plat'î.tüd re, llydander ; diflasdod;Plenipotence, plî . nip ' ö . tens re, llawn-gwagsiarad[p ur allu[ogPlenipotent, plî.nip'ö.tent a, llawnallu-Platonic, pla.ton'ik a, yn ol dull Plato,Plenipotentiary, plen.ì.pö.ten'shur.î re,.Platoon, plâ.tn' re, minteian bedronglPlatter, plat'ûr re, dysgl, noe [o filwyr llawnallueddwr, cenad llawnalluogplô'dit re, clod, canmoliaeth, Plenist, plî'nist re, athronydd a ddeil fodclodfloedd[clodforus yr holl eangder yn llawn defnydd,gwadwr gwagder[UawnderPlauditory, plô'dî.tur.î re, darfoliannol,plô.zì.bil'î.tî re, golygusrwydd,Plenitude, plen'î.tüd re, cytìawnedd,tebygolrwydd, wynebdegweh Plenteous, plen'tshus a, llawn, helaethPlausible, plO'zi.bl a, ymddangosiadus, Plenteousness, plen'tshus.nes re, helaethrwydd[llawngolygus, wynebdeg " [usPlauaive, plG'siv a, canmohadol, molach-Plentiful,"plen'tî.f\vl a, helaeth, cyflawn,245

11POD path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;Plenty, plen'ti n, helaethnvydd. amlder, Plumbery, plum'ur.i ra, plymwriaethamledd, llawnder, llawndid ; digonedd Plume, pliim n, pluen, plufen: pluf-fPlenum, pli'num n, halant, gormgobyn: vt, pluenu, plufio; pluf-Pleonasm, pli'o.nazm n, geirlenwad arwgio ;ymfalchibamleiriad, gair llanwPlumigerous, plii.mij ur.us a, pluogPlethora, pleth'ü.râ, Plethory, pleth'ö.rí Plummet, plum'et n, plymenn, gorllawnedd gwaed, gorflawnder Plumous, plü'mus, Plumose, plü.mös' agormeslyn, llynorllawneddplufol, pluogPlethoretic, pleih.o.ret'ik, Plethoric, plîthor'ika, gorllawnolPleura, plü'r'â n, pilionen y ddwyfronPleurisy, plü'r'î.sî n, eisghvyfPleuritic, plii.rit'ik a, eisglwyfusPlevin, plev'in n, rhyddhád, ataíäelPliable, pl'i'â.bl a, ystwyth, hyblygPhableness, pli"â.bl.nes, Pliantness, plî'-ant.nes, Pliancy, pli'an.sî n, hyblygedd,ystwythderPliant, plT'ant a, hyblyg, ystwythPlicature, plik'a.ts'hu'r n. plygiadPliers, pli'urz np, gefail fechan'light, pli't n, eyflwr, agwedd, gwedd;gwystl: vt, addaw, gwystloglyfaethu, anrheithuysbeiliw:Plunderer, plun'dur.ûr n, anrheithiwiPlunge, plunj n, trochiad; grawtbplwng; tindafliad march: v, trochiymdrochi; neidio i; tindafluPlunket, plung'ket n, math lasliwPluperfect, plii'pur.fekt a, tragorphenolPlural, plii'r'al a, lluosogPlinth, plinth n, gwad'n pedrongl colofn Pluralist, plii'r'al.ist n, amleglwysyddPlod, plod vi, ymdrafferthu, Uafurio, Plurality, plü.ral'î.tî n, lluosogedd, Uudyfalddilyn, ffwdanu; dwysfyfyrio osedd[fedaidd cotymojiPlot, plot n, cydfrad, cydfwriad ; amcan. Plush, plush n, mathcynllun, darlun; dernyn dir, tyno, Pluvial, Pluvious,ddefnydd melcplii'vi.al, plii'vi.usv, cydfwriadu; cynllunio, Uunio gwlawog, gwlybyrog, gwlawiol,gwlyllain:Plough, plû n, aradr, ylltyd : v, aradu, Ply, plî v, glynu wrth, ymroddi, dyfalaredig, aru. Plough-beam, arnodd, ymarfer; plygu: n, plyg, tro; tuedcPlough-handle, haeddel. Ploughmonday,gogwydd. The steamer plies, maedydd Llun wedi yr Ystwyll. agerddlong yn mordwyoPlough-wright. saer erydrPneumatic, nii.mat'ik a, ehwytholPloughman, plû'man n, aradwr, arddwr awyrog, awyriadolPloughshare, plû'shG'r n, swell, cwll-Pneumatics, nii.mat'iks np, awyryddiaeth, awyrolaeth, awyrogaethtyr, cwlltwrPloughtail, plû'täl n, haeddel fawrPlover, pluv'ur n, cwtiar, rhostog,Plump, plump a, tew, cnodig; digudddidwyll: v, chwyrn-syrthio, tafluPlumpness, plump nes n, tewedd, cnodigrwydd:gonestrwyddPlumy, plü'mî a, plufol, pluolPlunder, plun'dûr n, ysbuil. anrhaithysglyfaeth : vt, anrheithio, difrodi. ysPneumatology, nü.mâ.tol'ö.ji ?», ysbrydyddiaethbronddu'r twynau. Golden plover, Poach, pötsh v, herwhela ; lledferwichwilgorn y mynydd. Grey plover, Poacher, pö'tshfìr ??,herwheliwr. lladrad:cornicellheliwr, troseddwr cyfreithau helw»Pluck, pluk n, tyn, tyniad, chawpdyniad,chwipdyniad; ymysgar, syrth: Pock, pok n, crugdardd y frech.Poachy, pö'tshî a, llaith, corslyd [iartÄPock»vt, tynu, dwysdynu ;hole, craith neu ol brechplufioPlug, plug n, top, topyn, tywysel, pillgyn:Pocket, pok'et n, llogell, llawgell, llawjivt, topio, ystopio, pillgyniogod, coden: vt, llogellu, rhoi ynBPlum, plum n, eirynen; £100.000. nghadw. Out of pocket, ar golleijrPlum-pudding, poten eirynPocket-book, codlyfr. Pocket-glas^Plumage, plü'mäj n, plu, pluf, pluawrPlumb, plum n. plymen, llinyn blwm:llogellddrych.traulPocket-money, ariaX«vt, plymio, profi â phlymen : a, unionsyth,Pockiness, pok'i.nes n, breehlydrwydddarbenol, phvmPocky, pok î a, brechog, brechlydPlumbago, plum.bä'gü n, phvm du, Poculent, pok'ii.lent a, yfadwysylwedd cynnwysedig haiarn a golosg Pod, pod n, coden, plisgyn, masgl, cibvi»Plumber, plum'ûr n, plwmweithiwr. Podagra,pö.dag'râ. pod'â.grâ n. troedwsplymydd, plymwrcymmalwst246

Î: Pointel,,diystyr1'•pigog,,öre ; läte, line, no, miite ; she, zh=.z azure ; thin, Tiiis;j=dzh. POLPodagrieal. po.dag'ri.kal a, troedwstol Polemic, po.lem'ik a, dadlwriaethol.dadleuol:Podge, pen n, lleidbwll; cymmysgeddre, dadlwr, dadleuwr. Polem-Poem, pö em re, pryddest, eerdd, awengerdd,cywydd, caniad, canics, dadldreithiau, dadleuaethPolice, pö.lîs' re, heddlywodraethPoesy, pG'ì.sî a, prydyddiaeth, barddoneg,Policeman, pü.lîs'man re, heddwasawenyddiaethPolicy, pol'î.sî re, llywodraethyddiaethPoet, pö'et re, prydydd, bardd, awenyddPoetaster, pö et.as.tûr erachfardd,callineb, cyfrwysdra;ysgrifen digollediad,yswirebre,coegbrydydd, eoegfardd, bon y gler Polish, pol'ish re, caboledd, llathredd;Poetess, pö'et.es re, prydyddes.awenyddes cabol: v, caboli, llyfnhau, llathreiddioPolish, polish a, PwylaiddPoetic, po.et'ik, Poetical, po.et'i.kal a,prydyddol, barddol, barddonol, awenol, Polished, pol'isht a, moesog, harddfoesogawenyddol[cywyddu; cabol, caboledig, llathraidd, UathrPoetize, po'et.Yz vi, prydyddu, barddoni, Polite, pö.lît' a, boneddigaidd, moesgar,Poetry, pö'et.rî re, prydyddiaeth, barddoniaeth,awenyddiaeth, cywyddiaethmoesog, moeswychPoliteness, pü.l'ít'nes re, moesgarwchPoignancy, pôí'nan.sí re, llymedd, llymder,Politic, pol'i.tik a, cyfrwysgall;gwladol,tostlymedd, aethlymeddgwladwriaetholPoignant, poi'nant a, Ìlym, llymdost, Political, po.lit'Lkal a, gwladwriaethol,aetblawn, aethol, aethusgwleidiadol, gwladol[wrPoint, point re, pvvnc, pen, pwynt; pig; Politician, pol.Ltish'an re, gwladwriaethblaen;nod: v, blaenllymu; pwyntio; Pohtics, pol'i.tiks np, llywod-ddysg,Point blank, yn uniongyrch. gwladyddiaeth, gwleidiadaeth [aethcyfeirio.At the point of death, ar fin angeu. Polity, pòl'ì.tî re, llywiaeth, trefn Uywodr-Point of a rock, elogwyn. Blunt Poll,"pöl re, pen; cofres pleidleiswyr: vt,pointed, p\vl. Cardinal points of the cneifio; talgrynu; pleidleisio. Polltax,compass, prif bwyntiau'r cwmpawdtre.th y penauPollard, pol'ûrd re, (gogledd, de, dwyraiu, a gorllewin).tocbren, pawlbren;On the point of going, ar fedr myned. y pysg penci ; rhuddion, goflawdSharp-pointed, pigi'ain, blaenllym, Pollen, pol'en re, llwchflawd blodaupigoglpn, llym. To bring to a point, Pollute, po.lüt' i-í,halogi, diwyno, Uygru,blaenllymu, pigfeinio. To point out, bydrhau; diforwyno [ammhuredddangos, hysbysu, myneguPollution, po.lii'shun re, halogiad, aflanhâd[BwylaiddpGin'tel re, pwyntl peth ar flaen;Pointer, pôin'tûr re, pwyntiwr; cyfeirgi Polonaise, po.lo.naz' re, math o wibgPolonese, po.lo.niz' re, PwylaegPointless, point 'les a, diflaen, pl:[wyno Poltroon, pûl.trn' re, cilgi, cachgiPoison," poi'zn re, gwenwyn: vt, gwen- Poly-^a;, ami-, amiy-[seiniola, ami-Poisonous, poi'zn.us a, gwenwynig, Polyacoustic, pol.î.â.kûs'tikgwenwynllyd, gwenwynolPolyanthus, pol.î.an'thus re, briallu cochion,Poitrel, pôi'trel re, brongenglbriallu amlflodeuogPoize, poiz n, pwys, cydbwys : vt, pwyso, Polygamist, po.lig'â.mist re, amlbriod,cydbwyso, tafoli, mantoliamlwreicwr, amlweddog [wreigiaethPoke, pok re, pwt; coden, cwd: vt, ymbalfalu,Polygamy, po.lig'â.mî re,amlbriodas, amiieithogdallgeibio, pwtio [pwtiedydd Polyglot, pol'i.glot a, amliaith, aml-[ amloc fa rPoker, po'kur re, prociedydd, tanffon,.Poland, pö'land re, Pwyl, y'Pwyl Polygon, pol'î.gim re, dull amlonglog,Polar, pö'lûr a, pegynol, tua'r pegwn Polygonal, po.lig'ö.nal a, amryonglogPolarity, pö.lar'î.tî re, tuedd at y pegwn Polygram, pol'Lgram re, dull amllinellog[wragedd•Pole, pöl re, pegwn; pawl; pastwn;trosten; ystang, erwydd; Pwyliad. Polygyny, po.lij'î.nî re, lluosogedd oPole-axe, ffonfwyell. Pole-star, Polar Polyhedron, pol.î.hî'drun re, amloehrstar, seren y gogledd. North pole, Polyhedrous, pol.î.hi'drus a, amlochrogpegwn y gogledd. South pole, pegwn Polylogy, po.hl'ö.jî re, siaradgarwehy dePolymathy, po.lim'â.thî re, amryddysgPolecat, pbTkat re, cath goed, ffwlbart Polyphonic, pol.i.fon'ik re, amlseiniolPoledavy, poTda.vi re, math o liain garw Polyphylous, pol.if'il.us a, amlddeiliog247

;POR path, fat, ére, met, mâ-ríne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, t\Vk=tookPolypous, pol'i.pus a, amldroediog Poorly, p'r'lî ad, yn ddiawydd, yiiPolypus, pol'i.pus ( p polypi, pol'î.p'í) n, sal : a, lledglaf, afiach, gwael, claf Jamldroed, llof, morgudynPop. pop n, ffrwtsain: v, ffrwtseinicfPolysyllabic, pol.i.si.lab'ik a, amlsillog,amrysill[amlsillogPolysyllable, pol'i.sil.a.bl n, amlsill, gairPolytechnic, pol.i.tek'nik n, amlgelfPolytheism, pol'i.thi.izm », amldduwiaeth,amrydduwiaeth [amldduwiadPolvtheist, pol'î.thî.ist a, amklduwydd, Popgun, pop'gun n. gwn prenPomace, pö.mäs' n, gweisgion afalau Popinjay, pop'in.jii n, y gaseg wanwyiPomaceous, pö.mä'shus a, afaleuog, afal- cnocell y coed : ysgoegynPomade, pö.mad' n. enaint[ogPomander, pö.man'dûr n, perbelen1'omatum, pö.mä'tum n, gwalltenaintPome, pom vi, erwndyfuPomecitron, pöm.sit'run n, eurafalen. Llack poplar, pwmpleren. \V]poplar, aethwydden, peisgwyn [gwlaPoplin, pop'lin n, cymmysgwe o sidanPomegranate, pöm.gran'ät n, grawnafal Poppy, pop'i n, pabi, llysiau cwsg, matPomeroy, pom rôî n, math o afal mawrCorn poppy, pabi coch yr ydgoll.Pomiferous, po.mif'ur.us a, afiuddwyn, Populace, pop'ü.läs n, y cyffredín,afalog, yn cynnyrchu afalauwerin, y lluaws, y cyhoeddPommel, pum'el n, gwarglwm, ysgwyddglwm;Popular, pop'ü.lûr a, e'nwog. poblogaidlcnap; penglwm cleddyf: vt, gwerinaidd[poblogrwyddyrnodio, pwyo, euro [rhialltwoh Popularity, pop.ü.larì.tî n, enwogrwyd'Pomp, pomp n. rhwysg; gorwychder, Populate, pop'ü.lät vt, pobli, poblogiPompet, pum'pet n, incbelen argraffydd Population, pop.u.lii'skun n, poblogiaPompion.pum pî.un, n, pwmpa, pompiwn poblogaethPomposity, pom.pos'î.tî n, rhwysgfawredd,Populous, pop'ü.lus «,poblog, llawn trhodres. ffraethfalcheddPopulousness, pop'ii.lus.nes n, pobloPompous, pom 'pus a, rhwysgfawr, ceinwych,gorwych, firaethfalchrwyddPorcelain,[fath orpridd (Ipö'rs'län n, llestriPond, pond n, lljm [pwyso, darbwyllo Porch, pö'rtsh n, porth, cyntor, cyntetPonder, pon'dûr v, ystyried, myfyrio, Porcupine, por'kii.p'in n, y r- 11Ponderable, pon'dur.â.bl a, pwysadwy ddraenog t'awrPonderal, pon'dur al o, a gyfrifir wrth Pore, pô'r n, chwysdwll, twll chwbwysau[rwydd mandwll : vi, syllu, tremio, craffsy]Ponderosity, pon.du.ros'î.tî n, pwysig- Pork, pork rc.cig mochyn [ra, porchellPonderous, pon'dur.us a, pwysig, tnvm Porker, poV'kur, Porkling, po'rkliPonent, pö'nent a, tua'r gorllewinPoniard, pon'yûrd n, bidog, byrgleddPontac, pon'tak n, math o winPontage, pon'tiij n, treth pont, pontdollPontiff, pon'tif «, arckoffeiriad ; y PabPontifical, pon.tif'i.kal a, archoffeiriadol,Porosity, pö.ros'î.tî, Porousness, pöY"nes n, tyllog»wydd, amrydylleddPorous, pö'r'us, Pory, pö'r'i a, chwdyllog, mandyllog, tyllog, amrydylPorphyry, pôr'fur.î n, molafon, myldaPorpoise, Porpus, pôr'pus n, morhwPabol : n, llyf'r defodau'r Pabllamidydd, pysgodyn du [ceninwyiPontificate, pon.tif'i.kat n, teymasiad Porraceous, po.rä'shus a, gwyrddaiPab ; llywodraeth y Pab ; PabaethPontoon, pon.tn' n, pont fadauPony, pö'nî n, corfarch, ceffylyn, merlynPorret, por'et n, math o geninPomdge, por'ij n, cawl, notes.porridge, cawl llaethPool, pl n, pwll, llynPoop, p\'vp », ol ganllaw, llywle HongPoor, pvv'r a, tlawd, angenus, rheidus,bychodog, truan, gwael, sal, distadl.Poor-house, tlotty. Poor little thing !druan bach ! Poor rate, treth y tlodi.A poor eater, un sydd yn bwyta ondychydig. The poor, y tlodionffi'wydro, ffrwtsaethu, ffrwtneidioPope, pop n, Pab; math o bysgodyr.Pope's eye, cneuen y forddwydPopedom, pöp'dum n, pabaethPopery, pö'pur.î, Papistry, pä'pis.trí 1 1pabyddiaethPopish, pö'pish a, pabaidd. pabyddolPoplar, pop'lûr n, poplysen, llathrwy JPorringer, por'injur[gawl, u_n, cawlgwpan, íPort, p

I; sefydliad{r>Posse1 perchenogaeth,1perchen,ore; Kite, l'íne, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this: j=dzh. POSPortage, pö'r'tiij n, arian clud, porthdalPorta 1, pô'r'tal n, porth, cyntedd, rhagborthPortcullis, po'rt.kul'is n, porthgwlasPorte, port n, llys ymherawdr y Tyreiaid[rhagarwyddoPortend, pôr.tend' vt, argoelio, darogan,Portension, pôr.ten'shun n, rhagargoeliad,rhagarwyddiad, daroganPortent, pôr.tent' n, rhagargoelPortentous, pôr.ten'tus a, daroganusPorter, pö'rtûr n, porthor, drysor;cludydd ; math o gwrwPorterage, pö'r'tur.äj n, cyflog cludyddPortfolio, pö'rt.fö'lî.ö ra.papyrgod, papyrgwd,papyrglawrPortglave, po'rt'gliiv n, cledd-ddygiedyddPortico, po'r'ti.ko n, porthfa; pendistPortion, po'r'shun n, rhan, cyfran, rhandwy;agweddi; gwaddol; cynnysgaeth:vt, cyfranu," gwaddoli ; cynnysgaethu,cynnysgaedduPortliness, pö'rt'lî.nes n, gweddusrwyddPortly, pö'rt'lî a, cryfweddog [gilgist'Portmanteau, pö'rt.man'tö n, bolgan, ys-Possibility, pos.î.bil'ì.tî n, galleudigaethPossible, pos'î.bl a, hyall, galluadwy,dichonadwy, posibl ; tebygolPossibly, pos'î.blî ad, ef allai, fe all.ai;ysgatfydd, agatfyddPost, post n, post; llythyrfa; swydd:v, cyflymdeithio ; sefydlu, cyflëu;trefnu cyfrifon; postio: px, gwedi,ar ol. Post-boy, llythyrwas. Postchaise,brysglud; hurgerbyd. Posthaste,ar fawrfrys, ar frys,nerth traed.Post-horse, brysfarch. Post-man,llythyrwas, llythyrwr. Post-master,penllythynvr, ceidwad llythyrdy.Post-office, llythyrdy, llythyrfa. Postofficeorder, archeb" llythyrfa. Posttown,llythyrdrefPostage, pös'täj n, llythyrdoll, llythyrdal.Postage-stamp, llythyrnodPostdate, pöst.dät' vt, olddyddio, olamseru:n, olddyddiadPostdiluvian, post.di.lii'vi.an a, gwedi'rdiluw: n, olddylifiadPoster, pös'tûr n, brysdeithiwr, rhedegwr; hysbyslen fawrjPortrait, pö'r'trät n, arlun, llun, arfel, Posterior, pos.tî'r'î.ûr a, hwyrach, diweddarach,ardeb, darlun[luniadolach, ar ol "[israddiadPortraiture, pô'r'trä.tshü'r n, delwad, ar- Posteriority, pos.tî'r.î.or'î.tî n, olafedd;[Portray, pö'r.trä' vt, arlunio, delweddu, Posteriors, pos.tfr'i.urz np, pen olPosterity, pos.ter'î.tî n, cenedlaethautynu llun [faer\Portreeve, po'rt'riv »,porthlywydd,porth- dyfodol; oliaid, olafiaid, adian; hiliogaethn, drysores, porthores[borth(Portress, pö'r'tres pose, poz vt, dyrys-holi, dyrysu;posio Postern, pös'tûrn n, drws bychan, cil-Postexistence, post.eg.zis'tens n, olfodoliaethPosition, po.zish'un n, cyrlead; sefyllfa,ystum ; trefniad ; rhagosod-Posthumous, pos'tü.mus a, a gyhoeddwyd\ iad, gosodedigaethPositional, po.zish'un.al a, gosodiadolneu a aned ar ol claddu yr aw-[Positive, poz'i.tiv a, gwiriol, gwiriedigol; dwr neu'r tad ; olargraffedig ; olanedigj gosodedigol; pendant, sicr, sicrhaol, Postil, pos'til n, ymylnodpenodol;" awdurdodol. Positive de- Postillion, pos.til'yun n, rhagfarchogwrgree, y radd gyssefin, cyssefinradd Postmeridian, pöst.mî.rid'yan a, prydnawnol,Positiveness, poz'i.tiv.nes n, dieurwyddolnawnol, wedi'r canolddyddpsnet, poz'net n, padellan, posned Postmortem, pöst.môr'tem a, ar ol marwolaethPosse, pos'i n, mawrlu, torf, arfoglu.[gohiriocomitatus, holl allu sirPostpone, pöst.pön' vt, troi heibio ; oedi,'ossess. po.zes' vt, meddu, meddiannu, Postponement, pöst.pön'ment n, gohiriad,mwynhau, perehenogi. To possessoediad[ciniawone's self of, cymmeryd meddiant Postprandial, pöst.pran'dî.al a, ar olPossession, po.zesh'un n, meddiant; Postscript, pöst'script olysgrifen, n, olysgrif,elw; etifeddiaeth;olymadroddmwyniant, mwynhâd ;goresgyn Postulate, pos'tshüJät «, gosodiad erfyniedig:vt, adrodd heb brawf, cymmeryd'ossessive, po.zes'iv, Possessory, pozes'ur.ia, perchenol, meddol, meddiannol,yn ganiataol [heb brawfmeddiannedigolPostulation, pos.tü.lä'shun honiadn,'ossessor, po.zes'ur n, meddiannydd Postulatum, pos.tshü.lä'tum (p postulata,perchenog, perchenwrpos.tshü.lä'tâ) n, gosodiad erfyn-'osset, pos'et n, posel, meiddlyniedig, gosodiad dibrawf249

;#_;PRA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=took; |Posture, pos'tshûr n, munud, ystuin, Pour, po'r v, tywallt, gwallaw, gwehynsefyllwedd, safiad, sefyllfa; agwedd. Pourparty, p'r.pâr'tî, Purparty, pâlPosture-master, ystumydd [modrwy pârtî n. rhan, cyfranPosy, po'zi 11, blodeuglwm; arwyddair Pout, pût n, Uaes wefl, golwg saruPot, pot n, pot, potyn ; crochan : vt, pwd: vi. llaesweflu, cilwgu. pwdujPoverty, pov'ur.ti n, tlodi, angen, anger 1fotio. Pot-bellied, cestog, cestfawr.'ot-companion, cydyfwr, cyfeddachwr.Pot-herbs, llysum berwadwy. Pot-Powder, pû'dûr n, llwch, pylor: octyd, llymder, llymdra•hooks, bachau crochan. Pot-bouse, llychio, meiloni. Powder-chest, pyk»|Pot-metal, math o wydr Iliwiog.gist. Powder-horn, pylorgorn. fowldiotty.Pot-valiant, diod-ddewrGun-powdôÄder-mill, pylor felin.Potable, pü'tâ.bl a, yfadwy [o'r India fflamlwch, meilonPotagra, pö.tag'rä l», math o gyffaith Powdery, pû'dur.i a, llychog. pyloro||-Potamology, pot.â.mol'ö.jî n, afondraeth Power, pû'ûr n, gallu, nertb, grynjPotasb, pot'ash », golchludw, trwythludw,cryfder ; awdurdod, lly wodraeth, rheo IUys-halen[lynciad aeth[crPowerful, pû'ûr.fl a, galluog, nerth( IPotation, pö.tä'shun n, yfediad; traf-Powerless, pû'ûr.les a, dirym, dinertldiallu, gwan, egwanPotato, pö.tä'tö n, cloronen, tatenPotch, potsh vt, gorfenvi, lledferwiPotency, pö'temsî n, galluedd, nerthedd,cadernidPotent, pö'tent a, cadam. galluog, grymus,nerthol, nerthog, cryf [deymPotentate, pö'ten.tät' n, penadur, arch-Potential, pö.ten'shal a, galluogol, galluadwy[ogrwrdd Poy, pôî n, pawl, pawl rhaffddawnsiw:!Potentiality, pö.ten.shî.al'î.tî n, gallu- Praam, prâm n, math o fad [dPother, poTH'ûr n, twrf, dadwrdd. ystr :v, ffwdanu, ymdratìertlm yn ofer; blinoadwy, hyallPotion, pö'shun n, llymaid, trancell,llwnc[lestr Practical, " prak ' tî . kal a, ymarfer IPotsherd, pot'shûrd n, dernyn o bridd-Pottage, pot'äj n, cawl, potes, isgellPotter, pot'ûr n, priddlestrydd, crochenydd,gwneuthurol, bucbedd 1, defnyddioll..Practice, prak'tis n, arfer, arferiad, yiÄarferiad[dilcregenydd, priddawrPractise, prak'tis v, arferu, ymarfÄPottery, pot'ur.î a, erochenyddiaeth Practiser, prak'ti.sur n, arferwrUestri pridd ;priddweithfaPractitioner, prak.tish'un.ur n, arfel.Pottle, pot'l n, mesur o banner galwynPotulent, pö'tü.lent a, yfadwy; meddwPouch, pûtsh n, cod, coden, cwd;bola: vt, llogellu, llyncuPoult, pült n, cyw, eywen, cywynPoulterer, pöl'tur.ûr n, adarwerthwr,eduwerthwrPoultice, pöl'tis n, sugaethan, meddalaiPoultry, pöl'trî n, adar dof, ednod dof,ieir dof, creaduriaid plufogPounce, puvVns n, panlwch; crafanc,ewin: v, panlychu; disgyn, syrthio.Pounce-box, trydyllflwchPound, pûnd n, pwysj punt; ffald,gwarcbae: vt, tfaldio, gwarchäu;pwyo, pwnioPoundage, pûn'däj n, puntdalPounder, pûn'dûr n, pwyedydd; cyflegr.A six pounder, cyflegr chwephwys ei belenPox, poks n, brech. Chicken pox, bre

T:r::öre; läte, Vine, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. PEE~gravity, prav'i.ti n, halogrwydd, drygedd Precipitation, pri.sip.î.tii'shun ?i,chwyrndarliadPrawn, prôn n, corgeimwch;gwisgiad ; byrbwylldraPray, prä v, gwedd'io, ioli, atolygu. I Precipitous, prî.sip'î.tus a, serth, clogwynog,pray you, atolwggweddi, llethrolPrecise, prî.s'is' a, penodol, manwl;Prayer, prG'r n, deisyfiad, adolwch,erfyn. Prayer-book, llyfr gweddi. taclusfer, cywir, gorfanwl; destlus,The Lord's Prayer, y Pader[manyldrasffui-fiolPrayer, prä'ûr n, gwedd'i'wr, ymbiliwr Preciseness, prî.s'ís'nes n, manylrwydd,Prayerless, prê'r'les a, diweddiPrecisian, pri.sizh'an n, un gorfanol,Pre- px, cyn-, rhag-, blaen-Preach, prîtsn v, pregethudefodwrPrecision,[cywireddmanylrwydd,pri.sizh'un n,Preacher, pri'tshùr n, pregethwrPreclude, pri.klud' vt, rhagrwystro,Preachment, pritsh'ment n, brygawthiad rhagattalPreadamite, pri.ad'am.it a, cyn Adda, Precocious, pri.ko'shus n, rhagaddfedcynaddafol[rhaglith Precocity, pri.kos'i.ti n, rhagaddfedrwyddPreamble, pri'am.bl n, rhagymadrodd.[rhagystyrioPrebend, preb'end n, corgyfran, corddognPrecogitate, pri.koj'i.tat vt, rhagfeddwl,[)'dd, corberiglor Precogitation, pri.koj.Lta'shun n, rhag-Prebendary, preb'en.dur.î n, corwein- feddyliad, rhagystyriaethPrecarious, pri.ke'r'i.us a, ansicr, ansafadwyPrecognition, pri.kog.nish'un n, rhag-[sicrwydd wybodaeth, cynwybodaethPrecompose, pri.kum.poz' vt, rhaggyfansoddiPrecariousness, pri.ke'r'i.us. nes n, anâ.tur.î[dybPrecative, prek'a.tiv, Precatory, prek'-a, erf'yngar, ymbilgarPreconceit, pri.kon.sit' n, cyndyb, rhag-'fá Preconceive, pri.kon.siv' vt, rbagddirnadPrecaution, pri.ko'shun n, rhagofalrhagocheliad : vt, rhagrybuddio Preconception, pri.kon.sep'shun n, rhagdyb,'Precautious, pri.ko'shus a, darbodusrhagddychymmyg, cynrith, cyn-•IPrecedanious, pres.i.dii'ni.us a, blaen- ddealliad, cynddarbodaethorol, blaenllaw[rhagflaenu Preconcert, pri.kon.surt' vt, rhagdrefnuPrecontract, pri.kon'trakt n, rhaggytundeb,: [Precede, prî.sîd' vt, blaenori, blaenu,Precedence, prî.sî'dens n, blaenoriaeth,rhagammod: blaenafiaeth, y blaenPrecontract, pri.kon.trakt' v, rhaggytuno\Precedent, prî.sî'dent a, blaenorol Precurrent, pri.kur'ent a, blaenredol(Precedent, president n, cynreol, Precurse, pri.kurs' n, rhagrediad, rhagnaeniad'blaenddrych,cynllun, enghraitft [prifgantor[rhagflaenyddPrecursor, pri.kur'sur n, blaenrhed,•: (Precentor, prî.sen'tûr n, blaengeiniad,Precept, pri'sept n, gorchymmyn, arch, Precursory, pri.kur'sur.i a, blaenorol,cynraith[eirchiol blaenol, rhagredolPreceptive, pri.sep'tiv a, gorchymmynol, Predaceous, prî.dä'shus a, ysglyfaethus ,Preceptor, prî.sep'tûr n/athraw, dysg- rheibus, ysglyfiannus, anrheithgar- ) awdwr [rhagfynediad Predal, pri'dal a, ysbeilus, ysglyfaetholPredation, pri.dashun n, anrheithiad,Precession, prî.sesh'un n, rhagnaeniad,Precinct, pri'singkt n, cylchran, terfyn, ysglyfiant[ysglyfaethus; cyfhn [drud Predatory, prî'dâ.tur.î a, anrheithgar,'recious, presh'us a, gwerthfawr, prid, Predecessor, pred.î.ses'ûr n, rhagredwr,Preciousness, presh'us.nes n, gwerth-cyneifiad, rhagflaenor, hynafiad; :fawredd, gwerthfawrogrwydd [myn Predestinarian, prî.des.tî.nê'r'î.an «,'recipe, prî'sî.pî n, ysgrifen, gorchym- rhagarfaethyddPredestinate, prî.des'tî.nät vt, rhaglunio,'recipice, presî.pis n, dibyn, diffwys,affwys, clogwyn, serthan'recipitance, tansrhagdrefnu, rhagarfaethuprî.des.tî.nä'shun prî. sip 'i. Predestination, n, ffrwst,n,byrbwylldra, gorfrys [byrbwyll rhagdrefniad, rhagarfaeth•recipitant, prî.sip'î.tant a, dibwyll, Predekine, pri.des'tin vt, rhagarfaethu:•'recipitate, prî sipì.tät n, gwaelodion Predetermination, prî.dî.tûr.mî.nä'shunv, chwyrndaflu, bwrw bendramwngl, n, rhagderfyniad [odiPredetermine, prî.dî.tûr'min vt, rhagben-uio, gwaelodi brysio a, gwysg.ffrystiog, byrbwyllPredial, prî'dî.al a, tyddynol251

'(PEE path, fat, ere, met, mâ-rîne. pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;Predicable, pred'i.ka.bl a, adroddadwy, Prefigure, prî.fig'ûr. Prefigurate, prî-1koniadwy : n, peth adroddadwy. Predicables,fig'ü.rät vt, rhagddangos, rhagddarladroddolionPredicament, pri.dik'a.ment n, cyflwr,belynt, sefyllfa ; dosbarth, ansaddlunio, rbaggysgodi, rbagamlygu ; cyn Iddullio, arluniaetbuPrefine, prî.f'ín' vt, rbagderfynuPredicant, pred'i.kant n, rhagadroddwr Prefix, pri.fiks' vt, blaenddodi, rhagfPredicate, pred'i.kat n, yr adroddol, darddelw:ddodi, darddodi, arddodivt, darddodi, rhagadrodd, honi, Prefix, pri'fiks n, blaenddod, blaen'jhaeru[wad, boniad ddodiad, rbagddod, arddodPredication, pred.i.ka'shun n, darddel- Preform, prî.fôrm' vt, rhagffurfio. rbagPredict, pri.dikt' vt, daroganu, rhagfynegu,lunio[rwydd; amdrymdtjrhagddywedyd[iad Pregnancy, preg'nan.sî n, beichiojPrediction, pri.dik'shun n, rhagddywed- Pregnant, preg'nant a, beicbiog, tronPredictor, pri.dik'tur n, daroganydd amdrom, braisg ; llawnPredilection, pri.di.lek'shun n}cynhoffder,Pregustation, prî.gus.tä'shun n, rhaf-rhaghorTderarchwaethiad, cynarchwaethiadPredispose, pri.dis.poz' vt, cynddarparu Prejudge, prî.juj' vt, rbagfarnu, cynfarn |Predisposition, pri.dis.po.zish'unra, rhag-Prejudicate, pri.jii'di.kat v, rhagfarnilddarpariad ; rhagdueddiadb'laenfarnu, rhagddedfryduIPredominance, prî.dom'i.nans n, gorucbafiaetb,Prejudication, prî.jü.dî.hä'shun n, rhajtrhagoriaethfrawd, rhagfarniad, blaenfarniadPredominant, prî.dom'î.nant a, penaf, Prejudice, prej'ü.dis n, rbagfarn ; niwec Itrecbaf, arliwiadol, gorfodolPredominate, prì.dom'i.nät vi, goruchafu,vt, rbagdueddoli ; niweidio, colleduPrejudicial, prej.ii.disb'al a, niweidicaIgorfodi, tycio, lhvyddo, ffynuPre-elect, pri.i.lekt' vt, rhagddewis.colledus[esg(|Prelacy, prel'â.sî n, esgobaeth; swyclrhagethol, cynetbol[iaetb Prelate, prel'ät n, esgobPre-eminence, prî.em'î.nens n, rhagor- Prelatical, pri.lat'i.kal a, esgobol IPre-eminent, prî.em'î.nent a, rhagorol, Prelation, prî.lä'shun n, blaenoriaeth *arddercbog, godidog[ bryniant Prelection, pri.lek'shun n, rhaglithPre-emption, pri . em ' shun n, rhag- Prelibation, prî.lî.bä'shun n, blaenbrwlPreen, prin n, gwiiell : vt, trwsio, pincio rhagbrawf, rbagarchwaethiad - IPre-engage, prî.en.gäj' vt, rhagrwymo Prehminary, prî.bm'î.nur.î «, rhiJPre-engagement, pri.en.gäj ment n, ammod, rhagsail: a, rbagflaenanlrhagrwymiad, rhagymrwymiadrhagarweiniol, darpariadolPre-estabMsb, pri.i.stab'hsk vt, rhagsefydlu,Prelude, prel'iid n, rhagcbwareu; cyicynserydluPre-estabhshment,arawd : vt, rhagchwareuprî.î.stab'bsh.ment Prelusive, pri.lii'siv a, rhaglithiol £n, rbagsefydbad [cynfod Premature, prì.mâ.tur' a, rbagaddft.rbygynnar, ammbrydlawnPre-exist, pri.eg.zist' vi, cynbantbdi,Preniatureness, prî.mâ.tur'nes, Pren»Pre-existence, pri.eg.zis'tens n, rhaghanfod,cynfod[hanfodol turitv, prî.niá.tur'i.tî n, ammhry.Pre-existent, pri.eg.zis'tent a, rhag-Preface, pref'äs n, rbaglitb, rhagymadrodd,cynarawd : v, rhagbtbioPrefatory, pref 'â.tur.î a, rbagymadroddolPrefect, pri'fekt n, rkaglaw, rbaglywyddPrefecture, pri'fek.tsbii'r n, rhaglawiaethPrefer, prî.fûr' vt, dewis, rhagor-ddewis,blaenberchi, dyrcbafu ; cyfiwyno. Heprefers, gwell ganddo[acbPreferable, pref 'ur.â.bl a, gwell, rbagor-Preference, pref'ur.ens n, rhagoriaeth,blaenoriaeth, y blaen, dewisPreferment, prí.fûr'ment n, dyrchafiad,codiad[ddarluniadPrefiguration, prî.fig.ü.rä'shun n, rJlonedd[fyrio, cynarfaet j.iPremeditate, prî.med'î.tät v, rhagPPremeditation, prî.med.î.tä'shunn, rhaBfyfyrdod, cynarfaethPremerit, prî.mer'it vt, rbaghaeddu :Premices, prein'i.siz np, blaenffrwyl'au'r ddaiarPremier, prî'mî.ûr n, cynwas, I|weinidog : a, blaenaf, penaf, prif PjPremise, pn.miz' v, rbagosod, cynseilPremise, Premiss, prem'is n, cynsMajor premise, y f'raich gyntaf mecyfi-eswm. Älinor premise, yr_ !fraich mewn cyfreswm. Premiîjtai, tiroedd252

. prepossess,; cupation,;Preoccupy,.Preominate,tIosodiad, cynddeddf, cynarfaetliiad^Preparation, prep.u.rä'shun ft, darpar-iad, parotoad, arlwyant, darbodaethPreparatory, prî.par'â.tur.î a, darpariadol,parotoawl, rhagbarotoadPrepare, prî.pe'r' v, parotoi, darparu,darbod, darmerthu, arlwyo, cyfarparPrepense, prî.pens' a, rhagfwriadoli;•iannol- arddodiad. rhaggeisio.fraint,:ment;öre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. PREPremium, prî'mî.um ft, gwobr, gobrwy;tâl-ddognPremonisÌi, prî.mon'ish vt, rhagrybuddioPremonition, prî.mö.nish'un ft, rhagrybudd[rybuddiolPremonitory, prî.mon'î.tur.î a, rhag-Premonstrate, prî.mon'strät vt, rhagddangos[enwi, cynenwiPrenominate, prî.nom'î.niit vt, rhag-Preiiûmination.prî.nom.î.nä'shun n, cyntawad[rhagdybPrenotion, prî.nö'shun ft, rhagamcan,Prenuneiation, prî.nun.sî.li'shun n, rhagddywediad,rnagfynegiadPreoccupancy, pri.ok'u.pan.si, Preoc-Presbyter, prez'bi.tur n, henaduriad,hynefydd, ofteiriad[olPresbyterial, prez.bî.tî'r'î.al a, henadur-Presbyterian, prez.bi.ti'r'i.an a, henadurol:n, henadur. Presbyterians,henaduriaid, plaid ymneillduwyrPresbyterianism, prez.bi.tiVi.an.izm n,henaduriaethPresbytery, prez'M.tur.i n, henaduriaeth,cymmanfa henaduriaetholPrescience, prî'shens n, rhagwybodaethPrescient, prî'shent, Prescious, prí'-shus a, rhagwybodus, proplnvydolPrescind, prî.sind' vt, tori ymaithPrescribe, pri.skri'b' v, rhagysgrifenu,pri.ok.ii.pa'shun ft, rhag- rhagysgrifio, rhagnodi, eyfarwyddo\ feddiant, cynfeddiant [rhagfeddiannu Prescript, pri'skript ft, cyfarwyddyd;pn.ok'u.p'i vt, rhagddal, rhagysgrif : a, cyfarwyddiedigprî.om'î.nät vt, rliagar-Prescription, pri.skrip'shun n, rhagysgrifen,goeli, rhagddangos, rhagarwyddorhagbenodiad ; cyfarwyddiadPreopinion, prî.ö.pin'yun n, rhagdyb henfeddiant[nol, rhagbenodolPreordain, prî.ôr.dän' vt, rhagdxefiru, Prescriptive, pn.skrip'tiv a, henfeddianrhagosod,rhagbenodi, rhagarfaethu Presence, prez'ens ft, gydd, cynwedd,ft, |Preordinance, prî.or'dî.nans rhag-gerfod, presen, cynrychioldeb. Presence-chamber,cyfarchfa. In thypresence, ger dyfron, yn dy ydd, yndy olwg, o'th flaen. Presence of mind,meddylbwyll, pwyll, parodrwyddPresent, prez'entfl,presennol, cynnrychiol,gwyddfodol: n, anrheg/ cyflwyn,rhodd, cyfarwysPresent, pri.zent' vt, cyfarwyso, anrhegu,rhoddi; cyflwyno; dangosiPrepollent, prî.pol'ent a, trechol, ffyngoruchaf,penafPresentable, pri.zen'ta.bl a, cyflwynadwy;Preponderance, prî.pon'dur.ans n, rhagorbwys,[iad; rhoddiaddarbwysPresentation, prez.en.ta'shun n, cyflwyn-Preponderate, prî.pon'dur.ät rhagorbwyso,v, Presentee, prez.en.ti' ft, derbyniwr cyf-gorbwyso, darbwysolwyn[rhegýdd:?repose, pri.poz' vt, cynosod, rhagddodi Presenter, pri.zen'tur ft. cyflwynydd, an-'reposition, prep.o.zish'un ft, rhagair,[iannu, cynfeddiannupri.po.zes' vt, rhagfedd-'repossession, pri.po.zesh'un ft, cynfeddiantPresently, prez'ent.li ad, yn bresennol,; rhagfarn, rhagdybyn ddioed, yn ebrwydd, yn fuan, yn yman, toe"[iad'reposterous, prî.pos'tur.us a, chwith,annhrefnus, chwithig ; annaturiol, Presentment, pn.zent'ment ft, cyflwynafresymolPreservation, pi'ez.ur.va'shun n, cadwraeth,/repuce, pri'piis ft, blaengroencadwad, gwaredigaethPresentjate,prî.zen'shî.ät^,c}mnryernoliPresentiment, prî.sen'tî.ment ft, cynfeddwl,rhagdybiaeth, rhagfeddwl'rerequire, pri.ri.kwiV vt, cynerchi, Preservative, pri.zur'va tiv a, ceidwadol:n, cadwedydd, diogelydd; rhagfeddyginiaeth[rhagofyniad, cynarch'rerequisite, pri.rek'wi.zit ft, cynraid,rerogative, pri.rog'a.tiv n, braint, cyn- Preserve, pri.surv' vt, cadw, diogelu,uchelfraint, rhagorfraintnoddi, gwared ; cyffeithio : n, cyffeithfwydresage, pres'äj, Presagement, prî.säj'-[diogelwrn, rhagarwydd, arwydd, coel, Preserver, pri.zur'vur n, cynnaliwr;argoel, rhagargoel[argoeli Preside, pri.z'id' vi, rhageistèdd, goreistedd,resage, prî.säj' vt, darogan, daroganu,rheoli, llvwvddu253

PRI path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\V=:too, t\Yk=took;Presidency, prez'i.den.si, Presidentship, Preternatural, prî . tûr . nat ' shii . ralprez'i.dent.ship re, arlywyddiaeth, gwrthanianol, goruchanianolrheolaeth, rhaglawiaeth [llywydd Preterpluperfect, prî.tûr.plü.pûr'fekt a,gorgynnherfynol. perffaith orphenolPresident, prez'i.dent re, cadeirydd.Presidial, prî.sid'yal a, perthynol Pretext pri.teks' vt, cuddio, gorchuddiowarchodlu, gwarchliiyddolPretext, pri.tekst' re, rhitkesgus, esgu|Press, pres re, gwasg, gwryf : v, gwasgu, cyfrith, ffug[gyntdwyswasgu. crwryfio; dirgymhell, dirdreisio.Pretor, prí'tôr re, ynad, maer yn RhufainPress-bed, cistwely. Press-Pretorian, prî.tö'r'i.an a, ynadol, maerolgang, dirdorf. Press-man, argraffwasgydd.Prettiness, pret'i.nes a, diìlynedd, tlysni,Press-warrant, dirwarant. perteddPretty, pret'î Clothes-press, dilladgloer. Libertya, pert, pcfr, dillyn, tlws,of the press, rhyddid y wasgcain : ad, eryn. go, lied. Pretty large,yn weddol o faint. Pretty well, yn,Pression, presh'un re, gwasgiad, dirwasgiad[fawr weddol, yn weddol o ddaPressitant, pres'î.tant fl, gwasgol, pwys- Pretypify, prî.tip'î.fi vt, rhaggysgodi.Pressure, presh'ûr re, gwasgiad. gwasgia, rhagarwyddo [gorfod, gorehfygupwys[benthyg Prevail, pri.val' vi, tycio, ffynu, llwyddoPrest. prest arian parod Prevalence, prevTi.lens re, fryniant.' goruchafiaeth,a, parod: re,Prestige, pres'tizh n, hoced, hud: swyncyffredinolrwyddPrestigious, prî.stijì.us a, hudoliaetlim. Prevalent, prevalent a," gorchfygolPresto, pres'tö ad. yn ebrwydd, yn fuan cyffredin, ymdaenolPresumable, pri.zu'ma.bl a, tybiadwy Prevaricate, pri.var'i.kat vi, mwysPresume, pri.ziim' v, tybio, tybvgu. ddadleu, ymgroes-dd adieu; cecrusobarnu ; anturio, beiddio ; rhyfygu hocedu, mwysdroi, geirdroiPresumption, pri.zum'shun n, rhyfyg, Prevarication, pri.var.i.kii'shun re, hocedgorby filer, be.iddiad; tybygiadmwyseirdra. trawsddadleuadPresumptive, pri.zum'tiv a, tebygol; Prevenient, pri.vi'ni.ent a, rhagflaenolgolygiedigol ; trahiiusPrevent, pri.vent' vt, rhagodi, rha|Presumptuous, pri.zum'tshii.us a, rhyfygus,flaenu; attal, lluddias, rhwystrogorhyf, beiddgar, trahäus Prevention, pri.ven'shun re, rhagflaenPresupposal, pri.su.po'zal, Presupposition,iad ; lluddiad, attaliad, llesteiriadPreventive, pri.ven'tiv a. rhagflaeno;pri.sup.o.zish'un re, blaendyb.rhagdybiad[ rhagdy bio rhwystrol: n, rhagflaenydd ; diogelydPresuppose, pri.su.poz' vt, rhagfeddwl, Previous, pri'vi.us a, blaenorol, rhagPresurmise, pri.sur.m'iz' re, cyndyb, cynddirnad:vt, rhagdybio, rhagfwrw"Pretence,blaen-, cyn-Prey, prä re, ysglyf, ysglyfaeth, ysbledcach, ysbail, anrhaith; praidd: vi,ji\prî.tens' re, cyfrith, rhith.esgus, ffug; rhith-hawl; ymhoniadPretend, prî.tend' v. lledrithio, ffugio,ffuantu ; cymmeryd arnoglyfio, ysglyfaethu, anrheithioPriapism," pri'a.pizm n, llostruddPriapus, prî'â.pus n, llostddolur, llosPretender, prî.ten'dûr re, twyllhonwr, fawr duw'r gerddi, duw ffrwythlondffugiwr[ffug, esgus Price, pri's n, gwerth, pridwerth priPretention, prî.ten'shun re, twyllhoniad, vt, gosod pris ar, prisioPreter- px, tu hwnt i, ym mhellach na Prick, prik n, pig, pigyn. swmbwjpigiad, brathiad; pigdwll; gwynejPreterimperfeet, pri.tur.im.pur'fekt a,anghynnherfynol, anorphenolv, pigo, symbylu pignodi, olnodi;Pricket, prik'et re, hydd dwyflwyddPreterite, pret'ur.it, Preterperfect, pritur.pur'fekta, cynnherfynol, gorphenolPrickle, prik'l re, draen, eitlien, pigynPrickleback, prik ' 1 . bak re, crothflPretention, pret.u.rish'un, Pretermission,brithyll y domprí.tûr.mish'un re, gadawiad Prickly, prik'li a,pigogPride, pri'd re, balchder, balchedd:jheibio, mynediad heibio [myned heibioPreterlapsed, prî.tûr.lapst' a, wedi balchi'o, ymfalch'io [J :jPrier, pr'i'ur craffchwiliwr, rhygelre, Preterlegal, prî.tûr.li'gal a, anghyfreithlawn[esgeuluso Priest, prist re, offeiriad; offerenwr, p-fPretermit, prî.tûr.mit' vt, gadael, heibio, 'glor. Priest's office, offeiriadaeth if25*

i Princelike,,Principle,;:öre; läte, l'íne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, rais; j=dzh.Priestcraft, prist'kraft re, dichell offeirrriestess,prist'es n, offeiriades [iadolPriesthood, prîst'hd re,offeiriadaethPriestliness, prîst'lî.nes n, offeiriadnvysgPriestly, prîst'lî a, offeiriadol, offerenolÉriestridden, prîst'rid.n a,twylledig ganoffeiriaid ;yn asyn i'r offeiriaidPrig, prig re, coegyn, pertyn; chwiwleidr,manleidr: vt, Uadrata[riggism, prig'izm re, coegni, coegeddPrill, pril re, arlledbysgPrim, prim «, cymhenwych, gorfanolPrimacy, pr'í'mä.sî re, blaenafiaeth, uehafiaeth[llwythdalPrimage, prî'mäj re, arian llwythad,Primary, pr'i'mur.î a, prif, penaf, cyntaf,cyssefin, gwreiddiol, dechreuol [esgobPrimate, prí'mät re, prifesgob, arch-Prime, prim a, cynf, penaf, prif, cyntaf;PROPrimitives, cyutefigion, cyneiriau Privateer, pri.va.ti'r' re, herwlong, cadlongPrimitiveness, prim'i.tiv.nes re, cyssefiniaethbriodol[dirgeledd[ cymhendod Privateness, pr'i'vat.nes re, dirgelwch,Privation, pri.va'shun re, diddymiadýPrimness, prim'nes re, gorddillyneddPrimogenial, prî.mö.ji'nî.al a, cyntafenid,cyutenid [cvntafanedigaethPrimogeniture, pr'í.mö.jen'î.tshü'rPrimordial, pr'í.môr'dî.al a, dechreuolPrimruse, prim'roz re,briallu' Prince, prins re, tywysog. Prince's vt, breinio, breiniogi, breiniohmetal, math o efyddPrivity, priv'i.ti re, dirgeledd; cyfrinach;Princedom, prins'dum re, tywysogaethgwybodaethPrivy, priv'i a, dirgel, prins'li'k, Princely, prins'lîcudd; cyfrin: »,a, tywysogol, tywysogaiddysgothfa, geudy, ty bachPrincess, prin'ses re, tywysogesPrize, pr'iz re, campdlws, campwobr;Principal, prin'sî.pal a, prif, penaf, ysbail: vt, prisio; gwerthfawrogil3 arbenig: re, pen, blaenor, penrhaith, Prize-essay, traethawd buddugol,penadur, arbenor;prif swmtraethawd [arobryn. Prize-fighter,campymladdwrPrincipality, prin.si.pal'i.ti re, tywysogaeth.The Principaüty, y Dywysogaeth,Pro-, Por-, Pour-, Pur- px, am, rhag,Cymrucyn-[rwyddprin'sî.pl re, egwyddor, dansawdd; cynneddf;gosodedigaetb : vegwyidori; dysguPrincock, prin'kok, Princox, prin'koksre, ysgoegyn, ysgentynPrint, print re, argraff, llun, ol: v, argraffu,printio. In print, argraffedigPrinter, prin'tûr re, argraffydd, argraffwrPrinting, prin'ting re, argraffyddiaeth.Printing-office, argraffdy. Printingpress,argraffwasg. Printer's devil,egwyddorwas ieuengaf argraffyddPrintless, print 'les a, diargraff,diolPrior, prî'úr a, cyntaf, cynt, blaenorol:re, pen mynachlog, penfynachPrioress, prî'ur.es re, penfynachesPriority, pn.or'i.ti re, blaenoriaethPriory, prí'ur.î re, mynachdyPrisage, pri'saj re, toll ar winPrism, prizm re, gwvdryn triongl;rheiddell ftebyg i reiddellPrismoid, priz'moid re, corff sylweddolrhagoraf, goreu: re, goreu; prif; Prison, priz'n re, carchar, carchardy.perffeithrwydd :y yvt, cynllychu; eynlliwio.Prison -base, Prison-bars, math oPrime cost, pris cyntaf. Prime chwareu gwledig[wrof life, blodau bywyd, boreu oes Prisoner, priz'nur re, carcharor, carchar-Primeness, prim'nes re, rhagoroldeb; Prisonment, priz'n.ment re, carchariadblaenoriaeth, cynraddiaethPristis, pris'tis re,y pysg morhf [henPrimer, pri'mûr a, cyntafPristine, pris'tin a, cyntaf, cyntefig;Primer, priin'ûr re, cynlyfr; llyfrgweddi Prithee, príTH'î i, atolwg, adolwynPabaidd . Great primer, Long primer, Privacy, pri'va.si re, dirgehvch, dirgeledd;emvau argrarflythyrenaucyfrinach ;cyfrinfa, dirgelfa, celfaPrivate, pr'i'vat a, cyfrin, dirgel, cudd,Primeval, pri.mi'val re, cynoesol, eynfydol,cyssefin, cyntefigcyfrinachol; unig; cuddiedig; neillduol:Primitive, prim'i.tiv a, cyntefig, cyssefinre, milwyr o'r radd iselaf. Inprivate, yn ddirgelprif. Primitive ages, prif oesoedd.difeddiad, difuddiad; toliant; coll;eisieu [iedigol, nacaolPrivative, priv'a.tiva, toliannol, difudd-Privet, priv'et re, cwyrosPrivilege, priv'i.lej re, braint, gorfraintProbability, prob.â.bil'î.tì re, tebygol-Probable, prob'â.bl a, tebygol, tebygProbable, prü'bâ.bl a, chwiliadwy255

:;!jPRO path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=took ;Probate, prö'bät n, cymmynbrawf Procumbent, pro.kum'bent a, yn eiProbation, prö.bä'shun n, prawf, profiad, orwedd, gorweddolproiiant; profedigaeth, holedigaeth Procurable, pro.kii'r'a.bl a, cyrhaeddadwy,caffaeladwy, ennilladwyProbationary, prö.bä'shun.ur.î a, profedigol,profiannolProcuration, prok.u.ra'shun n, carTael-IProbationer, prö.bä'sbun.ûr n, prawfddyn,newyddian, creiddynProbe, pröb n, profiedydd, chwiliedyddvt, chwilio archoll, chwilio ;holiProbity, prob'î.tî n, rhinwedd, gonestrwydd,cywirdebProblem, prob'lem n, profen, gofyniad,gofyneb, dwfndestyn, pwncProblematical, prob.lem.at'i.kal a, dychymmygol,gorchestol, gorddwfn, ammhëus,dadleuolProboscis, prö.bos'is n, durynProdigality, prod.î.gal'î.tî n, afradlordeb, afradlonedd, gwastraffProcasity, pro.kas'i.ti n, haerilugrwydd, Prodigious, prö.dij'us a, aruthrol, di)sarigrwydd[orol, cynfynedol fawr, tramawr, anferthol, anferth[edProcatarctic, pru.kat.ark'tik a, blaen- Prodigy, prod'ì.jî», rhyfeddod, aruthProcatarxis, pro.kat.ark'sis n, rhagachos Prodition, prö.dish'un n, bradychiaProcedure, prö.sî'jûr », mynediad ym bradwriaeth [vmlaen, hwyl, hynt ; erlyniadProceed, prö.síd' vi, myned ym mlaenProditor, prod'î.tûr n, bradwr, bradyclProduce, prö.düs' vt, dwyn allan, dangoierlyn, dilyn ; deillio, tarddu, hanu cynnyrchu ; estyn ; dwyn ffrwythProceeding, prö.si'ding n, gweitbrediad, Produce, prod 'iis n, cynnyrch; ffrwytlgorchwylProceeds, pros'idz np, cynnyrchiant.cynnyrch, elwant, ennill; deilliadProcerity, prö.ser'î.tî n, taldra, ucbderProcess, pros'es n, mynediad ym mlaencyfraith, cynghawseddProcession, prö.sesh'un n, gorymdaith,cydgordaith, torfdrethusProchronism, pro'kron.izm n, rhagddyddiad,cynddyddiadProcinct, pro.singkt' n, parotoad i weith-Procrastinate, pro.kras'ti.nat vi, oedi,Procrastination, pru.kras.tLna'slnm n,oediad, gobiriad, addoediadProcreant, pro'kri.ant a, cenedliadol,epilaidd, ffrwythlawn [cenedluProcreate, pro'kri.at vt, epilio, hilio,Procreation, pro.kri.a'shun n, liiliad,epiliad, cenedliadProcreative, pru'kn.a.tiv a,[olProclaim, pro.kliim' vt, cyhoeddi [redProclamation, prok.la.mii'shun n, cyhoeddiadProface, prö.f äs' i, croesaw i ti[tueddiad Profanation, prof.â.nâ'shun n, halogi£|Profane, prö.fän' a, halog, halogedProclivity, pro.kliv'i.ti n, gogwyddiad,Proclivous, pro.kli'vus a, tueddol ;parodProconsul, pro.kon'sul n, israglawdiras : vt, halogi : ammharchu, lly(Profane history, hanesiaeth eyffrecProconsulsbip, pro.kon'sul.ship n, israglawiaethProfanity, prö.fän'î.tî n, halogrwy

'[tlyswyneblun,|äu::elwant,•Idirinwedd,'1;;ruagddangosiad;I;;jôre ; läte, Viae, no, mute ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. PRO'rotìcience, prü.fish'ens, Proficiency, Progressional, prö.gresh'un.al, Progressive,prü.fish'en.sî n, cynnydd, cyrhaeddiadpro.gres'iv a, gradd-ddringol,gwelliant, graddiadgraddol, graddiannol ; cynnyddolProficient, prö.tish'ent Progressiveness, pro.gres'iv.nes re,graddfynedolrwydd,a, hyddysg: n,dyn dysgedig ;graddwr [manteisiolgraddolrwyddProficuous, pro.fik'ii.us a, defnyddiol; Prohibit, prö.hib'it vt, attal, gwahardd,gwarafun[iad, gwarafuniadProfile, prö'fil n, llun cyfarystlys, ysystlyslun,ystlyswedd Prohibition, prö.hî.bish'un n, gwahardd-Profit, profit v, buddio, llesäu, llesio, Prohibitory, prö.hib'î.tur.î, Prohibitive,elwa, ennill ; cedu ; manteisio gwell- pro.hib'i.tiv a, gwaharddol11, budd, ced, elw,;ennill, lies, Proin, prôîn v, tocio, blaendori;ysgythrubuddiant ; cjmnyrch, ffrwyth Project, pro.jekt' v, dyfeisio, cynllunio,prof 'î.tâ.bl a, buddiol, llesol, rhaglunio, cynlinellu;ysgwyddo,crogiProfitable,llesianuol[ioldeb allan; taflu allan, ergydio [fwriadProfitableness, prof'î.tâ.bl.nes n, budd- Project, proj'ekt n, dyfais, cynllun, rhag-Profitless, prof 'it.les a, difudd, diles, diennill,diffrwyth ; ofer, gwagProfligacy, prof ' lî . gä . si n, anfadedd,drygfuchedd, dyhirweh, anfadrwydd*rofligate, prof'lî.gät a, anfad, dyhirdiras, penrydd, anfueh-I eddol ;ysgeler : n, dyhiryn, drygfabProfluence, prof 'lii.ens n, rhediad, llifiadProjectile, pro.jek'til a, hydafi, tafiedigol,ergydiol :n, tafledigydd, taflbethProjection, pro.jek'shun n, tafiiad, ergydiad;dyfeisiad; cynlluniad; ysgwyddiad[lluniwrProjector, pro.jek'tur n, dyfeisiwr, cyn-Projecture, pro.jek'tshur n, tafiiad, "ergydiad,ysgwyddiad1Profluent, prof 'lii.ent a, darlifol, deilliol Prolapse, prö.laps' vi, gorestyn allan n,Profound, prö.fund' a, dwfh, gorddwfh gorestyniad:[hirgnvn, fel wyI dirgel, cudd ; trwyadlProlate, prö.lät' dadgan, adrodd : a,vt,profundity, prö.fun'dî.tî, Profoundness, Prolation, prö.lä'shun n, dadganiadprö.fûnd'nes n, dyfnder, dyfhedd Prolegomena, prol.î.gom'en.â up, rhagymadroddion,rhagnodion, rhagaraeth'rofuse, prö.füs' a, trahael, gorhaelrhyhael, trahelaeth; afradus, gwastraffus,(s prolegomenon, prol.î.gom'î.non)treulgar, dyfethgar [afrad Prolepsis, prö.lep'sis n, rhagddirnadiad,rhaggymmeriad, rhagatebiad*rofaseness, prö.f üs'nes n, gorhaeleddProfusion, pro.fii'zhun n, gorhaeledd, Proleptic, pro.lep'tik a, rhagddirnadolgormodedd, arddigonedd, gorddigon- Prolific, prö.lif'ik a, hiliog, epiliog, epilgar; ffrwythlawn, toreithiog! edd; afradlonedd, gwastraff'rog, prog n, lluniaeth, arlwy : vi, hela Prolix, pro.liks' a, hirfaith, maith, hirlluniaeth[cenedliad Prolixity, pro.lik'si.ti n, meithder; geirgarweh'regeneration, prö.jen.u.rä'shun n[llefarwr'rogenitor, prö.jen'î.tûr n, hynafiad Prolocutor, prol'o.ku.tur n, rhaglefarwr,Prologue, prolog n, rhagymadrodd,cenedlor ; hendad, hendaid [essilírhagaraeth[oedi, gohirioprogeny, proj'î.nî n,h\\, epil, hiliogaeth,Prognostic, prog.nos'tik n, argoel, rhagarwydd,Prolong, prö.long' vt, estyn, hwj^hau;cyntair, darogan : a, rhagar-Prolongation, prö.long.gä'shun n, es-goelus, daroganus, arwyddoltyniad; addoediad[rhagUth'rognosticate, prog.nos'ti.kat vt, rhag- Prolusion, pro lii'zhun n, rhagchwareu,ddangos, rhagarwyddo ; rhagddewino Promenade, prom.en.âd' n, rhodfaProminence, prom 'in. ens n, ysgwyddiad'rognostication, prog.nos.ti.ka'shun n,daroganiadallan, crogiad drosodd, bargodlê ; banProminent, prom'in.ent a, yn ysgwyddo'rognobticator, prog.nos'ti.ka.tur n.dewin, daroganwr, rhagfynegwrallan, bargodol, darnodol ; ban, banogrogramme, program n, rhaghysbysiad Promiscuous, pro.mis'ku.us a,cymmysgedig,hysbyslen, rhaglenplithdi-aphlithrogress, prog'res n, mynediad ym] Promise, prom'iz v, addaw, gaddawmlaen, ymdaith, cylchdaith; hynt Promise, prom'is n, addaw, addewid,Breach of promise, toraddewidrogress, prö.gres' vi, myned ym mlaen gair.regression, prö.gresh'un n, mynediad Promising, prom'i.zing a, gobeithlawn,ym mlaen, graddiant. cvnnvddiant gobeithiol.: n, addawiad17257

;;PEO path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took IPromissory, prom'i.sur.i a, addawedigol, Propel, prö.pel' vt, gyru ym mlaenaddewidiol. Promissory note, addaweb Propend, prö.pend' vt, pwyso ym mlae IPromontory, prom'un.tur.î n, pentir, penarth,penryn, pemnaen, morben, twyn Propendence, prö.pen'dens, Propendenc Itueddu at, gogwyddoPromote, prö.möt' vt, dwyn ym mlaen prö.pen'den.sî n, gogwydd, gogwydlhyrwyddo; dyrchafu [rhwyddhäwr iad, tuedd, tueddiadPromoter, prö.mö'tûr n, dyrcbafydd, Propense, prö.pens' a, chwannog, tuedlPromotion, prö.mö'shun n, dyrchafiad, Propension, prö.pen'shun, Propenáljcodiad, rhaciant[mlaen, codi prö.pen'sî.tî n, tueddiad, tueddfryd !Promove, pro.mwv' vt, symmud ym Proper, prop'ûr a, priod, priodol; iawPrompt, promt a, parod, dioed, hylaw, addas, cyfaddas, cymhwys, cymmesWbuan : vt, cofweini, clustlefaru, clust-gweddaidd; gosgeiddig, tlws [addweini; annog, cynhyrfu, cymhell.Prompt payment, arian parodPrompter, prom'tûr n, cofweinydd, clustweinydd;annogwrPromptitude, prom'tî.tüd, Promptness,promt'nes n, parodrwyddPromptuary, prom'tshü.ur.î n, trysorfabwydgell, ystordy[annogiadPrompture, prom'tshûr n, cymhelliad, Prophecy, prof 'î.sî n, prophwydoliiPromulgate, prö.mul'gät, Promulge, darogan, rhagfynegiadprö.mulj' vt, cyhoeddi, hysbysu, lleddaenu,taenu, dadganfynegu, rhagddywedyd, daroganuProphesy, prof'î.sî v, prophwydo, rtoPromulgation, prom.ul.gä'shun n, hys-Prophet, prof 'et n, prophwyd ; darogaribysiad, cyhoeddiad, taeniad ar ledPromulgator, prom'ul.gä.tûr n, adroddwr,cyhoeddwr, lled-daenwrProne, prön a, gogwyddol, llechweddol;tueddol, chwamiog, tueddgarProneness, prö'nes n, gogwyddiad, llechwedd;chwannogrwydd, tnedd, tuedd-Proofless, prf 'les a, ammhrofedig, di- gareddfa : a, cymmodol, dyhuddolProp, prop n, ateg, annel, canbost, colofn, Propitious, prö.pish'us a,tosturiol, thcynnalbost : vt, attegu, cynnalgraslawn, trugarog, rhadlawn, byiiiPropagable, prop'â.gâ.bl a, cenedladwy boddlawn, dyhuddoltaenadwy, lluosogadwyProplasm, pro'plazm n, mold, cynllnPropaganda, prop.â.gan'dâ n, cymdeithasgenadol RufeinaiddProportion, prö.pö'r'shun n, cyfartaiProponent, prö.pö'nent n, cynnygiw.Propagate, prop'â.gät v, epilio, cenedlu, cyfartalwch, cyfran: vt, cymmedMlluosogi ; taenu, lled-daenu, cyhoeddi cymmesuro, cyfartalu, cyweirio IPropagation, prop.â.gä'shun n, cenedl-Proportionable, prö.pö'r'shun.â.bl, ifiad; cyhoeddiad, lled-daeuiadPropagator, prop'â.gä.tûr n, cenedhvr;cyhoeddwr, hauwr, magwrProperly, prop'ûr.lî ad, yn briodol,Properness, prop'ûr.nes n, addasrwycpriodoldeb, gosgeiddrwyddProperty, prop'ur.tî n, priodoledd, pritoliaeth, cynneddf, cynddawn, cjduedd, anianduedd, anianawd; pchenogaeth, eiddo, meddiant. Rproperty, meddiannau anghyflroProphetess, profet.es n, prophwyddaroganesProphetic, pro.fet'ik, Prophetical, jfet'i.kal a, prophwydol, prophwyciaethol; daroganol [og?Prophetize, prof 'et.'iz v, prophwydo, dProphylactic, prof.i.lak'tik a, rhagfProng, prong n, fforch, pig fforch [iad ol, cadwadol, rhwystrolPronominal, prö.nom'î.nal a, rhagenwol Propine, prö.p'ín' vt, cynnyg yn garuaiPronoun, prö nûn|n, rhagenwPropinquity, prö.ping'kwî.tî n, agosqPronounce, pro.nuvvns' v, cynanu, seinio cymmydogedd ,perthynastraethu, llefaru. A pronouncing dictionary,Propitiable, prö.pish'yâ.bl a, cymmodgeirlyfr cynaniaethol, geir-wy, dyhuddadwyiadur cynaniadol neu seiniadolPropitiate, prö.pish'ì.ät vt, cymmPronunciation, prö.nun.sî.ä'shun n, cynaniad,heddychu, boddloni, dyhuddocynaniaeth, seiniad ; traethiad Propitiation, prö.pish.î.ä'shun n,Proof, prf n, praw, prawf, profiad; huddiant, heddychiad, cymmod, c;modiad; dadolwch, iawn; boddhâ

ií)i perchenog,i'i'i chwareufwrddt1.rhagolwg,.;;ore; late, line, nö. müte; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.PP.OfproProspective, pro.spek'tiv a, ardremol. arbeiol'Proportionality, pö'r . shun . al ' î . tî,Propoitionateness, prö.pö'r'shun.ät-[iad. rhaglennes n, cymmedredd, cymmeintiolaeth, rospectus, pro.spek'tus n, rhaghysbýscymhwysedd,cyfartalrwydd, cyfartal- Prosper, pros'pûr v, llwyddo, tycio, ftynuI edd. cymmesuredd [gymmesurol Prosperity, pros.per'î.tì n, llwyddiant,[Proportionally, prö.pö'r'shun.al.î ad, yn ffyniant, hawddfyd, flawd [ribdusProposal, prii.po'zal n, cynnyg, cynnygiad •osperous, pros'pur.us a, llwyddiannus,[Propose, pro.poz' v, cynnyg; bwriadu Prosphysis, pros'fi.sis n, cyd-dyfiad aelodauProposition, prop.o.zish'un n. cynnygiadtestyn; gosodiad, gosodedigaeth Prostate, pros'tät a, rhagosodedig. ProstateiPropositional. prop.o.zish'un.al a, cyn-gland, chwaren with eneu'r bled-nygiadol, testynol, gosodedigolren[der, prudd-derPropound, prö.pûnd' vt, cynnyg, gosod Prosteraation, pros.tûr.nä'shun n, iselgerbron, rhoi o flaenProsthesis, pros'thê.sis n, ychwanegiad'Proprietary, prö.pri'î.tur.î n, perchen, o lythyren at airmeddiannydd : a, perchenol Prosthetic, pros.thet'ik a, rhagosodedigProstitute, pros'tî.tüt a, ymwerthedigProprietor, prö.pri'ì.tûr n, perchenog,perchen, perchenydd, meddiannydd drygionus: n, gwobrferch, putain,huren, hoeden, dyhiren, gwraig lhvyn aPropriety, prö.prî'î.tî n, priodoldeb,priodolder. eymhwysder, addasnvydd pherth : vt, ymwerthu ; camddefnyddioiPropugn, prö.pün' vt, amddinyn, difiynu Prostitution, pros.tî.tü'shun n, puteindra,Pfopugnation, prö.pug.nä'shun ?^, am-puteinwaith, yniwerthiad, ymlog-ddiffyniad, diffyniadiad; camddemyddiadfiPropugner, prö.pü'nûr n, amddiffynydd Prostrate, pros'trät a, ar lawr, ar hyd,gohyd : vt, bwrw i lawr, iselu, gostwng.[Propulsion, prö.pul'shun n, ergydiad,srgyd, gwthiad, gyriadTo prostrate one's self, syrthio i lawr,'Prore, prò'r n, fflureg Hongymiselu, ymostwng, ymgrymuProrogation, prö.rö.gä'shun n, godoriad, Prostration, pros.trä'shun n, ymostyngiad,oediad, gohiriad[gohirioiseliad, crymiad, ymgrymiadProrogue, prö.rög' vt, godori, addoedi, Prostyle, prö'st'il n, rhes o gÄofnauProruption, prö.rup'shun n, toriad allan Prosy, pro'zi a, rhyddieithog ; diflasProsaic, pro.zii'ik a, difydr, rhyddieithol Protect, pro.tekt' vt, amddiffyn, achlesu,Proscenium, prö.sî'nî.um n, ckwareufa, noddi, diogelu [nodded, nawdd[gwahardd Protection, prS.tek'shun n, amgeledd,Prosodian, prö.sö'dî.an, Prösodist, pros'-ö.dist n, mydryddProsody, pros'ö.dî n, mydryddiaethacenyddiaeth, tonyddiaethProsopopaùa, pros.ö.pö.pí'yâ n, dynsod-Wedd, ansodweddProspect, pros'pekt rc,ardrem, rhagdrem,golwg, golygiad, drychiantProjection, pro.spek'shun n, rhagolygiad,rhagdremiadpro.tek'shun.ist'Proscribe, pro.skr'ib' vt, dinocidi, difroi;'Prescript, pros'kript n, un nawddgollProscription, pro.skrip'shun n, dinoddiad,Protectionist,dollwrProtective,n, diffyn-[nocidolamddiflnol,pro.tek'tiv a,nawddgollProtector, pro.tek'tfu* n, amddiffyndd.Prose, proz n, rhyddiaith; rhydd-draith Protend, prö.tend' vt, estyn allan, gohirio[nvydd, sarignvyddProsecute, pros'i.kiit v, arganlyn, dilyn,Protervity, prö.tûr'vî.tî n, afryvviog-erlyn ; cyhuddo [iad, erlyniad.Prosecution, pros.i.kti'shun n, canlyn- Protest, prö.test' v, gwrthdystio, ardystioProsecutor, pros'i.kii.tur n, caulynwr, Protest, prö'test n, gwrthfarn, gwrthairerlynwr, cospwr, cyhuddwrProtestant, prot'es.tant n, gwrthdyst,Proselyte, pros'î.li't n, dysgybl, dychwelwrardystiwr; gwrthbabyddwr : a, ardystiol;:gwrthbabyddol [babyddiaethvt, troi, ennillProsodial, prö.sö'dî.al a, mydraidd Protestantism, prot'es.tant.izm n, gwrth-Protestation, prot.es.tä'shun n, gwrthdystiad,ardystiad[nodiadurPro'thonotary, prö.thon'ö.tur.î n, prif-Protocol, pro'to.kol n, cofrestrProtomartyr, prö'tö.mâr.tûr n, cynferthyr[HunPrototype, prö'tö.t'íp n, cynddelw, cyn-Protract, pro.trakt' vt, oedi, gohirio,estyn[ oediadProtraction, pro.trak'shun n, gohiriad,259

Psora,Psoriasis,1PSOpath, fat, ére, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, t\Yk=tooIc :=took IjfProvoking, pro.vo'king a, eyffroawl, bl F"Protractive, pre.trak'tiv a, gohiriol,addoedol[fesurydd Provost, prov'ost n, uchelfaer, arlywyt-BProtractor, pro.trak'tur n, oedwr ; congl- Prow, pro n, fflureg, pen blaen Hong IProwess, prû'es n, dewrder, grymusd»Protreptical, pro.trep'ti.kal a, cynghorol,Prowl, prûl vi, crwydrhela, crwydroannogaethol [gwthio allan Protrude, prö.trd' v, )Tnwthio allan; Prox, proks n, math o garwProtrusion, prö.tr'shun a, gwthiad Proximate, prok'sLmat, Proxime, protallan[hwrwg; chwydd sim a, nesaf, agosaf, digyfrwngProtuberance, prö.tü'bur.ans n, oddf, Proximity, prok.sim'i.ti n, agosrwyddProtuberant, prö.tü'bur.ant a, hwrygol, Proxy, prok'si n, dirprwy [adweryioddfog[allan Prude, prd n, mursen, coegen, pinceProtuberate, prö.tü'bur.ät vi, chwyddo Prudence, pr'dens n, callineb, calld

'- Puberty,jIPubescent,IPublic,(:house,: gyhoedd,.fag,:dwndwr,I!n,'Pucker, puk'ur n, crych, crychni: vt,Pudder, pud'ûr n, ffwdan; dadwrdd,dwndriad : v, ffwdanu ; dwn-dro, dadyrdduf,cu\vyddo;gwagfoli,gwagfostio.^^!'; ;:;:«re; Kite, ling, nö, miite;Pucelage, pü'sel.äj n, morwyndodiPuck, puk », ellyll. Puck-ball, codencoden hyred [crychuPudding, pd'ing n, poten. Pudding-' bag, cwd poten, poten-gwd. Puddingpan,padell boten. Pudding-tame,llawn pryd, yr iawn adegshe, zh=z äzûr«; thin, this; j=dzh.fuddle, pud'l n, corbwll, lleidbwll, llaca Pulverization, pul.vur.i.za'shun n, Uychiad,cuddly, pud'li a, lleidiog, bawlydmanbwyad, pyloriad'udency, pü'den.sî, Pudicity, pü.dis'î.tî Pulverize, pul'vur.i'z vt, Uychu, malu,i n, diweirdeb [genaidd pylori, manbwyo'mile, piiur.il a, plentynaidd, bach-^erility, pii.u.ril'î.tî n, plentynrwydd[uerperal, pü.ûr'pur.al a, esgorol [esgor^uerperous, pü.ûr'pur.us a, esgorol, ynnff, put n, pwff, chwa, chwyth, awel,airelan; coden flodio: v, chwythu,pyffio, erthychain, bremian, ym-Puffball,cwd y mwg, coden eurych^uffin, puf'in n, paljufly, puf'î a , awelog, cwthynogjug, pug a, ab, epa/gwrab; ci bychan/•gfPng, pug'ing n, cymmrwd garvvlugh, p *, pw ! tw[dyrnaidg», pú'jil n, dyraeidyn; dyrnodiwr;PUNä[Psychology, si.kol'o'.ji n, traethawd ar Pugilism, pu'jil.izm n, dymymladd, ymladdiad[ymladdwrIf yrenaidPsychornachy, s'í.kom'â.kî n, ymdrech Pugilist, pii'jil.ist n, dyrnodiwr, paffiwr,rhwng corff ac enaidPugnacious, pug.nä'shus a, ymladdgarPsychomancy, si'ko.man.si n, ellyllgoel Pugnacity, pug.nas'ì.tî n, ymladdgarwch,cecrusrwyddPtarmigan, târ'mî.gan n, aderyn tebygi'r betrysen, yn cartrefu yn y gogledd Puisne, pü'nî a, iau ; is [nerthPtisan, tiz'an n, math o ddiod feddygol Puissance, pii'is.ans n, gallu, grym,heidd-ddwr [ran, plwyn, addfedoed Puissant, pii'is.ant a, galluog, grymus,pü'bûr.tî n, addfedrwydd oed- nerthol, nerthog, cadarn, cryf! Pubescence, pii.bes'ens n, addfediad. Puke, puk v, cyfogi, taflu i fyny, gloesiplwyniad[oedpii.bes'ent a. mewn addfed-n, gloes ; cyfogPuker, pii'kur n, cyfog, gloes ; cyfoglynPulchritude, purkri'.tud n, harddwch,tegid. tegwch, glendid, teleidrwyddPule, piil vi, cwynleisio. cwynfanPulicose, pii'ltkos a, chweiniog [landiaidPulkha, pul'ka n,pub lik a, cyhoeddus ; cyttredincyíFredin, gwìadwriaeth. Publictafarndy,ty tafarn. Publicopinion, Uais y wlad. In public, aryn ghoeddus. The publicy cyhoedd, y cyffredinPublican, pub'li.kan n, trethgasglwrcerbyd Uusg y J,ap-Pull, pl n, tyn, tynfa, tyniad : vt, tynu.To pull hard, dirdynutafarnwrrj a(j Pullet, pl'et n, cywen, iaren, cywesPublication, pub.li.ka'shun n, cyhoedd- Pulley, pl'î n, chwerfan, troellPüblicity, pub.lis'î.tî n, cyhoeddusrwydd Pullulate, pul'ü.lät blaendarddu,vi,Publish, publish vt, cyhoeddi, gosod blaguro, egino, bywyllu«Uan[adroddwrPublisher, pub'lish.ûr n, cyhoeddwr;Puce, piis a, gwineugoch, chwanenliwPulmonary, pul'mon.ur.î, Pulmonic,pul.mon'ik a, ysgyf'einiol. Pulmonaryconsumption, darfodedigaeth, ysgyfeinwstPulp, pulp n, bywyn, mwydionynPulpit, pl'pit n, areithle, pregethfai>u \py5pul'pî a, bywynaidd, mwydionaidd,meddal, tyner[guriadPulsation, pul.sä'shun n, curiad, gwaed-Pulse, puis n, cur y galon, curiad ygwaed, gwaedguriant; ydbys, pys, ffaPulsion, pul'shun n, gyriad ym mlaenPulverable, pul'vur.a.bl a, llychadwypyloradwy, gronynadwyPulverulent, pul.ver'u.lent a, llychlydPuma, pü'mâ n, Hew AmericaPumice, pum'is n, llosgfaenPump, pump n, sugnedydd, sugnai,sugnbib; esgid ddiwaltas: v, sugndynu,sugn-godiPumpkin, pump'kin n, pwmpa, pompiwnPun, pun ii, geirdro, mwysarr: vi, geirdroi,geirchwareu, mwyseirioPunch, puntsh n, tylliedÿdd, trydyllyddcymmysglyn;pwt o ddyn ysgentyn;vt, trydyllu ; tyllu;gwthioPuncheon, punt'shun n, tylUedydd, trydyllydd;gwlybfesur o 120 galwynPunchinello, pun.tshî.nel'ö n, vsgentyn26 1" '

:ijPUK path, fat, êre, met, mâ-rîne, jjin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took; IPunctilio, pungk.til'yo re, pyncyn, manylbwncPurgatory, pûr'gâ.tur.î re, purdan[rhyfanol Purge, pui'j re, carthiedydd, carthai: 1Punctilious, pungk.til'yus a, manylaidd, carthu, arlhvyso, glanhau, gogarthuPunctual, pungk'tshu.al a, cywir i'r puro, coethu; rhyddhau. Purging |pwnc, geirwir, manol, gofalus, manylaidd;iawnamserol, prydlawnPunctuality, pungk.tshu.al'i.ti re, manylrwydd";prydlonrwyddPunctuate, pungk'tsliii.at vt, gwahannodicarthiad ; rhyddni, y bibPurification, pur.î.f i.ka'shun re, pura

,ü.len.sîIPurvey,IJI Purveyor,tmerthydd,iysg^'thjI gwthio,Jticrugdardd; Pustulous,|rhoddi,JI putii (to, out,:einwaith1öre ; läte, line, nö, miite ; she, zh=.z azure ; thin, this ;j=dzh. QUAPurulence, pü'r'ü.lens, Purulency, pü'r'- Puzzle, puz'l n, dyryswch, cyfynggynghor,n, erawniad, madriadpetrusdod: v, dyrysu, pen-Purulent, pü'r'ü.lent a, crawnllyd, gor- ffwdanu, petniso11yd, madreddolPygarg, p'í'gârg n, gwyddaft-; yr hebogpur.va' v, darparu lluniaeth, glas, yr eryr tinwyn[aidddarmerthu, porthmona; prynu bwyd Pygmean, pig.mi'an a, corddynol, còr-Purveyance, pur.va'ans n, porthmona'eth Pygmy, pig'mî n, corddyn, dynyn, còrynpur.va'ur n, porthmon, dar-Pyramid, pir'â.mid n, cyfangorff pigfainarlwywr [bodiad â thair ochr neu ychwaneg; bera,Purview, pur'vii n, ammod; rhagddariPus,pigwrn, pigadail, pigdwrpus n, crawn, gur, madredd Pyramidical, pir.a.mid'i.kal, Pyramidal.[Push, psh n, gwth, hergwd, ysgwd, pi.ram'î.dal a, ar ddull bera, beraolhwp, hwrdd; yrndrech: v, Pyre, pi"r n, tanllwyth angladdol, coelcerthhyrddio;ymwthio, ymdrechuPusillanimity, pü.sil.an.im'î.tî n, gwangalondid,Pyretics, pi.ret'iks n, gwrthgryd, medd-llyfrdra, annewreddyginiaeth rhag twymynod(Pusillanimous, pü.si.lan'î.mus a, gwan-PjTetology, pir.î.tol'ö.jî n, poethgrydyddiaethgalon, digalon, annewr, anwrol, Uwtr[tanfaen, careg dâniPuss, p\Vs n, cath, titw; ysgyfarnog Pyrite, pir'ît pyrites, pi.r'i'tiz) a.(p[Pustule, pus'tshiil n, penddiiyn, llynoryn, Pyrogenous, pi.roj'i.nus a, tanol[gorynaidd Pyrolatry, pi.rol'â.trî n, tanaddoliadpus'tshii.lus a, erugdarddlyd, Pyromancy, pir'ö.man.sî n, tanddewiniaeth,tangoelPat, pt (pt &pp put) vt, gosod, dodi,cyfeirio. To put an end to, Pyrometer, pi.rom'î.tûr n, gwresfesurydddiweddu. To put aside, neillduo. To Pyrosis, pi.rö'sis n, dyfrlif, dyfr-redasunder, gwahanu. To put in Pyrotechnic, pir.o.tek'nik a, tangelfyddolorder, trefnu, cyweirio. To put in[yd, ufelyddiaethprison, carcharu, rhoi yng ngharchar. Pyrotechny, pir'o.tek.ni n, tangelfydd-To put off, oedi, gohirio. To put on Pyrotic, pi.rot'ik a, llosgol [eddwear), gwisgo, rhoi am. To put Pyrrhonism, pir'o.nizm n, anghoelgar-Pythargorean, pi.thag.ö.rî'an n, Pythagoraidddiffodd. To put out the eyes,dilygeidio, tynu'r llygaid. To put to[iades Apolo> death, lladd, rhoi i farwolaeth. To Pythian, pith'yan a, perthynol i offeirputto silence, gostegu, dystewi. To Pythoness, pith'ö.nes n, chwiliogesput together, uno, cyssylìtu [cardiau Pyx, piks n, cymmynflwch pabaiddPut, put n, drel, lleban ; math o chwareuPutage, pü'täj n, anniweirdeb benywPutanism, pii'ta.nizm n, putemdra, put-(^igol.Putative, pii'ta.tiv a, tybiedig, cyfnfed-Tutid, pii'tid a, ffiaidd, gwaelPutrefaction, pii.tri.fak'shun «,braeniad.mallor, Uygriad, pydredd, madreddPutrefactive,' pii.tri.fak'tiv a, llygrol.braenedig^ol, hadlaidd, madreddolPutrefy, pii tri.fi" v,braenu, pydru, mallu,hadlu, madreddu, madruQuae, kwob n, j gwyniad pendewQuack, kwak n, crachfeddyg; cyfareddwr: a, coegfeddygol : vi, chwareu'rcoegfeddyg ; lleisio fel hwyad [iaethQuackery, kwak'ur.i n, crachfeddyg-Quadragesimal, kwod.ra.jes'i.mal a,grawysol, perthynol i'r grawysQuadrangle, kwod'rang.gl n, pedrongl,pedrogl, petryal, ysgwâr [onglogQuadrangular, kwod.rang'gii.lur a, pedr-Putrescence, pii.tres'ens n, malldod.pydredd, hadledd, madreddQuadrant, kwod'rant n, pedwaredd rancylch pedryan ysgwâr cyflegryddPutrescent, pii.tres'ent a, yn pydru, ynbraenu. yn llygru; pwdr;Quadrantal,;kwod.ran'tal a, pedwarranolPutrid, pii'trid a, bruenllyd, pwdr, mallllygredig, hadlog, drewllydQuadrate, kwod'riit a, pedwarochrog,ysgwâr: n, pedryor, pedroc;lyn, pedryd:Putridness, pii'trid.nes, Putridity, piitrid'ì.tîn, braenedd, pydredd, hadleddvi, pedrydu, pedryoli, pedrori,Puttock, put'uk n, curyll. cudyllpedru, pedrongli; cyfateb [pedryorolPutty, put'i n, sythdoes, toesludQuadratic, kwod.rat'ik a, peckvdaidd,2S3

;QUA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took: IiQuadrature, kwod'ra.tshii'r n, pedroriad,Quandary, kwon.deYi (Qu'en dirai jeppedrogliad[blwyddol Pa beth a ddywedaf am dano?) tlQuadrennial, kwod.ren'yal a, pedair- cyfyng-gynghor, petrusdod, dyryswcl»Quadrible, kwod'ri.bl a, pedryadwyQuadrifid, kwod'ri.fid a, pedwarholltogpenbleth, astrusi, ammheixaethQuantity, kwon'ti.ti n, dognedd, cyfra jQuadriform, kwod'ri.form a, pedwarddullrhan; swm, mesur, maint, meintioj[warochrol, pedwarochrog iaeth ; cynnwysiad. A great quantit JQuadrilateral, kwod.rUat ur.al a, ped- llawer, A small quantity, ychydigQuadrille, ka.dril' n, math o daplas; Quantum, kwon'tum n, dognedd, swiimath o chwareu pedeirllaw ar y cardiaucyfran; cymmaint[warenwol Quarantine, kwor'an.tin a, diheinbraiideugeinnydd prawfQuadrinoinial, kwod.n.no'mi.al a. ped-Quadripartite, kwod.rip'ar.tit a, pedeirranolQuaiTel, kwor'el n, amrafael, cynhe[ddalenog ymryson, amryson, ceintach : vi, ynQuadriphyllous, kwod.ri.hTus a, pedr- ryson, amrafaeho, cynhenu, ceintachcwerylu, ymgiprys, ymgynhenuQuadrisyllable, kwod.ri.sil'a.bl n, gairpedwarsillQuadrivial, kwod.riv'yal «, pedeirfforddQuarrelsome, kwor'el.sum a, ymryso)gar, cwerylus, cecrus, amrafaelgarQuadrumana, kwod'rw.ma.na np, milod Quarrelsomeness, kwor'el.sum.nes n, aipedeirllawrysongarwch, cecrusrwvdd[deirlla-nQuadrumanous, kwod'rw.ma.nus a, pe- Quarry, kwor'i n, cleddiwig, cloddlQuodruped, kwod'rw.ped n, pedwartroed,maengloddfa, maenglawdd ;ysgrypedwarcarn, pedrybed. Quad-aeth: v, cloddio, maengloddio; yrupeds, pedwarcarnolionglyfio, ysglyfaethu. Quarry-ma

i|}. digriiVJd;llonyddu;Igar,•garwch,I;ôre ; läte, line, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, this;j=dzh. QUIQuibbling, kwib'ling a, mwyseiriol: re,Quatrain, kwot'ran re, pedair llinell ynodli boh yn ailmwyseiriad ; amwysedd, amwysiadQuaver, kwa'vur re, eryehyn, crychnod; Quick, kwik a, byw, bywiog ; ebrwydd,crychiad llais: m, crychleisiocyflym, sionc, heinii', gwisgi, buan,Quay. kî n, llongborth, ìlwythfa, porthfa clau, pres, prysur, chwib, chwipyn;Quean, kwin re, putain, dyhiren, anlladferchdisymmwth, sydyn, dioed, ffrvstiol[gloesygiad craff: n, byw, bywyn [brysio. prysurojuicken, kwik'n v, bywhau, bywiogi;Queasiness, kwi'zi.nes n. gwasgfa cylla,Queasy, kwi'zi a, gwrthwyneblyd, ffiaidd Quickness, kwik'nes re, cyflymder, buander;craffder [sugndraethQueen, kwin re, brenines. teyrnes, banon.Queen-bee, cornor y gwenynQuicksand, kwik'sand re, traeth byw,Queenly, kwin'li a, breninesaiddQuickset, kwik'set re, planigyn byw;[Queer, kwi'r a, od, hynod, digrif, ysmala planddraenen : vt, planu â glasgoed,(Queemess, kwi'r'nes re, hynodrwvdd, planu â drain : a, planedig a. glasgoed.[wyllt A quickset hedge, bid, gwrychyn,Queest, kwist re, ysguthan, colomen gwrych. planwrych, coedwrychQuicksilver, kwik'sil.vur re, arian byw(Quell, kwel v, darostwng, gorthrechu,ymlonyddu [firil Quiddany, kwid'a.ni re, math gyffaithQuiddity, kwid'i.ti re, hanfod, sylweddtQuelquechose, kelk'shoz re, rhywbeth.Quench, kwentsh v, ditfodd, diffoddi, Quiescence, kwi'.es'ens, Quiescency, kwT-| dofi; dyhuddo. To quench thirst,| tori syciiedQuenchable, kwen'tsha.bl «, diffoddadwyput the question to him, gofyn iddo'uestionable, kwes'tshun.a.bl a, ammheuadwy,dadleuadwy, dadleuoluestionless, kwes(tshun.les a, diammheuol,diddadl, dilys, dibetrusaestman, kwest'man re, ymofynwruestor, kwes'tur re, trethdrysorydduestuary, kwes'tshii.ur.i a, cybyddol,cybyddlyd, rheibus, gwancus•uib, kwib re, chwip, geirfrath, cecrairnibble, kwib'l n, geirdro, mwysairmwysdro : vt, geirdroi, cyfrwyseirioes'en.si re, anghyffroad, llonyddiad,llonyddwch. gorphwysiadQuiescent, kw'i.es'ent a, dystaw, llonydd,anghyfFro, gorphwysol(Quenchless, kwentsh'les a, anniffodd-| adwy [cwyn Quiet, kw'i'et a, llonydd, gorphwysol,l^uerele, kwi'r'il re, achwyniad wrth lys, dystaw, digynhwrf, digyffro, tawel,Querent, kwi'r'ent re, achwynwresmwyth: re, llonyddwch, tawelwch:Uuerimonious, kwer.Lmo'ni.us re, cwyn- vt, llonyddu, tawelu, fFrewynu. Beachwyngar, ceintachlyd [holydd quiet, peidiwch, byddwch llonydd,gadëwch eich gwaith[iaethQuerist, kwi'r'ist re, gof'ynwr, holiedydd,juern. kwurn re, llawfeîin, breuan quietism, kw'i'et.izm n, gorphwysydd-Juerpo, kwur'po n, gwasgbais, tynwisg Quietist, kw'i'et.ist n, gorphwysyddJuerulous, kwer'u.lus o, achwyngar, Quietness, kw'i'et.nes, Quietude, kw'i'itiidewyngar, ceintachlyd, tuchanllydre, llonyddwch, esmwythdra, tawel-Ûnerulousness, kwer'ii.lus.nes re, cwyn- wch, dystawrwydd, gorphwysdratuchanrwyddQuietus, kwi.i'tus" re, rhyddhâd, gollyngdod;ymadawiad; angeuJuery, kwîYî re. holiad, gofyniad, ymofyniad: v, gofyn, holi ; ammheu Quill, kwil ?i, bon asgell, pluenfon,hiest. kwest 11, ymofyniad; rheithwyr dirwynbin[dichelljuestant. kwes'tant re, ceisydd, ymofyn- Quillet, kwil'et re, ystryw, cywreinbwnc,ydd, ceisiwr, ymofynwrQuilt, kwilt re, teisban : vt, arwn'foQuinary, kw'i'nur.i a, pumol, pumpol'uestion. kwes'tshun re, gofyniad, holiad,Quince, kwins re, math bren a'i tirwythholedigaeth; arhawl; dadl, os, ainmheuaeth: i\ holi, arholi. gofyn, "uincunx, kwing'kungks re, math lunposio; ymholi, ymofyn, ammheu. To ar y planedauuinquagesima, kwin.kwa.jes'i.ma re,dydd Sul Ynyd[pumonglog^uinquangular, kwin.kwang'gu.lur a,Quinquarticular, kwin.kwur.tik'u.lur a,pumerthyglog[ pumddeintiogQuinquedentate, kwin . kwi . den ' tät o,Quinquennial, kwin.kwen'yal a, pnmmlwyddol[pumranolQuinquepartite, kwin . kwi . par ' tit a.Quinquina, kwin.kw'i'na re, math risglQuinsy, kwin'zi re, ysbinog, fflameg yn ygwddf, mynyglog265

:IjiRAG path, fat, êre, met, rricâ-rine, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Quint, kwhit n, cydrif o bumpRabbinical, ra.bin'i.kal a, athrawaidd[Quintain, kwin'tan, Quintin, kwin'tin rabbinaidd [nysgeidiaeth y rabbiniaii In, math o chwareuEabbinist, rabin.ist n, un hyddysg yi.Quintal, kwin'tal n, canpwysQuintessence, kwint.es'ens n, sylwedd;rhinwedd, anianQuintuple, kwin'tii.pl a, pumplygQuip, kwip n, digrifair, cellweirgnoQuire, kw'i'r n, ch - efa, 24 Hen o bapyrcGr: vi, eorganu, cydgynghanuiQuirister. kwi'r'is.tur n, corgeiniadegfa; ach,cenedl,teulu; gwreiddyn:«Quirk, kwurk n, dichelldro, cyfrwysdro, Raceme, ras'îm n, swp, pwng [rhedlgeirdro, dichell, ystrywRacer, rä'sûr n, gyrteydd, rhedeo;yd(rhedegfarchQuit, kwit (pt & pp quit) vt, gadaw,gadael, ymadael â, symmud; rhyddhau;Raciuess, rii'si.nes n, addfedflas gwintalu, llwyrdalu: a, rhydd, wedi Rack, rak n, arteithglwyd, dirdynglwyicwbldalu. Quits, yn unionlaw, yn clwyd, sychglwyd, rhesel; artaitrhydd, wedi talu. Quit-rent, rhydddrethdirboen; arteithiad, dirboeniad: iarteithio, dirdynu. dirboeni; diwat.Quite, kwi't ad, cwbl, llwyr, hollolQuittance, kwit'ans n, rhyddhâd, rhyddebodi, diwaddodi.eithafrentRack-rent, tynrea[drwst, cIlQuiver, kwiv'ur n, cawell saethau, saethgawell:Racket, rak'et n, humog, pelgip; mawvi, crynu, crydio, crydain; Racoon, ra.kwn' n, milyn o Ameiicacrychbyncio \_n, cellweirddyn Racy, rä'sî a, o flas peraddfed, addfdQuiz, kwiz wi.gwatwar, cellweirddyrysublasus; arabfias;Quob, kwob vi, dychlamu, tysmwyo Radiance, rii'di.ans, Radiancy, rä'dùajsi n, llewyrch, oleuder, claerdiQuodlibet, kwod'li.bet n, manylbwnc,dyrysbwnc, cywreinbwncdysgleirdeb[llewyrchQuodhbetarian, kwod.li.be.te'r'i.an n, Radiant, rä'dî.ant a, dysglaer, pelydr»manylbynciwr, oil-ddadleuwrRadiata, rä.dî.ii'tâ np, rheiddogionRadiate, rä'dî.ät v, pelydru, peilio, rheicQuodlibetical, kwod.lì.bet'î.kal a, olldestynolRadiation, rä.di.ä shun n, pelydriadQuoin, kôîn n, conglfaen ;gaing, cn Radical, rad'i.kal a, gwreiddiol, c;cyssefin : n, ymbleidiwr tros gyfnew Quoit, koit n, tafl-lechen, llechen daflcoeten, coetaniadau gwreiddiol yn fturf y llywoQuondam, kwon'dam a, gynt, a fu, hen aeth; gwreidd-ddiwygiwr[(jfùadicalness, rad'i.kal.nes n, gwreidaijQuorum, kwo'r'um n, nifer cyfaddas igynnwys pwyllgorRadicate, rad'i.kat vt, gwreiddio[niferQuota, kwu'ta n, rhan, cyfran, dogn.Quotation, kwu.ta'shun n, dyfyniad.Quotation marks, dyfynnodau, rhagwandro(" ")Quote, kwot vt, dyfynu, cofnodi [ebaiQuoth, kwuth vt, def, medd, meddai, eb,Quotidian, kwo.tid'yan a, dyddiol, beunyddiol[niferif, deifQuotient, kwu'shent n, cynniferydd, cyf-R.Rabate, râ.biit' vi, dwyn hebog yn oli'r HawRabato, râ.bä'tö n, math o wddf-dorchRabbet, rab'et n, cynghwys, rhychgysswllt:vt, cynghwyso, rhychgyssylltuRabbi, rab'i, Rabbin, rab'in n, athraw,dysgawdwr Iuddewig, rabbinRabbit, rab'it n, cwningen, niogerRabbit-warren, cwning-gaerRabble, rab''l n, gwerinos, adlawiaiidynionach, dynos, gwerindorf, bileinllRabid, rab'id a, cynddemog, ffyrnigRabies, ra'bi.iz n, y sjynddareddRace, räs n, gyrfa, hynt, rhedia. rkec.Radication, rad.i.ka'shun n, gwreiddBRadish, rad'ish n, rhuddygl. HojIradish, rhuddygl y meirch. Wi*radish, bysedd yr iârRadius, rä'dî.us (p radii, rä'dî.î)«banner tryfesur cylch ; asgwrn cnJrhan isaf o'r fraich [sa >Radix, ra'diks n, gwreiddyn; dechretBRaff, raf vt, ysgubo: n, cymuiysgtiRiff-raíf, gwehihon y bobl, ysgraglBRafSe, raf'l n, ffristialiad, chwareu ml, fliistialu, taflu ffristiau 1Raft, raft n, clwydfad, cludeirfad,clt«Rafter, raf'tur n, ceibr, ceibren, tylaBRag, rag n, brat, bral, bril, carp, 111.bretyn, lìerpyn, cerpyn, cadeclÄRag-man, carpiwr, cadachwr. I»Vstone, hogfaen bras. Rag-tag o.bob-tail, ysgraglach, bileiallu

. gwlavr,I Rainy,1gwlawlyd,'.crafiedydd;'rhacanu:ore; late, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. RANRagamuffin, rag'fi.muf.in 11, brelyn, Ramify, ram'î.f'í v, cangenu, dosbarthubretyn, distadlynRammer, ram'fir n, hyrddiedydd, pwyedydd;gordd, gorddwyn, pwyodrRage, räj n, cynddeiriogrwydd, Hid, cynddaredd,ffymigrwydd, gwylltineb : vi, Rammish, ram'ish a, drewllyd, mwsgwylltio, creuloni, terfysgu, gorddigio, Ramous, rä'mus a, cangenog, ceinciogffyrnigio[sit'rachog, llarpiogRagged, rag'ed a, carpiog, bratiog,Raggedness, rag'ed.nes n, carpiognvyddRagout, râ.g' n, cigfwyd uchelflasRagwort, rag'wûrt n, llysiau'r gin-groenRail, räl 11, canllaw, cledren, rheilen, gorwyllt, nwyfus, rhontuscarfan, sofliar: v, cledru, amgledru, Rampart, ram'pârt, Rampire, ram'pi'rcarfanu; difri'o, difenwi, gwawdio, sarhau,goganun, gwrthglawdd, rhagfur, amgaer, amglawdd,ysgor : vt, amgaeru, caeruRailing, rä'ling n, cledrgae, canllawiad; Ramrod, ram'rod n, gwnwialencabledd, difenwad, sarhâd, difriad Ran, ran pt.—Run[sawrusRaillery, ral'ur.î n, difenwad, gogan. Rancid, ran'sid a, mws, drewllyd, drygcabliaith,gwawdfeiad, chwerthinwawd Rancidness, ran'sid.nes n, mysni, drewiant,drygsa^TusrwyddRailroad, räl'röd, Railway, räl'wä n,Rancorous, rang'kur.us a, dygasog,rheilffordd, ffordd haiarn, cledrffordd.Raimeiit, rä'ment n, dillad, gwisg, trws gwreiddgas, maleisus, cenngenusRancour, rang'kur n, hen lid, dygasedd,Rain, ran n, gwlaw : v, gwlawio, bwrwgwlaw. Heavy-rain, curwlaw. To malais, cenfigen[wrymRand, rand n, gwaldas;gwiym, ymyl-secure from rain, diddosi. Rains,gwlawogyddRainbow, rän'bö n, enfys, enfysg, bwa'rRandom,afreol,ran'dumdamwain:n,a,antur,damweiniol,amcan,diannel,didrefn, digyfeiriadbwa yr arch, bwa'r cwmwl'Raininess, rä'nî.nes n, gwlawogrwydd Rang, rang pt.—Ringrä'nî a, gwlawog, gwlawiog, Range, ränj n, rhestr, rhes, haen ; rhenc,gwlyb, gwlybyrog. Rainy ystre; amgyrhaedd, eangder; gogr,weather, dininedd [dyrchafu, cwnu rhuwch;paladr cerbyd ; crwydrad,darymred ; v, trefnu, rhestru, cyfrestru,Raise, rliz vt, codi, cyfodi, dyrchu,Raisin, ra'zn n, rhesinen. Raisins, gwinrawnrhesu, cyfrillio ; rhodiena, crwydrwibio,sychion, rhesinamredeg, gwibio, amrodio'Raising, ra'zing n, codiad, dyrchafiad Ranger, rän'jûr n, trefowr, rhestrwr,Rajah, rä'jâ n, tywysog Indiaiddtrefniedydd, gwibiwr, fforestwrRank, rangk n, rhes, rhenc, rheng, rhill,'Rake, riik n, cribyn, rhacan, rhacai,afradyn, oferddyn, wt- rhestr, trefn;gradd, urdd, urddas, bri'treswr, meddwyn : v, cribynio, craf u,; rhysodi ; ofera, wttresuRakish, ra'kish a, penrydd, afradlawn,diffaith, wttresgar, gwastraffus, oferRally, ral'î v, difyrwawdio, gwawdsenu,gwawdio; adfyddino, adgynnullRallying, ral'î.ing n, difyrwawdiad ; ad-Rallying-point, cynnullfanlfyddiniad.•Ram, ram n, hwrdd, myharan: vt,hyi-ddu, gorddio, tynbwyo. Batteringram,offeryn rhyfel, blifai, hwrdd rhyfelRamage, ram'äj vt, gwibchwilio, gwib-Ramp, ramp n, naid. Ham: vi, chwareuyr hobi, llamu, neidio [thyfiahtRampancy, ram'pan.sî n, gorhyfder;gor-Rampant, ram'pant a, cyrneidiol, ar yrhuthrnaid ; afreolus, anllywodraethus,v, rhestru, rhesu ; cyfraddu : a, mws,drewllyd; gorthyfol, braisg, rhyfras;hysbys, hynod. Rank poison, gwen-Xparod, gwir wenwyn>n, rang'kish a, drygsawraiddRankle, rang'kl vi, crawnu, gori, madru,llygru; ymlidio, maethu neu fagullidRankness, rangk'nes n, brasdyfiant,drygsawr, drewiant, mysniRansack, ran'sak vt, gorchwilio, chwilota,ysglyfio, anrheithio, ysbeilioRansom, ran'sum n, pridwerth, prisiena : n, ceinciad, ymestyniadgollyngdod; prynwerth; iawn: vt,Ramble, ram'bl n, gwib, gwibfa, gwibdaith:prynu, gwaredu, achubvi, gwibio, gwibiena, gwib-Ransomer, ran'sum.ûr n, prynwr, pryn-deithio, crwydro, rhodiena;gwibsiaredRambler, ram'blur n, gwibiwr, gwibgerddwr,crwydrwr[eniadKamification, ra*m.î.fî.kä'shun n, cang-iawdwr, gwaredydd, pryniawdyddRansomless, ran'sum. les a, dibridwerthRant, rant n, coegaraeth, ffregod, baldordd:vi, coegfrolio, crochddadwrdd2G7

1RATJ path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=rtoo, tk=took;Banter, ran'tûr n, ffregodwr, baldorddwr,penboethiad, penchwibanddyn rhasglio, rhathellu[ feddyj IRasp, rasp n, rhasgl, rhathell : vt\Rantipole, ran'tî.pöl a, gwibwyllt Raspatory, ras'pâ.tur.î ft, rhathell Haw-Rap, rap n, cnoc, dul, cnip, ergyd, crasergyd: vt ( pp rapt), cnoeio, crasdaro Raspberry bush, afanwydd, mafonlwyiRaspberry, ras'per.î n, afanen, mafonenRapacious, râ.pä'shus a, rheibus, rheibiog,ysglyfaethol, gwancus, treisgar rhathiad, llwyrlyfnhádRasure, ra'zhur ft, dilead, distrywiadRapaciousness, râ.pä'shus.nes, Rapacity, Rat, rat n, llygoden Ffrengig, llygodeirâ.pas'î.tî n, rheibusrwydd, cipgarwch,gwancusrwyddRape, räp n, trais, anfodd, llathrudd,llathruddiaeth ; erfin gwylltion. Tofawr, llygoden ffreinig : vi, newid plaitTo smell a rat, drwgdybioRatable, rä'tâ.bl a, prisiadwy, trethadwRatafia, rat.â.fî'â n, math o wirodRatan, râ.tan' n, math o gorsen IndiaidRatcatcher, rat'katsh.ur n. llygotwrcommit rape, treisio, llath'ruddoRapid, rap'id a, cyflym, buan, chwyrn;gwyllt, disymmwth : ft, ffrwd, gwylltredRate, rät ft, pris, gwerth; dogn, dogeedd, cyfran, rhandwy, maint, du'modd ; treth : v, prisio, dogni ; trethiRapidity, râ.pid'î.tî, Rapidness, rap'idnesn, chwyrnder, buandra, cyflymedd dwrdio. At a high rate, yn wttresgayn ddrud. At this rate, fel hynRapier, rä'pî.ûr ft, cleddyf hir culfain.Rapier-fish, cleddbysg [traisladrad Rath, rath re, bryn, crug, moel, garthRapine, rap'in n, trais, ysglyfaethiad. Rath, râTH a, cynnar, rhygynnar: ad, jRapper, rap'ûr re, drwsforthwylgynnar, yn brydlawn. Rather, o fiaeRapt, rapt a, perlewygol, goriawenRaptor, rap'tûr re, treisiwr; ysbeiliwrhytrach, yn well, yn enwedig.rather, I would rather, gwellI higen;Raptores, rap.toViz rep, adar ysglyfaethus[mair, gorllonder, gorhoen Rather, râTH'ûr ad, cd.—Rathdewiswn. Rather little, gofychanRapture, rap'tshûr ft, perlewyg, perles- Ratification, rat.i.fi.ka'shun re, cadarRapturous, rap'tshii.rus a, perlewygol, hâd, sicrhâd[hau, sicrhimelusber, goriawen, gorhoenusRatify, rat'î.f i vt, cymmeradwyo, cadar.Rare, rê'r a, anghyffredin, anfynych, Ratio, rä'shö n, dogn, dognedd, cyfraianaml, prin; godidog; teneuRarefaction, re'r.i.fak'shun n, teneuadRarefiable, rê'r'î.f "i.â.bl a, teneuadwyRarefy, rê'r'î.fî v, teneuo, teneuhauRareness, rê'r'nes n, anghyffredinrwydd,mesur, cpnmesuriaeth, cyfartahaet'Ratiocinate, rash.î.os'î.nät vt, cymhwylrhesymu, ymresymuRatiocination, rash.î.os.î.nä'shun re, rheymiad, ymresymiad, cymhwylliant.anfynychder, prinder; godidogrwydd Ratiocinative, rash,î.os'î.nä.tiv a, rhijteneuder, teneueddymiadol, ymresymiadol, cymhwylluRarity, rê'r'î.tî n, angh^redinedd; anamlder,Ration, rä'shun re, cyfran o fwyd, saigianfynychder ; teneuder;prinedd.A rarity, ammeuthynbwyllog, synwyrol, doethRational, rash'un.al a, rhesymol, {Rascal, ras'kal, Rascalion, ras.kal'yun Rationale, rä.shö.nä'lî ft, eglurhâddyhiryn, adyn, diffeithiwr, bawyn Rationalism, rash'un.al.izm », rhesy)ft,rhydd-dybiaethRascality, ras . kal ' î . tî n, diflfeithder oliaeth;gwehiìion y bobl, adlawiaidRascally, ras'kal.i brwnt,Rationalist, rash'un.al. ist ft, rhesymolRationality, rash.un.al'î.tî rhesyft, a, bawaidd,dyhir: ad, yn fawaiddolrwydd, rhesymoldeb, cymhwylledRase, raz vt, crafu, dinystrio, dilëu, Rationally, rash'un.al.î ad, yn rhesynllwyi'ddinystrio, llwyrddymchwelyd Ratsbane, rats'bän n, gwenwyn llygo

I;Uymrig,Icigij; vt,|chwydu:lamgyrhaedd;_;ore; läte, l'íne, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. BEARaucous, ro'kus «, cryg, garw, afrywiogEavage, rav'aj n, anrhaith, difrod, hafog;vt, anrheithio, hafogi, difrodiRave, rliv vi, ymleferydd; gwallgofi,ynfydu; penwanu, penysgafnuRavel, rav'l v, dadweu, dattod, dadddirwyn,edafeddu; dyrysu [ddullRavelin, rav'Uin, n, mur hanner-lleuad-Raven, rli'vn n, cigfran. Night-ravenmath o ddylluanRaven, rav'n v, gorwancio, gwancio:ysglyfio, gwanclyncu, cigyddioRavenous, rav'en.us a, rheibus, gorwancus,cigwaneus, cigfreinigRavenousness, rav'en.us.nes n, gwancusrwydd,rheibiaethRaver, rii'vur n, ynfydwr, gwallgofwrllesmeirber, melusber, hyfrydber, perjseiniol ; tra hyfryd, gorlonol[Ravishment, rav'ish.ment n, treisiant,treisiad, trais; gorloneddiazor, ra'zur n, ellyn, cyllell eillioiazorbill, ra'zur.bil n, llurs,React, ri.akt' v, ailweithredu, gwrthweithredu[gwrthweithrediadReaction, ri.ak'shun n, gwrthweithiad,Read, rid (pt & pp read) v, darllen.Reading-room, darllengell. Readingdesk,darllenfaRead, red pt & pp.—ReadReadeption, rî.á.dep'shun n, adgaffaeliadReader, rî'dûr n, darllenydd, darllëyddReadership, rî'dûr.ship n, darlleniaethReadily, red'î.lî ad, yn barod, ynewyllysgar, yn rhwydd;yn hyfedrReadiness, red'î.nes n, parodrwydd,ewyllysgarwch, hwylusdod, rhwyddineb[llengarReading, rî'ding n, darlleniad: a, dar-Reading, red'ing n, tref yn LloegrRavin, rav'in n, ysbail, ysglwyf, ysglyfiad Readjust, rî.a.just' vt, aildrefnuRavine, ra.vin' n, ceunant, crigyll. Readmission, ri.ad.mish'un n, ad-dderbyniadcornant,("dderbynoleRaving, ra'ving n, penwendid: a, penwan,Readmit, rî.ad.mit' vt, aildderbyn, ad-ffyrnig, gorwylltRavish, rav'ish vt, treisio,Ready, red'î a, parod, parotöedig, rhwyddllathruddo, agos; ewyllysgar; medrus, hyfedr,treisddwyn, dwyn;gwychfoddio, gorlonihwylus, hylaw, deheuigReaffirmance, rî.a.fûr'mans n, adwiriad[iwjRavisher, rav'ish.ur n, ysglyfydd, treis- Real, rî'al a, gwir, gwirioneddol ; sylweddol,diffuant, diledrith; treftadol,[Ravishing, rav'ish.ing n, treisiad: a,anghyffro, ansymmudedig : n, arianbath YspaenigReality, rî.al'î.tî n, gwiredd, gwirionedd,diffuantrwydd,"diledrithedd; sylweddoldeb,,Raw, ro a, ir, ammrwd ; crai, cri, digroen,hanfodoledd, hanfodoldebanaddfed ; anhyddysg. Raw- Realize, ri'al.i'z vt, gwirio, gwireddu;( boned, esgyrniog, teneu. Raw flesh, peri bod, hanfodoli, sylweddoli; gwirbrofibyw. Raw silk, sidan crai. Raw; cyflawnu, gwirgyflawnuweather, tywydd oerllydReally, ri'al.i ad, yn wir, yn ddiaurtawness, rô'nes n, irdeb, ammrydedd Realm, relm n, teyrnasí digroenedd; anhyfedredd, anfedrus-Realty, rí'al.tî n, teyrngarwch [lenaurwyddReam, rim n, ugain drefa, 480 o bapyr-Reanimate, rî.an'î.mät vt, adfywhau,l&y, rä n, paladr, pelydryn, goleuyn,golewyrch ; morgath, cath for, rhaien ailfywio, adfywiogi[glymupelydru, rheiddioReannex, ri.a.neks' vt, adgyssylltu, adîayless,rä'les a, dibelydr; tywylljaze, riiz n, math o wreiddyn.—RaceReap, rip v, medi, cynauafuReaper, rî'pûr n, medwr, medelwr,cynauafwr, crymanyddeappear, rî.a.pî'r' vi, ailymddangospenweig, morgyllelljazure, ra'zhur n, dinystriad, crafiadRear, ri'r n,oliaid: v,bon, cynffon,codi, dyrchafu;pen ol, ol;ymgodi;le- px, ad-, ail; megys: Reaffirm, magu. Rear-admiral, ol-lyngeswr,adwirio, ailhaeru. Re-elect, ailethol Rear-mouse, ystlumyn. A lamb reared'jeaccess, ri.ak.ses' n, ailddyfodfaby hand, oen llawfaeth, oen swci•each, ritsh v, cyrhaeddu, estyn; ymgyrhaedd,Rearward, rî'r'wûrd a, ol : n, bon, cynnad;ymestyn; amgyffred; dirffon,pen ol[ddringohercu; cyfogi, bwrw i fynu, Reascend, ri.a.send' vt, adesgyn, ailn,cyrhaedd, cyrhaeddiad; Reason, ri'zn n, rheswm, arbwyll, cymhwyll;gallu [diymroadsynwyr, deall: v, rhesymu,'eachless, rîtsh'ìes a, digais, esgeulus, arbwyllo; ymresymu269

;:j|EEC path, fat, Ore, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut. t—too, t\Yk=took;Reasonable, ri'zn.a.bl a, rhesymol, cymhwyllog;Receivable, rî.sî'vâ.bl a, derbyniadwyteg, cymhwys, svnwyrol, Receive, ri.siv' vt, derbyn, eymmeryddeallus[ymoldeb eaffael, cael[byniedyd'Reasonableness, n'zn.a.bl.nes n, rhes- Receiver, ri.siv'ur derbyniwr, dern,Recent, rî'sent a, newydd, diweddarReasonless, ri'zn.les or, direswm, disynwyr,diddeallReassemble, ri.a.sem'bl vt, adgynnull,Recentness, ri'sent.ues, Recency, ri'dsî n, diweddarwck, newyddrwyddadgasglu, ad-dyru, ailgynnuir; ailymgynnull;Receptacle, ri.sep'ta.kl n, derbynf;adwysioderbynle, cronfa[iediiReassert, ri.a.surt' vt. ailhaeruReceptary, rî.sep'tur.î n, peth derbyrReassign, ri.a.si'n' vt, ailbenodiReceptibility, rî.sep.ti.bil'î.tî n, hyddaReassume, rî.a.süm' vt, adgymmeiyd Receptible, ri.sep'ti.bl a, hyddal [rwydReassure, rî.a.sh'r' vt, ailaddo, adwirio Reception, rî.sep'sbun n, derbyniaReaugment, rî.ôg.iuent' v, adehwanegu croesaw, croesawiadReave, riv ( pt & pp reft) vt, difeddu. Receptive, ri.sep'tiv a, derbyniedigoldifeddiannuRecertify, rî.sûr'tí.fi vt, adwirioRebaptize, ri.bap.ti'z' vt, ailfedyddio Recess, ri.ses' n, cil, encil ymadawiaRebate, rî.bät' vt, pylu; toli, erthynu;cilfacb, dirgelfa, ymguddfaciliad ;taldolio : n. lleihâd, erthyniadRecession, ri.sesb'un n. enciliad, cibadRebeck, ri'bek n, crwth tritbantRecharge, rí.tshârj' vt, adlwytho; aRebel, reb'el n, gwrthryfelwrRebel, rî.bel' vi, ^wrthryfelaRebellion, ri.bel'yun n, gwrthryfelorchymmyn ; adgybuddo. ailymosodRecheat, rí.tsbít' vi, adalw, galw yn oRecidivate, ri.sid'i.viit vi, gwrthgydiocyfarwyddyd meddyjRebellious, rí.beì'yus a, gwrthryfelgar Recipe, res'i.pi n,cyndyn[ryfelgarwch Recipient, ri.sip'yent n, derbyniwrRecapitulate, ri.ka.pit'shii.lat vt, ailadrodd[n, ailgymmeriadRecapture, ri.kap'tskur vt, ailgymmerydRecarnify, rî.kâr'nî.f i' vt, aildewychuRecede, rî.sîd' vi, encihb, cilio yn ol.gwrthgilio; treioReceipt, rî.sît' n, derbyniad; derbyneb,taleb ; cyfanvyddydReciprocal, ri.sip'ro.kal a, adgyrchiRebelliousness, rî.bel'yus.nes n, gwrth-Reboation, rî.bö.ä'shun n, adruad, adfugunadRebound, rî.bûnd' n, adlam, gwrth-cylchgyfnewidiol. oYddwyochr, periynol i'r ddwy ocbr, cy-. cyf-, cy;Reciprocal forbearance, cydymarosnaid: v, adlamu, gwrthneidio, dadneidioReciprocate, ri.sip'ro.kat v, cydgyfnew; euro yn olReciprocation, ri.sip.ro.kii'sbun n, c^in, nag, nacâd. gommedd gyfnewidiad[ newidiokRebuff, rî.buf 'iad, ateb sarig, Reciprocity, res.î.pros'î.tî n, cjdgÊgwrthgais: vt, ysbwyo,euro yn ol, gwrthguro, nacäu Recision, ri.sizh'un n, toriad ymaith 1Rebuild, rî.bild' vt, adadeiladuRecital, ri.s'i'tal, Recitation, res.í.tä'slÄRebukable, rî.bü'kâ.bl a, ceryddadwy n, adroddiad, dadganiad, traethiadBRebuke, ri.buk' n, cerydd, ceryddair. Recitative, res.i.tfi.tiv' n. adroddg,sen : vt, ceryddu, senu [gar cvnghanadroddiad, treithgarRebukeful, n.biik'fwl a, ceryddgar, sen- Recitative, res'i.ta.tiv a, adroddol, dRebus, ri'bus n, dammeg, dychymmyg ganol, treithiadol ; cynghandraethfRebut, rî.but' vt, gwrthio, gwrthddywedyd,Recite, rî.sit' v, adrodd, dadgan, traegwrthbrofiRecall, ri.kol' vt. gwrthalw, galw yn oladahv, ailalw, olalwReck, rek v. gofalu, g\vilio :gofalu aReckless, rek'les a, diofal, difeddwlRecklessness, rek'les.nes n. anofalwcRecant, ri.kant' v, dadgyfFesu, dadbroffesu,Reckon, rek'n v, cyfrif, rhifo, dyidad-ddywedyd ;gwrthganu gwneyd cyfrif; barnu. btvrw; pnsRecantation, ri.kan.ta'sbun n, dadgyffesiad,dadgyffes, dadbroffes fogRecapacitate, rî.kâ.pas'î.tät vt, ailallu-Reckoner, rek'n.ur n. cyfrifwr, rhiReady-reckoner, cyfrifydd parodReckoning, rek n.ing n, cyfrifiant, cy %cyfi'ifiad: tvmp MReclaim, ri.k'lam' vt, diw^-gio, gwel i,diwyllio, adferu, dychwelyd ; adg oReclaimable, ri.kla'ina.bl a. diwygia< •',gwellad\vy, diwylbadwyReclamation, n.kla.ma'shun w.adfei iRecline, ri.kl'in' v, lledogwyddo,','wyddo, lledorwedd, gonvedd270 1iI

|Becluse,! aethvddi Recognizor,i|nulhadI ailgyfansoddiReconcilement, rek'un.s'il.ment, Reconciliation,rek.on.sil.i.a'shun n, heddychiad,,cymmod, cymmodiad8econciliatory,rek.on.sil'yâ.tur.î a, cymt,;; llite, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. EECl[Reclude, ri.kliid' vt, agor, dadgloi Reeonjoin. ri.kon.join' vt, adgyssylltucauedig fyny, Reconnoitre, rek.o.noi'tur vt, llygadolrain,ri.kliis' a, i neill-cyfarchwylio, adolyguduol, neillduedig, meudwyaidd. di-Reconquer, ri.kong'kwur vt, ailorchfygudryfol : n, meudwy, adfonach ; lleianBeclusion, ri.klii'zhun n, neillduedd Reconsecrate, rî.kon'sî.krät vt, adgyssegru,ailgyssegru [ailymgynnullRecognition, rek.og.nish'un n, ailadnabyddiaeth,cydnabyddiad, adnabyddiaeth;Reconvene, ri.kon.vin' v, ailgynnull,ailolygiad, adchwiliadRecord, rek'ord n, cofiaeth, cofiant, cof-Recognizance, ri.kog'ni.zans n, cydnabyddiaethlyfr; tystiolaeth; coffadwriaeth;ymrwymiadRecord, ri.kord' vt, coffäu, coíhodi, cof-Recognize, rek'og.n'iz vt, adwaen, «.u.-nabod, ailadnabod; ailbrofi, ailwrando'Recognizee, ri.kog.ni.zi' n, rhwymedig-Recorder, ri.kor'dur n, cofiadur, cofrestrydd,[iedydd, y rhwymedigcofiawdwr; offeryn cerddri.kog.ni.zor' n, ymnvymjRecoil.Recount, ri.kuwnt' vt, ailgyfrif, adgyf-ri.koil' v, adlamu, gwrthneidio, rif, adrif'o ; rhif'o, cyfrif ; adrodd,traethun, adlam, gwrthnaidRecourse, ri.ko'rs' n, adred, adgyrch,encilio :Recoin, ri.koin' ailfathucyrch, rhedfa, cyrchfa. To have re-vt,Recoinage, ri.koi'naj n, ailfathiad*course to, ymgyrchu at, defnyddio'Recollect, rek.o.lekt' vt, cofio, adgofio Recover, ri.kuv'ur v, ailgaffael, adennill;JRecolleet, ri.ko.lekt' vt, ailgynnullgwella, gwelläu, dadebru, iachäu,'Recollection, rek.o.lek'shun n, adgofiant, adferu [adwy; gwelladwy, adferadwyadfeddwl, adfeddyliad, cof, eilgof Recoverable, ri.kuv'ur.a.bl a, adennill-Recovery, ri.kuv'ur.i n, adgaffaeliad(Recollection, ri.ko.lek'shun n, ailgyn-[reu gwellâii, adferiad, iachâd [llwfrRecommence, ri.ku.mens' vt, ailddechiRecommend,Recreant, rek'rLant a, gorwael, digalon,rek.u.mend' vt, canmol, Recreate, rek'ri.at v, ailgreu; adfywio;I arganmol, cymmeradwyo ; cymmynu difyru, adloni [difyrweh, adloniadRecommendation, rek.um.en.dii'skun n, Recreation, rek.ri.a'shun n, ailgreuad;I canmoliaeth, cymmeradwyaeth Recreative, rek'ri.a.tiv a, adfywiol ; difyrIRecommendative, rek.u.men'da.tiv, Recommendatory,Recrement, rek'ri.ment n, sorod, ys-rek.u.men'da.tur.i a, garth, sothach[1yd, anan

|I'REE path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, twkrrtook; IRectorial, rek.to r'i.al a, personiaetbolRectorship, rek'tur.ship rc,perigloriaethRectory, rek'tur.i n, periglordy, persondy;personiaeth, perigloriaethRectum, rek'tum n, cwthrRecnbation, rek.u.ba'shun, Recumbency,rlkum'ben.si n, gorweddiad, ymorphwys i a d,gorphwysdraRecumbent, ri.kum'bent a, gorweddol,gogwyddol, lledorweddolRecur, ri.kfir' vitadredeg, attroi, ailgyrchu,adymgyrchu, adchwelydRecurrence, ri.kur'ens, Recursion, rlkur.shun n, dychweliad, adchwel,dadred, attychweliad, attroadRecurrent, ri.kur'ent a, dychweliadol.dadredol, adgyrchol, dadred, adchwelog[blygu,gwrthganra, adgamuRecurve, ri.kurv' vt, gwrthblygu, ad-Recurvous, ri.kur'vus n, gwrtbgam, ad-Redeliver, ri.di.liv'ur vt, adwaredu, adollwng[adofyj.Redemand, rî.dî.mand' vt, adgeisuRedemption, rî.dem'shun n, adbrvniacpryniad, prynedigaethRedemptorv, rí.dem'tur.î a. prvnedigolRedient. rî'dí.ent «, dychweledigolRedintegrate, rî.din'ti.grät vt, adferytjadnewyddu[newyddiajRedintegration, rî.din.tî.grä'sbun n. acRedness, red'nes n. cochder. rhudd-derRedolence, red'ö.lens, Redolency. redö.len.sî n, perarogledd, pereidd-diiperarogl[eiddsavRedolent, redo.lent a, peraroglus, peRedouble, ri.dub'l v, ad-ddyblygn, aiddyblu; adnewyddu; adchwaneguRedoubt, rî.dût «, rhag-gaerRedoubtable, rî.dû'tâ.bì a, ofhadierchgryf, cadamwedd;gwychwyraidd, gwrthblygol, adblygol Redoubted, rî.dû'ted a, ofnadwy, aRecusant, rek'ii.zant n, ymwrthodwr, swydus, erchyll; coegddewranghydffurfiwr, ymneilldiiwrRedound, rî.dûnd' vi, ymhelaethRecusation, rek.ii.zii'shun n. yinwrthodiad,anghydffurfiad, ymneUlduadgorllenwi. dylenwi, dylifo; tueddu iRedpole, red'pu'l n. math o linosRecuse, ri.kiiz' pi, gwrthod, gwrthwynebu,Redress, rî.dres' vt. iawnu. diwygio. 9ymwrthod âtrefnu, dadlwytho, ysgafhhau, iachäRecussion, ri.kusb'un n, gwrthdarawiad n. esmwythâd; iawniad, taliadRed, red a & n, coch, rhudd, ffion. Bright Redressive, ri.dres'iv a, esmwythaolred, gloewgoch. Brownish red. gwineugoch.Redstart, red'stârt n, coch y berllrDark red, dugoch. Deep red llostruddyn, y rhongell goch, y rhawrhuddgoch. Light red, gwyngoch. goch. tinboetb, tingochRed hot, gwynias, purboeth ; ffyrnig. Redstreak, red'strik n, math o afal; o»Red lead, plwm coch, cochblwm, Reduce, rî.düs' vt, ennill, adennRed man, Indiad Americaidd. Redshank,adferu, dwyn yn ol, edfryd; ise

Îiselgraig:Reed, rîd re. cawnen, corsen, cecysen, Reflect, ri.flekt' v, adlewyrchu, attywynu,tywynu; gwrthlunio, adlunio;calaf, peithyn; pibell. Reed-grass,cawnwellt[adeiladu adfeddyiied, adf'yfyrio, ystyried; beio,#iRe-edify, rî.ed'î.fí vt, ailadeiladu, ad goganu, gwarthruddo;gwrthdroiReedy, rî'dî a, cawnog, corsogReflection, ri.flek'shun re, gwrthdroad,|Reef, rîf re, hwylblyg, plygiad hwyl; gwrthluniad, adfyfyriad, ystyriaeth;vt, cwtogi hwyl, tynu hwyl-gwrthnodiad. Reflections, adiyfyrion.i mewn, plygu hwylTo pass i-eflections on, beio, goganu,gwarthruddoJReek, rîk re, ager, angerdd, anwedd,: tarth vi, mygu, tarthu, mygdarthu Reflective, ri.flek'tiv a, adlewyrchol,Reeky, ri'ki a, myglyd, raelyndduattywynol, gwrthlewyrchol ; adfyfyriol;Reel, rîl re, cengliadur, ceingliadur, estyllodbeiol, goganus, achwynol, goganoldyrwvn, ceingyll, ceingell ; tap-adlewyrchyddReflector, l-i.flek'tur re,Reflex, ri'fleks re, adlewychiad, v, cenglu; honcian, hwntiangwrthdafliad,3e-elect, ri.Uekt' vt, adethol, ailddewis: a, yn taflu yn ol, adlewyrcholRe-embark, ri.em.bark' vi, adlongi Reflex, ri.fleks' vt, gwrthdaflu [blygeddre, lie-enact, ri.i.nakt' vt, ailddeddfu, ailordeinio,Reflexibility, rî.flek.sî.bü"î.tî gwrthgwrthdafladwy,ad-ddeddfuReflexible, ri.flek'si.bl a, gwrthdroadwy,attroadwyìe-enforce, rî.en.fu rs' vt, ailgyfherthu,adnerthu[ailrwyino Refloat, rî.flöt' re, adlifiant, gwrthlif.ìe-engage, rî.en.gäj' vt, ailymrwymo; adlif -0v, ailnofioìe-enjoy, rí.enjôî' vt, adfwynhauReflorescence, rì.flö.res'ens re, adflodeuadie-enter, rî.en tûr vt, adfyned i mewn Refloi-escent, rî.flö.res'ent a, adflodeuolte-enthrone, rî.en.thrön' vt, adorseddu Reflourish, rî.flur'ish vt, attyfu, adflod-tiau,las:!j',bwrwL'wygio,;ore; líite, l'íne, no, mlite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. REFie-entry, rî.en'trî re, ailoresgyn ; ailgofjnodiad [adsefydlujie-establish,rî.î.stab'lish vt, ailsefydlu,ieeve, riv re, maer, penswyddog [clrwilio[lifiautlifiolle-examine, ri.eg.zam'in vt, ailholi, ad- Reflux, ri'fluks re, gwrthlif, adlif, gwrth-.îefection, ri.fek'shuu re, adlonbryd,bwyd Reform, rî.f ôrm' re, diwygiad, adflurfiad:meddyginiaeth adgryfhaolv, diwygio, adffurfio, attrefnu, adlunio,iefective, ri.fek'tiv a, adfywiol, cryfhaol gwelläu, gwella[iad, gwelkulRefectory, ri.fek'tur.i re, bwydfa, ym- Reformation, ref.ôr.mä'shun re, diwygbortkia,bwydgell mynachlog[Reformer, rî.f ôr'mûr re, diwygiwrrî.fel' vi, gwrthbrofi, dadbrofi Refract, ri.frakt' vt, gwrthdori, dadlewyrchu'ìefel,[gwrthdoriadlefer, rî.fûr' v, cyfeirio at, gosod ar,at, golygu;gadael ar;perthyn i Refraction, ri.frak'shun re, dadlewyrch.dyddiwr, cyflafareddwr,Refractive, ri.frak'tiv a, gwrthdoredigol.ìeferee, ref.u.ri' re,canolwr, heddwrRefractoriness, ri.frak'tur.i.nes re, cyn-dynrwydd[

;'.REG path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;Refrigeration, rî.frij.u.rä'shun n, addoeriad,oeriad[edigolRefrigerative, ri.frij'ur.a.tiv a, addoer-Refrigeratory, rî.frij'ur.ii.tur.î a, oerol:n, oeriedydd [holltdiogelfa, ymguddfa, lloches, celefradRefugee, ref.ü.jí' n, yinnoddwrRefulgence, ri.fal'jens n, adlewyrchiad,adlewyehiad, dysgleirdeb, attywyn,eirianedd, claerderRefulgent, rî.ful'jent a, adlewyrchiol,dysglaer, golenlawn, ysblenydd, eirianRefund, rî.fund' vt, ad-dalu, talu yn olRefusal, ri.fii'zal n, pall, nag, nacâd,gommeddiad, gwrthodiad, llysiadRefuse, ref'üs n, ysgubion, ysgarthion,carthion, ysbwrial ; olion, gwehilion.dybidlion, mwlwch, mwlwg, sorodRefuse, ri.fiiz' v, nacäu, gomme#d,pallullysu, gwrthodlyfru[lyfiRefutal, rî.fü'tal, Refutation, ref.ü.tä'- Registrar, rej'is.trur n, cofrestrydd, cshun n, gwrthbrawf, dadbrofiad Registry, rej 'is. tri n. coflyfrfa; eofresRefute, rî.f üt' vt, gwrthbrofi, dadbrofieofrestryddiaethiad, coflyfriad;Regain, rî.gän' vt, adgarîael, adennill Reglet, reg'let «, eyfrynglain argraflÿRegal, ri'gal a, breninol, teyrnaidd Regnancy, reg'nan.si n, teyrnasuRegale, rî.gäl' v, gwledda: n, gwledd, goruchafiaeth[foibreninwledd[gwledd Regnant, reg'nant a, yn tfwrnasu; gRegalement, rî.gäl'ment n, gwleddiad, Regorge, rî.gôrj' vt, adlyncu. adyilenwi; chwydu [eilio yrRegalia, rî.gä'lî.â np, teyraaddurnau.niwysgaddurnau, teyrndrecRegrade, rî.gräd' vt, ymneillduo. endRegality, rî.gal'î.tî n, breninoldeb, teymurddas,Regraft, ri.graft' vt, adimpio, ailimpkbreninfraintRegrate, rî.grät' vt, adofidio, ailflr!Regard, rî.gârd' n, golygiad ;ystyriaeth Regreet, rî.grit' vt, adgyfarch [edl»jyn ol,Bylw, dawr; gofal; parch, bri, perthynas:Regress, l'i'gres n, mynediadvt, golygu; dal sylw, sylwi. trwydd, ailfynediad", dychweliad.ff]syllu ar, ystyried; parcliu, perchu. gress and Regress, rhydd-did i[barch, gwiwbarch, gwiwnod a dyfod[ol, dattrantHhoffiRegardable, rî.gâr'dâ.bl o, nodadwy. hy- Regress, ri.gres' vi, dychwel, mynedRegardful, rî.gârd'fl a, ystyriol, gofalus Regression, ri.gresh'un n, mynediadRegardless, rî.gârd'les a. anystyriol, ol; enciliad, ciliaddiofal, esgeulus, disylw. anofalus [wellRegardlessness, rî.gârd'les.nes n, diofal-Regatta, rî.gat'â n, rhedegfëydd cychodRegency, ri'jen.si n, rhaglawiaeth, rhaglywiaeth,rbagdeyrneddRegetitship, ri'jent.ship n, rhaglywyd

I, ymaith;;;ore; late, line, no, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.RELttegulize, reg'ii.liz vt, coethi, puro Relate, rî.lät ' c, adrodd, traethu, myneguRegulus, reg'ii.lus n, iarll; rhan buraf perthynu, dwyn perthynasdelidau[daflu Relation, rî.lä'shun n, adroddiad, traethiad,mynegiad; carennydd, perthynas,Regurgitate, rî.gùr'jî.tät v, adlyncu, ad-Rehabilitate, rî.hà.bil'î.tät vt, adferyd. car[eddedfryd, ailsefydluRelationship, rî.lä'shun.ship n, cystlyn-Rehearsal, rî.hûr'sal n, adroddiad, dadganiad;Relative, rel'a.tiv a, perthynol, perthynasol,perthynedigol, cystlynedigol: n,prawf-draet hiadRehearse, rî.hûrs' vt, dadgan; prawfdraethu;ailadroddReign, ran n, teyrnasiad, llywodraeth,gwledychiad: vi, teyrnasu, llywodr-'[atebiadaethu, gwledychu ; hlaenoriRelaxation, rel.ak.sii'shun n, llacâd,Ìeimbody, rî.im.bod'î vi, adgorfforiReimburse, rî.im.bûrs' vt, talu ynllaesder ; seibiant, rhyddiant ; difyrwchRelaxative, ridak'sa.tiv a, ymollyngol,ol,attalu, ad-dalu[taliad[gwn: vt, ailosodllaesolReimbursement, rî.im.burs'ment n, at- Relay, rî.lä' n, newidfeirch; cynllwyn-Ic-inipre^nate, rî.im.preg'nät vt, adlen- Release, rî.lîs' vt, rhyddhau, gollwng,wi, adfeichiogigwaredu ; n, rhyddliâd, gollyngdodieimpress, rî.im.pres' vt, adargraffii Relegate, rel'î.gät vt, alltudo, allwladu,deol[deoliadiein, ran n, carai, awen ffrwyn; aren,elwlen: vt, ffrwyno, attalRelegation, rel.î.gä'shun n, alltudaeth,«indeer, rän'di'r n, carw Llychlyn Relent, rî.lent' v, edifarhau, tosturio;rî.in.f ö'rs' vt, adgryfhau, adgyfuertliu,tyneru, nawseiddio, rneddalhauìeinforce,ailgryfhau [gyfnerthiad Relentless, rî.lent'les a, annhosturiol,leinforcement, rî.in.fü'rs'ment n, adteinsert,didosturi ; didynerwch, caledgalonrî.in.sûrt' vt, adosod i raewn Relevance, rel'i.vans n, perthynasìeinspire, rî.in.sp'í'r' vt, adysbrydoli Relevant, rel'i.vant a, cyfodol, cymhortholiei..stal, rî.in.stôl' vt, ailorseddu;perthynasol, perthynolReinstate, rî.in.stät' vt, ailsefydlu Reliance, rî.i'í'ans n, ymddiried, hyder,ymddibyniad, goglud; coel, credieinvest, ri.in.vest' vt, aiisefydlu, ailswyddogi,adurddo [iocäu, adnerthu Relic, rel'ik n, gweddill, rhelyw; crairleinvigorate, ri.in.vig'o.rat vt, adfyw- Relict, rel'ikt n, gweddw, gwraig weddwReit, rit 11, gwymonRelief, ri.lif n, cymhorth, cynnorthwy,Reiterate, rî.it'ûr.ät vt, ailadrodd, addraetliu;porth, gwared, adnerth; cysur; esniwythád,adwneuthur, mynychu, ailysgafnhâd; cyrchfa. Bass-wneutlmr[roddiad relief, goysgythriad, iselsaf, lledlun.Bold relief, High relief, uchel saf,Reiteration, rî.it.u.rä'shun n, ailadjieject,gwrthod, llysu, bwrw bansafri.jekt' vt, anghyinmeradwyoRelieve, ri.liv' vt, cymhorth, cynnorthwyo,diwallu, cynnal; symmud; llinaru- Injectable, ri.jek'ta.bl a, gwrthodadwy,anghymmeradwy[llysiant; cyfnewid. Relieving-officer,Rejection, ri.jek'shun n, gwrthodiad, gvveinydd y -eacdodau [deb; credRejoice, rî.iôîs' v, llawenu, llawenhau, Religion, rî.íij'un n, crefydd; duwiolfiawenycnu,gorfoleddu;ymlavvenhau Religionist, ri.lij'un.ist ?i, crefyddwrtejoicing, rî.jôî'sing n, gorfoleddiad Religious, rî.lij'us a, crefyddol; duwiol,uawenydd, gorfoleddduwiolfrydusíejoin, rì.jôín' v, adgyssylltu, ailgydi Relinquish, ri.ling'kwish vi,gadaw, gadael,gwrthateb, atebrhoi i fyny, diafaelu, gollwngtejoinder, rî.jôîn'dûr n, gwrthatebiad, Relinquishment, rLling'kwish.ment n,'tejudge, rî.juj' vt, ailfarnu, adfarnu gadawiad[gellReliquary, rel'i.kwur.i creir-iejuvenescence, ri.jii.vi.nes'ens a, ail-n, creirfa,ieuangeiddiad ; aiheuenetyd^Rekindle, ri.kin'dl v, adennyn, ailennynîelapse. rî.laps' vi, adlithro, adgwympo;adglefychu, ailwanychu : n, adlithriad,eilgwymp, adgwymp; adglef'ychiadcar, perthynas, carennyddRelax, ri.laks' v, llacäu, llacio, llaesu,ysgafnhau, llyfrhau, diofalhau, ymollwngRelish, rel'ish n, bias, chwaeth, archwaeth,chwaeg, sawr, sawyr: v,blasu, chwaethu, archwaethuRelishable, rel'ish. â.bl a, blasu.sRelucent, ri lii'senta, dvsglaer, glocw"'275

;';.(REN path, fat, Cr

i dö•rhydedd,'. meryd;i1drethwr'Repartee, rep.âr.tî' re, ffraethair, ffraethateb,cymhenair, ateb parodlym Repolish, rî.pol'ish vt, adgaboliiepass, ri.pas' v, ailgroesi ; dychwelyd Report, rî.pô'rt' re, chwedl, son, swn,ìepast, rî.past' re, pryd fwy'd, adfaeth, adchwedl; gair, enw; swn ergyd,adgyweirbryd;ymborthiadysgort, diasbad ; adroddiad, mynegiad,íepay. rî.pä' {pt & pp repaid) vt, ad-hysbysiad, hanes : vi,adrodd, mynegu,dalu, attalu, talu yn ol [attaledigaeth hysbysu, dywedyd, cyhoeddi, taenuRepayment, rî.pä'ment re, ad-dal, attaliad, chwedl, rhoi ar ledtore; Kite, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. REPRenegade, ren'ì.gäd. Renegado, ren.î.gä'- Repealable, rî .pî'lâ.bl a. diddymadwyre, gwrthgiliwrRepeat, rî.pît' vt, ailadrodd, aildraethu;Renege, rî.nîj' v, gwadu, gwrthod mynychu ; adwneuthur : ?&,mynychnod(Renew, rî.nü' vt, aduewyddu, adgyweirio Repeater, rî.pî'tûr re, adroddwr, ailadroddwr;Renewable, rî.nü a.bl a, adnewyddadwyoriadur a darawo yr oriauRenewal, rî.nü'al re, adnewyddiadRepel, rî.pel' v, euro yn ol, gyru yn ol,Reniform, rfnî.form a. arenddullgwrthguro, gwrthdaro, gwrthhyrddioRenitence, rî.ni'tens, Renitency, rî.n'í'-í ten.sî re, gwrthymegn'íadPenitent, rî.nî'tent a, gwrthymegni'olRennet, ren'et re, math afal; ceuled.I canl, cenlon [wadu, gwaduRenounce, rî.nûns' vt, ymwrthod, ymiRenovate,ren'o.vat vt, adnewyddu ;ad>[iadferufarus, edifarRenovation, ren.o.va'shun re, adnewydd- Repeople, rî.pî'pl vt, ailbobli, adbobliRenown, rî.nûn' re, bri, clod ; enw, an- Repercuss, ri.pur.kus' vt, gwrthguro,enwogrwydd: vt, enwogi. gwrthdaro, adguro, adlamu, gwrthneidioRenowned, enwog, clodfawr[guriadRent, rent re, ardreth, rhent; rhwyg, Repercussion, n.pur.kush'un re, gwrthrhwygiad:vt, ardrethu, rhentu, cym- Repercussive, ri.pur.kus'iv a, gwrthgurol[lyfr; trysorfaneu osod dan ardreth: pt &pp.—Rend. Rent-charge, ardrethdal, Repertory, rep'ûr.tur.î re, rhestrlyfr, cof-\ rhentdal. Rent-roll, rhentlyfr. Rack-Repetition, rep.i.tish'un re, ailwneuthuriad,rent, tynrent, rhent eithafmynychiad, adroddiad, ailadrodd-lîentable, ren'tà.bl a, ardrethadwyiad. Repetition of words, adeiriadRental, ren'tal re, ardrethlyfr, rhentlyfr Repetitional, rep.î.tish'un.al, Repitition-Renter, ren'tûr vt, wynebwnio: re, ar- ary, rep.î.tish'un.ur.î a, ailadroddol,[wrthodiad, gwrthodiad adeiriol, mynychiadoldenunciation, rî.nun.sî.ä'shun re, ymfienverse,ren.vurs' vt, gwrthdroiymddigio, grwgnach, cenfigenuRepine, rî.p'ín' vi, ymofidio, anfoddogi,•íeordain, rî.ôr.dän' vt, ailurddo, adosod Replace/ rî.pläs' vt, adieu, adsefydlu,Reordination. rî.ôr.dî.nä'shun re, adurdd- adosod; ailosod, cymmeryd lie arall• iad, ailurddiadReplait, rî.plät' vt, ad-ddilho, adblyguRepaid, rî.päd' pt & pp.—RepayReplant, rî.plant' vt, adblanu, ailbknulepair, rî.pê'r' v, cyweirio, adgyweirio, Replenish, rî.plen'ish vt, diwallu, digoni,adweirio, taclu, trwsio; cyrchu, arddigoni, llenwi, cyflenwi, adlenwimyned: re, cyweiriad, tacliad ; cyrchiad îplete, rî.plît' a, Uawn, cyflawn, gorlawn,gorllawnRepairable, rî.pé'r'â.bl a.—Reparable[gorllawneddiepandous, rî.pan'dus a, plygiedig tuag1 fyny [gwelladwyíeparable, rep'ur.â.bl a, cyweiriadwy,ìeparation, rep.u.rä'shun re, adgyweiriad.cyweiriad; rhoddiad iawn, iawn-! hadReparative, ri.par'a.tiv a, adgyweiriolRepeal, rî.pü' re, diddymiad, adfamiad,iladreithiad : vt, diddymu, dirymu,adfamu, galw yn ol, gwrthalwRepellent, rî.pel'ent a, gwrthgurol: n,meddyginiaeth wrthweithiolRepent, rî.pent' v, edifarhau, edifaru,bod yn edifar ganRepent, ri'pent a, ymlusgolRepentance, ri.pen'tans re, edifeirwehRepentant, ri.pen'tant a, edifeiriol, edi-Repletion, rî.plî'shun re, gorllawniad;Replevin, ri.plev'in, Replevy, ri.plev'i re,rhyddhâd attafael, golîyngdod, attafaelgoll:v, rhyddhau attafael, diattafaelu[iad, ailatebiadReplication, rep.li.ka'shun re, gwrthateb-Reply, rî.pli" re, ateb, gwrtheb, gwrthateb: vi, ateb ;gwrthebu, gwrthatebReporter, rî.pö'r'tûr n, mynegwr, hysbyswr;ysgrifenwr tros newyddiadurReposal, ri.po'zal re, gorphwvsiad277

REQ path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Repose, rî.pöz' n, esmwythdra, gorphwysdra,Reproductive, ri.pro.duk'tiv a, adgynllonyddwch; cwsg, hun; nyrchol. Reproductive organs, peirgoglud, yrnddiried: v, gorphwyso, iannau epilaiddymlonyddu ; cysgu, huno;ymddiried, Reproof, rí.prf' n. cerydd, argyhoeddhyderu, rhoi hyderiad, sen, ceryddair, dwrdiadReposedness, ri.pu'zed.nes n, gorphwysedigaeth,Reprovable, ri.prw'va.bl a, ceryddadw\tawelwchbeiadwy[hoeddi, senReposite, ri.poz'it vt, rhoi yng nghadw Reprove, ri.prwv'Eeptation,vt, ceryddu,ymlusgadarg]Reposition, ri.pu.zish'un n, adlead, adsefydliad,rep.tä'shun n,adosodiadReptile, rep'til n, ymlusgiad, sarddaiRepository, ri.poz'i.tur.i n, ystorfa, a, ymlusgol, sarddolcadwfa, cronfa, trysorfa [berehenogi Repubhc, ri.pub'lik n, gweriniaetiRepossess, ri.po.zes' vt, adfeddiannu, ail- gwerinlywodraeth,gwerinwladwriaei"Reprehend, rep.ri.hend' vt, argyhoeddi, Republican, ri.pub'li.kan a, gweri*ceryddu, sardio, senu [ceryddadwy iaethol : n, gweriniaethwrReprehensible, rep.rî.hen'sí.bl a, beius, Republicanism, ri.pub'liJian.izmReprehension, rep.rî.hen'slmn n, beiad,cerydd, sen[geryddolReprehensive, rep.ri.hen'siv a, beiol, ad-Represent, rep.ri.zent' vt, arddangos.dangos, gosod allan, darlunio, cynnrychioli,adbresennoliRepresentation, rep.ri.zen.tii'shun, Representment,rep.ri.zent'ment n, arddangosiad,gosodiad allan ; darluniad;darlun, delw; cynnrychiohadcerydd, sen :vt, ceryddu, beio, senuReprint, rî.print' vt, adargraffu, ailar-Reprint, rî'print n, ailargraffiad[graffuReprisal, ri.pr'i'zal n, adgipiad, attrais.attreisiad, gwrthysgafaelReprise, ri.pr'iz' n, adgip, attraisReproach, rî.prötsh' n, sarhâd, gwarth.gwarthrudd, anair, eywilydd, gwaradwydd,edliw, lliwiant: vt, gwarthruddio,gwaradwyddo, edliw, senugweriniaeth, gwerinlywodraethRepublish, republish vt, ailgyhoeddiRepudiable, rî.pü'dì.u.bl a, gwrthodadvRepudiate, rî.pü'dî.ät vt, rhoddi ymait:ysgar, gwrthod, diarddelRepudiation, rî.pü.dî.ä'shun n, ysgariagwrthodiad, diarddeliadRepugnance, rî.pug'nans, Repugnancrî.pug'nan.sî n, gwrthwynebiad [crc|Repugnant, ri.pug'nant a, gwrthwymiRepresentative, rep.ri.zen'tii.tiv a, cynnrychedigol,Repullulate, rî.púl u.lät vi, ailflagurodangosedigol : n, cyn-Repulse, rî.puls' n, cilgwth, gwthiadnrychiohvr, cynmychiolyddol, gwrthergyd, gwrthgur; nacijRepress, rî.pres vt, attal, ffrwynopall: vt, gwrthdaflu, dadergydRepression, rî.presh'un n, attaliadRepressive, ri.pres'iv a, attaledigolgwrthdaro, euro yn ol, gwrthguroRepulsion, ri.pul'shun n, gwrthguriac §Repulsive, ri.pul'siv, Repulsory, rî.pDlReprieve, ri.priv' n, gwarant, dienoed,oedwarant: vt, dienoedisur.î a, cilwthiol, gwrthyriolReprimand, rep'rî.mand n, argyhoeddiad, Repurchase, rî.pûr'tshäs vt, adbryiSailbrynu, prynu yn olReputable, rep'ü.tcâ.bl a, cymmeradiiparchus, cyfrifol, clodwiw, ystadusReputation, rep.ü.tä'shun n, bri, cvmeriad, cymmeredigaeth, cyfrifiadRepute, ri.piit' n, parch, bri, gwiwd"cyfrif, golygu, ystyried, tybied.vt,no repute, anenwog ' [gymmerReputeless, rî.püt'les a, dibarch,Request, ri.kwest' n, arch, deisyfiReproachable, rî.prü'tshà.bl a, gwaradwyddadwywyerfyniad, erfyn, dymuniad: vt, diLd

'ysgrifo1iaetb,1search1''anfoddlonnvydd.rwydd;!,nol,Ôre ;läte.Tíne, nö, müte ;she, zh=z azure ; thin, this;j=dzh. RESRequital, n.kw'i'tal n, gwobr, iawn, ad-dal Resignation, rez.ig.nii'shun n, rhoddiadRequite, ri.kwi't' vt, talu, gwobrwyo, ad- fyny, ymroddiadiResale, rî.säl' n, adwerthiant [dalu Resignee, rez.i.m' n, adgymmerydd, derbynydd[rhoddwr i fynyResalute, rî.sâ.lüt' vt, adanerchu, ailgyfarch[dirymu Resigner, n.z'f'nur n, rhoddiedydd,Rescind, rî.sind' vt, tori, diddymu, Resilah, res'î.lâ n, math o hen arian bathiRescision, ri.sizh'un n, diddymiadResiliency, rî.sil'-Resilience, rî.sil'yens,yen.sî n, gwrthneidiad, attwythiad,describe, ri.skri'b vt, adysgrifenu, ail-[ysgrif gwrthneidrwydd [attwythol. adlamolResilient, rî.sil'yent a, gwrthneidiol,Rescript, ri'skript n, adysgrif, gwrthiRescue,res'kii n, gwarediad, traisachub- Resin, rez'in, Rosin, roz'in n, ystorrhyddhâd : vt, gwaredu, acbub, Resinous, rez'i.nus, a, ystoraidd [iadrhagachub, traisryddh.auResipiscence, res.î.pis'ens n, adsynwyr-Resist, ri.zist' v, gwrthsefyll, gwrthwynebu,Research, rî.sûrtsh' n, adchwiliad, adgais:vt, adgeisio, adchwilio. Togwrthymladd, gwrthioand research, dyfalchwilio Resistance, ri.zis'tans n, gwrthwynebiadiReseize, ri.siz' vt, adafaeluResistibility, rî.zis.tî.bil'î.tî n, gwrthwynebolrwydd,Resemblance, ri.zem'blans n, cyffelybrwydd,caledrwydd [adwytebygolrwydd, tebygrwydd; Resistible, ri.zis'ti.bl a, gwrthwyneb-Ilun, eilun, delw, delwedd, dullResistive, ri.zis'tiv a, gwrthwynebolResemble, ri.zem'bl vt, tebygu, cyffelfResistless, ri.zist'les a, anwrthwynebolybu, efelychu, cyfalhauResoluble, rez'o.lii.bl a, attoddadwyResend, rî.send' (pt & pp resent, rî- Resolute, rez'o.lut a, llawnfrydig, penderfynol,( sent') vt, ailanfon [ad-dalu, atteimlobwriadlawn, diysgog, disigl,Resent, ri.zent' vt, cymmeryd yn ddrwg, calonog, gwrol, dewrwychResentful, n.zent'fvvl, Resentive, ri.zen'- Resoluteness, rez'o.lut.nes n, llwyrfwriad,tiv a, anfoddog, digofus, hyddigdiysogrwydd, gwroldebResentment, n.zent'ment n, dig, digder, Resolution, rez.o.lii'shun n, bwriad,; ad-dahadllawnfryd, penderfyniad; dyhewyd,Reservation, rez.ur.va'shun n, darngeliad,calondid, gwroldeb; dattodiadadgadwad, cadwad yn ol ; am-Resolutive, rez'o.lii.tiv a, dattodolmodiad. Mental reservation, tawedog- Resolvable, ri.zol'va.ble a, dattodadwy'rwydd meddyhol [trysorgell Resolve, ri.zolv' n, bwriad, ymroddiad,ieservatory, rî.zûr'vâ.tur.î n, ystordy,Reserve, ri.zurv' n, olfyddin; tawedogpwylledd:vt, cadw, rhoi igadw. In reserve, yn ol, o'r neillduieservedness, ri.zur'ved.nes n, tawedogrwydd[fa, dyfrgistReservoir, rez'urv.wor n, cronfa, cadw-;îesiance, rez'yans n.—Residenceîesiant, rez'yant n, Resident'îeside, ri.zi'd' vi, cartrefu, preswylio,cyfanneddu, trigo, trigiannu, arosResidence, rez'i.dens n, cartref, trigfapreswylfod, trigle, trigias ;trigiadResident, rez'i.dent n, trigiannydd, cyfarosydd:a, trigiannol, cyfanneddolìesidentiary, rez.i.den'shur.i a, trigian-cyfarosol: n, gweinidog cyfai - osoliesidual, n.zid'u.al, Residuary, ri.zid'-ü.ur.î a,gweddilledigolResidue, rez î.dü, Residuum, ri.zid'ii.umn, gweddill, gwarged, rhelyw ;gwadd-!od [roddidesign, ri.zi'n' vt, rhoddi i fyny, ym-^sign, ri.sin' vt, ailnodi, ail-lawnodlllwyrfwriad, penderfyniad: v,bwriadu,penderfynu, llwyrfwriadu ; dattod,dosbarthu, dosranu; toddi, attoddi;agor, deocgli, egluro [frydeddResolvedness, ri.zol'ved.nes n, llwyr-Resolvent, ri.zol'vent a, dattodolResonance, rez'o.nans n, adseiniad,gwrthseiniad[seiniolResonant, rez'o.nant a, adseiniol, dad-Resorb, rî.sôrb' vt, llyncuResort, ri.zort' vi, cynniwair, cyrchu,3Tngyrchu: n, cynnulliad, cydymgasgliad;cyrchfa, cynnullfan, cynniweirfa,cyrchfan, cyrchle [arseinioResound, ri.zuwnd' v, dadseinio,adleisio,Resource, rî.sö'rs' n, adnawdd, adgyfnerth;noddfa; dyfais; edryfResp, resp n, clefyd ar ddefaidRespect, ri.spekt' n, cymmeriad, bri,parch, edinyg, edmygedd; cyfrif; ystyriaeth,ystyr;golygiad; perthynas:vt, parchu, ystyried, edmygu; perthyn,perthynu. To respect persons,derbvn wyneb279

;1RET path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\vk=tookRespectable, ri.spek'ta.bl a, parchus,gwiwbarch, cyfrifol, ystadusRespectful, ri.spekt'fwl a, parchlawn,parchus, edmygus ;gostyngedigRespective, ri.spek'tiv a, neillduol, priodol,priod, gwahanredol, gwahanol,perthynolResperse, rî.spûrs' vt, taenelluRespiration, res.pî.rä'shun n, anadliadRestrain, rî.strän' vt, attal, ft'rwyn Itwyo, rhwystro; cyfyngu, lluddioRestrainable, rî.strä'nâ.bl a, attaladwy |Restraint, rî.stränt' n, attaliad, rhwyst Icaethiad. lludd [terfynu; eaettlRestrict, ri.strikt' vt, attal, cyfynglRestriction, ri.strik'shun n, attalialcyfyngiad, terfyniad, rhwymiadRestrictive,rî.strik'tivo,attaliadol.rha;irwymol, terfynedigol, rhwymedigol IRespire, rì.spi'r' v, anadlu, cyrchu anadl,alanu, analuRestringent. rî.strin'jent a, rhwyrmlRespite, res'pit n, oed, oediad, dysbaid, adrwymol ;gwaedattaliadol : ??.rhwyr Iattreg, seibiant, hamdden, hoe ; dienoed:vi,addoedi,gohirio; dienoedi, oedi Resty, res'tî a.—Restiveydd ; meddyginiaeth attaliadolResplendence, ri.splen'dens, Resplendency,Result, ri.zult' n, canlyniad, ffrwytBrî.splen'den.sî n, cyflewyrch-vi, tarddu, deillio, codiefFaith:iad, dysgleirdeb, eirianeddResplendent, rî.splen'dent a, llewyrchol,Resume, ri.ziim' vt, adgymmeryd, a Iymaflyd yn, ailddechreuysblenydd, eirian, dysglaerResummon, rî.sum'un vt, ailwysioRespond, rî.spond' vi, ateb, gwrthebu ~ 'sumption, ri.zump'shun n, adgy»Respondent, rî.spon'dent 11, atebwrResponse, rî.spons' n, ateb, gwrthebmeriad, ailgymmeriad; adeiriadResumptive, ri.zump'tiv a, adgymmesBResponsible, rî.sçon'sî.bl n, atebadwy, Resupinate, rî.sü'pî.nät, Resupine, rî.s:Äatebol, rhwym i ateb [atebol p'ín a, â'r gwyneb isaf i fyny, gwrtBResponsive, ri.spon'siv a, atebol, ym- dröedig, gwyneb i waeredRest, rest n, gorphwysdra, llonyddwch, Resurrection, rez.u.rek'shun n, adgÄesmwythdra, tawelwch, gorphwysfa odiad, cyfodiad[eorff-le.jhoe; rhelyw, gweddill, gwarged, y Resurrectionist, rez.u.rek'shun.ist mrhai ereill; gorphwysnod: v, gorphwyso;Resuscitate, rî.sus'î.tät v, adfywio, iftymorphwys. Resting-place, fywhau, adfywiocäu, dadebrugorphwysfa. At rest, yn gorphwys, Resuscitation, rî.sus.î.tä'shun ?i, adfyiyn sefyll, disymmud. The rest, y iad, adfywiocâd, adfywhâdlleill, y rhelywRetail, rî.täl' vt, manwerthu, adwertliRestagnant, rî.stag'nant a.—Stagnant Retail, rî'täl a, manwerth, adwerthiaÉRestauration, rî.stô.rä'shun n, adferiad, Retailer, rî.tii'lûr r», manwerthydd, mi,edfryd[tawel werthwr, ailwerthwr, adwerthwr Iv.RestifF, res'tif a, rhusog.—Restivecofio; Hogi, cyflogi; hurio dadleuwÄRestful, rest'fl a, llonydd, esmwyth, Retain, rì.tän' cadw, dal, dal gafi*Retainable, rî.tä'nâ.bl a, cadwadwy IRestitution, res.tî.tü'shun n, adferiad,edfrydiad, rhoddiad yn olRetainer, rî.tä'nûr n, llogwr, cyflogi:Restive, res'tiv a, ystyfnig, anhywaith, canlynydd, dibynydd, heilynanhydyn, rhuslyd, ystranclydRetake, ri.tak' vt, adgymmeryd. aden IRestiveness, res'trv.nes n, ystyfnigrwydd Retaliate, rî.tal'î.ät v, gorbwytho,Restless, rest'les a, aflonydd, diorphwys, dalu, talu'r pwyth, dialu [diaJÄanesmwyth; dihun [der; dihunedd Retaliation, rî.tal.í.ä'shun n. ad-dalRetard, rî.târd' vt, rhwystro. afrwy< Restlessness, rest'les.nes n, anesmwythgoluddio,arluddio, lluddias, attal, $Restorable, rî.stö'r'â.bl a, adferadwy,

\cilio,ìfimathigwrthgnoi,íi dad-ddywedydJgwrthdaith;Ifiechfa,i encilio,I;,glwydd:öre; läte, line, no, ariite; she, zh=z azure; thin, thìs: j=dzh. REVReticulate, ri.tik'ii.lat vt, rhwydoReticular, ri.tik'ii.lur, Reticulated, rîtik'ii.lii.teda, rhwydogReticule, ret'i.kiil n, codon; rhwydenRetina, ret'î.nâ n, rhwydlen y HygadiRetinue, ret'î.nü n, gosgordd, gosgorddluRetire, rî.tí'r' vi, ymneillduo, enciho,diogelfa, dirgelfa: vi, cilio,gwrthdeithio ; ffoiîetrench, rî.trentsh' v, lleihau, cynnilo;amgloddio, araddifFyn, adgloddio'.etrenchment, rî.trentsh'ment n, cynniliad,cynnildeb ; adglawdd, amgaer,Retrude, rî.trd' vt, gwthio yn olRetund, rî.tund' vt, pylu ; diawchuReturn, rî.tûrn' n, dycbwel, adchwel,dychweliad, adferiad, attaith : v, dychwelyd; attalu. Returns, atebion, cyfrifebau.Return of the year, pen yfhvyddyn. To return an answer, ateb.ymado, myned or neilldu To return thanks, diolchReturnable, rî.tûr'nâ.bl a, dychweladwyneillduol-Betiredness, rî.fí'rd'nes n,rwydd, dirgelrwydd, unigrwydd Retuse, rî.tüs' a, pl[arfodReunion, rî.ü'nî.un n, adgyssylltiad; cyf-Retirement, rî.tî'r'ment n, neilldnedd,unigedd, encil, ciliad o'r neilldu Reunite, rî.ü.n'ít' v, aduno, adgydio, âdgyssylltu,ailuno[amlyguSetort, rî.tôrt' n, gwrthgis, gwrthsen,gwrthgno ; ateb ffraethlym;gwrthdro Reveal, ri.vil' vt, dadguddio, egluro,o fferyll-wydryn : v, gwrthsenu, Revel, rev'el n, gloddest, wttres, cyfeddach:gwrthateb ; ednydduvi, gloddesta, wttresa, gor-Retortion, rî.tôr'shun n, ednyddiad wledda. Revel -rout, gloddestdorf,iîetouch, rî.tutsh' vt, ailgyffwrdd Revel, ri.vel' vt, tynu yn ol [terfysgluletrace, rî.träs' vt, adolrhain. To re-Revelation, rev.i.lii'shun n, dadguddiadtrace one's steps, dychwelydRevelry, rev'el.ri n, gloddest, gloddestwaith,letract, ri.trakt' v, galw geiriau yn ol,wttresiad, cyfeddach; tynu yn ol [wediad Revenge, ri.venj' n, dial, dialiad, dialedd:•Retractation, ri.trak.tii'shun n, dad-ddy-vt, dial, dialeddu. To revenge(ietractile, ri.trak'til a, gwrthdynolTo be revenged, ymdd'ialone's self,detraction, ri.trak'skun n, tyniad yn ol Revengeful, ri.venj 'fl a, dialgar, ymddi'algar,dialeddus[garwch.tetreat, rî.trît' n, oil, encil, enciliad,celfan, adfan, lloches,Revengefulness, ri.venj'fwl.nes n, dial-Revenger, ri.ven'jurw, dialydd, dialeddwrRevenue, rev'en.u n, ardreth, cyllidReverberant, ri.vur'bur.ant a, adseiniolReverberate, ri.vur'bur.at v, gwrthseinio,dadseinio, adseinio, gwrthguro, adguro,gwrthdaro, adleisio'etribute, rî.trib'üt vt, attalu, talu yn ol Reverberation, ri.vur.bu.ra'shun n, adsain,etribution, ret.rî.bü'shun n, ad-daliadamseiniad, gwrthseiniadReverberatory, rî.vûr'bur.ä.tur.î a, dadseiniol,etributive, ri.trib'ii.tiv, Retributory,rî.trib'u.tur.î a, attaledigol, ad-dalolgwrthgurol, gwrthseinioletrievable, ri.tri'va.bl a, adferadwyetrieval, n.tri'val n, adferiad, edfi-yd.etrieve, ri.triv' vt, adferu, ailennilletriever, ri.tri'vur n, math o adargietro- px, yn ol, yn wrthol, gwrthetroaction,Revere, ri.vi'r' vt, parchu, anrhydedduReverence, rev'ur.ens n, parch, erbarch,edmyg, ardduniant, anrhydedd, bri;ofn : vt, parchu, perchi, anrhydedduReverend, rev'ur.end a, parchedig, hy-ri.tro.ak'shun n, gwrth barch. The Right Reverend the Lordwaitb, gwrthweithredBishop of y Gwir Barchedig Ar-,etrocession, rî.trö.sesh'un n, gwrthrodiad,Esgob[arweiniad Reverent, rev'ur.ent, Reverential, rev.uren'shalenciliadetroduction, ri.tro.duk'shun n, gwrtbetroflex,a, parchus ;gostyngedigri'tro.fleks a, gwthblygol Reverie, rev.u.ri', Revery, rev'ur.i n,etrograde, rî'trö.gräd a, gwrtbgrwydrolhep-hynt, mympwy, gofreuddwyd,vi, myned yn olbreuddwyd eifro:etrogression, rî.trö.gresh'un n, olgiliad. Reversal, ri.vur'sal n, dymchweliad, diddymiad,attymcbweliad, dadchweliadgwithiad, gwrthdroadetrospect, ri'tro.spekt n, gwrthedrych, Reverse, ri.vurs' n, tro, troad, cyfnewidiadgwrtholwg, ailolwg [ediychiad;gwrthwyneb ; anffawd, aflwyddetrospection, ri.tro.spek'shun n, oletrospective,v, gwrthwynebu, gwrthdroi, galw ynri.tro.spek'tiv a, ol-olygol ol, dirymu[ gwrthdroad wyetrovert, i1.tro.vurt' vt, gwrthdroi Reversible, ri.vur'si.bl a, ymchweladwy,281

;.RID path, fat, ore, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Rheda, rí'dâ n, math o gerbydReversion, n.vur'shun n, gwrthdroadymchweliad, attychweliad ; olfeddiant Rhetoric, ret'o.rik n, areitheg, ffraethel IReversionary, rî.vûr'shun.ur.î a, ymchweledigol,Rhetorical, ri.tor'i.kal a, areithyddcjolfeddiannolareithiol, ffraethebolRevert, ri.vurt' v, troi yn ol, dychwelyd Rhetorician, ret.ö.rish'an, Rhetor, rî'tíJRevertiblc, ri.vur'ti.bl a, ymchweladwy n, areithiwr, arodawr [gormwytlRevest, ri.vest' vt, adwisgo; ailosod Rheum, rm n, diferwst, llitíyn y pe Jmewn meddiantRheum, ri'um n, arianllys [malystcl[dilladfaRheumatic, rw.mat'ik «, gwynegol, cyn IRevestiary, ri.ves'tshur.i n, gwisgfa,Review, ri.vii' vt, ailystyried, adolygu, Rheumatism, rw'ma.tizm n, gewynwf]edlygu["gwaradwyddo, senu gwynegau, clefyd y gi'au, cryd y cyniRevile, ri.viT vt, difenwi, cablu, difr'io, Rheumy, r'mì a, gormwythig [mal{|Revisal, ri.v'i'zal, Revision, ri.vizh'un n, Rhexis, rek'sis n, toriad gwythi'enadchwiliad, adolygiad, adholiad; adddarlleniadRhinalgia, r'í.nal'jî.â n, trwynwstRevise, ri.vi'z'Rhino, r'i'nö n, arianRhinoceros, vt, adchwilio, adbrofi,r'i.nos'ur.us n. trwyngornfiadolygu: n, ailbroflen, eilbrawfRevisit, ri.viz'it vt, ailymweled, adofwyoRhinsburgers, rinz.bur'gurz n, plaidgrefyddwyr heb ofleiriaidRevisitation, ri.viz.i.ta'shun n, ailyniweliad,Rhodium, rö'dî.um n, math o adwynadymweliadRivival, ri.v'i'val n, adfywiad, dadebriadRhomboid, rom'bôîd n, lleddfbetryalochrau cyferbyniol yn gyfartalRhombus, rom'bus, Rhomb, rombRevive, ri.vi'v' v, adfywio, adfywbau,bywb.au, bywiogi, dadebru, dadlewygu lleddfbetryal â'r 4 ochr yn gyfartal-Revivicate, ri.viv'Lkat, Revivify, ri.viv'- Rhubarb, r'bûrb n, arianllys [driî.f'í vt, adfywio, adfywiocäu [iad Rhumb, rumb n, math o Ìinell nydrhiirReviviscence, rev.i.vis'ens n, ymadfyw- Rhyme, rim n, odl, cynghanedd ;Revocable, rev'o.ka.bl a, gwrthalwadwy yn: v, odli, cynghaneddu, cydodliRevocation, rev.o.ka'shun, Revokement, Rhythm, rithm n, mydr a chynghaneri.vok'ment n, gwrtbalwad; galwad Rhythmical, rith mi ' . kal a, odlyn ol, diddymiad [diddymu cynghaneddol, mydraiddRevoke, ri.vok' v, gwrthalw; dattroi, Rial, r'i'al n, darn o aiu gwerth 10s. a 1Rib, rib n, asen, eisen, corfasen;Revolt, ri.volt' n, gwrthgiliad, gwrthryfel,gwrthgynhwrf: v, gwrthgilio.gwrthymgyfodi, gwrtbryfelaRevolution, rev.o.lii'sbun n, chwyldroadRevolve, ri.volv' v, amdroi, cylchdroi,amdreiglo ; dwysystyried, myfyrio arRevulsion, n.vul'shun gwrthdroad,Rice, ris n, math o ydrawn, reisRich, cyfoethog, gobn, ritsh a,gwrtbdro, gwrthdafliadgwerthfawr, gwych, godidog, ffrReward, rî.wôrd' n, gwobr, gwobrwy, lawn ;costus, helaeth ; danteiltâl, taledigaeth : vt, gwobrwyo, gwobritalu[adwyRewardable, rî.wôr'dâ.bl a, gwolarwy-Reword, rî.wûrd' vt, adeirio, aileirioReynard, ren'iird n, cadno, llwynog,gwyddgi, madog, madryn, madynReys, raz n, cadben Hong AiphtaiddRbabdomancy, rab'dö.man.sî n, gwialenddewiniaethRbama, rä'niâ n, geudduw IndiaiddRbapsodist, rap'sö.dist n, ftregodyddRhapsody, rap'sö.dî n, cymmysgdraith,gwyiltdraith, ffregod; gwylltaraethdrawst. Rib-roast, llachio, pwyo,Spare-rib, eisglwyd moch)TiRibald, rib'ald «, croesan, croesaniRibaldish, rib'al.diah a, serth,cylchdro, adcbwyl, adcbwylfa, adgylcbiad,amdreiglad, cylchdaithRevolutionary, rev.ö.lü'shun.ur.îcroesanaidd, budreirioga, Ribaldry, rib'ald. ri n, serthedd, buichwylfaol, gwrthryfelgarRibbed, ribd a, eisog, eisedigRibbon, rib'un n, ysnodenbras. To become rich, ymgyfcTo make rich, cyfoethogiRiches, ritsh'iz tip, cyfoeth, goluiberthedd, alaf, anlloedd, meddiiRichness, ritsh'nes n, cyfoethogigoludogrwydd ; brasderRick, rík n, das, daswl, daswrn,helm: vt, dasu. dasymu, deisioRickets, rik'ets tip, y flechauRickety, rik'et.i «, gwan yn y cymiRid, rid (pt & pp rid) vt troi herhyddhau, gwaredu, gyru ymaith.get rid of, cael gwareá o282

. Hggle,\gwawdio,;rwydd; run!:;öre ; läte, line, no, müte ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. BISRiddance, rid'ans n, gwarediad, rbydd- Rigmarole, rig'mâ.röl n, ifregodBidden, nà'npp.—Ride[had Rigol, r'i'gul n, cylch ; coronigffiddle, rid'l n, dammeg, dyfal, cuddhol- Rigorous, rig'ur.us a, garw, gerwin,|iad ; rhidyll, hesgyn : v, rhidylHocaled, Hym, tost, tostlym, llymdost;Ride, rid (rode, ridden) v, marchogaeth, oerllym[tostermarchocäu, marchäu; nofio wrth Rigour, rig'ûr n, gerwindeb, llymder,angor. To ride behind, ysgilio[Rider, ri'dûr n, marchogwr, marchog,marchwr, marelioges; attodiadJRidge, rij ra, gnvn, truin, crimp, cefh,í crib, esgair "rhych : vt, grynio, trumio,rhyebu[anifail un-gaillìifle, r'i'fl vt, anrheithio, ysbeilio: n,ffifraff,rif 'raf n, gwehilion y bobllift, rift n, agen, hollt, rh^vyg: a, agen-\og : v, hollti, rhwygo;ymagenulig, rig 7i, gwawd ; aüllades ; anifail bannerdysbaidd : v, taclu, gwisgo. Tothe rig upon, cehweirio â.îigadoon, rig.á.di' n, math o daplasJliggish, rig'ish a, anllad, puteinllydrig'l vi.—WriggleRill, ril n, cornant, goffrwd, gofer, afonig,aberig, rhean : vi, goferu, aberuRillet, rií'et n, cornant, nentigRim, rim n, ymyl, cylch, cant, cantell,min : vt, ymylu [agen, holltRime, ri'm n, barug, arien, llwydrew;Rimose, ri.mös', Rimous, r'i'mus a, agen-[Ridgel. rij ' el, Bidgeling, rij 'ling, n,Ridgetile, rij'fil n, peithynen gribogog, holltog [crych, plygRidgy, rij'i a, cribog, trumiog, gryniog Rimple, rim'pl vt, crychu, plygu: it,Ridicule, rid'i.kiil n, gwawd, gwatwar, Rimy, r'í'mî a, barugog, llwydrewogi chwerthinwawd, ehwarddwawd: vt, Rind, rind n, pil, pilionyn, crawen, croen,gwatwar, chwerthin am ben Rindle, rin'dl n, cwteran, ffosig [rhisglRing, ring n, rhwy, modrwy ; cylch, cant,Ridiculous, ri.dik'ii.lus a, dirmygus,ffol, gwawdwiw ysmalasid, sidyll ; clochswn : v (rang, rung),j!| ;'Ming, r'i'ding n, parthran o Sir Efrog, canucloch; seinio. Ring-bone, ewinorsef y drydedd ran (trithing); march -march. Ring-dove, ysguthan gad-wynog. Ring-worm, gwreinyn, taroden,Riding-habit, gwisg marelioges. Biding-hood,marchwreinyn, dwfrwreinyn,penwisg niarchogesjtarddwreinyn. A little ring, modnyy-'ìife, r'if a, ami ; cyftredin ; rhugl, fflwch ig. Ear-ring, clustdlws [geiniadRinger, ring'ur n, clychganwr, clych-îifeness, ri'f'nes n, amlder, cyffredinol-[rhychddryllRingleader, ring.lí'dûr n, blaenor, penaeth,cornor, corn y gynhenRinglet, ring'let n, cudyn modrwyogRingtail, ring'täl n, ia/dinwenRinse, rins vt, golchi, dystreuho, adolchiRiot, ri'ut n, terfysg, afreolaeth, rhysedd ;brythaint, brythawd, wttres, gloddestvi, terfysgu;gloddesta, wttresaRioter, r'í'ut.ûr n, terfysgwr ;gloddestwr,brythai ; wttreswrRiotous, ri'ut.us a, terfysgus, terfysglyda, iavvn, uniawn, cyfiawn: cywir;brythain; wttresgar. Riotous living,^ight, ri'taddas, cymhwys ; teg; syth: ad, glythineb[rhwygyn fawn, yn gywir : vt, iawnu, unioni; Rip, rip v, rhwygo, dattod, dadwni'o : n,cyininoni : n, iawn, iawnder, def, uniondeb;Ripe, rip a, addled, ft'aeth : v, addfedubraint; bawl: i, or goreu Ripen, r'i'pn v, addfedu, ffaethuda! Bights, iawnderau, defion. Right Ripeness, rip'nes n, addfedrwyddangle, unionongl, cyfougl. Right hand, Ripier, rip'yûr n, adwerthwr pysgodHaw ddeheu, deheulaw. To set to Ripple, rip'l n, crychiad dwfr, crych:rights, trefnu, iawndrefnuv, crychu; heislanu llinighteous, ri'tshus a, cyfiawn, uniawn Rise, ri'z (rose, risen) vi, codi, cyfodi,igbteousness,ri"tshus.nes re,cyfiawndei dwyreain, dwyre, cwnu; tardduuniondtb[gwir Rise, ri's n, codiad, cylbdiad, dyrchafiad,rightful, r'ít'fl a, cyfreithlawn, iawn; esgyniad, dwyre ; dechreuad, tarddiad,ightness, ri't'nes n, iawnder, uniondeb, Risen, riz'n pp.—Rise [cychwyniadunionder, tegweh, cywireddRisibility, riz.i.bil'i.ti n, chwerthineddRisible, riz'i.bl a, chwarddus, chwerthinus,igid, rij'id a, anhybîyg, tyn, ystyfnig,syth, anystwyth; manwlhychwardd ; digrif,digrifoligidness, rij'id.nes n, diblygedd, anystwythder,sythder ; manylwchgvnfa. Rising ground, uchelfa, twyhRising, ri'zing n, codiad, dwyread; es-283

j|ROM path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took IRisk, risk n, perygl, antur, enbydrwydd; lock, rok n, craig, clegr: v, sigllhap, damwain : vt, peryglu, anturioRite, ri't n, defod, arddefbd [adgof panRock-alum, allog y graig, cochaÙolRock-crystal, creig-grisial. RocllRitornello, rí.tôr.nel'ö n, ailadroddiad, oil, creigolew. Rock-ruby, rhuddeilRitual, rit'shii.al n, defodlvfr, Uyfr Rock-salt, halen y graig. Rockin.1defodau: a, defodol, arddefodolRitualist, rit'shii.al.ist n, arddefodwrRival, ri'val n, cydgarwr, cydymgeisiwr,stone, maen ckwyfanRocket, rok'et n, tanbelen, pelen o dâ Imath o flodeuyncyderlyniwr : v, cydymgeisio, cydymdynu,Rockiness, rok'i.nes n, creigiogrwydd 1gwrthwynebuRockless, rok'les a, digraigRocky, rok'i a, creigiog, clogwynclRivalry, ri'val.ri, Rivalship, ri'Val.shipn, cydymgais; cydgarwriaethclogyrnog. Rocky-place, creigle IRive, ri'v (pt rove, ruv ; pp riven, riVn) Rod, rod n, gwialen; Hath. Curtailv, hollti, delltu, agenurod, llenlath. Fishing-rod, genwalRivel, riv'l n, erychni : vi, crychugwialen bysgotaRiver, riv'ur n, afbn, dyfrffrwd ; afonig. Rode, rod pt.—Ride [ np, enow 1River-horse, afonfarehRodentia, rö.den'shâ, Rodents, rö'deiBRivet, riv'et n, gwrth-hoel, hoel wrthben, Rodomont, rod'ö.mont n, gwagymffro Igwrthben: vt, gwrth-hoelio, gwrthbenu,iwr, ymffrostiwr : a, ymffrostiolgwrthbwyo, rhybedio; sicrhauRivulet, riv'ii.let «, corafon, afonig, nant,Rodomontade, rod.ö.mun.täd' n, coilfost, gwagfost : vi, bocsachu, ffrosfcBcornant, gofer, ffrwd, rhidys, claisRixation, rik.sii'shun n, cynheniadRixdollar, riks.dol'ur n, darn o arianti'amor, gwerth o ddeutu 5s.Roach, rötsh n, torgoch, rhufellRoad, rod n, ffordd ; angorfa. Railroad,iad, gweddi. Rogation-week, wy Inos y gweddi'au[cardo'Icledrffordd, rheilffordd, ffordd haiarn. Rogue, rüg re,hocedwr, twyllwr ; crwydMHigh road, ffordd fawr, prif fforddRoadstead, röd'sted n, angorfaRoguery, rö'gur.î ?«, hocedwaith, twvlRoguish, rö'gish, Roguy. rö'gî a, D Ianon»IRoadster, röd'stûr n, teithfarchRoam, röm vi, crwydro, gwibioedus, twyllodrus, twyllgar,castiog, cellweirgarRoan, rön a, brych, gwineulwyd, brocRoar, rö'r vi, rhuo, buguned, crochRoguishness, rö'gisb.nestwyll, anonestrwyddn, dyhirH—[gwagflrwBfloeddio, gorddyaru, oernadu, croch Roist, rôîst, Roister, ruîs'tûr vi, trjijknadu: n, rhu, rhuad, bugunad, gor-Roary, rû'r'í a.—Rural [ddyarRoast, röst a, rhost : v, rhostio gwawdio.;To roast coffee, crasu coffi. To ing eyes, llygaid gwibiogroast potatoes, pobi cloronRob, rob vt, ysbeilio, lladrata, anrheithioRobber, rob'ûr n, lleidr, ysbeiliwrRobbery, rob'ur.î n, lladrad, ysbeiliadRobe, röb n, ysgin, ffaling, cwnsalltmantell, gn, gwisg: vt, gwisgo, arwisgo,ymwisgo, amwisgoRobin, rob'in, Robin-redbreast, rob.inred'brest», rhuddog, bronrhuddynRoe, ro" n, iyrches, ewig ;grawn pysg \,gronellRoebuck, roTmk n, iwrch, carw, eilon 1Rogation, rö.gä'sbun n, gofyniad, erf;»Roll, röl n, rhol, plyglyfr, rhestrfa,

,I•-•toot,i groes.[II^I,;öre; läte, line, no, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. ROU.íloinish, rö'mish a, Rhufeinaidd, pabaiddfiRomist, rö'mist n, pabydd'Romp, romp n, hoeden, hobi, rhonten:: vi, hoedena, gwilhersu, hobi'o, rhontioBondeau, Rondo, ron'dö n, math o henbrydyddiaethLlondle, ron'dl n, tr crwnlîonion, ron'yun 11, dynes frasiont, runt n, corfilyn.—Runtlood, rd n, pedwaran erw; y grog, yRood-loft, llofft y grog,toof, rf n, nen, cronglwyd, cromglwyd,pen ty : vt, toi, gosod nen. Roof of ahouse, clvvyd ty. Roof of the mouth.taflod y geneu, gorcharfannedd, gorchfant,ystefaig- i-oost, rst n, clwyd ieir, ieirglwyd: vi,- (VSgeleredd, ysgelerdro. Rope-walk,Rope-yard.—RoperyIRose, roz vt.—Rise: n, rhosyn, breila,breilw. Rose-bud, rhos-fiaguryn.Rose-bush, rhosberth, rhoslwyn. Rosecoloured,rhosliw, coch, gwridog. Rosenoble,darn o aur o werth 6s. 8c. Rosetree,rhoswyd den. Rose-water, rhosddwfr.Rose-wood, rhoswydd, rhosgoed.Corn-rose, pabi coch yr yd,bulwg. Dog-rose, rhos y perthi.Guelder-rose, corswigen. Rock-rose,creigros, corros. Water-rose, bwltys.Under the rose, dan gudd, dan gelRoseate, ro'zln.at a, rhosog, gwridog~ )semaiy, roz'mur.i n, rhos Mair. Wildrosemary, gwallt y forwynRosenfelders, ro.zen.fel'durz np, plaid o|look, rwk n, ydfran, bran, bran bigwen,brân dyddyn ; hocedydd, twyllwr ; un(benboethiaid AlmaenaiddRoset, ro'zet n, rhosliw, lliw cochj»| o werin y wyddbwyll: v, hocedu, Rosette, ro.zet' n, cwlwm o ysnodenautwyllo, ysbeilioRosicrucians, roz.i.krw'shanz np, plaido benboethiaid gynt, Rhosgroesogionitooker)-, rwk'ur.i n, nythfa ydfrain,llwyn| y brain, llwyn yr ydfrain Rosin, roz'in n, ystor [gwridgocheddloom, rm n, He; cyfwng; rhandy. Rosiness, r o'zi.nes n, gwridgochni, cochni- • cell, ystafell ; llogawd. Room to find Rostral, ros'tral a, gylfinaidd, durynog;Rostrated, ros'trä.ted a, gylfinogfault, He i achwyn, achos i feio|- Roominess, r'mî.nes n, helaethrwydd, Rostrum, ros'trum n, gylf, gylfant,lie, eangder, lleogrwyddgylfin, pig; duryn Hong; pregethfa,î^omy, r'mî a, eang; helaeth, lleog areithle[rhosliw, gwridgochclwydo, myned i'r glwyd ; llettya Rot, rot n, malldod,rt mellni, yn, gwreiddyn, bon, dechreuad,gwaelod, gwreiddair, cynair: v, bwrwRosy, ro'zi a, rhosynaidd, rhosynog,pwd : v,braenu, mallu, pydru, madru. Dryrot,sychbydreddRotaiy, rö'tur.î, Rotatory, rö'tâ.tur.î a,. igwraidd, çwreiddio. Garden roots,gwreiddlysiau. Greek roots, gwreidd- cylcbol, cylchdroawl, yn troi. olionjGroeg. To root up, diwreiddio, Rotate, rü'tät vi, cylchdroi, chwyldroi' dadwreiddio. To take root, bwrw Rotation, rö . tä shun n, cylchyniad,ootlet, rt'let n, gwreiddyn [gwraidd chwyhad, chweliad, cylchdroad, tro;opalic, rö . pal ' ik a, clwpddulliog, Rotator, rö.tä'tûr n, cyhyryn o'r enwar ddull cnwpa ; chwyddogRote, röt n, cylchred, tafodleferyddope, röp n, rhaff, cort ; rheffyn, cortyn offeryn cerdd: v, dysgu ar dafodleferydd,w,llinynogi,rhwymo;gludiogi. Ropedancer,rhaffddawnsiwr. mynychadroddRotten, braenllyd,Rope-trick,rot'n a, braenedig,pwdr, mall, mallaiu, hadl, pydredig.A rotten egg, wy clwc [hadledd)per. rö'pûr, Ropemaker, rop'ma.kiir Rottenness, rot'n.es n, malldod, pydredd,n, rhaffwr, rheffynwrRotund, rö.tund' a, crwn, cylchgrwnRotundity, rö.tun'dî.tî n, crynder, bol-Jpery, rö'pur.î n, rhaffle, rhaffrodfa,rhafflan, rhaffweithfa [gludiogrwydd Rotundo, rö.tun'dö n, cronadail [awd)püiess, rö'pî.nes n, tew-wydnedd, Rouge, rwzh n, cochliw ;gruddliw>Pf,rö'p'i a, llinynog; gludiog Rough, ruf a, garw, gerwin; anllyfn,'iquelaure, rok.Uor' n, hugan gwr anwastad; bras; gwyntog, tònog;sarig, anfwyn. Rough-cast, braslun,>ral, rö'r'al, Rorid, rô'r'id, Rory, rö'r'ío, gwlithog [ogiad brasgynllun ; cymmrwdgarw. Roughdraw,>ration, rö.rä'shun n, gwlithiad, gwlithhew,braslunio, brasdynu. Rough-brasnaddu. Rough-rider, torwr,)sary, ro'zur.i n, rhosfa, gwely rhos;rhosbleth padergadwyn; y PabyddionTo grow rough, gerwino.ceffylau.>scid, ros'id a, gwlithog, llawn gwlithTo make rough, garwhau285

;RUI path, fat, ére, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took; IRoughen, ruf'n v, garwhau, gerwinoRoughness, ruf 'nes n, garwder, gerwindeb,gerwinder; anllyfheddRounceval, ruwn'si.val n, math o bysRound, rûnd a, crwn, cylchgrwn, eyfrgrwn:n, cylch, 'tro, cylchdro; ymdrechdro,cwj^mp; ad, amgylch,cylch-, am-, dam-: v, crynhau, amgrynu,talgrynu. Rounds, cylchoedd,S^yigylchoedd. Round-robin, deiseb.Long and round, hirgrwn. Roundabout, amgylch, amgylch ogylch;amleiriog; oddi amgylch. Roundabout us, o'n hamgylchRuddiness, rud'i.nes n, rhuddni, gwrigoehni,Roundelay, rûn'dí.lä n, cylchgancochder[rhuddiRoundheads, ruwnd'hedz np, Pengryniaid,Ruddle, rud'l n, nod coch, rhuddbridpleidwyr yn amser Siarl I.Roundhouse, rùnd'hûs n, nosgarchaiRuddock, rud'uk n, bronrhuddyn, cocgam, brongochRoundish, rûn'dish a, crynaidd, lled- Ruddy, rud'î a, rhudd, coch, rhuddgo(Roundlet, rûnd'let n, cylchen [grwn rhosliw,gwridliw,gwridgoch ; lledgoRoundly, rûnd'lî ad, yn grwn yn dalgrwn,Rude, rvvd a, difoes,'.anfoesgar; angheiyn amlwg, yn'rhugl;[lawnedd ydd; diddysg, gwladaidd; garwRoundness, rûnd'nes n, crynder; llyfn- Rudeness, rd'nes n, difoesedd, anfo

:Ruler,[jI cilgnoad;I swn,'hoeddiI'rhedu;(l.;8 ; läte, l'íne, nö, müte ; she, zh=z azure ; thin, this;jrrdzb. SABRule, r\vl re, rheol, llywodraeth, rheolaethRuricolist, rw.riko.list n, gwladwr,; deddf : v, llinellu ; llywodraethu, gwladolwr, taiogynrheoli. Rule of three, cymhariaeth Ruse, rz n, dicheîl, ystrywr'lûr re, rheolwr, lhnv, llywydd, Rush, rush n, brwynen, pabwyren;llywodraetkwr, teyrn, muner ; Uinellai, rhuthr, rhuthriad: v, rhuthro, ymrutho.Rum. rum re, gwirod o'r enw [llinellyrRush-candle, canwyll frwynenRumble, rum'bl vi, treigldrystio, grwytho, Full of rushes, pabwyrog, brwynog.godyrddio, godyrfu, godwrdd. RumfTo gather rushes, pabwyra, brwynabling-noise, treigldnvstRushlight, rashTit n, canwyll frwynenRuminant, r'mî.nant yn a, cnoi ei Rushy, rush'î a, brwynog, pabwyroggil, adgnoawl: re, anifail adgnoawl Rusk, rusk n, math o fara caled, baraRuminantia, r.mî.nan'shâ np, anifeiliaideras, teisen grasadgnoawlRusset, rus'et a, rhuddgoch, rhuddlwyd,Ruminate, r'mî.nät v, cnoi cil, ad- gwineugoch, blawrgoch, llwydgoch:gnoi, eilgnoi, cilgnoi; ystyried, ad- n, gwisg wledig ; math o afalystyried/ dwysfyfyrio arRust, rust re, rhwd, rhydni: v, rhyduÍRumination, r.mî.nä'shun re, adgnoad, Rustic, rus'tik, Rustical, rus'ti.kal a,adfyfyriad [chwiliach gwladaidd, gwledig, gwerinol,drelaidd,[Rummage, rum'iij v, manol chwilio, taiog, anfoesog, .diaddurnfiummer, rum'ur re, diodwydrynRustic, rus'tik re, gwladwr, dyn gwledigRumour, r'mûr re, chwedl, gair, son, taiogyn; lleban, drelyn, cabrotailledgynt: vt, taenu chwedl, cy- Rusticate, rus'ti.kat vi,gwledigo,gwladogi," [conell gwladeiddioîump, rump, n, gwar y gynfFon ;Rusticity, rus.tis'î.tî re, gwladeiddrwydd,cloren,.iumple, rum 'pi vt, crychiadu, didrefnu: gwledigrwydd, cabrawd ; taiogrwyddn, tolc, crychiad, crychniRustiness, rus'tî.nes n, rhydniiun, run (pt ran, pp run) v, rhedeg, Rustle, rus'l vi, chwithrwd, ysgwrlwgach,dywadnu; llifo: n, rhe, rhed,rhugldrystiof rhedeg, rhedfa. In the long run, yn Rusty, rus'tî a, rhydlyd, rhwdogÍy diwedd, yn y pen draw. To run to Rut, rut v, rhidio, cydio : re, ol olwynseed, hadu. To run away, ffoi, dianc. clais ffordd; rhidiad neu ymread,(To run through, trywanuhyddod. Rutting season, hyddfrefRutabaga, r.tâ.bä gâ re, erfin Swedaiddilunagate, run'â.gät, Runaway, run'âwän, ffoadur, cilgi\Ruth, r\vth re, tosturi, trugaredd, cyddeimlad[tynerìîundle, run'dl n, troellen, sidell; fifon-' ysgol ; cawell mehnRnthful, rth'fl a. tosturiol, trugarog,iundlet, rund'let w, barilan, Uestryn Ruthfulness, rth'fl.nes re, tosturiaeth,tosturi[creulawn, didosturi('.unlet, run'let n, cornant, afonig;barilan, mesur 18^ galwynRuthless, rth ' les a, annhosturiol,".ung, rung pp.—RingRuthlessness, r-th'les.nes re, annhostur-Runic, rw'nik a, Gothaidd, henddulliog Rutilant, r'tî.lant a, dysglaer [iaethKunnel, run'el n, rhean, nant, cornant, Rutilate, r'tî.lät vi, dysgleirioaber, afonig[cwyrdeb Ruttish, rut'ish a, anllad, chwantus,cnawdwyllt, nwyfusunnet, run'et n, caul, ceuled, cywer,unning, run'ing n, rhediad; ifrydiad, Rye, rx re, rhyg. Rye-bread, bara rhyg,rhygfara. Rye-grass, rhygwelltllifiad, rhead: a, rhedegog, rhedol.Running-match, rhedymdrech;unt, runt n, corfilyn, cor o anifailupee, r.pî' n, darn o arian Indiaiddgwerth Is. lOJc.Saads, sa'adz np, plaid o grefyddwyruption, rup'shun n, breg, toriadyn yr India[oeddapture, rup'tshûr n, rhwygdoriad; Sabaoth, sâ.bä'oth np, byddinoedd, llubolwst,bolystyn, toriad llengig, torgest Sabbatarian, sab.íì.té'r'î.an re, sabbathydd,un a gadwo'r sabbath Iuddewigural, rvv'r'al a, gwledig, gwladol,gwladaidd, maesolSabbath, sab'ath ?i, gorphwysfa, seibiant.urality, r.ral'î.tî, Ruralness, r'r'alnesSabbath, sabboth. Sabbath-breaker,n, gwladolrwydd, gwladeidilrwydd torwr sabbath287

:''SAI path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb. on, curve, cut, t=too, t\Yk=rtook:Sabbathless, sab'ath.les n, disabbath Saddle, sad'l n, cyfrwy, gobell, dibr: v.cyfrwyo, gobellu. Saddle-bag. marcl 1Sabbatical, sa.bat'i.kal a, sabbathaidd,sabbathol, gorphwysolgod. Side-saddle, cyfrwy untvSabbatism, sab'a.tizm n, sabbathyddiaeth,Saddle-tree, pren cyfrwy. Pacllmanwl gadwraeth y sabbath; saddle, pynoreg, ystrodyr, ystarn, pan 1gorphwysdra, seibiantSaddler, sad'lûr n. cyfrwywr, dibrwr ISabian, sä'bî.an n, addolwr llu'r nefoedd Sadducee, sad'ü.sî n. anfiyddiwr Iuddev ISabellian, sâ.bel'yan n, SabehadSable, sä'bl n, bele croen a blew'r beleig a wadai adgyfodiad y meirwSadiron, sad'î.ûrn n, haiarn golchyddeB;a, o liw'r bele ; du tywyllSadly, sad'li ad, yn drwm, yn brudd Ire, : re, Sabre, sä'bûr cledd}4' llydan vt, taro Sadness, sad'nes tristwch, tristyâ chleddyf[graianedd ?)rudd-der, tiymder, iselder ysbrydre, è, Sabulosity, sab.ü.los'î.tî graiander. säf a, diogel, diangol, diasgeSabulous, sab 'ii.lus a, graianog, tywod- iach : re, cell, cloer ; bwyclgellSaccade, sa.kad' re, ffrwyndyniad [1yd Safeguard, säf'gârd re, amddlffynfa, aiSacchariferous, sak.u.rif'ur.us a, yn ddiffyniad, canymdo; ambais; arbaiidwyn sugrvt, canymdoi, amddiffynSaccharine, sak'u.rin a, sugraidd, melus Safety, säf'tî, Safeness, säf'nes re, diog-1Sacerdotal, sas'ûr.dö.tal a, ofteiriadol wch, diogelrwydd. A place of safe -Sachem, sä'tshem re, penaeth Indiaidd diogelfa, noddfaSack, sak re, sach, fletan ; anrheitliiad Saffron, saf 'run re, saffnvm, saffr, saffrwmath o win melus : vt, sachu ; difrodi, a, melyn [honcianrheithio, ysbeilio.llwytlSack-cloth, sachlen,Sag, sag v, erogi o'r naill ochr ;sachliain,sachwisg. Sack-posset, Sagacious, sâ.gä'shus a, call,on:posel gwin a llaethcraffus, synwyrol, synwyrgall;gred«Sackbut, sak'but re, math o oiFeryn cerdd gall, doethlym ; olrheinllymSackful, sak'fwl re, sachaid, llonaid sach Sagaciousness, sâ.gä'shus.nes. SagaciSacrament, sak'ra.ment re, ymrwymiad sâ.gas'î.tî n, craffder, syuwyr, cyflyar lw; sacrament, y cymmundeb der deall, doethbwyll, synwyroldSacramental, sak.ra.men'tal a, sacramentol,doethder, callder; ffroenllymdercymmunolSacred, sii'kred a, sanctaidd, dihalog,Sagamore, sag'â.mö'r re, teyrn, breninjSage, säj a. doeth, synwyrol, call:'glân, cyssegredig, cyssegrlandoethwr, doethyn, gwr doeth, athr|jSacredness, sii'kred.nes re, cyssegredd, ydd, gwyddon ; saeds, y geidwsancteiddrwydd[adwy Wood-sage, llwyd yr eithinSacriflcable, sa.krif'i.ka.bl aberth- Sageness, saj'nes n, callder, synwyrola,Sacrificator, sâ.krif'î.kä.tûr, Sacrificer, Sagitta, saj'it.â n, saeth; maen clo Iaberthwr, offrymwr Sagittarius, saj.î.te'r'ì.us, Sagittary, 8sak'ri.f'is re, aberth, offrwmî.tur.î re, y Saethydd.—Zodiacsak'ri.fi'.zur re,Sacrifice,vt, aberthu, offrymu Sago, sä'gö re, math o gyffaith, sago ISacrifice, sak'ri.fi'zSagoin, sä'gôin n, math o epaSacrificial, sak.ri.fish'al o, aberthol,offrymedigolSaic, sa'ik n, math o long yn XhwrcSacrilege, sak'ri.lej re, cyssegrladrad, Said, sed^f &«p.—Saycyssegrdrais, eglwysysbeiliadSail, säl n, hwyl : v. hwylio, morio, n Idwyo. Sail-cloth, lliain liwylio,h\8Sacrilegious, sak.ri.ii'jus a, eyssegrladradol[beihwr, cyssegrleidr liain. Sail-maker, hwylwneuthu:!.Fore sail, hwyl fiaen. Jib sail, CMSacrilegist, sak'ri.lej ist re, eglwysys-Sacring, sii'kring a, cyssegrol : n, dyrchafiadhwyl. Main sail, hwyl fawr. If]yr offeren. Saciing-bell, cloch zen sail, dant-hwyl. Top sail,Jyr offerenhwyl[HonkSacrist, sii'krist, Sacristan, sa'kris.tanre, ceidwad pethau cyssegredigSacristy, sii'kris.ti re, gwiggle eglwyaSacrum, sa'krum n, asgwrn y glorenSad, sad a, trist, athrist, prudd, anhylon.galarus; gresynol, trwm, blin. tostSadden, sad'n r, pruddhau, tristituSailor, sä'lûr n, morwr, mordw;;',Saim, slim n. iraid, bloneg. saim [c( 1Sainfoin, sän'fôin n, gogawr feil hSaint, sänt n, sant: vt, santio, seii»Sainted, duwiol. Patron saint, mab tSaintly, siint'li, Saintlike, sant'h'k *>santaidd : sanctaidd

!Jake,fi;yore; late, lîne, nö, mute; she, ah=z azure; thin, xnis; j=dzh. SAN\Bùntship, sänt'ship n, santaethbox, crwth halen. Salt-cellar, halenai.Salt-pan, Salt-pit, heledd, pwll heli.slik re, achos, ethryb ; mwyn, Formy sake, er fy mwyn, erddof fi To go a salting, cwna, cyneica. ToJaker, sii'kur re, hebog ; math o gyflegr turn to salt, halenulalable, sä'lâ.bl a, gwerthadwy, hywerth Saltant, sal'tant, Saltatory, sal'tâ.tur.î,lalableness, sä'lâ.bl.nes re, hywerthedd Saltorious, sal.tò'r'î.us a, neidiolJalacious, sà.lä'slms a, nwyfus, anllad, Saltation, sal.tä'shun re, neidiad, llamiadtrythyll, anniwair[serthedd Salter, sôl'tûr re, halltwr, halenwrSaltern, sôl'tûrn re, gwaith halen, heleddlalacity, sâ.las'î.tî n, anlladrwydd,bwyd-ddail, bwydlysiau, Saltier, sal'tî.ûr, Saltire, sal't'i'r re, nodlalad, sal'ad re,Salad-oil, olew yr olewwydden ar lun croes St. Andrew (X)addail.alamander, sal.â.man'dûr n, pryf y tân, Saltinbanco, sal.tin.bang'ko n. ysgentyntanbryf; geneugoeg [i bryf tân Saltish, sôTtish a, halltaidd, gohalltalamandrine, sal â.man'drin a, tebyg Saltless, sôlt'les a, dihallt, croew, crai(alanx, sal'angks re, penhwyadSaltness, sôlt'nes re, halltrwydd, halltni,cynog, hur, tâlhalltedd, halltineb [creighalensalary, sal'ur.î re,iale, sal re, gwerth, arwerth; gwerth- Saltpetre, sôlt'pî.tûr re, halen y graig,iant, arwerthiad, arwerthiant. For Salutary, sal'ü.tur.î a, iachus, iectíydoìSalutation, sal.ü.tä'shun re, anerchiad,| sale, ar werth, i'w werthulalebrous, sal'i.brus a, garw, anwastad anerch, cyfarchiadtalesman, salz'man re, gwerthwrSalute, sâ.lüt' vt, cyfarch, anerch, dyanerch;jalient, sä'lî.ent a, neidiol, ar neidiocusanu: re, cyfarch, anerch;cusan[iach, iechyd-ddwynialify, sal'î.f i" v, halenu, halltu, hallu[aligot, sal'i.got re, ysgall y dwfrSalutiferous, sal.li.tif 'ur.us a, iachus,Salvable, sal'va.bl a, achubadwy gwared-,(aline, sâ.li'n', Saîinous, sâ.l'i'nus a,helîaidd, heliog, halenog, hallt, hall Salvage, sal'vaj re, achubdal [adwygohallt[wrth y goron Salvation, sal.va'shun re, iachawdwriaeth,»uque, sal'ik a, yn cau benywod oddiiechydwriaeth, iechineb, gwar-laliva, sa.li'va re, aliw, haliw, poeredigaeth, achubiaeth, ymwaredalival, sa.li'val, Salivary, sal'Lvur.i a,: haliwog, poerllyd, poerol.alivate, sal'i.vat vt, haliwo, dwyn poerlif.Salve, sav n. eli, enaint : vt, eli'o, iachiiu,meddyginiaethu; cyfarch. Eye-salve,glyfoerio [haliwiadeli Uygaidsdivation, sal.i.va'shun re, poerlifiant,jalivous, sa.l'i'vus a, hahwog, poerllyd Salver, sal'vur re, achubydd ; heilddysgl(allow, sal'ö n, merhelygen a, lliw merhelyg,Salvo, sal'vo re, esgus, cysgod, llochesmelynlas, melyn; clafaidd, Same, sum a, yr un, nid arall, hwnw ei:Sallow face, gwyneb dimai hunan; hwn; hon [rhywiaethsalw.illowness, sal'ö.nes re, melynrwydd Sameness, säm'nes re, hunaniaeth, un-.illy, sal'î re, cyrch, rhuthr, rhuthrgyrch:Samlet, sam'let n.—Salmonvi, cyrchu, rhuthrgyrchu, Sampane, sam'pän re, Hong Chineaiddrhuthro. Sally-port, rhuthrborthsal.mâ.gnn'dî re, mathSamphire, sam'fûr re, fFenigl y môr, ygodog, corn carw'r môr [cynllunilmagundi, ogymmysgfwyd o ysgadan a chigibrawf,Union, sam'un re, eog, gleisiad, gleisiedyn.Salmon-peel, Samlet, A youngsalmon, gaflaw, glasfaran, eogyn, Sanative, san'a.tiv a, iachaol, gwelledigolffithell. Salmon-net, gleisiadeg, gaflaweg.Salmon-trout, eogfrithyll,gwyniedyn, brithyll y môr. Spawningsalmon, maran. Female salmon,jnvvddell, hwyfell, chwiwell (p chwiwiaid).Male salmon, cemywdoon. sâ.ln' re, uchelneuadd.ilt, solt re, halen: a, hallt, hall; cyn-Jug: vt, halltu, hallu, halenu. Basket-salt,halen o'r fath decaf. Salt-19Salvatory, sal'va.tur.i re, cadwfa: a,achubedigol, gwaredigolSanctification, sangk.ti.fi.ka'shun re,sancteiddiad, sancteiddhâd, sancteiddrwydd,purdeb [puro, glanhauSanctify, sangk'ti.fi vt, sancteiddio,Sanctimonious, sangk.ti.mo'nî.us a,santweddus,ar wedd sant, santweddogSanctimony, sangk'ti.mun.i n, santweddSanction, sangk'shun n, cadarnhâd, awdurdod;nawdd, arnoddiad, diftyniad:vt, cadarnhau, amddirivn, noddi'289

;SAS path, fat, Ore, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=tookSapphire, saf 'ûr n, o'r enw, glas|Sanctitude, sangk ' tî . tüd, Sanctity, Sans, song pr, hebsangk'ti.ti n, sancteiddrwydd. duwioldeb,Sap, sap n, nodd. sudd, sug. g 1purdeb[amddiffyn tangloddiad, cloddiad tan fur: v, taSanctuarize, sangk'tshu.ur.'iz vt, noddi, gloddio, diseilioSanctuary, sangk'tshii.ur.i n, cyssegr, Sapid, sap'id a, blasus, chwaethuscyssegrfa, noddfa, nawddleSapidity, sâ.pid'i.tî, Sapidness, sapSand, sand n, tywod, traetb : v, taenellu nes n, blasusrwydd [wyr, cailirtywod. Sand-bank, traethell. tyrwn. Sapience, sä'pî.ens «, doetlìineb, sytywodfanc. Sand-blind, eibddall,coegddall.Sapient, sii'pi.ent a, doeth, svnwyr' call **[iSand-eeì, llymr'ien. Sand-piper, pibydd y traeth. Quick-sand Sapless, sap'les a, dinodd, disudd, syclsugndraeth. A grain of sand, tywodyn.Sapling, sap'hng n, glaswydden, gl.JTo form sand, tywodi. To gather bren, marchwialensand, tywotaSaponaceous, sap.ö.nä'shus, Sapona ISandal, san'dal w,math o esgid, carnialach.sap'ö.nur.î a, sebonol, sebonaidd, sebc"Sandal-wood, pren o'r India11yd, sebonogSandarac, san'dfi.rak n, math o ystor Saponify, sâ.pon'î.fI vt, troi yn sebonSapor, sä'pôr «, bias. chwaeth,archwaSanderling, san'dûr.ling n, hutan lwyd,hutan y tywod, aderyn o'r enwSaporific, sap.o.rif'ik, Saporous, sapSandever, Sandiver, san'di.ver n, gorferwrus a, blasroddol, blasusol, blasus LgemgwydrSandish, san'dish a, tywodaidd, fel tywod Sappiness, sap'î.nes n, ireidd-der, inSandix, san'diks n, plwm cochireiddrwydd ; hurtrwyddSandstone, sand 'st ön n, tywodfaen, math Sappy, sap'î a, iraidd, suddlawn, nojo graig friwsionllydSandy, san'di a, tywodlyd; melyngochlyd; penfeddal, del Skidd, penwanSapskull, sap'skul n, clwpa. hurtynSane* sän a, iach ; diwallgof, yn ei iawn Saraband, sar'â.band n. dawns YspfJSang, sang pt.—Sing[ bwyll Saracen, sar'â.sen n, Saraceniad jj^|Sangiac, "san'ji.ak n, taleithlyw "yn Sarcasm, sar'kazm n, brathair, cellw I^hwrci[ddygol gno, cellwair du, gwatwareg, gwajjflSanguiferous, san.gwif'ur.us a, gwaed-Sanguification, sang.gwi.fi.ka'shun n,gwaedogaeth, gwaedogiadSanguifluous, san.gwif'lii.us a, gwaedlifol[troi yn waedSanguify, sang'gwî.fí vi, dwyn gwaed,Sanguinariness, sang'gwí.uur.î.nes n,gwaedlydrwyddSanguinary, sang'gwî.nur.î a, gwaedlydcreulawn, sychedig am waedSanguine, sang'gwin a, gwaedog, gwaedlyd;llawn gwaed ;gwaed wy lit ;gwresog,brwd, hyderusSanguineness," sang'gwin. es, Sanguinity,san.gwin'i.ti n, gwresogrwyddSanguineous, san.gwin'yus a, gwaedol,gwaedlydSanguisuge, sang'wî.süj n, gele, gelenSarcastic, sar.kas tik, Sarcastical, :lkas'ti.kal a, gwawdus, gwataflbratbgar, pigog, gwartheiriolSarcel, sâr'sel n, aden curyll [tene *Sarcenet, sârs'net n, math o s:'ASarcle, sar'kl vt, chwynu ydSarcoline, sar'ko.li'n a, cigliw, q-win< hSarcology, sar.kol'o.ji n, cigdraeth ISarcophagous, sar.kof'a.gus a, cna»fwytaol, cigysol, cnawdysolSarcophagus, sar.kof'a.gus (p safphagi,sar.kof'a.ji) n, beddromaenfedd, arch garegSarcophagy, sar.kof 'â.jì n, cnawdfVBSarcotic, sar.kot'ik a, a fago gnawd»Sardan, sâr'dan, Sardin, sár'din n, ijko ysgadenyn bychanSard'ine, sâr'din, Sard, sard, Sarn n, clustog lledr290

ijbod'dhau;. llanwadwy__dduwiaui;:;ore; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. SCA[rwyddSa.-ÿ;;íYa>. >a> à.fras re, pren meddygol Saucer, sô'sûr re, dysgLAmericaiddSauciness, so'sî.nes re, coegni, haerllug-Sassorol, sas'ö.rol re, colomen y creigiauSat, sat pt.— SitSatan, sii'tan re. Satan, diafol, y cythraulSaucy, sô'sî a, coeg, craseiriog, tafodrydd,craslyd, gorhëwg ; haerllug, del.To be saucy, rhoi ei dafodSatanic, sa.tan'ik, Satanical, sa.tan'i.kal Saunter, sân'tûr vi, rhodiana, rhodiena,a, satanaidd, dietlyg, cythreuligSatchel, Sachel, satsh'el re, llyfrgod,esmwythrodio, segura [madfallSaurian, sô'rî.an a, madfallaidd: re,trythgod, sachell, cwdyn [ddigoni Sausage, sô'säj re, selsig, selsigenSate", slit vt, digoni, llenwi, diwallu, ar- Savage, sav'aj «, gwyllt, anifeilaidd,Sateless, sät'les a, annigonol; diwala ffyrnig, creulawn, anwar ; anfoes : re,dyngwyllt,anwariad: vt, anwareiddio,Satellite, sat'el.it re, lleuaden, adblaned,seren osgordd. Satellites, gosgorddlu creuloni[ creuloneddSavageness, sav'aj.nes re, gwylltdyfiantSatiate, sä'shî.ät vt, digoni, diwallu,llenwi, arddigoni: a, diwall, digonol Savagery, sav'aj.ur.i re, "gwylltedd.Satiety, sà.t'i'ì.tî re, digonedd, gwala, creulonedd[Americatvanna, sa.van'a re, gwaendir, rhosdirdigon, digonoldeb, diwallrwydd, arddigonedd,llawnderSave, sav v, achub, arbed ; cadw, gwaredSatin, sat'in re, math o sidan, palinoddi; cynnilo, casglu: pr, oddi eithr,Satire, sat'ûr re, gwatwargerdd, gwawdiaith,heb law. Save-all, cyfrachub. Togogan-gerdd, trawsgansave one's bacon, dianc â chroen cyfanSavin, sav'in re, eithyn fywSatiric, soTtir'ik, Satirical, sa.tir'i.kala, goganus, duchanus, gwawdiol Saving, sa'ving re, achubiad, cadwedigaeth:Satirist, sat'ur.ist re, duchanwr, goganja, arbedus, cynnil : pr, heb law.wr, gwatwarwr [wawdio, duchanu Savings-bank, cedfa cynnilionjSatirize, sat'ur.'iz vt, trawsganu, sen- Saviour, sii'vi.ur re, achubwr, gwaredwr,achubydd, iachawdwr, ceidwadSatisfaction, sat.is.fak'shun re, bodd-|lonrwydd, boddineb, boddlondeb, bodd- Savory, sa'vur.i re, math o berlysieuyn\had, bodd; iawn, ad-daliadSavour, sa'vur re, sawr, sawyr; arogl,(Satisfactory, sat.is.fak'tur.i a, boddhaol, arogledd, gwynt; bias, chwaeth, archwaethboddlongar, boddlonol: v, sawrio ; aroglihoddlonadwy Savoury, sa'vur.i a, sawrus ; blasusSatisfiable, sat'is.f "í.â.bl a,.Satisfy, sat'is.f'i vt, boddio, boddloni, Savoy, sâ.vôî' re, math o fresych gauafdiwallu, digoni, digonoli Saw, sô pt.—See : re, llif : v (pp sawn,Satire, sii'tiv a, hauedig mewn gerddi[Satrap, sä'trap re, taleithlywyddSaturable, sat'shü.râ.bl a, diwalladwy,[digonolSaturant, sat'shii.rant a, diwalliadol,Saturate, sat'shü.rät vt, llenwi, digoniSaturation, sat.shü.rä'shun re, llanwad,llawnlenwadSaturday, sat'ûr.dä re, dydd SadwrnSaturnian, sâ.tûr'nî.an a, dedwydd ;Saturity, sâ.tü'r'î.tî re, llawnder.Saturn, sat'ûrn re, Sadwrn, un o'r geu-; un o'r planedauSaturaalian, sat.ûr.nä'lî.an a, anfad,'trythvll [thyllwleddoltrysaturnine,sat'ûr.nin a, trymaidd, trist,pradd•Satyr, sat'ûr re, ellyll; gwyddanPityriasis, sat.u-rfa.sis rejlostgyfod^auce. sôs re, blesyn, blaslyn, cyffaith,sibr: vt, blasuso, blaseiddio, sibraw.Saucebox, coegyn, haerllugynSaucepan, sôs'pan re, llawgallawr, posnedson), lhfio. Saw-dust, blawd llif.Saw-pit, pwll llif. Cross-saw, trawslif.Hand-saw, llifunllaw,llawllif. Pitsaw,Whip-saw, llif hir, llif bwll. hesglifSawyer, sô'yûr re, llitiwr, llifiedyddSaxifrage, sak'si.fraj re, tormaen [dorolSaxifragous, sak . sif ' râ . gus a, careg-Saxon, sak'sun a, Sacsonig, Sacsonaiddre, Sais; Sacsonaeg, SacsonegSay, sä re, tenllif sidan: vt (pt & ppsaid), gwedyd, dywedyd, llafaru, llefaru,adrodd. ymadroddi. That is tosay, hyny yw, sefSaying, sä'ing re, dywediad, ymadrodd,gair, adroddiad; diareb, chwedlScab, skab re, crachen, cramen ; clafrScabbard, skab'urd re, gwainScabbedness, skab'ed.nes, Scabbiness,skab'i.nes re, crachogrwydd, crachlydrwydd,clefri[clafrllydScabby, skab': a, crachlyd, cramenog,Scabious, ska'bi.us re, clairllys, elefrynpenlas wen : a, clafrllvd, crachlyd291 "

;'SCEpath, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, t\vk=took;Scabrous, ska'brus a, garw, gerwin, Scanty, skan'ti a, prin, cwta, bychanafrywiog[genvindcr cul, annigonol, rhy fach. To grovScabrousness, ska'brus.nes n, garwedd, scanty, prinhau, myned yn brynScaffold, skaf'old n, esgynlawr, esgynglwyd,Scape, skap v, dianc, cilio, ffoi : «adeilglwyd, ysgaffelldiangfa, ymwared. Scape-goat,bwciScaffolding, skaf'old.ing n, defnyddiauesgynlawrScalade, ska.liid', Scalado, ska.la'do n,murddringediad, dringediadScald, skold n, gwlyblosg, berwlosg,goferwad: vt, gwlyblosgi, llaithlosgi;poethi, goferwi. Scald-head, pengrach,crach drwgScale, skal n, cen; dorian, tafol, mantolgraddfesurfa, graddeg; dringraddau:v, cenu; digenu, pilio; dringo mur.Sliding-scale, llethr raddolScalene, ska.lm' a. anghyfochrogScaliness, ska'li.nes n, cenogrwyddScall, Bkol 11, crach drwg [sibolynScallion, skal'yun n, math o winwyn,Scallop, skol'up n, minfylchiad; matho gragen-bysgodyn: vt, minfylchuskalp croen tarfhutan, bwbach ; drych meirionysgwyddrwyScarf, skiirf 7i, ysgablar, Scalp, n, y pen, clolgroen,pen-groen: vt, iadflingo, penfiingo Scarification, skar.i.fLka shun'n, craffiScalpel, skal'pel n, eyllell llawfeddyg Scarifier, skar'i.f'i.ur n, craffiniwr [iScaly, ska'li a, cenog, llawn cenScarify, skar'i.fY vt, craffinio, tori'r crciScamble, skam'bl v, brasredeg; ymhyfhauScarlet, skar'let tl & a, ysgarlad, ysgarl; crafanguysgarladliw, purgoch. Scariet-fevScammony, skamun.i n, math o ystor;math o blanigyn, math o gynghafogeirosgryd. Scarlet-runner, fi'iien gO'IScarlet-oak, prinwyddenScamper, skam'pdr vi, ffoi ar firyg, Scarp, skarp n, llethr amddiffyn-glaw.#brysredeg, brasgamuScate, skat n, liithresgid; rhaijScan, skan vt, holi. profi, cbwilio, arbrofi,manwlchwilio ; meant pennillrhwchws, morgath:ar iavi, llithr-ra»Scandal, skan'dal n, tramgwydd ; athrod, Scath, skath vt, dinystrio, difrodi, dlgwarth, gwaradwydd: vt, athrodi. Scathful, skath'twi a, niweidiol,gwaradwyddo, gwarthu, enllibionystriol, difaolScandalize, skan'da.li'z vt, gwaradwyddo, Scathless, skath'les a, diniwed, difrhigoganu, gwarthu. enllibioScatter, skat ur v, gwasgaru, chwjScandalous, skan'da.lus a, gwarthus. lled-daenu. Scattered, ar wasgargwaradwyddus, cywilyddus, sarlnius Scavenger, skav'en.jur n, ysgulScandent, skan'dent a, dringolheolydd, heolgarthwr, heolgarthyd'Scansion, skan'skun n, pennillfesuriad Scelerat, sel'ur.at n, drygddyn,Scansores, skan.so'r'iz np, dringiedyddion,dosbarth o adardiangol. Scape-grace, dyhíryn. adyScapula, skap'u.la n, crafell yr ysgwycasgwrn y balfais. wlieil r ýsgwdi_rScapulary, skap'ii.lur.i a. ysgwyddolScar, skar n, craith, clais: vt, creithiicleisio[digrifwiScaramouch, skar'a.muwtsh n, ysgentyScarce, skc'rs o, prin, anamî, ambe:anghyifredin.anfynych : ad.—ScarceScarcely, ski-'rs'li ad, braidd, yn briodid, yn anfynych, yn anaml 'Scarceness, ske'rs'nes, Scarcity.skeV'stî n, prinder, anamlder, drudaniaetlScare, ske'r vt, brawychu, dychryntarl'u, bwbachu. To scare crowbugeila brainScarecrow, ske'r'kro n. bwgan braihiryn, ysgeleivdyn, milainScene, sin n, golwg, golygfa, golygidarlunlen, drychlenScant, skant a, prin, cwta, cyfyng,bychan; cul; anainl ; cynnil ; anuigon- Scenery, sí'nur.î n, golygfa; darlui01: v, prinhau, cwtogi, cyfynguScantiness, skan'ti.nes bychander,darlunleni, darluniadScenic, si'nik, Scenical,n, ^en'i.kal »,prinder, annigonedd ;golygfaol, chwarëyddoltlodiSeantle, skan'tl v, pallu, bod yn eisieu Sc( j nography, sî.nog'rá.fîScantlet, skant 'let n, dernyn, cetynScantling, skant'ling n, mesur/maint,iadaeth, golygiadaethScent, sent n, arogl, arogL I.Kw|maintioli, cnghraiift ; dernyn, tameidyn chwa, sawr; arwynt, adrywedd.îScantiness,skan'ti.nes, Scantness, skant '- ìywedd: vt, arogli. sawrio, gwy.Ines n, prinder, culni, annigoneddSweet-scented, peraroglaidd292

:Scepticism,j,garwch;;Sceptre,1Sceptred,íScheme,|;Schismatic,jInfant-school,|school,ii Schoolmaster,i feistr,I Schoolmistress,: Sciatber:ci oriaeth.i,iaeth,gwyddoniaeth:öre ; läte, Vine, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. SCOI1,1 . dysgadur, efrydyddSceptic, skep'tik n, ammheuwr, rhydda, gwybodus, celfyddgar,Scientific, si.en.tif 'ik|dybiwr, aiighredadyn, anffyddiwrSceptic, skep'tik, Sceptical, skep'ti.kal ofyddol [byr crymaiddScimitar, Seymitar, sim'î.tûr n, cleddyfa, ammheugar, ammhëusScintillate, sin'til.ät vi, gwreickioniskep'ti.sizm n, ammheu Scintillation, sin.ti.lä'shun n, gwreichioniadanghrediniaethsep'tur n, teyrnwialen [teyrnol Sciolist, si'o.list n, un baswybodusSep 'tûrd a, teyrnwialenog, Sciolous, s'i'ö.lus a, anvynebddoethSchedule, shed'iil n, atlen, cofrestr Sciomachy, si.om'a.ki n, ymladdfa âskim n, cynllun, darluniad, chysgod[iaethI amcan, dyfais, arfel, dyehymmyg: v, Sciomancy,s'i'ö.man.sî«,cysgod-dde-\vinllunio,dychymmyguScion, si'un n, impyn, bywnllyn, brigyndyfeisio,Schemer, ski'mur, Sche'mist* ski'mist n, Scirrhosity, ski.ros'i.ti n, chwareniaddyfeisiwr, UuniedyddScirrhous, skir'us o, caledchwyddogBchesis, ski'sis n, greddf, ansawdd, tnedd Scirrhus, skir'us (p scirrhi, skir'i) n,Schism, sizm n, rhwyg eglwysig, yrnicaledchwydd, chwaren, dafaden[ad\vyraniad [a, ymraniadol Scissible, sis'î.bl, Scissile, sis'il a, tor-siz.mat'ik n, eglwysrwygwr Scission, sizh'un n, toriad; holltiadSchismatical,|siz.mat'i.kal a, ymbleid- Scissors, siz'urz n, siswrn, gvvelleifynI gar, ymraniadol [rwygo, ymranu Scissure, sizh'ur n, toriad ; holltcaled; ganv:Schismatize, siz'ma.t'iz vi, eghvys- Sclerotic, skli.rot'ik a,Scholar,[ skol'ur n, ysgolhaig, ysgolor; pilen y llygadScoat, skot vt, attal ohvyn [gwawdioScholarship, skol'ûr.ship?£,ysgolheigdod, Scoff, skof n, gwawd: v, gwatwar,ysgolfraint ; llenyddiaeth, ìlenoriaeth Scoffer, skof 'fir n, gwatwarwr,gwawdiwrScholastic, sko.las'tik a, athrofäus,ysgolheigiol, Uenyddol, llenogScold, skold n, cecren, clewtan, tafodes :v, clewtian, tafodiScollop, skol'up n.—ScallopScholiast, sko'li.ast n, arnodwr, de-\onglwr, eglurwrSconce, skons n, cainc-gauwyllyr; amddiffynfa,[Scholium, sko'li.um n, eglurnoddifiynfa ; dirwy, fforffed y ;pen : vt, dirwyoSchool, skwl n, ysgol, ysgoldy: vt,addysgu, ysgolorf; dwrdio. Charityschool,Scoop, sk\vp n, ceueg, ceuraw, cefuraw,ysgol rad. Day-school, ysgol craflwy, ysgau, rhawbal: vt, ceuegn;jddyddiol. Free school, ysgol rydd. codi nen grafu allanmebai-ysgol. Normal- Scope, skop n, tuedd, cyfeiriad, bwriad,\school, ysgol athrawon. Sunday- amcan; rhydd-did, rhwysgScorbutic, skor.bii'tik a, poethglefrog,ysgol Sal [ysgolfabclafrllyd, crachlydSchoolboy, skwl'boi n, plentyn ysgol,Schoolday, skwl'da n, ysgolddydd Scorch, skortsh v, deifio, crasu, poethi,Schoolfellow,; skwl'fel.o n, cyd'ysgolhaig rhostio, golosgi, crasboethiSchooling, skw'ling n, ysgolhe'igiad Score, sko'r n, ugain; dyled; cyfrif;Schoolman, skwl'man n, ysgolddyncyfrifbren, cyfrifes; hac, rhygn: vt,rhygnu, gorthori, nodi, bwlchdori;skwl'mas.tur n, ysgol-To run up a score, rhedeg iathraw ysgol, dysga'wdwr, cyfrifo.addysgwr[feistres," dysgodres ddyled. Six-score, chwech ugain, 120skwl'mis.tres n, ysgol- Scoria, sko'r 'ì.â(p scoria?, skö'r'î,î) n,Scia, rapliy, suag'n;, fi n darlunWdalth sothach, sorod, sindw, sinidr [1ydScorious, sko'r'i.us a, sinidrog, sothach-si ii.therik 3 perthvnol iSciatic, si'.at'ik a. clunwstaidd [ddeial Scorn, skorn n, dirmyg, diystyrwch, ysgornSciatica, si.at'i.ka n, clunwst: v, dirmygu, ysgornio, gwatwar-Science, si'ens, n, gwyddor, gwyddor- Scornful, skorn'fwl a, ysgornllyd, diystyrllyd; -eg, -iaeth,"-aeth.[iantScience of music, peroriaeth, cerdd-Scornfulness, skorn'fwl.nes n, dirmyg-Scorpion, skor'pi.un n, math o ymlusgiadNatural Science, anianeg.gwenwynig ; un o ddeuddeg ar-A man of science, A scientific person,gwyddon[vddydol wydd y sidydd[newidSciential, si.en'shal gwyddorol, celf- Scorse, sko'rs n, v, cvf-a, cyfnewidiad:293

:'SCU path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, twk=took; IScot, skot n, gwr o'r Alban, Ysgotiad Screech, skritsh n, oergri, ysgrêchlrhan o dâl neu o gyfrif, tâl, taliad. crochlais: vi, ysgrechain, hwtianfScot-free, rhydd, didal. Scot and lot crochleisio. Screech-owl, dylluantâl a threth. Scots, Isgoedogion rudd, crech-ddylluan, adeiyn corffScotch, skotsh vt,hncio; man drychu Screen, skrin n. cysgodlen. ffed'on, gwasg (achwre; n, hac, attal olwyn. Scotch-collops, odfa, marchridyll: vt, gwaflflgolwythion (o gig llo)odi, cysgodi: marchridllioScrew, skrw n, troell, cogwm tidScotch, skotsh, Scottish, skot'ish a,Ysgotaidd, Albanaidd. Scotch language,troellhoel, hoeldro: vt, nydd-draAlbanegtyndroi, troellhoelio ; troellwasgu, tyrlScotchman, skotsh man ' (Scotchmen, wasgu. Cork-screw, allwedd costrelskotsh'men) n, Ysgotiad, gwro'r Alban Scribble, skrib'l n, coegysgiifen, braslScotomy, skot'o.mi n, pendro, pensyndodScotticism, skot'i.sizm n, Ysgotyddiaethlaw: vi, brasysgrifenuScribbler, skrib'lur n, coegysgrifenyd[coegawdvScoundrel, skuwn'drel n, diffaethiwr,dyhiryn, anfadyn, adynScour, skuw'r i',glanhau, carthu, arloesi;ysgwrio, glanrwbio, dirydu ;ysguboScourge, skurj n, ffrewyll, fflangell : vt,Scribe, skr'ib n, ysgrifenydd,vt, ysgrifo, nodi, ysgrifnodiysgrifydrSerine, skr'in n, cist, llyfrgloer [grif;Scrip, skrip n, ysgrepyn, llerpyn; yScript, skript n, llawysgrif [ysgrilfrrewyllio, fnangelluScriptory, skrip'tur.i a, ysgrireiuScout, sku ú t n, fforiwr, peithi wr. ysbiwrpeithio, blaenchwilio, olrhain wrftio.Scriptural, skrip'tshii.ral a, ysgrythyiScripture, skrip'tshur ysgrythjV, ; n,gwrthod. Scout-boat, peithasHoly Scripture, YsgrythyrL ân [y*Scovel, skuv'l n, ysgubell ffwrn ; mop Scripturist, skrip'tshii.rist n, ysgrythjiScowl, skuwl n, cuwch, cuch, gwg: v, Scrivener, skriv n.ûr n, ysgrifenyddcuwchio, cuchio, gygu[cripio Scrofula, skrof'iUa n, manwyn, maScraffle, skraf '1 vi, ymgripio, ymbalfaluScrag, skrag n, culddarn, ysgerbwddwpa, clwy'r brenin, clefyd y breniScrofulous, skrof'u.lus «, manwynogScragged, skrag'ed, Scraggy, skrag'i a, Scroll, ski-ol n, rhol-lyfr, plyglyfr, [garw, ysgythrog, esgyrnllym, teneu, Scrotum, skro'tum n, ceillgwd [grii|cul, truan[salwedd Scrub, skrub n, gelach, gwaelddyn,bayn : vt, dw}-srwbio, dyrathu, glanhsjScragginess, skrag'i.nes n, teneuder.Scramble, skram'bl vi, cipio, cipgeisio, Scrubbing-brush, rhwbiedyddcrabino: n, ciprys, ymgiprys, cipgais Scrubby, skrub'i a, gorwael, dirmygnScranch, skrantsh vt, grillgnoi, crasgnoi Scruff, skrivf n, gwar, gwegil.—Scurf;Scrannel, skran'el a, crychleisiol ; diwerth Scruple, skrw'pl n, petrusedd;Scrap, skrap n, tameidyn, dernyn, darn, pwys 20 gronyn: v, petruso, rhtcetyn, dryllyn, dryll, ychydigyn ammheu[petrusgar, gorfaiScrupulous, skrw'pii.lus a, ammhelScrape, skrap n, cratìad; djTyswch,cyfyngder : v, crafu, crafellu, ysgrafu Scrupulousness, sknv'pii.lus.nes, SciScraper, skra'pur n, crafiedydd,pulosity, skrw.pii.los'i.ti n, ammhicrafell:crythwr, ffilorgarweh, petrusedd. petrusder[creifionScrapings, skra'pingz np, crafion, Scrutable, skrw'ta.bl a, chwihadwy,Scratch, skratsh », crip, cripiad, crafiad,cosiad : v, crafu, crafellu, ysgrafu, cosirheiniadwyScrutation, skrw.ta'shon[ymholiad, olrheirn, chwitScrutator, skrw.ta'tur, Scratineer, skScratches, skrat'shiz np, y llyncoes,clefyd ar draed cerfyl [mardon tî.ní'r' n, chwiliwr, adchwiliwrScraw, skro n, arwyneb; marwdon. Scrutinize, skrw'ti.ni'z vt, adchwilio,'Scrawl, skrol n, ysgrifen hagr, ysgraflen rheinio, manwl chwilio [ymhov, dwbdduo, hagrysgrifenuScrutinous, skrw'ti.nus a, chwiliaaScray, skra n, morwennolScrutiny, sbr'tî.nî n, olrheawd, marlScreable, skri'a.bl a, poeradwychwiliad, olrheiniadScreak, skrik n, crochwaedd, crech, Scrutoire, skrw.twar' n, ysgrifengistifccryglais : vi, grillian.gwichian.—Creak Scud, skud n, cawod, gwyntgawod, §Scream, skrim n, crochwaedd, ysgrêch. guth: vi, brysio ymaith, ysgudocrochlais : vi, crochwaeddu, ysgarmain Scuffle, scuf'l n, ceintach, ymgiprys i,ysgrechain, ballaw, crochleisioceintachu, vmdnui, ymryson294

j>cnud| rwyf, rhodl ; cwch unrwyf, rhodlfad :: gapan,Iydd,Ì don,tI! baweiddrwydd,i1tyllu

; :;SEE path, fat, êre, met, mâ-rîng, pin, orb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=tookSeasonable, si'zn.a.bl a, tymmoraidd,tymmorol, amserol, prydlawnSeasonableness, si'zn.a.bl.nes n, tymmoreiddwch,amseroldeb, prydlondebSeasonably, sî'zn.â.blî ad, mewn iawnbryd, mewn amser, yn brydlawn, ynainserol[blasionSeasoning, sî ' zn . ing n, tymineriadSeat, sit n, sedd, eisteddfa, cadair,maincanneddfa, trigfa, nenadd ; swydd : vt,gorseddu, gosod mewn eisteddleSeaward, sî'wûrd ad, tua'r môrSebundee, seb.un.dî', Sebundy, seb'un.din, milwr yn yr India [iedolSicant, si'kant n, trwehlinell : a, trych-Secede, sî.sîd' vi, ymneillduo, hanredu,diogelu, sicrhau, carcharuSecurity, si.kii' r'î.tî n, diogelwch, diofaymwahanu, encilio [wabanwr wch; sicrwydd; gwystl; mach, mec'Seceder, sî.sî'dùr n, ymneilldiiwr, ym-Secern, sî.sûrn' vt, gwabanu, neillduoSecession, sî.sesh'un n, ymneillduad,ni, meichai, meichiau, ymwystlwrSedan, sî.dan' n, cludgadairSedate, si.diit' a, tawel, llonydd, digymwabaniad, enciliadnhwrf, esmwyth [wSecle, si'kl n, canrif, canmlyneddSeclude, sLkliid' vi, cau allan,Sedateness, sî.dät'nes n, tawelwch, anSedative, sed'a.tiv a, esmwythedigbwrwallan, neillduo, gwrthodllonyddol, llinarol, esmwythaolSedentary, sed'en.tm.î a, eisteddog, e|Seclusion, si.klii'zhun n, cauad allan,darguddiad, ysgariadSecond, sek'und a, ail:teddol, seddol, llonydd, anghyfîr8ain, ail, ailydd, Sedge, sej n, hesg, merydd, elest". SecLcynnorthwywr, pleidiwr, cefn, cefnogwr;bed, hesglwyn, Uwynmeryddeiliad: vt, eilio, cynnorthwyo, Sedgy, sej'î a, hesgog, hesglawncefnogi. Second-hand, eil-law, eilwerth.Sediment, sed'î.ment n, gwaelodlj \-Second-rate, eilfaint, eilradd. gwaelod, gwaddod [bradfwrSecond-sight, rhagwelediad, eilolwg. Sedition, sî.dish'un n, terfysg, ymbbBSecond-time, eilwaith, eilchwylSeditious, sî.dish'us a, ymbleidgar, briSecondary, sek'un.dur.i a, ail, o'r ail fwriadrus[ryfelganBradd, adlawiadol: n, rhaglaw, ailraddwrSeditiousness, si.dish'us.nes n, gwjlSecrecy, sî'krî.sî n, dirgeledd, dirgelwch,Seduce, sî.diis' vt, llithio, trawsddcfhudo, trawshudo. twyllarwain, deildirgelrwydd, cystrin, celedigaeth Seducer, sî.dü'sûr n, twyllwr, deii[ia^fSecret, si'kret n, cyfrinach, dirgelwch, llithiedyddSectarian, sek.te'ri.an a, pleidgrelyddoln, pleidgrefyddwr [grefyddiaethSectarianism, sek.te'r'i.au.izm n, pleid-Sectary, sek'tur.i, Sectator, sek.ta'tu.'11, pleidgrefyddwrSection, sek'shun n, toriad, gwahandoriad; rhan, adran, dosbartb; adrannod (§)Sector, sek'tur n, ofFeryn mesuryddolSecular, sek'u.lur a, bydol ; anghyssegrol, oesol, lleygol [lleygiaetSecularity, sek.ii.lar'i.ti n, bydoldelSecularize, sek'u.lur.iz vt, digyssegntroi at wasanaeth cyffi-edin [biycSecundine, sek'un.diu n, hemysgar;Secure, si.kiiY a, diangol, diogel; sichyderus, diberygl; dit'raw, diofal: tSeducible, sî.dü'sî.bl a, hudadwy, 111rhin: a, dirgel, cyfrinachol, cyfrin,cuddiedig, cudd, rhiniol. A secret Seduction, si.duk'shun n, hudolialretold, adrin. Secrets, dirgelion hudiad, llithiad, trawsddeniad [hSecretariship, sek'ri.tur.i.ship n, Seductive, si.duk'tiv a, denol, flitjcofiaduraeth[ysgrifraglaw, cofiadur Seduhty, sî.dü'lî.tî n, diwydrwydd ISedulous, sed'ii.lus a, diwyd, am,Secretary, sek'ri.tur.i n, ysgrifenydd,Secrete, si.krit' vt, cuddio, celu, celcu, llafurus, gofalus, diesgeulus, dftdirgelu, didoli, neillduo [haniad ystig, astud^n idSecretion, si.kri'shun n, dydoliad ;gwa- Sedulousness, sed'ii.lus.nes n, diwSecretist, si'kret.ist n, cyfrinwr, dirgelwr See, sî n, esgobaeth, esgobawd : vt ( W,Secretitious, si.kri.tish us a, dydoliadol, seen), gweled, canfod, edrych, diil;gwahanedig[cyfrinedd ymweled âSecretness, si'kret .nes n, dirgelrwydd, Seed, sîd n, had; hil, epil: v, ÌM,Secretory, sî.ltrî'tur.î a, dydolaiddhedeg, hodi. Seed-cake. had-d

j â,I!hardd,iSeen,jineiîlduo,ISeigneurial,t\, Seizable,ji Seizin,IjSeizure,t|ych,ipigiedig:, iad;i hunaniaethiwyaeth.;ore; kite, line, nö, miite; she, bu=z azure; tliin, thìs; j=dzh. SEMfcedling, sîd'ling n, hadblanigynSeedsman, sidz'man», hadwr, gwerthwrSeedy, sî.dî a, hadog, llawn bad [hadauSeeing, si'ing n, gwelediad, y golwg : a,Uygeidiog. Seeing that, yn gyinmaint[gan " [argeisio, chwiliojSeek, sik (pt & pp sought) vt, ceisio,[Seer, si'r n, gwcledydd, gwelwr; pro-Seesaw, sî'sô n, sigldyhoedan, sigldy-j|jSelion, sî'lî.un n, cefh o dirSell, sel {pt & pp sold) Seethe, sîth (pt sod, pp sv, gwerthu,araf-ferwi, poethiasu, bei - wiarwerthu. Sold here, ar werth ymaSellander, sel'an.dûr n, egwyd-grachenSegment, seg'ment n, dernyn, darn,rhan ; rhan cylchSeller, sel'ûr n, gwerthwr, arwerthwrSegregate, seg'rì.gät vt, dydoli, pigo allan, Selvage, sel'vaj n, ymylwe, amwegwahanu [neillduad Selves, selvz pn, np.—Self [hafalSegregation, seg.rî.gä'shun n, dydoliad, Semblable, sem'blâ.bl a, tebyg, cyifelyb,sì.nü'r'î.al, Seigniorial, sî- Semblance, sem'blans n, cyti'elybrwydd,[ nî.ö'r'î.al a, awdurd odol, arglwyddaidd tebygrwydd, efelwch, ymrith, darymrith,Seignior, sîn.yûr' n, arglwydd, meistr.rhith, eiliw, eilunGrand seignior, amherawdwr Twrci Semblative, sem'bla.tiv a, tebygSeigniorize, si'ni.ur.'iz vt, arglwyddiaethu Semi-, sem'î^a?, hannerSeigniory, sî'nî.ur.î n, arglwyddiaeth|Semiannular, sem.î.an'ü.lûr a, hannergrwn,Seine, sin n, rhwyd hirj[adwyhannergylchog[moelsi'za.bl a, attafaeladwy, gafael- Semibreve, sem'i.briv n, gofanig, pen-\ Seize, siz v, attafaelu, gafaelu, cymjSemicircle, sem'î.sûr.ld n, hannergylchSemicolon, sem'i.ko.lun n, rhagwahannodmeryd, dal, cipio, goresgyn. To beseized of, meddiannu(;)[ner tryfesursi'zin n, attafaeliad, goresgyniad Semidiameter, sem.î.di'.amì.tûr n, han-Seizor, si'zor n, goresgynyddSemidiaphaneity, sem.î.di.â.fâ.nî'ì.tî »,si'zhur n, dahad, attafaehad hanner tryloewder [ner tryloewattafael, gafaeliadSemidiaphanous, sem.î.d'í.af 'â.nus a,han-Seldom, sel'dum ad, anfynych, nid myn- Semifiuid, sem'î.flü.id a, Uedlifolanaml, ambell waithSemilunar, sem.î.lü'nûr a, hannerlloeraidd,Seldomness, sel'dum.nes n, anfynychderhannergrwn, hannergylchogSeminal, sem'i.nal a, hadog, hadol[Select, si.lekt' a, dewisol, detholedig,Seminary, sem'î.nur.î n, hadfa, magfa,vt, dewis, dethol, ethol,etholi, deffol, pigo allan, gorddethol cymblanfa, athrofa;ysgol, addysgtaSelection, sUek'skun n, detholiad, dewis- Semination, sem.î.nä'shun n, hauaddetholrif [yddiaeth Seminific, sem.nif'ik a, hadbarolSemiopacous, sem.î.ö.pä'lcus a, godywyllSelenography, sel.î.nog'râ.fî n, Uoer-Self, self (p selves) n, hun, hunan, Semipellucid, sem.i.pe.lii'sid a, lledloew: pn, hun, hunan : px, ym-. Semiperspicuous, sem.i.pur.spik'ii.us a,Self-approbation, hunan-gymmerad-lledeglur[yn, gogrychynSelf-conceited, hunandybus. Semiquaver, sem'i.kwa.vur n, corgrych-297, -hongian : vi, ckwareu sh * *Self - condemnation, hunanfarniad.Self-confidence, hunanhyder. Selfdeception,hunandvvyll. Self-delusion,hunanhud. Self-denial, hunanymwad.Self-esteem, bak-hder. Self-evident,hunandystiol, diymwad. Self-examination,hunanholiad. Self-existent,hunanfodol. Self-interest, hunanles,[Seel, sil v, troi ar led ogwydd, troi,rholio; amrantwni'o, mwgydu[hunanfudd. Self-love, hunan-iSeera, sim vi, ymddaugos, bod yn debyg.mae yn debygserch, hunangariad. Self - murderSelf-praise,[ It seems, (Suicide), hunanladdiad.Seemingly, sî'ming.li ad, i'r golwg, mevvn hunanglod, ymtfrost. Self-respect,ymddangosiad, mewn rhithhunanbarch. Self-righteous, hunangyfiawn.[Seemingness, sî'ming.nes n, ymdd; uSelf-same, yr un, nid arall.[harddwch Self- seeking, hunangeisiol. Selfsufficient,iad>Seetnliness, sîm'lî.nes n, gweddeidd-dra.hunanddigonol. Self-willed,(Seemly, sîm'lì a, gweddaidd, gweddus. hunanfoddog, cyndyn. To pleasecymhwys, prydferth, addassin pp.—See phwydone's self, yinfoddloni[ Selfish, sel'fish a, hunanol, hunanusSelfishness, sel'fish.nes n, hunanedd,hunanoldeb, hunanserch

:•gEP path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Semitone, seni'i.ton n, hanner ton Sententious, sen.ten'shus a, byreiriogSemivowel, sem'i.vuw.el», hanner llafariad,doetheiriog[eiriogrwyd(golafariad[wyrdd Sententiousness, sen.ten'shus.nes n, byrSempervirent, sem.pur.v'i'r'ent a, byth- Sentient, sen'idient a, canfodol, dirnadolSempiternity, sem.pî.tûr'nî.tî n, bytbolrwydd,byw: n, canfyddwrbytbbaríiâd [chwechol Sentiment, sen'tî.ment n, tyb, barnn, yn cynnwys chwech, meddwl; mympwy; ymadrodd byiSenary", sî'nur.îSenate, sen'ät n, senedd, prifgyngbor. doethair, synwyrairSenate-bouse, senedd-dy [benefydd Sentimental, sen.ti.men'tal a, synwyraSenator, sen'â.tûr n, seneddwr, henadur,Senatorial, sen.â.tö'r'î.al a, seneddolSenatorsbip, sen'â.tûr.sbip n, seneddwriaethdoethdybiol, dwysgall, meddylgar, ystyriol, myfyrgarSentinel, sen'ti.nel, Sentry, sen'trî tgwyliedydd, gwyliwr, gwyliadwrSend, send (pt & pp sent) vt, anfon, Separable, sep'ur.â.bl a, dydoladw)danfon, gyru, bebnvng, hel, hèla, ysgaradwy, gwahanadwyhebrwng. To send word, anfon at Separate, sep'ur.ät a, gwahan, gwahanoSenescence, sî.nes'ens n. beneiddiadSeneschal, sen'esb.al n, senyllt,neillduol, de ; ar wahan : v, gwahamdydoli, neillduo, deoli, ysgar, esgartprifolygydd,penoruchwyliwrSenile, si'n'il a, heneiddiadolymwahanuSeparateness.[olrwydgwahaisep'ur.ät.nes n,Senility, sî.nil'ì.tî n, henaint, henderSenior, sî'nî.ûr a, hn, benacb : n, hvnaf.Separation, sep.u.rii'sbun n, gwahani»dydobad, ysgariad;gwahaniaetb, yihynefydd[aint gariaeth, neillduaetb; ynmeillduaetlSeparatist, sep'ur.ii.tist n, ymwahanwSeniority, sí.nî.or'î.tî n, hynafedd, byn-Senna, sen'â n, dail meddygol tramorSennight, sen'it (seven-night) n, wythnosymneilldiiwrSepia, si'pî.â[mathystifflog,liw gwin

[dylynol;iÌi brenin.|marchwreinyn.: Yáìe,:Vine, nö, müte; she, zh=z azure; thin, Tiiis; jrrdzh. SETiSepulchre, si.pul'kur claddu, beddroddivt, Serration, se.rä'shun, Serrature, ser'â-[aeth, claddiad, angladd tshü'r re, danneddiad, ar ddull llifre, Sepulture, sep ul.tshii'r eladdedigiSequacious,Serrous, ser'us a, danneddogSerum, siYum re, meiddwaedsi.kwji'shus a, canlynol,ystwyth, hyblygServant, sur'vant re, gwas, gwasanaethwr,iSequasity, sî.hwas'ì.tî n. ystwythdar gweinydd, gwasanaethferch, morwyn,Sequel, si'kwel re, canlyniad [rhes gwasanaethyddes, gweinyddesre, (Sequence, si'kwens trefn-ganlyniad, Serve, surv v, gwasanaethu, gweini,[Sequent, si'kwent a. canlyniadolgweinyddu, gwasio. Serving-man,heilyn, gweinydd. Time-server, dyn^Sequester, si.kwes'tur. Sequestrate, sî-I kwes'triit vt, gort'odogi, rhoi mewn anwadal. To serve one right, gwneydyn iawn ag unHaw arall, diarddel. ueillduo, di-kjfWberchenogi[duad Sendee, sur'vis re, gwasanaeth; hail.[Sequestration, sek.wes.tni'skun re,Eye-service, llygad-wasanaeth. Service-berries,neilliSequestrator,sek'wes.tra.tur re, gor-rhafol, cyrafol. Service-L tbdogwr [lladfa, puteindy tree, rhafolen, cyrafoîenServiceable, sur'vis.a.bl a, Seraglio, sî.ral 'yö re. ty'r gwragedd, an-gwasanaethgar,ser'af (p Seraphim, ser'â.fim)buddiol" [yddioldeb(Seraph,i| «, seraph, angel, archangel [aidd Serviceableness, sur'vis.a.bl.nes re, defntSeraphic,si.raf'ik a, seraphaidd. angyl-Servile, sur'vil a,gwasaidd, caethwasaiddtSeraskier, Serasquier, sî.ras'ld.ûr re,cadrlaenor ym mysg y TyrciaidìSere, si 'r a. gwyw, gwywedig, syehlyd(Serenade, ser.î.niid' re, nosgan, nosgerdd,\ nosgainc : v, canu nosgainc(Serene, sî.rîn' a, tawel. hinonaidd, digwmwl,teg. goleudeg, claerdeg, araulvt, tawelu, lloniSereneness, sî.rî'nes, Serenity, sî.ren'ìmtire, claerdegwch, tawelwch, areuledd,\ hinonrwydd, sirioldebSerf, surf re, oaethwas amaethyddolServility, sur.vii'i.ti, Servileness, sûr'-vil.nes re, gwaseidd-dra ;gorwaeleddServitor, sûr'vî.tûr re, heilyn, gweinyddServitude, sur'vi.tiid re, gwasanaeth;caethwasanaeth, caethiwedSesquialteral, ses.kwi.al'tur.al a, hanneryn fwy, megys 4 a 6, 15 a 10Session, sesh'un re, eisteddfa, eisteddfod.Quarter sessions, brawdlys trimisolSesterce, ses'tûrs re, darn o arian bath_Set, set (pt & pp set) v. gosod, dodi,rhoi; planu; sefydlu, sicrhau, lieu;(Serge, sûrj re, math o wlanen "teneu machludo, myned dan ei gaerau, gostwng:re, llawnrif, Sergeant, sâr'jant re, is-swyddog, rhing-cydrif, cyfanrif;; yll. Serjeant-at-arms, rhingyll y impvn, planigvn. To set apart oraside, dodi o'r neilldu. To set about,Sergeant at law, cyfreithiwruchraddoldechreu. To set forth, cyhoeddi,iSerial. si'r'i.al a, rhestrol; mewn rhanau mynegu, hysbysu; cychwyn. To setSeries, si'r'i.iz re, rhes, ewes, rhifres in order, trefira. To set a bone, dodiSerious, sí'r'î.us a. prysur, difrif. dwys, asgwrn yn ei le. To set on edge, periprudd, digellwairdeincod. To set out, cychwyn, cyrchuSeriousness," sí'r'î.us.nes re, difrifoldeb, allan, myned. To set to music, rhoidifrifweh, prudd-der [areithiwr cân i gerdd. To set right, uniawnu.Sermocinator, sûr.mos'î.nä.tûr re, coeg- To set up, dyrchafu ; dechreu crew,Sermon. sur'mun n, pregeth; traethawd codi masnach. To set up a cry,gwaeddi, codi lief[ogSermonize, sur'mun.i'z vi, pregethu,darlithio[gwaed Setacious, sì.tä'shus a, gwrychiog, blewiSerosity,sî.ros'î.ti dyfrllydrwydd y Seton, si'tun re, lìifweìi, ceingorethre,Serous, sî'r'us a, meiddlyd, dyfrllyd Setose, sî.tös', Setous, ^î'tus a, blewogSerpent, siir'pent re. sartf, neidr, gwiber Settee, se.ti' re, cadeirfainc ; math o longSetter, set ur re, planwr, gosodwr; mathterpentine, sur'pen.ti'n a, sarflaidd;o adargi. cyfeirgi; gwas ceisbwlierpet. sûr'pet re, cawell [dolenogSerpiginous, sfir.pij 'î.nus a, ymlusgol Settle, set'l re, ysgiw, perging : v, sefydlu,Serpigo, sûr.pi'gü n, gwreinyn, tarwden, cadarnhau, sicrhau ;penderfynu, penglymu,dwfrwreinynterfynu; gwastatäu; cytuno;Serrate, ser'ät. Serrated, ser'â.ted a, llifddanneddog,llonyddu, tawelu ; cartrefu, trigo, pres-danneddog, bylehogwylío, triganu, gwladychu ; dissvn ar299

;SHA path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut. t=too. t\Yk=took;Settledness, set'ld.nes n, sefydlognvvddSettlement, set'l.ment n, sefydliad;cartrefle, preswylfod gwladyehfa;rhwymiad, agweddi gwaddod;Seven, sev'n a & n, saith, 7, vii.Sevenfold, sev'n.fold o, seithblyg: ad,ar y seithfed, seitbwaithSeventeen, sev.n.tin' a & n, dan arbymtheg, deg a saitb, 17 [bymthegSeventeenth, sev.n.tinth' a, deufed arSeventh, sev'nth a, seithfed, 7fedSeventhly, sev'nth.li ad, yn seithfedlljnn, llymdost, ffyrnig, creulawn, gerwin,gerwinol, eras, hallt. A severewinter, gauaf caledSeverer, sev'ur.ur n, rhanwr, gwahanwrSeverer, si.vi'r 'fir a, caletach ; llymachfíugio, tfuantu, rhithio [cigy ',ysglen[trigain oed twyll, ffug, ffuant, hud: v, tw;Sexagenarian, seks.aj.i.ne'r'i.an n, "~Sexagenary, seks.aj'i.nnr.i a, trigain Shambles, sham'blz np, cigfa, cSexagesima, seks.a.jes'i.ma n, yr ail Shame, shäm n, eywilydd, gwaradwSul cyn y Grawys (yng nghylch 60 gwarth,achlod: v,cywilvddio,gwadiwrnod o flaen y Pasc) [geiniol ruddo, gwaradwyddo [gwarSexagesimal, seks.a.jes'i.mal a, tri-Sexangular, seks.ang'gii.lur a, chwechochrog.—HexagonalSexennial, seks.en'yal a, chweblwyddolSexifid, seks'i.fid a, chwechranolSextain, seks'tan n, chweban, pennillchwebraichSextant, seks'tant n, chweched rancylch ; oiferyn at fesuroSexton, seks'tunn, clochydd; bedd-dorSextuple, seks'tii.pl a, chwephlyg [wSexual, sek'shii.al a, rkywiol, ysglenolSbab, sbab vi, gwaelystrywio [gwaeledShabbiness, stíab'î.nes n, baweidd-dtlShabby, shab'i a, bawaid d, bawlyd, gwaigorael, salw, budrShackle, shak'l n, hual, gefyn, Uvffethavt, hualu, llyifetheirio, "troedogi, g

t\ llunio,. hudleidr•.ysgrythyrau!iwr;wneuthur;;öre; läte, line, no, müte; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. SHEShanked, shangkt a, coesog, beriog. Shears, shi'rz np, gwellaif, gwelleifiauLong-shanked, coes-hir. Slendershanked,Sheatfish, shit'nsh n, math o lysvvenberfain. Thick - shanked, Sheath, shith n, gwainSheathe, shiTH vt, gweinio, rhoi mewnShanty, shan't! n, bwthyn [bondewShape, sbiip n, llun, dull, ffurf, gosgedd,gwedd, agwedd, ystum: vt (shapeii).ffurfio, dullio, ystumioShapeless, shäp'Ies a, afluniaidd, dilunshapeliness, shüp'lî.nes n, gosgeiddrwydd.gweddeiddrwydd, harddlunShapely, shäp'lî a, lluniaiddShapen, ahii']m pp, lluniedig.—ShapeShard, shard n, dernyn o briddlestr,priddell, cragen ; masgl wyShare, shê'r n, rhan, cyfran, dogn;swell aradr : v, rhanu, cyfranu ; cyfranogi.Share-bone, gwerddyr. To(Shark, shark n, morgi, morflaidd, dera'rmôr; rheibiwr, ysglyfiwr, trawsgipiwr:v, rheibio, gwancioSharp, sharp a, llym, miniog, awchlym,awchus, pigog; craff; glew; tost; sur,chwibl, chwigws; lion, eras: v, hudladrata,cyfrwysdwyllo. Sharp andShatters, shat'urz np, yfflon, briwion,Shave, shiiv (pt & pp shaven, sha'vn)», eillio, difarfu; rhasglio, pilio, gonaddu,gorasglio. Shavings, gonaddion,; gorasglod [barfwriShaver, sha'vur n, eilliwr, eilliedydd,Shaw, shû n, prysg, prysgoed, coedwigjShawl, shGl «, gwarlen, gwddfgochlShawm, shorn n, chwythgorn(She, shî pn, hi. She also, hithauShea, shî n, ymenyn-wyddentSheaf, shîf n, ysgub : vt.—SheaveShear, shî'r \pt shore, pp shorn) vt,< cneifio, gwelleino. Shear-man, cneif-water, gwylan lwyd [lestr[^1'heard, shl'rd n. dernyn toredig o bridd-|Shearer, shî'r'ûr n, cneifiwr, gwelleifyddShearing, shî'r'ing n, cnaif, cneifiadgwain ;goseilio HongSheathing, shî'THÌng n,amblanciadllongSheathy, shî'thî a, fel gwain, gweiniogSheave, shîv vt, rhwymo yn ysgubau,ysguboShed, shed n, lluest, penty: v (pt & ppshed), tywallt; gollwng; colli; gwehynu,dyhidlo, bwrwSheen, shin n, llewyrch, eirianedd, ysblan,gloewder: a, claer, dysglaer,ysblenydd, cànaidSheep, ship (p sheep) n, dafad, llwdndafad. Sheep-cot, buarth defaid,go shares, cyfranogidefeitty. Sheep-fold, cail, corlan,caeor. Sheep-hook, bugeilfibn. Sheeplice,heuslau. Sheep-shank, math ogwlwm. Sheep - shearing, amsercneifio. Sheep-skin, croen dafad.Sheep-walk, defeidiog, pordir defaidSheepish, shi'pish a, yswil, dafadaidd,gwylaidd, hurt [rwydd, yswüderflat sounds, seiniau eras a lleddf Sheepishness, shi'pish.nes n, gwyleidd-Sharpen, shár'pn v, awchu, awcklymu, Sheer, shi'r a, pur, gloew, glân ; hollol,hogi, minio;pigfeinio ; blaenllymu gwir: v, dianc neu ffrystio ymaith.Sharper, shâr'pûr n, un cyfrwyslym; Sheer-grass, hesg[surni, chwibledd Sheers, shi'rz np, peiriant ar lun A i godiSharpness, shârp'nes n, llymder, awch hwylbrenau a phwysau mawrionSharpset, shârp'set a, gwancusSheet, shit n, lien, lien gwely ; cynfashwylraff. Sheet-anchor, prif angor.Shaster, shas'tnr, Shastras, shas'tras n,HindSheet of paper, papyrlen. Windingsheet,Shatter, shat'ûr v, dryllio, chwilfriwio,amdo, amwisg[llenliaindarnio, ysigo. Shatter-pated, Shatterbrained,Sheeting, shit'ing n, lliain cynfasau,penhonc, penwan [drefion Sheik, shik n, offeiriad MahometaiddShekel, shek'l n, darn o arian Iuddewig,gwerth tua banner coronShelf, shelf «, talfainc, astell ddal; murastell,trestlfwrddShell, shel n, cragen; mesglyn, plisgyn,cibyn : v, masglu, diblisgo, gweisgi'o.Shell -fish, cragenbysg. The shell ofa building, magwyren [draenen wenShellelagh, 'she.lä'la n, pastwn G wyddelShelly, shel'i a, cragenog, cibog, masgl ogShelter, shel'tûr n, gwasgod, gwasgodfa,cysgod, acbwre, diddos, diddosfa, celt,nawdd, noddfa, clydfan, cwdd, cwddyn:v, cysgodi, noddi, gwasgodiShelterless, shel'tur.les a, dinoddedbrethyn. Shear-steel, clur atofferynan awch. Shear- Sheltic, Shelty, shel'tî n, merlyn Ysgotaidd[gosod naill ochrShelve, shelv vi, llechweddu, llethru: vt 7Shelvy, shel'vi a, beisleog, beisiog, creigiog.Shelw shore, creiglan301

;jSHO path, fat. ore, met, mâ-rîne, pin, ôrb, oil, curve, cut, t\v=too, tk=took;Shend, shend vt, dyfetha, ysbeilio; Shipwreck, ship'rek n, llongddrylliadgorchfygullongdoriad: vt, llongddryllio : ìlwyrddinystrioShepherd, shep'ûrd n, bugail, bugeilydd,[llongarareiliwr. Shepherd's-crook, bugeilftbn.Shipwright, ship'rit n, llongsaer, sae»swyddShepherd's-dog. bugeilgi. Shep-Shire, shî'r n, sir,herd's-purse, llysiaur bugailShirk, shurk vi, gochel, dianc oddi wrtlShepherdess, shep'ûr.des n, bugeiles, Shirt, shûrt n, crys : vt, gwisgo â chrys[gwladaidd Shirtless, shurt'les a, digrys, heb grysareilesShepherdish, shep'ûr.dish a, bugeilaidd Shittah, shit'â, Shittim, shit'im n, mat!Shepherdism, shep'ur.dizm n, bugeil- o goed gwerthfawrSherbet, shûr'bet n, surfedd [iaeth Shive, shi'v n, ysgyren, fflochenUnder-sheriff, Shiver, shiv'ur n, asgri, chwerfan dnSheriff, sher'if n, sirydd.rhaglaw siryddSheriffalty, sher'if.al.ti. Sheriffdom, sher'-if.dum n, siryddiaeth [g^'in gwynSherry, slierÌ n, math o win o Yspaen,Shew, shö, Shewn, shön.—Show, ShownShibboleth, shib'ö.leth n, arwyddair plaidShield, shîld n, tarian, aesawr, rhodawr,cadell, ysgwyd, asafar; arflen : vt,tarianu; gorthoi, amddiffynShift, shift n, dychymnvyg, dyfais, ystryw,a, has, beisiol : vi, basäu, beisio ; heigymdro, esgus; crys merch, Shoaliness, shö'lî.nes n, beisfaogrwyddhefys: v, newid, cyfnewid; ymdaro, Shoally, shö'lî a, beisleog, beisfaolglewa, ymddarbod, darparu, gochelyd Shock, shok n, siglergyd,jsiglad, eidyfeisio ffordd, trefnu [wadalwr cyfergyd, ysgytiad; cogwm, ystw>Shifter, shif 'tûr n, glewai, hocedwr, an- vt, brawychu ;ysgwyd ; cywilyddioShiftless, shift'Ies a, diddarbod, difedr, Shocking, shok'ing a, echryslawn, adiffordd, didoraethswydus, erchyll, echrydusShilling, shil'ing n, swllt. One shillingand eleven pence, dau ond ceiniog.Two [shillings] and nine pence, triond tair, tri swllt ond tair ceiniog, daua naw. Two [shillings] and twodelltddarn, ysgyrionyn, yfflyn : icrynu, achrêthu; mochenu, delltitysgyrioni, tori yn yfflonShivering, shiv'ur.iug n, dellteniaccryndod, achrethShivery, shiv'ur.i a, breulyd, hydodelltenol, anghrynoShoal, shöl n, haig, morhaig, haflujlluaws; basle, beisle, beisfa, rhydliShoe, sh n, esgid, archen, pedol{pt & pp shod, shod), archenu, pedoShoe-boy, Shoe-black, glanhäwr esgi,iau. Shoe-horn, Shoeing-horn, coesgidiau.Shoe-last, gweddyg, troepence, dau a dwy. Ten shillings, bren. Shoe-string, Shoe-tie, llhvchweugain.—Penny [anwadal esgyd. To shoe a horse, pedoli ceftShillishalli, shil'î.shal.î a, ansefydlog, Shoemaker, shw'ma.km- n, crydd, esgiShin, shin n, crimog, gomachiwr, archenwr[iaeShine, sh'in (pt & pp shone) v, dysgleirio,llewyrchu, tywynu, goleuo: ?i, Shog, shog n, cyd-darawiad, ysgydwaShoemaking, shw'ma.king n, crycldagloewder, claerder, dysgleirdebv, siglo; myned ymaithShiness, sh'i'nes n, gwyledd.— Shyness Shone, shon pt & pp. —ShineShingle, shing'gl n, peithynen ; cledren, Shook, shwk^i.— Shakeastell, estyllen, astelldo, astell hollt, Shoot, sht n, blaguryn, imp, imp;ysgyren, aserw [dardd; eryri ysbrigyn, eginyn : v (j)t & pp shoShingles, shing'glz np, math o grug- blaguro, blaendarddu,tori allan,tardShining, sh'i'iiing, Shiny, shi'nî a, claer, allan, egino ; saethu, ergydio, cyflegdysglaer, gloew, tywynolTo shoot up, tyfu, codi i fynyShip, ship n, Hong: vt, dodi mewn Hong, Shooter, sh'tûr n, saethydd, ergjllongi. Ship's husband, pentalwr bollt cloHong, trefnwr taliadau llongShop, shop n, masnachdy, sylldy, m£jShipboard, ship'bö'rd ad, ar fwrdd llong Shopboard, shop'bô'rd n, bwrdd gweitiShipbuilder, ship'bil.dûr n, llongsaer Shopkeeper, shop'ki.pur n, masnachShipmaster, ship'mas.tûr n, llonglywydd,cadben llongShoplifter, shop'lif.tûr ' n, ysbeibmaelwr, maelfawrjShipmoney, ship'mun.î n, llongdreth masnachdai[mae|Shipping, ship'ing n, llongau, morlestri Shopman, shop'man u, masuachW)302

;yn\ ShortnessI'i should'I Shoulder-knot,^;öre ; läte, line, nö, mute ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. SHBShore, shö'r n, glan y môr, traeth,tywyn Show, shö (pp shown) v, dangos, arddangos; dadgan, mynegu, profi ; hy-atteg, annelbost : vt, attegu, gosod attegion;pt.—Shear[tra eang flbrdi: n, golwg, golygiad ; dangosiad,Shoreless, shö'r'less a, didraeth, dilan, arddangosiad ; dull, rhith, lliw. Showbread,bara gosod, bara dangos. ToShorling, shôr'ling n, croen dafad gnaif,Shorn, sWrnpp.—Shear [cneifgroen show ofF, rhodresuShort, short a, byr, ber, cwta, bychan Shower, shihv ur n, eawod, cawad, cafod :hydor. Short-hand, Haw fer, byrysgrif.Short-lived,byrhoedlog. Short-Shower, shö'ûr n, dangoswr [iogv, cawodi, bwrw cawodsighted, byr ei olwg ; annoeth. Shortwinded,byranadlog. Short-witted, Shown, shon pp.—ShowShowery, shû'ur.î a, cawodog, gwlawanghrafF,disynwyr. In short, yn fyr. Showy, shö'î a, dangosiad us [ysgythriadmewn byr eiriau. To be short of, bod Shrag, shrag vt, brigdori, ysgythru ; n,mewn elsieu. To fall short of, methu Shrank, shrangk pt.—Shrinkâ. To stop short, aros yn ddisymmwth Shred, shred n, Harp, llerpyn, carp,Shortly, short ad, yn fyr, ar fyr, toe, cinyn, difyn, dernyn, ciniechyn: vt'lîddioed, yn union{pt & pp), cinynio, manddarnio'Shortness, shôrt'nes n, byrder, byrdra. Shrew, shr n, cecren, cecres ; math oof breath, diffyg anadl lygoden, llygoden goch, Uyg, chwistlShot, shot n, ergyd; gwnbelen; gwn- Shrewd, shrd. a, cyfrwys, fi'el, hengall,dwfn[calldraShrewdness, shrd'nes n, cyfrwysdra,rawn; ergydiad; eyfrif, eyfrifiad: a,Shrewish, shr'îsh a, cecrus, croes, anynadfree, heb dalu,sidan symmudíiw[ddigrwydd, croesineb|5hotten, shot'n a, wedi bwrw ei rawn, Shrewishness, shr'ish.nes n, annidirawn;dadgymmaledigShriek, shrik n, ysgrêch, crochlais,Shough, shok n, math o gi hirflewog crochwaedd, ysgri, crech, cryglais: vi,Should, shd^í.—Shall.' I should, thou crechian, crochleisio, ysgrechainshouldst, he should, &c, dylwn, dylit,Shrieval, shri'val a, siryddolShrievalty, shri'val.ti n, siryddiaethdylai, dylem, dylech, dylent. If Igo, should I go, pe elwn. If I Shrift, shrift n, clustgyfFesShrike, shrik n, aderyn o'r enw[meinlaisshould go (if I should be permittedt to go), pe cawn fyned. Lest he should Sin-ill, shril a, llym, main, ucbelseiniol,Shrillness, shril'nes n, uchelseinedd,say, rhag id do ddywedyd, rhag dy-,|| wedyd oìiono. I had [should have] meinllymeddfainted, if I had not believed, diffyg- Shrimp, shrimp n, bardysen, berdas|iaswn pe na chredaswn.—Would Shrine, shr'in n, creirfa, creirgelliShoulder, shöl'dûr n, ysgwydd, palfs Shrink, shringk (pt shrunk &shrank, pp| ysgwyddog, ysbawd: vt, ysgwyddo, shrunk & shrunken) v, crebachu, swbachu,gorysgwyddo"; attegu ; dal neu wthioymgrynoi, tynu yn ol, cilio,> a'r ysgwydd; hergydio. Shoulderbelt,Ueihau, telcu, tyrfu, treioysgwyddwregys. Shoulder-blade, Shrite, shri't n, tresglen, bronfraithpalfais, gwiiell ysgwydd, crafell yr ysgwydd.Shrive, shri'v (pt shrove) v, gwrando~ Shoulder-clapper, ceisbwl, cyffes; cyfFesuysgwydd addurn. Shrivel, shriv'l v, crychu, crebachu' Shoulder-shp, dadgymmaliad yr ys- Shriver, shri'vur n, gwrandäwr cyfFesgwyddShroud, shrûd n, amdo, amwisg;^Shout, shût n, bloedd, gwaedd, llefain, gorchudd; hwylraíF; attegion hwylbrenHong : v, amdoi, gwasgodibanllef, dolef, crochlef: v, bloeddio,gwaeddi, dolefain, crochlefainShrove, shrov pt.—Shrive. Shrove-Tuesday, Shrove-tide, gwyl y gyffes,>>hove, shuv gwthio, hergydio: n,?;,gwth, ysgwd, hergwd, hyrddawd Mawrth Ynyd>hovel, shuv'l n, rhaw: vt, rhawio, Shrub, shrub n, prysgen, prysgoeden,gwydden, manwydden, prysgwyddenrhofioShoveller, shuv'l.ur n, rhawiwr; y llwy- math o ddiod gymmysgedigMg, math o aderynShrubbery, shrub ur.î », prysglwyn,Shovelful, shuv'l.fwl n, rhawaidprysgle, gwyddfa:

;_SIG path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\V=too, tk=took;Shrubby, shrub'î o,prysglog,manwyddogShrug, shrug v, codi, crebachu, codi yrysgwyddau : re, codiad ysgwyddauShrunk, shrungk pt&pp.—ShrinkShrunken, shrung'kn pp.—ShrinkShudder, shud'ûr vi, crynu, dychrynu,echrydu : re, crynfa, echrydiadShuffle, shuf'l v, cyfrwysdroi, cecruso,anghywiro ; rhithdrwsio ; chwareuffonddwybig : re, rhith-esgus, cyfrwysgast.Shuffle-cap, math o chwareuShuffler, shuf'lûr re, hocedwr, twyllwrShuffling, shuf 'ling re, hocedwaith, ffug-Shun, shun v, gochel, gochelyd [waithShunt, shunt v, symmud o'r naill reilfforddi'r HallShunless, shun'les a, anocheladwyShut, shut {.pt & pp shut) v, caucaead, cau, caued, cauedig. To shutin, cau i mewn, argauShutter, shut'ûr re, cauad, gwerchyrShuttle, shut'l re, gwennol gwëyddShuttlecock, shut'l.kok re, ehedgorcShy, sh'i a, gwagelog, anghyfeillgar,gochelgar ;gwylaidd, gwyledog, gwyl,cywilyddgar, yswil, anhyf, ymgelgar Siesta, sî.es'tcâ n, prydnawn-gwsgosgoilyd : vi, osgoiSieve, siv n, gogr, gwagr ; hesgyn, rhiShyly, sh'í'lî ad, yn wylaidd, yn yswil yll. Sieve-maker, gogrwr, gwagrwShyness, sh'f'nes re, gochelgarwch, yswildod,tawedogrwydd, cywilyddgar-Sifter, sif'tur n, marchridyll; gogrynlSift, sift vt, gogiynu, nitliio ; cliwiliowch, gwyledd, gwylderSigh, si n, ochenaid, uchenaid, ebwc| ;Sib, sib a, yn geraint o waedSibilant, sib'Llant a, chwithrwdol, siol,Side, sîd ra, ochr, ystlys; tu, plaidymyl: v, ochri, pleidio, bod o duSide-face, ystlyswyneb. Side-saddkcyfrwy untuog. cyfrwy benyw.one side, o'r neilldu. Side of a bederchwyn gwely. Side of a leaf,dalen. The other side of the riveryr ochr draw (tu draw) i'r afoiThe river side, glan yr afonSideboard, s'íd'bö'rd n, ystlysfwrddSideling, sidling a, ystlysgamSideral, sid'ur.al, Sidereal, sî.diYi.aSideran, sid'ur.an a, serol, yn ol y s

Iigostegu. To put one to silence, rhoi glaschwerthin : vi, cilwenu, llonwenutaw ar un. [mud, disiarad; mud Simple, sim'pl a, syml (f semi); diaddurnit, s'i'lent a, dystaw, tawedog, tercaregdân; digymmysg, unigol ;gwirion,annichellgar, anghall, ynfyd :, s'i'leks n, callestr, cellt, : n, llysieuynfy, sî.lis'î.f'i v, careen, callestru:ious, sî.lish'us a, callestraiddUysiaumeddyginiaethol : vi, casgluSimpleness, sim'pl.nes n, symledd; digymmysgedd[nose, siU.kwos', Siliquous, sil'î-a, plisgog, cibog[n, llysieuyddls;, silk n, sidan. Silk-mercer, sidan- Simpler, sim'plûr, Simplist. sim'plistSimpleton, sim'pl.tun n, symlyn, drel"jdd. Silk-mercery, sidanau. Silkiweaver, sidanwëydd. Silk-worm, pry'r Simplicity, sim.plis'î.tîíi, symledd, symlder,symlrwydd; diniweidrwydd;tsidan, sidanbryf. Raw-silk, eurlinilken. sil'kn a, sidanog, o sidangwiriondeb, anghallinebilky. sil'ki a, sidanaidd. To make Simplify, sim'plî.f 1 vt, symho, symlusilky, sidanuSimply, sim'pli ad, yn syml;yn unigtill, sil n, trothwy, corbel, careg ffenestr Simular, sim'ü.lûr n, ffuantwr. ftugiwr,ymhonwr[gwaghonilillabub, sil'â.bub n, ewyngaws, ewyngaul,surgaulSimulate, sim'ü.lät vt, ffugio, ffuantu,iÛiness, siì'î.nes n, íFoledd, ynfydrwydd, Simulation, sim.ü.lä'shun n, ffugiad,i_gwirioudeb, ffolinebffuantiad, edrith, rhagrith'illy, sil'î a. ffol, gwirion, ansynwyrol, Simultaneous, sim.ul.tä'nî.us a, cydweithredol,> penwan, anghall, ynfyd. A silly fel-cydarunwaithi low.f1;ore; late, line, no, niiite; she, zh=rz azure; tliin, thls; j=dzh. SINgnet. sig'net n, sel, insel; sellbdrwy Similarity, sim.î.lar'î.tî n, cy+ielvbnvydd,gnificance, sig.nit"i.kans, Significancy,tebygolrwydd"[ia'ethystyr, arwyddocâd; Simile, sim'î.lî n, cyffelybiaeth, cymhar-sig.nif'i.kan.si n,pvn -•;. pwysigrwyddSimilitude, sî.mil'ì.tüd n, cyifelybiaeth,dammeg; gniricant, sig.nifi.kant a, arwyddocaol,cyffelybiad, cyrfelybrwyddarddangosol ; pwysfawr, pwysig Simmer, sim'ûr vi, lledfcrwi, sician,ferlweddlawn, cynnwysfawrgoferwi, brydiannuSimnel, sim'nel n, chwiogengnification, sio-.nif.î.kä'shun n, ar-Hddocâd, arwyddiad, ystyr, meddwl Simoniac, si.mo'ni.ak, Simonist, sim'unistgnificative. sig.nif'i.ka.tiv, Significatory.n, cyssegrfasnachwr, cyssegrbryn-sig.nifi.kii.tur.i a, mynegol, ar- ydd, cyssegrwerthwr, SimoniadTryddedigol. arwyddocaolSimoniacal, sim.o.n'i'a.kal a, cyssegrfasnacholagiiity. sig'm.fi v, arwyddo, arwyddociiu[Simoniaethhyshysu, mynegu, dangos. llesiiu;üence, s'i'lens n, taw, gosteg, dystawrwydd;tawedosrrwydd, tawelwch: vt.igostegu, dystewi, tawelu: i, gosteg!dysta'.vrwvdd ! To proclaim silence,ynfyd-ddyn, gwirionyn. A sillyfemale, ffoleg, gwirionenJlilt, silt u, gwaelodion afontilures, s'i.lii'rz' np, pobl Gwent a Morganwga'r ardaloedd cyfnesol, yr Essylljlran,sil'van a, coedog, gwyddelig [wyrUyer, sil'vur n, arian: vt, arianu.arianellijlvery, sil'vur .1 a, arianaidd, arianaid(mar, sî.mâr' n, ysgin, gwisg iyddimia, sim'ya, n, math o epasimilar, sim'î.lûr a, tebyg, cyffelyb, cynhebyg,mal, hafal, cyhafal, unfath,cyfath, unwedd20Simony, sim'un.î n, cyssegrfasnach,Simoom, sî.mm', Simoon, sî.mn' n,gwynt poeth y DwyrainSimous, s'i'mus, a, gwastad-drwynSimper, sim'pùr n, cilwen, glaswen,Sin, sin n, pech, pechod, bai, trosedd,camwedd, gwyd, deddfdoriad: vi,pechu, troseddu, camweddu. Sinoifering,pechaberth, pechofn-wm.Original sin, pechod Adda, cynbechodpechod gwreiddiol[tarddSinapism, sin'a.pizm n, sugaethan mws-Since, sins pr, gan, yn gymmaint â ;Silver-coloured, arianlliw. Silvermine,er,arianglawdd. Silver-smith, er pan: ad, gwedi hyny. Not longariangof, got' arian. A silver hue, since, yn ddiweddarSincere, sin.si'r' a, gwir, cywir, diifuant,gonest, clau, diragrith, didwyll, pur,clilwgr, digymmysg [ragrithrwyddSincerity, sin.ser'î.tì n, cywirdeb, di-Sinciput, sin'sî.put ?i, rhan flaenaf y penSindon, sin'dun n, amdwyg liaiu mainSine, s'in n, math linell fesurol30J

:SKI path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\vk=tookSine-, Sin- px, heb, di- [segurswyddn, tad, tadwys, rhiantSire, s'i'rSinecure, si'ni.kii'r n, swydd segur, Siren, s'i'r'en n, morforwyn ; hydolesSinew, sin'ü n, gaw, gewyn, cyhyrSinewy, sin'ii.i a, cryf, gewynoghudol, denolSiriasis, si.r'i'â'sis n, ennynfa yrymenySinful, sin'fl a, pechadurus [rwydd Sirius, sir'i.us n, seren y ciSinfulness, sin'fl.nes n, pechadurus- Sirloin, sûr'lûîn n. llwyn eidionSing, sing (j?f sang, pp sung) v, canu, Sirname, sûr'näm n, eyfenwcathlu, perleisio. Singing, sing'ing, Sirocco, si.rok'o n, poethwynt deddvyn canu ; caniadreiniol Syria a SisiliSinge, sinj vt, deifio, golosgi. Singeing, Sirrah, sur'â n, syr, syresinj'ing, yn deifio;Sirup, sur'up n. sudd melus.=SyrupdeifiadSinger, sing ur n, canwr, cantor, caniedydd,Sister, sis'tûr n, chwaer, cbwiawrcetnlydd, cerddorSisterhood, sis'tûr.hd n, chwaeroliaSinger, sin'jûr n, deifiwrSisterly, sis'tûr.lî a, chwaerol, chwio)Sit, sit (pt&pp sat) vi, eistedd, sedSingle, sing'gl a, syml, sengl, unig,unigol, gweddw ; neillduol : vt, dewis,pigo. Single-handed, digynnorthwy.To sit up, eistedd i fyny ;gwyhedSite, si't n, sefyllfa, safiad, safleSith, sith c, gan, er, er pan, gan hyn;Single-hearted, Single-minded, didwyll.Single-stick, ffon, llachbren.A single hair, blewyn, gwelltyn. Asingle person, un gweddw, un ammhriod.To single out, neillduo o Situate, sit'shu.ät, Situated, sit'shifysg ereill, pigo i maested a. yn sefyll ;yn gorwedd ;yn aSingleness, sing'gl.nes n, symledd, symlrwydd,sengleddcyflëedigSituation, sit.shü.ä'shun n, lie;[ cysefySingular, sing'gü.lûr a, unigol, unig, Six, siks a & n, chweeh, 6, vi. At fthynod, od, neillduol, digymharSingularity, sing.gü.lar'î.tî n, neillduolrwydd,and sevens, yn blith draphlithSixfold, siks'f old a, chwethro, chwepbunigolder, unigolrwydd, hy-Sixpence, siks'pens n, chwecheiniog,nodrwydd, odrwydd ; mympwySingult, sing'gult n, ochenaid, ebwchaswy, ehwith.Sixteen, siks.tao'a & »,unar bymthefSixteenth, siks.tinth'a, unfed arbymtjtrigeinfed, Sinister, sin'is.tûr n, Sixtieth, siks'ti.eth a, 60:chwithig : a, gau, annheg, gwrthgas Sixth, siksth a, chweched. chwechflSinistrous, sî.nis'trus a, cyndyn, gwrthnysig,Sixty, sikfi't! a & «. trigain, GOcildyn, chwithiga, gweddol o faintSizable, s'i'za.blSink, singk (pt sank,/»/; Sunk) v, soddi, Size, si'z n, maint, maintioli glud;suddo; treio, lleihau;ymollwng: n, Sizer, s'i'zur n, isefrydydd ym mlceubwll, ysgarthffos, sugndwll. Sinkhole,ysgarthdwll, ysgarthfaysgol CaergrawntSizy, s'i ' zî a, gludiog,[gwjlledsythfSinless, sin'les a, dibechod, anhybech Skate, skiit.rf,llithrwadnu, llithr-reSinlessness, sin'les.nes n. dibechodrwyddSinner, sin'ur n, pechadur, troseddwrSinoper, sin'ö.pûr, Sinople, sin'ö.pl n,math o faen gwerthfawrSinuate, sin'ü.ät vt, dolenu, dolystumioSinuation, sin.ü.ä'shun n, doleniad,ystumiad, dolystumiadSinuous, sin'ii.us a, dolenog, ystumogSinus, s'f'nus n, agoriad ; ceudwllSip, sip vt, llymeidio, llymeitian: »,llymaid, llymeityn[l°sgSitiology, si.tî.ol'ö.jî n, traethawdfwydyddSitting, sit'ing n, eisteddiad, eisteddfn, llithrwadn; morgath, rhaienSkean, skin n, cleddyf byr, bidog ;

! goreu;!digroeni,jcrychnaid,•gwastrodyn.iIfckill,skil n, medr, cymmedr, cywreindeb Slacken, slak'n v, yslacio, llacio, llaesu,Jkilled, skild a, cyfarwydd, medrustoll, diofalhau [rwydd, esgeulusdraSkillet, skil'et n. calloryn, peiryn, posned Slackness, slak'nes n, llaesder, yslac-Ijkira, skim v. dihufenu ; diewynu; pigo'r Slag, slag n, llosgsorod, sinidr, sindwysgafn redeg dros. Skimmilk,Slain, slän pp.—Slayllaethdihufen. Skimming-dish, Slake, slak t^yslecio, toddi,tawddwlychullestr at ddihufennSlander, slan'dur n, athrod, absen, enllib,| kimmer, skim'ur n, hnfenai ; niorwennol hort, drwg absen : vt, athrodi, absenu,re, .kin, skin croen; ton, tonen: v, enllibio, cablu, hortio, gwaradwyddo,goganu, difri'o[lhbiwrblingo; croeni. Skin-flint,cybydd. Scarf-skin, y croen uchaf. Slanderer, slan'dur.ûr n, athrodwr, en-|Thick-skinned, garw, tewgroen Slandering, slan'dur.ing n, athrodiad,(kink, skingk re, diod, potes : vi, diodi enlhbiad [athrodus, cabledduskinker, sking'kur re, trnlliad, keibyn Slanderous, slan'dur. us a, enllibus,[kinner, skin'ur re, crwynwr ; blingwr Slang, slang n, darn o dir, llain; iaithikinny, skin'i a, croenlìyd ; teneuisel a gwael,kip, skip vi, llamsach, llemain, Slant, slant, neidio,Slanting, slan'ting a, arcrychneidio; rhipio: re, Ham, naid, osgo, osgoawl; llethrogSlant, slant v, gwyro, agwyro; osgoi,llamsach; llamwesyn,Skip-jack, conach. Skip-llechweddu, llethru[pahodikennel, gwas troed, rhedegwasSlap, slap n, yslap, palfod yslapio,: vt,kipper, skip'ur re, llamidydd; morwr, Slapdash, slap.dash' vt, brithliwio, arliwio: ad, ar ergyd, yn ddisymmwthmeistr math o long[ y cornbig lleiaf,;y mornodwyddSlash, slash n, hac, archoll, ffosawd,firewyl Had, fläangelliad; carai: vt,(kirmish, skur'mish re, ysgarmes, ym-vi. ymgiprys, ymgarmesu, dyfnhacio, ftrewyllio, fflangelluikirr, skur v, ffrystio, brysio [goymladd Slate, slät n, llech, elech, tolech ;ysgriflechjkirret, skir'et n, panas y dwfr [ylu: v, toi â llechau, llechdoi,kdrt, skurt re, godre, cwr, ymyl : vt, ym- Slater, slä'tûr n, töwr, llechdöwrSlattern, slat'ûrn n, yslebren, kit, skit n, anllades; cyfrwysgasthafnai,gogan [us ; chwareugai budrogen, hafr, soegennttish, skit'ish a, nwyfus, anllad; ofn-Slaughter, slô'tûr n, lladdfa, aer, aerf'a,iladdiad:(|.wydd,i marchridylliSkull-cap,,skulled,•wybrenol;öre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. SLEkittles, skit'lz np, chwareu naw nod- cyflafan, galanas, lladdiad: vt, lladd,ceilys [at rwymo llyfi-au cyflafanu, cigyddio. Slaughter-house,cigydd-dy, lladd-dy. Slaughter-man,kiver, sk'i'vur n, croen d'afad teneulladdwr, cigydd [creulawn, aerogkreen, skrin n, cysgodlen, ysgrin;: vt, rhídyllio ; amddiftyn Slaughterous, slô'tur.us a, gwaedlyd,Slave, slav n, caethwas, caethfab, caeth,,kull, skul n, penglog, siol, iad, clol.iadgap, paeled. Thick- gweurydd; caethferch; caethes: v,pendew, hurtgweithio yngaled, poeni, caledweithio.kunk, skungk «, math o wenciSlave-trade, caethtasnachSlaver, sla'vur v, glafoeri, poeri, ymboei'i:ky, ski it, \y\ T bren, wybr, awyr ; banwel.n, poer, glafoer, glafoerion;Sky-coloured, o liw yr awyr, asur,goleulas. Sky-dyed, awr-liwiog, caethlong ; caethfasnachlonglliw yr wybr. Sky-lark, uchedydd, Slavery, sla'vur.i n, caethiwed, caethwasanaethehedydd, meilierydd. Sky-light,[ caethwasaiddffenestrmewo to,nenwawl, nentienestr. Slavish, sla'vish a, caethiw, gwasaidd,Sky-high, tra uchel. Sky-rocket, Slavishness, sla'vish.nes n, gwaseidd-draBlue sky, awyr las, asurtaubelen.Slay, slä n, peithyn gwëydd : vt (slew,kyey, sk'i'i, Skjish, sk'i'ish n, awyrol, sîain), lladd, llofrudLhogoleulas, asurSlayer, slä'ûr n, lladdwr, llorruddlab, slab n, Uech, cynastell [boeri Sleave, sliv a, sidan didro : vt, diddyrysuSleazy, Sleezy, sli'zi a, teneu, maswlabber, slab'ûr v, soegi ; glafoerio, ymlabby,slab'î a, gwlybfudY,gwlyblithrig,lUthiig;tomlyd, swga, soeglydlack, sfak a, llaes, yslac, rhydd; esgeulus: n, glo man : v.—SlackenSled, sled, Sledge, sledj n, car, llusg.Sledge-hammer, morthwyl gofmSleek, slik, Sleeky, sli'ki a, llyih, claerlyfn,llathr. Sleek-bodie

:SLO path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t—too, tk=tookSleek, slik vt, llyfnhau, claerlyfnhau,llathru.Sleek-stone, cabolfaenSleekness, slik'nes n, llyfnedd, ilyfndraSleep, slip n, cwsg, bun: vi (slept),cysgu, huno. A sleeping partner,cydfasnachwr anweithiol. A wink ofsleep, ararant-hun. Deep-sleep, trymgwsg.Light sleep, dargwsg. Tosleep slightly, gogysgu. hepian. Causingsleep, cwsgbar, cysgbarSleeper, sli'pûr n, cysgwr, cysgadur,cysgiadur; atteg, trawst [cysgrwyddSleepiness, slî'pî.nes n, cysgiadrwydd,Sleepless, slip'les a, digwsg, dihun, anhunog,demons, effroSleeplessness, slip'les.nes n, anhuneddSleepy, slí'pî a, cysglyd, swrthSleet, slit n, einvlaw, odwlawSleety, sli'ti a, eirwlawog, odwlawogSleeve, sliv n, llawes, breichellllethr, lleehwedd: v. o.

. tiluttish,jhepian,Ii rwysddyn,[ mainl hoew,,Hynideimlo. perten.;:öre ;Kite, l'íne, no, miite ; she, zh=z azure : thin, this;j=dzh. SMUSlubber, slub'ûr vt, budrddwbioSludge, sluj re, llaid, llaca, baw, plwcaSlug, slug re, malwoden, malwen, gwlithen,Smartness, smârt'nes re, dillynedd, pertrwydd,pincrwydd, pertedd; cvfiyiuder,llymder; ftraethder [firiwiogwlifhfalwen, mahvoden dawdd; Smash, smash vt, tori yn yfflon, chwil-pelen hirgron ; lions hwyrdrom ; diogyn Smatch, smatsh re, bias, adflasSluggard, slug'ftrd. Slugabed, slug'á.bed Smatter, smat'ûr re, blesyn, basddysg,«, cysgadur, diogyn, s^gurddynlled-ddysgiad, coegwybodaeth, goddysg:vi, siared yn anfedrusSluggish, slug'ish a, diog, dioglyd,musgrell, swrth, eysglyd, hwyr. llusgenolSmatterer, smat'ur.ûr re, craehysgolhaig,[grellni basdriniwr, un baswybodus [dwbiojgishness, slug'ish.nes re, diogi, mus- Smear,:e, sliis re, dyfrddor, dyfrargae, arsmi'rvt, diwyno, llychwino,Smeary, smî'r'i a, dwbiol, "gludiog.te : vt, agor argae, gollwngglynol, bawlyd3ünber, slum'bûr re, bun, hunell, hephun,Smeath, smith re, moraderyn o'r enwdargwsg: v, huno, hep-huno, Smectite, smek'ti't re, pridd y panwrdargysgu [hepianllyd, hunol Smegmatic, smeg.mat'ik a, sebonaiddSlumberous, slmn'bur.us a, eysglyd, Smell, smel re, arogl, gwynt, arwynt,flump, slump vi, cwympo i mewn, ym- sawr; edryw: v, arogli, sawrio,(Uung, .slung pt & pp.—Sling [soddi gwyntio, clywed arogl; drewi. Atflun'k, slungk^tf &;?/>.—Slinkfoul smell, drygsawrslur gwarthnod, anaf, anair,51ur, "re, Smellfeast, smel'fist n, koflwr ei fol,imefl; budrad, budreiddiad; llithren: glwth, gwenieithwr[iadvt, diwyno, dwbioSmelling, smel'ing re, arogliad, arwynthlush.slush re, llaca, llaid, plwea, bawHut. slut re, budrogen, bronten, hurenSmelt, smelt re, brwyniad, morfrithyllvt, toddi mwn, mwndoddislut'ish a, swga, annhaclus, Smelter, smel'tfìr re, toddwr, mwndoddwrbudr, budrogSmicker, smik'ur vi, cilwenu, glaschwerthiniluttishness, slut'ish.nes re, budreddi[hefysSmicket, smik'et re, crys merch, crysan,lly, sli a, cyfrwys, cadnoaidd, celgar,cyfrwysgall, iFalst. Sly-boots, cyf-Smile, smi'l re, gwén, arwen, glaswen,flekldyn [diehell, fl'alsder cilwen: vi, gwenu, glaschwerthinIlyness, sl'i'nes re, cyfrwysdra, calldra, Smirk, smurk vi, cilwenu, gwenu, glaswennimack, smak re. chwaeth, bias, adflas;dec; llongfechan; cusan: v, clecian, Smite, sm'it {pt smote, smöt; pp smitten,smit'n & smit) v, taro, euro;Iwefusgleeian ; cusanul-mall, sniol a, bach, bychan, man, main :lladdarcholli;px, -an, -yn, -en, -ig, cor-.|Smallarms,Smith, smith re.gof, gofant [gefail, gofailmân-arfau. Small-beer, diod Smitheiy, smith ur.î, Smithy, smith'i re,fain. Small-coal, glo man. A small Smock, smok re, crys benyw, hefysjar, costrelig, costrelan.[TheAs small, Smoke, smok re, mwg: v, mygu, ysmygu,ysmwcio ; chwiffio ; mwgsychu\ cyn lleied.y cefn.mainThe small of the leg, tryfygu. To smoke dry, mwgsychuSmoker, smo'kur n, ysmygwr, chwilHwryUeiaf"imallish, smô'lish a, bachig,[gofychan Smoky, smo'ki a, myglyd"bychanig, Smooth, smTH a, llym, gwastad, llathrjmallness, smóTnes re, bychanedd; vt, llyfnhau, caboli; gwenieithiomalt, smôlt re, glaslwch [eiddilwch Smoothly, smTH'lì ad, yn esmwyth,imaragd, smar'agd, Smaragdus, smarag'dusyn rhwydd, gan bwyll [mwythderre, gwyrddfaen, gwyrddem Smoothness, snnvTH'nes re, llymder; es-maragdine, sma.rag'din a, gwyrdd- Smother, smuTH'ûr v, mygu, llethu;emaiddtagu, celdagu : re, tawch, mygdarthSmoulder, smöTdûr vi, cuddloagi, mudlosgi.mart, smart a, llym, hylym, bywiog,Smouldering fire, tân "mudheinif, tlws. pine, twtnais, dillyn,Smug, smug a, pert, hoew, pine, twtnaisffel, pert, ffraeth: vi, gwyuio,: re, arian rhyddìiâd. Smuggle, smug'l i'i,trosglwyddo pethauSmart pain, dolur llym. Smart girl, yn annholledig, nwydd redeg. SmuggledA smart shower, cawod dromgoods, rhednwyddau309

:I|SOB path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Smuggler, smug'lur n, nwyddredwr Snipe, snip n, g'iach, ysnid, m ymSmuggling, smug 'ling n, celcfasnach ysniten ;penbwl, hurtynSmugness, smug'nes n, tlysui, pincrwydd,Snippers, snip'urz np, gwellaifdillyneddSnippet, snip et n, rhan fechan, cyfranSmut, smut n, parddu, huddygl; duedd, Snite, sn'it n, g'iach : vt, chwythu'r tnrjrhwd, Hosg; serthedd: v, duo, llosgi Snivel, sniv'l n, llysnafedd y trwySmutch, smutsh vt, pardduo, dwbioffroenllif: vi, llefain yn blentvnaidSmuttiness, smut'î.nes n, pardduedd; crewtian, gweflo; Ifroenllifo, llyfioserthedd, budreiriad [du; serth Snore, snô'r vi, chwyrnu : n, chwyrniaSmutty, smut'î a, huddyglyd; brwnt; Snort, snort vi, ffroenu, chwythu ynSnack, snak n, rhan, cyfran [ffenestr Snot, snot n, llysnafedd y trwyn [ffroiSnacket, snak'et n, clicied, cloigyn Snotty, snot'i a, llysnafeddog [tcSnout, snût n, trwyn anifail, durjSnaffle, snaf'l n, genfa, ffroenfa: vt,Snag, snag n, ysgythrddant [ffrwynoSnail, snäl n, malwoden, malwenSnow, snöbwrwn, eira,eira, odi,nyf,nyfio.ôd, eiry:Snow-bfSnake, snak n, neidr, sarff [meddygoleira. Large snow-ball, fonripelf lenSnakeroot, snak'rwt n, math o wraiddSnaky, sna'ki a, neidraidd, nadreddogSnap, snap », byrdoriad,tameidyn; clecDV >y rolling, I caseg eira. Snow-flake, eSnowdrop, snö'drop n, clock maban [iSnowy, snö'î a, eiryaidd, eiryog; purwv, cnipgnoi, cipddala ; byrdori ;gwringain,Snub, snub n, cwgyn, cwlwm mecoed, cnwnc ; cerydd, sen, dwrdiadcecru [llo; math o chwareuSnapdragon, snapdrag.un n, trwyn y ceryddu, dwrdio, cystwyo. SnublSnappish, snap'ish a, brathlyd, pigog. nose, trwyn pwtsarig, cecrus, sengar[cecri Snuff, snuf n, trewlwch, trwynlwiSnappishness, snap'ish.nes n, cipgarwch, tislwch; llosgben canwyll: v, ffrc*Snapsack, snap'sak n.—Knapsackymddigio, trwynsori ; cymmerydtn)Snare, snê'r n, magi, croglath, telm, lwch; tori pen canwyll; ffroensu^byddag : vt, maglu, bachellu, rhwydoysgyrnygu, chwyrnu,Snuff-box, blwch trewlwch. trewfhiSnuffers, snuf'urz np, salltrin, glSnarl, snarl vi,swrnachu, ymddantio: n, ysgyrnwg, iadur, toriadur pen canwyllchwyrniad, swrnach[aidd Snuffle, snuf '1 vi, siared trwy r trwySnarling, snâr'ling a, ehwyrnog, corgi- Snuffler, snuf'lûr n, dyn trwyn gaus,Snary, snê'r'î a, twyllodrus, ystrywgar Snug, snug a, cryno; cynhes, c!Snast, snast n, Uosgben canwyllSnatch, snatsh v, cipio, ysgipio, crapio,cipgeisio: n, cip, crap; cipdamaid.Snatch-block, math o chwerfanSneak, snik vi, cuddymlusgo, llechian:n, Uechianwr, llechgi, celgi, conglwr;bawddyn, bawai, crinwasSneaking, sni'king o, llechaidd, bawaidd,gorwael, llechgiaidd, llechwrusSneap, snip vt, ceryddu, argyhoeddi, goreu i gyd ; cymmaint gwell. '*>dwrdio, senu : n, cerydd, senSneek, snek n, clicied drwsmuch the worse, gwaetha'r moddlSoak, suk v, mwydo, gwlybnawsio, 11; WSiSneer, snî'r n, gwatwarwen. gwatwardrem;Soap, söp n, sebon: vt, seboni.v, ffroenwawdio, gwawdwenu, boiler, sebonydd, gweithydddirmygwenu, canmol yn watwarus Soap-house, sebondy,stmsebonwei %Soap-suds, sicion sebon, sebonchriSneeze, sniz vi, trewi, ystrewi, tisian,n, trew, entrew, tisiad, tisSoap-wort, sebonllystisio :Snicker, snik'ur vi, coegchwerthin,chwerthin dan law[gwyntioSniff, snif, Sniffle, snif'l i\ ffroeni,Sniggle, snig'l v, llysena, dal llysodSnip^ snip f», gwellaifdrwch, bwlch, toriad;cinyn, dernyn, ciniechyn: vt,tori, hollti ;cinynio, trychu, gwelleifiodiogel;dìrgelSnuggle, snug! vi, ymgynhesu, yrog.So, sö ad, felly, fel hyny, yr un ra(c, fel, felly," felly hefyd, mal, me

[pwyll;J. pacinian,''.. joda,', deithasol,I iad,!ôre; läte, l'íne, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. SOLSoberness, sü'bûr.nes. Sobriety, sö.br'i'- Sojourn, sö'jûrn vi, ymdaith, ymdeithio,î.tî «, sobrwydd, cymmedroldeb trigo, aros[ymdeithydddifrifwchSojourner, sö'jûr.nûr n, alltud, pererin,Sobriquet, sob'ri.ke n, llysenw, ffngenw Solace, sol'äs ?i, cysur, dyddanwch : vt,Soccage, sok'lij n, bawl swch a ehwlltyr cysuro, dyddanu, lloni, lloddiach. Society for the Promotion ofChristian Knowledge, Cymdeithas erTaenu Gwyhodaeth Gristionogol.Society for the Propagation of theSocial, sö'shal a, cymdeithgar, eyfeillgar Solder, sô'dûr n, metel asio, iasfetel,Socialists, sö'shal.ists vp, eanlynwyr sawdur : vt, asio, sawdro, sawdurioRobert Owen; cyfeillaehwyrSoldier, sòTjûr n, milwr, sawdiwr, cadwr.Society, sö.si'î.tî n, cymdeithas; eyfeill-Soldier-like, milwraidd. Fellowsoldier,cydfilwrSoldiery, sòTjur.î n, llufilwyr, milwyrSole, söl a, unig, unigol, un : n, gwadn,. jOdden, sod'n pp.—Seethe [oliaeth caled, sylweddol, ffyrf, durfing; cryfoddy, sod'î a, tywarchogSolidify, sö.lid'î.fi v, ffyrfhau, caleduodonüte, sod'ö.mit n, gwrywgydiwr(Solidity, sö.lid'î.tî, Solidness, sol'id.nesn, cyfander, sadrwydd, ffyrfder, sylwedd,.odomitical, sod.o.mit'i.kal a, gwrywgydiol,Sodomaidddwysder, caledrwydd, durfingder",[odomy, sod'ö.mî n, gwrywgydiad Solidungulates, söl.id.ung'gü.läts np,Soever, so.ev'ur ad, pynag [seibfainc cyfan-garnolion[an-garnsö'ía n, glwthfainc, esmwythfainc. Solidungulous, sol.id.ung'gii.lus a, cyf-ofa,,offit, sof 'it n, nenfwdSolifidian, sö.lî.fid'yan n, unigffyddiadoft, soft a, meddal, tyner; masw; araf. Soliloquy, so.lil'o.kwi n, hunanymddyddan,Soft language, iaith dirion [arafuymson,often, sof'n v, meddalhau ; esmwythäu, Soliped, sol'i.ped n, milyn cyfandroedoftness, soft'nes n, meddalweh, tynerwch Solitaire, sol.î.tê'r' n, meudwy, ancr;°Sgy, sog'i a, llaithoho, sö.hö' i. haihow ! clyw ! hologwddfdlwsSolitariness,[unigedd, unigrwyddsol'î.tur.î.nes n, unigder.ail, soil n, pridd, tir; torn, tail: vt Solitary, sol'i.tur.i a, unig; anghyfannedd.A solitary way, ffordd disathrdiwyno, budreddu; teilo. Nightsoil,ysgarthion ysgothfaoeddSolitude, sol'î.tüd n, unigedd, unigolder,jirëe, swâ'rê n, ucherwestymneilkluedd ; ansathrle311

SOR path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on. curve, cut, t\v=too, twk=tookSolo, sö'lö n, cân unlhiis [y gwr doeth Songster, song'stûr re, cantwr, cantojSolomon, Bol'ö.mun re, Selyf, Solomon- canor, caneuwr, cerddor, cethlyddre, Songstress, song'stres caniadydd»Solstice, sol'stis re, heulorsaf. Summercantores, cei'ddores, cantwraigsolstice, alban hefin, canol haf, hirddyddhaf. Winter solstice, alban Sonnet, son'et re, canuan, cenigarthan, canol gauaf, byrddydd gauafSolstitial, sol.stish'al a, heulorsafolSolubility, sol.ü.bil'î.ti re, hydoddeddSonneteer, son.e.tî'r' re, crachbrydyddSonometer, sö.nom'î.tûr re, swnfesurydcSonorific, su.nu.rif'ik, Soniferous, sö.nifSoluble, sol'ii.bl a, toddadwy, hydawdd ur.us a, seiniannol [iarus, rhoiSolute, sö.lüt' a, dattodedig, hylifiol Sonorous, so.noVus a, seinfawr, "Sonship, sun'ship re, mabyddiaethSolution, sö.lü'shun re, dattodiad, egluriad,esboniad; toddiantSoon, sn ad, yn fuan, yn ebrwydd, iSolutive, sol'ii.tiv a, rhyddhaol, agoroltoddadwy; dadddyrysadwy,glau.cynt.As soon, cyu gynted.Soonest, cyntafSooneSolvable, sol'va.bl a,esboniadwy [dattod Soot, st re, huddygl, parddu, swtaSooth, sth re, gwir, gwireddsthSolve, solv vt, agor, egawr, deongli;re, i Solvency, sol'ven.si gallu dalu dyled Soothe, vt, boddio, llinaru; 11yddu, dofi. tawelu; gwenieithioSolvent, solvent a, galluog i dalu: re,trwyth, todd-drwythSomatic, so.mat'ik a, corffolSomatist, sü'ma.tist n. defnyddiolwrSoothsay, sth'sä vi, dewinioSoothsayer, sth'sä.úr n, dewin, dewwr, dyn hysbys, chwiliogynSomatology, sü.mâ.tol'ö.jî re, corrTyddiaeth,sylvveddoliaeth.—Materialism Booty, Bt'î a, huddyglyd, pardduogSoothsaying, sth'sä.in^ re. dewiniadSombre, söm'bûr, Sombrous, söm'brus Sop, sop re, gwlychdamaid: vt, mwa, tywyll, caddagol; pruddneu wlychuSome, sum a. rbai. rhyw, peth, ychydig: Soph, sof re, ysgolhaig dwyfiwyddre, rhywrai, rhywfaint: ad, o ddeutu. Sophi, sö'fì re, ymherawdwr Persiayng nghylch. Some time, er ys talmSomebody, sum'bod.î re, rhywun [sutSomehow, sum'hfuv ad, rhywfodd, rhywSomersault, sum'ûr.sôlt, Somerset, sum'-math p lamsachSophistical, siJ.fis'ti.kal a, cyfrwysddaûr.set re,Something, sum'thing re, rhywbethenol. geuresymolSometimes, sum'ti'mz ad, weithiau, ambellSophisticate, so.fis'ti.kat vt, rmgresyiwaith, rhai prydiauSomewhat, sum'whot re, rhywbeth: ad,i ryw raddau, go-, lied-, -aidd.twyllddadleu, geuddadleu; lìygru.twyllddadleuol; ammhur, llwgrSophistication, sij.fis.ti.kii'shun re, lhSomewhat awkward, go chwith, lledchwith,iad. anurddiad; twyllgymmysgiadchwithaiddSophistry, sof'is.trî re, twyllresymSomewhere, sum'whê'r ad, yn rhywle geuddadleuad[flwSomnambulist, som.nam'bii.Hst re, cwsggrwydrwr,Sophomore, sof'ö.mö'r re, ysgolhaig dcwsgrodiwrSoporate, sop'o.riit vt. peri cysguSomniferous, som.nit'ur.us, Somnific, Soporiferous, sop.ö.rif'ur.us. Sopoisom.nif'ik a, hunddwyn, cwsgbarsop.ö.rif 'ik a, hunbar, cSomnifugous, som.nif'ü.gus a, cwsgrwystrolSoporit'erousness, sop.o.rif'ur.us.nes[lefarwr cys^iadrwyddSomniloquist, som.nil'o.kwist re, cwsg- Sopranist, sö.prâ'nist re, cantwr rrSomnites, som'mts np, plaid o FahometiaidSorcerer, sôr'sur.ûr re, swynwr, dewiSorceress, sôr'sur.es re, hudoles, B\Somnolence, som'nö.lens re, cysgadrwydd wraig, dewines, chwiliogesSomnolent, som'nö.lent a, cysglyd Sorcery, sôr'sur.î n, swyngyfareddSon, sun re, mab, ab, ap. Son-in-law, Sord, sôrd re.—Swardmab yng nghyfraith, daw. Fosterson,Sordes, sor'diz re, gwaddod; budredmabmaeth[oriaethol Sordid, sOr'did a, bawlyd, brwnt,'''Sonata, sü.nâ'tá re, cyfansoddiad per-Song, song re. can, caniad, cathl, cerdd.A nuptial song, priodasgerddSophism, sof'izin re, twyllddadl, gireswm, ffugreswm, cyfrwys reswmSophist, sof 'ist re, twyíldda'dleuwr. gddadlwr, geuresymwr. twyllofyddaidd, salw, gwael: crintachSordidness. sôr'did. lie's" », baweidd »,cvbyddiaeth. crintachrwydd312

f:edifaru.jibarthu.JOf|i basfor:v, seinio; plymio; chwilio: Spagyrist, spaj'ir.ist n, fferyllydda. iach; dianaf; cyfan. A confused Spake, späk/jí.—Speak [glodynnoise, dwndwr. An articulate sound. Spall, spôl n, ysgwydd; asglodyn, yssîar.Sound sleep, trymgwsgSpan, span n, rhychwant, naw modfeddbounding, sûn'ding a, seinfawr, soniarus:vt, rhychwantu : pt.—Spinn, seiniad; plymiad; dyfnedd, Spangle, spang'gl n, claerfoglyn: vt,Sounding-board, seinfwrdd. Sound-claerfoglynu ; serenuing-hne, llinyn plymioSpaniel, span'yel n, adargisoundly, sûnd'lî ad, yn ddwys, yn dda Spanish, span'ish a, Yspaenaidd: n,soundness, sûnd'nes n, iachusrwydd; Yspaeneg. Spanish-flies, cylion Paradwvs,cadernid; cyfanderpoethchwilod313i';:isore,3re; late, line, no, miite; she, zh=z azure; thir =dzh. SPAsö'r n, anafod, archoll, briw, dolur,jclwyf; carw teirblwydd : a, tost, blin,bought, sot pt & pp.—Seeksoul, söl n, enaid, ysbrydòouiess, söl'es a, dienaid, difywydisound, sûnd n, sain, swn, trwst, Uais;Soup, sp n, isgell, potes, cawlSour, sû'r a, sur, chwibl, egr; sarig:Spade, spiid n, pal, rhaw; hydd teir-Spadiceous, spâ.dish'us a, goleugochSpagyric, spa.jir'ik, Spagyrical, spâ.jir'-i.kal a, fferyllol

:;;SPE path, fat, örs, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, twk=rtook;Spank, spangk vt, taro á chledr y Haw Specific, spi.sif'ik n, priod feddyginiaethSpanker, spang'kur n, bath bychan ; un a, priodol, penodol, neillduol. rhyvsllydan-gryfSpar, spâr n, bollt ; ceibren ;gwydrfaenogaethol; partholSpecifically, spî.sif'î.kal.î[rhywisad, wrthSpecification, spes.î.fî.kä'shun n, pei

i ddull.]pryfgopyn,tr_öre ; läte, l'íne, nö, müte ; she, z 5 Szure ; thin, this;j=dzh. SPLSpendthrift, spend'thrift n, gwastraffwr, Spine, spin n, as'gwrn y cefnoferddyn, afradynSpinet, sp'i'net ft, organ dannauSpent, spent pt & pp.—SpendSpiniferous, sp'i.nif'ur.us «, dreiniogSperable, spî'r'â.bl a, gobeithiadwy Spinosity, spi.nos'î.tî n, dreiniogrwydd,Sperm, spûrm n, had, rhith, aniandyrysni; sarigrwyddSpermaceti, spûr.mâ.sî'tî ft, cwyry moral Spinous, sp'i'nus, Spiny, spi'ni a, dreiniog,Spermatic, spur.mat'ik a, hadol, hadogdreiniol, dreinllydSpermatorrhoea, spûr.mâ.to.rî'a n, hadlif Spinozism,un ynsp'i'no.zizm n, athrawiaethSpermologist, spûr.mol'ö.jist n, Spinoza, holldduwiaeth\ traethu ar hadau, llysieuwr [chwydu Spinster, spin'stûr ft, nyddwraig ; merchSpew, spii v, cytbgi, gloesi, ymgyfogi, weddw, merch anweddogSphacelate, sfas'î.lät v, marwhau, mallu Spiral, spiral a, fel cogwrn tro, nydddroellog,Sphenoid, sfî'nôîd a, ar ddull cn, cyn-troellogSphenoid-bone, clicied yr ênSphere, sf î'r ft, cronell, clobynSpheric, sfe'rik, Spherical, sfer'i.kal a,cyfrgrwn, erwn, cronellogSphericity, sf ì.ris'î.tî n, crynedd[jipheroid, sfî.rôîd' ft, corif hirgrwnSpindle-shanked, coesfain. Spindletree,pisgwyddenSpire, sp'i'r ft, dyrwyndro; twysen;clochdy blaenfaen, pigwrn, bera, meindwr:v, twysenu; blaenfeinioSpirit, spirit ft, ysbryd, enaid; gwrol-fryd; gwirod. Lowness of spirits,iselder ysbryd, dybyrdod. Partyspirit, pleidwyn. Pubhc spirit, gwladgarwch,Spheroidal, sfî.rôi'dal a, hirgrwn, lled-Spherule. sfer'iil n, pelen, clobyn [grwn'Sphincter, sfmgk'tur ji, cyhyryn cauolSphinx, sfingks (p sphinges, sfin'jiz)awydd at les y cyhoeddSpirited, spir'î.ted a, ysbrydlawn, gwrol.Low-High-spirited, hy, calonog.n, anghenfil chwedlaidd yr Aipht;math o wyfynliphygmic, sfig'mik a, gwaedgurolÌSpial, sp'i'al ysb'iwr, gwyliwrisel, gwael, gwaelfrydigSpiritedness, "" spir'it.ed.nes, 71, Spiritfulness,Spice, spi's ii, perlysieuyn : vt, perlysieuo,Spiced, sp'ist, Spicy, sp'i'sî a, llysieuog spir'it.fwl.nesgwroldeb», bywiogrwydd,[poethgryf; hoewSpicery, spi'sur.î 7i, perlysiau; ystordy Spiritous, spir'î.tus a, pur; gwirodol,perlysiauSpiritual, spir'it.shii.al a, ysbrydolpigfeineddn, ysbrydolrwyddSpicosity, spi.kos'i.ti ft,Spirituality, spir.it.shü.al'î.tî[brydoliSpider, spi'dur n, cor. còryn, copyn,cyffmiden. Gossamerspider,Spiritualize, spir'it.shii.al.'iz vt, yscarw'rcòryn y gwawn. Water-spider, Spirituous, spir'it.shii.us a, gwirodoldwfr, g'afr y dwfr. Spider's web, Spirt, spurt ft, ysbonc: v, ysboncio;gwe'r cor, copwepistyllio ; chwistrellu ; ffrydio, tardduSpigot, spig'ut n, ysbigodSpiry, spi'r'î a, blaenllym, pigfainpig, ysbig, pwyniad, hoelenSpissated, spis'ä.ted a, tewychedigSpike, spi'k 7i.hir, cethr, cethren: vt, hoeho,cethru ; blaenllymu, pigfeinioSpikenard, spi'k'nurd n, ysbienard, nardspirited, Weak-spirited, digalon,prudd, llaes, llwfr. Mean-spirited,Spissitude, spis'î.tüd n. tewychedd,tewedd, tewychiantSpit, spit n, bér, beran, per : vt, gosodSpiky, sp'i'ki a, blaenllym, pigfainar fêr v (pt spat & spit, pp spitten:Spill, spil n, dernyn, dryllyn: v {pt & & spit), poeri. To spit about, dyboeripp spilt, spilt), colli, tywalltSpital, spit'al n.—HospitalSpiloma, sp'í'lö.mâ n, goferllysSpite, spi't «, cenfigen, malais, mic, dygasedd>pin, spin (pt span & spun, pp spun): vt, migio, migusio. In spitev, nyddu. To spin out time, oedi. of one, er ei waethaf[dygas| Spinning-wheel, troell nydduSpiteful, sp'it'fl a, migus, maleisus,5pinage, spm'äj n, pigoglys, pigoga Spitefulness, spît'fl.nes n, migusedd,•Spinal. spY'nal a, perthynol i asgwrn y dygasedd, malais, centìgencefn. Spinal cord, Spinal marrow, Spitten, spit'n/>/>.—Spitmadruddyn y cefnpoer, poeryn, haHwSpittle, spit'l ft,Splanchnology, splangk .nol'ö.ji »,ipindle, spin.dl n, gwerthyd; echel:canolbost grisiau; ysbigod, gwäell, coluddiaethSplash, splash v, arwlychu ; lleidioSplashy, splash'i a, pyllog. lleidlyd315

SPR path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=rtook:Splay, splii vt, goleddfu, cribweithio;fwal llaesu palfais march : a, cam.play - footed, troedgam. Splaymouthed,ii gwefiau camSpleen, splin n, cleddyf Bleddyn ; dueg,Îíruddglwyf; drwgewyllys, dyfn-gas>ieenful, splîn'fl, Spleeny, splî'nî a,digllawn, digusSpleenwort, splîn'wûrt n, rhedyn y fagwyr.Scabby-spleenwort, Uysiau'rdduegSplenalgia, splen.al'jî.â n, clefyd y dduegSponsor, spon'sûr n. mach, mechmydctad bedydd, mam fedydd ; alltrawSponsoriaì, spon.sö'r'î.al a, meichiolSpontaneity, spon.tâ.ní'î.tî n, gwifoddolrwyddSpontaneous, spon.tä'nî.us a, gwi'foddol, o bono ei bunSpool, sp\vl n, gwertbyd. Spoolin,wheel, rhod nyddu, troellSpoom, spm vi, myned yn gyflymSpoon, spn n, llwy. Spoon-meiillwyfwydSplendent, splen'dent, Splendid, splen'- Spoonbill^ sp\vn'bil n, y llwybig [lli|did a, claer, ysblenydd, dysgleirwyeh Spoonful, spn'fl n, llwyaid, llonaiSplendour, splen'dûr n, gwychder, ceinedd;Sport, spô'rt n, chwareu"; digrifwcrhialltwohcellwair; helwriaeth: v, ymddigrijSplenetic, splen'itik a, claf o'r ddueg; cellwair; chwareu. To make sp(croes, digus, anfwyn, anynadgwatwar, ehwerthin am benof,Sportful, Splenetic, splen.et'ik n, meddyginiaethspô'rt'fl, Sportive, spô'r'rhag y dduegSplenic, splen'ik a, pertbynol i'r dduega. ehwareugar, ceUweh-us,difjT, dighoenusSplenitive, splen'i.tiv a, poethlyd, anynad Sportsman, spo'rts'man n, heliwr; aaSplent, splent, Splint, splint n, dyfloen, Sportule, spur 'till n, elusen, rhoddSpot, spot n, man, lie, brycheu;dellten, fflochen, ysgyren. Splintbone,asgwm bychan y goesysmotyn : vt, manu, brychu, ysmolOn the spot, yn y man, yn ddisymmvSplice, spli's vt, cymhlethu penau rhaff;cydgyssylltu : n, cymhlethiadSpotless, spot'les a, difrycheulyd,glânp[brycheulyd, manSplinter, splin'tûr v, delltu, fflochenu,ysgyrioni : », dellten, esgardenSplit," split (pt & pp split) v,Spotted, spot'ed, Spotty, spot'î a, biiSpousal. spfnV'zal n, priodas; dyweihollti;delltu, delltenu, agenu; rhanua, dyweddi'ol, priodasol'iad :Splutter, splut'ûr n, godwrdd, ffwdan Spouse, spuwz n, dyweddi, priodSpout, spût n, pistyll; ffrwd; gwSpoil, spoil n, anrhaith, ysbail, ysglyfaetb:aeth melin : v, pistyllio. fFrydio, dylv, anrheithio, ysbeilio, ysglyf-Water-spout, morbistyllaethu, rheibio ; difrodi; andwyo[ysjSpoiler, spôi'lür n, difrodwr, anrheithiwr Sprain, spriin n, twrf ;ysigiad : vt, ty.iSpoilful, spuil'fvVl a, difrodgar, ysbeilgar sprang, sprang pt.— SpringSpoke, spok n, aden olwyn, carfan Sprat, sprat n, morgrothell, corben\|gwëydd: pt.—SpeakSprawl, sprôl vi, ymestyn ar lawr,Spoken, spo'kn pp.—Speakgreinio, ymrwyfo [tawch, moryfSpokesman, spoks'man n, llefarwr Spray, sprä n, prigyn, ysbrigyn; ct»Spread, spred (pt & pp spread) v, Spoliate, spö'lî.ät vt, anrbeitbio, ysbeilio11(1; difrodi; andwyo; ysglyfaethuSpoliation, spö.lî.ä'shun n, anrheithiadtaenu;taeniad,peilio;ymdaeniad.ymdaenu:To«, taeywiog, eidiog, gorboenus, sion316

illaeth,:öre ; läte. line, no, miite ; she, zh=a azure ;thin, thìs;j=dzh. SQUjSpring. spring ?i, fFynnon, nnnonell;tarddiad; llam,crychnaid; gwanwyn:v {pt sprang & sprung, pp sprung),tarddu, egino, blaguro; fîÿnnoni;dychlamu. Day-spring, codiad ylwawr. Spring-halt, clunheciant. fainc; dyn byrdew; troíen," ffwtog:Spring-bead, llygad ffynnon. Springtide,vi, syrthio yn sythgorllif. penllil", uchelfor. Spring-Squabbish, skwob ish, Squabby, skwob'ia, ysmwt, bondew, ffolenog, tewlydanwater, dwfr ifynnon. To spring £leak, ymagenu. gollwng dwfr i mewnspring'al n, lleneyn. glaslancSquabble, skwob'i n, ftrwgwd, ymgiprysvi. ffrygydu, syrtbio allan, êynhenusprinj, Springle, spring'gl n Squadron, skwod'run ra, Uynges ; byddin,jlath, tagfaglmintai, llu, eatrawd. Squadron ofinginess, spring'î.nes n, gwrthneidydd,ardwythder, twythianthorse, marchoglu o 100 i 200 o wyr.Squadron of ships, mintai o longau,llynges[swgfudrigy, spring'i a, gwrtlineidiol, ar-Iwythol, twythig, llawn tfynnonauSprinkle, spring 'ki v, taenellu, ysgeinioSqualid, skwol'id a, brwnt, bawlyd, budr,Squalidity, skwo.lid'i.ti, Squalidness,(Sprit, sprit n, blaguryn; polyn. Sprit-skwol'fd.nes n, bawlydrwydd, budredd,sail, yr hwyl flaenaflendid, gorfudreddwrite, sprit n, ellyll, bwgan, mwei Squall, skwol vi, ysgrechain, crechleisio:Sprout, sprût vi, blaendarddu, blaguro.n, ysgrêch; awel ddisyfyd,chwa, chwythwm[gw J ni:o negino. Sprouts, ysgewyll ; adfresych(Spruce, sprs a. tlws, dillyn; hoew, Squally, skwo'li a, chwawiog, awelog,pine, eryno. sionc. destlus, twtnais: n, Squalor, skwa'lur n, budredd, budreddiJpefrwyddyn, pyrwydden [ni, hoewder Squamose, skwa.mos', Squamous, skwa'-ISpruceness. sprús'nes n, dillynedd, tlys- mus a, eenog, crestogÍSprucify. spr'si.fi v. tacluso, twtneisio, Squander, skwon'dur vt, gwasgaru,hoewi. pincio, ymbincioSprung, sprung pt & pp.—SpringSpud, spud a. darn cyllell ;pwtynSpume, spüm n, ewyn, gorferw: vi,L ewynu. malu ewyn, gorferwi(Spumous, spü'mus a, ewynog; gwagllaeth yr ysgyfarnog. Seaspurge,llaeth y fammaethSpurling, spûr'ling n, math o forbysgodyn[gwrthwingo : n, gwrthodiadSpurn, spurn v, gwrthod gyda dirmyg,Spy, sp'i n, ysbîwr, ysbîenwr; gwyliedydd,chwiliedydd : v, ysbio, ysb'iena,chwiho, canfod. Spy-glass, ysb'ienddrych,syllwydr. syll'ddrychSquab, skwob n, sachglustog; gorwedd-gwastraffu, afradloniSquare, skwG'r a. ysgwâr, cwar, pedwarochrog,pedronglog: n, pedrongl,ysgwâr, pedryfal, pedryal : v, ysgwario,Sedryoli, petryalu, pedrori; "trefnu,>Spun, spun pt & pp.— Spinsoddiaeth[petryaledd[Spunge, spunj n.— SpongeSquareness, skwe'r'nes n, pedrongledd,unio. Square root, arsawdd; ar-Spunk, spungk n. pren gvvyn, pren pwdr Squarrose, skwo.ros', Squarrous, skwor'-i sych; arial, bywydus a, cenog, crestog[Spur, spur n, ysbardyn, barog; swm- Squash, skwosh vt, gwasgu yn deisenSquat, skwot n, cwrcwd, crwewd; unbwl;{cymliellai; annogaeth: v, ysbyra llydan, cnwff: vi, yswatio,> bardyno, symbylu; dirgymhell, dirfannog. Spur-gall, ol yr ysbardynSpurge, spûrj n, fflamgoed, Uysiau'rcrycydu, eistedd ar y garauSqueak, skwik vi, gwichio, gwichian,gwiehleisio, fflechu, lflichiogwich, gwichlef.: n, fflich,A weak squeakingSpurious, spur'î.us a, ffugiol, basdarddaidd,voice,'llais main, llais dimai [gwichiangeurywiol [basdarddiaetb Squeal, skwil vi, gwilrin, gwichio,Spuriousness. spur'i.us.nes n, ffngedd, Squeamish, skwi'mish a, alarllyd,gwrthneugar, gwrthwynebusSqueamishness, skwi'mish.nes n, gwrthwynebrwydd,gwrthw}mebSpurrier, spur'í.ûr n, gwueuthurwr ysbardynauSqueeze, skwiz n, gwasg : v, gwasguSquelch, skweltsh vt, llethu : n, swrth-[pistyìlio^purt. spûrt n, hwp. hep-hynt : v, tarddu, godwm[duchanfrputation, spü.tä'shun n, poeriad Squib, skwib n, fíug-fellten, fflamig;jputter, sput'ûr v, poeri wrth siarad:n, ffwdan, godwrddSquill, skwil n, winwynen y môr.Vernal squill, serenyn317

:;STA path, fat, ère, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=tookSquinancy, skwin'an.si n, y fynyglog, Staircase. stG'r'kiis n, dringfatnameg yn y gwddf. —QuinsyStairs, ste'rz np, grisiauSquint, skwint n, trawsolwg : a, gvvyr, Stake, stak n, pawl; cyngwystl:traws: v, llygadwyro, trawsdremio. polioni; cyngwystlo, dal, anturi.Squint-eyed, llygadgroes, llygadwyr.Squinting outwardly, llygadgallperyglu.Stalactite,Cowhouse-stake, buddelsta.lak'ti't n. cydgorffiÉSquirrel, skwur'el »,gwiwer [chwiatrellu calchaidd yn dibynu mewn ogoieydcStalagmite, stâ.lag'mi't n, defnydd calclSquirt, skwurt n, chwistrell : v, pistyllio,aidd yn ymgasglu ar waelod ogofeyeStab, stab vt, brathu, gwanu, trywanun, brath, gwân, erwaia, trywanStale, still a, hen, henaidd; diflas, egStabiliment, stá.bü'î.ment n, atteg, cadarnbâdegraidd : n, trwnc, lleisw : v, troi 3[cadernidtroethi, gollwng trwncddiflas;Staleness, Stability, stâ.bil'ì.tî n, sefydlogrwydd,stäl'nes n, hendra, egredStable, stä'bl a, diysgog, diwagl, sefydlog,cadarn-gryf, safadwy, ansigladwyegri, diflasrwyddStalk, stok vi, paladru, corsenu ; rhodn, marehdy, aman, ystablyn benuchel : n, paladr, bonyn, corStableness, stä'bl.nes n, diysgogrwydd, en, gwelltyn, callodryn ; rhodiad sytsefydlogrwydd[meirch falch. Stalking-horse, ceffyl adaiStabling, stii'bling n, cadwad, porthiant ceffyl brethyn ; ffugorchuddStablish, stab'lish vt, sefydlu, cadarnbau Stalky, stG'ki a, paladrog, corsenogStack, stak n, das, mwdwl, twr ; crug Stall, stôl n, côr, preseb ; marchnadfaiivt, dasu, mydylu. A stack of chimneys,gweithgell ; bawdle, bysle ; bwthtwr o simneiauStallage, stô'läj n, tfeirdoll. bwthdollStaddle, stad'l n, ystOl, mwdwl, ffon fagl, Stalled, stôld a, pasgedig, tewbasgatteg, bagl ; marchwyddStallion, stal'yun n, march, amws [cjStadium, stad'yum (p stadia, stad'yâ) Stalworth, stôl'wûrth a, cadarn, deln, mesur Ehufeinaidd, yn cynnwys Stamen, stamen (p stamina, stam'î.r606| o droedfeddi [ar yr Isellmyn gynt n, briger blodeuynStadtholder, stad'höl.dúi- n, penílyydd Stamina, stam'î.nâ n, sylwedd, grymStaff, staf (p staves) n, flon, llachbren, Stamineous, stcâ.min'yus a, llinynogStammel, stam'el n, math liw cochberllysg, brysgyll, pastwn; pawl; yrStammer, stam'ur v, bloesgi, b\w

'•A•oed;''To•n,

;STI path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=took;Steadiness, sted'i.nes re, diwammalrwydd,diysgogrwyddSteady, sted'î a, diwanimal, dianwadal,diysgog, gwastadSteak, stiik re. golwyth, dernyn o gig.Beef-steak, baen eklionstep aside, troi naill ochr. To stí(pt stole, pp stolen) v, dwyn, back, myned cam yn ol, rhoi adlarSteal, stîlcilio yn ollladrata, cipio, ysgipio. To stealaway, myned ymaitb yn ddirgel Stepbrother, step'bruTH.ûr re, llysfrawStealth, stelth », lladrad. By stealth, Stepdaughter, step'dô.tûr re, llysfercyn lladradradd ;yn ddirgelaidd merch wen[g^Stealtby, stel'tbi «, lladradaidd;Stepfather, step'f â.THÛr re, llysdad, t*dirgelSteam, stim re, ager, agerdd, anwedd Stepmother, step'muxH.Cir re, llysfa!tarth : v, anweddu, agerddu ; tarthio. mam wenSteam - boat, agerddfad, agerfad. Steppe, step'î re, gwastattir diffaethSteam-ship, agerddlong, agerlong Stepson, step'sun re, llysfab, mab gwyiSteamer, stî'mûr re. agerddlongStercoration, stur.ku.rii'shun re, teiliadSteed, stîd re, march, ceffyl; carnwyd Stere, stî'r n. mesur Ffrengig 35.3165re, Steel, stîl dur, malaen: vt, durio, o droedfeddi cyfangorfF[ei dcaledu. Steel-clad, dur-arfogStereodox, sti'Vi.o.doks a. digyfuewidSteely, stî'lî a, durol, duriol, caled Stereometry, stî'r.î.om'î.trî re, cyfaSteelyard, stîl'yûrd re, pwyslath, durlatb fesuriaetb[ystrydeSteep, stîp re, dibyn, llethr, tyle : a, serth, Stereotype, ystrydeb:stî'r'î.ö.tip re,vt, mwydo. soegi, sicioSterile, ster'il a, diffrwyth, anfuddillethrol :hysp[diffrwyth

1;nhyrtíol!fconyn'dwysbigo.|'codi;:;öre; läte, l'íne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j= izh.STOtiff, stif" a, syth, anystwyth, anhyblyg Stirp, stûrp 11, ach, teulu, cenedlaethgwrthnysig, ystyfnig. Stiff gale, awel Stirrup, stur'up n, gwartharl, gwrthafl,Stiff with cold, wedi sythu gwarthol. Stirrups.gwartholion,d\vv,u-gref.tiffen, stif'n v, sythgaledu; sythu Stitch, stitsh n, pwyth;gwaew, gwynegtiffneeked, stif'nekt a, gwargaledvt, pwytho; gwn'iotiflhess, stif 'nes n, anhyblygedd, sythdra,Stithy, stith'i n, eingion gofailsythni ; anhynawsedd;Stive, sti'v vt, malldwynmo; tynlenwiItifle, sfi'fl vt, mygu, diffoddi; celu Stoat, stöt n, carlwm, gwichydd [iadigraa, stig'rnâ n, nod haiarn;gwarthnod,Stoccado, sto.ka'do n, brath, cleddfrathtiginatize,anair[gwaradwyddo Stock, stok n, bon, cyff, boncyff, coetrstig'ma.ti'z vt, gwarthnodi, trych; tylwyth, edryf; da, anifeiliaidnwyddau; golud; gwddfdorch,gwddfliain'tile, sti'l n, cami'a, llamfafeletto, stî.let'ö bidog, cyllellglcdd: vt, cyffio, bonio ;ystorio ; cyflenwi.11,tóll, stil a, llonydd, tawel, dystaw, di-Stock-dove, ysguthan. Stock-.gyffro: vt, tei, llonyddu: dystewi jobber, prynwr neu werthwr dyled yttad, eto, er hyn, er hyny, yn wastadol deyrnas. Stock-lock, clo cyff gwn.«jdistyllai. " Still-born, marw-anedig Gazing-stock,gwavvd-dchych. Laughing-stock,erthylaidd. Still hfe, byvvyd llysieuolgwatwarnod. Stock-still,tillatítious, stil.â.tish'us a, distyllaiddStock and bit, tröwr, tylliadyr.digyffro.tillatoiy, stil'â.tur.ì n, distylldyStocks, cyffion, gefyn; dylediontilings", stil'nes n, tawelwch, dystaw- y deyrnas ; seilgyffiau Hongrwydd, llonyddwch[hirgoes Stocking, stok'ing n, hosan. Blue-stocking,tilt, stilt n, tudfach, ystudfach; aderynbenyw ddysgedigtimulant, stim u.lant a, cyffroawl ; cy- Stoic, sto'ik ii, Stoiciad, un o ddysgyblion: n, cyffröyddZeno, athronydd yn Athen gynt'tìmulate, stim'ü.lät vt, symbylu; an- Stoical, sto'i.kal a, fel Stoiciad, dideindadnog, cymhell, cyffroi[iad Stoke, stok v, edrych ar ol tântimulation, stim.ü.lä'shun n, symbyl- Stoker, sto'km- n, tanborthwr'timulus, stim'ü.lus (^> stimuli, stim'- Stole, stöl n, math o wisg urddasol: pt.ü.l'i) n, cymhellai— Steal [amser hebgorting, sting" (pt & pp stung) n, colyn. Stolen, stö'hi^>.—Steal. Stolen hours.: vt, pigo, brathu â cholyn Stolid, stol'id a, ffol, ynfyd, hurtHaving a sting, colynog Stolidity, stö.lid'î.tî n, ffoleddtinginess, stin'ji.nes n, crintachrwydd Stomach, stum'ak n, cylla; chwant.tingless, sting les a, digolyn; diniwed bwyd: vt, digio, ymddigio, ffromi;tingo, sting'gö n, hen gwrw cryfcuddoddef. Pit of the stomach,tingy, «tin ji a, crintach, anhael, calongauad.A stingy one, cledryn ; cledren Stomacher, stum'â.tshûr n, bronfoll,geneu'r cylla.tink, stingk n, drewi, drewdod, drewsawr,dwyfroneg; broneg [crombilaiddrygsawr : vi (pt stunk & stank, Stomachral, stum'ak. fvvl a, sarig: n,"pp stunk), drewi. Stinking, drewllyd Stomachfulness, stum'ak. fl.nes n, sarigrwyddtinkard, sting'kurd n, drewgi, drewhl[i'r cylla: a, llesol i'r cylla.tint, stint vt, terfynu; dogni, prinhau, Stomachic, sto.mak'ik n, meddyginiaethcyiyn-u : n, terfyn, cyffinStond, stond n, sefyllfa, safle'tipeiid, sti'pend n, tal, eyrlog ; hur Stone, stün n, careg, maen; 14 pwys;tipendiary, stí.pen'dî.ur.i n, cyilogddyn 8 pwys o gig ; clefyd y maen, y garegtippling, stip'ling n, math o gertìadtipulate, stip'ii.liit v, ammodi; cytunotijjulatiun, stip.ii.lä'shun n, ammod,ammodiad, cytundebtir, stûr n, ystr, cynhwrf, cyffro,twrdd. dadwrdd : v, cyffroi, cynhyrfu,annog, cymhell; symmud, ymsymmud,rhódio. Stir-about, llymru,uwd, sucan. To stir up a tumult,terfysg, peri cynhwrftirless, stùr'les a, digvffro, disymmud21vt, llabyddio, baeddu â cheryg: a,meinin ; o geryg. Stone-bells, clychy ceryg. Stone-chat, math o aderyn.Stone-mason, saer maen. Blue-stone,copras glas. Boundary-stone, maenffin. Grind-stone, maen llif, maenllifo, hogfaen. Precious stone, maengwerthfawr. fiocking-stone, maenysgwyd. Stone in the bladder, maentostedd. Stone of testimony, coelfaen.To cut for the stone, maendrychu321

:;:STR path, fat, ère, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cnt, t=too, tk=took .Stonecrop, ston'krop n, briweg, briwegy ceryg, bywlysStonewort, stön'wûrt n, rhawn yr ebolStony, stö'nî a, caregog, ceryglyd, maen-ol ; caled. A stony place, creigle Straitness, strät'nes n, cyfyngedd ; tyndtStood, std^ &pp.—StandStrand, strand n, traeth, glan dwfmStool, stl n, mainc, ystôl;ymgarth cainc (rhaff): v, llorio,^ gyruStoop, stp v, plygn, ymgrymu, crymu redeg ar draethymostwngStrange, stränj a, dyeithr, estronol, rStop, stop p, attal. rhwystro ; cau;gorphwys:fedd, anaríërol, newydd, chwithn, arosiad. attaliad; gor-Strangeness, stränj'nes n, dyeithrwchphwysnod [attaliedigaeth ; arosiad Stranger, strän'jûr ra,dyeithrìad, dyeitbStoppage, stop'äj n, rhwystr, attaliad. yn, alltud, estron, adwelStrangle, strang'gl vt, tagu, Stopper, stop'ûr, Stopple, stop'l n, cauedydd,ystagtop, topynllindagu. Strangle-weed, gorfanaStore, stö'r n, ystor, tagwyg[clwyf yr ysgyfaitrysor; amledd;Strangles, strang'glz np, ysgyfeinwystorfa vt, ystorio ; diwallu ; trysoriStorehouse, stô'r'hûùs, (storehouses, Strangulation, strang.gü.lä'shun n, tasto'r'huwz.iz) n, ystordyiad, ystagiad, llindagiad [ferdcbStork, stork n, ciconia, cbwibonStrangury, strang'gii" r.î n, tostedd, cStorm, storm n, ystorm, tymmestl, gyrwyntStrap, strap n, carai; ffrewyll:; rhuthrgyrch : v. tymmestlu, ys-ffrewyllio, llabio â charai [iaetltorniio ; tyrddu ; rhuthro ar. To take Strapado, strâ.pä'dü n, cospiad milva fortification by storm, cymmeryd Strapper, strap ûr n, llabi ; llabiesamddiftynfa trwy nertb arfauStrata, strii'tâ np.—StratumStormy, stôr'mî a, tymmestlog, ystonnus Stratagem, strat'â.jem n, ystranc,Story, stö'r'î n, hanes ; chwedl ; llofft tryw, cyfrwysdro, dichell, dichelldikä shun' Pi, rhoi hanes, adrodd. Story-teller, Stratification, strat . î .f î .chwedleuwr ; eelwyddwrgwelyaeth, haeniadStouud, stûnd vt, gofidio: n, gofid Stratify, strat'i.f i' vt, haenu, gwanafilStout, stût a, mawr, cadarn ; talgryf Stratocracy, strâ.toh'râ.sî n, cadljEdewr, gwrol, glew [der, glewder odraethStoutness, stût'nes n, pyByrwcTa, cryf-Stove, stov n, twymdy ; tán-gelì : pt &pp.—StaveStow, sto Pi, cyflëu, gosod mewn trefnStowage, stü'äj n, ystorle, ystordycyflead; ystordal [llygadwyniiStrâbism, stra'bizm n, trawsedrychiad,Straddle, strad'l vi, bonganm; sefyll,cerdded,neufarchogaeth â'rtraed ar ledStraggle, strag'l pi, gwahan-grwydroStraggler, strag'lür n, crwydrynStraight, strut a, uniawn, cymîiwys : ad,King-streaked, cyíchfritÄllinellu.rhag blaen, ar gyfer wyneb, rbagddo. Streaky, stri'ki a, rhesog, lhuellog ftStream, strim n, fi'rwd, frrydlif, n;

IIi»,: amrafael,

;SUB path, fat, êre, mot, mâ-rfne, pin. Srb, on, cftrvc, cut, t\v=too, t\vk=took;Stuff, stnf », defnydd; dodrefh; cymmysgwe,Suavity, swav'i.ti n, melusder, pereiddtenlli; peth, gwaelbeth, dcr, mwynder; boneddigeiddrwyddffladredd, ffwlbri: v, sachu, sengu; Sub- px, tan, is-, go-Lg

.|iII•droseddwyr< byw,'bywoliaetk,ore; late, l'íne, nö, mute; she, zh=z azure; thin, Tills; j=dzh. SUCSubmerge, sub.míìrj' v, soddi; trochiSubmersion, sub.mûr'sliun n, soddiadSubmission, sub.mish'un n, ymostyngiadSubmissive, sub.mis'iv a, ymostyngol,gostyngedig, isel, ufudd, ufuddgarSubmit, sub.mit' v, ymostwng, ymroddiymddarostwng, ufuddkauSubnascent, sub.nas'ent a, isdyfolSubordinacy, sub.ôr'dî.nä.sî, Subordinaney,sub.ôr'dî.nan.sîn, isymblygiad,israddoliad, israddiadSubordinate, sub.ôr'dî.nät a, israddolSubordination, sub.ôr.dî.nä'shun n, isosodedigaetk,israddiad, ymostyngiadSuborn, sub.Orn' vt, llogi dynion i dynguSubreptitious, sub.rep.tisk'us a, lladradaidd.—Surreptitious[arallSubrogate, sub'rö.gät vt, gosod yn lieSubscribe, sub.skri'b' v, tanysgriâo, llaw-'nodi, dodi Haw wrth beth ; cydsynioSubstantiality, sub.stan.shî.al'î.tî,Substantialness,sub.stan'skal.nes n, sylweddolrwydd; cryfderSubstantiate, sub.stan'sbî.ät vt, sylweddu,sylweddoli, profi, gwirioSubstantive, sub'stan.tiv a, sylweddol,tansafedigol : ?^,enw eadarn, sylweddairSubstitute, sub'stî.tüt n, dirprwywr,tannortk ; rhagfilwr : vt, rhoi yn HeSubstitution, sub.sti.tii'shun n, dirprwyosodiadgosodiad yn lie,Substratum, sub.strä'tum (p substrata,sub.strä'tâ,) n, is-kaen [adeiladSubstruction, snb.struk'skun n, tan-Subsultive, sub.sul'tiv, Subsultory, subsul'tur.îanudon neu gyflawnu trosedda, Uamol, dycklamol, ar neid-iau[danSubornation, sub.ôr.nä'shun n, tystgyflogiad,cyfiogiad gau dystion neu Subtend, sub.tend' vt, tanledu, ymestyn[ wys : vt, tystwyso Subterfluent, sub.tûr'flü.ent a, isredegolSubprena. su.pî'nâ n, gwyslytkyr, tyst- Subterfuge, sub'tûr.füj n, cyfrwysockeliad,esgus, diangdwll, gockelgastSubterrane, sub'ter.än n, tanddaiarfaSubterraneous, sub.te.rä'nî.us, Subterrenean,sub.te.rii'ni.an, Subterrene,sub.ter.rin' a, tanddaiarolISubscriber, sub.skri"bûr n, tanysgrifiwr, Subtile, sub'til a, man, manwy; cyfrwys,1 rbagdalwr; cydsyniedyddsynwyrlym, ffel, craff, dickell-I Subscription, sub.skrip'shun gar, ystrywgar; treiddiol, teneun, tanysgrifiad;rhagdaliadSubtileness, sub'til.nes, Subtility, subtil'î.tìSubsecutive, sub.sek'ii.tiv a, dilynoln, manwyedd; treiddiolrwydd,(Subsequent, sub'si.kwent a, canlynol, teneuder ; cyfrwysder, craffder, ffelderif gwedi, dilynol, ar ol [wasanaetlm Subtilization, sub.til.kza'sbun n, teneuad[Subserve, sub.surv' vt, gwasanaetbu, is-[cyfrwys-ddadleu; ffuantuISubservience, sub.sur'vi.ens, Subservi- Subtilize, subtil.i'z v, teneuo, teneubau;|r ency, sub.sûr'vî.en.sî n, iswasanaetk- Subtle, sut'l a, cyfnvys, ystrywgar, ffel,iad, gwasanaetkokwydddickellgar, ffelgraffSubservient, sub.sûr'vi.ent a, gwasan- Subtleness, sut'l.nes, Subtlety, sut'l.ti( aethgar, isddemyddiol, cynnortkwyol, n, cyfrwysder, dickell [erthynuSubtract, sub.trakt' vt, tynu ymaitk,jl offerynol [yddu, darfodSubtraction, sub.trak'skun n, tyniadiSubside, sub.sid' vi, gwaelodi, ymloniSubsidence,sub.s'i'dens n, gwaelodion allan, ertkyniaetk[ertkynir'Subsidiary, sub.sid'yur.î a, cynnortk- Subtrakend, sub'tra.kend n, y rkif awyol, cymkortkolSuburb, sub'ûrb n, rkagddinas, maesdrefSubsidize, sub'si.di'z vt, talu am gymhortk;[maesdrefolrhoi cymhorth [portkdal Suburban, sû.bûr'ban a, rkagddinasol,Subsidy, sub'sî.dì n, arian cymkortb, Subventaneous, sub.ven.ta/ni.us a,Subsign, sub.s'in' vt, tanysgrifenuwyntog; gwag[portk, kelp(Subsist, sub.sist' v, gorsefyll, parhau; Subvention, sub.ven'skun n, cymhorth,bod; ymborthi; portki, cynnal Subversion, sub.vur'shun », dymchweliadMiksistence, sub.sis'tens n, cynnaliaeth. Subversive, sub.vur'siv a, dymchwelol,bywiolaetk; kanfodiad, dinystriol, dymckweliadol;gwyrdroawlbodoliaetk; para; arosiad[ckwelyd, dinystrio; gwyrdroiSubsistent, sub.sis'tent a, kanfodol Subvert, sub.vurt' vt, dadymckwel, dym-Subworker, sub'wfir.kur n, isweitkiwrSubstance, sub'stans n, sylwedd, defn-\ydd; swm; golud, cyfoetli, da Succedaneous, suk.si.dii'ni.us a, cyflëyddol,yn llenwi lie peth arall [yddSubstantial, sub.stan'skal a, sylweddol.corfibrol, defnyddiol ; cryf ; cyfoetliog Succedaneum, suk.si.dii nî.um n, cyflë-325

;_SUI path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\vk:=t&ok;Succeed, suk.sid' v, olynu, canlyn,dilyn; llwyddo, ffynu, tycio. To succeedto property, etifeddu meddiannau.goresgynSuccess, suk.ses' n, llwyddiant, llwydd,ffyniant, ffawd ; tyciant, rhwydd-debSuccessful, suk.ses'fwl a, llwyddiannus,ffyniannus, ffodus ÇllwyddiantSudorific, sii.du.rii'ik a, chwysbair,chwysbar: tt,meddyginiaethcinwbbarSuds, sudz np, sebondrwythSue, sii v, rboi cwyn, rboi cyfraith, Icwyno ar; yrnbil, ymhedd, deisyfylerfn. crefuSuet, sii'et n, gwer, swyf, swyfeddSuety, sü'et.î a, gwerog, swyfogSuccessfulness, suk . ses ' fwl . nes n, Suffer, suf'ûr v, goduef, dyoddef; caii-1iatäu, gadaelSuccession, suk.sesb'un n, olyniad,olyniaeth, oliant, dilyniad, canlyniadSufferance, guf'ur.ans n, goddefiad:J|Successive, suk.ses'iv a, olynol, oliannol,dylynol, canlynolainynedd[ddefwilSuccessless, suk.ses'les a, aflwyddiannus, Sufferer, suf'ur.úr dyoddefwr, go-Bn,dilwydd, anffodus, annliyciannus Suffering, suf'ur.ing n, goddefiad Sdyoddefaint: a, dyoddefol, dyoddeftuBSuccessor, suk.ses'ur n, olynydd, dilynydd,goresgynydd; etifedd[gwympo Suffice, su.f'iz' v, bod yn ddigon, digoniBSucciduous, suk.sid'ii.us a, parod i digonofi, diwallu, boddloniSuccinct, suk.singkt' a, amwregysedig Sufficiency, su.fisb'en.sî n, digoneddBtaclus, cryno, talfyr[byrdra digonoldeb, digonolrwyddSuccinctness, suk.singkt'nes n,crynodeb, Sufficient, su.nsh'ent a, digon, digonol ISuccour, suk'ur n, portb, cyniborth, Suffix, su.fiks' vt, olddodi, ychwanegucynnortbwy, ymgeledd, amgeledd; Suffix, suf 'iks n, olddodiad, terfyniadymwared: vt, cynnorthwyo, cymbortbSufflate, su.fiät' vt, chwytbu i fyiiy [fyiii;ymgeleddu, amgeleddu Sufflation, su.flä'shun n, chwythiadSuccourless, suk'ur.les o, digymbortb Suffocate, suf'o.kat vt, mygu, tagudigyrmorthwy, diachles, diamgeledd Suffocation, suf.o.ka'shun n, mygia

I.ummit,IIöre; läte, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, Tiiis; j=dzh. SUPSuillage, sü'il.äj n, budrffos ; badreddi Sumptuous, sum'tshii.us a, costfawr,gwerthfawr; mawrwych, ardderchogSuit, siit n, cwyn, cynghaws, hawl;deisyfiad, cais; trwsiad, cyflawnwisg, Sumptuousness, sum ' tshü . us . nes n,par : v, cyfatebu, gweddu, cyfweddu, gwerthfawrogrwydd ; mawnvycheddcyfaddasu, cymmathu ; tnvsiaduSuitable, sü'tâ.bl or, cyfaddas, cydweddol,addas, cyfaddas, cymhwys, gweddaiddSun, sun n, haul, huan; y gànaid: vt,heulo ;ymheulo. Sun-dial, deial haul,heuloriawr, heulfynag. Sun-flowerSuitableness, sü'tâ.bl.nes n, cyfaddasrwydd,heulflodeuyn, blodeuyn yr haul.cymhwysder, addasrwydd Sun-stroke, Stroke of the sun, ergydSuite, swit n, cyfres; gosgordd, cymdeithion,yr haul, gordarawiad yr haul.—Inso-cydganlynwyrlation[edynSunbeam, sun'bîm n, pelydryn, mych-Suitor, sü'tûr n, erfyniwr, deisyfwr,ymgeisydd; carwr, cariadfabSunburnt, sun'bûrnt a, heulf'elyn, melynog[ArglwyddSuitress, sii'tres n, ymgeisyddes ; car-"iadferch [ymddigio Sunday, sun'dä n, dydd Sul, dydd yrSulk, sulk vi, sarigo, cuchio, sori, cudd- Sunder, sun'dûr vt, ysgar, gwahanu, dydoli[amnrwion, amrywiolionSulkiness, sul'ki.nes n, sarigrwydd,surni, afrywiogrwydd [sur, sarig Sundries, sun'driz np, amryw bethau,Sulky, suTki a, anfoddog, afrywiog, Sundry, sun'drî a, amryw, amrywiolSullen, sul'en a, sarig, anhylon, cuchiog Sung, sung pp.—SingSullenness, sul'en.es n, afrywiogrwydd, Sunk, sungk j9/>.—Sinksoriant, anfoddogrwydd, sarigrwyddSülly, sul'i vt, diwyno, llychwinoSulphate, sul'f ät n, ufelawdSunniness, sun'î.nes n, heuleddSunny, sun'î a, heulog, tesog, araulSunrise, sun'ri'z n, codiad haulISulphur, sul'fûr n, brwmstan, llosgfaen Sunset, sun'set n, machludiad haul•Sulphuration, sul.fu.rä'shun n, myg- Sunshine, sun'sh'in n, heuledd, tywyniadhaul. Summer-sunshine, hafgan[ faeniaeth, càniadSulphureous, sul.fü'r'î.us, Sulphurous, Sup, sup n, llymaid; Uymeidyn: v, llymeitiansul'fur.us a, brwinstanaidd, ufelaidd; cwynosa, swpera, swperuI Sulphuric, sul.f'ii'r'ik a, ufeligSuper- px, uwch,goruwch;gor-,tra-, ar-/sulphury, sul'fur.i a, brwmstanolSultan, sul'tan 7i, ymherawdwr TwrciSuperable, sü'pur.â.bl a, gorchfygadwySuperabound, sü.pur.â.bûnd' vi, gormodi,ardchgoni, bod yn orhelaeth"Sultana, sul.tá'nâ, Sultaness, sul'tan. esn, ymherodres Twrci [ddwyreiniol Superabundance, sü.pur.â.bun'dans n,IBultanry, arddigonedd, gormodeddsul'tan. rî n, ymherodraeth'sultriness, sul'tri.nes n, mwrndra, trym- Superabundant, sü.pur.â. bun'dant a,I des, mwlldra [desog, tesog gormodol, arddigonol, gorhelaethìultry, sul'trî n, inwrn, mwll, trwra- Superadd, sii.pur.ad' vt, arddodi, gorchwanegu,5um, sum n, sum, swm, cyf'anrif rhoi dros ben; sylwedd: vt, cydgiynoi, cydgasglu, symio Superannuate, sü.pur.an'û.ät v, anaddasuiumach, shw'mak n, corn yr hyddgan oedran ; oedfreinio, rhydd-r'iumless, sum'les a, aneirif, dirif, afrifed hau oddì with lafur ar segurdalSuperannuation, sü.pur.an.ü.ä'shun n,. iummary, sum'ur.î a, byr, cryno;( taclus: n, crynodeb, crynoadoedfreiniad[eddog, godidogummer, sum'ûr n, haf : a, hafol, hefin, Superb, sü.pûrb' a, mawrwych, mawr-Supercargo, sü.pûr.kâr'gö n, goruchwyliwi-hafaidd: v, hafota, tre'ulio yr haf.Summer-house, hafdy, hafod, hafotty.llwyth Hong [uchwybrolSummer-time, hafin, amser haf Supercelestial, sü.pûr.sî.les'tshal a, gorsum'it71, pen, copa, crib, top, Supercihous, sü.pûr.sil'yus a, balch,;cribyn, blaen, ban, bar, colgorfalch, uehelfalch, ysgornllyd,mnmon, sum'un, Summons, sum'unz ifroenuchel[gorfalcheddvt, gwysio, arwysio, dyfynu galw:ummons, sum'unz n, gwys, dyfyn.Superciliousness, sü.pûr.síl'yus.nes w,A Superconception, su.pur.kon.sep'shun n,general summons, llwyrwysailfeichogiadmpter, sum'tûr a, pynfarchSupereminence, sü.pur.em'î.nens n, goruchragoriaethlmptuary, sum'tshü.ur.î a, perthynol[ uchragoroltraulgymmedryddolSupereminent, sü.pur.em'î.nent a, gor-327I

:r',IjSUP path, fat, êre, met, rnâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took ; :Supererogate, sü.pur.er'ü.gät vi, gorwneuthur,gorgyflawnuSupererogation, sü.pur.er'ö.gä.shun re,afraid ;gorhaeddiant, goroberSuperexcellence, sii.pur.ek'sel.ens retrarhagoriaeth, trarhagoroledd, gorragoriaeth[rhagorol, gorodidogSuprexcellent, sii.pur.ek'sel.ent a, tra-Superfetate, sü.pûr.fi'tät ail-feichiogivi, Superstitious, sü.pur.stìsh'us a, coel[feicbiogiad grefyddol, ofergoelus, gorgredusSuperfetation, sü.pûr.fî.tä'sbun re, ail- Superstructure, sü.pûr.struYtshûr rSuperfice, sü'pûr.fis re, wyneb, anvyneb aradail, gorucbadeiladSuperficial, sü.pûr.fish'al a, arwynebol. Supervene, sii.pur.vin' vi, dyfod abas; ansylweddolddamwain, dyfod yn ychwanegolSuperficialness, sü.pûr.fish'al.nes n, basder,Supervenient, sii.pur.vi'ni.ent a, danarwynebolrwydd ; ansylwedd weinddyfodol, ychwanegolSuperficies, sii.pur.fish'uz re, arwynebedd,Supervention, su.pur.ven'sbun re, darxgwynebfesurSuperfine, sü.pûr.fín'weinddyfodiad[arolyga, meinwycb,dinesig, tecaf, goreu [edd, gormodeddSuperfluity, sü.pûr.flü'í.tî re, arddigon-Superfluous, sü.pûr'flü.us a, gormod,gormodd, afraid, arddigon[ gormodeddSuperfluousness, sü.pûr'flü.us.nes re,Superscribe, su'pur.skrib vt, arysgrifenu.arlythyru, ysgrifen uwch benSuperscription, sii.pur.skrip'sbun re, arysgrifen,arysgrifeniad, arysgrifSupersede, sü.pùr.sîd' vt, diswyddo, difreinio; cymmeryd ei leSuperstition, sii.pûr.stish'un re, coelgrefydd, ofergoel, geugoel, gorgredSupervise, sii.pur.v'iz' vt, gorucholygSupervisor, su.pur.vi'zur re, ucholygwlarolygydd, goruchwyliwrSupine, sü.p'ín' a, ar wyneb i fyn;ldioglyd, segurllyd, diwaith, digyc.'wyn, anofalusf[berJSupei'induce, sü.pur.in.düs' vt, dwyn Supiue,isii'p'in re, math o enw cadai Emewn yn chwaneg ; llawnduedduSuperintend, sii.per.in.tend' vt, arolygu,Supineness, .sü.p'ín'es re, diofahveh, syrtni, anofalwchgoruchwylied, golygiadu, edrych ar oí Suppeditate, su.ped'î.tät vt, diwalluSuperintendence, sü.pur.in.ten dena re, Supper, sup'ûr re, cwynos, swper, hwjiarolygiad, golygiad, goruchwyliad Supperless, sup'ur.les a, digwynos [br

Ift uchgwympiedydd. adaiarol,tt Supreme,i Sural,t. Surcingle,I;::ôre ; läte^Tine, nö, müte ;she, zh=z azure ;thin, thìs;j=dzh. SURSupportable, sn.pô'r'tâ.bl a, cynnaladwy Sureness, sh'r'nes n, sicrwydd, dieurwydd,diiysdod[mechni"goddefadwy,[tybiadwySupposable, su.po'za.bl a, tybygadwy, Suretiship, sh'r'tî.ship n, mecnn'iaeth,Bupposal, su.pü zal n, tyb, tybygiad Surety, sh'r'tî n, mach, mechni'ydd,Suppose, su.poz' vt, tybio, tybied, tybygu,meddylied; eymmeryd yn gan-Surf, sûrf n, traethfor. gwarthfor, goranmeichai. To become surety, meicbiolataol[meddyliad Surface, sûr'fäs ?i, gwyneb, wyneb, arwyneb,y tu allanSupposition, sup . ö . zisb ' un n, tyb,Suppositional, sup.u.zish'un.al a, dycbymmygol,tybygolllaru, gorlythu, bol-lwythoSurfeit, sûr'fit n, alar, gorhvyth : v, alaru,Supposititious, su.poz.i.tish'us_ a, gau, Surge, surj n, ton, tonen, garw, gorun,twyllddirprwyol, tfugiol, ffugiedig morgaseg : vi, dygyfor, codi yn dònauSuppositive, su.poz'i.tiv a, tybiedig. Surgeon, sûr'jun n, llawfeddygSuppositives, goddolion [ygiaeth Surgery, sûr'jur.î n, Uawfeddygaeth;Suppository, su.poz'i.tur.i n, rnefrfedd- llawfeddygfa, difyn-gellSuppress, su.pres' vt, cyfarsangu, llethu, Surgical, sur'ji.kal a, llawfeddygolcelu, dirgelu; dystewi, gostegu Surgy, sûr'jî a, gwanegog, tònóg, garwSuppression, su.presh'un n, diddymiad, Surliness, sûr'lî.nes n, sarigrwydd, afrywiogrwydd,cieidd-drafiethiad; celiad [iadolSuppressive, su.pres'iv a, celiadol, lleth- Surly, sûr.lî a, sarig, surllyd, anhynaws,Suppurate, sup ü.rät v, crawnu, gori, ciaidd. A surly fellow, afrywiogynllynori, madruSurmise, sur.m'iz' n, tyb, llettyb, godybSuppuration, sup.ü.rä'shun n, goriad, vt, llettybio, llettybio, godybiot crawnrediad, madredd, llynoriad Surmount, sûr.mûnt' vt, codi dros,Suppurative, sup'ii.rii.tiv «, crawnllyd myned dros, gorchfygn, trechn, gorfod,Supputation, sup'ü.tä.shun n, cyfrifiad goresgyn[fygadwySuppute, su.püt vt, cyfrif, bwrw cyfrif Surmountable, sar.mûn'tâ.bl a, gorch-Supralapsarian, sü.prâ.lap.sê'r'î.an n, Surmullet, sûr.mul'et n, y barfbysg; un yn dal etholiedigaeth cyn cwymp Adda : a, uch- Surname, sùr'näm n, cyfenw, arenw,Surmulot, sûr'müJot n, llygoden fawrgwympiedyddolgorenw: vt, cyfenwi, arenwi, gorenwi[Supramundane, sü.prâ.mun'dän a, uch- Surpass, sûr.pas' vt, rhagori ar, blaenorinefol [ol ar, hwntu ; trechuSupravulgar, sii.pra.vurgur a,uchwerin- Surplice, sûr'plis n, gwenwisg, offerengrys,gwisg wen offeiriadSupremacy, sü.prem'â.sì n, uchafiaeth,goruchafiaeth[prif, penaf Surplus, surplus n, gwarged, gweddill,sü.prîm' a, uchaf, gornchaf, rhelyw, gweilwsii'r'al a, perthynol i groth y goes Surplusage, sûr'plus.äj n, gormodeddSurance, shr'ans n, sicrwyddSurprise, sur.pr'iz' n, syndod, brawychiad:vt, peri syndod, dyfod yn ddi-Surbase, surras n, eilsail, eilwadnSurbate, sûr.bät' vt, cleisio'r traedrybudd, aruthro, dyrysu [aruthrolSurcease, sûr.sîs' n, peidiad : v, peidio Surprising, sur.pr'i'zing a, rhyfeddol,darfod, dybenuSurquedry, sur'kwed.ri n, balchderSurcharge, sûr.tshârj' vt, adfeichio, gorlwytho,arlwytho ; attrethuSurrender, su.ren'dûr n, rhoddiad i fynySurrebutter, sur.î.bu'tûr n, gwrthatebSurcharge, sur'tshfirj n, adofyniad, eilfaich.arlwyth; attreth, ad-dreth Smreption, su.rep'shun n, ymosodiad.v, rhoddi i fyny ; traddodi;ymroddisür.sing'gl n, argengl. uchgeugl,cengl[mabgainc Surreptitious, sur.ep.tish'us a, lladrad-byrbwyllSurcle. sur'kl n, ysgewyllyn, brigyn, aidd, hocedus [law, trwy dwyll'Surcoat, sur'kot n, cob, arbais, arhugan Surreptitiously, sur.ep.tish'us.lî "ad, tanSurculate, sûr'lüi.lät vt, brigdoriSurrogate, sur'ö.gät n. rhaglaw esgobSurd, surd a, byddar; direswni, ynfydSurdity, sûr'dî.tî n, byddardodSure, sh'r a, sicr, gwir, cliogel, dilysdiammheu, diau ; hyderus ; ffyddlawn.To make sure, sicrhauvt, gosod yn lie un arallSurround, su.rûnd' vt, C3 r lchynu, cwmpasu,amgylchu, amgylchynuSurtout, sm-.Uvt' n, arwisg, hug, cobSurveillance, sur.val'yans n, arolvgiaeth329

SWE path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, Orb, on, curve, cut, t=too, tk::=took;|Survene, sur.vhi' vt, dyfod yn ychwanegolSuttee, su.tî' n, geudduwies Indiaiddf[wylio; mesur ofirymiad gwraig ar fygedorth ei gwi VSurvey, sur.va' vt, arolygu, cyfarch- Suttle, sut'l a, iawnb-wysol [cydia tSurvey, sur'va n, arolwg, golwg, ardremyn,Suture, sü'tshûr n, gwn'iad, cysswllcyfarehwyl ; mesur, mesuriad Swab, swob n, mop, inopa: vt, niopiJSurveyor, sur.va'ur n, mesurydd; arolygyddglanhau â mop f ffunenu, rhwymyn[iaeth Swaddle, swod'l n. ffunen, rhwymyn : vSurveyorship, sûiwä'ûr.ship n, arolyg- Swaddling, swod'ling a, rhwymync;Survival, sur.vi'val n, gorfueheddiad Swaddling-bands, cawiau. SwacSurvive, sur.viv' v, oesi yu hwy, oloesi, dung-clothes, cadachaugorfucheddu, goroesiSurviver, Survivor, sur.vi'vur n, gorfucheddwr,Swag,honcio,swag vi, sodditrwmsuddowrth ei hwjmgoroeswr [fucheddwriaeth Swagger, swag'fu- v, bolchwyddo, bo ISurvivorship, sur.v'i'vur.ship n, gor- sachu, gwagfroho, rhodresuSwaggy, swag'i a, honclyd, trwmSusceptibility, su.sep.tî.bil'î.tî n, derbyngarwch,teimladrwyddSwain,* swän n, iangwr, dyn ieuanBSusceptible, su.sep'tî.bl, Susceptive, susep'tivdyn gwledig, gwas amaethyddol [diÄa, derbyngar, teimladol Swale, swäl, Sweal, swil vi, oferlosjiSwallow, swol'ö n, gwennol, gwenfiBSusception, su.sep'shun, Suscipiency, susip'yen.sîn, derbyniad, cymmeriadSuscipient, su.sip'yent n, derbvnydd,cymmerwr: a, derbyniadol ("annogSustentation, sus.ten.tii'sbun n, cynnaliad,attegiad ; cynnaliaethSusurration, sü.su. rä'sbun n, sibrwd, siSutler, sut'lûr n, gwerthwr ymborthmewn gwersyllllwnc, golf; sefnig : vt, llyncuSwam, swam pt.—SwimSwamp, swomp n, cors, siglen, migneSuscitate, sus'î.tät vt, cynbyrfu, cyffroi,Suscitation, sus.î.tä'shun n, cyiihyrfiadvt, suddo, soddi ;gorchfyguSwampy, sworn 'pi a, corslyd, siglenogSuspect, sus.pekt' v, drygdybio, tybied Swan, swon n, alarcb. Swan-dovmeddwl, ammbeu: n, drygdyb, ammheuadmanblu alarch; math o frethyn t

1.Sweetheart,f'';': nofio,;pen, yn—öre ; läte, line, nö. mute ; she, zh=z azure ; thin, tiiìs;j=dzh. SYM:Sweep, swip (pi 8c pp swept) v, ysgubo, Sword, sö'rd n, cledd, cleddyf, cleddeu.ysgubellu: n, ysgubiad, ysgubelliad; Sword-exercise, cleddyfyddiaeth. Aysgubydd, ysgubwr. Sweep-net, ysgubrwydstroke with a sword, cleddyfal. ArmedSweepings, swi'pingz np, ysgubionwith a sword, cleddog.sword, lladd a'r cleddyfTo put to theSweepstakes, swip'stiiks n, cyfanennilliad Swordsman, so'rdz'man n, cleddyfwr,Sweet, swît a, melus, chweg, per, peraidd.Sweet-briar, dyrys'ien ber Sworn, swô'rn^p.—SwearSwore, swö'r^í.—Swear [cleddwrSweetbread, swit'bred n, cefndedyn Swum, swum pt & pp.—SwimSweeten, swî'tn v, melusu, pereiddio Swung, swung pt & pp.—Swingswît'hârt n, cariad, anwylyn Sycamore, sik'a.mo'r n, masarn. Sycamore-tree,Sweetisli, swi'tish a, lledfelus, gofelussycamorwydden, masarnenSweetmeat, swit'mît n, ancwyn, am- Sycophancy, sik'o.fan.si n, gweniaith,meuthyn, pereiddfwydtruth, gwaseidd-dra [truthiwrSweetness, swît'nes n, melusderSycophant, sik'o.fant n, gwenieithwr,Swell, swel (swollen) v, chwyddo, codi, Syllabic, si.lab'ik a, sillebol, syllafol: yinchwyddo : n, chwydd, ymchwydd Syllabication, sil.ab.i.ka'skun n, silHad;'Swelter, swel'tûr v, crasu; lluddedusilliadaeth, sillebiaeth(Swept, swept pt ikjjp.—SweepSyllable, sil'â.bl n, sill, sillaf, silleb.Words of one [two] syllables, geiriau[Swerve, swurv vi, gwyro, troi ymaith,crwydro; cyfeihorni [chwyrn unsill [dwysill]Swift, swift a, cyflym, buan,ysgafndroed, Syllabus, syl'â.bus n, crynodeb'Swiftness, swift 'nes?i,buanclra, cyflymdra Syllogism, sil'o.jizm n, cyfreswm, cynnull-ddadlSwig, swig v, traflyncu, goryfediSwill, swil v, golchi, bolera, ymddyfoli: Syllogistic, sil.o.jis'tik a, cyfresymol», golchion ymddyfoliadSyllogize, sil'o.j'iz vi, cyfresymu;iSwim, swim (pt swam, pp swum) v, Sylph, silf n, nn o'r tylwyth tegnofied : n. awyrgwd pysgodyn Sylvan, sil'van a, coedaidd, coedog,gwyddelig: n, gwyddan, coed-dduw,swindler, swind'lûr n, hudleidr, lleidrffair, twyllwr, hocedwrtaiogyn[cysgodlunSwine, sw'in (p swine) n, mochyn. Symbol, sim'bul n, arwydd ; nod, cydnod,Swine - herd, meichiad, mychiad, Symbolical, sim.boi'Lkal a, cysgodol.Swine-pipe, aderyn yr eira. Swinewort,arwyddol[yn debyg icanclwm, gwaedlysSymbohze, sim'bul.'iz v, arwyddo; bod5wing, swing n, siglraff; Symmetrical, si.met'ri.kal a, cydfesurol,sigl, rhyddrwysg:v(pt&pp swimg), siglhongian,cymmesurol, cydluniaidd [cyfatebiadsiglgrogi. Swinging, swing'-' Symmetry, sim'î.trî n, cymmesuredd;siglhongianSympathetic, sim.pa.thet'ik a. cydoddefol,cydoddefus ; eydymdeimladoliwinge^" swinj vt, ffrewyllu, fflangellu.Swinging, Swingeing, swin'jing, yn Sympathize, sim'pa.thi'z vi, cyd-ddyoddef;mawr, aruthrcydymdeimlofflangellu; •iwinger, swing'ur n, siglgrogwr Sympathy, sim'pâ.thí n, cydoddef ; cydymdeimlad,winger, swin'jur n, fiangellwrcyd-deimladwingle, swing 'gl v, ymgrogi ; euro lhn, Symphonious, sim.fö'nî.us a, cynghaneddol,Swingle-tree, cambrencydseiniol[cyfundonwinish, swinish a, mochynaidd, mochaidd,Symphony, sim'fö.nî n, cynghanedd,tyrchaidd, aflan, brwntSymphoresis, sim.f ö.rí'sis n, cyfagweddwiple, swip'l n, gwial ffustSymposium, sim.po'zhi.um n, cydwleddiadwitch, switsh n, gwialen: v, gwialenodio;llamgerddedSymptom, sim'tum n, argoel, arwydd,"'wivel, swiv'l n, bollttid : math o gyflegr arddangosiad, arfynag, mynag, nod,wollen, sw'ù'ln pp.—Swellarwyddnod, rhagarwyddwoon, swn n, llewyg, llesmair Symptomatic, sim.to.mat'ik, Symptomatica!,sim.to.mat'i.kal a, cydddygwyddol,llewygu, llesmeiriovoop, sw\vp «, disgyniad hebog ararwyddol, arddangosolei... t'aeth: vt, disgyn, ymsaethu Symptosis, sim.tö'sis n, cyduniad Uafarseiniau,vop, swop vt, newid, cyfnewid, newidiofel yn y gair " gwaewawr"331

:ITAI path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, tw"k=took; ]Syn-, Sy-, Syl-, Sym- px, cyclSynaeresis, sin.er'î.sis n, uniad dwy sillafSynagogue, sin'â.gog n, synagog, cynnullfaTabard, tab'ûrd n, tabar, llaeswisgTabby, tab'î n, tonogwe. sidanwe trodSynarchy, sin'ar.ki n, cydlywodraeth og: a, troellog, troellweol, dònojlSynaxis, sin.ak'sis ??,cynnuileidfa ; swper líwyd-droellog, brithlwydyr Arglwydd, cymmunTabefaction, tab.î fak'shun n, nychialSynchronal, sing'kro.nal a, cydamserol, darfodiad, daiiud^digaeihcydoesol[seredd Tabefy, tab'î.f'f vi, nychu; ysgafnhalSynchronism, sing'kro.nizm n, cydam- teneuhau; difaSyncope, sing'ko.pi n, byrhâd gair, Tabernacle, tab'ur.nak.l n, pabelcanoldrwch ; llesmair, marwlewygSyndic, sin'dik n, rhaglaw, barnwrtrigfan : vi, pabellu, cyfannedduTabes, tli'biz n, darfodedigaeth, nychialTabid, tab 'id o, nychlyd, darfodedigol 1Syndicate, sin'di.kat vt, barnu, beio: n,cynghorfa[ddyfodiad Tablature, tab'lâ.tshü'r n, darlun ar ifSyndrome, sin'drö.mî n, cydrediad, cyd-Synecdoche, sin.ek'do.ki n, cyforddwynSynod, sin'ud n, cymmanfa eglwysigSynodal, sin'ö.dal, Synodiëal, sin.odT.kal byrddu; taflenu. Table-beer, ska, cymmanfaol, seneddolddiod, diod fain. Table-book, nodljBSjmonyme, sin'ö.nim n, gair cyfystyrSynonymize, sin.on'i.miz vt, cyfystyrioSynonymous, sm.on'î.mus «, cyfystyrTable-cloth, bwrddliain, lliain bord»Tableful, tä'bl.fl n, byrddaidTablet, tab'let n, llechen, Uech ; tafleÄTabour, tä'bùr n, tabwrdd : vi, tabyrdÄSynopsis, sin.op'sis (p synopses, sinop'sîz) n, cyfolwg, cyfolygiad; cydgrynoad,crynodebSynoptical, sin.op'tl.kal a, cydoJygolSyntactic, sin.tak'tik a, cystrawenoleuro tabwrddTabular, tab'i't.lur a, taflenol, llechrefÄTabulate, tab'ü.lät vt, taflenu, llechrBTabulation, tab.ü.lä'shun n, tafleniÄSyntax, sin'taks n, cystrawen, cystrawiaethllechresiad[Haw[wybod Tachygraphy, tfi.kig'ra.fi n, berysgBa, dystaw, dison, tawedoÄSynteresis, sin.tî.rî'sis n, adgno cyd- Tacit", -tas'itSynthesis, sin'thî.sis (p syntheses, sin'-thi.siz) n, cydosodiad, cyfosodiadSynthetic, sin.thet'ik, Synthetical, sinthet'i.kal a, cyfosodolSyntexis, sin.tek'sis n, darfodedigaethsis'tem.Yz vt, trefniannu, trefnoli, dosbarthuSystole, sis'tö.lî n, ymgrynoad y galonwrth anadlu ; byrhâcì sill hirSystyle, sis'ti'l n, adail dew golofnogSyzigy, siz'i.ji n, cyssylltiad dau o'rcyrff wybreuolTable, tii'bl n, bwrdd (X.W.), be I(S.W.J; llechjlechfaen; taflen.mylegai, dangoseb, Uechres: v, byrdMTaciturnity, tas.î.tûr'nî.tî n, dystsB,rwydd, termudrwydd, tawedogrwylTack, tak n, corhoelen; pwyth, fombwyth; troad Hong, hwyídroad : ',corhoelio; brasbwytho; hwyldHSyphilis, sif'Uis n.— Siphilisnewidyrhynt. Tack-wind, asgellwSyphon, s'i'fun n, arlloesbib.—Siphon Tacket, tak'et n. hoelen feclianSyringe, sir'inj n, chwistrell, sugn-bib Tackle, tak'l n, taclau, offer, treevt, chwistrellu, saethu dwfrTact, takt n. teimlad ; 'callder; trefiBSyrinx, sir'ingks n, pibglwyf, piblynoryn Tactic, tak'tik a, byddinol, iawn-drelSyrtis, sfir'tis n, migncn, siglen, cors Tactician, tak.tish'an n, byddindrefiaSyrup, sur'up n, cyffaith, suddfelus Tactics, tak'tiks np, bÿddindrefi 1,System, sis'tem n, cyftmdraith, cyfundrefn,dosbarth, cynllnn, deseb, trefn-Tactile, tak'til a, hydeiml, teimladwjcadyddiaeth, cadofyddiaethiant. Solar system, y gyfundrefn heulog.Starry system, seroliaeth, seron Tadpole, tad'pöl n, penbwl, penbwla'Taction, tak'shun n, cyffyrddiad, teii dSystematic, sis.tem.at'ik, Systematical, Taffeta, taf'î.tâ, Taffety, taf'i.tî ra,r JÙsis.tem.at'i.kal a, cyssodol, rheolaidd o sidanweSystematize, sis'tem. a.ti'z, Systemize. Tag, tag n, pwyntl: vt, pwyntlo; c;'o,brasgydio. Tag-sore, clefyd ar f-faid. Tag-rag and bob-tail, gwefcfiy bobl, mileinlu, ysgraglachTail, till n, cynffon,' llosgwrn, c« II,conyn, rhonell, cloren; cwt, godr-Taillage, tii'laj n, treth. ardreth, toTailor, talûr n, dilledydd, teiliwr332

i noticeI,Talbot.;: Talent,iITalisman,: iad.i mawr: tallow,!:ore; lute, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, r Tiiis : j=dzh. TAPTale, tiil re. ystori, chwedl, ffhghanes,[ ffugehwedl ; cyfrif, rhif. Tale-bearer,clapgi, clepiwr, chwedlwr, hustingwrrailage, tal'äj n.—TaillageTallness, tûl'nes n, taldra, talderTallow, tal'ö n, gwer. Tallow-chandler,canwyllwr. Tallow-face, drych meirionig.gwyncb dimai. Tallow-faced,gwyuebfelyn, gwyneblwyd. A cake ofgwerenaloned, tal'und a, crafangog, ewinogTaint, tänt v, budreddu, llygru ; naws. Talwood, tal'wd ?«, coed taneiddio: n, llwgr, llygriad, budreddi; Tamarind, tam'u.rind n, math o aeronnaws; anurddiadTaintless, tänt'les a, dihalog, dilwgrpereiddsurTamarisk, tam'u.risk n, grugbrenTake, t;ik (j)t took, twk; pp taken, Tambourine, tarn . bu . rin ', Tambour,tii'kn) v, eymmeryd, derbyn. To take tam'bûr n, math o dabwrdd neucare, gofalu. Take care ! gan bwyll dympan, gogr-dabwrddTake flight, ftbi, ehedeg. Take Tame, tarn a, dof, gwâr, hywedd; diysbryd! dal sylw ! To take a turn.: vt, dofi, ystofi, gwarhau, hy-weddu, gwareiddio[dofaethrhoi tro. To take a city, ennill[•dinas. To take delight in, ymhyfrydu Tameness, täm'nes n, gwaredd, dofdra,yn. To take heed, gochelyd. To Taminy, tam'i.nî, Tammy, tam'î n,|take in, twyllo, hocedu. To take oath math o wlan tenllityngu. To take pity or compassion on, Tamper, tam'pfvr vi, ymhêl â, ymyru â,trugarhau with, tosturio wrth. To rhoi cais ar, ymarfer â\ take place, dygwydd. To take one's Tan, tan n, cyffaith rhisgl derw; melynedd:vt, crwyn-gyffeithio ; llosgi ynword, credu un, eymmeryd ei air.|| To take refuge, ymnoddi. To take yr haul. Tan-pit, cyffeithbwll, crwynbwll.| to the heels, dywadnu, ffoi. To takeTan-yard, crwynfa, crwyn-up arms, ymarfogi. To take upon drwythfatrust, ehudgoelioTandem, tan'dem ad, y naill geffyl weditOl'but re, math o helgiei harneisio o flaen y llall. QMwyseiriado'r gair Lladin tandem, atlengthy o'r diwedd.)Tang, tang n, adflas, sawr; swnTangent, tan'jent n, cyffwrddhnelltal'ent n, darn o aur, talent;dawn, rhodd, gallueddTangibility, tan.jî.bil'i.tî n, hydeimleddnp, rheithwyr llanwTangible, tan'jî.bl a, cyffyrddadwy,files, tii'liztal'is.man re, swyneilun, swyn teimladwy. hydeimlTalismanic, tal.is.man'ik a, swynol Tangle, tang'gl v, dyiysu, cymhlethu,rhwystro : n, dyrysglwm, dyrysi ; mathTalk, tok vi, siarad, son, chwedleua,Tank, tangk n, dyfrgist [o wymont ymddyddan: re. siarad. ymddyddan,Tankard, tang'kurd n, diodlestiyn, paeolTanner, tan'ûr n, barcer, crwyndrwvthwr,! riaradach. To talk idly, gwag-siar-He much talked of. y maerhisglgyffeithydd, crwÿngyffe'ith-isson am dano [euog, tafodrydd ydd, lledrydd, lledrwr[faTalkative, to'ka.tiv «, siaradus, chwedl- Tannery, tan'ur.Î7i,crwynweithfa,erwyn-Tansy, tan'zi n, ystrewlys. Wild tansy,Talkativeness, tG'ka.tiv.nes n, siarad-Tall, tôl a, tal, hir ; uchel [garwehgwyn y merched, torllwyd, torllwydogTant, tant n, corjm cochTantalism, tan'ta.lizm n, siomyddiaethTantalize, tan'ta.li'z vt, blino â gauobeithion, twyll addaw, siomiTantamount, tan'tâ.mûnt a, cyfwerth,cydwerth, cyfartal. cyfrdal, cystadlTantivy, tan.tiv'i ad, ar fiys, ar ffrwst,l'allowy, tal'ö.î, Tallowish, tal'ö.ish a, ar garlam gwyllt, nerth cam ceffylgwerol, gweraidd, gwerllydTap, tap n, dwsel, twsel; cnith, ergydTally, tal'î n, cyfrif bren, rhygnbren: v, ysgafn, flat : v, dwselu, twselu, agor,rhygn-gyfrif ; cyfateb, cy'tunogollwng; cnithio, ysgafn-daro, ffatio.allyman, tal'î.man n, coelwerthwr Tap-house, diotty, ty cwrw. Tap-root,aliTiud, tal'mud n, llyfr traddodiadau gwreiddyn brigfain-bonbraffyr InddewonTape, tiip n, llinynwe, ymylwe, ysnoden'almudist. tal'mud.ist n, traddodiedydd, Taper, tä'pûr n, canwyll gwyr, cwyrendysgawdwr luddewigv, meinhau, brigfeinioalon, tal'un n, ewin, crafancTapering, tii'jiur.ing o, brigfain, brigfeinioì,brigfain-bonbraff333

:jTAX path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Tapestry, tap'es.trî re, teisban; crogleni Task, task re, gwaithddogn, gorchwylvt, addumo â theisbanau. Tapestrymaker,tasg : vt, tasgu. Task-master, meLstateisbanwëyddgwaith, tasgfeistr. To take to taskTapeti, tap'î.tî re, math o ysgyfamog cymmeryd mewn HawTapir, tä'pûr re, milyn tewgroen o'r'enw Tassel, tas'el re, siob, sioba, tusw, taselTapis, tap'î re, llawrlen ; bwrddorchudd.On the tapis, tan sylwTapster, tap stûr re, gollyngwr diodhebog, curyll gwrywTasselled, tas'eld a, siobogTasses, tas'iz np, morddwyd-arfogaethTar, târ re, ulbyg, pyg teneuwlyb ; pyglencyn,Taste, täst re, archwaeth, chwaeth, blaípyglanc, llongwr, morwr: vt,pygu; blino, afionydduTarabe, tâ.räb' re, parot pengochsawr; chwaethiad; prawf, profiadarchwaethu, chwaetnu, blasu, clywebias;profiTarantula, tâ.ran'tü.lâ re, còiyn mawr Tasteful, täst'fl a, blasus ; dillynTardigradous, târ 'dî.grä.dus, Tardigrade,Tasteless, täst'les a, diflastâr'dî.gräd a, arafgerddol, araf-Tasty, täs'tî a, dillyn [bretyn, brelysymmudol, arafgerddedolTatter, tat'ûr re, carp, cerpyn, braTardiness, târ'dî.nes, Tardity, târ'dî.tî Tatterdemalion, tat.úr.dî.maí'yunre, hwyrder, hwyrdrymedd, araf'eddTardy, târ'dî a, diweddar, hwyr, hwyrdrwm,musgrell, arafTare, te'r re, cynnwysgoll. Tares, efrauTare and tret, cynnwysgoll a thraulgoll[targed, aesTarget, târ'get re, tarian, bwcled, asafar,Targum, târ'gum re, aralleiriad yn yGaldiieg ar lyfrau MosesTariff, tar'if re, tolldaflen, tollrestrcroerjliwio, wynebliwioTarn, târn re, cors, mignen ; llyn Taught, tôt joí ~&,pp.—TeachTarnish, tarnish v, diwyno, anurddo. Taunt, taut re, gwawdair, cellweirgElllychwinoTarpaulin, târ.pô'lin re, pyglenymliw: vt, gwawdio, dirmygu, dondlTaunt, tônt a, tra uchel ; tra hirTarrace, tar'äs, Tarrass, tar'as, Terras, Tautological, to.to.loj'i.kal a, adeiricldwfrgymmrwdadeiriadol[iad, adeiriBter'as re,Tarragon, tar'â.gun re, amgwynTarriance, tar'i.ans re, arosiad; oediad;trigiad, trigiasTarry, tar'î vi, aros, oedi; trigo, preswyho: a, pyglyd [ d roedbretyn bratiog, brenin y bratiauTattle, tat'l re, baldordd, gwagsiar*clebr, clegar : vi, coegsiarad, bragalcian, baldorddi, Uohan, chwedleuTittle-tattle, clec, debarTattler, tat'lûr re, clebryn, baldorddyclepgi, llolyn, chwedleuwrTattoo, ta.t' re, seindon ar dabwrddalwmilwyr i'w Hetty, tabyrddwys: tTautology, tô.tol'ö.jî re, mynychadrodBTautophony, tô.tof'ö.nî re, mynycBadroddiad o'r un swuTavern, tav'urn re, tafarn, tafarnc»diotty. Tavern-keeper, tafarawr ITaw, to re, mynorbel : vt, gwyngywetBTarsal, târ'sai "a, perthynol i wadn yTarsus, tár'sus re, gwadn y droed, asgwrn[gwaelwychtMlledry droedTawdriness, tô'drî.nes re, coegwychetBjTawdry, tô'drî a, coegdlws, gwaelwycijTart, tárt re, pastai aeron, pasteian : a,sur, surllyd, egr, llymTawny, tô'nî re, melyndduTartan, târ'tan re, brithwe, breithwe Tax, taks re, treth, ardreth : vt, tretlÄTartar, târ'tûr re, Tartariad;gwaddodgen,codi treth; cyhuddo. Indirect til'chwigl; deintgen; chwerwyn. treth ar nwyddau. Land-tax, y drt»To catch a tartar, taro wrth ei drech,Property-tax, meddian-dollf'awr.dal chwerwynTartarean, târ.tê'r'î.an a, uffernolTaxable, tak'sfi.bl a, trethadwyTaxation, taks.a'shun re, tretbiadTartarious, târ.tê'r'î.us, Tartarous, târ'- Taxer,tur.us, Tartaric, tar.tar'iktak'sur re, trethydd, treth'»'a, chwiglaiddcodwr treth. Tax-ga'therer, tore ftTartarize, tar'tur.i'z vt, surgenu, cenuTartarus, târ'tur.us re, uffern, annwnTartish, tar'tish a, chwiblaidd, go surTartness, târt'nes re, suredd, surni, egri,egredd, llymnawseddgasglydd, trethwrTaxidermy, tak'sî.dûr.mî n, y gelfydáo ragddarpar cynlluniau o aniteih»trwy sychu a llenwi eu croen; cro>|drefniad, croenluniadTaxonomv, taks.on'o.mi re, dosbarthi;334

Itbhno,', emyni;öre ; läte, line, nö, miite ; she, zh=z azure ; than, thìs;j=dzh. TEMTea, tî n, dail prysgwydden o China, teTeach, tîtsh (pt Scpp taught) vt, dysgu,addysgu, athrawiaethuTeachable, tî'tshâ.bl a, addysgadwy,hyddysg; gwareiddiolTeachableness, tî'tshâ.bl.nes «,hyddysgedd;gwareiddiolrwyddTeacher, tî'tshûr n, athraw, dysgawdwrTeague, tig n, Gwyddel, GwyddelynTeak, tik n, math o bren tramorTedious, ti'di.us a, hirfaith, gorfaith,dygn; Win, blinderus, poenusjTediousness, ti'di.us.nes n, meithderTedium, ti'di.um n, blinder [heigioTeem, tim v, esgor, hilio; beichiogi;Teemfwl, tîm'fl, Teeming, ti'ming a.ffirwythlawn; epiliog, beichiog, cyforog;llawn [lawn; aflesolTeemless, tim'les a, dim - wyth,;anffrwyth-Telegraphic, tel.i.graf'ik a, pellebrolTelescope, tel'i.skop n, pellddrych, syllddrych,ysb'ienddrych, tremiadurTelesia, ti.li'zha n, maen gwerthfawro'r enw.—SapphireTelesm, tel'ezm n, math o swyngyfareddTell, tel (j>t & pp told) v, dywedyd,dyweyd, gwedyd, gweyd; traethu,adrodd, mynegu; cyfrif, rhifo [rhifwrTeller, tel'ûr n, traethydd, mynegwr;n, corhwyad, chwiwsTellural, tel'ü.ral a, daiarolTeal, tilTeam, tim n, gwedd, adgorTelltale, tel'täl n, clepgi, chwedlwr,Tear, ti'r n, deigryn, dagr, daigr, deigr; chwedlai, chwedleuwrrhwyg. To shed tears, bwrw dagrau Temerarious, tem.u.rê'r'î.us «, ehud,Tear, tê r (pt tore, pp torn) v, rhwygo, byrbwyll; rhyfygus [bwylldrarhico, dryllio, darnio, llarpioTemerity, tî.mer'î.tî n, rhyfyg; byr-Tearful, tî'r'f\vl a, deigrolTemper, tem'pûr n, tymmer, naws, ardymmerTearless, ti'r'les a, diddagrau, diddeigr: vt, tymmeru ; cyfnawsu,cym-Tease, tiz vt, ckwalu gwlan, cribo gwlan medroli. Good temper, natur dda.aflonyddu, poeni [panwr Ill temper, natur ddrwgTeasel, ti'zl n, llysiau'r cribau; cribau'r Temperament, tem'pur.â.ment n, tymmer,Teat, tit n, teth, tiden; bron [celfydduscyfansawdd, cyihawsTechnical, tek'ni.kal a, celfyddydol, Temperance, tem'pur.ans n, dirwest,Technology, tek.nol'o.ji n, celfyddyd- cymmedroldeb, sobrwydd. Temperancesociety, cymdeithas ddirwestolTechy, tet'shi n.—Touchy [draethTectonic, tek.ton'ik a, adeilaiddTemperate, tem'pur.ät a, cymmedrol;Ted, ted vt, gwasgaru gwairsobr; gweddolTe Deum, ti di'um n, Ti Dduw; enw'r Temperateness, tem'pur.ät.nes n, nawsedd;sy'n dechreu, "Ti, Dduw, acymmedrolder ; tymmerusrwyddfohvn"Temperature, tem'pur.ä.tshûr a, ardymmer,tymmeredd, naws. Degree oftemperature, gradd yr hinsawddTempest, tem'pest n, tymmestl, gyrwynt,rhyferthwy, enawel, ystormTempestuous, tem.pes'tshii.us a, ystormus,tymmestlogTemplar, tem'plur n, temlydd, un oefrydwyr y Demi yn LlundainTemple, tem'pl n, teml; arlais, neidrwydd,eneidrwyddTeen, tin v, cynhyrfu: v, gofid, trallodTeens, tinz np, arddegau, o 12 i 20 oed Temporal, tem'pö.ral a, tymmorol, amserol;bydol,lleygol, anghyssegrol ; ar-Teeth, tith np.—Tooth [nedduTeethe, íîth vi, magu dannedd, dan- leisiol, perthynol i'r arlaistî.tö'tal.ûr n, llwyrymattaliwrTemporality, tem.pö.ral'í.tî n, gwrTeetotaller,rhag diodydd meddwollleyg, lleygion. Temporalities, med'd-Tegular, teg'ii.lur a, priddlechaidd iannau tymmorol, tymmorolionTegument, teg'ü.ment n, gorchudd, Temporary, tem'pö.rur.î a, dros amser,tudded, arwisg, pilyn, croenamserol, tymmorol?ehee, tî.hí' vi, chwerthin: i, ha-ha! Temporize, tem'po.riz vi, oedi; dilynMl, til n, pisgwydden, gwaglwyfen yr amser, troi gyda'r amser, amseroli,•Jelary, ti'lur.i a, gweol, gweuol [fyneg nofio gyda'r ffrwd [temptio; profielegram, tel'i.gram n, pellfyneg, bryselegraph,Tempt, temt vt, denu, hudo, lluthio,tel'î.graf n, hysbysai, brys-Temptation, tem.tä'shun n, hudiad;profedigaeth[denwrebyr, brysfynag, telegraff: vt, hysbysu,gwefrhysbysu. Electric telegraph,Tempter, tem'tûr n, hudwr, llithiwr,hysbysai " gwefrol, gwefrhys- Temulence, tem'ii.lens n, meddwdod,Temse, terns n, gwagrBjiai[brwysgedd335

;TER path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb. on, curve, cut, t=too, tk=took;Ten, ten a & n, deg, deng, 10, x. Ten Tentaculum, ten.tak'u.lum (p tentacutimes, dengwaith[wy la, ten.tak'ii.la) n, syniad-oiferynTenable, ten'à.bl a, daliadwy; diffynad- Tentation, ten.tä'shun n. profedigaethTenacious, tî.nä'shus a, gluchog ;gwydn, Tentative, ten'ta.tiv n. prawf, profiadiglynol, gafaelgarcais: a, profol, profiadol; ceisiolTenacity, tî.nas'i.tî n, gafaelgarwch, Tenter, ten'tûr a, deintur, estyniedyddymlyniad, tyn-ymlyniad, cyndynrwydd;Tenth, tenth a & n, degfed, lOfedcybydd-dod [llawfeddyg Tenuate. ten'ü.ä vt, tenenhauTenaculum, ti.nak'ii.lum n, bachyn Tenuifolious, ten.ü.î.fö'lî.us a,Tenancy, ten'an.sî n, deiliadaethddeilenogTenant, ten'ant n, deiliad [ddeiliadTenantable, ten 'ant. a. bl «, addasTenantless, ten'ant.les a, diddeiliadTenantry, ten'ant. ri n, deiliaid, deiliadonTench, tentsh n, gwrachenTend, tend v, gweini, heilio, gweinyddio;tueddu, gogwyddo ; arwain ; tywysTendeuce, ten'dens, Tendency, ten'densîn, gweinyddiad; tuedd, gogwyddTender, ten'dûr a, tyner, tirion, tosturiol,nrwyn; mwyth, esmwyth ; meddalieuanc: n, cynnyg, cynnygiad: vt,cynnyg. Tender-hearted, calon-dynerTenderling, ten'dúr.ling n, anwesyn,amvylyn. hoffyn ; tyner-gorn hyddTenderness, ten'dûr.nes n, tiriondeb,tynervvcb, mwynder ; meddahvehTendinous, ten'di.nus a, gewynogTendon, ten'dun ?i,gi'euyn, gewyn, cyhyrî.brus a, tywyll, gwyll, dioleuTenebrosity, ten.i.bros'î.tî n, caddug,tywyllni, tywylhvch, gwylleddTenement, ten'i.ment n, tyddyn, daliad.ty a thir, eisyddynTenemental, ten.i.men'tal, Tenementary,ten.î.inen'tur.í a, tyddynolTenesmus, ti.nez'mus n, difryg ymarlhvys[egwyddor gecrus, tafod-ddi-wg, bloeddgararthwi-aig, cecres, cecren: a, ciTenet, ten'et n, tyb, daliad, barn, Terminable, tûr'mî.nâ.bl a, fKnaijTennis, ten'is n. math o chwareu, human, terfsmadwy [] uhumog. Tennis-ball, human, parled Terminate, tûr'mî.niit v, terfynu, ITenon, ten'un n, mortais-dafbd, tyno Tennination, tûr.mî.ná'shun n, diwÄTenor, ten'ûr n, tueddiad, rhediad, diweddiad, dybeniad, gorpheniadgogwyddiad ; hwyldreth;ystyniad Terminer, tûr'mî.nûr n, penderryrBamcan, ystyr; cyf'alaw, canol-lais. prawflys.—OyerCounter-tenor, uchalw, uchlais Terminus, tûr'mî.nus n, terfynfan •*Tense, tens n, ainser, pryd: a, tyn, Termite, tûr'in'ít ?i, morgrugyn _ r^vyestynedig, svth[estynadwy Termless, tûrm'les «, didertSu, *Tensible, ten'si.bl, Tensile, ten'sil a,Tension, ten'shun, Tensure, ten'shûr n,estyniad, ymestyniad; tyndraTensive, ten'siv o, anystwvthTent, tent n, pabell, llue&tty. bwth.g\\ ersyll goraeth : t\ pabeliu;Tenuirostral, ten.ü.î.ros'tral a. culylfo/Tenuity, ti.nü'í.tî n, teneuder, teneuecmeinder. eiddihveh, byehandraTenuous, ten'ü.us a, teneu, eiddil, maTenure, ten'ur n, daliad, gafael;ammod ar ba un y delir tir. tir-ainTepid, tep'id a, clauar, mwyglTepidness, tep'id.nes n, clauarderTepify. tep'í.f'í vt, clauaru. twymoTeratology, ter.á.tol'ö.jî n, ctnvyddiaitTerebrate, ter'î.brät vt, trydyllu. tylkTerebration, ter.î.brä'shun n, tylliadTeredo, ti.ri'dö n, math o gragenbysgTergeminal, tûr.jem'î.nal, Tergeminatûr.jem'i.nät a, triphlyg, tridyblygTergiversate, tûr.jî.vûr'sät vi, troiy tresi, troi cefn, cilio, ymgilioTergiversation, tûr .jî . vúr . sii ' shuntroad cefh, gwrthdroad ;geirdroadTendril, ten'dril n, amglymydd, ysgewyllynTergiversator, tûr.jî.vûr'sâ.tûr n, jgiliwr, ystranciwr; croosddadleuwiT inebrious, tî.nî'brî.us, Tenebrous, ten'- Term, tûrm n, gair, ymadrodd, eiammod; tymmor, jjryd, adeg, airpenodol: vt, galw, enwi. On gterms with one, mewn heddweh agTo come to terms, cytuno. Tertelerau[gecraeth, tafod dTennagancy, tùr ma.gan.si n. enTermagant, tûr'mâ.gaut n. crochgecTern, turn n, morwennol [nnerlBTernary, tûr'nur.î a, triannul. triol: HTernate, tûr'nät a, triphlyg »Terrace, ter'äs n, uchelsarn, ucheirMTerraqueous, te.rakVi.us a, yn cyn J*tir a dnt'r. dwfrddaiarol. daiardd; ^1336

:IiIarswydo.Iidychrynedig.. ! hyd. Terse,iiaeth,^Newydd_cymmynes;:öre; läte, line, nö, mute; she, zh=.i; azure; thin, this; j=lzh.THATerrene, te.rîn', Terrestrial, te.res'trî.al Testimony, tes'tî.mun.î n, tystiolaeth;I o, daiarol, daiarog. Terrestrial- tystiad, ardystiad [sarigrwyddI world, daiarfyd ; daiarenTestiness, tes tî.nes n, afrywiogrwydd,>Terreous, ter'i.us a, priddlyd, daiarllyd Testy, tes'tî a, anynad, anfoddog, sarig,Terrestrify, te.res'trî.f'í vt, daiaroli anhynaws, croes, afrywiogTerrestrious, te.res'trî.us a, daiarol, Tetanus, tet'â.nus n, ymgauad yr ên,dai.arog ; daiarllyd, priddlydgengload, clefyd y g'iau a eifeithia er[Terrible, ter'î.bl a, dychrynllyd, ar- analluogi asgwrn yr ên [ffromderI swydus, ofnadwy, brawycliol, erchyll, Tetchiness, tet'shi.nes n, anynadrwydd,erch, echrydus[brawychdod Tetchy, tet'shi a.—TouchyTerribleness, ter'î.bl.nes n, erchylldod, Tete, tät n, pen ;gwallt gosod, ffug wallt.(Terrier, ter'î.ûr n, daiargi ; tir-ysgrif Tete-a-tete, cuddymddyddan, cyfrinachwyneb yn wynebTerrific, te.rif'ik a, dychrynllyd, arswydus,erchyll, brawychol, echrydus Tether, teTH'ûr n, tidraff, buddelrafF,iTerrií'y, ter'î.f i vt, brawychu, dychrynu, tidmwy: vt, tidmwyo, tidraíFu, tidoperi braw, peri ofn [daiarol Tetrad, tet'rad n, y rhif pedwarterrigenous, te.rij'î.nus a, or ddaiar, Tetragon, tet'râ.gun n, pedryled, pedrorTerritorial, ter.î.tö'r'ì.al a, tiriogaethol Tetragonal, tet.rag'ö.nal a, pedronglogTerritory, ter'î.tur.î n, tiriogaeth, ardal Tetrahedral, tet.râ.hî'dral a, peilwarochrog,pedwarochrol [wullddeiliog. (Terror, ter'ûr n, dychryn, braw, briiwch,arswyd, echryd. Terror-stricken, Tetrapetalous, tet.râ.pet'â.lus a, pedr-Reign of terror, amser Tetrapod, tet'râ.pod n, milyn ped warearn[waredd ran, tetrarch: i terfysgol yn Ff'rainc, o Hydref, 1793,Gorphenaf, 1794 [dillynaidd Tetrarch,tet'rark n, llywodraethwr pedtursa, cryno ; llyfn ;glân, hardd, Tetrarchate, tet'rar.kat, Tetrarchy, tet'-Terseness, tûrs'nes re,dillynder ; ffraethder rar.ki n, pedrylywiaeth [banTertian, tûr'shan a,triannol, bob trydydd Tetrastich, ti.tras'tik n, pennill pedwar-: Tertiate, tûr'shì.ät vt, trioli [dydd Tetric, tet'rik, Tetrical, tet'ri.kal, Tetricous,tet'ri.kus a, sur, sarig; cyn-Tertiary, tûr'shur.î a, trydyddolTesselar, tes'el.ûr, Tesseraic, tes.u.ra'ik dyn, anhydyn[dynrwyddo, brithaddurnedig, brithwaithTetricity, tî.tris'î.tî n, sarigrwydd ; cyn-Tesselate, tes'el.ät vt, brithweithio Tetter, tet'ûr n, gwreinyn, tarddwreinyn.. (rest, test n, prawf, profiad, hohad; Tetter-berry, paderau'r gath, y wynwyddenwen. í moddion prawf; prawf-lestr. Testaceous, tes . tä ' shus a, cregynog, Teutonic, tii.ton'ik «, Teutonaeg; \cregynol, cragenog, cragenaidd Tew, tii v, llusgo, tynu, tido ; llafurioTestament, tes'tâ.ment n, llythyr cymmyn,cymmyniaeth, cymmynedigaeth, Tewel, tii'el n, math o bibell haiarnn, tid, cadwynewyllys. Old Testament, Hen Destament.New Testament. Testament brawdd. Text hand, Haw fras [yddolText, tekst n, testyu, adnod, adran,[myniaethol Textile, teks'til a, gweol, gweuol, gwé'-'estamentary, tes.tâ.men'tur.ì a, cymt'estate,tes'tat a, cymmyn-lythyrog mewn testynau, testynwrTextman, tekst'man n, un cyfarwydd'estation, tes.tä'shun n, tyst, tystiol-Textorial, teks.to'r'i.al a, gweolprawf, ardystiad [mynwr Textrine, teks'trin a, gweol, gweuol'estator, tes.tii'tùr n, cymmynai, cym- Textuary, teks'tshii.ur.i n, un cyfarwydd'estatrix, tes.ta'triks n, cymmynwraig, yn yr ysgrythyr, ysgry thyrwr : a, testynol;[chwecheiniogawdurolf'ester, tes'tùr n, cysgodlen, pen gwely'estern, tes'tûrn n, chwecheiniogesticle, tes'ti.kl n, caill, caregestification, tes.ti.fi.ka'shun «,tystiolaethiad,ardystiad[ardystydd, tystestifier, tes'tî.fî.ûr n, tystiolaethwr,estity, tes'ti.f'i v, tystiolaethu, tystioestimonial, tes.tî.mö'nî.al n, tysteb,tystlythyr : a, tystiolaethol ; ardvstiol22Texture, teks'tshur n, pleth, plethiad,gwead, cymhlethiad, cyfansoddiadThan, THan c, na, nag [brëyrThane, than n, hen enwad o anrhydedd,Thank, thangk vt, diolch, talu diolch.Thank-offering, aberth diolch, aberthmoliant, aberth mawl. Thank you,diolch i chwi [okhu*Thankful, thangk'fvVl a, diolchgar, di-337

!'THE path, fat, ère, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=tookThankfulness, thangk'fvvl.nes ?i,Theave, thiv n, hespin flwydddiolchgarwch[diddioleh Thee, thî pn, ti, tydi ; di, dydi. TilThankless, thangk'les a, ann'i'olchgar, also, tithau. To thee, atat, wrihytlThanklessness, thangk'les.nes n, ann'iolchgarwchTheft, theft n, Uadrad, lladradaethTheir, THe'r pn, euj[eiddynt h IThanks, thangks np, diolch, diolwch Theirs, thOVz pn, eiddynt, yr eiddylThanksgiving, thangks.giv'ing n, diolchiad;Theism, thi'izm n, duwiaeth, crefyldiolchTbeist, thî'ist ra, duwgredydd [na"|That, THat pn, yr hwn, yr hon, yr hyn Them, raem pn, hwy, hwynt, eu. Thlö.hwnw, hona. hyna (present) ; hwnw, also, hwyntau. Them both, ill dailhòno, hyny (absent); hwn yna, hon Theme, thim n, testyn, pwnc; gwreiilair;yna, hyn yna (near) ; hwn acw, hon traethawdacw, hyn acw (at a distance): c, mai, Themselves, THem.selvz' pn, eu huniltaw; mai, fal, fel; am, o blegid. That By themselves, wrthynt eu hunilman, y dyn yna. He that, y sawl, y with eu hunain, ar wahanneb, yr hwn, a. that she were here Then, THen ad, y pryd hyny; gwlOnabaihiyma ! That is, That is to say. h}'ny: c, am hyny, yna [lrhynyyw. Who is that? pwyywhwna? Thence, THens ad, oddi yno, o hyny,"Bpwy yw hona? It is said that they Thenceforth, XHens'io'rth, ThenceiBdid not agree, dywedir nad oeddynt wai-d, THens.fôr'wúrd ad, o'r anilyn cytuno. It appears that there was hwnw, o hyny allan [duwiolaBanother chief in the island, ymddengysTheocracy, thi.ok'ra.si n. duwlywiailfod pendefig arall yn yr ynys. It Theocratical, thi.o.krat'i.kal a", dwjSis also said that a congress of bards duwiolaethol, duwlywiaetholwas held in the 7th century, dywedir Theodolite, thî.od'ö.li't n, onglfesurytBhefyd i eisteddfod gael ei chynnal yn Theogony, thi.og'ö.nî n, cenedliatMy 7fed ganrif. It is said that Lies ab duwiau[dduwinjjCoel was the first Christian king in Theologaster, thî.ol'ö.gas.tur n, cclBritain, dywedir mai Lies ab Coel Theologian, thí.ö.lö'jî.an », duwinjloedd y brenin Cristionogol cyntaf ym dewinydd [yddol, duwiniaejMhrydain. That that I say is this: Theological, thi.o.loj'i.kal a, du\«that that, that that gentleman has Theologiht, thî.ol'ö.jist, Theologue, tMadvanced, is not that that he should ö.log n, duwinyddhave proved, y peth a ddywedaf yw Theology, thí.olö.jí n, duwinyddiaMhyn : nad ydyw yr hyn a haerodd y dií'ynyddiael h. duwineb, dwyfyddiAboneddwr acw y peth ag y dylasai Theomachy, thi.om'a.ki n, duwirwyc»ei brofi.—WhoTheomancy, thi'ö.man.sî n, matilThatch, thatsh n, to, to gwellt : vt, toi, ddewiniaeth[ctjJgwelltdoi. Thatched roof, to gwelltThatcher, that'shûr n, tüwr, gwelltdöwrThatching, that'shing n, toad, gwelltdoad;to[uriad peth rhyfeddThaumaturgy, thô'mâ.tûr.jî »,gwneuth- o.ret'i.kal a, golygiadol, golygiaiÄThaw, thô n, dadmer, dadlaith : v, dadleithio,dadmeru, meirioli, dadrewi,damcanolTheorist,[c; tgolygiannwr, dlfthi'o'.rist w,Thawing, meiriolTheorize, thi'o.r'iz vi. amcanu, dyfei pitoddi.The, thî (ammhwysleisiol o flaen cydsain,Theory, thi'ö.rì n, damcan, damcai,!,THÛ) a, y, yr. The heat of the damcaniaeth. tyb, llettybiaeth, *•sun, gwres yr haul. The Proverbs of fais; golygddysg; golygiad [dd hSolomon, Diarebion Solomon. Heaven, Theosophical, íhî.ü.sof'Ücal a, dw 1-y nef. Jesus, yr Iesu [ddyn Theosophy, thi.os'ö.fî n, gwybodae oTheanthropos, thî.an'thrö.pos n, Duw-Thearchy, thi'ar.ki n, duwlywiaethTheatre, thî'â.tûr n, chwareudy, chwar-Dduw; duwioldeb "[medi oleufa;campf'a, cemmaesTheatric, thi.at'rik, Theatrical, thì.at'rîkala. chwarëyddolTheorbo, thî.ôr'bö n, math o oííäTheorem, thi'ö.rem n, rheol brofadBigwiriedigaeth ;pwnc i gael ei bro: STheoretic, thi.o.ret'ik, Tbeoretical, XTherapeutic, ther.ii.pii'tik a, iacjl.There, THe'r ad, yno, yna, acw, dy;dyna, llyna, dacw. There he is, i*fe, dacw fe. There is, There aymae, mae. There is not, nid oeflass

iII'.THe'r.with.! hwnw,'meddygol,;ore ; Hue, line, nö, miite ; she, zh=z azfire ; thin, thìs;j=dzh. THOThereabout, Tiíê'r'â.bût, Thereabouts,* THe'r'â.bûts ad, o ddeutu yno, yngnghylch hyny, yn agosThereafter, THe'r.af'tûr ad, gwedi hyny,ar ol hyny[hyny. am hynyThereat, THe'r.at' ad, yno, wrtho, wrthThereby, Tiiê'r.bì" ad, trwyddo, wrtho,trwy hyny\Therefore, THe'r'fo'r c, gan hyny. amThief, thîf n, Ueidr.Thief-catcher, daliwrlladronThieve, thiv vi, lladrata, lledrata, dwynThievery, thi'vur.i n, Uadraeth, lladradThievish, thi'vish a, lladraidd, lladradaidd[wchThievishness, thi'vish.nes n, lladradgar-Thigh, íh'í n, morddwyd, bon clunThill, thil n, siaft cart. Thill-horse,hyny, o blegid hyny, o herwydd hynybon, ceffyl siafftceffylTherei'rum.THê'r.from' ad, oddi yno, oddi Thimble, thim'bí n, gwmadurwrth hyny, o hyny [ynddo, ynddynt Thin, thin a, teneuj main, cul ; anaml,ad. yn hyny, yn hyn. prin : vt, teneuo, teneuhau ;prinhauTherein, Tiiê'r.in'Thereinto. THe'r.in.í' Thine, TH'in pn, eiddot, eiddot ti ; dy, tauad, i mewn ihyny, i mewn iddo neu iddiThing, thing n, peth, dim[Thereof, THé'r.of' ad. o bono, ei, eu Think, thingk (pt & pp thought) v,Irhereon. THër.on', Thereupon, raé'r- meddwl, meddylied, meddylio, synied,XLpon' ad, arno, ar hynytybio, tybied; ystyried [anamlaidd•'hereout, THé'r.ût' ad, allan o hyny, Thinly, thin'lî ad, yn deneu, yn anaml,oddi yno, oddi yna[Thinness, thin'es n, teneuder ; meineddThird, thûrd a, trydydd, trydedd, 3ydd,"hereto, THê'r.t', Thereunto, THe'r-'un.t\v' ad. ato, ati, at hyny, i hyny, i Thirdlv, thûrd'lî ad, yn drydydd [3eddbyn, hyd hynyThirl, thûrl vt, tyllu, trydllu; treiddio"hereunder, THê'r.un'dûr ad, dan hyny Thirst, thfirst n, syched : vi, sychedu''herewith, THe'r.with', Therewithal, Thirsty, thûr'stî a, sychedig. To beôT ad, gyda hyny, gyda thirsty, bod â syehed arno, sychedugyda hyn; yn ddioedThirteen, thûr.tîn' a & n, tri ar ddeg,tair ar ddeg, 13, xiii. [ddeg. 13yddfheriacal, thî.ri"â.kal a, triaglaidd,gwrthwenwynol [milod Thirteenth, thûr.tînth' a, trydydd arrheriotomy, tln'r.î.ot'ö.mì n, difyniaeth Thirtieth, thûr'tî.eth a, degfed ar hugain•'hermogen, thûr'mö.jen n, sylwedd Thirty, thûr'tî a & n, deg ar hugain, 30gwres, defnydd gwres, gwresT1iìs,"thìs (p these) a, hwn, hon, hyn;.'hermometer, thûr.mom'i.tûr, Thermo- hwn yma, bon yma, hyn yma. This! scope, thur'mo.skop n, gwresfesurydd, subject, hyn o bwnc. This day, heddyw.This day week, wythnos i heddyw.This night, heno. This year, eleni'hermometrical, thûr.mö.met'rî.kal a,hese, thiz np, y rhai hyn, y rhai yma. Thistle, this'l n, ysgallen. Bur-thistle,These and those, y rkai'n a'r rhei'ny, marchysgallen. Carline-thistle, Silver-thistle,y rhai hyn a'r rhai hynyysgallen wen. Sow-thistle,Milk-thistle,ysgallenymoch. Thistlefinch,hesis, thî'sis (p theses, tln'siz) n,gosodedigaeth. testyn, pwnc, sailpeneuryn. Thistle-stalks, callodheurgy, thî'ûr.jî n, dewiniaeth, dwyfolitwthThistly, tliisTi a, ysgallog[cyhyr. gewyn Thither, THÌTH'ûr ad, yno, tuag yno.hew, thii n, moes, arfer, ymddygiad: Hither and thither, yn ol ac ym mlaenThitherto, THÌTH'ûr.t ad, hyd yno [ynoThitherward, THÌTH'ûr.wûrd ad, tuagThole, th'óT w, dysgwyl, dyoddef: n,hey, THä pti, hwy, hwynt, "hwynt-diwy,nhwy. They also, hwyrhauhick, thik a, tew, praff," braisg, trwchus; Uuosog, ami : ad, yn dew, yn ami, rhwyfbin; nenfwd teml [careioyn fynych. Thick-skulled, pendew, Thong, thong n, carai. To cut in thongs,hurt. Thick-set, wedi eu planu yn Thoracic, tho.ras'ik a, bronol, dwyfronol'dew; ffolachog[lluosogi Thoral, thö'r'ai a, gwelyolbicken, thik'n y, tewhau, tewychu; Thorax, tho'r'aks n, y ddwyfron, cledrhicket, thik'et n, tewlwyn, caeadìwyn. neu glwyd y ddwyfron, brongledrprysglwyn, gwyddwal, llwyn dvrys Thorn, thorn n, draen, draenen. Black[bickish, thik'ish a, lied dew, tewaidd thorn, draenen ddu. White thorn,Hawthorn, draenen wen. Hawthornhickness, thik'nes n, tewder, trwch,praffder, breisgeddberries, cvrawel v moch339

j; iTHR path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tvvk=took;

..ysbancio,! Thumper,i; Iou.. Dyrchafael.Í•rhwystro,:;;öre ; läte, line, nö, müte ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. TIMThrustle, thrus'l n, bronfraith [bodioThumb, thum n, bawd, bawdfys: vt,Thump, thump v, dyrnodio, dwrnbwyo,paffio : n, dyrnod, cnoc, panethum'pûr n, paffiwr, dyrnodiwr:clamp, peth mawr \_n, dyrnodiad|[Thumping, thum'ping a, paffiol; mawr:Thunder, thun'dûr n, taran, trwst, trystau: v, taranu. Thunder-bolt, mellten,I taranfollt. Thunder-clap, Clap oft\. thunder, trwst. Thunder - shower, vt, elymu, rhwymo. Tie-bow of ai taran-gawod. Thunder-stone, taran- plough, côb aradrTier, tîr n, rhes, rhenc[wynI faen. Thunder-struck, dychrynedig,gorsynedig[anydd Tierce, ti'rs n, Uestr yn cynnwys 42 gal-IThunderer, thun'dur.ûr n, taranwr, tar- Tiff, tif n, diod, gwlybwr; ymgiprys:Thundering, thun'dur.ing a, taranllyd v, cynhenu; trwsio [gaihj niwlwebygythiolTiffany, tif'â.nî n, math o sidanwe ys-Thunderous, thun'dur.us a, taranddwyn Tig, tig n, math o chwareu plantThuriferous, thii.rif'ur.us a, yn dwyn Tiger, Vi'gur n, teigr, dywalgi. Tigercat,fat thus [darthiadmath o gath wyllt.Thuritìcation, thii'r.i.fi.ka'skun ra,arogl- Tight, tit a, tyn, dwysdyn, cryno, twt,Thursday, thurz'da n, dydd Iau, dydd dan sang; cyfyng; diddosAscension- Thursday, dydd Iau Tighten, t'i'tn vt, tynhau ; diddosiMaundy-Thursday, dydd Tighter, t'i'tûr n, rhwymyn : a, tynachIau Cablydlightish, fi'tish a, go dyn, lied dynThus, thus ad, fel hyn, yn llynTightness, ti't'nes n, tynder; crynoderThus, thus n, thus.—Frankincense Tigress, t'i'gres n, dywalastThwack, thwak vt, taro, paffio, euro, Tike, tik n, ci, corgi ; taiogynn, paff, ergyd trwm, dyrnod Tilbury, til'ber.î n, math o gerbydllachio :Thwart, thwôrt v, croesi ;gwrthwynebu, Tile, til n, peithynen, priddlech : vt, toiattal : a, croes ;gwrthwyneb- â pheithyn, peithynu, llechdoi. Pantile,Thwittle, thwit'l n, math o gyllell [uscafnbeithynThy, TH'f pn, dy, tauTiler, t'i'lûr n, peithynwr, llechdöwrThyme, ti'm n, teimTiling, ti'ling n, to priddlechau, to cerygThymy, fi'mî a, llawn teim, peraroglaidd priddlechiad, peithyndoadThyroid, th'i'r'ôìd a, tarianaiddTill, til n, cloergell, ariangell: c, hyd,pn, dy hun, dy hunan hyd oni, hyd «pan: pr, hyd, hyd at:Thyself, TH'i.self 'Tiara, tî.ê'r'â n, talaith, coron, penwisg vi, llafurio, diwyllio, trin, ffaethu.Tibia, tib'yâ n, asgwrn y grimogTill now, hyd hyn. Till then, hyd hynyTibial, tib'yal a, perthynol i asgwrn y"ice, t'is vt, hudo.— Entice [grimogt',prynuargoel, rhedegiddyled, coeüo ;euro fel oriawr; rhygn-nodi, arnodi"icket, tik'et n, tocyn, cwtysyn, ar-^wyddyn: vt, tocynu'icking, tik'ing n, twygliain gwely'ickle, tik'l vi, gogleisio, dasmalu: nTide, fid n, llanw; amser, pryd, gwyl:v, llifo allan, ffrydlifo. Tide-guage,llanwfesurai. Tide-waiter, porthwyliwr.Neap-tide, Uanw-isel, isel-fôr.Spring-tide, gorllanw, uchel-f orTidiness, t'i'dî.nes n, taclusrwyddTidings, t'i'dingz K^^iewyddion; newyddTidy, t'i'dia, taclus, twt, twtnais, cryno,dèstlus, glanwaith, trwsiadus, cymhenTie, t'i n, cwlwm, rhwym, rhwymyn:Tillage, til'äj n, amaethyddiaeth, llafuriaeth,diwylliaeth, triniaeth tir, aradiadTiller, til'ûr n, amaethydd, diwyllydd,Jck, tik n, twygliain; torogen, heusleuen; coel,echwyn ; dyled ; curoriawr Uafurwr, trinwi-; llywgoes Hong;ariangell, cloergell pren ieuanc;Tilt, tilt n, lluestlen, cysgodlen gwrthgamp: v, chwareu gwrthgamp ; llen-;gysgodi, gorthoi ; dymchwelyd. Tilthammer,mwrthwyl mawrTilth, tilth n, amaethyddiaeth.—TillageTimbal, tim'bal n, math o dabwrddgoglais•'icklish, tik'lish a, gogleisiog, llawn Timber, tim'bûr n, coed, pren. Timbermerchant,goglais ; ansefydlog, anwadal,perygluscoedfasnachwr, coedwerth-wr. Timber-trees, coed seiri (yn ol yicklishness, tik'lish.nes n, gogleisic^rwydd; anwadalwch, enbydrwydd gyfraith, y dderwen, yr onen, a'r llwvfanen).'id, tid a, meddal, tyner; mwythusTimber-like trees, y ffawydden,idal, ti'dal a, perthynol i'r llanw y sycamorwydden, &c. Timber-yard,iddle, tid'l vt, maldodi, hofflochi, lloehi cadlascoed.Unseasoned timber, irgoed341

::;—TO path, fat, ère, met, inâ-rîne ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took =took;flTimbrel, tim'brel n, tympan, tabwrddTime, ti'm n, amser, pryd, tymmor,gwaith, tro; adeg, odfa; tymp: vt,amsem, rheoleiddio. Time-keeper,amserydd. At all times, bob amser,oriadur, amseriadurTimid, tim'id a, ofnus, ofnog, aneon,aneofn, annewr, gwangalon, digalonTimidity, tî.mid'î.tî n, omusrwydd,aneondra, llyfrdra[annewrTimorous, tim'ö.rus a, ofnus, aneon,Timorousness, tim'o.rus.nes n, omusrwydd,llyfrdra, aneondra [cynnarTiraous, t'imus a, amserol, prydlawn;Tin, tin n, ystaen, alcan. Tin-mine,alcan-glawdd. Tin- work, gwaith alcanTincal, ting'kal n, math o halenTinkling, tingk'ling »,tiuciad, darystein-Tinman, tin'man n, ystaeniwr, alcanyddTinsel, tin'sel n, ffug-eurwe; gwaelbeth:a,coegddysglaer: vt. coegwychuTint, tint n, Uiw, arUw, goíiw, gwawrvt, lUwio, arüwio, goliwioTintinabulary,tin.tî.nab'ü.lur.i. Tintiní jabulant,tin.tî.nab'ü.lant a,clychseinic [ITiny, t'í'nî a, bychanig, bychan, main UTip, tip n, top, blaen, pen: v, blaenrBymylu. Tip-toe, blaen y droed. Tip Ptop, gradd uchaf, pen uchafyn wastad. At no time, erioed, byth.At that time, pryd hyny. At this Tippet, tip'et n, torynig, ysgwydd-dorci%time, yn awr. At times, weithiau. Tipple, tip'l v, llymeitian, diotaAny time, rhyw bryd. Every time, Tippler, tip'lûr n, diotai, meddwynpob tro. In due time, mewn iawn Tipstaff, tip'staf n, ffon-ringyll, ceisbw abryd. In time, mewn pryd. Many Tipsy, tip'sî a, meddw, gofeddw, Uetftimes, llawer gwaith, llawer tro. MuchSometeddw, gofrwysgtime, llawer o amser. time, Tirade, tî.räd' n, bloeddaraethychydig amser. Sometimes, weithiau, Tire, t'i'r n, rhes, rhenc; penwisg; cykBambell waith. Ten times, dengwaith olwyn : v, blino, lluddedu ;penwisg»Timely, tîm'lî a, amserol, prydlawn; Tiring-room, gwisgle chwarëyddion fcynnar: ad, yn amserol, mewn pryd Tiresome, t'i'r'sum a, blinderus, blinTimeous, t'f'mî.us a, amserol, prydlawn Tiresomeness, t'i'r'sum.nes n, blind»Timepiece, tîm'pîs n, oriawr, orlais, blinderusrwydd, llyfi'ertheddTirret, tir'et n, UyffetharTissue, tish'ü n, cymhlethwe; rhescymhlethu; eurblethu, arianbleth \Tissue-paper, papyr sidanTit, tit 11, corfarch; llancesig. Tmouse. Tit for tat, cast am gastTitan, t'f'tan n, cawr dych}"mmygmab nef a daiarTitbit, tit'bit n, tamaid dewisolTithable, t'i'THâ.bl a, degymadwyTithe, ti'TH n, degwm: vt, degyn .Tithing-man, degymwrTinct, tingkt vt, lliwio, ystaenio, arliwio Titillate, tit 'il.ät vt, gogleisioblasu: n, Uiw, gwawr, ystaeniad Titillation, tit.î.lä'shun », gogleisiadTincture, tingk'tskur n, lhw, arliw, Titlark, titlark n, corhedyddadliw, eiliw, gorhw ; adflas, adchwaeth Title, t'i'tl n, enw, enwad, cyfenwitrwyth, isgell, sylweddnaws :hawl, hawlfraint : vt, enwi, rhoi enwiivt, lliwio,goliwio; blasu; nawsiorhoi hawl. Title-deed, hawlysgrifTinder, tin'dûr n, llosgliain. golosged, Titlepage, t'i'tl.päj n, gwynebddalengolosg,magdan. Tinder-box, tanflwch. Titmouse, tit'mûs », penlöyn, sywidGerman tinder, madarch magdanol yswigw, cap y lleian, glas y pargwas y drywTine, tin n, dant oged, ewin fforchennyn, ennynu; argau; llenwi [fforest Titter, tit'ûr vi, chwerthin dan ddiTineman, tin'man n, noswyhwr mewn nedd, cilchwerthin : n, cUchwarddTinge, tinj vt, lhwio, arliwio, ystaenio Tittle, tit'l n, pyncyn, tipyn, myrnr'n, Uiw, lledliw, eiliw, gwawrtip, tü[camgvjTingent, tin'jent a, arliwiolTitubate, tit'ü.bät vi, tramgwyddo, r£ ^Tingle, ting'gl vi, tincian ; merwino Titubation, tit.ü.bä'shun n, tramgwyTink, tingk vi, tincian, tincio. darysteinio iad ; ffwdan, anesmwythdraTinker, ting'kur n, tinciwr, tincerdd Titular, tit'ü.lûr. Titulary, tit'ü.lurí^Tinkle, ting'kl v, tincial. tincian, tincio, enwol, mewn enwTiver. fi'vur n, math o liw-bridd [Ifdarysteinio [i a(l; darystainTivy, tiv'i ad, ar bedwar earn, ar fa ITo, t pr, i, at, hyd, hyd at, er raV,wrth, yn. To-day, heddj-w. Imorrow, y fory, efory. To-ni; ,heno. To and fro, ymâ a thraw. 3be, bod. To go, mvned342-} I

Ian.I yJ• Tobacconist,'ydd,l. unwaith,:;öre; läte, line, no, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.TOPToad, tod n, llyffant, llyffan, llyffant du. Tomb, tvaa n, bedd, gwyddfa, beddrod:llyffant dafadenog. Toad-eater, gwenieithwr.vt, claddu, gosod mewn beddrod.Toad-flax, y gingroen fech- Tomb-stone, beddfaen, careg beddllin y llyffant. Toad-stool, bwyd Tombless, tm'les a, difeddrodllyffant, bwyd ellyllon, madalch, Tomboy, tornHboi ft, hoeden, rhontenmadarch, bwyd" y barcud, bwyd y boda Tome, torn n, cyfrol[flewogToast, töst n, crasfara, crasdeisen; cibli, Tomentose, tö.men.tös' a, blewog, manllwncdestyn:v, crasu; rhoi cibli. Tomtit, tom.tit' n.—TitmouseToast-master, cibli'wr, llwncdestynwr Ton, tun n, tynell, ugain canpwysTobacco, to.bak'o ft, myglys, ffwgws Tonation, tö.nä'shun n, tonyddiaethto.bak'o.nist ft, myglys- Tone, ton n, ton, goslef, acan, acen;ffwgyswr [bydwreigiaeth ardwyth, iechyd, nerthTocology, to.kol'o.ji n, colwynyddiaeth, Toneless, tön'les a, didôn, angherddgar.Tocsin, tok'sin n, alarmgloch [llwynog Tongs, tongz np, gefailTod, tod n, perth; 28 pwys o wlan; Tongue, tung n, tafod ; tafodiaith, iaithToddle, tod'l vi, llesg-gerddedbalog. Tongue-tied,tafodrwym, bloesg.Toddy, tod'i n, cymmysglyn o wirod, Double - tongued, deueiriog, twyllodrus.dwfr, a sugrSmooth-tongued, tafodlyfn.Toe, tö n, bys troed. Great toe, bawd Vulgar-tongue, iaith y werin. Holdtroed. A horse's toe, blaen cam ceffyl your tongue, tewch â son. To useToft, toft ft, llwyn, gallt o goed; man the tongue, To scold, tafodi; lie bu tyTongueless, tung'les a, didafod, disiarad,Toga, tö'gá ft, twyg, llaeswisgmud [meddyginiaeth gryfhaolTogether" t.geTH'ûr ad, yng nghyd, ar Tonic, a, tonol; cryfhaol: n,ton'ikgyda'u gilydd, cyd-, cy-. Tonnage, tun'äj n, tâl ar y dynell,I To join together, cyssylltu. To bind tynelldoll ; cludallullong.mesur llwythtogether, cydrwymo, cyfrwymo Tonsil, ton'sil re,chwaren y gwddf [HongToil, toil ft,"llafur, trafferth; rhwyd,magi: v, llafurio, poeni, ymboeni,Toilet, tôì'let »,trwsfwrcld [ymdrafferthu[goroesdalToilsome, tôîl'sum a, llafurus, trafferthus, Tontine, ton.tîn' n, dogn dâl i oroeswyr,blinderus[rwydd Tony, tö'nî n, symlyn[c, hefyd?oilsomeness, tôîl'sum.nes ft, llafurus- Too, t ad, rhy, yn ormodol, dros ben?oise, toiz ft, gwrhyd, hyd gwr, o ddeutu Took, twk^i.—Take [trecyn, peiriantchwech troedfeddTool, tl ft, arf, offeryn, celfyn, ei-fyn,okay, to.ka' n, math o winToot, tt v, seinio corn; ysb'io allan"oken, to'kn ?t, arwydd, argoel, nod : vt, Tooth, tth (]) teeth) n, dant : vt, cyn-arwyddo, argoeli, arddangosold, töld pt&ijp.—Tell.'ole, töl vt, denu, hudo'olerable, tol'ur.â.bl a, goddefadwy;eweddol, canolig, go ddaolerance, tol'nr.ans ft, goddefgarwch,goddefíad, goddefiantolerant, tol'nr.ant a, goddefus, goddefgar[gadnolerate, toTur.'át vt, goddef, caniatäu,oleration, tol.u.rä'shun n, goddefiantoil, töl ft, toll, maelged, treth: v, tolli,codi toll; cann cloch, cnulio. Toll-•booth, tolldy, tollfa; carchar. Tollfree,didoll. Toll-gate, tollborth.Tonsor, ton'sûr n, gwalltdorwr, eilliwrTonsure, ton'shûr n, coryneilliad, gwalltdoriadnysgaethu â dannedd; bylchdori.Tooth-drawing, tyniad dannedd.Tooth-powder, deintbylor. Cheektooth,bochddant. Eye-tooth, ysgythrddant.Fore-tooth, rhagddant. Jawtooth,bochddant, dant malu, cilddant.Chattering of the teeth, deintgryd. Alittle tooth, deintws[noddToothache, twth'ak ft, deintwst, dan-Toothed, ttht a, danneddog, deintiogToothless, tthles a, danneddgoll, diddannedd,mantachToothpick, twth'pik ft, danneddbig [usToothsome, tth'sum a,danteithiol, bias-Top, top ft, pen, brig, crib, blaen, top,cop, copa: v, tocio, ysgythru, difrigo,Toll-house, tolldyolsey, tol'zi n, maelfa, marchnadfa gorchuddio, blaendori. Top-heavy,ùutation, tol.ü.tä'shim ft, rhygyngiad pendrwm, meddw. Top-sawyer, gwrgwar y pwll. Top-stone, y gareg uchafiiaahawk, tom'a.hok n, aerfwyellIndiaiddToparch, top'ark ft, pen ardal

,TOpath, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;jToparchy, top'ar.ki n, ardal [fawr Torridity, to.rid'i.tî n, crasboetheddTopaz, to'paz n, maen eurlliw gwerth- Torse, tors n, torch, plethdorchTope, top vi, diota, meddwi : n, morgi Torsel, tôr'sel n, peth nydd-dröedigToper, tö'pûr n, diotai, diotwr, meddwyn Torsion, tôr'shun n, nydd-droadTopgallant, top.gal'ant a, uwch na'r Tort, tôrt n, cam, sarhâd, niweduch-hwylbren [fus n, tywodfaen Tortile, tôr'til, Tortive, tor'tiv a, iröedigToph, tof, Tophin, tof'in, Tophus, tö'- nydd-dröedig, torchogTophaeeous, tö.fä'shus a, tywodlyd, Tortious, tôr'shus a, niweidiolTophet, tö'fet n, uffern [graianllyd Tortoise, tor'tiz w, crwban, llyryTopic, top'ik n, testyn, pwnc, penTopical, top'i.kal a, lleol, perthynol iTortuosity, tôr.tshü.os'î.tî n" gwjrgem jdolenogrwydd, torchogrwyddleTopknot, top'not n, penglwmTortuous, tôr'tshü.us a, torchog, gwyi igam, dolenog, nydd-dröedigTopless, top'les a, diben, difrigTopmast, top'mast n, uch-hwylbrenTopmost, top 'most a, uchaf, penaf, prifTopographer, tö.pog'râ.fûr n, lleddarluniwr,llëyddwr[iaethTopography, tö.pog'râ.fî n, lleddarlun-Toppingly, top'ing.H ad, yn odidog, ynwych, yn hyf[lawrTopple, top'l v, syrthio, cwympo ; taflu iTopsyturvy, top.si.tur'vi ad, pendramwnwgl,â'r gwaelod i fyny a'r wynebi lawr, pendraphen, gwyneb i waeredTor, tôr n, tr; uchelfan, craig uchelTorch, tôrtsh n, ftagl, ftaglen, canwyllgwyr fawr. Torch-bearer, ffaglengludyddTore,tö'rjpí.—Tear [aeth, artaith, gofidTorment, tôr'ment n, poen, poenedig-Torment, tôr.ment' vt, poeni, poenydio,arteithio, blino [ydiwr, arteithiwrTormentor, tor.men'tûr n, poenwr, poen-Torn, tô rn pt.—TearTornado, tôr.nä'dö n, gyrwynt, corwjmtTorpedo, tôr.pî'dö n, yswythbysg, \forgath luchiasolTorpent, tôr'pent a, marwaidd, difywyd.cyffiedig, swrth [dra, merwindodTorpescence, tôr.pes'ens n, marweidd-Torpescent, tór.pes'ent a, marweiddiolTorpid, tôr'pid n, marwaidd, cyffiedig,trymaidd, cysglyd, swrthTorpidity, tôr.pid î.tî, Torpidness, tôr'-pid.nes, Torpitude, tôr'pî.tüd, Torpor,tôr'pôr n, marweidd-dra, merwindod,Tortm-e, tôr'tshûr n, poen, dirboen, ailtaith: vt, poeni, poenydio, arteithidirboeni[rwydlTorvity, tôr'vî.tî n, gerwindeb, sarijiTorvous, tor'vus a, gerwin, sarigTory, tö'r'î n, Tori, cadwriaethwr, ynlbleidydd drosyr eglwys a'r llywodi'aeilTose, toz v, tori neu gribo gwlanToss, tos v, taflu, lluchio, bwrw: n, tattafliad, Uuch. Toss -pot, diotilmeddwyn. To toss about, gwasgariTotal, tö'tal a, cwbl, cyfan, cyfan-gwlflllwyr, oil: n, y cwbl, y cyfan, y cy&lswm, crynswth, crynswddTotality, tö.tal'î.tì n, cwbledd, crynswtÄcrynswdd, cyfanedd, llwyreddTotally, tö'tal.î ad, yn gwbl, yn hollayn llwyr[telgy itTotter, tot'ûr vi, honcian, siglo, gweeBTottery, tot'ur.î, Tottering, tot'ur.!»a, serfyll, adfeiliedig, gwegi'ol, ar y s SkTouch, tutsh v, teimlo, cyffwrdd, cjftgyffwrdd : n, teiml, teimlad, cyffwn»cyffyrddiad; ergyd, cnith;" praflTouch-hole, tandwll drill. Tou

',;pr,It teganau,:cartreflu.;öre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.Touse. tûz, Tousle, tuw'zl v, tynu,llusgo, dylusgo, rhwygoTow, to n, earth, breisgion: vt, llusgoHong â rhaff, rhafflusgo, llonglusgo.Tow-rope, llusgraffTowage, tö'äj n, ílusgiad; llusgdalTRAmaeleriaeth; galwedigaeth, crefTt,celfyddyd : vi, masnachu, marchnata,trafnidio, maelera[maelwyrToward, tö'ûrd «, hydrin, hydyn, naws- Tradesfolk, tradz'fok np, masnachwyr,aidd, llesol, buddiol, tueddol, da ar les Tradesman, tradz'man (tradesmen,tua, tuag attradz'men) n, masnachwr, maelwr;Towardliness, tö'ûrd.lí.nes, Towardness, celfyddwr, creffiwr [clyw, hengoftö'ûrd.nes n, hydrinedd, hynawsedd Tradition, trâ.dish'un n, traddodiad, cofToward Ty, töurd.lî a, hydrin, hydyn, Traditional, trâ.dish'un.al, Traditionary,| hynaws; ufuddtrâ.dish'un.ur.î, Traditive, trad'i.tiv«Wards, to'urdz pr, tua, tuag ata, traddodiadol, ben i ben, geneuolTowel, tû'el n, llawliain, lliain ym- Traduce, trâ.düs' vt, gwaradwyddo, enllibio,I sychu, eedaflen [hedeg, ymgodigoganu[anair, enllibTower, tû'ûr n, tr: vi, esgyn, uch-Towering, tû'ur.ing «,uch-hedol, uch-Towery, tû'ur.î a, twrog [hedegolTown, tûn n, tref, tre. Town-hall,I llys y dref, llysdy'r dref. Town-talk,: chwedl, tref, chwedl gyffredin [dref:Tcwnclerk, tuwn'klark n, ysgrifenydd yTownship, tûn'ship n, trefgorddboat, Track-scout, Hong neu fad ahsgir[sathredigTractive, trak'tiv «, tyniadolTractor, trak'tur n, tyniedyddTrade, träd n, masnach, trafnidaeth,Traducement, trâ.düs'ment n, difenwad,Traducent, trâ.dü'sent a, goganol, enllibus,athrodol, aneiriolTraduction, tra.duk'shun n, enllibiad;trosglwyddiad, deilliad, traddodiadTraffic, traf'ik n, trafnidiaeth, trafnid,marchnadaeth, masnach, maeleriaeth:v, trafnidio, masnachu, maeleraTownsman, tuwnz'man n, trefwr. Fel Tragacanth, trag'a.kanth n, math o;| low-townsman, cyttrefwr [wynllyd ystor[ëyddToxical, tok'si.kal a, gwenwynig, gwenloxicology,Tragedian, trâ.jî'dî.an n, pruddchwardraeth,tok.sî.kol'ö.jî 71, gwenwyn-Tragedy, traj'î.dî n, pruddchwareugwenwynddysgechryswaith, galanas, prudd-damwainToxopholite, tok.sof 'ö.l'ít n, bwäwr Tragic, traj'ik, Tragical, traj'i.kal a,Toy, tôî n, tegan, gwaelbeth, oferdlwschwareu, maldodi, ysbleddach,pruddchwareuol, galarus, echryslawnTragicalness, traj'i.kal.nes n, echryslonrwydd,I j. vi,ofera, masweddu. Toy-man, gwerthwrechryslonderIteganwr. Toy-shop, tegandy Trail, träl n, llusg; godre gwisg: ol:Toyish, tôî'ish a, teganaidd ; mald'odus v, llusgo, tynu, ymlusgoToze, toz vt, llusgo, tynuTrain, trän n, gorymdaith, gosgordd,Trace, träs n, ol, adrywedd,brisg; tres, canlynwyr; godre, llyw ga;ciudres,syg: vt, olrhain, olrheinio, dilyn, olddilyn,cerbydres, agerdd-glud; rhes, cyfres;Îadryweddudilyiiiad, canlyniad: vt, hyfforddi,rraceless, träs'les a, diol, anolrhain adäysgu, meithrin, dwyn i fyny ; fTurfio,Trachea, tra'ki.an. breuant, g^yntgorn,llunio, ystumio. Train-bands,corn y geg, corn chwythmilwyr cartrefol, Train-oil, olew'r morfil. In train, mewn trefnTrachiotomy, trä.lu.ot'ö.mî n, breuant-Trachitis, tra.ki'tis n, ennynfa'r freuant Trainable, trä'nâ.bl a, hydrin, trinadwyTrack, trak n, ol olwyn; arlwybr, brisg Traipse, traps vi, cerdded ar dillad ynhawg: vt, olrhain, arlwybro. Track-annhaclusTrait, trä n, nodiad, arnod [teyrnfradwrTraitor, trä'tûr n, bradwr, bradychwr,Traitorly, trä'tûr.lî, Traitorous, trä'turusTrackless, trak'les a, diol, dilwybr,Tract, trakt n, ardal, rhandir ; treithodynTractable, trak'ta.bl a, hydrin, trinadwy, a, bradwrus, bradychusTraitress, trä'tres n, bradwraig,[ychesbradewyllysgar[rwydd, hydrinedd Traject, traj'ekt n, ceubalfa, trosglwyddfáTractableuess, trak'ta.bl .nes n, hydyn-[trwyIractarian, trak.te'r'ian n, treithodwr Traject, tra.jekt' vt, trosglwyddo, tafluTractate, trak'tat n, llyfryn, traethodyn Tralatitious, trä.lâ.tish'us a, anllythyrenol,Tractile, trak'til a, estynadwy, ystwythTraction, trak'slmu n. tvniad, llúsgiad tywyll, cyffelybiaetholTraliniate, trâ.lin'ì.ät vi, gwyro345

:TRA path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, twk=took;\Tram, tram n, cart glo. Tram-road, Transformation, trans.fôr.mä'shun nmath o reilffordd neu gledrfforddffurfnewidiad, dullnewidiadTrammel, tram 'el n, rhwystr, lludd Transfuse, trans.fúz' vt, tywallt i aral]cloffrwym, hual; rhwyd hir; bach trosglwyddo[dywalltiwjhaiarn: vt, rhwystro, dal, lluddias Transfusion, trans. fii'zhun n, trawscloffrwymo, hualu, gefynuTramontane, tram'un.tän a, tu hwnt i'rJTransgress, trans.gres' v, troseddu, cam iweddu, pechu, cyfeiliornimynyddoedd; dyeithr [sathru Transgression, trans.gresh'un n, tros JTramp, tramp n, crwydryn : v, crwydro eddiad, camwedd, pechod, baiTrample, tram'pl v, sathru, sangu, naysangu,damsangu, mathru, darfathruTranation, trâ.uä'shun n, nofiad drosTrance, trans », llewyg, llesmairTranced, transt a, mewn llesmairTrangram, trang'gram n, dyrysbeth, astrusbeth[llonydd, diderfysgTransientness, tran'shent.nes n, ff oediglrwydd, darfodrwydd[iaTransilience, tran.sil'yens n, trawsneidlTransire, tran's'f'r n, trwydded, ysgrlTranquil, trang'kwil a, tawel, esmwyth,Tranquility, trang.kwil'i.ti n, tawelwch,oddefTransit,[trosiajtrawdcîtran'sit n, trawsfud,llonyddwch [llonyddu, tawelu Transition, tran.sizh'un n, trawssymudjjTranquilize, trang'kwil.'iz vt, esmwyth(Trans-, Tran-, Tra- px, tros-, tra-, trytraws-iad, troddiad, trosiadTransitional, tran.sizh'un. al a, trosiad

i;Transpire,;Transplace,f: raumatic,:drawst; alltudo,;:öre ; läte, line, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. TRE'Transmutation, trans . mil . tli ' shun n,llwyrnewidiad, trawssylweddiadTransmute, trans.müt' vt, trawsnewidTransom, tran'sum n, croeslath, croes-[loewderTransparency, trans.pê'r'en.sî n, try-Transparent, trans.pê'r'ent a, tryloewTranspierce, trans.pi'rs' vt, trywanutranspi'r' v, anadlu trwoddL rhoddi, llithro, neu ddianc ar led;dyfod i glyw[trans.pläs' vt, trawsosodTransplant, trans.plant' vt, trawsblanu.Transport, trans. pö'rt' vt, trosglwyddo;allwladu, deol;peri llawen-1 lewyg, taflu i wyniasedd> Transport, trans'pö'rt n, trosglwydd-I; long; deolddyn; perlewyg, gwynias,Transportation, trans.pô'r.tä'shun n, deliuchelfrad. Petit treason, iselfrad,oliad, alltudaeth [trawsosodiad lledfrad[ol, bradolTransposal, trans.po'zal n, trawsgyflead, Treasonable, tri'zn.a.bl a, bradwriaethvt,trysori.I Transpose, trans.poz' vt, trawsddodi, Treasure, trezh'ur n, trysor :trawsosod, trawsgyrlëu [ddodiad Treasure-trove, arian cloddiedig orTransposition, trans.po.zish'un n, traws- ddaiar. A golden treasure, eurgrawn.ICransubtantiate, tran.sub.stan'shî.ät vt, To treasiire up, trysori [trysorwrI ; trawssylweddu, newid sylwedd Treasurer, trezh'ur.ur n, trysorydd,?ransubstantiation, tran.sub.stan.shî.ä'- Treasurership, trezh'ur.ur.ship n, trysoryddiaeth,shun n, trawssylweddiad, trawselfen-swydd trysorwri I iad, newidiad sylwedd;?ransude, tran.siid' vi, chwysu trwoddTreasury, trezh'ur.i n, trysorfa, trysordy,sylltty. The public treasury,'Jransumption, tran.sum'shun n, trawsntrysorlys, cyllidfagymmeriadTreat, trît n, arfoli, rhadwledd : v, rhyddwledda,\ransverse, trans.vurs' a, croes, trawsgwestu, arfolli, croesawu;ym-Oranter, tran'tûr n, pysgwerthwrI'rap, trap «, carfagl, yslepian, magi,dalfagl, telm ; math o graig : vt, dal,maglu; addurno. Trap-door, bradddrws,drws codi'rapes, traps n, diogen, swganTraverse, trav'flrs a, traws, llettraws,croesymgroes, croes: v, trawsdeithio,trawsfyned; croesi, croeschwalu: n,rhagiad cwyn ;gwrthdroTravesty, trav'es.ti a, gwatwaredig : n,gwawdaralleiriad : vt, gwawdaraîleirioTrawl, rrôl n, rhwyd lusg.—TrollTray, trä n, heilyr; noe, ceulor, ciler,mail. Tray-trip, math o chwareuTreacherous, tret'shur.us a, bradus,bradwrus, bradychus, bradwi-iaethusTreachery, tret'shur.î n, brad, bradwch,Treacle, tri'kl n, triagl [bradwriaethTread, tred (pt trod,^? trod & trodden)v, sengu, sathru, arsangu, troedio,mathru; ceiliogi, cocwyo: n, sang,sathr ; troediad ; llwybr ; rhith ceiliogTreadle, tred'l n, troedlath gwëydd;• gwylltias, gorawenrhith ceiliog, gorllydd ceiliog\i Transportable, trans.pö'r'tâ.bl a, yn Treason, tri'zn n, brad, bradwch, bradwriaeth.i[ agored i alltudaeth, deoladwyHigh treason, teyrnfrad,drin â, traethu ar, cylafareddu ; cyfammodi,cytunoTreatable, trî'tâ.bl a, hydrin, trinadwyTreatise, tri'tiz n, traethawdTreatment, trit'ment n, triniaeth, triniadTreaty, trî'tî n, cynnadledd; cytundeb,rapezium, tra.pi'zi.um n, dull pedwaronglogC) fammod r [_v, triphlyguanghyfochrogtriphlygTreble, treb'l n, meinllais : a,Tree, trî n, pren, coeden, gwydden. Arappings, trap'ingz np, seirch, addurnauyoung tree, glasbrenmeirch' [ffrilTreen, trin np] prenau : a, o goedrash, trash n, sothach, sorod, fiwlbri;rashy,trash'î o,sothachlyd ; fiíbr'iaidd, Treenail, trí näl n, coedhoel, gwyddbin•gorwael, diwerth [archollion ; iachaol Trefoil, trî'fôîl n, meillion gwynionTreillage, trel'äj n, coedattegion [waithtro.mat'ik a, perthynol iI travail, trav'al vi, bod mewn gwewyr Trellis, trel'is n\ delltwaith coed, cledr-Tremble, trem'bl vi, crynu, dychrynu,esgor, trafaelu, trafaelio, ymboeni : n,gwewyr esgor;echrynu, echrydu, arswydollafur, trai'aelTremendous, trî.men'dus a, dychryn-ravel, trav'el v, teithio, ymdeithio : n,taith, ymdaith, hynt. To travel on 11yd, ofnadwy, arswydus, anaelefoot, pedestru[deithydd Tremor, trem'ur n, crydiant; crynfa;raveller, trav'el.ur n, teithiwr, ym- dychryn. crvndod, dychrvndod317

:'

'bogailunsainÍíiorfoledd;jum'vi.r'i)>r

;|Tuition, tii.ish'un re,TUM path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Truculence, trw'kii.lens, Truculency. Tub, tub re, twba, twb, trwpa, twrneltrw'kii.len.si re, ffyrnigweddTruculent, tnv'kii.lent a, gwynebgetkinPowdering-tub, Uestr halltuTube, tub re, pib, pibell, chwibol, cafn Iffyrnig, garwguchiogTuber, tü'bûr n, gwraidd oddfog [oddfyrchwydd Trudge, truj ve, tnvmgerdded [ffyddlawn Tubercle, tii'bur.kl re, bychan!True, tnv a, gwir, cywir, didwyll, diau, Tubercular, tii.bur'kii.lur a, oddiynoghTrueness, tr'nes re, gwirioned'd, cywir- crugynog, gorynog, llynorogTruffle, truf '1 re, cneuen y ddaiar [edd Tuberous, tii'bur.us a, oddfynog, oddfo

I alawon,,'angbydsain.I\:tew.I' tûr'bü.len.sî,iaid,!ore; liite, line, no, miite; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh. TWETun, tun ?«, tynell, 2'rl galwyn : vt, Turn, turn n, tro, trofa; troell: v, troi,dymchwelyd, ymchwelyd, ckwelyd,barilo, tynellu. Tun-bellied, bolfawrTunable, tü'nâ.bl a, tonadwy, tonyddol, newid, cyfnewid; turnio. By turns,cynghaneddolbob yn ail, y naill ar ol y Hall. It isTundish. tun'dish n, ffynelmy turn to read, myfi sydd i ddarllen.Tune, tun n, ton, erddygan, cywair. Turncoat, tum'kut n, gwrihgiliwralawen, cainc, niesur: v, perlTurner, tûr'nûr n, turnwr. tröyddseinio, eeincio ; eyweirio. Out of tune. Turnip, tûr'nip n, erfinen, meipenanghydgerdd [eddol Turnkey, tum'ki n. allweddwasiTunèiuí, tün'fl o, perseiniol, cyngban- Turnover, turn'o.vur n, egwyddorwas.Tuneless, tiiu'les a, anghynghaneddol, trosglwyddedigdigynghaneddTurnpike, turn'pi'k n, tollborth, tollglwyd.;|Tungsten, tung'sten n, adwyn o'r enwTurnpike-road, ffordd dollfa,Tunic, tii'nik n, hugan, tynhug, honffest prif- ffordd, ffordd fawrIrunicle, tii'ni.kl n, pilen, cruenen Turnsick, turn'sik a, penysgafn, syfrdanTunnel, tun'el n. ffynel; tryffordd, ceu- Turnspit, tûrn'spit 11, ber-drb'ydd, mathE ffordd : vt, trydyllu, gwneyd ceuffordd Turnstile, tûrn'sti'l n, camfa dro [o giTunny, tun'î n. morbysgodya o'r enw Turpentine, tûr'pen.iin n, twrpantTup, tup n, hwrdd: v, hyrdduTurpith, tûr'piíh n, math o lysieuyn(Turban, tûr'ban n, pendorch, penrwym-Turpitude, tûr'pí.tüd n, gwarthusrwyddi yn, pemvisgtrigolionydwyrain. Tur-I ban-shell, math o gragen. Turbantop,math o fadarch, (ureen, lü'rîn n, cawg isgellchwyddiaithurgid, tûr'jid «, chwyddedigtantseinio, dolysteinioTwank, twangk vi, peri i beth seinioTwankay,twang'kä «, math o de gwyrddurgidity, tûr.jid'i.tî, Turgidness, tûr'-jid.nes n, chwyddiadink. turk n, Twrc, TyrciadTwattle, twot'l vi, baldordd, gwagsiarad[enw Tweak, twik vt, byswasgu, tro-wasgu.urkey, tur'ki n, twrci, aderyn dof o'r Tweak, twik, Tweag, twig n, astrusi,urm, túrm n, torf, tyrfa, llu, mintaimurdyryswch[gofysiourmeric, tûr ' . ik n, gwreiddynmelyn meddygolarmoil, tûr'môü n, trafferth, ft'wdan,cythrwfl : v, ymboeni, ffwdanu, ymdraffertbuITurquoise, tur.kwiz' n, glasfaen gwerth-Turret, tur'et n, twred, twryn [fawrTurtle, tûr'tl n, crwban. Turtle-doveturtur [twt ! pw!Turbary, tûr'bur.í n, rhyddid i laddI mawn; mawnfa, mawndirTush, tush, Tut, tut i, nst ! tewchTurbid, tur'bid a, afloew, cymmysglyd, Tusk, tusk n, ysgythrddant, ysgythrlleidiog [Ueidiogrwydd Tusked, tuskt,Tusky,tus'kî a,ysgythrog«furbidness, tûr'bid.nes n, afioewder, Tussle, tus'l n, ymdrech : vi. ymdrechutûr'bî.nät, Turbinated, tûr'- Tutelage, tü'ti.läj n, gwarcheidwadaeth,.Turbinate,bî.nä.ted a, cogyrnog, troellogymgeledd, nawddburbot, tûr'but n, arlledbysgTutelar, tü'tî.lûr, Tutelary, tü'tî.lur.î a,1 turbulence, tûr.bü.lens," Turbulency, noddol, diffynol, ymgeleddoljn, terfysg, afreolaeth, Tutor, tü'tûr ra, ymgeleddwr; hyfforddwr,annbrefn, cyifro, terfysgedd|dysgawdwr, addysgwr, athraw:Turbulent, tûr'bü.leot a, terfysglyd, af- vt, addysgu, dysgu, hyfforddi- reolus, direol, tònogTutorage, tü'tur.äj n, dysgiad, addysgiaeih'urcism, tur'sizm n, crefydd y Tyrc-; awdurdod athrawTyrciaethTutoress, tii' tur.es, Tutress, tti'tres,Tutrix, tü'triks«,athrawes.hyfforddesTutsan, tut'san n, dail y twrch'urf, turf n. mawn, tywarch, ton: vt,toi â thyweirch. The turf, meirch- Twaddle,, twod'l n, gwagsiarad, baldordd:| , redegfa [tywarchlydvi, gwagsiarad, bragaldianj'urfy, Liir'fî «, tywarchog, mawnog, Twain, twän n, dau, dwy, ill dau, ill dwyargent, tûr'jent a, chwyddol, oddfog Twang, twang n, clec, cydsain, seindon ;urgescence, tûr.jes'ens n, chwyddiad; adflas; llediaith, mallacen: v, clecian,Tweedle, twî'dl vt, gorygnu tannau,Tweezers, twi'zurs np, blewefail, gefeilanTwelfth, twelfth «, deuddegfed. Twelfthtide,Twelfth-day, dydd gwyl YstwyllTwelve, twelv a & n, deuddeg. 12, xii.351

:;ULT path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, tvv=too, t\vk=took;Twelvemonth, twelv'munth n, deuddegmis, blwyddyn, blyneddTwentieth, twen'tî.eth a, ugeinfed, 20fedTwenty, twen'tî a & re, ugain, 20, xx.Twibil, twi'bilre, caib; math owaewffonTwice, tw'is ad, dwywaithTwiddle, twid'l vt, ysgafn gyffwrddTwig, twig n, brigyn, blaguryn, impyn,gwialen[brigauTwiggy, twig'î a, brigog, brigol, llawnTwilight, twiTit n, cyrlychwyr, llychwyr.Evening twilight, min nos, cyfnos,gwyll y nos. Morning twilight,plygain, pylgain, gwawrddydd, gwylly boreu. Partial, twilight, gogyfnosTwin, twin re, gefell, llallog, llallogan,Uallogen (/)Twine, twin re, edau gyfrodedd, llinynv, cyfrodeddu, amdorchi, nydd-droi,amdroi ;ymdroi, ymnydduTwinge, twinj v, cnoi, peri cnofa, poeni,blino; tynwasgu, arwasguTwinkle, twing'kl vi, gwreichioni,serenu; amrantu, ysmician: re, amrantiad,cythrym. In the twinkling ofan eye, mewn tarawiad amrant, ardarawiad llygad, ar amrantynTwinhng, twin'ling re, gefell-oenTwire, twi'r vi, trydarTwirl, twûrl v, chw^rndroi, chwyldroi,nydd-droi : re, chwyrndro, cylchdroadTwist, twist v, nyddu, cymhlethu, nydddroi,cyfrodeddu : re, tro ; edau gyfrod-Twit, twit vt, dannod, edliw [eddogTwitch, twitsh vt, tymmigoj brathgnoi:n, tymmig, cipdyniad; brathgnoad,gloes[trydarTwitter, twit'ûr vi, trydar: n, fl'rill,Two, t\v a Si n. dau, dwy, 2, ii.Twopence, tup'ens n, dwy geiniogTwojienny, tup'en.i a, dwy geiniog.Twopenny book, llyfr dwy geiniogTymbal, tim'bal n, tabwrdd efyddTyphus, t'i'fus n, twymyn echryslaw;o r enw, twymyn fraenolTypical, tip'i.kal a, cysgodol, arwyddolTypify, tip'i.f \ vt, cysgodi, arwyddoTypographer, tî.pog'râ.fur n, argraffydTypographical, tip.o.graf'i.kal a, 2à.graffyddol[iaeth, argraffwaitTypography, tî.pog'râ.fî n, argrafiydflTyrannical, ti.ran'i.kal o, gorthrymutra arglwyddiaetholTyrannicide, ti.ran'î.si'd n, lladdiad go:mesdeyrn; lleiddiad gormeswrTyrannize, tir'an.'iz vi, gorthrymu, tiarglwyddiaethu, gormesuTyrannous, tir'an.us a, tra arglwydiiaethol, gorthrymusTyranny,~tir'an.î n, tra-arglwyddiaetgormeslywodraeth, gorrnes, gorthraiTyrant, t'i'r'ant n, gonnesdeyrn, gomeiliwr, gorthrechwr, gormeswrTyro, t'i'r'ö n, newyddian, egwyddoridechreuwr ieuancTzar, zar n, amherawdwr Ehwssia.Tzarina, za.ri'na n.—Czarina{Tympan, tim'pan n, tabwrdd; memrwnargrafiwasg[seinlen y glustUlcerous, ul sur.us o, llynorog,n, dydd Nadolig"— YuleUle, iilTympanum, tim'pâ.num n, tabwrdd; Ulex, ii'leks n, eithinTympany, tim'pâ.nî n, bolchwydd, Uliginous, ü.lij'î.nus a, Ueidiog; llyigwyntglwyfUlna, ul'nâ n, esgyrn mawr yr iseliiType, tip n, cysgod, cysgodlun, rhagarwydd;Ulterior, ul.ti'r'í.ûr a, tu draw i, tu hargrafflythyren, argratfnod. i, pellachItalic type, llythyrenau Jtalaidd. Ultimate, ul'tî.mät a, diwediaf, (Koman type, llythyrenau cyffredin, Ultimatum, ul.tî.mä'tum, (ultimatallythyrenau Iihu'feinig [braenol tì.mä.tâ) n, ateb olaf. penderfTyphoid, t'i'f ôìd a, irdangol, gwanhaol Ultra- px, tu hwnt i [olaf, eithiTyphoon, ti.fn' n, ystorin droawl, Ultraist, ul'trâ.ist n, eithafwrcorwynt, rhuthrwynt gyrwynt moreeddUltramarine, ul.trá.mâ.rîn' n, glaChina; poetnwynt y Dwyrain ;goleu: a, tramor, tu hwnt i'r môi352u.[CzUberous, ii'bur.us a, ffrwythla*helaeth, ffaeth [(Uberty, ü'bûr.tî n, ffrwythlonder, ffae'Ubiquitary, ii.bik'wi.tur.i, Ubiquitcii.bik'wi.tus a, hollbresennolUbiquity, U.bik'wi.ti n, hollbresennolciUdder, ud'ûr n, piw, caderUgliness, ug'li.nes n, gwrthuni, anferwch, hagredd, hagrwch, hylldra ['Ugly, ug'lî a, hagr, gwrthun, anlUkase, ii'kiis n, cyhoeddiad amhercUlcer, ul'sûr n, gorfa, gorweli, llyincrawnddolur, cornwydUlcerate, ul'sur.ät v. Uynori, gwel'io. §Ulceration, ul.su.rii'shun n, llynongweli'ad, gonad[crawnl

;';ore; late, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh UNA[tramontane, ul.trâ.mon'tän a, tu hwntli'rmynyddoedd, tramynyddol; gwrthiwynêboli oruchafiaeth y Pab[tramundane, ul.trâ.mun'd än a, tuUraw i'r byd, trabydol [ewyllysgartroneons, uí.trö'nî.us a, gwirfoddol,julate, ul'U.lat vi, ubain, udo [oernadUnacquired, un.a.kw'i'rd' a, heb ei gaelUllation, ul.ü.lä'shun n. udiad, udfa;cyngreddtbl, naturiol [anghymhwystaber, um'bûr n, math o felynliw,rnbilic, um.bil'ik n. bogail [melynfwn Unadapted, un.â.dap'ted a, anaddas,Libilical, um.bil'i.kal a, bogeiliol. UmbilicalUnadmired, un.ad.mi'rd' a, anhoffcord, llinyn y bogailUnadmonished, un.ad.mon'isht a, di-wbilicus, um.bil'i.kus n, bogail [garw rybudd[dibarchhbles, um'blz np, ymysgar hydd neu Unadored, un.â.dö'rd' a, anaddoledig,.lbra^e. um'bräj n, cysgod, gwasgod; Unadulterated, un.â.dul'tur.ä.ted a, digymmysg,iyb ; tramgwydd, anfoddlonrwydddilwgr, heb ei lygru, purUnadvised, un.ad.vizd' a, byrbwyllirageous, um.brä'jus a, cysgodol,jodaidd, gwasgodol [cudd Unaffected, un.a.fek'ted a, dideimlad,digyffro; anfursenaidd, syml:, um.brat'ik a, dan gysgod,-, um.brel'â n, gwlawrod, gwlaw- Unaffectionate, un . a . fek ' shun . -it a,[gwasgodrwydd anghariadus, diserch [gystuddity, um.bros'ì.tî n, cysgodrwydd,fielu; unadorned, anaddurnedig, di-Ijddurn, heb addurn, heb ei addurno;\medifying, anaddysgiadol ; unavoid-Unaccountable, un.a.kuwn'ta.bl a, annirnadadwy,anegluradwy, dyeithr,rhyfedd; anateboìUnaccustomed, un.a.kus'tumd o,anghynnefin,anymarfer, anarferol, diyinarferUnacknowledged, un.ak.nol'ejd a,anghyfadduf, anghyfaddefedigUnafflicted, un.a.fiik'ted a, diadf'yd, dige,um'p'í.räj n, cyflafareddiad Unagitated, un.aj'î.tä.ted a, digynhwrf:, um'p'f'r n, dyddiwr, canolwr Unaided, un.ii'ded a,diborth, digymhorth,digynnorthwy [diglwyf, diboena-, am-, af-, di-, heb. Gelliro flaen bron pob ansoddair Unailing, un.ä'ling a, diddolur, iach,Iferfol, neu sylweddair neu ragf'erf yn Unalienable, un.ä'lî.en.â.bl a, anaralladwyjarddu o'r unrhyw;yn neillduol o flaen[faetholwiriau o'r Sacsonig a sylweddeiriau yn Unalimentary, un.al.î.men'tur.î a, an-Eerfynu yn ness; fel, unabased, heb eiUnallied, un.a.l'id' a, diberthynasUnalloyed, un.a.lôîd' a, digymmysg, purUnalterable, un.ôl'tur.â.bl a, digyfnewid,dianwadal, anghyfnewidiolUnambiguous, un.am.big'ü.us a, an-.tble, un voida bly, anocheladwy, diochel,ililys; tmavoidableness, dilysdod, an- nhywyll, eglur[geisiolI «helrwydd. Defhyddir injn gyfFredin Unambitious, un.am.bish'us a, anym-[kyda geiriau o'r Lladin a'r Ffrengaeg, Unamiable, un.ä'mî.á.bl a, anhawddgarHisvlweddeiriau yn tude, ice, a ty; Unamended, un.â.men'ded a, anniwygiedig,felnfallibJe, anffaeledig, cliball, heb ei adgyweiriodifeth;ndifference, difaterwch, anofaledd; Unanimated, un.an'î.mä.ted a, anfywiol,\nhabile, anfedrus ; inaptitude, unaptmess,anghymhwysder ; injustice, unfitness,marwaidd, difywyd [cydsyniadUnanimity, U.ná.nim'î.tî n, unfrydedd,Unanim jus, ü.nan'î.mus a, unfryd, cydsyniolanghyfiawnder ; inequality,\nequalness, anghyfartaledd ; inferility,[ei dymmeruUnamiealed, un.a.nîld' a, didymmer, hebuafertileness, antfrwythlondeb, iffrwythder[hyf Unanswerable, un.an'sûr.â.bl a, anatebadwy,anatebol, diateb [mhryderus'«lìbashed, un.a.basht' a, digywilydd,abated, un.a.ba'ted a, heb ei leihaulible, un.ä'bl a, analluog, dialluUnanxious, un.angk'shus a, diofal, am-Unappalled, un.a.póld' a, diddychrynUnappeasable, un.a.pi'za.bl a, anghymmodlawn,^abridged, un.â.brijd' a, annhalfyr-[edig, anacenolanheddychol, annyhuddoldigaccented, un.ak.sen'ted a, anacentaceptable,Unapprehensive, un.ap.ri.hen'siv a, dileradwyun.ak.sep'tâ.bl a, anghymddirnad,diamgyffred ; anofnus [adwy[a, anfwyn, gwrthnysig Unapproved, un.a.prwvd' a, anghymmeraccommodating,un.a.kom'o.da.ting Unapt, un.apt' a, anaddas, anghymhwys,JWcompliidied, un.a.kom'plisht a, anrphenedig,anweddus; diawch, ammharòdheb ei orphenUnarm, un.ârm' v, dadarfogi, diarfbgi23353

'jffìIUNO path, fat, eve, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tv"vk=tooUnarrayed, un.a.räd' a. annhrwsiadus Unbesought, un.bî.sót' «, beb ei ofynUnasked, un.askt' a, diofyn, heb ei ofyn Unbestowed, un.bî.stöd' a, anrhoddecUnaspiring, un.as.prr'ing a, anymgeisiolUnbewailed, un.bî.wäld' a, dialar, d[anymosodadwy aetb, beb gwyn am danoUnbid, un.bid', Unbidden, un.bid'n a,Unassailable, un.a.sä'lâ.bl a, diogel,Unassisted, un.a.sis'ted a, digymhorth.digynnorthwy[ediir, iselwaboddedig, diwabodd, diorehyuuilUnbigoted, un.big'ut.ed a, annallbleici IUnassuming, un.a.sü'ming a, gostyng-Unassured, un.a.sh'rd' a, anhyderusdiragfarnUnbind, un.b'ind' vt, dadrwymo, dUnattainable, un.a.tä'nâ.bl a, anghyrhaeddadwy,glymu, dattod, rhyddbau [tanghaftaeladwyUnblamable, un.blä'má.bl a, ditelUnattempted, un.a.tem'ted a, beb ei Unbleached, un.blîtsbt' a, cri, craiUnblemished, un.blem'isht a, dinanturio, ammhrofedig, beb ei gynnygUnattended, un.a.ten'ded a, digydym-dianaf, difefl, difai, difregUnblencbed, un.blentsht' a. diwarthrUnblest, un.blest' a, difenditb, anfen

UXD path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=toolUncredited, un.kred'i.ted a, anghoel-Uncrown, nn.lcrûn' vt, digoroni [iedigUnction, ungk'shun n, eneiniad ; enaintUnctuous, ungk'tshii.us a, seiinlyd, bras.ireidlydUnculpable, un.kul'pfi bl a, difeius, difaiUncultivated, un.kul'ti.va.ted a, anniwylliedig,anwrteitbiedig ; diddysgUncumbered, un.kum'burd a, dirwystr,diludd[peníyddUncurbed, un.kurbd' a, diflrwyn, diattal,Uncured, un.kii'rd' a, anwelledig, bebei iachliu ; anghyfteithiedigUncurl, un.kurl' », dadfodrwyoUncustomary, un.kus'tum.ur.i a, anarferol,anghyffredin, dyeithrUncut, un.kut' a, bob ei dori [waetbyguUndamaged, un.dam'iijd a, heb eiUndaunted, un.dân'ted a, diofn, eofn, hyfUndebauched, un.'di.botsht' a, anllathruddedig, dihalog [ochr ar ddegUndecagon, un.dek'u.gun n, dull ag unUndecayed, nn.di.kad a, anfethed:Undeceive, un.di.siv' vt, didwylloUndecided, un.dî.s'í'ded a, ammhenodol;gwammal; heb ei benderfynuUndecimary, un.des'î.mur.î a, yn cymmerydlie bob un fiwyddyn ar ddegUndeck, un.dek' vt, diosg, didrwsioUndeclared, un.di.kle'rd' a, anghyhoeddedig,annadganedigUndeclinable, un.di.kl'i'na.bl n, anhydreigl; anwrthodadwy [anaddurnedigUndecorated, un.dek'o.rii.ted a, diaddurn,Undefaced, un.dî.f iist' a, heb ei anhardduUndefended, un.dî.fen'ded a, diamddifiyn,dinawdd [dihalog; dilwgr, glânUndefiled, un.dî.fi'ld' a, anllathruddedig,Undefinable, un.dì.f'i'nâ.bl a, annarlnniadwytanbrisio. isbrisiodifr'io;[ammhenodol Underwood, un'dûr.wd- n, glas^,Undefined, un.dî.find' a, annarluniedig, mangoed, prysg, prysgl, isgoed j.Undefrayed, un.dî.fräd' a, heb ei dalu Underwork, un'dur.wurk n, tanwaill«§>-Undemolished, un.di.mol'isht a, heb ei Underwork, un.dfir.wurk' vt, gweioddistrywio[anhybrawf am lai, isweithio, tanweitbio, disc jIUndemonstrable, un.dî.mon strâ.bl a,Undeniable, un.dî.n'í'â.bl a, anwadadwyUndeplored, un.dî.plö'rd' a, heb gwyn amdano, heb alar ar ei ol [osodedigUndeposited, un.di.poz'i.ted a, an-Under, un'dûr^w, tan, dan, oddi tan, odan, is, is law, goris: ad, tanodd, odditanodd : px, is-, tan-Underact, un.dur.akt' v, isweithreduUnderbid, un.dûr.bid' {pt underbid, ppunderbidden, un.dúr.bid'n) vt, cynnygdan[rhy fachUndercharge, un.dûr.tshârj' v, gofynUndergird, un.dûr.gùrd vt, tanwregyilUndergo, un.dûr.gö' {pt underwelun.dur.went' ; pp undergone, un.d »gon') vt, dyoddef, goddef, dwynjUnderhand, un'dur.hand a, lladradaildirgel: ad, dan law, dan gelUnderlay, un.dûr.lä' vt, attegu, goseilUnderline, un.dûr.lin' vt, tanlinellu fiUnderling, un'dfir.ling n, iswas, isafcBUndermine, un.dûr.m'in' vt, tanglodÄcloddio tanodd; disodliUndermost, un'dfìr.most a, isaf, isela mUnderneath, un.dûr.nÎTH' ad, dan, entanodd, i lawr: pr, tan, danUnderpin, un.dûr.pin' vt, atteguUnderrate, nn.du.rat' vt, tanbrisio IUndersell, un.dfvr.sel' vt, iswerthu [ IUnderset, un.dûr.set' vt, attegu, g(BUnderset, un'dûr.set n, isftrwdUnderstand, un.dûr.stand' {pt &Bunderstood, un.dûr.std') vt, d &dirnad, amgyffred. To give to un

iii.', raunol,Undrained, un.dränd' a, annyhyspyddedig,Undesirable, un.di.z'i'r'a.bl a, annyannewisol[beithiolheb ei ddyhyspyddu, gwlyblUndespairing, un.dî.spc'r'ing a, go-Undestroyed, un.dî.stroîd' a, annistrywliedig,li anamlwg,,'ganJnadol,|chrynu,öre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs: j=dzh. UNEheb ei ddistrywio [iedigUndetected, un.di.tek'ted «, annadguddiUndetermined,un.dî.tûr'mind a, amímhenderfynedig [ychu^Undeterred, un.dî.tûrd' a, heb eiixawjUndeveloped,un.di.vel'upt a, aneglur,heb ei ddadorchuddio'uhdeviating, un.dî'vî.ä.ting a, anwyroljUndevious, un.di'vi.us a, anwyrog,|:Jndiscerning, un.di.zur'ning a, anniranghraff,anghall> undisciplined, un . dis ' i . plind a, diaddysg,didrefh, diddysgyblaethUndreaded, un.dred'ed a, heb ei ofniUndress, un.dres' vt, dadwisgo, diosgUndress, un'dres n, lledwisg, rhyddwisgUndressed, un.drest' a, anwisgedigUndried, un.dr'id' «, ansychedig, irUndue, un.dii' a, annyledus; annhegUndulate, un'dü.lät v, tonogi, codi yndònau: a, â gwaith tònog arnoUndulation, un.dü.lii'shun n, tonogiadUndulatory, un'dü.lä.tur.î a, tonogolUndutiful, un.dü'tî.fl, Unduteous, undii'tshusI tmiongyrch [annuwiola, anufuddgar [didrancUndying, un.d'i'ing a, anfarwol, parhaol,(Jndevout, un.di.vfnVt' a, digrefydclJndexterous, un.deks'tur.us a, chwith, Unearth, un.ûrth' vt, dad-ddaiaruanfedrus, anghelfydd, anneheuig Unearthly, un.ûrth'lî a, annaiaroliindigenous, un.dij'i.nus a, epiliedig Uneasiness, un.i'zi.nes a, anesmwythder,ddwfr [iedigaflony.ddwch ; anhawsderundigested, annhreul- Uneasy, un.i'zi a, anesmwyth, aflonyddun.dî.jes'ted a,[jndignified, un.dig'nî.fid a, anurddasol, Uneatable, un.î'tâ.bl a, anfwytadwydifri, gwael, isel [heb ei leihaundiminished, un.dî.min'isht a, cyfan,^Undirected, un.di.rek'ted a, anghyfeiriedig[fodedigJndiscenied, un.di.zurnd' a, anghan-Unedified, un.ed'î.fid a, heb ei adeiladuUneducated, un.ej'ii.ka.ted a, diaddysg,anwybodus, annysgedigUneffaced, un.e.fäst' a, annilëedigUndated, un.î.lä'ted a, annyrchafedigUnelected, un.i.lek'ted «, anetholedigUnemancipated, un.î.man'sî.pä.ted a,heb ei ryddfreinio, caethUnembarrassed, un.em.bar'ast a, diastrusi; ffraeth, parod [chwerwiI Jndiscovered, un.dis.kuv'urd a, an-amlygedig, cuddiedig, dirgelUnembittered, un.em.bit'ûrd a, heb eiUnemphatic, un.em.fat'ik a, ammhwysleisiol,Jndisguised, un.dis.g'izd' a, diledrith,didwyll, diffuant, agoreddibwyslais [segur^Jndismayed, un.dis.mäd' a, heb ei ddy- Unemployed, un.em.plôîd' a, diwaith,diofh, difraw, eofhUnencumbered, un.en.kum'burd a, dirwystr,diludd; rhydd o ddyledJndisputed, un.dis.pii'ted a, diddadl,annadleuedig, cyfaddefedigUnending, un.en'ding a, dideriyn, annherfynol,Jndissembling, un.di.sem'bling a, anffugiol,parhäus, parhaol, bytholdiledrith, diffuant [nhoddadwy Unendowed, un.en.dûd' a, anwaddol,digynnysgaeth ; diddawn [wanhauJndissolvable, un.di.zol'va.bl «, an-Jndistinguishable, un.dis.ting'gwish.â-Unenervated, un.i.nur'va.ted a, heb eibl ot, janwahanadwy ; aneglur, anamlwg Unenlightened, un.en.l'i'tnd a, anoleuedig,tywyll[rhyddJndi^turbed, un.dis.tûrb'd' a, tawel,llonydd, digynhwrf [wedd, unddull Unenslaved, un.en.slavd' a, digaeth,Jndiversified, un.di.vur sî.f a, un- Unenterprising, un.en'tur.pri.zing a,'iddiantur[anghaethJndivided, un.di.v'i'ded a, anranedig,amvahanedig,_ cyfan, heb ei ranu Unenthralled, un.en.thrôld' a, rhydd,Jndivorced, un.di.vu'rst' a, anysgaredig Unentombed, un.en.tnid' a, heb ei-'ndivulged, un.di.vuljd' a, annadgudd-gladdu, anghladdedigiedig, anghyhoeddedigUnenumerated, un.i.nü'mur.ä.ted a,-ado. un.dw undid, anghyfrifedig, heb eu rhifo(_p< un.did'; ppundone, un.dun') vt, dadwneyd, dadwneuthur;Unenvied, un.en'vid a, heb ei genfigenudattod; dyfetha, anafu Unenvious, un.en'vi.us a, digenfigenJndoubted, un.dû'ted a, diammheuol. Unepitaphed, un.ep'î.taft «, difeddargraffdios, dilys[anammhëus[anghydwastadjndoubting,un.dû'tinga,ymddiriedus, Unequable, un.ek'wa.bl a, anghyfartal,357

a;jjUNF path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\vk=took;Unequal, un.i'kwul a, anghyfartal, anwastad.Unfaithfulness, un.fath'fl.nes w, an-Of unequal age, anghyfoed. ffyddlondeb[syrthiedigOf unequal degree, anghyfradd. Of Unfallen, un.fô'ln a, safol, yn sefyll, anunequalnumber, anghyfnifer. Of Unfallowed, un.fal'öd a, heb ei fraenaruunequal weight, anghydbwys. UnequalUnfamiliar, un.f â.mil'yûr a, anghyf-in height, anghyfuwchanghj'ffredin, anadnabydduseillgar;Unequalled, un.i'kwuld a, digymharjjUnfasten, un.fas'n vt, dadafaelu, dattodJUnequitable, un.ek'wi.ta.bl a, anghyfiawn[ddifadjdadfolltioUnfathered, un.fâ'THÛrd a, didad, ym-[talUnequivalent, un.i.kwiv'a.lent «,anghys- Unfathomable, un.faTH'uin.â.bl a, diwaelod;Unequivocal, un . î. kwiv ' ö . kal a, diamwys,annirnadwy[diflinj:eglur[digyfeiliorn Unfatigued, un.fâ.tîgd' a, anlluddedigJUnerring, un.er'ing a, angnyfeiliornus,Unessayed, un.e.säd' «, heb ei brofiUnessential, un.e.sen'shal a, anhanfodolhebgorol[ydledigUnesüiblished, un.î.stab'lisht a, ansef-Uneven, un.i'vn a, anghyfartal, anwastadUnevenness, un.i'vn.es n, anwastadrwyddUneventful, un.i.vent'fwl a, heb ddwysUnfaulty, un.fôl'tî a, difai ; diniwedUnfavourable, un.fa'vur.a.bl a, anhy-'jDaws; ammhrydlawn, anffodusUnfavoured, un.f ii'vurd a, anhoffedig |Unfeared, un.fi'rd' a, anofnedigUnfearing, un.fi'r'ing a, eofn, diarswyd flUnfeasible, un.fí'sî.bl «, annichonadwj 9Unfeathered, un.feTH'urd a, diblu; heb e idUnfed, un.fed' a, ammhorthedig [ddibku UUnfeed, un.fid' a, diwobr, didalganlyniadau, ammhwysigUnexaggerated, un.eg.zaj'ur.a.ted a, hebei fwyhau, heb ei helaethuUnfeeling, un.fi'ling a, dideimlad, an-Unexamined, un.eg.zam'ind a, anchwiliedig,anholedig£elyb Unfeelingness, un.fi'hng.nes a, an-Unhosturiol, caled [nheimladnvydcjlUnexampled, un.eg.zam'pld a, digyff- Unfeigned, un.fand' a, dirîuant, gwirion jîUnexceptionable, un.ek.sep'shun.a.bl a, Unfelt, un.felt' a, annheimledig [eddoiianeithradwy, anwrthodadwy; dinam Unfenced, un.fenst' a, anghauedig; di jUnexecuted, un.eks'i.kii.ted a, anwneuthuredig;heb ei ddienyddio Unfermented, un.fur.men'ted a, angaer; gorest[weithiedi'.jUnexempt, un.eg.zemt' a, anesgusodol, Unfertile, un.fûr'til a, anffrwythlawnrhwym[yddedig Unfervid, nn.fur'vid a, anwresogUnexhausted, un.eg.zos'ted a, annyhysp- Unfetter, un.fet'ûr vt, dadlyffetheirio IUnexisteut, un.eg.zis'tent a, anhanfodol. Unfilial, un.fil'yal a, anfabol, anufudd !anfodol[ledu Unfilled, un.fild' a, heb ei lenwi;gwag]Unexpanded, un.eks.pan'ded a, heb ei Unfinished, un.fin'isht a, anorphenedig 'Unexpected, un.eks.pek'ted a, annysgwyliedig,diddysgwyl[]iedig Unfit, un.fit' a, anghyinhwys, anweddUnfirm, un.ffirm' a, siglog. ansafadwy jUnexpended,un.eks.pen'deda,annkreul- us, anaddas, anghyfaddas, ammhriod'Unexpired, un.eks.p'i'rd' a, anorphenedig,annherfynedig, heb ddyfod i ben, Unfitness, un.fit'nes n, anaddasrwyddol: vt, anghymhwyso, anaddasuheb ddarfod, heb derfynu[ e(hg Unfix, ui).fiks' vt, dadsefydlu, dattodUnexplained, un.eks.pllind' a, aneglur Unfixed, un.fikst' a, ansefydlog, ansioj iUnexplored, un.eks.plo'rd' a, anchwil ansafadwy; petrusol, anwadal, anwas jiedig, anolrheiniedigtad[ieithol, diweniaitUnexposed, un.eks.pozd' a, heb ei ddynoethi,Unflattering, un.fiat ur.ing a, anwendiogel, amnawddUnfledged, un.flejd' a, diblu, noethUnextinguishable, un.eks.ting'gwish.ablUnflinching, un.fhn'tshing a, dia, anniffoddadwy, diddiffodddiwrthgil, diymollwng; gwrol,dewrUnextirpated, un.eks.tur'pa.ted a, heb Unfold, un.f old' v, dadblygu; agojei ddadwreiddio, heb ei ddifa yn lhvyrUnfading, un.fii'ding a, anniflanolagori ; deongli, egluroUnforbearing,un.fôr.bê'r'ing a. anoddefiUnfailing, un.fii'ling a, diball. difeth anymaröus[edig. diwahaidUnfair, un.fê'r' a, annheg, anonestUnfairness, un.fe'r'nes ra, annhegwehUnforbidden, un.for.bid n a, anwahard(Unforced, un.fö'rst' a, digymhell, anniUnfaithful, un.fäth'fl a, anffyddlawn, Unfordable, un.fö'r'dâ.bl a, anhyryanfas,anghywir, bradus, twyllodrusdwfn

tl;Unfounded,; Unframed,iI,ditfrwyth,|gynghanedd,öre; llite, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. UXHUnforeknown, an.f'ö'r.nön' a, diragwybodUnforeseen, un.fö'r.sîn' a, heb ei ragweled.'anrhagweledig[edigUnfureskinned, un.foVskind a, enwaed-; Unforetold, un.fö'r.töld' a, heb ei ragj|fynegu [rybuddiedig, diwabardd|;Unforewarned, un.fö'r.wôrnd' a, anrhag-[.Unfortunate, nn.fôr'tshü.nät a, anffod-I iog. anhapus, aflwyddiannusk Unfortunateness, un.fôr'tshü.nät.nes n,li annedwyddwch, anffawdk Unfound, un.fûnd' a, heb ei gael, heb Ungown, un.gûn' v, dadwisgo; diswyddoei ganfod, ar goll[faen[anhardd, ammhrydferthI un.fûn'ded «,disail, disyl- Ungraceful, un.gräs'fl a, annhelediw,un.främd' a, anffarfiedig Ungracefulness, un.griis'fvvl.nes n, anharddwch,ammhrydferthwch [anrasolanaml, anghyffredinolUngracious, un.grä'shus a, anrhadlawn,.Unfrequent, un.fri.kwent' vt, gadael Ungrammatical, un.gra.mat'i.kal a,II dJnfrequented, un.fri.kwen'ted a, anky- anramadegolI ; gyrch, didramwy, ansathredigUngrateful, un.griit'fl a, ann'iolchgar,Uirfnendliness, un.frend'li.nes n, anghyfeillgarweh,angharedigrwydd!' Unfriendly, un.frend'lî a, anghyfeillgar,angharedig, anlrynawsUnfrozen, un.fro'zn

,i,UNI path, fat, êre, met, mâ-rînc-, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, t\Vk=took:Unharness, un.lmr'nes vt, dadseirchio Unimpassioned, un.irn.pash'und a, dofUnhatehed, un.hatsht' a, anneoredig tawel, araf [anghyhuddadwjiUnhealthy, un.hel'thî a, afiach, claf, Unimpeachable, un.im.pî'tshâ.bl «Unimpeded, un.im.pí'ded a, diattal, helei rwystro, dirwystr. diluddUnimportant, un.im.pôr'tant a, dibwys 1Unimportunate, un.im.pôr'tshü.nät oafiachus, clefyca, clefychlydUnheard, un.hûrd' a, heb ei wrando.Unheard-oil newydd,digynllun [galoniUnheart, un.hârt' vt, digaloni, gwan-Unheated, un.hi'ted «, ammrwd, oerUnheeded, un.hi'ded a, heb syhv arnoUnheeding, un.hi'ding o, anofalus, byrbwyll,diofal, diddawr, anochelgar annhueddol[nyledutíUn helped, un.helpt' a, digymhorth, digynnorthwy[ dibetrus Unindustrious, un.in.dus'trî.us a, anjUnincumbent, un.in.kum'bent a, anUnhesitating, un.hez'i.ta.ting a, parod. weithgar, diog, anniwyd [llosgadwiUnhewn, un.hiin' a, heb ei naddu Uninflammable, un.in.flam'â.bl a, a..jjUnhidden, un.hid'n a, anghudd, digel, Uninfluenced, un.in'flü.enst a, diannog Iamlwg, hywel, mewn golwgUninformed, un.in.fôrmd' a, digyfaijUnhinge, un.hinj' vt, codi oddi ar fachau;annhrefnu[rwydd Uninhabitable, un.in.hab'î.tâ.bl a, aillwydd, anghyfarwydd, anwybodus IUnholiness, un.hö'lî.nes n, ansancteidd- hydrig, anghyfanneddolUnholy, un.hö'lî a, ansanctaidd, annuwiol,anfadus [dibarch annedd, annhrefedig, anial, diboblUninhabited, un.in.hab'î.ted a, axighjMUnhonoured, un.on'ûrd a, dianrhydrdd. Uninjured, un.in'jûrd a, difriw, diniwe«Unhook, un.hwk' vt, dadfachu, difachuUnhoop, un.hp' vt, dadgylchuUnhopeful, un.höp'fl a, anobeithiolUnhorse, un.hôrs vt, tynu oddi ar farchUnhouse, un.huwz' vt, didyo, troi o dy,digartrefu, dibreswylio [munUnhurt, un.hûrt' a, difriw, diddolurUnhurtful, un.hûrt'fl a, diniwedUnhusbanded, un.huz'ban.ded a, gwastraffedig; heb ei iawn drefnuannhaer [welladwy, anniwygiadw^Unimprovable, un.hn.prw'va.bl a, an.Uninclined, un.in.kli'nd' a, anogwyddi]Uninscribed, un.in.skr'ibd'heb ei gyflwyno[ bryd( ifUninspired, un.in.spi'rd' a, heb ei yj IUninstructed, un.in.struk'ted a, alla, diarysgr»hyfforddedig, annysgedig, diddysg fUnintelligent, un.in.tel'î.jent a, ansyilUnhouselled, un.huw'zeld a, heb y cym- wyrol, anwybodus[advUnhumbled, un.um'bld a, heb ei'•Unintelligible, un.in.tel'î.jî.bl a, annea iselu,heb ei ostwng, gorfalchUnintentional, un.in.ten'shun.al a, allUnhung, un.hung', Unhanged, un.hangd'a, heb ei grogi, anghrogedigfwriadol, difwriadUnintei'esting, un.in.tu.res'ting[nyddoi'a, ajjfUnintermitting, un.in.tûr.mit'ing a, tk j*haol, dibaid, parhäus[IffUninterpolated, un.in.tûr'pö.lä.ted a, iUnifoliate, ü.nî.f ö'lî.ät a, unddalenog dor, anrliwystredig, dirwystr [glaw:Uniform, ü'nî.fôrm a, unffurf, unwedd, Unintrenched, un.in.trentsht' «,unddull : ra,unweddwisg, gosgorddwisg Unintricate, un.in'tri.kat a, annyrusUniformity, ü.nî.f ôr'mî.tî n, unffurfiad Uninvited, un.in.v'i'ted a, diwahoddUnigeniture, ü.nî.jen'î.tshur n, unigenedigaethUnion, ü'nî.un n, undeb, uniant, and 1[rhyw, unrhywiog under; cyfundeb; uniadUnigenous, ü.nij'î.nus a, unrhywiol, un- Unique, ii.nik' a, unig, unigol, digyml;Uniìateral, ü.nî.lat'ur.al a, unochrogcynnwysedigUnison, ii'ni.zun n, unsain, unseinet'cynghaneddolUuiliteral, ü.nî.lit'ur.al a, a, unseiniol,o un lythyren wyll,[ anoleu Unisonance, ü.nis'ö.nans n, cynghane iUnilluminated, un.i.lü'mî.nä.ted a, ty- Unisonant, ü.nis'ö.nant. Unisonous, |Unimaginable, un.î.maj'í.nfi.bl a. annychymmygadwynis'ö.nus a, cynghaneddol[efelychu Unit, ii'nit n, un, rhif un ; undodUnimitated, un.im'î.tä.ted a, heb ei Unitarian, ü.nî.tê'r'ì.an n, undodiad:Unimpaired, un.im.pé'rd' a, anwaethedig.undodaidd[dodia i'heb ei waethyguUnitarianism. ii.m.te'r'i.an.izm n,360

;.cyffredin,Í', annyddan,;öre; late, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. UNMJnite, ii.n'it' v, uno, cjfuno, cyduno,cydio, cyssylltu, cydgyssylltuJnition, ii.nish'un n, uniad, cyduniadJnitive, ii.ni'tiv a, eyftmol'Jnity, ü'nî.tî n, cyfundeb, cyfundod.nndeb, undod, unoliaeth, cydundebJnivalve, u'ni.valv a, ungíoriog, unpagengog: n, cragen ungafellig nghadwedigaeth gyffredinolersality, ü.nî.YÚr.saÌ'î.tî n, cyffredJrwydd, cyiîredinrwydd•se, ii'ni.vurs n, byd, bydyssawdity, ü.nî.vûr'sî.tî n, prifysgol,fathrofa, mamysgol [un ystyrnknot, u.not' vt, dadglymu, dattod,nknowing, u.nö'ing a, anwybodusi'oknowingly, u.nö'ing.lî ad,"diarwybod,heb at>- bodnknown, u.nön' a, anadnabyddusdyeithr,, anhysbys [rhwyddnlaboured, un.lä'bûrd a, diymdrech, Umnalleability, un.mal.î.â.bü'î.tî a, anforthwyleddJilace, un.läs' vt, llaesu, dattod[wyliadwyvt,nladen, un lä'dn pp.—Unlade & Un-nlack. un.läd' (unladen) dadlwythoload[ddodinlaid, un.läd' a, anosodedig, neb eilamented, un.lâ.men'ted a, heb alarnlap, un.lap' vt, dadblygu [ar ei ol.nlash, un.lash' vt, dadrwymo [gliciedunlatch. un.latsh' vt, agor clicied, dinlaurelled,un.lor'eld a, dianrhydeddUnlawful, un.lô'f'l a, anghyfreithlawnUnlearn, un.lûrn' vt, dad-ddysguUnlearned, un.lûr'ned a, annysgedig,diddysg, anwybodus, anllythyrenogUnleavened, un.lev'nd a, disurdoes, dilefeinllyd,dieples, croew, crai,criUnless, un.les' c, oni, onid, onis, onibyddai, oddi eithr, oddi gei'th, pe na,os naJniversal, ii.ni.vur'sal a, cyffredinol.Unlessened, un.les'nd a, heb ei leihauhollol; penbaladrJniversahsm, ii.ni.vur'sal.ism n, cred Uulessoned, un.les'nd a, annysgedig, diddysgyng nghadwedigaeth pawb[diddysg, anwybodusUnlettered, un.let'urd a, anllythyrenog,Iniversalist, ii.ni.vur'sal.ist n, credwrUnlevel, un.lev'el a, anwastad, anllyfhUnlicensed, un.l'i'senst a, didrwyddedUnlightsome, un.l'it'sum a, tywyll, anoleu,gwyllUnlike, un.l'ik' a, anghyffelyb, annhebygUnhkelihood, un.l'ik'li.hwd, Unlikeli-rness, un.l'ik'li.nes n, annhebygolrwyddrocal, ii.niv'o.kal a, unllais, ungeiriol,Jnjoin, unjoin' vt, dadgyssylltuUnlikely, un.l'ik'li a, annhebygol [rwyddJnioint, un.jôînt' vt, dadgymmalu Unlikeness, un.h'k'nes n, angkyffelyb-Unlimber, un.lim'bûr a, anystwyth; anhyblygJnjointed, un.jôîn'ted a, angkyssylltedig.wedi ei ddadgymmalu: vt, dattrefnu magnelUnjoyful, un.jöî'fl a, dihoen, aflawen, Unhmitable, un.lim'î.tâ.bl a, annherfynadwyanhylon [anfarnedig[nherfynol, ammhenodolUnlimited, un.lim'i.ted a, diderfyn, an-Jnjudged, un.jujd' a, heb ei farnu,Injust, un.just' a, anghyfiawn, annheg Unlink, un.lingk' vt, dadrwyo, dadfachuInjustifiab'le, un.jus.tî.fi'â.bl a, anghyfiawnadwy,Unliquidated, un.lik'wLdii.ted a, an-annifFynadw ynhaledig, heb ei daluJnkennel, un.ken'el vt, dilochesuUnliquified, un.lik'wi.fi'd a, annhoddedigfnkept, un.kept' a, anghadwedig Unlively, un.l'iv'li a, anfywiogJnkernelled, un.kur'neld a, dignewull Unload, un.löd (pp unladen) vt, dad-.Inkind, un.kind' a, angharedig, annhirion,anhynaws, anfwyn, afrywiog Unlodge, un.loj' vt.—DislodgeUnlock, un.lok' vt, dadgloi [lwythoUnloose, un.ls' v, gollwng, rhyddhau,.'nkindness, un.k'ind'nes a, anf'wynder,afiywiogrwydd[seddu dattod; ymddattod [hygar, gwrthunnking, uu.king' dideyrno, diorfokingly,Unlovely, un.luv'li a, angharuaidd, an-vt,un.king'li a, anfreninaidd Unloving, un.luv'ing a, anserchog, di-'nknit, u.nit' vt, dadwëu [dad-ddyrysu serch; anghariadusUnlucky, un.luk'i a, anhapus, anffodusUnlute, un.lüt' vt, dadgleio [aiddUnmaidenly, un.mä'dn.lî a, anforwyn-Unmaimed, un.mämd' a, dianaf, difríwUnmake, un.mak' (jj£ & pp unmade,un.mäd') vt, dadwneuthur, dadwneydUnmalleable, un.mal'yâ.bl a, anforth-Unman, un.man' vt, d'iwrio, digaloniUnmanageable, un.man'ä.jâ.bl a, annhriniadwy,afreolus, aflywodraethusUnmanhness, un.man'lî.nes n, anwrolder;llyfrdra [aidd; llvvfrUnmanly, un.man'li a, anwrol, anwr-Unmanned, un.mand' a, heb wr, hebibrwyr; wedi ei ddigaloni, digalon361

jUNO path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=tookUnmamiered, un.man'fird, Unmannerly,un.man'ûr.lî a, anfoesog, difoesUnmantle, un.man'tl vt, dadfantelluUnmanured, un.mâ.nurd' a, di'wrtaith,diachles[nodiUnmarked, un.markt' a, dinod, heb eiUnmarred, un.mârd' a, dianaf, dinamUmnarriageable, un.mar'ä.jâ.bl a, ammbriodadwyUnmarried, un.mar'id a, anweddoggweddw, dibriod, ammhriodUnmarry, un.mar'i vt, dadbriodi, ysgar,gwahana [dysbaddu.— EmasculateUnmasculate, un.mas'kii.lat vt, anwrio,Unmask, un.mask' vt, dadfygydu, diorchuddio,dynoethi, dadguddioUnmasterable, un.mas'tur.âbl a, anfeistroladwy,anorchfygadwyUnmatched, un.matsht a, digymhar,diail; dibriod, anweddog [diystyrUnmeaning, un.mî'ning a, disynwvr,Unmeasured, un.mezh'urd a, anfesuredig,difesur[allofyddola, afreidiol, diraid, afraid!u.nid'tvvlUnmechanical, un.mi.kan'i.kal a, an- Unneighbourly, u.nä'bûr.li a, anghylUnmeddling, un.med'ling a, anymyrgarUnmeditated, un.med'î.tü.ted a, difyfyrmydogol, angharuaiddUnnervate, u.nur'vat, Unnerved, u.nûrUnmeet, un.mît' a, anaddas, anweddus, a, dinerth, egwan, gwan [dinerlj|Unmortgaged, un.môr'gäjd a, heb iarwyatlo [ farweidd iUnmortified, un.môr'tî.fi'd a, heb ]Unmotherly, un.muTn'ûr.lî a, anfarlaidd, anfamol[daUnmourned, un.mö'rnd' a, heb alar t\Unmoved, un.mwvd' a, anghyffröedijdigyfto, safedig [anghytfröus, disyflUnmoving, un.mw'ving a, digyjplUnmuffle, un.muf '1 vt, difoleduUnmurmuring, un.mCir'mur.ing a, ilrvvgnach; boddlongar, amyneddgarlUnmusical, un.mii'zi.kal a, anghenjlgar[cvjUnmutilated, un.mü'tî.lä.ted a, dian.1Unmuzzle, un.muz'l vt, dadbenrwymclUnnatural, u.nat'shii.ral a, annaturildiserch, dideimlad; chwith,lledchwlUnnaturalness, u.nat'sbii. rallies ra, {8naturioldeb [dwyol, anhyáj !Unnavigable, u.nav'i.gca.bl a, anilUnnecessary, u.nes'e.sur.î, UnneediBUnnerve, u.nurv' vt, gwanhau, dim!Unnestle, u.nes'l vt, dinithio [frflUnnoticed, u.nö'tist a, disylw, ansy IUnnumbered, u.num'burd a, dirif, aiSammhriodol, anghymhwysUnmellowed, un.mel'üd a, anaddfedUnmelodious, un.mî.lö'dî.us a, ammher-,[bwylledigseiniolUnmentioned, un.men'shund a, anghry- afrifed, heb eu rhifo, dirifediUnmcrcantile, un.mur'kan.til a, anfaanacholUnobjectionable, un.ub.jek'shun.a.bl I[anhywerth difai, anwrthwynebadwyUnmerchantable, un.mûr'tshan.tâ.bl a, Unobliterated, un.ob.lit'ur.ä.ted a, *|Unmerciful, un.mur'.si.ffvl a, annhrugarog,didrugaredd; creulawnUnmercifulness, un.mûr'sî.fl.nes ?î,an Unobscured, un.ob.skti'rd' a, angbujnhrugarognvydd ; creulondebiedig, eglur[wasat JUnmerited, un.mer'î.ted a, anhaeddedigUnmilitary, un.mil'î.tur.î a, anfihvraiddUnobsequious,Unobservance,un.ob.si'kwi.usun.ob.ziir'vans n,a,esgijft]Unmindful, un.m'índ'fl a, anystyriol, usdra ; anystyriaethdifeddwl, diofal, anofalus; esgeuíusUnmingle, un.ming'gl vt, dadgymmysguUnobservant, un.ob.zur'vantiol, anofalus, anystyriolUnmingled, un.ming'gld a, digymmysg, Unobserved, un.ob.zurvd' o, heb leb ianghymmysgedig [weinidogaethol Unobstructed, un.ob.struk'ted o,dirw; CUnministerial, un.min.is.ti'r'i.al a, an- Unobstructive, un.ob.struk'tiv o, r ìUnmisscd, un.mist' «, angholledigrhwystrol, anattaliadolUnmistakable, un.mis.ta'ka.bl a, eglur, Unobtainable, un.ob.ta'na.bl a, angl>haeddadwy,anghaffaeladwyamlwg [leihau, heb ei esmwythäuUnmitigated, un.mit'i'gii.ted a, heb ei Unobtrusive, un.ob.trw'siv a, anymvHUnmixed, un.mikst' a, digymmysg, gar[bywel, t)"Uanghymmysgedig, pur [wlyclm Unobvious, un.ob'vi.us a, anamlwg, HaUnmoistened, un.môí snd a, sycli, heb ei Unoccupied, un.ok'ii.pid a, heb w

'liordd1;öre ; late, l'íne, nö, miite ; she, zh=.z azure ; thin, this ;j=dzh. ÜNPnoil, un.ôîl' vt, dadolewinopened, un.ö'pnd a, anagorediguopposed, un.o.pozd' a, diwrthwynebttòppressed, un.o.prcst' a, anorthrym-'edig. diormail, diormes [luniediglorganized, un.or'gan.Tzd a, anghyfliornamented,un.ôr'nâ.men.ted a, di-Jadduni, anaddurnedigUnploughed, un.plûd' a, heb ei arulorthodox, un.or'tho.doks a, anuniongred,Unplume, un.pliim' vt, dibluo, dadblufiogeuftyddiog[rodres Un poetic, un.po.et'ik, Unpoetical, un-if,ìostentatious, un.os.ten.tä'shus a, disowned,po.et'Lkal anfarddonol, diawenun.önd' a, anaddefedig Unpointed, un.pôîn'ted a, pl, diflaenUnpolished, un.pol'isht a, anllyfn, anllathr,hpacific, un.pa.sif 'ik a, anheddychol'mack, un.pak' vt, dadbynorio, dad-anghaboledig'lwytho ; dadsypynuipaid. un.päd' a, annhaledigìpainful, un.pan'fvd a, diboen [diflas'ipalatable, un.pal'à.tâ.bl a, andasus,Iparagoned, un.par'â.gund a, digyinhar,digystal [digyffelyb, diail[(paralleled, un.par'al.eld a, digymhar,^pardonable, un.pâr'dn.â.bl a, anil&ddeuadwy, anfaddeuol, difaddeu^.pardoning* un .pâr'dn.ing a, anraddeuol,annhrugarog[auseneddol'parliamentary, un.pâr.ìî.men'tur.î «,'pastoral, un.pas'tur.al a, anfugeilaiddIpathed, un.pâTHd' a, dilwybr, di-[nhyrfiolpathetic, un.pa.thet'ik a, anghy-'patriotic, un.pii.tri.ot'ik a, amvladgarUnprecise, un.prî.sîs' a, anfanol, anghywirpatronized, un.pa'trun.izd a, dinawdd[ragfynegupeaceable, un.pi'sfi.bl, Unpeaceful, Unpredicted, un.pri.dik'ted a, heb eim.pis'tWl a, anheddychol, anheddoganfeeiddiolUnprejudiced, un.prej'ii.dist a, diragfarnpenetrating, un.pen'i.tr-i.ting a,[diragfyfyr[wobr, anwobrwyedig Unpremeditated, un.prî.med'î.tä.ted a,'Unprepared, un.prî.pG'rd' a, ammharod,'•pensioned, un.pen'shund a, didal-Ipeopled, un.pi'pld a, ammhoblogedig Unprepossessing, un.pri.po.zes'ing a,ieb drigoüon, diboblgwrthwyneblyd, anhudol [gymhell^perceived, un.pur.sivd' a, anweledig, Unpressed, un.prest' a, anwasgedig, divnnealledig [geirwir Unpresumptuous, un.pri.zum'tshii.us a,1 perjured, dianudon, dhyfyg[aidd, dihonolun.pûr'jûrd a,^perplexed, uu.pur.plekst' a, dibetrus Unpretending, un.prî.ten'ding a, gwyl-Unprevailing, un.pri.va'ling a, annhyciannus,I terturbable, un.pùr .tûr.bâ.bl' a,nghyffroadwy, tawel, llonyddaflwyddiannus [diludd1 )liilosophical. un.fil.ö.sof 'l.kal a, anthronol,Unprevented, un.pri.ven'ted a, dirwystr,anathronyddol, anofyddol Unpriestly, un.prîst'lî a, anoffeiriadolIjierced, un.pî'rst' a, annhrywanedig Unprincipled, un.prin'sî.pld a, difoes,ISin, un.pin' vt, dibinio [am dano diegwyddorIjitied, un.pit'id a, digwyn, heb alar Unprintêd, un.prin'ted a, anargraffedigl'jitying, un.pit'î.ing a, anuhosturiol, Unprizable, nn.prü'zâ.bl a, diwerth, dibrisidrugar, creulawn[swydd[fawrogiUnprized, un.pr'izd' a, heb ei werth-Ulaced, un.pläst' a, anosodedig; di-Ulagued, un.plägd' a, heb ei flino Unproductive, un.pro.duk'tiv a, an-Vilanted, un.plan'ted a, ammhlanedig.iblan[diweniaethlilausible, un.plo'zi.bl a, annhebyg;Unpleasant, un.plez'ant a, anhyfrydUnpleased, un.plizd' a, anfoddl'awnUnpleasing, un.pli'zing a, anfoddus,anfoddol, anhyfryd [heb ei wystloUnpledged, un.plejd' a, anwystledig,Unpliant, un.pliant a, anystwyth, anhyblyg,syth, ystyfnig[anfoesgarUnpohte, un.pö.l'ít' a, difoes, anfoesog,Unpolluted, un.po.lü'ted a, dibalogUnpopular, un.pop'ü.lûr a, ammhoblogaidd,aimerbyniol gan y werinUnportable, tra.poVta.bl a, annygadwyUnpossessed, un.po.zest' a, heb berchenUnpotable, un.pö'tâ.bl a, anyfadwyUnpracticable, un.prak'ti.ka.bl a, anwneathuradwy,anhyallUnpractised, un.prak'tist a, anarferedigUnpraised, un.prazd' a, diganmoliaethUnprecarious. un.pri.ke'r'i.us a, dilys,diammheuol, sicr, safadwyUnprecedented, un.pres'î.den.ted a, diflaenddrych,digynllun, heb gynreol,heb ragreol, digyffelybft'rwythlawn, diftaeth, annhoreithusUnprofaned, un.prö.fänd' a, dibalog,sanctaidd, glân383

.j}UNR path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=took•Unreclaimed, un.ri.klamd' a, anniwyf Unprofitable, un.profi.ta.bl a, difudd.anfuddiol, dielw [waharddediganniwylliedigiedig;Unprohibited, un.prö.hib'î.ted a, an Unrecognized, un.rek'og.ni'zd a, anghyUn prolific, un.pru.lif'ik a, anffrvcyth addef, diadnabod [wobnvyedlawn[argoelus Unrecompensed, un.rek'um.penst a, a: JUnpromising, un.prom'i.zing «, dnvg- Unrecorded, un.ri.kor'ded a, heb ei gcUnprompted, un.prom'ted a, digymhel restru[idrwlUnpronounceable, un.prü.nûn'sâ.bl a, Unrecounted, un.rî.kûn'ted u, heb Ianghynaniadwy [mhrophwydol Unrecovered, un.ri.kuv'urd a, heb ei a IUn prophetic, un.pro.fet'ik a, am- ennill, anadferedig [chweliadlUnpropitious, un.prö.pish'us a, drwgargoelus;Unrecurrent, un . rî . kur ' ent a, annlannhosturiol, annhirion Unredeemed, un.rî.dîmd' a, diadbryn IUnproportioned, un.prö.pö'r'shund aanghyfartal, anghymmesurUnproposed, un.pro.pozd' a, anghynnygiedig,heb ei gynnygUnprosperous, un.pros'pur.us a, annhyciannol,afhvyddiannus, afivryddolUnprotected, un.pro.tek'ted a, anni.flynedig, diamddifln, dinawddUnproved, un.prwvd a, ammhrofedigUnprovided, un.pru.vi'ded a. annarWledig,annarpar[nhyrfiedioUnprovoked, un.pro.vokt' a, anghy-Unpublished, un.pub'lisht a, anghyhoeddedig[«dig, digospUnpunished, un.pun'isht «, anghosp-Unpurged, un.pûrjd', Unpurified, unpü'r'î.fid a, ammhuredig, ammhurUnpursued, un.pûr.süd' a, dierlydUnqualified, un.kwol'i.fid a, anghymhwys,anaddas, anghymhwysedig;Unquiet, un.kwi'et a, aflonydd, anes-Unransomed, un.ran'sumd a, caethUnravel, un.rav'l v, dad-ddyrysu, dadwëu;egluro, deongli, dadguddioUnrazored, un.rii'zurd a, aneilliedigUnread, un.red' a, annarllenedig, diddarllen;annysgedig, diddysgUnready, un.red'î a, ammharod, anewvllysgar[anwirUnreal, un.ri'al a, ffuantus, ansylweddol,Unreasonable, un.ri'zn.a.bl a, direswm,afresymol[afresymoldebUnreasonableness, un.ri'zn.fi.bl.nes n,Unreave, un.riv' vt, dad-ddyrysuUnrebukable, un.ri.bii'ka.bl a, angheryddadwy,difaiUnreceived, un.ri.sivd' a, annerbyniedigUnrefined, un.ri.find' a, anghoethediglUnreformable, un.rî.fûr'mâ.bl a, anilwygiadwy [heb ei adfywirUnrefreshed, un.rî.fresht' a, llucîdedlUnrefusing, un.ri.fii'zing a, anwrthnMgar, cydsyniol[ hiUnrefuted. un.ri.f ii'ted a, heb ei willUnregarded, un.ri.gar'ded a, diystyreclUnregenerate, un.rî.jen'ur.ät a, ami:genedledig [gofres'Unregistered, un.rej'is.tûrd a, heb IUnreined, un.ründ' a, dinrwynUnrejected, un.ri.jek'ted a, anwrthifledig [asol; anadrodde

:Unring,1Unroosted,un.rs'tedrt,i1 1Un1Ì|;ôre ; läte, line, nö, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. UNS;mvserved, un.ri.zurvd' a, agored, rhydd Unsatirical, un.sfi.tir'i.kal a, anogannsTdigel[neidio Unsatisfactory, un.sat.is.fak'tur.i a, anfoddlonol,Unresilient, un.rî.sil'yent a, anwrthanfoddhaol [ei ddigoi.iUnresisting, un.ri.zis'ting a, anwrthwynIf ebol [adwyresolvable, un.ri.zol'va.bl a, anagor- lonus, annigonol [aiiflasus, diflasUnrosi lived, un.ri.zolvd' a, ammhender-lUnretraeted, un.ri.trak'ted a, heb eiJi 'Unreturned, un.rî.tûrnd' a, annychwel-I ! edig [iedigI fUnrevealed, un.ri.vild' a, annadgudd-Fnsated, un.sä'ted a, diwala" [ddigoniinsatiated, un.sä'shî.ä.ted a, heb eiUnsatisfied, un.sat'is.f'id a, diwala, hebUnsatisfying, un.sat'is.fi'ing a, anfodd-Unsavoury, un.sa'vur.i a, ansawrus,fynol; anwadal [sain Unsay, un.sä' (unsaid) vt, dad-ddywedydUnresounding, un.rî.zûn'ding a, diad- Unscarce, un.ske'rs' «, diambell, dibrin,II(Unrespeeted, un.ri.spek'ted a, dibarchI [Unresting, un.res'ting a, diorphwysUnscared, un.ske'rd' a, didarfUnscarred, un.skard' a, digraith[llawn[iachíUnrestored, un.rî.stö'rd' a, anadferedig Unscathed, un.skatht' a, difriw, diniwedUnrestricted, un.ri.strik'ted a, diadrwym. Unscholastic, un.sko.las'tik a, anysgolheigiol,kheb ei ragattal[alw yn olanysgolaidd[diddysgUnschooled, un.skwld' a, annysgedig,Unscorched, un.skortsht' a, anneitiedig,dilosg[ei ridyllioUnscreened, un.skrind' a, digysgod; hebUnscrew, un.skrw' vt, dattroir Unrevenged, un.ri.venjd' a, annialedijirdigosp; heb ddial; heb ei ddial Unscriptural, un.skrip'tshii.ral a, anysgrythyrolUnrevoked, un.ri.vokt' a, di'wrthahv, heb[betrust IF ei alw yn ol [edig, diwobr, didal Unscrupulous, un.skrw'pu.lus a, di-| Unrewarded, un.rî.wôr'ded a, anwobrwy- Unseal, un.sîl' vt, dadselio\Unriddle, un.rid'l vt, deongli, egluro Unseam, un.sîm' vt, dadwrymio, dadwnio,Unrig, nn.rig' vt, didaclu, didrwsioBunrighteous, un.r'i'tshus a. anghyfiawnUnrighteousness, un . r'i ' tshus . nes a,rhwygo[iadwyanghyfiawnder, anuniondebI IUnrightful, un.rît'fl a, anghyfiawn.;Unsearchable, un.sûr'tshâ.bl a, anchwil-Unseasonable, un.si'zn.a.bl a, ammhrydlawn,anamserol, annhymmorolUnseasoned, un.si'znd a, heb ei dymmeru,annliymmeredig ; anhallt. Un-un.ring' vt, dadfodrwyo, difod-Unrip, un.rip' vt.—Kip [rwyo seasoned timber, defnydd-goed irlUnripe, un.r'ip' a, anaddfed, anffaeth Unseat, un.sît' vt, diorseddu, dadorsedduUnsecluded, un.si.klii'ded a, diachuddJnrivalled, un.r'i'vald a, digydgais ; dirjnrivet,un.riv'et vt, dadhoelio [gymhar Unseconded, un.sek'un.ded a, heb ei eilio,Unrobe, un.röb' vt, dadwisgoheb ei gefnogi. î'Jnroîl, un.ròT vt, dadrolio, dadblygu-Jnroof, un.rf ' vt, didoi, tynu to,Unseduced, un.sî.düst' a, anhudedigUnseeing, un . si ' ing a, diweled, hebÌ dydighvyd[noethi weled, dall [eidd-dra, anharddwehJnroot, un.rvvt' v, dadwreiddioUnseemliness, un.sîm'lî.nes n, anweddunrough,un.ruf ' a, diarw, difarf Unseemly, un.sîm'lî a, ammhrydus, anaddas,^Jnroyal, un.rôî'al a, anfreninolanweddaidd; ammhrýdferthTnruffle, un.ruf'l vi, tawelu, llonyddu Unseen, un.sîn' a, anweledigunruffled, un.ruf'ld a, tawel, digyffro Unsent, un.sent' a, ananfonedig; heb eianfon. Unsent-for, anwahoddedigJnruled, un.rvvld' a, ditywodraeth, anrheoledig[aeth, afiywodraeth Unseparated, un.sep.ur.ä'ted a, anwahanedigJnruliness, un.r'lî.nes n, anllywodr-[gladdu, difeddrodUnruly, un.r'lî a, afreolus, terfysglyd, Unsepulchred, un.sep'ul.kurd a, heb eipenwyllt, direol, aflywodraethus Unserviceable, un.sur'vis.a.bl «, annefnyddiol,Tnsaddle, un.sad'l vt, dadgyfrwyoanwasanaethol, diwasanaeth,usaf'e, un.säf ' a, anni'ogel, peryglus diddefnydd[ydlu'Jnsaid, un.sed'^i & pp.—Unsay Unsettle, un.set'l dadsef-vt, ansefydlu,^salable, un.sä'lâ.bl a, anwerthadwy Unsevered, un.sev'urd a, annydoledig,Insalted, un.sóTted a, anhallt, croew anwahanedig, heb ei ddadgyssylltunsanetified, un.sangk'ti.f id a, ansancteiddiedig,ansanetaidd, halogedigUnsex, un.seks' vt, dadrywio [rhyddhauUnshackle, un.shak'l vt, dadhualu;Unshadowed, un.shad'öd, Unshaded, unahii'deda, anghysgodog, digysgod365

,I1UNS path, fat, ore, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on. curve, cut, t\v=too, tk=took;Unshaken, un.sha'kn «, disigl, diysgog, Unsoured, un.sû'rd' a, heb ei surodiergryn, dianwadalUnshamed, un.shämd' a, digywilyddUnsowed, un.söd' a, anheuedigUnsparing, un.spe'r'ing a, diarbed, an- IUmhapen, un.shä'pn a, afiuniedig, afluniaidd,arbedus; hael [gwrthddywedyddilunUnspeak, un.spik' vt, dad-ddywedyd, [i[ei rant»Unshared, un.shê'rd' «, anrhanedig, heb Unspeakable, un.spi'ka.bl a, annhraeth-Unsheathe, un.shÎTH' vt, dadweinioUnshed, un.shed' a, annhywalltedigadwy. annbraetholUnspecified, un.spes'i.f|[odi)ben-'id a, heb eiUnsheltered, un.shel'tûrd a, digysgod Unspent, un. spent' a, annhreuliedigUnship, un.ship' vt, dadlongi[gywilyddio Unspied, un.sp'id' a, heb ei ganfodUnshocked, un.shokt' a, difraw; heb ei Unspilt, un. spilt' a, annhywalltedigUnshod, un.shod' a, diarchen, diesgidiauUnspirit, un.spir'it vt, digaloni; dibedol, dibedolau ; troednoeth Unsjriritual, un.spir'it.shii.al a, anys-BUnshorn, un.shô'rn o, anghneifiedigUnshot, un.shot' a, heb ei saethubrydol, cnawdolUnspoiled, un.spCild'[heb ysglyfaethla, annifrodedigjlUnshrinking, un.shring'king a, diysgog Unspotted, un.spot'ed a, difrycheulyd IUnshut, un.shnt' a, anghauad, agored Unstable, un.sta'bl a, ansafadwy, ys-|Unsifted, un.sif 'ted a, anchwiliedig, ammhrofedig;heb ei nithioUnsightliness, un.s'ít'lí.nes n, anolygus-gogadwy, anwadal, gwammalUnstaid, un.scäd' a, gwammal. ansefyd-fllog, anwadal[diwartbj-irwydd, hylldra, anferthwchUnsightly, un.s'it'lî a, hagr, anhardd,anferthol, anolygus, ammhrydferthUnsinew, un.sin'ii vt, diewynu, gwanhauUnsinged, un.sinjd' a, anneifiedigUnsinking, un.sing'king a, ansuddolUnsinning, un.sin'ing a, dibechod, annhroseddol,difai[fawrun.söl'jûr'lî a, anfilwraidd, anfilwrolUnsolicited, un.sö.lis'î.ted a, heb ei ofynUnsolicitous, un.sö.lis'í.tus a, anofalusUnsolid, un.sol'id a, anflyrf; hylifUnsolvable, un.sol'va.bl a, anegluradwyUnsonorous, un.sö.nô'r'us a, ansoriarus.anseiniol, anseinfawrUnsophisticated, un.so.fis'ti.ka.ted a,anllygredig, pur, dilwgrUnsoried, un.sôr'ted a, annosbarthedigUnsought, un.sôt' a, angheisiedigUnsound, un.sûnd' a, afiachus; anafus;pwdr, braenllyd, llygredigUnstained, un.ständ' a, heb ei ddiwynosjUnstanched, un.stântsht' a, heb ei attalUnstate, un.stät' vt, anurddasuUnstaticnary, un.stä'shun.ur.î a, anorsafol,ansefydiog[reithlawnUnstatutable, un.stat'ü.tâ.bl a, anghyf-;Unsteadfast, un.sted'fast a, gwammalysgogol, anwadal, ansefydiogUnsizable, un.si'za.bl a, rhy fach, rhy Unsteadiness, un.sted'î.nes n, anwad-1alwch, gwammaldra, ansefydlogrwyddlUnskilful, un.skil'twl, Unskilled, unskild'Unsteady, un.sted'i a, gwammal, an-ra, anneheuig, anghelfydd, anghyfarwydd, anfedrus, difedrwadal, ansefydiog; gwaglogUnskilfulness, un.skirfwl.nes», anghelfyddyd,Unsteeped, un.stipt' a, heb ei fwydoanfedrusedd[ladd Unstinted, un.stin'ted a, dibrin, helaetljUnslain, un.slän' a. anlladdedig, heb ei Unstitch, un.stitsh' vt, dadbwythoUnslaked, un.sllikt' a, heb ei dawddwlychu.Unstrained, un.stränd' a, anhidledig jUnslaked lime, calch brwd aneatynedig; rhwydd[haeniiUnsleeping, un.sli'ping a, aughysgol, anhunol,üuatrati£ed, un.straí'î.fîd a, heb eidihun, deii'ro [heb ei fwgsychn Unstrengthened. un.streng'thnd o, helUnsmoked, un.smokt' a, heb ei iygu, ei neithu ; digymhorthUnsociable, un.sö'shâ.bl a, anghyieillgar unstring, un.string' ( pt fkpp unstrung ;vt,Unsoiled, un.sôild' a, heb ei ddiwyno, dilinynu, dactcd iannauUnsold, un.söld' a, heb ei werthu [glânUnsol dierlike, un .sol j ur.lik, U nsoldierlyUnstruck, un.sLruk' «, didaro, digyffiroUnstudied, un.stud'îd a, difyfyr, naturiojUnsubdued, un.sub.düu' a, anorchfygjedig[tyngeaijjUnsubjected, un.sub.jekt'ed «, aunarwUnsuborned, an.sub.ôrnd' a, diwobrUnsubservient, un.sub.sur'vi.ent a, anwasanaethgar[syhveddcUnsubstantial, un.sub.stan'shal a. anUnsuccessful, un.suk.ses'fwl a, aflwyddiannus, dilwydd[antfawUnsuccessfulness, un.suk.ses'fui.nes 1Unsuccessive, un.suk.ses'iv a. anolynolUnsufFerable, un.suf'ur.a.bl a, anoddeiadwy, anoddefol, anhvddwvn366

l'Unsusceptible,i Unswathe.Ií•Unsurmountable,;mheuedig1ore; liite, line, no, miite; sbe, zh=z azure; thin, Tiiis; j=dzh. UXTUnsuitable, un.sü'tâ.bl a, anaddasJ Unthoughtful, un.thôt'íl a, anystyriol,anghymhwys. anghyfaddas [pur! Unthought-of, difeddwl am daWÇtosullied. un.sulìd a, heb ei ddiwyuo. Unthread, un.thred' vt, dadedefynuUnsunned, un.sund' a, anheuledig Unthreatened, un.thret'nd a, heb eiBnsuperfluous, un.sü.pûr'flü.us a, an- fygythio[radwrormodolUnthrift, un'thrift n, gwastraffwr. af-Unsupplied, un.su.pl'íd' a, annirprwyedig Unthrifty, un.thrif 'tî a, afradus, afradlawn,Unsupportable, un.su. pö'r'tâ.bl or, anoddefadwy,anghynnilanoddefolUnthriving, un.thri'ving a, digynnydd,[Unsupported, un.su.pöYted a, am- aflwyddiannus. dilwyddmhorthedig, diborthUntidy, im.t'í'dî a, annhaclus, anghrynoI.Unsure, un.sìi'r' a, annilys, ansicr Untie, un.ti" vt, dadglymu, dattod [hydun.sûr.mûn'tâ.bl a, Until, un.til' ad&pr,hyd at, hyd oni. nes,\\ anorfodadwy, anorchfygol [byniadwy Untile, un.til' vt, didoi [driniaethUntilled, un.tild' a, anniwylliedig, di-un.sn.sep'tî.bl a, annerfUnsuspected,un.sus.pek'ted a, anam- Untimely, un.ti'm'li a, anamserol, ammhrydlawn,[mhëusannhymmoraidd ; anadd-Unsuspecting, un.sus.pek'ting a, anam-An untimely birth, erthylfed, glas.Unsuspicious, un.sus.pish'us a, diddrygdybUntinged, un.tinjd' a, anlliwiedig; di-[ysborthacíwy Untiring, un.ti'Ying a, diflin [rwgrUnsustainable, un.sus.tä'nâ.bl a, an-Untitled, un.t'i'tld a, dihawlfraint, dienwun.swüTii' vt, dadrwymynu Unto, un'tj9r, i, at, hyd, hyd at, wrthUnswayed, un.swäd' «.heb ei reoíi, rhydd Untold, un.töld' a, anfynegedig; afrifedUnswear, un.swê'r' v, dad-dyngu, didynguUntomb, un.tm' vt, dadgladdu[lw Untoothsome, un.tth'sum a, diflas,klnsworn, un.swö'rn' a, heb gymmeryd ei anflasus, annanteithiol [dideimladUntouched, uu.tutsht' a, heb ei gyffwrdd ;ITnsystematical, un.sis.tem.at'i.kal a.[glâ Untoward, un.tö'ûrd a, chwithig; an-direolJUntainted, un.tän'ted a, dilwgr, dihalog.Untaken, un.ta'kn a, heb ei gymmeryd;| heb ei ddal, annaliedigUntamable, un.tä'mâ.bl a, annofadwyUntangle, un.tang'gl vt, dad-ddyrysu'untarnished, un tar'nisht a, dilwgr.wsglaer, gloew, heb ei ddiwyno[Jntasted, un.täs'ted a.ammhrofedig, hebf! ei arehwaethu [edig, anaddysgedigí annaliadwy [iadheb ei hyttbrddi[cliluddUntrammelled, un.tram'eld a, dirwystr,Untransferable, un.trans.fur'â,.bl a, annhrosglwyddadwyJntaught, un.tôt' a, diddysg, annysg-[ anghyfieithadwyJntaxable, un.tak'sa.bl a, annhrethadwy Unstranslatable, un. trans. íä'tâ.bl a,Unteaehable, un.ti'tshà.bl «, anaddys; Untransparent, un.trans.pê'r'ent a, annhryloew,adwy, anhyddysg; anwar [dymmeruarloew, tywyll [deithioUntravelled, un.trav'eld a, ansathr; heb[Jntempered, un.tein'pùrd «, heb eiUntread, un.tred' vt, dadsangu ; dychwelJntenable, un.ten'â.bl a, anniffynadwy,Untreasured, un.trezh'm-d a, annhrysoredig[mhrofediguntenanted, un.ten'an.ted a, heb dtleil-'jntender, un.ten'dûr a, annhyner, caled, Untried, un.tr'id' a, heb ei gynnyg, amdidosturi[iedig Untrod, un.trod', Untrodden, un.trod'nJntendered, un.ten'dûrd a, anghynnyg- a, ansathredig, disathrUntroubled, un.trub'ld a, diofid ; llonyddJnterrified, un.ter'î.fi'd a, difraw, diddychryn,diarswyd, diofnUntrue, un.tr' a, anwir, an\rireddus,JTnthankful, un.thangk'fwl a, ann'iolchgar,gau[wirionedd, celwydddiddiolch [ann'iolehgarwehInthankfulness, un.thangk'fwLnes nInthawed, un.thôd' a, annhoddedignthinking. un.thing'king a, difeddwl,diofal, byrbwyllnthurny, un.thôr'nî a. diddrainhywaith. anffodus[iadwyUntraceable, un.trä'sâ.bl a, anolrhein-Untracked, un.trakt' a. dilwybr, diolUntraceable, un.trak'ta.bl a, anhydyn,anhydrin, ystyfnig, cyndynUntrained, un.tränd' a, anaddysgedig,Untruth, un.tr«-th n, anwiredd, an-Untune, un.tün' vt, anghyweirioUntutored, un.tü'tûrd a, annysgedig,diddysg, heb ei ddysguUntwine, un.tw'ín'. Untwist, un.twist'vt, dadnyddu, dadgyfrodeddu3G7

iUPR path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took;tJnupheld, uu.up.lield' o, heb ei gynnal Unwished, un.wisht' a, heb ei ddymunoUnurged, un.ûrjd' a, anghymhelledig, Unwished-for, annymunoldigymhell[nefm Unwitnessed, un.wit'nest a, didyst, diUnused, un.iizd' a, anarferol, anghyn- dystiolaet h"[ wyboi LUnusual, un.ii'shii.al a, anarferol,anghyffredin, dyeithrUnutterable, un.ut'ur.à.bl a, anhraethadwy,anhydraeth, annhraetholUnvalued, un.val'iid a, ammhrisiedig,heb ei werthfawrogi [anorchfygadwyUnvanquishable, un.vang'kwisk.a.bl a,Unvaried, un.ve'r'id a, anghyfnewidiol,digyfnewid[iol, annewidiolUnvarying, un.ve'r'i.ing a, anamryw- Unwounded, un.wn'ded a, diarchollfUnveil, un.val' vt, dadlenu, dadorchuddiodiglwyf, anghlwyfedig [dorcl*[awyro Unwreath, un.rÎTH' vt, dadblethu, dacflUnventilated, un.ven'ti.Hi.ted a, heb ei Unwritten, un.rit'n a, anysgrifenedigUnversed, un.vurst' a, anhyddysg Unwrung, un.rung' a, annirwasgedigIUnvexed, un.vekst' a, digur, diofid Unyielding, un.yîì'ding a, diysgog ; dewjUnviolated, un.vi'o.Hi.ted a, dihalog, gwrol; anhyblyg [dadgyssylltBannhreisiedig ; heb ei dori [weddol Unyoke, un.yok' vt, dadieuo, di-ieúiBUnvirtuous, un.vur'tshii.us a, anrhin- Up, up ad, i fyny : i, cyfod ! To ro-BUn visited, un.viz'i.ted a, anofwyedigUnwakened, un.wa'knd a, anneffro, anneffröedig,up, dadwreiddio.fyny ac i waeredUp and down,yn cysgu[g aer Upas, ii'pas n, math o bren gwenwynllylUnwalled, un.wôld' a, anghaerog, di- Upbraid, up.bräd' vt, dannod, edhwio IUnwarlike, un.worTik a, anrhyfelgarUnwarned, un.wômd' a, heb ei rybuddioUnwarped, un.wôrpt' a, didueddUpheave, up.hiv' v, dadymsuddoUphill, up'hill a, esgynol, ar i fyny, ailhawdd : n, gorifyny, galltUnwarrantable, un.war'an.tâ.bl a, anwarantadwyUphold, up.höld' (pt upheld, up.hek'B;anesgusodolamrosgöedd[lwythUnwieldy, un.wîl'dî a, amrosgo, anhy-Un willing, un. wil'ing a, anewyllysgar,anfoddlawn[ ewyllysgarwchUnwillingness, un.wil'ing.nes n, an-Unwind, un.wind' (pt & pp unwound)v, dad-ddyrwyn [ifolUnwise, un.wiz' a annoeth, anghall.Unwittingly, un.wit'ing.li ad, yn ddiarfflUnwonted, un.wun'ted a, anarferol Ianghyffredin, anghynnefinUnwooed, un.wd' a. angheisiedigUnworn, un.wö'm' a, annhreuliedigUnworthiness, un.wúr'Tiii.nes a, annheilyngdod, anhaeddiantUnworthy, un.wûr'THì a, aimheilwni*-,anhaeddiannol, anwiw.pp upheld & upbolden, up.hol'diBUnwary, un.wê'r'î a, anochelgar, diofal vt, dal i fyny, cynnal, atteguUnwashed, un.washt' a, anolchedig, heb Upholsterer, up.höl'stur.ûr n, dodrefBei olchi[wastraffu wr, gwelywrUnwasted, un.wäs'ted a, annifrod, heb ei Upholstery, up.höl'stur.î n, llieiniau I*Unwatchful, un.wotsh'fl a, anwyliadwrusUpland, upland n, ucheldir, mynydsH[dianwadal dir, gorthir; blaenau: a, uchdírol Iun.wa'vur.ing Unwavering, a, diysgog, Uplay, up.lii' {pt & pp uplaid, up.läíjíUnwearied, un.wî'r'îd a, diflin, anlludd- vt, pentyru, cadwUnweave, un.wiv' vt, dadwëu [edig Uplift, up.lift' vt, dyrchafu, codi i fyn;Unwed, un.wed', Unwedded, un.wed'ed Upmost, up'möst a, uchaf, uchelafa, dibriod, anweddog, amrnhriodUnweeting, un.wi'ting a, anwybyddolUnweighed, un.wiid' a, ammhwy&edigUpon, up.on'pr, ar warthaf, aruchafjUpper, up'ûr a, uwch, uch, uchafUppermost, up'ûr.möst a, uchaf, penaryUnwelcome, un.wel'kum a, digroesaw Upraise, up.raz' vt, dyrchafu, codijiUnwell, uu.wel' a, anhwylus, afiach fyny, cwnu[maUnwept, un.wept' a, digwynUnwholesome, un.höl'sum a, afiachusUnwieldiness, uu.wîl'dî.nes n, gorfaint,Uprear, up.ri'r' vt, codi, cyfodi, dyrcljUpright, up'r'it a, syth, uniawn, unicsyth ; cyfiawn, cywirUprightness, up'ri't.nes n, uniond;gonestrwydd, cywirdebUprise, up.r'iz' {pt, uprose, up.roz'; ituprisen, up.rizn') vi, ymgodi, yjUprise, up'ri'z n, ymgyfodiadUproar, up'rö'r n, "terfysg,[?^f| jcythrvcynhwrf, dadwrdd [wreid

iyn'down,•:pwynder,'!meirw.'ymgynnefino;;öre ; läte, line, no, mute ; she, zh=z azure ; thin, thìs ;j=dzh. UXOUprouse, up.rfnvz' vt, deffroi, dihuno;cynhyrfu, cyffroi ;ymgyffroi|Use, uz v, arfer, arferu, defnyddio ; trin,ymdrin â, ymddwyn at; yrnarfer,Upset, up.set/ (j>t & pp upset)[ iol, defny d dioldymchwelyd[canlyniad Useful, üs'fl a, gwasanaethgar, budd-Upsliot, up 'shot dyben, diwedd, Usefnlness, üs'fl.nes n, defnyddioldebn,Upside, up'si'd n, ochr uchaf. Upside Useless, iis'les a, diddefnydd, difudd,down, a'i wyneb i waered, â'i wyneb diober, annefhyddiol[ioldebisaf, ar ei wyneb. To turn upside Uselessness, iis'les.nes n, annefnydddadymchwel[cono Usher, ush'ûr rc,isddysgawdwr, isathiawUpstart, up'stârt n, eonach, pendodiad, berllysgydd, rhingyll: vt, arwain iUpstart, up.stíìrt' vi, swrtlmeidio i fyny mewn, dwyn ym mlaen'Upturn, up. turn' vt, troi i fyny; cwyso Usquebaugh, us.kwi.bo' n, dwfr y bywyd,Upward, up'wûrd a, esgynol: ad.— pwtwn, math o wirod (o'r Iwerddon)Upwards [i fynyUstion, us'tshun, Ustulation, us.tshülä'shunn, llosgiad, duaduse, üs n. arfer, arferiad, ymarfer. defod , i|Upwards, up'wurdz ad, ar i fyny, tuagfüranography, ü'r.an.og'râ.fî n, ser- Ustorious, us.tô'r'î.us a, llosgol[ddarluniaethBranolite, ü'r'an.ö.li't n, awyrfaenUstulate, us'tshü.lät a, llosgedig, duUsual, ii'zhii.al a, arferol, cyffredin, cynnefinÄJranology, ür.an.ol'ö.ji n, seryddiaeth[amserftjrban, urlian a, dinasol, dinesigUrbane, ûr.bän' a. mwyn, boneddigaiddUsufruct, ii'zu.frukt n, meddiant drosUsurer, u'zhii.rur n, ocrwr, arlogwrUrbanity, ûr.ban'î.tî n, moesgarwch, Usurious, ii.zii'r'i.us a, ocrus, arlogus,boneddigeiddrwyddocrol[ocraethUrchin, ûr'tshin n, draenog, draened, Usuriousness, ii.zii'r'i.us.nes n, ocredd,I ballog. draen y coed ; crwtynUsurp, u.zurp' vt, traisfeddiannu, camoresgyn,JQreter, ü'rì.tûr "n, troethbibelltraisoresgyn, gormesuIDrethra, ü.rî'thrâ n, troethbibellUsurpation, ii.zur.pa'shun n, traisfeddiant,camfeddiant [gonneswriüretic, ii.ret'ik n, meddygiaeth dwfribarol : a, dwfrbarol, troethbarUsurper, u.zur'pur n, traisfeddiannwr,Urge, ûrj v, cymhell, annog, dirwasgu Usury, ii'zhu.ri n, ocr, ocri, ocraeth,Urgency, ûr'jen.sî n, angenrhaid, dirni, arlog, arllog, Hog[UestrynI fc-angen [annogol Utensil, ü.ten'sil n, dodrefnyn, dof,iJrgent, ûrjent a, cymhelliadol, taer, Uterine, ii'tur.in a, perthynol i'r grothunfam, ungrothJrinal, ü'r'i.nal n, trwnclestr, troeth-Utems, ü'ter.us n, croth, braI lestr; troethfa [trwnc, troetholJrinaiy, ü'r'î.nur.î a, perthynol Utilitarian, ü.til.î.tê'r'î.an a, Uesgeisiol,Jrinative, iiYi.na.tiv a, troethbarbuddgeisiol: n, Uesgeisiwr, dysgyblpnnator, u r'î.nä.tûr n, ymsuddwr dan Ieremy Bentham[liesddwfr, dyfneddwrUtility, ü.til'î.tî n, defnyddioldeb, budd,Jrine, ii'r'in n, troeth, trwnc, lleisw, dwfr Utilization, ü.til.î.zä'shun n, HesâdJrinous, ü'r'î.nus a, trwythog, troethog Utihze, ii'til.iz vt, llesäu, UesuJrn, urn n, gwrn, llestri gadw lludw'r Utmost, utmost a, eithaf, pellaf, eithafig[darlleniad dwfr Utopian, ü.tö'pî.an a, dychymmygolUtter, ut'ur a, eithaf, eithafig, pellaf;Jroscopy, ü.roslíö.pî n, trwncbrawf,•Jrry, ur'i n, math o glai du, glo-glai nesaf allan; hollol, llwyr, cyfiawn:'Jrsine, ûr'sin a, arthaiddvt, yngan, traethu, adrodd, dywedyd;stdine, ûr.sü'lin n, urdd o leianod llettaenu, gwario [dywedadwyJrus, ii'r'us n, ych gwyllt, bualUtterable, ut'ur.â.bl traethadwy,a,Utterance, ut'ur.ans n, Uafarawd, llafarwedd,,s, us pn, ni, nyni; yn, ein. Us also,Uafariad, parabliad, ymadrodd;ninnau. To "hear us, in clywed, ermwyn ein clywed. From us, oddi lleferydd, gallu i lafaru, goddeg; llettaeniad,wrthym.^ Towards us, tuag atomgwariad[eithafigwrthym.faage, li'zaj n, arfer, defod; triniaeth Uttermost, ut'ür.möst a, eithaf, pellaf,jsance, ii'zans n, arferiad ; Hog.Uvula, ii'viUa n, cloch yr ymadroddUvular, ii'vii.lur a, perthynol i gloch yr' defnydd, gwasanaeth, cynnefindra. ymadrodd [gwreigffol, maldodusThe us* of my arms, ffrwyth fy mraich Uxorious, ug.zo'r'i.us a, gwi-eig-gar,36yU

I,VAN path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Vacuum, vak'ii.um n, gwag, gwagder,Vade, vad vi, pasio heibio, diflanuVade-mecum, vii.di.mi'kum n, codlyfrVagabond, vag'a.bund n, crwydryn,crwydriad, gwibiad, gwibddyn, gwill,gwilliad : a, crwydraidd, crwydrolVagabondizm, vag'«â.bun.dizm n, crwydi"-ad, crwydri, crwydreiaethVagary, va.ger'i n, gwibdyb, gwylltfeddwl,mympwyVagina, vâ.ji"nâ?i, gwain; pibell ygrothVaginal, va.j'i'nal a, fel gwain, gweiniolVaginant, va.ji'nant a, gweiniol, gorchuddiolVagous, va'gus a, crwydraidd, gwibiolVagrancy, va'gran.si n, crwydreiaeth,gwibrodiad, crwydri, herwriaethVagrant, va'grant n, gwibiad, gwibddyn,clawr, gwyntddor. Safety-valve, d |crwydryn, gwilliad: a, crwydraidd ogelglawrVague, viig a, ansefydlog, ansylweddol, Vamp.' vamp n, uchafedd esgid : vt, çîidiystyr, ammhenodol, annilysVail, val vt, ymostwngweirio, cefndrwsio[ma^Vails, viilz tip, damweinfael, rhoddfaelVain, van a, gwag, gorwag, coegfalchfjfer, aneffeithiol. Vain-glorious, gwagogoneddgar.Vain-glory, gwagogoniant.In vain, yn ofer [ifoledd\'ainue:ss, viin'es n, oferedd, gwagedd.Valance, val'ans n, cylchedlen gwelyVale, val n, dyffryn, cwm, ystradValidity, va.lid'i.tt n, cadernid, grynlnerth; cyfreithlondeb [gugy'lValise, va.liz' n, bolgan, croen-gitit, y.'lValiancy, val'an.si n, gwalltgapanValley, val'i n, dyffryn, cwm, ystnuiDeep valleys, dyfn-neintValorous, val'ur.us a, dewr, caloncçlValediction, val.i.dik'shun n, iacheirch-;V.iad, caniad yn iach, cyfarchiad ym-|Vacaxcy, va'kan.si n, cyfvvng;gwagle, adawol[ iolie gwag, gwagfa; gwagderValedictory, val.i.dik'tur.i a, iacheirch-Vacant, va'kant a, gwag; didraiFerth; Valentine, varen.t'in n, cariad; llythyjdisynwyr[dirymu cariad, llythyr serchVacate, va.kat' vt, gwaghau, ymadael â; Valerian, va.li'r'i.an n, y driaglog. Grea IVacation, va.ka'shun n, dysbaid, gorpbwysiant,hamdden, seibiant; oedddyddiau;gwaghâdwild valerian, llysiau Cadwgan, cyn Iffon y ceiliogVales, valz np, damweinfael, rhoddfael 1Vaccary, vak'ur.i n, beudy ; Uaethdy Valet, val'et n, gweinydd, gwas. Valet IVaccina, vak.s'i'na n, brech y fuwchVaccinate, vak'sLnat vt, gosod brech yde-chambre, val.e.du.shGmbr', ystaflellwasfuwchValetudinarian, val.i.tii.di.ne'r'i.an r.Vaccination, vak.si.na'shun n, gosodiad dyn afiachus, dyn claf, un lledglaflbrech y fuwch[i fuwch a. — Valetudinary|Vaccine, vak'si'n a, buchol, perthynol Valetudinary. val.î.Ui'dî.nur.î a. afiacl \Vacillancy, vas'il.an.si n, petrusedd, anwadalwch,clefyca, clefychlyd, anhwylus, lledglalgwammaldra [ansefydlog Valiance, val'yans, Vahancy, val'yan.£|Vacillant, vas'il.ant a, anwadal, petrusol, n, dewredd, gwrolder, arwreddVacillate, vas'il.at vi, petruso, anwadalu Valiant, val'yant o, dewr, dewrwych,hy IVacillation, vas.i.la'shun n, petrusiad, calonog, gwrol. arwrol. cadarn. glew Ianwadalwch[gwaghfid Valiantness, val'yant.nes n. dewred(|Vacuation, vak.u.a'skun n, arloesiad. gwrolder, grymusder, glewder, hyfd(|Vacuity, va.ku'i.ti n, gwag, gwagder Valid . val'id a, cadarn, nerthol ; safadwj IVacuous, vak'ii.us a, gwag, heb ei cyfi-eithlawn, unol â'r gyfraithlenwi[gwagle, gwagfa Validate, val'i.dat vt, cadarnhau, sefydllgwrol, gwych, pybyr [arwreci-Valour, val'ur n, dewrder, gwroldelValuable, val'ii.a.bl a, gwerthfawrValuation, val.ii.a'shun n, cyfrifitlgwerth, cyvverthyddiad, prisiadValue, val'u n, gwerth: vt, gwerthfawlogi; prisio. Of great value, gwertlpfawr.Of no value, dibrisValueless, val'ii.les a, diwerth, dibris IValve, valv n, caeadyn, clorig, cloryBVampire, vam'p'i'r n, math o ystlunrjVan, van n, blaen byddin, blaen llyngejjmen, certwyn ;gwyntyll : vt, gwyntgwyntyllio, nithio "Van-guard, blaej?fyddin, blaenres, cynnliorí'Vane, van «, ceiliog gw) r nt. awelfynac.Vanish, van'ish vi, diflanu, darfodVanity, van'i.ti n. gv.-agedd, gorwagecjgwagogoniant, oieredd, gwegi1J

1: Variety,. Various,Ígwythi'en'Varlet,1';;ore; läte, 1'fne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.Vanquish, vang'kwish vt, gorchfygu,darostwng, goresgyn, gorfod, trechuVantage, van'tag n, elw, budd, ennill,mantais. Vantage-ground, goruchafedd[egrVENVapid, vap'id a, diflas, merf, marwaickl, Vault, voltVapidness, vap'id.nes n, diflasdod, marweidd-dra,cromgell,11, daiargell,mwd, cromen:cellv,fwaog;bwäu,egri, egredd [weddu mydu, pontio ; neidio, ymdafluVaporate, vap'o.riit vi, mygdarthu, an- Vaultage, vol'taj n, cromgellVapour, vii'pur n, tawch, tarth, agerdd, Vaulter, vol'tur n, llamidydd, neidiwrmwg: v, tarthio; brolio, trystio [iwr Vaunt, vont v, ymffrostio, bocsachu,Vapourer, va'pur.ur n, bocsachwr, brol- bostio, uchelsiarad : n, ymffrost, bostVapourous, va'pur.us a, mygdarthog, Vauntful, vont'fwl a, ymffrostiol, bostgartawchlyd[glwyfus Vauntmure, vont'mii'r n, bron-glawdd,Vapoury, va'pur.i a, mygdarthog ;prudd- gwrthglawddVapulation, vap.iUa'shun n, chwipiad, Vavasour, vav'a.sur n, isfi-ëyr, brëyrynfflangelliad, rtrewylliadVeal, vîl n, cig llo; lloVariable, ve'r'i.a.bl a, ansefydlog, an Vection, vek'shun n, cludiadwadal, cyfnewidiol, newidiolVeda, vi'da n, llyfr sanctaidd yr HindvvaidVariableness, ve'r'i.a.bl.nes n, anwad-[hwylioalwch, cyfnewidioldeb, amryfaledd,amrywioldeb, newidioldebVariance, ve'r'i.ans n, amrywiad ; amrafael,anghydfod, amryson, cynh(anghytundebVariate, ve'r'Lat vt, amrywio, newidtyfiad llysiau, blaguriadVariation, ve'r.la'shun n, amrafaeliad, Vegetative, vej'lta.tiv, Vegetive, vej'itivamrywiad; gyradVaricose, ve'r'Lkos a, chwyddedig a, tyfedigol, llysdyfol, blagurolVegete, vi.jit' a, bywiog, tirfVehemence, vi'hi.mens, Vehemency, vî'-Variegate, vê'r'î.î.gät vt, amryliwio,amrywio, amryfalu, amliwio, britho, hî.men.sî n, angerdd, taerni, awchtryfritho, amryweddu. Variegatedwork,Vehement, vi'hi.ment a, angerddol,amrywaith [iad ; amrywiad tanbaid, ffyrnig; taer; nertholVariegation, vê'r.î.î.gä'shun n, amryliw- Vehicle, vi'hi.kl n, cludai, cludiedydd,va.r'i'i.ti n, amrywiaethclud, cerbyd[bydolVariform, ve'r'Lform n, amryddull Vehicular, vi.hik'ii.lur a, cludol, cer-Variola, vô'r.î.ö'lâ n, j frech wen [ami Veil, val n, gorchudd, gorchuddlen,ve'r'i.us a, amrywiol, amryfal cuddlen: v, gorchuddio, cuddioVarix, ve'r'iks n, llediad neu chwyddiad Vein, van n, gwythen, gwytn'ien ; tueddL a(^yn llinell, rheng. Poetic vein, awenVeined, vand, Veiny, va'ni a, gwythenogvar'let n, dyhiryn, drygddyn,Varletry, var'let.ri n, gwerinosVeliferous, vi.lif 'ur.us a, hwyliogVarnish, Vcai-'nish n, adliw: vt, adliwio Velleity, ve.H'i.ti n, lledflys, lledchwantVary, ve'r'i », amrywio, amryfalu; Vellication, vel.i.kii'shun n, cnoad ; tymmigiad,newid ; anghytuno : ýi, newidiad ; am-annogiad[llyfn-groenVascular, vas'kii.lur a, llestriog [rywiad Vellum, vel'um n, memrwn (o groen llo),Vase, vaz n, addurn-gawgVelocipede, vî,los'î,pîd n, traedgerbydVelocity, vî.los'î.tî n, buander, buandra,Vassal, vas'al n, caethddeiliad, taio!,,aill; caethwas [wasanaeth cyflymdra, cyfiymderVassalage, vas'aLaj n, gwarogaeth, caeth- Velvet, vel'vet n, melfed, pah [weVast, vast a, dirfawr, tramawr, gorfawr, Velveteen, vel.ve.tin' n, math o gotwmanferthol:n, gwagle [aruthredd Velvety, vel'vet.i a, fel melfed, meddalVastness, vast'nes n, mawi-edd, eangder, Venal, vi'nal a, cyflogadwy, prynadwy,Vasty, vas'ti a, dirfawr, aruthrolgwobrchwantus ;gwythenolVat, vat n, cerwyn, gwasg-gafn, twrnelVatican, vat'i.kan », eglwys Sant Pedra phlas y Pab yn RhufainVaticide, vat'i.s'id n, beirdd-lofruddVaticinate, va.tis'i.nat v, prophwydo,dewinio, daroganu, rhagddywedydVaticination, va.tis.i.na'shun n, dewiniad,prophwydoliaeth, daroganiadVeer, vi'r v, troi, cylchdroi; traws-Vegetable, vej'i.ta.bl n, llysieuyn, planigyn:a, llysieuog, tyfol, hydwfVegetate, vej'i.tat vi, hydyfu, tyfuVegetation, vej.i.ta'shun n, hydyfiant,Venality, vi.nal'i.ti n, cyflogeiddrwyddVenary, vi'nur.i a, helwriaetholVenatic, vi.nat'ik a, helwraidd071

;'1VER path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Venation, vi.na'skun n, helwriaethVend, vend vt, gwerthu ; arwerthuVendee, ven.di' n, prynwr, pryniedyddVender, ven'dur, Vendor, ven.dôr' n,gwerthwr, gwerthyddVendibility, ven.di.bil'Lti n, hywertheddVentosity, ven.tos'i.ti n. gwyntogrwyddjVentral, ven'tral a, perthynol i'r bolVendible, Ven'di.bl a, gwerthadwy, hywerthVentricle, ven'tri.kl n, cyila, cropa[gwertbiant Ventricose, ven.tri.kos' , Ventricous, ven'-lVendition, ven.dish'un n, gwertbiad, tri.kus a, cbwyddog, boliogVendue, ven'dii n, arwerthiadVeneer, vi.ni'r' n, clawrgoed, arddalen:Ventriloquism, ven.tril'o.kwizm n, bollafariaeth.cuddlafariaethvt, goruchwynebu, arddalenuVentriloquist, ven.tril'o.kwist n, cudd-lVeneficial, ven.i.fish'al a, gwentwynol; lafarwr, bol-lafarwr, twyll-lafarwrswynhudol[gwenwynllyd Venture, ven'tshur v, anturio, beiddio.lVenenate, vi.ni'nat vt, gwenwyno: a, n, antur, anturiaeth, baiddVenenation, ven.i.na'shun n, gwenwyniadVenturesome, ven'tshur.sum, Venturous![gwenwynllyd ven'tshur.us a, anturiol, beiddiolVenene, vi.nin', Venenose, vi.ni'nus a, Venus, vi'nus n, Gwener; seren GwenejfiiVenerable, ven ' ur . á . bl a, hybareh, Veracious, vi.rii'shus a, geirwir, gwir Iparebus; parchadwy [barcbedd Veracity, vi.ras'i.ti n, geirwiredd; gwirSVenerableness, ven'ur.a.bl.nes n, by- Veranda, vi.ran'da n, pendist [ionedfllVenerate, ven'ur.at vt, parcbu, percbi, Verb, vurb n, perwyddiad, parwvdd^Manrbydeddu, dyfri'o[parch[ geirio Bberf, gair, prifairVeneration, ven.u.ra'shun n, anrbydedd, Verbal, vur'bal a, perwyddiadol, berfolBVenerator, ven'ur.a.tur n, anrhydeddwr Verbalize, vur'bal.i'z vt, geirioli. geirio flVenereal, vî.nî'r'î.al, Venerean, vi.ni'r '- Verbally, vur'bal.i ad, mewn geiriauJî.an, Venereous, vi.ni'r'i.us, Ve.nerous,Verbatim, vur.ba'tim ad, gair am ah!ven'ur.us a, cydgnodiol ; cbwant-yn yr un geiriau[baeddijlacbol, anllad. Venereal disease,poethglwyf, llosgfrech, anlladwst,clefyd trytbyll, clefyd drwgbaeddiad. maeddiad, tarawiadVenery, ven'ur.i n, cydgnawd; helwriaeth,helyddiaeth[ollyngiad iogrwydd, amleiriaethVerbiage, vur'bi.aj n, geirgarweh, geiiBVenesection, vi.ni.sek'shnn n, gwaed- Verbose, vur.bos' a, geirgar, geirio jlVeney, ven'i n, gwth, hergwd ; tarawiad geiriolus, amleiriog [amleiriaefcSVenge, venj vt.—AvengeVerbosity, vûr.bos'î.tî », geirgarwdHVengeance, ven'jans n, dial, dialedd, Verdancy, vur'dan.si n, gwp-ddleaaJcospedigaeth. With a vengeance, yn gwyrdd ni, gwyrddeddangerddol ;yn y radd eithafVerdant, vur'dant a, gwyrddlas, gwyrd j§Vengeful, venj'fvvl a, dialeddgar, dialfawr Verderer, Verderor, vûr dur.ûr n, golygÄVengement, venj'ment n, dial, dialedd ydd coedwigVenial, vi'ni.al a, maddeuadwy [danas Verdict, vur'dikt n. dedfryd, rbeithfan'Venison, ven'zn n, hyddgig, helgig, cigVenom, ven'um n, gwenwyn ; malaisVenomous, ven'um.us a, gwenwynig,gwenwynllyd, gwenwynol [wyndraVenomousness, ven'um.us.nes n, gwen-Venous, vi'nus a, gwythenolVent, vent n, agorfa, awyrdwll ; agerfagwynt, anadl; mynedfa, diangfa;gwertbiant: v, tyllu, rboi gwynt i;gollwng allan. To give vent to, agor,gollwngVenter, ven'tur n, croth, bru; mamVentiduct, ven'ti.dukt n, gwynt-fynedfaVentilate, ven'ti.liit vt, awyro, awyru,awyroli, rhoi gwynt i:ehwilio, trinVentilation, ven.ti.Ui'shun n, awvriad, Iawyrol iaeth, tiv, yrdywysiadVentilator, ven'ti.la.tur n, gwyntddor,|gwyntylliedydd, awyrddrws, awyrdwuVerberate, vur'bur.at vt, euro, tarclVerberation, vur.bu.ra'sbun n, curiae»Verdigris, vur'di.gris n, gyrddrwd efydjVerditer, vur'di.tur n, math o wyrddlrjfVerdivre, vur'jur n,gwyrdded, gwyrdcj»lesni [1;Verdurous, vur'ju.rusa. gwyrdd. gwyrdij IVerecund, ver'i.kund, Verecundious, veili.kun'di.ns a, gwylaidd, eywilyddgaijfVerecundity, ver.i.kun'dlti n, gwriuliad; gwyledd, yswildodVerge, vurj n, gwialen, berllysg; cyffi \ymyl, goror: vi, tueddn, gogAvyddjIVerger, vur'jur n, byrllysgydd [tyw^j |Verifiable, veri.fi. á.bl a, profadwyVerification, ver.î.fî.kä'shun n, gwij ìiad, gwiriedigaeth, profiad, cadarnh t .372

( by: Verisimilitude,iequinox,1. un:ore; late, line, nö, mute; she, zn=z azure; thin, this; j=dzh VETVerify, ver'i.fi vt, gwirio, gorchwirio Vertebra?, vur'ti.bri np, esgyrn y cefn,Verily, ver'Ui ad, yn wir, yn ddiauVerisimilar, ver.i.sim'i.lur a, tebyg, teasgwrny cefn, tumonVertebral, vilr'ti.bral a, perthynol[y cefni laincol [olrwydd Vertebrata, vur'ti.brli.ta np, tumonogionYer.î.sîanü'î.tüd n, tebyg- Vertebrate, vur'tY.brat a, glein-gefnolVeritable, ver'Lta.bl «, gwirioneddol Vertex, vur'teks (p vertices, vûr'tî.sîz)n, top, pen uchaf, copa, nen, crib, yVerity, ver'i.ti n, gwir, gwiredd, gwir-Verjuice, vur'jiis n, surlyn, aesel[ionedd pwynt uwch benVermeology, vûr.mî.ol'o.jî n, pryfdraeth Vertible, vur'ti.bl a, hydro, troadwyVermicelli," vur.mi.tshel'i n, math o gyfiaithVertical, vur'ti.kal a, nenol, uchbcnol.ar ddull pryfedVertical angle, nenongl [droadVermicular, vur.mik'u.lur, Vermiculous, Verticity, viir.tis'i.ti n, hydröedd, cylchvur.mik'ii.lusa, pryfol, pryf'edol; Vertiginous, vur.tij'i.nus a, hydroawl,[weithio cylchdroawl;pendröedigfcorchedigVermiculate, vur.mik'ii.liit vt, brith- Vertigo, YÛr'tî.gö n, y bendro, y gyspSTermifuge, vur'mi.f üj n, tarfbryf Vervain, vur'van n, llysiau'r hudol, briw'rVermillion, vur.mil'yun n, cochliw, gloew marchVermin, viir'min n, pryf, pryfyn, pryfed, Vervel, vur'vel n, coesrwy gwalcheynron; trychfilod; miíod bychain Very, ver'i a, gwir, yr un : ad, yn gwbl,dinystriol[pryfed dros ben, tra, tra-, gor-. VeryVerminate, YÛr'mî.nät vi, pryfedu, magu well, o'r goreu; yn dda iawn. TheVermination, vur.ini.na'shun n, pryfediad,very best, y goreu oil, y goreu i gydmagiad pryfed[ol Vesicant, ves'i.kant a, poethellolVerminous, vur'mi.nus a, pryfedog, pryf- Vesicate, ves'i.kat vt, poethellu, ckwydalu,Vermi parous, vur.mip'a.rus a, pryfedog,chwysigenucynronllyd[aol Vesicatory,' vi.sik'a.tur.i a, poethellyn,Vermivorous, vur.miv'o.rus a, pryf-fwyt- chwydalen[enVernacular, vur.nak'ii.lur a, cynhenid, Vesicle, ves'i.kl n, chwysigen, chwysigl-''cynwynol, brodoi'ol, eiddo'r wlad ei Vesicular, vi.sik'ii.lur a, chwysiglog,bun. Vernacular tongue, iaith y wlad poethellog[ucher, yr InvyrVesper, ves'pur n, y seren nos, Ciweno;Vernal, vur'nal a, gwanwynol. Vernalalban eilir, Mawfth 21 [las Vespers, ves'purz np, ucherwyl, pryd-Vernant, vur'nant a, blodeuog, gwyrdd-Vemility, vûr.nil'î.tî a, gwaeledd, gwaseidd-dra,ufud dgarweh•ucose, ver'u.kos a, dafadenog *"ial, vur'sal a, eynredinol, liollollatile, vur'sa.til a, hydro; amrywiog,cyfnewydiol, amryddawnVersatility, vûr.sâ.til'î.ìî n, hydröedd,amryddoniaetk. amryfeiliantnawnol weddi[nawnolVespertine, ves'pur.tin a, ucherol, peyd-Vespiary, ves'pi.uri n, nith cacvvnVessel, ves'el n, llestr ; dodrefnyn ; Hongvt, dodi mewn llestr, Uestru. Airvessel,awyrgell, awyren, awyrell.Seed-vessel, cib, hadgibVest, vest n, gwisg, dilledyn; brouwisg:vt, gwisgo; urddo, breinioVestal, ves'tal n, lleian, gwyryf sanctaidd:Verse, viirs n, gwers. adnod; braich obennill; prydyddiaeth, mydr. Blanka, lleianol, gwyryfol, pur, diwairaverse, mesur diodl, can benrydd. In Vestibule, ves'ti.biil n, porth, eynteddr gânVersed, vur.-t a, cyfarwydd, hyddysgVestige, ves'tij n, ol, ol troed, brisgVestment, vest'ment n, gwisg, amwisg,Versicle, viir'si.kl «, gwersig, gwersan dilledyntion, vur.si.fi.ka'shun n, mydraeth,Vestry, ves'tri n, gwisgfa, gv/isgle offeir-mydryddiaeth, cywyddiaeth iad mewn eglwys; cyfarfod plwyfol.Versifier, vurVi.fi'.ur n, mydrvvr; prydyddVestry-clerk, ysgrifenydd plwyf[pi'yJu Vestaary, ves'tshli.ur.i n, dilladgellVersify, vur'si.f'i v, mydru, cywyddu, Vesture, ves'tshur n, gwisg, arwisg, dilladVersion, vur'shun n, cyfieithiad; troadVersus. vur'sus^»*, yn erbynit n, gwyrddgoed: «, gwyrdd^*etcb, vetsh n, ffacbysen, gwj-gbysenVetchy, vet'shi a, llawn ifacbysVeteran, vet'ur.an n, hen filwr, caledfilwr,\ Brtebra, vfir'ti.bra (p vertebra?) n, glainun hirbrofedig : a, hen, ocd-o esgyrn y cefnranus, profedig, henbrawf373

;j.VIM path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, Orb, on, curve, cut, t=too, tvvk=took;Veterinarian, vet.ur.i.ne'r'i.au n, meddyianifeiliaid, milfeddygVeterinary, vet'ur.i.nur.i a, milfeddygolVeto, vi'to n, gwaharddiad, gwaharddVex, veks v, bìino, poeni, trallodi, gofidio,euro;ymboeni, ymofidioVexation, vek.sa'shun n, gofid. blinderVexatious, vek.sa'shus a, gofidus, poenus,trallodus, helbulusVexil, vek'sil n, Human [llumano;Vexillary, vek'sil.ur.i n, lluinanwr: aViable, v'i'a.bl a, bywadwy [bontViaduct, vi'a.dukt n. pontffordd, fi'ordd-Victimize, vik'tim.iz vt, anrheitijiu, y&-beilio, ysglyfaethu, aberthuVictor, vik'tur n, gorchfygwr, gorfodaiVictoria, vik.to'r'i.fi n, duwies buddugoliaeth,BuddugVictorious, vik.toVi.us a, buddugolgorchfygol, buddugoliaethus. To b(victorious, buddugoliaethu, buddugoVictory, vik'tur.i n, buddugoliaetb, goruchafiaeth. The goddess of victoryBuddug[gorchfyge:Victress, vik'tres n, buddugol iaethefiVictual, vitl vt, portlii, bwydo, diwalluVictualler,vit'lur ra,bwydiedydd ;g\verthVial, v'i'al n, costrelan, costrelig, ffiol:vt, costrelu, dodi mewn costreì [fwydViand, vi'and n, bwyd, ymborth, cyweiryddbwydVictuals, vit'lz[bwytal, portllluniaeth, bwydnp,Viatic, vi.at 'ik a, teithiolViaticum, vi.at'i.kum n, bwyd i'rVidelicet, vi.del'i.set ad, sef, hyny ywVidual, vid'ii.al a, gweddw, unigoldaith,teithfwyd, bwyllwrw, gosymaith Viduity, vi.dii'i.ti n, gweddwdod [blaeiVibrate, vi'brat v, crynu, siglo yn ol ac Vie, v'i vi, cystadlu; eilfyddu, ceisioym mlaen, dolysteinio, ymchwareu. View, vii n, golygfa, golwg, golygiacymsiglo, ysgwyd[gydwad golygiant, trem; bwriad, barii: t;Vibration, vi.brii'shun n, ymsiglad, ys- edrych, golygu, tremioVibrative, vi'bra.tiv, Vibratory, vi'bratur.iVigesimatiou, vi.jes.i.mii'shun n, lladóa, ymysgydwol, crydiol [beriglor iad un ym mhob againVicar, vik'ur n, ebrwyad, periglor, uch- Vigil, vij'il n, noswyl, gwylnos, ucherwyVicarage, vik'ur.iij n, perigloriaeth, Keeping of vigils, noswyliadVicarage-bouse, periglordyVigilance, vij'i.lans n, gwyliadwriaetiVicarial, vi.ke'r'i.al a, periglorolgofal, dyfalwch[gofahVicarious, vi.ke'r'i.us a, dirprwyol Vigilant, vij'i.lant a, gwyliadwrus, effr:Vice, vis n, drygioni, drygedd, bai, gwyd Vignette, vin.yet' n, addurndalaeth llycogwrn tro, gafaelawr, gafaelai: vt, Vigorous, vig'ur.us a, grymus, bywiatynu: px, rhag-, is-. Vice-admiral, egniol, eidiol, pybyr [drhaglyngeswr. Vice-chancellor, rhagganghellydd.Vigorousness, vig'ur.us.nes n, grymaiVice-president, islwydd Vigour, vig'ur n, nwyfiant, grym, nertVicegerent, v'is.ji'r'ent n, rhaglaw, huail, egni, yni, pybyrwch[diffailrhaglofydd, rhaglywVile, vi'l o, gwael, gorwael, bawaidVicenary, v'i'si.nur.i a, ugeiniolViceroy, vi's'rot n, rhagdeyrn [freninVileness, v'il'nes, Vility, vi'li.ti », gwaeedd, salwedd; drygioniViceroyalty, v'is.roi'al.ti n, urddas rhag-Viceroyship, vis'rGi.ship n, swydd rhagfrenin,Vilifier, vil'i.fî.ûr n, bychanwr, dirmyjwr, difriiwr, athrodwr, enllibiwrrhagdeyrnaeth [rwydd Vilify, vil'i.fY vi, ammharchu, àthrodldifri'o,Vicety, v'i'si.ti n, manylwaith. manyl-enllibio, difenwiVicinage, vis'i.naj », cymmydogaeth *Villa, vil'a n, gwktty[diVicinal, vi.s'i'nal, Vicine, vilsin' a, agos, Village, vil'aj n, pentref, maesdref, cc Icyfkgos, cymmydogaethol [ agosrwydd Villager, vil'a.jur », pentrefwrVicinity, vi.sin'i.ti n, cymmydogaeth; Villagery, vil'a.jur.i n, pentrefiVicious, vish'us «, drygionus, gwydus, Villain, %il'än n, taiog, caeth-ddeiliajlgwydiol, anfad [drygnawsedd bilein; adyn, dyliiryn, esgelerddjlBlViciou.sne.-is, vish'us.nes n, drygioni. Villanize, vil'a.n'iz vt, difri'o [drygdd fJ:Vicissitude, vi.sis'i.tiid n, newidiad olynol,cylchgyfuewidiad, cylchdroad, drygus, anfadus, dyhirVillanous, vil'a.nus a, ysgeler, adg:j|cylchdrcigliad ; cyfhewidioldeb Villany, ril'câ.nî n, dylnrwch, ysgelerc \Vicissitudinary, vi.sis.i.tii'di.nur.i, Vicissitudinous,vi.sis.i.tii'di.nus a, Villose, vi.los', Villous, vil'ua a, blewfjlVillatic, vi.lat'ik a, jientreiig, pentrefi I \newidiol, cylchnewidiol [ysglyfaeth cedenog, garw[gwiVictim, vik'tim »,aberth; ysglyfaberth Viminal, vi'mi.nal a, gwialenol, yn dw374

i Vindication,jtanllyd,;:'gwestaiTpre; läte, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.Vhniueous, vi.min'yus a, gwialenol Virgo, vur'go n, un o arwyddion yVinaceous, v'i.na'shus a. gwinol, gwin- Virile, vir'il a, graidd, gwrol [sidyddVincible, vin'si.bl a, gorchfygadwy [goch Virility, vi.ril'i.ti n, greiddrwydd,greindod[redol, galluedigolI Vincture, vingk ' tshûr n, rhwymynI rhwymiad [ddiffyn; cyfiawnhau Virtual, vur'tshii.al a, effeithiol ;gweith-Vindicate, vin'di.kiit vt, haeriannu, am-Virtually, vur'tshii.al.i ad, mewn effaithvin.di.kii'shun n, diffyniad,amddiffyniad, haeriant, cyfiawnhâdVindicative, vin'di.ka.tiv "a, cyfiawm>lable, v'i'o.la.bl a, llygradwy, treisiadwy,Viscidity, vi.sid'i.ti, Viscosity, vis.kos'-halogadwy,[troseddu î.tî n, gwydnedd, gludiogrwyddViolate, vi'o.lat vt, halogi, treisio ; tori, Viscount, v'i'kuwnt n, coriarll, isiarllViscountess, v'i'kuwn.tes n, coriarlles,Violation, v'i.S.la'snun n, toriad; treisiad,troseddiad;[torwr, troseddwr[aethisiarll es•Violator, vi'o.la.tur n, lialogwr, treisiwr Viscountship, v'i'kuwnt.skip n, isiarll-Violence, v'i'o.lens n, gormes, trais, cam, Viscous, vis'kus a, gludiog, gwydn\ trahâ, gorthrech;grym, angerddoldebVisibleness, viz'-Visibility, viz.i.bil'i.ti,î.bl.nes n, hyweledd, amiygedd, amlygrwydd'/iolent, v'i'o.lent a, tanbaid, fiyrnig,[amlwg, canfodadwyangerddol. A violent op-pressor, dirdreisiwrVisible, viz'i.bl a, hywel, gweladwy,/iolet, v'i'o.let n, crynllys, millynen, Vision, vizh'un n, gweledigaeth ;golwg,meddygyn, llysiau'r Drmdod: a, du- gweled[wydiolrwyddVisionariness, vizh'un.ur.i.nes n, breudd-"iolin. v'i.o.lin' n, crwth, crythyn [laslolinist, v'i.o.lin'ist n, crythor, flilor Visionary, vizh'un.ur.i a, dychymmygol,Violoncello, vi.o.lon.tshel'o n, hirgrwth breuddwydiol, gwagddychymmygol ;n, coegweledydd, breuddwydiwr"iperine, v'i'pur.in, Viperous, v'i'pur.us Visit, viz'it v, ymweled â, gofwyo,o, gwiberog, gwiberaiddgwesta : n, ymweliad, gofwyad, gwëstlirago, vi.rii'go n, gwrwraig, mabwraig. Visitant, viz'i.tant n, gwestwr, ymwelwr.gwrforwyn, gwrolwraig, rhyfelwraig.[gofwygarwen, cecren, tafodes [gwyrddlas Visitation, viz.lta'shun n, ymweliad,Visitor, Adz'i.tur n, ymwelwr, gwestai,'Irescent, vires 'ent a, gwyrddaidd,'irgin, vur'jin n, gwyryf, morwyn, eigr Visive, v'i'siv a, gwelediadol [gofwywr«, dihalog, morwynol, gwyryfol. VirginVisor, viz'ur n, ffug, miswrn, gwyneb-bees, cynhaid [cerdd o'r enw fwgwd[coedVista, vis'ta 11, golygfa neu rodfa rnwngirginal, vur'ji.nal a, pur: 11, offerynirginity, vûr.jin'î.tî n, morwyndod Visual, vizh'u.al a, golygol, tremiolgwyryfod; diweirdebVital, vi'tal a, bvwiol, "bywydol375VIVirtue, vur'tshii n, rhinwedd, effaith,gallu, nerth ; diweirdeb. To make avirtue of necessity, troi rhaid ynhaol, amddiffynolrheswmVindicator, vin'di.ka.tur n, amddiflnwr Virtueless, vur'tshu.les n, dirinweddVindicatory, vin.dî.kä'tur.î a, dialeddol, Virtuoso, vûr.tü.ü'zö (p virtuosi, vur-cospedigol, cospol; cyfiawnhaol [gartii.o'zi) 11, hoffwr cywreinbethau aVindictive, vin.dik'tiv a, dialeddol, dial- hynafiaethau, hynafieithyddVine, vi'n n. gwinwydden. Vine-dresser, Virtuous, vur'tshii.us a, rhinweddol,winllanydd[ surlyn effeithiol; daionus [weddoldebVirtuousness, vur'tshii.us.nes n, rhin-egar, vin'i.gur n, gwinegr, aesel,eyard, vin'yurd n, gwinllanVirulence, vir'ii.lens, Virulency, vir'iilen.s:lolency, v'i'no.len.si n, meddwdodn, gwenwyn; adwythigrwydd,iolent, v'i'no.lent a, gwingarffyrnigrwydd [figenus, adwythigious, v'i'nus a, gwinaidd, gwinllyd Virulent, vir'ii.lent a, gwenwynig ; cenitage,vin'taj n, casgliad gwinrawn, Virus, v'i'r'us n, gôr, crawn briw gwenwj-nynauaf gwin ; enwd y winílanitager, vin'tli.jur n, casglwr gwinrawn Visage,;[gwedd, golwggwyneb, gwynebpryd,viz'iij n,itner, vint'nur n, gwerthwr gwin, Viscera, vis'ur.a np, perfedd, coluddiontwr, gwinyddvin'tri n, gwinfa, gwindyVisceral, vis'ur.al a, perfeddolViscerate, vis'ur.at vt, diberfeddumv'i'ul n, crwth, crythynViscid, vis'id a, gwydn, gludiog

\•VOL path, fat, Ore, met, ìnú-rìne, pin, ôrb, on, curve, cut. t\V=too, tk=took;Vitability, vî.tâ.bü'î.tí ft, bywydoliaethVitals, v'i'talz np, bywydolion [halogiVitiate, vish'Uit vt, Hygru, gwaethu.Vitiation, vish.i.ii'shun n, llygriadgwaethygiad, halogiadVitiosity, vish.i.os'i.ti n, dwfn-lygriad.halogrwydd[aiddVitreous, vit'ri.us a, gwydrol, gwydr-Vituperate, vi.tii'pur.iit vt, beio, cablu,ceryddu, gwarthruddoVituperation, vi.tii.pu.ra'shun n, ceryddiad,cabliad[ceryddolVituperative, vi.tii'pur.ii.tiv a. beiol.Vivacious, v'i.vii'shus o, bywiog, heinif,hawntus, hoew, hoenus [gorhoenVivacity, v'i.vas'i.ti n, bywiogrwydd,Vives, vivz n, math o afiechyd ar feirchVivid, viv'id «, bywiog. heinif, eidiol,hoenus[eidiogrwyddVividness, viv'idjiea n, bywiogrwydd,Viviflc, v'i.vit'ik a, bywhäas, bywociiusVivificate, v'i.vif'i.kat vt, bywiogi, bywiocüu.bywhau; adnewyddnVivification, viv.i.f i.kii'shun ft,bywiocádVivify, viv'i.f i vt, bywio, bywiogL byw-Vivijjarous, v'i.vip'ur.us «, by whiiio'i [ hauVociferation, vö..-df.u.rä'shun n, crochfioedd,baullefiad, arwaeddVociferous, vij.sif'ur.us a, bloeddi'awiicrochleisiol, banllefol [cymineriadVogue, vog n, defod, arfer, arf.-riad,Voice, vfiis n, llais, lleferydd, lief, llafar;gair. Imperfect voice', lledlef. Of arough voice, gerwinllais. Squeakinjlor effeminate voire-, Volcanic, vol.kan'ik a, llosgfynyddolVolcano, vol.kii'no ;;. Uosgfal. HosgfynjÄVolery. vol'ur.i ft, haid o adarVolitation, vol.i.tii'shun n, ehediadVolition, vo.lish'un »,ewyllysiad, mvniavol'i ft, crochruthr; cawodVixen, vik'sn ft, arthwraig, cecren. ergydirm: v, taflu all:llwynoges[ nyny yw Voltagraphy, vol.tag'ra.fi n. trydarVoltaic, vol.tii'ik a, trydanol [debi:Viz., viz (talfyriad o Videlicet) art, sefjVizard, viz urd ft, mwgwd, miswinVizier, viz'yur n, prifswyddog yn NhwrciVoltaism, vol'ta.izm n, tryyllol. galfaniaeth[galianisVocable, vu'ka.bl n, gair; enwVoltameter, vol.tam'i.tur n, trydaniadyVocabulary, vu.kal/ii.lur.i ft, geirlyfryn, Volubility, vul.ii. bil'i.ti n, hydreigled»geirlechres, broddiadur, geirlyfr, geiriadur,ftraethder, ff'racthineb, hyawdleddgeirfa, geirgrawnVoluble, vol'ii.bl a, hydrèigl; ffraetVocal, vo'kal a, lleisiol, llafarseiniol. hyawdl. rhugl, llitlirig, parablusVocal music, ceiniedi, cerdd Volume, vol'iim », cyfrol, cyflyfr ; mallafarol.dafod. Vocal rock, craig lefairmaintioli, corôblaethVocalist, vu'kal.ist ft, cantor, cerddor Voluminous, vu.lli'mi.nus a. tewamlblyg, amlran, helaeth, llawn.Vocality, vo.kal'i.ti, Vocalneas, vo'kalnesn, llafarognvydd, lleisiolrwyddVocalize, vo'kaJ'.Yz vt, llafarseinioVocation, vo.ka'shun n, gahvad, galwadigaeth,voluminous work, llyfir helaethlawVoluntariness, vol'un.tvu-.i.nes n,foddoldeb, ewyllysgarwchswydd, celfyddydVoluntaiy, vol'un.tur.i a, gwirfVocative, vok'a.tiv a, galvredigol. Vocativeewyllysgar. Voluntary bcase, galwai, cyflwr galwedigol drefh wirfoddol, gwirfoddoliaethVolunteer, vol.un.ti'r' n, gwirfoddiVociferate, vo.sif'ur.ut v, bloeddio,gwaeddi, crochlefain, ysgrechain, banllefain,milwr gwirfodd: v. rhyddg]bloeddian, crochwaeddirhoi ei bun yn wirfoddolVoluptuary, vo.luj/tshii.ur.i ft. glwîtwr, ancwynai, ti376

,ore; lute, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.WAIVulnerate, vul'nur.at vt,uluptuous, vo.lup'tshii.us a, glwth,archolliglytliig, gloddestgar; trythyll Vulnerose, vul.nur.us' a,Dawn archollionBgituousness, vo.lup'tshu.us.nes, n, archolledigglythini-b, glythni; trythyllwchimitation, vol.U.ta'shun n, ymdreigliadHtion, vo.lu'shuu n, nydd-droadVulpine, vul'pin a, llwynogaidd, cadnoaidd;ystrywgar, cyfrwysVulture, vul'tshur n, aderyn rheibus o'renw, ffwltur, bury, aderyn y llwch gwynwnit, voni'it n, cyfog, chwyd, gorchwyd; cyfoglyn.cyfogydd : r,chwydu, Vulturine, vul'tshu.rm a. perthynol i'rcyfogi, bwrw i fynyKdtion, vu.mish'un n, cyfogiadifwltur; gwancus, rheibusVulturous, vul'tshii.i'us a, tebygol i'rromitive, vom'i.tiv a, cyfogolffwltur ; rheibus, gorwancusr omitory, vom'i.tar.i a, cliwydbair: n,cyfoglyn ; diangddrws chwareudyw.oracious, vo.rli'shus a, gwancus, rheibusoraciousness, vo.rii'shus.nes, Voracity, Wabble, wob'l vi, honcian, hwntian,/vo.ras'Lti n, gwanc, gwancusrwydd telgynu, telgynguortex, vor'teks (p vortices, vor'ti.siz) n, Wad, wod, Wadding, wod'ing n, tusw,Bugnbwll, pwll tro; trowynt, corwynt sypyn, sechddcfnydd, tenlliortical, vor'ti.kal, Vortiginous, vor-Waddle, wod'l vi, myned o glun i gluntij'inus a, troawl, cylchdroawlotaress, vo'tuv.es n, addunwraig, eiddunwraig,addoles, diofrydesotary, vo'tur.i n, addunwr, eiddunwr;addolwr: a, diofrydog, addunedolWafer, wä'fûr n, llethen ; afrlladen, arladen,arlladen : vt, selio â UetbenWaft, waft v, chwyfanu, chwyfio, chwyfdrosi,ote, vot 11, pleidlais: v, pleidleisio;dewistrosglwyddo; hwylio drosodd:ethol,oter, vo'tiir n, pleidb'isiwr [cyssegredig chwyfiad, chwyfaniad, cychwyfanWaftage, waf'täj n, nawfdrosiad, chwyfgludiadotive, vo'tiv a, addunedol, diofrydol,ouch, vuwtsh v, gwirio, gwarantu[glwydd'wrOUcher, vfuv'tslmr n, prawfysgrif ; tyst Wafter, waf 'tûr n, trosglwyddi'ad ; tros-Wag, wag n, digrifwas, cel'lweiriwr; ysgentyn:ouchsai'e, vuvvtsh.saf' v, gweled yndda, teilyngn, bod yn wiw gan, caniatiiu,v, ysgwyd, siglo, honciancenatäu[yngiad Wage, Wiij vt, cyngwystlo. To wage

;tWAR path, fat, êre, met, mâ-rinr;, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=tooklWaist, wäst n, gwasg, mein-gorff, canol Wanghee, wang'hî ?î, math o gorsen Iy gwregys. Slender-waisted, archfainWanness, won'es n, gwelwedd, gwyl[bais lesni, gwanliw, glaswyniWaistcoat, wast'kot n, gwasgod, gwasg- Want, wont n, angen, eisieu, eisiw, e:|Wait, wät v, aros, dysgwyl. To wait on iwed, eisiwyd, gwall; tlodi: v, blheilìo, gwasanaethu; ymweled â. To mewn eisieu; bod heb feddu. Wa.he in wait, cynllwyno. Waiting-maid, of, di-, an-. Want of breath, difflllawforwyn[heilydd; lieilyrWaiter, wä'tûr n, dysgwyliwr; beilyn,Waits, wiits np, cylchgler, nosglerwyrWaive, wiiv vt, rhoi i fyny ; cymmerydyn esgusodolWake, wiik (icol-e') v, deffroi, deffro, dihuno;gwylio: ?i, gwylmabsant,gwylnos,gwyliadwriaeth ; ol neu hoewalllong ar ddwfr[iadwrusWakeful, wak'fwl a, dihun, effro, gwyl-Wakefulness, wak'fwl.nes n, denröusrwydd,auhuneddWale, wiil n, crycbni mewn brethyn;estyll allanol ystlysau llong ; daisWalk, wok v, cerdded, rhodio, rhodiena.tramwy : n, eerddediad,rhodiad ; rhodfa,llwybr. Walking-stick, ffon, llawffon.Walk-mill, pandy. Milk- walk,cylch Uaethwerthwr mewn trefydd.Sheep-walk, pordir defaid. To walkWalnut", wGl'nut n, cnenen Ffrengig.Walnut-tree, collen FfrengigWalrus, wöl'rus, Waltron, wol'trnnWaltz, wGltz n, math o daplas [morfarchWamble, wom'bl vi, chwyduWan, won a, gwelw, gwelwlas, glaswyngwynwelw, lhvydWand, wond », gwialen, meinffon. Magician'swand, hudlath. Mete-wand,mesur, Hath [amrodio; cyfeiliorniWander, won'dûr v, crwydro, gwibio,Wanderer, won'duiuir n, crwydyn, gwibiad,crwydrai, gwibiwrWanderoo, won'dur. n, math o epaWane, wän », traul, trai ; acleg, gwendid,cil: vi, treio, cilio, Ueihau, yingihoanadl. Want of care, diofaledd, ar .,faledd. I want to see him, yr wlam ei weled [eisieu o, yn iWanting, won'ting a, diffygiol, me'IWanton, won'tun a, anllad, nwyflltrythyll, enawdwyllt, llosgwannus: Ianllad -ddyn, anlladferch: vi, nwlehwareu, anlladu, maswedduWantonness, wan'tun.es n, anlladrwyxlanlladedd, nwyfiant, masweddWantwit, wont'wit n, ynfydynWanty, won'tî n, tengl,uchgengl [ailWapacnt, wa'pa.kut n, dylluan AmeiWapentake, wa'pn.tak n, cwmmwd, aWapiti, wä'pì.tí n, math o garw [tWar, wGr n, rhyfel; milwriaeth; ícad: v, rhyfela, milwrio. Manwar,cadlong. Man of war, rliyfel"Weapons of war, cuimellt, arfau rhjWarble, wór'bl v, crychleisio, pyn

,brwd,j|buddiadi gws,,brew,Igwarantu;i Wash-pot,• !milwr,|golch,

'WED path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, out, t=too, t\Yk=tooklWatercourse, wo'tur.ko'rs n, dyfrlle, Weakling, wik'ling n, un gwan, gwan 1dyfrffos[hen, berw'r dwfr Weakness, wik'nes n, gwendid. llesgeWatercress, wo'tur.kres n, barf y gwr Weal, wil n, llwydd, llwyddiant. 11iffyniant, budd. The public weal, Waterfall, wô'tûr.fôl », rhaiadr, dwi'rddisgynfay wlad1[andred, tir gwyWateriness, wG'tur.î.nes, Waterishness, Weald, wild n, coed, coedwig, anialtwó'tur.ish.nes n, dyfrllydrwyddWaterish, wö'tur.ish a, dyfrllyd, dyfrolWealth, welthmeddiannaun, cyfoeth, golud,

;i. .Hare,I::ore; läte, l'íne, no, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. WEZrednesday, wenz'dii n, dydd Mercher.Ash-Wednesday, dydd. Mercher Lludw'ee, wî a. bach, bychanfeed, wid n, chwynyn; galarwisgIgweddw, gwisg gweddwdod: vt,ichwynu. chwynogli. Weeding-hook.fi'eedy, wî'dî a, chwynog [chwynogl[leek, wîk n, wythnos. Week-day, dyddLgwaith, diwrnod gwaith. Bogationweek, wythnos y gweddiauleekly, wik'li a, wythnosol: ad, ynIwythnosol, bob wythnos [bysgotaeel, wîl n, llyn tro, trobwll; cawellleen, win vi, tybied, meddylied, dy-Ichymmygu[Uefain, arwylov,feeerish. wî'r'ish a.—Wearishieep, wîp (wept), wylo, wyL.fain.Beet, wit vi, gwybodleevil, wi'vl n, gwyfyn yr yd, meisgynWelshified, wel'shi.f'id a, Cymreigaidd,CymreigiolWelshman, welsh'man (p Welshmen,welsh'men) «,Cyinro. Ancient Welshmen,hen Gymry, BrythoniaidWelshwomen, welsh'wm.an (Welsh-Ksft, weft n, anwe, arwe; eiddo difcarchen,peth diarddel [cymhlethiad women, welsh'wim.en) n, Cymräesîftage, wef'täj n, pleth, gwead, arwe, Welt, welt n, gwald, gwaldas ; eirionyn,fegh, wä v, pwyso; ystyried; bamu. amaerwy, aerwy, ymyl, ymylwe: vt,Bio weigh anchor, dadangori, codiMpgor. To weigh down, "gorbwyso,lîorthrymuHjh, Wey, wä n, 40 pwysel,;i;ight, wät n, pwys, pwysigrwyddJjsightiness, wä tunes n, pwysigrwyddi'ightless. wlit'les a, dibwys, ysgafnftighty, wä'tî a, pwysfawr, pwysig,Ärwm; sylweddlawn, prysurir, wi'r n & vt.—Wearird, wi'rd a, swynol; daroganol: n.wyngyfaredd ; tynged, tyngedfenIjlcome, wel'kum n, croesaw, hawdd-«i-mmawr, arfoll : a, arfollog, croesaw-•dig: vt, croesawu, arfolli, hawdd-immoriMid, weld n, planigyn i liwio nielyni,asio, iasu. Of welding heat,gwyniasvwel'fG'r n, llwyd'd, llwyddiant,iÿniant, dedwyddwch, lies, llesiant:awddfvd, iechydonlkin, wel'kin n, wybren, ffurfafen,l'ybr. Welkin eyes, llygaidgleision1, wel (better, best) a, da, iach;iwyddiannus ; dedwydd: ad, yndda,tin iawn, yn addas: i, da! wel! n,Mipnon, ffynnonell, pydew. Well-Hpvised, call, svnwyrol. Well-being,Mwydd, lies, ffyniant. Well-bred,loesog; boneddiu r aidd, moeswych.done, da! da iawn! Well nigh, ynagos, o fewn yekydig, braidd, bron.A httle well, ffymionig. As well as,cystal a. Very well, digon da ; o'rgoreu[nonellWeilspring, wel'spring n, flynnon, ffyn-Wellwisher, wel.wish'ur n, ewyllysiwr daWelsh, welsh a, Cymreig; Cymraeg:n, Cymraeg, iaith Gymreig y Cymry.Welsh tongue,;Cymraeg, iaith yCymry, iaith Cymru. Belonging toWales, Cymroaidd. One skilled inWelsh, Cymreigiwr, Cymreigydd.To translate into Welsh, Cymreigiogwaldu, gwaldasu, gwaltysu; ymyluWelter, weí'tûr vi, ymdroi, ymdrybaedduWem, wem n, brycheuyn, manWen, wen n, crangen, llyngranc, oddfynWench, wentsh n. llances, herlodes: vi,mercheta, puteinia[einiwrWencher, wen'tshûr n, merchetwr, put-Wend, wend vi, myned, cerddedWenny, wen'i a, crangenog, odfogWent, went (hen amser gorphenol Wend)aeth j)t.—GoWept, wept pt & pp. —WeepWere, we'r vi.—Be. If he were, pebyddai. He was, bu, oedd [BeWert, w&'rt vi, ail berson modd ammodolWest, west n, gorllewin, machlud haula, gorllewinol: ad, tua'r gorllewin.South-west, deheu-orllewinWesterly, wes'tûr.lî, Western, wes'turn,Westward, west'wurd a, gorllewinolWestward, west'wurd, Westwardly,west'wûrd.lî ad, tua'r gorllewin, i'rgorllewinWet, wet n, gwlyb, gwlybwr, gwlybaniaeth:a, gwlyb, gwlybyrog, gwlyborllyd,llaith: vt, gwlychu, gwlybu,gwlybhau. Wet nurse, mammaethwlyb[myharanWether, weTH'ûr n, mollt, llwdn dafad,Wetness, wet'nes n, gwlybaniaeth,llaethell-a-day,och ! och ti ! ow ! Well- Wetshod, wet'shod a, troedwlyb [derWettish, wet'ish a, gwlybaidd, gwlybyraiddJeased, llwyrfoddlawn. Well-pleasgto, cymmeradwy gan, boddlongar.[g^ikIjBl'ell-spënt, iawndrènhedig. WellWezand, wi'zand n, breuant, corn y381

:WHI path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=tooi hWhale, whiil n, morfil, inoranWhereinto, whe'r.in.t' ad, i'r hyn, aWhalebone, whäl'bön n, asgwrn morfil hwn[hyn; o ba \xmWharf, whôrf n, porthfa, llonglwythfa Whereof, whê'r.of' ad, o'r hyn, am IWharfage, whôr'fiij n, tâl am Ian fa Whereon, whG'r.on', Whereupon, whiBWharfinger, whôr'fin.jûr n, golygydd up.on' ad, ar yr hyn, ar hyny ; ar Ineu geidwad porthfaWhat, whot pn, yr hyn;pa beth, betha, pa: ad, o ran, rhwng. I will dobethWheresoever, whê'r.sÖ.ev'ûr, Where\Äwhe'r.ev'ur ad, pa le bynag, ym nlwhat [that which] I can, gwnaf yr le bynag [un.t ad, i bithyn a allwyf, gwnaf a allafWhereto, whé'r.t', Wherennto, wh»Whatever, whot.evur,Whatsoever, whotso.ev'iirWherewith, whê'r.with', WherewitlÄpn, pa bynag, pa beth bynag. whê'r.wîTir.ôl' ad, â'r hyn, â pha tx IWhatever he may do, gwneled a trwy ba bethwnelo, beth bynag a wneloWherret, wher'et n, bonclust, cernÄWheal, whîl n, chwysigen, crugdardd vt, bonclustio, cernodio [portbBWheat, whit n, gwenith. Cow-wheat, Wherry, wher'î n, cychfad, ceu»gliniogai, biwlith. A grain of wheat, Wliet.whetfi,hogi, minio, awchu,awBgwenithen, gronyn gwenithlymu : n, hog, hogiadWheatear, whît'î'r n, y gynffon wen Whether, wheTH'ûr^,_pa un: c, ailWheaten, whi'tn a, o wenith. Wheaten un ai, pa un bynag [hogi, HymetHbread, bara can[llithio Whetstone, whe't'stön n, hogfaen, mlWheedle, whi'dl vt, denu, hudo, twyllo, Whey, whä n, maidd, meiddlyn, chw»Wheel, whil n, olwyn, rhod; troell; WheVey, whä'î, Whepsh, whä'îflbÄmeiddlydsidell: v, chwildroi, treiglo, cludomewn berfa olwyn. Wheel-work, Which, whitsh pn, pa un, p'un, patroellwaith, rhodwaith. Spinning-yr hyn, yr hwn, y rhai : a, pa. W1Bof them"? p'un [pa rai] o hoinflwheel, rhod nyddu. A little wheel,olwynig, troellan [og, berfa drol Which is which, p'un yw p'un.—'Wheelbarrow, whü'bar.ö n, berfa olwyn- Whichever, whitsh. ev'ur, WhichsoMWheeled, whi'ld a, olwynog, troellog, ag whitsh.so.ev'ur pn, pa un bynag tgiddo olwynion neu droellauWhiff, whîf n, chwiff, pwff, chwBWheeler, whî'lûr, Wheelwright, whîl'rîtn, saer olwynion, olwynwr, rhodwrchwa : vt, chwiffio, pwffio, chwyttHWhiifie, whif'l n, chwibanogl: vi,ch»Wheeze, whiz vi, cegwichio, gwichanadlu,an gwasgaru â chwythiadcegleisio;Whiffler, whif'lûr »,chwibanwr; am|Whelk, whelk n, crwnc; crugdarddWhelm, whelm vt, gorchuddio, dymchwelydalwr, anwadalynWhiffling, whif'ling[anwaManwadalwcln,[torllwyth o genawon Whig, whig n, maidd glas^surfiBWhelp, whelp n, cenaw, cenau : vi, bwrw chwigyn; gwladwriaethwr â'i du»When, when ad, pan, pa brydWhence, whens ad, o ba le, o ba uniad tua gweriniaeth, Chwig. W^gflWhiggish, whig'ish a, tebyg i'r Wi; idWhenever, when . ev ' ûr, Whensoever, Whiggism, whig'izm n, Wigiaethwhen.so.ev'ur ad, pa bryd bynagWhere, whê'r ad, ym mha le, ym mhafan;yn y He, yn y fan ;pa le, pa fan.Any where, yn rhyw fan, yn rhyw le.While, wh'il n, eimyd, encyd, talm, ar Itv, segura, llercio, gwastraffu aiKA good while since, er ys meityn ,Alittle while, ennyd._ A long v»No where, nid mewn un He, nid mewn amser hir, amser maith. It is vjfun man[nghylch pa le while, e dâl am ei wnenthur fjWhereabouts, whe'r.â.bûts' ad, yng While, whil, Whilst, whilst ad, cyh»Whereas, whe'r.az' c, ganWhilom, whi'lum ad, gynt, cyn )*Whereat, wht'r.at' ad, wrth yr hyn yn yr amser a aeth heibio; unwf JJWhereby, whê'r.bi' ad, trwy yr hyn; Whim, whim n, mympwy, rhosp, )»,trwy ba bethhep-hynt, chwidrdro; sugnbeiri:Wnerefore, whe'r'fô'r ad, pa ham, amba beth, i ba beth, o herwydd pa hamWherein, whê'r.in' ad, yn yr hyn, yn yrhwn, ym mha bethWhimbrel, whim'brel n, coeg gyhh HWhimper, whim'pûr vi, gerain, golf*Whimsical, whim'zi.kal a, ysmala, )1+pwyol, hyntiog, chwidr

'!eithinog,''wnio,jbrysio.'hand,•'hir,'1''j, ntebait,1::;:!öre; läte, l'íne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, this; j=dzh.WHO.• 'hist, whist ?j,math o chwareu cardiau. chwibanu.-: I,whimsy, whim'zi n, mympwy, coegdyb Whithersoever, whixii.iir.su.ev'ur ad, iIflrimwham, whim'wham n, coegbeth, ba le bynagtegan, ffril, peth gwaelWhiting, whi'ting n, gwyniad, gwyniedyn,ftlin, whin n, eithin, eithinen [cwynomorwyniad ; math o wynfwn7hine, whin vi, cwynleisio, truanleisio, Whitish, whi'tish a, gwynaidd, lied wyn/hinny, whin'i vi, gweryru, gwilrin: a, Whitlow, whit'lö n, ewinor, bystwnllawn eithinWhitster, whit'stûr n, cànwr, gwynwr[fliinyard, whin'yûrd n, cleddyf Whitsunday, whit.sun'dä n, Sulgwyn'íhip", Avhip n, chwip, íFrewyll, fflangell Whitsuntide, whit'sn.t'id n, gwyl y Sulgwyn,v, chwipio, ffrewyllu, fflangellu ; crwncrwnhemio,wythnos y Sulgwyncrwnblethu; cipio, Whittle, whit'l n, mantell fagu; cyllellanWhip-cord, chwipgort. Whip-: vt, rhoi mewn mantell, mantelluHaw uchaf, mantais. Whip- tori â chyllell, cyllellu[ellu, chwyrnogli..lash, carai chwip, chwipai. Whip- Whizz, whiz vi, s'io, chwyrnu, chwyrn-Btaô) braich y llyw. Whipping-post, Whizz, whiz, Whizzing, whiz'ing n, si,chwipbost, chwipbawl-su, s'iad, chwiban, chw T ibaniad''hipper, whip'ûr n, chwipiwr, fflangell- Who, h pn, yr hwn, yr hon, y neb, yWhipncr-in, isheiiwrsawl, y rhai: pwy. Demyddir whowr.am bersonau, which am bethau, a that'hipster, whip'stûr n, hocedwr; hudleidr[ droi , chwyrndry stio yn lie ynaill a'r Hall: He who [that]Idoeth this, y neb a wnelo hyn. Thewhûr, Whirry, whur'î v, chwyrn-;hirl, whûrl n, chwif, chwarf, chwerfan, book which [that] I bought, y llyfrIchwyrn, chwyldro, cliwildro, chwiw, a brynais. Mae that i'w ddewis ynchwip: v, chwyrnellu, chwyrndroi, yr ymadroddion fel y canlyn: W T hothat understands the matter, wouldchwyldroihirlbone, whûrl'bön n, padell y glin say so? pwy ag sydd [ac efe]hirligig, whûr'li.gig n, chwyrnell yn deall y pwnc a ddywedaihirlpooì, whûrl'pl n, pwl'l tro, tro- felly ? Which that you have seen dobwll,llyn tro,llynolyn, sugnbwll [wynt you prefer ? pa un sy well genych o'rWhirlwind, whûrl'wind n, trowynt, cor- rhai a welsoch ? The last that arrived,Mbisk, whisk n, tusw, ysgubell ; crychnaid:yr olaf a ddaeth. The samev, tusio, ysgubo; crychneidio story that he heard, yr un chwedl a'Kiisky, whis'ki n, perwirod, pwtwn glywodd yntau. The boy and thearticles that you sent for, y bachgen'hisper, whis'pfn n, sygan, busting,v, sisial, syganu, gosonio. a'r pethau yr anfonasoch am danynt.isibrwd, sis :'sibrwd, bustingIt was I that did it, myfi a'i gwnaethWhoever, hw.ev'ur pn, pwy bynagi, ust ! taw ! ystaw ! dystawWhole, höl a, cwbl, cyfan, cyfangwbl,hollol, holl, oil; iach, holliach: n,"histle, whis'l n, chwib, chwiban:swm, crynswth, crynswdd , cyfan, cwbl.chwibanogl, chwythell : v,Apt to whistle, chwibanllyd [ryn To make whole, iachäu, gwneuthur yn•| ihit, whit n, tip, tipyn, gronyn, mym- iach; cyfanu. Whole-blood, gwaedlawnjhite, whi't a, gwyn, can, cànaid ;pur:[rwydd". '^i g w J nu )cànu. White bear, arth y Wholeness, höl'nes n, cyfander ; iachus-^ogledd. White swelling, manwyn. Wholesale, höl'säl n, cyfanwerth: a,White thorn, draenen wen. White cyfanwerthol, ar gyfanwerth. Wholesale-''urine, gwin gwyn. White of an eg^dealer, cyfanwerthwr [iachusol'Mfewyn wy. Milk-white, Snow-white, Wholesome, höl'sum a, iach, iachus,.laethwyn, purwynWholesomeness, höl'sum.nes n, iachusrwyddwhît'bät n, math o ysgadenyn[Hwyr, achlâniiten, wh'i'tn v, gwynu, cànu(Wiolly, hö'lî ad, yn hollol, yn gwbl, ynWhom, limjjjî, yr hwn, yr hon; pwy?liteness, whi't'nes n, gwynder, can.,.I 'îîwyndra, gwyni, gwyndebWhomsoever, hwm.su.ev'ur pn, pwylites, whits np, gwynllifbynagWhoop, hvvp n, bloedd, gryd, gwaeddi^Wpitewash, wh'it'wosh n, gwyngalch,vt, gwyngalchu, gwynolchi v, bloeddio, banllefain, grydio [einio'ialchlyn:'iither, whÌTH'ûr Whore, hò'r n, putain, puten: v, put-* ad, i ba le, i ba fan383

:j,:••;WIL path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=tool|Whoredom, hû'r'dum n, puteindraWhoremaster, hô'r'inas.tûr, Whoremonger, hô'r'mung.gûr n, puteiniwrWhoreson, bö'r'sun n, bastardd, plentyngordderch : a, bastarddolWhorish, hö'r'ish a, puteinig, puteiniolWhortleberries, hor'tl.ber.iz, Whorts.hôrts, Whurts, hurts np, llusi duonphwyll['

' gwympWinnow,]Winsome,' Winter,Winterly,Wiping,Wire,;ore ; late, line, no, miite ; she, zh=z azure ; thin, thìs;j=dzh. WIT/illow, wil'ö n, helygen. pren helyg.Willow-grove, helyglwyn, llwyn helyg. amneidio â llygad; esgeoluso, cyd-Sweet willow, helyg Mair, gwyrdd-1 Winner, win'ûr n, ennillwr [ddwynWater-willow, merhelygen Winning, win'ing n, ennill, ennilliâd,llowy, wil'ö.î a,helygaidd, llawn helyg ynnilliad : a.ennillgar,denol,hudolaiddwin'ö v, nithio, gwynt yllio'foible, wim'bl n, ebillen, trwyddew,•tylliadyr: a,chwim. sionc, heinif, buan [Winnowing, win'ö.ing n, nitiiiaeí. Wintimbrel,wim'brel n. aderyn o'r enw nowing-machine, peiriant nitlriofimple, wim'pl n, gwemplwin'sum a, tawel; telaidIn, win (pt & pp won) v, ennill. ynnill;win'tûr n, gauaf : v, gauafuelwa, maelio. To win the day, ennill win'tûr.ìi, Wintry, win'tri a,dydd, cario'r dydd, trechu gauafol, gauafaidd'"race, wins vi, gwingo, taflu, tindaflu 'Winy, w'i'nî a, gwinaidd, fel gwinnnch, wintsh n, braich droi. dyrwynai Winze, winz n, awyrdwllrtlling. wil'ing a, ewyllysgar, gwyllysewyllysiol,boddlonol, boddlawn,parod: n, ewyllvsiad, gwyllysiad. Tobe willing, ewyllysio, bod yn foddlawnhillock, wil'uk n, moredn o'r enwWinged, wingd a, adeiniog, asgellog.Winged-animals, ednaint, ednodWingless, wing'les a, diaden, diasgellWingy, win'gi a. asgellog ; cyflym, buanWink, wingk n, gwinc, ysmig, tarawiadllygad, amrantiad, amnaid : rt',gwincio,^ind, wind n, gwynt, awel, awelan,jWipe, wi'p n, sych, sychiad, syehrwbiadjchwa, ehwyth, anadl, anal. Wind-,;dyrnod, flat, enoc; edliwiant: fi,sychu,eaeth gan y gwynt. Wind-egg,, dilychu, diwlychu, glanhau [cosfa!wy gwag. wyclwc. Wind-fall, gwynt- wî'ping n, sychiad, syehrwbiad;; hap dda, Wind-flower, llys- w'i'r n. gwyfriau'r gwynt. Wind-gun. awyrddryll.j Wiredraw, wi'r'd'ro vt, gwyfrdynuij Wind-thrush, coch yr aden, aderyn Wiry, wi'r'î a. gwvfraidd, fel edefhaiarnfyr eira. Long-winded, hir ei anadl. Wis, wis v, def, gwnil Short-winded, byr ei anadl. Cross Wisdom, wiz'dum n, doethineb, callinebwind, eroeswynt, asgellwynt. Trade- Wise, wi'z «, doeth, call, synwyrol: n,Bwind, tymmorwynt. The cardinal ffordd, model, dull, gwedd, sutwinds, y piif wyntoedd. To take Wiseacre, wi'z'ilkur n, doethyn, coeg-•wind. myned ar led. North wind, ddoethyn. ffwlcyn, catffwl, ioìyn, iolen[gogledelwynt. South wind, deheuwynt Wisely, wi'z'li ad, yn ddoeth, yn synwyrolWish, wish n, dymuniad, deisyriad, dais :'ind, wind' (wound) vt, dyrwyn. troi,;ameldyrwyn. To wind off, dad-ddyr-;wyn. To wind up, dwyn i benv, dymuno, ewyllysio, deisyf ; hiraethu,chwennychu, bod aminder. w'in'dûr n, elyrwynwr; dyrwynai Wisher, wìsh'ûr n, deisyfwr, chwennych.-indhover, wind'hov.ur n, curyll, cudyll wr. Well-wisher, ewyllysiwr daiy gwyntWishful, wish'fl a, chwennychgar;indiness. win'dî.nes n, gwyntogrwydd blysig, hiraethlawn [ddiod wanWishwash, wish'wosh n, te neu unrhywindlass, wind'las n, dyrwynlath, dyrindle,wiu'dl n, cengliaelur [wynai Wisket, wis'ket n, cawell, basgedindless. winel'les a, tawelWisp, wisp ii, tusw, sypyn. tasgell, dylwfindmill, wind'mil n, melin wynttorch, amdorch. Will-o'-the-wisp,indow, win'dö n, ffenestr, alcîiesellylldan, malldanindpipe, wind'p'ip n, breuant, corn y Wist, wist v, def. I wist, gwybyddwnzwynt. corn y geg, corn y gwdelf Wistful, wist'fí o,dwysystyriol, sylwgarndward, win'wurd a & ad, tua'r Wistit, wis'tit it, math o epa•^wynt[chwythig Wit, wit n, synwyr, deall, ffraethder,arabedd, cyinhendod; arebydd, cymhenwr,ndy, win'di a, gwynt og, chwythlyd,>ne, win n, gwin. Wine-bibber, gwinyncwr,un synwyrgall. Half-witted,yfwr gwin. Wine-glass, gwinvydryn.banner call. Quick-witted, synwyrlachwr.Wine-merchant, gwinfas-To wit, sef, y sef, hyny ywgraff.Wine-press, gwinsang. gwin-•vasg, gwinwryf. Wine-vat, gwingafnng, wing n, aden, adain, asgell, ffiíog :•/. adeinio, asgellu ; ehedeg25Witch, witsh n, rheibes, dewines, swynwraig,gwiddan, gwiddanes, rheibwraig,gyll. Witch-ridden, hunglwvfus385

WON path, fat, êre, met, mà-rinr, pin, orb, on. curve, cut, t\v=too, t\Vk=took:Witchcraft, witsh'kraft, Witchery, wit'- Wive, wiv v. gwreica, priodi gwraigshur.i re, dewiniaeth, swyngyfaredd, Wively, wi'v'li a, gwrageddol. gwreigaidrheibiaetliWiver, w'i'vur, Wiverin. wi'vur.Witcracker, wifkrak.ûr re, cellweiriwr, vera, w'i'vura re, math o ddraig dd;digrifwas[waith Wives, wi'vz np.—Wife [chymmygWiteraft, wit'kraft re, dyfais, dyfeis- Wizard, wiz'urd re, cynghallen, brudiwWith, with pr, â, ag, gydá, gydag, efo: swynwr, dewinpx, yn of, gwrth-. With neither Woad, wöd re, Uysiau'r lliw, mel y crbeginning nor end, without either beginningor end, heb na dechreu na W T oe-begone, athrist, prudd [gofid-Woe, wo re, gwae, gofid. drygfyd, trueidiweddWoful, wö'fl a, alaethus, gresyn-Withal, WÌTH.6T ad, hefyd, heb law hyny Woke, wok pt.—Wakeefo hyny, â'r hwn, yin mhellach Wold, wöld n, gwastad, ystradWithdraw, wixH.dru' (withdrew, wìtiidrvv';withdrawn, wiiTi.drôn') v, cilio,encilio, neillduo, tynu yn ol, cadw yn morflaiddol, galw yn ol, ymado, ymbeiläu Wolfbaue, wlfban re, Uysiau'r blaidcWithdrawal. with.drò'al,YVithdrawment, Wolfdog. wvvlf'dog re. bleiddgi. bugeilwith.drô'ment re, ciliad, tyniad yn ol Wolfish, wl'fish a, bleiddaiddWithe, with re, gwden, brigyn helyg Wolverine, wwl.vu.rin' n, anifail bychW'ither, wÌTH'ûr v, gwywo, crino, edwi. Wolves, wu'lvz np.—Wolf [gwancedwino, dyhoewi. Wither - wrung. Woman, wm'an (women) re, gwrawedi ei ddolurio yn yr ysgwyddau dynes, benyw, merch, bun. A barWitheredness, wÌTH'ûrd.nes re, gwywder. some woman, meinir. A little worn;edwiniaeth[gwjoà inarch gwreigan. An old woman, hen wraA young woman, me)Witherlock, wiTH'ur.lok re, cudyn-ys gwrach.Withers, wiTii'urz np, ysgwydd march ieuanc. A pretty young wornWithhold, wiTH.höld' vt, attal, dal, dal meinir, meinwen, prydwenvn ol, cadwyn ol, rhwystro, lluddio [iad W T omanhood, wm'an.hd re, merchaWithhold merit, wÌTH.hold'ment re,gwreigdod, priodoleddau gwraigattal-Within, wÌTH.in' pr, mewn, o fewn, tu Womanish, w\vm'an.ish, Womanfewn, yn. From within, oddi fewn wm'an.lì a, benywaidd; gwreigaiWithout, wÌTH'ût pr, heb, di-: c,oddi merchaidd, gwreigiolWomanize, wwm'an.i'z vt, gwreigeidieithr, oddi gerth: ad. yn allanol, tumasweddu[fenywaWomankind, wwm'an.kind re, rkallan. From without, oddi allan.Without compulsion, o wirfodd, ynddigymhell. Without doubt,diainmheuWithstand, with. stand' vt, gwrthsefyllWittily, wit'i.li ad, yn synwyrol, ynWittingly, wit'ing.li ad, trwy wybod, ynWittolJ wit'ul re, cyrnicyll [fwriadolWitty, wit'i a. synwyrol, synwyrlyrn,cymhenddoeth, ffraeth, arain, arebolWitwal. wit'wol n cnocell y coedWolf, wlf (wolves) re, blaidd, beWolf- bitch, bleiddast. Wolf- ftWomb, w\vm n, croth, bru [fawr, eiWomby, w'mî a, crothog; cynnwWomen, wim'en np.—WomanWitless, wit'les a, disynwyr, ynfyd, ffolWitling, wit'ling re, symlyn, hurtyn Won, wun pt & pp.—WinWitness, wit'nes v. tystio, tystiolaethu, Wonder, wun'dûr re, rhyfeddod. syndardystio, arwirio : n,tjst; tystiolaeth. gwyrth : vi, aruthro, rhyfeddu, sjEar-witness, clust-dyst, clywedydd. Wonder-struck, synedig. dychrynFye-witness, llygad-ilyst; gwybyddiad.Wonder-working.gwyrth-wig.False-witness, geu-dystifurol. I wonder he will come,Wits, wits np, synwyrau. Out of one's wn i a ddaw efe. I wonder whatwits, ynfyd. To be at one's wit's end. thinks of it, beth mae efe yn feddwJÌÉbod mewn cyfyng-gynghordano, ni wn i. Seven wonders ofWitsnapper, wit'snap.ur n, geirfrathwr world, saith rhyfeddod y byd:-tyWitticism, wit'i.sizm re, fiblbertrwydd, Pigadeiliauyr Aipht : 2. Beddadail '-gwagifraethder[areboí temesia; 3, Teml Diana yn Ephe.i;4, Muriau a çerddi crog Babylon 5,Cawrddelw ìíhodes; 6, Delw uOlympus ; 7, Gwyldyrau Alecsan aWonderful, wun'dûr.fì a, rhyfeddol, ,1,aruthrol, uthrol[utb:,dWonderfulness. wun'dûr.fl.nes re.N3bG

!rhyfeddod,|dove,j>;nymph,I, coedoffrwm.li|j\yn.coed.\wool,-;ôre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, THÌS; j=dzh. WOEwonderment, wun'dûr.ment n, syndod, Woollen, wl'en a, o wlan, gwlanaidd,aruthredd [dyeithrol gwlanog. Woollen cloth, brethyn.Wondrous, wun'drus a, rhyfeddol, uthrol, Woollen-draper, brethynwr. Superfinewoollen cloth, brethyn Wont, wunt v, def, arferu, ymarferu: n,dinesigi| defod, arfer, moes. As he was wont,i fel oedd ei arfer [won't, ni wnafWooden-chest, prenfol. Wooden spoon,llwy brenWood'fretter, wd'fret.ûr n, pry'r coedMoodiness, wd'ì.nes n, coedogrwyddWoodland, wd'land n, coettir^ tir coedog:a, coediog, coedog, coettirog.Woodland country, gwlad goediogWooklark, wwd'lark n, esgudogyll, hed-Woolliness, wl'ì.nes ?&,gwlaneiddrwyddWoolly, wvvl'i «, gwlanog, fel gwlanWoolward, wl'wûrd ad, mewn gwlanWon't, wönt (byrhâd o will not). IWonted, wun'ted a, arferedig, arferol, Word, wûrd n, gair : v, geiriadu, geirio.Woo. w v, cam; atolygu [cyifredin By word of mouth, trwy ymadrodd.iWood, w\vd», coed, gwdd; pren;coed- The Word, y Gair, Crist, To havewords, cynhenu. To send word, hysbysuB wig, gwyddlan, gwyddwig, coedwin;Wood-chat, y cigydd, aderyn o'r Wordiness, wûr'dî.nes n, geiriogrwyddgallt.Penw. Wood-cut, coedgerfiad. Wood- Wordless, wûrd'les a, dystaw, aflafarWood-culver, ysguthan. Wood- Wordy, wûr'dî a, geirgar, geiriog, amlengraving,coedgerfiadaeth. Wood-W T ore, wovpt.—Wear"[eiriogIgwyddanes. Wood-offering, Work, wurk n, gwaith; gweithred;Wood-pigeon, ysguthan gorchwyl: v (lorought), *" gweithio;Woodashes, wwd'ash.iz np. coedludw, gweithredu. Chequer-work, gwaithWoodbine, wd'b'ín n, gwyddfid [ coedulw y gwenyn. Needle-work, brodiad.(Woodcock, wwd'kok n, cyffylogPatch-work, clytwaith. Workingclasses,Wooded, wd'ed a, coededig, coedoggweithwyr, dosbarth gweithiol.Wooden, wd'n a, coedol, o goed, o bren, Working-day, dydd gwaithWorker, w r ûr'kûr n, gweithiwr; gweithredwr.Fellow-worker, cydweitlnwrWorkfellow, wurk'fel.o i, cydweitlnwr,cydweithredwrW'orkhouse, wurk'huws (p workhouses,wfirk'huw.ziz) n, gweithdy, tlottyWorkman, wurk'man (p workmen,wurk'men) n, gweithiwr, gweithyddydd y coed, telawr y coed, enid Workmanlike, wurk'man.l'ik a, saern'iaidd,woodless, wd'les a, digoed, heb goedcelfydd, celfyddusWorkmanship, wurk'man.ship n, crefftwriaeth,kVoodlouse, wvYdTuws (p woodhce,wdlîs) n, mochyn y coedgweithiant, gweithrediant,jtVoodman, wd'man (woodmen, wd'- celfyddyd, gwneuthuriad [gweithleH men) n, coedwrWorkshop, wurk'shop n, gweithfa,Woodmonger, wd'mung.gûr n, gwerthwrWorkwoman, wurk'wvvm.an (j> work-tanwydd, tanwyddwrwomen, wurk'wim.en) n, gweithyddesiVoodpecker, wwd'pek.ur n, delor, coblynWorld, wûrld n, byd, daiarfyd; y cy-y coed, cnocell y coed, caseg wan- hoedd, y cyffredin. For all the woiid,[uchwyliwr coed yn gwbl, yn hollol [bydgarwchWoodreeve, wwd'riv n, coedolygwr, gor- Worldliness, wûrld'lî.nes n, bydoìrwydd,Woodroof, wd'rf n, llysiau yr eryr Worldling, wurld'ling n, bydolddyn,oodsare. wd'sê'r n. coedewynbydgarwr, bydolynkVoody, wd'î ft, coedog, llawn coed, fel Worldly, wûrld'lî a, bydol, bydgar,bydgarol. W r orldly-minded, bydolfrydWoody on all sides, amgoed.Woody cliff, gallt[ceisydd Worm, wûrm n, pryf, pryfyn, abwydynllyngyren; troellffon, tyndroell: v,kVooer, wvv'ur n, carwr, ymgeisydd,Woof, w\vf n, anwe, arwe ; y bwrwdibryfedu; cyfrwysweithio. W1V00I. wl ormeaten,ysedig gan bryfed. Blind-n, gwlan. Wool-sack, sacho wlan;Nhy cadair y prifganghellwr yn worm, dall-neidr, madfall. Graveworm,breuad. Maw-worm, llyngyren.yr Arglwydch. Wool-stapler,gwlanlaelier. Wool -staple, gwlan Sheep-worms, euod. Tape-worm,faelf'a, marchnadfa gwlan. Flocks of cylchbryf[droawlcasnach, cneifion [gribwr Wormlike, wiirmTik a, pryfol; nydd--Voolcoinber, wwl'ko.mur n, gwlan- Wormwood, wûrm'wd n, chwerwlysAoolfel, wl'fel n, croen â'r gwlan arno Wormy, wûr'mî a, prvfedog, pryfedol387

;iWRE path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\vk=took iWorn, wô'rn pp.—WearWove, wSv pt & pp.—Weave. Wo^Wornils, wo'r'nilz rip, gwyryng, gwyrn paper, papyr gwastadlyfnWorrel, wor'el n, budrchwilen yr Aipht Woven, wbVn#p.— WeaveWorry, wur'î vt, cnoi ; anafu, hlino, erlid Wrack, rak n. gwymon ; dinystr, dryllig jpoeni, cystuddioWrackful, rak'fwl a, dmystriolWorse, wars a, gwaeth : cd.—Bad. To Wraith, riith n, drychiolaeth dyn ar far!grow worse, gwaetliu, gwaetbygu, Wrangle, rang'gl v, cecru, ymgeo»!myned yn waeth. To make worse, ymeirio : n, ymgecraeth, cynhen, da Igwaethygu. Worse and worse,gwaethwaeth.So much the worse, gwaethar wr, cynhenwr : uchysgolhaigWrangler, rang'glûr n, cecryn, ymdaelmodd, gwaethaf i gydWranglesome, rang'gl.sum o, cecrus IWorship, wûr'sliip », addoliaeth, iolaeth Wrap, rap vt, plygu, plygdroi, goblyglurddas: v, addoli, ioli; anrhydeddu.Place of worship, addolfa, addoldyWorshiper, wûr'ship.úr n, addolwr.iolycbwr, iolwrgorthöydd, amlen, amdo [uchlWorshipful, wûr'sbip.fl a, parchedig, Wraprascal, rap.ras'kal n, hugan, elanrhydeddus, parchlawnWrass, Wrasse, ras n, gwrachen y môlWorst, wurst («a.—Bad) a, gwaethaf: Wrath, roth n, Hid, bar, dig,digder.dig

! Writing-desk,! ting-master,': camwri,í cam,;-camweddwr,jeddwr.1wedd.'•Wrong-timed,I;gemi,:öre; läte, l'íne, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. YAWWretched, ret'shed a, truan, truol, truenus,gresynol, gresynus; salw, gorwael[gresyndod, gorwaelni Xangti, zang'ti re, geudduw y ChineaidX.Wretchedness, retshed.nes re, trueni, Xanthic, zan'thik a, melynaiddWriggle, rig'l v, gwingo, ymystumio, Xebec, zi'bek re, math o long fechanymnyddu, ymddyrwyn [llawweithiwr dri hwylbrenWright, ri't a, saer, gweithiwr, celfyddwr, Xenium, zi'ni.um (p xenia, zî'nî.â) re,Wring, ring re, gwasg, dirwasg, nyddwasg:v {wrung), gwasgu; dirdroi, Xenodochy, zi.nod'o.ki re, derbynfa dy-anrheg arferedig[eithriaidtrowasgu, nydd-droi, nyddwasgu Xerasia, zî.rä'zhî.â re, sychder gwalltWrinkle, ring'kl re, crych, crychni, Xerodes, zi.ro'diz re, cornwyd sychrhych, tolc : v, crychn, rhychu, tolcio Xeromirum, zî'r.ö.mi"r'um re, eli sycholWrist, rist re, arddwrnXerophagy, zi.rof 'â.jî re, ymborth sychWristband, rist'band re, arddyrnrwymWrit, rit re, ysgrythyr ;ysgrif, ysgrifenysgriflen ; dytynlythyr, gwyslythyrWrithe, riTH v, nydd-droi, dirdynu, dirgamu,gwyrdynuWrithle, i-ìth'1 v, crychu, rhychu'wrong, yr ydych yn camsynied. It isyou are in the wrong, arnoch chwimae'r bai[weddwrWrongei-, rong'ur re, niweidiwr, cam-Wrongful, rong'fvvl a, anghyfiawn, cam,beius. camweddus, cyfeiliornusWrote, röt pt.—Write>Vroth. roth a, dig, digllawn.brought, rôt pt & pp.—Work" (arferedigyn fynych yn yr Alban).Wrought-iron, haiarn morthwyliedigVrung, rung pt & pp.—Wring'iVry, r'i a, cam, hyllgam, gwyrgam: v,cainu, hyllgamu, gwyrgamu. Wry-Xerophthalmy, zi.rop'thal.mi re, sychgochnillygaid, sychgibddellni, sychbilenpp.—Write (anarf'erol). Holy Writ, Xerotes, zi.ro'tiz re, sychder y corffYsgrythyr SanctaiddXiphias, zif'yas re, cleddbysg; cleddserenWrite, ri't (wrote, written) v, ysgrifenu,[aethysgrifo, Uythyru. To write yonr Xylography, z'i.log'ra.fi re, coedgerfiadname,tori neu ysgrifenu eich enwr'i'tfir re,Writer, ysgrifenydd, ysgrifyddXylophagous, zi'.lof 'â.gus a, coedfwytaolXyster, zis'tur re, crafell llawfeddygXystus, zis'tus re, rhodfa, rhodle, orielY.Writing, ri'ting re, ysgrifen; ysgrifeniad.ysgrifenfwrdd. Wri- Yacht, yot re, dyfrlong, tlysfad, ystafellfad,ysgrifddysgawdwr. Writing-paper,bad ystafellogpapyr ysgrifenuYager, yä'gûr re, marchog, marchfilwrWritten, rit'n pp.—Write[crin Yahoo, yâ'h n, dyn gwylltWrizzled, riz'ld a, crychlyd, gwiwedig, Yak, yak re, bual, ych gwylltWrong, rong a, cyfeiliornus, cam : re, cam, Yam, yam re, gwreiddyn tramorbai, cyfeiliorn: vt, gwneyd Yama, yä'mâ re, geudduw Hindaiddniweidio, drygu. Wrong-doer, Yankee, yang'ki re, Sais Americaidd,gwneuthurwr cam, tros-Iancyn, lane (p Iancwys)Wrong-doing, trosedd, cam- Yankeeism, yang'ki.izm re, ieithweddWrong - headed, pengam. neu arferiad yr Iancwysanamserol. You are Yap, yap re, ci bach, cian : vi, cyfarthYard, yard re, Hath, Hath en, gwialen;llathaid; hwjd-lath; buarth, cadlas.Corn-yard, ydlan. Cow-yard, buarth.Flail-yard, gwial ffust. Yard-arm,braichydrawslath. Yard-wand,Yardstick,llathfesurai, Uathwialen [usYare, yê'r a. hylaw, parod, hoew, awydd-Yarely, yê'r'lî ad, yn fedrusYam, yarn re, edaf, edau, edafedd. Yarnbeam,carfan gwëydd. To spin ayarn, adrodd chwedlYan*, yâr vi, chwyrnu, ysgyrnyguYarrish, yar'ish a, sych-arwaidd ei flasYarrow, yar'ö re, llysiau'r gwaedlin,necked, gw'ddfgamYate, yät re, iet [milddail, gwilfraiVryneck, r'i'nek n, aderyn o'r enw Yaw, yo vi, ymysgwyddo: re, clefriViyness, r'i'nes re, gwyrgamedd, gwyr- Yawl, yôl re, bad mawr, mawrgweh : vi,gwyrni [m )Tg°l gwaeddi, bloeddio, llefain [oerleisiadVyveni, w'i'vfirn n, ch'aig ddychym- Yawling, yô'ling re, bloedd, bloeddiad,389

'—YUX path, fat, ere, met, rnâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took :Yawn, yôn vi, dylyfu gên, agor ceg : n,ystwyrad, dylyfiad gên [wisgoYclad, i.klad a, gwisgedig, wedi eiYcleped, l.klept' a, enwedig, galwedigYe, yî pn, chwi, chwyckwi. Ye also,Yet, yet c & ad, er hyny, eto, hagen.ehwithau[Yes er hyny oil ; unwaith eto ; hyd ymaYea, yä ad, i'e, do, felly y mae, yn wir. Yew, y n, yw, yw r en, pren ywYean, yîn vi, bwrw oen[ei fwrw Yewen, y'en a, ywenol, fel ywYeanling, yîn'ling n, oenyn, oen newydd Yex, yeks n, yr ig: vi, igio, lgian.Year, yî'r n, blwydd, blwyddyn, blynedd. ucheneidio, ocheneidioLast year, llynedd. This year, eleni, Yield, yild v, gildio, j-im-oddi, ymostwngyleni. Anomalistic year, blwyddyn rhoddi i fyny, rhoddi ; cynnyrchuafreolus, yn cynnwys 365d. 6a. 14' i". Yielding, yil'ding a, yn dwyn;yn caniatäu,Intercalary year, blwyddyn ymsangol.ymroddgar[millthyn cynnwys 384 diwrnod. Julian year. Yojan, yö'jan n, mesur Indiaidd o bunblwyddyn Iwl Caisar, yn cynnwys Yoke, yok n, iau, gwarog, gwedd: v365J diwrnod. Leap year, blwyddyn ieuo, gwarogi. Yoke-fellow, cydweddnaid. Lunar year, blwyddyn leuadol, cydweddog, cydymaith. Yoke of oxeDyn cynnwys 354 diwrnod. Sidereal par o ychain, gwedd o ychainyear, blwvddvn servddol, yn cynnwys Yoked, yokt a, ieuedig, gweddog365d. 6a. '9' 11". Solar year, blwyddyn Yokel, yo'kel n, taiogheulog, yn cynnwys 36od. 5a. 48' 4é". Yolk, yolk n, mel)Ti wyIn years, hen, oedranus [blwydd Yon, yon, Yonder, yon'dûr a, draw, acwYearling, yî'r'ling n, blwyddiad, llwdn ad, dacw, acw, draw, rhacoYearly, yí'r'lî a, blwyddol, blyneddol: Yore, yô'r n, yr hen amser: ad, gyniad, bob blwyddyn, yn flyneddolcynt. In the days of yore, yn yr aYearn, yûrn vi, tosturdeimlo, dwys-gyd ser gyntymdeimlo, gofidio, teinilo yn anesmwyth[berem, ewyn also, ehwithau. You (emphaticallyYou, yw pn, chwi, 'ch; chwychwi. YoYeast, yist n, swyf, swyfi, berman, burym, chwychwi. To hear you, i ch elyvYeasty, yîs'tî a, ewynol, swyfol, ewynog, Young, yung a, ieuanc ; tyner. A yoiYelk, yelk n.—Yolk[beremog bird, cyw[cd.—YoiYell, yel n, oergri, oernad. oerlef, ud : vi. Younger, yung'gûr a, iau, ieuaoeríeisio, oergri'o, ubain, udo, drygnad Youngest, yung gest a, ieuangaf 3Yellow, yel'ö a, melyn. Yellow-bunting, sd.—Young[ieuYellow-hammer, melyn yr eithin, yYoungish, jmng'ish a, ieuangaidd, ]penfelyn. Pale yellow, melynwyn. Younghng, yung'ling n, creadur ieuiTo make yellow, melynu [felyn Youngster, yung'sthr, Younker, yuiYellowish, yel'ö.ish a, melynaidd, liedYellowness, yel'ö.nes n, melyni, melynder[anifeiliaidYellows, yel'oz np, y melyni, clefyd arYelp, yelp vi, cyfarth, gogyfarthYeoman, yö'man n, gwr eang, rhyddYes, yes ad, Ye, do, felly mae, oes. Didyou see him? Yes; no: A welsochchwi ef? Do; naddo. Do you seehim ? Yes ; no: A ydyeh chwi yn eiweled ? Ydwyf ; nac ydwyf. Shallyou see him? Yes; no: A welwchchwi ef? Gwnaf; na wnaf. Is thisthe man? Yes; no: Ai hwn yw'rdyn? Ië, iehwn; nageYesterday, yes'túr.dä n, doe: ad, ddoe.The day before yesterday, echdoeYesternight, yes'tûr.ni't n, neithwyr:ad, neithwyrkur ii, ieuengyn, ieuant, llencyn, I'Youngsters, bechgynachYour, y'rpn, eich,ych, 'ch [eiddo cYours, y\Vrz pn, eiddocb, yr eidd

'[croesan,i•Zealless,.Zealotism,:. Zealous,liÎ: Zeekoe,•Zendavesta,';Zekin,• Zephyr,iiZeugma,•sir.—Ginger;::ore; late, line, nö, mute; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. ZYTz.Zaccho, zak'o n, gwaelod-wadn colofnZafFre, zaf 'ûr n, ffugfwn, ffugfettelZaim, zlira n, cadflaenor TyrcaiddZain, zan n, ceffyl o liw tywyll, difanZany, zä'nî n, ysgentyn, cellweiriwr,digrifyn, digrifwasZarnich, zar'nik n, math o sylwedd caledZea, zî n, gwenith IndiaiddZeal, zil n, aidd, eiddgarwch, sel, eidd-Î igedd, hewyd, dyhewyd, awyddfryd,Í brwdfrydedd, gwresogt'rydzi'les a, disel, diaidd. clauarI Zealot, zel'ut n, brwdfrydwr, gwynfydwr,f? eiddigeddwr [penboethnizel'ot.izm n, brwdfrydiaethZealotry, zel'ut.ri n, brwdfrydiaethzel'us a, aiddgar, eiddigeddus,I eiddgar, awyddus, hewydus, gwresog,brwdtrydigZealousness, zel'us.nes n, awyddfrydeddZebra, zi'bra n, math o asyn gwylltZebu, zi'bii n, ych gwyllt yr Indianod (0) [biasZest, zest n, croen eurafal; chwaeth. Zoolatry, zo.ol'a.tri n, miladdoliaethZeta, zi'ta n, llythyren Roeg ; ystafell Zoological, zo.o.loj'i.kal a, milofyddolZetetic, zi.tet'ik a, ymofyniadolZoologist, zo.ol'o.jist n, milofyddziig'ma n, ymgysswllt (dull Zoology, zo.olo.ji n, mildraeth, milhanes,ymadrodd)[fingam-fongammilodiaeth, milofyddiaethZigzag, zig'zag a, troadol, igam-ogam. Zoomorphism, zo.o.mor'fizm n, newidiadZimb, zim n, math o gacynen wenwyn-dynion i anifeiliaid11yd tramorZoophorous, zo.of'ur.us (p zoophori,Zimome, z'i'mom n, glud gwenithZinc, zingk re, math o adwyn, afryttelZingiber, zin'ji.bur n, poethwraidd, sin-[enwZirconium, zur.ko'ni.um n, adwyn o'rZiyola, ziv'o.la n, aderyn tramor tebygi felyn yr eithinZodiac, zo'di.ak n, sidydd, sidyll, caersidi, caer sidin, caer sidydd. Twelvesigns of the zodiac, deuddeg arwyddy sidydd:I Zoanthropy, zo.an'thro.pi n, math o Zufolo, zf 'ö.lb' n, cerddbibellwallgofrwydd[lun Zygoma, zT.go'ma n, asgwni y bochZocle, zok'l n, math o wadn i ddal cerf- Zythepsary, z'i.thep'sur.i n, darllawdy391—Spring Signs, Arwyddion y Gwanwyn :°p Aries, e'r'i.iz, the Ram, yr HwrddÖ Taurus, tô'rus, the Bull, y Tarwn Gemini, jem'i.n'i, the Twins, yGefeilliaidSummer Signs, Arwyddion yr Haf:3 Cancer ,"kan'sûr, the Crab, y CraneÇI Leo, lì'ö, the Lion, y Llewivy Virgo, vur'go, the Virgin,y ForwynAutumnal Signs, Arwyddion yr Hydref£± Libra, lî'brâ, the Balance, y FantolTil Scorpio, skor'pi.o, the Scorpion, yrYsgorpiwn, y Sarff/ Sagittarius, saj.i.tê'r'î.us, theArcher, y SaethyddWinter Signs, Arwyddion y GauafVj 5 Capricornus, kap . ri . korn ' us, theGoat, yr AfrÄÄ Aquarius, a.kwe'r'i.us, the Waterbearer,y DyfrwrZecliin, zi'kin n, bath aur gwerth 9s.Zedoary, zed'o.ur.i n, math o blanigyn $$ Pisces, pis'is, the Fishes, y Pysgzi'ko n, afonfarch [peraroglaidd Zodiacal, zo.d'i'a.kal a, perthynol i'r•Zeine, zi'in n, delhydd gludiog a geir o sidyll, sidyllolI wenith yr IndiaZone,' zon n, gwregys, cylch, cylchan.zen.da.ves'ta n, llyfr sanct- Frigid zone, y cylch rhewllyd. TemperateV aidd tanaddolwyr Persiazone, y cylch tymmerus.Zenith, zen'ith n, y lie uwch ein pen, y Torrid zone, poethgylch, gwregyspwnc uwch bencrasboeth, cylch poethzi'kin n, arian bath Indiaidd, Zoned, zond a, gwregysedig, cylchediggwerth o ddeutu 9s.—ZechinZoographer, zo.og'ra.fur n, mildraethydd,\zef'ur n, gwynt y gorllewin;milhanesydd[draetholmwythawel, tirionchwaZero, zi'r'o n, dirgelnod, goddim, gwag-Zoographical, zo.o.graf'i.kal a, mil-Zoography, zo.og'ra.fi n, mildraethyddiaethzo.of'ur.'i) n, milgolofh, atteg-golofhi ddal llun anifail [filZoophyte, zo'o.f "it n, mil-lysieuyn, llys-Zootomist, zo.ot'o.mist n, milddifynyddZootomy, zo.ot'o.mi n, milddifyniaethZounds, zuwndz i, gair ofer (byrhâd o" God's wounds ")

:'A VOCABULARY OF ROOTS OP ENGLISH WORDS, WITH EXAMPLES OFTHEIR DERIVATIVES AND KINDRED TER3IS.LLECHRESWREIDDIAU GEIRIAU SEISOXEG,;YNG NGHTD AGENGHREIPPTIAU O'U TARDDOLION AT CYDRTWIAID.AC, S. derwen: acorn, barnacleAcademia, G. llwyn ger Haw AthenAn, S. un: a, an, any, atone, atonement ionce, one, onlyacademian, academic. academy- Aner, andros, G. gwr: Alexander, An iAcer, acris, L. llym, irad: acrid, acridity, drew, androgynal, hexandriaacrimony, acritude, acetose, acetous Angello, G. dwyn newydd: angel, angelic,Achos, G. poen: aclie, toothachearchangel, evangelistAcidus, L. sur: acid, acidulate, antacid Ango, L. cilhau; blino: anger, angry &Acros, G. blaen : acropolis, acrostic anguish, anxiety, anxiousAcouo, G. clywed : acoustics, diacousi ics Angulus, L. ongl : angle, angular, quad jjAcuo, L. llymhau: acumen, acuterangle, rectangle, triangleJEdes, L. adeilad: edifice, edify Anima, L. bywyd: animal, animalcule!}yEquus, L. cyfartal: adequate, equal,equality, equanimity, equator, equidistant,equilibrium, equinox, equipolent,equity, equivalent, iniquity/Er, S. cyn :early, ere, erst, oriEstus, L. llanw : estuary [ vity, primevaljEvum, L. oes : age, coeval, ever, longe-Aer, G. awyr: aerolite, aeronaut, airAger, L. cae: acre, agrarian, agrestic,agriculture, peregrinationAgo, actus, L. gwneuthur : act, active, actual,actuary, agent, agitate, navigateanimate, inanimate, transanimateAnimus. L. meddwl: animadvert, anlimosity, equanimity, magnanimouilpusillanimous, unanimousAnnulus, L. modrwy : annular, annuleSAnnus, L. blwyddyn: annals, annivernsary, annual, annuity, biennial, mil»lennium, perennial, septennialAnthos. G. blodeuyn: anthology, chryBÄanthemum. polyanthusAnthropos, G. dyn: anthropology, anlthropophagi, lycanthropy, misanthrcflAgo, G. arwain, tywys; Agogos, G. pe, philanthropic, zoanthropyblaenor : demagogue, pedagogue, stratagem,Antiquus, L. hen: ancestor, ancestrBsynagogueancient, antic, antiquarian, antiquatttiAgon, G. ymdrech : agony, antagonistAl, ad, A. y, yr: admiral, alcoran,antique, antiquityAperio, L. agor:[April, oveiMapertnrSaperient,alembic, algebra, alkali, almanac Appello, L. galw: appeal, appellaniappellate, appellation, appellativeAlius, L. arall: alias, alibi, alien.IAller, F. myned : alley [alienate Apprehendo, L. gafaelu ; Ápprendre, illAlp, C. mynydd uchel: alpine, AlpsAlpha, G. Uythyren gyntaf Roeg :dysgu: apprehend, apprenticeApíus, L. cymhwys, iawn: adapt, ap;alphabet,alphabeticalaptitude, inept, unaptAlter, L. arall : adultery, alter, alterative, Aqua, L. dwir: aquafortis, aquati*altercation, alternate, unadulterated aqueduct, aqueous, terraqueousAlius, L. uchel: altiloquence, altimeiry, Arbiter, L. canolwr: arbiter, arbitrar,'altitude, alto-relievo, exaltarbitrate, arbitrationAmbar, A. gwefr : amberArbor, L. coeuen: arborescent, arbour lAmbulo, L. rhodio: amble, ambulate, Arche, G. dechreu, rheol. llvwodraetljcircumambulate, preamble, somnambulistanarchy, archbishop, heptarchy, mo:-arch, patriarch, tetrarch, tetrarchatMAmo, L. caru; Amicus, L. cyfaill: amability,amateur, amatory, amiable, arctic, ArcturusArctos, G. aríh, y gogledd: antarctii[arcuatii,amicable, amity, amorous, amour, Arcus, L. bwa : arc, arcade, arch, archeenamour, enemy, enmity, inimicalAmplus, L. mawr: ample, amplifyArdeo, L. llosgi : ardent, ardour, arswkArena, L. tvwod: arenaceous392

,Wdo,iaudit, auditor, auditory, inaudible Blaetan, S. brefu : blatant, bleat\ugeo, auctus, L. cynnyddu: auction, Blanc, F. gwyn : blanch, Blanche, blank,augment, author, authority, authorize Bois, F. coed : buoy [blanketAuris, L. clust: auricular, aurist, ear Bonus, L. da: bounteous, bountyVutos, G. hunan : autobiography, auto-Bot, S. boddlondeb, iawn: boot, bootlesscrat, autograph, automaton, autopsy Bozza, I. chwyddad: botchAuxilium, L. cymhorih : auxiliary Brachium, L. braich: brace, bracelet,\vant, F. o flaen : advance, advantage, bracket, branch, embraceadvantageous, van, vantageBraza, P. marworyn : Brazil-Bacchus, L. duw meddwdod : bacchanal, Brevis, L. byr: abbreviate, abridge,bacchanalian, debauch, debauchee breviary, brevier, brevity, briefBrucan, S. defnyddio : broke, brokerJaernan, S. llosgi: brand, brimstone,. brindled, brown, brunt, burnBuan, S. coleddu: boor, neighbourBube, Ge. bachgen: boobylaetan, S. ffrwyno : bit (genfa)>agh, Ir. bywyd : usquebaghBugan, S. plygu: bay, bight, bough,lallo, G. taflu : emblem, embolus, hyperbole,bow, elbow, embayproblem, symbol [wolfsbane Bunke, Go. crug : bunchìana, S. angeu : bane, baneful, henbane, Bunna, Ir. teisen: bun [glar.—BeorganI. cyhoeddiad : contraband Burh, S. ty ; Bourg, S. tref : burgess, bur-Oadas, Ga. cotwm : caddisîarba, L. barf: barb, barbed, barbel,barber [baric, barbarity, barbarous Cado, L. cwympo: accident, cadence,L. tramor: barbarian, barlasa,cascade, casual, coincide, de-iarbarus, Sw. taro : bastecay, incident, occasion, Occidentlast, T. rhisgl : bassCasdo, caasus, L. tori; lladd: circumcise,•earn, S. plentyn : bairn, barnacleconcise, decide, deicide, excise, incision,•eatan, S. euro : abate, bate, beatincisor, matricide, parricide,•eatus, L. gwynfydedig: beatific, beatification,regicide, suicide, tyrannicidebeatify, beatitudeCalculus, L. gröyn : calculateCaleo, L. gwresogi: calefy, calenture,eau, belle, F. teg, hardd: beau,beauty, belle, belles-lettres, embellish calid, caloric, calorific, scaldi'• potent,GTVREIDDEIRIAU A THARDDOEION.CAPAristos, G. ardderchocaf : aristocracy Beta, G. ail lythyren Roeg : alphabetArithmos, G. rhif : arithmetic, logarithm Bibo, L. yfed: bib, bibber, bibulous,Arma, L. arfau: armada, armament, imbibe, winebibber[beckonarmour, arms, army, disarmBicnian, S. amneidio: beacon, beck,Aro, L. aredig : arable, arationBidan, S. aros : abide, bideArs, L. celfyddyd: art, artifice, artifi-Biddan, S. gorchymmyn: bid, forbidcial, artist, artistic, inert [articulation Bilaikan, Go. gwawdio : bilkArtus, L. cymmal: article, articulate, Bios, G. bywyd : amphibious, biographyÀsper, L. garw : asperity, exasperate Bis, L. dwywaith: bicipital, bicornous,bigamy, binary, biped, biscuit, bisect,^.stron, G. seren: asterisk, astrology,astronomy, astrotheology, disasterathletes. G. ymafaelwr : athlete, athleticbissextile, bisulcons, bivalve, combineBlac, S. gwelwlas : bleachAttono, L. taranu: astonished (thunderstruck),Biaer, D. penddiiyn: blearastoundBlassan, S. chwythu : blast, bloom, blos-som, blow, bluster\udio, L. clywed: audible, audience,:echer, Ge. cwpan : beaker, pitcher Calos, G. hardd : caligrahy, calisthenicseg, Ga. bychan: filhbegCalupto, G. gorchuddio: Apocalypseelangen, D. perthynu : belong Cam, C. cam: kimboelegeren, D. gwarchae: beleaguer Campian, S. ymladd: championCändeo, L. llosgi: candid, candidate,t'llurn. L. rhyfel: belligerent, bellirebel,rebellion, rebelliouscandle, chandelier, incendiary, incenseCanto, L. canu: cant, canticle, chant,ene, L. yn dda benedict, benefactor,beneficent, benefit, benevolenteon, S. bod: be, beingCapio, captus, L. cymmeryd: accept,eorgan, S. amddiffyn : borough, burgh anticipate, capacity, captive, conceit,burgher, burghmote, Edinbmghdeception, except, perceptible, receptacle,eorht, S. dysglaer: Albert, Ethelbertsusceptible393

'CRIROOTS AND DERIVATIVES.Caput. L. pen: cape, capital, capitation,capitol, captain,chapter, decapitate,precipice,precipitate,recapitulate Civis, L. dinesydd: citizen, city, civiCarbo, L. glo: carbon, carbonaceous, civil, civilian, civility, civilizecarbonate, carbonic, carbuncle Claidhamh, Ga. cleddyf : claymoreCaro, carnis, L. cnawd : carnage, carnal, Clamo, L. gwaeddi : acclamation, claii 1carnelian, carnival, carnivorous, caruncle,clamour, exclaim, proclaim, reclaiiMcharnel-house, incarnateCarus, L. anwyl : caress, cherishCastigo, L. ceryddu: castigate, chasten,Claras, L. eglur, dysglaer: clarify, da jion, clarionet, claritude. clear, declarltion, declarechastise[incest, incestuous Claudo, L. cau: clause, clausure, cloilCastus, L. pur. diwair : chaste, chastity. ter, close, closet, conclude, disclo:linclusive, occlude, preclude, recluse ICattivo, I. caethwas ; dyhiryn : caitiffCavus, L. cafiiog : cave, cavern, cavity, Clino, L. ymgrymu, plygu: clinic, egconcave, excavateclension, decline, incline, rechneCeaster, cester, S. caer, dinas gaerog:Chester, Colchester, Doncaster, Dorchester,Exeter, Gloucester, Lancaster,Leicester, Manchester, WorcesterCedo, L. rhoddi i fyny: antecedent,nizant. recognizance, recognizecede, cession, concede, decease, excess, Colo, L. llafurio: colony, cultivate, c Iincessant, intercede, proceed, recede, ture, horticulture, ruricolistsecede, succeed, success, successive Comes, L. eydymaith: concomitaÄCeipian, S. prynu : chaffer, chap, chapman,constable, count, county, viscount Icheap, Chepstow, chop Commodus, L. cyflëus: commodioBCenseo, L. barnu: censor, censorious, commodity, incommodecensurable, censureCommunis, L. cyffredin: common, colCentrum, L. canol: centre, centrifugal,centripetal, concentration, concentric,municate,cate, incommunicativecommunity, excommaHeccentric, heliocentricCopia, L. llawnder: copious, cornucoÄCentum, L. cant: cent, centifolious,centuple, centurion, centuryCeorl, S. gwladwr : carle, churlCeowan, S. cnoi : chew, cudCera, L. cwyr: cerate, cere, cerecloth,cerumen, sincere, sincerityCerno, cretus, L. gwahaniaethu: concern,decree, discern, discreet, excrement,excrete, secret, secretary, secreteCertus, L. sicr : ascertain, certain, certainty,certificate, certify, incertitudeCharis, G. gras, cariad: charitable,charity, eucharist, grace.—GratiaCharta, L. papyr: cartoon, cartridge,chart, charter, Magna ChartaCheir, G. Haw: chirography, chirologychiromoncy, chirurgeon, surgeonChole, G. geri: choler, cholera, colic,melancholyChristos, G. eneiniedig: antichrist,chiism, Christ, Christendom, ChristianChronos, G. amser : anachronism, chronic,circular, circulate, circus, semicircleCito, L. galw: cite, citation, excitexcitement, incite, recite, resuscitat*Clivus, L. llethr: acchvity, cliff, (Iclivity, prochvityCnafa, S. bachgen: knaveCognosco, L. gwybod: cognizable, «ICor, L. calon: accord, concord, cord»courage, discord, encourage, record»Cornu, L. corn: corn (oddfyn), con»corneous, cornigerous, cornute, cB•nuto, unicornCor])US, L. corff: corps, corpse, corpoBcorporeal, corpulent, incorporate ICosmos, G. byd: cosmogony, cosmBraphy, cosmopolite, microcosmCouvrir, F. gorchuddio: cover, cova»covert, coverture, curfew [tinalBCrass, L. y fory : crastination, prociÉCratos, G. llywodraeth : aristocrat, §tocrat, democrat, democracy, gjjcocracy, theocracyCredo, L. credu: accredit, crede*credentials, credible, credit, creditscreditor, credulity, credulous, crBdiscreditable, incredibleCreo, L. creu : create, creation, cm %creature, procreant, recreate, recrea ÉCresco, L. cynnyddu: concrete, cresc§chronicle, chronology, chronometer, decrease, excrescence, increaseisochronal, synchronalChufa, Sp. gwagfost: huffcircle, circuit,Crimen, L. camwedd: crime, crim »criminate, criminatory, recriminalÄCrites, G. barnwr: crisis, crite iCircus, L. cylch :circuitous,critic, hypercritic, hvpocrite394

i incubation,!culpatory,IIiii! ! corum,iDegen,- dense,GWHEIDDEIRIAU A THARDDOLTOX.DUNjCrux, L. croes: cross, crucible, cruci- Dia, Sw. godro : dairyfix, cruciform, crusade, excruciate Dico, L. dywedyd: contradict, dictate,diction, dictionary, ditto, ditty, edict,|Cubo, L. ymblygu, gorwedd: accoucheur,concubine, couch, cubation, indict, interdict, jurisdiction, malediction,incubus, incumbent, reipredict, valedictory, verdictcumbent, succumb [encyclopediaCuclos, G. cylch : circle, cycle, cycloid,Dies, L. diwrnod : day, dial, diary,urnal, meridian, noctidial.—Daeegdi-Cuerpo, Sp. y corff : querpoDigitus, L. bys : digit, digitalis, digitate'Culpa, L. bai : culpable, exculpate, ex- Dignus, L. teilwng: condign, deign,inculpatedignify, dignity, disdain, indignation(Cunnan, S. gwybod ; Cunnian, S. chwylio Dingier, Da. siglhongian : danglecan, Conner, cunning, ken Dipfel, D. pig ílym : dibbleallan :iCura, L. gofal: accurate, care, curator, Disc, S. dysgl : desk, disc, dishi cure, curious, proctor, procuration, Didasco, G. Disco; L. dysgu: didactic,procure, secure, sinecuredisciple, disciplinarian, discipline, undisciplinedjCurro, L. rhedeg: career, concur, cou-»f rant, course, courser, current, curricle, Divido, L. rhanu: divide, dividend,[cursory, excursion, incur, occur, precursor,recur, succour, transcuriCurvus, L. cam: curvature, curve,curvilinear, recurvousdivision, individual, indivisibleDivus, L. duw: divine, divinityDo, datus, L. rhoddi: addition, data,date, dative, edition, editorDoceo, doctus, L. dysgu, hyfforddi:Cwellan, S. lladd ; kill, quail, quelllCwethan, S. llafaru: quothCwysan. S. gwasgu: quash, squeezedocile, docility, doctor, doctrine, document,indoctrinate [matic, dogmatistkin, kind, kindred, mankind Dogma, G. athrawiaeth: dogma, dog-iCyn, S. hil :Cyth, S. perthynas: kit, kithIjSaeeg, S. dydd: daisy (day'sDok, Go. lie dwfn : dockDoleo, L. gofidio: condole, dole, doleful,eye).dawn, day [demoniac, pandemonium dolor, dolorous, indolent;Daimon, G. ysbryd : cacodemon, demon, Dominus, L. arglwydd ; Domina, L. arglwj'ddes:(Damnum, L. colled, niwed: condemn,dam, dame, dominant,\ damage, damn, damnation, damnatory, domineer, don, duenna, madam, madonna,indemnify, indemnity, uncondemnedpredominant, predominatefDaska, Sw. taro: dashDomus, L. ty : dome, domestic, domesticate,ÍDaubjan, Go. taenellu: dab [thawdomicile[doff, donDeawian, S. llaethu: bedew, dew, dough, Don, S. gosod, gwneuthur: deed, do,tDebeo, debitum, L. bod mewn dyled: Dono, L. rhoddi : donation, pardondebit, debt, debtor, indebtedDormio, L. cysgu: dormant, dormitive,|Deca,G.deg : decade, decagon, decalogue dormitory, dormouseDecern, L. deg: December, decemvirate, Dorsum, L. cefn : dorsal, endorses decennial, decimal, decimate, Deci-Doser, Da. achosi cwsg : dozemus, Decima, duodecimalDoxa, G. barn, clod: doxology, heterodox,orthodox, paradox, stereodoxtDecor, L. prydferthwch : decorate, dededecorous,indecorousDraalen, D. llercian : drawlGe. cleddyf : dudgeonDrabba, Sw. taro : drubDeman, S.barnu: deem, deemster, doom Dreogan, S. gweithio : drudgeDemos, G. pobl : democrat, Demosthenes,Drigan, S. sychu : drought, drug, dryendemic, epidemic, pandemic Driusan, Go. cwympo: drizzlendron, G. pren: dendrology, rhododendropodrome,Dromos, G. rhedegfa: dromedary, hip-syndromeDens, L. dant; Odontes, G. dannedd Druilen, D. pendrymu: droilDucken, Ge. ymgrymu : duckdent, dental, dentated, dentist, edentated,indent, indenture, tridentCensus, L. tew : condensation, condense,Duco, L. tywys; Dux, L. tywysydd: adduce,aqueduct, conduce, duke, educate,densityinduce, induct, produce, seduce,)eor, S. anifail gwyllt: deerDugan, S. tain : doughty [viaduct3eus, L. duw:' deicide, deify, Dumm, Ge. dwl: dump [Snowdondeism,deist, deity, deodandDun, S. brvn: Downs, Huntingdon,395

]'.FLIROOTS AüíD DERIVATIVES.Dunamis, G. gallu : dynamics, dynastyDuo, L. dau : deuce, double, doubt, dual,dubious, ducat, duel, duet, duodecimal,duplicate, duplicity, duumvirate, indubitable,Fallo, L. llithro : fallacious, falhblredoublefalse, infallible, refelDurus, L. caled : durable, durance, dure, Fama, L. gair, son: defame, fame, figduring, endure, indure, indurate, ob- mous, infamous, infamyDiister, Ge. tywyll : dusk [durate Fanum, L. teml : fanatic, fane, profaniDvseler, Da. aros : dwellDwinan, S. gwywo : dwindleFaran, S. myned: fare, farewell, ferrlfieldfare, ford, thoroughfare, wayfarir IDyne, S. ystr : din, dunFatuus, L. ffol: fatuity, ignis fatuulDyppan, S. trochi : deep, dip, diveinfatuate, infatuation[fujT?a, eas, S. dwfr : Anglesey, eddy, island Febris, L. twymyn : febrile, fever, íebrÄEad, S. meddiant : Edward, Edwin Felix, L. dedwdd: felicitate, felicitlEage, S. Hygad : Egbert, eye, eyelet Fels, Ge. craig: fell [infelicitoilEald, S. hen : alderman, eld, elder, old Femina, L. benyw: effeminacy, efferlEbrius, L. meddw: ebriety, inebriate. inate, female, femininesobrietyFendo, L. taro: defend, fence, fendtjt:Edo, L. bwyta : eat, edible, esculentEgo, L. myfi: egotism, egotistinoffensive, offend, offenceFeoh, S. gwerth: feeEicon, G. delw: iconoclasm, iconoclast, Feorm, S. ymborth ; farmiconolator[cloid, spheroid Feorth, S. pedwerydd: farthing, fourt mEidos, G. llun, dull: caleidoscope, cy- Fero, L. cludo: circumference, confijjElne, S. Ulna, L. braich : elbow, elldefer, differ, fertile, infer, laniferotBEmo, L. prynu: exempt, peremptory, offer, prefer, refer, somniferous, sufli»ransom, redeem, redemptiontransfer [ ferrugino *Esse, L. bod ; Ens, entis, L. peth mewn Ferrum, L. haiarn: farrier, ferreoiHbod : absent, entity, essence, essential, Ferveo, L. berwi: effeiwescent, fervencAinterest, potent, present, quintessence.Onta, G. peth mewn bod : ontologyfeiwent, fervid, fervourFestus, L. Uawen: feast, festal, festivAEo, itum, L. myned: ambition, exit, Fian, S. casäu : feud, fie, fiend, foe Iinitial, initiate, iterate, obit,perish, reiterate, transitobituary,err, errant, erratic, errata, errorEscupir, Sp. tafiu allan : scupperEu, G. da, yn dda: eulogy, euphony,euiithmy, euthanasy [ment, expertExperior, L. profi: experience, experi-"pabula, L. fmg-ehwedl : confabulate,fable, fabulist, fabulous, fibFacies, L. gwyneb: efface, face, facial,fashion, feature, superficial, surfaceFacilis, L. hawdd: difficult, facile, facilitate,facility, facultyFlagro. L. fflamio:Flagan, Ic. rhanu: flag'conflagration,'Facio, factum, L. gwneuthur: affair,affect, benefactor, certify, crucify,deficient,edify, efficacy, fact, factious,factor, factotum, feat,feature, infect,malefactor, manufactory, perfect, sacrifice,satisfy, simplify, verifyFadan, S. trefnu: fad, fiddle-taddlfidget,[falcc ['Falco, L. hebog: falcated, falehio:Fibra, L. edefyn :fibre, fibrousFido, L. ymddiried: affiance, confic'iEorl, S. dewryn: earlconfidence, defy, diffident, faith, fealiBEremos, G. anial : eremite, hermitfidelity, infidel, nullifidian, perfidÄíErgon, G. gweithred: chirurgeon, energy,georgic, liturgy, metallurgy,solifidian. undefiedmab affiliate, Filius, L. : filial, filly Isurgeon, theurgy[earth Filleadh, Ga. plyg: fillibegErian, S. aredig: ear (twysen), earing, Finis, L. diwedd: confine, define, dí»Erro, L. crwydro : aberrance, aberration, nite, definition, final, fine, fini}|finite, infinite, infinitive, unfiniíhedFingo, fictus, L. llunio: effigy, ftij»feint, fiction, figment, figureFirmus. L. cadarn: affirm, affirmatiiconfirm, confirmation, firm, infirmFiscus, L. tiysorfa : confiscate, fiscal I rFixus, L. sefydledig: affix, crueilHeffigy, figure, fixture, prefix, transfixFlabbe", D."llipddarn :flabbyflagate, deflagration, flagrantFlamma, L. gwenfflam: flame, inflan'Flecto, flexus, L. plygu: circumfl;deflect, flexible, flexure, genuflectiinflect, reflect,Fliessen, Ge. dj'lifo :reflexflush396it

I! conflux,i•irrefragable,ossifrage, refract, refraci.gidity,:Fli.^o, flictus, L. euro: afflict, conflict,fluid, flux, fluxion, influence, influx,reflux, superfluity, superfluous;tory, refrangible, saxifrageFrater, L. Frere, F. Bruder, Ge. Broder,Sw. & Da. brawd ; Bru, Ga. bru, crothGWREIDDEIRIAU A THARDDOLIOX.GLUriabban. M. gwatwar: gabble, gibber-inflict, inflictive, profligateish, jabber, jibeFliotr, Ic, cyflym :Galan, S. canu: nightingalefleet, flitFlo. flatus. L. chwythu: blow, flatulent, Gamba, I. jamb, F. coes:flute, inflate, inflation, perflategambol, gammonGamos, G. priodas: amalgamate, bigamy,Flos, floris, L. blodeuyn: deflour, efflo-monogamy, polygamy, trigamyrescence, floral, floret, floricultural,florid, florist, flour, flourish, flower Gan, gangan, S. myned: forego, gang,.Fluo, fluxura, L. llifo: afflux, confluent, gangway, go, gone, undergo [rantflow, fluctuate, fluent, fluency, Garantir, F. gwarantu : guarantee, war-Garder, F. cadw: guard, guardian,ward, warden, wardrobeGartur, Go. rhwymyn: garter [tronomyGaster, G. eylla : epigastric, gastric, gas-I[Fodio, ibssum, L. cloddio: fosse, fossilFolium, L. dalen : exfoliate, foil, foliage,Ge, G. daiar: apogee, geodsesia, geography,folio, portfolio, trefoilJon, S. gafaelu: fang, fingergeology, geometry, geoponics,.Foppen. Ge. gwawdio : fob, fubgeorgic, perigee [garden, yardForma. L. llun: conform, deform, form, Geard,formula, inform, multiform,S. caeadle: haggard (ydlan),ger ; formal, Geier, Ge. ffwltur, cudyll: falcon,nonconformity, perform, reform, transform,uniformGelu, L. rhew: congeal, gelatine, gela-\ gier eagle[tinous, gelid, jellyForth, S. allan : forth, further, further-Genea, G. genedigaeth : genealogy, generation,Genesis, hydrogen, nitrogen,ance, furthermoreFortis, L. cryf: comfort, effort, enforce. oxvgen[geneous| force, fort, fortify, fortitude, fortress Genos, G. rhyw: heterogeneous, homo-Fracht, Ge. llwyth: fraught, freight Genus, generis, L. rhyw; Gens, gentis,Frango, fractus* L. tori: fraction, fracl|ture, fragile, fragment, frail, infringe, der, general, generalize, generate,L. cenedl : degenerate, engender, gen-generic,genial, genital, genteel, Gentile,gentle, genuine, genus, regenerateGeotan, S. tywallt: gush, gutterGerefa, S. llywydd: portreeve, reeve,sheriff[germ, germinatebrother, fraternal, fraternity, fratri-Germen, L. blaguryn : "cousin-german,[?reon. S. caru: friend [cide, friarFrician, S, neidio ; Frisch, Ge. bywiog Gero, gestus, L. dwyn: belligerent,freak, frisk, frogcongestion, digestion, exaggerate, gesticulate,gesture, lanigerous, suggestion,7 rigus, frigoris, L. oerfel: frigid, frirefrigerant,refrigerateundigested, vicegerent7 Ghod, Pe. duw, delw: pagoda?rons, "frontis, L. talcen; affront, confront,front, frontispiece, frontlet Giessen, Ge. arllwys: gush/Vuor, fructum. L. mwynhau: fructiferous,Gigas, L. cawr: giant, giganticfructify, fruit, fruitf ulness, fruition Gigno, genitus. L. cenedlu : generation,ugio, L. ffoi: centrifugal, fugacious,r genitive, genius, indigenous, ingenious,fugitive, functionary, perfunctory, primogeniture, progenitor, regeneraterefuge, refugee, subterfugegiU"(tagell pysgodyn)Gil, Ic. hollt:"ugol. S. aderyn : fowl, fowler [some Ginosko, G. Cnawan. S. gwybod : gnostic,'ulian, S. halogi: defile, filth, foul, ful- gnosticism, know, prognosticGisper, Da. dylyfu gen: gasp. ."ullian, S. gwynu : fullerundo, fusus, L. tywallt: compound, jGiuncata. I. caws hufen: junketconfuse, diffuse, effuse, fund, funnel, ;Glanz, Ge. dysgleirdeb: glancefu-e. fusible, fusion, infuse, refund, 'Globus, L. cronell: conglobate, globe,refuse, suffuse, transfuse, transfusion globular, globuleundus, L. ^waelod: founder, foundry, Glotta, glossa, G. tafod: duoglot, epiglottis,gloss, glossary, polyglotfundamental, profound, unfoundedungor, L. cvflawnu: defunct, function Glupho, G. cerfio": hieroglyphic, triglyphys, S. tan : "FireGluten, L. glud: agglutinate, glue,ysan, S. dyfrysio: fussglutinous397

HUCROOTS AND DERIVATIVES.God, S. da: God, godwit, good, gospel Hafoc, S. hebog: havoc, hawkGonia, G. congl: decagon, diagonal. Haima, G. gwaed: emerods, hemorlheptagon, hexagon, octagon, orthogon, rhage, hemorrhoidpentagon, polygon, tetragon, trigon, Halo, L. anadlu: anhelation, anhelosijtrigonometryexhalation, exhale, inhaleGorge, F. gwddf : disgorge, gorge Hals, G. Sal, L. Seí, F. Sale. It. SailGorst, S. eithin : gooseberry, gorseGe. halen: salify, saline, salt, salterilGradior, gressus, L. rhoi cam;gradus,L. camre: aggress, congress, degrade,degree, digress, egress, gradation,grade, gradual, graduate, ingress,progress, retrograde, transgressGraf, Ge. iarll : landgrave [groove Stonehenge, unhingeGrafan, S. cloddio: engrave, grave, Harke, Ge. rhacan : harrowGrandis, L. mawr: aggrandise, grand, Hauch, Ge. anadl: hawk (poeri)grandee, grandeur, grandfather, grandiloquentHaurio, haustus, L. tynu: exhauilexhaustion, inexhaustibleGranum, L. gronyn o yd: grain, Hedra, G. sedd: cathedral, octahedroiBgranary, grange, granite, granivorous, Helios,granular, granulate, pomegranate heliocentric,G. haul:hehotrope,aphelion, heliaoBparhelioBGrapho, G. ysgrifenu; Gramma, grammatos,perihelion[me;G. ysgrif: anagram, auto-Hemera, G. diwrnod: ephemeral, ephjfcgraph, bibliography, biography, brachygraphy,Hepta, G. saith: heptagon, heptarch)caligraphy, chirography, Heteros, G. arall: heteroclite, heteiBcosmography, diagram, digraph, epigram,graphic, grammar,grammatical,dox, heterogeneous [hexangrifllithography, monogram, orthography,paragraph, stenography, topography,typographer, xylography.—Grafangrate, gritGrex, gregis, L. praidd: aggregate,congregate, egregious, gregarious, segregate[nasium, gymnasticGumnos, G. noeth : gymnasiarch, gym-Gune, G. benyw: androgynal, gynecocracy,misogyny, polygynyTJabe, Ge. nwyddau : haberdasherHabeo, habitus, L. Avoir, F. meddiannu:avoirdupois, cohabit, exhibit,sion, cohere, cohesive, hesitate, inherentHasres, haeredis, L. etifedd:heir, hereditary,heritage, inherit, inheritancesaltpetreHals, S. gwddf: halterHam. S. trigfa: Durham, Hampstea-jhamlet, WrexhamHangian, S. hongian: hang, hinglHex, G. chwech: hexagon, hexametAHieros, G. sanctaidd : hierarchy, hietlglyphic, hierographyHippos, G. march: hippocentaur, hi»Gratia, L. gras: congratulate, grace, podrome, bippogriff, hippopotamigratuitous" ingratiatePhilip, Philippa, philippicGratus, L. diolchgar: grateful, gratitude,ingrate, ingratitudeHlidan, S. cuddio: eye-hd, lidHisteme, G. gosod: aposteme, systeaBGravis, L. pwysig: grave, gravidity, Hocker, Ge. crwmach : hunchgravitation, gravity, grief, grieve Hodos, G. ffoi-dd: episode, Exod*Grenian, S. tyfu : grain (llin)method, Methodist, period, synod IGreot, S. llwch; G ratter, F. crafu: Hof, S. ty: hovel [anomjfHomalos, G. rheolaidd: anomalùrÄiHomo, L. dyn; Humanus, L. dynol: '•micide, human, huînane, humanilyÄHomos, G. yr un: homoeopathyc, horK,geneous, homologous, homonymc*homophonous, homotonousHora, L. & G. awr: horal, horary,roscope, hour[rizon, horizoiiHoros, G. terfyn, cyffin : aphorism,Horreo, L. dychrynu: abhor, abhorrlihabit, habitation, habitual, have,habit, inhibit, prohibithorrible, horrid, horrorHortor, L. annog: dehort, exhort, lMHaccan, S. Hacher, F. hacio: hack, tative, hortatoryhash, hatch (cerfio), hatchetHortus, L. gardd: horticulture, orcl^Had, S. sefyllfa : godhead, knighthood, Hospes, hospitis, L. gwestai: hospjble,manhoodhospital, host (llettywr), hosf,hotel, HaBreo, haîsus, L. glynu : adhere, adheHostis, L. gelyn: host (llu), hos^iHreopan, S. llefain : croupHucke, Ge. cefn : hawk (gwica). buck x39S

([k. intimate,; jacent,iinject,GWBEIDDEIEIAU A THARDDOLloN.Hudor. G. dwfr: dropsy, hydra, hydraulics,hydrogen, hydromel, hydrometer,hydrophobia, hydrostaticsHumeo, L. bod yn wlyb: humid, humidity,humourHumus, humilis, L, y llawr: exhume,: humble, humiliate, humility, inhume,LEPJuro, L. tyngu; Jus, L. cyfraith, cyfiawnder:abjure, adjure, conjure, injury,jurat, juridical, jurisdiction,jurisprudence, jurist, juror, jury, justice,justify, perjure, perjuryJuvenis, L. ieuanc: Evan, junior, juvenile,youngHund. S. ci: hound, hunt [posthumous J^eras, G. corn: monoceros, rhinoceros.Hunskur. Ic. brwnt, gwael: hunksKermes, A. math o bryf llywio:Hurra, Go. gyxu: hurl, hurry^crimson[mist," chemistryHuschen, Ge. euro: hunchKimia, A. dewiniaeth: alchemy, che-[Hweorfau, S. troi: warpTcthus, G. pysgodyn : icthyology1 Idios, G. priodol: idiom, idiosyncrasy,Kind, D. plentyn: chincough, kidnapKuappen, D. gwringain : kidnap, knap,idiot, idioticon, idiotismJ^abor, L. gwaith: elaborate, laboratory,Jgnis, L. tân: igneous, ignis fatuus, ignite,ignition, ignivomouslaborious, labourLabor, lapsus, L. Uithro |: collapse, elapse,Imago, L. delw : image, imagery, ima- lapse, relapse, sublapsarian, supralapsariaugine, imagination[lactescent, lactiferous(Impero, L. gorchymmyn : emperor, em- Lac, lactis, L. llaeth: lactary, lacteal,Lacnian, S. iachiiu : leech (meddyg)pire, imperative, imperial, imperious,I umpire [incentive Laäccan, S. gafaelyd: latch, leechIncensus,L. cynneuedig : censor, incense, (geloden) " [loadstoneJndico, indicatus, L. dangos: index, Laìdan, S. tywys: lead, load, loadstar,indicate, indicativeLambano, G. cymmeryd: astrolabe, syllabication,syllable, syllabus [Nicolasttnferus, L. isel: inferior, inferiority,Laos, G. pobl: laic, laity, lay (Ueygol),Û infernal [initiativeInitium, L, dechreuad: initial, initiate, Lapis, lapidis, L. careg: dilapidate,(Insula, L. ynys : insular, insulate, island, lapidary, lapidist, lapideous\ isle, peninsula, peninsular [integrity Latris, G. gwasanaethwr : demonolatry,integer, L. cyfan: integer, integral, iconolater, idolater, idolatry, pyrolatry[ntus, intra, L. mewn: interior, internal, Latus, L. cludedig: ablative, collate,intrinsicelate, relate, translate[ra, L. digofaint:Latus, L. llydán : latitude, latitudinarianirascible, ire, irritateLatus, lateris, L, ochr: collateral, equilateral,;[sos, G. cyfartal: isochronal, isosceles,isothermal[itinerary, lateral, quadrilateralitinerateL. taith: itineracy, itinerant, Laube, Ge. gwasgodfa: lobby[ter,Jterum. L. eto:Laus, laudis, L. clod; Laudo, L. canmol:iterant, iterate, reiterateJaceo, L. gorwedd: adjacent, circum- laud, laudable, laudanum, laudatoryinterjacent, jacent, subjacent Lavo, L. golchi : laundry, lave, lotionJacio, jectus. L. taflu: abject, adjective, Laxo, L. llaesu: lax, laxative, laxity,Leas, S. gau: leasing [prolix, relax'conjecture, deject, ejaculation, eject,interjection, jaculate, object, Lecgan, S. gosod: acknowledge, allay,project, projectile, reject, subject knowledge, lay, ledge, ledgerJaune. F. melyn: jaundice, John Doree Lego, L. anfon, cymmynu : allege, delegate,Tour, F. dydd: adjourn, journal, journey,legacy, legatejourneyman, sojournLego, lectus, L. dewis, darllen: colleague,iudex, L. bamwr ; Judico, L. barnu : adjudge,college, collect, dialect, dili-judge, judicature, judicial, judicious,gence, eclectic, elect, elegance, eligi-prejudge, prejudiceble, intellect, intelligent, lecture, legence,Tugum. L. iau: conjugal, conjugate, gible, lesson, neglect, predilection, recollect,1sacrilege, selectjugal, jugular, subjugate, yokefungo, junctus, L. cyssylltu: adjoin, adjunct,Lemper, Da. pylgu : umber, limpconjunction, disjunctive, join, Leng, S. hyd : length, ringerjoiner, joint, jointly, junction, juncture, Lenis, L. meddal : lenient, lentify, lenitive,lenity[sy, prolepsissubjoin, subjunctivefurk. D. twvi;: jerkinLepsis, G. gafaeliad : catalepsy, epilep-399

MECLeute, Ge. pobl : loutLevo, L. codi; Levis, L. ysgafii: elevate,leaven, lever, levity, levy, lift, relieveLex, legis, L. Loi, F. deddf; Licitus, L.cyfreithlawn : illicit, law, legal, legist,ROOTS AND DERIVATIVES.legitimate, license, licentiate, licit trious, lustrate, lustration, lustreLexis, G. geiriad: lexicography, lexicology,lexiconlucid, pellucid,Lux, lucis, L. goleuni : elucidate, lucenltranslucentLithos, G. careg: aerolite, chrysolite,litharge, lithography, lithomaiicy, lithontripic.lithotomy, trilithon Manteia, G. prophwvdoliaeth : aeromaAmania, maniac, monomaniaLocus, L. lie: collocation, dislocate,local, locality, locate, locomotionLogos, G. gair, traethawd: analogy,apologue, apology, catalogue, chronology,dialogue, etymology, eulogize,geology, logic, mineralogy, philology, mit, manure, manuscript, portmante»syllogism, tautology, theology, zoology Mare, L. mor: marine, mariner, ma*Longus, L. hir: elongate, long, lon-itime, mermaid, submarine, tranfflgevity, longitude, oblong, prolongLoopen, D. rhedeg: gantlope, interlopeLoquor, locutus, L. Uafaru: allocution,circumlocution, colloquial, elocution,Luo, L. golchi: abluent, ablutionialluvium, antediluvian, dilute, diluvialpollute[paralysi!Lusis, G. llaesiad: analysis, paìsy gLustrum, L. glanhâd : illustrate, illusLiber, L. rhydd: deliberate, deliver, liberal,Lyf't, S. awyr : aloft, loft, loftyliberate, libertine, liberty, livery Lynis, S. echel men : linch-pinLiber, L. rhisgl, llyfr: libel, libellous, IVTasnan, S. meddwl : mean, mindLie, S. tebyg: frolic, like [library Magan, S. medru : main, may, mighLigo, L. rhwymo: allegiance, league, Magister, L. meistr: magisterial, maliable, liege, ligament, oblige,gistrate, master, masteryreligionLim, S. aelod : limb, limpLimes, limitis, L. terfyn: illimitable,Magnus, L. mawr : magnanimity, magnificent, magniiico, magnify, magnil

1i Medius,i mediate,>terranean,rfIí, dum,i. tate,I: emergency,. gasometer,'liensura, L. mesur: commensui - ate,dimensions, immense, measure, men-GWREIDDEIRIAU A THARDDOLIOX.suration. Metan,meter.—Metron! S. mesuro: mete,Mereo, meritus, L. haeddu: demerit,> merit, meritorious, unmeritedMergo. mersus, L. trochi: demersion,immerse, immersion, submerge,merge, submersionMerx, mercis, L. nwyddau masnach:MORMedeor, L. iachäu: irremediable, medical,medicine, remedial, remedyMinister, L. gweinydd: administer, administrator,minister, ministryL. canol : immediate, inter-Minuo, minutus, L. Ueihau: diminish,mediator, mediocrity, medi- diminution, diminutive, miniature,medium, mezzotintominion, minor, minority, minus, minute,Megas, G. mawr: megalapolis, megala-minutiaesaurus, megalonyx, megatherium Mire, S. tywyllwch : mirkyMirus, mirabilis, L. rhyfedd : admirable,Mel, mellis, L. mel: hydromel, mellifluent, mellifluous, oxymeladmire, marvel, marvellous, miracle,Melan, G. du : melancholymiraculous, mirific, mirrorMisceo, mixtus, L. mysgu, cymmysgu:Melior, L. gwell: ameliorate, ameliora-tion, meliorate, meliorationadmixture, mingle, miscellany, miscible,iMelos, G. cerdd : melo-drama, melodious,mix, mixture, permistion, per-melody, Philomelmixtion, promiscuoustMemor, L. cofus: commemorate, me-Miseo, G. casäu: misanthrope, misanthropic,mento, memoir, memorable, memoranmemorial,misogamy, misogynymemory, remember Miser, L. truan: commiserate, miser,Menarah, A. llusern : minaret [dacity miserable, miseryMendax, L. gau: mendacious, men- Mitto, missus, L. anion: admissible,Mengan, S. cymmysgu : among, amongst, admit, commissary, commit, committee,1 mingle, mongreldismiss, emissary, intermit,Mens, mentis, L. y meddwl: demen-messenger, missile, mission, mission-mental, vehementMensis, L. mis : menstrual, menstruum) commerce, market, mart, mercantile, Mollis, L. meddal: emollescent, emollient,mercenary, mercer, mercery, merchan-mollient, mollifyMoneo, L. rhybuddio: admonish, monitor,Meter, G. mam: metropolis, metropo-monument, premonitory, sub-Metron, G. niesur : barometer, diameter, monition, summon, summonsgeometry, hexameter, hydrometer,Monos, G. unig: monad, monandria,hygrometer, metre, metrical. monarch, monastery, monastic, monk,pentameter, perimeter, symmetry, trigonometrymonoceros, monochord, monocular,[mate monody, monogram, monopoly, mon-Metsian, S. porthi: meat, mess, mess- optote, monosyllabicMons, L. mynydd: dismount, mound,Micros, G. by'chan: microcosm, micrometer,microscopemountain, mountebank, promontory,surmount, tramontane, ultramontaneMigro, L. newid trigfan, mudo: emigrate,immigrate, migrate, migration, Monstro, monstratus, L. dangos: demonstrate,migratory, transmigrationremonstrateL. milwr: militant, military,Montare, I. esgyn : mountebankMiles, militis,militate, militiaMorbus, L. clefyd: cholera morbus,Mille. L. mil: mile, millennium, milleped,morbid, morbificmülesiraal, million, millionnaire Mordeo, morsus, L. cnoi: mordacious,Mimos, G. dynwaredydd : mime, mimic, morsel, remorse, remorselessmimograp'her, pantomimeMore, Ga. mawr: claymoreMineo. L. crogi: eminent, imminent, Morphe, G. llun: amorphous, metamor-prominence, prominent, supereminent26ary, missive, mittimus, omit, permit,premise, promise, remit, submissive,submit, surmise, transmitMneme, G. cof : amnesty, mnemonicsModus, L. modd, mesur: accommodate,commodious, commodity, immodest,incommode, modal, mode, model,moderate, modern, modest, modesty,modify, modish, modulate, module,modus, mood, remodelMola, L. maen melin: emolument, immolate,molarphose, metamorphosis, zoomorphism401

,IocuROOTS AXD DERIVATIVES.Mors, mortis, L. angeu: immortal,mortal, mortality, mortgage, mortiferous,mortify, mortmain, mortuary.Meurtre, F. llofruddiaeth : murderMos, moris, L. modd, arfer: demoralize,moral, morality, moralizerMotto, I. Mot, F. gafr : mottoMoveo, motus, L. symmud : commotion,emotion, locomotive, mob, mobile,motive, move, moveable, movement,remote, removalMucus, L. llysnafedd: mucid, mucilage,mucous, muculent, mucusMultus, L. llawer: multiform, multiple,multiply, multitudeMundus, L. y byd: antemundane, mundane,ultramundaneMunio, munitus, L. cryfhau: ammunition,muniment, munitionMunus, muneris, L. rhodd, swydd : communion, community, immunity, municipal,munificent, remunerateMurus, L. mur: contramure, immure,intermural, murage, muralMusa, L. can: amuse, muse, muses,museum, music, musicalMuthos, G. ffugchwedl : myth, mythic,mythology, mythologicalMuto, L. newid: commute, immutable,mutable, mutation, transmute, permutationMynet, S. arian :mint, monetary, money"^"ascor, natus, L. cael ei eni: agnatinocturnalNubo, nuptum,[nubile, nnpti'Jipnodi: connubi ;L.cognate, connascence, connate, innate,nascent, natal, nation, national, Nullus, L. dim: annul, disannul, mlNadus, L. noeth : denude, nuditynative, nativity, subnascentlify, nullifidian. nullityNatura, L. natur: connatural, natural, Numerus, L. rhif: enumerate, inr.ìJnature, naturalist, naturalize, preternatural,merable, number, numeral, numericsupernaturalNaus, G. Navis, L. Hong;outnumber, supernumeraryNauta, L. Nummus, L. arian bath : nummarymorwr; Nato, L. nofio: aeronaut, circumnavigate,Xuntio, L. mynegu: announce,

[ kirk,i)lea,I)malos,, )noma,>I|)og.Iì )ptomai,i1;onmific,rj:''GWREIDDEIRIAU A THARDDOLIOX.Jde, G. pryddest : comedy, melody, Uui'r, F. clywed : oyer, oyes Tîôgÿmonody, ode, parody, prosody, psalmody,Ouranos, G. nef : ouranogra'phy, urano-rhapsody, tragedy)dor, L. arogl: inodorous, odoriferous,Ovum, L.oviparous,wy:ovoidoval, ovary, oviform,odorous, odour[riod, synod Oxus, G. llym, sur : oxalic, oxygen, oxyhydrogen,oxymel, oxyphony)dos, G. ffordd: Exodus, method, pe-_)icus, G. ty: church, diocese, economy, T>agos, G., Pagus, L. pentref; Pays, F.oecumenical, parish, parochial gwlad : pagan, paganism, peasantPaideia. G. addysg : cyclopaediaOidos, G. llun: conoid, cycloid, ovoid,rhomboid, spheroidPaille, F. gwellt: paillasse, palletPais, paidos, G. bachgen: pedagogue,L. olewwydden; oil, olive!)ligos, G. yehydig: oligarchy_ ism [palatineG. tebyg, rheolaidd: anomalyPalatum^ L. llys, plas: palace, palatial,listic, anomalous, anomalyPalatum, L. gorchfant : palatal, palate,unpalatablefhnnis, L. oil: omnibus, omnifarious,omnipotent, omnipresent, Pallium, L- hugan: pall, palliativej! omniscience, omnivorousPalpo, L. cyffwrdd: palpable, palpitateG. enw: anonymous, homony- Pambere, I. bara a diod : pampermous, metonymy, name, onomancy. Pando, passus, L. taenu: compass, expand,I'onomatope, parooymous, patronymic,expanse, pace, pandiculation,|pseudonymous, synonymouspass, passage, past, surpass, trespass;)nus. L. Ihvyth: exonerate, onerous Papas, G. tad : papa, papal, papist, popeD. llygad: oglePapilla, L. tethen : pap, papillary, pappy)phis, G. sarff : ophiophagous, ophites Par, L. cyfartal : compare, comparison,„ )phthalmos, G. llygad : ophthalmia, compeer, disparage, disparity, nonpareil,I ophthalmic [opinionparity, peer, peerlessi )pinor, L. tybied: opiniative. Pareo, L. ymddangos : apparent, appaition,opine,I )pto, L. dewis : adopt, optative, optionapparitor, appear, transparentG. gweled: autopsy, catop- Pario, Lu cenedlu: oviparous, parent,tries, dioptrics, myope, myopy, optics, puerperal, viviparousIsynopsisParler, F. llafaru: parlance, parley, parliament,>pus, opens, L. gweithred: co-operate,parlour, paroleopera, operate, operative, operose Paro, L. parotoi: impair, preparation,•rao, G. gweled: cosmorama, diorama, prepare, repairpanorama[cular, orbit Pars, partis, L. rhan: apart, bipartite,compartment, coparcener, depart, department,rbis, L. cykh: exorbitant, orb, orbi-•rdo, ordinis, L. trefn : disorder, extraordinary,impart, parse, part, partake,inordinate, ordain, order, partial, participate, participle, par-'steon, G. asgwrn: ostealgia, "osteolotrvPATordinance, ordinary, ordnance, primordial,ticle, particular, partition, partizan,subordinate [organize party, tripartite•rganon, G. peiriant: organ, organic. Pas, pan, pantos, G. oil : panacea, pandect,'rigo, L. deenreuad; Orior, ortus, L.pandemonium, panegyric, pan-codi: aboriginal, aborigines, abortive, oply, panorama, pantheon, pantology,pantometer [tor, pasture, repastorient, oriental, origin, original, originate,Pasco, L. porthi, pesgi : antepast, pas-ortiveÍ'rnis, ornithos, G. aderyn: ornithology Pateo, G- cerdded.: path, patrol, peripatetic'mo, L. trwsio: adorn, ornament,[patentornate, subornPateo, G. bod yn agored: patetaction,'rthos, G. iawn: orthodox, orthoepy, Pater, G. Pater, L. tad; Patria, L.orthogon, orthographygwlad: expatriate, parricide, paternal,'8, oris, L. geneu ; Oro, L. Uafaru : adore, patriarch, patrician, patrimony, patriot,inexorable, oracl,oral, oration, orator,patronymicPathos, G. teimlad: antipathy, apathy,oratorio, orifice, orison, ostiary, perorationpathetic, pathology, pathos, sympathyPatior, L. goddef: compassion, impassible,'s, L.asgwrn: osselet, osseous, ossicle,ossification, ossifrage, osprayimpassioned, impatience,passible,passion, passive, patient4Ü3

'*iPLEROOTS AND DERIVATIVES.Pauper, L. fclawd: impoverish, pauper, Phaino. G. dangos; Phantaza, G. peripauperism, pauperize, poor, poverty ymddangos:j;diaphanous, epiphanyPax, pacis, L. heddweh: appease, pacific,fancy, fantastic, phantasm, phantonpacify, peace, peaceablephenomenon, sycophant[ristPecco, L. pechu: impeccable, peccadillo,Pharasb, H. gwahanu: pharisaical, phslpeccant, peccaviPectus, pectoris, L. mynwes: expectorate,parapet, pectoralPharmacon, G. meddygiaeth: pharmiljcology, pharmacopeia, pharmacyPhemi, G. dywedyd: emphasis, prophes >Pecus, L. gwartheg; Pecunia, L. arian; Phero, phoreo, G. dyfod, achosi: dillPeculium, L. meddiannau: peculate,peculiar, pecuniaryphoretic, metaphor, periphery, pho:lphoric, phosphorusPhilos, G. carwr: Philadelphia, phihulPellis, L. croen anifail: felt, pelisse,thropist. Philip, philology, philom«pell, pelt, surplicephilosophy, philter, TheophilusPello, pulsus, L. gyru: compel, dispel,expel, expulsion,impel, propel, pulse,repeal, repel, repulsePendeo, L. crogi: append, appendage,appendix, depend, impend, independent,pendant, pending, pendulum,perpendicular, propensity, suspendPendo, pensus, L. pwyso, talu: compendium,compensate, dispensary, dispense,expend, expense, pension, pensive,prepense, recompense, suspensePene, L. braidd : antepenultimate, peninsula,penultimate, penumbraPenetro, penetratus, L. trydyllu: impenetrable,penetrate, penetrationPenna, L. plufen, aden: bipennated,impennous, pen, pennatePente, G. pump : pentacapsular, penta-thong, triphthongPhusis, G. natur: metaphysics, physi IEphysiognomy, physiologychord, pentagon, pentahedrous, pentameter,Phuton, G. llysieuyn : phy'tivorous, pi IPentateuch, pentecosttology, zoophytePenuria, L. eisieu: penurious, penuriousness,Pingo, pictus, L. lliwio: depict, pictcfipenuryal, Picts, picture, picturesque, pigmiPeptos, G. berwedig, treuliedig: dyspepsia,Piobaireaehd, Ga. pib-gerdd: pibrocr'eupepsy, heptic [periculous Pisces, L. pysgodyn : piscary, piscatoi*Periculum, L. perygl: peril, perilous, piscivorousPersona, L. person: impersonal, per-Pius, L. duwiol : impiety, pious, pity ffjson, personal, personality, personifyPhleo, G. llifo; Phleps, G. gwythîeiifleam, phlebotomy, phlemePhobos, G. ofh : hydrophobiaPhone, G. llais: antiphone, cacophobfleuphony, phonetic, phonics, phonflgraphy, symphonyPhos, photos, G. goleuni: phosphanSphotography, photometerPhrasis, G. geiriad: antiphrasis, metHphrase, paraphrase, periphrasis, phraflphraseologyPhren, phrenos, G. meddwl: frantf*frenzy, phrenetic, phrenology, phren 11Phthongos, G. swn: apothegm, dirtfPlaceo, L. Plaire, F. boddloni: comptPes, pedis, L. troed: kbiped, expedite, cence, complacent, complaisance, cc\ r.impede, pedal, pedestal, pedestrian, plaisant, displease, displeasure, pljpedicle, pediment, quadrupedPestis, L. pla: fester, pest, pester,sant, please, pleasure, unpleasantPlaco, L. dystewi : placable, placidpestiferous,pestilencePlanao, C. crwydro: planetPetalon, G. gwullddeilen : apetalous, Planta, L. planigyn: displant, impHbipetalous, monopetalous, petal, polypetalousplant, plantation, replant, supphltransplant[plaus*Plaudo, L. canmol: applaud, plau 1 ,Peto, petitus, L. ceisio: appetence,appetite, centripetal, compete, impetuous,Plebs, L. gwerin: plebeianimpetus, petition, repeat Pleo. pletus, L. llenwi : accomplish, c< rplement, complete, replete, sapPetra, G. craig: Peter, petrifaction,petrify, petroleum, saltpetrement, supply[perplexPflug, Ge. aradr : flukePlecto, plexus. L. nydd-droi: compSPhago, G. bwyta: anthropophagi, oesophagus,Plenus, L. llawn: plenary, plenipolcophagyphagedena, sarcophagus, sartiary,plenitude, plenty, plenum, -plenish404

; Plico,'penitent, repentant, subpoenaPoieo, G. gwneuthur: epopee, pharmatiI;posite,ji\jj;portal,i: postscript,;tulate,:GWREIDDEIRIAU A THARDDOLIOX.plicatus, L. píygu : apply, complicate,comply, duplicate, duplicity,PUEPous, podos, G. troed : antipodes, podagra,Í explicit, implicate, pliable, reply,suppliant, surplice ( ? ), treble, triplePbhtan, S. gwystlo: plight, plotpolypus, tetrapod, tripodPrajda, L. ysglyfaeth : depredation, predal,predatory, prey [prank, prinkPloro, L. achwyn: deplore, explore,implorePluma, L. plufen: deplume, plumePrangen, Ge. rhodresu, prancio: prance,Prasso, pratto, G. gwneuthur : practical,Plumbum, L. plwm: plumb, plumbago,plumber, plummetPlus, pluris, L. mwy : nonplus, overplus,practice, pragmaticPrecor, L. gweddi'o: deprecate, imprecate,pray, precariouspluperfect, plural, surplus, surplusage Pregnans, L. beichiog: impregn, impregnate,.Pneuma, G. awyr, anadl: pneumatic,pregnantpneumatology[poke, pouch Prehendo, L. gafaelyd: apprehensive,.Poche, F. cwd: poach, pock, pocket, comprehend, reprehendPoena, L. poenedigaeth: penal, penance, Pi-emo, pressum, L. gwasgu : compress,copeia, poesy, poet, prosopopaeiaPolemos, G. rhyfel : polemic;Poleo, G. gwerthu: bibliopolist, monopoly,pharmacopolistiPolio, politus, L. caboli: polish, pohsher,Polis, G. dinas; Polites, G. dinesydd:Adrianople, Constantinople, cosmopo-•j lite, metropolis, metropolitan, Naples,police, policy, polite, politics, polityPoto, L. yfed: computation, potablepotion, potulent, symposiumdepress, express, impress, imprint,press, pressure, printPresbus, G. hen ; Presbuteros, G. henadur:presbyter, presbyterianPretium, L. pris: appraise, appreciate,depreciate, price, prizePrimus, princeps, L. cyntaf: premier,primary, primeval, primitive, primness,primordial, primrose, prince,principal, principality, principle, prior,priority, pristineiPolus, G. llawer: polygarchy, polygon, Privo, L. cymmeryd ymaith ; Privus, L.polyhedron, polypus, polysyllablepriod : deprive, pi-ivacy, private, privateer,Pondus, L. pwys: ponder, ponderous,privative, privilege, privypound, preponderateProbo, probatus, L. Profian ; S. profiPono, positus, L. gosod: appose, ap- approbation, approve, disprove, improve,apposition, component, com-probable, probation, probe,pose, compost, compound, deponent, probity, proof, prove, reprobation, reprovedepose, de'pôt, dispose, exposition, im-[probriousProburn, L. gwarthrudd : exprobate, op-pose, interpose, position, post, pre-position, propose, repository, suppose Proles, L. epil : prohfic [pagatePopulus, L. pobl: people, populace, Propago. L. eginyn: propaganda, propopular,populous, public, publication, Prope, L. agos; Proximus, L. nesaf:publicity, publishapproach, approximate, propinquity,Porphura, G. Purpureus, L. Pourpre, F. proximity, reproachporphor : porphyry, purpleProprius, L. addas, priod: appropriate,Porto, L. dwyn; Porta, L. drws, porth: impropriate, proper, property, proprietycomport, deport, deportment, export,import, important, port, portable, Protos, G. cyntaf: prothonotary, protocol,porter, portfolio, port-hole,protomartyr, prototypeportico, report, support, transport Prudens, L. call: jurisprudence, prudence,.Posse, L. Pouvoir, F. gallu; Potens, L.prudential [ter, psalterygalluog: omnipotent, possible, potent,Psallo, G. canu: psalm, psalmody, psalypotential, power, puissant Pseudos, G. celwydd : pseudoapostle,pseudodox, pseudograph•Post, L. gwedi : postdiluvian, posterior,posterity, postern, postillion, postpone, Psuche, G. enaid : metempsychosis, psychology,preposterouspsychomancyPubes, L. manflew: puberty, pubescentPostulo, postulatus, L. gofyn: expospostulate,postuìatumPudeo, L. bod â chywilyddarno: impudent,Potamus, G. afon: hippopotamus, Mesopotamia,pudency, pudicity, repudiatepotamologyPuer, L. bachgen : puerile, puerperal405

, ,i'JROSROOTS AIÍD DERIVATIVES..:Pugil, L. ymladdwr: pugil, pugilist Rfepan, S. rhwymo: ropePugno, L. ymladd; Pugna, L. dwm: Ramus, L. cangen: ramage, ramification,impugn, oppugn, propugn, pugnacious,ramify, ramousrepugnance[pullulate Rapio, raptus, L. crapio: rapacious, )rapacity, rape, rapid, rapine, rapt,Pullus, L. cyw: poult, poultry, pullet,Pulvis, L. pylor : powder, pulverizerapture, ravage, raven, ravenous, IPungo, punctus, L. symbylu: appoint, ravish[rarefy, raritycompunction, expunge, poignancy, Rarus, L. teneu: rare, rarefaction,point, punch (tyllu), punctual, punctuation,Rath, S. cynnar: ratherpuncture, pungentRatus, L. sefydledig; Ratio, L. rheswm:Pupus, L. bachgenyn: pup, pupil, puppet,irrational, rate, ratification, ratify, Ipuppyratiocination, ration, rational, ration- iPur. G. tan: empyreal, empyrosis, pyre, ale, reason, unreasonablepyramid, pyrite, pyrolatry, pyrometer, Raucus, L. cryg : crow, rook.'"Crow \pyrosis, pyrotechny, pyroticand Rook are originally the same word,Purgo, purgatus, L. glanhau : expurgate, with a transposition of letters. Forpurgatory, purgeoo was doubtless pronounced as o in •Purus, L. pur: pure, purify, puritanPuto, putatus, L. meddylied: account,amputate, compute, count, depute,deputy, discount, dispute, impute,recount, reputation, reputePutris, L. pwdr: putrefaction, putrefy,putrescent, putrid, putridityPyndan, S. cau i mewn: pen, pin,pound (fiald)Quajro, quaisitus, L. gofyn, ceisio: ac- quire, conquer, conquest, exquisite,inquest, inquire, inquisition, perquisite,query, quest, question, quiz, requireQualis, L. cyfryw ag : disqualify, qualify,quality[quantity, quantumQuantus, L. pa gymmaint: aliquant,Qoatio, quassus, L. siglo: concussion,conquassate, discuss, percussion, quashQuatuor, L. pedwar: quadrant, quadrangle,quadratic, quadrature, quadrille,quadrinoinial, quadripartite,quadriphyllous, quadririal, quadruped,quadruple, quart, quarterQuer, Ge. croes : queer [querulousQueror, L. cwyno: quarrel, quarrelsome,Quiebro, Sp. crychiad ton: quaverQuies, quietis, L. gorphwysdra: acquiesce,disquiet, quiescent, quiet,poke; now if you pronounce crow, Icrow, crow, several times, it will be fcthe same sound as roke, rokt, /-owe."—Richardson.Rego, rectus, L. llywio ; Rex, L. Roi, F.brenin : correct, corrigible, direct, [.:erect, interregnum, pomeroy, realm, Jrectangular, rectify, rectilinear, rector, J;regal, regale, regent, regency, regicide, 1regimen, regiment, regnant, regular,}]regulation, reign, right, royal, viceroy RReifeln, Ge. rhychu :rifleRein, 8. glân; rinseReod, rude, S. coch : red, ruddle, ruddy!Repo, L. ymlusgo : obreption, repent j(ymlusgol), reptile, surreptitiousRes, L. peth :real, reality, realizeRete, L. rhwyd: reticle," reticulate, re-jticule, retiform, retinaRheo, G. llifo: catarrh, diarrhoea, he--morrhage, hem :rrhoidsRhetor, G. areithiwr : rhetoricRhin, G. trwyn: rhinalgia, rhinoceros «Rhuthmos, G. disgynsain: rhyme.Ric, S. llywodraeth: bishopric [rhvthu;Rideo, L. chwerthyn: deride, derisionderisive, ridicule, ridiculous, risibleRigeo, L. bod yn oer, sythu : rigid, ri-Rigo, L. dyfrhau : irrigate, irriguous Iiquietude, requiem, requitegidity, rigorous, rigourQuinque, L. pump: quincunx, quinquagesima,quinquennial, quintupleQuot, L. pa niter; aliquot, quota, quotidian,Rivus, L. afon : corrivation, derive, rivalriver, rivuletquotientRobur, L. derwen: corroborate, corroj"Pabies, L. cynddeiriogrwydd : rabid borative, roborant, roboreous. robustRadius, L. paladr: array, irradiate, Rodo, L. cnoi: arrode, coiTode, coiWradiance, radiate, radius, raysion, erode, rodent, rodentiaRadix, L. gwreiddyn: eradicate, racy, Rogo, rogatu's, L. gofyn: abrogate, deradical, radicle, radishrogatory, interrogate, prorogue, roga-Rado, rasus, L. crafu: abrade, erase, tion, supererogation, surrogaterase, rasher, razor, razureRos, roris, L. gwlith: roral, roratioa406I

\f'Saeck,;consul,fiiISalvus,''GWREIDDEIRIAU A THARDDOLION.SEP'Rosa, L. rhosyn: rosary, rose, roseate, Sceptomai, G. edrych : scepticroset, rosette, rosy [rote, rotund Scethan, S. niweidio : scathlessSchema, G. cynllun: schemeEota, L. olwyn : roast, rotate, rotation,Rover, Da. ysbeilio : rove, roverSchizo, G. rhanu : schism, schismaticRuber, L. coch: erubescense, robin, Schlich, Ge. hoced : sleightrubicund, rubify, rubious, rubric, ruby Schlicht, Ge. llyfn: sleek, slightRudis, L. anaddysgedig : erudite, rude, Schlottern, Ge. hongian: slatternrudiment, rudimentalSchola, L. Schole, G. ysgol : scholar,Fuga, L. crych: corrugate, rugoseRumen, L. oil: ruminatescholastic, schoolSchrumpf, Ge. crychedig : shrimpRumpo, ruptus, L. tori: abrupt, bankrupt,Schuin, D. lleddf : askance, squintcorrupt, disrupt, eruption, in-Scindo, scissus, L. tori: abscission,terrupt, rupture[rustic rescind, scissible, scissors, scissureRus. ruris, L. gwlad: rural, ruricolist, Scio, scitus, L. gwybod: conscience,äacer, L. sanctaidd: consecrate, desecrate,execrate, sacerdotal, sacrament,conscious, nescience, omnicient, prescience,science, scientific, unconscionsacristan,sacred, sacrifice, sacrilege, Scir, S. sir: sheriff, shire, shrieval [ablesextonSciran, S. tori: plough-share, scar,Sw. sach : hassock, sackscore, share, shear, shears, sheerSagax, L. call : presage, sagacity, sage Scopeo, G. edrych: bishop, episcopal,; Salio, saltum, L. neidio : assail, assault, helioscope, horoscope, microscope, teleconsult,counsel, desultory, Screopan, S. crafu: scrap, scrape [scopeí exult, insult, salient, sally, salmon, Scribo, scriptus, L. ysgrifenu: ascribe,saltation, saltatory, saltinbanco, somer- circumscribe, conscript, describe, postscript,sault. somerset\prescribe, rescript, scribble,Salus, salutis, L. diogelwch: salubri-scribe, scripture, scrivener, subscribe,ous, salutary, salutesuperscribe, transcribeL. diogel : safe, safety, safeguard, Scrutor, scrutatus, L. chwilio :salvable, salvation, salve, salvo, saviourJ Sanctus, L. sanctaidd: saint, sanctify,sanctimonious, sanction, sanctifySanguis, L. gwaed: consanguinity, sanguiuary,sanguine, sanguineous, sanguisugeSanus, L. iacb : insane, insanity, sana-| ble, sanative, sanatorium, sane, sani-1taiy, sanitySapio, L. archwaethu, bod yn ddoeth:insipid, sapid, sapience, sapient, sapor,saporific, savour, savourySapo, L. sebon : saponaceous, soapSarx, sarkos, G. cnawd : anasarca, sarcasm,sarcoline, sarcology, sarcopha-inscrutable,scrutator, scrutinize, scrutinyScufan, S. gwthio : scuff, scuffle, shove,shovel, shuffleScutum, L. tarian: escutcheon, esquire,scutage, scutcheon, scutiformSeaxan, S. Sais: Essex, Middlesex,Sussex, WessexSecar, S. ceisio:beseech, forsake, seekSeco, sectus, L. tori: bisect, dissect,insect, intersect, secant, sect, section,sector, segment, trisect, venesectionSedeo, sessum, L. eistedd: assess, assiduity,assize, consider, insidious, preside,president, reseat, reside, seat,sedan, sedate, sedentary, sediment.,gus, sarcoticsee, session, subside, supersedeSatis, L. digon: dissatisfy, insatiable, Semen, L. had: conseminate, dissemi-sate, satiate, satiety, satisfaction, satisfy,nate, seminal, seminary, seminificsaturateSenex, L. hen; Senior, L. henach:Scafan, S. crafu : scavenger, shaveseignior, senate, senile, seniorScando, L. dringo: ascend, ascension, Sentio, sensus, L. teimlo, meddylied:condescend, descend, scan, transcend assent, consent, dissent, insensate,'Scarpa, I. llethr : counterscarpSceadan, S. rhanu : scatter, scot (tâl)nonsense,sense, sensitive,resent, scent,sensorium,sensation,sensual,Sceapan, S. llunio: landscape, shape, sentence, sentient, sentiment, sentinelship, shop, worshipScelos, G, coes : isoscelesSeothan, S. berwi : seethe, sod, sudsSepo, G. llygru : antiseptic, septicSeptem, L. saith: septangular, September,Sceotan, S. saethu: overshot, scud,shoot, shout, shuttle, upshotseptennial, septuagint, seven407

:!STIROOTS AND DERIVATIVES.Sepultus, L. claddedig : sepulchral, sepulchre,sepultureniferousSomnus, L. cwsg : somnambulist, som-Sequor, secutus, L. dilyn : consecutive, Sonus, L. swn, sain : altisonant, consonant,dissonant, resound, sonnet, so-consequence, execute, obsequies, persecute,prosecute, prosecutor, sequel, norous, sound, unisonsequence, subsequentSophos, G. call; Sophia, G. doethineb:;Sero, L. gosod: assert, desert, exert, pansophical, philosopher, Sophia, sophist,sophisticateinsert, intersert, series, sermonServio, ufuddhau: serf, servant, serve, Sopor, L. cwsg : soporate, soporificservice, servile, servitorSorbeo, L. llyncu : absorb, absorptionServo, servatus, L. cadw : conserve, observation,resorbj[ment, consort, resort, son]observe, preserve, reserve Sors, sortis, L. cyfran: assort, assort-'Soth, S. gwir: forsooth, sooth, soothsay!Sex, L. chwech : bissextile, sexagesima,sexennial, sextant, sextuple, six Spao, G. tynu: spagyrist, spasm, spasjSharaba, A. yfed : syrupmodic[disperse, intersperseSharbat, Pe. surfedd : sherbetSpargo, sparsus, L. gwasgaru : asperseShurbon, A. yfed: shrub [cative, siccity Specio, spectus, L. gweled: despise Jinspect, perspective, prospect, prospec ISicco, L. sychu : dessicate, siccate, sic-Sidus, L. seren: sideral, siderealSignum, L. arwydd; Signo, L. nodi:assign, consign, design, ensign, insignia,resign, signal, signalize, signature,significant, signify, subsign Sperma, G. had : sperm, spermaceti ISpell, S. chwedl : gospel, spellSilex, L. callestr: silex, silicify, silicious Spero, speratus, L. gobeithio: despaipSimilis, L. tebyg : assimilate, dissemble, desperado, desperatedissimulate," facsimile, similar, simile, Sphaira, G. pelen: atmosphere, hem ttsimulate, simulationsphere, planisphere, sphere, sphernlclSimul, L. ar yr un pryd: assemble, assembly,simultaneousconspire, dispirit, expire, inspire, pei j'Spiro, L. anadlu: aspire, conspiracySine, L.'heb: sincere, sinecurespire, respiration, respire, spirit, stu ISingulus, L. unigol: single, singular pire, transpire [splendid, splendoi'Sinus, L.dwyfron, morgilfach: insinuate, Splendeo, L. dysgleirio: resplendentsinuosity, "sinuous, sinusSpondeo, sponsus, L. addaw: com*Sisto, L. * aros : assist, consist, desist, spond, respond, response, responsiblexist, insist, persist, resist, subsist sponsor, spouse[ spontanea!ÄSitus, L. sefyllfa : site, situate, situation Sponte, L. o bono ei hun: spontaneit'Slacian, S. bod yn araf; Slak, Da. molwaden: slack, slug, sluggishStall, S. lie: forestal, instal, pedesti|Spuma, L. ewyn: despumate, spume jlSlefan, S. cuddio : sleeve, sleevelessstall[hypostasis, metastaf'Slegan, S. lladd : onslaught, slaughter, Stasis, G. sefydliad: apostacy, ecstac»Slof, D. esgeulus : sloven Xslay Stede, S. sefyllfa: roadstead, steadSlordig, D. brwnt : slurStello, G. anfon: apostle, diastoSnican, S. ymlusgo : snake, sneakepistle, peristaltic, systoleSocius, L. cydymaith: associate, consociate,social, society, unsociable Steorfan, S. trengu : starveStenos, G. cul, bychan : stenography jSol, L. haul : insolation, parasol, solar, Stepan, S. codi: steep, step [ty!solstice.—Helios [solid, solidify Stereos, G. cyfan: stereometry, ster< !Solidus, L. diysgog: consolidate, solder, Sterno, stratus, L. rhoi i lawr: const»!Solor, L. dyddanu : consolatory, console, nation, prostrate, stratum, stratifydisconsolate, solaceSolum, L. llawr: soil, subsoilSolus, L. unig :desolate, sole, solifidian.soliloquy, solitude, soloSolvo, solutus, L. rhyddhau:stirrup, story (llofft)Stilla, L. dyferyn: distil, absolve,instil, stilldissolve, insolvent, irresolute, resolution,resolve, solution, solve, solventSoma, 6i corff: somatic, somatologyvfive, retrospect, special, species, specimen, specious, spectacles, spectatoikspectre, speculate, suspectStichos, G. pennill: acrostic, disti

istant,,rest,\stand,i statue,istantiate,,perstition,, strain,íIJ: dous,ìi-.sale,:GWREIDDEIRIAU A THARDDOLlON.TESiTapeto, I. teisban : carpet, tapisitinguo, L. diffodd : distinct, distinguish, extinct, extinguish, instinct Taphos, G. bedd : cenotaph, epitaphTaranto, I. tref yn Italy : tarantula>to, statum, L. sefyll : armistice, arrest'circumstance, constant, constitute, distance,Tardus, L. araf: retard, tardigrade,establish, estate, extant, in-tardy[tacticsTasso, G. trefuu : ataxy, eutaxy, syntax,institute, interstice, obstacle,restive, solstice, stable, stamen, Tauros, G. Taurus, L. Taureau, F. tarwstandard, state, stationer, centaur, centaury, minotaurstature, statute, substance, sub - Tautos, G. yr un : tautology, tautophonysubstantive, substitute, su- Techne, G. celfyddyd: pantechnicon,transubstantiationpolytechnic, pyrotechny, technical,;3tow, S. lie : bestow, Chepstow, stow Tego, tectus, L. cuddio : detect, integument,jstratos, G. byddin : stratagemprotect, protectorate. Tuile, F.;streccan, S. estyn : straight, stretch priddlech: tilestringo, strictus, L. dirdynu, rhwymo: Tele, G. pell: telegraph, telescope> astringent, constrain, constrictor, dis-Temno, G. tori: anatomy, atom, epitome,lithotomy, phlebotomytrain, district, restrain, restriction,strait, strict, stricture, stringent Temno, L. dirmygu: contemn, contempt,contemptible, contemptuousStrophe, G. troad: anastrophe, antistrophe,apostrophe, catastrophe, Tempero, L. tymmeru: attemper, distemper,strophe, strophosintemperate, temper, temper-,5truo, structus, L. adeiladu: construct, ament, temperate, temperatureTempus, temporis, L. amser: contemporary,construe, destroy, destruction, instruct,obstruct, obstruction, structure,extempore, temporal, tempo-superstructurerary, temporize, tense,5tupeo, L. bod yn hurt: stupe, stupen- Tendo, tentus, L. dirdynu : attend, attentive,stupid, stupify, stupordistend, extend, extensive, in-Suadeo, suasum, L. cynghori: dissuade, tend, ostensible, ostentation, portend,persuade, suasion, suasivesubtend, superintend, tend, tendon,Sudo, L. chwysu: desudation, exsude, tense (tyn), tent, exude, sudation, sudorific, transude Teneo, tentum, L. dal : abstain, contain,Sugo, suctus, L. sugno: sanguisuge, content, continent, continue, detain,i succulent, suck, suckle, suction, su- entertain, lieutenant, obtain, pertain,gescent [summary, summit pertinent, retain, retinue, sustain, tenable,Summus, L. uchaf: consummate, sum,tenaceous, tenant, tendril, tene-Sumo, L. cymmeryd: assume, consume,presume, resume, sumptuous;Suo, L. gwnio: souter, sutureSur, S. sur : sorrel, sour, surlySurdus, L. byddar: absurd, surdment, tenet, tenon, tenorTener, L. tyner : intenerate, tenderTento, L. cynnyg, profi : attempt, temptTenuis, L. main: attenuate, extenuate,tenuifolious, tenuitySurgo, surrectum, L. ymgyfodi : insur-Teogan, S. tynu: team, tight, tough,gent, resurrection, source, surge Teotha, S. degfed: tithe [tow, tugSuth, S. deheu: south, southernTepeo, L. bod yn dwym: tepid, tepifySwart, S. du : swart, swarthyTerminus, L. diwedd: conterminous,Swif'an, S. chwyrnellu : swiveldetermine, exterminate, interminable,term, terminal, terminate, terminusSyllan, S. rhoddi, gwerthu: handsel,sellTero, tritus, L. rhwbio: attrition, contrite,•^abula, L. astell, bwrdd : contabulate,detriment, trituratetablature, table, tabletTaceo, L. tewi :[taciturnityreticent, tacit, taciturn,Tailler, F. tori: detail, entail, retail,tailor, tallyTalis, L. y cyfryw: retaliateTango, tactus, L. cyffwrdd: attach, attain^contact, contagion, contagious,contiguous, contingent, integrity, tactile,tangent, tangibleTerra, L. y ddaiar: country, disinter,inter, mediterranean, subterranean,terrace, terraqueous, terrestrial, terrier,terrigenous, territoryTerreo, L. ofni: deter, terrible, terrific,terrify, terrorTestis, L. tyst: attest, contest, detest,intestate, protest, test, testament, testate,testator, testify, testimony409

, 1I]CIS•ROOTS AND DERIVATIVES.Tetra, G. pedwar: tesselate, tetragon,tetrahedral, tetrarch, tetrasticTexo, textus, L. gvreu: context, pre-Treis, G. Tres, L. Threo, thri, S.TroF. Tre, I. Sw. & Da. tri: riding (tilthing), treble, trefoil, trey, triang Itext, text, textile, texture. Tissu, F. trident, triennial, trifid, trifling, trigc.lcymhlethwe; tissue[theatric trigonometry, trinity, trio, triphthor ITheaomai, G. edrych ar amphitheatre,• triplet, trisect, triune, trivialThema, G. sefyllfa: theme [theory Trekker Da. tynu : triggerTheoreo, G. edrych : theorem, theoretic, Tremo, L. siglo: tremble, tremendwlTheos, G. duw : atheist, pantheon, polytheism,tremor, tremulous [trust, truitheocracy, theogony, theology, Treowian, S. credu: troth, trow, tnltheomachy, theomancy, tritheist Trepido, L. crynu; intrepid, trepidatiJThermos, G. twym: isothermal, thermogen,Trepo, G. troi : heliotrope, trope, trop IthermometerThincan, S. ymddangos : methinks, thinkThriambos, G. Triumphus,L. TriompllF. gorfoledd : triumph, trump, trumjThing, S. peth, achos: hustings, nothing,Tribulan. S. Troubler, F. bhno: troithingble, troublesome, untroubled[thirl, thrillTribuo, L. rhoddi: attribute, contribulThirlian, S. trydyllu: drill, nostril,Thrscl, S. caethwas : disenthral, enthral, distribute, retribution, retributhlThringan, S. gwasgu : throng [thrall tributary, tribute [ biThweor, S. yn groes: athwart, thwart Tribus, L. tylwyth: tribe, tribunal, tlTimeo, L. ofni : intimidate, timid, timidity,Trica?, L. rhwystr: extricate, inextriiltimorous[taint, tinge ble, intricate, intrigueTingo, L. trochi, lliwio: attaint, stain, Trouver, F. cael: contrive, irretrieilTitheme, G. gosod ; Thesis, G. gosodiad ble, retrieve, troveranathema, antithesis, epithet, hypothesis,Trudo, trusus, L. gwthio: abstruse,

Jltra, L. tu hwnt i; Ulterior, L. pellach; Vates, L. prophwyd : Vatican, vaticide,Ultimus, L. pellaf: penultimate, ulterterior,vaticinateultimate, ultimatum, ultra-li- Veho, vectus, L. cludo : convex, convey,beralinveigh, vection, vehicle, veterinaryUmbra, L. cysgod: adumbrate, inum-Velio, velsus, L. tynu: convulse, convulsion,obumbrate, penumbra, umbrage,revel, revulsion, vellicateumbrageous, umbrellaVelo, L. gorchuddio : develop, envelope,|fnda, L. ton : abound, abundant, inun- reveal, revelation, veil, vehferousVena, L. gwythi'en : extravenate, vein,i'nguo, unctus, L. eneinio : anoint, oint- venal, venesection, venousunction, unctuous, unguent Vendo, L. gwerthu : venal (cyflogadwy),Jrms, L. un: triune, unanimous, uni- vend, vender, vendible, vendor, venduecorn, uniform,|union, unique, uniso-Venenum, L. gwenyn: envenom, veneficial,nant, unitarian, unity, universal, uni-venenate, venomverse, universityVeneror, L. addoli : venerable, veneraterbs, L. dinas: suburban, suburbs, ur- Venia, L. maddeuant: venial,ban, urbane, urbanityVenio, ventum, L. dyfod: advene, advent,adventure, avenue, circumvent,i'rina, L. lleisw: diuretic, iscbury,convene, convenient, convent, covenant,strangury, ureter, urethra, urinal.| urine, uroscopyevent, intervene, invent, perad-i'ro, nstus, L. lìosgi: adustion, combustible,venture, prevent, revenue, venturecombustion, exustion, in- Venor, L. hela: venary, venatic, venaventure,ustion [utter, uttermost tion, venery (helwriaeth), venison•it, Venter, L. bol: eventerate, venter, ventral,S. i maes: out, outer, utmost,iltor, L. defhyddio; Usus, L. defnydd:ventricle, ventriloquistVentus, L. gwynt: eventuate, subventaneous,•use, usual, usufruct, usury, utensil,vent, ventiduct, ventilation,ventosity. Wind, S. Vinds, Go. gwyntutilityixor, L. gwraig briod : uxoriousWehan, Ge. chwythu : wind, windpipe7"acca, L. Yache, F. buwch: vaccary, Venus, L. Gwener, duwies cariad : antivenereal,u( vaccinate, vaccinevenereal, venery (cydgnawd)aco, vacatum, L. bod yn wag: evacu- Verbero, L. taro: reverberation, verberateate, vacant, vacate, vacuity, vacuumVerbum, L. gair : adverb, proverb, verb,ado, L. myned: evade, evasion, in-vade, pervade, vade-mecum, wade verbal, verbatim, verbiage, verbosityagor, L. crwydro : evagation, extravagant,Vereor, L. ofni, parchu: irreverent, re-vagabond, vagary, vagrant ,vague vere, reverend, verecundVergo, L. tueddu tua: converge, convergent,aleo, L, bod yn iach : avail, convalescountervail,diverge, vergeequivalent, invalidinvalidate, prevail, prevalent, valedictory,Vermis, L. pryfyn : vermicelli, vermicu-valetudinarian, valiant, valid, va- lar, vermiform, vermifuge, vermillion,valuation, valuevermin, vermivorous. yrm, S. pryfyn;allum, L. gwrthglawdd: circumvallation,worm, wormwoodcontravallation, interval, wall Verto, versus, L. troi: adverse,' advert,anus, L. gwag, ofer : evanescent, evanid,advertise, animadvert, averse, aversion,evanish, vain, vanish, vanityavert, controversy, controvert, conver-apor, L. anwedd : evaporate, vapour sion, converse, convert, divers, diverse,ibrate,1;,ment,ji1combustible,i. cent,;lour,GWREIDDEUUAU A THARDDOLION.YESupulo, L. cael ei guro: vapulation,wallop, whiparico, L, bongamu: divaricate, prevaricate,prevaricationdivert, divorce, evert, inadvertence, introvert,invert, irreversible, malversation,obverse, pervert, reverse,revert,subvert, transverse, traverse, universe,arius, L. gwahanol: invariable, variable,variegate, variety, varysion, vertebra, vertex, vertigo, vortexversatile, verse, versicle, versify, ver-as, L. llestr: extravasated, vascular, Verus, L. Vrai, F. gwir: aver, average,vase, vesselveracity, verdict, verify, verily, veri-asto, L. difrodi ; Vastus, L. eang : devastate,similar, verity, very [vesicle, vesiculardevastation, vast, waste Vesica, L. chwysigen : vesicant,vesicate.:

:zooVestigium, L. ol : investigate, vestigeVestis,L. gwisg: divest, invest, investtiture,travesty, vest, vestry, vestureVetus, L. hen : inveterate, veteranVia, L.Voie, F. Weg, S. ffordd : convoy,deviate, obviate, obvious, pervious,ROOTS AND DERIVATIVES.previous, quadrivial, trifle, trivial, viaduct,viatic, viaticum, voyage, way,waylay, waywardVicinus L, cymmydog : vicinage,vicinityVicis, L. cyfnewidiad: vicar, vicarious,vice-admiral, vice-chancellor, vicegerent,viceroy, vicissitude, viscountVideo, visum, L. gweled: devise, envy,evidence, evident, inviduous, invisible,provide, providence, provision, prudence,purvey, revise,supervise, survey,vide, videlicit, visage, visible, vision.visionary, visit, visor, vista, visual,Vue, F. golygfa : review, viewViduo, L. dit'eddu: vidual, viduity.Widew, S. gwraig weddw: widow,widower, widowhoodVigor, L. cryfder : invigorate, vigorousVilis, L. gwael :revile, vile, vilifyVilla, L, gwlatty; Ville, F. tref: villa,village, villain, villany, villaticVillus, L. blew: velvet, velveteen, villose, villousVinco, victus, L. Vaincre, F. gorchfyguconvict, convince, evince, invincible,province, vanquish, victim, victorVindex, L. amddiflynwr: avenge, revenge,vengeance, vengeful, vindicate,vindictiveVinum, L. gwin: vine, vinegar, vineyard,vintage, vintner, winevituline':Vivo, victum, L. byw :convivial, revive,survive, victuals, vivacity, vivacious,vivid, vivify, viviparousVoco, vocatus, L. galw; Vox, L. Hahadvocate, avouch, convoke, equivoca \iequivocate, invoke, provoke, revokeunivocal, vocabulary, vocal, vocatiolvocative, voice, vouch, vouchsafe, vow IVolo, L. dymuno: benevolence, mallvolent, volition, voluntary, volunteeilVolo, L. ehedeg: volant, volatile, vllery, volitation, volley[voluptuoi'•Voluptas, L. hyfrydwch: voluptuariVolvo, volutus, L. treiglo: convohlconvolvulus, devolve, evolve, invohlrevolve, voluble, volume, voluteVoro, L. difa: devour, graminivororlgranivorous, herbivorous, piscivorotivermivorous, voraciousVoveo, votus, L. addunedu: advowacjavow, devote, devout, disavow, votailvote, votive, vowVulcanus, L. duw tân: volcanic, yilcano, vulcanian, vulcanize [vulijlBVulgus, L. gwerin: divulge, vulg.fcVulnus, vulneris, L. clwyf: invuhnEable, vulnerable, vulneraryajpen, S. arf : wapentake,YYweaponmWanian, S. pallu: wan, wane, wg»Wealdan, S. llywio : wield [wellspriWeallan, S. tarddu: Holywell, wMWeardean, S. gwylio: award, guaflguardian, reward, ward, wardenWelig, S. cyfoethog: commonweal:weal, wealth, wealthyWenden, S. myned: wander, wend, wiBWeorpan, S. taflu: mouldwarp, warpBWesan, S. bod: was, wereWiht, S. peth, creadur : aught, godvl»naught, naughty, not, whit, wight .Wild, S. & D. Vild, Sw. & D, gwyMViolo, L. niweidio: inviolable, unviolated,violate, violentwild, wilder, wildernessVir, L. gwr: decemvir, triumvirate, Witan, S. gwybod: weet, wis, wise, HT'virago, viril, virility. Virtus, L. rhinwedd:virtueVirus, L. gwenwyn: virulence, virusViscum, L. glud: viscid, viscidity, viscosity,witness, wot, unwittinglyWolcen, S. cwmwl : welkinWregan, S. cyhuddo: arraign, bewra,'Wringan, S. nydd-droi : wrangle, wreD fviscous[ate, viscera wring, wrong, wrungViscus, visceris, L. perfeddyn; eviscer- Writhan, S. torchi: awry, wreí^Vita, L. bywyd: aquavitae, vital, vitality wreathe, writhe, wryVitium, L. drvgedd, bai: vice, vitiate. Wyrt, S. Uysieuyn: liverwort, lousew,,—Vitospearwort, starwort, stonewort,wi)Vito, L. gochelyd: evitate, inevitable "Valapa, Sp. gwlad yn Mexico: jala«Vitrum, |L, gwydr: vitreous, vitrification,Xeros, G. sych:" xerasia, xero-j,vitrify, vitriolVitulus, L. Veau, F. llo: veal, vellum.xerophagyXulon, G. coed: xylographypiemen, Ge. gweddu: seem, unseei ',Zistan, Pe. digroeni : zestZoon, G. anifail: zoolatry, zoology, -omorphism, zoophyte, zootomy412

Abel, ä'belAdam, ad'amlAbelbethmaachah, ä . bel-Adamah, ad'â.mâbeth.ma'a.kaAdami, ad'â.miAbelmaim, ä.bel.mä'im[lâ Adl)eel, ad'bî.el'Abelraeholah. ii.bel.mî.hö'- Adiel, ä'dî.el(Abelmizraim, a.bel.miz'ra- Adina, ad'î.nâAbia, á.b'í'â[im Adithaim, ad.î.thä'imAbialbon, ä.bî.al'bon Adlai, ad'lä.i'Abiasaph, â.b'i'â.saf Admatha, ad'mâ.thâAbiatkar, â.bi'â.thârf;SCRIPTURE PROPER NAMES AND THEIR PRONUNCIATION.iENWATJ PRIODOL YSGRYTHYROL SEISONEGA'U CYNANIAD.path, fat, êre, met, mâ-irîne, pin, orb, on, curve, cnt, t\v=too, t\vk=tooköre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs: j=dzh.Aaron, G'r'onAbagtha, â.bag'thâAbana, ab'â.nâjAbarim, ab'â.rim[Abdeel, Abdiel, ab'dî.elAbednego, â.bed'nî.göl'Abidah, ab'î.dârìAbiel, ä'bî.eljAbiezer, ab.î.î'zûrAbiezrite, ab.i.ez'ri'tAbigail, ab'î.gälAbihail, ab.î.hä'ilAbihu. a.b'í'hüAbihud, â.b'i'hudAbijah, â.b'í'jâAbilene, ab.î.lî'nîAbimael, a.bim'ii.elAbiraelech, a.bim'i.lekAbinadab, â.bin'â.dabAbinoam, â.bin'ö.amAbiram, a.biVamAbishag, ab'î.shagAbishai, â.bish'ii.'iAbishalom, â.bish'â.lomAbishua, ab.î.shü'âAbishur, ab'î.shûrAbital,ab'î.talAhitub, ab'î.tubAbiud, â.b'i'udAbraham, ä'brâ.hamAbsalom, ab'sâ.lomAceldama, â.sel'dâ.mâAchaia, a.ka'yaAchaicus. a.ka'i.kusAchan, a'kanAchim, a'kimAchmetha, ak'mi.thaAchor, a'korAchsah, ak'saAdadah, ad'a.da,Adadrimmon, ä.dad'rim.onAdah, ä'dâAdaiah, ad.ä.'f'âAdaha, ad.â.l'í'âAdonebezek, a.don.i.bi'zekAdonijah, ad.ö.nî'jâAdonikam, ad.o.ni'kamAdoniram, ad.ö.n'i'r'am./Eneas, î'nî.asAgabus, ag'â.busAgag, ä'gagAgar, ä'gârAgarenes, ag.a.rinz'Agee, ag'îAgrippa, â.grip'âAmir, ä'gûrAhab, ä'habAharah, â.har'âAharhel, â.har'elAhasai, a.haz'a.iAhasbai, a.haz'ba.'iAhasuerus, a.haz.iUYusAhava, a.ha'vaAliaz, a'hazAhaziah, ä.hâ.zi"âAhiah, â.hi'âAhiam, â.hí'amAhiezer, ii.hi.i'zurAhihud, â.h'i'hudAhijah, â.h'i'jâAhikam, a.h'i'kamAhilud, â.h'i'ludAhimaaz. a.him'a.azAhiman, â.h'í'manAhimelech, a.him'i.lekAhimoth, â.h'i'mothAhinadab, á.hin'â.dabAhinoam, â.hin'ö.amAhio, â.hi'öAhira, â.h'i'r'âAhisamach, a.kis'a.makAhishahar, ä.hish'â.hârAhishar, â.h'i'sharAhithophel, ä.hith'o.felAhitub, â.hi'tubAhlai, â'laiAhoah, â.hö'aAijah. ä.'í'jâAijaleth, ä'jâ.lethAdonezedek, â.don.î.zî'dek Aholah, â.hö'lâAdoraim, ad.ö.rä'im Aholiab, â.hö'lî.abAdoram, ä.dö'r'am Aholibah, â.hol'î.bâAdrammelech,â.dram'î.lek Aholibamah, ä.hö.lib'â.mâ-Adramyttium, ad.râ.mit' Ahumai, â.hü'mä.'íAdria, ä'drî.â [yum Ahuzam, a.hii'zamAdriel, ä'drî.elAi, ä'iAdullam, â.dul'am Aiah, ä.'í'âAdummim, â.dum'im Aìath, ä'î.athAijalon, ä'jâ.lonAin, a inAjalon, aj'â.lonAkrabbim, ak.rab'imAlammelech, a.lam'UekAlamoth, al'â.mothAlemoth, â.lî'mothAlexander, al.eks.an'diirAlexandria, al.eks.an'dri.aAliah, â.lî'âAllonbaehuth, al.on.bak'-Almodad, al.mö'dad [huthAlmondiblathaim, al.mondib.lâ.thä'imAlpheus, f al.fi'usAltaschith, al.tas'kith:Alush, ä'lushAmalek, am'a.lek413

,t=too,.IAZZpath, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut.t wkrrtook ; IAmalekites, fi.mal'i.kits Arab, ar'abAshkelon, lliplmi. iisii'ki.lonash'ki.lonAmana, am'â.nâAmariah, am.â.ri'âAmasa, â.mä'sâAmasai, â.mas'ä.îAmasiah, am.â.s'i'âAmashai, â.mash'ä.i'Amaziah, am.a.z'i'aAminadab, â.min'â.dabAmittai, â.mit'äAmmiel, am'î.elArabah, ar'â.bâArabia, â.rä'bî.âArad, ê'r'adAram, er'amAramitess, e'r'am.i'.tesArarat, ar'â.ratAraunah, â.rcTnâArbathite, ar'bath.i'tArchelaus, ar.kUa'usArchevites, ar'ld.vitsAshkenaz, ash'ki.nazAshpenaz, ash'pi.nazAshriel, ash'ri.elAshtaroth, ash'tâ.rothAshtemoth, ash'tî.mothAshterathite, ash'tí.rath.i'Ashtoreth, ash'tö.rethAshuath. â.shü'athAshurites, ash'ûr.'ítsAsia, ä'shâAmmihud, a.mi'hud Archi, ar'ki"[roth Asiel, ä'si.elAmminadab, a.min'â.dab Archiataroth, ar.ki.at'a- Askelon, as'ki.lonAmmishaddai, a.mî.shad'- Archippus, ar.kip'usä.'íAmmizabad, a.miz'a.badAmmonite, am'on.'itAmon, ä'monAmorites, am'ö.ritsAmphipolis, am.fip'ö.hsAmplias, am'plî.asAmrapbel, am'râ.felAnah, ä'nâAnaharath, an.â.hG'r'athAnaiah, an.ä.î'âAnak, a'nakAnakim, an'a.kimAnamim, an'á.mimAnammelech, a.nam'i.lekAnani, ä.nä'niAnanias, an.â.nî'asAnath, ä'nathAnathoth, an'â.thothAndronicus, an.dro.n'i'kusAner, ä'nerAnethothite, an'î.thoth.'ítAniam, ä'nî.amAntioch, an'ti.okAntipas, an'tî.pasAntipatris, an.tip'â.trisAntothijah, an.tö.tb'i'jâAntotbite, an'toth.i'tApelles, a.pel'izApharsachites, â . fâr ' sâ-Apharsathchites, â . far 'sath.kitsApharsites, â.fâr'si'tsAphek, a'fekAphekah, a.fi'kaAphiah, â.fi"âApbses, af 'sîzApollonia, ap.o.lö'nî.âArchites, ar'k'itsArcturus, ark.tii'r'usAreli, â.rîTiAreopagite, ar.î.op'â.j'ítAretas, á.rî'tasar.î.op'â.gusAridai, á.rid'a.'íAridatba, â.rid'â.thâArieh, â.rî'îAriel, ê'r'î.elArimathea, ar.î.mâ.thî'âArioch, e'r'i.okAnsai, fi.ris'ä.TAristarehns, ar.is.tar'knsAristobulus, ar.is.tü.bü'lus Athens, ath'enzArmageddon, âr.mâ.ged'on Athenians, â.thî'nî.anaArmenia, âr.mí'nî.â Athlai, athläArmishadai, âr.mî.shad'ä. Attai, at'äArmoni, âr.mö'niArodi, ar'ö.dîAroer, ar'ö.ûrArphad, âr'fadArphasad, ar.faks'adArtaxerxes. ar.taks.urks'izArtemas, âr'tî.masAruboth, ar'ü.bothArumah, â.r'mâArvadites âr'vad.'íts[kits Asa, ä'sâAsahel, as'â.helAsahiah, as.â.h'i'âAsaiah, as.ä.î'âAsaph, ä'safAzarelah, as.a.rilaAsealon, as'ka.lonAsenath, as'î.nathAshabiah, ash.â.b'í'âAshbea, ash'bî.âAshehenas, ash'ki.nazAshdod, ash'dodAshdothite, ash'doth.i'tApollos, â.pol'osApollyon, â.pol'yonApphia, af'î.âAppii Forum, apì.í fö'r'um Asher, ash'ûrAquila, ak'wil.iiAshima, ash'î.mâAznapper, as.nap'ûrAspatha, as'pâ.thâAsriel, az'r'i.elAssalimoth, a.sal'i.mothAssanias, as.â.ni'asAsshur, ash'ûrAsshurim, a.shii'r'imAssyria, â.sir'î.âAstaroth. as'tâ.rothAsyncritus, a.sin'kri.tusAtad, ä'tadAtarah, at'â.râ [adVAtaroth-Addar, at'â.rotlAthach, a'thakAthaiah, ath.ä.'i'âAttalia, at.â.l'i'âAugustus, ô.gus'tusAuranitis, ô.râ.n'i'tisAva, ä'vâAven, aVenAvim. a'vimAvites, aVitsAzaliah, az.â.li"âAzaniah, az.a.n'i'a,Azarael, a.za.ra'elAzariah, az.ii.ri'uAzaziah, az.a.zi'3,Azekah. a.zi'kaAziel, a'zi.elAziza, fi.z'i'zaAzmaveth, az'ma.veth fAznoth-Tabor, az.noth-1Azor, a'zor [bAzotus, a.zo'tusAzriel. az'ri.elAzrikam, az'ri.kamAzubah, a.zii'baAzur, a'zurAzuran, az'iir.anAzzab, az'a414

•,ôre; läte, l'íne, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.BITBaalshalisha, bä.al.shal; shâBaalzebub, ba.al.zi'bubBaalzephon, bii.al.zi'fonBaanah, bä'â.nâBaara, bä'â.râBaaseiah, bä.â.si'âiBaasha, bä'â.shâBabel, bâ'belBabylon, bab'î.lonBabylonians, bab.î.lü'nî.anzBajith, bä'jithBakbakar, bak.bak'arBakbukiah, bak.buk.Y'aBalaam, bä'lamjBaladan, bal'â.danBalak, Balac, bii'lakBamah, bä'mâBamothbaal, bä.moth.bä'aSarabbas, ba.rab'as•Barachel, bar'a.kelBarachias, bar.a.ki'as3arak, be'r'ak3arhumìte, bâr.hü'm'ítiarzillai,bar.zil'a.iîashan, bä'shan3ashemath, bash'î.mathBathrabbim, bath.rab'imiathsheba, bath.shí'bâìathshua, bath'shü.âiavai, bav 'ä.'iìealoth, bî'a.lothBebai, beb'ä.îiecher, bî'kuriechorath, bi.koYathBelial, bî'lî.alBelshazar, bel.shaz'arBenhail, ben.hä'ilBenhanan, ben.hä'nanBenjamite, ben'jä.m'itBeninu, ben'î.nüBenoni, ben.ö'nîBenzoheth, ben.zo'hethBerachah, ber'a.kaBerachiah, ber.a.ki'aBeraiah, ber.ä.î'âBerea, bî.rî'âBerechiah, ber.i.k'i'aBei'iah, bî.r'i'âBerith,bî'r'ithBernice, bûr.ni'sîBerodach, bi.ro'dakBerothah, bî.rö'tbâBerothai, ber'ö.thäBesodeiah, bes.ö.dî'âBaal, bä'alBedeiah, bed.î.'í'âBaalah, bä'al.â [ûr Beeliada, bî.el.î'â.dâBaalathbeer, bii.al.ath.bî'- Beelzebub, bî.el'zî.bubBaalberitli, bä.al.bi'r'ith Beer, bî'urBaalhamon, bä.al.ham'on Beera, Beerah, bî.î'r'âBaalhanan, bä.al.han'an Beeri, bî.î'r'i'[rôBaalhazor. ba.al.hii'zOr Beerlahairoi, bî.ur.lâ.hä'îBaalim, bii'al.imBeeroth, bî.î'r'othBaalmeon, bä.al.mî'on Beerothite, bî.î'r'oth.itBaalpeor, bä.al.pî'ôr [zim Beersheba, bî.ûr.shî'bâBaalperazim, bä.al.pî'r' Beeshtera, bî.esh'tî.râBehemoth, bî'hî.mothBaca, bii'ka[al'orBachuth-Allon, bak'uth-Bahurim, bâ.hü'r'imJJariah, bâ.ri'âbi'zorBarjesus, bâr.jî'sus Bethabara, beth.ab'â.râ3arjona, bár.jö'naBethanath, beth'â.nath3arnabas, bâr'nâ.bas Bethanoth, beth'â.noth3arsabas, bar'sâ.bas [mü Bethany, beth'â.nîBartholomew, bar.thol'ö- Betharabah, beth.ar'â.bíBarthneus, bâr.tî.mî'us Betharam, beth.e'r'amBarueh, be'r'ukBetharbel, beth.âr'belBethaven, beth.a'ven [vethBethazmavethjbeth.az'ma-Bethbaalmeon, beth.bii.almî'onBethbara, beth.bê'r'âBethbasi, beth'bâ.sîBetheden, beth.î'denBethel, beth'elBethemek, beth.i'mekBether, bî'thûrBethe.sda, beth.ez'daBethezel, beth.i'zelBethgader, beth.gä'dûrBethgamul, beth.gii'mulBeth-haccerem, beth.hak'-sî.remBeth-haran, beth.hê'r'anBeth-hoglah, beth.hog'lâBeth-horon, beth-hoVonBethjesimoth, beth .jes ' î-Belteshazzar, bel.ti.skaz'arBenaiah, ben.ä'âBenammi, ben.am'îBeneberak, ben.eb'i.rakmothBethlebaoth, beth.leb'ä.othBethlehem, beth'li.hem ['itBethlehemite, beth'lî.hem-Benejaakan, ben.î.jä'â.kan Bethmaachah, beth.mä'âkaBenhadad, ben.hä'dad[ka.bothBethmarcaboth,beth.mâr'-Bethmeon, beth.mî'onBethnimra, beth.nim'râBethpalet, beth.pä'letBethpazzez, beth.paz'ezBethpeor, beth.pi'orBethfage, beth'fä.jîBethphelet, beth'ii.letBethrapha, beth'rá.fâBethrebod, beth'rî.bobBethsaida, beth.sä'î.daBethshan, beth'shanBethshean, beth.shî'anBethshemesh, beth ' shî -meshBethshittah, beth.shit'âBethsura, beth.sü'r'âBethtappuah, beth.tap'ü.âBethuel, bî.thü'elBethul, bî'thulBethzur, beth'zurBetonim, bet'ö.nimBeulah, bî.ü'lâBezai, bi'zaBezaleel, bi.zal'i.elBezek, bi'zekBichri, bik'r'iBigthana, big'thâ.náBigvai, big'va.YBileam, bil'î.amBilgai,bil'gä.iBinea, bin'î.âBethbirei, beth.bir'î.î innui, bin'ü.îBethcar, beth'karirzavith, bur'za.vithBethdagon, beth.dä'gon Bithiah, bî.thi'âBethdiblathaim, beth.diblâ.tliä'imBithynia, bî.thin'yâBithron, bith'ron415

DOT path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, ciirve, cut, t=too, t\Yk=took:Bizjothjah, biz.joth'ja

Drasilla, dr.sil'âDnmah, dii'mâDnra, dü'r'âöre ; läte, line, nö, müte ;she, zh=z azure ; thin, this;j=dzh. GALEbal, i'balElishah, î.li'shâEbedmelech, i.bed'mUek Elishama, î.lish'â.mâEbenezer, eb.eni'zur Elishaphat, î.lish'â.fatîEber, i'bur[Ebiasaph, î.b'i'â.saf'Ebronah, î.brö'nilEcclesiastes, ek.lezi.as'tizEden, î'denEdom, î'dum(Edomite, i'dum.YtEdrei, ed'rî.i'Eglah, eg'laEglaim, eg'lii.im;Ehi, î'hi!Ehud, î'hudEkron, ek'runEkronites, ek'run.'itsjElah, î'lâlElam, i'lamElasah, el'â.sâElath. i'lathjElbethel, el.beth'elEldaah, el.dä'âElealeh, î.lî.ä'lî'Eleasah, î.lî.ä'sâEleazar, î.lî.ä'zûrElelohe, el.el.ö'hîElhanan, el.hä'nanEli,iTiEliab, î.li'ab'Eliada, î.lî'â.dâiEliahba, î.li'â.bâiEliakim, î.li"â.kimEliali, i.li'â.liiEUas, î.l'í'asEliasaph, í.li'â.safEliashib, î.lî'â.shibEliathah, î.lî'â.thâElidad, î.li'dadEliel, î'lî.elElienai, î.li.î.nä'îEliezer, î.lî.î'zûrElihaba, î.li'hâ.bâElihoreph, el.î.hö'r'efElihu, î.lî'hüElijah, Ui'jâElika, el'î.kâ•Elim, î'limElimelech, î.lim'î.lekElicenai, U'í.î'nä.ì'Eliphal, el'î.falEliphalet, î.lif 'â.letEliphaz, el'i.fazEliphelet, î.lif 'î.let27Elisabeth, l.liz'a.bethElisams, el.î.sí'nsElisha, îjî'ahâElisheba, î.lish'î.bâElishua, el.î.shü'âEliud, î.l'í'udElizaphan, î.liz'â.fanElizur, î.li"zûrElkanak, el.ka'naElkoshite, el'kosh.itEllasar, el'â.sârElmodam, el.mö'damElnaam, el'nä.amElnathan, el'nâ.thanEltolad, el.tö'ladElul, i'lulEphraim, í'frä.imEphraimites, î'fni.im.'ítsEphratah, ef'râ.tíiEphron, i'fronEpicureans, ep.î.kü.rî'anzEranites, i'r'an.'itzErastus, î.ras'tusErech, i'rekEsaias, i.zii'asEsarhaddon, î.sâr.had'onEsau. î'sôEsek,' i'sekEshbaal, esh'bii.alEshcol, esh'kolEshean, î'shî.anEshek, i'shekEshtaol, esh'tä.olEsther, es'tûrEtam, î'tamEtham, î'thamEthanim, eth'â.nimEthbaal, eth'bä.alEthur, î'thûrEloi, el.ö'iEshtaulites, esh'tôl.'itsElonbeth-hanan, î.lon.bethhä'nanEshtemoh, esh'tî.möEshtemoa, esh.tem'ö.áEloth, î'lothEsli, ez'l'iElpaal, el'pä.alEsrom, ez'romElpalet, el'pâ.letEltekeh, el'ti.kiEltekon, el'ti.konEluzai, llii'za.iElymas, el'î.masEthiopia, î.thî.ö'pî.â.Elzabad, el'za.badEubulous, ü.bü'lusElzaphan, el.za'fan Eunice, ü.n'i'sîEinims, i'mimzEuodias, ü.ö'dî.asEmmanuel, e.man'ü.el Eutychus, u'ti.kusEmmaus, e.mii'usEzekias, ez.i.k'i'asEneas, î'nî.asEzekiel. i.zi'ki.elEneglaim, en.eg.lii'im Ezel, i'zelEngannim, en.gan'im Eziongeber, î.zî.on.gî'bûrEngedi, en.gi'diEzra, ez'raEnhaddah, en.had'â Ezrahite, ez'ra.h'itEnhakkore, en.hak'o.ri Felix, fi'liksEnhazor, en.ha'zorFestus, fes'tusEnmishpat, en.mish'pat Fortunatus, fôr.tü.nä'tusEnoch, i'nokGaal, gä'alEm'immon, en.rim'on Gaash, gii'ashEnrogel, en.rö'gelGaba, gä'bâEnshemesh, en'shi.mesh Gabai, gab'ä.'íEntappuah, en.tap'ü.â Gabatha, gab'â.thâEpaphras, ep'â.fras [tus Gabriel, gä'brî.elEpaphroditus, î.paf.rö.dî'- Gadarenes, gad.â.rînz'Epenetus, î.pî'nî.tus Gaddiel, gad'î.elEphah, î'fâGadites, gad'i'tsE P hal,îTal_Gaius, gä'î.usEpher, î'phúr [im Galatia, gâ.lä'shâEphesdammim, i.fez.dam'- Galatians, ga.la'shanzEphesians, î.fî'zhanz Galeed, gaí'î.edEphesas, ef'î.susGalilee, gal'î.lîEphphatha, ef'â.thâGallio, gal'î.ö417

HEG path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, t=too, tk=took fGolgotha, gol'gö.tha Hananiah, han.â.n'i'âhHanes, hä'nîsGamaliel, gâ.mä'lî.elGammadims, gam'a.dimzGareb, ge'r'ebGath, gathGaza, ga'zaGebal, gi'balGebim, gi'bimGedaliah, ged.â.l'í'âGeder, gí'dûrGederah, gî.dî'r'âGederite, ged'î.rîtGederoth, gî.dî'r'othGederothaim, ged.î.roth.i ' ;Gedor, gî'dôrGehazi, gi.hix'zi"Geliloth, gel'î.lothGemalli, gî.mal'iGemariah, gem.â.r'i'âGennesaret, gen.nez'a.retGenubath, ge.nii'bathGera, gî'r'âGergesenes, gûr'gî.sînzGerizim, ger'i.zimGershom, gûr 'shornGershon, gûr'shonGeshern, gî'shemGeshur. gî'shûrGeshuri, gesh'ü.rîGether, gî'thurGethsemane, geth.sem'â.nîGeuel, gî.ü'elGezer, gi'zurGiah, g'i'âGibbethon, gib'i.thonGibeah, gib'î.âGibeon, gib'î.onGiblites, gib'li'tsGiddalti, gi-aa gi.dal'ff.Gideon, gid'î.onGideoni, gid.î.ö'níGidom, g'i'domGib on, gi'honGilalai, gil'â.läGilboa, gil'bö.âGilead, gil'î.adGilgal, gil'galGiloh, g'i'löGilonite, g'i'lon.itGinath, g'i'nathGinnetho, gin'î.thöGirgashite, gûr 'gash.itGittah-hepher, git.â.hi'fûr Hamul, hä'mulGittaira, git'ä.imGittites, git'i'tsGizonite, g'i'zon.'itGoath, gö'atbGolan, gö'lanGoliath, gö.l'i'athGomer, gö'mûrGomorrah, gö.mor'âGoshen, gö'shenGozan, go'zanHabaziniah, hab.â.zî.ni"âHabor, harborHaehaliah, hak.a.li'aHachilah, hak'i.laHachmoni, hak'mo.n'iHadad, hä'dadHadadezer, had.ad.i'zurHadar, hä'dârHadarezer, had.a.ri'zurHadashah, had'â.shâHadassah. hâ.das'âHadid, hä'didHadlai, had'lä.î_Hadoram, hâ.dö'r'amHadrach, ha'drakHagab, hä'gabHagabah, hag'â.bâHagar, hä'gârHagarenes, ha.gar.inz'Haggai, hag'ä.i"Haggeri, hag'î.ri'Haggiah, ha.gi'âHai, hä'iHakkatan, hak'a.tanHakupha, hak'ii.faHalak. ha'lakHazaiah. haz.a.'i'a[thâ Hazaraddah, hä.zâr.ad'Äha.med'â- Hazarhatticon,bä.zârJi ftha.mol'î-..kon[v i[dôr Hazarmaveth, hä.zâr.nj|ham oth- Hazai'susah, ha.zar.sii': QHali, hä'lîHalohesh, hâ.lö'heshHaman. hä'manHamath, hä'mathHammedatha,Hammoleketh,kethHammoth-dor,Hamonah, ham'ö.nâHamongog, hä'mon.gojHamor, hä'môrHamuel, ha.mii'elHamutal, hâ.mü'talHanameel, hâ.nam'î.elHanan, hä'nanHananeel, hä.nan'î.elHanani, han'â.n'iHaniel, han'î.elHannathon, han'nâ.thonHanoch, ha'nokHanum, hä'numHapbraim, haf 'rä.imHaradah, har'â.dâHaran, hê'r'anHararite, har'ar.i'tHarbonah, har.bö'nâHareph, heVefHareth, hê'r'ethHarhaiah, hâr.hâ.î'âHarim, he'r'imHarnepher, hâr'nî.fûrHarod, hê'r'odHaroeh, har'ö.îHarorite, har'o.r'itHarosheth, har'ö.shethHarumaph, hâ.r'mafHaruphite, hâ.r'fítHaruz, he'r'uzHasadiah, has.â.dî'âHashabiah, hash.à.bî'âHashabnah, hash'ab.nâHashbadana, hash.badHashem, hli'shemHashmonah. hash'mö.nUashub, hii'shubHashubah, hash'ü.bâHassenaah, has.î.nä'â JHasshub, hash'ubHatach, hii'takHathath, hä'thathHatita, hat'î.tâHattipha, hat'î.fâHauran, hô'ranHavilah, hav'i.laHavothjair. hii.voth.ja'i;Hazael, haz'a.elGrecia, grî'shâGudgodah, gud'gö.dahGuni, gü'nîGurbaal, gûr.bä'al [ri'Haahashtari, hä.â.hash'tâ-[im Habaiah, hâ.bä'âHabakkuk, hab'ak.ukHazelelpom, ha.zel.el.pBHazerim, ha.zi'r'imHazeroth, haz'i.rothHazezontamar, haz.1.2 1»Haziel, ha'zi.elHazor, ha'zGrHeber, hî'bûrHebron, hi'bronHegai, heg'ä.îHege, hí'jî418i^M

iI: 'ezrai,Ilelam, hi'lamleldai, hel'dä.iore; late, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs: j=dzh. JEAlelekites, hi'lek.i'tsleleph, hi'lefMi, hî'lîIelkai, hel'ka.Tlelkath - hazzurim,kath-haz'zii.rimTeman, hi'man[ena. hî'nâjtenadad, hen'â.dadtefer, hî'fùr[ephzibah, hef'zi.baIzraiah, iz.ra.i'aJaakobah, ja.ak'o.baJaala, jä.ä'lâJaalam, jä.ä'lamJaanai, jii'â.nä [ghnJaareoregim, jä.ar.î.or'î-Jaasau, jä'â.sôJaasaniah, jii.az.a.n'i'aJaazer, ja'a.zurJaaziah, jii.a.z'i'ahel'-[eres, hi'r'izkermogenes, hur.moj'i.nizfermonite, hûr'mon.'itTerod, her'odl!erodians, hi.ro'di.anzprodias, hî.rö'dî.asiezekiah, hez.i.ki'ariezion. hi'zi.on!ezir.hi'zurhez'rä.'i..ezronite,\iddai. hid'ä.i'hez'ron.itjiddekel, hid'i.keliiel, h'i'el•ierapolis, h'í.î.rap'ö.lisiiiggaion, hLgä'onilkiah, hil.k'i'airam, h'i'r'amizkijah, hiz.k'i'ja.ittites, hit'i'tsivites, hi'Vitsobah, hö'bâodaiah. hod.ä.î'âodaviah, hod.a.v'i'aodiah, hö.d'i'âoglah. hog'lâonam, hö'hamc3rims, ho'r'imzJrites,hôr'îtsjronaim, hor.ö.nä'im.aronites, hor'ö.ni'ts'tóea, hö.sî'â)shaiah, hosh.ä.'i'â)shama, hosh'â.mâ>shea, bö.shî'â)thir, bö'thûr'ipham, hü'famirai, hü'r'äHuram, hur'amHushah, hii'shâHushai, hü'shäHushathite, hü'shath.îtHymenaäus, h'i.men.î'usIbìeam, ib'lî.amIbneiah, ib.ni'âIbnijah, ib.ni'jâIchabod, ik'a.bodIconium, i'.ko'ni.umIdalah, id'â.lâIduel, id'ü.elIdumea, i'.dü.mî'âIgdaliah, ig.dâ.li'âIgeal, ig'î.alIim, i"imIjeabarim, i'.jî.ab'ar.imIlai, i'läIllyricum, i.lir'i.kumImmanuel, i.man'ü.elIndia, in'dì.âíphedeiah, ií'.î.d'i'âIra, 'ir'âIrijah, î.rî'jâIrnahash, ûr'nâ.hashIron, í'r'onIrpeel, ûr'pî.elIrshemesh, ûr'shî.meshIsaac, l'zakIsaiah, i'.za'aIscariot, is.kar'LotIshbibenob, ish.bì.bî'nobIshboshetb, ish'bö.shethIshi, i'shiIshijah, i'.shî'jâIshmael, ish'mä.elIshmaiah, ish.mä.'i'âIshod, î'shodIshuah, ish'ii.aIshuai, ish'ii.äolofernes, hol.o.fur'niz Ismachiah, iz.ma.ki'aophni, hof'niIsmaiah, iz.ma.'i'aoram, hö'r'amIsrael, iz'ra.eloreb, hô'r'eb [gad Israelite, iz'ra.el.'itnrhagidgad, hôr.hâ.gíd' Issachar, is'a.karpn, hòr i'Isui, is'ü.i'Ithai, ith'ä.i'Ithamar, ith'â.mârIthiel, ith'i.elIthra, ith'râIthran, ith'ranIthream, ith'ri.amIthrites, ith' fitsIttahkazim, it.a.ka'zimIttai, it'ä.'iIturea, Y.tü.rî'âIvah, i"vâjlzharite, iz'har.i'tIzrahiah, iz.ra.h'f'aJaaziel, ja.a.z'i'elJabezja'bezJabin, jä'binJabneel, jab'nî.elJabneh, jab'nîJachin, ja'kinJacob, ja'kubJael, jä'elJagur, ja gûrJahazja'hazJahazah, ja.ha'zaJahaziab, ja.ha.zi'aJahaziel, ja.hii'zi.elJahleel, jâ'lì.elJahzeel, jazi.elJahzerah, já'sî.râJahziel, ja'zi.elJair, jä'ûrJairus, jaVi'r'usJakeh, ja'kiJarnbres, jam'brizJamin, jäminJamlech, jam'lekJannes. jan'izJanoah, jâ.nö'âJapheth, jä'fethJaphia, jâ.f'i'âJaphleti, jaflî.tîJared, jê'r'edJaresiah, jar.î.s'í'âJarha, jâr'hâJarib, jê'r'ibJarmuth, jâr'muthJaroah, jâ.rö'âJasher, jä'shûrJashobeam, jâ.shö'bî.amJashub, jii'shubJashubi, jash'ü.biJasiel, jä'sî.elJason, jä'sonJathniel, jath'nî.elJavan, ja'vanJazer, ja'zurJearim, jî'â.rimiJeaterai, jî.at'î.rä419

ÍKIR path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, orb, on, curve, cut, tvv=too, t\Vk=tookJeberechiah, jí.ber.í.ki"â * Jeremy, jer'î.mîJebus, jî'busJpriah Jeriah. jî.r'f'â îî.rT'âJebusites, jeb'ii.zYtsJecamiah, jek.a.m'i'aJeribai, jer'î.bäJericho, jer'i.koJecholiah, jek.ö.li"âJeriel, ji.rî'elJeconiah, jek.ö.n'í'âJerijah. -JClljclIl. jí.r'i'jâ11.11 jJedaiah, jî.dä.'i'â.Tnrimntn Jerimoth, jer' iPi"'î.mothJediael, jì.dí'ä.elJedidah, jed'ì.dâJerioth, •jenom, jer'î.othjei i.uiuJeroboam, jer.ö.bö'a .ö.bö'amJose, jö'sîJoses, jo'sezJedidiab, jed.î.di'â Jeroham, Jerohamjer'ü.hamjer'ü..Joshaviah, josh.a.vi'a [stJeduthun, jed'ü.thun Jerub. , jî'r'ubj [ sheth Joshbekasha, josh.bek'iJeezer,jî.î'zûr [hâ.dü'thâ Jerubbesheth, jî.i 'î.rub'îâ.lemJoshua, josh'ü.âlegarsahadutha, jî.gâr.sä- Jeruel, jer'ü.elJosiah, jü.si'âJahalelel, jî.hal'î.lelJerusalem, jî.r'sâ.'Josibiah, jos.í.bi'âJehaziel, ji.ha'zi.eljî.bä'Jesaiab, jî.säTiJosiphiahjos. î.fi'âJehdeiah, jî.dîa jî.dí'âJesbaiah, jesh.ä.'i'â Jotbathah, jot'bâ.thâJehezekelt j î.hez'î.kel Jeshanah, jesh'â.nâ Jozabad, joz'a.badJehiah, jî.hi'âJesharelah, jesh.â.rí'lâ Jozacharjoz'a.karJehieli, jî.hi'TiJeshebeab, jesh.eb'î.ab Jozadak, joz'a.dakJehizkiah, trcuuuuou, ji.hiz.k'i'a.ji.ujz,.».! ti Jeshimon, jesh'î.mon Jubal, jii'balJehoadah, jî.hö'â.dâJeshishai, jî.shish'ä.i'jî.shish'ä.î Jucal, jii'kal.Tpshnb.ii.nhJeshohaiah, jesh.ö.hä.i"âipsh ö h;i Y'âJehoad-dan, jî.hö.ad'anJehoabaz. ji.'hu'fi.hazJehoash, jî.hö'ashJehohanan, ji.hö'hâ.nanJehoiachim, ji.hôí'â.himJehoiachin, j'î.bôi'â.hinJehoiadah. jî.hói'â.daJehonadab, jí.hon'â.dabJehonathan, jî.hon'â.tha„ .thanJehoram, ji.hö'r'amJehoshaphat, jî.hosh'â.fatJehosheba, jî.Ìiosh'î.bâJehoshuah, jî.hosh'ü.âJehovah, jî.hö'vâ,Ajireb, ji']-uissi, nis'îshalom, shälomtsidkenu, tsid'ki.nuJehozabad, ji.hoz'a.badJehu, jî'hüJehubbah. jî.hub'âJehud, jî'hudJehudi. ji.hü'd'íJehudijah, ji'bii.d'í'jâJehush, ji'hushJeiel, ji.'i'elJekabzeel, ji.kab'zi.elJekamiab, jek.a.m'i'aJekuthiel, jLkii'thi.elJemim a li , j i .m'i'm âJemuel, jem.ii'elJephthah, jef 'thâJephunneh, jî.fun'îJerah, ji'r'âJeremiah, jer.î.m'i'âJeremoth, jer'î.möthJeshua, jesh'ü.âJeshurun, jesh'ii.runJesimiel, jî.sim'î.elJesui, jî'sü.i'Jesus, ji'zuzJetheth, jfthethJethro, ji'thröJeuel, jí'ü.elJeus, ji'uzJezebel, jez'i.belJezer, ji'zurJeziah, ji.z'i'aJeziel, ji'zi.elJezliah, jez.l'i'aJezrahiah, jez.ra.h'i'aJezreel, jez'ri.elJiphtbahel, jií'thâ.helJoab, jö'abJoahaz, jo'a.hazJoakim, jo'a.kimJoash, jo ashJoatham, jö'â.thamJochebed, jok'i.bedJoelab. jö.i'lâJogbehah, jog'bî.hâJohanan, jü.hä'nanJohn, jonJoiada, jö.Y'â.dâJoiakim, jo.'i'a.kimjoiario, jo.i a.rmJokdiam, jok'di.amJokmeam, jok'mi.amJoktheel, jok'thi.elJonadab, jon'a.dabJonathan, jon'â.thanJorai, jö'r'ä.iJoram, jü'r'amJorim, jö'r'imJorkoam, jor'ko.amJosabad, jos'â.badJosaphat, jo.s'â.fatJudsea, jü.dî'âJudah, jü'dâJulia, jü'lî.âJunia, jü'nî.â [sJushabhesed, jii.shab'JKabzeel, kab'zi.elKadeshbamea, ka . des! fbâr'nî.âKadmiel, kad'mi.elKadmonites, kad'mon.Tt 11Kallai. kal'a.YKareah, ka.ri'aKarkaa, kar.ka'aKedar, ki'dar *Kedemoth, ked'i.moth íKedesh. ki'deshKehelathah, ki.hel'a.thKeilab, ki'laKelaiab. kUa.'i'aKelita, kel'i.taKemuel, kem'ii.elKenath, ki'nathKenaz, ki'nazKenite, ki'ni'tKenizzites, ken'iz.'itsKerenhappuch, ker.en.1Kerioth, ker'i.othKeros, ki'r'osKeturab, ki.tii'r'aKezia, ki.ziTiKibrotb-hattaavah, troth-ha.tä'â.vâKibzaim. kib'za.im [iKirharaseth, kur.harKirharesh, kur.he'r'estKirheres, kur.ln'r'ez420

iiiI.Kirjathsannah,i

;jI"Meshelemiah, mish . el . Myra, m'i'r'âXepkeg. ni'fegPAL path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, t\Vk=tookMesech, mi'sekMoseroth, mö.sî'r'oth Nekoda, ni.ko'daMeshach, mi'shakMoses, mo'zizNemuel, nem.ii'el[m'í'âMeshesabeel, mesb.ez'a.bil Xaam, nä'amNephish, ni'fishMeshillemith, mesh . i . li '- Xaamah, nä'â.mâNephishesim, ni.fish'i.simMeshobab,mî.shö'bab[mith Naaman. nä'â.man Nephthalim, nef 'tâ.lim[th'itsMeshullam, mi.shul'am Naamathites, nä'â.mâ- Xepbtoab, nef'tö.âMeshullemeth. mi.sbul'i Naarai, nä'á.räNephusim, ni.f ii'simmethNaasbon, nä.ash'on Nereus, nî'r'î.usMesobaite, mes'ö.b'á.Yt Xabal. nä'balNergalsharezer, nûr'gal-jiMesopotamia, mes.ö.pö.tä' Naboth, nii'bothsba.ri'zurmî.â[am'á Nachor, nii'korMethegammah, mi . theg- Xadab, nä'dabMethusael, mî.thü'sä.el Xahabi, na'hâ.bi'Methuselah, mî.thü'sî.lâMeunim, mí.ü'mmMezahab, mez'a.habMicah, m'i'kaMicaiah, m'i.ka'aXalior. nä'búrMichael, m'i'ka.el Nahum, nä'humMichab, m'i'kaXain, nä'inMichaiah, m'i.ka'aXaioth, nä'othMichal, m'i'kalNaomi, nä'ö.mlMichmasb, mik'mash Xaphisb, nä'fishMichmcthab, mik'mi.thaMichri, mik'riMidian, mid'janMigdalel, mig'dal.elMigdalgad, mig'dal.gadMigron, mig'ronMijamin, mij'fi.minMilalai, rnil.fi.lii'iMiletus, mi'.li'tusMiniamin, mî.nî'â.minMiriam, mir'î.amMishael, mish'ä.elMisheal, m'i'shi.alMisbraites, mish'rä.'itsMispereth, miz'pi.rethMisrephotbmaim, miz . rîfoth.mä'imMithredath, mith'ri.dathMitylene, mit.i.li'niMizar, mi'zarMizpeh, miz'piMizraim, miz'ra.imMnason, nä'sonMóab, mö'abMoladah, mol'â.dâMolech, mö'lechMoloch, mo'lokMorastbite, mö'r'as.th'itMordecai, mor'di.kaMoreh, mö'r'îMoresheth, mor'esh.ethMoriah, mö.ri'âMosera, mö.sî'r'âXabaliel. nâ.hii'lî.elXahamani, nâ.ham'â.niNaharai, ná.har'ä.YXahath, nä'hathXapbtali. naf'tâ.lîXaphtuhim, naf'tü.bimXarcissus. mir.sis'usNathan, nii'thanNathanael, nâ.than'ü.elXaum. nä'umXave, nii'viXazarene, naz.a.rm'Nazareth, naz'a.rethXazarite, naz'a.r'itXeah. ni'uXeapolis, nî.ap'ö.lisXeariah, nî.â.r'i'âNebai, neb'ä.'iXebaioth, ni.ba'othXebajoth, nî.bä'jothNeballat, ni.bal atXebo, nî'bö [kad.nez'ar Ophrah, of 'râNebuchadnezzar, neb . u- Oreb, ô'r'ebNebuchadrezzar, neb . iikad.rez'arOrion, ö.rì'on[don'ö.sôiNebuchodonosor, neb.ii.ko-Xebushasban, neb.u.shaz'-ban[daD Othniel, oth'n'i.elXebuzaradan, neb.ii.zar'a- Ozias, o.z'i'asXecho, ni'koNeginoth, neg'i.nothXebelamite, nî.hel'â.mitXehemiah, nî.bî.mî'â Pagiel, pä'jî.elNehiloth, ni'bil.othXehum, ni'humNehushtan, ni.hush'tanNeiel, nî'î.elNeriah, nî.r'i'âNethaneel, ni.than'i.elNethaniah, netb.â.rii'âXetbinims, neth'i.nimzNitophah, nî.tü'fâNetophathite, nî.tof 'â.thîl flXeziah, ni.z'i'aXicanor, nT.ka'norXicodemus. nik.u.di'mus

öre;Paltiel. pal'tî.elPamphylia, pam.fil'î.âParan, pe'r'anParmashta, pâr.mash'tâjParmenas, pâr'mî.nasläte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.Phurah, fü'r'âiParosh, pê'r'osh [dâ.thâ Phygellus, f i'.jel'usParshandatha, pâr.shan'- Pibeseth, pi'bî.sethParthians, par'thi.anz Pihahiroth, p'i.hâ.hî'r'othParuah, par'U.a,Pilate, p'í'lätParvaim,par.va'im Pinon, p'i'nonPasdammim, paz.dam'im Pirathon, pir'â.thon!Pascah, pä'sî.aPisidia, pi.sid'î.âPashur, pash'ûrPison, pi'sonTatara, pat'â.râPithom, pY'thomPathros, path'rosPochereth, pok'i.rethPathrusim, path.r'sim Pontius, pon'shusPatrobas, pat'rö.bas Poratha, por'â.thâ ,Pau, pä'üPorcius, por'shusPaul, pOlPedahel ped'â.helPedahzur, ped'a.zurPedaiah. ped.ä'âPekah. pi'kaPekahiah, pek.a.hi'aI'Pelaiah,pel.ä.i'âIjPelaliah, pel.â.lî'âPeleth, pî'lethjPelonite, pcd'ö.n'itPeniel,pi.ni'elIPeninnah, pî.nin'âPenuel, pî.nü'elPerazim, per'fi.zimPerese, pî'r'eshPerez, pi'r'ezPerezuzzah, prr.ez.uz'aPergamos, pûr'gâ.mosPerida. pî.r'í'dâPerizzites, per'iz.'itsPersia, pûr'shâPeruda, pî.r'dâPeshahiah, pesh.â.hi"âPeshuel, pî'shü.elPeulthai, pî.ul'thäPhanuel, fâ.nü'elPharaoh, fê'r'öPhares, Pharez, fe'r'izPharpar, fâr'pârPhaseah, f ä'sî.âPhebe, fì'bîPhenice, fì.ni"sîPhiladelphia, fil.â.del'fî.âPhilemon, fi'.H'monPhiletus, f Y.lî'tusPhilistia, fi.lis'tî.âPhilippi, fî.lip'îPhili&tim, fi.lis'timPhihstine, fî.lis'fínPhilologus, fì.lol'ö.gusPhinehas, fin'î.hasPhlegon, flî'gonPhrygia, frij'î.âPotiphar, pot'î.fârPotipherah, pö.tif 'î.râProehorus, prok'o.rusPua, Puah, pü'âPublius, pub'K.usPudens, pii'denzPuhites, pii'h'itsPul, pulReaiah, rî.ä.i'âSANRebekah, ri.bek'aRechab, ri'kabReelaiah, rî.el.ä'âRegemmelech, ri.ge.mi'lekRehabiah, rî.hâ.b'í'âRehob, rî'hobRehoboam, rî.hö.bö'amRehoboth, rî.hö'bothRei, ri'iRekem, ri'kemRemaliah, rem.â.li'âRemeth, rî'methRemmon-methoar, rem'onmî.tho'ârRephael, rî.fä'elRephaiah, ref.ä.'í'âRephaim, ref 'ä.imRephidim, ref'i.dimResen, ri'zenReu, rî'üReuben, nv'benReuel, rî.ü'elReumah, r'mâRezeph, ri'zefRezia, rî.zi"âPunites, pii'nitsRezin, ri'zinPunon, pii'nonPuriin, pii'r'imPut, put; Phut, fatPuteoli, pü.tî'ö.liPtolemais, tol.î.mä'isQuartos, kwor'tusEaamah, rä'â.mâRaamiah, rä.â.mî'âRezon, ri'zonRhegium, rì'jî.umRhesa, rî'sâRhoda, rö'dâRibai, rî'bäRiblah, rib'lâRimmonpares, rim.on.perRiphath, ri'fathRaamses, rii.am'ses Rogelim, rö.gî'lim [zûrRabboni, ra.bö'niRabsaris, rab'sâ.risRabshakeh, rab'sha.kiRaca, ra'kaRachab, ra'kabRaehal, ra'kalRachel, rä'tshelRaddai, rad'ä.i"Ragau, rä'gôRaguel, rag'ü.elRahab, rä'habRama, Ramah, rä'mâRomamtiezer, rö.mam.t'i.î'-Rufus, r'fusSabachthani, sa.bak.tha'ni'Sabaoth, sâ.bä'othSabeans, sa.bi'anzSabtechah, sab'ti.kaSadoc, sa'dokSala, Salah, sä'lâSalamis, sal'a.misSalathiel, sâ.lä'thî.elSalem, sä'lemSalmone, sal.mö'nîRamathaim-zophim, rama.tha'im-zo'tiniSalome, sâ.lö'mîRamathite, rä'math.itSamaria, sâ.mê'r'î.âSamaritans, sa.mar'i.tanzRamathlehi, rä.math.lî'hi Samgarnebo, sam.gâr.ní'böRameses, ram'i.sez Samos, sä'mos [shâRamiah, râ.mi'âRamoth, rii'mothRapha, rä'phâ"uSamothracia, sam.ö.thrä'-Samson, sam'sunSamuel, sam'ii.elSanballat, san.bal'at423

',TAC path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t=too, tk=took;Sapphira, sâ.f'í'r'âShecaniah, shek.a.ni'aSara, sê'r'â, Sarai, sê'r'ä.i' Shechem, shi'kemSaraiah, sar.ää'âSarepta, sâ.rep'tâSarsechim, sar.si'kimSaruch, se'r'ukSaul, sôlSceva, si'vaScythian, sith'î.anSeba, sî'bâSecacah, sek'a.kaSechu, si'kiiSecundus, si.kun'dusShaalbonite, sbä.al'bö.nîtShaaph, shä'afShaaraim, shä.â.rä'imShaashgaz, sha.ash'gazShabbethai, shâ.betít'ä.'iShachiah, shak'i.aShadrach, sha'drakShage, shä'gîShahazimah, sha.haz'i.mfiShelanites, shî'lan.'ítsShelemiah, shel.î.mi'âSheleph, shî'lefShelomi, shel'ö.mîShelumiel, shî.lü'mî.elShemaah, shem'ä.âShemariah, shem.â.r'i'âShemebcr, shem'î.bûrShemida, shì.mi'dâSheminith, shem'i.nithShemiramoth,Shemuel, shî'mü.elShinar, sh'i'nâr[mi'r'onShiloni, shî.lö'nîShimea, shim'î.âShimeam, shim'î.amShimei, shim'î.YShimeon, shim'î.onShimi, sh'i'mi'Shimite, shim'i'tShimon, sh'i'monShimron-meron, shim'ron-Shalisha, shal'î.shâ Shiphi, sh'i'f i'Shalmai, shal'mä.i [zûr Shisha, sh'i'shâShalmaneser, shal.mâ.ní' Shishak, sh'i'shakShamariah, sham.â.rî'â Shitrai, shit'rä.'iShammai, sham'ä.'iShaphan, shä'fanShaphat, shä'fatSharaim, shar'ä.imSharon, shé'r'onSharuhen, shâ.r'henShaul, shä'ulShaveh, shä'vîShealtiel, shî'al.tî.elSboa, shö'âShoback, sho'bakShobai, shö'bä.îShochoh, sho'koShophun, shö'fanShoshannimeduth,shan.nim.i'duthShua, Shuah, shü'âShual, shii'alshö-Shearjashub,shî.âr.jä'shub Shubael, shü.bä'elSheba, shî'bâShebaniah, sheb.â.rShebucl, sheb'ü.elShuhamites, shii'ham.'itsShulamite, shü'lam.'ítShumathites, shii'math.i'tsShunammite, shu'nam.itShunem, shii'nemShunites, shii'nitsShuphamite, shü'fam.îtShushan. shii'sanShuthalites, shü'thal.i'tsShuthelah, shü'thî.lâSibbeciai, sib'i.kaSibboleth, sib'ö.lethSibraim, sib'rä.imSichem, si'kemSidon, s'i'donshî.mir'â- Sihon, si'hon[moth Sihor, si -/ hôrSeir, sî'ûrSeirath, sî.i'Y'athShenir, shî'nûrSilas, s'i'lasSela-hammahlekoth, sîlâham.a.li'kothShephuphan, shî.fü'fan Silo, s'i'loSeleucia, sî.lü'shaSemachiah, sem.a.k'i'aSeniei, sem'î.iSherah, shî'r'âSherebiah, sher.î.bî'âSheshai, shî'shäSheshbazzar, shesh.baz'arSiloam, s'í.lö'amSimeon, sim'î.unSimon, s'i'munSinai, s'i'nä.iSenaah, sen.ä'âSenir, sî'nûrShetharboznai,Sheva, shi'vashî.thâr- Sinim, si'nim[boz'na.'i Sion, s'i'onSennacherib, se.nak'i.ribSeorim, sî.ö'r'imShibarim, shib'â.rimShibboleth, shib'ö.lethSippai, sip'äSirion, sir'i.onSephar, sî'fârSepharad, sef'â.radShichron, sh'i'kronShiggaion, shî.gä'onSisamai, sis.am'ä/iSisera, sis'î.râSepharvaim, sef.ar.va'im Shigionoth, shig.'í'ö.noth Smyrna, smûr'nâSepharvites, si'far.vi'ts Shihorlibnath, shi'.hôr.lib'- Socoh, so'koSerah, sî'r'âSeraian, ser.ä.i'âShaalbim, shä.al'bimSbiiim, shî.í'imShiloah, shî.lö'â[nath Sodom, sod'omSodoma, sod'ö.mâSolomon, sol'ö.monSopater, sop'â.tûrSosipater, sö.sip'â.tûrSosthenes, sos'thi.nizSotai, sö'tä.iStachys, sta'kisStephanas, stef'â.nasStephen, sti'vn [noSuccothbenoth,snk.otn.bSuchathites, sli'kath.i'tsSukkiims, suk'i.imzSusanchites, sii'zan.k'itsSychar, s'i'karSychem, si'kemSyene, sí.î'nîSyntyche, syn'ti.kiSyracuse, sir'â.küsSyria, sir'î.â [nish'Syrophenician, s'i r . ö .Taanach, ta a.nakTabbaoth, tab'ä.othTabeal, tabì.alTaberan, tab'î.râTabitha, tab'î.thâTabor, tä'bôrTabrimon, tab'rî.monTachmonite, tak'rnci.uit42 i

i•Telassar,•anzöre; läte, line, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh ZUZTaban, tä'hanTahapanes, ta.hap'u.nizTahpenes, tâ'pî.nîs [sh:;Tanis. tä'nisTaphath, tä'fathTappuali, tap'ü.âTaralah. tar â.lâ'Tarea, tê'r'î.âTarpelites, târ'pel.'ítsTarshish, târ'shishTatnai. tat'nli.iTebaliah, teb.â.lî'âTebapbnehes. ti.haf.ni'hlziTehinnah, tî.hin'âTekel. ti'keliTekoah, tî.kö'â,Tekoites, ti.kw'i'ts:Telabib, tel'â.bib'Telaim, tel'ä.imtî.las'ârTelbaresha, tel.hâ.rî'shâTelharsa, tel.hâr'sâTelmelah, tel.mî'lâTeman, ti'manTemani, tem'â.nîTemanite, tî'man.itTemeni, tem'î.niTerah, tî'r'âTertius, tur'shus;Tertullus, tûr.tul'usThaddasus, tha.dî'usThabasb, thä'hashThara, thê'r'á'Thebez, thi'bezThelasar, thî.las'âr•Theophilus, thî.of 'î.lusThessalonians, thes.âiö'nî- Zabdiel, zabdi.el[kâ Zabulon, zab'u.lon,Tbessalonica, thes.â.lö.nî'- Zaccai, zak'a.'iTheudas. thii'dasThimnathah, thim'nâ.thâThyatira, th'í.â.tiYâTiberias, t'í.bî'r'î.asZaccheus, za.ki'usZaehariah, zak.a.ri'aZadok, za'dokZalmonah, zal.mo'naZalmunna. zal.mun'a [imzTiglath Pileser, tiglathTigris, t'i'grisTima-us, ti.mi'us'Timnath, tim'nathTimotheus, t'í.mö'thî.usTimothy, tim'ö.thîTiphsah, tif'sâTirathites, tiYath.i'tsTirhanah. tûr.hä'nâTiria, tir'î.âTirshatha, tûr'shâ.tliâTitus, t'i'tusTobiah, tü.b'í'âTahtimhodshi, tfi'tim.bod- Togarmah, tö gar'maITalitha-cumi. tal'î.tha- Toìiu, tö'hüTalmai, tal'mä [cii'miTanhumeth tan'hii.methToi, to"iTolmai, tol'mä.iTophet, tö'fetTou, tö'üTrachonitis, trak.o.n'i'tisTroas, trü'asTrogyllium, trb'.gil'i.umTrophimus, trof'i.musTryphena, tr'í.íí'nâTryphosa, tr'i'.fó'sâTubal, tii'balTychicus, tik'i.kusTyrannus, t'i.ran'usTyre, fi'rUcal, ii'kalUel, ii'elUlai, ü'lä.YUpharsin, ü.fâr'sinUphaz, ii'fazUrbane, ûr'bänUri, ü'r'îUriah, ü.rî'âUriel, ur'î.elUrijah. ü.r'i'jâUthai, ü'thä.YUzai, ii'za.YUzal, u'zalUzzen, uz'enUzziah, u.z'i'aUzziel, u.zi'elVajezatha, va.jez'a.thaVashti, vash'tiVophsi, vof'sîZaanaim, za.a.na'imZaanannim, zix.a.nan'im[p'i.li'zur Zamzummims, zam.zum'-Zanoah, za.no'aZaphnath-paaneah, zafnath-pä.â.nî'âZareathites, ze'r'Lath.i'tsZared, ze'r'edZarephath, zar'i.fathZartanah, zar'ta.naZatthu, zath'iiZebadiab, zeb.a.di'aZebah, zi'baZebedee, zeb'i.diZeboiim, zi.boi'imZeboim, ze.bo'imZebudah, zi.bii'daZebulun, zeb'ii.lunZebul, zi'bulZechariah, zek.a.ri'aZedekiah, zed.i.k'i'aZelophead, zî.lö'fî.adZemaraim, zem.â.rä'imZemarite, zem'a.ritZemira, zi.m'i'r'aZepbaniah, zef.a.ni'aZephath, zi'fathZephatha, zef'a.thaZephi, zî'f ÎZephon, zi'fonZephonites, zef'on.'itsZerahiah, zer.a.h'i'aZered, zi'r'edZereda, zer'i.daZeredathah, zi.red'a.thaZererath, zer'i.rathZeresh, zi'r'eshZeruah, zi.nv'aZerubbabel, zi.rub'a.belZeruiah, zer.ii.'i'aZibeon, zib'i.onZibiah, zib.'i'aZicbri, zik'r'iZidkijah, zid.k'i'jaZidon, z'i'donZidonians, z'i.do'ni.anzZiklag, zik'lagZilthai, zil'thaZion, z'i'onZiphah, z'f'faZiphion, zif 'i.onZiphites, zif'i'tsZiphron, zi'fronZipporah, zi.po'r'aZithri, zith'riZoan, zo'anZoar, z'o'arZoba, Zobah, zo'baZobebah, zö.bî'bâZoheleth, zo.hi'lethZophar. zo'far[î.âZorah,zö'r'â; Zoreah,zö'r'-Zorobabel, zo.rob'a.belZuriel, zii'r'i.elZaretan, zar'i.tan [shä'hâr Zurisbaddai, zii'r.tshad'a.'iZarethshahar, ze ' r . eth Zuzims, zii'zimz425

j_].GEOGRAPHICAL PROPER NAMES.ENWAÜ DAIABYDDOL PRIODOL.DEV path, fat, êre, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cut, t\v=too, tk=took;Abergavenny, ab.ur.ga.ven'i, Abergefni,YFenniAdrianople, ad'rî.an.ö.pl, Caer AdrianAdriatic Sea, ad.ri.at'ik si, MOr AdriaAfrica, af 'ri.ka, Affrig, AffricaAlexandria, al.eks.an'dri.a, AlecsandriaAlnwick, an'ik, AnwigAlps, alps, Alpau, MynnauAmerica, a.mer'i.ka, America, Amerig.United States of America. TaleitkiauCyfunol, Unol Daleithiau AmericaAnglesey, ang'gl.si, Mon, Sir Fon, Ynys)Caledonia, kal.i.dij'ni.a, yr AlbanCambria, kam'bri.a. CymruCambridge, kam'brij, CaergrawntCanary Isles, ka.nG'r'i i'lz, YnysoeddjiDedwyddCanterbury, kan'tur.ber.i, Caerg^aintCape of Good Hope, kap ov g\vd hop, 1Penryn Gobaith DaCapernaum, ka.pur'na.um, Capernaum|jCardiff, kar'dif, CaerdyddCardigan, kar'di.gan, Aberteifi. Cardi- jganshire, Sir Aberteifi, CeredigionApennines, ap'en.'inz, Penwynion [Fon Carlisle, kar.liT, CaerliwelyddAtbens, ath'enz, Athen, Athenia Carmarthen, kar.mar'THen, CaerfyrjAtlantic Ocean, at.lan'tik ü'shun, Môr ddin? Carmarthenshire, Sir Gaer-1Atlantig, Môr Weryddfyrddin, Sir GaerAustralasia, ôs.tral.ä'shâ, Awstralasia Carnarvon, kar.nar'vun, Caernarfon,Australia, ôs.trälî.â, AwstraliaAustria, ôs'trî.â, AwstriaBaltic Sea, bol'tik sî, Môr LlycblynBarbary, bâr'bar.î, BarbariBardsey, bârd'sî, Enlli, Ynys EnlliBarmouth, bâr'muth, AbermawCarnarvonshire. Sir GaernarfonCarthage, kar'thaj, CarthagCaspian Sea, kas'pi.an sî, Môr CaspiaiddCastleton, kas'l.tun, Cas BachChepstow, tshep'stö, CasgwentChester, tshes'tûr, Caerlleon, Caer Lleoc;Bath, bâth, Caerfaddon, Baddon, Badwn Gawr[Gaei;Beaumaris, bö.mor'is, BiwmaresBedford, bed'f ö'rd, KhydwelyCheshire, tshesh'i'r, Sir Gaerlleon, Six.Chichester, tshitsh'es.tûr, Caerfyddau.'>Berenicia, ber.î.nish'â, BrynaichCaergairBerwick, ber'ik, Berwig [Esgob Chirk, tshurk, Castell y Waen, Eglwys.Bishop's Castle, bish'ups kas'l, Tref y Waen[gorur!Black Sea, blak si, Môr Du, Môr Éwcsin Cirencester, sis'is.tûr, Caergeri, Caer-!'Brecon, brek'un, Aberhonddu. Breconshire,Cologne, k'd.lon', CwlenSir neu Swydd Frycheiniog Constantinople, kon.stan.t'i.no'pl, Caer-Breconshire Beacons, Banau Brycheinioggystenyn[Fychan Conway, kon'wa, Aberconwy, Conwy/Bretagne, bre.tâîng', Llydaw, Prydain Caerg} ffyn,Bridgend, brij.end', Penytont ar Ogwyr, Cornwall, korn'wuh Cernyw [y For.Penybont ar OgwydCowbridge, kuw'brij, Pont Faen. PontCrickhowel, krik.ho'el, CrughywelBristol, bris'tul, Caerodor, Bryste.Brysto. Bristol Channel, MOr Hafren Danube, dan'iib. Donwy. DonawBritain, brit'än, Prydain, Ynys Wen Dead Sea, ded si, Môr Marw, MOr SodonrDee, di, Dyfrdwy, DwrdwyBritish Channel, brit'ish tshan'el, MôrUddDeira, d'i'r'â, DeifrBriton Ferry, brit'un fer'i, Llansawel Demetia, dî.mî'shâ, Dyfed (siroedcCaerfyrddin, Aberteifi, a Phenfro)^Brittany, brit'â.nî, Llydaw, PrydainBromfield, brom'fild, Maelor [Fychan Denbigh, denT)i, Dinbych. DenbighshireBurgundy, bûr'gun.dî, BurgwynSir DdinbychBuilth, bilth, Llanfair ym Mualltbrij. Pont aiCaerleon, kar.li'un, Caerlleon ar WysgDevil's Bridge, dev'lzFvnach, Pont y Gwr Drwg426

iÍ',;. Ynysöre; läte, line, nö, müte; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh.NEWDevon, dev'n. DymamtDordogne, dôr.dön', DordwynDublin, dub 'I'm, DulynDurham, dur'am, Deifr, DewyrKidwelly, kid'wel.i, CydweliKnighton, n'i'tn, Tref y ClawddLampeter, lam'pî.tûr, LlanbedrLamphey, lam'ti, LlanffyddEdinburgh, ed 'in. burg, ed ' in . bur . ö. Lancaster, lang'kas.tur, CaerweryddEiddin, Edyn, Castell y MorwynionEgypt, i'jipt, yr AiphtEmerald Isle, em'ur.ald i'l, Vnys Werdd.IwerddonEngland, ing'gland, LloegrLangum, lang'gum, LlangwmLantwit Major, lant'wit mä'jûr, LlanilltudFawrLaugharne, lârn, Llacharn, TalacharnLeicester, les'tûr, Caerleii'ion, CaerlyrEnglish Channel, ing'glish tshan'el, Leominster, lem'stûr, LlanllieniMorUddLincoln, ling'kun, CaerlwydgoedEuphrates, ii.fra'tiz, EwphratesLiverpool, hv'ur.pwl, Llynlleifiad, LlerpwllEurope, ü'röp, Ewrop, EwropalEuxine, iiks 'in, Môr Du, Môr Ewcsin Llandaff, lan'daf, LlandafExeter, eks'i.tur, Caerwysg'Fishguard, fish'gârd, AbergwaenFlint, flint, Fflint, Tegeingl:Franee, frans, FfraincFriburg, fri'bûrg, Ffreibwrgfescony, gas'ko.m, GwasgwynGaul, gol, Galia, Gal, Gwal, FfraincLlanelly, lan.el'î, LlanelliLand's End, landz end, Pen Tir LloegrLondon, lun'dun, Llundain , CaerluddLoughor, luc'ûr, CasllychwyrLudgate, lud'gät, Porth Lludd;German Ocean, jûr'man ö'shun, Môr Ludlow, lud'lö, Llwydlo[Tawch, Môr yr AlmaenManchester, man'tshes.tûr, ManceinionGermany, jûr'mâ.nî, Almaen, Sermania. Maridunum, mê'r.î.dü'num, Caerfyrddingwlad yr EllmynMediterranean Sea, med.î.te.rä'nî.an sî,Glamorgan, glâ.mGr'gan, Morganwg. Môr y Canoldir, Môr YnnhirGlamorganshire, Sir Forganwg Merionethshire, mer.î.on'eth.shí'r, Meirionydd,Glastonbury, glas'tûn.bìr.î, YnysSir FeirionyddAfallach, Ynys Wydrin, AberglasdonGloucester, glos'tm*, CaerloewGower, gû'ûr, GyrGreece, grîs, GroegHibernia, hi'.bûr'nî.â, Iwerddonäolland, hol'and, IsalmaenHolyhead, hol.î.hed', CaergybiHolywell, hol'î.wel, TreffynnonHumber, hum'bûr, HymyrIceland, "is 'land, Ynys yr la[lston, ils'tun, Llanilltud.ndian Ocean, in'dî.an ü'shun, Môr India.reland, Y'r'land, Iwerddon, Gwerddon.Werddfsle of Man, i'l ov man, Manaw'.sle of Wight, i'l ov wit, Ynys Wyth:taly, it'â.lî, Eidal, Itali [salem'Halgston, halg'stun, HalchdinMonmouth, mun'muth, Mynwy, Abermynwy,Harleigh, hâr'lä, Harlech, Caer CollwynHaverfordwest, hav.ur.to'rd.west', Hwlffordd,Trefynwy.Sir Fynwy, Gwent.Monmouthshire,MonmouthshireCaeralundialect, Gwenhwyseg. Monmouth-.Bay, hä, y Gelli[Heledd shire men, Gwenhwys, GwenhwysonHebrides, heb'ri.diz, Ynysoedd Monnow, mon'ö, yr afon MynwyHeledd,Montgomery,mont.gum'ur.î,Trefaldwyn.Hereford her'î.fö'rd, Henffordd, Caer-.ffawydd. Herefordshire, Sir Henffordd Montgomeryshire, Sir Drefaldwynrerusalem,jî.r'sâ.lem,Ierwsalem,Caer-Tordan. jôr'dan, Iorddonenient, kent, CaintLlandilo, lan.d'i'lö, LlandeiloLlandovery, lan.duv'ur.i, LlanymddyfriMilford, mil'fô'rd, Aberdaugleddyf,Abercleddeu, AbercleddyfMissouri, mi.s'r'î, MisswriMold, mold, y WyddgrugMorriston, mor'is.tun, TreforusNantwich, nant'wi'tsh, yr Heledd WenNarberth, nâr 'Mirth, ArberthNeath, nîth, Castell NeddNetherlands, neTH'ur.landz, Iseldiroedd,IsdiroeddNewborough, nü'bur.ö, Niwbwrch, Rhosfair,RhoshirNewcastle, nii.kas'l, Castell Newydd,Newcastle Emlyn, Castell New}^dd ynEmlyn; Dinas Emlyn, Trefhedyn.Newcastle on Tyne, Castell Newyddar DainNewport, nü'pö'rt (Monmouthshire),Casnewydd; (Pembrokeshire) Tref?draeth427

jj!path, fat, ere, met, mâ-rîne, pin, ôrb, on, curve, cnt, t=too, tkr=too;SAX öre, läte, l'ine, nö, miite; she, zh=z azure; thin, thìs; j=dzh. YOBNewquay, nu.ki', Cai NewyddNewtown, nü.tûn', Tref NewyddNice, nîs, Nicasa. n'i.sî'a, NicaiaScotland, skot'land, Alban, Isgoed Celyddon,Ysgwydir, Brynach, ÝsgotlancSea of Azof, sî ov a'zof, MGr AsoffNorfolk, nor'fuk, NorffolcNorthop, nôrth'op, LlaneurgainNorthwich, nôrth'w'ítsh, yr Heledd DduNorway, nôr'wä, LlychlynNorwich, nor'ij, CaergjiianNottingham, not'ing.ham, DinobantOrkney Islands, ork'ni 'i'landz, YnvsoeddErchOswestry, oz'west.ri. CroesoswalltOxford, oks'fo'rd, Ehydychain, Caer-Pacific Ocean, pa.sif'ik ö'shun, MôrTawel, Môr TawelogPainscastle, panz'kas.l, Castell PaenPemblemere, pem'bl.mi'r, Llyn TegidPembroke, pem'bruk, Penfro. Pembrokeshire,Sir BenfroPlynlymon, plin.lim'un, PumlumonPoland, pö'land, PwylPortmadoc, po'rt.mad'uk, Porth MadogPresteign, pres.tän', LlanandrasPrussia, prush'â, PrwssiaPyrenees, pir'i.niz, BarwynionRadnor, rad'nûr, Maesyfed. Radnorshire,Sir FaesyfedRed Sea, red sî, Môr Coch, Mór RhuddRhayder, rä'dûr, Rhaiadr GwyRochester, rotsh'es.tûr, CaergraigRome, rüm, RhufainRussia, rusb'â, RhwssiaSt. Asaph, sänt ä'saf, LlanelwySt. David's, sänt da'vidz, Ty Ddewi.MynywSt. Dogmell's, sänt dog'melz, LlandudochSalisbury, solz'ber.i, Caergaradog, CaersallogSavoy, sa.voi'. SafwySaxony, saks'o.ni, SacsoniScandinavia, skan.dî.nä'vî.â, DulychlynSevern, sev'urn, HafrenShrewsbury, shrwz'ber.i, AmwythigMwythig, Pengwern BowisShropshire, shrop'shî'r, Sir AmwythigSilurìa, sî.lur'î.á, EssyllwgSnowdon, snö'dn, y Wyddfa, EryriSomersetshire. sum'ûr.set.shí'r, GwlaSpain, span, Yspaen, Hispaen [yr HiStonehenge, stön.henj', Cor GawrStrata Florida, strä'tâ hor'î.dâ, YstralFflurSwansea, swon'zi, Abertawy [cTenby, teu'bi, Tinbvch, Tinbych y Pys£ |Thames, temz, Tafwys, Tafwysg, Tain ITowy. tù'î, TywiTrecastle, tri.kas'l, TrefcastellTremadock, tri.mad'uk, TremadogTroy, trôî, Caerdroia, TroiaTurkey, tur'ki, TwrciTyne, fin, Tain[yr WjjjUsk, usk, Brynbuga.ftThe river U«FVenice, ven'is, Gweneth, Gwenethi.VenisWales, walz, Cymrn. North Walt (Cymru Ogleddol, Gwynedd, Gwy Jdud, Gwyndawd. South Wales,• Í)eudir Cymru, Deheubarth. Diale Íof North Wales, Gwyndodeg,^rwy j"dodiaith. Dialect of South WalDeheubartheg, Deheubarthiaith'Warwick, wor'ik, Caerwair, CaerwytHelinWelshpool, welsh.pl', TrallwngWinchester, win'tshes.tûr, CaerwyntWorcester, w's'tûr, CaerwrangonWrexham, rek'sam, GwrecsamWye, wi'. GwyYork, vork, Caerefrog, Efros:. NYork. Efrog Newydd; Dinaa EfiNewydd; Talaeth Efrog NewyddCAHMARIUa: PRINTED B* WM, SPL'RRELL, K KU-8TSEET428

GEIRIADUR CYMRAEG A SEISONEG.DICTIONARYWELSH LANGUAGEENGLISH SYNONYMES AND EXPLANATIONS.WILLIAM SPURRELL.[SECOND EDITIOK.]CARMARTHEN: WILLIAM SPURRELL.

! îîHí.T.Í., PRINTER. KTNii-STRKET, I'ARM

ADVERTISEMENT TO THE SECOND EDITION.The Volume now offered to the public, though of smallersize than the Edition which preceded it, not only containsseveral hundred additional lines, but, by the omission ofderivatives obviously deducible from simplewords retained.has been made to comprehend within its pages a vastnumber of useful terms, the meaning of which could not bereadily gathered from others of the same root. Many words,too, of established authority, are included, which have beeni overlooked in the Welsh Dictionaries hitherto published.The Work has undergone careful and thorough revision.and has been assimilated in its orthography and in the gendersand plurals of nouns to (: Llythyraeth yr Taith Gymraeg,"by the Rev. D. Silvan Evans, to whom this Edition»is much indebted, and whose comprehensive little manualis the most complete and satisfactory attempt to settle thevexed question of Welsh orthography.W. S.hen, September, 1859.

aABBREVIATIUNS-TALFYRIADAU.

;GEIRIADÜR CYMKAEG A SEISONEG.ABADICTIONARYOF THEWELSH LANGUAGE,EXPLAINED IN ENGLISH.ABS'i. ar. hjtvrrogative adverb. " .-1 roddaist Abar -au «, carcase, dead body|«i gryfder i farch?" "Hast thou Abatty, tai n, abbeyI given to the horse strength?" An Aber -oedd, ebyr n, confluence or junctionI affirmative adverb. '• Efe a lawenanother,of water; the fall of a river intoor into the sea port, harbourI ych a yn ei gryfder."' " He rejoicethI in his strength." There is no corres;Aberth_-au, ebyrth n, sacrifice, oblationponding word in EnglishAberthiad n, sacrificing, immolationAberthu v, to sacrifice, to offer upf Ac c, and. In general, a is usedbefore consonants, and ac before vowels.Aberthwr, wyr n, one who sacrificesHwyr a bore, late and early. Aberu v, to disembogue, to flow intojPell ac agos, far and nearAg YnAbl «, able, sufficient, powerful ; wealthyAbledd n, ability, power, sufficiencyl, c, as. gystal a, as well as.(â'), Ágp?', with. A, with a circum-Abo -aid, Abod -au re, carcase, carriontflex accent, is used before consonantsag before vowels(a) v, will go=Aiffpn, who, which, that ; he who ; what,A fyno Duw a fydd, what God wills,will liet, oh, ahpx. Implies intensity ; as athrist, fromtrist; aehrwm, from crwmAbraidd ad, scarcely, hardlyAbred -au », the state of evil, throughwhich the soul had to pass in herprogress towards perfection and bliss,according to the bardic theology.Cylch yr abred, Treigl yr abred, thecircle of transmigrationAbrediad n, transmigrationAbredol a, pertaining to the evil state oftransmigration ; transmigrant, transmigratory.,b, Ap n, son. Llywelyn ab Iorwerth.Bowen. Beynon, Powel, Parri, Prys,Abredohon, those whoare contractions of ab Owain, ab pass through the stages of transmigrationEinion, ab Hywel, ab Hani, ab Rhys.or metempsychosisAb sometimes becomes amalgamated Abredu v, to pass through the circle ofwith the following word, when that evil, to transmigrateword begins with m ; as, Amheredydd, Abrwysg a, unwieldy ; heavy ; drankSheing=ab Meredydd, ab Meirig Abrwysgiad. re, making drunka (âb), Epa -od re, ape, monkey,iad -au /t, abbot^adaeth -au nf, alibacy, abbotshipliades -an nf, abbessAbrwysgl a, huge, vast, immenseAbrwysgo v, to inebriateAbsen nf, slander, detraction ; absenceAbseimol a, absent; )all -oedd n, faihng, defect, want Absennoh v, to absenttallu v, to fail, to perishlallwr, wyr v., defaulter [mangoldAbsenu v, to speak ill of the absent ; toslander, to backbite, to asperse>an, ebyn a, din, tumult, uproar; corn Absenw -au »?, detraction, slander1

ACHLAbsenwr, wyr n, backbiter ; absenteeAbwy -on n, carcase, carrionAbwyd -od n, bait; fodderAbwyd np (-yn«), worms; earthworms.Abwydyn y cefn, the spinal cordAbwydiad n, baiting, fodderingAbwydo v, to bait, to feedAbwydwr, wyr n, one who baitsAbyrgof -ion n, short memoryAbyrgofiad n, forgettingAbyrgofio v, to forgetAbyrgofns a, forgetful, negligentAc c, and. See AAcadfydd ad, perchance, perhapsAcatoedd ad, possibly, likelyAcen, Acan, acenion nf accentAcenawl a, enunciativeAceniad n, accentuationAcennod -au nf accent markAcenu v, to accent, to soundAcenyddiaeth nf, accentuationAcw ad, there, at that place, yonderAch -an nf, stem, pedigree; fluid, liquidAch pr, near to, by, atAchadw v, to preserve, to keepAchain a, very preciousAchan -ion nf hymn, chantAchaniad nf, chantingAchanu v, to hymn, to chantAchar a, affectionate; amiableAchas a, very hateful, odiousAchel -ion nf lurch, retreatAchen nf lineage ; coat of armsAches -oedd nf effluence; the mind;Achfen -oedd nf the groin [spumeAchfre -on nf, shelter, shadeAchlais, leisiau n, weal, stripe.Achlân ad, altogether, entirely, whollyAchles -oedd nf succour, refuge : m, manure,compostAchubiaeth n, securing, savingAchlesol a, succouring [manure Achubol a, saving ; deliveringAchlesu v, to succour, to cherish; to Achubwr, wyr, Achubydd -ion «, savio»Achleswr, wyr, Achlesydd -ion n, succourer,one who succoursAcliul rt. narrow ; lean, squalidAchudd -ion n, seclusionAchlod -au -ydd n, disgrace. Achlod Achwaed n. consanguinityiti ! shame upon thee fAchwaen ad, presently, anonAchlud -oedd n, covert, obscurity Achwaeth n, sourness, staleness [wariyjAchludiad n, concealing; concealment Achwaneg a, more, additional=Y(.'Achludo v, to obscure, to hideAchwanegiad n, augmentationAchludol a. obscuringAchwanegol a, augmentativeAchludd -ion n, obstruction, stoppage Achwanegu v, to increase=YchwanejAchluddiad n, impedingAchwedl -an n, tale, reportAchluddo v, to obstruct, to impede Achwedd nf descent, kindredAchlnddol a. obstructiveAchwerig a, playful, dallying; slow jttAc-, lust n, hearingAchlwrn v, to knot, to tie [opportunityÀciilysur-on n, cause, motive, o__ACHWAchlysuro v, to occasion, to causeAchlysurol a, occasional, incidentalAehlyw n, hearingAchofydd -ion «, herald ;genealogist |Achofyddiaeth «/", heraldryAehol a, genealogicalAchor a, encircled ; choralAchos -ion n, cause; case. Achaldybryd, foul crimeAchosadwy a, effectibleAchosedigol a, eftectuativeAchosi v, to cause ; to occasionAchosol a, efficient, effectual ; causativ IAchosoldeb n, effectivenessAchre -on nf, covert, coveringAchred -ion nf credibility, pledge, oat IAchrediad n, pledging of faithAchredu v, to pledge by faithAchref a, suppliant, cravingAchrefiad n. supjilicationAchrefol a, mendicant ; suppliantAchrefu v, to crave, to supplicateAchrefwr, wyr n, mendicant, supplicaÄAchres -i nf row, rank ;})edigree-rollAchretor -iaid n, creditorAchreth -au n, trembling. JAchreth Mcrvd, fit of the agueAchrethiad n. shiveringAchrethu v, to shiver, to trembleAchrwm am, crooked or bent :fAchrwym achrofl-au n, restraintAchrWTS «, increase, plentyAchryf am, strong, potent, powerfulAchu, Achubaid v, to save, to secure [IAchnb r, to save, to secure, to prote«Achub y blaen, to get foremost. A%chub yr adeg, to be in timeAchuljadwy a, salvableAchubiad n, savingAchwerycl -an n. diversionAchwng a. very near, hard byAchwlwm, achylvmau n. tie; perploN2

jIi:Achwmwl,jI. IdarI .duon,' barnacles.'. Adar• AdarADAachymylau », thick darknessAchwr -wyr n, genealogistAchwre -au n, shelter, screenAchwyn -ion n, complaintADE[lament AdaM' v, to glide off; to fly ; to leaveAchwyn v, to complain, to murmur, to Adbarotoi v, to reprepare[ingAchwynedigaeth -au n, accusation Adbawr - borion,n, second chewing ; leav-Achwynedigol a, accusatoryAdbenawd, odion n, subdivisionlAchwynol a, plaintive, complaining Adbenodi v, to subdivide; to reappointKiwyngar a, querulousAdbenu v, to reassignAchwyngarwch n, querulousness Adberchenogi v, to repossessAchwyniad n, complainingAdblan -oedd n, second setting [elliteAehwyniaeth -au nf accusation Adblaned -au nf secondary planet, satlAchwynwr,wyr n, complainer ; murmurer;Adblaniad n, transplantingcomplainant; plaintiffAdblanu v, to transplant, to replantJAchwys -on n, cause, motiveAdblyg -ion n, second foldAchydd -ion n, genealogistAdblygadwy a, reduplicableAchyddiaeth nf, genealogyAdblygedd n, recurvitylAchys a, cruel ; desperateAdblygiad n, recurvationlAd^a:, re-, second, againAdblygu v, to fold back, to reduplicateAdaddaw v, to promise againAdborion np, leavings[proofiiAdaddewid -ion nf second promise\daerwch n, importunityAdam, adeiniau nf wing; bird\daf, edyf nf pinion, wingRafael -ion n, distraint^Adafaela v, to distrainAdafaeliad n, distrainingAdail, adeiliau nf building; \dalw v, to recall ; to revokelAdalwad n, recalling ; revocationVdammeg -ion nf, enigma, riddleAdan, edyn nf, tin ; wing ; spokeAdanadl n, respiration[\danadliad n. ret-] tiring, breathing againAdanadlu v, to respire, to breath againAdanerch -ion n, second greeting\danerch v, to resaluteBhnerchiad n, resalutingVdanfon v, to send again^danfoiriad n, sending againnp (aderyn n), birds, fowls. Adarblackbirds. Adar gwyrain,Adar y bwn, bitterns,y corif, screech-owls Adar ydrudwy, starlings. Adar y llwchgwin, mythological birds so called.y to, sparrowskdara v, to go a fowlmgildarol a, relating to birdsvdardy, dai n, aviary, bird-cageidarddelw v, to reassertidarddelwad n, reassertionidaren -od nf female birdvdargi, gwn n, setting dog, spanieliidargoel -ion nf, auguryidargop -od n, spider>dargopwe -au nf spider's webAdarwr, wyr n, fowlerAdarwriaeth nf fowlingAdaryddiaeth nf ormthologyAdbrawf, brofion n, second taste orAdbrofi v, to taste or prove againAdbiyniad n, buying againAdbrynol a, redeemingAdbrynu v, to repurchase, to redeemAdbrynwr, wyr n, repurchaserAdchwa -oedd nf contrary blastAdchwaeth -ion n, relish ; twangAdchwanegadwy a, reaugmentativeAdchwanegiad n, reaugmentationAdchwanegol a, reaugmentingAdchwanegu v, to reaugmeptAdchwedl -au nf report, rumourAdchwedledd n, rumouringAdchwedlu v, to rumourAdchwel -ion nf, returnAdchweladwy a, returnableAdchweliad n, returningAdchwelog a, returningAdchwelyd v, to return backAdchwil -ion m, researchAdchwilio v, to researchAdchwiliwr, wyr n, researcherAdchwyl n, turn backAdchwyladwy a, revolvableAdchwyliad nf revolvingAdchwylo v, to revolveAd-dalu v, to repay, to pay back;to retaliate, to requiteAd-dderbyn v, to receive backAd-dderbyniad n, receiving backAdef, edyf nf mansionAdeg -au nf opportunity, season. Adegy lloer, the wane of the moonAdegino v, to bud againAdeilad -au n, building, constructingAdeilad -au nf building, edifice3

ADFAdeiladaeth nf edificationAdeiladol a, edifyingAdeiladu v, to build, to edify, to erectAdeiladwr, wyr, Adeiladydd -ion n,builder, architectAdeiledig a, built ; wattledAdeilior -iaid n, edileAdeilo v, to construct, to build ; to interweave;to wattle[architect Adfeiliad ??, decaying, decay, ruin [erin||Adfeiad n, recriminationAdeilwr, wyr, Adeilydd -ion », builder, Adfeiliedig a, decayed, in ruins, mould IAdeilyddiaeth vf architectureAdfeilio v, to decay, to moulder; to fadlAdeinio v, to wing, to use wingsAdfeiliog a, decaying, mouldering; illAdeiniog a, winged ; featheredAdeiniol a, relating to wingsAdfeio v, to recriminate, to blame agai:Adeiriad n, tautology, repetition [tory Adfeiwr, wyr «., recriminatorAdeiriadol a, tautological, circumlocu- Adfel, edfyl », stranger, refugeeAdeiriadu v, to use tautologyAdfer -ion n, what is restoredAdeirio v, to repeat wordsAdferadwy a, restorable, recoverableAdeiriog a. tautologicalAdferedig a. restored; returnedAdeiriogi v, to use tautologyAdferedigaeth nf restorationAden -ydd, edyn nf wing," pinion Adferiad «., restoring, restorationAdenedig a, regenerated, born again Adferol a, restorativeAdenedigaeth nf regenerationAdferth n. comfortAdeni v. to regeAdferthiad n, comfortingAdennill v, to regain, to get back Adferthol a, comforting, cheeringAdennilliad n. regainingAdferthu v, to comfort ; to recreateAdenog a, having wingsAdferu r, to restore; to returnAdenw -an n, second name; adnoun Adferwr, wyr ?*, restorerAdenwad », naming againAdferyd v, to make restitution, to restoiAdenwi i\ to name againAdfesuro v, to measure over againAderyn, adar », bird, fowl. See AdarAdetho] -ion n. refuse; leavingAdfach -an », the beard of a dartAdfachiad », barbingAdfachog a, barbed, beardedAdfachu v, to barb; to rehookAdfai, feiau •», double crimeAdfail, feilion, feiliau n, decay, ruinAdfan, edfyn n, foreignerAdfan -au nf retreat, secluded placeAdfan -au n, secondary point, stage, orposition; advanced division. Adfancynnydd, the second stage ofthe moon's Adfod n, second being : v, to reincrease;the second quarter. Adfan Adfraenar -an n, second fallowoil, the second stage in the moon's Adfrawd, firodau nf, reversed ju;;, the mob or iAdfarch, feirch », geldingAdfarn nf reversed judgement Adfvmad », recastingAdfarniad », rejudgingAdfwrw v, to cast againÂdfarnu v. to rejudge, to reverse judge- Adfwynhau v, to re-enjoyAdfath n, recoinage[ment Adfyd n, adversity; misery, dislAdfathiad n, recoiningAdfydig,Adfydus a, distressed,Adfathu r. to recoin, to coin again Adiydiog a, in adversity ; miseiADFAdfedyddio v, to rebaptizeAdfedyddiwr, wyr n. anabaptistAdfeddiannu r, to repossessAdfeddiant, iannau n, repossessionAdfeddwl, yliau n, second thoughtAdfeddyliad n, recollectionAdfeddylied v, to recollect, to remembei jAdfin -ion ?i, back edgeAdfirain a, unarnamentalAdflaguro v, to bud againAdfias -au «, insipidity of taste; twa»Adfhn a. fatigued or weary againAdflino v. to irritate, to tire againAdflith -ion », second milkAdflitho v, to yield second milk [sorAdflodauMp(adflodeuynra), si condbloAdflodeuad n, refloration, reblossominAdflodeuo v, to reflourish, to rebl

'',AdfyddiniAdfyfyrioADGAPIAdfydd ad, perhaps, it may be Adgof -ion n, remembrance [remind-oedd nf, corps of reserve Adgofio v, to recollect, to remember ; toAdfyfyrdod -au re, reconsideration Adgoffa -on re, recalling to mindv, to reconsider, to think over Adgoffa, Adgoffäu v, to recall to mindlAdfyfyrion np, reflectionsAdgor -au, edgyr re, teamijAdfynegiad re, redeclaringAdgordd -au re, second circle or retinue[Adfynegu v, to declare againAdgori v, to return ; to prepare the teamlAdfyru r. to curtail againAdgrychyn -au re, semiquaverfAdfyw -oedd re, fallowAdgryfhau v, to reinvigoratehalf-alive; half-deadAdgrynoi v, to collect again[Adfywhau v, to reanimateAdguddio v, to reconceaí, to hide again[Adfywiad re, revival: reanimating Adgur -ion re, repulse, rebutAdfywiant. iannau re, reanimation Adguriad a, repercussionAdfywio v, to revive, to restore to life Adguro v, to repel, to strike backAdfywiocäu v, to reinvigorateAdgwyddiad re, relapsingAdfywiogi v, to reanimate, revive Adgwymp re, fall back, relapseAdfrugio v, to disguise anewAdgwympo v, to relapseI Adffurfio », to re-form ; to repair Adgydio v, to rejoin, to reuniteAdffurfiwr, wyr re, re-formerAdgyfansoddi v, to recomposeAdflynu v, to prosper againAdgyfanu, Adgyfäu v, to reintegrateAdgadarnhau v, to refortifyAdgyfarch v, to resaluteAdgadw i\ to keep againAdgyflawnu v, to complete anewAdgais, geisiau re, second attempt Adgyflëu v, to replaceAdgam o, recurvousAdgyfnerthion np, reinforcementsAdgan -au nf episodeAdgyfnerthu v, to reinforceAdganu v, to describe ; to form an episode Adgyfodiw, to rise again; to raise againAdganwr, wyr re, describerAdgyfodiad n, resurrectionAdgas a, odious, disagreeable, hateful Adgyffroad re, resuscitationAdgasglu v, to collect againAdgyifroi v, to excite again ; resuscitateAdgasrwydd n, odiousness, hatefulness Adgylchiad re, revolutionAdgasu v, to act disagreeablyAdgyllaeth re, longingàdgeiniad, iaid re, a chanter "Adgymmeradwy o, resumableAdgeisio v, to seek againAdgymmeriad re, reassumptionÍAdgemi re, recurvationAdgen -oedd re, growth, produceAdgeiiedledig a, regeneratedMgenedliad re, regenerationadgenedlu v, to regenerateAdgymmodi v, to reconciliateAdgynneu v, to rekindle, to light againAdgynnrychioli v, to represent anotherAdgynnrychu v, to representAdgynnull v, to collect againIdgerydd -on re, reprimandAdgeryddadwy a, reprehensibleAdgeryddiad re, reprimandAdgynnulledig a, recollectedAdgynnyrchu v, to reproduceAdgyrch -au re, recourse [joiningMgeryddol a, reprehensiveIdgeryddu v, to reprimand\dgip -iau re, resnatch ; repriseAdgipio v, to snatch backAdglaf a, relapsed to sicknessYdglefychu v, to relapseVdglwyfo v, to wound anewVdglymiad re, renodationVdglvmu v, to tie againAdgnithio v, to retouchAdgysswllt, sylltiau re, rejunction, re-Adgyssylltu v, to reunite, to join againAdgywain v, to carry backAdgyweirio », to refit, to repair, to mendAdgyweiriol a, reparative, restorativeAdgyweirolion np, restorativesAdgyweiriwr, wyr re, repairer, menderAdgywreinio v, to make exact againAdhaeriad re, reassertionAdheddychu v, to repacify^.dgno -au re, second chewing, cud. AdgnoAdholiv, to re-examine, to question againcydwybod, remorseAdboni v, to reassertVdgnofa, fëydd nf rechewing; remorse Adiad, iaid re, drake, mallardAdgnoi v, tö chew the cud, to ruminate Adiaith, ieithoedd nf dialectVdgodi v, to raise again ; to rise again Adian re, stranger, refugeeidgodiad re, resurrection=AdgyfodiadAdian, adienoedd ere, progency, offspring5

ADNAdladd -au n, second crop, lattermathAdladd v, to kill againAdlaes a, trailing, draggling; limpAdlais, leisiau n, reverberation, echoAdlam -au n, back step ; homeAdlamiad nf stepping backAdlamu v, to step back ; to reboundAdlamwr, wyr n, one returning fromAdlan -au nf hall, palace [abroadAdlaw -iaid n, secondary thing. Adlawiaid,the rabble; compound metresAdlaw «, secondary ; meanAdlef nf, resonance, echoAdlefariad n, peroration ; reiterationAdlefaru v, to perorate ; to reiterateAdlehâd n, repositionAdlehau v, to replaceAdleisio v, to resoundAdlenwi v, to fill again, to refillAdles -au n, that is not a benefitAdlewychu v, to reflect lightAdlipryn -au n, fribble, weak oneAdlif -au n, reflux, ebb tideAdlifeiriant, iaint n, refluenceAdlifeirio v, to reflow, to flood againAdlifiant, adlifiannau n, reflowingAdlifo v, to flow back, to reflowAdlithro v, to slide backAdliw -iau n, varnish, retintAdlo -i n, chafe ; anger, hatredAdloddi v, to grow after cuttingAdloes nf reiterated pangAdloewi v, to brighten againAdlog n, compound interestAdloni v, to cherish again ; to refreshAdlonyddu v, to assuage or quiet agaAdlosgi v, to burn againAdlun -iau n, copyAdlunio v, to re-form, to copyAdlusgo v, to drag backAdlwch, n, incinerated stateAdlwg, adlygon n, retrospect ; objectAdlychwedd n, incinerationAdlychweddu v, to incinerateAdlyfnhau v, to repolish ; to level againAdlygu v, to take a retrospectAdlythyr -au -on n, rescriptAdnabod v, to recognize, to know, to beacquainted with: n, recognition,knowledge, acquaintanceAdnabodaeth nf cognizanceAdnabodiad n, recognizingAdnabodus a, knowingAdnabyddedig a, acquainted ; knownAdnabyddiad n, recognition [zanceAdnabyddiaeth nf knowledge, cogni-Adnabyddol «, recognizingADRAdnabyddus a, knowing, knownAdnabyddwr, wyr n, recognizerAdnadd -ion n, chip ; shavingAdnaid, neidiau nf reboundAdnain, neiniau nf echo of a scream ]Adnair, neiriau n, an attendantAdnant, ednynt n, crying againAdnäu v, to iterate a callAdnaw v, to keep to one's self, to posses JAdnawdd, noddau n, resourceAdnawf, nofion n, swimming backAdne -au n, custodyAdnerth -oedd n, reinforcementAdnerthu v, to reinforceAdnes -au n, guarding, succourAdneu -oedd n, deposit, pledgeAdneuad n. pledgingAdnewyddiad n, renovation, renewalAdnewyddu v, to renovate, to renewAdnewyddwr, wyr n, renovatorAdnod -au nf verse ; sentenceAdnodi v, to divide into versesAdnofio v, to swim backAdnydd -au n, gate postAdoew -au n, spurAdofidio v, to grieve or vex againAdofidiol a, reafflictingAdofwyad n, revisitingAdofwyv\T, wyr n, revisitorAdofyn v, to ask again, to reclaimAdohebu v, to respondAdolrhain v, to retrace ; to reach agaiAdolwch, ychau n, intreaty, prayerAdolwg, Adolwyn v, to intreat, to bflseech, to beg, to prayAdolygiad n, reviewing ; review•Adolygu v, to review [view *Adolygwr, wyr, Adolygydd -ion n, i J'.lAdon, edyn, -au n, sovereign lordAdorth a, diligent, studiousAdran -au nf subdivision ; commaAdranu v, subdivide[diridAdranwr, wyr, Adranydd -ion », sojljAdre v, to please ; to enjoyAdred -ion n, recourseAdredeg v, to run back, to recurAdrediad n, recurrenceAdref ad, homewards, homeAdrefu v, to return homeAdrif -au n, second reckoningAdrifiad n, counting again, recountin ; |Adrifo v, to recount, to reckon againAdrifwr, wyr n, recounterAdrin -ion nf, secret repeatedAdrodd v, to relate, to recount, to narrAdroddi v, to return a gift, to give baAdroddiad n, narration ;giving back6j

; Adrywedd,Adsefydlu|AdseiìfanuI;Adson|:AdsyllutAdurddo•Adsylw;place;B ADW.Adweiriad n, repairingAdweirio v, to repair=AdgyweirioAdwel -ion n, reperception'Adwel -oedd n, strangerAdweled v, to see againAdwelediad n, seeing againAdwern -ydd nf, withered growthAdwerth n, too low a price ; retailAdwerthu v, to re-sell ; to depreciateAdwerthwr, wyr n, retailer ; depreciatorAdwerydd -on n, second spring: nf,luckless maid, prudeAdwirio v, to certify againAdwiriwr, wyr n, one that recertifiesAdwisg -oedd nf, disarray, undress(Adwledd -au nf slender mealAdwneyd v, to undo=DadwneydAdwn'io v, to double-stitchADDAÂdroddol a, declaratory: re, predicate Adwr -wyr n, coward ; slave;Adroddwr, wyr re,Adwriaeth n, cowardice, slaveryrelatorAdrop -od re, spiderAdrwym -au re, restringentlAdrwymo v, to rebindAdrybudd -ion re, second warningAdrybiuldio v, to warn againAdrysedd n, second excessAdryw -iau re, secondary speciesAdwrygio v, to re-invigorateAdwy -au nf breach ;passAdwydd n, fallow grounaAd^wog a, full of gaps or breachesAdwyn -au n, metalAdwynia; a, metallic;glitteringAdwynoi a, metallic-au re, scent, traceAdwyo v, to make gapsfiAdrywio v, to degenerateAdwyr a, recurvous, bent back!Adsaf -ion nf second standing Adwyro v, to recurve, to bend backAdsain, seiniau nf echo; sound Adwyriad n, recurvationv, to re-establishAdwys -ion nf second summonsv, to found anewAdwysio v, to reassemblehAdseinio v, to resound, to echo Adwyth -au n, blast ; mischieflAdseiniol a, resounding, resonant Adwythol a, blasting ; destractivev, to rumour ag-ainAdwythig a, apt to blast ; destructivere, second observationAdwythus a, blasting, blighting; des-Adsylwi v, to view again, to observe again Adyl n, breath[tractivev, to glance at againAdymanerch v, to re-salute mutuallyAdsynwyro v, to recover the senses Adpnchweliad ra, returning againAdunedig a, reunited, rejoinedAdymddrychiad n, mutual reflectionAduno v, to rejoin; to agree againof objectsAdurddedig a, reordainedAdymgasglu v, to reassemble mutuallyAdurddiad «, reordinationAdymgymmeriad n, mutual reassumption;v, to honour again; to reoriAdurddolepanalepsisa, reordinative[dain Adymgymmodi v, to reconcile mutuallyAdwaen v, to recognize; to know Adymgynnull v, to reassemble mutuallyAdwaeniad n, recognitionAdymlid v, to pursue againAöwaenig a, recognizable; known Adymluniad n, mutually forming anew.Adwair, weiriau n, hay of the second crop Adymrithio v, to appear againAdwaitb, weithiau n, work begun anew Adymweled v, to revisitAdwanliau v, to enfeeble again Adymmyr re, temperate- weatherAdwanychu v, to re- enfeeble ; to relapse Adyn -ion n, wretch, miserableAdwedyd v, to say again, to repeat Adyru v, to drive backAdwedd nf, renewed state ; one's originalor state:Adweddu v, to reinstateAdysgrif -au«/. copy, transcript, rescriptAdysgrifen nf copy, transcriptAdysgrifenu v, to transcribe, to copyAdysgrifenwr, wyr n, transcriberAdysgrifo v, to copy, to transcribeAdystwytho v, to make pliant againAdystyriad n, reconsiderationAdd px. Intensifies the sense of wordsAddail np, tender leaves ; saladAddanc -od, eddync n, crocodile, alligatorAddant n, longingAddas a, meet, suitable, properAddasair, eiriau n, epithetAddasiad n, suiting, fitting, adaptingAddasol a, befitting ; convenientAddasrwydd n, suitablenessAddasu v, to suit, to adapt, to fit [fitterAddaswr, wyr n, proper or a fit pex*sonAddaw -on re, promise : v, to promiseAddawd, addodau re, repository. Wyaddawd, a nest-egg7

ADDOAddaweb -ion nf promissory noteAddawiad n, promisingAddawl, olion n, worshipAddäwr, ddawyr, Addawydd -ionAddef -au ?if dwelling[promiserAddef v, to acknowledge, to ownAddefedig a, confessedAddefedigol a, confessionalAddefiad n, confession, acknowledgementAddefawd n, confessionAddefol a, confessingAddefwr, wyr n, confessorAddewid -ion nf promiseAddewidiol a, promissoryAddfain a, slender, delicateAddfed a, ripe, matureAddfededd, Addfedrwydd, Addfedwchn, ripeness ; maturityAddfediad n, ripeningAddfedu v, to ripen, to matureAddfeinus a, of a slender frameAddfwyn a, gentle, meek, mild, kindlyAddfwynder, Addfwyndod n, gentleness,respiting;postponement ; prorogationAddoedwr, wyr n, one who loitersAddoer a, frigid, chilly, coolAddoeredigaeth n, refrigerationAddoeri v, to refrigerateAddoeriannol a, refrigeratoryAddoeriant, iannau n, chillnessAddoerllaith a, moistly coldAddoladwy «, adorableAddoldy, dai «, house or place of worship;chapel; meeting-houseAddoledisaeth nf. adorationAddolfa, fé'ydd nf, place of worshipAddolgar a, devotionally inclinedAddoli v, to worship, to adoreAddoliad n, worshiping ; worshipAddoliadol a, devotionalAddohaeth nf worshipAddohant n, worship, adorationAddolwr, wyr n, worshiperAddon np, fruit ; offspringAE^_Addonwy -on en. progeny, offspringAddu v, to go, to proceedAddug -on n, intention, purposeAdduned -au nf, vow ; desireAddunedu v, to make a vowAddunedydd -ion n, vowerAdduniad n, voting; ^-ishingAdduno v, to vow ; to make a wishAddunol a, votive; wishingAddunwr. wyr n, one that makes a vo\Addurn -au n, ornamentAddurneg nf, ornament of speechAddurniad n, adornment, decorationAddurniaeth nf ornatui-eAddurno ^', to ornament, to decorate IAddurnol a. ornamentalAddurnoldeb n, ornateness [beautifit IAddurnwr, wyr n, one that adorns c IAddwg, eddyg n, taking awayAddwyd -au n, imposthumeAddwyn -au n. virtue; honestyAddwyn a, virtuous ; honestAddwynder n, virtue ; honestyAddiad n, longing, desire [meekness Addwyndod n, virtuous stateAddiai, ieion ?ic, strangerAddiant n, longing, regretAddiaw v, to make an effortAddibyn -ion n, dependantAddwynfryd n, virtuous mindAddwyno v, to make AirtuousAddwA-nrj-w -iau n, good sort or spec« UAddwyr a, inclining, bendingAddien a, faultless ; beauteousAddygiad n, a bringing onward ; educiflAddig o, jealous; angryAddigor -ion n, jealous oneAddnaid, neidiau n, refuge, retreattion, instruction, tuitionAddygyd v, to bring or cany onAddysg, nf instraction, learning,J^HAddoed n, set time; hapcation; moral. Can addysg,' CerdflAddoedi v, to defer, to delay, to postpone;addysg, didactic poemto loiter; to prorogueAddysgf'a, faoedd, fé'ydd nf seminary j]Addoediad n, putting off "time, delay, Addysgiad n, instructingAddysgiadol a, didactic, instructiveAddysgiaeth nf education, teaci^Htuition, instractionAddysgol a, instructive[caAddysgu v, to instruct, to teach, to edi ÍAddysgwr, wyr, Addysgydd -ion n, ii 11structor, teacher, educatorAddysgwych a. well-educated: acconlpushed; polishedAed n, going ;proceedingAedd -ion n, noise, din, clamourAedd a. noisy, loud, clamorousAeddal o, steady, firmAeg nf language ; expressionAel -iau nf jut out; brow; skirt. illael, nigh, near toAel, eilion nf litter; broodAelaw n. produce: wealthAelaw a, productive ;preciousAeldrem nf leeringAeldrwm a, heavy-browed, frowningjj

1;AFAiVelddu a, blackbrowedAele, Aeleu a, woeful, sad, piteous!\.eleu n, dolor, gi'ief, woe\eled n, ailmentAelfawr a, big-browedAelgerth, eilgyrth nf the cheekboneHgeth -i /?=Aelgerthjiehog a, browed, full-browedAeloct-au nc, limb, member; consociateAelodaeth, Aelodiaeth nf membership\elodfain a, .-lender-limbedAelodfawr a, large-limbed ; bony, burlyAelodi v, to form a member ; to enrolVelodiad n, forming a member; member-Aelodog a, limbed ; large-limbed [shipwyd -ydd nf hearth ; familyBwydaid, deidiau nf hearthful\elwydd «., pi'osperous, successfulAer -au nf slaughter; battle, conflict\er -od n, heirAerawd, odau nf, slaughteringlerdrodi v, to march to battleItres -au nf heiressfurze ; shock;painful sensationi.eth v, he went ; he is gonelethawl a, poignant, pungentlethiad n, smartinglethlawn a, poignant, painfulLethlyd a, pungent, vexing, shockinglethnen nf aspen, poplartóthus a, pungent; grievous, shockingtathwellt n, lattermathLethwlad -on n, outlaw ; exileVrthwladu v, to banish; to outlawlethwydd n (-en nf), aspen wood.u «, progress, going on [-less, not« px, un-, dis-, mis-, im-, in-, il-, ir-,vfach -au n, grapple, holdfastAfaeth n, blandishmentAfagddu nf utter darkness; hellAfaith, eithiau n, neighbourAFLAfal -au n, apple. Afal Adda, Adam'sapple ; the black briony. Afal Awst,St. James's apple. Afal daiar, birthwort.Afal dreiniog, Afal meiwyn,thorn apple. Afal euraid, orange. Afalgronynawg, pomegranate. Afal helyg,bitter sweeting. Afal melynhir, lemon.Afal minswyn, jennetting. Afal peatus,peach. Afal per, cultivated apple.Afal pig y golomen, pigeon's bill. Afalpryd y gwr, cat-head. Afal sur, crab.Ai'al tindoll, Afal tinegored, medlar.Afal y ddaiar, sow-bread. Afal ymarchog, nonpareilAfaleua v, to gather applesAfaleuog a, full of applesAfalwydd np (en nf), apple-treesAfall, efyll nf apple-treeAfallach nf orchardAfallen nf apple-treeAfalhvydd np (-en nf), apple-treesAfallwyn -i n, apple-grove, orchardAfan np (-en nf), raspberriesAfan a, high, loud\erfa -oedd nf slaughter ; battle-field|Verfab, feibion n, son of slaughterlerog, Aerol a, slaughteringAeron np, fruit of trees; fruitslUru v, to slaughter|\erwr, wyr n, slaughterer: warriorAerwy -on n, collar"; torques; bandLerwyad n, collaringierwyll -ion n, demon of battlejlerwyo v, to put on a collarAfanllwyn -i n, raspberry-bushAfanc -od, efync n, crocodileAfanwydd np (-en nf), raspberry-brakeAfar n, grief, sadness ; longingAfarn -au n, briberyAfdrwyth n, strangurylerwyog a, wearing a collarAfell -au nf bosom [wholesome'lerwyoí a, like a collarlerwywr, wyr n, collar-makerAfiach a, unwell, unhealthy, sickly; un-Afiachus a, sickly, ailing ; unwholesome[cliffLes -au nf flat body ; target ; wing ; bird Afiaeth, Afiaith n, blandishmentlesdalch a, broken-shieldedAfiaith, ieithoedd nf solecism [dislesel n, verjuice, vinegarAfiechyd -on n, indisposition, disorderLeserw nf plankAfieithus a, bland, pleasanttesor -ion n, targeteerAflafar -oedd n, loss of speech : a, dumbi.eth,eith,eithion?2, point, prickle ;gorse, Aflafaredd n. dumbnessAflafarwch n, lack of utteranceAflan a, unclean, polluted, foulAflanhau v, to polluteAflariaidd a, ungentleAflathr a, without polishAflathraidd, Aflathraid a, unpolishedAflawen a, not merry ; cheerless ; dismalAflehau v, to displaceAflendid n, uncleanliness, pollutionAflenog a, illiterateAflenogaeth nf want of learningAflêr a, untidy, slovenlyAflerw a, slovenly, untidyAfles -oedd n, disadvantage ; hurtAflesol a, disadvantageous, unprofitable9

jAFRAfìesoldeb n, disadvantageousnessAflesrwydd n, disadvantageAflesu p, to damage, to hurtAflettygar a, unhospitableAflëu v, to put out of placeAfloew a, not clear, turbid ; opaqueAflonder n, uncheerfulnessAflonydd a, unquiet, restlessAflonyddiad n, molestationArlonyddu v, to disquiet, to molestAflonyddwch n, disquietudeAflonyddwr, wyr n, molester, disturberAflun -iau 11, caricatureAflun a, void of form, shapelessAfluniad n, deformingAfluniaidd a, deformed, shapelessAflunieiddio ?>, to disfigure, to deformAflunio v, to deform, to misshapeAflwydd n, misfortuneAfrw}'m a, unbound, untied ; looseAflvryddiannol, Aflwyddiannus a, unprosperous,unlucky, unfortunate Afrys a, void of haste, tardyAfryn a, unsubstantialAflwyddiant n, misfortuneAfrysedd n, slowness, tardinessAfiwyddo v, to miscarryAfryttel n, zincAflwyddog a, unfortunate, adverse Afryw a, unnatural ; ungenialAflwyddol a, unprosperousAfrywiad n, degenerationAflwyr a, incompleteAfrywiaeth -au nf, degeneracyAfiwys a, unhallowedAfrywiedig a, degenerated ; degenerateAflyfnder n, ruggednessAfrywio v, to degenerateAflym a, not sharp, bluntAfrywiog a, unkindly, harshAflymder n, want of sharpness, bluntness Afrywiogi v, to grow kindlyAilywodraeth nf, misrule, misgovem- Afrywiogi-wydd n, degeneracy, harshnAflrywodraethus a, ungovernable [ment Afrywiogyn^i, surly fellowAfn n, boldness, temerityAfrywiol a, degenerate,Afnaws a, uucandidAfu -au n, the liver[livergnAfneued n, indifferenceAfon -ydd nf, riverAfonfarch, feirch n, hippopotamusAfonig nf, rivulet, small streamAfonog a, having riversAfonola, hke a river; fluvialAfuad n, liver distemper in sheep; 1Afuol a, hepaticalAfwch n, sharpness ; keennessAfwy a, sharp, keen ; ardentAfwyn -au nf the rein of a bridleAffaith, eithiau n, effect ; dispositionAfr n, flowing principleAfrad -au n, want of thrift, wasteAfradiad n, lavishing, squanderingAfradlawn a, extravagant, prodigalAffan n, conflict, uproarAffeithio v, to effectAffeithiol a, accessoryAfflau n, hold, grasp, gripAfradlondeb, Afradlonedd n, prodigality, Afiwys -au n, precipice ; bottomlessextravagance, wasteAfradloni v, to lavish wastefullyAfradu v, to lavish, to squanderAfradwy a, prodigal, lavishAfraid a, unnecessary, needlessAfraid, reidiau n, what is unnecessaryAfraslawn a, graceless ; nefariousAfrddwl a, solicitous;pensiveAffwys a, steep; bottomlessAg nf, opening, cleftAg c, as. Used before vowels.Ag pr. See AAgal en, spoils of warAgalen nf, whetstoneAgarw a, rough, ruggedAgatfydd ad, peradventureSee «Afrdwyth -i n, passion, impulseAfrdwytho v, to anger, to enrageAfrdwythol a, impassionedAfreidiol a, unnecessary, needlessAGEAfreol nf disorderAfreolaeth nf, irregularity, disorderAfreolaidd a, irregularAfreoledd n, irregularityAfreolus a, irregular ; unrulyAfrif a, numberless, innumerableAfrifad n, innumberablenessAfrifed a, innumerable ; surpassing IAfrifo v, to miscount, to miscalculate IAfrllad np (-en nf), consecrated waftAfrugl a, faulteringAfrull a, niggardly, illiberalAfr\yj-dd a, difficult, not easyAfrwydd -ion n, difficultyAfrwydd-deb n, unpropitiousnessAfrwyddiad n, obstructionAfrwyddo v, to obstruct, to hinderAfrwyddol a, unpropitiousAgde a, expanding ;generatingAgen -au nf, cleft, chink, chopAgenaidd a, like a cleftAgendor -au n, yawning gulf; gulf10

•\gor,iIII|Agweddi,! fVgwedd'fol'\goriANGEAgeniad re, cleaving, choppingAgenig nf small cleftf.Agenog a, full of clefts; leaky\genu v, to split, to crack\ger. Agerdd re, steam, vapour\gerddol a, steaming, reeking[)|,\gerfa, féydd nf a vent\gerfad, Agerddfad, -au re, steamboatI Agerlong, Agerddlong, -au nf steamer,I Ageru v, to cast a steam [steamshipANGHAngenus a, necessitous, needy, destituteAngerdd re, steam ; heat ; strength ; disposition;spiritsAngerddol a, vehement, intenseAgenv re, vapour, exhalation\glenwi v, to calk\golch -ion re, slop, hog-wash; lotion\gor -au n, opening, apertureAngerddoldeb re, vehemence, intensityAngeu -od re, deathAngeuo v, to render deadlyAngeuol a, deadly, mortal, dyingIAgoiyd v, to open, to expand Angeuoldeb re, mortality\gorad n, openingAnghadani a, unpowerful, weak||Agored a, open, expandedAnghadredd re, impotencel:\gorfa -oedd nf opening, orifice Anghaeriad n, dismanthngv, to open, to expandAnghaeth a, unconfined, freeI \goi - iad re, opening ; keyAnghaffaeliad n, nonattainmentfAgoriadol a, aperient, openingAnghaledu v, to make inobdurate\goriawdr, iodron m, openerAnghaloni v, to dishearten [dent^gorol a, opening, expandingAnghall a, indiscreet, unwise, improviigorwr,wyr n, openerAnghalledd re, indiscretion, imprudencepAgos a, proximate, near, nighAnghanmoli v, to discommendAgosäu v, to approximate, to draw near Anghar a, unlovelyAgosi v, to approximate ; to approach Angharad a, forlorn|j\gosiad n, approximationAngharant, ennydd re, discordance\gosrvrydd n, nearness, proximity Anghariad re, disaffectionAgi-o a, very heavy; pensiveAngharu v, to cease to loveAgwedd -au nf form ; condition Angharuaidd a, unlovely\gweddadwy a, modifiableAnghauad a, unshut, unclosedi'au n, dowry, jointure Anghawr a, illiberalAgweddiad n, modificationAnghefnoctyd re, discouragementa, relating to a dowry Anghefnogi v, to discourageAgweddol a, habitualAnghel a, uncovered, not hidVgweddoldeb n, habitualityAngheledig a, unconcealedAgweddu v, to form, to modifyAnghelfydd a, unskilfulVgwrdd a, potent, stout, robust Anghelfyddyd re, unskilfulnessAgwyddor, orion nf rudimentAnghelu v, to reveal, to discloseVgwyr a, awry, askewAnghenedledig a, ungenerated\ \ng a, open, broad: n, capacityVngad nf grasp of the handVngar nf the abyss; hellAngawd n, capacity ; contentsVngder re, capaciousness, largeness^.ngdde a, spacious, capacious'Vngel, ylion, engyl re, angel. Angelystor, recording angel ;evangelistVngell, engyll nf pinion; fore legVngen -ion n, destitution, want; needVngen -ion nf, necessity, need, wantVngenad re, extreme unctionVngenan nf extreme unctionAngendod re, necessitude^ngeniad a, necessitating^.ngenog a, necessitousAngenoctyd re, necessitude, wantAngenrhaid, rheidiau re, necessityAngenrhaid a, necessaryAngenrheidio v, to necessitateAngenrheidiol a, necessary, needfulAngenu v ,to necessitateAnghenfigenus a, unenviousAnghenfil -od re, monsterAngheniatäu v, to disallowAngherdded -ion re, wandering out ofthe way ; misfortuneAngherydd -on re, impunityAnghes -au nf stranger : a, strangeAngheugant a, uncertainAnghladd a, unburiedAnghlaer a, not bright, not clearAnghlau a, insincereAnghlod -ydd re, dispraise, dishonourAnghlyd a, not warm ; uncomfortableAnghoel -ion nf disbelief, void of creditAnghoelgar a, disbelieving, incredulousAnghoelio v, to disbelieve, to discredit11

'ANGHÀnghof -ion n, forgetfulness, oblivionAnghofio p, to forgetAnghofraith, reithiau nf amnestyAnghofus a, forgetful, obliviousAnghorffol a, incorporealAnghosp a, without punishmentAnghraff a, void of sharpnessAnghraiiFt, anghreifftiau nf a pattern.example=EnghraifftAnghred nf, unbelief, infidelityAnghrecl a, unbelieving, infidel. Gwladanghred, a country out of ChristendomAnghredadwy a, incredibleAnghredadyn -ion n. unbeliever, infidelAnghrediniaeth nf, unbelief, infidelityAnghredu v, to disbelieveAnghrefydd r i,f HgionAnghrefyddof a, irreligiousAnghreiiftio v, to reproveAnghreifFtioli v, to exemplifyAnghrist -iau n, antichristAnghroew a, inarticulateAnghrwm am, not bent :fAnghrwn anghromam, not round :f anghronAnghrybwyll a, without a hintAnghryno a, incompactAnghrynodeb n, incompactnessAnghudd, Anghuddiedig a, unhiddenAnghuedd n, unlovelinessAnghweithach ad. much lessAnghwaneg a, additional=YchwanegAnghwanegiad n, augmentationAnghwanegol a, augmentativeAnghwanegu v, to augmentAnghwbl a, incompleteAnghwbledd n, incompletenessAnghwl a, harmless, blamelessAnghychwyniad n, immobilityAnghydbarth a, disproportionateAnghydbwys a, unequal in weightAnghydfod n, disagreementAnghydfodol a, disagreeingAnghydfyddiaeth nf, varianceAnghydlyddus a, discordantAnghydfturfiad n, nonconformingAnghydfFurnaeth nf, nonconformityAnghydffurfio v, to dissent; to refuseto conformAnghydffurfiol a, nonconformingAnghydffurfiwr, wyr n, nonconformistAnghydgerdd nf discordanceAnghydlais a, inconsonantAnghydlyniad n, discontinuityAnghydnabod a, void of acquaintanceAnghydnabyddol a, unrecognizingAnghydnabyddus a, unacquaintedAnghydnaws a, unsocial ; inhumanANGHAnghydoddef a, intolerant, overbearin \Anghydol a, incontiguousAnghydranu v, to disproportionAnghvdred a, not concurringAnghydsaf a, not standing togetherAnghydsafol a, inconsistentAnghydsail a, incompatibleAnghydsain a, dissoivmtAnghydsynio v, to dissent, to disagree ]Anghydsyniol a, dissentingAnghydwasg a, incompressiveAnghydwedd a. void of conformityAnghyd'.veddiad n, inconformityAnghydweddol a. incongruous, incoisistent, unaccordantAnghydwybod a, not conscientiousAnghyfa a, imperfect, incompleteAnghyfaddas a, unfit, unsuitable [Anghyfaddasol a, incongruous ; unseenAnghyfaddasu v, to make unmeetAnghyfaddef a, unconfessedAnghyfael a, unsociableAnghyfagos a, uncontiguousAnghyfamser a, inopportuneAnghyfamserol a, unseasonableAnghyfan a, incompleteAnghyfannedd a. uninhabited, deseÄAnghyfanneddfa -oedd nf, desolate plaAnghyfanneddle -oedd n, desertdesolate place[latiAnghyfamiedd-dra n, desolateness, desAnghyfanneddol a, depopulating ; deattAnghyfanneddrwydd n, desolationAnghyfanneddu v, to depopulateAnghyfanrif -an n, fractionAngbyfansaAvdd a, decompositeAnghyfansoddi v, to decomposeAnghyfarch n, surreptionAnghyfarchol a, surreptitiousAnghyfarchu i\ to act under handAnghyfarchwyl a, improvidentAnghyfartal a, disproportionateAnghyfartaledd n, disprojjortionAnghyfartalu v, to disproportionAnghyfarwydd a, unacquainted, iglrant, unskilfulAnghyfatebol a, not correspondingAnghyfath a, dissimilarC^n

ÍLnghyfraith, reithiau nf, what is con-trary to law; illegality; transgression\ngh\ franol a, incommunicative Anghyhyrol a, unmuscularSoighyfrawd a, inconcurrentj\nghyfrben a, incompleteVnghyfrdan a, incongruous'Vnghyfrdelid a, unexcelledi'ANGHinghyfiawnhaol a, unjustifyingEÖghyfiawira v, to make unjustIHnghyfieithiad n, mistranslationH&yfieuad n, disjunctionHmyfladd a, incongruousBghyflafan a, without violenceUighytlaiar a, inconsonantbighyflawn a, incomplete, imperfectHfflyflawnder », incompletenessitnghyfle n, want of opportunityInghyflead n, displacing!lnghyfii : us a. inconvenientKghyfleusdra n, inconvenienceInghyfliw a, of different coloursknghyfiog a, without wagesLnghyfludd a, unrestrainedLnghyfluniad n, disconformityLnghyflunio, v. to disconformUighyfiwg «, unenlightenedbighyflwydd «, unprosperousLnghyflwyth a, of unequal pressurejjigliytìym «, not quickÖJghyflys a, not courtly, rudeKhyfoerth -oedd n, impotenceLnghyfnerthu v, to enfeebleKhyfnewidiad n, immutabilitybighyfnewidiol a, unchangeable, im-mutable, changelesslinghyfnifer a, of unequal numberIngliyfnod a, inopportune\nghyfochr a, not paralleljlnghyfodli y,to make of unequal rhymes1 rt, not risingInghyfoed a, of unequal agesIfflghyfoes a, not contemporaryÍÜighyfoeth a, without wealthVnghyfogwydd «, unbiassedLoghyfor a, without overflowpghyfradd a, of unequal degreettghyfraid a, insufficient:\.nghyfrdo a, imperfectMghyfrdwyth a, unelasticbjghyfredol a, inconcurrentpghyfreidol a, unnecessary, needlessithgar a, unlitigious•Vnghyfreithiol a, unlawful, illegal^nghyfreithlawn a, unlawful, illegalAnghyfreithloni v, to make nullVnghyfres a, disorderlyVnghyfrestru «, to disarrayA NGHAnghyfrgoll a, uncondemnedAnghyfrif a, unnumberedAnghyfrin a, without mysteryAnghyfrith a, without semblanceAnghyfrodeddu v, to untwineAnghyfroddol a, uncontributiveAnghyfwng a, immediateAnghyfrwydd a, inexpeditiousAnghyfrwys a, uncunningAughyl'ryngiad n, non-interventionAnghyfrymus a, of unequal strengthAnghyfrysedd «, inexcessiveAnghyfryw a, uncongenialAnghyfundod n, disagreement, disunionAnghyfunhyd a, of unequal lengthAnghyfurdd a, of unequal rankAnghyfuwch a, unequal in heightAnghyfwedd a, incompatibleAngiiyfwertli a, inequivalentAnghyfwlch a, incongruousAnghyfyng a, unstraitenedAnghyfys a, incorrosiveAnghyfystlys a, uncollateralAnghyfystyr a, of different importAnghyffelyb a, dissimilar, unlikeAnghyffred a, uncomprehended [rareAnghyffredin a, uncommon, unusual;Anghyffro a, immovableAnghyffwrdd a, incontiguousAnghyngel -ion n, monsterAnghynghanedd -ion n, inconsonancyAnghynghlo a, inconclusiveAnghynghorus a, unadvisedAnghynglyn a, unconjoinedAr ;.hyngwasg a, uncompressedAnghyngwedd a, incongruousAnghyngyd a, undilatoryAnghyhafal a, unlike, dissimilarAnghyhoedd a, not public ;privateAnghyhuddol a, unaccusedAnghyhyd a, of unequal lengthAnghyhyrddol a, unopposingAnghylch a, without a circleAnghylus a, irreprehensibleAnghymdcithas nf, unsociablenessAnghymhar a, matchless, peerlessAnghymhelliad n, non-compulsionAnghymhen a, inelegantAnghymhleth a, incomphcatedAnghymhlith a, unintermixedAnghymhlyg a, uncomplicatedAnghymhorthus a, uncontributoryAnghymhwyll a, irrational[unfitAnghymhwys a, improper, unsuitable,Anghymmaint a, not so largeAnghymmal a, jointless; unjointed13

ANGHAnghynimath a, dissimilar, differentAnghymmedr a, disproportioned : ndisproportionAnghymmedvol a, immoderateAnghymmedroldeb n, immoderationAnghymmeradwy a. unacceptableAnghymmes «, inordinateAnghymmesnr a, unproportionedAnghymmodiad n, disagreeingAnghymmodlawn a, implacableAnghymmodlonedd n, implacabilityAnghymmon a, unstable ; untidyAnghymmraint a, of unequal rightAnghymmrodedd n, irreconciliationAnghyrnmwynas nf unkindness, inclvilityAnghjinmydogol a, unneighbourlyAnghymmyn a, intestateAnghymmyredd a, unacceptablenessAnghymmysg a, unmingled, unmixedAnghymwî a, unclouded, cloudlessAnghyndyn a, inobstinateAnghynddrychol a, unrepresentedAnghynenid a, uncongenialAnghynhebyg a, dissimilar, unlikeAnghynhenol a, uncontentiousAnghynhes a, uncomfortable [ffectingAnghynhyrfiol a, undisturbing; una-Anghynnar a, not early, lateAnghynneddf «, void of qualityAnglef -au nf, hollow noise;Anghymiefin a, unusual, unaccustomedAnghynnefod a, uncustomaryAnghynnifer a, of unequal numberAnghynnil a, unfrugal; inaccurateAnghynniweiriol a, not frequentingAnghynnorthwy a, unassisted, unaidedAnghynnrychol a, not presentAnghynnull a, uncollectiveAnghynnwys a, incontinentAnghynnyrch a, void of increase, unproductiveAILAnghynnyred a, unresorted [dowedAnghynnysgaeth a, unportioned, unen-Anghyrchedig a, unapproached, unre-Anghyrchiol a, unreeurreat [sorted Angylaidd a, angelical, angelicAnghyrhaeddiad n, non-attainmentAnghyrrith a, unsparingAnghysbell a, out of the way; remoteAngylea -au nf, female angel; goddiAngyliaeth nj, angelic stateAha i, of exulting, or of rejoicingAnghysgodi v, un shelterAnghysgog «, motionlessAnghyssain a, dissonantAnghyssefin a, not primitive,Ai ad, is it? what?Ai c, or ; eitherAi i'e? i-Anghysselltrt, inopportune [inconsistentAnghysson a, inharmonious ; irregularAnghyssylltiad n, disjunctionAnghystadledd a, disproportionAnghystal a. unequivalent, not so goodAntfhysteg a, untroubledAnghystlynol a, unalliedAnghystuddiol a, untormenting, un-Anghystwyol a, unchastizing [afflictingAnghysur -on n, comfortlessnessAnghyttoni r, to be discordantAnghyttras a, void of kindredAnghyttrefiadu v, to undomiciliateAnghyttrigiant n, unneighbourlinessAnghyttro -ion n, inconversionAnghyttueddu v, not to convergeAnghytûn, Anghytun a, discordantAnghytuno v, to disagree, to differAnghyttyn a, not drawing togetherdisagreeing, inconcurrentAnghyttynu v, to draw contrariwiseAnghythruddol a, unpertnrbatedAnghywair a, inaccurate; discordantAnghyweithas a, untowardAnghywerth a, unequivalentAnghywilydd a, shameless[lesAnghywir a, inaccurate ; unjust; faithAnghywlad -on n. absenteeAnghywrain, Anghywraint a. unskilfuAnghywreinrwydd n, unskilfnlnessAhghywrya a, uncontentiousAngladd -au«, funeral, burial, buryingAnglas -au n. gleaming blade, eutlasaAnglawdd, angloddiau n, cemeteryyellAngnawd a, unusualAngol a, capaciousAngor -ion, -au n, anchorAngordreth -i nf, anchorage dutyAngorfa -oedd nf, anchorageAngori v, to anchorAngoriad n, anchoringAngorol a, grappling-" anchoringAngraddol a, ungraduatedAngreddfol a, degeneratingAngreidiol a, unscorchingAngryd a, trembling, shiveringAngu v, to contain, hold, or comprizeAnguriol a, poignant, grievous, pai " "Aie ad, is it so ?Aich, eichiau nf, scream, roarAid, eidiau n, living principle ;lifeAidd, eiddion n, zeal, ardencyAig, eigiau, eigion nf female] the wornthe sea, the ocean, the deep; shoalAil, eiliau n, a second ; wattling. Moj14

i mawr,i,ALAALLQÁìawon, Alawen, -au nf tunefiran ail Tegid, Morfran the son ofTegid[ail, by turns Alban -au m, cardinal point. AlbanAil a, second: like. Bob yn ail, Ail ac arthan, winter solstice. Alban eilir,re-, again, secondvernal equinox. Alban hefin, summerAil />•?•,Afladrodd v, to recapitulate, to repeatAiladroddiad », recapitulation; repeti-solstice.equinoxAlban elfed, autumnalAlbrys, iau n, cross-bow[birthtionAflenedigaeth nf regeneration; second Alcan n, white metal ; tinAileni v, to be born again ; to regenerate Alch -au nf grate, gridironAilfedyddiwr. wyr re, anabaptistfigymmeriad re, reassumptionAlches -au nf grated hole ; windowAlfarch -au re, spasm, stitchAilymgvrch -au re,recurring ; epanalepsis AlrTeryll, -iaid n, alchemistAill «, other. Mab aill, an adopted son Algar -od n, reindeerAill. eillion n, tenant ; bondsman ; sen 7 ant Alis re, the lowest point ; hellAillt. eilltion re=AillAillt a, other. Mab aillt=Mab aillAin re, spreading, extensionAinc, einciau re., desire, cravingAliw -oedd re, the saliva, spittleAlmarchu v, to strip off the leavesAlmari, i'au re, cupboardAlmonwydd np (-en nf), almond-treesAir, eiriau re, brightness, lucidity Almyg o, highly revered ; very courteousAiros n. See Eiros [want Almynag. egion re, almanac'Ais np (eisen nf), ribs: re, Aloewydd np (-en nf), lign-aloe, sebestonlaths; the>Ais a, wanting, destituteAith en (eithin re), furze, gorseAl -oedd nf, litter product;Alon re, the principle of harmonyAlor, orion re, plate ; receptacleAlp -au re, craggy rock ; an alpAl, eloedd, elod re, appellation given to Alsantaeth nf, hierarchyintelligent beingsMpx, superlative, very, mostAlaeth re, wailing, moan, griefAlaethiad re, moaning, wailing, grievingAlaethol a, wailing, dolefulAlaethu v, to wail, to grieve, to moanAlaethus a, mournful, dolefulAlaf -oedd re, produce ; wealthAlaf a, expert, dexterousAlsawdd, soddion re, algebraAlsoddeg nf algebraAlsoddol «, algebraical, algebraicAlu v, to bring forthAlwar -au re, purseAlwybaill re, calomelAlwyn a, veiy white : n, albumenAlwysen -au nf alms, charityAll -oedd re, another : a, otherAlafedd re. produce; wealthAlafun nf centre, middleAlan -od n. breath ; animalAllaidd a, foreign ; barbarousAllair, eiriau ft, paraphraseAllan ad, out, without. Allan o law, offiAlan n, tussilago (in botany). Alan Allanfa, fé'ydd nf egress, exit [handbutter-burr. Alan bychan, Allanol a, outward, exteriorcolt's-footAllardd «, unseemly, hideousAlanan n, asarabaccaAllborthi v, to exportAlanedd re, respirationAllborthiad re, exportationAlanu v. to respire , to breatheAlleg -ion nf allegoryAlar -oedd re, surfeit, loathingAllegiad re, allegorizingAlarch -od, elyrch, eleirch re, swan Allegol o, allegoricalAlarchen -au nf cygnet, young swan Allegu v, to allegorizeAlarches -au nf female swanAlleiriad re, paraphrasing;paraphraseAlariad n, surfeiting; loathingAlleirio v, to paraphrase"Alarm nf great shout, alarumAUfori v, to exportAlaru v. surfeit : loatheAllforiad re, exportation, export [exiledAlaswy a. slaughteringAllfro -fröydd nf another country: a,Alaw -fin. music ; instrumental music Allfryd -au re, savage dispositionAlaw, elvw re, lily; water lily. Alaw Allman, ellmyn re, strangerAllmor, myr re, secludedspot, dalecrewyll, lily of" the valley. AlawÜosgo, water aloe, water soldier. Allog ft, alumAlaw v dwfr, water lily. Alaw gerddi. Allogi v, to aluminateWhite lUy. Alaw lleiaf, frogbit Allor -au nf altar15

AM AAllt, elltydd nf the side of a hill ; woodycliff; tract of woodland ; a wood=GalltAllta -on n, foreigner, alienAlltra pr, beyond, on the further sideAlltraw -on », sponsorAlltrawd, trodion n, foreignerAlltrem -iau nf wild stareAlltremio v, to stare wildlyAlltrodiaeth nf banishment, exileAlltrodio r, to estrange, to banishAlltud -ion n, one of another country,alien ; exile :/, alltudesAlltud a, of another land, foreignAlltudaeth, Alltudiaeth nf, banishmentexile, transportationAlltudedd n, banishment, exileAlltudes -au nf, alien ; exileAlltudo, Alltudio v, to exile, to transport ; to alienateAlltudocäu v, to exile, to banishAlltud og a, exiled, alienatedAlltudol a, banishing, exileAlltudryw o. heterogeneousAlltndwr, wyr n, one who exilesAlltwf a, of foreign growth, exotic. Alityfion,exoticsAliwaith, weithiau n, another timeAllwedd -au, -i nf key. Allwedd costrel.bottle screw, corkscrewAllwest -i n, public feast; grassAllwlad, wledydd, -oedd nf anotherAllwladu v, to exile, to banish [countryAllwy v, empty, shedAm pr, round, about. Am danaf, amAMDdanat, am dano, am dam, am danom,am danoch, am danynt, about me,thee, him, her, &c.Amcaniaeth ///, conjecture: purposeAm c, for, becauseAmcanol a, intentional ; coniecturaAmp, circum-, amphi-, about, around Amcansail, seiliau nf hypothesisAinad a, bordering all roundAmcann v, to purpose; to guessAmadfyw a, alive on all sidesAmcanns a, inventiveAmadlaes a, drawling, sluggish Amcanwr, wyr n, designer; invent*Amadrwy -on n, trailAnicbwaen, chweiuiau nf chance, íAmaerwy -on n, fringe, skirtAmaerwyo v, to fringeAmaerwyog a, fringedAmaeth, emeith n, husbandman. A-maeth-aradr, ploughmanAmaethiad n, husbandryAmaethiaeth nf husbandryAmaethol a, relating to husbandryAmaethon -iaid n, agriculturistAmaethu v. to farm ; to cultivate, to tilAmaethwr, wyr, Amaethyddfarmer, agriculturistAmaethwriaeth, Amaethyddiaethagriculture, farming, tillageAmaethyddol a, agriculturalAmafael, Amfaelyd v, to wrestleAmair, eiriau n, circumlocution, periAman -au nf, stable[phrasiAmar -oedd n, noise round aboutAmarfog a, armed on all sides,Arnarwain r, to lead aboutAmbais, beisiau nf safeguard, ridin;dress, habitAmbawr, Ambor, borion n, greenswardpasture. Cylch ambawr. greenswarcircle, in the mysteries of the bardiGorsedd; called also Cylch Gorsedand Cylch Gwyngil. Bwyd ambdtluncheon taken by shepherds out ithe fields; also, in South Wales, aafternoon luncheon, correspondinwith the cynnwysfwyd of XortWalesAmbedogion np, amphi podesAmbeiriannu v, to defend on all sidesAmbell a, some, few, scarceAmbellenig a. one here and there;Amboeri v, to spit about [ing; sohtarAmboethi v, to heat all aboutAllwydd -au n, key. Allwyddau Mair, Ambor -ion n, greensward; pastureash-keysAmborthi v, to bear or carry aboutAllwyddor -ion n, treasurerAmbrynu r, to purchase, to buyAllwyn n, sorrow, grief, pensiveness Ambwl am, blunt all roundAllwynig a, sorrowful, pensive, sad Ambwyll //, exciAllwynin «, sorrowful, pensiveAllwyr a, complete, quiteAllwjs v, to poor, to emptyAmbwyad n, beating roundAmbylu v, to blunt all roundAmcan -ion n, purpose, intent; £Ar amcan, at a venture, at rand(Amcandyb -iau nf hypothesisAmcaniad n, pnrjdent, casualtyAmchwareufa -oedd nf amphitheiAmchwyl -ion nf circumvolutionAmdaerawd, odàu n, importunityAmdan nf trivetAmdawd. dodau n. raiment, dress16"J

i!Anidöedig•AMDDAmde -on n, covering, vestureAmdeithiog a, itinerant; wanderingAmdlawd er, very wretched or poorAnido », sbroud, winding sheeta, shrouded, enveloped(Anidoi r, to enwrap, to shroudSmdorch, dyrch nf, encircling wreath,jasper, tendril[Amdorchi v, to clasp about; to wreatheAmdori v, to amputate; to cut roundAmdowellt n, lyme-grassAmdrai «, diminished all roundAmdraill, dreillion n, circumvolutionAmdramwy v, to wander aboutAmdrauL dreulion n, corrosionAmdrechu v, to strive, to endeavourÉmdreiglad n. circumrotationAmdreiglo i\ to revolve; to rotateAmdreilbo r, to circumvolvev, to gaze aboutEdremudrist a, surrounded with griefdroad n, circulationdroch af spraying aboutAmdroi v, to revoive to turn roundAnidrom af heavy with youngAmdromi v, to become pregnantHirosi v, to circumduct\mdruthio v, to fawn to allAmdrwch am, broken on all sidesAmdrweh, drychau n, apocopeAmdrwm am, heavy on all sidesAmdrws -ion a, wrapperAmdrychiad n, amputationkmdrychu v, to amputate\mdrymder -au n. heavinessLmdrymu v, to grow heavyVmdryui. on n, strength on all sides\mdrywanu v. to pierce roundVmduo v, to incline to all sides\mdwll a, full of holes, perforatedAmdwyo v, to trim all round\mdylion np, exogensHfeiyfu v, to grow aboutVmdvllu v, to pierce on all sidesImdyrddu v, to noise about\.mdyru v to heap aboutVmdywallt v, to pour aroundiVmdywynu v, to shine around\mdywys v, to lead roundImdywysiad n, leading roundAmddadlu v, to converse; to debateVmddal v. to have respect^mdditad a, destitute; orphantonddifad, laid nc, orphanVmddiiadu v, to make destitute or asan orphan ; to bereave, to deprive ofVraddifedi n, orphanage; privation2AMGAmddirr'wys a, steep on all sidesAmddiftyn », to defend, to protect ; toAmddiftyn -ion n, defence [fortifyAmddinynadwy a. defencibleAmddiirynhlaid, bleidiau )>f defendantAmddirfynedig a, defended, fortifiedAmddifiynfa, feydd nf stronghold, fortification,fortress, place of defenceAind iifiyniad n, protection; fortificationAmddifFynu v, to defend=AmddifrynAmddifTynwr, wyr n, defender, protectorAmddigonawd n, sufficiency aboutAmddrych a, showy on all sidesAmddrychfa -oedd nf amphitheatreAmddwll a, gloomy all roundAmddychwel -ion nf, polyptoteAmddychweliad n, reverting from on allAmddyfiii v, to irrigate, to water [sidesAmddyfrwya a, watery on all sidesAmddyfrwys -on n, watery placeAmddyrnu v, to beat about with the fistsAmddystrwch a, mangled aboutAmelfogion, Airtelíeniaid np, amphibiaAmesgud a, quick on all sidesAmeth -ion n, failureAmfachiad n, grappling or booking roundAmfachu v, to clasp or twine aboutAmfar -oedd n, wrath on all sidesAmfordw)*ad«-,oircumnavigation[roundAmfordwyo v,to circumnavigate, to sailAmfordwywr, wyr n, circumnavigatorAmfrwys a, branching about; ambrosialAmfylchu v, to notch aboutAmgadarnhau r, to strengthen roundAmgadr a, mighty, potentAm^aer -au nf fortificationAingaerfa, fëydd nf fortified placeAmgaeru v, to immure, to wall round,Amgall a, circumspect, wary [to fortifyAmgan nf minstrelsyAmgant n, environ : a, aroundAnigarn -au, n, ferruleAmgaru v, to doat, to fondleAmgau v, to shut round, to hem inAmgauedig a, hemmed in, enclosedAmged -au nf general benefitAmgeiniad, iaid n, minstrelAmgeledd n, succour; solicitudeAmgeleddiad n, succouring, cherishingAmgeleddol a, succouringAmgeleddu v, to succour, to cherish ; totake care of; to fosterAmgeleddus a, succouring ;Amgeleddwr, wyr n, succourerAmgelog a, circumspectAmgelwch n, solicitudeAmgell a, having manv cells17fostering

lAMGa, circumscribing;AMLAmgellog a, many-celledAmgen ad. otherwise ; also ; better. Nidamgen, that is to say, namely, to wit,that isAmgenach ad, rather ; betterAmgenaeth re, differenceAmgenair, eiriau re, paraphraseAmgeneirio v, to paraphraseAmgeniad -au re, parallax (in astronomy);variationAmgenu v, to vary, to alter [lenceAmgerth re, intensity, vehemence, vio-Amglawdd, oddiau n, entrenchmentAmgledru v, to rail round, to impaleArogludo v, to carry aboutAmglwm, glymau re. claspAmglymu i\ to clasp aboutAmglywed v, to apprehendAmgneifio v, to clip or shear roundAmgnoi v, to corrode, to bite roundAmgoch o, red all roundAmgodiad re, resurrectionAmgoed a, surrounded by woodAmgor re, surrounding borderAmgorn, gyrn re, circling horn; theouter hornAmgorni v, to enwrap, to envelopeAmgrain, greiniau re, rolling about, wallow.Yn ei amgrain, prostrateAmgreinio v, to roll about, to wallowAmgrwm am, convex :fAmgrwn amgromam, globular :f, am.gronAmgud, Amgudyn -au re, lock or ringletof hair, curly lockAmgudd -ion re, treasureAmguddio v, to hide on all sidesAmguedd re, rarity, curiosityAmgueddfa, fe'ydd vf. museumAmgueddgell -oedd nf. museumAmgwyn -ion re, the herb tarragonAmgyff -ion re., support on all sidesAmgyffrawd, rodau n, imaginationAmgyffred -ion «, comprehensionAmgyffired r to comprehendAmgyfrrediad n, compreheni ionAmgyffiAmgyi rAmgytirynu v, to agitate aboutl< n -oedd -ion -an n, circuit; environ.Oddi amgylch, amgylch,round abont, about, around. Amgylchiongeirian, circumlocutionAmgylch t/, round about, surrAmgylchedd », circumferenceAmgylchiad -au v. surrounding;

ÍAmleiriog â, verbose, wordy, multilo-Ammharod a, unprepaired, unreadyquent, talkativeAmmharotoawl a, unpreparatory,'Amlen -i nf cover, envelope, wrapper Ammharthedd re, indivisibilityfAmlenu y,'to envelope, to cover Ammharthredol a, unsystematicalAmlenw o, multinomialAmmhech a, sinless, immaculatelAmlenwi v, to fill aroundAmmhefredd re, unhandsomenessAmlew a, devouring on all sides Ammhciriannedd re, inorganizatioaAmievs-yehu v, to shine aboutAmmheithiol a, unprospective.Amlhád n, increasingAmmhell a, unremote, near'Amlhau v, to make or become plentiful. Ammhendod, re, indecisionÍto increase, to multiplyAmmhenodol a, indefinite; vagueAmliaith, Amlieitliog a, polyglot Ammherchenogi v, to unappropriateiAmlifad n, flowing roundAmmherthynasol a, unappertamingAmlifeiriad n, circumfluenceAmmherthynu v, to make irrelevantAmlifo v, to flow aboutAmmhetrus a, indubious, without hesi~i.. vious,iIIAMMAMMAmlinell nf outline, contour [gatedAmliw -iau n, stain : a, stained ; varie-|Amliwiad n, variegated stainingAmliwiog a, motley-coloured, variegatedlAmlochrog a, multilateral, many-sidedpLmlosgi v, to burn roundAmlran, Amlranog a, having many partslAmlryw a, multifarious|Amlsill, Amlsillog a, polysyllabicAmlun a, of various forms; ranged inAmluniad n, conformation [formsAmlwedd a, of many formsAmlwg a, apparent, evident, plain, obmanifest; visible, conspicuousAmlwg, lygion n, apparencyAmlwreicaeth nf polygamyAmlyfu v, to lick overAmlygadwy a, demonstrableiAmlygder n, conspicuousnessiAmlygedig a, manifestedAmlygedd n, apparentnessAmlygiad n, manifestationAmlygiadol a, explanatoryÎAmlygol a, demonstrativeAmlygrwydd n, obviousnesstation=iDibetrusAmmheu -on re, doubt, hesitationAmmheu v, to doubt, to hesitate; tosuspectAmmheuaeth nf dubitation, doubtAmmheuawd re, doubtingAmmheugar a, scrupulous ; scepticAmmheugarwch n, scejtticismAmmheuol a, doubtfulAmmhëus a, doubting, ambiguousAmmhëusrwydd n, doubtfulnessAmmheuwr, wyr re, doubter ; scepticAmmhlant, Ammhlantadwy a, childless,barrenAmmhleidgar, Ammhleidiol a, impartialAmmhleidgarwch n, impartialityAinmhlethol a, uncomplicatedAmmhlithaw v, to decomposeAmmhlygu v, to endouble, to infoldAmmhorth n, misfortune; disgrace;want of supportAmmhorthol a, unsupportingAmmhosibl a, impossibleAmmhreiddiog a, not predatoryAmmhreswyl a, uninhabited. .Amlygu v, to manifest ; to explain Ammhridiant re, inexpiationAmlygyn n, illustrator; exemplar Ammhriod a, unmarried[unfitAmlym a, sharp on all sidesAmlyniad n, adhesion roundAmmhriodol a, inappropriate, improper,Ainmhrofiadol a, un probationary; inex-Amlynu v, to adhere aroundAmmaeth -au n, daintyAmmhrudd a, insedateAiinnhrycilwyd n, fleabane[periencedAininarchiaen, feini n, horseblock Ammhryderus a, unanxious, void of careAmmeg -ion nf sentence, saying; para- Ammhrydferth a, inelegant; uglyAmmhrydlawn Ammeuthu v, to make dainty [bieu, inopportune,a. uiu-e.Ainmeuthyn -ion n, daintyAmnieuthyn a, dainty, delicateAmmhall a, unfailinguntimelyAmmhrydus a, uncomely, unseemlyAmmhryleu n, utteranceAinmhar a, out of repairAmmhrysur a, not diligent [lutedAminharch n, disrespect ; dishonour Ammhur a, impure, foul, vitiated pol-Aminliarchu, Ammherchi v, to;dishonour,Ammhurdeb, Ammhuredd re, impurity;to disrespectpollutionAmmharchus a, disrespectedAmmhwyll -ion n, indiscretion ; insanity19

•a.AMOAmmhyllo v, to lose one's senses [saneAmmhwyllog a. unwary, indiscreet ;Ammhwynt m. indisposition, illnessAmmhybyr a, impotent; not bravein-Amminiog a. abutting upon; bordering.Amminogion, borderers. Amminiog-AMRAmp n, calmness, serenityAmpwy a, calm, gentle, pleasantAmrafael -ion n, contentionAmrafaelgar a. contentiousAmrafaehad n. bickeringAmrafaelio v, to contend, to striveAmrafaelus a. contentiousiau, borders, frontiersAmmlasUs a, insipid, tastelessAmmraint, mreiniau n. dishonourAmmri m, want of privilegeAmmnvd a, nnheated; unboiled; rawAmmlaen n, fbre-partAramod -an nf contract, covenant, conAmrain n. the pennywortAmran -an. nf circular divisionAmraniad n, dividing roundAmrant -au , the eye-lid ; instantAmrant-hun n, short sleep, dose, napAmrant-huno >:. to slumber, to sleepAmmddau, terms, conditions Amrantn v, to wink, to blinkdition.Ammodi r. to make a conditionAmmodiad ??, contractingAmranu v, to divide roundAmränwefi nf whitewort, wild chamAmmodol a, atmile. Amranwen Helen Luedd«|Ammodoldeb h, conditionally [ment spicknel. bald-moneyj menAminodrwym -an n. lea.>e; bond, agree- Amrawdd, rodd;Ammodwr. wyr n, contracting j artyAmmoethyn -ion », daintyAmred -ion nf. circular motionAmredeg r. to run roundAnnnor -an n. placidity. Blodau ammor.Amredia n. running roundamaranthAmredol a, circumambient [to fei|Ammori v, to become placid [honour Amredu v, to imitate; to counterifcTAmmraint n. breach of privilege; dis- Airtrentyn n. close of the eye; dozeAmmrawdd. oddion n, circumlocution Amrith a. of various aAnimreinio v, to violate privilege; to-an n. varietydishonourAmrithio -'.10 diversifyAmmreiniqJ a. unprivilegedAmmwlch, mylchau n. opportunityAmmwlch a. having no breach or gapAmmwyth -on n, carousalAmiiad a. guarding on all sidesAmnaid, neidiau nf beck, nodAmrod nf. circumvolutionAmrodi v, to circunwolveAmrodol a, circumvolutoryAmroddi v. to give aroundAmrosgfil -od n, megatheriumunwieldy, IAmuawdd a. defending on all sidesoedd h. onwieldineBSAmrosgoew a, in various directionsAmneidio », to beckonAmner -au n. purseAmnerydd -on n. purserAmnhedd v. to crave, to begAmnheddu v, to intreat muchAmnhwyth a, elastic on all sidesAmrwtb a. yawning all roundAmrwygiad 11. tearing roundAmrwym it, bandage roundmo v. to land aboutAmrwys a, ambrosial : n, ambrosiaAmnifer -oedd n, odd numberAmrwyao] a. ambrosialAmniferedd n, imparity [numerabl Amryalln a, rnultipotentAmmf'erog a, uneven in number; in- Amrydreigl a. heterochteAtttnod -au n. mark aroundAmnoddi v, to guard aroundAmrydwll

'.iAMRHJniyfeiHant, annau n. diversityVmryfrilryw a, heterogeneousAMWAmryvrioli y, to diversify, to varyAmsang n, treading aboutVmryfiad >i. excessAmsatÊr «, treading about. Amsathrdo, of various modesdynion, the footsteps of men. Lieamsathr, a place trodden on every sidea, haughty, arrogantAmsathru v. to tread aboutb /i. excess ; arrogance[kmryfti v. to commit excess; to err Amseinio v, to reverberatekmryfus a, arrogant ; erroneous, faulty Amser -oedd -an n, time; seasonkmryfusedd n. error, mistake, oversight AmsergyiF -ion n. era, epochHlyfuseddu v, to fall out, to errkmryfwyd -ydd n, variety of viandstonryfna'u a, very great, hugeAmseriad n, timing, datingAmseriadur -on n. lime-pieceAjnserlyfr -an n. chronicleImrygaiit /i, eireling rimAmsernod -au n, era, epoch, point of timekmrygar a, loved on all sidesLmrygoll -ion n. loss in every wayAmserol a. timely, seasonable; temporalAmser ildeb n, seasonablenes»Lmrygur -on n, pain in every way ; con- Ams roii v, to make seasonable orAnis.Toni, iau n, almanac [rimelypassionimrygwvdd n, a fall every wayunrygwyn -ion n. great tribulationunryh lit a, multindousunrylai* a, of clivers soundsunrylaw a, of various handsAroseronydd -ion almanac-makerAmseru v, to time, to fix a time ; to dateAmserydd -ion n, chronologisfcAmseryddiaeth nf chronologyAmseryduol

ANAANDAmyd n, mixed corn. Bara amyd, mixed Analluo v, to render impotentAmygiad n, giving refuge [bread Analluog a, unable; impossibleAmygu v, to defend, to guardAnalluogi v, to disenable, to incapacitate;to disableAmyn c, unless, except, butAmynedd n, patience, forbearance Anallungrwydd n, inabilityAmyneddgar, Amyneddus a, patient, Analluoldeb n. impossibilityforbearing, long-sufferingAmyneddgarweh n, long-sufferingAmyriad n, intermeddlingAnambtdl ad, scarce : seldomAnamgyffred -oedd n, imcomprehensioiAnaml a, infrequent : scarceAmyru v, to interfereAmysgar -oedd en, entrails, bowelsAn (án) nf element, principle, materialAnpx, un-, (lis-, mis-, im-, in-, il-, ir-,Anach -au nf impediment [-less, notAnad a, especial, peculiar. Yn anaddim, above all things; especiallyAnad! -au nf breath. Dift'yg anadl,shortness of breath ;asthma, dyspnoea Anamseru v, to render untimelyAnadlfyr «, having short breath: asth- A imynedd n, impatienceAnadìiâd n, respiration[matic Anamyneddgar o, impatientAnadlog a, breathing, respiringAnadlu i\ to breathe, to respireAnadlyn n, single breathingAnanian -unf lack of natureAnanianol «/unnaturalAnanianoldt-b n, unnaturalnessAnadnabod n, want of recognition Anant np, harmonies; musesAnadnabyddus a, unacquainted, unknownAnanwyl a, unendearingAnaradwy a. unarableAnaddas «, unmeet, unseemly, improper, Anaraf a, not slow, expeditiousunfit, unsuitable, inappropriateAnaddasu v, to disqualifyAnaddefiad n, disallowanceAnaddfed a, unripe, immatureAnaddurn -au n, disarray, undressAnaddwyn a, inelegantAnaddwyno v, to make nelegant orAnamlder n, inf'requencyAnamlwg n. not manifest, indistinctAnamlygiad a, indistinctionAnammheuaeth nf, indubitationAnaminodol a, unconditionalAnamryfus «, not liable to errorAnamser -oedd n, unfit timeAnamserol o, untimely, unseasonableAnaralliad n, inalienationAnaraul a, not calm ; not sereneAnarbed, Anarbedol a, unsparingAnarch' illadwy «, unvulnerableAnardymmer n, indispositionAnarfer -ion nf want of useAnarferol a, unaccustomed, unusual, atraordinary, uncommonunfit ; to disqualify ; to attaintAnaddysg n, lack of educationAnaele a, terrific, direfulAnaf -au n, blemish, defect; woundAnafael a, void nf holdAnafiad n, blemishingAnafod n, ailment ; boil, soreAna u v, to blemish, to maimAnaferu v, to disuseAnarfog a, unarmedAnarl tee a. unen ptiedAnarwydd a, without a signAnatebol a. unanswerableAnattaliadwy a, unrestrainable(_Anau np, elementary principles of ha(Anafus «.maimed ; blemished ; monstrous Anaw -on n, poetic genius; songsterAnagwedd nf want of formAnagweddus a, unseemlyAnanghofus a, unforgettingAnawdurdodi v, to revoke authorityAna wel n, vocal musicAnawell nf inciter of hannonyAnair, eiriau ?i, ill report , infamy ; reproach,Anawenydd a, void of geniusdisgraceAncr n, anchoret. Fal yr ancr, like'An il -au nf breath, respiration=AnadlAnaliad n, respiringAnalu v, to breathe, to respireAnalwedig a, uncalledAnalledig a, impossibleAnallu -oedd n, inability; impotencyAnalluadwy a, impossibleAnalluedigaeth nj, impotencyAnaliuedd n, impotencyhermit; honest, sincereAncres -au nf anchoressAnewyn -ion /;, dainty: desertAncwynai, eion n, epicureAnchwant n, inappetencyAnchwardd a, void of laughterAnchwiliadwy a. unsearchableAnchwith a, not sinisterAndaw v, to listen, to hear22

IANFKndawgar a, wistful, attentiveVndawiad n, listeningAndras -iaid n, enemy; Satan, the devilHired n, untrodden spot. to disorder, to ruin[Uidwvol «, disordering, ruining, harmin-'c, unspaciuis. unample [fulIneffeithiol a, ineffectual, inefficaciousKeglur a, indistinct, not clearineglurdeb «, indistinctnessbiegiwg n, void of splendourKgni /i,inertiaInegwau a, unfeeble, potentHeiddil a, unslender; nervousSüaeilnn -od n, phantomíneirian a, ungainly, unseemlyIneirif a, innumerable, numberlessANFAnerchcb -ion nf, addressfcerehiad n, salutation, addressrehol o, gratulatory[Anerchwr, wyr n, complimenterlAnerfai a, faultless, blameless[Anesgarad », inseparabilityijAnesgor a, without deliverance[Anesgorol a, irremediable; incurable\ inexorable; inextricable; inevitableinsuperable, un surmountable; intoler-Anesgud a. not quick[ablejAnesinwytli a, uneasy, restless[Anesmwyíhder «. uneasiness(aMesmwyiho v. to make uneasy,-ythyd «, uneasinessAneuog a. unguilty, guiltlessAnewig a, melodious, tuneful1 ijar a, unwillingAnfab, feibion n, infant: a, childishAnfad a. naughty, villainousAnfadu n, to become naughtyAnfadus a, iniquitous, impiousAnfaddeuant n, unforgivingnesaAnfael a, prohtless, gainlessAnfalch a void of pride, humbleAnfanwl a, inaccurateAnfanvaint n, amaranthAnfarwol a, immortal, deathlessAnfarwoldeb n, immortalityAnfas a, not shallow; deepAnfedrus a, unskilful, bunglingAnfedrusedd », unskilfulnessKjbrwydd a, not quick, dilatoryEedifar a, remorselessIknedifarus a, unrelenting, unrepentingInedifeiriul a, impenitentInedifeinvch n, impenitenceAnfeddylgar n, thoughtlessa, unhallowedVnedmygedd «, irreverenceedwaint n, amaranthAafeidredd n, immensity, infinityAnfeidrol a, infinite, immenseAnfelus a, not sweet, insipidAnferth a, without beauty, unsightlyAnferthedd a, unsightlinessAnferthlun -iau n, caricatureAnferthol a, unsighly, monstrousAnferthwch n. unsightlinessAnfesuri », immensityAnfethiant, nau n, infallibilityAnfethlig a, unembarrassedAnflas n, insipidity, tastlessnessAnrlasus a, tasteless, insipid, unsavouryAnflys -ion », inappetency\neirifcdd n, innumerableness infi-Äneirio v, to blander;[nite number Anfodd -ion n, displeasure. Gwneuthur\neiriul «, slanderous, defamatoryjneirioes a, void of splendour\nel\v a, gainless; destituteanfodd ar un. to ravish.against one's will, unwillinglyAnfbddedig a, displeasedanfodd,\nelyf a, void of musicAnfoddgar a, displeasingHpw tg a, unrenowned, ignoble Antbdd'hád n, displeasing [disobligeinenwogi v, to make ignobleBeofn, Aneou a. not bold, timidAnerch -ion n, salute, addressAnfoddhau, Anfoddio v, to displease, toAnfoddlawn a, discontentedAnfodd londeb n, discontentednessAnercji v, to salute, to greet, to address Anfoddlongar a, unsatisfactory; dissatisfied,discontentedAnfoddloni v, to discontent, to dissatisfy,;to displease, to offend to beoffended or displeasedAnfoddlonus a, discontentedAnfoddog a, dissatisfied ; fretfulAnfoddogi c, to discontent, to displeaseAnfoes -au nf immorality ; rudenessr, Anfoesog a, unmannerly,rude, ill-bred.arweb n, rudeness, incivility1 a. immoralb a, immoralityAnfoethus a, not daintyAnfoHant, annau n, disparagementAnion vtto send;to transmit, to despatchAnion a, missive, sendingAnfonadwy a, that may l>e sentAnfonedd a, without nobilityAnfoneddig a, ignoble, ungenteelAnfoniad n, mission : transmission23

ANHAnfonog a, missionary. Anfonogion,missionariesAnfonol a, missive ; missionaryAnfraint n, want of privilegeAnfreiniad «, disfranchisementAnfreinio v, to disfranehise=DifreinioAnfreiniog a, unprivilegedAnfri -on /?, disrespect, disesteem; tuberousmoschatelAnfucheddol a, immoral, depraved-Anfucheddoldeb n, immorality, want of Anhawddgar a, onamiabJemoral conductAnfudd a, unprofitable=T)ifuddAufuddiant, annau n, disadvantageAnfuddiol a, unprofitable, profitlessAnfuddioldeb n, unprofitablenessAnfwyn a, unkind, uncivil, ungentleAnhawddgoU a, not easily lostAnhawl, holion nj\ nonsuitAnhawnt it, indispositionAnhawr a. nnindulgentAnhawsder n, difficultyAnhebgor a, indispensableAnfwyn der n, unkind'_or -au -ion /i, what is indÌ8Anfwynhau v, to rob of enjoymentrequisiteble;Anfwytli a, not tender, harshAnfyiyrdod «, unstudiousnessAnfVged n, diAnhebgorol a, indispensableAnheddog o, unpacificAnheddychlawn a, unpeacefulAnl'yn tt, ungentle, monv.seAnfyniad n, nolitionAnheddychol a, unpaciticatoryAnhefehg a, unimitativeAni'ynog a, ungentleAnhefelwch n, unimitableness [slo'iAnnrnych a, unfrequent, seldomAnfywiog a, inanimate, lifelessAnfywiol a, unanimatingAntfaeth a. not mellowAnffawd, odau -ion »J] misfortuneAnffel a, not cunning, unwilyAnflbdiog, Anffodus a, unfortunateAnffrwythlawn a, unfruitful, barrenAnffurfio v, to disfigure, to deformAnffyddlawn a, unfaithful, faithlessAnflyddlondeb re, unfaithfulnessAnffyniant, annau n, adversityAnhad a, peevish, fretfulAnhadledd n, incorruptionAnhaddef a, homelessAnheinif, Anheini a, listless, sluggislAnhelaeth a, unspacious, confinedAnhelbulus a, not teased or perplex*with business or caresAnhelyiit a, unemployedAnhepwedd a, needlessAnhewyd a, not in earnestAnhewydd o, immatureAnhidlaid a, undistilled; unstrainedAnhiliog a, unprolific : n, barmiwortAnhiriant a, undilatoryAnhocedus o, uudeceitfulAnhoddiad n, undefeasibilityAnhoedd a, unconspicuousAnhoenus a, unlively, sluggishAnhaeddiannol, Anhaeddol a, undeserving,Anhoewder n, unsprightlinessunmeritorious, unworthyAnhaeddiant, aunau n, demeritAnhael a, ilhberal ; mean, stingyAnhoff a. unamiable ; disgustingAnholiadol, Anholedigol a, uninterrogiAnholltog a, uncleft, unsplit [tanAnhaelioni ?i, illiberality ; niggardliness Anhonedig a, unassertedAnhaeredd n, inassertionAnhagreb -ion ?*/*, charientismAnhagredd ?i, indeformityAnhorol a, unindulgentAnhortiol a, unchidingAnhualu v, to unfetterAnhail a, without serviceAnhaint a, undiseasedAnhalar a, unenlivenedAnhalog a, undefiled ;pureAnhallt a, not saltAnhambwyllog a, unpremeditatedAnhanesol a, unhisloricalAnhanfod a, nonexistentAnhap -ion ?*, mischance mishap.An-ANHhap ei fam, bastard. Dywedyd ei haia*i anhap, Ádrodd ei hap a'i anhap, Urelate one's adventuresAnhapus a, unfortunate, unluckyAnhardd a, not handsome: unseemlyAnharddwch a, uncomeliness [lndecenAnhatru i\ to uncoverAnhaw a, immature, unripeAnhawdd a. uneasy, difficultAnhawddfyd «, unhappinesaAnhudol a, unalluring, unenticingAnhuddo v, to uncover, to expose,Anhuddol a, unobscuriug [discloAnhuenig a, not sunny, gloomyAnhulio v, to develop, to uncoverAnhun n, wakefulness, sleeplessnessAnhunanol a, unselfish, disinterestedAnhunedd h, wakefulness; troubleAnhwyl n, indisposition ;sickness24

ANH^nhwylio v, to distract, to derangefcnhwylus a. out of order; unwell, sick,ailing : inconvenientIgahwylusdod n, obstructionInhy, Anhyf a, not bold, bashful, shy\nhyall a, impossible, infeasibla\nhyalled >t. impossibilitynhyar a, not easily ploughedSknhyawdledd n, in eloquenceHfcyball o, indefectible; infallibleMkybarch a, unworthy of respectinhybarthedd n. indivisibilitybybech a, impeccable, .sinless\nhyblyg a. inflexible, staff, rigidhyboen a, impassibleHhybortb a, unassistingphybrawf a, undeinonstrable\nhybwyll a, imprudentWrychwal a, indispersibleVnlrychwant a, uncoveringVnhydaen a. inexpansihleInlmLldi o, untraversible\nhyda\vdd a. indissolvable^nh\'deiml «, impalpableAnhyder it, distrust; diffidenceVnhydor a, unfrangible, not fragilebihydraeth a, unutterablefcnhydraidd a, impenetrable\nhydraul a, indigestibleInhydrefn a, not easily arrangediahydreigl a, undeclinable\nhydrig a, uninhabitableVnhydrin «, unmanageable\nhydro «, unconvertibleAnhydrwch a, irrefrangibleVnhydwyll a, undeceivablehydwyth a, uneiasticAnhydyb a, inconceivableAnhydyn a, intractableAnhyddadl o, indisputableMlhyddal a, not easily held|;^nhyddawn a, not easily giftedHpyddring

dd''ANLLAnhyrwym a, not easily boundAnhysbys a, unmanifest; ignorant of;Anhyserch a, nuamiable [unknownAnhysom a, undeceivableAnhyson a, unutterableAnhysyn a, imperceptibleAnhywaith a, untraceableAnhywan a, invulnerableAnhywedd a, untowardAnhywel a, unconspieuousAnhywell a, irremediAnhywerth a, inestimable; unsalableAnhywest a, inhospitableAnhywyw a, unfadingAniach a, unwell, indisposedAniacho] a, unsalutaryAnllai ad, neverthelessAnllariaidd a, ungentleAnllathraid 1 a, not resplendentAnllathrudd a, chaste; uuviolatedAnllawch a, unprotectedAnil iwd a, not cravingAnil iwdineb n, uncravingnessAnllawdd a, rich, preciousAnllenog a, illiterate, unlearnedAnllenogrwydd n. iliiteratenessAnlles a, void of benefitAnllesg a, unfeeble, vigorousAniaeth nf, temperament; nature A I] •. ol a, disadvantaieous=AflesolAnial -oedd a. desert, wildern «sAnllettygar a, inhospitableAnial, Anialog a, desert, wild, uncnl- Anlliw -iau ??, stainAnialfa -oe'.ld nf wilderness [tivated Anlliw a, colourlessAnialfan -an nj, wilderness, desert Anlliwgar a, ill-lookingAnialu v, to desolate to lay waste Anil'']>. riches, meansAnialus a, of a desert aspectAnlloeddi v, to squanderAnialwch », wilderness, desertAnian -an nf, nature; instinct; geniusAnianaeth nf physicsAnianawd, odaun, temperament: phys-Anllosgadwy a. incombustibleAniander n, naturalness [wlogy Anllosgedig a, unburnt; unignitedAniandraw n, physiologyAnlluddedig a, unfatiguedAnianddysg nf physiologyAnlluosog a, unfrerjuent, not numerou»Anianeg nf physic'sAnllwyddiant, annau n, misfortuneAniauodoi a, physiologicalAnllwythedig a, unburdenedAnianol a, natural; wonderfulAnllygradwy a, incorruptibleAnianolaeth n, natural propertyAnianolder A, natural right or conditionAnia.nt np, vocal harmonies; poetsAnianu v, to render naturalAnianydd -ion n. naturalistAnianvddi aetli nf natural philosophy. Aniiywodraeth nf anarchy [troveiAnianyddòl a, physical [physics Annadleuadwy a. incontestal abl

ANNinnedd -au nf dwelling, residence Annhirion a, ungentle; cruelinneddf a, lawless : re/, disorder Annhlysni n, ineleganceInneddfa, fëydd, fäu nf dwelling-place Annho a void of coveringÜneddfolder re, immoralityAnnhoddadwy a, insolubleHpeddiad re. residing, residence Annholiad re indiminutionHteddle -oedd re, dwelling-placelined du v, to dwell, to resideknnefnyddiol a, unsubstantial, uselessKefod -an nf, lack of ceremonyHefodol a, unceremonialVnneffro a, unawakejeheuder re, indexterityVnneili» v, to drop leavesBheillduoldeb ??, inseparabilityBtmeiryd a, irrelevantVnneisyfol a, unrequestingVnnel -au nf tension ;prop : a gin. Ehoigwaew ar annel, to couch a lanceneliad re, stretching; aimingInnelog a, on the bend; bent; aiminginnelu v, to bend ; to stretch; to aim|nnelwig a, shapeless, unformed. Annelwig ddefnydd, embryo, foetusj.Ynner, ueirod nf heiferitanerbynioldeb re, unacceptablenessAnnerth re, impotenceAnnestl a, indelicate; inelegantAnnestledd re, indelicacy; ineleganceAnnewisol a, ineligible ; undesirablefonnewr a, irresolute; cowardKnnhaeniad re, inexpansion[innhaerni re, lack of importunityAnnhangnefedd re, want of peaceAnnhalmedd re, non-impressionAnnkanadwy a, unignitableAnnhaw a, unsilent, untacitBihawel a, not calm, unsilentAnnhebyg a, unlike, dissimilarAnnhebygol a, improbable, unlikelyAnnheg a, unfairAnnhegwch re, unfairnessbheilwng a, unworthyAnnheimlad re, apathy, insensibilityAnnheithig a, void of facultiesAnnhelaid a, incompact; ungracefulAnnhelediw «, ungraceful. Cyrlafanannhelediw, a horrid catastropheAnnheredd re, impurityAnnherfyn a, boundless, infinitetAimherfynol «- infinitive; infinite,boundless; endless. Modd annherfynol,infinitive moodAnnherfysgol a, untumultuousAnnherwyu a, not ferventAnuhesog a, void of sunheatAnnheuluog a, undomesticAnnhiriog a, void of landANNAnnholladwy «, mdeductableAnnhoradwy a, infrangible: irrefragableAnnhoraeth a, void of produceAnnhostedd w, inseverityAnnhostnri n, want of pityAnnhosturiol a, unpityhigAnnhrachwantus a, uncovetousAnnhraethadwy a, inexpressibleAnnhraethol a, inexpressive, ineffableAnnhrafodol a, unbustlingAnnhrafferthus a, free from troubleAnnhrallodus a, unarHictingAnnhrancedig a, unannihilatedAnnhras a, void of kindredAnnhraw a, without a guideAnnhred a, unresorted ; solitaryAnnhrefig a, non-residentAnnhrefn -au nf disorder, confusionAnnhrefiiu v, to disorder, 10 disarrangeAnnhrefnus a, dissorderlyAnnhreiddiol a, impenetratingAnnhreisig a, inoppressiveAnnhremygol a, undespisingAnnhrethadwy a, untaxableAnnhreuliedig a, unconsumedAnnhrigiant re, non-residenceAnnhrugarog a, unmerciful, mercilessAnnhruthiol a, unfulsomeAnnhrwsiadus a, not dressyAijiihrwvadl «.not thorough or completeAnnhrwydded a, unlicensedAnnhrybelid a, ineloquentAnnhryloew a, untransparentAmihrywanadwy a, impenetrableAnnhuddo v, to uncoverAnnhueddol a, impartialAnnhuellu v, to undeckAnnhwng a, non-juringAnnhwyllo v, to undeceiveAimhwyllodrus a, candid, honestAnnhwysgol a, unaccumulatingAnnhwythol a, unelasticAnnhyciannus a, unauspiciousAnnhyciant re, unprosperity, nonsuccessAnnhynged -ion nf. misfortuneAnnhyngedfen -oedd nf misfortuneAnnhyngwr, wyr re, nonjurorAnnhymmerns a, intemperateAnnhymmig a, premature, unseasonableAnnhymmoraidd «, unseasonableAnnhymmoreiddrwydd re, inclemencyAnnhvner a, unkindlv. harsh27

iANNAnJohywyll a, inobscureAnnTangol a, anescaped[revengeAnni'al, Aim'ialedd n, being withoutAnn'ialedig «, unrevengedAnn'iareb a, not a maxim or adageAnnTarebol, AnnTarebus a, unproverbialAnni'au a, uncertain, dubiousAnniasp, Anni'aspad a, without shoutsAnn'iaspedain v, to cease from shoutingor screamingAnnibech a, not sinlessAnnibellt a, not hncompactAnniblog a unskirtedAnnibyniad. iaid », independentAnnibyniaeth nf independenceAnnibynol a, independentAnnibynwr, wyr n. independentAnnicra a, uusatiated[cereAnnichellgar a, guileless; candid; sin-Annichon, Annichonadwy a, impossibleAnnichonedd », impossibilityAnniddig a, uncontented; peevishAnnidäigrwydd u. peeviAnniddymol a, indefeasibleAnn'ielwig a, uncontemnedAnnîell a, unhandsomeAnn'ien a, uncertain, dubiousAnnieurwydd n, uncertaintyAnnifäedd », undestmctivenessAnnifai a, not blamelessAimifant n, perennity[ableAnnifaol a, unconsuming; unconsum-Annifeiriol a, innumerableAnniflan. Annirlanol a, unfading; per-Anniflanadwy a, immarcessible [petualAnniflanu v, to cease disappearing ; notAnniflas er, not tasteless [to fade awayAnnifrif tt, unsedateAnnifro a, unbanishedAnnifrodol a, undilapidatingAnniffeithiol a, undesolatingAnnitfer, Annifferiog a, unprotectingAnnifflais a, insecureAnnifFoddadwy a, unquenchableAnniffred «, defencelessAnniffygiadwy a, indefectibleAnnigiol a, unoffendingAnnigonedd n, unsurhciencyAnnigrifol n, unamusingAnnileadwy a, indelibleAnnilynol a, inconsequentAnnilys a, uncertain, not sureAnniííyn a, inelegantAnnillynu v, to make inelegantAnniodgar a, not given to drinkAnni'ofal a, not carelessANNlAnnîog a, unslothful, not idleAnnYogel a, unsecure, unsafeAnn'ioi, Ann'ioledig a, unobliteratedAnnlolchgar a, ungrateful, unthankfulAnnToIor a. unexterminatingnot disarrayedAnnirgel o, unconcealed, not secretAnninol a, unimp•;] a. unde.spicableAnnirnadiad >/, inapprehensionAunirprwyol ,t. unsupplying [nenc]Anmrwest nf, Annirwestwch n, inabstiAnnirwyol a, not liable to penaltyAnniryw a, undegenerateAnnisberod a, undispensedAnnishorth a, uncon.>umptive11 a, not indiscreetAnnisgynol a, undescendingAnnistrywiol a. undestrnctiveAnniwair a, unchaste, incontinentAnniwallus a, unsatiatingAnniwedd a, endless, infiniteAnniweirdeb n, incontinenceAnniwyd o, not diligent, indolentAnniwyg n, bad habit: disorderAnniwygiol a, unrefermingAnniwylledig a, uncultivatedAnniwyn a. mvi dateAnnod -an n, stop, delay: suspensionAnnod, Annodi v, to suspend, to delajAnnod y gyfraith, to make void a suiAnnoeth a, unwise, imprudentAnnoethineb n, indiscretionAnnofi v, to become, refractory [rnexAnnog r, to incite; to exhort: n, inciteAnnogaeth nf admonition, exhortatiAnnogiad «/inciting; incitementAnnognedd n, incompetenceAnnogol, Annogus a, incitingAnnolurus a, unpainful [talenteAnnoniog a, giftless, ungifted,Annos n, driving, chasingAnnos v,to drive, to chase, to inciteAnnosbarth a, nnclassed; indistiu 'Annull a, void of form [indisciAnnuw a, atbeistic; faithlessAnnuw -iaid, Annuwiad, iaid m, atlAnnuwiaeth nf, atheismAnnuwiol a. ungodly, godlessAnnuwioldeb n, ungodlinessAnnwfh, Annwn n, the lowest stateincircle of transmigration (accordthe bardic doctrine of metempchosis) ; the lowest point of existtlowest hell ; hell ; the bottomlesthe great abyss ; the deep ; the loi28

i slow,jfcnyhewyd n, want of devotion[Annyhuddiant n. implacabilityAnnyled -ion nf, that is not due ;pre-tended debtAnnyledus a, unincumbent ; undueAnny lye dog a, not having claimAnnyiuehwehidwy «, not returnablei;ANNHovenliness, untidinessÌAnnyheuul a, inconclusivepuryblyg a, unfoldedpybryd a, not dismalJAnnychryn a, fearless, undismayedBinychweladwy a, irreversibleAnnychynnnygol a, uniiuaginaryAnnyddan «, comfortless, unhappyferyfal a, indolent, lazy, heedlessHfeyfnig a. unusual, uncomuionAnnyfodadwy a, inaccessibleteyfrol a, not wateryAimyfyii a, unsununoaed. uncitedjÉnnygnad n, being unafflictedAnnygwydd a, without chanceAnnygylclmiol «, uncircumscribingMpygymmodol a, unconciliatory•Annygyrchedig a, unapproached, unrejAnnyheuradu, inassertion [sortedAnnyiiiuiinl a, undesirableAnnynog a, unmanly, cowardAnnynol a, unhumun; cruelAnnynsawd a, impersonalityAnnynsodol a, impersonalAnnynwaredol a, unimitativeAnny ddefadwy a. unsufferableAnnyryswch n, imperplexityAnnysbeidiol a, unintermittingAnnygbendod, dodau n. inconelnsive-Annysbwylliant ?i, irrationality [nesslack of learningjAnnysgedig a, unlearned, untaughtAnnysglaer a, not brightAnnysgwyliad n, inexpectationANOregions ; the state, or receptacle of Annysgymmod n, discordancethe deadAnnystaw a, not silentAnnwyd n, cold, dullness. Cael yr an- Annyundeb ??, disagreementnwyd, Dal yr annwyd, to catch cold. Annyuno v, to disagreeIMae wedi cael annwyd, lie has caught Annywalder n, want of ferocitycold. Twymyn amiwycf; influenza Annywedadwy «, unspeakableÉnnwydaidd a, chillyAnnywedd'iaeth nf, celibacyBfawydedd n, chillinessAnnvweddog a, unconjugalBmwydo v, to get chillyAnnywyllyniog a, uncultivatedHpnwydog a, cold, chillyAnobaith n, despairAnnwyf >i, ennui: a, listlessAnobeithiad n, desperationAnnwyn a, unkind ;surlyAnobeithio v, to despairAnnwys a, unpressed; incompact Annbeithiol a, hopeless, despairing[Annyben a, endless; untidy, slovenly; Anobeithlawn a, unhopefuldilatory; purposeless, contused Anober - ; . endlessness ; tediousnessÀndberi nAnobrwy a, vast wardedAnohryn a, void of reward or desertAnobwyll a, improvidentAnochel, Anocheladwy a, unavoidable,Anodidog «, unexcelling [inevitableAnodinebus a, unadulterousAnodoriaiit, annau n, non-interruptionAnodrig a, un dilatoryAnoddefadwy a, insufferableAnoddefol «, intolerableAnoddeu -on «., unintentional actAnoddyfn, Anoddyn -au n, abyss; thedeep Dwfr anoddyfn, very deep waterAnoeth -au n, incomprehensibility;difficult action or adventureAnofal r/, careless; imprudentAnofiuiol a, untroubledAnofnog, Anofnus «, fearlessAnofwyedig a, unvisitedAnofyddol a undisciplinary; unphilosophicai;unscientificAnofynol a, irninquisitive ;Anoganol a, unsatiricalAnogawn a, insatiateAnogonol a, ingloriousAnogwydd n, disinclinedAnogyfio v, to make unequalAnogyfred a, of unequal paceAnohebol a, uncorrespondingAuoleithiog a, of no slight havocAnolesg a, unenfeebîedunnecessaryAnoleu a, undistinct; gloomy, duskyAuolo «., ineffectual; voidAnolrhain o, trackless [be tracedAnolrheinadwy a, unsearchable; not toAnolud, Anoludog a, poor, destitute ofAnoluddiol a, unobstructed [wealthAnolwg

'_ANRAnommedd a, without refusaalAnorbwyllig a, not franticAnorchafus a, unexaltedAnorehestol a, unexcellingAnorchfygol a, unconquerable, invinei-Anorchuddio v, to uncover[bleAnorehwylog «, unemployedAnorddwyol a, inoppressiveAnoresgynadwy a, unconquerableAnorfod a, unsunnounted ; invincibleAnoriog a, unfickle ; sedateAnormeiliad n, inoppressionAnormesol a, unmolestingAnorphen a, endless, infinite ; unfinishedAnorphennod -au nf, hyphenAnorphenol a, imperfect ; uncompletedAmser anorphenol, imperfect tenseAnorphwyllog a, undistractedAnorphwys a, restless, unquietAnorsafol a, instationaryAnorseiddiog a, unsedentaryAnorthöus, Anorthoawl a, unshelteringAnorthrechol a, unsubduingAnorthrymiad n, inoppressionAnorweddol o, unrecumbentAnosgeddig a, uncomely, unsightlyAnosgo a, unstarting ; undauntedrespectAnosodedig a, undepositedAnrhydeddocäu v, to honour, to revelAnosteg a, unsilent, unquietAnrhydeddol a, honouringAnostyngol a, unsubjectedAnrhydeddu v, to honourAnras «, gracelessness ; mischief; the Anrhydeddus «, honourable. Gwir fevil principleAnraslawn, Anrasol a, graceless; nefarious,impious=DirasAnrhadlawn a, ungraciousAnrhagder n, non-resistanceAnrhagddarbodus a, unforeseeingAnrhagddarpar a, unpreparedAnrhagflaenol a, unanticipatingAnrhaghanfodol a, not pre-existentAnrhagluniaethol o, not providentialAnrhagorol a, not excellingAnrhagritbiol a, not hypocriticalAnrhaith, rheithiau nf, pillage; ]>rey.spoil; distress. Anrhaith gribddail,a total confiscation. Anrhaith oddef,confiscation of movablesAnrhanog a, unparticipatingAnrhed a, positive, determined, obstinateAnrhedu v, to oppose, to stayAnrheg -ion nf, present, giftAnrhegiad », presentingAnrhegol a, presentingAurhegu », to present, to giveAnrheidiol a, not necessaryAnrheidus a, not necessitousAnrheithgar a. depredatoryAnrheithi n, uncontrouled stateAnrJieithiad n, depredationAnrheithio v, to prey, to spoilAnrheithiol «, depredatingAnrheithivvr, wyr n desoiatorANSAnrheithoddef n, in the Welsh laws, 01liable to have his property confiscateon account of having been foulguilty of robbery, murder, &c.Anrhiniol a, unmysteriousAnrhinwedd n, want of virtueAnrhithio v, to disappearAnrhodresol a, unostentatiousAnrhoddedig a, unbestowedAnrhull a, not lavish or freeAnrhusog a, not apt to startAnrhwydd a, not free, difficultAnrhwygadwy a, illacerable ;illaceraiAnrhwym a, unbound, untiedAnrhwysog a, unvigorousAnrhwysgol a, unswayingAnrhwystrus a, unobstructiveAnrhyal n, breedAnrhybuddiedig a, unforwarnedAnrhydedd -au n, honour; precedenceAnrhydeddiad n, honouring, payirhydeddus, right honourableAnrhyddedig a, unliberatedAnrhyddid a, void of libertyAnrhyeddog a, unsuperfluousAnrhyfeddol a, not marvellousAnrhyfygus a, unpresumingAnrhythedig a, undistendedAnsadrwydd n, instabiütyAnsafadwy a, unstable, unfixed ; 1Ansangedig a, uutrampledAnsail a, baselessAnsalw a, not vile or meanAnsarddol a, unchidingAnsarhäus a, uninsultingAnsarig a, not froward or surlyAnsathredig a, untroddenAnsawd, sodion, sodau nc. being, pAnsawdd, soddau, soddion n and w/jcdition, state; quality.Ansawdd diweiniol, accidental quality, adjectiAnsefydlog a. unstationary; fickleAneeibiant a, want of leisureAnseiliedig a, unfoundedAnseiniol a, unresoundingAnseirchiog a, unharnessedAnseithug a. unfrustrated30

II [AnsymmudoldebiIa,IANWANW.;Anscnu] a, unrebukedAnwadalu v, to act inconstantlylAnserch re, want of love ; hatred Anwadalwch n, fickleness, inconstancya, void of loveAnwaddodlyd a. unfeculent dregless/•. to become loveless Anwaddol, Anwaddolog a, dowerlessa vi, to cease lovingAnwael a, not vile, not basenot crasy [mute Anwaered re, ascentAnwaeredd re, incontinencyi- a, not loquacious; .silent,Anwabaniad re, indiscriminationvvy a, firm, unshakable, steadînsodiy, to personify [fast Anwahanred a, uncharacteristic; indiscriminateAnsodiad re, personificationAnsodol a, personalAnwaharddus «, miprohibitoryAnsodoldeb n, personalityAnwair a, incontinent, unchasteAnsodwedd -au nf prosopopoeia Anwaith re, inactionAnsoddadwy a, qualifiableAnwar a, ungentle; arrogant; savage,nsoddair, eiriau re, adjectivebarbarous, incivilizedAnsoddi v, to endow with quality; to Anwaradwyddus a, not disgracefulAnsoddiad re, qualification [qualify Anwaredol a, not delivering [barbarityAnsoddol a, component ; qualifying Anwaredd re. ungentleness ; savageness,Ansomgar a, undeceivingAnwarthruddol a, unignominiousAnsoniarus a, not sonorousAnwarthus a, shamelessAnsoriant re, lack of pleasureAnwasanaethol a, unserviceableAnsybenv a, uncourteousAnwasgar a, unscatteredAnsyberwyd re, incivilityAnwasgodol a, unshelteredAnsylw n, inadvertenceAnwastad a, uneven ; unsteady, inconstant,Ansylweddol a, unsubstantialunstable, ficklere, immobility Anwatwar a, underidingnAnsyniad re, inadvertencyAnwe -oedd nf woof(Ansynwyr re, want of sense, nonsense Anwedd a, shapeless, formless, mon-(Ansyrthiol a, not apt to fallAnwedd re, steam [strous[jAnterth re, the forenoonAnweddaidd a, unseemly, indecentI'Antur -ion re, attempt ; venture Anweddog a, unyoked; unmarried,Antur ad, scarcely, hardlyunwedded. Merch anweddog, spinster.Anturiaeth nf enterprize, attempt]\iab anweddog, bachelorlAnturio v, to venture, to attempt•Anturiog a, enterprizingAnturiol a, adventurousAmi vi, to contain, to hold'Anudon re, false oath, perjury|iAnudoniaeth re, purjuryIAniulonog «, forsworn, perjuredAnudonol a, falsely swearing'Anufudd a, disobedient[lAnufudd-dod re-, disobedienceAnufuddgar o, disobedient) Äafuddhau y, to disobeyAnundeb n, disunioniawn a. indirect, not straightAmmiondeb re, indirectness'Anuno v, to disuniteAmuiol a, disagreeing'Aimrddas re, dishonour, degradationAnurddasol a, dishonourableAnurddaoU v, to dishonour; to degradeAnurddo v, to deprive of orders; to marAnweddog *ion rec, unmarried personAnweddogaeth nf celibacyAnweddol a, immoderateAnweddus a, unbeseemingAnweinyddol a, unconductiveAnwel a, invisible ; unseenAnweladwy a, invisibleAnweledig a, unseenAnwelladwy a, incorrigible;incurableAnwenwynig a, unpoisonousAnwes re, indulgence; peevishness.Capel anwes, chapel of easeAnwesog a, indulgent peevish;Anwir a, untrue, lying, false; wickedAnwir -iaid re, wicked oneAnwiredd -au re, untruth; iniquityAnwireddol, Anwireddus a, iniquitousAnwiro r, to falsifyAnwirion a. not innocentAnwirionedd re, untruthJAnwiw «, unworthy; useless[Anwadadwy a, undeniable[ing Anwladaidd, Anwledig a, not rusticAnwadal «. unsteady, inconstant, waver- Anwledychiad re, misgovernmentAnwadalder >

ANWAnwogawn a, impotent, infirmAnwr -wyr », sorry fellow, fribbleAnwreigaidd a, ineffeminateAnwresog a, unfervid ; not wantonAnwrol «., unmanly; cowardlyAnwroldeb, Anwrolder »,inviriiity ; cowardiceAnwrteithiol a, uncultivatedAnwrthblaid a, unopposedAnwrt libra wf a, un refutedAmwrthdro a, unrecurrentAnwrtbebol a, unreplyingAnwrt hgas a, unperverseAnwrthgil «, unrecedingAnwrtbìadd a, unresistingAnwrthneidiol a, unresilietttAnwrthneugar a. unrefusingAnwrthnysig a, unrefractoryAnwrthodadwy a, unrejectaMflAuwrtliredol a, unretr iAnwrthrynol a, unresistingAnwrthsafiad it, inoppositiosAnwrthun a, tmdefonnedAnwrthwyn-liadvy a. irrefragable, indisputable,incontrovertibleAnwrthwynebol a, inopposingAnwrysiad », incontentionAnwrywio ?;, to emasculateAnwyood -an n, ignoranceAnwyhodaeth nf. ignoranceAnwybodus, Anwybodol a, ignorantAnwybodusyn, usion /i, ignoramusAnwybyddiaeth nf. inconsciousnessAnwych a. not brave; infirmAnwychr a, irresolute, not gallantAnwyd -an n, temper; dispositionAnwydaidd a. affecting, disposingAnwydiad 11, dispositionAnwydol a, temperamentalAnymgadw a, mabstinentAnymgais ;?, lack of exertionAnámgeledd n, want of cherishingAnymgyfred a, uncoincidentAnymgyffred a. incomprehensibleAnymgynnal «, incontinentAnymgynnwya a. incontinentAnymgyrchol a, ineangressiveAnymnyrddol a, inconcusraveAnymladdgar a. not apt to fightAnyrnlediad 11, inexpansionAnwydd «, steam=Anwedd [dear me Anymhwiol a, not unbraidingAnwyl a, beloved, dear. O'r anwyl, Anymlynol a, inadherentAnwyl ad, Anwylawd n. endearingAnwylaeth nf endearmentAnwylaidd a, endearing, lovelyAnymmodiad n, immobilityAnymofynol a, unimptisitiveAnymogel a, incautiousAnwyldel), Anwylder, Auwyidra, AnwyleddAnymorchestiad n. casing to emuln, belovedness, dearnAnwyiddyn -ion n, sweetheart ; favouriteAnymorchudd a. unsecludedunsciiismaticAnymranoj a.Anwylhau r, to endearAnymrithiol a. undisguisingAnwyhaid np, beloved onesAnymroad n, non-resignationAnwyio r, to become lovelyAnymroddiad u. inapplicationAnwylyd -on nc, beloved one ; sweetheartAnwyiyd n, love, endearment, friendshipAnwylyn n, favouriteAnwyli a, inobscure, not gloomyAnwyllt a, unwild, not furiousAnwymp a, unbeaiiteous :f. anwempAnwyn a, unimpassioned 'Anwyr a, unoblique, uncurvedAnwyrtbiol a, not miraculousAnwysedig 0, unsummoned, uncitedAnwystledig a, unpledgedAnwythol a, not ferociousunmanliness, Anwywder n. unfadingnessAnwywig rt, mossy tillieaAnymadroddus a. not talkativeAnymarbed a, incontinentAnymarfer a. unaccustomedAnymarfoll a, uneonfederateAnymaros a, unforbearingAnymaröus a. impatientbid a. inv.-ponsiveAnymattalus a, incontinentAnymbleidiol a, impartialAnymborthol a. analimentaryAnymbrofol «, unexpcrimentalAnymchweladwy a, irreversibleAnymdaenol a, inexpansiveAnymdrechol a. unconîentiousAnymddibyniaeth nf independenceAnymddibynol a. independentAnymddibynwr, wyr n. independentAnymddiriea n. diifidenee; mistrustAnymddiried p, to mistrustAnymddygiad n, misdemeanorAnymeiriol, a. nndeprecatingAnyiiirysonol a, not contentiousAnymsyniad n, inconsi derationAnymuniad n, disunionAnyinwad a. um-enounced [lAnymwaredus «, unable to save «IAnymweddiad w, non-complianceAnymwthgar a, inobtrusive32

l:\nystyriol;I'\ppelio i\ to appealARA\nymyrgar, Anymyrol, Anymyrus a, inofficious,Aradu v, to plough, to tilI=Aredignot intermeddlingHjmyrgarwch n. inofficiousnessAradwr, wyr n, ploughmanAradwy a, arable: n, ploughing[speech\nynad a, peevish, petulantAraeth, Araith, areithiau nf, oration,\nynadrwydd «, petulanceAraf a, slow, soft, mild, still. Yn arafEynawd a, petulant, fractiousdeg, gently and slowly j by degreesWpm », inertiaArafaidd a, rather slow;gentle, soft\nysbaith a, without circumspection Arafedd n, slowness [come slowinysbeiliog a, not predatorykysblenydd a, unresplendent\nysborthol a, unsustaininginysbryd -ion », ghost, apparitionHnbrydol a. unspiritualinysgogol a. immovable, fixedArafeiddio v, to slacken pace; to be-Arafu v, to go slower; to moderateArafwch n, slowness ; mildnessArail a, attending ; managingArail v, to attend ; to look after ; to agree[ten Arain a, eloquent; witty; pertinysgrifedig, Anysgrifenedig «,unwrit- Arail, ereill a, another, other [phraseMysgrythyrol a, unscriptural\ny>gyfrith a, unfeigned^nysgvmmod n, dissentionArallair, eiriau, Aralleiriad -au n, para-Aralleg -au n, allegoryArailegol a, allegoricalystig a. unassiduous[ness Arallegu », to allegorize[freelyinystryw n, want of cunning, unwili- Aralleirio v, to paraphrase; to translate\nystumiad n, inflexibility, rigidity Aralliad n. alteration.; conveyanceInystwyth a, unphable, rigid, inflexible Arallrwydd n, alternity •inystwytko v, to grow stiff, to stiffen Arallu v. to alter; to invert; to transfer\nystyniad n, inextention [rashness Arallus a, altering; invertingkYnystyriaeth nf inconsiderateness Aramred -ion n, perambulation [rent\nystyrio v, to be inconsiderate Aramredol a, ambulatory, circumcur-Aran -au nf high place, alpa, inconsiderate, thought -Arau n, plain falsehoodless; heedless; rashAraul a, serene pleasant ; sunnyt \nystywallt, Anystywell a, untoward,;fcApostnl -ion n, apostle [unmanageable A raw v, to wait, to attend [speech^postoliaeth nf apostleshipArawd, rodion, nf eloquence; oration,lAppêl, ». appeaí=YmpêlArawn, aronau n, eloquence ; oratoryAraws ad, almost ; scarcelylAppwyntio v. to appointArbai, beion n, prospectAr (âr) -oedd n, surface ploughed land Arbais, beisiau j ;nf, upper coat ; safeguardI \r nf. the«faculty of speechI Kx pr. on, upon: over. Ar draws, cross-I wise. Ar i fyny, upwards. Ar iI waered, downwards. Ar y goreu, atbest. Ar y lleiaf. rather too little.Ar y mwyaf, rather too much. ArI, gerdded, going on. See AimAr^a", gives intensity to the significationof words ; very, great, high : arch-\rab a. joyous, merry; pleasant ; witty.I jocular; droll [tiousness, wit\rabedd n, jocundity, drollery, face-3ARBArbaith, beithiau n, perspectiveArbawr, borion nf kitchen gardenArbed, Arbedu v. to spare, to saveArbedol a, sparing, savingArbeiol a, prospectiveArbeithig a, perspective ; perspicuousArbel -au nf convex formArbellt n, what is rounded overArbellus a, compact ; roundArben -iaid -au n, sovereignArbenaeth nf, sovereigntyArbenig, Arbenigol a, principal; ex-\rabeddiaith nf pleasing discourse ; wit cellent; superior; peculiar; especialArabeddu v, to create mirth; to jest Arbenigedd, Arbenigrwydd n, supremacy,^rabeddus a, facetious ; burlesqueArabhawl nf trifling action at lawIrabol a, yielding mirth ; wittyexcellency ;peculiarityArbenog a, principal, supremeArbenol a, sovereign, supreme\rabwr, wyr n, jester, buffoonArbenor -ion n, principal [greatlyArberyglu v, to endanger, to hazard^.rad. end, Aradr, erydr, ereidr n,plough. Amaeth aradr, ploughman Arbetrus a, very dubious or doubtfulAradiad n, tillage, ploughingArbefcruso v, to doubt much^radol n, ploughing; arableArblaid, bleidiau nf sect, faction

-jARCHArbod n, forecast, foresightArbrain, breiniau n, great banquetArbres n, great hurryArbrestledd n, witty discourseArbrinder n, great scarcityArbrydus a, very comelyArbwyll -ion n, reasonArbwylleb. Arbwylleg nf logicArbylu v, to blunt greatlyArch, eirchion, archau nf request, petition,demand; commandArch, eirch nf trunk, chest ; ark. Archy cyfammod, the ark of the covenantArdal -oedd nf, border of a countryArch -au n, an arch. Llys yr Archau, marches; region; provinceCourt of Arches. Deon yr Archau, Ardalaeth n, marquisateDean of the ArchesArdalm -oedd n, preparationArch px, chief, topmost, principal, areh- Ardalor, orion n, marquisArchadw v, to guard carefullyArchaeddon -iaid n, archdeaconArchafad n, exaltationAchafael v, to exalt, to raiseArdalwr, wyr n, borderer; marquisArdalydd -ion n, marcher, marquisAidant a, clamorous, tumultuousArdawch a, hazy and sultryArchangel, Arangel, ylion n, archangel Ardeb -au n. portraitArchan nf deprecationArdebed n, the face[naoArchar a, chiding, rebukingArchdeyrn n, monarchArdeml -au nf edifice, building; tabei[monarchy Amdemlu r. to entertainArchdeyrnaeth, Archdeyrnogaeth nf Ardochi v, to become hazyArchdeyrnol a, monarchial, monarchical Ardraws a, transverse, crossArchdchacon -iaid n, arclideaconArchddug -iaid n, archdukeArchdduges -au nf archduchessArchddugiaeth nj'. archdukedom; archArdrem -ian vf prospectArdremu v, to' behold, to surveyArdremynt n, surreyArdres n, labour, toil; troubleArchddugol a, archducal [duchyArcheb -ion nf orderArchedig «, demanded, requiredArchedigaeth vf requisitionArchedigol «, imperativeArchen -au nf shoeArchenad n, apparel, clothing, raimentArcheniad n, putting on shoesArchenu v, to put on shoesArchesgob -ion n, archbishopArchesgobaeth nf archbishopricArcliesgobawd,bodau»/,archiepiscopat«Arehesgobdy, dai v, archbishop's palaceArchre np, raiment, clothesArchreth, erehryth «, shiveringArchro np, clothes, dressArchwa -oedd nf steam ; stenchArchwaeth », savour: tasteArchwaethu r, to taste ; to savourArchwaethus a, savoury; tastefulArchwareu -on n, disport, playArchwyth -iaid n, houndArchyllu v, to wound=ArcholliArchyth n. eructation, belchingArdafod -au n, epiglottisArdresol a. laborious, toilingArdreth -i nf chief rate, taxArdrethol a, rated, taxedArdrethu c, to rate, to taxArdud n, bordering land •Ardum n, form, image, figureArduniio v, to form; to organizeArdumiol a, forming ; organizingArdwy -on n, government ; conductArdwyad, aid n, governor; controllerArdwyo v, to govern, to manageArdwyth », elasticityArdwytho v, to render elasticArchfain a, slender-waisted [grou Ardymmer, Ardymmyr n, temperaturArchgrwn am, round-bodied :f arch- Ardymmerol a, temperamentalArchiad n, demanding ;Ardymmeru v, to temperArebiagon -iaid n, archdeaconArdyst -ion n, open witness[tiArchlawd a, empty-belliedArdystio v, to certify, to witness ; to tiArchlen -au nf the loin or waist Ardystiolaeth nf protestation [witntArchlyfn a, sleek-bodiedArdystiwr, Ardystwr, wyr n, protesterArehmain n, thrift (in botany) Ardywyn -ion n, splendid lightArohoffeiriad, iaid n, high priest Ardd a, ploughed land=ArArcholl -ion, erchyll nf wound, cut Arddadgan v. to denounce ; to proclaArcholladwy a, vulniArcholledig a, woundedArcholli 7-. to wound, to cash, to cutArddadgudd -iau », apocalypseArddadlu r, to plead, to debateArddadlwr, wyr «, pleader, advocate34

,;ARDDAREirddangos v, to indicate, to represent Arddunog a, grand; sublimeVrddangosfa -oedd nf exhibition, show Arddunol «, unique ; majestic : sublimeVrddangosiad », indication; exhibition Ardduo v, to blacken over [dispositionIj-ddangosol a. indicative, exhibitive Arddwl. ddylion re, prevailing passion orVrddal. /i. support, bearingArddwll. ddylhon re. gloom, loweringIrddal, Arddaly v, to support, to bear up Arddwr. wyr re, ploughmanVrddamchwa -oedd nf, overwhelmingVrddanneddog a, gag-toothedVrddansawdd, Arddansoddiadn, ontology,Arddwriaeth nf agricultureArddwrn, ddyrnau re, wristArddwy -on re, managementmetaphysics, the science of entities Arddwyad, aid re, managerkrddansoddol a, metaphysicalArddwyo v, to manageürddant, ddannedd, ddaint re,gag-tootfc Arddwyrain v. to be exaltedVrddawd, ddodion re, prefix, adjunctbrddawn, ddoniau re. talenthrddedig a. tilled, ploughedLrddeddtol a, institutionalfgrddeddf -au nf instituteLrddetbd -au nf, ceremonyArddwyre v, to extol ; to elevateArddyar re, uproar, outcryArddygraff -ion nf orthographyArddygraffol a, orthographicalArddygraffu v, to impress a characterto write a correct orthographyIjrddetbdol a, ceremonial [to 20 Arddyled -ion nf obligation, dutyLrddegau np, teens: numbers from 10 Arddyledog a, under obligationtrddeì. Arddelw, Arddehvi r. to claim; Arddyledus a, highly incumbentm assert ; to avowArddylyniad re, adhesionHnelw re, claim: challenge: assertionürddelwad re, averment; avowalirddereh a, aloft, exaltedirdderchedd re, excellenceirdderchog a. excellent, noble, exaltedurdderchogi >•. to dignify, to ennoblecrddiad re. ploughing, arationArddyliest nf veil of darkness, mysteryArddymchwelyd o, to overwhelmArddymgeisio », to struggleArddymnoddi v, to guard safelyArddyoresgyn v, to cause a conquestArddyorfod v, to cause an overthrowArddyrch a. uplifted, exalted' ligon re, superfluity, superabundance Arddyrchaf «, exalting, dignifyingigoni r, to make an excessArddyrchafad, Arddyrchafael, Arddyrchafiadigonol a, superabundant, excessiveisgyn v, to befall, to happen[isum a, diminutive, very smalliisumol, Arddisumig a, very smallre, advancementArddyrchafiaeth nf supereminenceArddyrchafu v. to highly exaltArddysbaid, beidiau re, discontinuityli v, to prefix ; to imposeiad. iaid n, preposition; prefixAjrddysbwylliad re. ratiocinationArddysg re, classical learningArddysglaer «, resplendent, splendidiad -au re, prefixion, imposition;Btesis. Arddodiad dwylaw, the Arddysgogan nf prognosticiposition of handsIdodol. Arddodedigol a, prepositiv|irddoloch re, extreme woeArddysgori o, to scream violentlyAnldysgwyl v, to be in expectationArddysmeg -au nf confabulationjddoniant, iannau n, great endowment Arddystaw a, very silent or calmr ii re, discretiontaddrud a, intrepid, very boldjrddryek -au nf. hemisphereJddu a, verv black or dai-kí.rddu v, to plough, to tillMddnfrych a. swarthyiurddug -iaid re, archduke- -au nf archduchess [domrddugiaeth nf archduchy; archduke-Jddull -iau nf form, imaire; stvleArddystru a, greatly vexedArddystyru v, to contemplateArddywal a, very ferociousAreb -ion nf the faculty of speakingArebol a, fluent, witty, smartArebu v, to talk wittilyArebydd -ion re, witty person [tillageAredig v, to plough, to till : re, ploughingAreilio v, to attend, to guardAreiliwr, eilwyr re, looker after ; shepherdsimpleAreitheb -ion nf part of a sentence;i.rddiui «. Mi'i'l;:i:e:rdduniaith nf the subhme [nity Areitheg nf, rhetoric [clause; periodrdduuiant, iannau re, sublimity; dig- Areithfa nf oratory pulpit platformJdduno c. to dignify; to revere"; ;Areithior, to harangue, to make a speech35

ARFAreithiol a, oratorial, oratoricalAreithydd -ion n, oratorAreithyddiaeth nf oratory ; elocutionAren nf kidney. Arenau, reinsAreiniol a, tending to be wittyAresgob, Aresgobaeth, Aresgobawd, Aresgobdy,&c.=Archesgob, &c.Areuledd n, serenityArf, arfau, eirf nf weapon. Arfaubonedd, ensigns armorial; coat armour.Tynu arfau, to blazon arms.Arfau tân, fire-arms. Arfau awcb,Arfau miniog, edged instruments;Arfogwl nf, dried skin on a post, i tlpebbles in it, used to scare cattleArfoledd n, exultation, triumphcutlery. Arfau gwynion, white armour Arfoleddu v, to exult, to triumphArfaetb -au nf design, purpose ; decree Arfoliant, iannau n, encomiumArfaethol a, intentionalArfoloch a, troublesome, molestingArfketbu v, to design, to purpose[ventive Arfoll -an n. reception, welcome ; corArfaetbus a, purporting, designing; in- tract : promiseArfaethwr -wyr n, designer, inventor Arfolledigaeth nf receptionArfaid, feidiau n. wolfArfaidd a, adventurous, daringArfail, feiliau n, destruction, ruinArfal n, toll for grindingArfknol a, impressiveArfimu v, to impress, to markArfanwl a, very accurate or exactArfanv, feirwon n, being deadArfawd, fodau nf stroke of a weaponArfdy, dai n, armouryArfedd -ion n, design, purpose; useArfedd V, to intend ; to accustomArfeddog, Arfeddol a, purposingArfeddu v, to intend ; to useArfeddyd n, design ; usageArfeichio ?;, to give bail; to overburdenArfeiddio v, to adventure, to dareArfeilio v, to decayArfeilyn -ion n, sashoonArfel -ion nf design; portraiture. Ysgolionarfel, scbools of designArtelu V, to draw a likeness ; to designArfelydd -ion n, delineatorArfer -ion nf use, custom; fashionArfer v. to use, to accustomArferiad n, accustomingArferiad nf use, custom, habitArferol a, customary, usual, ordinaryArferoldeb n, usage, customarinessArferu, Arferyd v, to use, to inureArfgell -oedd nf armouryArflen -i -au nf heraldic shieldArflodeuad n, reflorescenceArfod nf opportunity, seasonArfodig a, coiivenient, timelyA rfodigaeth n, opportunityArfodög a, having opportunityA.rfoìoTa, opportuH^ARGArfoel a. bald-patedArfoelaidd a, tending to baldnessArfoel edd, Arfoelni n, baldnessArfoeli i\ to grow bald, to lose one's haLArfog a, armed, bearing arms : n, hedgeArfogaeth nf armour [mustanArt'uraethu r, to put in arms, to armArfogai nc, the palmer or canker-wormArfogi v, to put in arms, to armArfogion np, armed menArfolli v, to entertain, to receive ; to coiArfor -ion n. armed one, soldier [cehArfor -oedd «, the sea side: a. maritinArfordir -oedd n, maritime landArfordref -i -ydd nf maritime towsea-port townArfordwy -on nf maritime regionArforol a, maritime, seafaring[ti'Arfraint, freintiau, fi-einiau nf prerogiArfri -oedd n, high privilegeArfrig -au n, top branch : en, topsArfrisg -oedd n, track, printArfrith a. of variegated surfaceAri'riw -iau n, external woundArfrochell nf, tempestArfrochi v. to rave violentlyArfrud -iau n, chronicleArfrudiaeth nf chronologyArfrwynio v, to ache greatlyArfrych a, brindled, freckledArfrythwch n, fierce onsetArfu v, to arm, to put in armsArfwisg -oedd nf armourArfwll, fyllau n, great ardencyAxfysgafn a, light-armedArffed -au nf lap; forepartArffedaid, eidiau nf lapfulArffedog -au nf a]>ronArffedog -ion nc, fosterer; guardianth nf, fosterageArffordd, flyrdd nf high roadArfforddi v, to direct the wayArfforddol a. wayfaringArgae -au », stoppage ; damArgäedigaeth nj, obstructionArgaeol a, astringentArgaeth a, enslaved, captiveArgan a, rery bright3S

!; ;ARGArganfud v, to preceive ; to fascinateHnnfod /i. preception; fascinationArganlyn r, to accompany, to followItgànu v, to elucidateArgau v, to enclose, to shut in [chequerArgedfa -oedd nf Argedlys -oedd re, ex-Argedlen -i nf exchequer billArgei^iad -au re, experimentArgeisio v, to endeavour, to try ; to seekArgeithig a, captivatedArgeithiw a, in bondage^rgel -ion nf, sequestered place : a, se-trampling^rgeledd re, seclusion [eluded, hidden Argrap -iau re, shght touchirgelu r. to seclude, to secrete, to conceal Argre r/f origin, beginning\rglawdd n, embankmentArt: read re, inchoationirgledriad, iaid re, protectorArgred -ion re, token, signArgledru v, to ward, to defendArgreol a, incipient ;primevalBglod n, fame, renown^rglodig a, famous, renownedügludo v, to deportor naturel\rgludd a, obscure, gloomyArglwvdd -i re, lord, master. Yr Ar-Hwydd Dduw, the Lord God\rglwyddes -au nf ladybglwyddiaeth nf dominion ; lordshipARGArgrafflech -au -i nf writing-table; inscribedtabletArgrafflen -i nf print ; mapArgrafflun -iau re, diagram [graphicalArgraffol a, impressive;printing, typo-Argratfu v, to print ; to impress ; to in-Argraffwaith re, typography [scribeArgraffwasg nf printing-press [printerArgratrwr, wyr, Argrafrydd -ion re,Argraftyddiaeth nf printer's art, typo-Argraidd, eiddiau re, furrowing [graphyArgrain, einiau re,Argrëu v, to inchoate, to originateArgreth,Argredd re, predominant passionArgrwm am, protuberant: yargromArgrwn am, convex :f argronArgrwydro v, to wander aboutArgrych a, ruffled or frizzled overArgryd -iau n, tremulationArgryn a, tremulous, shiveringLrglwyddiaethu, Arglwyddo r,to governto domineer, to lord it overArgu a, very precious ; lovelyrglwyùdwialen, wiail nf sceptre Argudd -ion re, covering, shaderglybod r, to get noticeArgurio v, to pain greatlyrglyw n, the sense of hearing Argwl re, great crimerglywed v, to hear ofArgwll, gylloedd re, heave of the breastrgnif n, ardent labourArgwn, gynau n, capital, topji\jgnoi v, to chew, to masticate Argwsg re, light sleep{tVrgob -au nf surtout, overcoat Argydgam re, mimickry.irgoch «, reddening, blushing Argydgamu v, to mimickI Argochedd n, ruddinessArgyfedd -au re, carousalS Irgochi v, to redden, to blushlirgoddi v, to oftend greatlyi Vrgoed -ydd nf shelter of woodArgyfenw -au re, paronomasia [masyArgyfenwad re, agnomination; parono-Argyfenwi v, to use the paronomasia^.rgoel -ion nf omen, token, prognostic Argyfio v, to equalize^rgoeli. Argoelio v. to portend , to betoken Argyflëu re, to locate; to placeiLrgoelus a, ominous, foreboding Argyfiudd re, impediment'irgof -ion n, remembrance ; record Argyflwg a, conspicuousVrgofio v, to call to memoryArgyfnerth -oedd re, corroborativeLrgoll nf perdition, total lossArgyfnod -au re, conjunctureU*golli v, to lose ; to condemnArgyfrain v, to mangle, to dragü-goniant n, magnificenceArgyfran -au nf allotmentirgor n, high circleArgyfreu -on re, portion, dowryu-gosp n, public punishmentArgyfres -au nf uniformity; serieskJgospi v, to punish openlyArgyfrin -iau re, consciousnessu-grad re, glory : a. gloriousArgyfrwyddo v, to expediteArgyfryd n, mental exertionArgyffin -iau n, abutmentugraff -ion -au nf impression;printstamp ; inscription. Argraff y ddaiar,description of the earth, geography Argyffrawd, odion re, apprehensionirgraffdy, dai re, printing-house or office Argyfire -on re, capitaltfgraftedig a, impressed, printed Argyfired v, to comprisetrgrafliad re, impression ; edition Argynghrair, eiriau re, confederacy37

ARIArgynghryn a, mutually tremblingArgyngreddf nf congenialityArial -au n, vigour ; wantonnessAriala v, to wanton, to friskArgyngyd -iau re, cogitation [vincible Arialu v, to invigorateArgyhoeddadwy a, reprehensible; con- Arialus a, vigorous, wantonArgyhoeddi v, to reprimand ; to convince Arian n, silver: en, silver money, monejArgyhoeddiad re, reprehension; convic- cash. Arian bath, coin, current monejArgyhoeddiadol a, convincing [tion Arian byw, quicksilver, merennArgyhoeddol a, reprehensive ; convincingArgyhoeddwr, wyr re, admonisherArian cochion, copper money.cor, fairy money. Arian drwg,AriabasArgyhuddiad re, impeachmentArian gwion, Arian y co r, A riacoin.Argyhuddo v, to impeach, to chargeArgylchedd re, alternitygweirwyr, yellow rattle. Ariaion, Arian gleision, silver money, whitArgylchol a, alternatemoney, silver. Arian melyi ;Argyllaeth re, ardent desireArgyllid re, longing ; desiremoney.coin.Arian rhif, current mone\Arian parod, ready monejArgyllig a, yearning, longing [press Arian sychion, hard cashArgymhell v, to constrain ; to force ; t< Ariana r, to save or get moneyArgymhenu v, to debate, to argueArgymhwyll -ion n, reasoningArianaid a. silvery ; silvered overArianaidd a, silveryArgymhwyso v, to make equableArgymmediw -au re, token of respectAriandag n, silver quinsy; briberyAriandal n. payment in moneyArgymmeriad n, paragoge [compliment Ariandlws, dlysau n, silver prize or medArgymu v, to accord togetherAriandlysog a, having won prizesArgynan re, clamourArgynddelw -au re, archetypeAriandy, dai re, bankArianeîl nf silver hue[med8Argynddwl -ylau re, characteristicleading impulseArgynddylan re, remarkable trait oiArgynddylig a, characteristie[characte]Argynfelyn a, tipt with yellow or goldArgyniad re. elevationArgynnal v, to upholdArgynnelw -au re, archetype; originalArgynnelwi v, to characterize [traitArgynnil a, very savingArgynnyg -ion re, ventureArgynrith -iau -ion re, perceptionArgyrch -ion re, assaultArgysswrw re, trepidationArgystwy -on re, chastizementArgythwy -on n, astonishmentArgywain if, to carry upon [chiefArgywedd re, detriment, damage, mis-Argyweddiad n, detrimentingArgyweddol a, detrimental; painfulArgyweddu v, to harm, to hurtArgyweithas nf, intercom-se, examineArhawl, olion nf, interrogatory : actionARLAriangar a, loving money ; covetousAriangarwch re, iove of money ; avarixVrianglawdd ;?. silver mineArianiad nf argentationArianlliw a, silver-colouredArianllu -oedd en, mercenary hostArianllvs n, meadow rueArianof -iaid re, silversmithArianog re, monied, wealthyArianol a, of a silver quality ; pecunialArianrod nf the constellätii>n CorolSeptentrionalis or Xorthei-n Crow Icalled also Caer Arianrod [inoniAriant, ariannoedd n, silver: ardent; •Arianu v, to silver [changer; bantlArianydd -ion, Arianwr. wyr ».mon(JAi-ianwaith re, silverworkAriawl nf entreatyArien -oedd n, hoarfrost, rime; dewArienog a, rimed, hoaryAries nf omen, forebodingArioli v, to intercedeArith re, guess, conjecture. Yn ariArhelfa, fe'ydd n, hunt[at law at random, by way of conjecture"Arhoew a, vecy sprightlyArholi v, to interrogate, to examineArhudo v, to fascinateArhudd -ion n, overshadowArhwyliad re, progressionAriad -au re, ploughing, arationAriad, ariaid re, reciter; songsterArlachar a, very glitteringArlafan if atrocioos deedArlafar », faculty of speech : a, persjuous in speechArlafariad n. enunciationÀrlain, leiniau if foremost rankArlais. leisiau if the templeAriaith, ieithoedd nf sublime language Arlamu v, to bound up38

i.Arlathru. fcrlechwedd: Arlenwi; ArlesguI; Ark'tlmIArlochii. Arluddiasj: Arlun! ArluniaethiArluniaethuiArluniad; ArluniofÎ(. Arlwmji:ARLArlan -au nf brink or bankArlanastru v, to scatter abroadArlanw n, overflowingArias a. tipped with bluev, to polish highlyArlaw a, contiguousArlawd. Arllawd n, pomp,Arlawdd, loddion n, flatteryArleelui v, to seclude, 4onf slope of aijírlediad n, extensionArlef -au nf exclamationArlet'ariad n, enunciationArlemain v, to prance, toArlen -i nf, veil; envelopementv, to overflow ; tov, to enfeebleArlesiant n, great advantageArlesin a, clad with verdureArlethrid -ion », coruscationo, to overlay, toArliw -iau n, glazing ; varnishv, to protect safelyArloesi, Arlloesi, ArlloesArlog n, compound interestArloni v, to please highlyArlosgiad n, singeingArlost, Arllost -au nf stock,Arluehed i>f radiationArluddiad n, interceptionv, to intercept,Arluddiol a, intercipient-iau n, portrait, likenessnf prefigurationc, to prefiguren, delineation ;v, to delineate, toArluo v, to obstruct, to hinderArlwg, lygon n, view, perspectivea, very bare or exposedArlwnc n, great indraughtArlwrw, lyryau n, depositArlwrw ad, towards, forwardArlwy -on n, provision; messArlwyant, annau n, preparationArlwybr -au n, track, footArlwydd -i n, lord: master=ArglwyàdArlwyddes -au nf, lady ;Arlwyddiaeth nf dominion;Axlwyddiaethu v, to exerciseArlwyddo v, to prosper, toArlwyo v, to prepare food,Arlwyso v, to^ purge, to cleanseArlwytho v, to burdenArlwywr -wyr n, caterer;Arlydan a, superficialArlyfasn v, to adventureArlym a, very pungent or piercingArlyre a, lying along, prostrateArlyriad n, prostrationArlys -oedd n, supreme courtArlysenw -au n, cognomenArlyw n, supreme directorArlywel n, sensible horizonArlywodraeth nf, supreme governmentArlywydd -ion n, presidentArllad np (en nf), consecratedArlladlys en, centauryArllwys v, to pour out, to emptyArlythyriad n, superscriptionAnna, miiu nf, omen; oracleArmäeg -au nf oracular voiceArmaeì n, second milkArmain v, to prognosticateArmell -au nf, hedgehog, urchinArmerth n, providing ; leakingArmerth, Armerthu v, toprepare ; to bakeAmies -au nf, presage, omenAm pr, upon, on (used inonly)=Ar. Arnaf, arnat,arnom, arnoch, arnynt, uponArnabod n, cognitionArnod -au n, mark, characterArnodi v, to mark, to note ;Arnodiad n, annotationArnodydd -ion nf annotatorAmodd, arnoddau nf, ploughbeamArnoethi v, to denudate, toArnwyd -au n, essential qualityArnwyf -au n, vigour, spiritArnwyfiad n, imdgorationArnwyth -on n, oddity of characterArnyfed, n, disposition, habitAmyfel n, ardour, temperAro i, I prayArobaith, beithiau n, earnestArobrid -au n, desert, meritArobrwyo v, to rewardArobryn n, desert, meritArodawr, orion n, rhetoricianAi'oddef v, to endure, to bear,Aroddefiad n, passiveness; enduranceAroediad n, prorogationArofni v, to overawe, to terrifyArofydd -ion n, upper graduateArofyn -ion n, intent, designArofyn v, to mtend, to designAroganu v, to portendArogl, Arogledd -au n, scent,Aroglber, Arogleuber a, odoriferousArogldarth -au n, incenseArogldarthu v, to burn incenseArogli i\ to scent; to smellAROwafersprovide,compositionamo, ami,me, &c.annotatedenudeexpectationto suffersmellshowskulkhill\bound up[\fill up over1tocrash|[evacuateshaft, orto i[buttto hinderpaintingpourtrayof foodstep, path-waymistresslordshiprulesucceedto cookcook39

;:ARSArolo, oedd n, shadingArsyth a, upright ; rigidAroloi v, to adumbrate : to coverArolwg, ygon n, survey ; to superintendArolygiad n, surveying ; surveyArteithio v, to tortureArolygu v, to survey ; to superintendArolygwr, wyr n, surveyor; overseer;Aroll n, cleft, rift, split [superintendentArolli v, to split, to lay openAronan n, oratorArorair, eiriau n, adverbAros, v, to stay, to wait, to stop, to tarryArosiad n, tarrying, stayingArosol a, tarrying, lingeringArostwng v, to subjectArpar -an n, what is in orderArparu v, to prepareArsaf, -au -ion n, station, standArsafiad n, situationArsain, seiniau nf peal [charmArsang n, imposition;pressure ; instepArsangu v, to tread upon; to press, toArsarig a, very preverse [stampArsathru v, to trample uponArsawdd, soddion n, square rootArsawr, n, savour, scent, smellArsedd -au nf, high seat, throneArseddiad n, sitting ; seatingArsefydliad n, stationingArseioiant n, leisureArseinio v, to resound, to ring, to pealArselu v, to perceive, to descryArserth a, very steep or abruptArsill -au nf particleArsoddiaeth nf, square root (as a rule)Arsteinio v, to reverberateArswl, sylon n, prospect, viewArswll, syllon n, steadfast lookArswllt, sylltau n, compactnessArswn, syniau n, great noiseArswyd n, dread, terror, horrorArswydfa -oedd nf, place of terrors ; hellArswydiad n, dreadingArswydo v, to dread, to be afraidArwaethl n, contentionArwain v, to conduct, to lead, to guidArswydol, Arswydus a, fearful, terrible Arwaith, weithiau ?i, superstructureArswydd -au nf ostensible officeArswyddog -ion n, high officerArswyddogaeth -au nf ostensible officeArwall -au n, omission, neglectArwar n, quiescent stateArwasg nf pressure, presscommissionArwasgod) v, to overshadowArswyn, ion nf felicity ; charm Arwasgu v, to overpress [to deriArsyberw a, very arrogantArsyfyd a, instantaneousArsylw n, keen look, stareArsylwedd -au n, substanceArsyllfa, fëydd nf observatoryArsylliad n, observationArsyllu v, to gaze earnestlyArsyn a, astonished ; stupifiedARWArtaith, teithiau nf torture, tormentArteithfa -oedd, feydd nf place o[tortureArteithiol a, torturing, tormentingArteithydd -ion n, tortm-erArth, eirth, arthod nc, bearArthaidd a, bear-likeArthal v, to growlAi-than nc, what is rough ; bear's cubAlban arthan, muter solsticeArthen nf, a young she bearArthes -au nf a she bearArthfar o, having a bear's furyArthio r, to bark, to growlArthlwg w, a baitingArthlygu v, to bait, to buffetArthog a, bearish, gruffAru v, to plough, to tillAr uchafpr, over, uponAruchaf a, upmost, topmostAruchafad n, exaltationAruchedd n, upper part, a surfaceAruchel a, very high, lofty; sublimeArucho v, to exalt, to upliftAruthr, Aruthrol a, marvellous, woderful; prodigious; strange; direAruthredd n, amazementAruthro v, to wonderAruthroldeb n, wonderfulness ; awfb."Arwadu v, to deny openly[niArwaeddi r, to exclaim, to shoutArwael a, very low or vileArwaen, n, rupture, rentArwaes n, earnest, pledgeArwaesaf n, support ; warrantyArwaesawg a, having pledgeArwaeseb -au nf certificateArwaesgoel -ion nf great sealArwaesogaeth », warrantyArwaesu i\ to warrant, to" certifyArwawdio v, to laud, to praise ; to je

; Arweiniwr.i;ARWAnveiiiiduuaeth nf superior servpremiershipJArweiniol a, leading, conductingASGwyr, Arweinydd-ion n, guide,Arweithiad n, snperstruction [leadc-Arwel a, conspicious, manifestArwysio v, to cite publicly, to summonArweled v, to perceiveArwystl -on n, test ;pledgeArwellyg -ion n, fallacy, defect Arwystlo v, to mortgage, to pledgeArwemp af supremely fair : m arwymp Arwystloriaeth n, mortgagingArwen af white-topped : m arwynlArwen -au nf smile, simperArwenu v, to simper[Arwep -iau nf the visageArwerth n, public sale; auctionArwerthiant n, auctionArwerthu v, to sell by auctionArwest -i nf vocality; vocal music.Cerdd arwest. Can arwest, vocal songvocal musicArwestddyn -ion n, minstrelArwestr -i n, loop ; sling ; stringAnviriant n, attestationArwisg -oedd nf upper garmentArwisgo v, to enrobe, to arrayArwiw a, superexcellentiArwníad n, quilting[Arwn'io v, to quiltArwr, wyr n, ploughmantAnvr, wyr n, hero, worthyAnvraig, wragedd nf heroine; AmazonArwredd, Arwryd n, heroism, bravery,Arwron -iaid n, hero, worthy [gallantryArwybodus a, well-informedAs -au nf plane surface;plane ; atom,Arwydd -ion n, sign ; bannerparticle, mere nothingArwydd -i n, ploughAspx, implying separation=:EsArwyddair, eiriau n, mottoAs, an affirmative particle ; that is=YsArwyddfardd, feirdd «, herald bard Asach -au nf oathArwyddfarddoniaeth n, heraldry Asaf -au nf plane, flat bodyArwyddiad n, significationAsafar, efyr nf, buckler, shieldArwyddlun -iau n, emblemArwyddo v, to signify, to imply; to signArwyddocäu v, to signify, to denoteArwyddol a, implying, emblematicArwyddyd n, directionArwyl -ion nf funeral solemnityAnvvliant, iannau nf obsequiesArwylo v, to mourn over the deadArwylwisg -oedd nf mourning dress Asen -odArwymp am, supremely fair :f arwempnf she-ass : m asyn -odAsenig nf young she-ass : m asynynArwyn -iau n, violent passion [happy Aserw, nf plank, shingleArwyn -ion n, bliss: a, very white; Aseth, esyth nf, spar, shaftArwyneb -au, Ai-wynebedd n, surface; Asethu v, to stick, to spur, to broachArwynebol a, superficial [superficies Aseu nf, the left side : a, left=AswyArwyniaeth n, consecrationArwynt-oedd n, scent, savouríArwyntian, Arwyntio v, to scent aboutArwyraeth n, celebrityArwyrain nf encomiastic hymnArwyrain v, to extol, to exaltArwyre v, to uprise, to spring upArwyreol a, uprisingArwyrthiant n, glorificationArwythedd n, ferocityArwythlawn a, very wrathfulArygledd n, eloquenceArymchwel, Ajymchwelyd v, to revertArymchweliad n, reversionArymdaith, deithiaii nf sojourningArymddwyn n, deportmentArymgais, geisiau n, effortArymgyrch n, recurrenceArymledu v, to expand overArymsawdd, soddion n, adjunctArynaig, eigiau n, terror, dreadArysbaith, beithiau n, prospectArysgain a, over-sprinklingArysgodig a, over-shelteringArysgrif -au -ion nf indorsementArysgwlf, gylfion, n, voracityArysgwn n, superiorityArysteiniad n, detonationArystrin -au n, commotionArystryw -iau n, stratagemArystum -iau n, curvatureArystyried v, to contemplateAsafeiriad, iaid n, shieldbearerAsant, esynt nf, plane ; targetAsbant -au n, eaves of a buildingAsbri, iau n, skill ; fancy ; trick ; mischiefAsbri'ol a, full of tricks ; fancifulAsedd n, slicing ;gashingAsen, Ais, -au nf rib. Asen y frân,spare rib of porkAsg -au nf splinterAsgafaeth n, prey;gameAsgafaethu v, to prey ; to depredateAsgai, geion nf cleaver41

5ASWAsgell, esgyll nf, wing; the vagina ofAswys -an n. left side Attil -ion v, second conceptioncertain animalsAsyn -od re, he-ass: /"asen -odAsgellhaid, heidiau nf wing-swarm At }>r. to ; towards ; so far as. Ataf, atatAsgellog a, wingedato. ati, atom, atoch. atynt. tome, &cAsgellu v, to wing; to flyAsgellwaith n, flankwork, flankerAsgellwrych, ion ;?., sprayAtwords,preposition,p.c, back,retainingagain,itssignifiesremeaningtoInassonvasattynuit ;Asgeflwynt -oedd n, side-windAsgen -an nf harm, daAsgenol a, pernicious, hurtfulAsgenu v, to harm, to injureAsgethr -an nf splinterAsgethrog a, splintered, spikedAsgethru v, to splinterAsglinen nf. stem, lineageAsglod -ion np (yn •«). chipsAsglodi v, to cut off chips, to chipAsglodioni ^^ to cut chipsAsgloffo, limping, hairingAsgori v, to separate, to partAsgre -on nf the heart ; the bosomAsgri n, tremor, tremblingAsgwrn, esgym n, boneto draw to, to attractAtddodiad -an n. apposition; appendixAteb r, to answer, to reply, to respondAteb -ion n, answer, reply, responseAtebol a, responsible, answerableAtgludo i\ to importAtglndiad n, importationAtgludion np. importsAtgrymn r, to incurvate, to bend inAtoedd ad, otherwiseAtolwg ad, I pray, pritheeAtolwg n. importunity, entreatyAtolygu v, to importune, to beseechAtoralw r. to call again; to replyAttaenu, Attaenellu v, to resperseAttafael «, distraint, seizureAsgyrneiddio v, to become bone, to ossify Attafaela, Attafaelu v, to distrainAsgyrniad n, ossificationAsgyrnig a, bony, large-bonedAsgyrnog a, bony, full of boneAttafodog, attafodiog,secondary speakerAttai. fceion n. vagabondattafodogionAsgyrnu v,Attaith, teithiau nf returntoAsio v, to join; to solder; to cementAspygan nf daisyAttal -ion nf stop, hindrance.dywedyd, impediment of speech, stai. Asseddu r.to seat; to sit down mering. Mae attal arno, ne stttMAsserw a, sparkling, glitteringAsswyn n. absence; essoinAttal v, to stop, to detain, to withbAttaliaeth nf aposiopesisAsswyno v, to absent ; to excuse absence Attaledigaeth -an nf repaymentAsswynwr, wyr n, absenteeAstalch, estylch nf shield, bucklerAstell, estyll -od nf plank; shingleAstellu v, to plank, to boardAstrus «, perplexed, difficultAstrusi n, perplexity, troubleAstud a, studious, diligent, meditativeAstudfa -oedd nf a studyAstudiaeth nf study, meditationAstndio v, to study, to cogitateAstudrwydd n. studiousnessAttalfa, f'e'ydd nf impedimentAttalgar o, retentiveAttaliad -au n, stoppageAttaliaeth nf impediment, checkAttaliaith nf aposiopesisAttaliedigaeth -au nf stoppageAttaliedydd -ion n, restrainerAttaliol a, preventiveAttalmu r. to act upon againAttalnod -au nf stop (in reading)Attalnodi v, to point, to punctuate;ik. board=Estvllen Attalnodiaeth nf punctuationbo plank, to board=Estyllodi Attain v, to repay, to pay back; to IAstyllodi -•Astyllenlys -iaun, Astyllenes nf. ribwort taliate, to requiteAstyllfa -oedd nf. plunk-yard[ plaimain Attalwr. wyr n. reimburserAstyr -on n. adjunctAttarddiad n. renascenceAsu r, to join splinters, to unite Attaro tr, to strike againAsur n, blue sky. azure: a. azure Attarw, teirw n, gelded bullAsw n, the left: a, leftAttawd, todion n, affix, suffixAswellt re, pasture, grass landAttawr, torion n. repentanceAswy », the left : a, left, sinister Atteg -ion nf prop, stayAswyno P, to beg. to implore, to crave Attegu '•. to' stay, to uphold, to pro]!Ÿ1

: Attreiddiojj;|Attreisioi> Attrethu'! Attrychul('Attwysgiad•Attybiad,Attychwel,Attychwel•.Attynu,AthI;ATHîAttíll -ion n, reduplicationAttixl v, to put together. Dattod acattod, to unfix and refix [to suffixAttodi v, to append; to add; to affix,Attodiad -au n, appendix, supplement,Kttodiaeth nf addition [additionAttoi i\ to come on again, to returnAttor -ion n, denudationAttorchi v, to fold backAttori r, to refractAttrais, treisiau n, reprisal. Llythyrauattrais, letters of reprisalsAttraws a, crossing backAttref -au nf deserted placeAttrefiad n, depopulation| Attrefnu v, to arrange anewI Attreg -au n, delay, stop; demurATHWAthrech a, vanquishingv, to penetrate again Atbrechu i\ to vanquish, to overcomeAttreiglo v, to roll again, to'roll back Athref -i nf, domain, mansionv, to make reprisalAthrefiad », domesticationv, to tax againAthrefig «, domestic, homelyI Attro -ion », recurrence; repeat Athrefmad -au n, regulation^i Attroi v, to returnAthreiddio v, to penetrateAttrosi v, to pass over againAthreigl n, turning or going roundAttrwcli, trychion n, recisionAthreiglad -an n, revolutionAttrws n, second dressAthreio v, to diminish, to lessenI Attrwydd n, regress, returnAthrem -iau nf, glance, lookv, to cut anew ; to refract Athrewyn n, conciliation) Attudd n, second coveringAthrewyn v, to conciliate, to pacifyIAttuedd -au n, contrary biasAthrig n, stay, delayAttuellu v, to shade againAtlirin n, conflict; toilAttum -iau n, recurvationAttwf, tyfion n, second growthAttwg, tygion n, prosperingIAttwyn v, to bring back [tionn, Attwysgaeth nf, reduc-[Attwysgo v, to subdivide; to reduce Athrofiiwr, fawyr n, academicianAttwythiad n, leaping backAthrolithf: nf philosophyn, reconsiderationAttyblygu v, to reduplicatev, to return again-ion n, falling backAttyfiant /?, regerminationAthru a, very pitiful or vile[philosopíiyAttymp n, second seasonAthru r, to tread, to trampleAttyniad n, attractionAttynol, Attyniadol a, attractivev, to attract, to draw toAttywallt v, to regurgitateAttnvyn n, reflection^-au n, pervading quality ; heatAthafar a, magnificentAthalmu v, to impressAtharddu /-, to gush violentlyAtharfu v, to scatter aboutAthaw a, very silent or stillAthech a, skulking, lurkingAthelaid a, very fair or elegantAthervdd a, very vehementAthlaw -iaid n, foreignerAthlwg, lygon n. .Athlygu v, to glance over; to reviewAthor a, In-oken, fractured, brittle, fragileAthori v, to fracture, to breakAthost a, pungent, severeAthrai n, falling awayAthrais n, violenceAthraw -on n, teacher; master; doctorAthrawd, rodion n, calumnyAthrawiaeth vf, instruction; doctrineAthrawiaethu v, to indoctrinate, to in-Athrawn n, ontologyAthrawu v, to instructAtbrawus a, instructive[structAthrist a, very sad, pensive, sorrowfulAthrodi v, to calumniate, to defameAthrodiaeth nf, defamationAthrofa -oedd, f é'ydd, fan nf, academyAthrofaol, Athrofäus a, academicalAthrolithio v, to philosophizeAthronawl, Athronyddol, Athroni'ol a,philosophicalAthronddysg, Athroni, Athroniaeth nf,Athrugar a, pitiful, merciful; vastAthrwch n, cut throughAthrwm a, very heavy, ponderousAthrwst n, great noise, tumultAthrwydd a, very fluent. Athrwyddawen, flowing museAthrylith nf intuition;genius ; fancyAthrylithedd n, discipline [inventionAthrylithgar a, intuitive, ingeniousAthrywyn -ion n, happiness, pacificationAthrywynu, Athrywyn v, to conciliateAthu v, to go, to proceed=MynedAthwll a, in holes, ragged43

AWOBACHAthwn a, shattered, broken: /athon Awr, oriau nf hour. Yn awr. yr awiAthwr, athyroedd re, mound, heaphon, now. Yn awr fach, just nowAthwyth re, elasticity ; sparingAthyn a, very tenacious ; cohesiveAthywyll a, tenebrous, gloomyAthywyn re., spendourA\\r ac orig, continuallyAwran ad, at present, nowAwrgylch -au re, horary circleAwrìais, leisiau re, clock, horologeAthywys v, to conduct, to lead, to guide Awron ad, at present, nowAu, euon re, the liver=AfuAu v, to go, to proceed=MynedAuad re, affection of the liverAul re, dung, manureAuon nf halfpenny ; scrapieAwrol a, horary ; relating to the hourAwrwydr -au re, hour-glassAws, osian n. defiance ; challengeAwsafiaeth if hydrostaticsAwsafol a, hydrostaticAur re, goldAwsaidd a, ripe; tender, softAw -on re, fluid ; flowingAwst n, the month of August [aviditAwall -on re, lapse ; errorAwch re, edge ; sharpness ; ardencyAwydd re, ardent orAwyddfryd re, zealearnest desireAwchlym am, sharp-edged :f awchlem Awyddo "v, to desire earnestlyAwchu, Awchlymu v, to sharpen, to Awyddol a, desirous ; zealouswhet, to edgeAwVddu v, to be anxious for, to desireAwchus a, sharp, keen;greedy Awyddus a, desirous, eagerAwd nf, song, layAwyn, n, rein of a bi'idleAwd, odiau re, season, opportunityAwdl, odlau, awdlau re/, ode ; rhymeAwdurdod -au nf, authorityAwdnrdodi v, to authorizeAwduriaeth nf, authorshipAwdurol a, authorial ; classicalAwyr -on nf air; the air, the skyAwyraidd it, aerial, airyAwyrbwysai, eion re, barometerAwyrbwysiad re, aerostationAwyrbwysiaeth nf aerostaticsAwyrddysg, Awyreg nf aerologyAwdwl, awdlau re, opportunityAwdwr, wyr, Awdur -on re, authorAwyrell -au nf "air vessel; balloonAwyren -au -i nf balloon [stoilAwdd, odclion n, participationAwyrfaen, feini, fain re, aerolite, meteorlAweddwfr, Aweddwr re, fresh or runningAwyrfeidraeth nf aerometrywaterAwel -on nf gale, breeze, windAwelaidd a, like a soft galeAwelan nf gale, breezeAwelog re, breezy, windyAwelu v, to blow a soft galeAwyrfeidr -an », aerometerAwyriToel -ion nf aerornancyAwyrgylch -au -oedd re, atmosphereAwyrnen -au nf firmamentAwyro v, to air ; to ventilateAwyrog a. pneumatic ; airyIAwelyn re, soft gale, gentle breezeAwell -au nf conduit, pipeAwelliaeth nf hydraulicsAwellig a, hydraulic[muse Awyroldeb re, airinessAwen -au nf genius ; fancy ; taste ; the Awyroli v, to make or become airyAwen -au nf, reign of a bridle ; mandi- Av.-vru v, to air ; to ventilateAwenad n, slap on the chops [ble Awyrydd -ion re, ae'rologistAwenes -au, Awenyddes -au nf muse Awyryddiaeth nf aerology, aerograpilAwenol a, poeticalAwys -ion re, general invitation; mslAwenu v, to smile ; to simperriage ritesAwenydd -ion re, poet, geniusAwenyddiaeth nf, poetry, poesyBAwenydd ol a, poeticalAwg re, keenness ; eagernessBa, oedd re, being in; immersionAwgrym -au re, sign ; beckoning ; hint Ba pr, what=PaAwgrymu v, to make signs; to hint Baban -od re, babe : mutation of MabAwl re, primeval light ; praise.Awyrogaeth nf pneumaticsAwyrol a, aerial, airyAwyrolaeth nf, pneumaticsBacas, bacsau nf footless stockingAwn re, flowing together of atoms or Bacon rep, berries : mutation of Mac(particles : v, we will goBacwn re, bacon=Cig mochAwon nf flow of water ; river^iach -au re,hook, grapnel44

•brood,;BaedduBALBach a, little, small, minute. Bach yBANBal n, bundle; bud. Bâl ojJ fàl, the of the peak Ban i?, loftv, high 5 loudlin, a ballnyth, the last or youngest of a hatch. or bundle of flaxor litterBal a, having a white mark, spot, orBachdro -ion n, sharp turnstreak on the forehead. Ceflyl bal,Baehdrofa, fäu, fëydd nf labyrinth (ycaseg fal), a horse with a whiteBachdroi v, to turn sharplyblaze in his foreheadBaehell -an iif nook, comer; snare Bala -on n, shoot out, budding ; effluxBachellu v, to grapple ; to snare ; to hook Balaen n, steelBaches -an nf, little darlingBalalwyf en (-enf), palm treeBachgen, bechgyn n, boy, child. Yr Balannu v, to shoot, to budhen faehgen, old NickBalant, annau n, shooting, buddingBachgenaidd a, boyish, childish Balasar n, asure, sky-blueBachgenes -au nf young girlBalasarn -au n, ballastBachgenos np, little youngsters Balasarnu v, to ballastiBachgenyn n, little boyBale -iau n, ridge ; break in a furrowBachiad n, hooking, grappling; bending Balciad n, breaking of furrows| like a hookBalcio v, to break furrows|BachÌL, r a, smallish, diminutiveBalciog a, having ridgesJBachigyn ?i, very small or little thing Balch a, proud ; superb ; toweringBachog «, hooked, crookedBalchder, Balchedd n, pride, pompÎBachol a, hooking, grapplingBalchineb n, hauteur ; arroganceBaclm v, to hook, to hitch, to grapple Balchi'o v, to grow proudto crook ; to get into recessesBaldar n, the herb satyrionBad -au n, boat, ship's boatBaldardd n, buddingJBadaid, eidiau n, boatfulBaldarddu v, to bud, to shootBadwr, wyr n, boatmanBaldog a, short stout personjBadd -au n, bath ; bathing-place Baldordd n, babbling, tattling, botherÌBaddon n, bath ; bathing-placeBaldorddi v, to babble, to tattleiBaedd -od n, boarBaldorddus a, babbling, tattling[Baeddaidd a, like a boarBalclorfi v, to mutter, to babblefeeddgig n, boar's flesh, brawn Balddu a, black-visagedBaeddredog a, going after the boar Balennyn n, bud, sproutv, to beat, to strike, to thump Balgur -on n, sprout, germ•Baesg n, the rim of a wheelBalhau v, to spring up, to bud [horseBagad -au n, cluster; troop, multitude Bali n, whiteness in the forehead of aBagadog a, clustered; having pendants Balog nf, protection;pinnacle ; tongue,^Bagadu v, to cluster, to groupflap, valveIJBagedyn n, small pendantBalog a, jutting, flapped ; valved'iBagell -au nf nook ; snareBalon a, contented, at easeBagl nf crook ; crutch. Ffon fagl (pi Balwg en, tufts of flaxffyn baglau), crutchBalwydd np ( en nf), palm-trees [treesBaglan nf crook ; hookBalwyfcrc (-en nf), palm wood; palm'Baglog a, having a crookBall -au n, eruption plagueBaglor -iaid -ion n, bachelor;Ballasg -au n, shell, husk ;porcupinepagloriaeth nf bachelorshipBallasgu v, to husk, to shellBaglu v, to hold with a crook ; to entangle Ballaw v, to shout, to screamBagwn n, strength, potencyBallaweg -au nf wear netBagwy -on n, cluster, bunchBalleg -au nf, bow net purseBagwyo v, to cluster;Balleglys -oedd n, hanaperBagwj-og a, clusteringBallcgrwyd -au nf bow netBai, beiau n, fault ; vice ; defect [scream Ballog, ogion n, hedgehog, urchinBaich, beichiau n, burden, load ; outcry, Ban -au n, prominence;peak ; highland,Baid, beidiau n, briskness, Uveliness part ; branch ; strain ; drinking horn.Baidd, beiddiau n, challenge, daring Banau Brycheiniog, Breconshire,Bais np, flats, shallowsBeacons. Ban cyngeni, Man cyn geniBâl,baloedd«/J prominence; peak. Eirymole, mother's mark45;

Î'•:,BAR_____BARBanad, Banal np, the broomBanadl np (-en nf), the broom.adl pigog, butcher's broom. Banadlbread. Bara plane, griddle cake, plankbread. Bara can y defaid, sea plantainBara can y gog, wood-sorrel. Barsaur, dyer's broom, dyer's greenweed. can a llaeth. greater stitchwort. Bara'iBanadlen. broom bushBanadlog a, full of broomcythraul, devil's bit scabiousBaran -edd ra, the countenance[wreiBanadlos np, sweet-broom, dyer's broom Baranedd ra, presence [of soldjflBanan ra, alarmBaranres -i nf front rank; rank or filBanc -fau », platform ; table; hank Baranu v. to front; to ]Banc, bencydd 11, hill; upland, high Barcer -iaid ra, tannerland; eminence; hiBarclod -iau nf apron [bnzzanBancaw -iau n, top tie, tuftBarcud -iaid, Bareutan -od n, kite]Bancawio v, to tie or whip round the Bardys np (-en/), shrimpstop; to tie or bind aboutBardd, heirdd, heirddion n, bard; poet IBauer -an n, basket [erau, colours Barddaeth nf, bardismBaner -au nf, banner, hag, ensign. Ban- Barddas nf bardism; bardic lore-au nf, bonfire, blazeBarddawd ra, bardic scienceBauffaglu v, to light a bonfireBangaw a, compact; fluentBangeibr -au nf muBangor -au nf, upper row; high circle;Barddoni n. bardic science; poetrycollege; coping; (hBangoren -au if, wattling rod; coping Barddoneg nf bardic lore: poesyBangori v, to cope or bind together; to Barddoniaeth if bardism; poetrywattleBarddon'iaidd a, bardic, poeticBanhau v, to make conspicuousBarddonol a, relating to bardism; poeticBanhwch, hychod nf wild sowBaren -au nf branchBaniar, ieri nf banner,Barf -au n/, beard ; whiskers. Ba_Banllei-aun/J loud shout : a,loud-voicedt's heard. Barf y bwcBanllefain v, to shout, to cry outBannas -au ra, matsweet.traveller's joy.BarfBarfau'ry gwrderw, trBannod-au ra, clause; article, name giveby some grammarians to they or yrlichen or mossBarfle -oedd n, crest of a helmet ; beavBarfog a, bearded: ra, the finfish; tiBannodi v, to make clausesBarfogyn ra, barbel [lesser wood-chBanog a, prominent, conspicuous, notable Barfrwyn rap (-en nf)' sea-rushesNod banog, article=Bannod. Yehain Barfu v, to heardbanog, the mythological oxen of Hu Barfwr, wyr n. barber, shaverGadarn: also called Yehain manogBanog -ion nf article=BannodBanon nf lofty one, queenBant, bentydd n, high place, heightBant o, prominent, high, lofty, elevatedBanu r, to raise, to erectBanw -od ra, swine, harrow pigBanwel -ion ra, upward look ; skyBanwes -od if sow, barrow sow; thefish gilt -In-idBarddawl a, bardic; poeticBarddawr, oxion ra, bardic geniusBarilaid, eidiau nf barrel-fulBanyn -au 11, particleBarilan nf small barrel ; ankerBar, baroedd n, ire, fury, wrath; trouble Barilo v, to barrelBar, n, top, summit ; tuft, bunch Bario v, to bar, to boltBar -au ra, bar, bolt, rail; bar (in a Barlen -au nf the lapcourt of justice); bar or sandbank Barlin n, superior lineage or extract!Bara ra, bread. Bara can. Bara g'.vyn, Barlys n and en, barley. See BaraBara peillied. wheaten bread. Bara Barlysa v, to gather or collect barljbarlys,'Bara haidd, barley bread. Bara to go about begging for barleycri, Bara crai. Bara eroew. unleavened Barlysen nf, Barlvsvn n. barleveorna nf female bard, poetessBarddgwcwll, gycyllau n. bard's cowlBargeinio, Bargena /'.to bargain, tobi-ion nf bargain, contrBargod -ion ra, jut; skirt; eaves. Bagodiaid, Bargodion, the inhabitantsthe marches or frontiers. Rhyfel bigod, border warBargodi c, to overhangBariaeth nf viciousnessBaril -au nf barrel, cask•HiI

'ì turt., beisiau'BATHjiarmvr, wyr, Barnydd -ion n, judgeBog -ion nf spuriarog o, ireful, wrathful•dd -iaid n, bastard ; illegitimate•ddes -au nf female bastardddiaeth nf bastardyddio v, to bastardizeBEDBathol a, coining; coinedBathor -ion n, dormouseBathu v, to coiniaron -iaid n, chief; baron, lord Bau -on n, hoofiarones -au nf baronesstoroniaeth n, barony, baronageJaronig -ion n, baronetiarth re, ground door, floorBauad n, bearer of a saw-pitBauol -ion n, broad but ; tunbellyLaw n, dirt, mire, dung, filth: a, dirty,filthy, vile. Baw mwci, burdockpellitory of the wall Bawach np, mean dirty wretchesjiarthlys n,larng it. hoar frost, rimellarugo v, to east hoar frostBawai, eion nc, dirty vile wi-etchBawaidd a, dirty, vile; sordid, meanKarus a, vicious, mischievouslarwn -ion n, baronBawd, bodiau nf thumb.the great toe, big toe.Bawd troed,Bawd y melinyd.l,-au nf baronessthe fish miller's thumb. Bawdîarwn.-s >arwniaeth nf baronage, baronyiìarwnig -iaid n, baronetryw a, topmost, superiorlarywlen nf outer coveringcar, piece under a dragBawdfedi v, to reap in a particular wayBawdfys, Bodfys -edd n, the thumbBawdle n, thumb-stalln. shallow, shoalBawdy, dai n, nece^sary house, privya, shallow, low, flat : p beision Bawdd n, drowning ; demersion. Aridd a, shallowish[child fawdd, on the point of drowningBawddyn -ion n, dirty fellowBawedi n, nastinessBaweiddio v, to grow filthyBawgi, gwn n, dirty dog; 'vile wretch3am -au nf judgement ; sentence. Barn Batheinydd -imi n, medallistirerayg, nugatory judgementBathell -au nf small coinJarnedíg

;BEL_____Bedyddio v, to baptize, to christenBedyddiol a, baptismalBedyddiwr, wyr n, baptistBedyssawd n, the universeBedd -au -i n, grave, sepulchre, tombBeddadail, eiliau nf sepulchral monu-Beddaid, eidiau n, graveful [mentBeddargraff -ion n, epitaphBeddargraffiad -au n, epitaphBeddfaen, f'eini n, tombstone.Beddgor -au n, mausoleumBeddlech -i -au nf gravestoneBeddlith -iau n, epitaphBeddol a, sepulchralBegegyr -on n, drone, hummerBell a, compact, firm, closeBellach ad, further; at length; nowBen nf active or living principle=MiBen -i nf cart, wain=^IenBenaid, eidiau nf cartful, cart-loadBendigaid, Bendigedig a, blessedBendigeidlys n, common avensBeichio v, to bawl; to load, to burden Bendigo v, to bless [mamau, fairiBeichiog a, burdened; pregnant Bendith -ion nf blessing. BendithBeichiogi v, to conceive; to get with Bendithip v, to blesschild : n, conceptionBeidiog a, lively, vigorous: nf, evergreen.Beneo nf young female ; birdBenthyg n, loan; what is lent or b(Beidiog goch, Beidiog rudd, rowed. Bhoi benthyg, to lendamphibious persicaria. Beidiog las, Benthyca, Benthycio, Benthygio v,f round-ivy. Beidiog lwyd, mugwort, borrow; to lendeart's-easeBeiddgar a, presumptuousBeiddio v, to presume, to dareBeiddiol n, presuming, daringBeigri, iau n, great misfortuneBeili, 'iau n, outlet; court, yard; moundBeilio v, to issue forthBeio v, to blame, to censureBeiol a, blaming, censuringBeiri, "ion n, kiteBeirniad, iaid n, judge; umpire; criticBeirniadaeth nf, criticismBeirniadol a, criticalBeirniadu v, to judge; to criticizeBeisdon -au nf, sea-brink, beachBeisdonell nf plantain shoreweedBeisfa -on. Beisfan -au nf, shallow placeshallow, shoal[shoalyBeisfaog a, having shoals or shallowsBeisfaol a, shoaly, shallowy, shellyBeisfor -oedd n, shallow sea ; shallowBeisgawn, gonau n, stack, mowBeisgawnu v, to stack cornBeisio v, to grow shallowBeisiol a, shallowingBeisle -oedd n, shallow place, shoalBeisleog a, having shallow placesBeius a, faulty, blamable, defectiveBeiusrwyud n, blamablenessBeiwr, wyr n, Mamer, censorBel, byl n, tumult ; havoc, warBela -on n, wolf; the henbaneBela v, to wrangle ; to bicker ; to warBelach n. trouble, molestation.BERBele -od n, the marten. Bele y coe

'_;BIDBerthfa, f äu, Berthfan -au nf, fairi:h spot; beauty-spotBerthog a, endowed; wealthy""ierthogi v, to endowBertliu l\ to beautify; to enrichBerthyd n, ornament; jewelBerthyll a, enriched; elegantBeru v, to spike, to spitBern v, to drop, to oozeJBerw -on n, boiling, ebullitionBerw, Berwr, Berwy en, cresses. Berwy'rdwfr, water cress. — 'r fagwyr,wall cress. — 'r fam, flixweed. —í frengig, — yrardd, garden cress.— 'rBLABidog -au nf, hanger; bayonetBidogan nf, Bidogyn n, dagger; poniardBidogi v, to stab, to bayonetBidoglys, Bidawglys n, water lobeliaBidogwr, wyr n, bayoneteer ; cut-throatBidwal n, encampmentBidwoseb -au n, visitingBieting -au n==BatingBing -au n, the alley between two rowsBilwg, ygau n, billhookBilain, einiaid n, tenant in villanage;Bileinllu en, mob, rabble[villainBileindref -i nf, farm held in villanage.or by servile tenuregauaf, winter cress. — yr iar, knot Bir n, beergrass,— 'r moch, swine-cress. — Biswail n, dung or droppings of cattle;Taliesin, orpine, livelongBerwad -au n, boiling, decoctionBerwedydd -ion n, boilerIBrwedd n. boiling state|Benvt'Uu v, to brewdung; stale. Cleddyf biswail, the miltBisweilio v, to drop dung ; to staleBisweilyn n, cow-dungBitolws n, bullBiw np, kine, cattleloerwi c, to boil; to bubble; to eiFervesce Biwlith n, cow-wheatliBcrwul. Berwog a, boiling, bubbling•Berwyd a. ebullitionBlaen a, fore, foremost, first; leading.Blaenaf, first, foremostJBerwydydd -ion n, brewerBlaen n, point; extremity, end; top;perwydd -ion n, boiler; brewerformer or foremost part; priority,jBerwydda v, to brewprecedence. Blaeniaid, leaders.Sîerwyddfa, f ëydd nf breweryBlaeniaid ac oliaid, leaders and followers;lîery -on n, kitevan and rear. Blaenau, ex-jîeryn n. candytuftîeryryn n. annual cress rocket [phytremities; the borders of a country;the furthest and more mountainousìerys.rií'en nf stenography, braehvgraieryw,parts of a country. Blaenau Lloegr,Berywydd en, juniper=Meryw the borders or frontiers of England;tbe marches. Blaenau afonydd, theJet nf, hatred, grudge. Dal bet, tobear ill will; to be angry. Xid oes sources of rivers. Blaenion, the best,chief, or principal part. Blaenion{aim ond y fet rhyagddynt, there isno love lost between themllaeth, the first milk (in milking.)Blaenion eu nerth, the chief of theiriettws, tysau n, secluded or shelteredspot; subordinate church or religious strength. Blaen cleddyf, the pointhouse; chapel. It forms the names of a sword. Blaen ac ol, first and lastof several churches in the Principality,to dalefore and aft; before and after.mlaen, Yn y blaen; forward, on.YmYnol ac ym mlaen, backward and forward.Ym mlaen Haw. beforehand. Ac fellyym mlaen, Ac felly yn y blaen, and soforth, etc. Ehag blaen, before: forward;offhand. Dos rhag dy flaen, gostraightforward. flaen, before; inthe presence of. O'r blaen, formerly,previously. Y nos o'r blaen, the previousnight. Achub y blaen, to getfirst or foremost. Blaen newydd, thenew moon. Blaen yr iwrch, perennialmercury. Blaen y conyn ar y mêl,common agrimony. Blaen y gwaew,spearwortIfisserBlafnafiaeth nf primacy ; precedence49

•flay,BLABlaeuanedig a, first-bom .Blaendardd n, first buddingBlaendocio v, to beard woolBlaendori v, to cut tbe endBlaendnvcb, drychion n, aphreresisBlaendrwyth -au n, prime solventBlaenddawd, odiaid n, prefixBlaenddodiad -au ??. prefixingBlaeneudir -oedd n, bordering landBlaenfain a, sharp-pointedBlaenfed a, antecedentBlaenffrwyth -au n, first-fruitBlaengar a, apt to be foremostBlaengeiniad, iaid n, precentorBlaengis -ion ?;, first blowBleidd-dag n, wolf bane[bit(Bleidd-drem n, small buglossBleiddgi, gwn n, wolf-dogBlaengnaif, gneifion n, bearding of wool Bleiddian, iain n, young wolfBlaengnwd, gnydau n, first cropBlaenhogi v, to sharpen tbe pointBlaenllaetb n, first milkBlaenllaw a, beforehand; forwardBlaenllaw nf first-handBlaenllym a, sharp-pointedBlaenol a, foremost, primaryBlaenor -iaid n, leader, chiefBleiddig a, like a wolfBleiddychfa nf the visageBleiddyd n. depredatorBleiddyn -ion r», wolfs cubBleiddynedd n, cadaverous aspectBleiniad, iaid n, leader; ear of cornBlew np (-yn ?i). hairs: hair; fur: vhair of the head, which is GwalltBlaenori v, to precede ; to leadBlaenoriad n, preceding ;priorityBlewach,downBlewiach np, tender ban[cBlaenoriaeth nf antecedence ;precedence Blewcyn n. hairy little fellow: f bleBlaenorol a, antecedent, previous Blewgeirch en, bristle-pointed oatsBlaenred, Blaenredol a, precurrent Blewio v. to grow to hair [mull

1thei!BLO,Blodau np (blodeuyu «), flow itsBloteiaeth nf mealing, begging mealbrenin, peony. — 'r frân, meadow Blotty, tai n, meal-houselychnis. — cenin y bruin, blue bells. Bloth -ion nf blast, puff— 'r gog, cuckoo flower. — r gwynt, Blothach nf, fat womananemone. — Mihangel, Calathian Blowmon -iaid n, blackmoor, negroviolet. — 'r Pasc, pasque flower. — Blöyn -au n, blossomymenyn, butter-cupsloden nf, flower, floweret : m blodynlodeuad n, flowering, bloomingBlodeufag a, floriferousBlodeugerdd -i n, anthologyBlöynu v, to blossom, to flowerBlweh, blychau n, boxBlwng, blyngau n, angry look : am, surly,frowning, angry, crabbed: y'blongBlwydd -i -au nf year, twelvemonthfcdeulyd a, flowered ; mouldyBlwyddiad, iaid n, yearling; annualllodeuo c, to flower, to flourish, to bloom flower, &c.[almanacJBlodeuog a, flowery, bloomy ;Blwyddiad ur -on n, annual; year-book,flourishin:Blodeuol a, floweringBlwyddol a, annual, yearlyBlodeuwedd nf epithet for the owl Blwyddyn -edd nf, year. Blwyddyn|Blodeuwydd np (-en nf), floweringshrubs or treesflower, -e Blodau•'"•--1 '•. to lispT to falterwyr, Bloesgyn n, lisper•loffi, Bloflied c, to jumble, to mingleflongaf blunt, surly, crabbed: m blwngdoneg n, lard, grease. Bloneg y derw,oak-leather. Bloneg y ddaiar, redberried| briony•lonegen nf, the leaf or caul that coversstomach : m blonegynlota v, to meal; to beg meallotai, eion nc, beggar of mealBODnaid, leap yearBlychaid, eidiau n, box-fullBlychu v, to put in a boxBlodiiv.-ych np (-en nf), cauliflower;Blodio v, to make mealSJodiog a, farinaceousjdionos np, floweretsHbonyn n, floweret: /* blodionen31odiwr, wyr n, meal-manBlychyn n, little boxBlydd a, sappy; soft, tenderBlyddiad n, rising of sapBJyngder n, ruffled temperBlynghau v, to grow angry or surly""_ ngu v, to ruffle; to frownîlodon /f, flower, blossomBlynedd, blynyddoedd, blynyddau nfB&odwaith n, meal-dust31odwraig, wragedd nf, meal-womanilodwy a, farinaceous; mellowJlodwyad n, growing mealy31odyn n, flower, floweret: ybloden31oddest -au nf, rejoicing; applause31oddestu v, to make rejoicing31oedd -iau nf shout, outcry31oeddfawr a, vociferous, shoutingyear, twelvemonthBlynyddol a, annual, yearlyBlys -iau n, longing, craving ; lustBlysgar a, craving ; hankeringBlysig a, voluptuous, lustfulBlysigrwydd n, voluptuousnessBlysio v, to long, to lustBlysion np, dainties, nicetiesBlythach n, fat paunchHoeddgar a, apt to vociferate [ing Blythai, eion nc, guzzle-gutfloeddian c, to keep shouting or bawllloeddioBlythar, eiriau n, belch, eructation/\ to shout, to vociferate Blytheirio v, to belch, to eructate [bofloeddiol a, shouting, bawlingBo v, may be: n, bugbear, scarecrow: i,:>loeddiwr. bloeddwyr n, shouter Bocsach n, vaunting, boastîlöen af floweret, blossomBocsachu v, to vaunt, to boast, to brag,-ilöenol, Blöynol a, blossoming, blooming,""ocsachus a, vaunting, boastingblowing as flowersBoch -au nf cheek ; chap•loenu v, to blossom, to bloomBochaid -eidiau nf chap-fullfloesg a, lisping; faltering; not speakiloesgedd,Bochdew a, fat-cheeked[toothBloesgni n, lisping [ingplainBochddant, ddaint, ddannedd n, eye-Bochgern -au nf. joleBochgernaid n, chap-fullBochglug a, blubber-cheekedBochio v, to munchI'.-ehlaes a, flabby-cheekedBoeMwyd a, pale-cheekedBochlwyth -i n, chap-fullBochlwytho v, to stuff greedily, to gobbleBochog a, blubbed-cheekedBod 9, to be, to existBod -au n, being, living being ; residence51

BOLBONBod -ion, Boda -od ra, mountain kiteBodfys -edd ra, the thitmbBodlawn, Bodlon, &c.=Boddlawn, &c.Bodo nf aunt (in fond language)Bodofyddiaeth nf ontologyBodol a, being, existingBodoliaeth, Bodolaeth if existenceBodoldeb ra, existenceBolerai, eion ra, guzzlerBolgan -au nf, budget, pouchBolgi, gwn ra, greedygut, gluttonBolglwm, ymau ra, boss; tuftB"''lgodogioii up, marsupiahaBolgwd ra, paunch-bellyBolheulo v, to bask in the sunBolio v, to belly, to gorgeBodrwy -au nf ringssModfwyBoliog a, big-bellied~ [taticBodrwywr, wyr n, ring-makerBodrydaf -au ra, resort ; hiveBodd -ion n, will, good will, consentBoloch ra, disquietude, trouble, moleeiBolol -ion ra, bugbear, goblinBolrwth a. gluttonous, greedyBodda -od -ra, the red-shank=Troedgoch Bolrwym a, costive, boundBoddfa -oedd nf. drowning-placeBoddgar a, easily pleasedBoddgarwch ra, contentednessBoddhaol a, pleasing, satisfactoryBoddhau v, to please, to satisfyBolrwymedd ra, costivenessBolrwymo i\ to make costiveBolrwymyn -au n, belly-bandBolrythi ra, greedinessBolrythu r. to gormandizeBoddi v, to drown; to be drowned; to Bolwag a, empty-bellied [in the bellinundateBoddineb n, contentmentBoddio v, to please, to satisfyBolwst, ystiau nf hernia ; cholic : pa'Bolwynt nf flatulency; wind cholicBoly ra, belly, paunch=Bol. BolaBoddlawn, Boddlon a, contented ; willing Boly8othach n, mixed language, jargoBoddlondeb n, contentmentBoddlonedigol n, satisfactoryBoddlongar a, contentedBolystog K, having herniaBolvsrvn «., hernia, rupture[tent Bollt -an, byllt if boft, dart, sparBoddloni v, to satisfy, to please, to con- Bolltaid, eidiau nf bolting; stalkBoddlonol a, tending to pleaseBoddlonrwydd n, contentednessBolltiad n, bolting, dartingBon -au -ion w, stem, base; stock. Y

l;;BRABonllost -au nf the tail, genitalBraendail, Braendir -oedd n, land manuredBouog a, stemmed, stalked ; thick-by cattle feeding on itSonsang -au nf base; layer [shanked Braenedigol a, putrefactiveBbnsyg -an nf, plough-chainBontin -au nf buttock, rumpBontinog a, large-buttockedBraenedd n, putridity, rottennessBraenllyd a, putrid ; mouldy[stem Braenllydedd n, mouldiness"Bonyn-au, Bonwn, ynau », stump, stock, Braenu v, to putrify, to rotBor -au re, focus ; centre of a circle Brag n, sprouting ; maltBord -ydd -au nf, table, board (S. W.) Bragad en, offspring ; the van guard=Bwrdd (X. W.) Bord gron, round Bragal v, to vociferateBordaid, eidiau nf tableful [table Bragas -iaid n, slim fellow; long striderBore, Boreu, -au re, morn, dawn : a, earlyBoregwaith, Boreugwaith re, morningtime, a certain morningBragaldian, Bragaldio v, to jabber, tobabble, to gabble, to prate, to botherBragdy, dai n, malt-houseBoreuddydd, Boreddydd, -iau re, dayspring,Bragio v, to issue, to branch ; to bragbreak of day, morning Bragod -ion n, sprouting; compound;Boreuedd re, earlinessbragget ; liquor so called [mentBoreufwyd, Borefwyd, -ydd re, breakfast Bragodi v, to be active, to stir ; to fer-Boreuo v, to become morning, to become Bragodlyn -oedd -au n, bragget hquorBoreuol a, dawning, morning, early [day Bragodyn en, sprout, germBost -iau re, boast, braggingBostio v, to boast, to bragBot -iau re, round bodyBotas -au, Botasen nf buskin ; bootBotaswr, wyr re, bootmakerBotwm, ymau re, boss ; buttonBotymog a, bossed ; buttonedBotymu v, to boss ; to buttonBoth -au nf, nave of a wheel ; bossBragu, Brago v, to make malt ; to maltBragur -on n, sprout, germBraguro v, to sprout out, to germinateBragwair, weiriau n, viviparous grassessort of marsh-bentBragwr, wyr, Bragydd -ion re, maltsterBrai, breion n, that is broken outBraich, breichiau nf arm ; branch ; verseBraidd a, near: ad, just, hardly, scarcely;nearly, almostBothell -i nf rotundity ; bottle ; blisterBothog a, rotundBrae a, frank, free, open; boastfulBrad -au re, treachery, treason; perfidyBrail en, the roseBraint, breintiau, breiniau nf, privilege,right prerogative ; dignity [with child;Bradbwll, byllau re, trap pit [plot Braisg a, gross, thick, large ;pregnant,Bradfwriad -au re, seditionBraith af variegated, motley: m brithBradfwriadu v, to plot seditionBraith ?i=PraithBradgyfarfod re, ague continuing but Bral -au n, rag, shred. Brenin y bralau,one day; ephemeratatterdemalion. Bral o ddyn, BrelynBradog, Bradol, Bradus a, treacherous, o ddyn, ragged fellowtreasonable, traitorous ; deceiving Bralgi, gwn n, ragged fellowBradn v, to commit treason ; to plot Bralog a, ragged, tattered ; hairbrainedBradw «, mouldering, fretting awayBradweh, ychau n, treachery, proditionBradwr, wyr n, traitor, betrayerBradwriaeth -au nj\ traitorous act, treason,treacheryBradwrus a, traitorousBradwy -on n, break off; blemishBRABonfras a, thick-legged ; clumsv Bradwy c, to cr ambíe oÛBnffagl &c. n/=Banffagl, &c."Bradychol, Bradychus a, betrayingKigam a, bandy-leggedBradychu v, to betrayu v, to waddleBradyn -ion n, prodigalBongemi n. bandy-legged stateBradyniaeth nf, prodigalityBonglerwch n, clumsiness, awkwardness Braen -ion n, rot, corruptionBonglwm, glymau n, knob on tbe end Braen a, rotten, corruptBoniad, laid n, the aft ox in a team Braenar -au n, fallow, ploughed landBonllef ;?/=BanllefBraenaru v, to fallowBram -au nf, short puffBrân, brain nf, crow ; bridge of a fiddleBran re, bran, huskBranaicld a, like a crowBranel -au n, the piece of timber whichholds the mouldboard of the oJdWelsh plough ; big rustic felloTr

:BREBranes np, flight of crowsmange. — y fuwch, cow pox.Branos np, young crowsIuddewon, leprosy. — y moch, swuvBras -au n, cross-bowpox. — yr ìeir, chicken pox.Bras a, gross, large, thick; fat; coarse, Brech of brindled, freckled : m brychBras yr yd, Aderyn bras yr yd, Bras y Brechdan -au nf slice of bread and butteddrutan, buntingBrechlyd, Brechog a, having eruptionBrasiiu r. to grow gross or fatBrasbwyth -au n, basting stitchBrasder n. grossness, fatness; fatBrasderog a, fatBraslîain, lieiniau », coarse linenBraslun -iau n, rough-cast, sketchBrasnaddu v. to rough-hewBrasu i», to make gross or roughBrasweithio v, to rough-workBrat -iau n, clout, piece, rag; pinaforeBratiog a, clouted, raggedBrath -au n. stab; sting; biteBrathlys n. pimpernelBrathol a, stabbing ; bitingBratliu V, to stab; to sting; to biteBrau a, brittle, frail; frangible, fragileBraw, Bräwch n, terror, dread, frightBrefai, Brenys n, pennyroyalBrefan -au nf lump of butterBrefant, annau n, the windpipe.brefant, top of the windpipeBrefer o, vociferous, loud, shrillBrefiad, Breferad, -au n, bellowingBrefu v, to low, to bellow; to bleatBreg -au n, rupture, fissureBregedd n. fragility, frailtyBregol a. fragile, brittleBregu v, to become fragileBregus, Brecus a, broken, fractiousBregyn n. grain of maltBrawd, brodyr n, brother; fellow; friar. Breiad, iaid n. topping; rip^Brawd yng nghyfraith, brother in law Breian -au nf lump; rippling of wat»Brawd -au adjudgement, verdict. Dydd Breichaid, eidiau nf, armfulbrawd, day of judgementBrawdfa -on n, judgement-seatBrawdfaeth -i n, brother-fosteringBrawdfaethu v, to foster as a brotherBrawdgarwch n, brotherly loveBreiehdlws, dlysau nf braceletBreicheidio v, "to embraceBreichell -au nf, sleeveBreichio v, to use the armsBreicluol a, brachialBrawdio v, to give judgement [cide Breichled, Breichrwy, Breichledr,Brawdladd, Brawdladdiad, -au «,fratri-Brawdle -oedd nf judgement-seatnf, braceletBreichlwytho v, to carry a greater lotBrawdleiddiad, iaid n, a fratricide, brother-slayerin one's arms than "a personveuiently canBrawdul a. brotherly, fraternalBrawdoldeb n, brotherlinessBrawdoliaeth -au nf, fraternityBreicbrwyo v, to put on braceletsBreichrwyol a, armillary[ship Breiddfyw «, scarcely aliveBrawdoriaeth nf, brotherhood; fellow- Breiddgof a, scarcely rememberedBrawdwr, wyr n, judgeBrawddeg -au nf sentenceBreing np, the commonaltyreila, Breilw, -on en, rose; wild rBrawddegol a, sententialBreindir, Breinttir, -oedd n, allodiBrawl, broliau n, boast [vegetable soil landBrawn ??, produce. Brawn y ddaiar, Breinfa -oedd nf palatinateBrawychol, Brawychus a. terrifying. Breinfawr a, highly privilegedAftBreiniarll, ieirll n, count palatineBreiniarllaeth nf palatinate [chiBreinio v, to give privilege, to enfraBreiniog «, privileged, enfranchisedBreiniol a, privileged, freeBreiniolaeth -an nf enfranchisementBreinioli v, to enfranchiseBreintlen, Breinlen, -i n, charterBreintlys, Breinllys, -oedd n, prerogati— wen, the small pox. — courty cwn,terrific, frightfulBrawychu v, to terrify, to affrightBre -on nf peak, mount, hillBrebwl, byliaid n, blockheadBrecan -au nf rag, coverlidBreccini n, despumationBreci, iau n, wort, sweet wortBrech -au nf eruption, pox. — fawr,venereal disease. — goch, themeasles — las, confluent small pox.or pox ;pockyBrechlys n, common chickweedBredych n, proditionBref-au nf. lowing; bleatingBreintlvthvr -au n. letters-patentH

I;Breuad,\deuled,•Brè'u,Breuan;BREBreisghfid, Breisgiad n, becoming largeor bulky; thickening [or bulkyBreisghau, Breisgio v, to become largeBeisgion np, tow, oakum; refuseBreit bell -an nf what is ofvaried texturecaul : conflict. Breithell yr ymenydd,membrane enclosing the brain, dur;materBreithgan -an nf, macaronic poemBreith-hin nf broken weatherBreuddwydiwr, wyr n, dreamerBrenfer a, sonorous ; lowingSreith-hinon nf interval of fair weather Breulif a, brittle-edgedBreithred -ion, Breithrwy -on nf conflict Breuo v, to grow brittleiBrelyn n, small rag or shred. See Bral Breuol a, brittle, frailBremain a, puffingBreuolaeth, Breuolder n, brittlenessBremian v, to puffBrëyr -on n, baronBren n, supremacyBrëyrdir -oedd n, baron-landrenig np (-en nf), limpetsBi eyres -au nf baronessBrenin -oedd n, king, sovereign. Bre-Brëyriaeth -au nf baronageBrëyrlys -oedd n, court-baronnin cyfeddach, king of good fellows.jBrenin pen beirdd, herald king atarmsBreninaidd a, kingly, king-likeBRIBreninbysg -od np, the ling fishBrial en, grass of Parnassusirenindod -au n, royalty [augurate Briallu np (briallen nf), primroses. BrialluBrenindodi v, to confer royalty; to in-Brenindy, dai n, king's house or palaceBrenin es -au nf queenBreninesol a, belonging to a queenMair disawr, oxlip, great cowslip.Briallu Mair sawyrus, cowslip, paigleBricyll np (-en nf), apricotsBricyllwydd np (-en nf), apricot-treesBreninfraint, freintiau, freiniau n, royal Brid -iau n, eruption ; the scabprivilege or prerogativeBreniniaeth -an nf kingdomBrido v, to break out, to eruptBridol a, eruptive, scabbyBreninllys -oedd n, king's court Briduw n, warranty, earnestBreninllys -iau n, basil. — dof, great Bridd -iau n, springing forwardbasil. — gwyllt, wild basilBrig n, top, summit: en -au, tops (as ofBreninol a, kingly, royal, regaltrees and plants); top-branches;Breninoli v, to royalizeBreninwisg -oedd nf royal robetwigs ; the hair.of a tree, orBrig pren, the topthe upper branches.Bresych ?ip (-en nf), cabbagesBresychu v, to crumpleBrigau coed, the branches or tops oftrees. Brigau'r twynau, yellow bedstraw.Bretyn n, little ragBrethyn -au n, woollen cloth. Brethyndinesig, superfine cloth. BrethynbroadclothBrethyniaeth nf woollen draperyBrethynol a, of clothBrethynwr, wyr, Brethynydd -ion n,woollen draperv, to low ; to bleataid n, cannibal; grave-wormBreuan, ain nf carrion crow-au nf handmill. Breuan dinfoel,the lesser handmillBreuandy, dai n, mill-houseBreuanlhf -au if, grindstoneBreuant, annau n, windpipeBreuanu v, to bray, to poundBreuawd n, brittleness, frailtyBreubys -ion en (-yn n), bit, crumbBreuder n, brittleness, frailtyBreuddil -au n, grinderBreuddilo v, to grindBreuddwyd -ion n, dream.Breuddwydo ddyn. dreamer, mope, moping fellowBreuddwydio v, to dreamBreuddwydiol a, dreamingBrëyi-ol a, baronialBri -au n, dignity, honour; rankBriad -au n, dignifyingYm mrig y nos, Ym mrig yrhwyr, in the dusk. Codi ym mrigun, to attack a personBrigant, annau n, summit ; HighlanderBrigbori v, to browse, to nibbleBrigdori v, to top, to pruneBrigddyrnti v, to thresh out the topBriger -au c?i, tuft; hair of the head.Briger blodeuyn, capillaments of a— Gwener, — Gweno, trueflower.maidenhairBrigeraidd, Brigerol o, capillaryBrigfain a, pointed, accumulatedBrigfeinio v, to point, to sharpenBrigfrig ad, top to top;in a scuffleBrigladd v, to lop the topsBriglas a, having blueat loggerheads;[sprays(or dark green)55

:Bi'iglwyd a, hoary-headedBriglwydo v, to grow hoaryBrigo v, to top ; to flourishBrigog a, having tops ; branchy ; fiourish-Brigol a, shooting up; branching [ingBrigwellt re, hairgrassBrigwlydd ere, water starwortBrigwn, ynau n, andironsBrigwyn a, white-topped: ybrigwenBrigyn re, top branch, twigBrigynol a, branching outBrigystod -au nf the top rowBril, Brilyn re, clout, ragBrilwrn, lymiaid n, bare or naked oneBril-lys -iau re, bastard pimpernel, smallBrio v, to dignity, to honour [chaffweedBriol a, dignifying ; honoraryBri'sg -ion re. track, traceBrisgo v, to track, to trace [/braithBrith a, mixed, motley, pied, speckled felen, yellow bedstrawBrithawd re, variegationBriwys -ion ere, small crumbBrithawdl, odlau nf, mixed rhyme Bro, broydd nf, inhabited land ; countrBrithdwym re, sort of caudleBroaidd a, rural, country-like;pleasanBritheg nf, chequered daffodilBroawl a, like cultivated landBrithedd n, variegationBroc a, of a mixed colour ; roan ;grizzledBrithgi, gwn n, mongrel dogBrithgoch a, variegated with redBrithiaith, ieithoedd nf, mixed language;patoisBrithlas a, dappled greyBrithlen -i nf arrasBritho v, to variegate; to dapple; toBROBriweg ere, stonecrop. Briweg y cerygEnglish stonecropBriwennig a, shattered, brokenBriwfara re, broken breadBriwiaith, ieithoedd nf jargonBriwion np (-yn re), fragmentsBriwioni c, to crumble; to pulverizeBriwlys re, woundwort. Briwlys tewbanog, downy woundwort. Briwlysy taiog, marsh woundwortBriwo v, to break; to crumble; to cutto wound ; to hurt ; to be hurtBriwod re, driven snowBriwsion np (-yn re), crumbs, fragmentBriwsioni v, to crumbleBriw-wlaw re, drizzling rainBriwwydd np, dry brush-woodBriwydd nf, bedstraw. Briwydd wensmooth heath bedstraw. Briwydrre, mixed colour; roan colour. Ceflybroc, roan horse. Dafad froc, Dafafrogla, grizzled sheepBrocen -au nf the breast, the bosomBroch -ion re, din, tumult; badger: ryfroth, foam ; wrathBrochell -au nf, tempestspeckle ; to break (as milk in churning)Brochi v, to chafe, to fume ; to blusterBrithodli v, to use mixed rhymeBrithog a. variegated, dappledBrithog nf, fricassee, fritter; custardBrochus a, fuming; blusteringBrodedd re, fraternityBrodio v, to embroider, to darnBrodiog a, embroidered, darned [paichamBrithol a, variegatingBrithred -ion n, confusion, turmoilBrithryw a, heterogeneousBrithwlaw n, drizzling rainBrodir -oedd nf, cultivated land ;Brodor -ion re, member of society ; nativBrodordy, dai re, collegiate houseBrodoriad -au re, fraternizationBrithwr, wyr n, one having his skin Brodoriaeth -au nf, fraternitystained ; one wearing a particoloured Brodoriol a, federativedress; PictBrithwy -on n, confusionBrithwyn a, motley-whiteBrithyd n, mixed corn, meslin.Brodorol a, nativeBrodre re, social intercourseBrodyr np (brawd re), brothers, brethrt»Bara Brodyrdde n, fellowshipbrithyd, meslin breadBrodyriol a, fraternalBroddeg -au ?//==BrawddegBrithyll -od -iaid re, trout. Brithyll ydom, prickle-back, stickle-back Broddosbarth nf chorographyBrithyn re, macaroniBroes -au re, a small pointed piece (Briw -iau re, wound, cut ; matter, pus. wood. — edafedd, — gwlan, yarBriw y march, common vervainslipper, yarn stick = Pric edafed*Briw a, broken ; brayed — canwyllau, candle clipperBriwant, annau re, broken state Broga -od re, frog. GrifFt y broga, fro|Briwdoni v, to break the surfaceBriwddail tip, herbagespawnBrogla a, grizzled, grisled. See Broc

IÍirudai.1irwch.:BRWBröig a, pleasant as a vale [ingBrol, Broled n, boast, bragging ; vaunt-Brolaidd, Brolig a, luxuriant, fertileBrolian. Brolio'i?, to brag, to vauntBrolwydd n, patriotismBron -au nf breast, pap : -ydd, breastilliain, llieiniau nf breast-clothmllydan a, broad-chestedmog a, full-breastedronrhain a, high-breasted [redbreasttoronrhuddog, Bronrhuddyn, -od n, theI Bront af filthy, dirty ; surly : m brwntBront en -od nf dirty wenchHkonuchel a, nigh-chestedrBronwala n, contentmentf Bronwedd -au nf the bosomtfBronwen a , white-breasted : nf weaselBRYI irudiol a, chronological [wizardBrych -au n, rough covering ; the afterbirth|?Bronwertli nf borage. — y wiber,I viper"s buglossl.Bronwst nf pain of the breastof a cow: a (/brech), brindled,freckledf bronwen Brychan n, brindled covering; plaidi üronwyn a, white-breasted :ironwys,|f Bronwst n, pilewort|*»th -au nf stir, tumult=BrwthY 5ru n, the womb ; the bellyBrychau np (euyn n), motes, flueBrychell -iaid n, trout[ine Brychen -au nf, bubbling spring3ruawl a, belonging to the' womb; uter- Brycheulyd a, full of dirty spotsr3rud -iau n, chronicle; surmise; con- Brycheuo v, to pick ; to maculateeion n. chronicler [jecture Brycheuog a, spottedJradiaeth nf chronology [prophesy Brycheuyn n, mote ; hair : p brychauBrychiad, iaid n. salmon troutirudio v, |to record; to surmise; toBrychni n, freckledness ; frecklesSrudiwr, wyr n, chronicler; diviner, Brychlyd, Brychog «, brindled, freckled. -irut^ -iau n, chronicle. — y tywys- Brychu v, to brindle, to freckle|ogion. chronicle of the princesbrychion n, ferment, stir5rwcban n, caudle, thin flummery*rwd a, hot, warm ; acridirwdfrydig a, zealousBrwg, brygau n, growth; brakeBrwrastan re, brhnstone [brontBi-wnt am, foul, nasty, dirty; surly:/'Brwth, brythau n, stir, tumultBrwyd -au n, brooch ; braid ; broideringframe. Brwydau, braids of a loomBrwyd a, full of holes ; torn, rentof a bill. Bron alarch, cuttle-fishbone. Ger bron, in presence of, before.Ym mron, almostBrwydo v, to make interstices ; to em-Brwyden nf the reeds of a loomBron ad, almost, nearly, on the point of Brwydr -au nf, battle, conflict [broiderBrona i\ to give the breastBronaidd a, swelling as a breastBronallt, elltydd nf, smooth dechvityBrwydrin -au nf combatingBrwydro v, to battle, to fight in warBrwydrol a, battling, fightingBrondor -au nf breastplateBnvydwaith n. embroidery [broiderer>ronddu a, black-breasted. Bronddu Brwydweithydd, Brwydydd -ion n, emjtwynau, ploverBrwyn -ion n, pricking ; smartingBroneg -au nf breastplateBrwyn np (-en nf), rushes. BrwynenBronfoll -au n, stomacher [thrush afon, the middle stream of a river.Bronfraith a. mottled-breasted: nf, Brwynen ffordd, the trodden part of~ »ngengl -au nf breast-leathera road«glwm, glymau n, breast-knotmgul a, narrow-chestedii n, narrowness of the chestleilin a, free-hearted;g nf little papBrwynddail np, spiderwortBrwyneg nf a place where rushes growBrwynfryd n, anxious mindBrwyniad, iaid n, smelt ; sparlingBrwyno v, to gather rushes; to prick;a, low-chestedBrwynog a, having rushes [to throbiselBrwys a, luxuriant, fertileBrwysedd n, luxurianceBrwysg a, unwieldy ; drunkBrwysgedlys n, corianderBrwysgedd n, unwieldiness ; inebrietyBrwysgo v, to become drunkBrwysgol a, unwieldy ; drunkBrwyso v, to grow luxuriantlyBry a, bigh : ad, upwards, aboveBrycan -au n, rug=BrecanBrycell -au nf covert, brakeBrychwyn a, of a brindled whiteBrychyn n, speckled oneBrychynu v, to speckleBryd n, impulse ; mind, thoughtBrydai, eion n, a heating froii, heater57

BRYBUDDBrydaint, Brydaniaeth 7*. inflammationBrydian v, to inflame ; to throbBrydiannol a, simmering; heatingBrydiannu v, to simmer; to throbBrydiannus a, heating; throbbingBrythwch n, tumult, brawlBrythwy -on n, tumult, uproarBrythyn n, stir, brawl; BritonBryw 11, vigour, brisknessBryw a, vigorous, brisk, wantonBrydiant, iannau re, heating ; throbbing Brywder n, vigoronsnessBrydio i>, to heat, to inflame; to throb Brywes n, bread steeped in broth or poBrydiog a, heated; throbbingBrydiol a, of a heating qualityBrydlawu a, resolute, intentBrydlonedd re, resolutenessBrydd o, feeble, weak, sicklyBrywio v, to invigorateBrywiog a, vigorous, livelyBrywio'l a, invigorativeBrywus a. vigorous; wantonBrywnsder re, wantonness[liquflBryddon re, feebleness, debility Bu -on n, a being :f cowBryddoneg -au nf babbling, jargon Bu v, was, it canvBrygai, eion re, what overgrowsBiygain a, luxuriant; rankBuach n, churl, clownBuachu v. to act churlishlyBrygaint re, luxuriance [talk foolishly Bual, ail re, buffalo, bison; bugleBrygawthan v, to babble or prate, to Bualgen -au n, buffalo hide ; buff-leathcBrygawthen nf rigmarole, prattleBrygawthwr, wyr re, babblerBrygu v, to grow out, to overspreadBryn -iau re, hill, mountBualgorn. gym re, bugle hornBuau a, swift, nimble, fast, quick, fleeBuander. Buanedd n, swiftness, speerBuandroed «, swift-footed [velociiBryn, brynau n, grudge, malice Buanocäu v. to acquire speedBrynach, aich re, highland regionBryncyn -au n. clod: little hillockBryncynog a, full of clods; unevenBryncynu v, to break clodsBrynial v, to be heapingBryniog a, full of hills, hillyBrynti, Bryntni re, filthiness, dirtinessBrys -iau re, quickness, hasteBuanog a. full of swiftnessBuanol o, accelerataveBuanred a, of swift courseBuarth -au re, cattle yard; fold; yardBuarthfa, fëydd nf folding- placeBuartho, Buarthu v, to shut in a foldBuarthog a, folded, pennedBuch nf lifeBrysebyr -on, Brysfynag, fyneig re, tele- Buch, Buchod np, cattle, kineBrysfyneg -ion nf telegram [graph Buchedd -au nf, course of life; morafijBrysg a, quick, nimble, briskBucheddocäu, Bucheddu y,to lead alBrysgar a, quickening ; hastyBucheddol a, living; moral. YmaBrysglud -ion ?i, a diligence; express roddion bucheddol, moral or practwBrysgyll -au «, truncheon [carriage discoursesBrysio v, to hastenBrysiol a, hastening, hurryingBucheddoldeb n, moralityBucheddogaeth nf course of life ; liftBryslythyr -au ?i, dispatchBuches -au nf milking fold. BuclBrysyB -au ii, truncheonBrytwu n, Briton ; field southernwoodBrythai, eion », rioterBrythain «, riotous, bawlingddefaid, fold for milking sheepBuchio v, to low, to bellow; to cryBudr a, dirty, nasty, filthy, foul, viBudrchwil, Budrchwilen. -od. nfv>Brythaint n, riot, tumultBrythar, Bryiheiriad n, eructationBrythawd, odau n, riot, disturbanceBrytheirio v, to belch, to eructateBrythol a, turbulent, riotous [ä, BritonBrython -iaid np, a tribe of Britons:Brythoneg, Brythonaeg nf, the Brythonnewt; hzard[nastiness,Budredd, Budreddi n, filthiness, (Budreddu r, to defile, to soilBudrhaol a, defiling, pollutingBudrhau v, to defile, to soil, to polliBudriaith nf obscene speech foul 1Budro v, to dirty, to soil [g~Budrog a, abounding with dirtBudrogen -od nf filthy wenchBudrogi v, to make filthyBudrol a, dirtying, soilingBudd -ion n, profit, gain [bitspeech ; British languageBrythonig a, relating to the tribe ofBrython, or their languageBrythred -ion nf, conflictBrythu v, to quarrel, to brawlBrythus a, turbulent, brawlingBuddai, eion nf churn:n, gainer;58

';BURBuddel, Buddehv, Buddeilw, -ydd n,cowhouse postBuddfawr a, advantageouspuddiant «, advantage, gainBuddio v, to profit, to availEddiol a, profitable; beneficialBurth -on n, violent thrust [awayBurihio v, to repulse, to repel ; to chaseBuddioldeb n, profitablenessuddioli v, to make profitableBurwy -on n, cow fetterBury, on n, carnivorous birdBuddred -ion nf advantage, profit Burym n, barm, yeast ; frothftnddng -ion nf victorious one; goddess Burymu r, to froth ; to fermentof victory ; BoadiceaBus -au nf the human lipBu Idugo v, to triumph; to gain advantage;Bustach, tych, -iaid n, bullock; steerto obtain victorytriumphantBustachu v, to buffet about; to beat;! a, victorious, to wrangle[ddaiar, centauryBuddugoliaeth nf, victoryBustl -au n, gall, bile ; choler. Bustl yBuddugoliaethu v, to be victorious Bustlaidd a, like gall ; bitter as gallpuddugoliaethus, Buddugoliaethol a, Bustlo v, to yield gallnotorious, triumphant[victor Buwch, Buw, -od nf cow. Y fuwchBuddugwr, Buddugoliaethwr, wyr, n, goch gota, lady-cow, lady-birdBuelin a, of a buffalo's horn: n, bugle Büyn n, builock*Bugad n, confused noiseBw -on n, threat; terror; bugbearBgadu v. to threaten, to vaunt Bw i, of threateningBugail. eiliaid, Bugeiliwr, wyr, BugeilyddBwa, bwliu n, bow; arch-ion n, shepherd, herdsman Bwâd, adau n, bowing,boweringpastoral poem, eclogueBugeiles, Bugeilies, Bugeilyddes, -aunf shepherdessBugeiltibn, ffyn nf shepherd's crook(Bugeilgan -au nf pastoral songfBugeilgi, gwn n, shepherd's dogRugeiliaeth -au nf pastoral careBugeilwriaeth -au if pastoral officeBuglawdd h, earth turned up by a bullBugloddi, Bugloddio v, to turn up the Bwgan -od n, bugbear, hobgoblinBugraftiad -au /t, biography [ground Bwgwl, bygylau n, threat, menaceBugrafiydd -ion n. biographerBwgwth. bygythion n, threat, menacetBugrafiyddiaeth -au nf, biography Bwgwth, v, to threaten; to scare=:Bygwth,BygythioBugunad -au n, bellowing ; roar [to roarBugunad. Buguned, Buguno v, to bellow. ivng ii, orifice, bungBuguuwr, wyr n, one who roars Bwngler -iaid n, bungler, botcherBui -ion n, seed-vessel of some plants: Bwhwm.'in v, to waver: n, fluctuationBuladd n, water hemlock[hull "wl, bylau n, round hollow body. BwlBulwg n, cockle-weed, corn-rose. BulwgRhufain, coriander of Rome. Bul-Bwla -on n, bull; gale [budgetcart, the nave of a cart wheeli wg Ffrengig, poppyBwlan -od nf straw vessel to hold cornBumustl 11, oxbane ; hemlockBwkh, bylchau n, gap; defile; notchBun nf, woman, maiden; fair one [lionBuna -on n, ten hundred thousand, mil-Bunnywen -od nf, goddess ; nymphjBur -ion n, violence, rageÍBurgyn -ion n, carcase, carrionEWLBurgynL . to mangle to death; tomake a dead carcase ofBurgyniol a, cadaverousBuria n, carcase, carrionBugeila, Bugeilio v, to tend a fiock. Bwiiu v, to bend like a bow; to archBugeila brain, to scare away crows. Bwbach -od n, bugbear, goblin ; scarecrow.Bwbach dallan bìindman'sbuffBugeila plant, to take care of childrenBugeilaidd, Bugeiliaidd, Bugeiliol a. Bwbaches -au nf she-g%blinpastoralBwbachog «, abounding with hobgoblins;Bugeileg -ion, Bugeilgerdd -i nf bucolic,terrifyingBwbachu v, to scare ; to buffetBwbachus o, easily scaredBwhechni n, bestialityBwcai, eion n, maggotBwci, Yod n, hobgoblin, bugbearBwcl, byclau n, buckleBwcled, Bwcledr, -au nf bucklerBwch, bychod n, buck.Bwg -au n, hobgoblinBwch gafr, he-[goatBwlch a, broken, notched. Bwlch yny wefus, hair-lipBwlg -au, bylgau n, bulky round bodyBwlgan -au nf, straw corn vessel;Bwlty6 n, vellow water-lily [budget59

BWYBwlwg n, the threatening attitude of aBwmbwr n, murmur, roar[bullBwmp, bympiau n, hollow sound. A-deryn y bwmp, Aderyn y bwn, bittern.Chwil y bwmp, Chwilen y bwmp,black beetleBwn, byniaid n, the bitternBwn, bynau n, spear-headBwr -au n, entrenchment ; embankmentBwra n, croft by a house [bankmentBwrch, byrchau n, rampart, wall ; em-Bwrdais, deisiaid n, burgessBwrdeisdref -i -ydd nf borough townBwrdeisiaeth nf municipalism, munici- Bwyta v, to eat, to take foodBwrdd, byrddau n, table; board [pality Bwytâd ii, eatingBwrgais, geisiaid n, burgessBwriad -au n, casting; design, pur-Bwrw n, casf^ throw; woof. Haiarnbwrw, cast ironBwrw v, to cast, to throw; to imagine;to calculate; to strike; to rain. —amcan, to guess. — eira, to snow— ergyd, to give a blow. — ewyn.to foam. — gwlaw, to rain. Nid wyfyn bwrw mo 'i ol, I take no notice of Bychanus o, tending to lessen;it ; I do not care for itBychod n, small matterBwsg, bvsgau n, grafting-toolBychodedd n, small quantityBwt. bytiau «, hole, button-hole ; dungcart;basket placed in a stream to Bychydig cr, trifling, veryBychodog a, destitutelittlecatch fishBwtias -au en, pair of boots. Bwtias ygog, Botas y gog, Botasen y gog,BYDwild hyacinthBwth, bythodji, hut, booth, cotvastly big. vast, huge.happy or blessed is heGwyn ei fjBwthyn -od n, small cabin, hut Bydaf -an n, nest of wild beesBwyd -ydd n, meat, food, victuals. — Bydan n, little world, microcosm ; periy barcud, — y boda, — y llyffaint, —ellyllon, agaric, toadstool, fungusyr hwyaid, duckweed. — a llyn— a diod, meat and di'ink. — y— y gwew, wood sorrelmoch, haws.Bwydiar -au nf, voiderBwydiog a, gluttonousBwydlys -iau n, saladBwydo v, to feed, to give foodBwydwr, wyr n, feederBwyell, eill nf, axe, hatchetË\v}(dTän7B'wyellig nf, small hatchetBwyellawd, odau nf, stroke or cut witra hatchetBwyellgaib, geibiau nf, pick-axeBwygilydd, ad. severally; mutuallyBwyllwnv, yriau n, provisions forBwyst a, savage, ferocious [journeyBwyst -ion n, wildness, ferocityBwystfil -od n, wild beast; beastBwystfilaidd a, beastly, brutishBwystlawn a, voracious, devouringBwystnon n, cattle pestilence, murrailiBwystus o, brutal, ferociousBwytadwy a, eatable, edibleBwytai, eion n, greedy eaterBwytal n, victuals, viandspose, intent[designedBwriadol a, purposing or intending; Bwytaol a, eating; eatableBwriadu v, to purpose, to intend, to Bwytäwr, awyr n, eaterdesign; to resolve; to deviseBwytëig a, given to eatingBwriadus a, purposing [bubbling Bwyteigrwydd n, gluttonyBwrlwm, lymau n, bubble; gurglinj Bivytty, tai n, pantry, butteryBwrlymol a, gurglingBych -od n, wretched beingBwrlymu v, to gurgle, to bubbleBwrn, byrnau n, truss, heap, loadBwrnel -i n, bmidle, packBychaidd a, like a buckBycban a, little, small: /bechanBychander, Bychandra, Bychaneddlittleness, diminutivenessBychanig a, diminutive: f bechaniBychanigion, diminutivesBychanigo v, to disparage [nute thiiBychanigyn n, veiy little, small, or mBychanu v, to lessen ; to slight, to diparage, to depreciate[agiidispaBychygyr -on n, droneByd -oedd n, the world ; the univere"state: life. Mawr byd, very gre»of the worldBydgarwch n, love of the worldBydiaeth nf livehhoodBydiaethol a, of a course of lifeBydiant, iannau n, a livingBydio v, to pass a life, to liveBydiog a, having life,f evergi1Bydiog las, ground-ivy, gill.iog lwyd, mugwortBydiogi v, to bring to the world;as a midwife60

'iBYRBydol a. worldly, secular, mundaneBydoldeb n, worldlinessSydolddyn -ion n, worldlingBydraitb, eithiau nf law of the worldBydu v, to give existenceBydwr, wyr n, accoucheurBydwraig. wragedd nf midwifeByd\-ssawd n, the universe [will beBydd -ion n, tie, keeping together: v,Byddag -au nf, snare, springeByddagl -au nf snare, trapByddaglu r, to ensnare, to trapByddair, eiriau nf ambuscade [sonsByddar a, deaf. Byddariaid, deaf per-Byddardod, Byddardra, Byddarwch,Bydderi n, deafnessByddarllys n, the house-leekByddaru v, to deafen, to stunByddin -oedd nf, band or troop; army.Y fyddin, the armyByddino v, to embattle, to set in arrayByddinol o, embatthngByddun nf agrimony. Byddon chwerw,hemp-agrimonyByddu v, to be ; to existBygant. aint «, scarer; bailiffBygant n, small coin; trifleHgegyr -on n, drone beeBygel -ydd ii, bugbear, scarecrow, hobgoblin.— nos, phantom, hobgoblin.See Bugail[tuallyBygilydd, Bwygilydd ad, severally; mu-Bygwl, ylau, n. threat, intimidationBygwl. Bygylu v. to threaten, to menaceBygwth, ythion n, threat, menaceBygwth, v, to threaten, to intimidate,to menaceBygwydd -au n, hobgoblin;ylus a, intimidating, scaringhio v, to threaten, to menacehiol a, threatening, menacingau n and nf, brim, edge. Hyd y, to the brim:hog a, breached ; notched*lu v, to make a notch, to breachBYWByrddwn n, bass (in music)Byrfweh, fychod n, badger; hairy; littlefellowByrfwcb a, hairy, shaggy; roughByrfyfyr a, impromptuByrfys -edd n, the little fingerByrhoedledd n, shortness of lifeByrhweh, hychod n, badgerByriad -au n, arm[}°gjByriaith, ieithoedd nf, laconism, brachy-Byriau, ieuau nf, short plough yokeByrieuwys np, oxen in a short yokeByrllawiog a, having a short hand;without means. Hael byrllawiog,liberal without meansByrllysg -au n, truncheonByrnaid, neidiau n, truss, bundleByrnio v, to truss, to bundleBys -edd n, finger; the hand of a clockor watch. troed, toe. — bach,little finger. — blaen, fore finger. —fodrwy, ring finger.yBawdfys, thumb.Canolfys, middle finger. Bysedd ycwn, — cochion, — ellyllon, foxglove.— yr iâr, wild radishBysaid, eidiau n, as much as can beBysio v, to finger [held on the fingerBysiog, Byseddog a, fingeredBysle -oedd n, finger-stallByson -au nf, finger-ring; ringBystwn n, whitlowByswain, weiniau nf, thimbleByswellt n, cock's foot grassByth n, eternity: or7,"for ever; ever,always ; never." — bythoedd, for everand ever. — a hefyd, ever and anonBythddeiliog a, evergreenBytheirio v, to belch, to eructateBytheuad, iaid n. houndBytheuades -au, Bytheuadast, eist nfhound-bitchBytheuadgi, gwn n. hound-dogBythfyw a, ever-livingBythol, Bythig a, eternal, perpetualBytholrwydd n, everlastingness-on n, box, trunkByw v, to live, to exist. Yn byw, living,Byliad n, edgingexisting[aliveshort, brief; abrupt: f ber. Byw a, alive, living, quick. Yn fyw,fyr, shortly; in shortBywed n, core of fruit pithr;shorten, to abridge Bywedyn n, core; pithyd -iau n, luncheonByweiddio v, to animatejwyll a, thoughtless, giddy, rash Bywfyth a, everliving: nf, the houseleek.Y fywfyth leiaf, biting stone-Byrbwylldra, Byrbwylledd n, thought-;lessness. rashness * 'crop ; wall-pepper3yrder, Byrdra n, shortness. Ar fyrl^yrdonnf, bass (in music) [der, shortly Bywiawdwr, wyr », giver of lifeByw|jrafiiad -au n, biographyiyrdraith, dreithiau nf brachvlogy Byw had, Bywiad -au », vivificatioa61

CACBywhau v,to animate, to enlivenBywhiius, Bywhaol a, animating, enlivening,quickeningBywi np, earth-nutsBywiocäu v, to vivify, to animateBywiog a, lively, vigorous, vivaciousBywiogi v, to animate, to reviveBywiol a, living, animate :p bywolionBywion np (-yn »), emmets, antsBywlys u, stoneeropBywoliaeth, Bywioiaeth, -an nf livelihood;living. Bywoliaeth eglwysig,benefice, livingBywull np (-yn »,), buds, grafts, scions.Bywullyn llydanddail, orpine, livelongBywullu/Bywullio v, to bud; to graftCADCadafarth n, corn marigoldCadafwy -on nf conflictCadair, eiriau nf chair, seat; cradle.'Cadair ymadrodd, pulpitCadar, eedyr if defence, shieldCadarn a, powerful; strong: p cedyru iCadaruder, Cadarnwch n, p> itency, stout-Bywyd -au ti, life; existenceBywydog nf stoneeropBywydol a, relating to life ; animated ness, strength, mightinessBywyn -au n, pulp of fruit; the soft Cadarnhau v, to strengthen, to fortifypart of anything. — bara, the crumb Cadas -au n, brocadeof bread. — earn ceffyl, the tender Cadbais, bei.-iau nf coat of mailor soft part of a horse's hoof, the frog Cadben -iaid re, captainBywynaidd a, like a pulp, pulpy Cadbenaeth -au nf, captainshipBywyneiddio v, to grow to a pulp Cadberth -i nf tlnmy brakeBywynog a, having pulp, pulpousCadbwvll n, generalshipCadbyd re, the peril of warCaad (cäad) n, getting, having Cadechyn ?i. clout, ragCab -au n, booth made witli rods set in Cadeirdraw -on re, professorthe ground and tied at the top ; cot, Cadeirfardd, feirdd n. graduated bardboothCabau -au n, booth, cabinCabidwl n, consistory, chapter ; chapterhouseCadeirio V, to chair; to spread; to tilleCadeiriog a, chaired ;graduated ; spreading. Coed cadeiriog, spreading treef;confusion, medleyAthraw cadeiriog, professorCabidyldy, dai re, chapterhouse, convocation-houseCadeiriol a, chaired; cathedralCabidylio v, to rummage, toCadeithi np, inherent qualitiestumble Cadell -au nf defence, shield r_inabout ; to throw into disorderCadellig, Cadelling a, protecting, shieldCabl -au re, blasphemy, curse; detraction,Cader -au nf hill-fort, fortress, strongcalumny, slanderhold. Cader buwch, cow's udderCablaidd a, blasphemous; calumniousCablair, eiriau n, calumnyCadernid n, strengthCadla -on nf place of battle; troojCabledd, Cablawd -au n, blasphemyCablu v, to blaspheme; to disparageCablwr, wyrre, blasphemer; detractorCadfarch, feirch n, war-horseÇadfel -oedd ti, war, warfareCadfiled n, the inarch of battle[ganCablyd n, blasphemy. Dydd Iau Cabl-Cadfiliad, iaid re, general, marshalyd, Maundy ThursdayCabol, Caboledig a, polished, brightCabolfaen, feini n, polishing-stoneCaboli v, to polish ; to smoothCabrawd n, rusticityCabrotai, eion n, rustic, boorCacamwci en, the great burdock. Cacamweilieiaf, small burdockCacwn np (cacynen nf), hornets ; waspsCach n, ordure, dung, soilCachan n, coward, poltroonCachgi, gwn n, cowardCad -au nf battle; war; army, ___.Cad a brwydr, Cad ac ymladd, battleami tumult. Cad Gamlan, the battleof Camlan; a great throng mixed together;great medleyCadach -au, Cada< ban n, kerchief, clout;swaddling-clothesC.'idafael n, simpleton, dunceCadblyg -ion n, complication; symplooCadbwil, byllau n, ambuscadeCadflaen -ion re, the van of battleCadfridog -ion n, generalCadfudd, Cadfuddiant, iannau n, troplCadganu v, to forswear, to abjureCadgi, gwn re, dog of war; mastiffCadgor -au re, solemn festival ; fastCadgordd -au n, troop of soldiersCadgorn, gyrn n, horn of battleCadgun n, the stay of battle62

;CadnawCADDCAFFCadgvrch -au «, military expedition; Caddugol a, gloomy, obscureinvasionCae -au n, inclosure ; hedge ; fieldCadgyrcku v, to march to battle; ti Caead -au n, cover, lid : a, inclosed, shut,make an expedition; to invade Caeadlen -i -au nf curtain [closedCadlan -au nf field of battleiCadlanc -ian n, cadetICadlas -au, lesydd n, close, croft, yardbutt : dance, merrymakingCaeadu, v, to inclose; to close; to cover;to bind (a book)Cael v, to have ; to obtain, to get, toattain; to find; to enjoy[Cadlong -au nf ship of war [quarters Caen -au nf surface; peelCadlys -oedd nf intrenchment ; head Caened nf sprinkling ; hoarinessCadlyw, Cadlywydd -ion n, commander Caenen -au nf covering; layerI of an army ; field marshalCaenenu v, to incrustate, to coat-on, Cadno -aid n, fox Caenu v, to incrust, to coat overjCadnöes, Cadnawes, -au nf she-foxCadofydJiaeth nf. military tacticsICadofier en, artilleryiCadol a, relating to war or battlejCadr. a, strong, stout, mightyCadr;, ; ih. eithiau if. miliiary discipliICadrawd n. range of battleCadredd n, might, fortitudeHCadres -i nf line of battle. Llong yladres, ship of the lineCadrwch n, fortitudeDadseirch nf war-harnessiCadu v. to battle, to conflict, to fight;Cadw v, to keep, to preserve ; to saveto stay; to abide: n, flock, herdCaetii -ion n, bondman, slaveCaethder n, restriction; stringencyCaethes -au nf bondwoman, femaleladwad -au n, keeping[lactery Caethfab, feibion n, bondman [slave'adwadog -ion nf preservative; phy-'adwadol a, preservative ; conservative'adwaith n, action, battleICadwedigaeth nf preservation ; custodyuadwedigol a, preservative ; savingpdweidiaeth nf preservationDadweini n, knight-serviceDadweinydd -ion n, aid-de-campjadwen -i,nf chain, bandage3adwent, ennoedd nf field of battlepadwfa, fëydd n, reservoirpadwr, cedwyr n, warriorJadwraeth nf preservationJadwraidd n, radiation of sinews.Cad-. wraidd y flaw, the back of the hand Caf -au n, void; hold; cave: v, I shallvadwiiaethol a, conservativeCafad n, hollow; holding [have3adwy -au n, covering, rugJadwydd np, brakeCafael v, to hold ; to get ; to graspCafael n, attainment3adwyn -au -i n, chain, bondJadwynedigaeth nf catenationJadwyno v, to chainJadwynodli v, to rhyme alternately'adw\iiog a, chained, in chainsîadwyuol a, chainingladwynor -ion n, binder in chains'adymbaid, beidiau n, truce;addug n, obscuj-ity ; mist, fog'addugo v, to obscure, to darkenCaeog a, inclosed; wreathedCaeol a, tending to closeCaeor -au n, sheep-foldCaer -au nf wall; fort; city. CaerGwydion, milky way. Mae yr hauldan c-i gaerau, the sun has setCaerog a, fenced . fortified, walled. Brethyncaerog, kersey-woven cloth. Corongaerog, mural crownCaeru v, to wall, to fortifyCaerwaith n, fortification[closeCaeth a, bond; bound; strait; confined,Caethfasnach, nf slave tradeCaethforwyn -ion nf bondwomanCaethfyd n, state of slaveryCaethglua -ion nf captiveCaethgludo n, to carry captiveCaethiant n, confinementCaethiwed n, slavery, bondageCaethiwo v. to confine, to enslaveCaethiwol a, confining, enslavingCaethlong -au nf slave ship, slaverCaethhvnc n, difficult swallowingCaethu v, to confine, to enslaveCaethwas, weision n, bondman [slaveryCaethwasanaeth, Caethwasaeth n,Cafaeth n, taking holdCafell -au nf, cell, chancelCafn -au n, trough ; canoe, boatCafnbeithyn -au nc, gutter-tilesCafnu, Cafnio v, to scoop, to hollow outCafod -au -ydd nf, shower=CawodCafodi v, to shower=CawodiCaff -iau n, grasp, grapple; a sort ofdung-fork with the prongs set nearlyat right angles with the handle

'CALCalchwr, wyr n. lime-hurneiCatfad, Caffaeliad, Caffawd n, gettinjCaffael e, to get, to obtain=CaeJhold of, acquirement, acquisitionCaldrist nf helleborine.banadl, broom-rapeCaldristCaffell -au nf grasper; valveCaleda, hard; hardy; severeCaled -ion >i, hardness; hardshipCaffio v, to throw the arms ahout; tocatch; to overreach: to cheat Caleden nf corn in the skinCaledi re, hardness; hardshipCafFtion np, refuse of soft or woollysubstances; refuseCaledrwydd. Caledwch n, hardness; obCagl -au n, sheep-dung; mire; daggle Caledu c. to harden [durac;Caglog a, bedaggled, daggledCalefyn n, stalk, reedCaglu, Caglo v, to bedaggle, to bespatter Calen -au nf whetstone, lump; printCang -au nf branch, boughCangen -au nf, branch; nymphCangenog a, having branches ; knottyCalenig n, new year's gift; ChristmaboxCaliwlyn y mêl n. common agrimonyCangenu v, to branch out, to ramifyCanghell -au nf, a chancelCalon -au nf heart ; centre.gwir, the very truthCalon[braverCanghellog a, having a chancelCalondid, Calonogrwydd n, heartinessCanghellor -ion, Canghellwr, wyr, Calonog a, hearty; valiant; coui-ageoaCanghellydd -ion, n, chancellor Calouogi v, to hearten up, to encouraaCanghel lonaeth, Canghell w r i a e t h. Call a, prudent, wise; cunning, slyCanghellyddiaeth nf chancellorship Callder, Calledd n, prudence, circumCai, celon n. concrete, massspection; discreetnessCaib, ceibiau vf mattock, hoeCalled np, thistle stalksCaing, ceingiaiu//",branch,bough=Cainc Callestr, cellvstr nf, pyrites, flintCall, ceiliau nf fold, sheep-foldCallestren nf flintCaill, ceilhau nf testicle. Ceilhau'r ci Callestrig, Callestrol a, flinty, of flintorchis, cuUionsCallineb n, prudence, discretion, circunCain a, clear, bright, fair, beautiful spectionCainc, ceinciau nf branch, bough; Callod np, fungi; agaric. Callodstrand; song, lay, strain, tune. Corlf coed, fungi of trees. Callod y demy gainc, the burden of a song. Cainc lungwortCallodr np, stalks of thistles, and tlo gerdd, a tune in music. IiharTdair cainc, a rope composed of three like; the lichen: scallodryn: /calstrands. Cainc o for, an arm of the odrenseaCaiueirian n, the herb twaybladeCaint, ceintiau, n, plain, field ; conflictCallor -au n, cauldronCAMCalloraid, eidiau n, caulch-on-fullCallu v, to be circumspectCallus a, apt to be discreetCam -au n, injury, wrong; step, stridCair, ceirion en, berriesCal -ion, Cala -on, Calaf -on nf stalk,reed, stem. Calaf y gethlydd, wakeCalafaidd a, like a reed[robinor pace. Cael cam, to be wronjCam neu gymhwys, right or wjCalafog a, having a reedhit or missCalan -au n, the first day of every Cam a, crooked, wry ; wrong ; one-ey«month. Y Calan, Dydd Calan, Newyear's-day.Camalwad n, miscallingCalan gauaf. Allhallow-Camamcan -ion n, false notiontide, Allsaints. Calan Mai, Calanmai.Camamseriad -au n, parachronismMay-day; the beginning of Camamseru v, to misdateCalaniadur -on n, calendar [summer Caman -au nf way, pathCaleh n, lime ; enamel for armourCalchaid, eidiau n, coat of enamelCalchaidd a, calcareousCamarfer -ion nf misusageCamas -au nf parade, walkCambren -i n, crooked stick; siCalchdo n, enamel coveringtree; horizontal piece of timberCalchlasar a, of blue enamelhanging meat[valCalchog a, calcareous, limedCamder, Caniedd n, crookedness; CDjCalchu, Calcho v, to lime; to enamel.Calchu tir, Calcho tir, to manureland with limeCamdriniaeth nf mismanagementCamdroi v, to pervert, tu distortCamdwy -on n. iniquity; misrule04

:Kmddodi! Bameg.BamddeallB Camdybiad -au re, misconceptionv, to misunderstandh Camddirnad v, to misapprehendv, to misplace-au nf felly of a wheelCamel] -od nf, she camel : m camyllCamen -au nf, curve, wheelCanienw -an», misnomerHamenwad -au re, misnaming; misnomerCamfa. fVydd nf stile, stepCamfarnu v. to misjudgeCamfeddiannu v, to usurpCanifeddylio v. to misconceiveCamgoel -ion. Camgred -au nf heresyCamgw] /;. penalty, fineCan », brightness ; whiteness ; flour : or.,Camgyfrif v, to misreckon, to miscount Cànad n, bleaching[whitetgylus a, blameworthy, culpable Cànaid nf luminary; stm; moonIgymmeriad n. mistakeCanawd re, descantingigymmeryd v, to mistake, to eir Canbost, byst re, prop, balusterdad, Camlod re. camlet, eamelot Canclwm, Canclawdd re, knotgrassCanclwyf nf the money wortilas -au, lesydd nf trench, ditch,Canclymig if sand strapwortlallehau. Gamgyflëu v, to misplaceIwrw, lyryau n, fine for injuryth nf misgovemmentlarch, meirch re, cameliawn, Cammon, monau nf conflictmbat; tournamentdn re, peregrine falconCancr re, canker ; cancerCandryll a, all to piecesCanewin nf orpine, livelongCanfed a, hundredth: re. centuryCanfod v, to behold, to perceive, to seeCanfys -edd re, the ring fingerCanhauol re, pellitory of the wallined nf iris, fleur de lis [exercise Canhebrwng, bryngau n, funeralonfa -oedd, vf parade for military Caniad -au nf song, poemj -ion nf felly of a wheel: n Caniad n, singing ; crowing. Caniad ya sort of salmon ; oppressoriCamoresgyn v, to usurpceiliog, cock-crowingCaniad», license; consent•Camosod v, to misplaceCaniadaeth nf science of song ; music•Gamp -au n}circle; feat; game; trickmanners ; virtue, quality; prizeversificationCaniadu v, to permit, to consent=Can-Campfa -on nf place for gamesjCampio v, to strive at gamesCaniadur -iaid 11, singer[terly Caniatàd re, permission, consent[iatäuCampus a, excellent, surpassing, mas- Caniataol er, permissiveCampwri n. masterpieceCamraw -iau nf shoveliCamre. camrau n, pace, stepCamreoli v, to misgovern, to misruleCaniatäu v, to permit, to consentCaniedydd, Caniadydd, -ion re, singerCanlid re, inveteracyCanlyn v, to follow, to pursueCamri re, chamomile. Camri'r cn, Canlyniad re, following; consequencestinking may-weed or chamomile Canlyniadol a, following; consequentialCamrifo v, to miscount, to miscalculate Canlynol a, followingCamnvysg re, tyrannyCamsyniad n. misconception, mistakeCanlynwr, wyr re. followerCanllaidd, Canllaith a. calm and mildCamsynied v, to misconceive, to mistake Canllaw -iau nf support, balustrade•Camu r. to bow, to bendCanllawiaeth nf supportationCamwedd -au re, iniquity, transgression Canmawl, Canmol v, to commendCamweddog, Camwedd us a, iniqitousDamweddu v, to transgressCamweithred -oedd n,"misdeed•^amwri, Camwy -on re, perversion, abuse-amwyr a, obliquely bendingCANCamyll -od re, male camel: ycamellCamymddwyn v, to misconduct one'sCamymddygiad n, misconduct [selfCamystum -iau re. distortionCamystyr -on re. wrong senseCamystyriaeth nf, misconstructionCamystyried v, to misapprehendCan, oanau nf song, poem, lay, strain.Ar gân, in verse, metrically. Cangwarth, Can sathr. satire. Caneuon,songs of various sortsCan a, hundred=CantCan pr, with, by, of: c, because, for,since, as.See GranCanmhlyg a, hundred-fold=CanplygCanmlwyddiant n, centenaryCanmoladwy », commendableCanmoliad, Canmohant re, Canmoliaethnf, connnendation65;

CANCanmoliaethol a, commendatoryCannerth -oedd n, assistance, aidCannerthol a, co-operatingCannertliu v, to co-operate, to aidCannorth n, succour, assistance, help,aid=CynnorthCannorthwy n, assistance[aidCannorthwyo v, to succour, to help, toCannorthwyol a, subsidiary, auxilliaryCannu v. to containCannwriad, Laid n, centumvirCannwriaeth nf centumvirateCannwynol a, congenialCanol -an n, middle, centre; umpire— cloch, to ring a bell. — com, toblow a horn. — yn iach, to bid farwell.Canu -on -au v.Cànu v, to bleach, to whitenCanaan nf sonuct=fCanwaith a and nf hundred timesCanwelw a. whitish, paleCanwr, wyr f», singerCànwr, wyr n, bleacherCanwraeth nf company of a 100 merCanwraidd a, hundred-rooted: nf wbhas a hundred roots. — las, grounivy. — lwyd, mugwortCanwraig, wragedd nf songstressCanwriad, iaid n, centurionCanwriadaeth nf centurion's officeCanwy -on n, bright white ; splendoupupil of the eye. — yr adar, gnmullein. — gorif, corpse candleCanwyllarn -an, erni, Canwyllbren-au n, candlestick, candleholderCanwyllWT, wyr, Canwyllydd -ionchandler, dealer in candlesCanwyllyr -ion n, chandelierCanwyr n, plane; indentation in tears of beastsCanwyro v, to plane ; to mark beawilt, yíltiaid, a, capon, gelded coclCar. ceir n, raft; frame; drag. CarOn, the jawboneCar, ceraint n, friend; relationCar pr, on, by, at=Cer, GerCarad v. endearmentCarad\vv- o, amiable, lovelyCarai, eiau, eion nf lace, thongCaran -au nf crown of the headCanolaidd a, middling; centralCanolbarth -an «.middle point or regionCanoldir -oedd n, inland region. MOTy Canoldir, the Mediterranean seaCanolffo, Canolffoawl a, centrifugalCanolgais, Canolgyrch a, centripetalCanoli v, to centreCanoliad, iaid n, what is centralCanolig a, middling; ordinary: meanYn ganolig iawn, very poorly orunwellCanolog a, middlemost, centralCanolydd -ion n, middle manCanon -au nf, song; rule, canonCanonwr, wyr », canonistCanor -ion n, singer, songsterCanpen, Canpeniog a, hundred-headedCanplyg a, hundred-foldCanraiu, reinion nf train of followersCanrawd, rodion n, convolutionCanre -on nf, concurrence; pursuitby cutting the ear[plaiCanwyrydd -ion, Canwyrwr, wyrCanydd -ion n, singer[ranCanddiaeth nf the art of singirCanymJaitb, deithion n, companionCanymdeithiad rc, concomitanceCanred -ion nf concurrence;pursuit Canymdeithio, Canymdaith v, to accoCanreg -ion nf, endowmentCanymdeithiol «, accompanying [paCanri nf centaury. Canri felen eiddil. Canymdeithydd -ion n, fellow-traveDleast gentianellaCanymdo -ion n, convoyCanrif -au -oedd n and nf, centuryCanryg n, rye-flourCanymdoi v, to convoyCanys c, because, for; sinceCant -au n, orb, rim or verge of a circle Cap -iau n, cap, hood [canonical tCant, cannoedd, -oedd n, hundred Capan -au n, cap; lintel. Capan cCantafod n, pellitory of the wallCantel -au n, rim of a circleCantell -au nf, rim, vergeCantor -ion n, singerCapel -i -au -ydd n, chapel; placedirine worshipCapio v, to cap; to cringeCapwrn, yrniaid, Caprwn, yniaid, C?Cantores -au nf, songstressCantref -i -ydd n, canton, hundredCantro o, centupleCantroed », centipede: a, centipedal.Neidr gantroed, centipedeCantwn a, all to shiversCantwr, wyr n, singer, songsterCantwraig nf songstress, singerCanu r, to sing; to play music: to crow.— telyn, to play the harpCanwyl -on n, horse's maskCanwyll -au nf candle. — llygi

IorIbeam:!ares;a,. pure;CAROarant, ceraint n, relation, kinCarbwl a, clumsy, awkwardCare n, care, solicitudeCarcus a, solicitous, anxious, carefulCarchar -au n, prison ; restraint ; fetters.Carehar dwr, ischury, dysuryCarcharedigaeth nf Carchariad n, imprisonment,incarceration, carcerationCarcharor -ion n, prisonerjCarcharu v, to imprison; to restrain;manure [to fetterCARHredigo v, to caress ; to endeariaredigol n, caressing, lovingCarodol a, exciting amityJaredigrwydd ?i, IdndnessCarodor -ion n, friendly one; Quaker^areg, ceryg nf, stone. — lefain, — Carodyn n, lover ; friendlafar, echo stone. — dân, flint. —nadd, Card -au n, love song; carol; songCeryg haiarn, iron stone, Caroli v, to sing love songs ; to carolfreestone.ore of iron'aregl -au n, chalice, cupCarp -iau n, clout, ragCarpio v, to tear to ragsfull of stones, stonyCarpiog a, ragged, tattereda, petrifactiveCart, ceirt n, cart, wain [tref, at homenp, pebbles, small stones Cartref -i -ydd n, home, abode. Garv,to petrify, to become stone Cartrefaidd, Cartrefig, Cartrefol a,'arennydd n, kindness; kindreddomestic, homely. Rhyfel cartrefol,-au nf female friend, kinswoman civil war-arfagl -au nf, trapCartrefeiddrwydd n, homeliness|arfaglu v, to entrap, to ensnareCartrefle -oedd n, homesteadMarfan -au nf supporter; binder; stead; Cartreflu -oedd n, militia, trainbandsrail; row; ridgeCartrefu v, to stay at home [scouringjarfen -i nf cup, bowl-arfi] -od n, beast used for drawing|arf}d -od n, the auk[gage'argychwyn v, to move bag and bagiariad??,love; affectionanad -au -on nc, lover, sweatheart'ariadaidd a, lovely, amiable'ariadeg -au, Cariadferch nf mistressCariadog a, having love [caressingCariadol, Cariadus a, loving, endearing,Carlo v, to carry, to bear. Cario'r dydd,to win the dayCarlam -au n, prance, gallopCarlamog a, prancing, gallopingCarlamu v, to prance, to gallopCarlwm, lymod n, ermine, stoatCam -au n, hoof; hilt, haft, handle. —yr ebol, tussillago, colt's foot. — yry gerddi, asarabacca. — yr eboliCardod -au nf charity, almsfedodi v, to give charity or almsy mór, sea-bindweedCarn -au nf, heap, heap of stones ; cairn,Cardodol a, charitableHrdota v, to go a begging, to begJCardotai, eion nc, beggarIpardoteiaeth nf, mendicitypardoteiol, Cardoteig a, mendicantIBrdotty, tai n, almshouseiCardotyn n, beggartumulus=CarneddCarn a, notorious, arrantCarnaflog a, cloven-footedCarnbwl a, clumsy, bunglingCarnedd -au nf, heap ; cairn, tumulusheap of stones;groundselCarneddog a, having stone heapsCardydwyn n, the youngest of a brood Carneddu v, to heap up stoneslitter : /"cardydwenCarnen nf heap ; wild sowipardd. eeirdd n, exile; disgrace Carnewin -edd nf fore part of a clawCarddagl -au n, skirtCarnfilain a, very savage [shoe-soleiîarddawd, odau n, banishmentCarnial n, beating with hoofs ; foot-soleUardden -au nf, thicket, brake [ing Carnialwch n, sandalparddenin a, outcast ; wandering, strolliarddenynCarnog a, having a hoof, hoofedn, exile ; wandererCarnol a, hoofed, hoofed-like. Carnol-^arddotai, eion 72c, stroller3arddu v, to exile, to banishJaredig a, beloved, dear; loving; kindion, Carnogion, hoofed animalsCarnu v, to heap, to pile upCarnwyd -on n, hoofed animal; horseCarodog a, having charityCarth -ion n, hemp; tow, oakum; off-Carthai, eion n, cathartic, drasticCarthben n, candle-wickCarthbren -i n, plough-staffCartheig nf, nipplewortCarthen -i nf sheet of coarse cloth;winnowing sheetCarthglwvd -i nf dung-barrow67;

;':.CAShorse's organ of genera-Carthion np, offscouring; excrements ; I Casul -au «, chasuble ; cloakrefuse[purge Caswenwyh n, devil's bit scabiousCarthlyn -oedd n, cathartic, drastic, Cat -iau n, bit, piece, fragmentCarthol a, hempen ; scouring ; catharticCarthu v, to scour, to cleanse, to purgevn gatiau, to break in or t pn-cesCatai, eion n, cutter; swing clubto clean out [earn, lover Catäu 0, to combat, to bicker [biclCam v, to love ; to like ; to court. Gwr Cateia v, to throw a swing club;Caruaidd a, loving, endearingCateri, Caterw rip (-en nf), spreadCarueiddio v, to endearCatffwl. rlyliaid n, wiseacre [otCarueiddwch n, endearingnessCatrawd, trodau nf, regimentCarw, ceirw », hart, stag. Carw 'r Catrodáwl a, regimentaldwfr, water spiderCatrodi v, to form into regimentsCarwden -i nj, hanging withe; hack Catteyrn -edd -oedd n, war-king ;genchain, ridge band ;blank oawkyCarwiwrch, ìyrchod n, roebuckCarwlys, Carilvs n, hartwortCarwr, wyr n, lover, wooerCas a, hateful, odious, disagreeable: n.enmity, hatred, envy. — gan arddwr,rest-harrow.— gan bladurwr, matgrass.— gan fursen, hemp. — gangytbraul, common vervainCasai, eion nc, hater, foeCasaol, Casiius a, hateful, odiousCasäu v, to hate, to detest, to abhorto be disgusted at or withCasäwr, wyr n, haterCasbeth -au », hateful or disgustingthing; nuisanceCasedd », hatred, enmityCaseg, cesyg nf, mare.—eira. large snowball.— fagu, — rwys, — rewys, broodmare. — fedi, harvest queen. —forter, hod. — y ddryghiu, fieldfare.— y wanwyn, woodpeckerCasgl -ion », collection, heapCasgledigol a, collectiveCasgliad n, collection ; inferenceCasgliadol a, collective; illativeCasglu v, to collect, to gather, to heaptogether ; to inferCasglwr, wyr n, collector, gathererCasineb n, hatred, enmityCasmai rip, ornamentsCasnach np, nap of cloth ; flocksCasnar n, indignationCasnod np (-yn nf), flocks of woolCasnori v, to persecuteCasogen nf, hateful one [demainCast -iau n, trick. Castiau hug, leger-Castan -au nf, chesnutCastanwydd up (-en nf), chesnut treesCastell, cestyll n, castle, fortressCastellu v, to spread round; to fortifyCastio v, to play tricksCastiog a, full of tricks[tionCastr, cestr n,alissimo of a federal army, or combiexpedition ; commander-in-chiefCatwrdd, yrddod », numskullCatyrfa -o'edd nf army; 100.000Oath -od -au nf, cat. — bali,balug, the glossy-coated cat, a feanimal mentioned in the Triads.eithin, hare. — for, ray, skate.goed, wild cat. Gwrcath, he-catCathaidd a, like a cat, felineCathderica. Catherica v, to caterwai.Cathdericai, eion nc, caterwaulerCathderig n and a, caterwaulingCathefe -au nf, battle arrayCathes -au nf she-catCathewrach v, to irritate; to molestCathl -au if. melody, hymnCathlu v, to sing, to hymnCau v, to shut, to inclose; to coverCau, ceuoedd n, hollow, vacuumCau a, hollow; shut, ihclCauad n, shutting, incloshto close: a, shut, inclosed, closeCauadfrig a, shady, close-branchedCauedig a, shut, close, inclosedCauedigaeth nf shutting [cCaul, ceulion n, maw; rennet; cCaw -iau n, band, wrapper. Bardd1graduated bard. Car caw, rehCawiau,in the ninth degree.dling bandsCawad -äu nf shower=CawodCawci, Tod if, jackdaw [vexi. >;i -pleasure: offeCawell, cewyll n, hamper, basket (than, quiver J^HCawellaid, eidiau n, hamper-fullCawellan nf, Cawellyn n, small hiCawellu v'tv hamper; to stuffCaWg -iau n, basin, bowleidiau n, basinfull . small basinCawiad it, binding roundCawl », pottage; broth, gruel; h68

''C E__I)podge. — cig, meat broth. — dwr,broth without meat ; water gruel. —Cedenog a, shaggy, hairyCedenu v, to make shaggyUaeth, oatmeal and milk,milk porridge. Cedfawr a, beneficent; lavish— pys, pea soupCedig a, mnniticent, bounteouslawl en (-en nf), cabbage. — Ffrengig, 0edor -au nf hair of pubescence. Cedowrach,CedorFreueh colewort. —gwyllt, mild colewort.—y ìuCr, — ygraig, sea-cabbage Çedorfa nf the bottom of the abdomeni}y wrach, burdock, burJawJai, eion nc, feeder on pottageüawlio r, to mix disorderlyCedorwydd en, giant fennelCedowydd, Cedowys en, the fleabaneJawn np (-en nf), reeds, stalks; reedCawnen, burreed. Cawnencedar.Cedrwydd npCoed cedr, cedar trees(-en cedar trees,frass. nf),du, mat-grasscedar-wood, cedars!awna u, to gather reedsCedrwydd a, liberal, bountiful [cedrineîawod -ydd -au nf, shower. — ar Cedrwyddain, Cedrwyddin a, of cedar,goed, blast on trees. — o haul, short Cedrwys a, munificent; lavishinterval of sunshine. —o wynt, blast Cedu v, to confer a favour or giftof windCedwid 11, custody, possessionI!awodi v, to showerCedwidydd -ion n, possessori!awr. cawri, cewri n, giant : mighty man Cedyrn np, strong or mighty ones||!awraidd «, gigantic; mightyCedys np (-en nf"), faggots, bundleslawrchwil -od nf bullchater'[puissance Ceddw, Cedw n, mustard. Cedw gwyllt,lawrdeb,Cawreddre,muniiicence, might, charlockîawres -au nf, female giant, giantessîawrfarch, feirch n, camellawrfil -od n, elephantìáwrnaid, neidiau nf great leaplaws n and en, cheese; curd. —llyffant, agaric. — llyffanthedgehog mushroomiawsa v, to gather cheese'awsai, eion nc, cheese-collector'awsaidd a, cheese-like; curdlediawsdy, dai n, cheese-houseiawsellt -au n, cheese-vatawselltu v, to put cheese in a vatìawsio v, to turn to cheeseiawsion np, curds, curdingsîawslestr -i n, cheese-mouldíawsnur n, casein•asg -au nf, cheese-presst, wyr n, cheesemongerCEG[cefn, behindCefn -au n, back; ridge; second. TuCefhaint n, middle part. Cefnaint nos,dead of nightCefnant, aint n, support; great-great-Cefnbant a, saddle-backed [grandchildCefnbeithyn -au en, ridge tilesCefndedyn n, the mesentery [cousinCefnder, dyr, Cefnderw, dyrw n, firstCefndwn a, broken-backedCefnddryll -iau n, chineCefnen -au nf, gently -rising hillCefnfor -oedd n, the main sea, oceanCefngrwba a, hunch-backedCefngrwca a, crook-backedCefngrwm a, hump-backedCefnhwrwg a, hunch-backedCefnllif n, high flood, deluge, torrentCefnoctyd n, support, encouragementCefnog a, backed ; courageous ; heartyceibr nf, rafterCefnogaeth nf backing, encouragementitr -au n, tether, halter. Llwyth y Cefnogi v, to back, to encourage>ystr, crackhempCefnogol, Cefnogaethol a, encouragingn, Cecraeth nf, brawl, wrangling Cefnrafl* -au nf backhand, ridgeband."ai, eion nc, wrangler, brawlerPJioi cefnraft' i un, to give one a strokelecraidd a. apt to wrangle, captiousacross the backfecren -od nf shrew, scoldCefnu v, to back; to turn the back'"ecri n, snappish ness, wrangling Cefnwyden, Cefnwden -i nf, ridge-bandîecru v, to wrangle, to bickerCeffyl -au n, horse, steed. adara,Joans a, snappish, quarrelsome — adarwr, — brethyn, — cynfas,'jecryn n, wrangler, brawler [lock stalking-horseiecys np (-en nf), hollow stalks ; hemîecysaiddCeg -au nf throat ; mouth ; an openinga, tubulous ; like hemlock;|ed -ion nf favour, gift, reliefC'egaid, eidiau nf, mouthfulCegddu n, the hake fish-edaflen -i nf napkin'eden -an nf shaggy hair, napCegid np (-en nf), the hemlock: nf,the witwall. Cegiden y dwr, horse-69

CEIbane. — fenyw, cow-parsley. -sweet cicelyCeginiaeth nf cookeryCeginwr, wyr n, cook, kitchenerCegio v, to mouth; to chokeCegol a, of a mouth, mouthed;gutturalCegrwth a, wide-mouthedCegrythu v, to open the mouth widelyCegu v, to mouth; to glut [hemlockCegyr en, hemlock. — mawr, waterCengl -au nf, band ;girth ; hankCengliedydd -ion, Cenglwr-wyr n, reelerCeinfoli v, to panegyrizeCeiniad «, circumspection, perceptionCenglog a, reeled ; in hanksCeiniad, iaid n, singer, chanterCenglu v, to hank; to girth; to wind Ceiniades -au nf chantressCenglyn -ion n, bandageCciniadu p, to look warilyCeian nf pinkCeiniadur -iaid n, singer, songsterCeibio v, to use a hoe or mattock ; to hoe Ceinio v, to suiwey; to perceiveCeibiwr, wyr n, worker with the mat Ceinioca v, to collect money, as by brietock ; common labourer ; fumbler to gather pence ; to begCeibrad n, fastening togetherCeiniog -au nf pennyCeibren -i nf rafterCeinioglys n, moneywortCeidwad, aid n, keeper, preserver, sav Ceiniogwerth -au nf pennyworthiour: nf sage, salviaCeinion np, ornaments, jewels ; beautiCeidwadaeth nf preservationCeidwades -au nf conservatrixCeidwadol a, preservative, conservativeCeingel, yl n, hank; girthCELCeimwch, ychaid n, lobster." — Mail]— coch, crawfishCeinach, ych nf hareCeincedd n, branching, ramificationCeincio v, to branch out, to ramifyCeinciog, Ceinciol a, full of branchesCeinder n, elegance; beautyCeinfalch a, ostentatiousCeinfawl », panegyricCeinfod n, state of blissCeinionydd -ion n, jewellerCeinlly nf sharp or clear sight.goch, sparrow hawkCemmyg a. splendid, honourableCeinmyged -au nf reverenceCeingell, nf Ceingyll, -au n, reel to twistCeingliadur -on n, winding-reel [ropes Ceinmygu v, to revere, to respectCeinglo v, to hank; to girthCeingoreth -au nf setonCeinmynu v, to receive splendidlyCeinrad -au ?i, sijlendid giftCeilfraint, freintiau n, foldageCeintach -au nf brawl, scuffleCeilio v, to fold cattleCeintachu v, to brawl, to scuffleCeiliog -od n, cock, male bird. Ceinwen af splendidly whitearadr, the bridle of a plough. — Ceirch, n and en, oats, oatcoed, cock pheasant. — du, heath Ceirchen nf Ceirehyn n, grain of oatcock, the black game. — gwynt, Ceirchwellt •«, oatgrassweathercock. — mwyalch, the male Ceiriad, iaid n, bearerousel, blackbird. — neidr. basilisk. Ceirios np (-en nf), cherries— rhedyn, grasshopperCeirniad, iaid n, hoofed animalCeilioges -au nf hen: used only in a Ceisbwl, bvliaid n, catchpole, baiUffmetaphorical sense, and applied chieflyCeisiad, iaid n, extortioner; bailiff; trto women. Mae hi yn un geilioges, Ceisiad re, seeking ; trying [gathlshe is in good health and high spirits Cesiedydd -ion n, one who seeks, senCeiliogi v, to tread (as fowls)Ceisio v, to seek; to attempt, to em.Ceiliogiar, ieir nf hermaphrodite fowl; Ceisiwr, wyr n, one who seeks [v

. joking,;;CENCERjCelc n, concealment ; wileCen en, skin, peel, scales; lichen, liverwort.Cen y ceryg, leprous liverwortjCelcu v, to conceal, to secretejCeleyn re, dissemblerCelcyniaeth nf dissimulationCenad -au -on nf mission;permission,leave; messenger; ambassador; missionaryCelch a, round, encircling[missionGeldy, dai re, arbour, bowerCenadaeth, Cenadiaeth nf embassy,Celedigaeth nf concealmentCeleÍLiuydd ere, stubbleCenadiad re, mission; permissionCenadol a, missive; permissive; mis-Oelefrad, Celyfrad re, refuge for criminal Cenadu v, to permit; to send [sionaryCenadwr, wyr re, messenger; missionaryCelf -au nf art ; mystery ; craft. Celfa gwyddor, art and scienceCenadwri, Cenadwriaeth nf mission,Celfan -au nf place of retreat"îelfi np (celì'i'yn re), tools, instrumentsI furniture ; trifles. — min, edged toolsCelfydd a, artificial; skilfulIMfyddawd, odion nf art. skillBddgaro, ingenious; scientificddu v, to use ingenuity [fulddus a, technical ; ingenious, skil-^ ddyd -au nf, art ; skill ; craftIjlfyddydol «, artificialüelff -i re, stock, pillarlelffain a. stiff, rigid3elffaint, einiau n, stock, stump"lelffeinio v, to dry up, to grow stiffleli n, the secret one ; the Deity!elt,ceilt n, covert, shelterJeltiad, iaid re, dweller in coverts; Celt}elu v, to hide; to concealîelwrn, yrnau re, bucket, pailJelwydd -au n, lie, falsehoodwyddo v, to lie; to confoundelwyddog a, given to lyingftìwyddus a, lying; shamefulìdwyddwr, wyr re, liarJelydd -on n, sheltered place ; bower"îelyn njy (-en nf), the holly. —Mair, — Ffrainc, kiiee-holly, butcher'sin;g, Celynog nf, holly grovelog a, having hollyid, eidiau n, tubful [bourdd -au nf cell, closet ;grove ; ar-,eigion », stag, hartiwg a, abounding with cellsrielli. Yau nf grove ; bowerCenal -edd nf tribe, clan, nationCenatiiu 0==GaniatauCenaw -on re, ofispring; cub, whelp;scion. Cenawon cll, hazel catkinsCenawes -au nf she-cubCenedl -oedd nf nation, kindred, tribegender ; sort ; species. Y Cenedloedd,the GentilesCenedlaeth nf generationCenedlaethol a, nationalCenedledigol a, generativeCenedlgarwch re, nationalityCeuedliad re, procreation, generationCenedlig a, national; gentile; paganCenedlog a, having a familyCenedlol a, of a familyCenedlor -ion n, progenitorCened hi v, to beget, to generateCenel -au nf tribe, nation=CenedlCeneu n, cub, whelpCentaint, feiniau re, progeny; herdCenfigen -au nf, envy, maliceCenfigenol, Cenfigenus, Cenfigenllyd a,envying, envious, spitefulCenfigenu v, to envy, to grudgeCenfil -od n, perfect beastCenig nf, somiet=CanigCenin np (-en nf), leeks.— ewinog,garhc. — y brain, wild hyacinth.— y gwinwydd, — Pedr, daffodilCenio v, to perceive, to surveyCenllif n, high flood, torrent=CefnllifCenllusg ere, stormy shower ; hailstonesCenog a, scaly, scurfy[hail«elliwig -oedd nf forest; grove Cenu v, to scale; to scurfli'ellt -au nf flint stone [sarcasm Cêr ere (ceryn n), tools; furnitureI lellwair, weiriau n. joke ; hint. — du, Cqy p, near, close by=Ger: Jellwair, Cellweirio v, to joke, to jest Ceraint np, relatives, kindred'îellweirgar, Cellweiriol, Cellweirus a. Cerbyd -au re, chariot, coachjocose, jocular, jesting Cerbydres -i nf, railway train!emi re, crookedness, wryness " [circus Cerch, cyrch re, rising up, setting upîemmaes, meusydd /?. circle for games Cerchafael -ion n, exaltation'emyw -ion n, male salmonCerchafu v, to uplift, to exalt'en/»-, with, in possession of: c, for Cerdin np, (S. W.)=Cerddinbecause. forasmuch=Can, Gan Cerdd -i nf art ; craft ; art of poetry71

;;:]CERCEUpiece of poetry or of music; song, Cerwynaid, eidiau nf tubfulpoem. — anerch, epistolary poem: Cerydd -on n, correction, chastizementpoetical epistle. — dafod, vocal song Ceryddedigaeth nf chastizementvocal music. — dannau, instrumentalmusic. — draith, recitative poetry.— banes, epic poem=Hanesgerdd.— hawl ac ateb, poem in theform of a dialogue. — liud a lled-Ceryddwr. wyr n, diastizerCeryglyd, Cerygog a, stonyCerygos np, pebbles, small stonesCeryn. cêr n, tool; surly chapCes -i nf point of divergencyCes.ail, tiliau nf arm pit; bosomCesair np (cesèiryn n), hailstonesCeseilaid, eidiau nf armfulCerddm np (-en nf), quicken trees.mountain ash. Cerddinen ddof, trueservice tree. — wen, white beamtree. — wyllt, wild service treeCerddoliad, iaid ft, harmonizerCerddor -ion «, artist ; singer, musicianCerddores -au nf, female musicianCerddoriaeth nf, the science of singingmusic; minstrelsyCerddorol o, musicalCerddwriaeth nf the art of poetry ; music diogel, good bit : considerable portioiCerf -an n, method ; art; tradeEr ys cetyn, a while agoCerfiad n, carving; sculpture; figuring Cethal a, terrible, awfulCerfiadaeth nf carving; sculpture Çethernnj?, fiends, furiesCerfio v, to form; to model; to carve Cethin a, dun, dusky; ugly, hideousCerflun -iau n, piece of sculpture ; statue Cethinen nf, swarthy oneCerfyll -oedd n, sculpture; statue Cethino v, to make dusky; to malCerhynt -iau n, current [medlar trees ugly ; to become ugly or hideousCeri np (ceri'en nf), medlars ; kernels ; the Cethledd n, melody, singingCeriach np, small tools; triflesCethlyd n, melody of birds [cuck

CIL'.

1 leingiau,CLACilolwg, ygon nf, sly look, leerCilolygu v, to leerCilwen -au nf half smileCilwenu v. to simper, to smileCilwg, ygon n, frownCin -ion n, surface; cuticleCiniach np (ciniechyn 71), shreds, snipsCiniachn v, to cut in shredsCiniaw, Cinio, ciniawan n, dinnerCiniawa v, to dineCinionen nf thin sheet or coveringCinmael -au nf, retreat, covertCinwgl, yglau n, entanglingCinyglog a, entangledCinyn -ion n, shred, snipCinyniach np, shreds, snipsCinynio v, to shred, to mangleCiog n, burdockCip -ion n, quick pull or snatch ;glance.Cip y coed, tiled liverwortCipdrem -ian nf quick glanceCipedrych i\ to glanceCipen nf grapnelCipgais n, scramblingCipgar a, snatching ; captiousCipiad, iaid n, bulldogCipio v, to snatch; to whisk awayCipiol a, snatching; whisking offCipiwr, wyr n, BnatcherCipod, Cipolwg nf glanceCippill -ion », dry stumpGippysg -od en, the carpCiprys -au n, scramble; brawlCiprvsgar a, given to brawlingCiprysu v, to scramble; to bickerCir -ion n, bounty, boon, benefitCiried n, beneficenceCirio », to cherish; to pityCiriolaeth nf munificenceCiros en, dogrose, heptreeCis -ion », slap, pat, blowCisio v, to slap, to strikeCist -iau nf, chest, coffer, boxCistan -au nf small chest, cabinetCistanwr, wyr n, cabinetmakerCistbridd n, potter's clayCistfaen, feini », a British monument,CLAfish shed; a place where anything ishid or buried ; diggingCladde -au n, chimney-piece [termentCladdedigaeth nf burying, burial, in-Claddfa, fëydd nf burying-place, cemetery:place where fish spawnCladdogof -au nf catacombCladdu v, to dig a pit ; to bury, to inter;to deposit spawnClaer a, clear, bright, shiningClaerder n, clearness, brightnessClaerllys n, water pimpernelClar-s, cleision n, haft end of a blade.Claes Mair, wild English claryClaf a, sick, ill, poorly, diseasedClaf, cleifion n, sick person; patientClafaidd, Claras n, sickly, ailingClafdy, dai », hospital, infirmaryCiafr. clefrion n. scurf;Clafrdy, dai », lazarettoleprosyClafriren n, lejirous liverwortClafrllyd «, leprous; mangyClafrllys -iau n, scabious. Clafrllysmawr, elecampaneClafru v, to grow leprousClafu v, to sicken, to fall illCiai, cleiau n, clay; marlClaig, cleigion nf whirlpool [volumicleingion nf folding('lain, cleiniau n, prostrate, grovellingClairch, cleirchion n. decrepit one[statiClais, cleisiau n, stripe; bruise, markrivulet; ditch, trench; field scabious;Maen clais, marbleClamp, Clap, -iau n, mass, lumpClamp ddyn, big lusty manClap n, clack; gossip, talebearingClapgi, gwn n, talebearerClapian v, to carry tales; to gossipClapio v, to make a lumpClapiog a. lumpy, in lumpsCI as -au n, space; plat; regionClasdir -oedd n, glebe landClasg n, heap, collection, pileClasgor -au n. collegeCla.>gu v. to gather or heap togetherClasor -au n, enclosure; cloisterconsisting of four flat stones placed Clasordy, dai 11, cloister-houseat right angles, with a fifth on top. Claswydd np (-en nf), the elmCist faen=CistfaenCiatwely -au n, press-bedCittrach n, conflictClau a, incessant; quick, fast;temperate; sincereClauar a, temperate, mild: lukewanCittrachu v, to fightClauarder, Clauaredd, ClauarinebCiw a, clever ; trim, neatmildness, temperateness [p e PJCiwdod -au n, tribe, clan, nation Clauarllys n, biting stonecrop, waCiwed en,' rabble, mob ; crewClauaru v. to make or become mildCladd -au n, trench;pit ; a pool where Clawd, clodion n, shingle;patch74

!Clefychuidrwg,icomplaint,,'disease.. sillyCLEClawdd, cloddiau n, ditch, dike, pitquarry ; fence, hedge ; embankmentClawr, dorian », surface; coverClaws, closydd n. close, yard, court;Cleb -ion n, driveller [cloistertalk or clackrddus a', clacking, babblingClebren nf prattling gossipClec -ion nf crack, smack; gossipCleca v, to clack: to gossipClecai, eiod. eion nf clacker; gossipCLOCleifaen, fain, feini re, shaleCleieio v, to dip, to immerge, to plungeCleilyd a, clayey, clayishClecëig a. prattling, gossipingCleinio i\ to lay prostrate; to procreateCleciad n, cracking[to chatter Cleio v, to become clayClceian v, to crack; to smack; to snap Cleiriach re, decrepit oneCled of sheltering, warm : m clyd Cleisen nf braise[to dawnCledr -au, Cledren nf flat body ; shingle pleisio ?, to streak, to mark, to braise;stave; rail. Cledr y ddwyfron, the Cleisiog «, streaked; braisedbreastbone. — Haw. the palm of the Clem -iau nf slice; thin piecehand. Cledr-ffordd, railwayCli inio t\ to slice; to pieceCleclro v, to beat soundlyCledrog a, shingled, railedCledru r. to rail; to paleMedrwy -on nf lattice-workClop -iau nf clack, clap; cragCfepai, eion nf a babbling gossipClepian, Clepio v, to clack, to babble,to gossip ; to prate ; to carry talesCledd -au re, rest ; the left ; north ; sword Cler en, itinerant minstrelsCleddeu n, sword ; blade=CleddyfCleddiwig nf quarry, mineCler np (-en nf), gad-flies.rattles in the throatCleren, theeddlaw nf left handCleddog, Cleddyfog a, bearing a swordClera v, to stroll as minstrelsClerig «, clericalGleddyf -au n, sword, blade. CleddyfBleddyn, the spleenCleddyfain v. to cut with a swordClefyca a, valetudinary [ness, illnes:Clefycian v, to be sicklyClefychlyd a. valetudinary, ailingv, to fall sickClefyd -au -on re, sickness, disease,disorder ; fever (N.W.). —Clir a, clearCliw a, compact; clever; pertClo -ion -iau n, knob; close; lockCload n, closing; lockingClob -au re, knob, bossCloben nf large or fat female— ycymmalau.gout. Clobyn re, large lump; bouncer— poeth. — trythyll, venereal— melyn, jaundice. — ybrenin, scrofula.— yddueg. spleen. — yg'iau. rheumatism; nervous disorder. — y gwaed,dysentery. — y mor, sea-sickness'Cleg -ion n, hard mass or lumpClegar. Clegr, Clegyr v, to clack, tocackle ; to tattle ; to crackleClegyr, Clegr -au n, rock, cliffClegyrog a, rocky, ruggedCleiad, aid, Cleiaden nf a casing; peat;cowdung dried for fuelCleiog a, abounding with clay, clayeyCleibwll, byllau re,clay pitCleidir -oedd n, clay landCleien nf rotten or soft stoneClerigwr, wyr n. clergymanClerwr, wyr n, itinerant minstrelClerwriaeth nf minstrelsyCleddyfaint n. rage of swords [sword Cleudeb re, evenness, equanimityCleddyfal, Cleddyfawd re, stroke of a Cleuder, Cleufrydedd /i, sincerityCleddyflys, Cleddlys n. burreedCleufryd a, sincereCleddyfwr. wyr, Cleddyfydd -ion re, Clewt -iau re, clatter; scoldingswordsmanClewtian y, to clatter, to scoldÇleddyfyddiaeth nf the use of the sword Chcied -au nf latch, catch. — gên,Clefri re, the leprosy. — dyfrllyd, water jawbonefarcy. — rnawr, farcyCijciedu v, to fasten with a latchClefryd n, eruptive diseaseClimach -od n, slim tall fellowClefiyn n. sheep's bit, sheep's scabious Clin re, spark, sparkleClefwch, Clefni n, disease, ailment, sick- Clindarddach re, crackhng noiseClip 7i, -au precipice, crag ; snap, catchClipan », sturdy beggarClocian v, to cluck as a henCloch, clych, clychau re/, bell. Clochy dwfr, bubble. — maban, snowdrop.— ymadrodd, uvula. — yreos, harebells. Un o'r gloch, Un argloch, one o'clock75

;;jCLOCLUClochaidd a, sonorous, noisy ['ing Clol -iau nf pate, skullClochdar, Clochdarddw,chicking ;chirp- Clolian v, to prate, to gabble [gorClochdar v, to cluck ; to chirpClone -iau nf hollow sound, clang, clan*Cíochdarddain v, to cluck [tower Cloncian, Cloncio v, to clank, to clashClochdy, dai n, steeple, belfry, clock- Cloncwy -an n, adClochi v, to rise in bubbles, to bubble Clopa, clopanau nf nod He; knob; clubClochydd -ion n, bellman: sexton: erroneously,but commonly, a parish Clor np, earth nuts. — y brain, whiteClopen nf noddle; joltheadclerk[commge. — y moch, trufleClod -an -ydd nf and n, praise, fame, Cloren -au nf rump, tail[lanceClodadwy a, laudable, commendable Clorian -au n and nf pair of scales; ba-Olodfawr a, celebrated, famousClorianu v, to balance, to weighClodforedd », celebrity, renownClorio v, to put on a cover ; to cover withClodfori v, to celebrate, to extolClodforus a, commendable; praisingClodiad n, praisingCloriog a, having a cover or lidCloron np (-en nf), potatoesCloiyn n, small cover or lid[a lidClodiaeth nf celebrity, fameClodus a, extolling, praisingClodwiw a, commendableClos af compact, neat, tidy: tn clwsClos -ydd »=Claws[fame Clos -au, Clusyn n, pair of breechesClodymgais, Clodymgeisio v, to seek Clowyn n, knob, boss; bileCloddio v, to dig, to delve ; to trench Clòyn -au n, boss, knob; the eyeball.to embank ; to make fences or hedges Cloyn ia, Clo ia, icicleCloddiog a, trenched, embanked Clöyniad n, embossingCloddiwr, wyr n, ditcher; common la- Clbynog a, embossed, studdedCloe a, swift, brisk, dexterous [bourer Clöynu v, to emboss, to studClöedig a, closed ; lockedClud -au nf any sort of carriage: nClöen -au nf, boss, studCludadwy a, portable [higgagtCloer -au n, locker ; nicheCludai, eion nf carriage, coachCloerel -au n, small windowCludair, eiriau nf heap, pileClofen -au nf knot or point of ramificationCiudeirio v. to heap, to piie [veyanain trees; branchCludfa -oedd nf carrying place; con»|Glofenog a, branchingCludiad n. bearing : carriage, conveyanceClofenu v, to branch, to sprigCloff a, lame, limping, haltCloffi v, to lame, to grow lame, to HaltClofthi, Clofti u, lameness, limpingCloffrwym -au n, fetter. — y cythraul.— y mwei, great bindweedCloffrwymo », to fetterClog -au n, large stone; cloakClogan -au nf, large stoneClogor -au «, protuberanceClogoren nf, bubbleClogorenu v, to bubbleClogwrn, yrnau n, crag, rockClogwyn -i -au n, precipiceClogwynog a, full of precipicesClogyn -au n, cloak, mantleClogyrnach n, what is craggy; a metreClogyrnog a, craggy, rocky"' [so calledCloi v, to close; to shut; to lockCloig -ion nf hasp, hitch: np, bundlespfstraw for thatchingCloigen, cloig nf what is tied at the endwhisk of straw for thatchingCloigyn n, hasp, hitchCloigynu v, to hitchto carry, to convey; to heapCludres -i nf railway train, trainCludwair. weiriau nf deposit, heap,pilCludwi", wyr, Cludydd -ion n, porterCluddio v, to overwhelm [carrieL'lug -ion n, a mass; the mumpsClugiar, ieir nf partridge\ to s([iiat ; to perchCJul -iau /

IIiI Clwc(• • Clys. piles,. toi,CNOfausten nf, auricle [listen closely Clytwaith n, patch-workBlustfeimo v. to prick up the ears; to Clyw b, the sense of hearingGlustgyfaddefiad /;, auricular confession Clywed r. to hear; to have sensation;Rastiog a. having ears, earedto perceive by any of the senses exceptClustlipa a, flap-earedthe sight: n, the hearing. — arElustog -au nf cushion, pillow. — galon, to feel disposed or inclined.Fair, thrift, t;i arogl, to smell, — bias, to taste.;Clustogen i'j'. small cushion — dolur, — poen, to feel pain. —Rustogi v. to cushionllais, to hear a voicefclusttlws, tlysau n, ear-ringClywedig a, that is heard, audibleustweini v, to promptClywedigaeth nf the sense of hearingClwc -ion n, cluckingClywiadur -iaid n, auditora, tender, soft to the touch ; brokensounded;addle. Wy clwc, addle egg Cnaif, cneirion n, crop, shearingCna -oedd n, knob, door buttonClwcian v, to litter indistinct sounds; Cnap -iau n, knob ; buttonClwch, clychod «, crag [to cluck Cnapen, Cnapan, -au rf knob; bowlClwg, clygau n, large stone, crag Cnapio v, to form knobsClwm. elymau n. knot, tieCnapiog a, knobbed; bumpyClwpa -o"d n, knob ; club ; dolt Cnau np (cneuen nf), nuts. See CneuenElws am, compact, neat, trim: y*clos Cnawd n, human fleshClwt. clytiau n, piece, patch, clout Cnawd a, congenial; habitual=GnawdClwtyn n, small patch, rag, clout [gate Cnawdiad, Cnawdoliad n, CnawdoliaethChwd -au -i nf plaited work, hurdle, nf incarnationClwyden -i nf hurdle; flakeCnawdio, Cnawdoli v, to incarnate[i Clwydo v, to wattle, to hurdle; to roost Cnawdol a, carnal, fleshlyH Clwyf -au n, wound; disease. Crwyl Cnec -ion -iau nf crash, snap, jarpenau, mumps. — y brenin, the Cnecian v, to crash, to jarking's evil, scrofula. — y march- Cnecni n, jarring, snappinghemorrhoidsCneeu v, to jar, to wrangleClwyliad n, wounding; sickening Cneeus a, jarring, wranglingClwyfiant n, sickness, disorderCneifdy, dai n, shearing-houseClwyfo v, to wound ; to sickenCneifio v, to shear, to clipClwylbl a, wounding; sickeningCneifion np, clippings, flocksClwyfus a, wounded ; sickCnes -au nf deposit ;preyClwys -au n, close, inclosureCneua v, to go a nutting [almondClwysdy, dai n, cloister-houseCneuen, cnau nf nut. Cneuen Groeg,Cly -on n, gravitation to a point Cneuo v, to become nutsClybod n, the hearing: r, to hear= Cnewull np (-yn ii), kernelsClyw, Clywed [bodigion, acoustics Cnewullu r, to become a kernel[ Clybodiir (' relative to hearing. Cly- Cnic -au n, slight rap, snapClybudigaeth nf the hearingCnicell -aunf smacker, snapper: peckerI IClyd a. sheltering; comfortable: ,/cled Cnif, CnitF, -ion n, toil, pain, troubleClyd;!ch -au nf sheltered gladeCnifio, CnrfBo v, to toil ; to molestClyd L 11 -au nf shelterCnill -iau n, passing-bellI Clydo v, to render comfortable [state Cnipws n, fillip of the fingerI Clydrwydd n, comfortableness, sheltered Cnith -ion n, soft touch or tapIwt n, shelter, refugeCnithio v, to tap, to twitch; to nibbleI ! Clymog a, knotty, entangledCniw -iau n, pack, groupI Clymog, Clymlys n. knotgrass. Clym- Cno -ion n, bite, chewing? ogyn troellog, whorled knotgrasB Cnoc -iau n, rap, knock, strokeknot, to tieCnocell -au nf sudden stroke. — y coedClyn -oedd n, brake, thicketthe woodpecker. — o dywydd gwlyb,Clynog. a, abounding with brakesinterval of wet weatherClyr np (-yn n), hornets. gad-flies=Cler Cnocellu v, to rap ; to peck-ion, Clysur -on n, impulse, motive Cnocio v, to knock, to beatClytio v, to patch, to pieceCnod -au \if crop ;growthClytiog a, patched ; raggedCnodig a, fleshy ; fat77

;COCHCnodol a, congenialCnofa, f é'ydd nf gnawing, griping.cydwybod, remorseCnofain v, to gnaw incessantlyCnoi v, to gnaw, to chew, to bite, tomasticateI, eidiau nf bagful, pursefulCnol -iau nf round mass ; hillock, knoll Coden -au nf bag, pouch; husk. —Cnu -au n, fieeee=Cnufhyred, — eurych. — euraid, puifballCnuch -ion ??, j miction, jointCodenog a, having bags or podsCnud -oedd n, group, packCodenu r, to bag ; to blisterCnuf -iau 11, fleeceCodgen -au nf blisterCnul -iau n, passing-bell, knell=Cnill Codi, Cyfodi i\ to rise; to raise, to liftCnuwch -iau n, bundle, bushCodiad n, rising: raising [to swell ujCnwb, cnybiau n, bunch, knob Codog a, having bags; rich: nf sainfoiiCnwc, cnyeiau n, bump, lump; hillock Codowydd n, ];loughman's spikenardCnwd, cnydau n, produce; crop; cover- Codrwth n, bladder campion [donmCnwff, cnyffiau n, lump, hunch [ing Codwarth n. deadly night shade. IxdlaCnwpa n, knob; club. Fibn gnwpa, Codwm, dymau n, fall, tumble. YmjCnwyf n, mashing [pastoral staff aflyd codwm, to wrestleCnycio v, to form into knobsCodymu v, to fall, to tumble; to vrestlCnyciog a. having bumps ; full of tumps Codymwr, wyr n, tumbler; wrestlerCnycyn n, bump; small hillock Codywasg n, mithridate mustardCnydfawr a, fructiferous, productive Codded -au nf vexation, oifenceCnydio v, to yield increase, to produce Coddeidio v, to vex; to straitenCnydiol a, fructiferous[ a cro P Coddi v, to vex ; to chideCnyw -ion n, autumn pig ; badge: Coddiant n, vexation ; troubleCo nf, rotundity ; concavityCoddyn -au n, privy, stoolCob -iau n, thumb ; embankment Coed -ydd en, wood, trees. — cediCob, cbbau nf, tuft ; spiderCoeda v, to gather wood [cedar tree!Côb, cobau nf cloak ; coat ; cope. Côb Coeden nf, standing tree, treearadr n, tie-l)ow of a ploughCoedgae -au n, live fence [wiCoban -au nf mantle; coatCoedog, Coediog a, having trees, woodyCobio v, to tuft; to thumpCoedol a, of the M-oods; woodenCoblyn n, thumper; pecker sprite, Coedrwym, Coedgwlwm n. black briongoblin. Ar gem ei gobf in very Coedwal -au nf wood covertbad humour. — y coed, woodpecker Coedwig -oedd nf wood, forestCobyn -au n, tuft, bunchCoedwrych -oedd n, quicksetCocas -au nf cog of a wheelCoedwyrdd n, wintergreenCocos, Cocs np (cocsen nf), cockles Coednys np, people of the woodscogs of a wheel. Bywion cocs, cockles Coeg a, empty ; vain ; saucy ; sterile siD.}out of the shellsCocr n, coaxing, fondlingCocraeth nf fondlingCocri v, to fondle, to indulgeCocw n, hard mass, lumpCocwy n, matured eggCocwy v, to impregnate eggs ;to treadCoch a, red; ruddy: n, red. Y gochgam, Robin goch, redbreastCochder n, rednessCochddu «, of a reddish blackCochem -au nf rubyCochfelyn a, copper-colouredCochgangen nf chub-n^hCochi v, to redden; to blushCochiad, iaid n, grouse, red gameCochl -au n, mantle, cloakCOECochlas a, reddish blue, purpleCochni n, redness ; ruddinessCochrudd a, crimson, ruddy [cochwenCochwyn am. reddish white; pink:/Cod -au nf, bag. pouch; budgetCoegathraw -on n, pedant [fooliàCoegchwedl -au n and nf empty taleCoegdyb -iau n and nf whim, w'himse;idle conceitCoegddall a, half blind, purblindCoegddellni n, purblindnessCoegedd n, emptiness ; silhnessCoegen -od nf vain wench ; coquette jCoégenaidd a, coquettishCoegfalch a, conceitedly proudCoegfeddyg -on n, quack doctor, qoailCoegfeddyginiaeth nf quackeryCoegfolach n, vain boastingCoegfran, frain nf jackdawCoegfrwnt a, obsceneCoegio u, to make void; to trick; ICoeglofft -vdd nf garret[prete:l78

1stone,i refined;;;COFCOLCoegni n, sauciness; emptinessBjwgsiarad -ach n, empty talkCofiaeth nf memorial, recordCofiain r, to call often to mindOoegylfinliir -laid n, the whimbrel Cofiant, iaint, iannau n, commemorationCoegymddangosiad n, false appearanceGoegyinffrost -iau n, vain boasting ; memoirCofiedigaeth nf remembranceCoegyn -od n, conceited fellow, coxcomb Cofiedydd -ion, Cofiawdwr, wyr n, remembrancerCoegynaidd a, coxcomicalCoel -iun nf omen ; belief, trustCoelbrawf, brofion n, presumptive proof;recorderCofio v, to remember, to recollectCofl -au nf, the embrace; the bosomCoelbren -i -an «.record or letter stick; Corlaid. eidiau nf what is embraced;ballot stick; lot; alphabet. — y armsful ; bosom friend ; darlingbeirdd, bardic alphabet. — y myneich,Cofleidio v, to fold in the arms; to em-monkish alphabetbrace, to hug[gister; recordtCoelcerth -i nf, signal of alarm; bonfire Coflyfr -au n, memorandum book; re-Coeledigaeth nf credibilityCoeledd n, credibility; beliefCoflys -oedd n, court of recordCofnod -au n, memorandum, minuteCoelfain, feiniau nf glad tidings; omen Cofnodi v, to record, to registerstone of testimonyCofres -i nf list, cataloguejjoelferth -au nf good fortuneCofrestr, -i nf register, catalogue, listCoelgar a, credulous, apt to believe Cofrestru v, to register[gistrarCoelgarwch n, credulousnessCofrestrwr, wyr, Cofrestrydd -ion «, re-Coelgri 'fydd -au nf superstition [ stitions Cofrodd -ion nf keepsakeQoelgrefyddol, Coelgrefyddus a, super- Cofus a, memorable ; mindfulCoel:/yfaredd -ion nf, cure by charms Cofweini v, to promptCoelig, Coelin a, ominous, portentous Cofwyl -iau nf memorial festivalCoelio v, to believe, to credit, to trust Coff -ion n, hollow trunk ; bellyIfJoeliwr, wyr n, one that gives creditfcoelres -i nf, row of records; beads;jCoes -au nf leg, shank; handle [triflesISoesarn -au nf defence for the legsoesed a, raised or made light. Baracoesed, manchet breadUoesgam a, bandy-leggedroesgyn -ion n, Coesgen -au nf boneof the leg, shankloeshir a, long-legged, long-shankedjoesnoeth a, bare-leggedsoesog a, legged, shankedI îoethyn -ion n, puritanwethyndod n, puritanismCoffa v, to remember; to bring to one'sCoffa -on n, memory; memorial [mindCofFâd n, rememberingCofFadwriaeth nf remembrance, memoiyCoifaid, eidiau », bellyfulCoffäu v, to remember, to record; toremind; to commemorateCoffäwr, wyr n, remembrancerCoffr -au n, coffer, trunk, chestCofTryn n, little cofferICofft -au n, hollow body; bellyCofftio v, to gorge, to quaffíoesol a. belonging to the leg. cruralDoeswisg -oedd nf covering for the legCog -au nf cuckoo : nc, cookCogail, eiliau n, distaff; truncheonSoeta v, to gather wood [greave Cogan nf bowl, cup, basonJoetan, Coeten, -au nf quoitCogeilaid, eidiau n, distaff-fullîoettrych -au n, grafting stock Coges -au nf female cook : m cogyddOoeth a, ardent; pure, purified; fine; Cogor n, chattering: v. to chatter, toCograch v, to chatter, to chat [chatpert'oethed -ion n, stimulant ;Cogwrn, yrnau n, knob ; crab ; egg-shellrefinerlimpettoJoethi v, to stimulate; to refine; shell;prate, to talk pertly ;![to bark Cogyl -au ii, cudgel, club'!oetbol a, stimulating ; refining Congl -au nf corner, angleConglfaen, fain, feini n, corner stoneConglog a, angular, cornered [of corn'of -ion n, memory; retention. Mvned Col -ion n, peak, summit ; sting ; bearddros gof un, to escape one's memory Côl, colau n, foetus, embryo'ofeb -ion nf memorandum, memorial Cola n, point, sting ; beard of corn, awn|ofen -au nf memorial [recorder Colaeth Coledd n, nursing; cherishing'ofiadur -iaid -on n, remembrancer; Coleddu, Coledd v, to cherish ; to indulgeofiadwy a, memorable ; recordable Coleg -au n, eollege79

i.tojCON: choirColer -i re, collar. Coleru v, to collar Cop -au re, top, summit [the heaColfach -au n, hinge. Colfachu o, Copa, äu nf top, tuft, crest; crown \Col fen -i nf bough, branch [hinge Copinod -au re, information, intelligentColiant re, Colsaid, seidiau nf, the part Copog o, tufted, crested, high-toppedof a BCythe, and similar instruments, Copyn -au n. tuft; spiderthat is let into the handleCôr, corau n and nf, circle; stall, crilColias -au nf. pain of a stingColiog a, having a sting; beardedColion np. beard of cornColof -au n, stem ;prop; pillarCor-od «., point; dwarf; spider :px,sm£little, lesser, dwarfCoraoh -od re, dwarf, pigmyColofn -au nf column, 'pillar, supportColomen -od nf dove, pigeonColomendy, dai », pigeon-houseColon -an nf peak, point; propColp -au re, pointed spar; dartColpes -au nf pointed wedgeColudd -ion nc (-yn n), the bowelsColuddlys en, pennyroyalColuddyn re, gut, bowelColwydd rep, neck bones, scrags of venisonColwyn -au n, bantling, cubCORCorafon -ydd nf rivuletCoraidd a. dwarfish, pigmeanCorawd, odion n. lavishnesaCorawg a, lavish, liberalCorawl a, circling, rounding; choralCorbed -au re, corbel ;jutting outCorbedw np, the last of a broodCorbed wyn re, darling: /"corbedweiCorbenfras n, haddockCorberth -i nf dwarf bushCorbwll. byllau re, puddleColwynes -au, Colwynwraig, wragedd Corbwyll -ion n, slight hintnf midwife[to prattle Corbwyllo v, to hint, to suggest=!Colwyno v, to act as midwife; to fondle, Corbwyo v, to'domineer [bwColwynwr, wyr re, accoucheur, man-ompact, neat, smartColwvnyddiaeth nf, midwifery[midwife Corcen -od nf smart girlCulyn -an nf pivot ; BtingCord, cyrd », t^dst; cordGolynog a, having a pivot or stingColynu v, to stingColl re, loss, damageColl, evil en (collen nf), hazel woodCordedd n, twisted stateCordeddu p, to twist, to twineCorden -i nf. rope, stringCordref -i ydd nf, hamlet, villageCollborth, byrth re, the gate of perdition Cordwal n, Cordova leatherCollddyn -ion n, condemned one ; convict Cordd -ion n, circle ; tribeColled -ion nf& n, loss, damageColledaint n, misfortune, lossColledigaeth nf perdition, lossColledu v, to occasion lossCordderw np (-en nf), dwarf oaksCorddi v, to churn; to turn: to agitiCorddlan -au nf fold; cemeteryCorddyn -au re, pivot; the rim of alColledus a, losing, damagingCollen, evil nf, sapling; hazelCored -au nf wear, damv, to form a wear;[or ba)to wear,Collfarn -au nf condemning sentence; Coredd n, turning ; aberration [dcondemnation ; convictionCollfarnu v, to condemn; to convictColli v, to lose; to spill; to be lostCollwydd np (-en nf). hazel woodCollwyn -i n, hazel groveCom -ion re, curve ; circleComio v, to go round ; to converseCoreddu r. to circulateCoreddus a, circling, rotatoryCorelw -on re, reel, danceCorelwest -i nf ball, dancedance; to skip aboutCoren, Cores nf female, dwarfCorf, cyrf, &c=Corff, &c.Comp -ion nf circleCorfais np, ribs of the bodyCompawd, odau re, compassCorfan -au n, metrical foot. — crwnlCon -au n, peak, conecydbwys, — hir, spondee. — crlConach n and a, upstart [mutter disgynedig, dactyl. — cryeh àyi IConach v, to grumble, to murmur, toiapest. — dyiConed n, towering; pridetalgrwn, iambus. — rhywiog, 'IConedd re, pomp, "pride, glorychee. — trwm, tribrachConell -au nf, tail, rumpCono re, pert upstart, smart fellowConyn re, stalk; point; sting; stumpCorfran, frain nf jackdawCorfryn -iau n, hillockCorif, cyrff re, bodv; corpse; social bl80

;;CORCorfh' v, to body ; to take into the bodyto tasteCorflilyn n, small thing, corpuscle, atomCorfflan -au nf burying placeDorffog a, bodied, corpulentDorfFoi a, bodied, corporealCorftolaeth nf personality; wholeÖorffolaethu v, to personifyDorffor -oedd n, body"Jorfforaeth nf corporationCOTHíorftbri v, to form into a body ; to incorîorfforola, corporeal, corporal [porateüorgan -au nf chant3organu v. to chantHgeimwch, mychiaid «, prawnCoryn -au n, crown of the headCbryn -od n, dwarf, pigmy ; spiderDorgeiniad, iaid n, chorister, chanter Corynfoel a, baldpated; having the3orgi, gwn n, cur dog, curcrown shorn : n, shavelingJorhedydd -ion n, the titlarkiorhwyad, aid nf teal [contract3ori v. to stint the growth ; to shrink, toüoriaith nf jocular language ;'jest, banîoriar.ieir if, partridge[teryOrig nf little dwarf)orlan -au nf sheep fold, penami v,Jorlanaid, eidiau nf fold-fullto fold, to penîorlong -au nf small ship, smackîorlöyn -od n, small butterfly!orlyn -au n, small poollorn, cyrn n, horn; trumpet, clarioncorn; anything projecting. Cornchwyth, — y geg, trachea, windpipe.j— pori, gullet. — mwg, chimneyiornaid, eidiau n, horn-fullI'orni v, to grow horny; to rollCostrelig nf small jar, bottleI oniicell -au nf reed pipe;plover Costrelu v, to put in a jar or bottleI ornicyll -od a, plover, lapwing: ./corjiornicylla v, to wheel round [nicell Cosyn n, single cheese : p cawsCostus a, chargeable; dear, expensive|;ornig nf little horn; whirling Cot -iau nf short tail, cropliornio v, to horn, to buttCota af short, cropped; bobtailedorniog a, horned; turretedsquabby : m cwtaI "ornor -ion n, leader [tilence Cot en -au nf little tailtanwyd -ydd n, boil, imposthume; pes- Cotwm, tymau n, wool in locks ; cotton(ornwydol a. pestilentialCotymog a, in locks; erminedornyn n, little roll, cone;pert one Cotyn -iaid n, one having bags, miser: orodyn n, lavish erI ,oroli v. to reel, to dance; oron -au nf crown, diademOTonedigaeth nf coronation1(iCoroni v, to crownCoronig nf coronetCoronllys n, peonyCoronog «, having a crown, crownedCors -ydd nf bog, fenCorsen -au, cyrs nf bog plant, reedCorsenog a, full of reeds, reedyCorswig, Corswigen nf guelder roseCort, cyrt n, cord, ropeCorwalch, weilch n, sparrow-hawkCorwg, ygau n, trunk, carcaseCorwgl, yglau n, coracleCorwynt -oedd n, whirlwindCorynrwy -on n, diademCorynu v, to shave the crownCorysgwr, gyrion n, radiationCos, Cosfa, f é'ydd nf itchingCosfa, fëydd nf beating, thrashing.Rhoi cosfa i, to belabour, to thrashCosgordd -ion nf, retinueCosi v, to scratch ; to itchCosp -au nf punishment, chastizementCospad, Cospiad n, punishing, chastizingCospadwy a, punishableCospedigaeth nf punishmentCospedigol a, castigatory, retributiveCospi v, to punish, to chastizeCospol a, castigatory; penalCospwr, wyr, Cospydd -ion,-iaid n, one who punishes'ornant, nentydd n, brook, rillCost -au nf, cost, charge : n, coast!ornbig -au n, sea-pikeCostio, Costi v, to expend; to cost'ornboer -ion n, phlegm [wing Costiol a, relating to costornchwigl, Cornchwiglen, -od if lap- Costog a, surly; moroseJornel -au -i n, corner, angleCostogi v, to grow surly'ornelog a, cornered, angularCostrel -au nf bottle, jar, flaggonornelu v, to make a cornerCostrelaid, eidiau nf jai*fulornelyn u, little nookCostrelan nf phial, jarCotìi -au n, ejectionCothi v, to squirt out. to ejectCothiad n, squirting out, ejectionCothvn -au n. privv. iakes"81

CRACowydd, &c=Cywydd, &c.Crameniad n, scabbingCowyll -ion n, veil of secrecy ; marriage Cramenu v, to scab over[frittOowyllu v, to envelope[gift Crammwyth np (-en nf), pancaliCowyn n, plague, pestilenceCowynog a, full of boilsCrab n, wrinkle, sbrinkingCrane -od n, crab ; cancerCrap -iau n, grapnel, catch[scrape Crapiedydd -ion n. grapplerCrabinio v, to grapple ; to scramble; to Crapio v, to grapple ; to snatchCrach np (-en nf), scabs; itch; mange Crapiog a, grapplingOrach a, scabby; mangy; dwarf; petty, Cras, creision n, what is parched;Crachenu v, to form a scab [puny Cras a, parched, dry, arid ; saucy, sev(Cracbfardd, feirdd n, doggrel rhymester Crasboeth a, arid pungentCrachfeddw a, half-drunkCrachfeddyg -on n, quack-doctorCrachlyd, Crachog a, scabby; mangyCrad -au n, ardency ; vigour;Crasdant. dannau n, sharp noteCrasder n, aridity ; saucinessCraseiriog ". malapert, saucy, pertCrasfa, f ë'ydd nf sound lieatingCraell nf, arid quality[garlic Crasgalaf en, the herb flavinCraf en, claws; garlic. — y gerddi, Crasgnoi v, to cranchCrafangaid, eidiau nf, gripe; handful Crasineb », parchednessCrafangio, Crafangu v, to claw, to gripe Crasodyn a. kiln-dried. Bara crCrafanc, angau nf, claw; crab fish odyn, bread made of com dried iikilnCíafell -au -i nf scraper; slice; bladeCrafellu ?;, to use a slice; to scrapeCrafen -au nf, flake ; crustCrafion np, scrapings ; sliavingsCrasol a, parching, dryingCrasu v, to parch, to roast, to bake;Craswr, wyr n, parcher. dryer [tcCraflech -au nf, stone shardCrasyd en, parched cornCrafu v, to scrape ; to scratch : n, the itch Crau n, gore, bloodCraft' -au n, clasp; cramp; holdCraff a, securing ; safe;quick, keenCraftaint n, stedfastnessCraff'der, Craftineb n, keenness; skillCraffinio v, to scarifyCraw -on n, hovel; pig-styeCrawcio, Crawcian p, to croak; tokCrawd n, coating, surfaceCrawen -au r,f crustCrawenog a, crusted, crustyCraffol -ion n, graver; style, writing pen Crawn n, collection; matter, pusCraftu v, to secure hold; to ken Crawnn t», to collect; to form pusCraffus a, penetrating, piercing, keenCraftwr. wyr n. perceiverCrag -au n, hard crust, coatingCragen, cregyn nf, shell; callosityCrágenaidd, Cragenog a, crustaceoushaving a shellCrangen~-au nf, a wenCrangenog a, full of wensCrai n, heat; potency; the heart; theeye of a needle ; the hole in the handle(of a weapon)Crai a, vivid; fervid ; fresh. Bara craiunleavened breadCraid, creidion n. vehemency; forceCraidd, creiddiau n, centre: the heartCraiff a, merciful, forgivingCraifft, creifftiau nf, print, inscriptionCraig, creigiau nf, rock, cragCrain, creinion n, prostrate stateGrain a, prostrate; tumblingCrair, creiriau n, token, relicCraith, creithiau nf scar, cicatriceCram n, incrnstrationCt*m?w -au nf, sea!» over a sore; scabOREgather, to suppurateCra^mol a, collecting; puralentCraWT n, heap, huddleCre n, combining cause;principle ; tprevades; a cryCread -au n, creation ; the universeCreadigaeth nf creationCreadol, Creadigol a, creating, plas'Creadur -iaid n, creatureCreaduriaeth /;/', system of creationCreawd ??, formation, creation [Creawdwr, wyr, Creawdydd -ion n,Crebach -od n, what is s'hrunkCrebach a, shrunk, witheredCrebwyll -ion n, invention, fancyCrec, Creciad n, chirpingCrecian v, to chirp, to chatterCreeiar, ieir nf hen landrailCrech -au nf shriek=YsgrechCrech of rough, rugged; curlet*Crechiad n, shrieking out [cCrechian v, to shriek; to crashCrechol a, shrieking, screamingjCre-c.hwen -au nf shrill or loud lai#|

:-;CRECREIrechwenu v, to laugh out [heron Creider n, freshness, purityItechydd -ion n, one who screams Creiddffoawl a, centrifugalIred -au nf Creiddgeisiol a, centripetalbelief, faith; religionChristendom. Cyn Cred, before the Creiddineb n, pervasivenessChristian eraCreiddio «, to pervade, to intromitIredad », believingCreiddiol a, pervasive, penetrativeJredadyn -ion n, believerJredadyniacth nf believingOreiddyn -au n, what juts into; pointCreifion np, scrapingsJrededd n, belief; credibilityíîredin re, believing ; credulousJrediniaeth nf beliefîredo -au n, creed, beliefIredol a, believing, creditingiredu v, to believe; to credit; to persuadeone's selfIredus a, inducing beliefiredwr, wyr n, believerIredd -au n, temper;purposeireddiad n, temperament'reddol a, temperamentalfeddu v, to disposeWdig a, created, formedKedigaeth «/=Creadigaeth'ref re/", strong, powerful: m cryfref -ion nf cry, screamrefadur -iau nf the dura materrefiad n. craving, suingitefol re, craving, imploringrefu v, to cry ; to crave, to implorerefydd -au nf religion, devotionCreiffiant n, forgivenessCreighalen n, salpetre, nitreCreigio v, to grow rockyCreigiog a, rocky, craggyCreigiol «, apt to be rocky[shoreCreiglan -au, lenydd nf, rocky or shelvyCreilwg np (creilygen nf), charred furzeCreilygu », to burn furzeCreinio v, to wallow ; to lie downCreiniol a, wallowing, rollingCreio v, to freshen ; to briskenCreirhâd n, swearing by relicsCreirhau v, to swear by rehcsCreirfa -oedd nf place for relics ; reliquary;museumCreiries -au nf jewel; a beautyCreirwy -on nf jewel, gemCreisier -au n, furnaceCreisierydd -ion n, calcinerCreision np (-en nf), calcined matterdross of any thing burnt ; cindersCreisioni v, to calcineCreithen -au nf cicatrice, scarrefydda, Crefyddu v, to profess religion: to perform religious duties ; to Creithio v, to cicatrizeact religiously, to be devoutCreithiog re, full of scarsçefyddoi, Crefyddus re,devout, religious. Cremog, Crempog, -au nf pancakeCrefyddolion, religionistsCremogen, Crempogen nf pancakerefydd'ddeb n, religiousnessCrencyn n, small crab" ddoliaeth nf religionismCrepa -od n, crabbed dwarfddwr, wyr n, religious man Crepian v, to creep, to hobblet -au nf, handicraft ; trade Crepianog re, creeping :nf the creeperrefftwr, wyr n, handicraftsman, mechanic,artist, tradesmanCres n, hardening by heatCrepog re, shrunk, withered•eÔyn -au n, brace, claspCres re, parching, arid"eöynu i\ to brace, to plateCresiad n, inflammationreg a/, hoarse, of rough voice : m cryg Crest en, scurf; crust ; scum ; dregsf'egen -au nj) earthen vesselCrest en nf crusted surface ; crustegenu r, to make potteryCrestenu v, to gather scurf•egenydd -ion n, potterCrestog re, being crusted over, scurfy•eglais, leisiau n, hoarse voiceCrestol re, apt to incrustate•eglyd o, apt to be hoarseCrestu v, to incrustate'egu v, to become hoarse=Crygu Cresu v, to parch, to scorch•egyna v, to gather shellsCreth -au n, disposition;purpose•egynog a, having shellsCrethiad n, temperament/egynol a, testaceousCrethyll n, propensity'egynydd -ion n, conchologist Creu v, to give existence, to createegynyddiaeth nf, conchology Crëu v, to cry ; to crave ; to kawegyr -on n, screamer ; heronCreuan -au nf the craniumeiad n. fresheningCreuder ??, goriness ; crueltv83

I'CRICRCCreulawn a, bloody, cruelCrimog -au nf shin greave;Creuled af drenched in gore : m creulyd Crimogio v, to shin; to play at kickCreulonaeth, Creulondeb re. crueltyCreuloni v, to wax cruelCreulys re, groundselCrimp -iau re, sharp ridgeCrimpio v, to crimpCrimprew re, sharp frost[siCreuol a, gory, bloodyCrin a, brittle, fragile; dry and britCreuolder ft, gorinessCrew -ion ft, shout, outcryCrinad n, growing brittleCrinder re. brittli[nfggCrewcian v, to caw ; to croakCrëwr, crewyr », creator, formerCrewt -iau re, faint cryCrewtian, Crewtio v. to whine, to puleCrinell -au nf what is clung : crack'Crinelliad re, crepitationCrinellu r. to dry up; to crackCrinllys en, the violetCrewtiol a, whining, pulingCrino i', to wax brittle; to clingCrewtyn ft, little winner [corn Crintach a, niggardly, stingy [wiCrewyn re. crop; rick: the la.st load of Crintachu v. to grow niggardlyCrëydd -ion, Cre'yr -od ft, heron;gad- "Crëyr glas, stork; heronCrinwas, weis /;, niggard.was. miserMab ycCrëyrfa -oedd nf, heronryCrëyryn re, gad-flyCri -au ft, cry, clamourCri a, rough, rude; raw: fresh.Crinwydd en, dry brushwoodCrio v, to cry; to clamour: to vweejCrip -iau re, scratch ; notchBara Cripian c. to keep scratchingcri, unleavened breadCripio v, to scratch, to claw(Triad n, crying, bawlingCrib -au ft/", comb ; crest ; summitCribach -au ft, hay-hookCribarth -au, eirth nf ridged hillCribddail nf, extortion; rapineCribddeilio v, to deal hardly, to extortCripiog a, having scratchesCripiol a, scratching, clawingOris -iau -ion re, scale, hard crustCrisbiHo '•. to seal"3 , to peelCrisial -an, Crisiant, iannau re. cryCrisialaidd a, crystalline;Cribddeiliwr, wyr re, extortionerCrisialiad n. crystallizationCribell -au nf cock's comb ;yellow rattle Crisialo, Crisiannn >\ to crystaOHCribiad re, combingCribin -au nf, hay rake, rakfCribinio v, to rakeCribiniwr, wyr n, rakerCribion np, combingsCribo r, to comb, to cardCribog a, indented ; crestedCribwr, wyr n, comber, carderCrisiannaidd a. crystallineCrisp -ion re. crisp coatingCrispin a, crumbling, crispCrispinio v. to crisp, to dryCkist -iau re, Christ, Messiah.Gristiau. false ChristsCristian, &c=Cri.stion, &c.Cristion -iaid re. ChristianCribyn -an re. crest, top; rakeCristionog, Cristianus a. ChriCricell -oil nf cricketCricellu r, to chirp, to chatterCriciad, criciaid, Criciedyn re, cricketCriciedydd -ion re, creakerCristionogion, ChristiansCristionogaeth nf ChristianityCristionogaidd a, Christian-likeCristionoges -au nf female ChriiCrif -iau ft. row of notches ; notch Cristionogi r. to Christianize;Crifed -au nf notch ; engravingCrifedel -au nf public reapingCrifcll -au nf notcher, graverCrifelliad «.'engravingCrifellu r, to notch, to engraveCrifiad re, notching, engravingCrig -ion ft, crackcome Christianîristionogol a. ChristianlyCristionogrwydd re. ChristianityCry -ion re. round, curve('rob -ion nf. round hunchCroca of crooked, tortuous:Crocäu v, to make crooked=Crig] -;iu », trace, vestigeCroch a, rough, forciblCriglyii -au n, vestigeCrocban -au n. boiler, potCrigyll re, ravine ; creekCrim -ion nf, ridgeCrimeidio v, to crimpCrimcll -an nf sharp ridgeCrochanaid, eidiau re, potfulCrochenu v, to makCrochenydd -ion n. potterM

i1:CROrocbi v,to wax rough, tierce, or loudIrochlais, leisiau n, rough or loud voicehrochlef -au, Crochwaedd nf shrillshout, scream, shriekIrochlefain, Crochleisio, CrochwaeddiCRUV, to scream, to vociferateiroeg -ion nf closing; coverIroen, crwyn n, skin, hideroenen -au nf cuticle: m croenynroengvychu /;, to wrinkle a skin Cronglwyd -i nf roof hurdle ; roofroeni v, to skin, to skin over Crom af bending, bowed : m crwmroenlhvm am, callow, naked: y*croenroenogCrombeithyn -au nc (-en nf), crest tilesa, having a skin[Horn Cromen -au nf, dome, cupolaroenol a, cutaneousroenyn n, thin skin, cuticleCroiiifach -au nf crotchetCromglwyd -i n, thatch hurdleCromil, Crombil, -iau nf, the craw, crop,roes -au nf, cross; crucifix; afflictiongorge [adversity: n, transeptor of a bird [_nf craw-fullss, transverseCromilaid, eidiau, Crombilaid, eidiaupesan -iaid n, buffoonCromlech -au nf incumbent flag ; stoneJroesanaeth nf buffooneryof covenant—Druidical relicj-oesaivn nf ribaldry, farceCron af, round, circular: m crwn•oesaw », welcome: v, to welcomejwsawd, od, -au n, crusadej"Oesawgar a, hospitableBawl a, transversal, crossingywsawu v, to welcome|oesawus a, hospitableoesdroi v, to contort[ioesdynu v, to contendloeeen -od nf, coquette, jiltl .gbren -in, gallows, gibbet^ gbris -iau n, exorbitant pricejgedyf nf the dropworttgell -oedd nf safe; place to hangteat ingen -au nf gill; jaw; shell~i v, to hang, to suspendCroglath -au nf springe, a ginCroglen -i nf hanging, curtainCroglith -iau n, the mass of the cross.Dydd Gwener y Croglith, Good FridayCrogwedd -au nf, crucifixCrogwr, wyr n, hangmanCrogwydd n, cross, crucifixCrogyn n, one fit for hangingCronbleth -au nf bobbinCrondoddaid nf navelwortCronell -au nf sphere, globeCronellog a, globularCronellu v, to glomerateCronen -au nf, globe, sphereCronfa, fëydd nf receptacle ;a dam ; collectionCroni v, to hoard ; to damreservoiroesftbn, ftyn nf cross-staffoesffordd, ffyrdd nf cross-roadoesgad -au nf, crusadeCronicl -au nf, chronicleCropa -od nf, crop, crawCropiad n, creepingoesgynghanedd -ion nf, alliterative Cropian v, to creep, to crawlMSüoeíìad n, crucifixion [consonacy Cropiedydd -ion n, creeperDeshoelio v, to crucifyCrotawg a, plump, round)esi v, to cross, to put acrossbesig nf little cross>esineb n, crossness ; adversity))eslath -au nf, purlinCroten -od, Crotes -au -i nf, little girlCrotio v, to make or become plumpCrotyn w=CrwtynCroth -au nf bulge ; wombBara Crothell, crythyll nf, bulge ; bansticle'iew a, clear; brisk; fresh.,troew, unleavened breadlewder a, clearness; freshnessCrothog a, gibbous ; big-belliedCrowyn n, round paunch; hamper; bowCroyw=Croew.[net'"ewi v, tu freshen|l>ewineb ?i, freshnessCru 'n, hollow rotundity1 fen -i nf crust=Crawen. Yr hen Crub -ion n, swelling outrofen ! the withered old hag Crud -ion n, cover, casefc»g -au nf cross ; crucifixCrudr -on n, covering ; armourg a, hanging, pendant, overhanging Crug -iau n, heap, tump ; barrow ; stackr* gadwy a, that may be hung or 'Crugdardd n, pustuleCrugdarddu v, to break out in pustulesCrugio v, to heap ; to swellCrugiog a, having heapsCruglwyth -au », heap, pileCruglwytho v, to heap, to pile up; toCrugnyth -od n, hovel, hut [overloadCrugo v, to vex, to plague85

1:.CRYCrugyU -an n, place of tumpsCrugyn -au n, small heapCragynu v, to pile, to heapCrugynog a, full of tumpsCruì '-iau n, paunch, bellyCrw -on », curve, roundCrwb, crybau n, round hunchCrwbach, crybachau n, hook, crookCrwban, crybanod n, tortoiseCrwc, cryciau n, bucket, pailCrwca am, crooked, bowed, bent :f ci'ocaCrwcäu v, to bow, to curveCrwcwd n, round squatCrwd n, round lumpCrwdd n, stretch roundCrwg, crygau n, crook, hookCrwm a, bending; concave: /cromCrwmach, crymacbau n, convexityCrwn a, round, circular: y*cronCrwt -iau n, crustCrwt, crytiaid re, boy, lad, chapviolin, fiddleCrwybr -au re, scum ; honeycombCrwydr -au n, wanderingCrwydrai, eion nc, vagabondCrwydredigaeth nf vagrancyCrwydri re, vagrancy, strollingCrwydriad, iaid, Crwydryn re, vagabond,vagrant, stroller"[grantCrwydrol a, wandering, strolling, va-Crwynllys re, the gentianCrwynwr, wyr n, skinnerCrwys np, crosses : s croesCrwys -au nf cross=CroesCrwysedd n, contentionCrwysgad -au nf crusadeCrybwch a, shrunk, crinkledCrybwyll -ion n, hint ; ideaCrybwyll, Crybwyllo v, to hint, to meniion, to allude to, to intimateCrybwylleb nf, paralepsisCrybychiad n, shrinking. An-inklingCrybychol a, shrinking, wrinklingCrybychu v, shrink, to wrinkleCrycydu v, to squat downCrych -ion n, wrinkle ; rippleOrych o, wrinkled; rumpled; ripplingCrychedd n, roughness, curlinessCrychiad n, wrinkling; shake in musicCrychiant n, curlinessCrychias nf rough boiling. Berwi yngrychias, to boil bubblinglyCrychlais, leisiau n, broken voice; qua-Crychlam -au n, caper f ver Crychlamiad n. caperingCrychnaid, neidiau nf skipCrychneidio v, to skip, to friskCrvchni n, curlinessCrychnod -au n, quaverCrvchrawn a, frizzly-hairedCrvchu v, to ruffle; to rippleCrychydd -ion n, ri;ffler; herontremulous, tremblingCrydu v, to shiver, to tremble,Crydwellt n, quaking grassCrydwst nf shivering fitCrydd -ion n, shoemaker, cordwaiCryddaniaeth, Cryddiaeth nfmaking, shoemakers tradeCryddu v, to stretch roundCryf a, compact ; strong, mightyCryfder, Cryfdra n, strength, migh-Cryfhau i\ to strengthen ; to getCryfhäuÿ, Cryfhaoì a, strengtheiinvigorating : restorative, tonicCryg, Crygedd n, hoarsenessCryg a, rough, harsh, hoarse: /cr»Crygeidwen nf the galaxyCrygen nf fit of hoarsenessCrygi, Crygni n, roughness, hoar»iCryglus np, cranberriesGiyglyd a, apt to be hoarse ; hoarsCrygu v, to make or become hoar*Crygwst nf croupCrygyn 71, fit of hoarsenessCrymain a, flexuous, flexile.Crymaint n, flexionCrymal -au n, buttock, crupperCryman -au n. reaping-hook, sickCrymaniad n, bendingCrymanu v, to use a sickleCrymder, Crymedd n. bend, curv!Crymdwyn -au n, tumulusCrymfach -au n, erotchet=OronrjlCrymol a, bowing, curving, conveCrymu v. to bow^ to curveCrn ;?. shake, quakeCrn a, shaking, quaking. Daiai^nearthquakeCryn a. middling, indifferentCrynach n, shiver, shudderCrvnachol a, shudderingCrynachu v, to shudderCrvnder, Crvnedd n,CRYto sh[cobá:/st[flL'Crwtyn n, little boy or chapCrwth, crythau », anything swellingout; bulge; trunk;" belly; crowd;Crychyn -au n, quaverCryd -iau n, shaking; fever; aecradle. — cymmalau, rheumati— a mwyth, ague, intermittent ftCrydian v, to keep shiveringCiydio v, to shiver, to quakeCrydiol, Crydus c, shivering, quakrotunditv. ?p-86 I

;CUDJrvndod n, shivering, shudder2ryndro a, round (not angular); curvedSrynedigaeth nf tremulationCudd -ion re. gloom ; hidingCudd a, hidden, concealedCuddamcan -ion re, intrigueCuddan -od nf, wood-pigeonCudded -au nf concealmentcuwJrynfa, fëydd nf trembling fitJrynfaen. fain, feini re, pebble3rynfyle.hu v, to indent in curves>ynlÌâd re, roundingjrynhau v, to conglomerateDryniad re, tremblingûiyno a, compact, trim, neat, tidyCuddfa, f'e'ydd nf hiding-place; hoardCuddiadan «, clandestine ;privateCuddiedigaeth nf concealmentCuddigl -au re, private room; retreatCuddio v, to hide, to concealJrynoad re, compendium, summary; Cuddiog, Cuddiol a, hiding, concealing,making tidy or trimCuddon -od nf wood-pigeon [lurkingIrynoawl, Crynous a, gathering together Cuedd re, affection, fondnessîrynodeb «, compactness ; compendium Cueddaint re, affection, amityCueddol a, affectionate, loving!rynoi v, to collect together [sketchJrynog -au nf eight bushel measure. Cueddu v, to render loving— ymherodrol, imperial quarter Cuelli re, stupidity ; ferocity, savagenessIrynol a, shaking, trembhngCufydd -au re, cubit ; half a yardJrynswth, Crynswdd re, mass, whole Cul -ion re, narrowness ; the leanîrynsypio v, to conglomerateCul a, narrow, strait ; lean [isthmusrynu v, to tremble, to quakeCuldir -oedd re, narrow strip of land,îrynwas, weis re, sorry fellowCulfain a, strait and smallJrynwr, wyr re, trembler, Culfor -oedd re, narrow sea, straitone whoquakes; Quaker[roots Cuîhâd re, narrowing)rynwraidd np (wreiddyn re), bulbous Culhau v, to narrow; to grow lean>rys -au re, shirt, shift; haste, velocity Culder, Culi, Culni re, narrowness ; lean-Jrysbais, beisiau nf waistcoat, jacket Culo v, to narrow, to straiten [ness'rysfad -au re, bishop's confirmation Culwydd a, love-prosperingîrysia. Ciysio v, to hasten, to speed Cun -iaid re, leader, chiefIrysiol a, hastening, speeding Cun a, attractive ; lovely=Cuslain, leiniau re, shirt bosom Cunar -au nf sow; breeding sow'irytiad re, growing plumpCunell -au nf phalanxtirythedd re, gibbosityCuniad -iaid re, leader, chief'rythog a, gibbous; bulkyCunnellt np, weapons of war«ythor -ion -iaid re,Cunnog, Cunnach, -au nf, milk-pailfiddlerjrythu v, to swell out, to bulgeCunnogaid, eidiau nf pailfulCunnogi v, to put in a pail[ìiythyn re, small box ; small fiddlejiýw -ion re, slice; bow net; wicker Cunnogyn re, pigginrrywyn n, slice; coulter [basket Guol a, loving, affectionateu a, amiable, beloved. Tad cu, grand-Cur -iau re, anxiety ; stroke ; throbbingu n, approximation[father pain ; affliction ; cure ; care, charge»uaidd 0, loving, affectionateCurad -iaid re, curateuain a, lovely, amiable, affectionateuaint a. affection; amityuall, cueill re, dangerous idiotCuradiaeth nf curacyCuras -au nf cuirassCurfa, fëydd nf beating ; throbnail a, stupid, oafish, ignorant ; Curio v, to pine, to vex ; to wastefierce,uan -od nf, owl; rock owlLub -au re, mass, heap ; cubenbol a, aggregate; cubicalCuriol a, pining, vexing, wastingCurioldeb re, vexationCuro v, to beat ; to strike ; to throbuch -iau re, knitting of the brow; frown Curwlaw re, heavy rain.uchio v, to knit the brow, to frownuchiog, Cuchiol a, frowning, angryCuryll -od re, sparrow-hawk;Cusan -au re, kisskestrel;[falconud -ion re, celerity ; flight ; falco genus Cusaniad re, kissingudeb re, affection* amityCusanu, Cuso v, to kissidyll -od n, spaiTow-hawk=Curyll Cut -iau re, hovel, shed, stye. — moch,udyn -au re, lock, as of hairCuthan -od nf wood-pigeon [pig-stya, floiving locksndynog having -iau re, knitting of the browCuwch87

;_CWMCuwg n, frown=CuwchCüwr, cuwyr n, wooer, loverCw n, concavity ; lettuceCw ad, wherefrom, whenceCwar -au, Cwer -i n, share-beamCwb, cybau n, concavity; kennel; cotCwbl a, all, whole, total, entireCwbl n, whole, totalCwbledd n, entirenessCwblhâd n, fulfilling, fulfilmentCwblhau v, to fulfil, to finishCwcw, Cwcwg nf, cuckoo=CogCwcwll, cycyìlau n, hood, cowlCwch, cychod n, round concavity ; boathive ; crown of a hatCwd, cydau n, pouch; bag. Cwd ygwenwyn, a very peevish personCwdd n, cavity; shelterCwdd ad, whence, whereCwddechwydd n, night-fall, evenCwddedu v, to hem roundCwddu v, to turn up, to shelterCwddyn n, shelterCweryl -on n, strife, quarrelCwerylu v, to quarrelCwf n, rising overCwfl -au », hood, cowlCwflen -au nf, cap; jockey-cap; hatCwmwl, cymylau 11, cloudCn np, dogs: *, ciCwn n, top. summit, apesCwnad n, rising, elevationCwnawl a, rising, elevatingCwndid -au n, songCWTCwndidwr, wyr 11, song-writerCwning -od nf, rabbit, coneyCwningen nf, rabbit :p cwningodCwnsallt n, cloak, robeCwnsyllt -au », anvilCwnu v, to arise, to rise; to raise, Ilift; to support=CodiCwnwg n, summit ; apexCwpan -au n, cup, bowlCwpanaid, eidjau n, cupful; dry me Isure equal to about a gallonCwpl -au n, couple, coupling: princijlratter; chevron. Cyplau, principaCwpla r=CwblhauCwplws, cyplysau n, couplingCwppwrdd, cyppyrddau n. cupboard ICr, cyroedd ??, circle; skin('wr. cvrau 11, limit, border; corner ICwracfi -au », book, volumeCwran -au nf, buskin, bootCwranog a, buskined, bootedCwrc, cyrcau n, rotundity; stooping MCwg n, rising; jet; knobCwrcwd, cyrcydau», stooping : squatt: %Cwgn, cygnau n, knot ; knuckle Cwrdwal n, Cordova leather=Cordw*Cwhwfan, n, waving; panting Cwrdd v, to meet ; to touch=CyfarfBC whwfanu v,to wave ; to pant=Cwhwfan Cyffwrdd, CyhwrddCwl -ion n, flagging ; fault ; a box foi Cwrdd, cyrddau n, meeting. Ty cwrÄraising coalsmeeting-houseCwla a, faultering, languid, ailing Cvnrel -au n, coral=GwylarCwlas -au n, apartment, compartment Cwrf, cyrfau n, trank. body; curve Iin a buildingCwlbren -i n, bludgeonCwrian't", to squat, to cowerCwrlid -an n, coverlid [k >Cwrn, cymau n, spire; pile; sta«CwlfF, cylfFau n, shapeless piece ; lumpCwlio v, to make faultyCwrnaid, eidiau n. curvetingjCwlm, cylmau w=CwíwmCwrpus o, apt to be ill or sick ; aiBB;Cwlwm, cylymau n, knot, tie [mony sickly[jCwlyn n, what droops. — y mêl, agri- Cwrt, cyrtiau n, mound; down; comCwll, cyllau n, separation; stomach Cwrw n, ale, strong beer. Dail y cw»Cwlltyr, cylltyrau, Cwlltr, cylltrau n, laurelcoulterCwrwf, cyryfau n, ale, strong beer, fHCwm, cymau, cymydd, cymoedd n, hollowCwrwg, cyrygau n, frame : carcase; 1$between two hills, dale, dingleCwman -od n, kive, tub ; rumpCwmarch -au n, deep dingleCwrwgl, cyryglau n, coracleCwi-wm n, bowing ; bendingCwsg n, sleep; state of rc.^T; slnmbt.Cwmmwd, cymmydau n, subdivision Cwsgbar a, somniferous, soporific; ijfof a hundred, comuiotCwmp n, round ; circleCwst «, toil, dnidgeryCwêtwt n, refuse[c cCwmpas -oedd -au n, compassCwt, cytiau n, roundness; cot, jîCwmpasol a, compassingnf, rump, tail, skirtCwmpasu v, to compass, to surround Cwta am, short : abrupt ; bobtaild /Cwmpawd, odau n, compassCwtäu v, to shorten, to curtail [ |FI

IIEwympo|Cwynfan,JICwyno,:Cwyiml:Cwyi-ijICwys,CwysoÌ','Cybydd< -. tuck-CYBCYDLI suitOwtiad, iaid re, ploverCybydd-dod. Cybydd-dra n, CybyddiaethCwtiar. ieir nf coot, water railnf avarice, covetousnessCwtog a, bobtail ed, squabby: nf, squab Cybyddes -an nf female miser, covet-Cwtoges -an nf short squabCybyddiad n, coveting [ous vromangwtogi v, to shorten, to curtailCwtws, cytysau n, lot: ?{/*, scut, shortCybyddlyd, CybyddoÌ, Cybyddus a, coveting,greedy, miserly, avariciousCwtyn n, plover [tail Cybyddu v, to act miserly(in a garment)Cycwallt -iaid n, cuckoldCwtysyn re, lot, ticketCycyllog a, hooded, cowledCwtìi ~n, throw off [turn Cycvllu /'. to wear a hoodCwthr, cythrau re, the fundament, rec Cycyllyn n. chaperonCwthwn n, gust, squallCychaid, eidiau n, boatful ; hivefullu re=CrwybrCychawl a, boat-like ; hive-likeCwyd /?, stir, agitation : y, rise ; will rise Cychedd re, concavityCwydd n, fall, lapseCychiad n, covering ; hivingCychu v, to cover ; to hiveCwyddol a, falling; ruinousCwymp -au n, fall, tumbleCychwant n, mutual desireCwympawd. odau n, falling ; case (in Cychwardd n, laughing togetherICychwedl -au nf whisper ;I Cwvmpiad re, falling [grammar)talev, to fall; to fellCychwedlu v, to whisperCwyiüjol a, falling; decliningCwynCychwlyn n, agrimonyCychwn re, mutual rising-ion n, complaint ;plaint,m -au re, lamentationCychwnfa. fan nf setting off, startCwynfanu v, to complain, to Cychwniad, Cychwyniad re, mutual|bewail, to bemoan, to lamentrising ; commencement ; setting offCwynfanus, a, complaining, grieving Cycliwnu v, to set off; to begin; to startCwvnofain ^,,to complain; to Cychwyfan -au nf hovering; rockingI lament, to bewailCychwýfan v, to hover ; to rockBwynofaint n, wailingCychwyfiad re, coagitation [movea, complainingCychwyn v, to stir; to set off: re, stir,1 Cwynos -au n, supperCychwynfa, fäu nf setting off; origination,beginning ; startrynosa v, to eat supper, to supICwynwr, wyr n, complainer; complain- Cyd /?. junction; coupling: a, joint,[ ant, plaintiffunited, common: ad, whilst, as longn. wax; gumas c. forasmuch ; sinceOwyraid a, waxed.:Cwyi-aidd a, waxy Cyd jM£=CyCwyreli a, cerate, salveCyd a. as long=Cyhyd\ Cwyren -au nf cake of waxCyda p/\ with; in addition to^GydaCwyriad n, waxingCydaddoli v, to worship togetherCwyro v, to cover with waxCydaflen nf tall gawkyCwyrol «, of a waxy qualityCydaid, eidiau re, bagfulCwyros en, cornel tree[ Cyd air a, unanimous-au -i nf furrow ; the strip of Cydamserol a, contemporary» soil turned up by the plough Cydan re, small bag; walletCwysed -i nf gore, gussetCwysiad n, furrowing[ysig nf small fmTowCydanian a, connaturalCydawr nf, conclamationCydbell a, equidistantv, to furrow ; to ploughCwysol a, furrowingtyp x jointly,,together, mutually,Cydblaid, bleidiau nf confederateCydbwys a, of equal weightCydbwyso v, to equipoiseco-,Cydchwant -au re, concupiscence1 col-, com-, con-, cor-.=Cyd, Cyf,Cym, Cyn, Cys, CytCydchwyf n, mutual agitationCybol a. holding, graspingCyd-deimlad re. sympathy, commiseration,Cybolfa nf hodgepodge, medleyfellow-feeling=CytteimladCyboli v, to blend, to mix ; to make a Cyd-deimlo o, to sympathize, to comhodgepodgeor medlevCyd-dynu v, to concur [miserate-ion re, miser, niggardCyd-ddwvn v, to concur; to bear89

CYDCydeffaith, ffeithian nf coefficiencyCydenw -au n, namesakeCydenwad n, agnominationCydestyniad n, coextensionCydetifedd -ion n, coheirCydf'a -on, f ëydd nf conventionCydfaethiád «, connutritionCydfagu v, to rear togetherCydfantoli i\ to equalize, to equipoiseCydfaol o, synodicalCydfeddiannu v, to possess jointlyCydfil -od n. the third stage in thebardic circle of transmigration, succeedingObryn, and followed by L>yndod,or state of humanityCydfloedd nf conelamationCydfod -au n, coexistence; concord,agreement : v, to agree, to accordCydfodd 11, concord, agreementCydfrad -au n, conspiracy, plotCydfrawdoliaeth nf, confraternityCydfwriad -au n, mutual purposeCydfydiant n, coexistenceCydfydriad n, commensurationCydfynediant n, concomitancyCydffrydiant n, confluenceCydffurfio v, to conformCydgadwyno v, to concatenateCydgam n, dalliance; delayCydgamu v, to step together ; to attendCydgan -au nf chorus; concertCydganu v, to sing in concertCydgar, geraint n, correlativeCydgarennydd n, consanguinityCydgeisio v, to competeCydgerdd -i -au nf symphony ; concertCydgerddediad n, concomitanceCydgeulo v, to concoagulateCydglymiad n, alligationCydgor -iau n, united choir. Wvthnosy Cydgoriau, Ember WeekCydgorftbli v, concorporateCydgwyniad n, condolence [incide Cydsefyll v, to stand togetherCydgyfarfod v, to meet together; to co- Cydseinio v, to sound together ; to accor ICydgyfartal a, coequalCydgyfathrach -au nf associationCydgynghorfa -äu -oedd if congressCydgylchiad n, convolutionCydgyrchu v, to assemble togetherCydgyrhaeddiad n, coextentionCydser -au n & en, constellationCydserch n, mutual loveCydservddiad -au n, constellationCydsiarad n, confabulationCydsoriant n, mutual offenceCvd-\ylweddiad th consubstantiation ACydgyssoni v, to harmonize togetherCydhanfbd n, coexistence : v, to coexistCydiad n, joining together; junction,coupling; biting; laying holdCydiaith a, of one languageCydieuad n, conjugation [g&teCydieuo v, to yoke together; to conju-CYDCydio v, to join ; to couple ; to bite ; to Itake holdCydlais, leisiau n, consonanceCydlawenhau v, to congratulateCydlechu v, to hide or shelter togetherCydlef -au nf, joint shoutCydlefaru v, to speak togetherCydlehau v, to collocateCydles n, mutual advantageCydlif -au, Cydli n, confluxCydlyniad n, cohesionCydnabod n, aquaintance; recognition 1v, to acknowledge ; to ownCydnabyddiaeth nf acquaintanceCydnabyddus a, acquainted together ICydnad -au nf, conelamation [exper ICydnaws a, connaturalCydnerth -oedd n, equipolence: a. welfCydnesu v, to approach mutually [se iCydnewid v, to interchangeCydoddef -ion n, sympathyCydoed -ion n; contemporaryCydoes. Cydoed a, coeval=CyfoesCydoesi v, to contemporize»'ydofal -on n, mutual careCydol a, complete, wholeCydolig a, universal; catholic. Cydloligion, CatholicsCydradd a, of equal degree, equalCydraddoldeb n, equalityCydraid, reidiau n, mutual wantCydran -au nf joint shareCydrawd -iau n, concurrenceCydred a, concurrentCydrino v, to dispute togetherCydroddi v, to give or bestow mutualh ICydrwymo v, to bind togetherCydryw -iau nc, hermaphroditeCydryw a, homogeneousCydrywiaeth nf. homogeneityCydsain, seiniau nf consonancy, rhyttolCydsain, seniaid nf consonantCydsylltiad n, conjunction [conseiBCydsyniad n, unanimity, agreemeuBCydsynied, Cydsynio v, to agree, Jlaquiesce, to consentCydu v, to bag, to pouchCydun a, accordant, unitedCvdundeb n, unitv. union90

;CYFCyduno v, to unite, to agreeCydwaed a, consanguineousCdwaeddiad «, conclamationCydwas, weision n, fellow servantCydwe -oedd nf contextureÊydwedd -an, Cydweddog -ion nc, yokefellow,associate, partner; consort;husband or wife. Brenines gydwedd,Brenines gydweddog, queen consort.Y Tywysog Cydweddog, y TywysogCydwedd, the Prince ConsortCydweddog a, conjugalCydweddu v, to accord, to agreeCydweinidog -ion n, fellow servant orCydweithio v, to co-operate [ministerCydwelydd -ion n, associateCydwerth n, equivalent : a, equivalentCydweu v, to interweaveCydwlad, wledydd nf common country Cyfagosäu, Cyfagosi v, to approximateunited state : a, of the same country Cyfagu v, to nurse together [phoresisCydwr, wyr n, party-manCyfagwedd -au nf conformity; sym-Cydwybod -an nf conscienceCyfagweddiad n, conformationCydwybodol a, conscientiousCyfagweddu v, to conformCydwynebiad n, confrontingCyfagwy a, clustered togetherCydwysiad n, convocationCyfaill, eillion, Cyfaillt, eilltion n, friendCydyfod v, to drink togetherCyfaint, einnoedd n, conventCydymaith, eithion n, companion("yfais a, collateralCydymattal v, to abstain mutually Cyfal a, similar, likepydymdaith, deithion n, companion Cyfaledd -au n, analogyCydymdeimlad n, mutual sympathy Cyfalhau v, to liken, to reCydymdeithas -au nf company Cyfalw v, to call togetherCydymdrafodi v, to strive mutually Cyfall a, matched, joinedCydymddiried n, mutual trustCyfallëu v, to match, to connectCydymddwyn v, to bear mutually Cyi'allu -oedd n, coefticiencyCydymeithas -au nf societyCyfallwy a, coefficient, efficientCydymeithasu v, to consociate Cyfammod -au n, covenant, contractCydymgilio v, to recede mutually Cyfammodi v, to make a covenant ; toCydymgyrch n, concurrenceCydymholi v, to inquire mutually Cyfamryson -au n, competitionCydymliw v, to reproach one another Cyfamser -oedd n, interim, mean timeCydymoddef v, to bear mutually Cyfamserol a, opportuneCydyinranu v, to secede to together Cyfamseru v, to make opportuneCydymroddi v, to yield mutually Cyfamwg, Cyfamwyn v, to protect mutuallyCydymroi v, to resign together[Cyfanion, integersCydymryson -au n, mutual strife; v. Cyfan a, entire, complete : n, the whole.to contend togetherCydymuno v, to unite or join togetherCydymweddu v, to conform mutuallyCydyn n, little bag, pouchCydvru v, to drive togetherCyf "px=Cj, CydCyfa a, whole=CyfanCyfab a, in foal[tonyCyfacan, cenion, Cyfacen -ion nf mono-Cyfacenu v, to speak in one toneCyfachludd n, concealmentCyfadeg -au nf unity of timeCYFI îyfadgan -au, Cyfadgen -awnf proverbCyfadnabod n, acknowledgementCyfadref a, domestic, familiarCyfadrodd -ion n, conversationCyfaddas a, convenient, meet, suitableCyfaddasu y, to render fit, to adaptCyfaddaw v, to promise mutually, tocompromiseCyfaddawd, odau n, compromiseCyfaddef v, to confess, to acknowledgeCyfaddewid -ion nf mutual promiseCyfael -ion nf associateCyfael «, of the same partyCyfaeru v, to conflictCyfaeth a, nurtured togetherCyfaethiad n, connutritionCyfager n, collection of vapour or steamCyfagos a, contiguous, near, proximateCyfander, Cyfan edd n, entirenessCyfandir -oedd n, continentCyfandroed a, web-footedCyfanerch -ion n, congratulationCyfanfor -oedd n, main sea, oceanCyfaniad n, making wholeCafanian -au nf unity of natureCyfanlloer -au nf full moonCyfannedd -au nf inhabited place : «,inhabited ; domesticCyfanneddol a, domestic ; inhabitedCvfanneddrwvdd n, domestic lifeyi

CYFCyfanneddu v, to inhabit, to dwellCyfannod, Cyfanod, -an nf full stopCyfannogi v, to excite mutuallyCyfanol a, integral, entireCyfanrif -au n, integer, whole numberCyfanrwydd n, entireness, entiretyCyfansawdd a. composite, compoundCyfansoddi v, to compose, to put togetherCyfansoddiad n, compositionCyfansoddol a. compositive [positreCyfansoddwr, wyr n, composer; com-Cyfanswm, symiau n, sum total, a-mount, total, the wholeCyf'anu v, to make wholeCyfarwel -ion n, prospectCyfarws -au nf present, reward: pen-Cyfanwaith n. complete work ; whole Cyfarwyd -ion n, controversy [sion ICyfanwerthwr, wyr, Cyfanwerthydd Cyfarwydd a, skilful: acquainted-ion 11, wholesale dealerCyfar, eiriau n, joint ploughing; acreCyfarwydd -ion n, wizard:Cyfarwyddiad n, directionnf glow- I[worm!Cyfarail, eiliau n, joint guardingCyfaran a, confrontedCyfarwyddiadur -on n, director, directory ICyfarwyddo v, to direct, to guide; toiCyfarch 11, address, greeting: v, toaddress, to greet, to saluteCyfarchafn i\ to exalt togetherCyfarchedigol a, congratulatoryCyfarchiad n, greetingCyfarchol a, complimentaryCyf archwel -au n, reproachCyfarchwyi -au n, survey, watchingCyfarchwyliaeth nf surveyorshipexperience; guideCyfarwyneb a, right against, oppositeCyfarwynebol a, confrontingCyfarwynebn v, to confrontCyfarwyre -on /{/', consurrectionICyfarddu v, to plough togetherCyfarddun a, simple; sublimeCyfarwys -au nf present, gift; pension»[mation Cyfarwýsiad n, presenting ;pensioning ICyfardduniad ra, simplification; subli- Cyfarwyso », to present; to pensionCyfaredd -ion nf charm; nostrum Cvfarwysog a, pensioned: nc, pensioner ICyfareddu v, to cure by charm; to en-Cyfarfog a, mutually armed'Cytargod -ion n, eaves, skirtCyfariaith, ieithoedd nf conversationCYFCyfartaliad n, equationCyfartalu v, to proportionate, to equalize ICyfartelid a, equable, equal; steadyCyfarth v, to bark, to yelp : n, barking ICyfarthfa, fan nf baiting with dogs', f

IiìjI'I,-Cyfeirydij|Cyfeistyddio';fdd';ICVFpyfddydd -iau n, the day spring, dawn Cyferddawn, ddoniau n, virtue, efficacyCyfebol a. big with foal, in foalCyfebr a, in foal=CyfabEyfebriad n, gestationCyferddoniad n, giving a virtueCyfcrgyd -ion n, concussionCyfergydio r, to strike togetherEyfebru v, to gestate, to go with young; Cyfergyr -oedd n, rencounterto get in foalCyfergyru r, to assail, to assaultn, foal in embryoCyferlyn v., to pursue togetherCyfechni n, joint securityCyferthi n, sanctity, holinessEyfechwyn -ion n, joint loanC'vferthu v, to consecrate, to sanctifyEyfedliw -iau n. mutual reproach Cyferthwch n, panting togetherCyfedd -an n, compotationCyferthychain v, to pant togetherEyfeddach nf banquet, festivity; ear- Cyferwen -au 'if flattering smileCyfegydd -au n. pickaxe[ousal Cyferwenn v, to flatterCyfeiaeth n, turmoil, troubleCyferwyr n, iniquityCyfeiddnned -au nf mutnal wish Cyferyd n, opposite placeBfeidduno v. to wish mutually Cyfesgar -aint n, mutual foeCyfeiedd n, tribulation, troubleCyfethol v, to constitute; to deputeCyfeilLtd n, compilationCvf hogi v, to sharpen togetherpyfeilio v, to compile, to construct Cyfhwrdd, &c=Cyfrwrdd, &c.Cyfeiiiorn n, deviation, errorCyfiachyddiaeth nf etymologyCyfeiliornad n, going astrayCyfiaith, ieithoedd «/',vernacular speechCyfeiliorni v, todeviate, to" err, to stray'Cyfeiliornus «, devious, erring, erroneous4 Cyfeiliornwr, wyr n, wanderer, rover,rambler; one who errsPyfeiliw a, of the same colourI Cyfeillaeh -au nf friendship ; fellowshipCYFa, of the same language. CyfieithionjtranslationsCyfiawn a, just, righteous, equitableCyfiawnder -au n, justice, equityCyfiawnedd n, justnessCyfiawnhâd n, justificationCyfeillgar a, friendly, sociableCyfeilles -au nf, female friendCyfeiliid i\ to asssociateCyfiânhau r, to justifyCyfiawniad n, rectifying, justificationCyfiawnu v. to justify; to rectifyCyfeinniol a, conventualCyfieithiad,Cyhcithad,-au«, translationCyfeireb -ion if directive note, rubric Cyfieithu v, to translateCyfeirgi. gwn n, pointer, setting-dog Cyfieithydd -ion, Cyfieithwr, wyr n,II Cyfeiriad n, direction [tory translator, interpreterCyfeiriadur -on n, director, guide, direc- Cyfieuad n, conjugationCyfeirio v, to direct; to refer: to make Cyfieuo v, to conjugate, to yoke togetherICyfiewin a, equal, similarI[towardsCyfeimod -au nf note of reference Cyfio v, to make equablei\ to direct, to leadCyfladd, Cyfladdol a, coincident, fittingl| Cyfeisieu n, mutual wantCyfladd v, to coincideCyfeisor -ion n, match, fellowCyfladctiad n, coincidenceCyfeisor a, collateral; equalCyflafan -au nf heinous deed, crime;Cyfeistedd -au n, the breechmassacre ; hairweedByfeisteddfod -au nf committee, congressCyflafanu v, to massacreconvention [together C yflafar a, mutually noisy;v, to make to sit in order Cyflafaredd nf parley; arbitrationCyfeithrin v, to nurse togetherCyflafaru v, to parleyCyfelin -au nf cubit ; half a yard Cyflaid, eidiau nf the arms-fullCyfelinaid, eidiau nf cubit length Cyflaith n, confectionCyfenw -au n, surnameCyflam a, attendantCyfenwi v, to surname [opposite Cyflanw n, complementCyfer », opposite situation. Ai Cyfiawn a, complete, full, perfectCyferbyn a, opposite, frontingCyfiawnder, Cyfiawnedd n, completeness;Cyferbyniad n, contrapositionplenitude, fulnessCyferbyniad. iaid n, opponent, antagonist Cyfiawnu v, to make complete, to fulfilCyferbynu. Cyferbynied v. to set in Cyfle -oedd n, opportunity; place•contrast to cCyflechn v. to s^ulk together;93

ICYFCyfled a, of equal breadthCyflediad n, coextensionCyfledu v, to coextendCyflef «, concordant in voiceCyflefain v, to shout togetherCyflcgr -au n, gun, camionCvflegriad n, cannonadingC'vflegru v, to fire a gun. to cannonadeCyflehan v, collocate==CyflëuCyfleidio v, to embrace=CofleidioCYFCyflychu v, to yield; to begin to be un ]well; to begin to be in labourCyfiychwyr re, twilightCyflyfr -au re, volume, tomeCyflenwad n, repletion, supply, supple- Cyflym a, swift, quick, nimble; keenJCyflenwi v, to fulfil[inent Cyfiymder n, swiftness, speed, nimble ]Cyfles n, mutual benefitCyflymiad re, acceleration [net ICyflesäu, Cyflesu >\ to benefit mutually Cyflymu v, to accelerateCyflesfa -oedd nf, clubCyflyn a, mutually adheringCyfiëu r, to collocate; to put, to place Cytiyniad re, agglutinationCyfleuer a, of equal lustreÌ r/, conjunctiveCyfiëus a, convenient, suitableCyflynu v, to agglutinate, to coadhere ]Cyfleusdra, Cyfleusdod n. convenience Cynys a, courtly, courtlikeCvflewych a, of equal lightCyflywodraeth nf. federal government ICyflewyn n, reflectionCyfnaith. neithion re, troth, pledgeCyflin, Cyflinell, -au nf, parallel line. Cyfnaws a, of the same qualityCyfünau, Cyflinellau, parallels Cyfneithio v, to betrothCyflino v, to contortC'yfnerth -oedd n, supportCyfliwio v, to tint alike< iyflo a, big with calf, in calfOyii teaP, to take hireCyflochi v, to harbour equallyCyflog -au n, wages, salary, stipendCyflogi 0, to hire ; to bind ;to iCyfTvvyr a. total, utter, completeCyflwyrder n, totality, completenessCyflwys a, sanctified, holyCyflwysedd », sanctityCyflwyth -au n, compressureCyflwytho v, to compressCyfnerthedd re, compactnessC'yfnerthi re, steadiness [men!Cyfnerthiad re, confirmation; enforce!Cyfnerthu v, to confirm, to corroborate!to aid, to enforceCyfnesad, Cyfuesiad re, approximation IserviceCyfnesaf a. next, DearestGyflogwas, weision ii, hired servantCyrludwad n, reducing to ashesCyfnesafedd re, contiguityCyfnesafiad, iaid re, next of kinCyfludd -ion n. impediment: v, to ob- Cyfnesiiu, Cyfnosu v, to approximate ICyfiuddiad n, impeding[struct Cyfnewid, Cyfnewidiad re, Cyfnewid!Cyfluedd », mutual warfareCyflun a, of the same formCjfluuedd n, uniformityCyfluniaeth n, ratio of foodiaeth if change, exchange, alteratio'lCyfnewid. Cyfnewidio y, to exchange, tlCyfnewidial v. to reciprocate [comnaHCyfnewidiog, Cyfnewidiol re, alCyflunio r, to form alike; to organizeCyfliiyddiaeth nf, joint warfareCyflw -on n, mutual oathCyflwch, lychau n, falling togetherCytlwg, lygau n, mutual viewCyflwng a~ swallowing upbeing by turns ; reciprocal ; changedHCyfnewidioldeb », commutabilityCyfnewidiwr, wyr n, chapmanCyfhifer -oedd n. even numberCyfnifer o, of even numberCyfhither -oedd nf. female cousinCyflwnc n, fastingCyfnod -au n, conjuncture; periodCyfiwr, lyrau n, condition, state. — Cyfnodiad re, connotationenwadol, nominative case.gwrthddrychol,objective case. — medd-periodicalsCyfhodol a, periodical. Cyfnodolktliannol. possessive caseCyflwydd n, prosperityCyflwyddo v, to prosperCyfhos -au re. evening twilightCyfnosi v, to become nightCyfnydd a, intertwined : re, dodderCyflwyn -ion n, that is presented. Cyfnyddu

ÌI. Cyfraddt'I. Cyfranai,Cyfrillio, v, to set in rows; to range to-Cyfrin a, privy; conscious. Cyfringynghor, the privy councilCyfraith, reithiau nf, law, statuteCyfran -au ??/, portion, share ; rateCyfrinach -au nf secretCyfrinachol a, private, secret [ateeion nc, participle [cative Cyfrinachu v, to talk secrets ; to associ-Cyfranedigol a, contributive, communi-Cyfrinfa -oedd, fan nf place of privacyn, contribution;participle lodge (as of Free-masons, &c.)Cyfraniadol a, participialCyfriniaeth nf. mysteryCyfranog -ion nc, participationCyfrinio, Cyfrino v, to mysterizeCyfranog, Cyfranol a, participant Cyfriniol, Cyfrinol a, mysterious, mystioCyfranogi /•, to participate [partake Cyfrith -ion n, image ;pretencev, to contribute ; to impart ; to Cyfrithio v, to appear, to seemCyframvr, wyr n, sharer, divider Cyfrodedd n, concurrent state : a, com-Cyfrau np, ornamentsi Cyfraniad•, CyfranuI;";_CYFCyfoden -au nf, pimpleCyfodi v, to arise, to get up ; to raiseCyfbdiad n, rising up, resurrectionCyfodli v, to rhymeCyfodd a, content, satisfiedCyfoddiad n, contentingCyfoddiant n, complacencyCytoed a, coeval, contemporaryCyfuedydd -ion n, contemporaryjCyfben a, big with lainb=CymmwynByfoes o, coetaneous, coeval [powiEyfoeth -au n, opulence ; riches ; wealthCyfoethog a, rich, wealthy;powerfulEyfoethogi v, to enrich; to becomerich or wealthyjjyfog -ion, Cyfoglyn -oedd n, vomit,.to vomit, to cast up [emetic;?, asarabaccaCyfredlin -au nf, parallel lineCyfogwydd n, conve;-gency^yfref a, of equal thicknessCýí'ongí -au nf right angle [angular C'yfreidiad n, necessityCyfongl.Cyfonglug ''. rectangular; equi-Cyt'oli r, to praise togetherCYFCyfrben «, complete, perfectCyfrbeniadît, consummation, completionCyfrbenu v, to consummateCyfrbwyll a, of sound mindCyfrdal -ion n, equivalence, valueC'yfrdan n, variance, discordCyfrdelaid, Cyfrdelid a, all gracefulCyfrdo «, complete, wholeCyfrdost a, very vigorousCyfrdwy en, oak fernCyfrdwyth o, very elasticCyfi'dy, dai n, assembly-houseCyfrd'dawn, ddoniau n, virtueCyfred a, of equal speed or courseCyfredeg v, to concur, to run togetherCyfrediad, iaid n, gerundCyfrediad -au n, concurrence, coinci-[denceCyfreidiol a, necessary, requisiteCyfreithgar a, litigiouspyfoliant n, universal praisejByfolwg, olygon nf, synopsisCyfoll a, integral; completeCyfor -au n, confine, borderCyfreithiad n, litigationCyfreithio v, to litigate, to go to lawCyfreithiol a, legal, lawfulCyfreithiwr, wyr n, lawyer, attorney;Cyfor a, even with an edgeCyforddwy -on nf expeditionCyforddwyn n synecdocheCyfrtrddyl n, plaudit, applauseBpfore a, even with the mornCyfreithlawn «"lawfulCyfreithlondeb n, legalityCyfreithloni v, to legalizeCj^frenin a, mutually sharingCyfres -i nf, series[litigant[getherCyforio v, to fill up to the brimCyfrestru v, to interweave ; to range to-Cyfosod v, to place together, or in con- Cyfrgoll nf, perdition, lossCyfosodiad n, synthesis [nection Cyfrgolli v, to lose utterly«bsodol «, syntheticalCyfri ii, equality of rank or dignityCyfrad n, conspiracy, plotCyfradu v, to conspire, to plota, of equal degree\ Cyfrae, reiau n, chain, leash, brace Cyfrifiad n, countingCyfragod -au n, ambuscadeCyfriflyfr -au n, account-bookCyfragocl v, to lie in waitCyfrifol a, of account ; reputedCyfrang -au nf, rencounter [together Cyfrill -iau nf, parallel row [getherCyfrangu v. to come in contact, to meetCyfraid, reidiau n, competency ; needfulpossession : a, necessary, needfulCyfrif -on n, account, reckoning. Gwneuthurmawr gyfrif o, to highly esteemCyfrif v, to count, to reckonbined, twisted together; regular95

CYFCyfrodeddiad n, twining, entwiningCyfrodeddu v, tu twine together, to twistCyfrodol o, concurrentCyfroddiad n, contribution( 'ytVul -au nf, volume, tomeCyfrwyddyd expedition, facilityCyfrugliad n, confrieation [view Cyfwriad n, joint projectionCyfrwch, rycb.au n, conjunction; inter- Cyfwriadu v, to plan togetherCyfrwng, ryngau n, interval; channel, Cyiwrw v, to cast togethermedium[.saddle CyfwylCyfrwy -au n, saddle. —», presenceuntuog, side- Cyfwyneb a, face to faceCyfrwydd a, expeditionsCyfrwyddo », to expedite, to facilitateCyfrwyddol a, facilitatingCyfwynebiad n, confrontation [togethCyfwyrain a. rising together: v, to riCyfyd v, will rise (from Cyfod)Cyfyng a, narrow, strait, close»,sCyfrwymiad n, constrictionCyfrwymo v, to bind togetherCvfyng-gynghor -ion n, perplexitymind: difficulty; distressCyfrwyinyn -au », bracer, bandageCyfrwyo v, to saddleCyfrwys a, cunning, subtle, sly, craftyCyfrwysdra, Cyfrwysder n, craftinessCvfryehol a, conjunctiveCyfryd n, unanimity : a, unanimousCyfyngder n, narrowness ; distressCyfyngiad n, narrowingCyfyngu v. to narrow, to closeCyfyl n, contiguity: a, contiguousCyfymborth n, joint messingCyfymbwyll -ion n, mutual reasoniiCyfryild a, altogether freeCyfiyddid n, liberty, precinctCyftyngdod -au n. mediationconversation, dialogueCyfyinbwys n. correspondence of partCyfymdrecbiad n, mutual strivingCyfryngiad n. mediating; conjunction Cyfymgloi r, to interjoin [attract)Cyfryngol a, intermediate; mediatorialCyfryngu v, to intercede; to mediateCyfymgyrch, Cyfymgyrchiad n. mutxCyfymliw p, to reproach mutuallyCyfryngwr, wyr n, mediator, intercessor,umpireCyfrym n, equality of force: a, of do.Cyfrys a, apt to rush togetherCyfrysedd », contentionCyfryw o, homogeneous; like, suchCyfrywiad n. assimilationCyfrywiaeth nf homogeneityCyfrywiol a, homogeneousCyfu v, to accord, to unite [simpleCyfun a, agreeing, accordant; equalCyfunawd ft, accordanceCyfundeb », unity, union; associationCyfundod -au n, concord, unity; connexionCyfundraith, dreithiau nf systemCyfundrefn -au nf, systemCyfuniad n, combinationCyfuno v, to accord, to combineCyfunrhyw a, homogeneous; similar,Cyfunwedd «, uniform; like [hkeCyfurdd a, of equal rankCyfurddo 0, to make equal in rankCyfurddor -ion n, compeerCyfuwch a, of equal height, as highCyfwasg rt, being compressedCyfwasgiad n. compressionCyfwasgu v, to compress, to squeezeCyfwedd -au nf resemblance [togetherCYFFCyfweddiad n, comparisonCyfweddu v, to resembleCyfwerth a. of equal value [distantCyfwng, yngau n, intervention; spacCyfwlch a, intersecant ; suitableCyfymlyn a, mutually adherent ; mntally pursuingCyfymran a. equally sharingOyfymrediad n, conjugation"Cyiymredu v, to conjugateCyfyrder, dyr », second cousinCyfya u. mutual consumingCylys u'rif, Cyfysgrifen, -au nf, coCyi'ysiad a, corrosion [apograCyfvstlys a, equilateralCyfystrawd. trodau n, saddle [synonyCyfystyr a. synonymous, CyfystyrCyfysu v, to consmne, to corrodeCyff-ion n, stock, stem, stump; biocenedl. stock of a tribe or nati— cler, butt of ridicule. Cyffion cjin, frame-stocks; the stocks form»the frame of the ancient PeithynUin which the lettered staves wHinsertedCyffaith, ffeithiau n, confection; pick»Cytiawd n, pleasureCyfFeithiad n, confection[diCyffeithio v. to preserve; to pickle;Cyffelyb a, like, similarCyffelybiaeth nf similitude, compariÄCyffelbiaethu v, to make a simile 9Cyffelybu v, to compareCyffer -i n, confection, drut:. nostroi-B96 m

.Cyffred|imotion,jioeddCYNGCytferi'aeth nf the art or business of Cynghaf-au n, clinging together; theI an apothecary or druggist [shop Cynghafan n, 'goose-grass [burdockiCytferifa, Cyfferfa, -oedd n, apothecary's Cynghafu v, to cling togetherlCyfferi'wr, Twyr n, apothecary; druggist Cynghall a, very cunning or wise•'Cffes -ion nf confessionCynghallen nf, enchantress [nantICyffesiad n, confessingCynghan -au nf consonance : a, conso-IjCyffesu r, to confess; to ownCynghanedd -ion -au nf consonance.ÍCyflin -iau n, confine, limit, hound, bor- Cynghaneddion, harmonizing letters.ICyffini n, confine[der, frontier Cynghaneddau, concordant^soundsCyffiniad n, abutmentCynghaneddu, Cynghanu p, to harmo-ICyffiniden nf spiderCyffinio v, to bound, to limitjCyffio v, to benumb, to become stiffICyffiol a, benumbing; stupifyingCyfflyd a, benumbedCyffoden -od nf concubineCyffodiad n, jointly prosperingCynghas n, mutual hatredCynghau v, to close together [dock[Cyffrawd n, impulse, motionCynghaw», entangling"; perplexity ; buriCyffrenf pervasionCynghaws -au n, issue at law, suit;??, Cyffred -ion comprehension; whole. advocate, counselTrwy gyffred einioes, through life Cynghawsaeth nf pleadingsv. to comprehendCynghawsedd n, law processCyffrediad n, comprehensionCynghel -ion n, privacy: a, private,Cyifredin a, common, general, universal. Cynghela v, to concealY cyifredin, the public, commonalty Cyngherdd -i nf concert[concealedCvttn Ovffn ilinder ili: n, universalityCyngherth a, overspreading ; imminentCyffredii îdiniaeth nf generalityCyngherthu v, to overspreadCyffredii idino, Cyffred'inoli v, to generalize Cyngheusedd n, lawsuitCyffredii idinol a, universal, general Cynghlo -ion n, deduction, corollaryCyffreuai euad n, communicationCynghloi v, to lock togetherCynghlwm, nghlymau n, connectionCyffro -au n, concussion, agitation;stir, excitement : v, to move, Cynghlwyf -au n, contagionto excite, to agitateCynghlwfol a, contagious [glomerateOyffroawl, Cyífröus a, moving, affecting Cynghlymu v, to tie'together; to con-Cyffrüedigaeth nf agitationCynghog -ion n, complicate metre, sov, to move, to excite, to disturb. Cynghogi v, to complicate [called(Cyfti-oi[ to agitate, to troubleCyngholli v, to lose altogether ; to castCyffröydd -ion n, stimulant: disturberCyffrwv -on n, mutual aid,fCyffrwyo v, to conducedisturbed, or excitedCyffryn -au n, agitation, shock'Cyffurfio v, to configureiCyffwrdd v, to meet, to come in contact,to touch : n, meeting, contactCyffyloca v, to catch woodcocks(Cyffylog -od n, woodcocki-'yffyr -iau n, substance, matter'Cyffyrddiad n, contact, touchingjCygly n, sense of hearingDyglyu v, to hearkenCygnoi v, to consumeCYNGnize by consonancy, to harmonizeCynghanlyn v, to follow in companyCynghant -au n, mutual circleCyngharant, ngheraint n, correlativeCyngharu v, to love mutuallyto perditionCynghor -ion n, counsel, adviceCynghor -au n, council[chamberCyffryd -ion n, protection[Cyffrydio to agitate;Cvnghorfa, fäu nf council; councilr,to be agitated, Cynghorfyn, Cynghorfynt n, malice,Cynghorfýnol a, malicious [envyCynghorfynu v, to bear maliceCynghori v, to counsel, to adviseCynghorol a, counsellingCynghorus a, considerate, waryCynghorwr, wyr n, counsellor ; adviserCynghraff a, altogether keenCynghraiff n, commiserationCynghrain a, lying togetherCynghrair, nghreiriau n, compact, alliance,treaty, covenant, truceCynghreiriad, iaid n, ally.'yngan -au nf speech, discourse Cynghreirio v, to enter into treaty'vnghad -au )if concourse [together Cynghroes a. intersecantynghadwyno r,to concatenate, to chain Cynghroesi r. to intersect107

• !yl( hyii - .CYHCynghrwm a, convex : ycynghromCynghrwn a. spherical: ,/ cynghroiiCynghryn a, mutually tremblingCynghudd a. concealed togetherGynghwll, nghyllau n, top of the stomach;the endCynghwydd n, mutual fallingCynghwyn -ion ??, condolence [fry)Cynû'hwys -au «/". rabbet-work (in join-Cynghyd -ion «.conjuncture, conventionCynghylla h, top of the stomach : the cudCynghywair a, in complete orderCynglan, nglenydd nf parallel hankCynglinio v, to kneel togetherCynglyn a, conjoined, coupledCyngobrwy -on n. mutual rewardCÿngoddef v, to suffer mutuallyCyngoial -on n, mutual careCýngofwy -on », mutual visit [getherOyngogwyddo v, to bend or incline to-Cyngorehest -ion nf mutual emulationCyngorchudd a, totally obscured[or featCyngorfod -au n. joint victoryCyngorfoledd n, joint rejoicingkeleton; spectre-funeral ; wraith ICyhyrddu ?•, to touch=CyfirwrddCyhyredd ??. muscularityCyhyrog o, abounding with muse)Cyngormea -ion nj". mutual molestation Cyhyrwch n. brawniness [brawlOyngo8odiad n. constitutionCyngre -oedd nf aggregateCyngreawd n. aggregationCyngreddf -au nf intuition:Cyhyryn n. piece of flesh or muscleCyhysed nf Cyhysedd n. contentionCyl -ion n, concavity; kilnCylafaredd -au nf parley; arbitratioiinstinctCyngres -i '/;/', commixion, compoundCyngröd -au nf winding-reelCylafareddu r. to conciliate, to arbitraCylafareddus c/, conciliatoryCylch -au -oedd n. circle; zone; cyclCyngwarchadw », poi 31Cyngwasg -au >;, compressionround; circuit: rim: hoopCyngwasgedd n. compressibility Cylch pr. about, round; concerninCyngwastad a, uniformly evencircum-, around, aboutp.r.Cyngwerld -au nf. conformityQyngweini v. to serve mutuallyCylchdaith,circuit, orbitdeithiau nf revolutioCyngwerth a, equivalentCyngwerthu v, to barter, to exchangeCyng'.vrys n, contentionCyngwj dd n. mutual presenceCyngwys -ion nf mutual citationCyngwystl -on », mutual pledgeCyngyd v.. cogitation ;purposeCylchdroad -au n. revolutionCylchdroi v. to circumvolve, to revolvt 'ylched -au nf circumferenceCylchedlen -i nf curtainCylchedydd -ion », circumferentoqCylchedd -au ?;. circumferenceCylchen -au vf, circuit, compassCyhafal a. similar, like '[tionCyhafalhau v, to compareCyhoedd o. public; notorious: n, thepublic. Ar gyhoedd, publicly, openlyCyhoeddi v, to publish, to announceCyhoeddiad n. publication; announce-Cyhoeddwr, wyr n, publisher [ineutCyhudd -ion n, impeachmentCybudded -au nf. accusation, chargeCyhuddiad », accusation, impi aCyhuddo v, to impeach, to achargeCYLjOyhuddwr, wyr n, accuser, informalprosecutorCyhwrdd, &c=Cyffwrdd, &cCyhd, Cvhyd a. so long, as long,

;CYMCyliell, yll nf cutter, knife._Cyllellgam, Twea cam, scooping-knifeCyllellawd nf cut with a knifeCyllellu v, to cut with a knife-au nf cutter, chopperCyilcstr -au nf, fire-stone, flintÊýllestrig a, like flintCyllestrog a, of flint, flintyCyllid -au n, revenue, income, taxCyllideb -au nf, budget\nfEyllidlys -oedd n, exchequer=CyllidiaCyllido v, to pay a tax [gathererEyllidwr, wyr, Cyllidydd -ion n, tax-Cyllig o, parting, dividingCylhso n, burving-cloth, shroudCylior -ion n=CwlltyrCvllu n, to make a partingCym px. with=Cy, Cyd, Cyf, CysCyma od, here, lo hereCymdaith, deithiau nf, companyCymdaith, deithion n, companionCymdeithas -au nf society, associationCymdeitbasfa -oend nf associationCymdeithasiad n, associating, associa-Cyindeiihasol r/, sociable, social [tionGymdeithasu, Cvmdeithio, Cymdeithiogiv, to associateCymdeithiwr, wyr, Cymdeithydd -ionCYMCylchynawl a, circling, surroundingCylchynu v, to compass, to encircleCylfar -au n, collegiate hallCymheniad n, adorning, trimmingCymhenu v, to set off", to adorn; to trimCymhercyn a, tottering, infirm, feebleCylion np (-en nf -yn ri), flies, gnats. Oymherchen a, jointly owning [lameCylion Paradwys, Spanish flies, cantharidesCylor np, earth nutsCvmherfedd -ion », centre: a, centralCymherthynas -au nf correspondenceCymhibau»«sp, the windpipe and liver;Cylus «, culpable, faulty [knot hemorrhageCylymu, Cylmu v, to tie, to fasten, to Cymhlanfa -oedd nf plantation, nurseryCylyn -od n, kiln, furnaceCylla -on n, maw, stomachCymhlegid n, concern: o?\ because ofCymhleth a, twisted togetherCyllaeth n, sorrow, grief, melancholy Cymhlethiad n, intertexture [weaveCyhaig, ei^'iau n. stag in season Cyinhlethu v, to twist together ; to inter-Cymhlith a, blended togetherCymhlithiad n, commixionCymhlitho v, to blend, to mix togetherCymhlyg a, complexCymhlygiad n, complicationCvmhlygiaetb. nf complexityCymhlygn v, to complicateOyinhorfh -au n, assistance, aid, helpCymhorth v, to assist, to aid, to helpCymhorthiad n, succouringCymhorthol a, succouringCymhraff a, of equal thicknessCymhrain nf family, societyCymhryder n, anxietyCymhwy -au -on n, afflictionCymhwyll -ion n, reason ; discourseCymhwyllad n, reasoning, arguingCymhwyllo v, to reason; to mentionCymhwyo v, to afflict, to vexCymlrwys a, of equal weight; suitable,'proper, fit, meet, convenientCymhwysiad n, adjustment ; applicationOymhwyso v, to adapt; to apply; to ad-Cymmaeth a, jointly nourished [justCymmaethlu n, familyCymmaint, Cymrnain a, of equal bigness,q.mmtity, or number ; as muchCymmal -au «Joint, articulation of limbsCymmalog a, jointed, knotty; clumsyCymmalu v, to form jointsCymmalwst nf goutCymmàn «, complete, perfectCymmanfa -oedd vf assemblyCymmaran a, confrontedCymmath a, of equal sortCymmatliiad n, assortmentCymmathu v, to assortCymmaws a, complacentCymmed -au nf hedge-stilen, one who journeys with another;companion, associateOymhai',mheiriaid, -iaid-ionwo, partnerCymhares -au nf, partnerCymhariaeth nf comparison, simileCyinharol a, paired, coupled; compara-Gymharu v, to pair; to compare, [tiveCymhelri n, perturbation, troubleCymhell -ion n, compulsion [forceCymhell v, to compel; to instigate; toCymhellai, eion nc, spur, stimulusCymhelliad n, compulsionCymhen a, eloquent; pert; tidy, com-Cymmediw -au n, compliment; presentCymmedr -oedd n, proportion : a, fitpact, in good order. Nid wy'f dipyn Cymmedredd n, proportionatenessgymhenaeh, I am not a bit the better Cymmedriad », proportioningCytmVndod n, eloquence; tidiness Cvrnmedrol a, proportionable ; moderate99

;ICymreigeiddioBC Y}îCymmedrolaeth nf proportionalityCymmedroldeb re, proportionatenessmoderation ; temperanceCymmedroli v, to proportionCymmedru v, to quadrate, to propor-Cymmeinio r, to equalize [tionateCymmeiniol a, equalizingCymmeintioli ?i, equal bulkCymmer -au re, junction, confluenceCymmeradwy a, acceptableCymmeradwyaeth nj, recommendationCymmeradwyo tf tto make acceptableor suitable; to recommendCymmeradwyoldeb re, acceptablenessCyinmeredigaeth, Cymmeriaeth nf acceptance; reputationCymmeriad re, acceptation; reputation,Cymmerwi v, to concoct [characterCymmeryd v, to take, to accept, to re-Cymmes -au n, mediocrity [ceiveCymmesur a, suitable, proper, proportionate,proportionalCymmesuriad «, commensurationCymmesuro r, to proportion; to rendermeet or properCymmesurol a, commensurateCymmichdan v, to squeal outCymmid «, jointly dartingCymminad «, contactCymmined -au nf conjunctureCymminedd », conflict, battleCymminog a, borderingCymmlawdd o, mutually activeCYM 1Cymmriwel -au nf a mortarCymmrodedd re. conciliationCymmrodeddu v, to conciliate; to ren Ider accordantCymmrodiad n, consociationCymmrodial v. to consociateCymmrodor -ion re, consociate, fellow ICymmrodoriaeth nf confraternityCymmrwd n, mortar, plasterCymmrwys a, very luxuriantCymmrwysg a, overbearingCymmrydu r, to plasterCymmrys a, altogether hastyOymmun -au re, communion [inCyinmundeb, Cymmuniad re, communlCymmuno v, to communicate, to taklthe sacramentCymmwd, mydau re, commot=C wmmw 1CyrmmVedd -au re, jestingCymmwyn a, big with lamb=CyfoenCymnrwyn «, jointly enjoyedCvmmwynas -au nf, kindness, good turBCymmwynasgar a. obliging, kindCymmwynasu r, to act kindlyCymmwythach re, flatteryCymmydaeth nf vicinage, vicinityCymmydai, eion «c, neighbourCymmydeithio v, to neighbour, to tlCymmydog -ion n, neighbour [near ilCymmydogaeth -au nf neighbourhoOiBCvminydoges -au nf neighbourCymmydogol c neighbourlyCymmydu v, consociateCymmyg -ion re. fancy; enigmaCymmyn -ion re, bequest. LlythjBcymmyn. will, testamentCymmle -oedd re, common fieldCymmod -au re, concord, peace; atonement;reconciliationCymmod v, to be conciliated; to agree Cymmyn -au n. excision; cut [meiBOymmodi v, to reconcileCymmodiad n, conciliationCymmynaeth nf bequeathing; tests mCymmynai, eion nf felling-hatchet : n |Cymmodloni r, to make contentedCymmodog -ion 7?=CymmydogCymmynediw -au re, behestCymmynedd n. excision[testat»*Cymmodolo, reconciling: atoning Cymmyniad n, hewing off; bequeathir»Cymmodroddi v, to appease, to pacifyCymmon a, compact; regular'ymmvnu v, to hew. to fell : to bequealBCymmynwr, wyr re, bequeather; beweBCymmondeb re, compactnessCymmyr re. confidence [re, estimatic».Cymmones -au vf. mistressOymmoni r, to make compactCymmyraeth -au nf Cymmyredd -fCymmyru V, to confide; to esteemCymmrad -au re, conspiracyCymmysg -ion n, mixture: a, conflCymmradw a, perishableCymmraint a, of equal rightCymmraw re, consternationpound, mixedCymmysgedd n, commixture; mixturBCymmysgiad n. mixing, compoundingCymmrawd, mrodyr n, consociate. r'el- Cymmys.^u v. to compound, to mix ICymmrawd -au nf equity [low Cymraeg nf Welsh languageCymmi-awdd re, discourseCymmrawn v. to terrifyCymraes -au nf WelshwomanCymreig a, WelshCyinmri n, of equal honourCymreigaidd, Cymreigiol a. WelshifieBCtmmriw -iau n, contusionv. to becorop Wek-hifie |J8100

., CymreigiaethjjI , Cynalluì< Cyndad! CynanuI;CYNCYNCymreiges läü nf. Welsh-speaking Cyndaid, deidiau n, ancestorwoman. WelshwomanCyndardd -ion n, first issuen/,Wallicism,Welsh idiom Cyndawd re, antecedenceCymreigio v, to translate into Welsh Cyndeyrn -edd -oedd n, sovereign princeCymreigydd -ion, Cymreigwr. wyr n. Cyndwf, dyfion re, first growthWelsh critic, one skilled in Welsh Cyndy, dai re, dog-house, kennelCymro n. Welshman: p Cymry Cyndyn a. stubborn, perverseCymrn nf Wales, Cambria [brian Cyndyniog a, contumacious [tiousnessCymruain a, relating to Wales, Cam- Cyndynrwydd re, stubbornness, conten-Cymry np, Welshmen: s Cymro Cynddangosiad re, premonstratingCymu v, to close together.Cynddail np, the first leavesCymwcdd -au nf, connectionCynddar n, giddiness in the headCymweddiad n, connectionCynddarbod v, to preconceiye; to useCymvreddn v, to connectforesight[sightCymwl. ylau n, cloud=Cwmwl Cynddarbodaeth nf preconception ; fore-Cymyliad ??, cloudingCynddaredd nf madness, distraction,Cymylog a, cloudy, gloomyfury, rage; rabiesCymylu v, to cloud overCynddawd, ddodiaid, ddodion n, prefixCyn n, foremost part, chief: a, first, Cynddeall v, to preconceivechief: pr. before : ad, before : c, sooner Cynddeddf -au nf original law; instinctthan : px, before, prior, pre-Cynddefod -au nf precept, primitiveCyn^j"=Cy, Cyd, Cyin, CysusageCyn, cynion n, wedge, chiselCyndd efnydd -iau n, original matterICyna v. to follow dogsCynddeiriog, Cynddeirus a, rabid, madCynaber -oedd, ebyr «, head of a stream furious, outrageousICynad n. rising, ascentCynag ad, soeverCynbryd -iau n. prototypeCynbwyll -ion re. forethought-au n, first parent, patriarch* Cyndaeth -au n, first essenceCynddeiriogi v, to madden, to enrageCynddeiriogrwydd re, rage, fury, mad-ii Cynliig a, a])t to follow dogs [word ness, fiercenessCynair, eiriau n, etymon, root, primitive Cynddelw -au n, archetype-oedd n, first powerCynddethol, Cynddewis v, to pre-electCynamser -oedd n, antiquityCynddirnad n, presurmiseCynan -au re, faculty of speechCynddodiad, iaid n, preposition, prefixCynaniad n. pronunciation, pronouncing, Cyndd odiad -au re, preposing, prepositionenunciationCynddosbarth -au re, premonstration!iCynaniadol, Cynaniaethol, Cynanol a, Cynddrwg a, as badpronouncingCynddrycli -au n, objectI;JCynaniaeth nf pronunciationCynddr'ychol, Cynddrychiol a, presenti\ to speak, to pronounce Cynddrygedd n, mischiefCynaraeth. eithiau nf, prolegomena Cynddull -iau n, first formCynarawd, odion nf exordiumCynddulliad n, prefigurationCynarch, eirchion nf prerequisite Cyndd wl, ddylau re, first ideaCjmarchwaeth -au n, foretaste Cynddydd -iau n, break of dayCynarddelw v, to affirm beforehand Cynddyledd re, premonition [learningCynarfaeth -au nf premeditation Cyndd) r sg n, primitive lore; ancient.Cynarfaethu v, to premeditate; to designCynechwydd n, the first of eveningbeforehand ; to predestinate Cyneica v, to go after dogsCynarfer -ion nf original usageCyneifiad, iaid n, predecessoriCýnauaf -au re, harvest ; autumn Cyneiriadur -on, Cyneirlyfr -au re, etymologicalCynauafa, Cynauafu v, to harvestdictionary, etymologiconCynbechod -au n, original sin [tyn Cynell -au nf dog-kennel'Cynblant np. the first-born: s cynblen- Cynenid a, primogenealCynbrawf, brofion re, rudiment; first Cynenidedd n, primogenitureattempt or trialCynenwad n, prenominationCynesgor re, first deliveryCynethol v, to pre-electCynfab, feibion n, firstborn sonCynfalant np, first buddingJ01

CYNCynfam -au nf first motherCynfaran n, presenceCynfardd, feirdd n, primitive bard ;of the earlier bardsCynfas -au nf, sheet of cloth=CynfasenCynfas -au n, canvas, coarse clothCynfebyd n, early youthCynfecfydd n, first baptismCynfedd -ion n, original biasCynfeddiant, iannau », prepossessionCynferth a, first in beautyCynferthyr -on n, protomartyrCynfigen -au nf envy=CenfigenCynfil -od n, monster: strifeCynflaen -ion n, first pointCynflas n, foretasteCynflith -ion n, first milkCynflithed n, forthcoming of milkCynfod -au n, pre-existenceCynfodawl a, pre-existentCynfraint, freintiau nf prerogativeCynfrith a, of variegated frontCynfro, fröydd nf, first countryCynfrodor -ion n, original inhabitant.Cynfrodorion, aboriginesCynfrwydr -au nf, front of battleCynllwyno v, to waylay; to lie in am-Cynllyfan -au n, leash, slip [buslCynfyd -oedd », primitive world ; antediluvianworldCynmyged -au nf inventionCynllyfann t>, to leash houndsCynfyl n, native placeCynnadgan -au «. predictionCynfTon -au nf, tail, rump [vilely Cynnadl -au nf converse, colloquyCynfFoni v, to form a tail ; to follow ser- Cynnadledd -au nf, colloquy, eonferenCynfFonog a, having a tail. Seren gynffonog,Seren gynffon, cometCynnal v, to sustain, to bear; to main-Cynnadliad n. conversingCynfrrwyth -au n, first fruitCynnaliad n. supporting[tailCynhafad a, spreading : dilatory Cynnaliaeth nf, maintenance, supportCynhaid, heidiau nf first swarmCynhanfod n, pre-existenceCynhasedd n, mutual bondCynheb)^ a, alike, similarCynhebygol a, comparative, similarCynhebygu v, to compareCynhen -au nf contention, strifeCynhenid a, inbred, naturalCynhenllyd, Cynhenol, Cynhenns a, con -tentious, quarrelsome [wrangleCynhenu v, to contend, to quarrel, toCynhes a, warm ; cheering, comfortableCynhesiad n, warmingCynhesnvydd n. warmthCynhesu v, to warm ; to grow warmCynbeulu -oedd n, joint familyCynhewi v, to keep silenceCynhewydd n, early maturityCynholi v, to pre-examineCynhraw -ion n, similar formCynhrawiad n, conformationCynhrw}-awl a, all-prevadingCYNCynhugl -au a. plaited workCynhwrf, nhyrfoedd n, commotion, stir:one trouble ; disturbanceCynhwyth a, all-elasticCynhyrfiad n, agitating, agitationCynhyrfu v, to move; to stir up;convulse, to agitateCynhywyll a. altogether darkCyni n, anguish, anxietyCyniad, iaid n, principalCyniant n, priority;precedenceCyuio v, to wedge; to chiselCyniol a, cuneiform, wedge-shapedCynllaeth n, first milkCynllaith, lleitbion n, humidityCynltiw -iau /;. primitive colourCynllog -au n, common interestCynllun -iau n, pattern, model; schem*Cynllunio v, to model ; to schemeCvnllwst. llystau n, dog-kennelCýnllwyd «. hoary-headed [the evil on

,Cynneilwad.;Cyiiniweiriol:! v,_CYNn, burning, ignitionCynuewis re, pre-electionBynnhefig «, principalCynnherfyn -ion re, the preteritCynnherf'ynu v, to predetermineto prescindCynnhorf -oedd re/*, van of an armyCynnhrig a, first inhabited, aboriginalCynnhwf re, first growth.Cynni'ebrvd re, frustrationCynnif -ion nf conflict, toilCynnifer a, of equal number, as manyiCynniferedd re, even numberCynniferydd -ion re, quotient(.'yn.iiriad, iaid n. confiictor [savingCynnil a, skilful; thrifty, economical,CYNCynneiliaeth nf maintenanceCynnwll nf clear sky; snasonaid re, originalCynnwyn re, first produce, first fruitst Id -ion re, supporterCynnwynol a, naturalCynneiriog, &c=Cynddeiriog, &c. Cynnwyrain v, to lift in frontCynnchv -au re, patternC'ynnwyre re, first rising up; leveeCynnerth -oedd re, first power [now C'ynnwyre v, to ascendCynneu ad, ere now, a while ago. just Cynnwys, Cynnwyso v, to contain, toCynneu v, to kindle, to fire, to light: comprise, to comprehend ; to admit ofCynnwys -ion re, admission, leaveCynnwys a, compact, close, compendiousCynnwysder re, compactnessCynnwyseb -ion nf table of contentsCynnwysfawr a, comprehensiveCynnwysfwyd -ydd re, repast taken betweendinner and supper (N.W.)Cynnwysiad re, contents ; epitome ; inclusion;making compact ; admissionC'ynnwyth -ion re, whim [sicalCynnwythig a, of an odd whim, whim-Cynnydd re, increase, growthCynnyddeb -ion, Cynnyddiaith nf aux-Cynnyddiad re, increasing [esisCynnyddol a, increasingCynnyddu v, to increase, to augment!,Cynnilad re, using skill ; saving Cynnyg -ion re, offer ; attempt ; to moveCynnildeb, Cynniledd re, accuracy; frugality,Cynnyg v, to offer, to tender ; to attemptsavingness, economy, thrift Cynnygiad re, proposition; motionCynnilo r, to use skill; to save, to be Cynnygiol a, tenderingthrifty, to economize[Cynniwair, weirion nf, hovering aboutCynniweirfa -on nf place of resortC'ynnygydd -ion re, one who proposesCynnyllu v, to clear upCynnyrch -ion ere, produce, increaseCynniweirio v, to hover about, to resort Cynnyrchiad re, productiona, hovering, resorting Cynnyrchiol a, productivetCynnod -au re, prime mark [izing Cynnyrchioldeb re, productivenessiCynnodiad re. prime mark; character- Cynuyrehioli v, to make productive; toCynnodiad re, Cynnodiaeth nf addition become productive;Cynnor -au re. entrance, porch, outer Cynnyrchu v, to produce, to increaseCynnor -ion re, chief one [door Cynnyred re, frequenting[Cynnordy, dai n. court-houseCynnyred v, to frequent, to visit ofteniCynnorth, Cynnorthwy re, succour, aid Cynnysg re, first instruction [to milkCynnorthwyo r, to support; to main- Cynnysgaeth nf portion, fortunetain ; to succour, to help, to assist Cynnysgaethiad re, endowment, settling'Cynnorthwyol a, auxiliary [men a fortune[dow, to endueCynnrych -au re, object, example, speci- Cynnysgaethu, Cynnysgaeddu v, to en-Cynnrychiad n, exhibitionCynoes -oedd -au nf first age, antiquityCynoesol a, primeval[Cynnrychiol, Cynnrychol a, present,Cynnrychioldeb re, presence [presential Cynog -ion re, superior, chiefCynnrychioli v, to representCynol a, apt to rise primeCynnrychiolwr, wvr,;Cynnrychiolydd Cynon -iaid re, principal ; canonrion re, representativeCynor -ion re, huntsman ; dog-trainer='Cynniul en, firewood, fuelCynos np, little dogs, puppies [CynyddMpnull, Cynnulliad re, collection Cynosod -au re, onset, attack"ynnull v, to collect, to gather Cynosod v, to place before ; to attackCynnulleidfa -oedd -on nf assembly, Cynrabad re, state of plentycongregationCynradd -au nf primary degreeCynimllfan -au nf place of assembling; Cynraid, reidiau re, prerequisiteCynnuta v, to gather fuel [depository Cynrain, reinion re, origin ; kindred103;

•CYNCynraith, reithiau nf preceptCynran -au nf, primary partCynreidiad n, predestinationCynrenin a, first sharingCynrif -au n, prime numberCynrith -iau n, first perceptionCynron np (-yn n), maggots; wormsCynroni v, to breed maggotsCynronllyd «, breeding maggots, mag-Cynrysedd n, superfluity [g°ttyCynryw -iau n, essenceCynrywiaeth ?i, originationCyplysu i\ to couple or join together ICyraf n, deletion ; forgivenessCynsail, seiliau nf rudiment ;proposition;Cyrafol, Cyrafon np, service berries IsubplintbCyrafu

:ftriogi•i. toCYSCyrhaeddiad n, reachingIfiyrhaeddol a, reachingJ^rid n, carnal intercourseCvriu,skirt; to rimv, ùO set a borderCyrnad n, blowing a hornCyrnaid, neidiau nf bound, curvetiCyrneidio v, to prance, to boundCyrnen -au nf cone ; stackGyrnenu y, to pile upCyrnicyll -od n, comuto, cuckoldCyrnig a, corneous, hornedCyrnio y, to project as a horn; to pileup, to stackCyrniog a, horny, hornedCyrniogyn n, pigginCyrrith a, sordid; saving [frugalityCyssawd, sodau n, affix, suffix ; systemCyssedd -au nf sitting together; com-Cvrrith, Cvrrithrwydd n, niggardliness :iCys^j—Oy, Cyd, Cyf, CymKsbeidiad n, concessionmitteeCyssefin a, primary, primitive, originalCyssefiniad n. making originalCyssefino v, to originateCysbell n, propinquity: or, close together,compactCysbelliad n, concentrationCysbellu v, to concentrateCyssefylliad n, standing togetherCyssegr a, sacredCyssegr -oedd -au n, sacred place, sancfcsbellusa, concentricCyshod -au n. coexistenceCysborthi v, to contributeCyssegriad n, consecrationCyssegrladrad n, sacrilegeCyssegrol a, consecrated[tuary'Cysbwy -on n, combatCysbwyll -ion n. considerationCysbwylliad n. ratiocinationiCysbwylio v, to reasonCysbwyllus a, argumentativeCyssegru v, to consecrate, to devoteCysseigio i\ to mess togetherCysseiliad n, constitutionCysseiniad, seiniaid nf consonantCysseinio r, to sound togetherCysbwys n, equipoise [depository Cysseliad -au », syllabusCysdawd, dodau n, putting together; Cyssellt n, opportunityCysdodi i\ to place together, to deposit Cyssewyr n, fragrancy;adrwydd n, drowsinessCyssodi r, to compose, to constitutedur -iaidw. one who sleeps, sleeper Oyssodol a. compositive, combining;;iii.L n. quiescence; sleepCyssodoldeb n, compositiveness,.fa -oedd. nf, numbnessiad n, sleeping[coticCyssodwr, wyr, Cyssodydd -ion n, composer; compositoriadol a, soporific, somniferous, narwCyxsodyr -on n, composing-stickJadyr n, opiate: nightshade, poppy Cyssoddi v, to combine/ to blend; toCysglyd a, sleepy, drowsycompose[sistentCysglys, Cysgnur n, opium, morphia Cysson a, concordant, harmonious, con-Cysglyn n, laudanum, tincture of opium Cyssondeb n, concordance, harmony;Cysgod -au -ion n, shadow; shelterigodfa, fè'ydd nf, shady placeagreement, consistency; analogyCyssoni v, to make consonant, to harmoniseigodi v, to shadow, to shelter•dig a, umbrageous [tering Cysswllt, sylltau n, junctiondog, Cysgodol a, shadowy, shelgCysswr n, contempt : a, scornful-ion n, concussion, shake Cysswy -on n. regulationgawl a, conclusiveCysswyn -ion n, acknowledgement.gi v, to strike togethergiad n. concussionlion np. narcoticswydd n, sleepiness [numbed>\ to sleep; to benumb; to beCysgwal -au nf dormitory, bedCysiad n, somnoleooeC'ysitheriaeth nf permutationCyslafen -i nf linnetCysmeriad, iaid n, customerCysmeriaeth nf customCysni, Cysoldeb n, drowsinessCysoli i\ to set to sleepCyssawdd, soddion n, compoundCvs.saf nf mutual standingCyssafiad n, standing togetherCYSCyssail, seiliau nf constituent partCyssain, seiniau nf, consonaney: a,consonant, of the same soundCyssain. seiniaid nf, consonantGair cysswyn, motto[tardCysswynfab, feibion n, love-child, bas-Cysswyno v, to confide mutually; toCysswyo >\ to regulate [acknowledgervssvchiad n. constipation105

CYSCyssyehu v. to constipateCYT ICvsu snrus a, comfortable, consolatory< îyssyl -ion n, counsel, adviceymdaith, deithiauJnf accompaniJCyssyliad n. consultationCyssylwedd n, joint substanceCyssylweddiad n, consubstantiationCyssylweddu v, to unite substancesCyssylltiad -au n, conjoining, joining,Cytiad «, abbreviationCytio v, to abbreviateCyttaenu p, to spread together< .'yttalu v, to pay at the same timeCyttarddu v, to spring, bud.[nier Iadjunction; connection [mar at the same timeCyssylltiad, iaid n, conjunction, in gram Cyttaro v. to strike togetherCyssylltu v, to conjoin, to join, to unite Cyttawdd n. melting togetherCyssynio v, to consent=CydsynioCyssyrn v, to become sullenCystadl a, disputable; equalCystadlaeth nf competitionCystadleuaetb nf competitionCytteimlad -au n, fellow feeling, con Imi sera t ion , sympat hyCytteimlo v, to sympathizeCytteithio v, to travel togetherCytteithiwr, wyr n. fellow traveller ICystadliad n, mutual disputingCystadlu v, to vie; to debateCystal a, equivalent, equal, as goodCytterfynol a. having the same limits ICytterfynu p, to end togetherCytterfysg -oedd n, united disturbamlad, so well, as wellCystawcci, own n, mastiffCyttoddi v, to melt togetherCyttoddol a. fosibk togetherCystedlydd -ion n, competitorCyttostori n, mutual sorrow or sadne ICysteg -au n, toil, trouble, griefCyttostnrio p, to grieve togetherCyttraethu v, to recite together [pariCystegu v, to toil ; to afflictCyttrafferthu v, to toil or labour in conlCystig a, severe, austere, harshCystled a & ad==CystalCystlwn, lynau n, kindred, affinityCystlynan nf, family stock [ allianceCystlyned nf Cystlynedd n, kindred:Cystlynu v, to form connection, to join Cyttrefnu r, to order or regulate jointCystog «, toiling, laborious [in alliance Cyttreiddio v, to pass through togetbCystoges -au nf drudgeCystogi v, to toil, to drudgeCyttreisio ;\ to jointly oppressCyttreisiwr. wyr n, leagued tyrantCystraw -ion n, concord ; criticism Cyttrenlio v, to consume, waste,Cystrawen -i nf syntaxCystrawenu v, to constructCystrawiad u, constructionCystrawiaeth nf construction;syntaxCystrawiedydd -ion n, grammarian;philologist ; constructionistCystrawn p, to constructCystrig «, cohabitingCystrigo p, to cobabit=CyttrigoCystrin -ion », secrecyCystndd -iau n, affliction, grief, troubleCystnddiedydd -ion n, atflicter, tormentorCystuddio r, to afflict, to troubleCystuddiol a, afflictingCystwy -on n, chastizementCystwyo p, to chastize, to castigateOystwyol a, castigatoryCvsu p, to assuage; to sleepCysnr -on a, comfort, consolationCysoriad n, comfortingCysuro v, to comfort, to consoleCysurol «, comforting, cheeringCyttrais, treisiau n, joint oppression ICyttramgwyddo r, to stumble togethiCyttramwy n, travelling togetherCyttramwy v, to go about in com pan)Cyttrefn -au nf systemspend in comnasyCyttrigiant n, cohabitationCvttrigo v. to dwell together, to cohaCyttrugarhaol a. commiseratingCyttrngarb.au v, to sympathize, to coimiserateCyttuedd », mutual inclinationCyttneddol a. convergingCyttwvll n, joint fraud; collusionCyttwyllo v, to cheat each other ; to c

iI 'weiniad;'weirgorn.iCYWCYW|'vtmuleb n. unanimity, agreement [cide [Cyweinad re, correction; tuninglytuno r, to agree, to consent, to coin- Cyweirio v, to correct, to rectify, to repair; to tune. — gwely, to make a,'ytunwr, wyr n, one who agrees, nondissentientbed. — croen, to dress a skinythiad re, casting offlîythlwng h, fasting, fast"îythraul, threuliaid re, the devil, Satan,Cyweiriol «, correctiveCyweithas -au nf society; commerce;intercourse: a, socialdemon. Ceryg y eythraul, meteoric Cyweithasiad re, associationstonesCyweithasol a, sociallîythreuliaeth nf the rule or the wor- Cyweithasu v, to have intercourse; toship of the devilbe social togetherîythreulig a, devilish. Cythreuligion, Cyweithi re, co-operationlythriad re, excretion [demoniacs Cyweithio v, to co-operatelythrol a, adverseCyweithydd -ion re, coefficient; auxiliary;ythru r, to eject, to cast offfythrudd -ion re, perturbationmultitudeCywely rec, bedfellow ; consort, partnerythruddedigaeth nf perturbated state Cvwelyes -au nf concubinelythruddiad re, perturbating, ruffling, Cywelyog a, having a bedfellowdisquieting, pi'ovocationlythruddo v, to provoke; to agitateíythrwlì «, row, disturbance, routCywelyogaeth nf concubinageCywen -od nf young henCywenan, Cywenig nf little[Cvwpullet=iythryblu. Cythryblio v, to disturbythrym -ion re, instantfythrymedd re, instantythrymol a, instantaneousfythu v, to eject, to expel, to cast offythwy -on re, expulsionCywer, Cywerdeb re, what curdles, rennet=CywairCywerth », equivalenceCywerthol a, equivalentCywerthu v, to bargainCywerthydd -ion re, equivalent!yun o, united, accordantCywerthyddu v, to estimate.yuniad n, unitingCywes -au nf little chickenyuno r, to unite, to accordCywest re, connection ; conversationWw -ion re, young bird, ciiick. The Cywestn v, to consociateyoung of almost" all animals are Cywestwch //, cohabitationcalled in North WalesC'ywng «, near, contiguouspfraethlu e, to contend [corn Cywilydd -ion re, shame, disgraceCywilydd-dra re, bashfulness [modestijrwain v, to convey ; to carry or loadjrwair. weiriau n, connection, order; Cywilyddgar a, shameful; bashful;'key in music; rennetCywilyddio v, to shame; to make a-ifwair a, accordant, orderlyshamed ; to be ashamedywaith, weithian re, joint effect Cywilyddus a, shameful, scandalousCywir

.playCHWAI_____Cywreinio v, to make accurate Chwalp -iau n. lump, massCywreinrwydd », skilfulness, skill: accuracyChwalpiog a, lumpy, full of lumps; curiosityCyres -au nf concubineCywrys, Cywrysedd n, contentionCywrvseddu. Cywrysio v. to contendCywyd n %temper; passionChwalu v. to strew, to spread; totalidly, to babble, to prateChwan ?t. impulse, tendencyChwaneg a, more: n, greater quantilChwanegion. additions, addenda ICywydiaa n, temperamentCywvdio v, to habituateChwanegiad n, additionChwanegol a, additional( 'ywydd -an n, kind of poem not divided Chwanen. chwain if. fleainto stanzas ; poemCywydd n, perceptionGhwannog a. desirous, greedyChwannogi v, to grow greedyCywyddiaeth n. rationalityChwant -au n, "desire, appetite, lulCywyddol a, consciousCywyll n, culture, tilingsCywylliad n, cultivationCywyllodraetb nf husbandryCywyllu, Cywyllio v, to cultivateCywyn it. ruing, swellingChwant bwyd, hungerChwanta v, to Inst, to covetChwantach n. desire, lustChwantu v, to lust, to covetChwantus a, lustful, lustingGhwap -iau n, sudden stroke: ad,Cywynad n, risingCywynu >\ to rise, to mountGywyrain, Cywyrre v, to rise togetherChwapio v, to strike, to slapChwar a, quick rise or puffChwara. eon n. play: v. plays[stanCywystl -on», mutual pledgeChwardd n, laugh, laughterCjwystliad n, confederationCywystlo V, to confederateChwarddiad n, laughingChwarddol a, laughing[lamCywystlor -ion n, confederateCywyth n, mutual wrathCywythol «. infuriateChwarddu i\ to laugh=ChwerthinGhwarddus a, apt to laughChware -on n: r, to play=ChwaCliwarel -au «, dart ; lump, as fromuCH.curding in the breastChwareliad //. darting: kerningCHWA -on -oedd nf blast, puff Chwarelu i\ to dart; to kernChwad i», gust, jerkChwaren nf gland; blotch: plagChwaedd n. ndish. taste=ChwaethChwaeg ?>/, gust, relish [hapChwaen, chweinian nf start: chance.Chwaenu v. to happenChwaer, chwiorvdd nf, sister.yng nghyfraith, Bister in lawGhwaerol «, like a sister, sisterlyGhwaeroliaeth nf, sisterhoodChwaeth -oedd n, savour, tasteGhwaethiad n. tastingGhwaethn v, to savour, to tasteGhwaethns a, sapid, gustful, tastefulGhwaf-oedd nf strong gustChwaff-iau », gust: ad, instantlyChwai Í7, active, hrisk. alert, quickGhwain np (chwanen nf), fleasChwaith ad, neitherChwal it. spreading, scatteringGhwal a, loose; friable; soft; spread.Pridd chwal, loose crumbling mouldChwaldod n, idle talkChwaldodi v, to talk idlyChwalff -au n, shapeless piece, lump,OJiwaliad n, scattering[gobbetCHWA IGhwarenaidd «, like a gland [murrChwareniad n. kerningChwarenog a, full of glandsChwarenol a. glan

'I ter!terCHWE_____Äwarth n. laugh, titterChWeina v, to catch fleasJhwarthol -ion, Cbwarthor -au «, qnar- Chweinial v, to hop as fleasShwarw n, sport : a, sportive [ter Ghweiniog, Chweinllyd a, full of fleas,Jhwarwriaeth nf player's art.'hwarwv -on n, disport, playÖWearwyo v, to disporthwarydd, &e=Ohwarëydd, &c."hwaw -iau nf blast, puff, breezebreeding fleasChweinllys en, fleabaneChweio v, to move brisklyChweiol a, full of agility, agileChweithach ad, much less;"so much the'hwawio v, to puff, to blastChwel -ion nf, course; turn [less'hwe' a, six=Chwechhwebain nf sextainIhweban, Chwebanog a, consisting ofsix lines, or of six feet. Chwebanogion, hexameters'hweblwydd a, sexennialhwech a. six, 6hwech -axr «, six, 6, vi.preened, Chweclifed a, sixthhwechedran nf sixth parthwechedwaith nf sixth timefcfrecheiniog -au nf sixpenceihwed n, expressionbwedeg a & n, sixty, 60, lx.=TrigainLwedegfed a, sixtieth=Trigeinfedhwedi ad, then : pr, afterCHWEChweledigaeth nf revolutionChweliad n, rotationChwelidydd -ion n, disperserChweliedydd -ion n, what rotatesI'hwelog a, tending to turnChwelyd n, detourChwelyd v, to turn overChwelydr -au n, rotator; mouldboardor turnsoil of a ploughC'hwennych, Chwennychu v, to covet,Chwennychiad n, desiring [to desireChwenuychol a, desirousC'hwennycholdeb n, the quality of beingdesirable, desirableness, desirabilityChweocbr -au n, hexagonChweochrog a, sixsideel, cubicedl -au nf saying, sentence; table, Chweonglog a, hexagonal, sexangularedla v, to gossip [st ory, tale Chwepyn n, sudden pat ; instantedlai, eion nf, gossip, tattleredlëig o, gossipinghwedleua v, to gossiphwedleuaeth nf colloquyChwerfan -an nf whirl; fuseeChwerfiad n, whirlingChwerfol a, whirlingC'hwerfu v, to whirljhwedleugar, Chwedleuog. Chwedlgar C'hwerfysgu v, to mix in playfond of talk, talkative; loquacious; Chweriad n, playing aboutl| gossipinghwedlcuo v, to discourseChwerig a, playful; sportiveChwern of rapid, violent: m chwyrnleuol a, colloquialChwerthin r, to laugh: n. laughter,leuydd -ion », discouvserChwardd, will laugh. Chwarddais, In, fablinglaughed[bilitÿloniaeth nf mythologyChwerthinedd n, laughableness;" risilonydd-ion, Chwedlonwr, wyr Chwert hingar, Chwerminiog, Chwerthiniolythologista, apt to laugh, merry, laughingto fable, to f'abulize Chwerw cs, bitter; sharp; severe.llu ?'.rwedlydd -ion n, fabulist, fabulator Chwerwon, bitterstiweddl -au rc/==ChwedlChwerwad n, making bitteiìwefr n. violence, rage:- a, severe, vio- Chwerwder n, bitterness, sharpnessiwefredd n, severity [lent Chwerwddyfrlys -iau n, cucumberiwefriad n, ragingChwerweiddio v, to embitter, to imbitpwefrina, severe, raging; to grow bitter [gallnvefrol a, violent, severeChwerwfustledd n, bitterness, enmity,iiwefror, Chwefrol n, February iChwerwi v, to become bitter; to embi'tiiwefruv, to act violently; to snarl, to grow]'iweg a, sweet, dulcet, lusciousiwegiad n, dulcificationwe-r nf mother in lawNfcgrwn n, father in lawjtwegu v, to dulcify, to sweetentlWer n. agility'Chwenvlys, Chwerlys n, wormwoodChwerwol a, embitteringChwenvyn v, bitter snarlerChweryn ». gland; kernelChwesill a. of six syllables [bymtbegChwetheg n «v. a, sixteen. 1 ('..xvi.=un ar109

ICHwrOhwethro a, sextuple, .sixfoldChwëu v, to grow sharpChweugain. Chweugaint n & a, sisscore; 1"20 pence, or 10s.Chwi -on n, swift turnChwipn, you, yeChwiawr, orydd nf fellow ; sisterChwib -au nf pipe, tubeCliwiban nf, whistle: v, to whistleChwibaniad n, whistlingChwibanllyd a, apt to whistle ; hissing— y mynydd, curlewChwibanol a, whistlingChwibanu u, to whistleChwibanogl -au nf flageolet; flute,Chwibanydd -ion te, whistler; the bull-Chwibio v, to quaver, to trill [finchChwibiol a, trillingChwib] a, tart, sour, acid, sharpChwiblad n, souringC H WIChwil -ion nf search, scrutinyChwilast, eist nf gadderChwilbawa r, to trifle away time untthe semblance of doing somethingChwilboeth a, scorching, burning hoChwildarw, deirw n, the dragon-flyChwildro -ion n, dizzy turnChwildroad n, reeling; revolutionChwildroi v, to turn dizzilyChwilen, chwilod i/f beetle, chaferChwilena r, to pry; to pickChwilenai, eiod nc, pilfererChwiler -ion nf Chwileryn n, chrnmaggot: wheal, pimpleChwilfa, fëydd if researchChwilfriw a, shattered, all to piecesChwilfriwio v, to shatter, to breakpieces, to smashChwilfrydedd n, curiosityChwilfrydig a, curious, inquisitiveChwilfwnwg, Chwilfynwg », neck jk searcherChwid -ion n, quick turnChwilio r, to search, to seek, to lootChwido v, to quirk, to juggle; to make Chwiliog -ion », sorcerera quick moveChwiliogaeth nf, sorceryChwidog a, full of quirksihwilioges -au nf sorceressChwidog -ion », juggler; conjuror Chwiiiores -au nf hornetChwidogaeth nf juggling, legerdemain Chwilioryn nf maggotChwidogi r, to' practise jugglery Chwil-lys -oedd n, the inquisitionChwidr a, flighty, crazy; giddy Chwilmanta r, to pry about [guilltChwidredd n, flightinos, giddiness Chwilog a, whirling: -od n, the 1«Chwidro v, to move giddilyChwi lota v, to catch beetlesChwidrol «, flighty, giddyChwilotai, eiod n, pryer aboutChwidryn -od n, nighty personChwiltath v, to pry aboutChwidw -on «Juggler, conjuror Chwim -iau n, motionChwidwen -od nf coquetteChwimio v, to move, to be in motioOhwif-iau -ion nf whirl, turnChwimiol a. full of motion; briskChwifiad, iaid n, vagabondChwiml n, quick motionChwifio r, to fly around, to wanderto stiChwimio v, to move briskly;Chwifiol a, whirling; vagrant Chwimmwth a, nimble, speedy, quChwiff -iau nf hiss, whiff, puff Chwimmythder re, nimblenessChwiffio i\ to hiss, to whiff; to smoke Chwimp -iau n, turn; hapChwiffiol a, sibilant; whiffingChwimpleian -od nf nymphChwig n, whey fermented with sweet Chwimpyn n, sharp turnChwig a, fermented; sour [herbs Chwin -ion n, activity; toilChwigl n, acid, tartarChwinsa, Chwinsangre, the eveninfiChwiglen -od vf sharp one : m chwigiyn Chwintan -au nf sort of game iffChwigws n. whey drink: a, sour, tart, | Chwiogen, chwiogod nf cake, mlChwigyn n. whey drink[sharp jChwiogl -au nf intrigue, craftChwil -od nf beetle, chafer iChwiori ?•, to turn briskly [quick,Chwil a, whirling, reeli [Chwip -iau v, quick fiJ10

j'CHWVÜhwipiad n, whipping[nimbi)'Clnvipio v, to whip, to move briskly orOfcwipyn n. quick turn: a, quick. Ynchwipyn, instantlyChwired -ion nf, quirk; craftGhwiredol a, full of quirks ; craftyChwiredu v, to play tricksDhwiredus a, sly, deceitful3hwiredyn n, sly onejhwistl, Chwistlen nf the shrewUhwistrell -au nf syringe, squirt;clyster-pipeUhwistrellu r. to syringe; to squirt; toclyster: to injectîhwitchwat n. sly pilferer: c. fickle, inconstant,changeable (S.W.)îhwittafad /;. small drink [toward/hwith. Chwithig a, sinister, left: un-3hwitlugrwydd,Chwithrwydd,Chwithdod11, strangeness; chagrin, huif;dismal sensation; insipidity, flatness.wladnvl n, pilfering, petty theftiwladrata v, to pilferiwleidr, ladron n, pilfereriws np. widgeonschwi pn, you, yourselvesB, ejection, vomit. Chwyd awyr,>us matter, said to drop from:orslalen -au nf. blister(lwydalu v. to blisterìwydawiaeth nf. gesticulationlwy'lawydd -ion n, buffoonlwydiad n, vomitingliwydo v, to gesticulatejiwydr, Chwydredd n, ejected matter,tefiwydri'.; -— : -,;awyriiwydu v. to vomit, to spueRWydus a, apt to vomitj'.wydd, Chwyddi, Chwyddiad n, swel-Kddo v, to swell [in;apt to sv.-ell,swellingCHwyChwyddwvdr -au, Chwyddiadur -on n,microscope, magnifying glassChwyf -ion n. motion, stirChwyfain a, fluctuatingChwyfan, Chwyfiad n, waving, stirringChwyfu v, to stir, to waverChwyl -ion nf turn; course; while;Chwyldro -ion n, turn: vortex [eventChwyldroad -au n, revolutionChwyldroi v, to whirl roundChwylfa -on nf orbit, courseChwylgnoi v, to chew quicklyChwylgylch -an n, orbitChwynad n, rotationChwylo v, to turn, to revolve; to run acourse ; to bustle ; to hoverChwylus r, rotative, rotatoryChwylwib -iau nf rotatory courseChwn n, stir, motionChwyn en, weeds: n, el weedChwynan nf fly-wheelIbwitho v, to feel awkward; to be asfcnished;Chwyniad n, weedingto be insipidChwyno v, to stir aboutShwithrwd n. rustling: v. to rustle Chwynog a, full of weeds!hwiw -iau nf whirl : attack or fit of Ghwynogl -an if weeding-hook, hoedisease. Chwareu chwiw, to play at Chwynogli, Chwynu v, to grub up weedshide and seekChwyr v. strong' impulsehwiwbigo v, to pilferChwyrn n, whirl; snarl'hwiwdwll, dyllau n. lurking-hole Chwyrn am, rapid, swift; active; aspirate:y'chwernhwiwell -au?.;/'. whirler; the widgeon;the female salmon. Chwiws, widgeons Chwyrnad n, whirling; snoringhwiwgi, gwn n. skulking dog. sneak; Chwyrndra n, rapidnesspilferer, thief, rogueChwyrned n, snarling; wranglinghwiwiai 1 np, the female salmon Chwyrnel! -au nf whirligig "jhwiwian, Chwiwio v, to hunt; to fly Chwyrnelliad n, whirling; whizzing~' lut; to pry. to pilferChwymellu v, to whirl; to whiz, tomove with a whizzingChwyrnfor -oedd n, strong eddyChwyrniad, iaid n, snarlerChwyrnog a, whirling; snarlingChwyrn ogl -au nf rattleChwyrnogli v, to' rattle; to whizChwyrnolad v, to snort: n, snorting(Jhwyrnolawd n. snortingChwyrnores -an nf hornetChwyrnu v, to hum; to whiz; to snort,to snarl ; to snoreChwys n, sweat, perspirationChwysbair a, sudorific, diaphoreticChwysdwll, dyllau n, sweat poreChwysfa, fëydd nf sudatoryChwysiad n, sweatingChwysig a, apt to sweatChwysigen -au nf blister, bladderCliwysigeniad n, blisteringChwysigenog a, MisteredChwysigénu -, to bjist ;r111

DAD—('hwysigl, Chwysiglen, -au nj] blisterChwyslyd «. apt to perspire< 'hw ysog a, full of sweatChwysoglen «/', tlie sharp dockChwysol a, sweatingChwysu V, to sweat, to perspireChwyth, C'hwythad », blast; breathChwythbren -i n, blow-pipe; bellowsChwythedd », act of blowingChwythell -au n/, whistleChvvythelliad ft, whistlingChwythgorn, gym n, cornetChwythiad n, blowingChwytbiant n, respiration, blowingChwythiedydd -ion n. blowerChwythig «, windy; inflatedChwythigell -au, Chwythigen nf, bottleChwythlyd a, blowing, puffingrepulse. —esmwytho, to divest of eas— euogi, to clear of guilt. —fachel]Chwythol a, blowing; breathing; pneu- to ungrapple. —fachu, to unhoo(.'hwythryn n, atom[matic —faglu, to disentangle. —fagwyo,Chwythu r, to blow, to blasturn luster. —falchi'o, to cure of pricChwythwm, yinau «, gust, squall —fkmu, to revoke judgement. —farhau, to resuscitate. —fechni'o, to eD.onerate bail. —feddiannu, to disptsess. —feddwi. to soberize. —feicnI)A -oedd en, what is had; goods; chattels;stock: cattleDa a, good, wholesome, well : ad, well.Däed, so wellDabre t>, come, come hitherDabred v, to move, to comeDabrediad ?/, passing onDabredu v, to pass onDacw ad, there is, yonder is, see thereDad px, re-, un-, dis-, back. May beprefixed to verbs and their derivativesgenerally', giving them a negativeopposite meaning: as,Dadadeilo, to unbuild. —afaelu, torelax, to let go a hold. — angori. todisanchor. —annelu, to unstretch.—ansoddi, to divest of a quality.—arfogi, to disarm. —blanu. to displant.—blygu, to unfold. —boeni,DADceiving. —ddewis, to select agaii—ddinasu, to deprive of the privilcgof a citizen, to disfranchise. —ddiigelu, to bring to light. —ddirprwyo. tdeprive of authority or agency. —ddodto displace. —ddringo, to descend afUclimbing. —ddvblygu, to unfold. —dd)eithro, to familiarize. —ddywedvd, 1unsay. ~ebru, to resuscitate. Daiechwyno, to return a loan. —edfry.to restore. —edwi, to restore whatwithered. —efryddu, to divest of lam.ness. — egn'io, to cease toiling. —egrto make "brisk what is flat or stàl—emiyn, to extinguish. —erbyn,receive back. —ergydio, to repel,to disburden. —feilio. to fall to ruto decay. —feio, to clear of fan— ferthu, to revive. —fern, to resobto dissolve. —flaenu, to blunt a ppi:—flasn, to divest of taste. —flinó,rid of fatigue, to refresh. —flisgo,east off a shell. —flodeuo. to dib](i.-.som.s.—flysio.to divest of longii—foddloni, to dissatisfy.—fori, to iport. —fraenu, to rid of putridi—freinio, to disfranchise. —fr'fo, Idishonour. —frochi. to unrufBe. Dilfrythu, to quell a tumult. —fyddalto cure of deafness. —ffrydio, to fl 1back. —gadwyno, to unchain. D.fjgaenu. to take off the surface,to dismantle, or to reduce a fortificati—gaethu, to disinthral. —garchotjto disincarcerate, to free from pritlto divest of pain. —brofi, to disprove. -garegu, to unpetrify. —gladdu, I—brynu, to repurchase. —bwytno, to disinter. —gloi, to unlock." —gro-1unstitch. —bynio, to disburden. Dadchwedlu,to recapitulate. —chwerwi, decorticate. —groni. to undam. Dlto remove the skin or bark; to skin Ito disembitter. —chwilio, to search rychn, to rid of roughness;again. —chwiinio, to move backward. wrinkle. —grymu, to unbend,—ehwylo, to retrocede. Dad-daenu. io, to reveal, to disclose, to dis—drefnu, &c=Dattaenu, &c. Dadddaiaru,to exhume. —ddal, to desist -gyÉanneddu, to leave off inhaoi—gydio, to disjoin, to depopifrom holding. —ddanfon, to send back. —gyfartalu, to disproportion,—ddeddfu, to annul a law. —ddefodi, rodeddu. to untwine. —gylchu, tto abolish a custom. —ddeilio. to shed circle. —gyminalu, to disjoint, ffoliage, —dderbyn, to desist from re- locate. —gvmmysgu, U> dives112

. disencumber.DADDAD•mixture. —gysgodi, tounshelter. Dad- —uno. to disunite. —urddo, to degrade.«yssoni, to make discord. —gyssylltu, — warchäu, to raise a siege. —wasgodi,B disjoin; to dissolve. —gyweirio, to to unshelter. —wasgu, to impress.dze. —halogi, to rid of pollution."—halltu, to rid of saltness. unwork. —wersyllu, to strike tents.—weinio, to unsheathe. —weithio, to|—hanfoji, to annihilate. — holi, to reexamine.—hualu, to unfetter. Dad-bacl;. —wino. to fail. —wirio. to—wen, to unweave. —wibio, to reelpuddo. —hulio, to uncover. —huno,;o rid of sleep, to awake. —ieuo, toinvoke. —laesu.to tuekup. —lamu,«leap back; to rebound. —lebau, tor-neidio, to leap back; to rebound,-nerthu, to rid of strength. —newid,re-exchange. —noddi, to divest ofefuge, or protection. —nwyfo, to enerate.—nychu. to rid of agony. Dad-reason. —ymchwel, to overturn. Dad-—ymbwyllo, to divest one's self ofyddu. to untwist. —obeithio, to rid ymdaeru, to cease wrangling. —vmdorchi,to become unfolded. f hope. —oeri, to divest of cold.—ym-•ain. —rywio, to divest of kind; togenerate —saethu. to shoot back.divest of truth. —wisgo, to disarray.— wlitho, to dry up dew. —wneyd.wneuthur, to undo. —wni'o, to ünsew.—wregysu, to ungird. —wreiddio,lisplace. —lewygu, to revive. —lidio, to eradicate. —wrido, to cease blushtodivest of blushing. —wrio, too rid of anger. — lifo, to flow back.tt—tiwio. to discolour. —ludo. to de- emasculate. —wrygio, to enervate.Hutinate. —lunio, to divest of form. wynebu, to rid of surface. —wyrain,I—Iwytho, to unload. —lygru, to rid —wyre, to reascend, to rise again. Dad-If corruption. —lythyru. to obliterate,wystlo, to unpledge. —ymaddasu. tomake one's self unfit, —ymattal, tocease restraining one's self. —ymbleidio,to separate one's self from party.-ofalu, to divest of care. —ofidio, to drafFerthu, to divest one's self of trouble;A of grief. —ofni, to rid of fear. to be at ease. —ymdrefnu, to disorderI-ogwyddo, to disincline. —oleuo. to one's self. —ymdueddu, to divest one'srelume. —olrhain, to retrace. —olychu, self of partiality or bias. —ymdyru, to|p deprecate. —orbwyllo, to rid of become dispersed. —ymddilfadu," to undressone's self. —ymddyeithro, to maketo recover one's senses. Dadiddio,to develope, to disclose, one's self known. —ymglymu, to loose,ynu, to reconquer. —orfod, to one's self. —ymgreuloni, to cease beingme again. —ormesu, to cease •ruel. —ymguddio, to discontinueling. —orthrechu, to rid of op- hiding ones self. —ymgyssylltu, to'm. — osgli, to strip branches disconnect one's self. —ymlëu, to displaceone's self. —ymloni, to become, to displace. —ostegu.—rangu. to dissatisfy. —rami, cheerless. —ymnyddu, to become untwisted.—ymorchuddio, to divest one'sivide. —redeg, to run back,to disenchant. —reiddio. to elf of covering. —ymrwymo, to disen-penetrate. —reithio, to divest of lawgage one's self. —ystumio, to divest1 .of right. —restru, to disarrange. of shape; to unbend-rin. to rid of mystery. —risglo, to Dadanhudd n, disclosure=Dadenhudd:k. —rithio, to disappear. Dadchwaethiad n, distasting•roddi, —roi. to give back. —rwyddo, Dadchwant -au n, disgustdibentangle. —rwymo, to unbind. Dadchweliad n, retrocessionrwysgu. to divest of sway. —rwystro, Dadeni n, second birth ; renovation— ryddhau, to freeDadeni v, to regenerate; to renovateDadenhudd n, disclosureDadergyd -ion », repulsion.sangu. to tread back. —sarddu, to Dadergyriad n, retortingase chiding. —sarhau, to rid of of- Dadfamad «, emaculation;ice. —sathni. to tread again. —sef- Dadfawdd n, emersionSln, to rid of stability, to unsettle. Dadfeddiant, iannau n, dispossessionverberate. —seirchio, to Dadferiad n, restoration— serchu, to divest of love. Dadforiad b, importation, import,*ideru. to unfringe. — sori, to divest Dadforion np, importspleasure —swyno,to disenchant. DadfErydiant n, reflux113

:DAGDadgan -au n, recital jrepetitionDadganiad n, recitingDadgeiniad, iaid n, reciterDadguddiad n, revelation, apocalypiDadgydiad n, disjunctionDadgyfaniad n, disruptionDadgyfluniad n, divesting of conformationor organizationDadgyssylltiad n, disconnection, disjunction;dissolutionDadhanfodiad n, annihilationDadiain n, renovated stateDadl -au nf debate, controversy , discussion;dispute; caseDai, deion n, that causes; the DeityDaiar -oedd nf earth, land, groundDadlai, eion nc, disputant [thaw Daiaraidd a, earthyDadlaith n, redissolved state, thawDadlam -au n, reboundDaiarawd n, intermentDaiarbellafiant n. apogee[taDadlenwad n, depletionDaiarblant np, children of earth; moiDadleu v, to argue, to dispute : to plead Daiardy, dai n, burrow ; dungeonDadleu -on n, dispute, debateDadleuad n, disputationDadleuwr, wyr n, disputer, controvertist,controversialist ; advocateDadlif -au n, reflux, ebbDadlu v, to argue, to debate, to discussDadnaid, neidiau nf reboundingDadnaws n, indispositionDadran -au nf subdivision, sectionDadsafiad n, repositionDadwrdd, yrddau n, noise, stir, bustle,Dadwrdd, Dadyrddu v, to make a noise,Dadysgrif -au nf, transcript [to prateDaear, &c=Daiar, &c.Daer -oedd n, fixed state: a. BlowDaerawd, odau n, fixing; claimingDaered -au nf appurtenance ; mortuaryrevenue, incomeDaergri nf, doleful cryDaeriad n, settling ; fixingDaerodi v, to decree, to assignDaeru v, to decree, to fixDaf -oedd n, what is given out ;goodDafad, defaid nf, sheep, eweDafaden -au nf, wart; schirrus. Dafadenwyllt, cancerDafadenog a, full of warts ; schirrousDafadenu v, to grow wartyDafates -au nf flock of sheepDafn -au, defni n, drop; particleDafniad n, droppingDafnog a, having dropsDafnol a, dropping, tricklingDafnn v, to drop, to trickleDagr -au n, tear, tear-dropDagrau irp, tears: s deigrynDagreuad n, lachrymationDagreuo v. to cause tears ; to shed tears(See Dad px.)DALDagreuol a, lachrymalDa^gru v, to shed tearsDangos v, to show, to exhibit, to discover, to disclose, to make knownDangosadwy «, ostensibleDangosedigol a, demonstrativeDangoseg -ion nf indexDangosfa -oedd nf show, exhibitionDangosiad n, shewingDangosiadol o, demonstrativeDangosiadus a, ostentatiousDangosol a, indicativeDaiarddysg, Daiareg nf geologyDaiaren nf. the earthDaiarfochyn, daiarfoch n, badgerDaiarfyd n, terrestrial worldDaiargi. ^\xn n, terrierDaiargoel nf geomancyDaiargryd -ion, Daiargryn, Daiargryjlfa. feydd nf earthquakeDaiargyrch a, earth-seeking[uproar Daiarhwch, hychod nf female badger IDaiariad n, .grounding; buryingDaiarlawr, lorian n, ground-floorDaiarlen -i nf mapDaiarllyd a, earthyDaiarllys -iau n, the peonyDaiarnesafiant n, perigeeDaiarog a, terrestrial, earthly, subluna IDaiarogan n, geomancyDaiarol a, terrestrial, earthly, terrene 9Daiaroldeb n, terrestrialnessDaiaroli v, to treat as earthlyDaiaru v, to earth ; to interDaiarydd -ion a. geographerDaiaryddiaeth nf geographyDaiaryddol (/, geograpnicalDaif, deifion n, singeing; blastDaig. deifion u. what is effused; effusi'öjDai] np (dalen, deilen nf), leaves; lj>Daill, deilliau n, issue ;product [lia£]Daiu (,-. fine; delicate; pureDaionawl a, tending to goodDaionedd «, goodnessDaioni n, goodnessDaionus a, good; beneficialDair, deiri nf effusion; songDais, deision ,i. desire, wishDaith, deithion », blaze, flashDal r», hold, catch114

'DAMDal, Dala, Daly v, to hold; to bear; tocatch; to detain; to arrest; to last.Dal sylw, take noticeDâl, deilion n, lamina, leafDalbren -au n, holdfast, catchDalen, dail, dalenau nf leaf; lobeDaleniad n, foliationDalenog a, foliaceous, leavedDalenu v, to foliateDalfa, f ëydd nf hold ; capture ; arrestDaliad n, holding ; catching; captionDaliaden nf, support, propDaliedydd -ion n< detainerDalus a, lasting, durableDalw, Daly r=Dal, DalaDalyn -au n, holder, supporter; braceDall a, blind : p deillionDalian nc, blind oneDalles -au nf, blind femaleDalliad n, blindingDaliineb », blindness, blind stateDallneidr, nadroedd nf blindwormÍDallt n, the understanding: v, to understand(N.W.)=DealljOallu v, to blind ; to grow blindt)&mpx, about, around, circum-)amaethu v, to be husbanding or cultivating[sional)ambell a, being here and there, occa-)amblygu v, to fold round)amborthi v, to uphold)ambrynu v, purchase, redeempambwyo v, to beat aboutDANDamddal v, to hold inDamddyblygu v, to fold aboutDamfachu v, to grapple aboutDamfwrw v, to cast aboutDamffrydio v, to flow aboutDamgaeru v, to fortify about, to wallDamgenu v, to varyDamgludo v, to carry aboutDamglymu v, to tie aboutDamglywed v, to feel impulseDamgnoi v, to fret or eat aboutDamgreinio v, to crawl aboutDamgyffredu v, to imagineDamgyflroi v, to agitateDamgylchu v, to surroundDamgylchynu v, to circumscribeDamledu v, to expand roundDamlenwi v, to fill roundDamlewychu v, to illumineDamlifo v, to flow roundDamlunio v, to formDamlygu v, to elucidateDamlynu v, to adhere aboutDammeg -ion nf, parableDammegol a, allegoricalDammegu v, to allegorizeDamnoddi v, to protectDamnoethi v fto exposeDamnyddu v, to twist aboutDamranu v, to separateDamred -ion nf circulationDamredu v, to circulateDamrithio v, to seemDamrodi v, to wheel roundDamrwymo v, to tie roundDamryson v, to dispute[roundt)amcan -ion n, theory[theorypamcaniad -au n, Damcaniaeth -au nff)amcanu v, to contrive, to theorize>amchwa -oedd, chwëydd nf overturn; Damrywio v, to vary[tramplesteam; stenchDamsang, Damsangu v, to tread, to•amchwaen, chweiniau nf, accident Damsathru v, to tread round>amchweinio v, to happen, to chance Damuno v, to desire=Dymuno [hap•amchwylo v, to whirl round'amdeithio v, to perambulateDamwain, weiniau nf accident, chance,Damweiniad n, chancingi'amdoi v, to cover about'amdorchi v, to VTeath aboutDamweiniaeth nf chanceDamweinio v, to happeni'amdori v, to break roundDamweiniol a, accidental, casual'amdramwy v, to travel about Damwyn -ion n, fortune, hap [hindaradreiglo v, to circumvolveDân n, lure, charm. Gafr ddân, doe,amdremio v, to look aboutamdroi v, to turn roundfamdrosi v, to drive aboutamdrychu v, to amputateamdwng n, appraisementamdwyo v, to castigateimdyfu v, to grow aboutDan (mutation of Tan) pr, under, beneath,underneath, belowDanad, Danadl np (-en nf), nettles.Danadl-darddiant, nettle-rashDanas, Danys en, deer ; venisonDanfon v, to send, to conveyDanfoniad n, sendingìmdyngu v, to swear to a thing; to Danfonol a, missionaryundyru v, to heap about [appraise Danneddiad n, dentitionimdywys /•. to lead aboutDanneddog a, toothed: jagged1ÌÔ

I•PARDARDanneddu v, to teeth ; to biteDannod /i, reproachDarehwyd_ö v, to swell up[twit Darddangos v, to show, to exhibit,Dannod r, to reproach, to upbraid; to Darddiffynu v, to protect [represemDannodiad n, reproachingDannodd nf toothache, pain inDarddilyn v, to pursue eagerlythe Darddisgyn v, toDannogen nf the betony[teeth Darddodi v, to prefix [allowajflDansawdd soddion n, principleDansoddi v, to form a principleDansoddiad n, abstractionDansoddiaeth nf metaphysicsDant, dannedd, daint n, tooth; tineDarddogni v, to proportion, to fix aiDarddonio v, to endow [monstrafrSarthu v, to elucidate, to deDarddringo v, to climb upDarddullio v, to describeDarfolli /:. to receive kindlycog. Boeh-ddaint, the eye-teeth. Darddwyrain v, to soar aloft [lieav;Dannedd blaen, fore-teeth. Dannedd Darddwyso v, to make dense, solid, omain, grinders, jaw-teeth. Dant y Darddychrynu i\ to intimidateHew, dandelionDantaeth, teithion h, daintyDanteiddiad n, making daintyDarddychwel o, to recurDarddyfod v, to come to passDareb -ion nf proverb, adageDanteiddiol, Danteithiol a, dainty Darebu v, to use a proverbDanys era, deer. Bwch danys-, Bweh Daredrych v, to observedaniog, buck. Gafr danys, Gafr Daredd n, tumultuous noiseddân, doe, hindDaregnîo v. to use great exertionDar, as a prefix, has sometimes an intensiveDaren n, noise, dinmeaning==__ : sometimes, Darennynu v, to set on firelike ar, it corresponds with the Latin Darestyn v, to extend overprce; and sometimes it has a partly Darfachu v, to grapple overnegative force [=di-ar], as in dargwsg,Darfadden v, to remitdarhimoDâr ra, noise, dinDar, deri /f& male oak, oakft,Daraial -an », oak-appleDarammhen v, to hesitateDarfalannu v, to bud outDarfanu v, to impressDarfathru v, to trample overDarfeddwi v, to intoxicateDarfeilio v, to pile upDaramred -ion n, circulationD^'.rf.'lydd -ion ra, imaginationDaramred v, to go aboutDaramrediad «, circulatingDarfelyddu v, to imagineDarferu 'v, to accustomDarbenu r, to raise upright; to form Darfethu v, to miscarrya perpendicularDarblygu v, to fold overDarfinio v, to sharpen, to edge, to whDarfod ra, ceasing to be, endDarbod -an v., preparationDarfod v, to finish, to end, to cease;Darbod v, to prepare, to providehappen. A ddarfu i chwi ei wele'Darbodaeth nf foresight, precaution, did you see him ?Darbodiad n, preparing [provision Darfodadwy a, perishableDarbodol, Darbodus a, precautious, provident,Darfodedig a, evanescentprudent, heedfulDarbodoldeb n, precaution, circumspectionDarfbdedigaeth -an n, being broughtan end; consumption, phthisis[person Darfodiad ??, finishing, concludingDarhodwr, wyr n, prudent or provident Darfod. ',:tlingDarborthi v, to sustain with food Darfodoldeb n, transientness. eiDarbwylliaeth vf persuasionDarfoddio v, to make pleased [ese

'iDARDarfrodi" r. t embroiderBarfrudio v, to prognosticateyifij in v, to haste, to hastenDarfrythu v, to raise a tumultHtfrydio, v. to inflame, to throbDarfrywio v, to make briskDarfwytho v. to blandishDarfydio v, to existDargadw (', to secure, to preserveDargaenu r. to overspreadDargaethu r. to restrict, to restrainDargamu v, to bendKrganfod v. to discoverDarganfyddiad -au n. discoveryDargantu i\ to form a rimDargànu v, to blanch, to bleachiglu v, to heap, to pile•gau v, to envelopgeisio v, to persevere;elu v, to overveiltu », to bulge outilio v, to recede.jipio v, to snatchgledru t', to lattice over;leinio v, to crawl;leisio v, to make black and blue;lodi v, to be extollingjludo v, to transportrgluddio v, to overwhelmtrglymu v. to knotDarguiiio v, to toil[Dargnithio v, to patDargnoi i?, to keep gnawingfcrgochi v, to redden, to blushHprgod -ion n, tumour, abscessJDargodi v, to rise over!-. to overswayIfttrgoelio v, to credit partlyDargoethi r. to purifyKjrofio >:. to call to mindJargoífa. Dargoffäu r. to record, tcommemorateuargolledu v, to cause lossKgolli v, to lose)argosi v, to scratchj)argospi i*, to castigateJargraiu v, to scrapepargraffu v, to cause an impressionOargrasu v, to parch slightlyDargredu w, to half credit)argroni v, to collect)argrothi v, to bulge, to swell out)argrwydro v, to wander about>argrybwyllo v, to intimate slightlyJargryehu v, to make rough)argrvnu r, to conglomerate(grysio c to acceleratePARDarguehio r. to frown, to knit the browDarguddio r. to secludeDargulo v, to narrowDarguro v, to reverberateDargwsg n, slumber, light sleepDargwyddo, Dargwyinpo r, to fallOargydio v, to joinDargyfaddaw v, to menaceDargyfaddef v, to own partlyDargyhoedui v, to exposeDargylchu, Dargylchynu v, to encircle,Dargynu v, to elevate [to surroundDargynnull, Dargynnullo o, to heapDargynnwys r, to make compactDargynnygio v, to offer, to attemptDargynnyddu v. to augmentDargyrchu v, to resortDargyrhaedd v, to reach, to extendDargysbellu v, to concentrate'argystadlu v, to proportionDargysgodi », to adumbrate [asleepDargysgu », to doze; to nod, or fallDargysgodi v, to combine, to connectDargyssoni v, to harmonizeDasgyssylltu v, to conjoinDargystuddio v, to excruciateDargywain v, to convey, to carryDarhedeg », to hover, to fly al outDarheidio v, to swarmDarhoni v, assert; to dogmatizeDarhuno v, to dozeDariad n, making a dinDariasu v, to prevadeDarladu v, to be benevolent : to blessDarlafaru v, to enunciateDarlamu v, to hopDarlechu v, to sculk, to lurkDarledu v, to expand, to spreadDarleddfu v, to slant, to inclineDarleisio v, to resound, to reverberateDarleithio v, to make humidDarlenwi v, to superaboundDarlesu v, to cause benefitDarlethru v, to slope, to inclineDarlethu o, to overlayDarlewychu r. to shineDarhdio v, to inflameDarlifo r, to flowDarlith -iau -oedd ??/, lectureDarlithio t',to lectureDarlithiwr, wyr n, lecturerDarliwio v. to give a tintDarlochi v, to give refuge, to shelterDarloesi v, to empty overDarloni v, to gladden, to cheerDarlosgi r. to singe, to scorchDarlucMo r. to sprinkle117

PARDarluddio v, to obstructDarlunfa -oedd nf place of drawingDarlunio v, to portray, to depict, toDarllewyrchu v, to illumineDarllofi v, to handleDarmain re, prognosticationDarmain v, to prognosticateDarmerth -oedd re, preparationDarmerthu v, to prepare, to provideDarn -au re, piece, fragment, patchDarnaid, neidiau nf, hop, leapDarneidio v, to hop, to vaultDarnio v, to piece, to break in piecesDarnod -au re, distinctionDarnodi v, to distinguish ; to defineDarnofio v, to swim, to floatDaroddef v, to suffer, to endureDarofyn v, to intimate[tionDarogan -au nf prediction, prognostica-Darogan, Daroganu v, to predict, to:Dasgymiad, Dasiad n, ricking, stackmDasrnal re, gentle touchforetell, to prognosticateDasmalu v, to touch aentlyDaroganiad re, predictingDasol a, cumulated ; stackedDarogwyddo v, to inclineDasu v, to stack, to rickDaron, Daronwy re, the thunderer Daswl, ylau re, pile ; stackDarostwng re, debasementDaswrn, yrnau re, cone; pileDarostwng, Darostyngu v, to debase; Dasyliad re, piling upto subdue ; to subjectDysylu v, to pile, to rickDarpar -ion re, preparationDasyrnu v, to heap, to rickDarpariad n, preparingDat px=Da.àDarpariaeth, Darparaeth nf, preparation Dattaenu v, to spread out anewDarparu v, to prepare, to make ready Dattaith, teithiau nf journey backDarre v, to effuse ; to blushDattal -ion re, repaymentDarstain, steiniau re, tinkling, clangingDarstain, Darsteinio v, to tinkle, toclang, to pealDarswydo v, to intimidate, to terrifyDarswyddo v, to superintendDarswyno v, to enchant, to charmDATDarsylw, Darsylwad re, observationDarsylweddu v, to form elemental prin-Darsylwi v, to observe[ciplesdraw, to delineate, to represent Darsyllu v, to stare, to gaze ; to ohserveDarlunlen -i nf, mapDaru v, to finish, to endDarlwybro v, to traceDaru v, to tinkle, to clankDarlwyddo v, to cause prospering Darwain, weiniau re, ministrationDarlwytho v, to loadDarwain v, to lead ; to administerDarlyfnu v, to polishDarware -on re, disport, playDarlyncu v, to belch, to eructate Darwareu v, to disportDarlynu v, to adhere, to stickDarwedd -ion nf compliancyDarlythyru v, to superscribeDarweddu v, to directDarlywio v, to superintendDarweinio v, to lead ; to ministerDarllain, Darlleain r=DarllenDarweithio v, to supererogateDarllaw re, brewingDarwel, Darweliad re, perceptionDarllaw v, to pour ; to brew ; to handle Darweled v, to perceiveDarllead re, lecturingDarwenu v, to smileDarlleain v, to lecture=Darllen Darwib -iau nf hoveringDarllen v, to read, to peruseDarwibio v, to hover, to fly aboutDarllenydd, Darllëydd, -ion, Darllenwr, Darwirio v, to assertwyr re, reader ; lecturerDarwystlo v, to pledgeDarlleo, Darllëu v=DarllenDarymchwelyd v. to revertDarymdeithio v, to sojourn [deavouDarymgeisio v, to make an effort, to enDarymranu v, to divideDarymred -ion re, excursion; colliquation ; diarrhoea ; looseness, laxnessDarymred v, to run; to move aboutto run out ; to frequentDarymrithio v, to seem, to appearDarymroi v, to resign [ r.Darymsangu, Darymsathru r. 1 trail.>Daiymsawdd, soddion re, adjunct,Darystain, einiau re, tinkling; pealDarysteinio v, to tinkle, to ringDas -au, deisi nf, stack, rick, mow ;Dasgwrn, gyrnau re, cone; rickheaDattalu v, to repay, to reimburseDattanio v, to quenchDattaro v, to strike back, to repulseDattardd -ion re, obstructed eruptioichecked budding [breaking o ,: ;Dattarddu v.to cease budding; tocea118

jIjI sultryIDAWPEPDattarthu v, to clear of vapour Dawnu v, to gift, to endowDawnus a, gifted ; virtuous|Dattebyg a, unlike, dissimilarDatteimlo v, to cease feelingDatteithio v, to return, to journey backDatterfynu v, to remove a boundaryDawr v, to care, to regard ; to cause careNi'm da-wr, I do not careDe -au n, activity ;parting ; right sideDatterfysgu v, to cease riotingthe south=Deheu [right ; southDatterwynu v, to allay heát, to cool De v, to part; to right: a, separate;Dead n, parting, separationDattesu v, to cease beingDattirioni v, to become un amiable Deadell -au -oedd nf flock, herdDattochi v, to dissipate vapourDeadelhad n, herdingDattod v, to loosen, to undo, to unloose Deadellog a, gregariousDattodwr, wyr n, one who loosens Deadellu v, to form a herdDattod di v, to dissolve againDeaeth nf separationDattoi v, to remove a covering; to un-Deall n, intellect, understandingv, to take out dents [roof Deall v, to understand[bleDattoli, Dattolio v, to diminish again Dealladwy a. intelligible, comprehensiv,to unwreathDealledigaeth nf understanding, comv,to break again ; to refract Dealledigol a, intellectual [prehensioni; DattolcioI: Dattorchili Dattoriìi; Dattreiglot'Dawd,;.* Dattraethu v, to recapitulate ; to reiter-1Dattrafodi v, to give over toil [ate5 Dattrafferthu v, to cease being busy Dealliad, Dealltiad n, understanding| Dattreigl, -ion nf movement or rolling Deallol a, intellectualbackwards[of coming back Deallt n, understanding=DeallDattramwy -on nf recurrence ; the actDattramwyo v, to move backI Dattrefn -au nf disarrangementDattrefnu v, to discompose, to disorderI Dattreiddio v, to penetrate again», to roll backDattro, troion n, turn backwardsdodion n, deposit ;giving ; datumDawed v, to come=DvfodDawes -au nf, daughter in law=GwauddDawg n, portion, shareDawn, doniau n, gift;Dawns -iau n, danceDawnsio v, to dancevirtue; graceDeallgar a, intelligent, wiseDeallgarwch n, intelligenceDealltwr, wyr n, intellectualistDealltwri n, intelligenceDealltwriaeth n, understanding, comprehension,intelligenceDealltwrus a, intelligentDeallu v, to undef*stand=DeallDeallus a, intelligent, knowingDeau n, the right side; the south: a,south; right=DeheuDeawl a, tending to separateDebed v, to go, to departDechreu, Dechre n, beginning, origin : v,Dattroi v, to turn back ; to untwistDattrwsio v, to disarrayDattuddo v, to uncover, to denudeDattueddu v, to unbiasDattwytho v, to deprive of elasticity, torender rigidto begin, to commence, to originateDattyb -iau n, reversed opinionDechreuad, Dechread n, beginning,Dattybio v, to change sentimentcommencement, originationDattynhau v, to relaxDechreuedigaeth nf, commencementDattynu v, to pull backDechreuol, Dechreol a, original, initial,Dattyru v, to level a heapprimitiveDattywynu r, to reflect raysDedfryd -au nf restoration; verdict,Dathl a, celebrated, famousadjudication, sentenceDathlud n, celebrationDedfrydiad n, adjudicationDathlu r, to celebrateDedfiydol a, adjudicatingDau n & a, two : /dwy. Ein dau, both Dedfrydu v, to sentenceDedlidio v, to be angry againof us. Eich dau, both of you. Illdau, Eill dau, both of them 'Dedwinedd n, evanescenceDaw -on, Dawf, dofion re, son in law Dedwino v, to fade awayDaw v, will comeDedwinoldeb n, liability to fadeDedwydd n, regained knowledge ; stateof bliss; felicityDedwydd a, happy ; discreet; virtuousDedwyddiad n, beatificationDedwyddo v, to beatify, to make happyDedwyddol, Dedwyddus a, beatific;blessed, happy113

PEGI) EIDedwyddwch, Dedwyddyd n, happiness Degly r. to barken, to listenDedwyn a, calmed ox passionDegol a. decimal. Degolion, decimalsDed)- Iliad n, suckling; suckingDegoli v, to decimate, to titheDedyllio v, to suckle, to suckDead nf, order, ruleDeddf -au nf, statute, ordinance, lawDeddfod -:iu n, statute, ordinationDeddfol a, ceremonialDeddfoli r, to make ordinal[giverDeddfroddwr, wyr n, legislator, law-Deddfu v, to institute; to enactDeddfwr, wyr n, legislatorDegtro a, of ten turnsDeddfwnaeth nf legislatureDef-ioq n\ one's own; rightDefeidiog -an nf sheep-walkDjeg a, tenDeg -au n, tenDagaid, eidiau n. decade, tenthDegban a, having ten parteDegeidio v, to form decadesDegftd a & n, tenthDegiad n, decimal. Degiadau, decimalsDegoliad n. decimationDegoliaeth nf, tithingDegplyg a, tenfoldDegryn n, single dropDegryniad «, droppingDegrynu v, to fall in dropsDegsill a, often syllablesDegtant, tannau n, ten-stringed instrti[meiDegu v, to decimateDegwm, yinau n, tenth, titheDegymiad n. tithingDeflys -oedd n, court of common pleasDefh n, matter, stuffDefni np, dropping, drops: s dafnDefniad n, tricklingDefni'o v, to drop, to trickleDegymol a, relating to titheDegymu p, to tithe; to take titheDeng a. ten=DegDengwaith n & ad, ten times or turnsl>eneyn a, clownish, rusticDefnydd -iau n, element, matter, sub- Deheu n, southBtance. Gwneuthur defnydd o, to Deheu a, southern; south: rightmake use ofDefnyddgar a, substantial, usefulDebeuad n, righting; southingDeheubarth -an n, south region. D

ÌIDelDELDeilen. dail nf leaf, foilDciliaih rap, mixed leavesDeiliail >i. foliationDeiliad. iaid re, tenant; subjectDeiliadaetli nf foliage; tenantryDeiüaiit n,foliage, i'oliationDeiliar a. foliaeeous. leafyDeilin v, to put out leaveslôliog a, bearing leaves, leafyDeihv -on ra, the small of the leglèilliad re, proceeding, issuingDeillio v, to proceed; to flow, to issue Delli, Dellni n, blindnessDei lüi'l a, proceeding: issuing, deriving Del It up (-en nf), splinters; laths; lat-Deiucixl. Dincod en. teeth on edgeDeincodyn, Dincodyn re, apple seedDeiniad re, alluringDeinio r. to allureDeinofyddiaeth nf. estheticsDellteniad re, splinteringDellienog «, splintered ; latticedDelltenu v, to splinterDelltiad re, splintering ; latticingDelltog a. in splinters; latticed[ticeDeintbylor re, toothpowderDelltu v, to splinter ; to lattice, to shiverPeintgraff -au re, instrument for extractingDemi -au re, outskirtteethDeintgryd re, gnashing of teethDeintiad re, dentitionDeintio v, to teeth ; to biteDengar a, alluring, enticingDeniad re. alluringDenol a, alluring, enticingDenu v, to allure, to enticeDeintiol a. dental. Deintolion, dentals Deongli, Deongl v, to interpretDeinthveh a. toothpowderDeintrod -au nf cogwheelDeintws a, little toothDeongliad re, interpretationDeonglydd -ion re. interpreterDeol re, exile, banishmenteintwst /;/'. toothacheIDeintydd -ion n. dentist[things onfcDeintyr -iau n, tenter: hook to stretchIDeiryd v. to pertain, to belong; to be|Deiseb -au nf. petition[related(Deisebu /. to petitionDeisyf -ion re, request, entreaty : vrequest, to entreat, to beseechiDeisyriad re. requesting; requestDeisyful n. beseeching. suppliantDeisyfu, Deisyf r, to request; to crave,to entreat, ro beseech(Deisyn re, hank, skeinBo, progress ; approach [neata, stitf; pert, saucy; smart, pretty,Delbren -i n. cudgel; log; stick tied toI a dog's tail ; idle or stupid fellowDelder u. stiffness; sauciness; prettinessDelfaen re. delvin. substance found inDelfysg -oedd. amalgam [tin minesDelfysgu r. to amalgamateDelff ?,. numskull; churlDelftaidd a, oafish; stupid; churlishDelffeiddio r. to stupify ; to becomeDelid -au re, mineral, metal [stupidtttìidfaen, fain, feini re, mineralDelor -au nf the woodpeckerDelw -au nf image; idolDehvad n. formationPERDelwadol o, formative[imagesDelwaddoli r, to idolatrize, to worshipDelwaddoliad re, worshiping of idolsDelwaddoliaeth -au », idolatryDelwaddolwr, wp », idolater, iconolaterDelwant », imageryDelwdorwr, wyr re, iconoclastDelwedd -au nf resemblance; imageDelweddu v, to portray [a statueDelwi v, to give a form; to become asDell re, slit, cleftDeol v, to separate ; to exile, to banishDeolawd re, separationDeoliad re, separation; banishingDeon -iaid re, distributor: deanDeon np. visitors, strangersDeoniaeth nf deaneryDeor n, hatching, hatchDeor v, to brood, to hatchDr.iraid. eidiau re, hatched broodDeorain r. to hatch, to broodDeorawd, Deoriad n. hatchingDer o, stubborn, froward, sullenDera -on nf fury, fiend, devil; thestaggersDeraidd a, apt to be stubbornDerbyn v, to receive; to admit; to accept.Heb ddérbyn wyneb, withoutrespect to personsDerhyniad re, reception; admissionDerbyniadwy a, receivable; admissibleDerbyniol a. receivable, admissible; ac-Derbynioldeb«,aceeptabieness[ceptableDerch a, elevated, exaltedDerchafu, &c=Dyrchafu, &c.Derdri n, obduracy-Deri np, female oak trees: nf oak groveDeriad n. froward actingDerio, Deru v, to act frowardlyDerlewyn -ion re, radiance121

DEUDerlin n, the heart of oakDerlwyn -i n, oak groveDerllydd a, poured, effusedDerllyddiad. n, depletionDerllyddu v, to pour outDernyn -au n, piece, patch, fragmentDerw n, the male oak, oak trees: nfoak groveDerwen, derw, deri nf, oak tree, oakDerwin a, oaken, made of oakDerwydd -on n, druidDerwyddol a, druidic, druidicalDerwyddoni n, Derwyddoniaeth nf, dru-Derwyddiaeth nf druidismDes -au n, system, order, ruleDeseb -au nf systemDesgyn v, to ascend, to mount=EsgynDest n, order, trimDestl. Destlaidd, Destlus a, neat, trim.tidy, spruce ; delicate, daintyDestliad n, putting in trimDestlu v, to make neatDethol v, to select, to pick, to choosesoothsayer, sorcererDewin a, divine, theologicalDewines -au nf, witch, sorceressDewiniaeth nf divinationDethol, Detholedig a, select, choice, Dewinio v, to divinechosen. Detholion, selections Dewinydd -ion n, theologian=DuwinBDetholiad n, selecting, selectionDëu v, to come, to arriveDeuad n, coming, arrivalDeuawd n, duet, duettoDeubarth a, of two parts : np, two partsDeubarthiad n, bisectionDeubarthu v, to bisect, to divideDeuben np, two heads ; a pairDewinyddiaeth nf theologyDewis -ion n, choice . v, to chooseyd [Deuben, Deubenog a, two-iieadedDeublyg a, doubleDeublygiad n, doublingDeublygiaeth nf duplicateDeublygu v, to doubleDeudro np, two turns : a, twiceDeudroed np, two feetDeudroediog a, bipedal, bipedDeuddaint a, bidentalDeuddeg a & n, twelve, 12Deuddegfed a, twelfthDeuddyblyg a, twofold, duplicateDeueiriog a, equivocalDeuenwol a, binomialDeufed am, second : o/dwyfedDeufin, Deufiniog a, of two edges, twoedgedDeugain, Deugaint a & n, forty, 40Deugeinfed a, fortiethDeuhanner a, of two halvesDeulais a, of two soundsDeulasnur n, bichlorideDeuleisiad, iaid n, diphthongDeulin np, the two kneesDeuliw np, two colours; two partiesa, of two colours, bicolorDeulun np, two forms; a pair: a, oDeulygeidiog n, binocular [two form:Deunaw a & n, eighteen, 18Deunydd -iau=DefnyddDeuochrog a, of two sides, bilateralDeuoedd np, the twain, the twoDeuol a, future, coming; dualDeurudd np, the cheeksDeuryw np, two sorts or kind : a, of dcDentu np, two sides; compass. (Deuwedd np, two forms [ddeutu aboul[idism Deuwynebog a, having two faces ; hypo Icritical : n, the heart's easeDew n, he who wills ; the deityDewaint n, nndnight, dead of nightDewid -ion nf, promise, vowDewin -ion -iaid n, diviner, wizarcj—Dewisiad n, choosingDewiaol a, choice, desirable, selectDewr a, brave, bold, valiant; stoutDewr -ion n, brave one, heroDewrhau v, to grow boldDewrder, Dewredd n, bravery, valourDewryn n, pert or brave oneDi px, without, void of, destitute of. n

';DIAwerth, undepreciated. Diadwyth, innoxious,innocuous. Diaddfed, imma-larallel, incomparable. Diammheu, inlubitable,doubtless. Diammod, uncon-'itional. Diamrafael, uncontentious. dauntless. Diasbri, without wiles. Diasgell,Mamrosgo, not unwieldy. wingless. Diamryson,Diasgen, unblemishedoid of strife. Diamryw. not heterogenous.unhurt. Diasgloff, without lameness.Diamwedd, incongruous. Diam-Diasgwrn, without bone. Diastrus, un-rel, uncircumspect. Diamwes, void of perplexed. Diasw, not left or awkwardnjoyment. Diamwys, unequivocal. Dimynedd,Diateb, unanswered. Diattal, unimionable.impatient. Dianad,unexceppeded,unstopped, incessant. Diattreg,Dianadl, breathless. Dianaf, undelayed, unimpeded ; direct. Diattro,without reversion. Diathraw, withoutwithout defect, perfect. Dianair, re-•roachless. Dianerch, ungreeted. Dian- a teacher. Diathrawd, uncensured.3rth, not unsightly. Dianfodd, not unfiling.Diathrin, unused to labour. Diau, true,Dianfon, without mission, unent.Dianfudd, not unprofitable. Dian-,'awd, without misfortune. Dianhap,DIB(Pi P*-)nance. Diadlam, not to be rep; unnatural. Diannedd, without a dwelling.Diannel, aimless. Diannod, instantaneous.Diadlif, without a reflux. Diadnabod,unrecognized. Diadnaid, void of resilience.Diannog, unexcited. Dian-nwyd,unchilled. Dianrheg, giftless. Dianrhydedd,Diadnair, reproachless. Diadred, void of recurrence. without honour. Diadrwym, unrestricted.Diansawd,Diadwaith, not to be undone. impersonal. Diantur, without enterprise.EHadwedd, void of retrospect. Diadwadal,Dianudon, not perjured. Dian-unwavering. Dianwes, unindulgent.Dianwylyd, not affectionate.ture, unripe. Diaddurn, unadorned. Diarab, not joyous, sad. Diaraf, notDiaddysg, unlearned, illiterate. Diael, dilatory or slow. Diaraul, inclement.'without a brow. Diaele, unafflicted, not Diarbed, unsparing. Diarchar, dauntless.Diarchen, uncovered, unshod.ailing. Diaeth, without pain. Diafael,[without a hold. Diafar, without sorrow. Diarchenad, unclothed. Diarcholl, with -jDiaflwydd, void of misfortune. Diaflym, out a wound, unscathed. Diarchwaeth,lot blunt. Diafrad, without waste. Diafrdwyth,tasteless. Diardres, without toil. Diiwdered.unimpassioned. Diafreol,undisardwy,without sway. Diarddel, claim-Diafrwydd, unobstructed. Di- less : v, to disclaim, to repudiate. Diarf,(ifryw, undegenerate. Diagor, without unarmed. Diarfaeth, void of purpose.Diagro, undetected. Diagwedd, Diarfer, without usage; unusual. Diarfod,)pening.inopportune.raid of method or form. Diangeu, deathess,immortal. Diaidd, void of zeal, the way. Diargae,Diarffordd, out ofwithout obstacle.vithout energy. Diail, without a second, Diargel, undisguised. Diargraff, imprinted;inequalled. Diailenedig, unregenerated.without impression. Diar-Oiaill. not otherwise. Diaillt, matchless, gysswr, undaunted. Diargywedd, blameless.unmatched. Diainc, void of greediness.Diarial, spiritless, faint. Diarloes,üalaeth, void of sorrow. Dialar, not exhaustless. Diarludd, unobstructed.mourning. Dialw, uncalled, unnamed. Diarlwy, unprovided. Diarmerth, without)iallu, unable, impotent. preparation or provision. Diarnabod,Diambell,Diamcan, void of design, purwselesstic.unrecognised. Diarnod, uncharacteris-icarce.Diamdlawd, not necessitous:Diarobryn, unmerited. Diarofyn,ibundant. Diamddiffyn, defenceless. Diiuneth,unintentional. Diarogl, without scent,unfailing. Diamgall, not circum- scentless. Diaros, without delay. Di-pect. Diamgant, unencirled. Diamçeledd,arswyd, dauntless, fearless. Diartaith,succourless. Diamgelog, uncir- without torture. Diarw, not rough or•umspect. Diamgen, not otherwise. rugged. Diarwais, without earnestness.)ianiuudd, not enveloped. Diamgyffivd. Diarwedd, without conduct. Diarwel,i'oid of comprehension. Diamgyich. not conspicuous. Diarwellyg, undefect-insurrounded. Diamhafal, withoutible. Diarwybod, unknowing, unawares.Diarwydd, without token. Diarymchwel,unreverting. Diarynaig,certain. Diawch, not keen ; unapt. Diawgrym,unskilful. Diawr, withoutdoubt. Diaws, unapt. Diawydd, with-ithout mischance. Dianhwyl, undisorered.out avidity, not zealousDianial, not overgrown. Dianian. Dibaid, incessant, unceasing, cease-~123

'DID (Dl p,r.) DIDDless. Dibaith, indistinct, Diball, infallible;sure. Dibara, not durable ; short.Dibarch, void of respect. Dibcch, sinless,without sin. Dibedrylaw, inexpert.or soft. Diblyg, without a fold. Dibobl,without people, unpopulated. Diboen,painless; unwearied. Diboeth, withoutheat. Diborth, helpless, unaided. Dibraidd,without flocks. Dibrawf, withoutproof. Dibrestl, without prattling.Dibreswyl, having no abode. Dibrid,priceless. Dibridd, without earth. Dibrin, unscanty, unscarce. Dibriod, unmarried,single. Dibris, worthless, valueless,of no account. Dibrudd, indiscreet.Dibrwy, iinprovidi nt. Dibrvd. inopportune.Dibryder, without anxiety. Dibryn,without purchase. Dibrys, withouthaste. Dihrysur. not diligent. Dibuch,without desire. Dibur, impure, unrefined=Ammhur.Dibwyll,less, pitiless, unmerciful. DidrwcJnot fractious. Didrwm.not heavy, ligliwitless. Dibwyg, light, not heavy. i)ibyd,without dangerDidrwst, noiseless, without din. IIDichwant, without desire. Dichwerw, drwydded, unlicensed. Didrydar, wit»not bitter. Dichwith, not awkward. out clamour. Didrythyll, not want«perous. Didwll, having no hole. DidvHunfractured, whole. Didwrf, with(«tumult. Didwy. unarranged. Didw;«without guile, undeceitful. Didwy aunelastic. Didy, houseless. DidBunsuspected. Didymmestl, uutempBtuous. Didyner. not mild or tend»or job. Didaw, not silent or tacit.Didawel, not calm, uutraiujuil. Didawl.incessant, unabated. Didech, without Didywyll, not dark, unobscured, imlskulking. Dideimlad, unferiing, inhuman.Dideithi, imperfe-t in kind.scure. Didywyn. without resplendentDidel,Didda. Diddaioni, void of goodníBJact stretched. Di-ia-l res beaîifcíul Diddadl, without dispute. undisputBDider, impure, unrefined. Diderfyn, indisputable. Diddail, leafless, apetHboundless, endless, infinite. Diderfysg, ous. Diddannod, reproachless. Diddllundisturbed. Didlawd. not poor, or bod, improvident, Diddarfod, endltjjidestitute. Didolc, without a dent. perennial. Diddawn, unsifted; grafiDidoLL free of toil, toll-free. Didon. less. Diddawr. unconcerned. Diddetj124

iDieehing,.careless;DICD:void ot' understanding, irrational. Di- peril. Diencil, not receding. Dienig.without activity: sad. Dienllib, irreproachable.[ddefnvdd, unsubstantial; useless. Dijdderbyn,unreceiving. Diddestl, untidy.Diennill, unprofitable, pro-HMddewis, without' choice. Diddi'al, Dienw. anonymous, nameless. Diepil,fitless.{without revenge. having no issue. Diddichell, undesign-Dierbyn, withoutJing, guileless. Diddirlan, not evanescent. reception. Diergryd, without trembling.jWddiftodd, unquenchable. Diddig, un-Diergryn, unshaken; fearless.Jmpassioned, without anger; appeased? !>i srgyr, unimpelled. Dierlyd, Dierlyn,contented; unmurmuring. Diddillad, unpursued. Dierwin, not rough orwithout clothes. Did dim, having or harsh. Diesgud, not nimble or active.Dietifedd. without issue, childless,being nothing: worthless. DiddTogi,pot lazy. Diddiolch, without thanks;without an heir, heirless. Di-unthankful. Diddirnad, not comprehended.ewyllys. intestate, without a willDiddiwedd, endless, infinite. Ditad, destitute of good. Difaddeu,Diddiwyll, uncultiva.ted. Diddolur, un-without remission, unpardoned. Di-ailing painless. Diddos, without drops.Diddosbarth, unclassified. Diddrwg,void of evil, innocent, harmless. Diddrwgdidda, neither good nor bad; indifferent.Didduw, godless; atheistical.Diduyblyg, undoubled. Diddychryn,fearless, dauntless, unintimidated. Diddyled,out of debt. Diddyrys, notintricate. Diddysg, unlearned, illiterate.DicldyweddijUn conjoined; unaf-pjr.)DIFfaei, void of profit, Difaeth, MÚthoutnourishment, unnourished. Difai, blameless,faultless. Difalch, void of pride;humble. Difam, motherless. Difan, spotless,unspotted, immaculate. Difanwevanescent, perishing. Difanw], notexact, inexact. Difar, without wrath.Difarf, beardless, shaved. Difariaeth,without mischief. Difam, void ofjudgement. Difarw, deathless, immortal.Difas. not shallow. Difasweddwithout levity. Difechni, not havingfianced.unstraitened. Diechrys, notalarming. Diechwng, not conlbail, unbailed. Difedr, unskilled, unskilful.Difedydd, unbaptized. Difeddiant,Dieehyr, inflexible; sturdy. Diedfydd,unpossessed, without possess-Diedlaes, without drooping. Diedlid,without anger. Diedliw, reproachless. ion. Difefl, void of reproach. DifethDicdlym, without pungency. Diedmyg.Difin, without edge!infallible, certain.without reverence. Diedrin, without edgeless, blunt. Diflaen, without aDiedrysedd, without superfluity.bustle.point. Diflan, without lustre; fading.Diedw, unladed, unwithered. Dieddaint, Diflas, tasteless; disgusting; insipid,incompact. Dieddrin, not mysterious. disagreeable. Diflin, biflino, not tired,Dieddyl, not inherent. Diefras,unwearied, untiring. Diflisg, withoutDiefrydd, unmanned. Dieffaith, inerì'ectlal.shell; unpeeled. Diflodau, destitute ofDiegin, having no germ. Dieglur, flowers. Diflwng, not sullen. Difoes,pact. Dieglwg, not manifest. Diunwavering.void of manners, rude. Difrad, notDiegni, without treacherous. Difradw, not defective.__i. Diegryn, untrembling. Di-Difraint, unprivileged; unfranchised.i, not feeble or weak. Diegweddi, Difrau, not fragile or brittle. Difraw,'less. Diegwyl, inopportune. Dinotcourageous. Difreg,slender ; not feeble. Dieiddo, not frail. Difri, undignified; ignoble. Di-property. Dieilig, unharmon-friff, not having tops; pruned. Difrisg,Dieinig, without agitation. Di- without trace, trackless. Difro, exile.:h, without dispute. Dieiriol, withitercession.Difryd, having no mind; listless. Di-Dieisieu, unnecessary, frys, not in haste. Difryw, not luxu-Dieisor, matchless. Dieithr, riant. Difuchedd, immoral. Difudd,nt exception. Dielusen, without gainless, not profitable. Difwng, unwavering,steady. Difwlch, breachless.ty. Dielw, worthless; ignoble..")iell. unblemished, perfect. Dien, movngundesigned, without purpose.Diiwria/l,with ease, nimble, mettlesome, vigor-Difwrw, improvident ; inconsidate. Di-ous; not broken with labour or age; fwyn, unenjoyed; unprofitable; v, to:alm; pleasant; certain. Dienaid, ininimate,spoil. Difydr, without metre. Difvfvr.uncontemplated, impromptu.soulless. Dienhyd, without125

;DIGDifygwl, unintimidated.(Pi P-rQDifygwth sleepless. Digwydd, Digwymp. withoivoid i)f threatening. Difyngial, void of lapse. Digydwybod, unconscionablstammeringwithout conscience. Digyfannedd, mlDiffaeth, unfruitful, barren; uncleared domestic. Digyfedd. without feastinjDiffaith, vile, dishonest, filthy, base. Diffawd,Digvfludd, unimpeded. Digyflwyn, m Iunfortunate, luckless. Difflais, not attached. Digyfnerth, helpless, uuaideravaged. Diffordd, having no road, pathless.Digyfnewid, unchangeable, immutablDigyfoeth, destitute of wealth. DDifirwyn, unbridled. Diffrwyth.fruitless; unprofitable. Diffuant, unfeigned,gyfraid, wanting necessaries. Digyraith, without law; lawless. Digyfrasincere. Diffur, without per-ception. Diffyniant, unprosperous unpartieipated. Digyfrif, of no accounDigabl, uncalumniatcd. Digae, unenclosed,Digyfrwng, not intervening, immediatunfenced. Digaer, unwalled, Digyfrwydd, unpropitious. DigyfwnDigaeth, Digaetliiwed, onconfined.immediate, close. Digyfyng, unconfineunfortified.Digainc, without branches. Digyffelyb, dissimilar, unparalleled. DDigais, not seeking; negligent. Digafon,gvfi'ro, undisturbed, unmoved. Dgynghor, void of council. Digyngwedheartless, dispirited, depressed.Digam, not bent; nnperverted. Digamwedd.unassimilating. Digyngyd, inconsidevoid of iniquity, faultless. Di-ate. Digymhar, matchless, peerlesgamwri, void of iniquity. Digar, not Digymhell, unconstrained. Digymhortsuecourless, helpless. Digymhwyll, iloved; forlorn. Digarad, disregarded;forlorn. Digarc, careless; unanxious. rational. Digymmal, jointless. DflDigarchar, unimprisoned. Digardd, gymmeriad, of no estimation, disreputSDmunstigmatized. Digariad, unbeloved bíe. Digymmysg, uncompounded.Digas, without hatred, unhated. gynhen, not discordant ; without dispuBforlorn.Diged, without treasure. Digeintaeh or strife. Digynhwrf, unagitated ; undiBwithout bickering. Digel, not hidden turbed. Digynnaliaeth, without suppoFor secret; open. Digelwydd, free from or maintenance. Digynneddf, witho-Pfalsehood, truthtelling. Digellwair, not virtue. Digynniwair, unfrequented. Dgynnorthwy, helpless ; unaided. Digy:!joking. Digen, without scales or scurf.Digenedl, without a family. Digenfigen,nydd, without increase. Digynnyrcliwithout envy, unenvious. Diger-unproductive. Digynnyred, unfrequenBaint, without kindred. Digerdd, artless ed. Digynnysgaeth, unendowed. JD»songless. Digerth, not imminent. Digerydd,without rebuke, unrebuked. dapted. Digysswllt, disjunctive. £gyrrith, not mean. Digyssellt, unaDigib, having no husk. Digig, without gystadliad, incomparable, unequalleHDigywair, without order. DigywilydBflesh, fleshless. Digil, unreceding ; firm.Digilwg, without a frown. Diglefyd,shameless, impudent, barefacedDihaeddiant, unmerited. Dihafarc»free from disease. DigHw, in-compact; deformed. Diglod, without energetic; courageous. Dihail.withoBfame; unrenowned. Diglwyf, uninfected;service. Dihain, not epidemic. DihaiiBsane. Diglyw, deaf. Digoddiant, without infection. Dihalen, without sa mwithout annoyance. Digoed, without Dihalog, unpolluted, undefiled. Dihal Iwood or timber. Digoll, without loss not salt, not saline. Dihamdden, vnt'Mor lapse. Digolled, free from loss, safe, out leisure. Dihanfod, without exiBDigosp, unpunished. Digost. without tence, nonexistent. Dihap, lucklesBexpense. Digraid, not passionate. Digrawn,unfortunate. Dihawdd, not easy Iunaccumulated. Digred, un-facile. Dihawl, without claim. 1hawnt, without alacrity. Dihedd, peacBbelieving, infidel. Digribddail, withoutextortion. Digrintach, not miserly.less; discordant. Dihewyd, witho»Digroen, having no skin or crust. zeal. Dihil, without progeny. DihocfmDigroniad, unbounded. Digrybwyll, not fraudless; sincere. Dihoen, dispiriteBalluded to. Digrych, unv.rinkled, unruffled.cheerless. Dihoff, unamiable, unlove»Dihort, without rebuke. Dihudd, witDigryn, without trembling.Digu, not affectionate. Digudd, uncon-out covering. Dihun, sleepless, awafcMcealed. Digwl, blameless, faultless. Digwmwl,cloudless, unclouded.DIHDihwyl, disorderly. Dihyder, withoy|reliance, distrustful, unconfident1268

'_;i;,DIO (Pi p.t.) DIWDiladrad, without theft. Dilaeth. Diorsaf. unstationary. Diorwag, not.without milk. Dilafar, not loquacious, trifling. Diorwan, -without feebleness.mute. Dilawch, without refuge. Dile, Dioryfig, unpresuming; not curious.without place; extinct. Dilech, not apt os,_ indubitable, doubtless. Diosgryn,to sculk. Diled, without breath. Diledach,agitatednot of base origin. Diledfryd, Diradd, having no degree or rank.not listless. Dilediaith, free from provincialisms.Diragfarn, unprejudiced. Diragfwriad,Diledlef, of unbroken accent. improvident ; without predetermination.Diledlyth, undejected. Diledrith, void Diragfyfyr, unpremeditated, impromptu.of delusion. Diledryw, undegenerate. Diragofal, improvident. Diragor, withoutexcellence. Diragrith, withoutDileddf, unbiassed ; direct. Diles, useless;profitless. Dilesg, not weak, un-hyprocrisy. Diragwel, without foresight.feeble. Dilew, not skilful or clever. Diraid, unnecessary, useless. Diras,Dilewyrch, unilluminated; not bright or graceless. Direswm, irrational. Öirinwedd,without virtue. light ;gloomy. Dilid, not angry or wrathful.Dirodres, with-Diliw, colourless. Diludd, unobitructed.out pomp. Dirwgnach, unmurmuring.Dirwym, without restriction. Dirwystr,Diludded, indefatigable. Dioutlun, formless ; awkward. Dilwgr,undefiled,unobstructed. Dirybudd, without notice.unpolluted. Dilwrf, uncowardly. Diryfedd, not marvellous, hfiryfyg,Dilwybr. pathless, trackless. Dilwydd, unpresumptuous. Dirym, without powerfeeble, weak. Diryw, degenerate, debasedanprosperous. Dilwyth, not having aburden. Dilyfn, not smooth or sleek,bilygad, eyeless, sightless. Dilys, una-Disathr, untrodden, unbeaten. Disefydunstaying; sudden. Diseibiant, unindulgedvoidable; certain. Dilyth, not feeble:Dilywodraeth, anarchial; without leisure, leisureless. Di-infallible.Dinag, without exception or refusal. serch. without fondness or affection.Wnam, unexceptionable. Dinawdd. Diserfyll, not tottering. Disiarad, withoutvithout protection. Dinerth, talk ; tacit. import;Disigl, unshaken, firm.unable, feeble. Dinewid, without Dison, without noise, silent. Disorod,Dinidr, without delay or hin defecate; pure, without dross. Disothach,Diniw r ed, harmless, innocent,clear of refuse. Disudd, Disug,of no note or mark. Dinodd, juieeless, sapless, not juicy. Disut, outtout juice or sap. Dinodded, de- of order ; unwell ; small. Diswn, withoutDinwyf, without liveliness. noise. Diswrth, not sluggish. Diswta,th. innoxiousnot sudden. Diswydd, without office. Di-BWjn, without charm. Disyched, without>iobaith, without hope, hopeless.ir, worthless, useless. Diochelthirst. Disyfiyd, without motion.oidable. Diodid, not dubious. Diuninterrupted.Disyfyd, unstaying; sudden. Disylw,Dioddef, with heedless,' inadvertent. Disylwedd, un-suffering. Dioed, without delaysubstantial. Disymmud, immovable.Iran, not of age. Dioer, doubtless Disyndod, without surprise. Disynwyr,senseless, foolishDiofal, careless; secure. Diwithout/.affliction. Diofn, fearless, Diunon, undoubted, indubitable. Di-muted. Diogan, reproachless. Diunexposed;urddas, without dignitysecure. Diogwydd. Diwad, without denial. Diwaddod,without dregs. Diwael, not wretched,vile,iclined. Dioheb, unanswerable. Dihir,or base. Diwaelod, bottomless ; withoutwithout delay, Diol, having no larks, trackless. Diolrhain, uninvestiated.dregs. Diwagedd, without vanity. Diwagl,immovable, firm, stable. Diwahan,Diolud, without wealth. Di-ludd, unobstructed. Diolwg, sightless, indiscriminate. Diwahardd, unforbidden.Diwahodd, uninvited. Diwair,•lind. Diommedd, without refusal. Dirchudd,undisguised; uncovered. Dirchwyl,continent, chaste; faithful; loyal. Digained.unemployed. Diorfod, unconwaith,without work. Diwala, unsatis-Dioriog, unfickle; steady fied; not full. Diwall, not lacking._i>iormail, Diormes, unoppressed, un- Oiwallt, hairless, bald. Diwarafun, unbegrudged.Diorphen, without end, per-Diwarth, Diwarthrudd, re-Molested.Fproachless. Diwarthaf. without superior.127

DIY(See Di px.)iiigle, to l>Diwasanaeth, unserviceable. Diwasgar. Diysgog, immovable, firm, stable.undispersed. Dhsas^od, without shelter. ystryw, void of tricks. Diystwng, unDiwatwar, without mockery. Diwegi, subjected. Diystyr, inconsiderate; unwithout vanity. Diweirin, continent, meaning; unimportantchaste. Diweithred, without deeds or Diaelodi i\ to dismemberacts. Diwellig, not aptto fail. Diellt, Diafl -iaid, dieifl it. devil. Satanwithout grass. Diwen, without smiling, Diafn -an n, fainting hotDiweniaith, without flattery. Diwenwyn,Diafol, diafliaid ??, devil, Satannot venomous. Diwerth, worth-Diangiad n, escapingless, valueless. Diwes, immediate Diangol a, escapingproximate. Diwest, unvisited. visitless, Diane .'. escape, retreatDiwestl, without confusion. Diwg, not Diane v, to escape, to avoidfrowning. Diwir, without truth. Diwisg, Dial ?>, vengeance; revengewithout covering. Diwlith, dewless. Dial r, to avenge; to revenge,Drwlydd, without vegetation. Di'wni. Dialbren -i n, gallowsseamless; not sewed. Diwobrwy, rewardless.Dialedd », vengeanceDiwosgo, without flinching. Dialeddgar «, revengeful, vengeful, viaDiwosgryn, without trembling. Diwraidd,Dialeddiad //, aven [dicthwithout root, rootless. Diwres, Dialeddol a, aver, 3without heat. Diwrtaith, unameliorated:Dialeddu, Dialu v, to revenge, toavengunmanured. Di'wrth, without op-Dialfawr, Dialgar a, revengefulDi'wrthdro, without reverting. Dialiad /?., revengingposition.DTwrthdvn, without contention. Diwrthddadl,Dialydd -ion //. avenger [vengeamwithout controversy. D'iwrtheh. Diaiyildiaeth, Dialynia^th 71, revenguncontradicted. Diwrthladd, unrepugnant.Diammhenaetb nf, certaintyDîwrthlam, without recurrence. Diammhëus u, unsuspectingDTwrthryn. without resistance. Di'wrthwyneb,Diammodol a. unconditionalunopposed. Dîwrthymdrech Dianiaeth 11 j\ indispositionirresistible. D'iwryg, infirm; feeble. Diarddel, Diarddelwi, Diarddelw v,D'i'wrym, seamless, without a seam. disclaim, to repudiateDiwybod, unknowing, ignorant. Diwyg,Diareb -ion vf. proverbnot vitiated. Diwyl, unbashful; Diarebol a. proverbialinr/adent. Diwyn, not white or fair. Diarebu r. to use adagesDiwyr, not oblique. Diwyth, without Diarebydd -ion n, proverbialistwrathDias u, din, clamourDiymadferth, inactive; helpless. Dias >\ to make a clamourDiymanerch,ungreeted. Diymarhed, una b- Diasp uj\ shrill noise, crystemious. Diymarbod, unprepared. Diymarfer,Diaspad -au nj\ clangorunaccustomed. Diymattal, un-Diasped r. to clan--, to clamourrestrained. Diymchwiliad. uninquisitive. Diaspedainto ringDiymdaro, unable to strive. Divmdro, Diasu v. to ding, to clamourDiau ad, certainly, surely, truly, indeinflexible. Diymddiried, uncoDiymgais, void of exertion. Diymgel. Diawdlyn -oedd n. beveunsecmding. Diymgudd, unsecluded, Diawillys n, the give-aleunsecluding. Diymgyreh.unapproached. Diawdwydd up (-en nf), bay treesDiyinmod, "motionless. Diymogel, unguarded.Diawl -iaid n, devil=DiafolDiymoralw, uninquisitive. Diawlaidd a, devilish; hellishunimportunate. Diymosgryn, unable to Diawledig a, possessed of a devilcrawi. Diymroad, unresolved. Diymryson,Diawles -od -au nf she-devil, furywithout dispute. Diymsyniad. Diawlig a. devilish, satanicinsensible. Diymwad, undeniable. Diymwan,Diawlio v, to call the devilundefending. Diymwared, ir-Bib -ion n, fall, depthremediable. Diymwasg. uncompressed. Dibl -au n, skirt; daggleDiymwel, unvisiting. Diyinwrthiadd, Diblath -au nf, pistonunopposing. Diymwrthrvu. unresisting. Dible tip, skirts; dagglesDiym, without vigour. Diysbryd, spiritless,Dibliad n, bedagglingDiblo ;•. *•lifeh'ss. Diysig, unconsuming.128

'DIDD (See Di px.) DIFDiddymedig a, annulledDiddpnedigaeth nf abrogationDiddymiad n, annihilationDiddymol a, annihilatingDiddymu v, to annihilate ; to annul, toto depreciate, to undervalue; disannul, to abrogate ; to depreciateDiebreidiad n, frustrationDiblog «, bedaggledWboeni v, to put out of painDibr -au n, saddleDibra v. to put on a saddleKbrisdod n, depreciation; disregardDibrisio v,to disregardDibybyr a, void of energy [precipiceDibyn' -au n, steep, hanging ground,Diby::;:i. eion n, pendulumDibyniad n, impendingDibyn og a. appendantDibyim! à, impending; dependentDibynu v, to impend, to hang ; to dependDibynydd -ion n, dependentDicra a, puny, squeamish ; delicateDieflig a, devilishDieflyn n, little devil[edifarusDicräwch n, squeamishnessDichell -ion nf, wile, trickDiengyd, Diengu v, to flee, to escapeDien n, extinction ; deathKchellgar, Dichellus a, wily, crafty, Dienoed n, reprieve, respiteDichelliad n, devising [designing Dienwaededig a, uneircumcisedDichellu v, to use craft[pick Dienwaediad n, uncircumcisionDichlyn a, assiduous: v, to choose, to Dienydd -iau n, violent death, executionDichlynder, Dichlynedd n, assiduityDichlynu v, to choose, to pickbe be permittedDienyddfa -oedd 7^/==Dienyd die -oeddl^n, place of execution _Dichi>n v, to able; toJDichoni v, to be effectualDiehoniad n, effectuationDichwain, weiniau nf chance, lotDichwyn, Dichyn, -ion n, fragmentDid -au nf, teat ; fluencyDiden -au nf, nipple, teatDideiKg a, having teatsEBderf -oedd n, wilderness3idi nf, nipple, pap)idoi v, to uncover, to unroofXdoni v, to pare, to peel the surfaceMdraw n, strayingMdreftadu v, to disinheritDiebreidio v, to frustrateDiebryd, Diebiydiad n, frustrationDiebrydol a, obstructiveDiebrydu v, to frustrateDiebyd n, assault, onsetDiechwith a, not awkwardDiedifar, Diedifarus a,impenitent=An-Dienyddiad n. putting to deathby circumstances. Dichon i mi, I may Dienyddol a, life-divesting(Dichonadwy a, possibleDienyddu, Dienyddio v, to put to deathDienyddwr, wyr n, executionerDiesgenlus a, not negligentDiesgud a, not nimbleDietifeddu v, to disinheritDieuog a, guiltless, not guiltyDieurwydd n, certaintyDif -ion n, cast off, ejectionDifa v, to consume ; to destroy ; to devour; to wasteDifa n, exterminationDifâd n, exterminatingDifalch a, void of pride ; humbleDifancoll nf, total loss, perdition)idri n, perplexity, trouble [borage Difaniad n, vanishingDifant n, vanished stateMdrist o, undejected: nf, the plant)idryf -oedd n, solitary spotDifanu v, to vanish; to fade away, toMdryfwr, wyr, Didryfydd -ion ??, hermit Difanwl a, not exact, unexact [decay)idyo v, to eject, to unhouseDifeddw a, sober, not drunk)idyr a. sorrow, sadnessDifeio v, to exculpate>iddigrwydd n, freedom from passion Difeiriad n, repentingor anger ; contentmentHddosben n, head-covering, hatiddosfa -oedd nf, covert from rainDifenwad n, contemningDifenwi v, to contemn ; to call namesDifiad ii, annoyancesheltered placeDifinyddiaeth nf divinity, theology='iddyfniad n, weaningDuwinyddiaeth'iddyfnu v, to weanDifio v, to fling ; to annoy•iddyfnyn n, weanlingDifiog a, annoying ; wild ; untractableitiddym a, destitute, voidDiflanedigaeth nf disappearancei'iddymadwy a, defeasibleDiflaniad n, vanishing'ioâymder n, nothingnessDiflanol a, evanescent9120

jDIFF {See Di px.) DIHDifiant re, evanescenceDiflanu v, to vanish awayDiflasdod re, disgust : insipidityDiflasiad re, disgustingDiflasu v, to disgust; to become dis-Diforwyno v, to constuprate [gustedDifr -an re, cast ; metreDifraisg a, not bulky or largeDifrawu v, to grow carelessDifräwch re, unconcern ; fearlessnessDifregawd re, rebusDifreinio v, to disfranchiseDifrif, Difrifol «, void of trifling; serious,earnest, sedate, thoughtfulDifrifo v, to make or become seriousDifr'io v, to abuse; to debaseDifrod, Difrawd, frodau re, waste; devastation,desolation; depredationDifrodaeth re/, extravaganceDifrodi v, to make liavoc, to waste, todesolate, to devastateDifroi v, to banish, to exileDifrwysg a, not inebriatedDifrychenlyd a, immaculate, spotlessDifrydaeth nf, inattentionDifuddio v, to deprive of gain or profitpassion, anger, ire, wrathDig a, angry, wrathful : displeasedDigaeth a, unconfined, unrestrainedDigalondid re. heart lessnessI figaloni V, to disheartenIDifwyno v, to make unprofitable, to Digarn i\ to cease lovingmar, to spoil; to defile; to sully Digedenu v, to remove nap from cloth aDifyn -ion re, fragment, piece, morsel Digio v, to offend; to anger; to lfiDifyniad re, cutting to piecesDigloff «, not lame or halt [offend(BDifyniaeth vf, anatomy [to anatomize Digllawn a. wrathful, angryDifynio v, to carve, to mince; to dissect, lúgllunder, Digllonedd n, wrathfulnesDifyr «. diverting, amusingDiglloni v, to be displeased [displeasnBDifyredigaeth ?//, amusement, relaxation Digofaint re, displeasure; angerDifyrgar r/, tending to divert, amusingDifyriad re, diverting, recreationDigollediad re, indemnificationDigollediant re, insurance [denmiiHDifyru v, to divert, to amuseDigolledu v, to make good a loss, to illDifyrns a. divertive, amusingDigon a, enough, sufficient: re, enougl»Difýrwch re, diversion, j>lay, amusementDifysgu i\ to unmix, to separateDifyw a, lifeless, inanimateDiff -od re. cast, throw, dartDiffaeth, ffeithydd re, wilderness, desertDiffaeth a, waste, desertad, enoughDigonedd re, abundance; sufficiencyDigoni o, to suffice; to satisfyDigonol a, sufficient; satedDigonoldeb re, abundanceDigonoli r, to satiate, to satisfyIDiifaethfa, fëydd nf, foul groundDiffaethwch », wildernessDiffawd, ffodion nf misfortuneDiffeithder re, foulnessDifFeithio v, to lay wasteDiffer -ion r/, defence, guardDifferiol a. defensiveDifferu, Diffe.ryd v, to defend, to guardDiffbdd n, what is extinctDiffodd, Diffoddi v, to extinguishDiffoddiad n, extinctionDiffoddyr -on re, extinguisherDifFred, Diffredu v, to protectDiffrediad re.protectionDiffreidiad, iaid n, protectorDiffreidio o, to protect, to defendDiffreidiog -ion re, guardianDiffrwytho v, to make abortive or barrento neutralizeDiffryd v, to protectDiffwyn n, defence, guardDifrwys -ydd re, precipiceDiffydd -ion re, infidelDifiyg -ion re, defect, failure. Diffyiar yr haul, an eclipse of the surDifiyg anadl, shortness of breatr.jOylcíi y diffygion, the eclipticDiffygiad n. defection to fa[Diffygio r, to be defective; to be tired 1Diffygiol n, defective; weary, tiredDiffyn -ion re, defence, guardDitfyniad re. defendingDiftynol a, defensiveDiff'ynu v, to defend, to guardDig re,Digor n, habit, passionDigortTori v, to disembodyDigram a. wandering, strayingI'i-rif. Digrifol a, amusing; jocose |Digrifedd, Digrifwch re, pleasantry, |musement[=AnghryÄ:Digryno a. incompact ; untidy, sioveiiHiDigter re, anger, displeasureDign «, not affectionateDigua a, displeasing, vexatiousDigyfieuo r. to disjoin; to unyokeDihatru v, to strip, to undressDihenvdd n. he that is without origfl130

;Dilynol! Dilaes;;DIMYr hen Ddihenydd, the Ancient of " Dimeiwerth -au halfpennyworthDays {Dan. vii. 9)Diheurad, Diheurawd n, apologyDiheureb nf adageDiheuro r, to apologizenfDimwybodyddion np, Knownothings (anAmerican faction)Din -ion nf, hill fort ; fortress ; campDinas -oedd nf, city ; fortressDihoeni v, to grow languidDil -iau n, structure; texture.Dinasfraint, freintiau nfprivilege of a cityfreedom orDilmêl, honeycombDinasol a, belonging to a city; municipala, without trailing or low Dinasydd -ion, Dinaswr, wyr ??=Dines-jDilain a, worked upon; wastedDilead n, abolition, deletionBflechdid n, dialecticsDile'edigaeth nf extinctionBrethyn dinesig, broad clothcivic.Diler -au n, instrument, toolDilerbren -i n, meting-rodDinesydd -ion n, citizen, denizenDinesyddiaeth nf municipalityDilëu v, to displace ; to blot out, to deleteDinesyddio v, to denizen, to enfranchise; to abolish ; to raze ; to annulDiliad n, operationmakeDinystr -au n, destructionDinystrio v, to destroyDilio v, to accurate. Dilio caethiwed,Dinystriol a, destructiveto emancipate from bondage or Diod -ydd nf drink, beverage ; alethraldomDiliw n, phantomDiluddedu v, to rid of fatigueDiluw n, deluge, flood=DylifDilwydd nf, the celandineDilwyn v, to shed, to cast offDilyn, Dilyd v, to follow; to pursueDiodgar a, given to drinkingDiodi v, to give drinkDiodlestr -i n, drinking-cupDiodlyn -oedd n, beverageDiodrydd a, given to drinkingDiofaledd n, carelessnessDiofalu v, to become careless; to make''Dilyniad n, followingDiofalus «, negligent[secureJDilyniaeth nf following, pursuit Diofalwch n, negligence, carlessnessa, following; consequent Diofryd n, decision; vowDilyr -ion n, instrument, toolDiofrydiad n, vowingiDilyrbren -i ?2=DilerbrenDiofrydog a, devoted; vowedDilj-sdod n, unavoidableness ; certainty Diog a, slothful, sluggish, lazy, slow(Dilysiad n, making certainDiogeledd n, security, safetyDilysiant n, uncertaintyDiogeliad n, securing ; insurance)illyn -ion n, ornament. Dillynion,)illyn a, smart, trim, spruce [beautiesOillynder n, smartness, gaiety, neatness)illynes -au nf smart female'hm n, nothing ; anything ; somethingeverything ; trifle. Dim wy, the pellicleinside an eggshell)im a, no ; any)|m ad, in no degree, not at all>jmai, eiau nf halfpennypoaedd -au «. nothingness(SeeDipjc.)DIRDinerthedd n, impotence[yddDinesgob -ion n, metropolitanDinesig a, belonging to a city; civil,Dilysiol a, unexceptionableDilysrwydd n, certitudeWlysu v, to make unavoidable ; to cer-Diogelu v, to secure, to guard, to insureDiogelwch n, security, safetyDiogelwr, wyr n, one who makes safeDilì -ion », plait, fold[tify securer, insurer; conservativeDiliad np, clothes, apparel, raiment Diogi n, idleness, laziness, sloth : v. toDilladiad n, clothinggrow idle or lazyWlladu r, to clothe, to dressDiogyn n, idler, lazy one, sluggarddiliadwr. wyr, Dilledydd -ion n, clothier;tailor, habitmakerDiolch v, to give thanks, to thankDiolch, Diolwch n, thanks ;praise^illiad n, foldingDiolchgar a, thankful, grateful ; obliged)ilhri n, smartness; eleganceDiolchgarwch n, thanksgiving, gratitudeDioh v, to blot out, to obliterateDioliad n, obliterationDioloi v, to developeDiolwch v, to show gratitude=DiolchDiorseddu v, to dethroneDiosg v, to undress; to put off one'sDiota v, to tipple[clothesDiotach n, tipplingDiotty, tai n, ale-house, tippling-houseDiotwr, wyr re, Diotai, eion nc, tippler, sotDir -iau n, force ; certainty131

IDIR (See Dl px.) DISDir a, of force; certain, sure: 7«, denotingvehemence or excess=Gor, EtDirasrwydd n, gracelessneasDirboen -au nf extreme painDirboeni v, to excruciate, to tortureDirchwant n, ardent desireDirchwys n, profuse perspirationDirdaen a, extremely distendedDirdra n, outrageDirdyniad -au n, tension ; convulsingtorture. Dirdyniadau, convulsionsDirdynu v, to pull extremely; to rack;to tortureDirddvvys a, extremely condensedDireb -ion nf common saying, adageDireidi n, mischievousnessDireidio v, to become unluckyDirfaint n, extreme bulkDirfarn -au nf harsh sentenceDirfawr a, extremely large, very great,Dirfod v, to be of necessity [immenseDirgais, geisiau », extreme effortDirganfod v, to look earnestlyDirgariad «, extreme loveDirgel -ion 7?, secret place or thingDirgel a, secret, occultDîrgeledig a, secreted, hiddenDirgeledigaeth -au nf, mysteryDirgeledd -au n, secrecy; mysteryDirgelfa -on if secret place[)irgel-gynghor -au ?^, privy-council>irgeli n, secrecy, privacyDirgelu v, to secreteDirgelwch n, secrecyDirglwyf'-au n, extreme achingDirglymu v, to tie tightlyDirgrynu v, to convulseDirgwyn -ion n, extreme complaintDiriad n, iteration; impulseDiriaid a, mischievous, unluckyDirio v, to iterate; to urge, toDisgynfa, fëydd nf place of descentDiriol a. iterating; nrDisgyniad n, descendingDirlais, leisiau u. emphasisDisgynol «, descendingDirmyg n. contemptDisgyr a, without impulseDiTmygiad n, slightingDisiomi, Disomi v, to undeceiveDirmygol a, contemptuousDisiomiant n, indeception: a, certainDirmygu r, to contemn, to despise [ble Disliw a, colourless; paleDinuygus ist -iau n, joist in a floorDiroddef v, to suffer greal \yDhoni v. to shed grainDirperiad a. meritingDirperu v, to deserve, to meritDirprwy -on », supply ; substituteDirprwyo v, to supplyDirprwywr, wyr n, one who suppliesagent; attorney; commissionerDirus «, without starting, unhesitatinjDirwaedd nf outcryDirwaenu v, to disseverDirwan a, extremely weakDirwarthu v, to coverDirwasgu v, to press extremely, to cruslDirwen -au nf broad smileDirwenu v, to smile, to laughDirwest -au nf abstinence, fastDirwestfa, f äu nffasting, fastDirwestty, tai »,ijtemperanee-houseDirwestu v, to abstain, to fastDirwy -on nf penalty, fineDirwyn », violent passionDirwyo v, to fine, to amerce, to mulct1 lirwyol a, finable, penall)is px, not, un-, -less=DiDisbar a, without parity ; oddDisberod n & a, wanderingDisborth a, without supportDisbrofi v, to disproveDisbur a, impure, uncleanDisbwyll a, distracted, crazyDisefydlu v, to rid of stabilityDiserth a, not declivousDisgar a, unloved ; inamiableDisgaul a, uncoagulatedDisgloff a, not lame, not haltingDisgraff a, not apt to discernDisgudd a, uncovered, unmaskedDisgwall a, without defectionDisgwrth a, without resistanceDisgyfrith «, uncongenial; harshDisgyn v, to descend, to alightDistadl r/. worthless, abjectDistadledd n, worthlessness132

DIW (See Di par.) DOFEtrych n. spume, frothDistrychu r, to spumestoryw », destruction, desolationHpfcrywgar a, destructiveMlij ni ill n. destroyingDistrywio v, to destroy, to demolishDistrywiwr, wyr />., destroyer, demolisherDistyll -ion n, dropping-;Hstylliad n, distillationthe ebbDistylln v, to distilDiswyddo v, to remove from office; todismiss, to discardfcycb.edu v, to allay thirstDisymmudedd n, immobilityDisymmwth, Disymmythol a, sudden,abrupt, subitaneousDisymmythu v, to go suddenlyDitiad », utteringDiwrnod, Diwarnod, -au n, dayDiwrnodol a, diurnalDiwrnodio i\ to do a day's workDiwyd a, assiduous, diligent, industriousDiwydiaeth nf assiduityDiwydio v, to be diligent or industriousDiwydrwydd n, diligence, industryDiwyg -ion n, repaired state; attire,Diwygiad n, reformation, reform [dressDiwygiadus a, emendatoryto correct, to amend, to re-Diwygio v,form, to make betterDiwygiol a, corrective, reformatoryDiwygiwr, wyr n, reformer; correctorDiwyledd n, impudenceDiwyll -ion n, clearance; cultureDiwylliad n, cultivation|Diwylliant n, culture ; worshipDiwylliawdr, iodron n, cultivatorDitian, Ditianu », to speak, to say, toKtio v, to utter, to express [question Diwyllio v, to cultivate ; to worshipDiurddiad n, degradationDiw -ion », entireness : a, totalDiwylliodraeth nf cultivationDiwyniad n, dirtyingHradnu v, to trip up the heelsDiwaddodi v, to defecateDiwaddeli u, to disendowHrael a, not vile or baseDiwyno », to sully, to dirty, to soilDiystyriaeth nf inconsideratenessDiystyru v, to disregard ; to despiseDied -ion nf debt ; duty=.DyledDiwaelodi v, to clear of leesDo ad, yes, yea (in answer to questionsBwag «, not empty or vagueDobrwy -on n, bribe; fee [in past tense)Diwaliiad n, satiating; providing Dobrwyo v, to bribe; to feeDiwallu v, to provide, to supply Dobry ad, below, underneathSatiate ; to divest of wantDobyn -au n, a measure equal to half aDiwarogaeth nf emancipationDoco ad, yonder, lo yonder [pintDiwarogi v, to emancipateDiwartìiäu r, to uncoverDiwarthu v, to clear of reproachDodi v, to put, to lay, to deposit, toplace ; to giveDodiadol, Dodawl a, positional, set, laidDiwasgodi v, to unshelter [the day Dodion np, dataDiwedydd n, the evening; the end of Dodrefn -oedd en, furnitureDiwedd -ion n, end, conclusion, terminaweddafa, last, latest[tion Dodrefniedydd -ion n, cabinetmakerDodrefniad n, furnishingDiweddar a, late ; modern ; tardy, slow. Dodrefnu v, to furnishÍY diweddariaid, the modernsDiweddarhau v, to make lateIDiweddaru v, to become lateifareddarwch n, latenessDjweddglo -ion n, conclusionDodrefnyn n, piece of furnitureDodw n, laying, settingDodwi, Dodwy v, to lay, to depositDoddi v, to come[nation Doe n, yesterday : ad, yesterdayDiweddiad n, ending, conclusion; termi- Doedyd v, to say, to speak=DywedydDiweddol a, conclusive [to finish Doeth a, wise, sage, prudent: -ion n,Diweddu v, to end, to conclude, to close, Doethder n, wisdom [wise man, sage'Wweddwr, wyr n, finisher; the last man Doethi v, to show wisdom ; to talk pertlyDiweirdeb, Diweirdod n, continence Doethineb n, wisdom; sagacity; discre-Diwelläu l\ to cease mending or improvluDoethor -iaid n, doctor[tionv, to rid of confusion [ing Doethyn n, wiseacreDof -od n, useful thing, utensilDiw'esu i; to approximateDnrlitb, Diwlydd nf true maidenhair Dof a, trained ; tame, gentle. DafadenDjwregysu v, to ungirdle•Diwreiddiad n, eradicationi'Diwreiddio v. to eradicateDofaeth n, domesticityDofawd n, trainingDofi v, to tame; to break in;[ddof, wartto assuage133

;DOSDofreithio, Dofri v, to domiciliateDofydd -ion n, one who forms or trainstamer; the Lord; dominatorDofyddiad, iaid ?^, organizerDogn -au n, due quantity ; share, proportion;dose; enoughDognedd n, quantity ; enoughDogni v, to proportion ; to apportionDognol a, proportionalDôl, dolydd, dolau nf winding; bowdale; meander; ring; noose, loopDol af foolish, stupid : m dwlDolef -au nf shout ; loud noiseDolefain v, to utter a noiseDolen -au nf winding; bow; ring; loopDoleniad n, loopingDolenog a, ringed, looped ; meandrousDolenu v, to form a ring; to loop; toDolfF -au n, curve, bow [meanderDolfiyn -iaid n, dolphinDoli v, to form a ring or loopDoloch n, wailing, moanDolog a, having windingsDolur -iau n, ache, pain, sore; grief.Dolur rhydd, diarrhoea. Dolur y môr,sea-sickness. Gwneyd dolur i, to hurtDolurio v, to pain, to ache, to grieve, toDolurus a, painful, sore; grievous [hurtDolwch n, adorationPREDofn af deep : m dwfnDosbarthu v, to distinguish, to discriminate,to determine ; to divide ; to classDofr -au n, trained stateDofraeth -au nf, usage; domesticity; to distribute ; to systematizelodging, quartersDosbarthus a, discretiveDofrawl a, domiciliatingDosbarthwr, wyr n, analyzer ; distribute]Dofreithiad, Dofriad n, domiciliation Dosben -au n, particularDosbeniad n, definitionDosbenu i\ to define, to particularizeDosi v, to drop, to trickleDosog a, having drops; spottedDosol «, dropping, tricklingDosran -au nf divisionDosraniad n, analyzing; analysisDosranu v, to analyze; to separateDotiad n, confusing[to puzzlDotian, Dotio v, to confuse, to put ouDraen, drain n, prickle ; thornDraenblu np, down feathersDraened -au n, hedgehog=DraenogDraenen, drain nf thorn, thornbushDraeneta v, to hunt hedgehogsDraenglwyd -i nf thorn hurdleDraenllwyn -i «, thorny brakeDraenog -od n, hedgehog, urchinDrag -iau n, fragment, pieceDragio v, to tear in piecesDragiog a, having rentsDragon -au n, leader in warDragwm ?i, scaly coat of animalsDraig, dreigiau nf dragon; lightningDrain np, thorns; prickles: 5 draeidraenenDraw ad, yonder, at a distanceDref -au nf bundle, tieDrefa, f liu nf twenty-four sheavesDrefion np, shivers, shatters, fragment•Dolystain, ysteiniau n, trembling noiseDolysteinio v, to quiverDolystum -iau n, curved formDolystumio v, to curveDollwng v, to let looseDom n, dung, dirt, manureDondio v, to taunt, to chideDonio v, to endow, to giftDoniog a, endowed, giftedDoniol a, enduing, giving;giftedDor -au nf clausare ; doorDorfod v, to be concernedDorglwyd -i n, a covering hurdleDori v, to be concerned or interestedDorlawd n, fondlingDorlota v, to fondleDorth n, covering ; limitDos -au n, drop, particleTori yn ddrefion, to break in piecesDrefu v, to bundle ; to thraveDreng a, morose, surlyDrengyn n, surly chapDreigio v, to lighten without thundeor at a distanceDreigiol a, like a dragonDreinach, Dreiniach np, small prickle;Dreiniog, Dreiniol a, spinous, thornyDreiniog nf the siskinDreinllyd a, prickly, thornyDreinos np, small pricklesDrel -iaid n, clown ; dunce ; knaveDrelaidd a, churlish, boorish, clownisl»Drelgi, gwn n, churhsh dog; disobligii»fellow; knaveDrelio v, to use low abuse ; to treat IDos v, do thou go [class :nf system Di-elyn n, churlish one [busireDosbarth -au ra, discrimination ; division Drem -iau nf slight, look, aspect=TreHDosbarthedigaeth nf distinction, dis-Dosbarthol o t distributive [criminationDremio v, to take a look=TremioDrew -ion n, .stink. stench134

,DrudwenJ: malefactor• Drych;;DRYDrewbryf -ed en, bugsDrewchwa -oedd nf, mephitisDrewdod, Drewi n, stink, stench, fetorDrewg, Drewlys nf the darnelDrewgoed en, bean trefoilDrewi r, to stinkDrewiant n, stinkingDrewllyd a, stinking, fetidDrewsawr n, fetid smellDring -au n, flight of stepsDringediad n, escaladeDringfa, fëydd nf place to climbDringedydd, Dringiedydd, -ion n, climberDringiad n, climbingDringlyn -au n, pendulumDrygu v, to hurt, to harm, to damageiDringo, Dringad v, to climb [instead of Drygus a, tending to evilDros (mutation of Tros) pr, over ; for Drygweithred -oedd nf evil deedDrud n, daring one, heroDrvgweithredwr, wyr n, evil doer, malefactor;culprit, felonDrud a, daring ; dear, costly, expensiveDrudaniaeth nf dearth, scarcity Prygyrferth n, wailingDrudiant n, frowardnessDryll -iau n, piece, fragment gun,mus--od nf, starling;Dniliach np, dribblets, snips [ketDrudws np, starlingsDrudwst n, chatteringDrudwy n, chatter; starlingDrwg, drygau n, evil, mischiefDrwg a, evil, bad, naughtyDrwg dybio v, to suspectDrwg weithredwr, wyr n, evil-doer,; culprit, felonDrws, drysau n, door, doorwayDry a, forward, foremost-au n, aspect; mirror. DrychGwener, corn bell-flower. Drychmeirionig, scarecrowDrychiannog a, sightlyDrychiannol a, prospectiveDrychiant, iamiau n, prospectDrychiolaeth nf, apparition, phantomDrychioli v, to make apparentDrychol a, relating to aspectDrychu v, to make apparentDrychynog a, sightly, comelyDryd n, economy: o, thrifty"Drydol a, economical, frugalDrygair n, ill reportDryganedd n, evil dispositionDryganiaeth nf, mischief, malignityDryganian nf, malignityDryganianu v, to fl into a passionDrygarfer -ion nf, bad custom or habitDiygbwyll a, irrational: n. bad senseDrygchwant -au n, evil desire [picionDrygdyb -iau « & nf, bad opinion, sus-DULDrygddyn -ion », mischievous person,Drygedd n, malignity [wicked fellowDrygewyllys -iau n, ill willDrygfoes -au nf, ill mannersDrygfwriad n. evil intentionDrygfyd n, adversityDryghin nf bad weather[chiefDrygioni n, wickedness, badness, mis-Drygionus a, vicious, wicked, badDryglam -au n, mischanceDrygnad -au nf howl, howling, yellDrygnadu v, to howl, to yellDrygnaws -iau n, peevishnessDrygsawr n, bad smell, stenchDryllio v, to break in pieces, to shatterDrylliog a, shattered, brokenDryllyn n, small pieceDryllyniach np, dribbletsDryntol, Dyrnddol, -au n, the ear orhandle of a cup, pot, or jugDryon n, the supreme oneDrysor -ion n, doorkeeperDrysores -au nf, doorkeeperDryw -od n, druid ; wren -Drvwol a, druidical, druidic [inkDu a, black, sable; gloomy: n, black;Duad n, blacking; bay in a building;length of ploughed landDuch n, sigh;groanDuch law ad, overhand, aboveDucho ad, above, upwardDuchiad, Duchiant n, sighDuchio v, to sigh, to groan[gloomDuder, Duedd n, blackness; darkness;Dudew a, thick and blackDueg nf melancholy, spleenDug -iaid n, dukeDuges -au nf duchessDugiaeth -au nf, dukedomDugiol a, belonging to a duke [bruiseDuglais, gleisiau n, black stripe orDuglwyd -i nf the restharrowDul -iau 11, bang, thump, beatDulas o, blackish blue ; raven grayDulio v, to bang, to thump, to beat, toDuloew a, of shining black [knockDrygdybio v, to think evil of, to suspect Duhvyd n, dusky colour: a, duskyDrygdybus a, apt to think evil, suspicious Dulyn -oedd n, black water ; melancholyDrjgddamwain, weiniau nf mischance Dulys my, Alexanders[Dubfia13-5

;;DWNDull -iau n, figure, shape, form, manner Dwned v, to express, to say, to speakscheme; patternDwr n, water; nuid=DwfrDulliad n, formation ; modification Dwrd n, chiding ; threatDullio v, to form, to shape, to modify Dwrdio v, to chide ; to threatenDullnewid v, to transfigureDwrdiol a, chidingDullneAvidiad n, transfiguration Dwrdd, dyrddau n, rustle, stirDullwedd -au nf styleDwrn, dyrnan n, fistDundeb n, unity, accordanceDwb ?í. what oozes outDuno v, to unite, to agreeDwsel n, faucet, tapDuo v, to blacken ; to darkenDwthwn n, junctui-e; clayDur -iau n, steelDuraidd a, of a steely nature ; chalybeateDurdeb n, steeliness ; solidityDuren -au nf steel to strike" fireDurew n, black frostDurfin a, dense, close, hardDurfing a, dense; austereDurio, Duro v, to steel ; to edgeDuriol, Durol a, of steel ; solid, denseDuryn -au n, beak, snoutDurynog a, beaked, snoutedDuw -iau n, God, the Deity; a godDuwdeb, Duwdid n, divinity, godheadDuwdod n, godhead, divinity, deityDuwiaeth nf deismDuwies -au nf goddessDuwin a, of divine nature [divinityDuwindeb, Duwineb nf divine nature.Duwinydd -ion n, theologian, divineDuwinyddiaeth nf theology, divinityDuwiol a, godly, piousDuwiolaeth nf theocracyDuwioldeb n, godliness, "pietyDuwioli v, to deifyDuwioliad n, deificationDuwioliaid np, pietistsDwb -ion n, mortar, cementDwbio v, to daub, to plasterDwbiwr, wyr n, plasterer; dauberDwbl a, twofold, double=DyblygDwf, dyfydd n, what glides;gliderDwfn am, deep: ydofnDwfr, dyfroedd n, waterDwg n, bearing ; carrying : v, will bearbear thou. See DwynDwgan -od nf trull, drabDwl n, reason, judgementDwl a. blunt ; dull ; stupid, foolish : /do!Dwlw n, action of the mindDwll n, overspreadDwn n, murmur ; bassDwn a, dun, dusky, swarthyDwnad n, report, rumour;" expression;saying; grammarDwndriad n, pratingDwndro v, to prate, to chat ; to clamourDwndwr n. confused noise, clamourDYDwy -on n, cause; rule, orderDwy af8c nf two: m dauDwyadeiniog a, having two wingsDwyar np, stirrupsDwydon -au if diphthongDwyddalenog a, bipetalousDwyeg nf milt, spleenDwyen nf the gillsDwyf n, the Self-existentDwyfasglog «, bivalveDwy fed a. second[oci - ac;Dwyflywiaeth, D'.vyflywodraeth nf theDwyfbg nf the betonyDwyfol a, divine, godlyDwyfolaeth nf deificationDwyfolder n, godlinessDwyibli r. to deifyDwyfron np, the breasts. Cledrddwyfron, the chestDwyfroneg -au nf breastplateDwyfyddiaeth nf, theologyDwylaw np, the two handsDwyliw np, two female parties [handDwylofaid, eidiau nf, the full of botDwylofi v, to stroke with the handsDwyn v, to bear, to carry; to carrDwyn a, agreeable [away; to stiDwyndeb n, pleasantnessDwynol «, pleasing, agreeableDwyr 11, the dawn ; orientDwyrain n, the east : a, east, orientDwyran nf two shares : a, of 2 sharesDwyre n, bursting to lightDwyre, Dwyreain v, to rise to viewDwyreiniol a, eastern, oriental, orientDwyreinwynt -oedd n, the east windDwyreol a, ortive, surgent. risingDwys a. dense, heavy. Lrrave; deepDwys

DYCHDy J)ii.thy, thineDyad n. effect, efficacyDyadel r, to leave, to sufferDyall n & ;— DeallDyanereh y, to dedicateDyar n. din, noise, soundDyar >, to make a tumultDyarchiad n, demandingBaros v, to be tarryingDyban -od re, ant, emmetDybarthu y. to be separatingDyben -ion re, conclusion, endDybendod re, conclusionDybeniad re, concludingDybenol a, concludingDybenrwydd re, concdusivenessDybenu r, to conclude, to finisb. Yrwyf wedi dybenu, I have doneDybleidio v, to take a partDyblisgo v, to strip off shells or husksDyblyg -ion re. double, fold'Dyblyg a, double, foldedDyblygiad re, doubling, duplicationDyblygol «, duplicativeDyblygu v, to double, tô foldDyb< cri v. to spit aboutDybori v, to browseDyborth -ion re, supportDyborthi v, to support, to sustainDybreiJdio v, to be depredatingDybry. Dybryan, -od nf sea-henDybryd a, sad ; ugly ; horridDybrvder re, pensivenessDybryderu v, to be sadly musingDybryn re, purchase; meritRbrynol n. meritoriousiDybrrau v, to get esteemDyburo i\ to purifyv, to persuadeDybyr a. pensive, sad'Dybyrdod ?i, melancholy'Dybyrio v to depress:Dyeh re. groan, sighDyckan -an nf lampoon, satire; jeerDychaniad re. lampooningDyehanol a, lampooning." satiricalDychanu v. to lampoon, to satirizeDycLinr. Dychiori v, to utter sighs'Öychlaii:, leigion re, drooping^Dychkis, leisiau re, breaking out'Dychlam. Dychlamiad re, flutteringDychlamol a. fluttering: palpitatingJ^chlainu v, to flutter; to palpitateDycbdud re, what is carried^ychludo v, to carry[tychluddo v, to incìose^vchrain re. crawlingDYDDychre nf, croakingDychrëu r, to croakDychrymu v, to bowDycbryn ra, terror, fright, horrorDychrynadwy a, terrible, horribleDychryndod n, terrorDychrynllyd a, fearful, terrible, hombleDychrynol a, terrifyingDychrynu v. to frighten, to terrifyDychrynwr, wyr re, trembler ; frightenerDychrys re, haste, hurryDychrysio v, to hairyDychurio v, to be afflictedDychwaen, weiniau nf, chance, eventDychwaeth, weithiau re, relishDychwant -au n, appetiteDychwardd re, laughterDychwedlu r, to discourseDychwel -ion nf, turn, courseDychweladwy a. revertibleDyehweledig a, reversedDychwelfa, fiiydd re, recuiTence; returnDychweliad re, recurring; returning;conversion[returns; convertDychwelwr, wyr re, one who turns, orDychwelyd v, to returnDychwydd -au re. heavingDychwyl -ion nf revolutionDychwysu v, to sweatDychyfaer -au nf, rencounterDychyfalhau v, to assimilateDychyfarfod v, to meetDychyfeirio v, to come in contactDychyfiad n, equalizationDÿchyfuno », to agreeDychyffroi v, to agitateDychymmyg -ion «, invention: riddle,Dychymmygnl a, imaginary [enigmaDychymmygu v, to devise, to imagineDychyminygwr, wyr «.deviser, inventorDychymmysg re, commixionDye hyrchu v, to come on, to resortDyd i, hold. avast=DytDydach v, to skulk, to lurkDydanio v, to take Are, to ignite [forthDydarddn v, to break out, to springDydechu v, to skulkDydi (mutation of Tydi)pn, thou, theeDydoledig a, segregated;parted, divided.', Dydolnod, -au nf diaeresisDydoli v, to segregate, to separateDydoliaeth, nf Dydoliant re. segregationDydolwr, wyr re, separater; dividerDydoni v, to pare the surfaceDydori v, to break, to be breakingDydreiddio v, to penetrateDydrëu v, to bore, to pierce137

;DYEDydrwyno v, to follow a scentDydwytho v, to make elasticDydynu v, to attractDyeithr c, except, unlessDyeithriad n, estrangementDyeithriad, iaid n, strangerDydd -iau n, day; day-time. Four Dyeithro r, to estrangedivisions of the day : bore, morning Dyelw ?i, rightanterth, forenoon; nawn, noon; echwydd,Dyerbyn v, to receive ; to opposeeveningDyerchi r, to demandDyddamwain, weiniau nf, casualty Dyethol v, to selectDyddan a, amusing, alluring; pleasant Dyeuro v, to gildDyddangar a, diverting, amusing Dyfachu v, to grappleDyddan iad n, divertingDyfais, feisiau vf, device, inventionDyddanol a, tending to allure or amuse Dyfal -on «, simile; riddle [industriouDyddanu v, to divert, to amuse ; to comfort[comfort, consolationDyddanwch n, diversion; pleasantness;Dyddan wr, wyr, Dyddanydd -ion n,Dyfal a, incessant; tedious; diligentDyfalder n, diligenceDyfalgan -au, Dyfalgerdd -i nf, d(scriptive songcomforter, consoler; diverterDyddarbod -an n, providenceDyddarfod v, to be endingDyddarnu v, to cut in piecesDyddhau v, to become dayDyddawr n, being concernedDyddeisyf v, to imploreDyddelwi v, to be as an imageDyddentt v, to enticeDyddestlu v, to decorateDyfalbau v, to be assiduousDyfaliad 11, making a simileDyfal u v, to make a simile, to likenguess; to conjecture; to describeDyfarnu v, to pass sentenceDyfeiliorni v, to go wrongDyfeirio v, to grow furiousDyfeisiad ?i, invention, deviceDyfeisio r, devise, to invent; to guess[come Dyféithrin r, to be nursingDyddeued, Dyddawed, Dyddelu v, to Dyfelu i', to bicker, to brawlDyddfu v, to grow pale ; to faintDyddiad ?i, dating; dateDyddiadur -on n, diary, journalDyddiant n, fixing a day ; dateDyddigio v, to irritateDyddio v, to become day; to dateDyddiol a, daily, diurnalDyddisgyn v, to descend, to alightDyferiog a, dropping; leakyDyferion up, dropsDyfern v, to drop, to drizzleDyferwad n, ebullition, effervescenceDyferwi v, to boil, to effervesceDyferyn -au n, single dropDyferynn v, to drizzleDyfeth ?i, failing ; nullityDyddiwr, wyr n, daysmanDyfetha u, to destroyDyddlyfr -an n, diary, journal ; almanacDyddolweh », worshipDydd on n, blank: a, blankDyddonio v, to endowDyddordeb n, concern, interestDyfinio v, to set an edgeDyddorgar a, concerned, interested Dyflaenn v, to sharpenDyddon v, to be concerned; to care for Dyflanu v, to illumineDyfethiad n, destroying, destructionDyfethlu v, to entangleDyfethwr, wyr 71, destroyer; wasterDyfian v, to move slowlyDyddoriant n, concern, care; anxiety Dyflisgo v, to strip of shell, to shellDyddorol, Dyddorus a, interesting ; en- Dyfloen -au nf, splinterDyddosbarthu v, to analyze [tertaining Dyfnad 11, what is inuredDyddwyn v, to bear ; to convey Dyfhawd w, profundityDyddwyrain, Dyddwyre v, to rise, to Dyfnder -au -oedd «, deepness, depthDyddwyso r, to condense [ascend Dyfneual v, to train up; to be wontDyddyfnu v, to absorb ; to abstract Dyfnhau v, to deepenDyddyfru v, to water, to irrigate Dyfnu v, to suck ; to be usedDyddygyd v, to convey, to bear Dyfod v, to come ; to be, to come to p

! Dyfrkad're,;DYGDyfrefu v. to bleat, to lowDyfrfydrai, eion re, hydrometerDyfrgi, gwn re, otterDyfrglwyf re, dropsyirrigationDyfrliau v, to irrigate, to waterDyfrhynt -oedd re, watercourseDyfriad re, watering ; irrigationPyfri'ad n, dignifyingH filar, ieir nf water-hen, cootDyfrigo v, to top, to pruneDyfrio v, to dignifyDyfritho v, to variegateDyfriwo v, to crumbleDyfrlan, lenydd nf water brinkjpfrle -oedd re, bed of a riverDyfrllyd a, waterish, wateryDyfrogan re, hydromancyDyfrol a, watery, aqueousPyfru v, to water, to irrigateDyfnvraint np, tetterDyfry ad, upward ; aloft ; aboveDyfryd n, longing: o, longingDyfrydaeth nf longing; griefDyfrydio v, to heatDyfrydol a, longingDyfry du v, to muse ; to longDyfrys re, haste, speedDyfrysio v, to hastenDyfu v, to move on ; to comeDyfustlo v, to embitterDyfwrw v, to cast out, to ejectDyfwyn -ion, Dyfwyni re, satisfactionDyfwyno v, to satisfyDyfwyta v, to eat oftenDyfyn -an re, citationDyfyniad re, citation, quotationDyfynnod, Dyfyneb, -au nf quotation,mark of quotationDYGDygelu v, to concealDygen re, gradge, malice [deportmentDygiad re, bearing, carrying; carriage,Dygiadus a, decorous; trained; accom-Dygiannus a, conductory [plishedDygiant re, deportmentDygibo r, to snatchPy^leigio v, to sinkI)y_liisio r, to make wealsDyglist n, slime; bitumenDygludo v, to waftDygluddo v, to hem inDyglyw re, hearingDyglywed v, to listen, to hearDygn a, severe, painful, hardDygnawd re, toilmgDygnedd re, troubleDygniad re, toilingDygnoad re, masticationDygnoi v, to masticateDygnol a, toiling, strivingDygnu v, to toil hardDygnudo v, to flock togetherDygnuo v, to bundle upDj-gochi v, to redden, to blushDygoddi v, to aggrieveDygofio v, to call to mindDygolli v, to loseDygospi v, to castigate, to punishDygraifu v, to impressDygredu v, to believeDygreidio v, to impassionDygreinio v, to crawlDygrenu v, to grasp1 'y.^rëu v, to createDygroni v, accumulateDygrychu v, to rumpleDygrymu v, to bow1 )ygrynoi v, to heap1 )ygrynu v, to quake1 )ygrysio v, to speed|Dyfynol a, citatoryDyfyn u r, to draw to; to cite, to quoteDyfwyo v, to augmentDyfyru v, to curtailDyfysgi re, confusion; chaosDyfy.sgu v, to make confusionDyffrydio v, to streamDyffryn -oedd re, valley, vale, daleDyguddio v, to hideDyguro v, to reverberateDygwydd -ion re, lapse ; hapDygwydd, Dygwyddo v, to befall, tohappen, to occur, to come to passDygwyddedigaeth nf contingenceDyffugliad re, ventilationDygwyddiad re, befalHng; occurrence,Dyffusgo v, to hurryDyfFusto v, to beatDygadwy a, portabletDygamu v, to bendDyganre nf concomitanceDVganu v,"to chant'Dygas re, hatred : a, hatedaccident, casualtyDygwyddol a, fortuitous, accidentalDygwympo v, to fallDygychwyn v, to set off [to take awayDygyd y, to bear, to convey, to carryDygydfod re, accordanceDygyfalhau v, to assimilateItygasedd re, hatred, enmityDygyfarfod v, to meet[ingDygegu ?', to mouth, to gargleDygyfarth v, to bark, to continue bark-139

DYHDygyfarwyddo v, to directDygyfeirio v, to meet togetherDygyfio i\ to equalizeDygyfhvyn v, to approachDygyfodi v, to rise1 )vgvfor v. to cause tumultDygyfranc v, to deal togetherDvgyiwrw r, to castDygyfysgi », confusionDygyffroi v, to agitateDygynweddu v, to complyDygyhoeddi v, to publishDygylchu w, encompassDygylchynu v, to circumscribeDygvllaeth re, longingDygymhell v, to instigateDygymmeryd i>, to acceptDygymmod v, to agreeDygymmrodedd re, congenialityDygymmynu v, to hew, to hackDygynxmyredd », estimationDygymmysgu », to mixDygynnal v, to upholdDygynnull v, to collectDygynnwys re, continenceDygynu v, to rise overDygyrchu r, to assailDygyrhaedd v. to attainDygysgodi 0, to adumbrateDygy8ga v, to slumberDygystuddio 0, to afflictDygythruddo », to ruffle, to agitateDygywain v, to carryDyhaeddu », to meritDyhaenu r, to spread overDyhaeru », to affirm, to assertDyhaith v. to meritDyhead », pantingDyhebgor », to dispenseDyhebu », to respondDyhedeg v, to hoverDyheiddio v, to meritDyheiro v, to loiter, to lingerDyhenydd re, giver of lifeDyhëu i\ to pant, to puffDyheueg »/", sigh; -wishDyheuro y, to assertDybewyd -ion », devotion; resolutionDyhewydd n, maturity; autumnDyhewyn re. what is maturedDyhidlo r. to distilDybir a, loitering; worthless; scoundrelDyhiriant n, prolongationDyhirio, Dyhiro v. to loiter; to trifleDyhirwch re. worthlc.-Dyhiryn n, worthless one; scoundrelDyhoddi v, to tranquiiizeDvhoddio r. to facilitateDyholi v, to investigateDyhudded, Dyhuddiant re.DYLconsolationDyhuddo v. to appease; to cover overDyhynt -iau nf, journeyDyhyntio r, to take a courseDyhyspyddn >\ to drain, to exhaustDyl -ion re. due, debt, rightDylad », fluxion, flowingDyladwy «., suitable, meet, dueDylafweh n. scratching; itchDylaith, leithiau re, dissolution; corps*j-Dylaith a, dissolving ; fluentDylamn r. to skipDylan -an re. fluid; oceanDylanwad -an re, influence [influeajiDylanwadn v. to influence, to exerciiDylathru r>, to give a polishDylawch », protectionDylechu v, to skulkDyled, Dylêd, -ion nf, due, right, debtDyledach, Dyletach np, small debtDyl-dgar a. dutiful[dribbleDyledog r/, having due: noble. Dyle»ogion, proprietors, noblemen--an nf noble womanDyledogi v. to ennobleDyledswydd -an nf, duty, obligationDyledn >\ to make dueDyledus a. obligatory, dueDyledwr, wyr re. debtorDyleddflad, iaid n. supine (in grammaDylefain >\ to clamourDylenwi 0, to fill : to influenceDyleu v. to be obligedDvli, iau re, temper, habitDyli re. flood=DylifDvli, Dylni », dullness, stupidityDylid re", obligation, dutyDylif -an -ion n, flood :nf, warpDylifiannu 0, to flowDylitiant re, defluxionDylifo i\ to flow; to warpDylinio v. to kneelDyliw -iau a. shadow, hueDylo v. to own: to be interested; toDylochi v, to protect [in duty bou:Dvlod re, shrillness; key of DDvlofi V, to handle : to stroke with tDylofyn n, handful [hand; to allDylor ii, shrill utteranceDylosg re, coke; charcoal1 >ylosgi v, to calcine, to charDylu v, to be obliged, to owe. DyhsI ought, I shouldDyluchio v. to be throwingDyludo v. to adhereliO

DYMDYOdutylîjÿíûníö i; to delineateDymwared p, to deliver, to extricatellDylusg -ion nf, what is drifted on shore Dymvreled », to visitDylusgo v, to hale, to drag [by hoods Dyn -ion »c, man, personDyna ad, there, lo there, there is ; that isDvlv,- /,', obligation,Dvlwch n, fluid; delugeDylwf, lyfion n, bundle, whispDylwr w", the hind part: «, hindmostHjwyf ? lire- wood, fuelDylvV. to be due; to claimB-lyed -ion nf obligation, debtflyedogi v, to render entitledOynan ne, little personDyndeb, Dyn«lid>. manhood, manlinessDyndod n, humanityDyne n, effusion ;j- pantingDyneol a. effusive; sheddingDynes -au ra/j woman, femaleDynesiiu i\ to approximate.Dvlyia v, to lickDynesiad n, accession, approximationDylymu v, to sharpenDylynu v, to adhereDylyu y, to be on dutyDynesu v, to draw nearDynëu v, to effuse ; to shedDyngarwch n, philanthropyiDyl'iu v, to overshadowPylluan -od «/", owlDyllwng p, to' let goDyllyr ra, the abyssDym_p.r=Dy-ymDyma ad, here, lo here, here is; this isDyngasedd ,", misanthropyDyniad -on n, human beingDyniadu v, to humanizeDyniaed, iewyd n, steer, heiferDyniedigaeth nf personificationDynionach np, frail men, contemptibleDymborthi v, to be mutually aiding ; to Dynionos np. little folks [mensupport one's selfDynichwel. Dymchwelyd v, to overturnDyno nc, little personDynodi v, to discriminate; to signifyDymchweliad «.subversion [a plough Dynoethi v, to denudate, to denude, toDymchwelydr -an n, the earth-board ofDymchwydd n, swelling, tumouriDymdaenu v, to spreadiddadlu v, to dispute togetheriddenu P, to allureiddwyn v, to bearästyn v, to extendbd v, to existbddio p, to please one's selfigadw v, to abstain;aru p, to be mutually lovingbare, to exposeDynol a, human, of manDynoli, to make humanDynoliaeth nf, humanityDynolryw en, mankind==Dyno] rywDynos np, little peopleDynsawd, sodion, sodau n, personDynsodach np, ignoble personsDynsodêchyn ra, insignificant little fellowDynsodi v. to personifyDynsodiant n, Dynsodwedd w/ypersoni-;eisio v, to exertDynwared v, to imitate[fication"jelu i\ to concealigilio v. to recedeDýmgodi r, to lift one's self3ymgoddi v, to vexfcgofio r. to rememberi p, to trust mutuallyDymguro v, to beat mutuallyjjfmgyfarch v, to greetlagyrchu v, to resort togetherIpýmheddu v, to pacifyjDymhuno p, to dozeDymiioddi v, to take refuge.Oynioddef v, to suffer"Dymollwng v, to let one's self looseDymranu c, to divideDymroddi v, to resignDymuniad -au n, desiring; wish, desireOnmno p, to desire, to wishJymunol a, desirableJymwndu v. to iDynwarediad n, imitationDynwaredoldeb n, imitabilityDynweddiad n, person (in grammar)Dynweddiadol a, personalDynyddu V, to twistDynygu r, to thriveDynyn n, little manDyochri v, to squareDyodwf n, augmentationDyoddef v, to suffer, to abide, to endureDyoddefadwy a, sufferableDyoddefaint, Dyoddefiad, Dyoddefiantn, suffering, passionDyoddefoldeb n, capacity to sufferDyoddefwr, wyr n, suffererDyoddefgar, Dyoddefol, Dyoddefus a,patient, passiveDyoedi v, to delayDyoerain v, to coolDvofalu v. to care forHI

DYRDyoganu 9, to predictDyogwyddo v, inclineDyol -ion re, track ; footstepDyolaeth nf tracingDyolaith re, dissolutionDyoli v, to follow a trackDyolwch re, gratitude; worship___Dyollwng v, to let looseDyor, Dyoryd v, to frustrate, to obstructDyoresgynu v, to subjugateOyorfod v, to conquer, to overcomeDyorladu v, to blessDyormesu v, to molestDyrag n. progress : pr, beforeDyragu v, to precede, to go beforeDyrain v, to frisk aboutDyrain re, friskinessDyranu v, to divideDyrathu v, to rub, to chafeDyrawr n, impulse : a, urgentDyrch re, rising ; assaultDyrchaf -ion re, assaultDyrchafael re, ascensionDyrchahad. Dyrchiad re, elevation, exal-Dyrchafiaeth nf promotion [tationDyrchafol a, elevatingDyrchafu, Dyrchu v, to lift up, to elevate,to exalt ; to advance ; to ascendDyrchiad re, exaltationDysgad n, instruction [apprentiijDyre re, wantonness, lustDyre, Dyred v, to move on ; to comeDyredeg v, to run to and froDyreidio v, to necessitateDyres -ion nf, flight of steps, stairsDyrewi w, to freezeDyri, îau, Dyrif -au nf, kind of metreDyrifiad n, numerationDyrllyd a, watery=DyfrllydDyrllyddu v, to deserveDyrnaid, eidiau n, handfulDysgadur -on ra, one instructed;pupi ]Dysgarthu v, to cleanseDysgawdwr, wyr n, instructorDysgedig a, learned ; instructedDysgedigol a, instructiveDysgeidiaeth nf learning; instructiojtuition, educationDysgethrin a, rough, rudeDysgeulyd n, coagulationDysgiad n, tuition, teachingDysgl -au nf dish, platter; plateDyrnchwith o, left-handed [or pot Dysglaid, gleidiau nf dishful, platefulDyrnddol -au nf handle of a cup, jug, Dysglain, gleinion 7i, glare : a. brightDyrnfedd -i nf band-breadth, handDyrnflaidd, fleiddiau n, battle-axeDysglaer a, splendid, glittering, brigh IDysgleinio v, to glare=DysgleirioDyrnfol, fyl nf gauntletDyrnod -iau n, box, cuff, blowDyrnu v, to thresh ;Dysgleirdeb re, splendour, brightnessDysgleirio v, to ghtter, to shineJto boxDyrnwr, wyr n, thresher[yieldL)yroddi, Dyroi v, to bestow, to give, toDyrraith, reithiau nf fate; jeopardyDyru v, to impel, to* driveDyrwn n, hollow noiseDyrwyddo v, to accelerateDyrwyn p, to wind, to twistDyrwyniad n, windingDyrwynwr, wyr n, one who winds yarn,Dyrynu v, to wind round [winderDYS 1l)yrys «, intricate, entangledDyrysi n, intricacy; brake [bhDyrysi »p (dyrys'ien nf), briars, bran IDyrysi wyn n, bramble brakeDyrysni n. intricacyDyiysn r, to entangle, to puzzleDyrywio p, to assimilateDys joa;=Dy-ysDysaethu v, to shootDysail, seiliau nf foundationDysathru v. to tread, to trampleDysbaddu v, to castrate, to geldDysbeidio v, to desistDysbeilio v, to unsheath, to brandishI1 >\ Opinio v, to divest of; to pillage IDysbeithio v, to bring to viewDysbenu v, to determineDysbleidio v, to take partDysbleinio v, to radiateDysborthi v, to supportDysbwyll -ion n, discretionDysbwyllo v, to reasonDysbwyo v, to reverberateDyseiliad n, foundingDyscnu v, to vitujjerateDyserenu v, to sparkleDyserth -au n, desertDysg nf learning, eruditionDysgleiriol a, shining, brightDysglüen nf splinterDysglofE v, to make lame, to lameDysglu v, to put in a dish or plate]Dysgodres -au nf tutoressDysgogan -au nf predictionDysgogan, Dygoganu v, to predictDysgogi v, to agitate, to stirDysgol a, instructiveDysgor -au re, tabernacleDysgori r. to shut round142

DYWDysgri, 'ion n, clamour, outcryDysgrifiad n, descriptionBysgrifio v, to describeDysgrio v, to clamourDysgn v, to learn; to teachDywawd v, to utter, to speak ;Dysgubell -i nf besom ; slutBysgwedyd v, to recitemgweinu v, to ministerEsgwr, wyr n, learner ; teacherDysgwyl -ion n, expectation ; watchDysgwyl, Dysgvvyho v, to expect; toBgwylgar «, watchful [watchDysgwyliad n, expectationDysgybl -ion n, discipleDysgyblaeth nf disciplineDysgyblu v, to disciplineDyweinio v, to conveyDywellygio v, to failDywenu v, to smileDysgyfrith n, congenial formDysgymmod n, agreementDysgymmodi v, to concurDysgymmon n, combustibleDysgyr n, scream, cry, wail)ysgyrchiad, Dysgyrchiant n, gravitation;gravityDysgyrchu v, to gravitateDysgyrio v, to scream)ysgyrnu v, to grin, to snarl)ysgywen a, splendid, brightDyslyncu v, to gulp uppysmegu v, to enunciate)ysinythu v, to vanish, to disappearJyspyddu v, to drain ; to bale)ystreulio v, to rinse)ystrewi v, to sneeze)ystroi v, to whirl)ystru n, pity; concernj)ysuddo v, to sink•)ysychu v, to dry)ysylu v, to make compact)ysyllu v, to gaze, to stare•)yt i, hold, avast, stop;)yuno v, to unite, to agree)yw -iau n, that is; day)ywadnu v, to take to the heelsi)ywadu v, to renounce)ywaesu v, to wan-ant•)ywal a, tierce, furious)ywalder n, fierceness)ywalgi, gwn n, tiger'ywalhau y, to grow fiercejiywallo v, to pour, to shed'iywalltrain v, to lavish>ywanu v, to digressDywasgaru v, to scatterDywasgodi v, to shelterDywasgrynu v, to trembleDywasgu v, to constrictEBIhas saidDywededig a, said, spoken, utteredDywediad «, sayingDywedwst nf the mumpsDywedyd, Dyweyd v, to speak, to sayDyweddi, i'au nc, espousals, marriagecontract;betrothed person; spouse,husband or wifeDywedd'io v, to espouse, to wed; to be-[trothDywenydd n, pleasure, bliss, happinessDywirio v, to verify1 )y\visgo v, to dressDywrthebu v, to respondDywrthredu v, to go adverselyDywthio v, to protrudeDywy -on n, vapour; fog[udderDywydd n, swelling with milk in theDywyllu v, to darken overDywyn v, to make fair or white ; to blessDywyndeb n, blessednessDywyni n, blessingDywystlo v, to pledgeE.)ystain, teiniaid n, one who lays thingsSstaw a, silent; calm [in order E pn, he, him ; it)ystawiad n, silencing)ystewi v, to silence ; to calm ; to holdE, affirmative adverb.she, or it cameE ddaeth, he,)ystraw n, sneeze[one's peace E px, gives intensity to signification ofwords, as eang, from ang; effraw,from ffrawEang a, ample, large, commodious, freeEangder n, amplitude ; spaceEangiad n, amplifyingEangu v, to make ample, to extendEb -ion nf issuing out ; utteranceEb, Ebu v, to say. Eb, Ebe, say, says,quoth. Ehai, saidEbach -an nf nook, cornerEbaeth n, nook; coveEban, ebyn n, passing by or throughEbargofiad, Ebargofiant n, forgetting,Ebargofio v, to forget[oblivionEbargofraith, reithiau nf amnestyEbediw -iau n, heriotEbiaith, ieithion nf part of a sentenceEbill -ion n, auger; peg; key of a musicalinstrumentEbiilen nf gimlet; pegEbillio v, to bore, to peg143

i. review,ECHREbrwydd a, quick, hasty, earlyEbrwyddo r, to accelerateEbrwyddol a, acceleratingEbrydu /•. to pass onwardEbryfygu v, to neglectEbu /-, to utter, to speak, to sayEbwch n, gasp: si JiEbwedd -an nf dialectEbychiad n, sighing, aspiration : gaspiEDN.Ëbillwydd en, wooden pegs or keys; the Echry>loiider , f direfulnessstaves of the ancient Peitihgnenwhich the letters were cutEbod, Ebodn n, dung; ordureEbodi V, to void dungEbol -ion n. colt, foalEbolee -au uf she colt, fillyEbolgarn it. the colt's-footEbohog a, being with foal, in foalEehrysloni v, to be direfulEchu v, to go aside, to retireEchndd n, seclusionEchuddio v, to secludeEchur n, anguish, painEchw n. rest, quiescenceEchwa v, to rideEchwaint r», cessation, restEboludd ad, without delay or hindrance Echwng a, close, contiguousEbr n, egress; utteranceEbran -au n, provender, baitEbranu /;, to bait, to fodderEchwith o, adverse; awkwardEchwraint n, state of restEchwydd n, state of stillness ; autunnEbreidiad n. passing onEbri n, egress; passwordEbrifed a, numberlessEchwyn -ion n, loan, hireEchwyna r, to borrowEchwynr, wyr n, lender[>giver

I|Ednol;EdrifEFEdnogion np, winged onesRdnogyn n, fly ;gnata, relating to birdsEdnydd -ion n, witheEdnyddiad n, retortionBdnyddu v, to writhe back; to retortEdnyfed n, essenceEdnyw -iau n, essence ; spiritEdnywed n, spiritual state-ion n, recountingEdrifo v, to recount, to numberSdring -au nf lease, holdingEdrin -ion n, murmuring noiseEdrino v, to reverberate : to echoÍEdrith -iau -ion n, simulationEdryniad n, remurmuringEdrwyth n, resolventEdrybod n, history ; recitalEdrych v, to look, to behold ; to seemEdrych -ion n, appearanceEdrychedigaeth nf appearanceEdryclnad n, looking ; vision; sightEdryd -au nf resource ; stockEdryd v, to restore ; to renewEdrydiad n, restorationEdryf -au nf, source ; stock ; tribeEdryfiad n, reassumingEdryfu v, to reassume, to assumeEdrysedd n, superfluityEdryw -ion n, instinct ; scentEdrywan -au, Edrywant n, tracing byjjEdrywedd n, scent[scent:Edryweddu v, to trace by scentEdw a, fady, faded, witheredEdwad n, fading awayEdwaint n, fading, decayfEdwedd nf state of decayEdwi v, to decay, to fadeEdwica v, to extort ; to forestalEdwin a, fading, witheringKdwiniad n, withering, decayEdwino ii, to fade, to decay, to witherEdyn n, winged one, fowl: np, wingsEdyrn n, sovereigntyEddain n, move, glideEddain v, to pass on ; to glide onwardEddestl -on n, fleet one ; steedEdde\vid=AddewidEddi np, thiTims; fringeEddrin, Eddrino v, to whisper'Eddrin -ion n, whisperingEddrith -ion n, varied appearancelEddu v, to press on, to goEddwll a, covered ; submissivegldyllder n, submissionEddyllu v, to be humbleEf_pj?.,be, him; it10Ef ad=EEfa w, to agitate, to moveEfain v, to be movingEfain n, avensEGIEfan n, motion ; courseEfe pn, he, him ; itEfengyl -au nf, the gospelEfengylaidd a, evangelicalEfengyles -au nf female evangelistEfengyliaeth nf, evangelism [gospelEfengylu v, to evangelize ; to preach theEfengylydd -ion, Efengylwr, wyrra, evan-Efel a, alike, similar[gelistEfelwch, ychion, Efelychiad -au n, imitation,similitude, simileEfelychu v, to resemble; to liken, tocompare, to imitateE felly ad, in that way; so; thusEflyn -au n, atomEfnuch, Eunuch, -iaid n, eunuchEfnyn -au n, minute particle, atomEfnys np, enemies, foesEfo pn, he, him ; it=EfeEfo pr, along with, withEfory ad, to-morrow : n, do.Efrad n, treachery; crimeEfrais a, corpulent ; bigEfras n, plumpnessEfr -au en (efryn n), tare; darnelEfrefu v, to low ; to bleatEfrllid -au n, merit, desertEfryd -iau -ion n, study, meditationEfrydu, Efrydio v, to meditate, to studyEfrydwr, wyr, Efrydydd -ion n, studentEfrydd a, maimed, disabled, crippledEfryddu v, to maim, to disable, to crippleEf'wr, Efyrllys n, cow-parsnipEfwrn n, spreading out, jutEfydd n, copper; brass [panEfydden, -au nf Efyddyn -au n, copperEfyddiad n, copperingEfyddu v, to copperEfyntau pn, he or him alsoEfyrnig nf, yearling goatEflaith, effeithiau nf effect[effectEffeithio, Effeithioli v, to effectuate, toEffeithiol a, effectual, efficientEfteithiolaeth nf effectuationEffeithioldeb n, efficacyEfiro, Effraw a, awake ; vigilantEffroi v, to rouse, to wakeEffrom a, haughty ; stubbornEffros en, the euphrasyEgalen nf whetstone, honeEgfaen, egfain n, haw, hawthorn berryEgin -au np (-yn n), germs, shoots,blades, sprouts145

ËGWEgino ?>, to germinate, to shoot, to sproutEginol a, germinant, shootingEglan -oedd -an nf bank; gulf; channelEglog a, gaping, yawningEglur a, bright, clear; plain; lucidEgluradwy a, demonstrable, explicableEgluraint n, splendourEglurdeb n, clearness, perspicuityEglurhàd, Egluriad n, explanationEglurhau v, to explain, to expoundEglurhaol, Egluriadol a, explanatoryEgluriadur -on n, expositor, glossaryEgluro v, to manifest, to explainEglurwr, wyr n, illustrator.Egluryn n, exemplar, manifestoEglwg a, manifest, lucid=EglurEglwys -i -ydd -au nf churchEglwysiad n, churchingEglwysig a, of a church ; ecclesiastical.Gwr eglwysig, clergyman, ecclesiasticEglwyso, Eglwysa v, to churchEglwyswr, wyr. Eglwysydd -ion n,churchman ; clergymanEglyd a, hovering; waveringEglyn n, the golden saxifrageEgni, 'ion », effort, endeavourEgni'o v, to endeavour, to make an effortEgniol a, vigorous, forcibleEgnius a, impetuous, forcibleEgor n, opening : v, to openEgored, &e=Agored, &c.Egr a, sharp, tart; eager; sour; staleEgri, Egredd n, staleness, acidityEgriad n, growing staleEgrid -iau n, oxideEgridiad n, oxidationEgrido v, to oxidize, to oxidateEgroes np (-en nf), eglantine berriesEgru v, to grow stale or acidEgrufft », spawn of frogsEgruffr -ion n, griffonEgryd, Egryn «, tremblingEgrygi », hoarsenessEgwal -au n, cot, hutEgwan (/, feeble, weak, droopingEgwanaeth nf, imbecilityEgwander re, feebleness, debilityEgweddi -iau n. dowryEgwy -on n, plague, pestEgwya i\ to break in blotchesEgwyd -ydd nf the fetlockEgwydled re, small of the legEIDDEgwyl -ion nf, opportunityEgyr -au n, acreEng -ion n, space : a, ampleEngherdded -ion re, sojourning [stanzijEnglyn-ionw, metre so called; epigramEngu

. Eilfaint• Eilfam•Eilfydd'Eilio1constructíEilar n, second ploughingEilchwyl ad, once more, againEilewydd -ion n, musiciann, second rate: a, do.-au nf, second mothera, second, like, similarEilfyddu v, to imitateEiliad -au n. constructing; a secondEiliant n, constructureEiliasaf n, melodious flowEilier -au n, the butterflyEilig a, apt to glide; playfulv, to place alternately, to plait, to; to secondEilir -ion n, regeneration ; spring. Albaneilir. vernal equinoxEiliw -oedd n, aspect, figure, hueEiliwed n, reproach, shameEiloes nf, second age : ad, againEilon n, music, melodyEilon n, hart, roebuckEIREIL ________„Eiddilo v, to extenuateEiddilweh n, slenderness ; smallnessEiddio v, to possessEiddiog a, owned : n, slaveEiddion np, personal propertyÉiddiorwg en, ivy=EiddewEiluniaeth nf, imitationEiluniant n, portraitureEilunio v, to imitate, to copyEilw n. music, melodyEilwaith nf, second time or turnEilwy -on n, musicianEiddo a, property, chattels : pn, his, &c Eilwydd n, love meetingEiddof, eiddot, eiddi, eiddo, eiddom. Eilydd -ion n, musicianeiddoeh, eiddynt, mine, thine, his, Eilyg n, melody ; delighthers, ours, yours, theirsEiddun a, desirous, fondEidduned -au nf, desire, choice : vowEilyw n, music, melodyEilywiant n, minstrelsyEill pn, their, they=IlìEiddunedu, Eidduno v, to desire, to wish, í^illdu n, outward" sideto vow : to prayEidduniad n, desiringEiddunol a, delectableEilliedydd -ion n, cutter, shaver, barberEillio v, to cut off, to shaveEilliwr, wyr n, shaver, barberEiddwg, Eiddwng a, contiguous, near Ein^m, our, us. Einom, Einym, oursPjddyganu v, to approximateEigiaeth nf, teeming stateEigian n, centre; origin; forceEinawr ad, now, at presentEinioes nf, course of life, life, lifetimeEinion -au nf, anvil=EingionEigian v, to bring forth; to sobEira n, snow. Bwrw eira, to snowEigio v, to generate, to bring forth Eiras n, that glows, burning cindersEigiol a, teeming, prolific [the deep Eirchiad, iaid n, one who demandsEigion -au n, middle ; abyss, the ocean. Eirchiol a, mandatory, commandingEigr -ion nf, virgin, maid ; nymphEigraeth nf virgin state, virginityEigrau np, stockings without feet•Eingio v, to expand, to dilateEingion -au nf, anvilEirfydd -ion n, blazoner of armsEiriach v, to deprecate, to spareEiriachus a, deprecatoryEirian a, splendid, bright, fairEirianedd n, splendourEirianol a. tending to make fairEirianrod nf, the galaxy, the milky wayEirianu v, to make splendidEirias a, burning, glowing, fieryEirias -au 11, glowing or burning cinderEiriasedd n, the state of being glowingEiriasu v, to burn fiercelyEiriesyn n, glowing cinderEirif -ion n, number ; countingEirifo v, to enumerateEirig a, splendid, shining, gayEirin np (-en nf), plums.Eirin Mai,Eirin Mair, gooseberries. Eirin gwlanog,peachesEirinwydd np (-en nf), plum-treesEirio v, to brightenEirioes nf, purity of lifeEiriol v, to intercede; to intreatEiriolaeth nf Eirioled, Eiriolwch n, intercession;intreaty; prayerEirioli v, to intreat ; to intercede ; to prayíEilun -od n, image; idolEiriolus a, persuasive ; intercedingEilun -iau n, copyEiriolwr, wyr, Eiriolydd -ion n, intercessor,mediatorEilunaddolgar a, idolatrousEilunaddoli v, to worship idolsEiriolyddiaeth nf mediatorshipEilunaddoliad n, EilunaddoliaethI nf, Eirion np, ornaments, jewelsidolatry[of images Eirioni v, to adorn with jewelsEilunaddolwr, wyr n. idolater, worshiper Eirioni n, border; ruffle147

ELCEirionynu », to fringe ; to ruffleEirliyd a, apt to be snowing, snowyEiros n, bright or flame colour ; scarletEirosglwyf, Eirosgryd k, scarlet feverEirthio p, to growl; to baitEirw, Eirwy, -on n, cataractEirwlaw n, sleetEiry n, snow=EiraEiryaidd, Eiryog a, like snow, snowyEisen, ais nf rib; lathEisglwyf -au n, pleurisyEisío v, to lathe ; to latticeEisieu n, want, need, lackfiisin en, bran, huskEisinaidd, Eisinllyd, Eisinog a, aboundingwith bran, huskyEisiw -on n, want, need, povertyEisiwed, Eisiwyd n, indigence, wantEisiwo v, to become destituteEisoes, Eiswys, Eisys ad, likewise ; al-Eisor a, equal, similar, like [ready Eli, eliau, el'ion n, ointment, salveEisorawd n, counterpartEisori v, to make similarElin -au nf angle; elbowElindys np, caterpillarsEissilledd, Eissillydd en, offspring, issue Elino v, to angle ; to elbowEistedd, Eiste n, sitting; the act of Elinog a, angular; jointy: sitting v, to sit, to be seatedEli'o v, to apply salve, to anointEisteddfa -oedd, fäu nf Eisteddle Elor -au nf bier-oedd n. seatElorwydd n, hearseEisteddfod -au /if sitting; session: Elu v, to move on ; to go=Mynedcongress of bards or literatiEisteddial v, to sit often[taryEisteddig a, accustomed to sit, seden-Eisteddol a. Bitting, sedentaryEiswng, yngion n, sob, sighEithaf a, extreme, farthest, utmostEithafed -oedd n, extremityEithafig a, extreme, ultimateEithafoedd np, remotest regions, uttermostpartsEithafradd -au nf, superlath e degreeEithen nf prickle or pointEithin np, furze, gorse. Eithinfyw,Eithin a, lull of pricklesEithinen nf, furze bushEithinog a, full of furzeEithiw a, full of pricklesEithro*", except; besides: c, butEithriad, Eithrad, -au n. exceptionEithro r. to except : to excludeEithrol a, exceptive ; exclusiveEl -od u, intelligence, spiritElaeth nf, spiritual beingElaig n, hermit, anchoriteElain, einod nf hind., fawaElanedd np, intestinesElaweh //, indnl -El/f), wildElech -au vf slate, flagEl en -o.d nf, nymphEleni, Elenid "ad, this yearELLTElest np, flags, * [iri»Elestr -on en (-en nf), flag; fleur delis;Elfaeth nf constitution [equinaElfed n, autumn. Alban elfed, autumnalElfen -au nf element; particleElfenol a, elemental, elementary, con-:Elfenu v, to constitute [stituentElfod -au 11, intellectual existence ; demonElfyd -oedd n, intellectual worldElfydd -au n, elementary principle.element ; earth, landElfyddan -au nf, the earthy globeElfydden -au nf earth; regionEliVddu v, to elementEl ft", eilff n, pure state; demonElgain a, supremely fairElgeth -i nf, the chin, the jaw [plaisteiElus a, bounteous, charitableElusen -au -i nf bounty, almsElusendod n, almsgivingElusendy, dai n, almshouseElusengar a, cbarítable, benevolentgivingEraseni n. bounty, charityElw -oedd n, goods; profit, gain. Yify elw, in my posElwa v, to gain, to profit; to get wealthElwant h, profit; lucre [to tradElwch n, shout of jElwi v, to turn to profit, to gainEl wig a, tending to produce [elwleElwl -od en, the reins, the kidneys: *Elydn, Elydr -on n, brass; bell-metalElydraidd* a. like brass, brassyEiyf a, giiiling, smoothElyw «, aloes, juice of aloesEflael -ian nf eyebrowEllaig np (elleigeu nf), pears=GellaiiEllain a, radiant; splendidEllast /.', carline thistleEllbwyd n, famine, hungerEllmyn np, foreigners : GermansElltrewr: -'{

iENTEllwedd; nf, outward aspectEllydd n, cutting offEllýll -on n, elf, goblin, demon[j|i Ellylldan », ignis fatuusEllylles -auj nf she-goblin; she-demonEllyllyn n, little imp|! Ellyn -od n, cutter, razorEllyneud ad, last yearEm -au nf gem, jewelEmano ad, three days henceEmendi,t;aid a, cursedEmenydd -iau n, the brain=YmenyddBmig7j/5 little jewelEminiog -au nf door-postEmyn -au n, hymn, chantEmynu v, to hymn, to chantEn, an enhancing prefixEnaid, eidiau n, soul ; lifeEnaint, einiau n, ointmentEnawel nf hurricaneEnawr n, intelligenceEnbyd a, dangerous, perilousEnbydrwydd n, peril, dangerEnbydu v, endanger, to hazardEnbydus n, perilous, dangerousEncil -ion n, retreat, flightEncilio v, to retreat ; to withdrawEncilydd -ion n, retreater, secederEncu'dd -ion n, concealmentEncuddio v, to concealEncyd n, space ; whileEnchwardd n, loud laughterEnderig -edd n, steer, oxEndid -au n, entityEnddawd n, setting markEnddodiant n, distinctionEnddwl, ddylon n, the affection or willEneidfaddeu n, one cast for deathEneidio v, to endue with soulJEneidiog a, having a soulEneidiol a, animated; of the soul; livingEneidioli v, to animateEneidrwydd n, the templesEneinio v, to anointEneiniog a, anointed : n, the Anointed,Eneirchio v, to put in armour [ChristEner n, intelligenceEnfawr a, very great, huge, immenseEnfil -od /i, animal, beastEníÿi;ed nf\ worship, respect, honourEnfys, Ent'ysg, -au nf, rainbow; irisEnhudded nf envelopementEnhuddo v, to envelope, to shadow; toEnhuddol «, enveloping[coverEnhued n, follower of the chaseEni v, to exert the soulEniain n, temperatureENVEniain a, very clear ; intenseEnid -iau nf woodlarkEnig a, full of spirits, lively, vigorousEniwaid, Eniwed n, damage, harmEniwedu, Eniweidio, Eniwo v, to damageEniw T ol a, hurtful, noxious[libelEnllib -ion -iau n, slander, calumny,Enllibio v, to slander, to detractEnllibiol a, calumnious, libellousEnllibiwr, wj r r n, slanderer, defamerEnllibus a, calumnious, slanderousEnllyn -oedd n, anything eaten withbread, as butter, cheese, or meat:opsonium. Enllyn gwyn, butter andcheese, as distinguished from meat.Bara ac enllyn, bread and what iseaten with itEnllynu v, to moisten foodEnnill -ion n, advantage, gain, profitEnnill v, to get advantage, to gainEnnillgar a, advantageousEnnyd n, while, time, spaceEnnyn n, kindling : v, to kindle, to burnEnnynfa -oedd nf inflammation [toryEnnynol a, tending to kindle, inflamma-Ennynu v, to kindle, to inflameEnrhy -on n, abundance, muchEnrhyal n, breed, increaseEnrhydedd, &c.^Anrhydedd, &c.Enrhyfedd a, wonderful, strangeEnrhyfeddu v, to marvel, to wonderEnserth n, slip : a, slipperyEntraw -on n, professor, masterEntrew -au n, sneeze ; snortEntrewi v, to sternutate, to sneezeEntrewiad n, sternutationEntrych, Entyrch n, the firmamentEnw -au n, name, appellation. Enwcadarn, noun substantive. Enw gwan,noun adjectiveEnwad n, naming ; denominationEnwadol a, denominative ; nominativeEnwadur -on n, nomenclature; dictionaryof termsEnwaededig a, circumcisedEnwaediad n, circumcisionEnwaedu, Enwaedio v, to circumciseEnwaered o, very low; proneEnwai, eion n, nominative caseEnwaid a, having a nameEnwair a, full of energyEnwaisg a, very brisk or gayEnwawcl n, nomination, titleEnwedig a, specified, especialEnwtdigaeth nf specificationEnwedigo v, to specify, to particularizeEnwedigol a, especial, particular149

ERCHEnweirus a, energeticEnwi v, to name, to entitleEnwir a, very true, perfectEnwog a, renowned, famous. Enwogion,celebrated persons, eminent menEnwogrwydd n, renown, celebrityEnwol a, nominal, naming. Enwoliaid,NominalistsEnwyllt a, very wildEnwyn a, very white. Llaeth enwyn,Enycha i, behold, lo [buttermilkEnydd n, seat of intellectEnyfed n, energy, vigourEoca v, to catch salmonEofh a, bold, daring, forwardEofnder n, confidence, boldness, daringEofneg nf freedom of speech, parrhesiaEog -laid n, salmonEogyn n, samletEon, &c.=Eofn, &c.Eorth a, diligent, assiduousEorthedd n, diligenceEos -au nf, nightingaleEosaidd a, like a nightingaleEosig nf, little nightingaleEpa -od n, ape, monkeyEpil -oedd en, offspring, issueEpilgar a, prolific, teemingEpilio v, to bring forthEples n, leaven, fermentEpynt n, ascent, slopeEr n, impulse forwardEr pr, for, because of, in the place of,in order to; towards: to; for thesake of; since. Erof, erot, erddo,erddi, erom, erddoch, erddynt, for me,ERGErchwynedig a, transitiveErchwyniad n, transition, transitErchwynio v, to make a transitErchwys nf. pack of houndsErchyll a, ghastly, horrible, terribleErchylldod n, ghastlinessErchyllu v, to make gbastlyErchynu v, to upliftErchywynu v. to transmigrateErdoíygu, Erdolwg v, to beseechErdd n, impulse, forwardnessErdd pr, for the sake of, for=ErErddrwng a, confusedErddrym a, potent, robustErddrymedd n, potencyErddwyn v, to bear awayErddygan -au nf, euphony ; tuneErddyganu v, to produce melodyErddygnu v, to toil hardEreill ap, other: np, othersEreinnwng nf, pear-orchardEres «, marvellous, strangeEresi n, amazement, wonderErestyn n, hurdy-gurdyEresu v, to marvel, to wonderErf n, briskness :a, briskErfai a, brisk, gay, livelyErfawr o, very great, vast, hugeErfid n, junction ; conflictErfd v, to go to loggerheadsErfin np (-en nf), turnips=Maip ( N.W.]Erflawdd a, tumultuousErfyn -ion n, request, petition, prayeiErfyn -au n, weapon ; toolErfyn v, to ask, to request, to pray,Erfyniad n, petition [beg, to petitioifor thee, &c. Er ys dyddiau, days ago Erfyniol a, supplicatoryEr c, though, since, notwithstanding Erfyniwr, wyr n, one who solicits 01Er px, enhancing the meaning of words Erganu v, to celebrate [beg:Eraint nf, ball ; cup ;pearErbarch n, respect, deferenceErbin n, the calamintErbwl a, very bluntErbylu v, to blunt=PyluErbyn -ion n, contrast, oppositionErbyn pr, against, opposite, byErbyniad n, receivingErch n, dark brown or dunErch a, dusky, dun ; dismal ; direErchi v, to ask, to demandErglyw n, listeningErglywed v, to listen, to hearErgryd n, trembling, dreadErgrydiad n, tremulationErgrydio v, to quake ; to cause to quakErgrj^' a, endowed with strengthErgryn n, terror, horrorErgrynawd n, trepidationErgryniad n, tremulationErgrynig a, apt to trembleErgrynol a, terrifyingErchlais, leisiau n, dismal noise ; wailing Ergrynu v, to trembleErchlas n & a, raven gray, gray Ergwydd n, tumble, fallErchliw n, dun colourErchryn a, agitating, quakingErgwyno v, to complainErgyd -ion», throw, cast; shot; chareeEchrynu v, to agitate, to shakestroke; gist, meaning, purport, ErErchwyn n. tradition; side. ErchWvn gyd yr haul, sun-scroke, coup degwely, beadsteadErgydio v, to cast, to shoot1ÔÜ

IERTHESG,Ergydiol a propulsiveErthygl -au nf, article. ErthyglauErgydiwr, wyr n, thrower, caster; shotErgyr -ion n, impulse, thrastErgyreh n, onset, attackErgyrehu v, to make onsetErgyrio w, to thrust, to pushfrydd, articles of faithErthyl -od n, untimely birth, abortionErthyliad n, abortion, miscarriageErthylog a, ìmscarrying, abortiveErthylu v, to bring forth out of time, toprgyriol a, impulsiveErthyst n, testimony, test [miscarryErhelfa, fan nf. hunting partyErioed ad, from the beginning, everEriw -ion n, progress, courseErlewin -oedd n, 'splendour, glarenf chase:Erw -au nf slang of land ; acre.gwaed, the field of bloodErwain en, goat's beardErwaint en, meadow-sweetErw'rErlid -iau pursuit, v, tcchase, to pursue ; to persecuteErlidfa, fäu nf pursuit, chaseErlidigaeth nf persecutionKrlidio v, to pursue, to chase [cutingErlidiol a, pursuing, chasing; perse-Erlidiwr, wyr n, pursuer, chaser; per-Erlif -ion n, great torrent [secutorErlifo v, to stream, to delugeErlyn -ion re, pursuit, chase ;prosecutionErlynad n, following ;prosecutionErlyniad, iaid n, pursuer ;prasecutorErlyniaeth nf prosecutionErlynol a, prosecutingfelynydd -ion, Erlyniwr, wyr re, prose-Erlleii -au nf lamp[cutorErllyfasu v, to adventureMyriad, iaid n, the plaintainErmaes a, external, outwardErmid n, junction; conflictErmig -ion n, instrument, tool dlus a, prowling aboutloed ad, in all my lifeiyg, Ermygedd n, respect, honouriygu v, to adore, to reveren, earnest, pledge;s -au nf earnest, pledgew -ion n, harm, hurtwed, Emiwiant n. detrimentwo v, to harm, to injurewol a, detrimental.ao v, to give earnestErawy n, briskness, vivacity:Ernych n. that gives anguishErnychol a, tormentingErnychu v. to torment, to vexErnyd n, precipiceErtrai, treion n, ebb, ebb tideErth n, effort, pushBrthiad n, exertionErthrwch, thrychion n, rentErthrychu v, to mangle, to tear, to rendErtliu /•. to make effortErthwch, ychion n, puffing; anguishErthychain v, to puff; to groanWthrychiul n, puffingErwan n. stab, stingErwanu v, to stab, to stingErwawd », panegyricErwch n, impulse, driveErwig n, small plot of landErwyd -oedd nf pole, perchErwydd np (-en nf), cooper's stavesErwydd -au nf pole, perchErwyll a, gloomy, duskyEnvyn a. very white; splendidErwyr a, oblique, awry, crookedErydd -on n, eagle=EryrEryf -oedd n, impulse, pushEryfed n, quaffingEryl -oedd nf watch, lookEryr -od n, eagle. Eryrod, shingles.Eryr y rnôr, the osprayEryi-ai nf the eagle-stoneEryran nc, young eagle, eagletEryres -au nf, female eagleEryrfaen, fain n, aetites, eagle-stoneEryri nf shingles=Eryrod, EryrEryrol, Eryraidd a, aquilineErysgwyddiad n, shouldering, juttingErysi n, amazement, wonder [outEs n, separation ; shootEspì', siuce=Er ysEsblydd a, dehcate, tenderEsblydden nf pippin [explanationEsboniad n, exposition, commentary;Esboniadur -on n, expositor, glossaryEsbonio, Esboniv, to explain, to expoundEsg n, what shoots outEsgaeth a, void of restraintEsgaidd a, nimble, brisk=EsgeiddigEsgair, eiriau nf shank, legEsgar -ion n, separation; foe; divoi # ce..Llythyr esgar, bill of divorcementEsgarant, esgeraint n. adversaryEsgard -ion n, cleft, chapEsgarden -au nf splinterEsgardio v, to cleave, to splinterEsgardd -ion n, ruptureEsgardde nf dispersionEsgaredd n, Esgaredigaeth nf separa-Esgario v, to separate 1 tion151

IESIÈsgeiddig a, moving gracefully, nimbleEsgeirca v, to move the shanksEsgeiriog a, having shanksEsgemydd -au nf benchEsgeulus a, negligent, heedless, carelessEsgeulusdod, Èsgeulusdra n, disregard,negligence, carelessnessEsgeuluso v, to disregard, to neglectEsgeuluswr, wyr n, neglecterEsgid -iau nf, shoeEsglyw n, defence, shelterEsglywu v, to defendEsgob -ion, esgyb n, bishopEsgobaeth nf bishopric, see, episcopateEsgobawd nf dioceseEsgobdy, dai n, bishop's houseEstarddu v, to break out, to issueEstricio v, to bustle ; to snatch awayEsgobol a, episcopal, diocesan; episco- Estrig a, apt to dart awayEsgobydd -ion n, episcopalian [palian Estron -iaid «, stranger, foreignerEsgor n, parturitionEstroneiddio, Estroni v, to estrange, UjEsgor v, to bring forth, to be deliveredEsgordd -ion en, strangers [forthEsgori v, to quit, to get over ; to bringEsgorllys en, the birth-wortEsgorol, Esgoredigol a, parturientEsgorwraig, wreigedd nf midwifeEsgoryd v, to part from, to bring forthEsgorydd -ion n, accoucheurEsgud a, nimble, flippant, activeEsgudogyll n, woodlarkEsgus -ion n, refraining ; excuseEsgusawd, odion n, excuse, apologyEsguso, Esgusodi v, to make excuse, toexcuseEsgusodol, Esgusol a, excusing, apolo-Esgusodydd -ion n, apologist [g pticEsgymmuna, excommunicate, execrabliEsgymmuniad n, excommunicationEsgymmuno v, to excommunicateEsgymol a, unassociatingEsgymu v, to dissolve societyEsgyn v, to ascend, to riseEsgynedigaeth nf ascensionEsgynfa, fëydd n, ascent, riseEsgynfaen, fain n, horse-blockEsgyniad n, ascensionEsgyniaith nf, climaxEsgynol a, ascending, risingEsgyr -oedd nf day's ploughing ; acreEsgyrndy, dai n, bone-houseEsgyrniad n, ossificationEsgyrniog a, bony, scraggyEsgymol a, ossific, osseousEsgyrnygu v, to grinEsing n, act of bursting outEsiw a, in a state of wantEsiwo v, to cause wantEsiwydd n y state of wantETHOEsiwyddu v, to feel wantEsmwyth a, soft, smooth ; easy ;quietEsmwythâd, Esmwythiad n, smoothing!Esmwythäu, Esmwytho v, to smoothto ease ; to appease ; to softenEsmwytbder n, smoothness ; easeEsmwythyd n, state of easeEsogryn nf, the mumpsEspyd np, guests, strangersEssill -ion en, offspring, progenyEssilling n, origin, sourceEssillydd en, offspring, issueEssyllt nf what is fair or openEst n, state of separationbecome estrangedEstrones -au nf female strangerEstroniad n, estrangementEstronol a, strange, foreignEstrys -iaid nf ostrichEstyfion, Estyfolion np, exogensEstyflys en, exogensEstyfol a, exogenousEstyll np (-en nf), staves, shinglesEstyllodi v, to slit into boardsEstyllu v, to do with shinglesEstyn -ion n, extent ;grantEstyn, Estynu v, to extend, to reac':'or stretch outEstyniad n, reaching outEstynol a, extending, stretching outEsu v, to push awayEswyn n, fetlock jointEsyddyn n, dwellingEsyth np, sharp sticks : s asethEsythu v, to drive a stake throughEtewyn -ion n, firebrandEtifedd -ion n, heir; infant. Etifedcyn delwad, imperfect fetus.etifeddog, woman in childbedEtifeddes -au nf heiressEtifeddiaeth nf inheritanceEtifeddog a, having a childEtifeddol a, hereditaryEtifeddu v, to inheritEtifeddwely -au n, childbedGwrai.Etifiant n, heirshipEtifo v, to inherit ; to ownEtifol a, hereditary\_ad, agiaEto, Eton, Etwa, Ewaeth c, yet, stifEthais n, what spreads outEthol u, selection, choice : a, select, cboitEthol v, to select, to choose152

EUREtholedig a, chosen, elect. Yr etholedigion,the electEtholedigaeth nf election [chiseEtholfraìnt, freintiau nf, elective fran-Etholiad n, choosing ; electionEtholydd -ion, Etholwr, wyr n, electorEtholyddiaeth nf electorship, electorateFELLEthrefig a, donaesticEthrefu v, to domesticateEthrewynu v, to conciliateEthrin n, conflict ;Ewaint np, young peopletoilEthrino v, to conflictEwerddon nf green spot of land ; IrelandEthryb -oedd n, cause, occasion. Ewi v, to listen, to attendethryb, because, on account ofEthrychwil -od nf lizardEthrylilh -au nf intuition=AthrylithEthrywyllt a, ferociousEthrywyn v, to conciliatelEthu p, to proceed, to go=MynedEthw a, of prevading qualityEthy -au nf spurEu pn, their, themEuad. aid n, speedwellEwiar a, smooth ; clear ; sleekEwig -od nf, hind; deer; doeEwin -edd nf nail, talon, elawEwinallt nf steep cliffEwinbil -ion n, agnail, hangnailEwinbren -i n, tie-beam, girderEwinfedd -i nf nail measure, nailEwingraff a, sharp-clawedEwingrwn a, turned as a nailEwino v, to use the nailsEuddon np (-yn n), mites, acariEuddoni v, to breed mitesEu^'i r. to bawl, to shriekEwinor nf whitlowEwinrew nf frost-bitten stateEulon np, excrements, dungEwinwasg nf agnail ; whitlowEuocäu v, to make guiltyEwn a, daring, bold, brave=EofnEuod np, worms in sheepEwybr «, quick, nimble, fleetEuog a, guilty ; false. Euogion, convicts Ewybraidd a, of swift natureEuogbrofi v, to convict ; to condemn Ewybredd n, velocity; glancing;Euogbrofiad n, convictionEuogfarn -au nf condemnationEuogfarnu v, to find guilty, to condemnEuon np, bots in horsesEurafal, Eurfal, -au n, orange; citronEuraidd, Euraid a, golden, of goldiEuraint n, what is of goldEurben n, the fish gilt-headEurbibau np, orpimentEurdorch, dyrch nf wreath of gold-Eurdde a, covered with goldtEurddrain np. barberry-treesEurem -au nf, golden jewelEurfaen, fain, feini n, chrysolite; philosopher'sstoneEurfanadl np (-en nf), sweet broomEurfrodiad n, gold brocadeEurgain a, of golden brightnessEnrgalch n, gold enamel•Eurgrawn n. gold treasure ; treasureEuriad n. doing with goldEurin «, of gold, goldenEurinllys n, St. John's wortEuron nf laburnumEurwedd a, of golden hueEurych -od n, goldsmith; worker inmetal; tinkerEurychaeth nf goldsmith's artEurydd -ion n, goldfinerEuryll -od n, jewel of goldEuryn n, golden trinketEwa -on n, uncle (in fond language)Ewach n, weakhng, fribbleEwybren nf the firmament=ybrenEwybro v, to glance, to dart suddenlyEwydn a, clammy, viscousEwydno v. to grow viscousEwyll n, will, action of mindEwylliad n, volitionEwyllio, Ewyllu v, to exert the willEwyllys -iau -ion n & nf will, volitiondesire; testamentEwyllysgar a, willing, desirousEwyllv-garwch n, willingnessEwyllysiwr n, one who wills or wishesEwyn -oedd, Ewynedd n, foam, spume,Ewyngant n, surge on a beach [frothEwynog a, foamy, frothyEwynu v, to foam, to frothEwythr -edd n, uncleFe (mutation of Me) rt

FFASFory, Efory (mutation of Mory) ad,to-morrowFry (mutation of Bry) ad, above, aloftFwltur -iaid (Latin vultur) n, vultureFy (mutation of My) pn, myFyny (mutation of Myrvy) ad, upwards.Oddi fyny, from aboveFyr, Ffyr en, fir, pineFF.Ffa np (fTäen nf), beansFfaced n, curdFfad -an nf disguise, maskFfado nf mite, trifleFfadu v, to mask, to feignFfadw a, masked, disguisedFfael -ion nf failing, faultFfaelu, Ffaelio v to fail, to missFfaeth a, luxuriant, ricb ; ripeFfaetbder n, luxuriancyFfaetbiad n, fecundationFfaethu v, to make luxuriantFfaethus a, luxuriant ; mellowFfaethuso v, to fecundateFfafr -au nf, favourFfafriol a favourableFfagl -au nf blaze, flameFfaglog a, blazing, flamingFfagl u v, to blaze, to flameFfagod -au, Ffagoden nf faggot, bundleFfagodi v, to tie in faggotsFfai n, cessation ; forgettingFfaig, ffeigiau nf extremity ; stopFfain, ffeiniau n, coneFfair, ffeiriau nf fairFfaith, ffeithiau nf fact; actFfal -au n, closure ; heel of a shoeFfald -au nf fold ;pinfold, poundFfaling -au nf mantle, cloakFfalm a, whirling, twirlingFfals a, false, deceitfulFfalst a, cunny, crafty, slyFfalsder n, deceitfulness, cunningFfalsu v, to deceive, to falsifyFfall nf. squab : a, squabbyFfallach -od nc, squabby oneFfan n, surface, topFfanwg n, covered stateFfanygl n, protectionFf'aon, np, pod fruit ; beansFfargod -au nf big paunchFfas -au n, ligature, bandFfasg -au nf tie; bundleFfasgell -au -i nf bundle, whispFfasgellu v, to tie in bundlesFfasgiad n, ligation, tyingFfasgu v, to bind, to tieFfat -iau nf smart blow, patFfatio v, to pat; to boxFFESFfau, ffeuau nf den, caveFfaw n, radiancy; gloryFlaw a, radiant ;glorious; fair [pentFfawd, ffodion, ffodau nf fortune, prosFfawg n, delight : a, delightfulFfawr, fforiau n, running; course [tretFfawwydd np (-en nf), fir-trees, pintFfawydd np (-en nf), beech-treesFfed -ion nf outside; appearance; d(meanour : a, outwardFfedel -au nf the front, lapFfedog -au nf apronFfedogaid, eidiau nf apronfulFfedogi v, to put on an apronFfedon -au nf what screens, screenFfedonas -au nf screen ; fanFfedu v, to place outward; to exposeFfedus a, exposed ; manifestFfei i, begone, off, fieFfeigiad n, driving to an extremityFfeinidwydd np (-en nf), pine-treesFfeinig a, conicalFfeio v, to put to shameFfeirio v, to barter, to changeFfeithiant n, operationFfeithio v, to effectFf el a, fine ; subtle ; wily, sly, craftyFfelaig n, scource of knowledge; chielFftlder w. sut)tlety, slynessFfeln », to act subtlelyFfen nf, flowing principle, airFfenestr -i nf, windowFfenestrog a. having windowsFfenestro v, to make windowsFfenigl n, tlie fennelFfêr, fferau nf the ankleFfêr a, dense, solid, strongFfer n, great cold, dullness, freezingFferdod, Fferdra w, congelation ; freezilFferdd a, solid, firm ; thickFferfq/", solid, firm; thick: in ffyrfFferis nf steel, fire steelFferllyd a, congealing; chillingFferm -ydd -au nf farm ; dish, messFfenmvr. wyr n, farmerFfern -au nf the ankle boneFferu v, to concrete: to congeal;freeze ; to perish with coldFferyll -ion, Fferylliad, iaid, Fferylly--ion n, metallurgist ; artist :chemiiFferyllfa, fëydd nf laboratoryFferylliaeth nf chemistryFferVlltiad, iaid n, hardwaremwFfesn, subtlety: knowledge104

••measureFFLAFFODFfieiddio v, to loath, to abominateFfigys np (-en nf), figsFfigysbren -au n, fig-treeFfigyswydd np (-en nf), fig-treesFfil n, scud, quick dartFfilcas np, offcasts, old rags?flachio v, to flash, to glare?flachiog a, flashing, glaringTfladr a, doatish ; oatfish ; flatteringl?fladru v, to doat, to fondle; to flatter?flag -iau nf sedge, flag?flangell -au nf whip, scourgeIftiugellu v, to scourge, to whip^flaini, fleimiau nf lancet, fleam?flair.fleiriau nf puffFflaw, floion nf ray, dart ; flaw ; splinterFflawnt a, smart, gay, gaudyFfle n, hem roundFflech -au nf squeak, squealFfled -ion nf restraint ; refusalFfled a, restricted ; scarce : n, cheatFfilog -od nf, wing ;Ffleg -au nf squeak, squealfillyFfiloges -au nf flirting girlFfilor -ion n, minstrel, fiddlerFfiloreg nf, vain babbling, nonsenseFfilores -au nf female minstrelFfill -ion nf twist, turnFflegain a, sqeaking; chucklingFfleimgoed, Fflamgoed nf the spurgeFfleimio v, to lanceFfleirio v, to stinkFfleiryn n, stinkardFfillio v, to writhe, to twistFiles, flieision n, lees, dregsI Ffin -iau nf boundary, limit ; fine, mulct Fflew -ion n, what keeps in;guardiFfinio >', to bound, to limit, to abuta, bounding, limitingFflicio v, to be overcastFflicws a, drizzlingFfinii.ilFfinion. Ffinionllyd a, abominable, dis- Fflich -iau nf squeak, squeal; gusting, loathsomeFflichio v, to squeak out•Ffinioni i>, to be disgusted. Ffinioni ar, Ffload n, darting, radiationto be disgusted with, to loathe Ffloch af abrupt, quick : m fflwchiFfiogen, fnogod nf coney, rabbit [dishFflochen -au nf splinter, riftFflochenu v. to splinterFfiol -au nf vial; bowl, cup; platter,'Ffiolaid, eidiau nf bowlful, cupful; Fflochi v, to dart suddenlyof capacity, in some parts Ffloew a, radiant, lucidequal to about J of a bushelFfloi v, to radiate, to beamFfion en, the digitalis : a, crimson Fflöyn n, splinter; shred :f fflöenfFfith n, gliding motionFflur -oedd n, bright hue ; bloomFfithell -od nf young salmonFflureg -au nf, prow of a shipiPfithlen -i nf what glides, glider Ffluro v, to seem bright ; to bloomiFfithlio v, to glide ; to dartFfluwch n, bushy hair : a, bushy?flaced -au nf flock, bunchFflwch a, rife, full ; brisk?flach -iau nf flash. Fflach o dân, a Fflwr n, fine meal ; flourflash of fireFflwring -od n, florinÍFfesawd n, craft, subtlety[Ffesol a, of a subtle natureFflais, fleisiau n. break, rent: openFflam -iau -au nf, flame, blazeFfest a, fast, speedy, quickFflameg nf inflammation. Fflameg_ y[Ffestin a, of active nature [haste brefant, bronchitis. :Fflamegyllygaid,ijFfestinio. Ffestu v, to hasten, to make ophthalmiaFfesu v, to penetrate, to kenFfetan -an nf sack, bag; pert girlFfetanu v, to budget, to bagFfetur n, wild oatsFfetus a, subtle, sly, wilyFfeutur n. pewterFfi=FfeiFfiaidd a, loathsome, detestableFfieiddglwyf -au n, foul diseaseFflamio v, to flame, to blazeFflamiol a, flaming, blazingFflamlliw a, flame-colouredFflamllyd a, flamy, flamingFflamwch n, flaming stateFflamychu v, to emit flamesFflasg -au nf basket ; flaskFflasgaid, eidiau nf basketfulFflasged -i nf, straw vessel, shallow bas-Ffieiddiad n, abominationFflau nf, spreading out[ketFflychio v, to break out suddenly; toapply or exert one's self; to bustleFfo n, flight, retreat : v, to fleeFfoad n, flight, fleeing, retreatingFfoadur -iaid, Ffoaduriad, iaid ?i, fugi-Ffoawl a, fugitive, retreating [tiveFfoc -au nf fire-place, furnace ; focusFfod -au n, shank, legFfodog a, thick-shanked155

;jFFOSFfodio v, to prosper, to thriveFfodiog, Ffodiol, Ffodus a. prosperous,lucky, fortunateFfoddgraff -au n, photographFfoddgrafhaeth nf photographyFfoddi v, to cast a splendourFf o'edigaeth nf flightFfoi v, to flee, to retreatFfol a, silly, foolishFfolcen -od nf foolish or silly womanFfoledd n, foolishness, follyFfolen -au nf buttock, haunchFfolenig nf little buttockFfolenog a, having large buttocksFfolenu v, to become rotundFfoles -au, Ffolog -od nf silly femaleFfoli v, to accuse of follyFforffetio, Fforffedu v, to forfeitFforio v, to explore; to spy or scoutFforiol a, exploratoryFfortun -au nf fortuneFfortunus, Ffortuniol a, fortunateFfos -ydd nf ditch, trenchFfosawd n, gash, cutFfosi v, to trench, to ditchFfosp -au nf breach, gapFfoswn n, gasher ; swordIIFFRIFfothell -au -i nf blister ; whealFfothellu v, to blister; to rise in blisteFfraeth a, prompt, fluent; witty; flipant[quence; flippamFfraethder, Ffraethineb n, fluency, elFfraetheb nf oratory; witty expressi-Ffraethebu v, to harangueFfraethoneg nf elocutionViriu -oedd n, crazy fellowFfranc -od n, youth, freemanFfranc a, prompt; free, frankFfrancon n, beaverFfrantr n, pewterFfrau, ffi-euon nf flux, torrent ;Ffrau a, streaming, gushinggushFfrau], ff'reulon n, ripplingFfraw a, state of motion, bustleFfraw a, full of motion, alertFfrawd, ffrodiau n, commotion, bustle\Ffolineb n, foolishness, follyFfoll nf broad squabFfollach -au nf, squab, waddlerFfollach -od, ifellych nf, patten; clogFfrawdd n, stir, tumultFfrawdd a, agitated; promptFfon, flyn nf staff; cudgel. Ffon ddwybig,Ffrawdden nf humour, fancyquarter-staif; pitchfork. Ffon Ffrawddenufl a, humoursomeChwareUr ffon ddwybig, Ffrawddiain a, full of motiondarl, sling.to prevaricate ; to play fast and loose Ffrawddu v, to be full of bustleFfonod -iau nf stroke with a stick, Ffrawddun n, commotionbastinado[with a stick Ffrawddus «, agitated, bustlingFfonodio, Ffondorio v, to cudgel, to beat Ffrec, Ff'reg nf chatter, gibberishFfonwaew, ffynwewyr nf javelin, Ffregod -au nf preachment ; babblehal-Ffor -iau nf passage ; road [berd Ffregodi v, to chatter, to talk gibber.Fforch -au, ffyrch nf fork ;promgFforchdroed, draed n, cloven footFfrengig a, active, of free or full growMFrench. Llygod Ffrengig, rats. Ce|Fforchi v, to fork[straddling Ffrengig, walnutsFforchog, Fforchol a, forked, bifurcate Ffreinig a, free ; of free growthFforchogi v, to fork ; to straddleFforchwain, weiniau nf, rustic carti'fres, Ffresg (/, active : pure, freshFfresio, Ffresgu v, to freshenFfordd, ffyrdd nf, way, road; passage: Ffreulo v, to ripple, to purldistance. Ffurdd fawr, highway! Ffreuo v, to gush, to spout, to spurtFfordd haiarn, railway. Lleidr pen Ffreuol a, gushing, spoutingffordd, highwaymanFfreutur -iau a. friaryFforddio, Fforddoli v, to explore a way Ffrew a. state i.f stillnessto direct or point ^a wayFfrewyll -au nf, scourge, whipFforddol, Fforddrych a, wayfaring Ffrewyllio, Ffrewyllu v, to whip,Fforddwydd u, wayFfrewylUwr, wyr n, scourger [s

I, luxuriantIFFRY __FFWLFfrityn n, slight fellow, little chap Ffrydio v, to stream, to gushFfriw -iau nf mien, aspect, phizFfrydiol a, streaming, gushingFfroeh -ion nf, fury, rage : «, raging Ffrymio v, to grow luxuriant.Ffroell ;?. inflammationFfryn -iau n, quiver, shudderjfroen -au ?//*, nostril, noseFfrysio v, to bustle, to hasten, to hurryFfroeni v, to snort, to snuffFfrysteil -oedd n, hurly-l>nr]yBoeniol ct, of the nostrilFfrystellach, Ffystellu v, to bustleFfroenochi r, to turn up the nose; to Ffrystio v, to hurry offsnort: to disdain [disdainful Ffrystiol a, full of bustlelifroenochlyd a, turning up the nose; Ffu -on n, fleeting state : a, passingPfroenuchel a, nf a high gait, haughty Ffuannol, Ffuantus a, feigning, dissemblingHroes -au nf omPfrom a, fuming; testy, touchy Ffuannu r, to feign, to dissembleMbomder n, test"Ffuant, annoedd n, feint, pretenceFfromffol a, passionate, reclcless Ffug -ion n, feint, disguise, guiseFfromi v. to fume: to be in a pet; to he Ffugeb -ion nf fable, novelj testy, to grow angryFfugenw -au n, pseudonym, sobriquetFfronc -iau nf cage; hutFfugio v, to disguise, to dissemble, toFfros n, quick rise, tosspretend ; to forgeFfro.st n, vaunt; pomp, ostentation Ffugiwr, wyr n, dissembler, impostorIfrostio r, to vaunt to brag, to boast Ffugio v, to inflateFfrostiwr, wyr n, braggart, boaster Ffugr -au ný\ type, figurelowyll n, outrage, tumultFfugryn -au n, "figure: /ffugreniwyllu v, to commit outrageFfull -ion 11, haste, celerity'S a, turbulent ; terribleFfullio if, to hasten, to bustlei, ffrychion n, violent ruption Ffulliog o, full of bustled, ffrydiau nf stream, torrent Ffumer -an n, chimney ; funnelg n, violence, outrageFfun n, breath ;gaspgwd n. squabble, brawl, fray Ffun -oedd nf bundlevm ( : rankFfunell nf small bundleFfrws, iirysoedd n, sudden motion Ffunen nf lace, fillet ; handkerchiefFfrwst n, quick emotion ; hurry, bustle, Ffunenu v, to bind, to laceFfrwt, ffrytiau ??, jet, toss, frisk [haste Ffunud n, figure, manner [glovesFfrwt ad, soon, suddenly; at once; Ffuon c?i, what blushes or blooms ; fox-Ffrwyd -au n, pulsion, impulse [plump Ffor a, wavy, wily, crafty, wiseFfrwydriad, Ffrwydrad n, explosion Ffured -au nf wily one ;'ferretFfnvydro v. to explodeFfuredu v, to ferret outÉfrwydrol a, explosiveFfurf -iau nf, shape, form, orderFfnvvl /?, mist; drizzling rainFfurfafen nf firmament, sky, heavenFfrwylo v, to drizzleFfurfeiddio v, to frameFfn\wn -i nf bridle ; restraint. Ffrwyn Ffurfio v, to form, to shapeddall, bridle with blinders or blinkers Ffurfiywodraeth nf, constitutionFfrwyno v, to bridle, to curbFfurfwasanaeth n. liturgyFfrwynnI a, bridling[violent Ff'uro v, to act warilyRfrwys n, vehemency: a, vehement, Ffust -iau nf flail ; thresher?frwvso v, to act ardentlyFfustfa, fëydd nf boxing match ; beatingFfrwyth -au n. fruit: vigour [tion Ffusto v, to beat, to bang, to threshFfwd n, quick motionFfirwythiad, Ffrwythiant n, fructifica-Pfrwythiannu v, to fructify [ergetic Ffwdan -au nf bustle, hurry, flurryFfrwytliiawn a. fruitful; luxuriant; en- Ffwdanu v, to be in a flurry'ffiwythlondeb. Ffrwythlonder,Ffrwyth Ffwdanus -o, fidgety, flurriedlonedd, Ffrwythineb n, fruitfulness Ffwg n, what is volatileFfrwwthloni v, to be fruitfulFfrwytho t', to fructify, to bear fruit; toinvigorateFfrychwyllt a, wild, rapid, furiousFfrydan nf streamletFfwgws n, dry leaves ; tobaccoFfwng, ffyngoedd n, fungusFfwl, ffyliaid n, blunt one, fool. Ffwly flair, merry-andrewFfwlach en, refuse ; light corn157

GalanFFYRFfwyn n, hay newly cutFfWynen nf hay bandageFfwynog -ydd, Ffwyneg -au nf, meadowFfwyr nf drive ; onsetFfwyro v, to impel, to expel ; to assaultFfyd np, garments, robesFfydd nf faith, relianceFfyddfrawd, frodyr n, brother in faithFfyddio v, to have faithFfyddiol a, relating to faithFfyddlawn a, faithful, loyalFfyddlondi-b n, faithfulnessFfyddloni v, to be faithfulFfyddloniad, -iaid », faithful. Y ffyddloniaid,the faithfulFfyngwy n, ketchupFfylor n, dust, powderGALFfwlbart -iaid n, fitchet, polecat Ffyrnigwydd n, fierceness [m;Ffwlbri n, trash, stuff, refuse, dregs Ffyrnigwr, wyr n, violent or outrageo'Ffwlcyn n, foolish or silly fellow ; wise- Ffysg -ion n, impetuosityFfwn n, puff; sigh [acre Ffysg a, hasty, impetuousFfwndwr n, confusion, hurly-burly, Ffysgio v, to hastenbustle, fuss[to spring out Ffysgiol, Ffysgiolin a, impetuousFfwnt n, what is generated or caused Ffysgiolyn n, one of a quick or impetFfwr n, divergency ; fur : pr, offous course ; heroFfwrch, ffyrchod/ffyrchau 11, fork; thejunction of the thighsG.Ffwrdd i, off, away : ad, awayFfwrn, ffyrnau nf furnace, oven Gadael, Gadaw, Gadu v, to quit, IFfwmais, eisiau nf furnaceFfwrw, Ffwrwr n, soft hair, furFfwtiar n, squabFfwtog nf short tail, scutFfwyl -au n, stroke ; foilleave; to give over; to forsake; Ipermit, to let, to allowGadawedigaeth nf act of leavingGadawiad n, leavingGaddaw », to promise, to assure=Add|JGaddewid -ion nf promise=AddewiciGafael -ion nf hold, grasp; chord (Imusic). Gafael wyth, octaveGafaelfach -au n, grappling-hookGafaelgar a, apt to hold, graspingGafaelgi, gwn n, mastiffGafaehad n, hold: capture(T.-ita-.'liog «, having huld, grasping IGafael u, Gafaelyd v, to hold, to gras)BGafaidus «, apt to lay hold, grasping MGafl -au, geifl nf fork ; the stride [aMjGaiiach -au n, fork: the stride; angjGaflachog a, forked; waddling; car»Gaflachu v, to fork ; to beard [ing a d IGaflaw -mi n, salmon peelGaflaweg -au nf salmon netGafr, geifr, gafrod, geifrod nf goat, si mFfyll a, overgrown ;gloomygoat Geifr danys, fallow deerFfyllio v, to overshadeFfyllwydd up (-en nf), the caressFfyned" nf respiration, breathingFfynegl -au nf furrowFtyneglu v, to furrowFfynel -oedd nf, air hole, ventFfyniannus a, prospering, successfulFfyniant n. prosperity, successGarraidd a, like a goatGafren nf little goatGafrewig -od nf gazelle, antelopeGafrio v, to stack"corn ; to caperGafrlam -au n, capriole, prancingGag -au nf aperture, cleft=AgGagen -au nf, cleft, chink=AgenGagendor -au n. yawning gulf, gulfFfynidwydd np (-en nf), fir-trees, Gai n, foam, spray, frothpine-trees[scource Gaing, geingau nf wedge ; chiselFfynnon -au nf fountain, well, spring; Gail, geiliau n, the eyelidFfynnonell -au nf issue ; springGair, geiriau n, word, saying.Ffynnoni v, to rise in springsdodi^ epithet. Gair Uanw, explFfynu v, to prosper, to thriveGair ymlyn, enclitic. Ar yFfyr en, pine, firforthwith ; all of a suddenFfyrf am, thick; firm, steady: yfferf Gaith, geithoedd nf utteranceFfyrfder, Ffyrfiant n, thickness, firmness Gal, geli n, plain; jail, gaolFfyrfhau, Ffyrfeiddio, Ffyrfio v, to becomeGal a, spread out ; clear, fairfirm or thick ; to make firm Gal -on n, enemy, foeFfyrling, Ffyrlling, -au -od nf farthing [Galaeth nf the galaxy, the milkyFfyrnig a, outrageous, fierce, cruel Galaeth «=zAlaethFfyrnigo v, to grow fierce -oedd nf dead body, corpse158

• thouGANGEIHÇûoas^äû nf Galanasdra n, murder, have. Drwg genyt, tliou art sorry.Gálanasol a, murderous [massacre Cas ganddo, he hates. Gwell ganddi,Galanasu v. to murder, to massacre she prefers. Da genym, we are glad.iGalar -au re. mourning, griefGalareb -ion nf threnody; monodyEdifar genych, you repent.ganddynt. they have notNid oesGalargan -au,"Galargerdd -i nf, monody Ganu v, to contain, to holdGalarloes -au nf pang of griefSalarnad -au nf lamentationGalarnadu v, to utter moans, to moanGalarnwyf -au n, passion of griefSalaru v, to lament, to mournGaJarus a, mournful, sad, lamentableGalarwisg -oedd nf mourning-dressBilawrit a, fair, brave, gallantGaulish tongueGar -an «/*& re, the ham, the shankGar pr, at, by, nigh, near=GerGaran -od nf shank; craneGaranu v, to shank, to shaftGardys, Gardas, -au -on n, garterGardd, gerddi nf gardenGarddu v, to make or cultivate a gardenGarddwr, wyr n, gardenerGarddwriaeth, Garddoriaeth nf, horti-Lîaliaid. Galiod np, people of GaulIGalon np (gal re), hostile ones, foes3alw r, to call; to invoke; n.Garddwy n, caraway seedGargam a, knock-kneedcall; Garhir a, long-shanked[culturelocation[ profession Garllaes a, limping, haltingjalwad re, calling : vocation :nf calling, Garlleg np, the garlicjalwai. eion re. vocative case"lalwedig a, called, namedJalwedigaeth nf calling, professionjalwedigol a, denominative; vocativeGarllegan nf head or clove of garlicGarm -oedd nf, shout, outcryGarmio v, to set up a cry, to shoutGarmiol a, shouting, bawlingTalwyn -i n, gallon, eight pints Garsyth a, stiff in the ham [inclosureHpys np, people of GaulGarth -au nf buttress; ridge; fold orSail n. energy; ability=GallnGarthan, Garthen, au nf encampmentäallad n, being able[to be able Garthon n, ox goadto be possible; to be of power; Garw, geirw a, rough : n, what is rough,îallael c,îalldwyniyn -au nf tertian aguetorrent; the afterbirthHdwyn re, the plagueGarwedd n, roughnessGalledigol a, potential Garw el It n, coarse grassiallediu'.:3alledigaeth nf possibilityGarwen nf virago^Bmarw a. ready to dieGarwnau v. to roughenmechanicGast, geist nf bitch-ion re.ìallofyd'Iol a, mechanicalMlofyddiaeth nf mechanicsGasten vf little bitchfalsehood, lieiallt. gelltydd nf ascent; cliffialltofydd -ion n, mechaniciallu -oedd 11, power, abilitykiln v. to be able. Gallaf, Í can ; I mayìalluad n, making ableafiluadwy a, possible, erfectibleJalluedigaeth nf making ableHdedigo v, to make ableJalluedd n, might, puissancelìalluo v, to give powerGalluog a, powerful, mighty"ialluogedd n, potentialityGau 11,Gau a, false, lyingGanaf -an -oedd n, winterGauafdy, dai n, winter houseGauafle -oedd n, winter quartersGauafnos -au nf, winter nightGauafol a, wintry, brumal, hibernalGauafu v, to pass the whiter, to winter,to hibernateGaw n, sinew, tendon=GewynGawl, golau n, dawn : a, holyGawr, goriau nf shout, outcry; grayGawri v, to shout, to bawlHaogi v, to empower, to enablenergetic, potentìallns (/. powerful, mightyGawy o, sinewy; nervousGefail, feiliau nf tongs, pincers ; smithyGefeilio v, to use pincers or tongsiân nf birth ; the thrushian -oedd n. capacity; mortiseGefell -iaid -od nc, twin: /gefellesGefyn -au «., fetter, gyveìsnpr, with. by.GanGan ddywedyd, saying.Gefynog a . fettered. VhackledGefynu v, to fetter, to shacklewneuthur o honot "hyn, "ashast done this. .V[ae genyf, I Geian n. spray, foam159

:GEMGeingio v, to drive a wedge ; to wedgeGeilig a, hunting, exploringGeilwad, waid n, caller; driverGeirdaw, good report, faming=Gair daGeirdardd, Geirdarddiad n, etymologyGeirdro -ion n, pun, quibbleGeirdroi v, to pun, to quibbleGeirddadlu v, to cavilGeirddoeth, Geirgall a, of discreet wordsGeirfa -on nf vocabularyGeirgar a, verbose, wordyGeirgrawn n, collection of wordsGeiriad n, wording, phraseologyGeiriadu r, to word, to phraseGeiriadur -on n, dictionary, lexiconGeirio v, to word, to phraseGeiriog, a, verbose, wordyGeiriol a, verbalGeiriolaeth nf, phraseologyGeirioli v, to use wordsGeiriolus a, garrulous, talkativeGeirlyfr -au n, dictionary, lexiconGeirlyfryn -au n. vocabulary, smalldictionary, glossaryGeirllaes a, of drawling wordsGeirllwydd a, persuasive.Geirofyddiaeth nf lexicology,the scienceof words, philologyGeirwedd nf, Geirweddiad n, phraseology;dialectGeirwir a, of true words, truth-speakingGeirydd -ion n, worder, speaker: phi-Geiryddiaeth nf etymology [lologistGel, Gele, Gelen, Geleu, -od nf leechGelach nc, sorry fribbleGeleuan nf small leechGeleurudd a, crimson-stainedGeli, 'ion n, shooting outGelin n, shoot, sprigGeloer a, temperately coldGelwain v, to be crying outGelwig -oedd nf brushwoodGelyn -ion n, foe, enemyGelynes -au nf female foeGelyniaeth nf, hostility, enmityGelyniaethus a, hostile, inimicalGelynol a, hostile, adverseGelynoldeb n, state of warGelyst np, sedges, flagsGell a, of a dun colourGellaig np (gelleigen nf), pearsGellaist, eist nf buck-houndGelleigwin n, perryGelleigwydd np (-en nf), pear-treesGellgi, gwn n, buck-houndGellhesg np, the corn-sedgeGem -au nf gem, jewelGEUGemu v, to set with gemsGemwaith n, jewellery, jewelryGemydd -ion n, jewellerGen, genoedd n, intellect; soul; life IGên, genau nf, jaw, chin, mouthGenedigaeth nf nativity, birthGenedigol a, native, natalGeneth -od nf girl, daughterGenethaidd a, girlish, rnaidishGenethan, Genethig nf little maid IGeneu -au n, mouth;pass, opening ot IGeneuaid, eidiau n, mouthful [valliGeneugoeg -ion nf lizardGeneuol a, oral, by mouthGenfa, fäu nf, snaffle, bitGengload n, locked jawGeni v, to be brought forth, to be bonlGèui v, to be containedGenid n, nativity, birthGenidfraint. freintiau nf birthrightGenill -ion n, offspring, issueGenilles -au nf young nymphGenogl -au nf the mandibleGenol a, relating to birthGenwair, weiriau nf angling-rodGenweirio v, to angle, to fishGenyf, &c. See Gan pr.Geoí -au -ydd nf jailGêr, gerau n, utterance ; cryGer pr, by, at, near, hard by.Ger br Ibron, Ger gydd, Ger wyneh, in Ifpresence of, before. Ger Haw, nelby; at handGerag pr, in a directionGerain v, to squeak, to cryGerfod n, presenceGerfydd pr, in contact with, byGeri n, choler, bile, gall.the cholera morbusGer'iaidd a, choleric, biliousIY geri manilGeri'ol a, relating to bileGermain v. to be wailing; to cry ofttl.Gem -au n, progenitor in the fifthGerwin a, rough, severe [gGerwindeb n, roughnessGerwino v, to roughenGerwinol a, rough ; hoiTidGeryn -od n, one that squeaks. GeiHhwyad, drakeGestwng v, to bow, to lower=Gostw mGeuaddoliad n, idolatryGeuawd n, falsifyingGeubwyll -ion n, false reasonGeudeb n, falsehood, deceitGeudy, dai n, privy house, jakesGeudiladlu v, to derive with words i|Geuddadlwr, wyr n, sophist160

: Gildiok•bone,ÍGlanhaol:pale;;•Geugrefydd -au nf Geu-_GLAGeudduw -iau n, false godGehedd n, falsity, fallacyGeuffydd nf false faith[Geugred -au,litli -iau n, false faith, heresyGeulun -iau n, chimeraGeuo v, to falsify, to lieGeuol a, false, deceivingGeurith -iau n, phantomGeuwedd nf illusionGewach -od n, gluttonGewai, eiod n, lean gluttonGewyn -au n, sinew, tendonGewynog a, having sinewsGewynol a, relating to sinewsGi, gi'au nf, fine fibre, nerveGi'ach -od nf, snipeGiâr, gieir nf hen (S.W.)=IârGiäu np (gi, gi'en nf), nervesGid nf, she-goat, goaten nf little goat, kidGi'en nf, single nerveG'ieuedd n, the nervous systemGil -ion n, yielding ; ferment|Gild -iau n, what is producedv, to yield, toproduceJGilydd np, mutual selves, each other[ .person or thingGin -ion n, pelt ; thin skinrGinio v, to flay, to strip'Gi'og a, having nerves|iG'ioîa, relating to the nervesGirad n, mourning: a, piteoustGiten nf little she-goat! Gith n, cockleGlafoerio, i'=Glyfoerio, &c.Glafru v, to flatterPGlai a, glistening, smoothGlaif, gleifiau n, crooked sword, glaiveGlain, gleiniau n, what is pure, gem;angel, saint. Glain y cefn, the backspineGleiad, aid nf dung dried for fuel[Glain a, pure, clear; holyGleiaden nf piece of dung for fuel;[failGlân a, pure, clear, clean, holy ; beautiful, Gleifio v, to use a scimetar [casingGlan -au, glenydd nf brink, side, shore Gleindid n, purity ; holinessGlanbarol a, detergent, cleansing Gleindorch, dyrch nf string of beadsGlandeg a, comely and fair, beautiful Gleinfaen, feini, fain n, alabastera, cleansing;purgingGleiniadur -on n, pair of snuffersGlanhau v, to purify, to cleanseGleinio v, to purify ; to hallow ; to sanctify[Glaniadur -on n, pair of snuffersGlanio v, to go ashore, to landGlanwaith, Glanwedd a, clean, tidyGlanweithdra n, cleanlinessGlanweithus a, abstergentGlas, gleision n, blue ; verdancy : a, bluegray; verdant, green, fresh.Glas y dorian, kingfisher. Glas y11GLEpared, ^titmouse. Caseg las, greymare. Glas resaw, cool or indifferentreception, sorry or half welcome. Ar., ei oreuglas, to the utmost of his abilityGlas ad, very, highly, extremelyGlasail -au, Glasanen nf graylingGlasbaill n, bloom of fruitGlaschwerthin v, to simperGlasdonen nf, scarlet oakGlasdorch, dyrch nf leveret ; cubGlasdwr, Glasdwfr. n, milk and^aterGlasddydd n, dawning dayGlasem -au nf sapphire[riolGlasfaen, fain n, blue stone, Roman vit-Glasfaran -edd n, samletGlasgangen nf graylingGlasglwyf n, green sickness, chlorosisGlasgoch a, purple : n, purple!Glasgoludd np, the small gutsGlasgroen, grwyn n, cuticle, membraneGlashaid^heidiau nf, young swarmGlasiad n, tinging with blueGlaslanc -iau n, half-grown youthGlaslys n, the woadGlasnur n, chlorideGlasog nf, gizzard ; liverGlasog a, blue or lividGlasrew n, hoar frostGlasu v, to make blue; to grow paleGlaswelw a, of a blue palenessaGlaswellt en, green grassGlaswelltyn n, blade of green grassGlaswen nf simper, smirkGlaswenu v, to simperGlaswst nf chlorosis, green sicknessGlaswydd np (-en nf), green saplingsGlaswyn am, bluish white fc f glaswen:Glaswyrddw, bluishlgreen : /glaswerdd.Glaw n, brightness,>lucidityGlawdd n, lustre, splendourGledd -au n, the green swardGleisiad, iaid, Gleisiedyn n, salmon.Gleisiadeg nf salmon netGleision np, clarified wheyGlenoid n, purity ; fairness, beautyGlesid n, blueness;palenessGlesin n, the green swardGlesni n, blueness; paleness; verdaucy;the chlorosis, green sickness161

: ;GLWGleswg n, blueness ; verdancyGl^ysol a, sanctified; pureGlesygen nf green spotGlyfaen, fain, feini n, gypsumGlesyn », what is blueGlyfoer -ion n, drivel, slaverGlew -ion n, resolute man : a, persevering Glyfoerio v, to slabber, to foam, to frotlbrave, stout, valiant, daring ; clever out ; to drivelGlewa v, to scrape togetherGlyfoerllyd a, drivellingGlewai nc, acute one[bravery Glyn -oedd n, deep vale, glenGlewder, Glewdid, Glewyd n, resolution Glyn n, adhesion, sticking : a, stickin. IGlin -iau re, the kneeadherent, cleavingGlingam a, knock-kneedGlynola, adhering, "sticking; infectioilGlinio v, to knee, to kneelGlynu v, to stick; to cling, to adhere IGliniogai n, cow-wheatGlynwr, wyr n, adherent, sticklerGlo n, coalGlobwll, byllau n, coal pit—Pwll gloGloddest -au n, carousal, revellingGloddestu v, to carouse, to revelGloddestwr, wyr n, reveller, voluptuaryGlöen nf glower; glow-wormGloes -au -ion nf, pang; qualm. Gloesymadrodd, tropeGloesi v, to cause a pang ; to vomitGloesineb, Gloeswg n, state of anguishGloesygiad re, swooning [a qualmGloesygu v, to swoon, to faint, to haveGloesyn n, pang, qualmGloesyndod re, fainting state [a qualmGloesynu v, to swoon, to faint, to haveGloew a, bright, transparent, shining,clear[brightnessGloewder n, clearness, transparency,Gloewddu a, bright blackGloewgoch a, bright redGloewi v, to clear, to brightenGloewineb n, lucidityGloewlys -iau n, the euphrasyGloewon np, the clear of liquidsGloth af voluptuous; greedy, gluttonous,gorging: m glwthGlothineb n, voluptuousness=GlythinebGlöyn n, burning coal; glow-worm.Glöyn byw, butterflyGlud -ion n, leader, chiefGlud -ion n, glue; birdlime; pasteGlud a, tenacious; diligent [minessGludedd, Gludrwydd n, viscidity, clam-Gludio v, to cement, to glueGludiog, Gludiol a, viscous, glutinousGludiogi, Gludioli v, to make viscidGludwydd np (-en nf), lime twigsGlwth, glythion n, voluptuary ; coucha, voluptuous, sensual, gluttonousGlwthfaine, feinciau n, sofa, couchGlwyd, Glwys a. of fair appearance:pure; holy; fairGlwysdeb n, sanctity, sanctitudeGlwysfudd -ion n, beneficeGlwysov, to sanctifyGOB IGlythedd, Glythi n, voluptuousness IGlythig, Glythog, Glythol a, voluptuoulgreedy[sensualilÄGlythineb, Glythni n, riotous livin.lGlythinebu, Glythu v, to revel, to lhsensually, to glut, to gormandizeGlythyn n, small couchGlyw -ion n, governor, ruler : a, regtla ting, rulingGnawd, gnodau n, habit, custom: .habitual, usual[geni:Gnaws », nature, quality: a, naturaGne -oedd n, hue, tint, complexionGnes n, fluttering, hoveringGni, ion n, what"pen T ades ; shockGnif -ion n, pain, anxiety; toilGnis -iau n, brandish, flourishGnisiad n, brandishingGnodi v, to habituateGnodig, Gnodol a, habitual, commocustomary, usualGnotai, eion nc, token; haloGnotaol a, accustomed, usualGnotiiu v, to accustomGnwth, gnythau n, voracity, greedGnythol a, voracious, greedyGnythu v. to eat greedily, to devourGo ad & px, somewhat, partly, slightlGoachul a. somewhat punyGoafael n, feeble holdGoair n, half-wordGoarfoel a, somewhat baldGoarswyd -ion n, degree of dreadGoaihrist a, somewhat sadGoathrod -ion n, slight reproachGob -au nf, pad, cushionGobaill 11,coarse flourGobaith, gobeithion n, hope, expectaticGobant, bentydd n, small dingleGobed -au n, cob-iron, andironGobeithgar a, hopeful, sanguineGobeithio v, to hope, to be in hopeGobeithiol, Gobeithus a, hoping; relyirGobeithioldel) n, hopefulnessGobell -au nf. pad; saddle.162

GODGobellu i\ to put on a padGoben -au », penultimaGobenol a, penultimateGobenu v, to conclude nearlyGobenydd -ion -iau n, bolster, pillowGobenddiad n, bracketing; penultimaGobenyddu v, to bracket; to bolsterGober -oedd n, operation, deedGoberol a, operativeGobevu v, to operateGobiso n, the diabetesGoblyg -ion n, half doubleGODDGoborthi v, to yield sustenance or sup- Godineb «/adultery, fornication, incon-Goborthiant n, sustenance[port Godinebol a, adulterous [tinencyGobr -au n, recompense, feeGobrid a. somewhat dearGobrol a, compensativeGodinebu v, to commit adulteryGodinebus a. adulterousGodinebwr, wyr n, adulterer ; fornicatorGobru i', to compensateGobrwy -on n, reward, fee ; bribeGobrwyaeth nf, act of feeingGobrwyedigaetíi nf remunerationGobrwyo v, to reward, to remunerateGobnvyol a, rewarding, feeing, requitingGobryn -au n, desert, meritGobrynol a, meritingGobryuu v, to merit, to deserveGobwyll -ion n, considerationGobwyllo v, to considerGobwyllus a, considerateGobwys a, tendency to pressGobwysiad n, gravitationGobwyso v, to gravitateGochanu v, to lampoonGochel -ion n, avoidance; heedGochel v, to avoid, to beware, to shunfiochelgar a, apt to shun ; shy ; cautiousGochelgarwch n, circumspectionGochelog a, avoiding, wary, cautiousGochelus a, apt to avoid; reservedGochelyd v, to avoid, to shunGoehrymu v, to couch, to bend a littleGochrynu v, to quake a littleGochwaeth n, shght tasteGochwilio v, to search slightlyGochwimio v, to move slightlyGochwith o, rather awkwardGochwys n, degree of sweatGochwyth n, slight puffGod n, incontinence ; adulteryGodaran -au nf, slight murmurGodard -au nf, cupGodardd -au n, slight flow or oozeGodarth n. slight vapourGodawdd, doddion n, what is halfmelted or half dissolvedGodeb n, incontinenceGodebog a, incontinentGodebyg a, slightly similarGodechn, lurk, skulkGodechiad », lurking aboutGodechial v, to be lurkingGodechwr, wyr n, skulker, lurkerGodechwydd «., eveningGodeimlo v, to feel slightlyGodemles n, serenity : a, sereneGodid n, what is out of orderGodidog a, rare, excellentGodidogi v, to make excellentGodidogrwydd n, excellenceGodo n, the water orchisGododdi v, to half dissolveGodor -au n, ruptureGodori v, to interrupt ;Godoriant n, interruptionGodorun n, tumultuous noiseGodowydd n, water orchisGodre -on n, skirt, edgeGodread n, skirtingto hinderGodref -i nf, lodgementGodrem -ion nf glance ; glimmerGodremio v, look slightlyGodrig -ion n, delay ; dwellingGodrin n, bustle; conflictGodro v, to milkGodrudd a, slightly agitatedGodrwy -on n, wreath, chainGodrwyth n, wild beet ; melilotGoduth -iau n, jog trotGodwrdd, dyrddau n, murmur, dinGodwrf, dyrfau n, rustling noiseGodwyth n, slight elasticityGody, dai n, shed, outhouseGodyrddu v, to murmurGodyrfu v, to rumble, to murmurGoddail np (ddeilen nf), tender leavesGoddaiih, ddeithiau n, burningGoddau np, shrubs ; slirabberyGodde -on n, design, purposeGodde v, to design, to intendGoddef -ion n, sufferance, leave : v, tobear, to suffer;to permit, to allowGoddefaint n, sufferance, passionGoddefgar a, forbearingGoddefiad n, sufferingGoddefiaeth nf Goddefiant n, sufferanceGoddefol a, suffering, passiveGoddefus a, passive; forbearingGoddeg -au nf, utterance, speechGoddegiad n, enunciation163

GOFGoddeithio v, to burn upGoddeu -on n, intent, design : v, to in-Goddiff v, to fling, to east [tendGoddiwedydd n, day of doomGoddiwedd -ion n, overtakingGoddiweddu v, to overtakeGoddiweddwr, wyr n, one who overtakesGoddiwes v, to come up withGoddoli v, to enrich, to endowGoddodolion np, suppositivesGodduned -au nf vow, pledgeGodduw -iau n, demigodGoddwr, wyr n, counsellor, adviserGoddyar n, soft murmurGoddyaru v, to murmurGoddyfod v, to come graduallyGoddyn -au n, axis, pivotGöen n, influence, biasGöer n, freshness : a, freshGot* -iaid n, smith. Got' arian, silversmith.Gof aur, goldsmith. Gofgwyn, white smith. Gof du, blacksmithGofail, eiliau nf, smithyGofal -on n, care, anxiety, charge. Danei gofal, enceinteGofaledd n, solicitudeGofalluu v, to grow anxiousGofalu v, to care, to mind, to take careGofalus a, careful; sohcitousGofalwr, wyr n, care-taker, one whotakes care ofGofan. ain, Gofant, aint, n, smith ; artistGofaniaeth nf, smith's craftGofar n, wrath, ire, furyGofardd, feirdd n, poetasterGofeg -au nf mind ; will ; affectionGofeiliant, iaint n, solicitudeGofer -oedd n, Goferen nf rivulet, rillGoferini n, brooklimeGoferol a, purling, ripplingGoferu v, to effuse slowly, to flow outGofenvi v, to parboilGofid -iau -ion n, affliction, troubleGofidio v, to afflict, to grieveGofidiol a, afflicting, vexingGofidus a, vexatious, grievousGoflawd n, mill dustGoflodi v, to sprinkle mealGofod -au n, space, room; whileGofras a, somewhat coarseGofreg -au n, frolic, gambolGofri, ion n, attribute;gloryGofron -ydd nf gently rising billGofrwy -oedd n, what spreads outGofnvyd -au n, quirk; mazeGofryd n, design, purposeGOG 1Gofrys n, slight hasteGofunad, aid, Gofuned -au if vow*wish, promise[wid &Gofunedu, Gofuno v, to make a vow; t< IGbfwr, fyrau n, mound, heapGofwy -ion n, visit, visitationGofwyaeth -au nf visitationGofwyo v, to visit, to seeGofwyol a, visitingGofyiid -ion n, artist; smithGofyged -au nf dignified stateGofyn -ion n, demand, question, query IGofyn v, to demand, to askGonrnag, egion nf confidence, trustGofynaig, eigion nf requestGofynedigaeth nf, inquiryGofýiiedigol a, inquisitorialGofyniad n, asking;questionGofyniaeth nf, interrogationGofynnod -au n, Gofyneh -ion nf, not Iof interrogationGofynol a. inquisitive, askingGofysio v, to finger gentlyGottrwd, ffn'diau nf streamletGog -ion n, activity ; velocityGogamp -au nf minor gameGogan -au nf satire, lampoonGoganol a, lampooning, satiricalGoganu v, to satirize, to lampoonGogarth -ion n, what is cleansingGogawn n, plenitude: a, plenaryrender plenaryGogelu v, to eschewGogelyd v, to shun, to avoidGogerdd -i nf burlesqueGogerdded n, gentle paceGogern -au »,leer, sly lookGogi v, to shake, to agitateGogil -ion n, small declineGogilio r, to recede slightlyGogis -ion 11, gentle slapGoglais, gleisiau n, slight mark ; ticklin,MGoglais v, to tickleGoglawd n, murmur, humGogledd n, north : a, northGogleddol, Gogleddig o, northern, boretBGogleddu », to veer northward, to turlor go to the northGogleddwawr nf aurora boreahsGogleddwr, wyi- n, northmanGogleddwynt -oedd n, north windGogleisio v, to tickleGogloff a, somewhat limpingGoglud n, dependance, trust, reliance IIv, to depend, to relyGoglywed v, to overhearGogna //, activity: a, active161

IGOGBgnoì v, to gnaw slightlyhi v, to give a red huea a iif. cave, cavern, den=Ogofda, glorious, exaltedGogonedd n, glory, grandeurGogoneddiad, Gogoniad n. glorificationGogoneddu, Gogoni v, to exalt, to glorify,to make gloriousBogoneddus, Gogonawl a, glorious,grand, exaltedGogoniant, iannau n, glory;grandeurogor, orion n, fodderGogorio v, to fodderGogr -au n, sieve=GwagrGograid, eidiau n, sievefulGogrin a, somewhat brittleGogrispin a, partly crinkledGognvr, wyr, Gogrydd -ion, Gogrynydd-ion n, Gogryddes -au nf one who-sifts; sieve-makerGogryn, Gogrynu v, to sift, to boltGoguddio v, to hide partlyGogus -ion n, dalliance, toyingGogusa v, to dally, to toyGogusiad n, dallyingGogusol a, dallying, toying ; comicGogwy «, full of motionGog"» ÿdd -ion n, obliquity, bent. Ar eiogwydd, slanting, inchnedGogwyddedigaeth nf declinationGogwvddiad n. inclining, inclinationGogwyddo r, to inclineGogwyddol a, incliningGogwymp n, stumblingGogydryw a, homogeneousGogyfaddaw v, to threatenlogyfarch a, conspicuous : v, to greet,to welcomeGogy t'artal 0, coequal ; similarGogyfer a, opposite. Gogyfer a. in or-Gogyfio v, to equalize [der toGogyfled n, mean breadthGogyfnos ?i, partial twilightGogyfoed a, nearly coetaneousGogyfred a, nearly concurrentogyfres a, of uniform rangeGogyfun a, partially unitedGogyfurdd -ion n, compeerGogyifrawd n, slight impulseGogyffred n, slight ideaGogyhyd o, of equal lengthGogylch -au n, circumference [cutionGogylclüaith nf, periphrasis, circumlo-Gogymmaint a, of equal magnitude o]quality, equalGogynnal v, to uphold equallyGogyrch n, tendency to a centreGOLGogysgod -ion «, phantomGoheb -ion n, correspondenceGohebiad n, correspondingGohebiaeth nf, correspondenceGohebol a, correspondingGohebu v, to correspondGohebwr, wyr, Gohebydd -ion n, corres-Gohen n, inclination; bias [pondentGohir -iau n, lingering, delayGohiriad n, lingering; adjourning, prolonging,postponementGohiriant n, prolongationGohirio v, to delay, to stay ;to postponeGohiriol a, prolonging, delaying, loitering,lingering " [lingererGohiriwr, wyr n, prolonger, protractor;Gohoetial v, to loiter, to linger, to trifleaway timeGohoew a, pretty sprightlyGohorian v, to act sluggishlyGohyd -oedd n, mean lengthGoian 11, the omnipresentGol n, covering, vestureGolafariad, iaid, Golafarai, eion vfGolafur n, exercise[semivowelGolaith, leithiau n, death ;Golaith v, to cause dissolutionGolam -au n, hop, skipGolas a, pale blue, bluishdissolutionGolast, lesti n, addition to a vessel (toenlarge it)Golch -ion n, wash ; lie ; urineGolchan n, dish-water; slopsGolchbren -i n (nf S. W.), washingbeetle, a stick to beat clothes with inwashingGolchenid nf bruisewortGolcheuraid nf the sanicleGolchfa nf, washing-placeGolchffon, ffyn ?^/=GolchbrenGolclii v, to wash, to cleanse ; to beatGolchion np, slops, washings ; sudsGolchionach -au np, shp-slopsGolchioni v, to make slopsGolckuries -au nf washerwomanGolchwr, wyr, Goíchydd -ion n, washerGolchwraidd nf, butterwortGolchwraig, wragedd nf, washerwomanGold, Golt en, corn marigoldGoldwyr n, the marigoldGole n, splendour, light=GoleuGoledu v, partly to expandGoleddf n, slight obliquityGoleddfu v, to go a little awryGolefain v, to cry faintlyGolehan v, to illuminateGoleithio v, to cause dissolution165

;GOLGolemain v, to hobble, to hopGolesg a, somewhat feebleGoleu -on n, light : a, Ught [luminaryGoleuad n, illumination, hghtmg, lightGoleuadol a, illuminativeGoleuannu v, to illuminateGoleuant n, illuminationGoleuder n, light, brightnessGoleuddal n, chandelierGoleuddydd n, splendid dayGoleuedigaeth nf, enhghteningGoleuen -od nf, glow-wormGolenfer n, light, splendourGoleufynag, eig n, explanationGeleulawn a, refulgentGoleuliw -iau 71, light hueGoleulonder 11, lightsomenessGoleulosg n, flammationGoleune n, light tintGoleuni n, light; splendourGoleuo v, to ught-, to illuminateGoleuod 7ip, glow-wormsGoleuol a, enlighteningGoleuwel n, perspicuityGoleuyn n, small lightGolewychu v, to shine faintlyGolf -au 7if. swallow;gulfGolfan -od nf, sparrowGoliannu v, to illuminateGoliant 7i, illuminationGolinio 0, to elbowGolithro v, to slip graduallyGoliw -iau 7i, faint hue or tintGolo, öedd n, covering ;protectionGolo v, to envelope ; to protectGolocbi v, to protectGolochwyd n, retreatGolochwyda v, to live secludedGolochwydol a, eremiticalGolöed 71, covering; vestmentGolof -oedd nf, cover, shelterGolofrudd a, ferocious, fierceGoloi v, to envelope ; to protectGoloni v, to cheer a littleGolosg -ion », coke : a, cokedGORGolwst, yst n interpreterGolwth, ythau 71, couch, sofa -Golwybr -au 71, slight trace, vestige IGolwyth -ion n. collop, chopGolwytho v, to cut chopsGolychu v, to adore, to worship, to yiel IGolychwyd n, adoration [reverenclGolygaw'd nf, view, sceneGolygfa, feydd^y, scenery, scene; look!Golygiad 71, looking: vision [ouGolygiadu v, to superiatendGolygiannol a, speculativeGolygiannu v, to speculateGolygiant, iannau n, scenery; spectacllGolygol a, persped ive ; visualGolj'gu v, to behold, to view; to mean IGolygus a, sightly, comelyGolygwedd -au nf, featureGolygwel -ion n, specimenGolygwr, wyr, Golygydd -ion 71, oveiiseer; editor; supervisorGolyn -au n, guard of a swordGolyrchaid, eidiau m, boxfulGollewi q n, the rear : a, west^GorllewiGollwug n, loosening, dropping asundeilleak: v, to loosen, to let go; to allsolve; to leak. Gollwng jti angholto forget. Gollwng yn rhdd, to freiBGollwng gwaed, to bleedGollyngdod n, absolution ; releaseGollyngiad n, looseningGollyngol a, loosening; laxativeGomach -au 7if shank, shinGommedd n, refusal, denialGommedd, Gommedd u v, to refuse, taGommeddiad n, refusing 1[ leaGonadda v, to shave, to planeGonaid, neidiau 7if hop; hobbleGoneges n, petty errandGonest a. honest, sincereGonestrwydd n, honesty, sincerityGonofio v, to swim partlyGôr, goroedd 71, extreme ; opening ; rirrpus; brood: a, broodyGor a, extreme ; high : ad, extreme!}Golosged n, what is partly burnt; thesnuff of a candle ; tinderGolosgi v, to char, to singe, to blastGoluch -ion 71, adoration, worshipGolucho v, to adore, to worshipGolud -oedd n, wealth, richesGoludog a, wealthy, richGoludogi v, to make rich, to enrichGoludd -ion », slight obstructionabove : px, over-, super-, very, muclexcessive, in a great degreeGoradain a, of great velocityGoraddfed a, over-ripeGoraddwyn a, supremely blestGoraf a, most excellent, best=GoreuGoraig, eigiau nf, superior scourceGorair, eiriau n, adverbGoralw n, calling out aloud : r, to caGoluddio v, to obstruct slightlyGolwch, ychion n, adoration, worshipGolwg, ygon nf& n, sight, look, viewGorall n, superior power [out loudlGorallt, elltydd nf. overhanging cliffGorallu -oedd n, superior power166

iiISi: Gorbarchur,tojI; Gorbwylli GorbwysIí_GOR(Joramledd n, superabundanceGoramlu v, to superaboundGoramlwg a, very conspicuousGorammîieu n, excess of doubtGoranian a, supernaturaliGorarianu v, to silver overI Gorarw a, extremely roughHrasglod tip (-yn n), tine sliavingsGorasgwn n, excrescenceíGorawen nf transport, joyRrawenu v, to be joyousBsrbais. beisiau nf upper coatoverprize, to overesteem Gorchrydu v, to shiver muchGorbell a, very distant or farGorchrynu v, to quake muchGorben n, pre-eminenceGorbicrwydd n, remorseGorbigo v, to prick greatlyGorborth n, carrying off-ion n, intimationGorbwyllo v, to hint, to intimate|n, dependence ; overweightGorbwyso v, to depend, to rest upon; tooutweigh, to overweigh sure; fenceI.Gorch -an nf what encompasses, enclo-Gorchadw v, to keep strictlyGorchaeth a, greatly straitenedGorchafarwy n, overspreading gloomiGorchaiedd n, supremacy [eveningGorchafiaeth nf superiority, supremacyGorchafu v, to overcomeGorehafus a, overcomingGorchaled a, extremely hardGorchalledd n, conceitedness, extremeGorcham -au n, overstride [cunningGorchamu v, to overstrideGorchwylio, Gorchwylo v,Gorchan -au nf canon, fundamentalsong ; incantationGorcharfan nf upper jaw, roof of theBaouth, palateBorcharfannedd np, palate [degreeGorchaw -on n, descendant in the fifthGorchawn a, towering, grandGorcheidwad -on n, guardianGorcheifn -aint n, collateral relation inthe seventh degreeGorcheiniad, iaid n, enchanter [mancyGorcheiniaeth nf incantation; necro-Gorchest -ion nf enigma; question;feat, exploit ; excellencyGorchestol a, excellent ; heroicGorchestu v, to do a featGorchymmyn v, to command [mandingGorchymmynedigaeth nf act of com-Gorchfannad n, upper jawGorchfannedd np, the palateGorchfant, fannau n, upper jaw, palateGorchfantol a, palatal. Gorchfantolion,Gorchfannolion, palatal consonantsGorchtyg n, subjectionGORGorchfygadwy a, vincibleGorchfygol a, vanquishing, victoriousGorchfygu v, to overcome, to vanquish,to conquer, to subdue, to defeatGorchfygwr, wyr n, vanquisher, subduer,conquerorGorchi v, to fence roundGorchoddion np, potentatesGorchordd -ion n, supreme circleGorchrain a, extremely abjectGorcln 'oni v, to aggregate greatlyGorchrwm a, extremely bowing[ingGorchudd -ion n, envelope, cover, cover-Gorchuddio v, to cover, to envelopeGorchuddiol a, envelopingGorchwai a, very nimbleGorchwant n, extreme desireGorchwidr a, extremely giddyGorchwil n, cautious glanceGorchwilio v, to look cautiouslyGorchwim -iau n, quick emotionGorchwimio v, to twitterGorchwir n, clear truthGorchwith a, very awkwardGorchwiw -iau nf sudden whirlGorchwsg n, dead sleepGorchwy -oedd n, overwhelmingGorchwyd -oedd n, excessive vomitGorchwydd n, excessive swellingGorchwyf n, swift motion [businessGorchwyl -ion n, employ, labour, work,Gorchwylgar a, laboriousto labour, totransact businessGorchwyo v, to overwhelmGorchwyth n, violent gustGorchyfant, fannau n, the palateGorchyfarwy n, twilightGorchyflym a, very nimbleGorchyfnai, neiaint n, descendant in theeighth degreeGorchyfran nf, super-proportionGorchyfrif -on n, over-reckoningGorchymmaint ad, so very great, ofmore than equal bulkGorchymmyn -ion n, command, commandment,precept, orderGorchymmyngar a, peremptoryGorchymmyniad n, commandingGorchynan n, extreme loquacityGorchythrudd n, extreme agitationGordaenu v, to overspreadGordalu v, to overpay167

GORGordarddu v, to issue greatlyGordasg -au nf excessive taskGordaw a, very silent or tacitGordawel a, very serene or calmGordew a, excessively thickGordirion a, over kind or pleasantGordon -au nf the epidermis, scarf skinGordrethu v, to overtaxGordrist a, extremely pensive or sadGordroi v, to turn excessivelyGordrymhau v, to depress muchGordudd n, outer coveringGordudded nf overcoverGorduddo v, to cover overGordwf, dyfion n, overgrowthGordwyllo v, to deceive muchGordwyo v, to over-ruleGordwyth », great elasticityGordyfu v, to overgrowGordynu v, to pull extremelyGordywyll a, extremely darkGordd, gyrdd nf impetus; mallet;sledge hammer ; beetle ; churn staffGordd a, impetuous, ardentGorddail np, exterior leavesGorddal, Gorddaliad n, upholdingGorddal v, to upholdGorddawd n, impulse; strokeGordden -au nf, impulse; necessity, des-Gordderch -ion, Gordderchad -on nc,paramour, wooer, adulterer; concubine,mistressGordderchfun nf concubineGordderchol a, wooing ; adulterousGordderchu v, to gallant [adulterer Gorddwys a, extremely denseGordderchwr, wyr n, paramour; wooer; Gorddyar n, roar: a, roaringGorddestlu v, to trim overmuchGorddethol a, very selectGorddewis n, nice choiceGorddewr a, brave to excess ; fool-hardyGorddi v, to impel ; to thumbGordd'ial n, extreme revengeGorddibed, Gorddibl, -au n, outskinGorddibyn -ion n, overhanging precipiceGorddibynol «, overhangingGorddibynu v, to overhangGorddichellu v, to be over craftyGorddichlyn a, over dihgentGorddichoni v, to be more than ableGorddifant, annau n, utter deletion, an-Gorddifanw a, very fleeting [nihilationGorddifwng a, extremely ArmGorddig a, very irritable or angryGorddigon n, redundance, superabundance: a, over much, superabundant,redundant, superfluousGorddigor n. prevailing passionGORGorddillyn a, prim to excessGorddin n, impulseGorddinhau, Gorddino v, to impelGordd'iog a, extremely lazyGorddi'ogi v, to be very lazyGorddirwy -on nf, exc'essive fineGorddisgyn v, to descend precipitately-ion, n, steep pitch or descentGorddiwedd, Gorddiweddu, Gorddiwtv, to overtake, to come uponGorddiwedd -ion n, extreme endGorddiwyd a, over dihgentGordd odi v, to place overGorddodo n, burrowingGorddodol a, positive. GorddodolioiGorddodyn n, burrower [positivtjGorddoeth a, over wise, very sapient\Gorddol a, impulsive, drivingGorddor -au nf, hatch, wicketGorddrud a, over daring; very dearGorddrws, ddrysau n, wicket ; lintelGorddryn a, terrificGorddu a, of a blackish tingeGordduo v, to black overGorddwfn a, profound, very deepGorddwfr, ddyfroedd 11, water brinkGorddwy -oedd n, impulse ; violence[tiny Gorddwyar nf, din of violenceGorddwyn n, mallet ; rammerGorddwyo, Gorddwy v, to oppressGorddwyol a, oppressiveGorddwyrain v, to over-exaltGorddwyre a, being extremely exaltedGorddwyreain v, to rise overGorddyaru v, to roarGorddyeithr a. over strangeGorddyfn -oedd n, habit, customGorddyfnaid v, to habituateGorddyfnawd n, geniusGorddyfnder -an n, profundity, depthGorddyfniad ?i, habituatingGorddyfniad, iaid n, one who habituaWGorddyfnu r, to accustom, to habitxiat»Govddyfod v, to come upon, to superveiGorddyfodiad n, superventionGorddygai, eion n, what draws awa;.Gorddygan -au nf, harmony [abducMGorddygiad n, abductionGorddygnu v, to over-toilGorddygyd v, to superinduceGorddylif -oedd n, overflowGorddylifo v, to overflowGorddyn -au n, boundaryGorddyncu ?', to effuse [exaGorddyrchafu v. to over-raise, to ove \168

;Goreuon,< iorfodogaethGORGorddysgwyl v, to expect earnestlyGorddywal a, extremely fierceGoreb -ion n, responseGorebu v, to respondGored -au n, fishing-wearGoredu v, to set a wear, to wearGorefras a, very plump6oregni, ion n, over-exertionGoreilid n, grievanceGoreilidio v, to aggrieveGoreilio v, to superstructGoreirian a, extremely fairGoreiriol a, adverbialGoreistedd n, sitting aloft: v, to sitabove, to presideGoreisteddiad n, presidingGorel -au n, apertureGorelu v, to make an apertureGorelwain v, to keep cryingGorentrych a, supercelestialGorenw -au n, surnameGorenwi v, to surnameGorergyd -ion n, overshotGorerlid v, to pursue eagerlyGorerlyn v, to follow eagerly[Gores -au nf, waste : a, openGoresgyn -oedd n, coming upon; possession;conquest; lease; v, to comeGORGorewynu v, to foam overGorfainc, feinciau nf, supreme seatGorfaint n, oversizeGorfaith a, extremely tediousGorfalch a, superciliousGorfan a, extremely loftyGorfanadl n, broom-rape"Gorfanson n, mutteringGorfant, fannau n, upper mandibleGorfantol n, overbalanceGoríantoli v, to overbalanceGorfaran n, grand frontGorfas a, extremely shallowGorfawr a, extremely great, immenseGorfeddu v, to possess overmuchGorfeiddio v, to over-dareGorfelyn a, very yellow yellow-topped;Gorferw n, froth, scumGorferwi v, to bubble upGorfethiant n, extreme debilityGori'ethu v, to fail completelyGoi-fin -ion n, the outer edge ; extremeGorflawdd n, extreme uproar [edgeGorflin a, very tiresomeGorfloedd -iau nf, outcryGorfhvch, nychau n, gobblet, cupGorflwng a, very sullenGorflychaid, eidlau n, cupfulGorfod -au n, impulse; necessity; mastery;victoryGorfod v, to get superior; to necessitate,to oblige, to be obligedGorfodaeth nf compulsion; victoryGorfodedd n, ascendencyGorfodog a, being compelledinto possession, to conquer, to subduefioresgyniad n, overcoming ; conqueringGoresgyniaetb nf subjugation, conquestGoresgynol a, overcomingjGoresgynu v, to overcome, to subjugateGoresgynwr, wyr, Goresgynydd -ion n,occupant; vanquisher; conqueror;descendant in the fifth degree, grand-Gorfodi v, to compel, to obligechild of a grandchildnf, obligation [pelGoresiad n, laying openGorest -au nf waste: a, open, wastejGorestwng v, to yield homageGorfodogi v, to make obligatory, to com-Gorfodol a, compulsiveGorfoledd -au n, triumph;joy ;gladnessiGorestyngiad, iaid n, liege subjectGorestyn n, over-extensionGorfoleddiad n, triumphingGorfoleddu v, to triumph,[greatlyto rejoiceiGoresymu v, to talk familiarly'Goreth -au •«., tent of a woundGoretho], Goretholi v, to select nicelyGorfoleddus a, triumphant ;joyfulGorfoli v, to flatter, to overpraiseGorfoliant n, adulation, flatteryGoreu a. best. O'r goreu, very well. Gorforio v, to go on the seathe best of persons or things Gorfras a. over gross, over fatîGoré'u v. to make, to create=Gwneuthtrr Gorfraint, freintiau nf, superior privisGoreuad-on n, betteringGorfrau a, extremely brittle [legeGoreuacth nf, optimismGorfraw n, extreme panicGoreuant, annau n, optimacyGorfrwd a, very ardentGoreuo v, to make betterGorfryd, Gorfrydedd n, magnanimityGoreuraid a, done with gold, gilt Gorfrydiant n, paroxysmGoreuro v, to gildGorfrydio v, to overheatGorewi v, to freeze slightlyGorfrydol a, magnanimous•Gorewydd n, bodily vigour(ìort'rys n, great hasteGorewyn -oedd n, mantling foam Gorfuan a. over quick169

,jGorfudd -ion n, supreme gainGorfurth n, violent thrustGorfyd -oedd n, superior worldGorfyged -au nf, extreme gloiyGorfygu v, to vanquish=GorchfyguGorfyn -au n, rivalship, envyGorfynog, Gorfynig a, emulous, enviousGorfynt, fynnau n, ambition, envyGorfynu v, to rival, to envyGorfyny, Gorfynydd n, ascent=GorifynyGorfyw a, living beyondGoriiaig, ffeigiau nf extreme difficultyGorfiawd, ffodau, ftbdion nf extremeGorffawg n, extreme bliss [luckGorfflam -au nf bright flameGorfflemychu v, to flame greatlyGorfflwch a, extremely rileGorffnvd, ffrydiau if violent torrentGorffwyr n, extreme impulseGortìyniant n, excess of prosperityGorffysg n, extreme speedGorgocìi a, extremely redGorgoddi v, to vex to excessGorgospi v, punish to excessGorgred -aura/", implicit belief; credulityGORGorhud n, extreme illusionGorhudd -ion, Gorhul -ion n, coveringGorhun nf excess of sleep, lethargyGorhydri n, over confidenceGorhynod a, extremely notable or r

i Gorhvyno|Gorlwyth'blushGORiGorllewinol a, westerlv, occidentalGorllií'. &c.=Goi-lif, &c.Grorllwyn n, escortSorllyd a. suppurativejorllvdd -ion n, embryojrorllygu v, to escort, to guardjorllym a, extremely sharp!jorm n, plenumSormail, eilion n, oppressionjjormant, aint n, plenitudejîormedd -ion n, overrunning3ormeil'o v, to prevail, to predominate;to overrun : to oppressGORflorlwyddo v, to help onGorol a, effectual, successfulv, to escort ; to convey Gorolchi r, to wash over-i n, overloadGorolygu v, to supervise, to overseeGorlwytho v, to overburdenGoror -au nf, confine, border, coast~«, broody ; suppurativeGorphen -ion n, conclusion, end, completionthu v, to smooth over: v, to conclude, to end, tona r, to tipple to excessfinish, to complete; to determineqcu v, to gorge, to gulp, to swalidGerphenaf», Julyn, benediction [low greedily Gorpbeniad ä, finishing, completion.den, goillad nf, consecrated bread Gorphenol a, concluding, finishing. Amser:es a, trailing drooping—Gorlaesgorphenol, perfect tenseGorll;;su v, to trail; to drawlGorphwyll -ion n, madness; folly'Gorlla.teorllanw n, high-water, full tide Gorphwylliad n, distracting, distractionGorllawes a, extremely expertGorphwyllo », to grow madGorllawn a, over full, repleteGorphwyllus a, irrational[restGorlleclm v, to skulk muchGorphwys -Ion, Gorphwysdra ra, repose,Gorllenwi v, to over-fill =Gorlenwi Goiphwys, Gorphwyso v, to repose, toGorllewin, Gorllewydd n, the west ; rear rest, to take a respite, to leave offGorphwysfa -oedd nf, resting-placeGorphwysol a, quiescent, restingGorsaf -oedd -ion nf. station, standGorsafol a, stationary. Brwydr orsafol,pitched battleGorsafu v, to station ; to withstandGorsangu v, to over-tread [couil of lawGorsedd -au nf, supreme seat, throne;Gorseddfainc. feinciau nf throneGorseddol a, relating to sessionGorseddu v, to preside, to throneGovseddwr, wyr n, presidentGorsefyll v, to take a stand, to stationGorsengu v, to over-treadGorselu v, to gaze steadfastlyGorsing, Gorsin, -au n, door postGorsylw n, earnest regardGovsyllu v, to look steadfastlySormeisiad, iaid, Gormesiad. laid n,molester, enc-oacher [intrusionlormes -ion n, oppression ; molestation,jormesdeym -edd n, usivrping prince,intruding tyrant, despot, tp- antîormeslyn -oedd n, plethoraîormesol «, molesting, intrusiveiormesu. v. to molest, to intrudejormesydd -ion k, molesterJormi v, to intrude ; to pervadeGorsynu o, to amaze greatlyGort ??, sharp springGortain v, to spring sharplyGorth n, what stands oppositeGorthasgu v, to over-taskJormod -oedd, Gormodd -ion n, excess, Gorthaw n, taciturnity ;patiencesuperfluity[perabundance Gorthew a, extremely thick or grosslormodedd, Gormodoldeb n, excess, suiormodiGorthir -oedd n, upper countryv, to superabottndîormodol a, superabundantjormwyth -oedd n, rheum, catarrhGortho n, envelope ; roof; canopyGorthöi v, to cover overGorthorch, thyrch nf, torque ; collariormwythig o, rheumy, catarrhalJormwytho v, to generate rheumìorne -oedd n, superior or exterior hueGorthordd -ion n, exileGorthori v, to cut overGorthoriant n, incision[wort Gorthrain a, lavish to excessSrornerth -oedd n, superior power Gorthrais, threisiau n, extreme violenceìornerthu v, to excel in powerGorthrech -ion n, mastery ; victoryìornoíìo v, to swim aboveGorthrechiant n, dominationîornwyf ??, extreme vivacityGorthrechol a, conquering ; domineeringìorober -oedd n, supererogation Gorthrechu v, to master, to overcome,ìorofni v, to fear extremelyto subdue, to conquer; to oppress171

'_.'GORGorthrechwr, wyr n, conqueror : dominator,oppressorGorthrin -ion «, extreme toilGortbroi v, to turn overGorthrwch, thrychion n, grooveGorthnvm a, oppressive, very heavyGorthrychiad n, groovingGorthrymder, Gorthrymiant n, oppression; heaviness ; troubleGorthrymu v, to oppressGorthrymus a, oppressiveGorthrymwr, wyr », oppressorGorthwf, thyfion n, overgrowthGorthwym, Gorthwymyn a. over warmGorthynu v, to overstrainGortbywys n, generalissimoGoru v, to cause, to accomplish, to doGoruch -ion n, supreme: a, upper: ad,above, over: px, super-, preter-, over,aboveGoruebadeilad n, superstructureGoruchaf a, most high, highestGoruchafiaeth nf supremacy, promotion;triumphGoruchafol a, supereminentGoruchafu v, to exalt overGoruchanianol a, supernaturalGoruchanianoldeb n, preternaturalnessGoruchder n, superiority ; supremacyGorucbel a, supreme, very highGoruehelder n, summitGoruchelion n, meteorsGoruchelu v, to render lofty, to exaltGoruchiad n, heavenly body planet;Goruchiant », supereminenceGoruchio v, to raise supremeGoruchiol a, supereminent, pre-eminentGoruchion rep (-en ??/), meteorsGoruchlyw », lord paramountGORGorwa^edd -au n. vain gloryGorwall -au re, extreme remissness; eajtreme faultGorwan «, extremely weakGorwancu v, to overgorgeGorwar a, extremely gentle [wortllGorwas, weision, Gorwr, wyr re, herlGorwasgu v, to overpressGorwedd v, to lie, to recline: n. recunlbence, posture of lying. Yn ei

Ii GOS;^___^'íoryinoiiwel -ion nf conversionlioryiuchwylo v, to be subvertedliorymdae'nu u, to overspread one's selfGosgudd «, skulking, lurkingGosgymmon », combustible ; fuelGoslef -au -oedd nf organ of utterance;jjiorymdaith, deithiau nf procession; tone, note ; the throatperambulationGdsmeithio v, to yield alimentIporymdaith, Gorymdeithio v, to sojourn Gosod -au n, placing ; statute, ordinanceporymdeithydd -ion n, one who travelsmuch ; wayfaring manposition; onsetGosod v, to put, to set, to lay. to placeiorymddwyn n, embolism, insertion, Gosodedigaeth nf propositioiij ordinanceintercalation. Dyddiau gorymddwyn, Gosodi v, to set, to put, to layintercalary daysGosodiad n, placing; position; establishingiorymddygiad n, abduction;propositionSorymegni'ad n, over-exertion, over-toilrorymylGosodol a, positional ; statute-on n, extreme edge [ingrorymyru v, to over-pursueîoryn -od n, pimple, whealiorynog a, having pimples or blainsìorynys -oedd nf, peninsulaìorysgwr n, yokerorysgwydd n, jutting overrorysu v, to consume extremelyioryw -iau n, degenerate kind: v, hedid=Gwnaetkrorywio v, to degeneratetosaig, seigiau n, slight meal[osail, seiliau n, groundwork; solesubject (of a verb)•osathru v, to tread slightlyosbaith a, polished, glitteringosbarth -au n. distinct partosbarth^/r, toward•osbenu v, to particularizeosborthi v, to support slightly"bwyllo v, to decide partly:b -ion nf gift, handsel•osefyll v, to stand slightly"lio v, to found ; to lay a foundation-ion n, peep, glanceosenu v, to chide or rebuke slightlyGostyngwr, wyr, Gostyngydd -ion n, onewho abases, inchnes, lowers, or humosernp (-en nf), asteroidsGoswydd -au nf petty office [blesosgedd -au n, figure, shapeosgeddiad n, shapingosgeddig a, shapely, comelyGoswyn -ion nf slight charmGosymaith, ymeithion n, support, foodGosymdaith, deithion n, provision, supportosgel -ion n, gloom : a, gloomy[vide sustenanceosgelu v, to half-concealosgil n, half-retreatGosymdeithio, Gosymeithio v, to pro-Gosymmud n, slight move : v, to move aosglwm, glymau n, tent fastening Gosymu v, to warble[Utile'osglymu v, to tie slightly[osgo n, obliquity, slope. Ar osgc.osgoi v, to go aside, to avoid [slopingosgordd -ion nf, retinue, train. Serenosgordd, Lleuad osgordd, satelliteosgorddi v, to form a retinue,osgorddlu -oedd n, body guard'osgrain a, partly crawlingpgred -ion nf faint beliefJsgrynu v, to Cviuse quakingGQWGosog -od n. goshajrlsyfGoson -ion n, intimation, rumourGoson v, to intimate slightlyGosonial v, to be whisperingGosori v, to be half offendedGosoriant n, slight offence[evensongGosper -au n, evening; evening prayer,Gosranu v, to divide partlyGosteg -ion nf silence, attention;publishing;address; invocation; prelude.Ar osteg, in public hearing.Gostegion priodas, banns of matrimonyGostegu v, to silence, to stillGostegwr, wyr n, the crier of a court,who commands silence ; silencerGostrodyr -iau n, pannel, packsaddleGostwng v, to lower, to bring down ; tohumble, to abase[bled, abasedGostyngediga, lowered; humble; hum-Gostyngeiddio v, to become abased, tobecome humbleGostyngeiddrwydd n, humility, lowlinessGostyngu v, to lower, to abase, tohumbleGosymwy a, warbling, trillingGosyn a, half amazedGosynio v, to considerGosyrthio v, to totterGot n, incontinenceGotio v, to commit adulteryGotoew -on n, spurGoth_ n, repulsion; pride[proudlyGothi v, to scorn, to be proud, to actGowaered n, declivity, slope, descent173

:i:aGRAGowanu v, to divide jto gashGowel a, transparent, clearGowelw n, somewhat paleGowenu v, to half smileGower -an n, croft, closeGÖwni n, basting stitchGowregysu v, to gird slacklyGowrid n, slight blushGöwrthodi v, to half rejectGowybod v, to know partlyGowych a, somewhat braveGöyfed n, slight sippingGöynys -oedd nf peninsulaGöysu v, to half consumeGra n, nap, frieze of clothGrab -oedd n. cluster, exuberanceGraban -au nf, vineyardGraban en, corn marigoldGrahin a. clasping; scramblingGrabinio'v, to scrambleGradell, gredyll nf, circular plate of castiron to bake bread or cake upon ; bakestone;griddle ;grate=Greidell ( N.W.)Gradd -au nf, degree, rank, state, qualityGraddeb -ion nf climaxGraddedigaeth nf graduationGraddeg -au nf, scaleGraddiad n, graduationGraddiaith nf, climaxGraddiannu v, to graduateGraddiant, iannau n, graduationGREGraddineb n, gradualityGreffiad n, sneeringGraddio, Graddogi, Graddoli v, to conferGreg n, cackle, cacklingrank, to graduateGreiad n, singeing, blastingGraddog a, graduated : -ion n, graduate Greian -au nf what gives heat ; the s Graddol a, progressive \_nf scale Greidell -i nf griddle. See Gradell IGraddor -ion n, graduateGreidio v, to scorch, to singeGrae n, what is asperate, sharp, or rough Greidiol a, scorching, blastingGraen n, asperity; grief; grain, gloss Greidyll -au n, griddle, grid-ironGraen a, asperate; grievousGreienyn, graian n, grain of gravel IGraender n, poignancyGreinio v, to form a ringGraenon np, gravelly particlesGreinyn n, ear-ring;pendantGraenu v, to make roughGreio v, to singe, to blastGraenus a, glossyGreiol a, singeing, blastingGraf np, the gariic=CrafGrelyn -au n, drinking-poolGrafel, grefyl n, lubber ; ruffian Grem -iau n, crash;gnashGrai, greioedd n, blight, blastGreinio v, to crash ; to gnashGraian en (greienyn n), gravel, coarse Gren -i nf large earthen vesselGraiander n, granulosity[sand Greolen nf briony plantGraianen nf, grainGreor -ion n, flock, herdGraianol, Graiandde, Graianllyd a, gra-Gresaw -on n, weloome=Croesawvelly, grittyGraianu v, to granulateGraid, greidiau to, sun heat; ardencyGraid a, ardent, vehementGrain, greinion nf socket ; ringGrumadeg -au ??, grammarGramadegol a, grammaticalGramadegwr, wyr, Gramadegydd -ion í ,gi'ammarianGran -au n, the cheekbone ; eyelidGran a, precipitous, shelvyGrin n, grain, gloss, lustreGranwg n, side of the faceGranygre n, the visage(rras -au n, graceGra^lawn a, full of grace, graciousGrasol, Grasusol, Grasus a, gracious IGrasusau np, graces=GrasauGrawn np (gronyn «), berries; grai)roe of fish. Grawn Corinth, curran \Grawnafal -au n, pomegranateGrawnwin np, gi-apesGrawth n, plungeGrawthu v, to plungeGrawys n, festival ; Lent=GarawysGre -on nf, flock, herd ; studGread n. herding, flockingGreal -on n, aggregate of elements ;collection ; magazine, miscellanycod IGreal u v, to aggregate elementsGreant 7i, aggregate ; collection; codeflGreawd??. aggregateGreddf -au nf nature; instinct; dispwBGreddfiad n, habituating[tiGreddfol a, habitual, naturalGreddfu v, to habituateGreff -ion nf sneer ; ironyGresawiad n, welcomingGresawu v, to welcomeGresi n, pity, compassionGresyn n, pity ; misery : a, piteous IGresyndod n, pitifulnessGresvngar a, compassionate174

I;GRWBresyni n, piteousnesswesynol a, deplorable, pitiablepresyuu v, to commiserateBresynus a, miserable, pitiful3rëu v, to aggregateSrewys n, herd ; studìriddì'an -au n, groan, moaniridd'hn v, to groanIriff, Grifft, -oedd n, frog spawniriffyll n, frog spawnirig », low rustleirigwd n, rustling[îriîl -iau n. creak, chirpSrill a, creaking, chirpingìrillgnoi v, to eranchrrillian v, to keep creakingIrilliedydd -ion n, cricketìrillio v, to creak, to crash ; to chirp«to np (gröyn n), pebbles :nf ridgeof pebbles, formed by the seaìroeg nf, the Greek language, Greekironell -au nf hard roe offish [Greece'înellu v, to generate roefronyn -au n, grain, particlerronyniad n, granulationrronynog a, having grainsrronynol a, granularirony mi v, to granulaterröyn n, pebble, single pebblerrual n, gruel, porridgerraalu v, to turn to gruelrad n, grain of stone, gritrudd -iau nf cheek bone ; cheekruff, Grufi't, -ion n, what is fierce,rug -oedd n, heath, ling[griffinrugiad, iaid n, emmetrugiar, iek nf moor-hen, grouserugion np (-yn n), emmets, antsruglwyn -i n, sweet broomrugo v, to gather heathrugog a, full of heathrat n, grit ;fossilratio v, to lay on gritrwgach v, to rumblejrwgn n, broken rumblingrwgnach v, to grumblerwng n grunt ; rumbling noise}rwm n, murmur ;growlrwn, grynau n, ridge in a field,rn n, trembling noise, cooingrwnach n, grumbling=Grwgiiachnvnan n, hum; purang; cooingrwnan v, to hum, to drone|rwniad n, droningJ&rys np (-en nf), wild gooseberriesrwyswydd np (-en nf), gooseberrytrees,gooseberry-bushesGWAGrwyth n, murmurGnvytho v, to murmurGryd -iau n, scream ; war-whoopGrydian, Grydio v, to scream, to whoopGiTuiaiU n, screaming outGrydwst ?i, murmurGryg -oedd n, harshness, roughnessGryglys np, heath berries [gruntGryngian, Gryngio v, to be grunting, toGrym -oedd n, force, energy : a, powerfulGrymial, Grymiala v, "to mutter, tomake a murmurGrymialog, Grymialus a, mutteringGrymian v, to drone ; to gruntGrymiannu, Grymio v, to make potentor energetic, to strengthen, to giveenergyGrymian t n, potency, energyGrymus a, powerful, strong, nervousGrymusder n, potencyGrynio v, to form or lay ridgesGryw nf, GreekGubain v, to hold, to moanGwach -au nf hole ; cavityGwachell, gwechyll nf, skewer; knit-Gwachellu v, to skewer [ting needleGwachul a, lean, lank; feebleGwad n, denial, disowningGwadaeth, eitlii n, spout, cock, thespout of a flour millGwadal a, staunch, firmGwadaliad n, staunchingGw r adalu v, to make staunchGwadalwch n, staunchness(jwadiad n, denyingGwadn, Gwaddn, -au n, base, soleGwaduu v, to sole ; to foot itGwadol a, denying, negativeGwadu v, to deny; to disownGwadd -od nf, moleGwaddeg -au nf, spout ; scuttleGwaddod -ion n, sediment, leesGwaddodi v, to cast a sedimentGwaddodlyd a, feculent, dreggyGwaddol -ion n, portion; moneyGwaddoli v, to dower, to portionGwaddolog a, dowered. Brenines waddolog,queen dowagerGwaddotwr, wyr, Gwaddwr, wyr n,Gwae -oedd n, woe [molecatcherGwaed n, blood, gore. Gwaed cyndel wad, fetus, embryo in the womb,Curiad y gwaed, pulseGwaedboer n, blood-spittingGwaedffrau nf blood-spillingGwaedgi, gwn n, bloodhoundGwacdglaisJeisiau n, blood stripe175

GWAGWAGwaedgoll n, bloodshedGwaes -ydd n, pledge ; depositGwaedgrawn n, pus, matterGwaesaf -oedd n, pledge ; deposit : warGwaedguriant n, pulserant; depositionGwaediad n, bleeding, phlebotomy Gwaesafol 'a, deponentGwaedlawn a, whole bloodGwaesafu v, to pledge ; to insureGwaedled of bloody, blood-stained Gwaesol a, earnest ; warrantingGwaedlif, Gwaedlin, -oedd n, bloody Gwaesu v, to pledge ; to deposit to ;pflux, dysentery, issue of blood Gwaeth, Gwaethach a, worse, moreGwaedlyd a, bloody, sanguinary; cruel Gwaethaf a, worst, most bad. GwaethiGwaedlydu v, to stain with blood y modd, so much the worse, I tGwaedlys n, blood-wort ; centinody sorry to say, to make things worseGwaedneu », blood issueGwaedog a, abounding with bloodGwaedogaeth nf, sanguinityGwaedogen nf blood pudding, blackpaddingGwaedogi, Gwaedoli v, sanguifyGwaedol a, sanguineous, of bloodGwaedoliaeth nf kindred by blood,consanguinityGwaedrawd n, course of bloodGwaedu v, to bleed, to let bloodGwaedd nf cry, shoutGwaeddan n, bawlerGwaeddfan a, loud shoutingGwaeddfawr a, heinous, cryingGwaeddgreg a, hoarse shoutingGwaeddi v, to cry, to shoutGwaeddol a, crying, shoutingGwaeddolef -au n, cry of woeGwaeddol ef -au nf, exclamationGwaefyd n, state of woeGwäeg nf, fibula; claspGwliegu v, to buckle ; to claspGwael a, low, base, vile ;poorlyGwagfolach n, vain boastingGwaghau ,Gwagio v, to luakiìa voidGwagiad ?^, making voidGwaelder, Gwaeledd, Gwaelni n, vileness;misery; wretchedness Gwagl n, waggling, instabilityGwagiaith nf, vain prattleGwaeleddu v, to make wretchedGwaglais, leisiau n, hollow voiceGwaelod -ion n, bottom, base; dregs, Gwagle -oedd n, empty place, space, vcbottoms, lees[produce dregs Gwaglog a, unsteady, wagglingGwaelodi v, to bottom, to settle, or to Gwaglwyf en (-en nf), the lindenGwaelu v, to grow low or poor ; to be- Gwagnod -au n, cipher, naught, 0, taGwaelu v, to make vile [come faintGwäell,gwëyll,Gwaell, gweill nf skewer,broach; knitting-needle; spindle.Gwäell neidr, dragon-flyGwäellu v, to skewer, to broachGwaen, gweunydd nf, plain, meadowGwaened a, headlong ; furiousGwaent n, full viewGwaenu v, to put in viewGwaenyd v, to go headlongGwaer n, downward look ; simplicityGwaer a, simple ; rustic, clownishGwaered -ydd n, descent, slopeGwaeredu v, to tend downwardGwaerol a, simple ; rusticGwaethäu r, to grow worse, to impairGwaetherwydd i, alasGwaethliad n, strugghngGwaethu i - ,to make worseGwaethwaeth ad, worse andGwaethwg n, impaired stateGwaethygiad n, impairing [wor. 1Gwaethygu v, to impair to beconGwaew, gwaewyr n, pang, pain, agonspasm :nf spear, lanceGwaevrffon, ffyn nf javelinGwag n, void, vacuumGwag a, void, empty, vacantGwagder n, emptinessGwagedd -au n, emptiness ; vanityGwageddu v, to act vainlyGwagelog a, circumspect, wary( rwagelu v, to act cautiouslyGwagelyd v, to shun, to avoidGwagfa, f ëydd nf vacuumGwagfalch a, vaingloriousGwagogoniant n, vain gloryGwagorchest -ion nf ostentatious skGwagorfoledd n, vain triumph, boastiGwagr, Gogr, -au ii, sieve; riddleGwagraid, eidiau n, sievefulGwagrwr, wyr n, sievemakerGwagymffrost n, rodomontade, swaggGwagymgais n, vain attempt [iGwang vf greed, voracity^Gwanc •ancGwangen, gwangod nf, the shad1 fishGwangiad, iaid n, the sewin fishGwahan n, separation; difference nice:separate, distinct. Ar wahan, serately, apart, by themselvesGwahanai. eiou n, genitive case176

.'i;';;GWAGWABfehanblg -ion n, the diapliora Gwalad n, arrangement, order[Jwahanedigaethydd -ion re, the genitive Gwaladr, gwelydr n, ruler, sovereignSwahanfod -an ti, individual [case Gwaladru v, to arrange, to orderBwahanglaf a, leprous. Gwahangleif- Gwala eth n, grief, sorrow=GalaethSwahanglwyf n, leprosy [ion, lepers Gwalaethu v, to grieveGwahanglwyfus a, leprousGwahaniadol a, disjunctive [distinctionfiwahaniaeth n, separation; difference,Swahaniaethol a, disjunctive [nateGrwahaniaethu v, to differ ; to discrimi-Gwahanien -i nf separation veilSwahannod -au n & nf colonGwalmnnodiad n, Gwahannodiaeth nf,punctuationGwahanol a, separating; different.Cleifion gwahanol, lepersiGwahanoldeb n, separateness.Gwahanoli v, to make distinctBwahanran -au nf paragraphGwahanred -ion nf discriminationBwahanredol a, discriminatingftrahanredu v, to distinguishGwahansang -an nf parenthesisMrahansangiad n, interpositionGwahansangol a, parentheticalfiwahansangu v, to interpose[guishiGwahanu v, to divide, to part; to distin-Bwahardd, Gwaharddu v, to prohibit,to forbidGwahardd -oedd n, prohibitionGwaharddeb -ion nf injunctionGwaharddol a, prohibitoryrahen n, exhaustionGwahenu v, to exhaust, to emptyGwahenydd -ion n, one who pours outjGwahodd, ion, Gwahoddiad -au n, bidding,invitationGwahodd, Gwahoddi v, to invite, to bidGwahoddwr, wyr ?^, inviterGwail, gweilion n, what is over or spareGwain, gweiniau nf, what serves or supports;carriage; sheath, scabbardGwalas -au nf couch ; low landGwalbant n, the top of a wall of abuilding where the beams restGwalc -iau nf tui'n up; fence work;battlement, parapet, rail ; cock of a hatGwalcio v, to turn up, to cock [tiedGwalciog a, turned up, cocked ; embat-Gwalch, gweilch n, what soars ; hawkhero; fellowGwalches -au nf female hawkGwalchu v, to soar aloftGwalchwr, wyr n, falconerGwalchwriaeth, Gwalchyddiaeth nfGwald -iau n, hem; welt [falconryGwaldas -au nf strengthening weltGwaldon -au nf raised bankGwaldu v, to welt, to hemGwales -au nf, couch ; regionGwalfa, f Liu nf, layer, stratumGwaling -au n, litter, broodGwalio v, to wall, to fenceGwaltes, eisiau nf welt of a shoeGwalteisio v, to form a weltGwalwys up, the Gauls=GalwysGwaly -on n, capacity, insideGwalyo v, to make full [negligenceGwall -au n, defect, neglect, want;Gwallawd n, failure, mistakeGwallawiad n, pouring outGwallbwyll n, irrationality, defect ofGwalldan -au n, wildfire [reasonGwallfarn -au nf faulty judgementGwallgam -au n, false stepGwallgof n, distraction, madnessGwallgof, Gwallgofus a, mad, distracted,insane, deranged[asylumGwallgofdy, dai n, madhouse, lunaticGwain, Owaint a, smart, neat, briskGwair, gweiriau n, hayiGwair a, fresh, sprouting ; ardent'Gwaisg ii, briskness ; vigourGwaisg a, brisk, livelyGwallgofi v, to become distracted, dederanged,or insaneGwallgofiaid np, lunatics, madmenGwalio v, to pour, to emptyGwallofaint n, defection, failingiGwaith, gweithiiiu n, act, action ; work. Gwallon" v, to pour outGweithiau, works, manufactories Gwallofiad, iaid n, tapsterGwaith, gweithiau nf course, turn, time Gwallog a, defective, faultyGwaith c, because that, sinceGwallogair n, error in pleadingGwâl, gwalau if, couch ; inhabited regionGwallt n&c en (-yn n), hair of the head;plat ; fallow. Gwâl ysgyfarnog, Gwalltiad n, growing of hairhare's formGwalltog a, having hair, haired,Gwal -iau, gwèlydd nf wall, rampart Gwalltu v, to grow hair [erroneousGwala nf fullness, sufficiencyGwallus a, negligent, faulty, defectiveHnlabr -an vf, pathwayGwallusdra n, negligence12177

:_GWAGWAGwallwg, Vgion n, detectionwarchae -oedd n, blocking up; siegeGwallygfa, f è'ydd nf imperfectionv, to block up; to besiegeGwallygiad n, making faultyGwarchaead n, besiegingGwallygus a, defective, fallible Gwarchan -au nf incantation [bosiegiGwammal a, wavering, fickle, unstable Gwarchäu, Gwarchan v, to confine, t)Gwammaldra n, inconstancy, fickleness, Gwarchawdwr, wyr n, one who guardsinstability, capriciousnessGwammaliad n, waveringGwammalu v, to waverGwan, gwanau n, thrust, stab, prickGwan a, weak, feeble, faint: p gwcinionGwan, gweiniaid no, weak person, weak-Gwanaf-aura/, layer, stratum; row [lingGwanafu V, to place in layersGwanar n, leader: a, leading; forwardGwanas -au nf jut ;prop ; shank ; claspGwanasu v, to prop ; to clasp [hookGwanc -iau nf basket ;greed, voracity,Gwancio v, to gorge, to glut [greedinessGwancus a, voracious, greedyGwander -au n, weakness, debilityGwaneg -au nf gait; drift; haunch;|Gwanegiad n, drifting[surge Gward n, guard, ward[garrisoGwanegu v, to rise in wavesGwarder n, placidnessGwanftyddio v, to mistrustGwangalon a, weak-heartedGwardwydd «, scandal=GwaradwyddGwardd -ion n, prohibition: v, toforbi

i; Gwasaethu;GWAÉirargrymu r, to stoop the backGwarhâd nf making tameGwarhau v, to tame, to make gentleJGwarineb n. gentleness[burseGwario v, to expend, to spend, to dis-•Gwarllost, Gwarog, -au nf, the bar partGwarogaeth nf homage [of a yokeGwarogi v, to subjugate•Gwarogiad n, subjugatingJGwarsangiad n, tramplingiGwarsyth a, stiffneckedfcrarsythni n, stiffneckednessGwart n, guard, wardGwartiad n, guardingGwartu v, to guard, to wardGwarth n, reproach, shame, disgraceGwartha v, to asperse, to reproachGwarthâd n, disparaging•Gwarthiied n, aspersionfcwarthaf-ion», summit, surface. Dyfodar warthaf, to assail, to come uponGwarthafl -au nf stirrupfGwarthaflu v, to put on a stirrup!;Gwarthafu v, to go upon ; to rideGwarthal -ion n, thing to boot; agio.Gwarthan nf, covert, shelterGwarthäu v, to asperseGwartheg np, horned cattleGwarthegydd -ion n, cattle-dealerGwarther -au n, cavalierGwarthfa -oedd nf, the private partGwarthfael nf mean advantageGwarthfor -oedd n, surf of the seaGwarthiad n, aspersionGwarthle -oedd n, the privitiesGwarthlef -au nf calumnyiGwarthol -ion nf stirrupGwarthor -ion n, quadrature, quarterGwarthrudd -iau n, disgrace, contumelyGwarthruddo v, to scandalize, to dis-Gwarthruddiol a, scandalizing [parageGwarthu v, to asperse, to degradeGwarthus a, shameful, disgracefulGwarwch n, gentlenessGwarwg, ygau n, stoop, bendGwarwy -on n, pleasure;playGwary n, bow of yokeGwas, gweision n, youth; servant.Gwas y dryw, titmouse. Gwas ygog, hedge sparrow. Gwas y neidr,'dragonfly. Yr hen was, the devilGwasaeth n, attendance, servicev, to ministerGwasaidd a, servantlike, servile.Gwasan nc, youth ;pageGwasanaeth n, serviceGwasanaetbgar a, serviceafekGWAGwasanaethiad n, servingGwasanaethol a, ministeringGwasanaethu v, to serveGwasanaethwr, wyr, Gwasanaethydd-ion n, servant, man-servantGwasanaethwraig, wragedd, Gwasanaethyddes-au nf maid-servantGwasant -au n, ministrationGwasarn -au n, foundation; what isstrewed; litter; bootyGwasarniad n, strewingGwasarnu v, to strew, to litterGwasel -au n, glance, sight, aimGwasg, gweisg, -oedd, -au nf press,waist; pressureGwasgar -ion n, dispersion : a, scattered.Ar wasgar, scattered abroad, dispersedGwasgarawd n, dispersionGwasgaredd, Gwasgaroldeb n, the]qualityof being dispersedGwasgarfa -oedd nf scene of scatteringor dispersionGwasgariad n, scatteringGwasgarog a, being scatteredGwasgarol a, scattering[perseGwasgaru, Gwasgar v, to scatter, to dis-Gwasgfa, fëydd, -on nf pressure;pangGwasgiad n, pressing[fitGwasgod -ion n, shelter, covertGwasgod -au nf waistcoatGwasgodfa -on nf covert ; bowerGwasgodi v, to shelter, to shadeGwasgodlen -i nf awningGwasgodol a, shelteringGwasgodwydd n, bower, arbourGwasgol a, pressing, squeezingGwasgrwym -au, n, bandage. Gwasgrwymau,staysGwasgu v, to press, to squeezeGwasgwyn, gweisgwyn n, gentle riseGwasgwynfarch,feirch«, managed horseGwasod a, tufty (as a cow)Gwasodi v, to be tuftyGwasodrwydd n, tuftinessGwasol a, ministering, servingGwastad -oedd n, level, plainGwastad a, level, plain, smooth; steady;constant. Yn wastad, always, foreverGwastadedd n, evenness, level [placeGwastadfa, Gwastadle, -oedd n, levelGwastadfod -au nf, constant stateGwastadiad n, levellingGwastadol a, uniform ; continued, continual.Yn wastadol, continually,alwaysGwastadoldeb n, continuity179

0WEGwastadrwydd n, evennessGweb -au nf visage; phizGwastadu v, to make levelGweery a, vapid, feeble, flimsyGwastata v, to be steady or even Gwech af brave ; fine, gay : m gwychGwastatiiu u, to level, to smooth; toi Gwed n, utterance; sayingmake even; to rest; to be composed Gwedi, Gwedy^jr, after, later than : adGwastraff -ion n, waste, prodigalityafter, afterwards. Gwedi mynedGwastrafm v, to squander, to waste gone. Mae wedi bod, has beenGwastraffwr, wyr «, prodigal or waste-Gwediad n, sayingful man, wasterGwastrawd. trodion n, groom, equerryGwastrin -ion n, servitude, toilGwastrodedd n, office of a groomGwastrodi v, to serve as a groomGwasu v, to make a servantGwatwar -oedd n, mockery, jestGwatwar v, to mock, to deride, to ridi-Gwatwaretligaeth nf derision [culeGwatwareg nf sarcasm, ironyGwatwargar a, derisive, sarcasticGwarwargerdd -i nf irony, satire, 1am-Gwatwariaith nf irony[poonGwatwaru v, to mock, to jest, to derideGwatwarus a, mocking, sarcastic, orderiding[satiristGwatwarwr, wyr /?, mocker, scoffer;Gwatwor, &c.=GwatwarGwau, gweuoedd ra, weaving; knitting:v, to weave ; to knitGwandd.gweuddau vf daugbter-in-lawGwawch nf loud screamGwawd -iàu n, panegyric ; irony, jeerGwawdgar a, fond of praise ; apt to jeerGwawdio >:, to panegyrize; to jeer; toGwawdodyn n, metre so called [mockGwawdus a, encomiastic; jeering, ironical,mockingGwawdydd -ion n, panegyrist ; mockeGwawl n, light, radiancyGwawn n, the gossamerGwawr n, hero, worthyGwawr -oedd nf, dawn, day-break; hueGwawrio v, to dawnGwb n, moan, doleful cryGwd n, wind, twist, turnGwden -i, gwdyn nf withe ; coilGwdeniad n, withingGwdenu v, to twist a witheGwdd n, what twists or turnsGwddi, Yod n, hedging-billGwddor -au nf, wooden bridgeGwddf, gyddfau, Gwddwg, Gwddw n,the neck, throatGwddwgen nf neckclothGwe -oedd 7if web. web of clothGvrepxssGo, Gwa, GwoGWead n, weaving; knitting [weaverUweadur -iaid, Gweawdr, odron n,GWEGwedn, af tough, tenacioxrs : m gwydnGwedol «, relating to speechGwedresi nf lizardGwedyd v, to say, to speakGwedyn ad, afterwardsGwedd -au nf, aspect, form; yoke; teanrGweddaidd a, orderly, appropriate, suitable,decent, becomingGweddeidd-dra n, orderliness, proprietydecency; moderation; handsomenessGweddeiddgar a. orderly, decentGweddeiddio v, to make decentGweddi, i'au nf prayer, supplicationGweddîad n, prayingGweddiad n, conformingGweddiant n, conformityGweddig a. seemly, decentGweddill -ion n, remnant; leavingsGweddillio v, to leave remnantsGweddillyn n, small remnantGweddio v, to pray, to supplicateGwedd'iwr, iwyr n, supplicator, suppliant, petitionerGv.eddlys -iau n, herb woodGweddnod -au nf featureGweddog a, connected, yoked! a, orderly; reasonable, moderitty wellb n, orderlinessli v, to render orderlyGweddu v, to render orderly ; to yoketo wed; to become, to suit, to befitGweddus a, orderly ; seemly; fittingGweddusdra n, orderlinessGweddusiad n, making orderlyGwedduso v, to render orderly or fitGweddw a, fit for connection; singlewidow. Gwraig weddw, widowMerch weddw, unmarried womanspinster. Hen ferch weddw, ol

iGwehilio;GWEGweflaid, eidiau nf chopi'ulGweflo v, to lick; to cry; to snivelGwerlod -iau n, clash on the chopsGwefiodio v, to dash the chopsGweflog a, blubber-lippedGwefr -au n, amberGwefraidd, Gwefrol a, of the nature ofamber; electric. Hysbysai gwefrol,electric telegraphGwefreiddio v, to electrifyGwefru v, to do with amberwefus -au nf the human lipGwefusglec -iau nf smack of the lipGwefusiad n, touching the hpGwefuso v, to touch lipsGwefusog a, having lipsÈwefusoì a, labial, of the lip.Gwefusolion,labialsIneg n, totter, waggingwegi n, vanity, levity[Swegian v, to keep totteringBwegil -au nf the nape of the neckIfwegilio v, to turn the backGwegilsyth a, stiifneckedGwegio v, to totter, to wagGwegiol «, tottering, waggingGweglyd a, tottering, feebleGwegriad n, searcing, siftingGwegru r, to scarce, to siftwegrwr, wyr, Gwegrydd -ion n, siftersieve-makerwegryn n, searcing, siftingGwegryniad n, searcinggwegrynu, Gwegryn v, to searce, to siftGwengyn n, the sewin fishGwehelyth -au nf lineage ; tribeGwchil nf imperfect fruitv, to yield refuseGwehilion np. refuse, trash, outcasts.Gwehilion y bobl, refuse of society,scum of the"eai-thBwehilioni v, to yield refuseGwehyn -iun ?i, exhaustion'. pouring, sheddingRwehynai, eion n, exhausterjrehyniad n, effusionGwelivnol o, effusing, pouringGwehynu v, to effuse, to pourGweilchydd -ion a, falconerGwL-ilgi. i'oedd nf torrent; oceanGweilging -oedd >i, beam, bar, perchGweili n, spare, surplusageGweilig a, being over, spareweiling n, pole brass, brassGweilw n, spare, surplusGweilydd -ion n. sparer; absolverGweini n. service, servitudeGWEweini v, to attend, to minister, to serveGweiniad n, serving ; sheathingGweiniant n, ministrationGweinid n, attendance ; serviceGweinidog -ion n, minister; servantGweinidoga v, to perform service, toministerGweinidogaeth nf ministry, serviceGweinidogaethu v, to ministerGweinidoges -au nf maid-servantGweini dogi v, to minister, to serveGweinidogol a, ministrantGweinif n, ministrationGweinifiad, iaid n, one who servesGweinig o, ministrant, servingGweinigio v, to ministerGweinigiol a, ministrantGweinio i\ to put in a sheath, to sheatheGweini ol a, ministrant; sheathingGweinydd -ion «, attendant ; servitorGweinyddes -au nf female attendantGweinyddferch -ed nf serving-womanGweinydd iad n, ministeringGweinyddiadu », to ministerGweinyddiaeth nf ministry [waitGweinyddu », to minister; to attend, toGweinyddol a, ministeringGweirdir -oedd n, hay land [meadowGweirglawdd, gloddiau nf hay-field,Gweirio v, to make or become hayGweiryn n, blade of hayGweisgen -au nf press, stampGweisgi o, alert, brisk, gay. Cnaugweisgi, ripe nuts, slipshel] nutsGweisgi'o v, to slip out ; to make briskGweisgion np, husks, shellsGweisgioni v, to husk; to crumbleGweisionain np, tiny striplingsGweitio v, to waitGweithdy, dai n, workhouse ; workshopGweithfa, fëydd nf manufactoryGweithfaol a, manufacturingGweithfuddig o, victoriousGweithgar a, industrious ; laboriousGweithian ad, nowGweithiau ad, sometimes, at timesGweithiedydd -ion n, operatorGweithio v, to work, to operate, to labourGweithiol a, workingGweithiwr, wyr n, workman, labourerGweithle -oedd n, workshopin ad, at present, nowGweithred -oedd nf action, act, deedGweithredai, eion n, operatorGweithrediad n, working, operationGweithred iadu, Gweithrediannu v, toGweithrediant «. operation [operate181

GWEGWEGweithredol a, operative, active Gwemp af fair, gay, splendid : m gwyrapGweithredu v, to operate, to act, to work Gwempl -au nf, wimple, veilGweithredwr, wyr n, workerGwên, gwenau nf smile, simperGwel to, the sight or visionGwen of white, fair, beautiful : m gwyrGweladwy a, what may be seen, visible Gwen nf fair one, beautyGwelameg nf haw in the eyeGwelchyn to, pert little fellowGwenan nf, blister on the skinGwenci, i'od nf, stoat, weazelGweled v, to see; to perceive; to observeGwendid -au n, weakness, frailty.Gwendid y lleuad, the wane of thi: to, sight, visionGwelediad to, seeing, perceptionmoon. Mae gwendid ar y lleuad, theGwelediant to, vision, perceptionGweledig a, being seen, visibleGweledigaeth nf, a vision ; apparitionmoon is in the waneGwenddydd nf the morning starGwener nf what yields bliss; VenusGweledydd -ion to, spectator, seerGweilgin », tong ; hitchDydd Gwener, Friday.FridaysGwenerauGweli, l'au to, wound ; calumnyGwenfa, fäu nf, curb of a bridleGweling -au nf, clear space ; lawn Gwenhwys, Gwenhwyson np, men orGweli'o v, to lay open ; to woundGwelw a, pale : to, pale hueGwelwad to, making paleGwelwder to, palenessGwent or MonmouthshireGwenhwyseg nf Monmouthshire dialectthe SilurianGweniaith nf bland speech ; flatteryGwelwi v, to grow paleGwelwlas a, pale blue ;paleGwely -au n, bed, couch;plat ; tribeGwelyawd to, lying-inGwelyd -on to, opening ; woundGwelydd -on «, bed ; stock of a familyGwelyddaint to, state of reposeGwelyddu v, to take reposeGwenieithio, Gwenieitho v, to flatterGwenieithus a, apt to flatterGwenith -oedd -au to & en, wheat [whealGwenithen nf Gwenithyn to, grain o:Gwenithfaen, fain, feini n, graniteGwennol -iaid nf swallow ; shuttleGweno nf, the evening starGwenol a, smiling, pleasingGwelyddyn to, repositoryGwelyf -au to, couch, bedGwelyfod to, lying-inGwelyfodi v, to lie inGwelyg -au », wine-pressGwelygordd -au nf, kindred, tribeGwent -oedd nf, fair or open region.name for MonmouthshireGwentas -au nf, high shoe, buskinGwenu v, to smile, to simperGwenwisg -oedd nf, surpliceGwenwyn to, venom, poisonAGwelyo v, to put in bed, to bed Gwenwyndra ra, poisonousness ; fretful-Gwelyog a, bedded, having a bed ; here- Gwenwynig a, poisonous[nes;Gwell a, better[ditary Gwenwynllyd, Gwenwynol a, poisonousGwella v, to better, to mend, to improveGwellâd n, bettering, improvementvenomous; peevish, fretfulGwenwyno v, to poison ; to be peevishGwellaif, lleifiau n, shears, scissorsto fretGwelläu v, to better, to improve Gwenyd to, felicity, happiness, blissGwelleifio v, to cut with shearsGwelliad », bettering, improvementGwelliannu v, to better, to amendGwelliant n, amendmentGwellig a, improving, mendingGwelling «, benedictionGwellineb », improvementGwellt en, grass ; sward ; strawGwelltio v, to turn to strawGwelltog a, grassy ; having strawGwelltorio v, to cover with grassGwelltyn. », blade of grass; a strawy*gwellten rGwellwell ad, better and betterGwellynio v, to improv»Gwenydfa -oedd nf the place of blissGwenydiad », making happyGwenydu v, to felicitateGwenyddiad n, felicityGwenyddol a, felicitous ; amusingGwenyn np (-en nf), bees. Gwaith 3gwenyn, checquer workGwenynlle -oedd to, place for beesGwenynllestr -i «, beehiveGwenynog a, abounding with beesGweol a, relating to weaving, textileGwep -au nf, visage, pbizGwepia, Gwepa nf, the visage or lookGwepio », to make a long faneGar n, shade182

ii1Gwernen!Gwerol. Gwersi|f Gwersigl|Gwerthadwy: GwerthiadGWEQwer n, tallow, suetGwerchyr -iau n, cover, lidGwerehyrio v, to cover with a lidjGwerdd af green, verdant: m gwyrddGwerddem -au, Gwerdden nf emeraldwîwerddon -au nf green spot, meadGwerddonell nf, wild claryGwerddyr nf the shareboneGweren -i nf cake of tallowGwerf -au nf verbGwerin en, the multitude; the commonGwerin a, vulgar; universal [people•Gwerinad n, becoming generalGweriniaeth nf democracyGwrfrweriniaethol a, democratic©werinlywodraeth -au nf democracy. Gwest -i -au nf visit entertainment;» democratic governmentGwesta v, to go visitingGwerino v, to make or become prevalent Gwestach n, the state of being a guestor commonGwestai, eion nc, visitor, guestGwerinol «, universal ; vulgarGwesteiad, Gwestiad n, visiting aboutGwerinos en, the rabble, the mob Gwesteiaeth nf act of visitingpwerinwr, wyr, Gweriniaethwr, wyr «, Gwestfa, fäu nf lodging ; entertainmentGwestfil -od 11, prowling animaldemocrat; democratistGwerlas -au nf green meadow1 Gwerlin n, pure descentGwern -ydd nf swamp; mead;alderI grove : np, alder-trees-i nf alder-tree ; mast of a shipa, tallowy; like suet-i nf s])ace, while ; verse. Gwers Gwestl u v, to raise a tumulttra gwers, alternatelyGwestr -au nf hitch, nooseGwers'a v, to tattle, to gossipGwestty, tai n, inn, hotelGwersig nf sbort lessonGwestu v, to lodge; to entertain-au nf versicleGwestwng n, going downEwersyll, Gwe'rsyllt, -oedd n, encamp- Gwestyngu v, to decline=.GostwngI ment, camp; garrisonGwesu v, to depart, to go outGwersyllfa -oedd nf, site of a camp Gwesyn n, youth ;pageGwersylliad », encamping, castramen- Gwesyndod n, servilityI Gwersyllu v, to encamp [tation Gwethl n, start, springGwerth n, value, price ; salea, salable, vendableGwerthedigaeth nf sale, venditionGwerthefin a, sovereignGwerthfawr a, valuable, preciousGwerthfawredd n, preciousnessGwerthfawrog a, precious. Gwerth-fawrocaf, most preciousn, selling, vendingGwerthiant n, price ; venditionGwerthiog a, precious, valuableGwerthu v, to sell ; to trafficGwerthyd -au nf spindle, axisGwerthydaid, eidiau nf spindlefulGwertbydu v, to put on a spindleGwerthyr -oedd n, fortification, fortGweru v, to generate tallowGweryd -au «, sward ; manure ; mossliGwerydre, rau nf cultivated land ; inhabitedregion; landscapeGwerydu v, to sward; to grow moss;to till ; to manureGwerydwedd 7if the face of the earthGwerydd -on n, spring ;youthGweryd dol a, tending to springGweryddu v, to spring ; to wantonGweryn -od n, worm ; botGweryru v, to neighGwes, gwys n, what is movingGwesgrydd n, circumrotationGwesgryn n, agitationGwesgrynu v. to cause agitationGwesawd n, departureGwestifiant, iaint n, visitor, guestGwestl -au n, hurly-burly, riotGwestle -oedd n, place of entertainment,lodging-houseGwestledd n, tumultuous, stateGwestlog a, riotous, tumultuousGwethlu v, to start, to springGweu v, to weave ; to knitGweuad n, weaving ; knittingGweunblu np (-en nf), meadow-downGweundir -oedd n, meadow-landGweuol a, weaving ; knittingGweurydd -on n, slaveGwe'us -au w/=GwefusGwew n, purgency ; smartGwewyr n, pain, anguishGwewyrlys n, anise-seedGweyd v, to say, to speakGwëydd -ion n, weaverGwëyddes -au nf female weaverGwëyddiaeth nf weaver's tradeGwg, gygon n, frown ;glanceGwi n, sudden emotion, gleeGwial, gwiail np, rods, twigs183

;•GWIGiala v, to gather twigsGwialen -i, gwiail nf. rod; perchGwialenaid, eidiau nf length of a rodGwialenffust -iau nf flail -yardGwialenod -iau nf stroke of a rod, stripeGwialenodio v, to beat with a rodGwialffust -iau nf flail-yardGwib -iau nf serpentine course ; rangeGwilog a, full of starts ; nf maredrive, a, wandering. Seren wib,wandering star; cometGwilri n, wanton squeal [squeaGwibad ?i, ranging aboutGwilrin n, squeal of ecstacy: v, tGwibdde nf darting aboutGwilwst nf epithet for a mareGwiber -od nf serpent ; viperGwill -ion n, strayer, vagabondGwibfa -oedd nf wandering course Gwilliad, iaid n, vagrant ; lurkerGwibhwylio v, to cruiseGwilliades -au nf female strollerGwibiad, iaid n, stroller, vagrant Gwin -oedd n, wineGwibio v, to rove, to gad, to wander Gwina v, to tipple wineGwibiol a, erratic, wanderingGwinaeth nf vintageGwibli n, gadding, vagrancyGwinaethu v, to gather the vintageGwibio v, to fly or gad aboutGwinc -od nf the chaffinchGwiblong -au nf cruiserGwinegr », vine|Gwiblu -oedd nc, band of vagrants Gwineu a, bay, auburnGwibwrn, yrnau n, whirling eddy Gmneuo v, to turn to a bay colourGwica v, to hawk or cry aboutGwingafn -au n, wine-]>n^sGwiced -au nf wicket, gateGwin'ien nf vine-tree, vineGwicor -ion n, hawker, pedlarGwiniolen nf, maple-treeGwich -iau nf crash ; squeakGwichad n, squeakingGwichell -od nf creaker, squeakerGwichiad, iaid, Gwiehiedyn n, perriwinkle,sea snailGwichian, Gwichial r. to keep squeakingor squealingGwichio v, to creak ; to squeak ; to squealGwichydd -ion, Gwichyll, Gwichyn, -odGwid n, quick whirl " n, fitchetGwidd a, dried, witheredGwilff -od nf epithet for a mareGwilhersi », rompingGwilhersu v, to romp aboutGwilhobain v, to be gallopingGwiliad n, taking careGwiliadwraeth nf bewaringGwilied v, to take care, to guardGwilio v, to take care, to bewareGwiniolwydd np (-en nf), maple-treesGwinllan -oedd -au nf vineyard : planGwinol a, of wine, vinous[tatio;Gwinrawn np, vine grapesGwinsang, Gwinwasg. -au ff/Iwine-presGwinwr, wyr, Gwinydd -ion it. vintnerGwinwryf -au -oedd n, wine-pressGwinwydd np (-en nf), vinesGwipai, eiod nf sparrow-hawkGwir -oedd n, truth; purity; justiceGwir a, true, just, right :;pure [etheGwiddan -od, Gwiddanes -au nf hag; Gwiredd -au n, verity, truthGwiddiant n, withering[witch Gwireddol a, veritableGwiddon -od nf witch, hagGwireddoli v, to l-ealizeGwiddon np, rotted particles; mites Gwireddu v, to verifyGwiddoni v, to dry rot ; to breed mites Gwirf -ion a, alcoholGwiddonog a, having mitesGwirfodd n, good will, consent; contenGwif -ion -iau n, lever, crow-bar Gwirfoddeb -au nf voluntary (in musicGwifr -an n & nf wire, wires : s gwifren Gwirfoddol «, voluntary; wilfulGwifrwym -au n, fulcrumGwirfoddoldeb n, voluntarinessGwig -oedd rf nook, cove, lodge ; openingin a wood ; a woodGwiriadwy a, verifiableGwiriad /?, verifyingGwigfa -oedd nf cove, retreatGwiriant n, verificationGwing -au nf wriggle, wince ; wink Gwiriedigaeth nf verificationGwinged », wriggling; wantonness Gwiriedigaethu i\ to verifyGwingiad v. wriggling; wincing Gwirin o, of pure or true natureGwingo v, to wriggle ; to wince ; to wink Gwirineb «, verity, truthGwingog, Gwingoi a, wriggling ; wink- Gwirio v, to verify, to assertGwingwr, wyr n, straggler ; wincer [ing Gwiriol a, verifying ;positiveGwil n, shunning, avoidingGwirion o. truly right ; innocent ; weakGwilfrai n, badger ; herb yarrowminded: -iaid «. innocent; idiot

_ GWL©wiriondeb n, innocence; ignorau©wirionedd -au n, truth, verity©wirioneddiad n, verificationGwirioneddu v, to verifyGwirioneddus a, verifyingGwlawogydd np, rainsGvririoni v, to become an innocent or Gwleb af wet, moist : m gwlybidiot; to grow foolish, to doteGwirioniad, iaid n, innocentjtfirionyn n. simpletonBwirod -au -ydd n & nf spiritousliquor; liquor; wassailGwirodi v, to serve spirits or liquorGwirodol a, spiritousGwirota 17, to tipple liquorsGwirotai, eion nc, dram-drinkerGwirotty, tai n, ginshop, dramshopBrisg -oedd nf garment, dresspwisgad, Gwisgiad, Gwisgogaethdressing; wearing. Gwisgad, dress,Gwisgi. o=Gweisgi[apparelGwisgo. Gwisgiadu v, to dress, to put\ on; to apparelGwr.v a, apt; fit, meet, worthy [nessGwiwdeb, Gwiwdod n, fitness: worthi-Gwiwell -od nf widgeon, female salmonGwiwer -od n, squirreldwsain, seiniau nf euphonyiwydd np (-en nf), poplar-treesdad, gwledydd, -oedd nf, country,"gion. Gwlad ac eglwys, churchid statedadaidd o, country-like, rusticladeiddio v, to rusticate; to be bashiGwladeiddrwyddn, rusticity [fuliGwladgar, Gwladgarol a, patrioticGwladgarwch n, patriotismGwladgarwr, wyr n, patriotGwladlywiad n, Gwladlywiaeth nftate policyGwlawiol a. relating to rain;JGwlawlen -i nf umbrellaGwlawlyd a, apt to rain, rainyGwlawog a, of rain, rainyGWNGwledig a, countrified, "rustic, rural;supremeGwledigo v, to rusticate, to ruleGwledwch n, dominionGwledychfa -oedd nf settlement, colonyGwledd -au -oedd nf banquet, feastGwledda v, to carouse, to feastGwleddiad n, carousingGwleddog a, having a feastGwleddol a, festival, festive [ticsGwleidiadaeth, Gwleidyddiaeth vf poli-Gwleidiadol, Gwleidyddol a, pohticalGwleidiadur -iaid n, politicianGwleiddiad -on n, one of a country;•arousingGwlf, gylfon n, channel, notchGwlith -oedd n, dew, dew-fallGwlithen -i nf blister; the dew-snailGwlithfalwen, falwod nf dew-snailGwiithiad n, falling of dewGwlitho v, to cast a dew, to dewGwhthog a, having dew, dewyGwlitliwlaw n, small or drizzling rainGwlithyn n, dewdrop :p gwlithosGwlw -on n, channel, notchGwlyb a, liquid, wet, moist [victualsGwlyb -ion n, liquid, moisture; spoonGwlybaniaeth n, humidity, moistureGwlybhád n, humefactionGwlybhau v, to humectateGwlybiad, Gwybiant, Gwlychiad n, weting; humectationGwlyborllyd a, humid, moist, wet(Bwladogi, Gwladoli u, to rusticatewladol (/.of a country; civilGwladwch n, common wealiGwladweinydd -ion n, statesmanGwladwr. wyr n, countryman; patriotGwladwriaeth nf government, stateGwlybu v, to wet, to moistenGwlybwr, yrau, yrion n, liquidGwlybyrog a, humid, rainyGwlycíi n, moisture, humidityGwlychu v, to wet, to moistenGwlydd -ion en, soft stems of plantGwladychfa -oedd nf, settlement, colony Gwlydd a, mild, tender, soft, gentleGwladyehiad n, governingGwlyddhfid, Gwlyddiad n, mollifyingiGwladyehu r, to reign; "to inhabit; to Gwlyddhau r, to molify, to softensettle, to colonizeGwlaidd «, having moisture ; mild'Gwlan -oedd n, woolGwn, gynau n, charger, bowl; gunGwn v, I know, present tense of GwybodGn, gynau n, gown, loose robeGwlana v, to gather woolGwnaeth r, past tense of GwnenthurGwlanen -i. gwlenyn nf flannel Gwneddyd, Gwnelyd, Gwneuthyd =Gwlaniach np, downy hairs.Gwlanog a, having wool, woollyGwneuthurGwneuthur, Gwneyd v, to do, to execute,Gwlaw -oedd n, rain. Bwnv gwlaw, toto perforin, to makeGwlawio (•. to rain [rain Gwni ii, stitch, sewing185

j'GWRGwn'íad re, sewing, stitchingGwniadur -iau nf, thimbleGwn'iadydd, GwnYedydd, -ion re, stitcherGwn'iadyddes -au nf seamstressGwn'iadyddiaeth nf the business ot aseamstress, dressmakingGwni'o v, to sew, to stitchGwopx, often used for GoGwobr -au ?{/"& re, reward, feeGwp -iau re, head and neck of a birdGwr, gwr re, man, person; husband.Gwr priod, gwr gwreigiog, gwr gwraig, Gwivica" v, to take a wife[teimarried man, husband. Y gwr drwg, Gwreigdra rc, fondness of women, aduthe evil one; the devilGwreichion np (-en nf), emanationGwra v, to take a husbandsparksGwrab -od re, monkey, apeGwreichioni v, to sparkle, to scintillatGwrach -od nf hag, old woman, witch ( îwn-ichionog a, full of sparksGwrachaidd a, like an old hagGwreichionol a, sparklingGwrachan -od nc, little creature Gwreiddiadur -on n, etymologiconGwrachanes -au nf little old woman Gwreiddio v, to root, to originateGwrachastell -od nf off-board of a plough Gwreiddiog a, having roots, rootedGwracheiddio v, to grow haggish Gwreiddiol a, radical ; rooted ; originsGwrachell -od nf, puny dwarfGwreiddioldeb n, radicalness ; originaliGwrachen -od nf, crabbed dwarf Gwreiddionos np, radicles: s gwreidGwi-achi n, anility ;puninessGweiddrudd nf, the madder [ionjGwrachio v, to become a hag ; to grow Gwreiddyn, gwreiddiau n, rootGwrachiod np, old women [decrepit Gwreigdda nf good-woman, goodyGwradwydd re, reproach, scandal= Gwreigen nf little womanGwaradwyddGwreigeidd'io v, to become effeminateGwradwydd iad re, scandalizingGwradwyddo v, to scandalize,Gwreighau r, to grow a womanto disgrace,Gwreigiaidd a, female; matronlyto put to shameGwreigiog a, having a wifeGwradwyddus a, scandalous, disgrace- Gwreigiol a, feminine" Gwradd re, quantityGwreignith -od nf little woman[fulGwraddiad /(, aggregationGreindod, Gwreinawd re, virilityGwraddu v, to aggregate, to heap Gwreinen nf ringworm : m gwreinynGwrag n, what curves off; bracer Gwres », heat, warmthGwragen -i nf rib of a tilt or basket Gwresfynag, fyneig re, thermometerGwragenu v, to rib ; to curveGwraich, gwreichion re, sparkleGwresiad re, rendering hotGwresog a, warm ; fervent, hearty ;h IGwraid re, what is ardent; flush [roots Gwresogi v. to become or make hotGwraidd, gwreiddiau en (gwreiddyn n), Gwresol a, of a heating qualityGwraig, gwragedd nf, woman; wife. Gwresu v, to fill with heatGwraig briod, gwraig wriog, married Gwrferch -ed, Gwrforwyn -ion nf viralwoman, wife. Gwraig foneddig, lady Gwrgi, g\\m 11, cannibalGwrageddos np, gossips ; silly women Gwrhau v, to become manly; to IGwraint np, worms in the skin; Gwrhewri re, jocularity [homatettersGwrandaw, Gwrando v, to hearken, toGwrandawiad re, listening [listenGwrandawus a, attentiveGwrcath -od n, a he-catGwrcatha v, to caterwaulGwrcathaint n, caterwaulingGwrch n, what is upon or overGwrda, gwyrda n, man of noteGwrdäeth n, manlinessGwrdd a, stout; ardent, vehementGWRGwrddu v, to render ardentGwrddyn n, dart; javelinGwrechyn n, crabbed fellowGwregys -au n, girdle, zoneGwregysiad n, girdlingGwregysol a, having a girdleGwregysu v, to girdle, to girdGwreng -od n, plebeian;" yeoman: cthe common peopleGwrengaidd a, plebeian, boorishGwrengyn n, surly clownGwrhewcrus a, full of jokesGwrhëwg a, extremely playfulGwrhëwgr n. aptness "to be"jocularGwrhyd -oedd n, fathom, six feetGwrhydri n, heroism, braveryGwrhydu v, to fathomGwriaeth nf man's estateGwrial n, combatingGwrial v, to play the manGrwrid n, blush;* flush186jI

;;GWRSwridgoch a, tìorid, ruddy, redjwrido v, to blushjwridog a, having a blush, blushingjiwridogi v, to become ruddy"rwring -oedd n, snap; cracklerwringain v, to snap ; to cracklejwringell -au nf, snap ; shcelÜwringelliad n, snappingJwringellu v, to snap ; to slicejwi-iog a, having a husbandiwriogaeth nf, homageG^vrthchwyl -ion nf counter courseGwrthchwyth 11, counter blastwriogaethu v, to do homageGwrith n, what is apparentpwrm n, dusky hue, dun: a, dusky,jiwrmder n, duskiness [dun: q/*gormjwrmlas n, sea-greenJwrmu v, to make duskyjwrn, gyrnau n, cone; urn; vesseltapering upwardsiwrnerth n, the speedwellîwrol a, manly ; valiant, bravelîwrolaeth nf manhood; fortitudeivrroldeb n, manliness, courage; virilityîwrolfryd n, magnanimityfcrrolgamp -au nf manly featiwroli v, to become manlyJwrolwych a, brave, manlyìwron -iaid n. worthy, hero [manure Gwrthdyn n, reluctance[ticityiwrtaeth, teithion n, what improves Gwrthdynu v, to pull adverselyjwrteithiad n, manuringGwrthdyst -ion n, counter evidence•wrteithio v, to manure ; to refresh ; to Gwrthdywyn «, reflection of lightcultivate ; to improveGwrthddadl -au nf controversyìwrteithiol a, meliorating, improving Gwrthddadleuwr, wyr n, controvertistìwrth -oedd n, opposition, contrastivrrthpx, counter-, contra-, anti-, re-,with-, adverse, againstwrthpr, against, opposite to, byiWrthachos -ion n, contrary causeìwrthachwyn -ion n, counter complaintmiwrthadrodd -ion n, counter recitalIfwrthaddysg n, heresyìwrthagwedd -au nf counter formiwrthaing nf, wedgeìwrthair, eiriau n, antiphrasis;protestìwrthalw v, to recalliwrthallu -oedd n, opposing powertiwrthamcan -ion n, counter projectJwrthanfon v, to send adverselyJwrthanian nf contrary natureJwrthannog -ion n, dehortationJwrthansawdd, soddion n, contraryxwrtharddelw n, counter claim [qualityJwrtbarfawd, odau nf counter strokeiwrtharwain v, to lead backîwrthateb -ion n, replicationìwrthattal -ion n, counter stopJwrthawel -on vf adverse galeGWRGwrthban -au n, blanketGwrthbanu v, to double-millGwrthben -au n, counter-head; rivetGwrthblaid, bleidiau nf adverse partyGwrthblyg -ion n, duplicateGwrthbrawf, brofion n, refutationGwrthbryn n, counter-buyingGwrthbwys -àu n, counterpoiseGwrthbwyth -au n, retaliationGwrthdaitíi, deithiau nf counter marchGwrthdal -ion n, counter paymentGwrthdaro v, to repel, to repulseGwrthdir -oedd n, upland, high landGwrthdor -ion n, refractionGwrthdrafod -au nf, contraventionGwrthdramwy -on n, retrogradatiouGwrthdrig n, counter residenceGwrthdrigolion np, antceciGwrthdrin^w, contraventionGwrthdro -ion n, turn back, retortGwrthdroedion, Gwrthdroediaid, Gwrthdroedogionnp, the antipodesGwrthdwng n, contrary oath, counterswearingGwrthdwyth «, springing back; elas-an opposing pleader, antagonistGwrthddangos n, contra-indicationGwrthddal », with-holdingGwrthddeddnad. iaid n, antinomianGwrthddrych -au n, objectGwrthddrychiad, iaid n, assign; heirGwrthddysg n, heresyGwrthddywedyd v, to contradictGwrthddywediad n, contradictionGwrtheb -ion n, objectionGwrthedrych n, retrospectGwrthegni, ion n, reactionGwrtheiriad n, antiphrasisGwrthenwad n, antinomasiaGwrthergyd -ion n, repulseGwrthern -i n, relation in the seventhdegree of affinityGwrthfach -au n, the beard of a dartGwrthfarn -au nf, adverse judgementGwrthfechni, 'ion n, counter securityGwrthfeiad n, recriminationGwrthfin -ion n, counter edgeGwrthfodd -ion n, displeasureGwrthfrad -au n, counter plot187

;GWRGwrthfiraenol a, antisepticGwrtlifur -iau n, contramureGwrthfwriad n, casting backGwrthgas «, perverse, frowardGwrthgefn -au n, supportGwrthgerdd n, retrogade courseGwrthgerydd «, recriminationGwrthgil -ion n, receding, revoltGwrthgiliad n, receding, going backrevolting, backsliding-, apostacyGwrthgilio v, to recede; to revolt; toapostatize, to backslideGwrthgiliwr, wyr n, backslider ; secederapostateGwrthgis -ion », retort, rebuffGwrtbglafrolion np. anstiscorbuticsGwrthglawdd, gloddiau n, contravala-Gwrthgloch nf resounding, echo [tionGwrthgred nf counter beliefGwrthgri n. counter clamourGwrthgrist -iau n, antichristGwrthgrych a. crossgrainedGwrthgur ?i, counter strokeGwrthgwymp ?i, apostacy, falling awayGwrthgwyn -ion n, counter complaintGwrthgyfarch », rencounterGwrthgyfer n, contrastGwrthgyfle -oedd n, counter positionGwrthgyfnewid -iau -ion », counterchangeGwrthgynghor -ion », deiiortationGwrthgyhudded nf recriminationGwrthgylck -au n, counter circleGwrthgýnllwyn -ion », counter plotGwrthgynnal «, counter supportGwrth-nawl, holion nf counter pleaGwrth-hoel -ion nf plug; rivetGwrthiad n, oppiC-.-wrthi-uth nf oontadzctoiGwrthias -au nf counter shockGwrthio v, to oppose, to resistGwrthladd n, resistance: v, to resistGwrthlais, leisiau n, counter soundGwrthlam -au », counter stepGwrthlef -au nf cry againstGwrthlewych », reflecte IGwrthlif -oedd n, counter currentGwrthlun -iau a, antitypeGwrthlyngyrion np. anthelminticsGwrthlys », repugnance; colt's footGWRGwrthnysig a. refractory ; stubbornGwrtho c. to withstand [dicatGwrthod v. to refuse, to reject, to atGwrthod ?i, refusal, rejectionGwrthodiad n, rejectionGwrtho] a, adverse, contraryGwrtholwg nf retrospectGwrtholygu c. to take a restrospect;look contrarilyGwrthosod v, to place in oppositionGwrthosodiad n, placing in oppositioioppositionGwrthran -au nf counter shareGwrthrawd, rodion nf hostile annyGwrthred -ion nf recuiTenceGwrthreithiad. iaid n. antinomianGwrthres -i nf adverse rowGwrthrif -au a. counter reckoningGwrtbrimyn -au -od n, pair of pincereGwrthrith -ion n, reflected objectGwrthrod -au nf counter-wheelGwrthrodiad n, retrocessionGwrthrodd -ion if counter giftGwrthrwyf-au u. counter impulsionGwrthrwvm -au n, counter bondGwrthryd -au n, adverse courseGwrthryfel -oedd n, rebellion : mutinjGwrthryfela, Gwrthryfeln ?\ to rebelGwrthryfelgar a, rebellious; mutiuouGwrthryfelgarwch n, rebelliousnessQwrthryfelwr, wyr n, rebelGwrthrym -iau n, contraryGwrthryn -ion n. oppugnancyGwrthryw -iau it. contrary kindGwrthsaf -ion a, oppositionGwrthsain, seiniau nf. counter soundGwrthsefyll v. to withstand, to resistGwrthsur a, antacidGwrthsyniad n. counterGwrthun 0, ugly, unseemly, illfav«BGwrthuni n, deformity, ugíiGwrthwad n, counter denialGwrtlnvahau », counter divisionGwrthwaith ?i, retroaction,\Gwrthwal -iau nf contramureGwrthwan nf contraventionGwrthwe -oedd nfGwrthwead n, counterGwrthwediad n, contradictionGwrthwedd -au nf contrastGwrthlyw n, counter guideGwrthwel -ion n, retr

{GWYjtovrthysgrif -au nf rescriptiwrwraig, wrageddrc/^ hermaphroditeJwrwst nf the crampîwrych -oedd nf, hedge-row ; bristlesGWY(Jwrthwynebrwydd n, opposedness; op- Gwyach -od nf, water-fowl; grebeposition; nauseousnessGwyal -au nf, goal ; the templeSwrthwynebu v, to resist, to oppose; Gwyalen, Gwyalfan -au nf goal, markto confrontGwyar n, gore, congealed bloodawrthwynebus a, tending to turn a- Gwyban -od nf, any sort of flygainst; disgusting, nauseous: adverse Gwybed np (-yn n), gnats, fliesSwrthwynebwr, wyr n, opposer, adversary,Gwybedydd -ion n, one who knows;opponentGnosticM&rthwynt -oedd n, adverse -wind Gwybod -au n, knowledge, science.jwrthymdreck -ion n. oppugnancy Gwybodau a ehelfyddydau, sciencesjwrthymdyn v, to contend against. and artsJwrthymddadlu v, to dispute [gainst Gwybod v, to know, to perceivemegnio v, to exert one's self a- Gwybodaeth nf, knowledgejwrrthymladd n, oppugnancyGwybodol a, knowingjwrthyni n, counter energyGwybodus a, knowing, being informediwryfiwr, wyr n, one who presses,iwryg -ion n, energy, vigour [pressmanJwrygiant n, vigouriwrygio v, to grow vigorous or ener-Gwybyddiad -au n, being conscious:Jwrychell -oedd nf thicket, brake; -iaid n, one who is conscious. brush ; hedge-sparrowGwybyddiaeth nf, consciousness ; know-Iwrychu v, to make a hedge-row; to Gwybyddol a, conscious ; knowing [ledgejwrychynn, hedge-row; bristle [bristle Gwybyddu v, to be conscious ; to informiryd -ion n, manlinessìwryd -ion nf chainGwybyddus a, conscious, acquaintedGwych a, gallant, brave; gaudy, gay;jwrydd -au n, wreathîwryddol a, wreathinghealthy : fgwech.wellBycíi wycìi, fare-Jwryddu v, to wreathe ; to twineiwryf -au -oedd n, spring press;îwryfío v, to pressI getic ; to invigorateIwry.-i 1 a, invigoratingiwrym -iau n, seam ; wealJwrymio v, to seamiwrymseirch np, harnessiwrys -oedd n, ardency, violenceiwrysedd n, fervidity, violencehvrysg np (-en nf), boughs, branchesrrysgio v, to put out boughsIwrysio v, to strive ardentlyrwrvv,- -od -aid n, maleiwryw a, masculine, of the male kind,iwrywgydiwr, wyr n. Sodomite [maletost, gystion nf humour; maladyIwth n, push, thrustiwthgar a, apt to push, press, impel'iwthio v, to push, to thrustftwthiol a, pushing, thrusting[iwthrym n, impulsive forceIwthwvn; -oedd n, squall of wind11 en, flowerets, flowerslliu r, to bloom, to blossom-on n, fluid, liquid, waterGwybren -au nf ether ; the skyGwybro v, to grow subtileGwybrol a, ethereal, aerialGwychder n, gallantry;pompGwychi n, wax, scum of honeyGwychlais, leisiau n, sqeaking voiceGwychr a, valiant, braveGwychu v, to make gallant; to adornGwycbydd -ion n, hero, worthyGwyd -iau n, passion, vice, sinGwydio v, to become viciousGwydiol a, vicious, wickedGwydn a, tough, tenacious, viscidGwydnedd n, toughness, tenacityGwydnhau v, to become toughGwydr -au n, glass ; drinking-glassGwydraid n, glassfulGwydraidd, Gwydrin a, vitreous, glassyGwydro v, to do with glassGwydrogi v, to turn to glassGwydrol a, vitreous, glassyGwydroli v, to vitrify, to turn to glassGwydrwr, wyr n, glazierGwydryn -ait n, drinking-glassGwydus a, of a stubborn bent, viciousGydd n, presenceGýdd a, overgrown; wildGydd, gwyddau nf gooseGwÿdd n, knowledgeGwydd np (-en nf), trees: n, frame ofwood, loom;ploughGwyddan -od nf sylvan, satyrGwyddanés -au nf wood nymph189

;;,GWYGwyddawd n, knowledgeGwyddbwyll nf game of chessGwyddel -od n, Gwyddelian, IrishmanGwyddeli np, bushes, brakesGwyddelig a, sylvan ; savage ; IrishGwydden -i nf standing treeGwydderbyn pr, in front ofGwyddfa, fäu, f ëydd nf tumulus, tombmonument. Yr Wyddfa, SnowdonGwyddfaol a, monumentalGwyddfarch, feirch n, epithet for a shipGwyddfid n, the woodbineGwyddfil -od n, wild animalGwyddfoch np (-yn n), wild swineGwyddfod n, presenceGwyddfodol a, presentGwyddgi, gwn n, wild dog; foxGwyddhwch, hyehod nf, wild sowGwyddi n, quickset hedgeGwyddiad n, knowing, cognitionGwyddiadu v, to be versed inGwyddiant n, science, knowledgeGwyddif -au n, hedging-billGwydding -od n, quickset hedgeGwyddlan -au nf plantation of treesGwyddle -oedd n, woody placeGwyddlwdn, lydnod n, wild beastGwyddlwyn -i n, the pimpernelGwyddol a, scientificGwyddoniadur -on n, cyclopaediaGwyddoniaeth nf mathematics, mathesis[mathematicianGwyddonwr, wyr, Gwyudonydd -ion n,Gwyddon -iaid n, philosopherGwyddoni v, to philosophizeGwyddonol a, philosophicalGwyddor -ion -au nf, rudiment, scienceGwyddori v, to form a rudimentGwyddoriaeth nf science [scientificGwyddorig, Gwyddorol a, rudimental,Gwyddwaì, weli nf thicket [nessGwyddwig -iau -oedd nf woody fast-Gwyddwydd np (-en nf), the honeysuckleGwyf -on n, what yields or extendsGwyfarch, feirch n, hippopotamusGwyfen nf moth, wormGwyfenog a, having mothsGwyfo v, to run out or flatGwyfon np, gooseberriesGwyfyn -od n, moth, wormGwyg en, what is flaccid ; vetchGwygbys np (-en nf), the chit-peasGwyglyd a, flaccid ; void of energyGwygl a, flaccid ; sultryGwyl a, modest, bashfulGwyl -iau nf holiday ; festivalGWYGwyl a, festival. Dyddj'gwyl, holida;Gwyl mabsant, parish wakeGwylad n, beholding ; watchingGwylad v, to watch, to sit upGwylaeth n, the lettuceGwylan -od nf gull, sea mewGwylar n, the coralGwylch n, semblanceGwylchu v, to seemGwylder, Gwyledd n, bashfulnessGwyled v, to behold, to see=Gweled |Gwylfa, f ëydd nf watching-placeGwylfan -au nf sentry placeGwyliadur -iaid, Gwyliwr, wyr, Gwyydd -ion n, watchman, sentinelGwyliadwraeth nf the office or duty Ia watchman; watch (of the night)Gwyliadwrus a, watchful, vigilantGwylied, Gwylio v, to watch; to expe>Gwyliedydd -ion n, sentinel, watchmaGwylmabsanta v, to keep wakesGwylnos -au nf wake nightGwylnosi v, to keep vigilsGwylo v, to be bashful ; to weepGwylog -od nf the guillemotGwylys -iau n, the licorice plantGwyll -ion, Gwyllon n, gloom, darknesa, gloomy, dark, dusky. Gwyllioshades, ghosts, goblins, hobgoblinsGyll nf, witch, hag ; nightmareGwylledd n, gloom, duskinessGwyllt -oedd n, wild, wildernessGwyllt a, wild, savage ; rapid. Dafadiwyllt, cancer, schirrusGwylltfil -od n, wild animalGwylltineb n, wildness; rageGwylltio v, to make wild; to rageGwyllyn -ion n, culture ; arationGwyllynio v, to cultureGwyllys -iau -ion n & nf the will; d!Gwyllysgar a, wdlling ; tractable [siGwyllysged -au nf legacyGwyllysio v, to will ; to desireGwyllysiol a, willing ; desirousGwyllysu v, to will ; to desireGwymon n, sea weed, water weedGwymp a, smart, trim; fair: /gwem;Gwympedd n, smartnessGwyn a, white; fair; blessed: jfgweGwyn ei fyd, happy is heGwyn n, rage ; smart ; lustGwynad n, smartingGwynaeth n, felicity ; blissGwynaf n, fretful stateGwynafog a, peevish, viciousGwynafu v, to act frowardlyGwynair.t n, the highest heaven, ti190

,Gwynodi.Gwynio:Gwyniasi!';;GWYGWYGwynblwm re, white lead [empyrean Gwyntyll -au nf, ventilator, fanGwynder, Gwyndra re, whitenessGwyndod re, felicity, blissGwvntylliad re, ventilationGwyntyllio v, to ventilateGwyndraw re, stupor; numbnessGwyndwn n, lay land; lay hayGwymldas a, peevish, fretfulGwvinldasu v, to act peevishlyGwyneb -au re, face, visage.Gwyntyrol a, carminativeGwynu v, to whiten, to bleachGwynwg re, whitenessGwynvvy re, white of eggDerbyn Gwynwydd np (-en re/'), woodbinesyneb, to have respect to persons Gwynygio v, to glitter, to glareGwynebedd re, superficiesGwr re, pure element ; ether ; freshnessGwyncbiad re, facinggreen tinge[pure; livelyGwynoblasu v, to turn paleGwr, Gwyra a, fresh, vigorous ; verdantGwyneblun -iau re, front view, facade Gwr np, men : s gwrGwynebol a, facing, fronting Gyr a, oblique, sloping : v, he knowsGwynebu v, to face, to front Gyrad re, making awryGwynebwarth re, shame of face: a fine Gwyraeth, Gwyraint re, sublimationI so called in the Welsh laws [matism Gwyrain np, barnaclesGwyneg -au nf throb; spasm; rheu- Gwyrain v, to sublimateGwynegiad re, throbbing; achingGwynegol o, throbbing; spasmodicBwynegu v, to throb; to acheGwyneithu v, to consecratefjwynfa -oedd nf paradiseGwynfryd re, happy mindGwynfyd re, felicity, happinessGwynfydedig a, blessed, happyGwynfydiad re. becoming fanaticGwyrch re, overtoppingGwyrdra re, freshness(iwyrdro -ion re, perversionGwyrdroi v, to pervertGwyrdynu v, to draw obliquelyGwyrdd a, green: re, green: /gwerddGwyrddedd re, greennessGwyrddfaen, feini re, emeraldGwyrddiad re, making greenGwynfydu v, to become frantic ; to becomeGwyrddlas a, greenish blue, bluish greenfanaticGwyngalch a, being whitewashedGwyngalchiad re, whitewashingGwyrddon -au re, verdant platGwyrdd u v, to make greenGwyredd, Gwyrni re, obliquity; wrynessGwyngalchu v, to whitewashpwynhâd re, whitening, blanchingGwyreinio v, to sublimateGwyrenig a, luxuriant ; lively[biasiGwynhau v, to become whitejGwyniad, iaid re, whiting, making whiteGwyrf a, pure, fresh, not salt: /gwerfGwyrfedd re, pureness, freshnesswhiting (fish)Gwyrfio v, to freshenSwyniaeth re, blessed stateGwyrgam a, obliquely crookedGwynias a, of glowing heatGwyrgamu v, to turn awryowyniasu v, to make red hotGwyriaws, Gwyraws ere, the privetpwyniedyn re, whitingJGwyrin a, of a fresh nature ; chastejjjGwyning re, the sap of timberGwyrios np, ignoble personsv, to throb ; to lustGwyrlen -i nf, garland [cowsa, pale blue, whitish blue Gwyrni np, bots or wornils, maggots inGwyro v, to swerve, to deviate, to slope,jiwynllif re, leucorrhcea, whites, fiuorjwynnaeth re, flatulency [albus to decline, to stoop, to bendSwynnon rep, dry sticks for fuel Gwyrol a, slanting, incliningre, hasty puddingGwyrth -iau nf, virtue; miraclejwynog a, passionate, full of rage Gwyrthio v, to confer virtue ; to make aJ Gwynrew re, numbness by coldmiraclel,jwynt -oedd n, wind; breath. Gwynt Gwyrthiol a, virtuous ; miraculousyn y cylla, flatulenceGwyrthioldeb re, virtuousness ; miraculousnessSwyntchwydd re, flatulenceJwyntell -au nf, a round basket, withoutGwyrydd -on rec, one that is pure ora handlechaste;bachelor}wynt-hollt re, wind- crackiwyntio v, to blow ; to ventilateSwyntog rt, windy, stormy ; boisterousGwyryf -on rec, virgin, maid ; bachelorGwyryf a, fresh, pure, untaintedGwyryfdod », virginity, ehastity191;

_GYDGwyryfdy, dai n, nunneryGwyryfoî a, virginal, maiden [freshGwyryfu r, to make or become pure orGwyryng np, maggots, wornils, botsGys en, people; peopled regionGys n, profundity: it, deepGws, gwysion nf notice; summonsGwysedig a, cited, summonedGwysfil -od n, gregarious animalGwysg -oedd n, gravity; streamGwysg a, precipitate, headlongGwysg iwd -ion », precipitationGwysgi n, tendency to a levelGwysgio v, to precipitateGwysgiol a, precipitantGwysgion n, pottage, porridgeGwysigcn -an nf Mister, bladderGwysio, Gwyso v, to summon, to citeGwysiol a, summoningGwyslythyr -an n, writ of citationGwyst -ion n, what is shrunk or lowGwystl -on n, pledge; hostageGwystledigaeth nf the act of pledgingGwystleidiaeth'w/; pledging ; mortgagingGwystlu v, to pledge, to pawnGwystlwr, wyr n, pawner, pledgerGwystno v, to become dry, to witherGwystyn a, withered, driedGwyth -i nf channel; drain; veinGwyth 11, wrath, indignationGwythad n, irritation, chafingGwythaint n, bird of wrathGwythawd n, irritationGwythen -an nf, duct, veinGwythenog a, having veinsGwythenol a, venal, of veinsGwythien -an nf, vein, blood-vesselGwythi n, muscle, musculous fleshGyrfëydd -ion n, driver ; racerGyrhynt -ian n, currentGyriad », driving; racingGyriedydd -ion, Gyrwr, wyr n, driviGwythi np, veins ; musclesGyrn a, imperious ; supreme [racGwythig a, infuriate, wrathfulGyrol a. driving ; impulsiveGwytblawn a, wrathful, furious [ness Gyrth -iau », touch ; dash ; hit;puslGwythlondeb n. wrathfulness, furious- Gyrthio v, to touch ; to pushGwythloni v, to grow wrathful or furiousGwytho v, to irritate; to throb [ragingGwythog, Gwythol a, wrathful, angryGwythred -ion nf, channel of a streamGwythreden -au nf rivuletGwythwr, wyr n, angry manGwyw a, withcreii, faded; feebleGwywder n, faded or withered stateGwywel n, withered vegetationGwywo v, to -wither, to fadeGwywol a, tending to witherGybain v, to wail, to moanGybol a, wailing, moaningGyda, Gydag ;»• (mutation of Cyda).with; in contact withGYTHC.vi'crbyn jnr, over against; oppositeGygiad n. glancing; frowning, lookinGygol a, glancing; frowning [grindGygu /', to glance; to frownGygus a, frowning; grim, glumGylf -au, Gylfant, fannau n, bill, beakGylfgragen, gregyn nf scollop-shellGylfni -od n. bill, beakGylfínbraff n, the cross-beakGylfingam a, hook-beakedGylfmgroes n, the cross-beakGylfinhir n, the curlewGylfinog nf daffodilGylfog a, having a beakGylyf -au n, sickle, reaping-hook(îylîyngu v, to loosen, to relas=GollwiGynaid, eidiau », cupfulGyndwll, dyllau n, port-holeGynell nf close gownGynfad -au n, gunboatGynneu ad, a little while agoGynog a, wearing a gown. GynogiogownsmenGynt ad, formerly, of yore, of lateGnydd -ion, Gynwr, wyr n, gunner'Gyr -oedd n, drive; impulse; onscattack; droveGyrawd n, driving; impulsionGyrddn v, to act vehementlyGyrddwynt -oedd n, hurricane, tornadGyrfa, feydd nf drive; courseGyrfarch, feirch n, race-horseGyrferth -au n, breathing outGyrferthu v, to breathe outGyrthiol a, coming in contactGyru v, to drive; to race; to send,convey, to despatchGyrwynt -oedd n, tornado, hurricaneGysp n, staggers; black beetleGysplys n, water hemlock, dropwortGyst a, humid, moist, dampGystlys n, tansyGystwng v, to lower=GostwngGystog a. distempered, diseasedGystu v, to grow diseasedGyth -ion n, murmurGythiad n, murmuring, grumblingGythol a, murmuring, grumblingiGvthu v,to murmur, to grumble192

IHaeddu!!,H.ÍÎIa í, ha ! hey day ! hey : Ha ha ! ha ha,Hab n, chance, luck, fortune. Pa hab,why, for what causeHac -iau nf cut, notch, hackHacio v, to hack, to cutHad -au en (-en nf), seedHaeddedigaeth nf desert, meritHaeddedigol a, meritoriousHaeddel -i nf plough handle. YrHaeddel, Charles's ain'Haeddiad n, reaching; meritingjlHaeddiant n, attainment ; meritHaeddul, Haeddiannol a. meritorious Hai n, excitation, hastev, to reach ; to merit ; to attain Hai v, quick, make haste, do. Hai hoveHael -ion -on n, liberal oneheigh oh ! alas ! Hai irwchw, hallo,Hael a, generous, liberalmurderflaelder, Haelioni, Hxeledd ft, liberality, Haiach n, Haiachen nf, instant, momentmunificence, geii-erosity, bounty Haiach, Haiachen ad, instantaneously-,-Haelionus a, apt to be liberal, generous,munificent, bountifulHaels np (-en nf), shotHaelu •. to become libera!Haen -au nf, stratum, layer; foldHaenu v, to put in layersHaer a, positive ; stubbornHaer -au nf assertion, positivenessHaeriad n, being positive; assertionfiaeriannu v. to vindicatefiaeriant n, affirmation; vindication13rlAlHaerilug a. importunate; saucy, imnu-Haerllugo v. to urge obstinately [den.Haerol a, affirmative : positiveHaeru, Haero v, to affirm, to insistHaf -au n, summerHafaidd a, like summer, estivalHafal a, like, similar; equalHafarch a, listless ; restive[Bad a. easily yielding ;pliantHadadfer n, harvest season/HadaidJ a, like seed, seedy[Kadiad n, seminationHafdv, dai n, summer-houseHafin n, summer seasonHaflug

•HalenaiHAMHaib,heibiau«/; superabundance; groupHaid, heidiau nf swarm, throng, flockHaidd, beiddiau re & en, barley [driftHaif, heifiau, heifion nf overwhelming; Han a, produced; separatedHaig, heigiau nf, shoal, multitude Han pr, from, out of. O hano, o hanHail, heilian nf, ratio; bounty; service &c.=0 hono. See OHain, heiniau, heinion nf what spreadsthrough; swarm; infectionHaint, heintiau n, infection; disease,sickness. Haint annwyd, influenza.Haint dygwydd, epilepsy. Haint llvn, Hanbwyll og, Hanbwyllus a, consideratj [glynöl, ' neu ymdaenol, epidemic. Hand den re, being attractiveHaint y g'iau, palsy. Haint y nodau, Handdeniad re, attractionthe plagueHanddenol o, attractiveHair a, tedious, dilatory, longHais re, what is full of pointsHaith n, aptness to reachHanddenu r, to derive attractionHanddyfod v, to be, to become[marsh Hanedig a, derived, descended HarHal -ion -oedd re, essential salt; salt edigion, derivativesHal a, saline, salt : alkalineHanecligaeth nf derivationHalaeth n, saturation; fulnessHanes -ion nf & re, history ; accounlHalan n, salt (in chemistry)story, tale ; relationHalant re, plenum; saturationHald «, jolt, jerk; rough trotHanesai, eion re, historiographerHanesgerdd -i, Hanesgan -au nf epiHaldian v, to jolt; to jogHaledd n, plenum: saturationHanesiad n, narration"Hanesiaeth nf naration, history'[poeiHalen n, salt. Crwth halen, salt box Hanesol a, historical, nan-ativere, salt-cellarHanesu i\ to narrate[iaHalenaidd «, of a salt qualityHaneswr, wyr, Hanesydd -ion n. histoiHalenog a, abounding in saltHanesyddiaeth nf historiography; hisHalenu v, to turn to salttory (in the abstract)Halenwr, wyr re, salt-merchantHanesyn -au re. anecdote; story, taleHaliad n, impregnationHanfod ?i, existence, being: v, tobecomHaliw n, saliva, spittleexistent ; to proceed ; to existHaliwio v, to salivateHanfodiad re, existingHalog a, saturated with salt; contaminated;Hanfodog a, having originpolluted, defiledHanfodola, existent; essentialHalogedig a, contaminated, polluted Hanfodoldeb, Hanfololedd re, hypostasiHalogedigaeth nf, contaminationHalogi v, to defile; to corrupt, to profane,to polluteHaloglw n, profane oathHalogrwydd re, pollutionHalogwr, wyr n, defiler, profanerHallt a, salt, saline ; severe. Talu ynhallt, to pay dearlyHalltaidd a, somewhat saltHalltedd n. salineness, saltinessHalltineb, Halltni a, saltnessHalltol a, of a saline tendencyHalltu v, to salt, to make saltHalltwr, wyr, Halltydd -ion n, salterHam re, cause, circumstance. Pa ham,for what cause, whyHambwyll -ion n, reflectionHambwylliad », consideration, reflectionHambwyllo v, to consider, to reflectHAPHamdden nf, leisure, respiteHamddenol a, being at leisure, leisureHamddenu v, to make or take respiteHan re, what proceeds from ; emanatioHanaeth nf procedureHanawd n, derivationHanbwyll -ion n, considerationHanbwyllo v, to considerHanfodoli v, to become existentHaniad n, proceedingBanner re, moiety, half: a, halfHannercyn a. instant, momentHannereg nf moiety; half sharepart ; flitch ; half an acreHannergwn, grynion re, hemispherehalf round[semicirculaHannergylch -au re. semicircle: fHannerob -au nf flitch of baconHannerog a, halvingHannerol o, relating to halfHannersain, seiniau nf semitoneHanneru v, to halve; to divide in twoHanred -ion nf parting off; recessionHanredoli v, to render separateHanredoliaeth nf separate stateHanu v, to proceed, to be derivedHap -iau nf luck, chance, fortuneHapio v, to happen194

:HAWHapiol a, happening, eventualHapus a, happening; happyHapusrwydd n, happinessHar n, aptness to over-topHardd

HEÍHeddswyddög -ion n, peace-officerHeddu v, to tranquilizelíeddus a, pacific, tranquil, peacefulHedduso v, to make pacificHeddwas, weision n, policeman, constableHeddwch n, peace, quietness, tranquilityHeddy n, this day, the present day : ad,on this day, to-day (S.W.)=HeddywHeddyehawd », pacificationHeddychiadol a, pacificatoryHeddychiadu v, to render pacificHedd'ychlawn a, peaceful, peaceableHeddychlondeb n, peacefulnessHeddyehloni v, to make peacefulHeddychol, Heddychus or, peaceableHeddjcholdeb n, peaceableness, tranquilityHeddychu v, to pacify, to appeaseHeddyclnvr, wyr », peacemakerHeddynad -on, Heddyngnad, aid n,justice of the peaceHeddyw », this day: ad, to-dayHefal a, like, similarHefcliad n, making similarHefelig a, having simlitudeHefelwch n, similitudeIlefelychiad n, likening, imitationHefelychu v, to imitate, to liken, tocompare=EfelychuHefelydd a. equal; like, similarHefelyddu v. to imitateHefin a, estival, relating to summer.Alban hefin, summer solsticeHELHefrin a, spreading ; incompactHefyd c, in addition ; also, likewiseHefys -au n, smock, shiftHegab -au nf grasshopperHegl -au nf, limb, shankHeglog a, having limbsHeiad n, impelling[ by you Heldrin -oedd n, business ; bustleHeibio ad, by, beside, aside. Heibioch, Heledd -au nf place to make saltHeidio v, to swarm, to throng, to block Helfa, fëydd nf aggregate; huntHeidiog a, having swarms[ing Helttbn, ttyn nf hunting-poleHeidiol a, swarming, flocking, throng- Helgaeth n, grime ; sootHeidden nf Heiddyn n, barleycorn, grainof barleyHeiddio r, to obtain; to meritHeiddiol o, meritorious=HaeddolHeiddyd n, attainment, merit.Heigio V, to yield abundantly, to shoalHeigiol a, yielding in shoalslleiigcm, gym n, drinking-hornHeilin a, bounteous, generousHeilio a, to deal out. to serveHeilydd -ion u, one who serves, waiterHeilyddiaeth, Heilyniaeth nf the officeof a waiterHeilyn -ion n, waiter, servitorHeilyr -ion -on n, waiter, trayHeini, Heinif a, lively, cheerful, briskHeiniar n, crop, produce [to swanHeinio v, to pervade, to make all altoHeiniog a, being pervaded; teemingHeintddwyn a, pestiferous; infectiousHeintfan -au nf plague spotHeintfanol a, petechialHeintio v, to cause contagionHeintiog, Heintiol a, contagious, iifectious, epidemicHeintnod -au n, pestilenceHeintnodol a, pestilentialHeintus, Heinnus a, contagious, erdemic, pestilentialHeinydd n. seat of life. See HenyddHeislan -od nf hatchel, instrumentHeislann v. to hatchel flax [heat fliHeistain, einiau nf, what whets seythHeisyllt -au nf flax hatchelHeisvlltu v, to hatchel flaxHid, heloedd nf holme; daleHel -ion n. gathering; aggregate: v,gather, to huntHel v, to send ; to driveHela r, to gather; to huntHèla v, to drive; to send; to spendHelaeth a, ample, extensive; abundaiHelaethder n, spaciousness [amplituHelaethiad, Helaethiant n, ampliticaticHelaethrwydd /^, ampleness ; abundantample stockHelaethu p, to enlarge, to amplifyHelaethwych o, abundant, sumptuousHelbul -on n, perplexity, troubleHelbulo v, to be full of care or troubbHelbulus a, full of perplexity or troulHelcu v, to pry carefullyHelgi, gwn n, hunting-dogHelgig n, venison, flesh of the chaseHelgom, gyrn n, hunting-hornHelgur n, trouble ; hustleHelgyd v, to pry carefullyHelhynt -iau re/==HelyntHeli .*', brine, salt waterHeliad». gathering, collecting; hunti.Helîad n, making of brineHeliedig a, gathered ; huntedHelio v. to season with brineHelm -ydd -i nf, stack, rick ; helmetHelmu v, to form a rickli'w

: Henad:Hemie!J l] í Henafiaethj jHenafion:1'jj1Henddyn, Henefydd(Hengof: Henfonj,Henieithad;HENHelogan nf. celeryHelw a. possession, ownership. Ar eihelw, in his possessionHelwi r, to have possessionHfilwr, Heliwr, wyrn, gatherer; hunter,huntsman, venatorKelwriaeth nf huntsmanshipHelv n, gathering; hunt: v, to gather;to hunt[chaseHelyddiaeth nf the business of thepelyg up (-en nf), willows, salixHelyglys n, the willow herbHESHenw -au n. name, appellative=Enw,Henwedigol a, nominative[&c.Henwr, wyr n, old manHenwrach -od nf old womanHeol -ydd nf street; road. H«ol jgwynt, the milky wayHeoJan -au nf lane, alleyHeor -au nf anchorHeori v, to anchorHep-hun nf slumberHep-huno v, to slumberHep-hynt -iau n, whim ; reverieHelynt -ion -iau -oedd nf course ; condition;Hepian n, nod ; slumberbusinessHelyntio v, to go on a courseHepian v, to keep nodding ; to dozeHepio v, to nod ; to slumberHelyth nf family stockHeples n, ferment, leavenHell af ugly, unsightly : m hyll Hepwedd -au nf attributeHellgre nf ugly hag; scoldHelltni n, saltness, brininessHem -iau nf hem, borderHer -iau nf push ; challengeHerawd n, defiance, challengeHere -iau nf reach out; jerk. Here av, to hem, to bordercham a naid, hop, skip, and jumpHen -ion n, age, antiquity : o, old Herciad », reachiug, jerkingHenad n, becoming oldHercian v, to keep jerking; to hop omjlHenadur -iaid, Henaduriad, iaid n, Herciant n, reaching out [one leg•elder; presbyterian [ianism Hercu, Hercyd v, to reach, to fetchuriaeth "nf eldership''; presbyter- Hercyn n, reach out ;jerkHenadurol a, presbyterianHenaf a, most ancient, oldest, eldestHerddyll a, handsomeHerglofF a, limping, haltingHergod n, push, thrustHergwd, Hergyd -ion n, shoveHenafgwr, wyr n, elderly person, old mann Henatiad, iaid n, ancestornf antiquity, archaeology Hergydio v, to shove awayup", antiquitiesHeri'«, jerk ; limpHenafol a, ancient, antiqueHerio v, to challenge, to provokeHenaint n, old age, senilityHerlod -au n, stripling, ladìiHendad -au ra, grandfatherHerlodes -i nf damsel, girlHendaid, deidiau n, great grandfather Herlotyn », mere stripling [herald1 Hender n, antiquity, ageHerodr -on, Herod -ion n, ambassador:| Hendref -i -ydd nf established habitationHerodraeth nf embassy; heraldry; winter dwellingHerodri v, to go on embassy-ion n, aged personHerodrig a, heraldic-ion w,elder, senator ; antiquary Hers n, sharp push ; floutHenefyddiaeth nf eldershipHersi », scouting, floutingHeneiddio r, to grow oldHersio v, to scout, to pack offHeneiddrwydd ?i, agednessHerw n, flight ; scoutingHenfab, feibion n, old bachelor Herwa ?>, to scout, to hurryHenfam -au nf grandmotherHerwad n, scouting, prowlingHenferch -ed nf old maidHerwin n, the gloss of dressed leathernf, breeding cowHerwr, wyr n, scout, prowler, fugitive-ion n, old traditionHerwriaeth nf vagrancy [outlaw», archaismHerwth nf the rectumHenllydan n, the plaintainHerwydd n, cause, occasion. Herwydd,Hennain, neiniau nf great grandmother O herwydd, because of, on accountHeno nf this night : ad, to nightof, forHenoed n, old age, decline of age Hesg np (-en nf), sedgesHenu v, to grow old or agedHesglif -iau nf whipsawHenur -iaid », elder, ancientHesgyn -au n. sieve, riddleHcnuriad, iaid n, elder, senatorHeser -au nf hassock, pad197

HIFFHesp af dried up, dry, barren : in hyspHespen -au nf, haspHespin -od nf yearling eweHespinhwch, hyehod nf, young sowHespwrn, yraiaid n, a young sheepHestor -au nf, two-bushel measureHestoraid, eidiau nf, the full of twoHewydus a, passionate; zealousHewydd n, maturityHewyn n, what is matureRipr, she, her; itHie -ion nf snap ; trickHiced -ion nf trick, cheatHicell -i nf long handled billHicio v, to snap ; to trickHidl a, distilling ; shedding, pouringHidl -au nf strainer, colanderHidlad n, distilling, droppingHidlaid a. distilling, droppingHidlion np, droppingsHidlo v, to distil, to" runHit" -ion », skin, surfaceHifio r, to peel off the skinHifyn n, strip of skinHiff -iau ?i, flake; driftHiffiant, iaint n, drift ; foamHifHo v, to cast flakes ; to driftHiffiol a, flaking ;driftingHiffl -au n, gush, spirtHifflaid, Hifflo v, to gush, to spirtHiffyn n, flake ;driftHiRHil -ion «/'& en, fragment; emanatioÎroduce; issue; progeny, race,

Ijstream1Hoewan;HOEHOLLHirnos -au nf long nightHirnych re, long afflictionHiroddef re, longsufferingHiroed re, long waitingHirsain, seiniau nf long soundHoewi v, to become sprightlyHoewrym a, of quick energyHoewserch re, lively affectionHof nf what hangs or hoversHofian v, to hover, to fluctuate ; to sus-Hirsain, Hirseiniol a, having long sound Hofio v, to hover; to suspend [pendHirwîydd re, the maidenhair [long Hoff a, loved, beloved, lovely, dearHitrwm », fribbleHoffaidd a, tending to be lovelyHityn re, ragamuffinHoffaint n, fondness ; delight ; loveHithau_/?r, she also, her alsoHoffder n, fondness ; delightHo re, exclamation; call; i, halloa! oh! Hoffdyn -ion n, cuckoldHôb, hobau, Hobaid, eidiau re, measure Hoffi v, to delignt in, to loveHob -au re, swine [of capacity Hog re, sharpening, whetHobelu v, to hop, to hobbleHogal nf whetstone ; stropHobyn re, deal at cardsHogalen nf whetstone ; stropHoc nf scythe to cut brambles Hogen -od nf girl, damselHoced -ion nf, cheat, deceit, juggle Hogenig nf little damselHocedu v, to cheat, to trickHogfaen, feini n, hone, whetstoneHocedwr, wyr re, cheat, tricster, rogue Hogi v, to sharpen, to whet, to edgeone who plays tricksHogl -oedd, Hogldy, dai re, hovel, shedHocrell -od re/, girl, wenchHoglanc -iau re, stripling, youthHoeys rep, mallows, althasaHogyn -od, hogiau re, stripling, ladHoch nf, hawking of phlegmHochi v, to throw up phlegmHodi ere, wild shrubs, brakesHodi v, to shoot, to earHoddio v, to facilitateHoe -on -au nf rest ; respiteHoeana v, to take respiteHoed re, delay ; regretHoeden -od nf flirt, coquette, hoidenHoedl -au nf duration of life, lifeHoedli v, to lead a lifeHoedlog a, having life, livedHoeg nf& a, greenHoenus a, blithesome, joyousHoenwedd nf, blithe aspectHoenyn -au n, hair; gin, trap; slipHoenynu v, to set a springeHoetian v, to suspend; to dandleHoeth a, exposed, nakedHoew a, alert, sprightly, lively, gayBoewal nf slowlj'-flowing water, deadwater in a river; eddy; the middleof a sea or river: a, quiet,calm, unmoved ; whirling, eddyingHoewalu v, to form eddiesa, weak, feebleHoewdeb, Hoewder n, sprightlinessHoewgall a, quick wiltedHoewgred a. of ready beliefHong nf hang, dangleHongian v, to hang, to dangleHoi re, call of attentionHoiad re, calling attentionHoian v, to call attentionHoi re, fetch, bringing toHoi v, to fetch, to go forHoladwy a, cognizableHolawd re, cognizanceHoledigaeth nf, examinationHoledigol a, interrogativeHolfainc, feinciau if tribunalHolgar a, inquisitiveI Hoel -ion nf nail, spikeHoli v, to question, to inquire, to interrogate,to examine, to catechizeHoelen nf single nail, nailHoelio v, to nail, to drive nailsHoliad re, interrogation; questionHoeliwr, wyr n, nailer [complexion Holiadol a, catechetical ; interrogativeHoen nf good plight; liveliness; hue, Holiant re, cognizanceHoeni v, to grow blitheHoliedydd -ion, Holwr, wyr re, interrogator;examinerHolio v, to separateHolp re, loop-hole, loop=01pHolnod -au nf, note of interrogation (?)Holwyddoreg -au nf, catechismHolwyddori v, to catechizeHoll a, all, whole, every oneHollallu -oedd re, all power, omnipotenceHollalluog a, omnipotent, almighty.Yr Hollalluog, the AlmightyHollalluogaeth nf Hollalluogrwydd re,omnipotenceHollboeth -ion re, holocaustHollbresennol a, omnipresent, ubiquitousHollbresennoldeb,Hollbresennolrwydd re fomnipresence, ubiquity1,99

:.HOW__H^UI^äollddoeth a, allwiseHollfath a, omnifarious, of all kind*Hoyw a, alert, sprightly=HoewHu n, what is apt to pervadeHollfyd n, the universeHollgreol a, omnificHu a, apt to pervade : bold.Huad, aid n, houndSee HyHollgyfoethog a, possessing all things; Huadgi, gwn n, hound dogalmighty, all-powerfulHuail n, vicegerentHual -au n, fetter, gyve, shackleHolliaeh. a, perfectly well : m, allheal;mistletoeHualog a, having fetters, shackledHualu v, to fetter, to shackleHuan nf, Phcebus, the sunHuanaw n, aptitude for harmonyHollol a, total, whole, entire, completeHollryw, Hollrywiol a, omnigenousHollt -an nf slit, cleft, fissureHollti v, to slit, to cleave, to split, to Huanaw a, harmonic ;Holltog a, full of slits or rifts ; [riftHollwybod n, Hollwybodaeth nf, omniscience[a, omniscientHollwybodol,Hollwybodus,HollwybodogHollwyddol a, omnipresent [seneeHollwydd, Hollwyddoldeb n, omnipre-Hollysol, Hollysglyfiol a, omnivorous ing, deceivingHon af this: m hwm Hon acw, that,;Hudo v, to allure, to beguile, to enticeat a distance : m hwn-acw. Hon yma, to deceive[deceptionthis, which is here. Hon yna, that Hudol, Hndolawl a, alluring, enticingwhich is thereHudoldeb n, illusivenessHona af, that (in sight) : m hwna Hudoles -au nf, deceiver, sorceressHonaid a, evident, well-known. ?xr\- Hudoli y, to render illusive [hudoHonawd, Honiad «. affirmationHonawl a, positive, affirmativeHudoliaeth nf, allurementHudoliaethu v, to use deceptionHone -iau nf shake, wagging [spicuoiis Hudwalch, weilch n, lure bird, decoyHoncen -od nf, waddling female Hudwg n, bugbear, scarecrowHoncian, Honcio, Honco v, to waggle, Hudwy n, phantom ; mirageto stagger, to totter ; to jolt Hudd -ion n, covert, shadeHonfas -au nf, chopping knifeHonfi'est -i nf, tunic, vestHudd a, dusky, dark, gloomyHuddiannu v, to overspreadHoni v, to manifest; to proclaim,: to Hiiddiant n, shading overobject; to insist; to assertHoniannol a, aifinnativeHoniant n, affirmation, assertionHòno af, that (absent): m> hwnwUonof, honot, hono, honi, honora, honoch, honynt. -SeepoeticalHucan -od nf, cob, sea fowlHuch -ion nf. thin skin, filmHuchen -au nf film, pellicleHucho v, to skin overHud -ion n, illusion, charmHudedd, Hudiad n, allurement, allurHuddig a, tending to be duskyHiuldo v. to cover, to shadeHuckkl «, covering, shadingHuddygl n, sootHuddyglyd a, fuliginous, sootyHi^nig a, encirclingHr^nydd n, what ensirelesHonos n, gawky ; the lingHonsel -au nf, hanselHufen n, creamHopran -au nf, mill hopperHufenaidd a, like cream ; creamyHopranu », to put in a hopperHufenu v, to gather or form creamHor -oil crt, swine hceHufio v, to mantle overHoren, horod nf, fat lazy one ; swine- Hufyll a, humble, submissiveHorgest nf, fat paunch[louse Hufylldod n, humilityUort -iau n, reproach, calumny Hug -au nf, loose coat ; cloak ;gownHortio v, to reproach, to detract Hugan -au nf, loose coat, coat; cloakHortiol a 7reproachingHugwd n, spectre, bugbearHortr -au n, stick, billet, sparHul -oedd n, cover, coverletHoryn n, lazy lump: f horenHulier -an n, cover, lidHosan -au nf, hose, stockingHuling -au n, coverlet, rugHosanwr, wyr n, hosierHulio v, to spread over, to deckHotan -au nf, hood, capHuliwr, wyr n, deckerHotyn -au n, what covers at a cap Hult, Hultan n, dolt, moper%>w i, liei^h h» ! a]as !.Hulvn /i. coverlet, quilt20Û

JHunanlesi Hunanrediadi Hunanrith: HunanrywIHURHum -iau re, bat, racketHuman, Humog -au nf bat. racket.Pel human, Pel humog, tennis-ballHun -au nf, sleep, slumber, napHun n & np, self, one's self; selvesHunan, ain re, self: px, self-Hunander, Hunanedd re, selfishnessHnnandwyll re, self-deceptionHunandyb -iau re, self-conceitHunandyst «. self-evidenceHunanddoeth a, self-wiseHunanfarn nf self-condemnationHunanfawl re, self-applause, self-praiseHnnanfod -au nf. selt-existenceHunanfodd re. self-pleasixreHunanfudd re, self-interestHunangar a, selfishHunangariad re, self-loveHunan-gyfiawn a, self-righteousHunanhanfod re. self-existenceHunanhyder re, self-confidenceHunaniad re, becoming selfishHunaniaeth nf self; egotism; identityHunanladd, Hunanladdiad re, suicide.self-murderHunanleiddiad, iaid re, self-murderer.HWRHurtiol a. stupefactive, stupefyingHurtyn -od re, blockhead, doltHurtr -au re, boarded floorHurth -od re, block ; dolt : o, dull, stupidHurthgen -od re, blockhead, stupeHurthio v, to stupifyHust n, buzzing noise; hushHustiad n, making a buzz [whisperHusting i', to buzz, to whisper: re, buzz,Hutan -od re, oaf; the dotterelHutvn re., stupid fellowHuw re, lullaby, lullaHiiysgain o, apt to scatterHiiysgwn a, apt to ascendHüyBgwr o, aptly energeticHw re, hoot, hallooHwa v, to hoot, to halloo : i, geeHwala nf halloo, cryHwan -od nf hooter; owlHwb re, push ; effort ; lift. Hwb a chaina naid, hop, skip, and jumpHwbiad re, pushing forwardHwbian v, to be pushing onHwca, Hwced a, hooked, turnedÍÍHwch. hychod nf sow, swineHwchw re, shout, cry, screamre, self-interest [suicide Hwd re, take off or awavHunanol a, relating to self; selfish Hwda re, take off, takingHunanoldeb re, selfishnessHwda, Hwde v, hnper, take, acceptre, self-motionHwdan re, reach to takere. self-evidenceHwdwg re, bug-bear, bug-iau re, homogenyHwdwl re, what is stark madHunanryw a, homogeneousHwf -od re, hood, cowlHunansaf re, sejf-standingHwfan re, rising overHunanu v, to egotizeHwfan, Hwfanu v, to rise overHwff, hyffion re, lumpHunanymwad re, self-denialHunanysol a, self-devouringHwg », hook, bendI'Hundy, dai re, dormitoryHwgwd re, dunce, doltHumlihvyn a, soporific, somniferous. Hwhw re, hooting of an owlsomnific ; sleep-deprivingHwi v, to hallooHunedd re, somnolence, drowsiness Hwman re, wavering motionHunell -au nf short sleep, nap Hwn am, this: yhon. Hwn acw, th;dHunfa. fe'ydd nf dormitoryyonder, or at a distance: fhon acw.Hunglwyf -au re, lethargyHwn yma, this, which is here : fhonHunllef nf the nightmareyma. Hwn yna, that, which is hereHuno v, to sleep, to slumberHwna

'HWYHwyliog a, having course ; being underHwylus a, orderly; prosperous [sailHwyluso v, to facilitateHwylusdod re, facilityHwyn -ion re, long hair; a ginHwyno v, to lay a springeHwyntpre, them, theyHYDHwrdd, liyrddau re, push, thrust; butt; Hwyrwan a, slow and feebleHwrdd, hyrddod re, ram [onset Hwyrwar a, slow and gentleHwre, Wriwch v (defective), take, ac- Hwyrweddog a, forbearingHwrwg re, lump, hunch [cept Hwys -au nf draught; loadHws re, covering, housingHwysg -au re, sweep; ravageHwsiad re, putting on a coverHwsmon, hwsmyn re, husbandmanHwsmonaeth nf husbandry, tillageHwstr a, f'roward ; moroseHwstredd re, frowardnessHwt re, taking off: v, off, awayHwta re, taking off, takingHwtio v, to push off; to hootHwysgo v, to sweep awayHwysgynt nf sweeping courseHwyso v, to heap togetherHwyst re, dart, glanceHwystin re, dart forwardHwythau^;re, they likewise, them tooHy a, apt; bold, audacious, px, implyingenhancement, intensity, excessHwy/»-, they, them. Hwy en hunain, apt to, easy, worthy of; -ble;í'M=(Gr.'they themselvesHyadlais a, apt to resoundHwy a, longer. Yn hwy, any more Hyall a, possible, effectible, feasibleHwyad, aid.nf duckHyalledd re, possibilityHwyaden nf duck : p hwyaidHwyddell -od nf female salmonHwyedig a, lengthened, elongatedHwyedydd -ion n, male hawkHwyfell -od nf, female salmonHwyfyd re, long existenceHwyhau v, to lengthen, to elongateHvar a. apt to resound; vocalHyarwaes a. ready to assistHyarwar a, soothing : calmHyawdl a, eloquent, fluentHyawdledd re, eloquence, fluencyHyb re, getting forward; getting foremost ; recoveryHwyl -ian nf course; plight, state, condition,Hyball o, fallible, defectibledisposition; humour; sail. Hýballedd n, fallibilityDwyn hwyl, to assaultHwylbren -i. Hwyliar, eri re, mastHwylfa. fëydd nf course; laneHvbar a, apt to provideHybarch a, venerable, reveredHybarth a, easily parted, divisibleHwylio v, to set in course ; to butt ; to Hybell a, far-ranging; distantprepare; to sail; to direct, to orderHyl^laid a, apt to take a partHybleth a, apt to weave or twineHyblith a, easily mixingHyblyg a, easily doubled* flexibleHyboen a, susceptible of painHyboeth a, easily heatedHybol a, recovering; savingHyborth a, easily supported :portableHwyntau^re, they likewise, them also Hybrawf a, demonstrableHwynt-hwyy?re, they, they themselves Hybred a, liable to transmigrateHwynyn -au re, long slip ; hair ; a gin Hybryn a, easily boughtHwyr re, lateness ; the evening : a, slow, Kybu v, to get foremost; to recovertedious; late, tardyHybwyll a, "discreet, prudent, rationalHwyrach a, slower; later: ad, peradventure,perhapsHychan nf little sowHybwj-s a, aptly pressingHwvrder. Hwyredd re, tardiness, late- Hychfryd re, stubborn mindHwyrdrwm o, sluggish, drowsy [ness Mychgryg re, quinsyHwyrddig a, slow to anger, long-suffer- Hychian v, to grunt as a sowHwyrddysg a, slow to learn [in" Hychig nf little or young sowHwyrfryd a, of slow disposition Hychio v, to thrust, to pushHwyrfrydig a, slowly disposed Hvchwal a, dissijjatableHwyrgoel a, slow of belief, incredulous Hychwant a, lustfulHwyrgjTch a, of slow approach Bychwardd a, apt to laughHwyrhau v, to become lateHychwil a, apt to pry aboutHwyrlid a, slow to anger, forbearingblowHwyrnaws a, of slow dispositionHwyrol a, relating to evening

HYDDfiyApr, to, unto; as far as : ad, till, tothe time that; while; along, over.Hyd yn oed, even to, even, in as muchas. Hyd of, over me. Hyd-ddo, over himHydag a, apt to chokeHydaith a, apt to travelHydal a, apt to pay. payableHydal a, apt to interruptHydardd a, apt to break outHydarf o, easily scaredHydarth a, apt to exhaleHydaw a, apt to be silentHydawdd a, dissolvable, soluble,Hydedd n, longitude, lengthHydeg a, tending to be fairHyder n. confidence, trust, relianceHyderiad ?i, confiding, relying[meltapt toHVGHyderu i\ to confide, to rely, to trust Hyfawl a, laudable, praisworthyHyderus a, confident, trustingH}-fdra, Hyfder n, boldness ; audacityHydgyllen nf the brisketHyfed a, ready for reapingHydiad n. lengtheningHyfedr a, expert, skilful, deverHydlath -au nf part of the ancient Hyfen\- a, easily boiledPeithynen, being the longitudinal bar Hyfeth a, fallible ;perishableor stave, on which the letters were cut,and which was fixed in the trot latkau,or cross bars forming the frameHydor a, breaking easily, brittle, fragileHydr a, bold, daringHydrach a, rather==ITytrachHydraeth a, aptly recited , effableHydraidd a, penetrableHydrais a, apt to oppressHydranc a, apt to perishHydras a, of notable kindredHydraul a, easily consumedHydraw «., easily instructedHydred -ion n, longitudeHydredol a, longitudinalHydref -au n, autumn ; OctoberHydrefn a, well-ordered, orderlyHydrefol a, autumnalHydrwst a. apt to be noisyHydrwyllt a, bold and wildHydwedd nf, longitudinal aspectHydwf a, apt to grow; thriving; Jux-Hydwg a, prosperous, lucky [uriantHydwn a, easily broken, fragileHydwrf rt, apt to be tumultuousHydwyll a, easily deceivedHy.lwyth a, elastic, supple ; nimbleHydyn a, easily drawn, tractableHydd -od n, stag, red deerHyddadl a, disputableHyddail a, apt to bear leavesHyddawn a, apt to give; liberalHyddes -od -au nf, hind, red deerHyddestl (?, apt to be niceHyddewis a, aptly selectingHyddfref n, rutting of deer; ruttingHyddgant n, herd of deer [seasonHyddgen n, skin of a stagHyddgi, gwn n, buckhoundHyddig a, irritable, irascibleHyddof a, tamable, docileHyddring a, easily climbedHyddrwg a, apt to be badHyddwyn a, easily carriedHyddysg a, teachable, docible; wellHyedd n, boldness ; confidence [versedHyf a, bold, daring; confident=HyHyfaeth a, nourishableHyfagl a, apt to entangleHyfai a, culpable, faultyHyfarn a, ready to condemn ; censoriousHyfhau r, to become boldHyfloedd a, apt to shoutHyfodd a, easily pleasedHyfoes a, of easy mannersHyfr -od n, gelded goatHyfraw a, easily awed or terrifiedHyfrawd a, of apt judgementHyfrdra n, boldness ; audacityHyfriw a, apt to break, fragile, brittleHyfro a, of accessible countryHyfrwd a, being easily heatedHyfiyd a, cheerful, delightful, pleasant,fine. Hyfrydion, pleasuresHyfrydedd ?i,"delightfulnessHyfrydlais, leisiau n, pleasing voiceHyfrydu v, to make cheerfulHyfrydwch n, delightfulnessHyfrys «, hasty, expeditiousHyff -ion n, drive : driftHyffagl a, apt to flameHyfiawd a, aptly prosperingHyffio v, to drive on ; to driftHyfiiam a, apt to flameHyfflvn n, particle ; shredHyfib a, capable of retreatingHyffordd a, apt tomakeM'ay; dexterousHyffbrddi, Hytforddio v, to direct, to trainup, to instruct, to guide, to showHyti'orddiad n, forwarding, instructionHyfforddiant n, directionHyfforddus a, expert, dexterous, wellHygadw a, easily preserved [instructedHygael a, easily attainable, obtainableHygais a, aptlv attempting•203

_HYNHygant n, communityHygar o, amiable, lovelyHygardd a, reproachableHygarth a, easily cleansed outHygas a, detestable, batef'ulHyged a, ready of gift, liberal, hounte-Hygel a, easily hidden, concealed [ousHyglod a, susceptible of praise; eele-Hyglust a, of a ready ear [bratedHyglwyf a, easily woundedHyglyw n, easily heard, audibleHygoel a, credible, credulousHygof «, easily remembered, memorableHygoll a, easily lost, apt to loseHygosp a, punishable, corrigibleHygred a, credible, apt to believeHygryn a, easily shaken, tremblingHygudd a, easily hidingHygwsg a, easily sleepingHygwymp a, easily fallingHygwyn a, apt to complainHygylch a, apt to surroundHyladd a, easily cut offHylafar a, ready of speech, volubleHvlais a, of free or ready voiceHylam a, of a nimble stepHylar a, easily satiatedHylaw a, dexterous, handy, expertHylawn a, apt to be full, ampleHyled a, aptly spreadingHylef a, of free or ready voiceHvles a, apt to benefit, beneficialHylid a, apt to be angry, irrascibleHylif a, apt to flow; voluble; liquidHylif -au n, fluid, liquidHylon a, apt to be cheerful, merryHylun a, easily formedHylwgr a, corruptibleHylwydd a, prosperous, fortunateHylwyddo v, to prosper, to succeedHylys a, being easily rejectedHyll am, gloomy, hideous, wild: y*hellHylldod, Hylldra n, hideousness, ugli-Hylldraw n, wild dismay [ness,wildnessHyhdrawu v, to dismayHylldrem -iau nf, grim aspectHylJdremio v, to look wildlyHyllgrech a/, hideous : m hyllgrychífyUgryg a, frightfully hoarseHyllu v, to make ugly; to dismayHyn a, this; these. Hyn acw, thatmuch, that yonder or at a distance.Hyn yma, this, which is here. Hynyna, that, which is hereHyn np, ancestry, ancestors [HenachHn «, eider, senior, older=Hynach.Hyna a, that, that much.HYSHynach «, older=HenachHynaf, aif «, ancestor, elder :Hynafedd n, seniority, eldershipHynafiad, iaid n, ancestor, eldera, oldestHyuafiaeth, nf, antiquity, archaeologyHynafiaethol, Hynahannol a, artiquarian,archaeologicalHynafiaethydd -ion n, antiquaryHynafiant n, archaeologyHynafol a, ancient, archaicHynaint n, seniorityHynawdd a, aptly protectingHynaws a, good-natured, kindHynawsedd n. good natureHynedd n, agedness, oldnessHynefydd -ion h, senior; antiquaryHynerth a, endued with strengthHyni pr, until, by the time thatHynod a, notable, remarkableHyoodi /", to make remarkable or nota-Hynodiaeth nf, notable action [bl«Hynodol a, tending to be notableHynodrwydd n, notablenessHynoeth a, apt to make nakedHynt -iau nf way, course, journey"expedition ;freak, whimHyntiad n, going off abruptlyHynwyf a, amorous, wantonHyny a, that (not present) ; thoseHyr'-iau n, shock, push ; snarl ;defiancHyran

! toIACHPtysbysiaeth nf information, intelligence; advertizementfiysbysrwydd n, intelligenceHysbsu v, to acquaint, to advertize, toinform, to announce, to declareHysbyswr, wyr. Hysbysydd -ion n. onewho makes evident or announces:advertizer; certifierHysgyr -ion n, slave;splinterysiad n. snarling; setting onHysian, Hysio v. to snarl; to set onysigl a. easily shakingyson a, apt to make a r.oise. noisyHv>p am, dry, dried up; barren: y'hespIAWHyspu v. to render dry, to be driedHyspyddiad n, exhausting; drainageHyspyddu v, to exhaust, to drainIäen -au nf, sheet of ice; glacierIäeth 7i, iciness, icy statelang a. blunt, rude, boorishHyswy -od nf housewife [rather [angedd n, rudeness ; rusticityHytrach a, more forward. Yn hytrach, Iangu v, to become rudeHyttir -oedd nf the length of a ridge Iangwr, wyr », rude one, boor;yeomanfiytynt n, course, journey [in a field Iain a, icy, very coldHywad o, deniableIaith. ieithoedd, ieithiau nf language,Hywain a. aptly ministeringHvwaith a, readv at work, dexterousHywail a, liable to fail, fallibleHywan «, penetrablespeech, tongueIal -au nf open space or regionIal «, clear, open, fairIalain a, of a clear qualityHywar a, manageableIalant ?i, clearness, lustreHywedd a, conformableHyweddiad n, conformingHyweddiant u, tractahlenesslaledd n, clearness, finenessIalen -i nf sapling ; rod[or docile Iâr, ieir nf the female of birds, henHyv\ eddu v. to render tractable, gentle, Iar pr, from off, off, from: nf shoulderHywel a, conspicuous, evident, obviousHywell a, remediableHywen a, easily smilingHvwertk a. vendible, salableIarc -iau nf, what stretches overIarcw n, what directs, pilotlardy, dai n, inm-coopIarhyd ?i, shoulder-pieceHyv.ir a, truthfulIarll* ieirll n. earl, lordHywiw a. apt to excelHyredd n, manlinessHywydd a, apt to perceiveHywyl a, easily perceived, obviousHywys o, convenableHywystl a, easily pledgedIarllaeth nf earldomIarlles -au nf earl's lady, countessIarn pr, from off, from, offIarnadd ad, from oft' or aboveIarth, ierthi nf long rod, goadlas -aunf what pervades;" nature; disposition;shock; shiverIasaidd a, of a pervading tendencyI.Iasedd n, pervading tendencyI pr, to; into; towards; for; in order to. Iasiad n, giving a shock;pervasionI mi, Iini, I ti, Iti, Iddo, Iddi, I ni, Iasol a, pervasive ; apt to shock1 Ini, I chwi, Iddynt, to me, &c. I'w, Iasu v. to pervade with a qualityhis, to her, to its, to their. I fyny,1 npward, up. I lawr, I waered, down.downward. I gyd, altogether; theirhole. Imewn, into; within\\pn, I, mela n. ice. Cliiyn ia. Cloch ia, iciclela (ia) «(/, yes, yea=Ii : , i'elach a, sane, sound, whole. Canu ynB iach, to bid God speed, to hid farewellIachâd n, healing, curingIachiiedigaeth nf, act of healingIachaol «, of a healing quality"Iachäu v, to cure, to heal;to grow welllachawd n, the act of healinglachawdwr, wyr n, Saviourlachawdwriaeth nf salvationlachus a, healthy, wholesomeIachuso v, to render healthyIachusol a, of a healthy conditionIachusrwydd n, healthinessIachwydd n, saving knowledgelad -au nf pate, skull, craniumIäedd n, icy state, icinessIau, ieuau n. liver :nf yoke ; a* pair ofoxen : n, Jove. Dydd" Iau, ThursdayIau a, junior, youngerlawd n, season, timeIawg nf what is keen or ardentIawl, iolau n, the act of glorifyÌHglawn n, right; equity: satistactÌTui ; a-tonement : a, right, equitable, just : ad.rightly, very: px, ortho-. rect-. tighf205° '

:1EUIawnder, Iawnedd n, rightness, equity,fovrtdda a, rightly good [rectitudelawnlcs n, right advantageiawnol a, of a right tendency; atoninglawnran -au nf right shareIawnred nf right courseIawnritli -iau n, right appearanceIawnryw -iau », right kindI awnu v, to render rightTawnwedd nf right aspect _lawnymgais n, right pursuitIawnysgrif -au nf orthographyIch -iau nf screak; squeallchian v, to keep screakingIchio r, to screak; to squealId -iau », what is drawn out; pointId pn, it, indeterminate[dio V, to acuminate, to pointIdd pr, to, towards; fur; into. Gadiddo, let him be, let him aloneIddas a, pungent; subtileboth. Ill tri, 111 trioedd, they threeIddi, Iddo, Iddynt, See Iímp -iau n, scion, shoot, sprouttddwf », St. Anthony's fire, erysipelasyes.Impio v, to germinate ; to graftImpiol lë (i'e) ad, it is so; yeaa, germinating, shooting, ojIechyd n, health, sanityLnpog n, osculation, kiss [sproutingIeohydol a, healthful, salutary, of i Imprith -iau n, sporule, sporehealing quality; sanitaryIechydwriaeth nf salvationleinder n, coolness, freshnessleithadur -on n, grammarIeithgarwch n, philologyImpronos np (impronyn «), sporidesImprithos np (imprithyn n), sporidiola :Impyn -au it, scion, shootIndeg a, sublimate; raving madIni. See IIeithiad, Ieithad », phraseologyIniawn a, strait, direct; even=Uniawn,Ieithio, Ieitho v, to form a phraseIeithiog. Ieithog a, having language &c.Insel, -iau,[seal, signetnf mark:Insail, seiliauIeithiogi, L'ithogi v, to form a phrase Inselio, Inseilio v, to mark ; to sealIeitliol, Ieithol a, relating to speechlinguistic, philologicalIo i, well a-day, lack a-dayIoed n, time past ; everIeithus a, of ready speech[style Iolad n, worshiping, adoringIeithwedd -au -ion nf, literary style, Iolaeth nf, adoration, worshipleithofvdd -ion n, philologistIolaethu v, to worship, to adoreIeithofyddiaeth nf, science of language, Iolch n, act of devotionv, philology, linguisticsIolchi to act devoutlyIeithydd -ion n, linguistIeithyddiaeth nf philologyIoldy, dai n, conventicleIoli v, to praise ; to worshipleithyddu v, to form speech, to philolo- Iolwch n, grateful praiseIerthi nf driving rod, goad [gize Iolychu v, to worship, to revereIesin a, radiant, glorious; fairIolyn n, wiseacre :f iolenIesinder n, radiancy ;gairishness Io» n, first cause, the LordIesino v, to radiate ; to be fair ; to ren- Ionawr n, JanuaryIksu n, Jesus[der fair Ior n, the Eternal, the Lordlet -au?i/, turnpike gate; gateIeuaf, Ieuangaf a, youngestleuangaidd a, somewhat youngIeuanc, ainc n, youth : a, youngIeuant, aint n, youth ; infantlorn n, burst, thrustIorni v, to burst throughIorth 11, continuity: a, continualIorthi v, to be continualIorthol a, incessant; diligentIeuenctyd w, minority, youthkngen -od nf ferretIRIeuo v, to yoke, to couple, to joinIeuol «, being yoked or joinedIewan n, cry, screamIewin a, clamorous, noisyIewydd -on n, yoke collarIfanc, Iefanc «, young=IeuancIg -ion -iau nf, yexing; hiccup; sobIgian v, to be sobbingIgio v, to sigh, to sobIgiol a, sighing, sobbingIng -oedd n, strait, difficultyIng a, strait, narrow, confinedIngder n, straitness, closenessIngol «, tending to straiten; distressingII -ion nf what is in motion; fermentIliad », fermentation, workingIlio v, to ferment, to workIlir -ion n, bntterfly=EiIier, EilirIII pn, their, they, used for the most part,with two and three. Ill dau, theyIorthryn n. assiduityIra, juicy; fresh, yreen: tu\>206

ISEîrad n, pungency, rage: a, pungent;grievous; ruefulIradedd n, grievousnessIradu r. to render afflictingIradus a, rueful, afflictingIrai nc, sharp point ;goadIraid n, unctuous matter; greasebelow, under, inferior to: px, sub-,under-. Is law, belowIsâd n, rendering lowIsaf, Iselaf a, lowestl8afiad, iaid n, inferiorLlab -iau n, slip; stripe; stroke, stripIsalaw n, base (in music)Llabed -au nf label; hap; appendixIsamer -iaid n, armour-bearer, esquire LJabi, 'íod n, stripling ; loobyIsam -au nf pole-axeLlabi'es -od nf strapping wenchIsathraw -on n, under-master, usher Llabio v, to slap, to strapIsäu v, to lower, to abaseLlabwst, ystiau n, lank gawkyIsder n, lowness; meannessLlabyddio v, to strike or kill with stones,[sel a, low; base; humble; depressed to stone to death, to stone[selaidd a. somewhat low or humbleitselder n, lowness; humility. Iselderau,lowermost partsfeeldrem -iau nf, low lookDselfryd a, humble-mindedtaelgraff a, cunning, trickyIgelgreg a, softly rumblingselgyngian v, to make a low noiseLLACHIselu 0, to lower, to abase, to depressIsgal n, froth, scum, foamIsgell n, broth, soup, pottage; brineIsgwympedydd -ion », sublapsarianIsiaril, icirll n, viscountIslinellu v. to underscore, to underlineIsloer, Isloerol a, sublunary [placeIraidd. [rain a, juicy, sappy, fresh, full Iso pr, below, beneath: ad, in a lowerof juice; luxuriant [ing stupor Isod ad, in a lower place, below, beneathIrdangol a, stupifying, amazing, caus- Isradd -au nf inferior degreeIrdangu i\ to stupify; to amaze [ing Isweithio i\ to underworkIrhád n, growing juicy or fresh; anoint- Iswerth n, undersaleIrhau v, to grow juicywe IIti.Irdanc n, stupor; amazementIth -ion n, particle, grain ; cornIrdod n, succnlency ; freshness ; rawness Ithfaen, feini, fain n, granitefrdra, Irder n, juiciness; freshnessIreidiad n, anointing, greasingIreidlyd a, of a greasy qualityBreiddio v, to make or become juicyIreiddlyd a, of a juicy qualityIriannu v, to render luxuriantIthfeinin, Ithfeinig a, graniticIuddew -on n, JewIuddewaidd a, Jewish, JudaicalIuddeweiddio v, to JudaizeIuddewes -au nf JewessIuddewiaeth, luddewaeth nf JudaismIriant n, luxuriance, verdancyluddewig «, pertaining to the Jews,Irias a. of a fresh verdancyIV. we I [JewishIrlasu v, to become verdantIrlesni n, fresh verdancyIrllawn a, ireful, wrathful, angryIrllonedd n, irefulness, wrath, "angerIro v, to anoint, to greaseIwbwb n, cry, shoutIwerddon nf green place; Ireland, ErinIwin n, frantic oneiwin a. outragious, frantic, madIwrch, iyrchod, iyrch, iyrchwys n, roe-Irwedd nf fresh or green appearanceIrwellt n, fresh or green grassIrwr. wyr n, one who greaseslow; under; lower:Iwrchw -on n, roebuckIwrth pr, by, in opposition[buckIs o, inferior; pr,Iyrchell -od nf young roelyrches -od nf roe, species of deerIyrchyn n, young roebuckLL.Llabystryn n, lank gawky : /llabystrenLlac a, slack, loose, laxLlac -iau n, quicksandLlaca n, slop, mire, mud, dirt, slimeLlacâd n, slackening, loosingLlacaol a, relaxing, droopingLlacäu v, to slacken ; to relaxLlacawd n, slack stateselhâd, Iseliad n, lowering, depressing Llacio v, to slacken, to relaxielhau v, to make low ; to depress Llaciol a, slackening, relaxingiselni n, lowness, abjectness [grade Llacrwydd n, slackness, laxityselradd-au nf low degree; a, of a low Lacw ad, there, yonder, at a distanceHraith if. petty juryLlach -iau nf ray; slap; blade207

LLAELlacbar a, gleaming, glitteringLlachati np, gleams : lighteningsLlachbren -au /;, cudgelLlachdwm », tub. oj»en shallow vesselLlachffon, ffyn nf, cudgel, batonLlachio v, to slap; to cudgel, to beatLlachiwr, wyr n. cudgellerLlad -au n, favour; gift; blessingLladaeth nf conferring of favoursLladai, eioii nc, bearer of favoursLladin nf the Latin languageLladiniaeth nf LatinityLladinio r, to LatinizeLladinydd -ion n, LatinistLladmer -iaid, Lladmerydd -iun n, interpreter,translatorLladmeriaeth nf. translationLladol a, gracious, beneficentLladrad -au n. theft, robbery; stealthLladradaidd

;LLANfclafureg -ion nf poem on agriculture.Llafuregion, georgicsLlafuriaeth nf labouringLlafurio v, to labour, to toil, to takeLlafurus re. laborious, toilsome [painsElafurwaith re, Llafurwriaeth if, hus-Llag a, slack, loose; sluggish [bandryLlaib, lleibiau n, sup. lap[

LLAWLLEBLlathrwydd np (-en nf), poplarsLlathryd n, violence ; rapeLlathrydo v, to violate, to forceLlathrydd -ion n, polisher, glosserLläu v, to lay open, to slayLlau np (lleuen nf), liceLlaw, dwylaw, -iau nf, handLlawaeth nf, act of handlingLlawfoled -au nf handkerchiefLlawforwyn -ion nf, handmaidLlawfrenin'w, the play of questions andcommandsLlawfwyell, eill nf small hatchetLlawffon, rTyn nf, walking-NtickLlawg -iau nf, swallow, gulpLlawgaeth a, of restrained hand; nig-Llawagor n, the culerageLlawagor a, open-handed, liberalLlawaid, eidiau nf, handfulLlawgair n, plighted trothLlawgallor -au n, saucepanLlawgar a, free-handed, liberal[gardlyLlawaidd a, handy, dexterousLlawarwain n, manuduction : v, to manuLlawgauad a, close-fisted, stingyLlawgelfyddyd -au nf handicraftLlawban n, felt, felt cloth [duct Llawgell -au nf pocketLlawborth n, feeding by handLlawgist -iau nf hand chestLlawcio v, to gulp, to gorge ; to be in a Llawhir a, long-handed ; lavishcraving stateLlawch n, pi-otection, guardLlawhual -au n, manacle, handcuff, gyv

;LLED_Llebanes -au nf ghastly womanLlebliw -iau n, pale yellow hueLlecawd n, flagging stateLleciad n, lagging, flaggingLlecin n, second wort (in brewing)Llecyn -au n, place, spotLlech -i -au nf flat stone, flag, slate;tablet; sculking. Llech eira, chilblainLlechau np, ricketsLlechen nf, flag, slateLlechfa, fëydd nf, sculk, covertLlechfan -au nf sculking-placeLlechfod -au n, sculking stateLlechgi, gwn n, scnlking dogLlechiad n, sculking ; laying flatLlechog a, flagged ; sculking, hidingLlechres -i nf catalogue, listLlechu v, to sculk; to flag; to shelterLlechwedd -i nf flat aspect ; side of thehead ; steep or shelving of a hill ; slopeLlechweddu v, to slope, to slant, to in-Llechwen -au nf inclining gesture [clineLlechwr, wyr n, sculkerLlechwrus a, sculking, lurkingLied -au n, breadth, width. Lied y pen,wide openLied a, broader, wider=LletachLied ad, in part, half; partly, almost:px, par-, partly, halfLledach -au nf mean descentLledachwyn v, to half-complainfcledaenu i\ to make broad ; to spreadLledbrofi v, to partly taste or tryLledbwyll -ion n, half reasonLledchwelan nf what is half open,rifted, or dividedLledechwyrth a, half stupifiedLledenw -au n, antonomasiaLlederw n, overgrowth of the liverLledewig a, partly oozingLledewigwst nf hemorrhoidsLledfan, Lledfen «, sprawlingHedfarw a, partly or half deadedfeddod a, fatuous, stupidLledfegin «, half reared ; half domesticatedor tamedLledfegino v, to domesticateLledfegyn -od n, partly domesticatedanimal; weaklingLledferwi v, to parboilLledfryd n, listlessnessLLEDLledfrydig, Lledfrydog a, listlessLledfyw a, half alive, almost deadLledffer a, half strong; half savageLledgawdd n, half affrontLledgilio v, to recede partlyLledglywed v, to hear partlyLledgoel -ion nf, slight beliefLledgofio v, to partly rememberLledgynt n, report, rumourLledhynt -iau nf intent, purposeLlediad n, making broadLlediaith, ieithoedd nf corrupt speech,provincialism, dialect, patoisLledled a, widely spreadingLledlef -au nf imperfect utteranceLledlun -iau n, low relief, basso relievoLledlw -on n, vain swearingLlednais o, elegant, nice, neatLlednoeth a, half nakedLledoer a, half cold, lukewarmLledol n, the rearLledol a, relating to. breadthLledr n, leatherLledrach np, pieces of old leatherLledrad, &c=Lladrad, &c.Lledran -au nf half part or shareLledred -ion n, latitude ;broadnessLledriad n, doing with leatherLledrin a, of leather, leathernLledrith -ion n, illusion, disguiseLledagored a, half open, ajar [abroad Lledrithiant n, illusion, disguiseLledan n, breadth ; flounderLledau np, flatfish, floundersLledaniad n, expandingLledanu v, to make broadLledrithio v, to appear illusivelyLledrwr, wyr n, manufacturer of leatherleatherseller ; currierLledryn, lledrach n, little piece of leatherLledbai a, awry ; unsteadyLledbeiedd n, deflexureLledben n, flat head ;numskullLledryw -iau n, mongrel kind [kindLledryw, Lledrywiog a, of degenerateLledrywio, Lledrywiogi v, to degenerateLledrywiogedd n, degeneracyLledrywiol a, degeneratingLledu v, to widen, to expand, to openLledw n, what is contracted ; enjoymentLledw a, contracted, narrowLledwad -au nf, ladleLiedwedd -au nf latitude; broadsideLledwg n, slight frownLledwig a, of a soft quality. Lledwigod,worms, creepersLledwigen nf creeping thingLledwigyn -od n, creeper, wormLledwr, wyr n, spreaderLledwydd "en (-en nf), imperfect timber,or timber not good in kindLledwyneb -au n, superficies; pageLledymyl -au a, border near the ed*e211

|LlenllYaiuLLE 1Lledd ffl, flat, plain, obliqueLleddf a, declining, oblique; flat; soft;Lleddfad», warping; drooping [placidLleddfbetryal -an n. rhombusLleddfu v. to warp; to flatten: to soften.to assuage[a mild nature Lleihâd n, diminutionLleddy a, inclining, drooping; flat; of Lleihau i\ to lessen, to diminishLief -au nf voice ; cryLleilai ad. less and lessLlefad n. crying outLleill op, other: the rest: s HallLlefain V, to cry aloud ; to cry : to weep Lleilldu n, contrary sideLlefain n, loud cry ;shoutLleinell -au nf narrow slipLlefar n, utterance, voiceLleinio v, to blade; to shredLlefanvr, wyr, Llefarydd -ion n. speaker Lleion n, dark blue marbleLlefaru v, to utter, to speak=Llafaru Lleipio v, to lap, to lickLlefeni v, to cry exultinglyLleipr a, flaccid, flabby ; feebleLleferydd n, utterance, voiceLleipro v, to droop, to flag, to turn flabbyLlefiad n, crying out; enunciation Lleiprog -od nf. lampreyLlefiadol a. enuuciative; vocative Lleirfryd n, lively mindLlefh nf even, smooth, sleek: m llyfn Lleirwyd n, fine for adulteryLlefnyn n, blade, slabLleisio v. to sound, to utter; to bawlLlefod -au n, state, situationLleisiol a. belonging to the voiceLlefog «, shouting, squallingLleisiwr, wyr n. bawler, squallerLlefr nf coward, timid, faint: m llwfrLlefrin a. of a spreading natureLlefrith n, sweet milkLlefrithen nf stye on the eyeLleg -au nf what whips round : claspLlega n, one who lagsLlegach -od n, sluggish oneLlegai, eion nc, sluggish oneLlegest -od n, lobsterLlegu v, to flag, to lagLlegus a, apt to flag, sluggish. Ynllegus, presentlyLlegynt », oppressionLlegym -od -edd ??, dwarfLleng -oedd if legion, hostLlengol «, legionary, of a legionLlehful n, placing; locationLleiaf c, least, smallestLleiariaeth nf Lleiafiant n, minorityLlem nf sharp, pungent: m llymLlemain v, to hop, to skip, to leapLlemidydd -ion n, bouncer; porpoise-au n. smaller number, Llemysten -od nf sparrow-hawkLleiafrif. Lleirif,Lleian -od nf nun; titmouse [minority Lien nf literature, erudition. Lien )Lleianaeth nf the life of a nunwerin, folklore. Gwr lien, clergymanLleiandy, dai, n, nunneryLleianu V, to take the veil, to become aLien -i nf veil, curtain, hangings. Llergel. Lien gudd, veil, coveringLieianyn n, wren[nun Llencyn n. stripling, ladLleibio v, to lap, to lickLlengig nf. the diaphragm, midriffLleibiol a, lapping, lambentLleibiwr, wyr /k tapperTor lleugii, hernia, ruptureiLleniad ??, veiling overLleidio ?;,to turn to clayLLENLleiedigol a. diminutiveLleifio v, to cut. to reapLleigio i\ to flag; to sculkLleigus a, flagging : drooping. Ynlleigus, by and byLleisw n, lixivium, lye; urine [dampingLleitbad, Lleithawd », turning humid,Lleithban -od n, milt, soft roe offishLleithder, Lleithdra. Lleithineb n, humidity,dampness, moistureLleithiannu v, to cause dissolutionLleithiant n, dank stateLleithiar a, apt to dissolveLleithig nf bench ; throneLleith-hin nf humid weatherLleithio v. to moistenLleitbion nji, moistures, liquidsLleithlyd a, apt to be dampLleithon n, milt offishLleitbrid u. flash, gleamLlelo ri. dolt, blockhead[Llenlath -an nf curtain rod; Lleidiog a. lutulent, muddy, dirtyn. sheeting, sheets sheet [ecLlenog, Llenol o, literate, literary, learnLleidr, lladron u, thief, robber. L*leidrpen ifordd, highwayman, freebooterLleidryn n, petty- thief: p lladronachLleiddawd n, sluggish stateLlenogion, Llenoriaid, Llenorion, Lienyddion np, literati, learned personsLienor -ion -iaid n, literary man, litter-'Liejduijd, ÌAÌd n, HÌ&ywLlenoriaeth nf literature [aim212

LLETLlenorol, Llenyddol a. literaryLlenu v. to veil, to envelopeLlenwad n, filling; flowingLlenwi v, to fill; to flow inLlenydd -ion n, scholar; clerkLlenyddiaeth nf literatureELleol a, localLleoldeb n, locality, localnessLlejiian v, to keep lappingLlepio v. to lap, to lick upLlepiol if, lapping, lickingLlettyvvr, wyr n, lodgerLletwed -i, Lletwad -au nf ladle, largeLler n, nicety; satiety: en, cockle, ( Lletynt -iau n, intent, purpose [spoonLlerc -iau nf frisk ; loitering [nel Lleth a, flabby, drooping ; flattenedLlercian v, to lurk about; to loiterLlercyn -od n, loiterer, lurkerLlethen -au nf waferLlethgrwn a, spheroidal, oblate : /lleth-Llercyna v, to keep loiteringLleren, ller nf, cockle, darnelLlerf a, subtile ; sharp, acerb, acidLlerpyn n, shred, ragLlerpyna v, to shred, to tear to ragsLlerth n, frenzy : a, franticLlerthu v, to turn franticLlethol a, flattening; overlayingLlethr -au -i nf slope, declivityLlethriad n, sloping downLlethrid -ion n, flash, gleamLlethndiant n, coruscationLlethrido v, to flash, to gleamLlethrol a, declivous, pensile[gronLleru v, to be niceLlerw a. nice, delicate; squeamishLlethru v, to slope down, to inclineLlethu v, to flatten ; to overlayLleryn», weakling: p llerach [tage Lieu v, to explain, to lectureLies n, benefit, pjofit, good, use, advan-Llesâd n, advantage, profitingLieu v, to place, to set, to layLleuad -au nf the moonLlesäu v, to benefit, to confer or derive Lleuadglaf a, moon-sick, lunaticadvantageLleuadiad n, lunationLlesio v, to profit, to benefitLlesmair, meiriau n, fainting fitLlesmeirio v, to swoon, to faìntLlestr -i n. vessel; matrix. Llestripridd, Llestri priddion, earthenwareilestraid, eidiau n. vesselful; two anda half bushel measureLlestru v, to put in a vesselLlestryn n, small vesselLlesu V, to benefit, to do goodLleswyr n, aerial freshnessLleswyra 17, to take airingLletrog -au nf, flat cake, cakeLlettem, Llettam, -au nf wedgeLLEWLletternio v, to wedge, to drive in aLlettring -au nf ladder [wedgeLlettrod n, traversingLlettrodi v, to traverse overLletty, tai, tyau n, lodging; innLlettya /\ to lodge, to }>ut up, to quarterLlettyaeth nf act of lodgingLlettygar a, hospitableLlettygarwch n, hospitalityLlesg a, feeble, faint ; sluggishLleuadol a, lunar, lunaryLlesgiiu v, to debilitate, to weaken Lleudid 11, splendour, brightnessLlesgedd n, debility; sluggishness Lleuen, Lleuan, llau nf louseLlesgen if sluggish fitLleuer -au n, light ; splendourLlesgu v, to debilitate, to weaken Lleuerol a, illuminatingLlesiad n, benefiting, benefitLleueru v, to shine, to glitterLlesiamiol a. advantageous, profitable Lleuerwg n, luminous stateLlesiannu v, to make beneficialLleuerydd -ion n, luminaryLlesiant, iannau n, benefit, advantage Lleufer -au n, light; splendourLleuferu v, to illuminate, to shineLleuog a, lousy, full of liceLlew -od n, lion. Dant-y Hew, dandelionLlesol «, advantageous, profitable Llewa v, to devour, to swallow, to takeLlestair, eiriau /?. obstruction, let Llewad n, devouring, swallowing [foodLlesteirio v, to obstruct, to hinderLlesteiriol a, obstructingLlewen -au nf point to which anythingverges; focusLlesteiriwr, wyr n. obstructer, hinderer Llewenydd -ion n, verging point; westLlewes -au nf lioness, she-lionLlewin a, Occident, western=Gorllew-Llewino v, to go westward[inolLlewinol a, western, OccidentLlewych n, brightness=LlewyrchLlewychad n, reflecting of light, shiningLlewyg -on n, swoon, trance. Llewygyr iar, henbane. Llewyg-belen, hystericballLlewygol a, swooning, faintingLlewygu v, to swoon, to faint'213

;,LLIFLlewyn -au ra, radiating point; the•Llifwydd np (-en nf), boards, plankswest ;gleam ; the orachLlewynydd -ion ra, the Occident, westLlewyr -oedd ra, radiance, splendourLlill -od nf epithet for a goatLlillen nf young goatLump a, sleek, glossyLlewyrch ra, brightness; reflection of Llimpryn ra, spoon-meatlight; complexionLlimpro v, to sup, to sipLlewyrchiant ra, illumination [to shine Llin n, fibre; the grain of wood; flax.Llewyrchu, Llewyru v, to reflect light,Llewyrchus a, lightsome, luminousLlewyrn -au ra, meteor, ignis fatuusLlewyrnu v, to produce meteorsHad llin, linseedLlin -au n, line, string: nf line, streakLlinar a, of a smooth natureLlinariad n, assuaging, soothingLlewyrol a, radiant, sparkling, glittering Llinarol a, soothing, anodyne, assuagingLlëyddiaeth nf literatureLleyg -ion, Lleygwr, wyr ra, laymanLleyn -oedd ra, low strip of landLleynlys -iau ra, scurvy grassLli -on ra, flux, flood, streamLliad ra, flooding, streamingLliain, Llian, einiau ra, linen cloth, linentowel, napkin. Llieiniau, linen drapery.Nadd lliain, lintLhant ra, torrent, streamLlias ra, parted state [ceed from; to killLliasu v, to part off, to separate ; to pro-Llib ra, flaccid stateLli bin a, flaccid, limber, soft, droopingLlibinio v, to turn flaccidLlibyn -od ra, lank one, fribbleLlid ra, wrath, anger, indignationLlidiart, Llidiard, -au «/"/gate, hurdleLlidio v, to inflame; to enrage; to beLlidiog a, wrathful: inflamed [angryLlidiogi v, to become inflamedLlidiogrwydd ra, wrathfulness, indignation[inflamedLlipa a, flaccid, flabby, limpLlidus a, inclined to anger, wrathful; Llipan ra, limp or glib oneLlieingig nf the diaphragm, the midriff Llipanu v, to make glibLlieiniad ra, putting on linenLlipiiu v, to grow flabbyLlieiniog a, wearing linen [draper Llipryn -od n, what flags ; fribbleLlieiniwr, Llieinwerthwr, wyr ;î, linen- Lliprynu v, to render flaccidLlieinnaddion, np, Llieinrwd ra, lint Llith -iau n, lure, bait; mash: -iaiLlieinwisg -oedd nf, linen garment -oedd nf lesson, lectureLlif -on -au ra, flood, delugeLlithiant », allectation ; allurementLlif -iau nf saw. Blawd llif, sawdust Llithio v, to draw to, to attract, to enLlifad n, fluxion, flowingtice, to allure ; to bait ; to lectureLlifaid a, ground, whettedLlifedigaeth nf the act of grindingLlifei riant, aint n, inundationLlifeirio v, to overflow, to inundateLlifiant n, defluxion, flowLlifio v, to saw, to cut with a sawLliflon np, sawdust ; filingsLlifiwr, wyr ra, sawyerLlifo v, to flow, to streamLlifo v, to saw; to file; to grindLlifol a, flowing, streamingLlifweli, i'au nf issueLLJTHLlinarolion np, anodynesLlinaru v, to assuage, to sootheLlindag n, strangling ; thrush in child-Llindagu v, to strangle[drerLlindagwr, wyr n, stranglerLlindro n, the dodderLlindys en, caterpillarsLlineil -au nf line;streakLlinelliad n, making of linesLlinellu v, to draw lines, to lineLlinen nf splinter ; fibreLlinglwm n, the dodderLlinhad -au en, linseed, flax-seedLlinhesg en, water starwortLlinon nf grain of ash; spearLlinos -od nf, linnet; pretty womanLlinos y dwfr, duckweedLlinosen nf little linnetLlinwydd era, the liverwort=LlinwisgLlinyn -au -on n, line, stringLlinynog a, having stringsLlinynu v, to line, to stringLlithiogi v, to render alluringLlithiol a, allective, alluringLlithr -au ra, glide, slip: lapseLlithred -au nf glide, .-lipLlithren -au nf slur (in music)Llithriad ra, gliding, slippingLlithriant ra,lubricityLlithrico w, to lubricateLlithrig a, sliding, slippery;fluentLlithrigder ra, slipperiness [catILlithrigo v, to make slippery, to lubri-Llithri'-jrwydd ra, slipperiness; fluencv214

,Lliwianti|LloÌ;Llodri[Llodro'LlodryniLlodwyIÌ Lloergan;\LloerigynLLOELlithro v, to glide, to slipLloesedd re, languishment;a, Llithrol gliding, slippingLloesi v, to eject to sigh, to groanLliw -iau n, colour; figure. Lliw glas, Llof -au re, excrescence ;polypusindigo. Lliw coch. madderLlofelu v, to coax, to strokeLliwadwy a, colourableLliwgar a. of good colourLlofen -au nf the fish burbotLlofenan nf the burbotre, stain; reproachLlofi v, to handle ; to bestow ; to giveLliwied v, to stain ; to reproachLlofion nf pickings, cullingsLliwio v, to colour, to dye; to blush Lloflen -au nf the palm, the graspLliwiog a, having a colourLloflenan -od nf weaselLliwlys re. dyeing plant woad;' Llofres -au nf branching of the ribsLliwus a, of good colourLlofrudd -ion re, murderer; remainsLliwydd -ion re, colourer, dyerLlofruddiaeth nf murder, manslaughterLliwyddiaeth nf the art of dyeing Llofruddio v, to murder-i -iau re, calfLlofyn, Llofn, -au re, whisp, braidLlob -au re, dolt, blockheadLlofynog, Llofnog a, having a whispLloc -iau re, mound ; dam ; foldLloffa v, to gleanLlocio t', to pen, to foldLlofliad re, gleaningLlocust -iaid re, locustLloffion np, gleanings[rood-loftLloches -au nf refuge, hiding place Llofft -ydd nf loft. Llofft y grog, theLlochi v, to harbour ; to fondleLloffwr, wyr re, gleanerLlochiad, iaid re. encourager, harbourerLlochwes -au nf, covert, refugeLlochwyd 11, secret covertLlogail, eiliau re, bracer ; fence ; crib ;penLloehwyta v, to lurk, to hideLlogawd, odau nf space parted off;Llod n, forcible utterancecloset, cupboard; drawer; chancelLlodedd re, state of cravingLlogeilwydd ere, the eaves beamLlodes -au -i nf girl, wenchLlogell -au -i nf partition; closet;Llodi v, to reach out ; to cravedrawer; pocketLlodig a, craving ; brimmingLlogellaid, eidiau nf pocketfulLlodigo v, to be in a craving state Llogellu v, to put up ; to pocketLlodineb re, lewdness, lustLlogfarch, feirch re, hackney horse, hackLlodrau np, trowsers, breechesLlogi v, to covenant; to hire; to lendv, to put on breechesLlo.srol a, relating to interest or hirev, to breech ; to bedaggle Llogwrn, ymod n. pigmy, dwarfLlodrog a, having breeches [maker Llogwydd re, chancelLlodrwr, wyr. Llodrydd -ion re, breeches- Llong -au nf ship, vesselre, pair of breeches or trowsers Llongan nf small ship, smack [shipsLlodw a, spirting, squirtingLlongborth, byrth, -au nf harbour forLlodwedd -i nf "mite, farthingre, spirt, squirtLloddi v, to solace, to sootheLloedd re, abundance: Lloer -au nf the moonLlongiadu v, to navigateLloeran, Lloeren -au -i nf lunette; spot Llonglwyth -i re, ship load, cargoLloercen -od nf moon-calf, doltLlonsaer, seiri re, shipwright, shipcarpenter,Lloerenu v, to form spotsshipbuilderre, moonshineLlongsaeriaeth, Llonsaern'iaeth nf theJoergant -au re, the orb of the moon art of shipbuildingLloeriad re, lunationLlongwr, wyr re, sailor, mariner [tionLloerig a, lunatic, crazy: re, lunatic Llongwriaeth nf seamanship; naviga-Lloerigen nf female lunaticLlongwrio », to work or navigate a shipLloerigo v, to become lunaticLlol nf foolish talk, tattlere, male lunaticLlolian, Llolio v, to babble, to prattlei Lloerni re, the moon's influenceLloerol a, lunar, lunaryLloes -au -ion nf sigh, pangLLQMLloffyn -au re, bundle of gleanings [hireLlog -au re, compact; benefit; interest;Llongdor re, shipwreck [wreckLlongdoriad, Llongddrylliad re, ship-Llongi », to go on board ship, to embarkLlongiadaeth nf navigationLlolyn re, babbler, tattler: jTllolenLlom af bare, naked, exposed : m lhvmLlomen nf naked female215

LLPSLlomi v, to make bareLion a, cheerful, glad, pleased;jollyLlonaidw, fulness, fill, -ful. Llonaid llaw,Llosten -i nf tail ;genitalsLlonaidd a, apt to be cheerful [handful Llostio v, to form a tailLlonc nf gulp, swallowLlostlydan, ain n, spattle-tail. beaver:Llonder, Llonedd n, cheerfulness, joy a, broad-tailedLloneiddio v, to render cheerfulLlostodyn n, metre so calledLloni v, to solace, to gladdenLlostruddyn -od n, bird called red-tailLloniant, Llonwch n, inward pleasure Liu -oedd n, throng ; host, armyLlonychu v, to make cheerfulLluad 11, throngingLlonydd a, at ease, at rest, quiet. Byddwch lonydd, be quietLlonyddol a, tending to quietLlonyddu v, to quiet, to appease, to calmLlonyddus a, of a quiet natureLlonyddwch n, quietness, quietiLluadu, Lluo v, to throng, to flockLluan nf, what glitters with lightLluanu v, to reflect lightLluarth -au nf, encampmentLluarthu v, to form a campLluch 11, throw ;glanceLlop -au nf buskin ; bootLlopan -au nf sort of high shoeLlopanu v, to wear buskinsLluch a, darting; flashingLluched wp(-en nf), gleams, lightningsLlucheden nf flash of lightning ; fit ofLlopanwr, wyr n, buskin-maker Lluchedeniad n, flashing[feverLlor n, what* bulges out; bulbLloraid, eidiau n. floorfulLluchedenol a. gleaming, coruscantLluchedenu v, to gleam, to flash, toLlorf-au nf pillar; shank [a harp Lluchediad», coruscation [coruscateLlorfdant, dannau n, the bass string of Lluchedol a, flashingLlorio v, to lay a floor, to floorLloriog a, floored ;grovellingLlorion np, sweepings ; bottomsLlorlen -i nf, floor-cloth ; carpetLlorp -au nf, side beam ; shank ; shaftLlorpog a, having a side beamLlorwedd o, horizontalLluchedu v, to gleam, to flashLluchedyn n, gleam, flashLluchfa, fëydd nf drift ; throwLluchfryd a, of ardent passionLluchfrys a, of ardent hasteLluchio v, to throw, to fling, to pelt ; toLluchiol a, throwing, flinging [driftLlorwydd np (-en nf), laurel trees Lluchlam -au n, darting strideLios n, what tends to consume: a, Lluchochr n, the coralburningLluchwaew. wevwyr nf, javelin, dartLlosg n. burn; heat; inflammation: a, Lluchwres n, ardent heatburning. Llosg eira, chilblains. Lluchynt 11, violent onset [of ashesLlosg cylla, heartburn. Mynydd Lludlyd a, of the natiu-e of ashes: fullllosg, volcano, burning mountainLlosgaberth -au n, burnt sacrificeLlosgach n, unnatural lust, incestLlosgadwy a, combustibleLlosged n, what is burntLlosgedd n, state of burningLlosgen -i nf blister (in pharmacy)Llosgfaen n, brimstone, sulphurLlosgfal -oedd n, burning mountainLlosnur n. phosphorusLlost -au nf dart ; sting ; tailLLUELludw «, burnt remains, ashes. DyddMercher y Lludw, A>h-WeJnesdayLludwad n, reducing to ashesLludwlys -iau n. fleawortLludwog, Lludlyd a, full of ashesLludd-ion /;. obstacle, hindrance, letLludded -ion nf obstruction ; burden;Liuddediad n, defatigation [fatigueLluddedig a, oppressed, fatiguedLluddedigaeth nf fatigue; burdenLlosgi v, to burn, to be burning, toscorch ; to smartLlosgol a, burning, ignitiveLluddedu v, to fatigue; to be wearyLluddiannu v, to form an obstacleLlosgrach np, scabs of itchLluddiant n, prevention, hindrance;Llosgwannus a, wantonobstruction, letLlosgwanrwydd n, wantonnessLluddias, Lluddio v, to obstruct; toLlosgwrn, yrnau n, tailLluedd n, warfare, hostility [hinderLlosgwy -on n, lavaLlosgwydr -au n, burning-glassLlosgwynt -oedd n, scorching blast;Duedda v, to carry on war. to wage war,Llueddog a, having a hostLlueddwr, wyr n, one who assemble*si-'Lloggyrnog a, having a tail [raoom an army ; warrior216

;;LLUOLLWSLluest -an n, encampment; cottage, ILluosogai, eion n, multiplicandLluestai, eion nc, campaigner [booth Lluosogi v, to multiplynestfa, fëydd nf encampment Lluosogwr, wyr n, multiplierLluestty, tai n. tent: cottage, hutLluestu v, to encampLlur -ion n. livid hue: gloomLlurgyn -oedd n. carcase, carrionLluestwr, wyr n, one who encamps, Llurgynio v, to mangle, to mutilatepitcher of tentsLlurig -au nf coat of mail, armourLlug -ion n, gleam; blotchLlurigo v, to wear mail or armourLlug rt, tending to appear, partly seeming:Llurio v. to make lividdawning: ad. partly, in part. Liars -od nf razorbilljfclugain a, teeming with light [half Llus, Llusi np (-en nf), bilberries. LlusLlugan nc, glare, glitterduon bach, whortleberriesjUuganiad, Llugeiniad, Llugiant », glitteringLlusern -au a. lantern, lamp;polishingLluganol a, tending to glitterLlusg -ion n, draught, dragLlusgen nf one that crawls alongLluganu, Llugeinio v, to glitter 5 topol- Llusgenol a, creeping, dragging, drawingLlugas nf dawning of light [ish Llusgenu v, to drag heavilyLlugdwym o, lukewarmLlugdwymo v. to half heatLlugenydd -ion n, polisherLlugfryd a, of lukewarm mindLlusgiad n, dragging, luggingLlus^-o v. to drag, to haleLlnswydd np (-en nf), bilberry shrubsLluwch n, motes, dust, spray ; driftLlugiad », breaking out, dawningLluglawn o, full of lightLlugorn, gyrn «, clarion, trumpetLlugyn n. beam of lightLluwchio v, to dust ; to spray ; to driftto raise flue or motesLluwchio] a, dusty; drifting; sprayingLlüydd n, warfare, battle arrayLlum n, what shoots to a pointLliiydda v, to wage war [hostilityLluman -au n, banner, standard, ensign LHiyddiaeth nf Lliiyddiant n, warfare,Llnmanwr, wyr. Llumanydd -ion n, Lliiyudogi v. to make warlikestandard-bearer : ensignLlumon -au w, beacon ; chimneyLlun -iau n, form, shape, figure.Lliiyddol a. military, warringLliiyddu v, to wage warDydd Llüyddwr, wyr n, soldier, warriorLlun. MondayLluniadol a. formativeLlw -on, llyon n, exclamation; oathLlwch, Llychion », dust, powder [beastLluniadu v, to form, to shapeLlwdn, llydnod n, young of animals,Lluniaeth n. formation ; design ; support Llwf, llyiion n, exclamation; oathprovidence; provisions, sustenance Llwfr, Ìlyfrion a, timid, cowardly, sottish:Lluniaethu v, to put in form; to pro-n. timid one, cowardI vide sustenanceLlwn\ llvrfion n, jerk, hop, hobbleLluniaidd a. shapely, well formed Llw--. llygon n. what is bright; what isLluniannu v, to modifylivid: blotch: the scurvyLluniant n, formationLlwg a. apt to break out; lividLluniawdr -au n. ruleLlwgr, llygrion n. galling, fretting;Lluniedydd -ion n. delineator;damage; corruption[/HornartistLlunio v. to form, to shape: to figure Llwin a. bare, exposed; destitute, poor:Bmiodri v, to organizeLlwmbren -au n, kiln spar=Llymbrenluniol a. formative, formingLlwnc, Llwng », gulp, swallow; theiinwedd -au ///figure; modification gulletlunweddn r, to figure; to modify Llwpai, eiod nf sowlaosbarth a, of many partsLlwrf o, apt to go off; tiniid=Llwfrluosdroed a, many-footedLlwrw n, direction, tendency: «.precipitant:forward: pr, towards: ad,Bosedd a. multiplicityluosenw a. multinominaltowardsluo^gib a, multicapsularLlwrwg n. dross, dregs, sedimentpiosi v, to multiplyLlwry h, what is towards; provision:iluosog a. multitudinous, abundant, a, precipitant; forward : pr, towards:numerous; plural[tion ad. towards, straightwayluosogaeth, Lluosiaeth nf multiplica- Llws. llvson ??. what shoots off; slime217

LLWYLlwst n, what parts off; tail ; kennelLlwtrach en, slimy matterLlwth, llythion n, glibness ;gulp;greedLlwth a, glib, slippery ;greedyLlwy -au nf spoon ; spattleLlwyaid, eidiau, Lhvyaraid, eidiau nfspoonfulLlwyar, erau nf spoon, shovelLlwyarn, erni nf, trowel, spattleLlwyaru V, to spoon, to shovelLlwybr -au n, path, track. LlwybrLlaethog, the Milky Way, GalaxyLlwybraidd a, serving as a pathLlwybredd n, passablenessLlwybreiddio v, to make passableLlwybro v, to go a courseLlwybrol a, belonging to a pathLlwyd o, brown; gray. Papyr llwyd,brown paper. Llwyd y baw, Llwydy gwrych, hedge sparrowLlwydedd n, grayness ; mouldinessLlwydgoch n, russet colour : a, of do.Llwvtli -au n, tribeLlwyth -i n, load, burdenLlwydiad n, making gray [p°PP. v Llwythiad n, burdening, loadingLlwydlas a, grayish bîue: n, horned Lhvytlio v, to burden, to loadLlwydni, Llwydi n, grayness; mouldinessLlwythog a, burdened, loaded[turn mouldy Llwythol a, burdening, loadingLlwydo v, to turn gray; to brown; to Llyad n, licking, lick; slapLlwydrew n, hoar frostLlwydrewi v, to cast hoar frostLlyarth -au nf gentle rise, slopeLlych n, what is flat ; squat, sculkLlwydwyn a, drab colour, grayish white Llychiannu v, to pulverizeLlwyd d n, success, prosperityLlwyddgar a, prosperous, luckyLlychiant n, powderingLlychineb n, dustiness[powdiLlwyddiannol a. prosperingLlwyddiannu v, to prosperLlychio v, to reduce to dust; to dust,lLlychiog, Llychlyd a, dusty, full of du;Llwyddiannus a, fortunate [or lucky Llychlydo v, to render dustyLlwyddiannuso v, to make prosperous Llychlyn -oedd n, gulf; brooklimeLlwyddiant , iannau », success, prosperity Llychol a, squatting, cowering, scullLlwyd dineb n, prosperitying; flatteningLlwyddo /;. to succeed, to prosper Llyclm v, to squat, to cowerLlwyddol, Llwyddus a, prosperous, lucky Llychw o, of a dusty qualityLlwyeidio v, to take a spoonfulLlychwin a, dusty; blotted; soiledLlwyf, Llwyfan -au nf, form, frame; Llychwino v, to make or become dust;loft, platform : en, elmto become of a dusky hue ; to tarnisLlwyfanen, Llwyfen, -au nf the elmLlwyfo v, to make a ydatformLlwyg -au -od n, turn round ; miteLlwygiant n, turning; mazeLlwygo v, to turnaround; to be inmaze ; to be restiveLlwygol a, being mazed ; restiveLlwyn -i n, grove ; bushLhvyn -au nf the loinLlwynhidl n, the ribwortLlwynin a, of the groveLlwyno v, to become a groveLlwynog -od n, foxLlwynogaidd a, like a fox, foxyLLYDLlwynoges -au nf bitch fox, vixenLlwynogwydd nf berganderLlwynogyn n, young fox, fox's cnbLhvvnwst nf lumbagoLlwyo v, to use a spoon [altogethaLlwyr a, utter, clean: ad, quite, totallyLlwyrbryn n, full purchaseLlwyrdeb, Llwyredd n, completenessLlwvrdda a, completely good [entirenes;Llwyrddrwg a, completely badLlwyrles n, universal benefitLhwrwad n, complete denialLhvyrwaith n, complete workLlwyrwys -ion nf general summon?convocation, dietLlwys a, clear, clean; pure, holyLlwys -edd n, purity; sanctitudeLlwysiad n, purging; hallowingLlwyso v, to clear; t-o sanctifyLlwysog a, cleanly; hallowedto soilLlychwyr -on n, decline of light : twLlychyn n, particle of dust[lig]Llyd -oedd n, breadth, extent=LledLlydan a, broad, wide, spaciousLlydander, Llydandra, n, broadnesbreadth, latitudeLlydandroed a, broad-footedLlydanddail a, broad-leavedLlydanedd n, broadness, widthLlydaniad », dilation; diffusionLlydanu v, to expand, to dilate; toeLlydiad n, expanding[fluLlvdniad n, casting of young218

1jLlyddusi'LlyfLLYFLlydnig nf, small animalLlydnu v, to bring forth, to foalLlydnyn re, little animalLlydu"v, to expand, to dilate=LleduLlydw n, abundance, enjoymentLlydd a. diffused, expandedLlyddo v, to diffuse, to poura, diffusive, pouringIJyerw a, subtile, delicate, fine=LlerwLlyest -oedd n, polypus-ion n, stretch out ; lickingLlyfan -au nf string, ropeLlyfanog nf the liverwort=LlinwyddLlyfantws n, burst-cow flyLlyfanu v, to string, to bindLlyfanwst nf disease in cattleLlyfas -au nf venture, attempt [sumingLlyfasol a, venturesome, daring; pre-Llyfasu v, to venture, to attempt, topresume, to dareLlyfeb -ion nf juration, swearingLlyfelod np. tumoursLlyfelu v, to devise, to guess; to levelLlyfelyn n, stye on the eyeLlvfen -au -i nf the loin=Llwyn jfLlyfenol a, relating to the loin, lumbarLlyferth -ion re, stretched state ; fatigueLlyferthedd n, wearisomeness, state ofLlygadgraff a, keen-eyed, sharp-sightedLlyferthiant n, defatigation [fatigue Llygadlas a, blue-eyed [playful eyeLlyferthin a, exhausted, wearied [ing Llygadlon a, having a merry eye, of aLlyferthol, Llyferthus a, wearisome, tir- Llygadlym a, keen-eyed, sharp-eyedLlyferthu i\ to fatigue ; to be weariedLlyri n, what is slimy ; snivelLlygadog a, having an eye ; sharp-eyedLlygadol a, belonging to the eye, ophtLlyfiov, to snivelLlygadronca a, hollow-eyed [thalmicLlyfVol a, snivelling[llefn Llygadrudd a, having a red eyeLlyfn am, smooth, sleek, even, level: f Llygadrydd a, loose-eygd ; feloniousLlyfnder re. smoothness, sleeknessLlyfnhâd, Llyfniad n, making smoothLlyfnhau v, to smooth ; to level ; to polishLlyfnu v, to smooth, to make level ; toLlyfrgi, gwn n, coward, poltroon [jectedLlyfrhau v, to render timid ; to be de-Llyfrith a, eruptive ;pimpledLLYGLlyfru v, to put in a book, to bookLlyfrwerthwr, wyv, Llyfrwerthydd -ionn, booksellerLlyfrwi-. wyr n, bookman, librarianLlyfryddiaeth nf. bibliographyLlyfryn -au n, little book, pamphletLlyfu v, to lick with the tongueLlyffan -od -iaid, Llyffant, aint -od n,what hops; frog; toad. Llyffan du,toadLlyffantu, Llyffanu v, to hop as a frogLlyffeth nf spring up; hopLlyffethar, eiriau nf, fetter ; clog ; fetlockLlyffetheirio v, to shackle ;to fetterLlyffethr, Llyffethyr -on re, the fetlock-Llyg -od n, mouse ; shrew [j°mtLlygad, aid -au re, eyeLlygadbwl a, dull-sightedLlygad-ddu, Llygeittu a, black-eyedLlygaden nf glance of lightLlygadfrith a, wall-eyedLlygadgall a, squinting outwardlyLlygadgam a, of winking eyeLlygadgamu v, to wink the eyeLlygadglaf a, having a soi'e eyeLlygadgoch a, red-eyed, blear-eyedLlygadgoll n, having lost an eyeLlygadrythiad n, staring, gazingLlygadrythu v, to stare, te gazeLlygadwib a, of a roving eyeLlygadwyr a, squint-eyed,"gimlet-eyedLlyfol a, lambative, hcking [harrow Llygaeron np, cranberries, bogberriesLlyfr -au n, book. Llyfr sol, music book Llygas nf splendour, shining lightLlyfr n, what drags, the heel of a drag Llygedyn, Llygeidyn, -au re, gfance ofLlyfran -au nc. little book, pamphletLlyfrder n, cowardlinessLlygeidiog a, having eyesLlygeirin np, bogberries[hghtLlyfrfa -oedd nf Llyfrdy, dai n, library Llygliw n, mouse colour: a, of do.Llyfrgell -oedd nf library, bookcaseLlygo v, to cast a splendourLlygol a, brightning; lividLlygoden, llvgod nf mouse. LlygodFfrengig, Llygod mawr, ratsLlyfrithen nf pimple ; styeLlygorn, yrn n, lamp, lanthornLlyfrithiad n, eruptionLlygota v, to catch miceUyfritho v, to break out as a rash Llygotwr, wyr n, mouse-catcher; ratcatcher:mouser: /*llvgotwraigLlyfrithol a, eruptiveLlyfrol a, relating to books [ographyLlyo-omaeth L .lyiVofvJ liaeth nf bibli-Llyfrothen -od nf gudgeonLlygrad n, corrupting, spoilingLlygradwy a, corruptibleLlvgrawd n. adulteration219

:LLYMLlvgredig a, corrupted, corrupt, depraved,damagedLlygredigaeth nf corruptionLlygredd n, corruptness, depravityLlygriad n, corruptingLlygrol a, corruptive, damagingLlygroldeb n, corruptibilityLlygru v, to corrupt ; to gallLlygrwr, wyr n, corrupter, spoiler, de-LlygU V, to break out; to spot [praverLlygwyn n, the herb orachLlynges -au nf fleet, navyLlyngesog a, having a fleet: n -ion,LLYSLlymsi a, sluggish, spiritless; flimsyLlymu v, to sharpen, to whetLlymun a, bare, nakedLlymus «, of a sharp qualityLlymwas. weision n. sharperLlymwydd np (-en nf), kiln sparsLlymyn n, Llyman nc, bare one: sorryfellowLlymysten -od nf sparrow-hawkLlymystryn n, lank figureLlyn -oedd -au n. lake. Yn llyn, thusLlyn a, proceeding; contagiousLlyna v, to tipple, to boozeLlyngeso'l a, relating to a fleet [admiral Llyna i\ wvper, lo there, beholdLlyngesor -ion n, admiralLlyngesu v, to form a fleetLlynan nf particle; proceed[miral Llynclyn -oedd n. vortex, gulfLlyngeswr, wyr, Llyngesydd -ion n. ad- Llyncoes n, spavinLlyngyr np (-en nf), worms, mawworms[/Hem Llyneu v, to swallow, to gulpLlyncol a, tending to swallowLlym a, sharp, keen, acute, penetrating Llynedd nf. the preceding yearLlyma r. imper, lo here, beholdLlyneiddjo v, to liquifyLlymaid, eidiau », sup, sip, drop Llyngranc -od n, a wenLlyman -od n, naked oneLlynio v, to form a poolLlymant n, prying about [magic tricks Llyniog o, having poolsLlymanta v, to pry about ; to perform Llynmeirch n. glandersLlymarch, llymeirch », oysterLlynol, Llynorog a, liquid; humoural.Llymder, Llymedd n, sharpness, keenfull of humoursLlynor -od, Llynoryn n. pustule, abscesnees; severity [destitutionLlymder, Llymdra n, bareness, poverty. Llynori r. to ìmpôsthumate, to form .|Llymdost a, acrimonious, severeLlymdro «, angularLlymedras -au // whetstoneLlymeidfwyd n, spoon meatLlynoriad «, imposthumationLlynu r. to spread contagionLlynw n, collection of liquidLlynwyn -au n, puddle, plash[pustulLlymeidio v, to sup, to sipLlynwys n, forming of humours; plaguLlymeitai, eion, Llymeitiwr, wyr « Llyo v, to reach out : to lickLlyol a. lambative. licking [shore :_seibibber, one who sips continuallytippler [sip; to tipple Llyr -ion n. duet, course; udder; briluVLlymeitia. Llymeitian, Llyrneitio v, to Llyre a, gliding, streamingLlymes nf, one who is bareLlymesg, Llymest a. bare ; unsaddledLlyren«/JLlyriad,-iaidn,water-plantaiiLlyry -on nf what glides or stretch*Llymgi. gwn u. sorry dogout; stream: -od n, tortoise [alon;Llymglwm, glymau n, hard knot Llyryad, aid a. what glides or creepLlymgoes a, bare-leggedLlyry. j r. to glide on the streamLlymbau », to make keen, to sharpento make bareLlymhun nf fainting fitLlys -oedd n, court, hall, palace; slimtLlysaidd a. court-like, courtly [refuMLlysau np (Uysieuyn n), herbs, plantssLlymhuno v, to faint awayLlysblant np, step-children [LjysiaLlymin a, of a sharp qualityLlyminog a, keen, intenseLlymio v, to make bareLlymnoeth a. stark nakedLlymriaid np (llymrien nf), sand eelsLlymrieitia v. to catch sand eelsLlyschwaer, chwiorydd nf, step-sisterLlysdad -au n, step-fatherLlysdy, dai n, court-house, guild-haflLlyseiddio v, to render courtlyLlysenw -au n. cognomen; nickname iLlysenwi v, to give a surname or cogLlymrig a. crude, raw. harsh [rawness nomen ; to nicknameLlymrigedd r», harshness, crudeness. Llysewyn nsLlysieuyn (S.W.)Llymru, Llymruwd », wash-brew : flummery,Llysfab, feibion n, step-sonsour oatmeal boiled and jellied Llvsfam -au nf. step-mother220

I-LLYTHLlysferch -ed nf step-daughterLly.vtii _od n, zoophyteLlysfrawd, frodyr n, step-brotherLlysfwyd n, loathing of foodLlysg -on n, rod, wandLly.sghren -an -i n, billet, stickLlysgenad -au-on, nc, Llysgenadwr,wyrn, ambassadorLlythyreg -au nf grammar; the scienceEîysgenadaeth nf, embassy; diplomacy of written language ; orthographyLlvsgenadol a, diplomatic; ambassadorialLlythyregai, eion nc, grammatistLlysiad, Llysiant n, settingLlythyregol a, grammaticalaside, exceptionLlythyren -au nf letter; type;rejection, refusalLlysiau np (llysieuyn «), herbs, plantsLlysieua v, to collect plantsLlythyreniaeth nf orthographyLlythyrenol a, literalLlythyrenu v, to letter; to spellysieuaeth nf botanyysieudy, dai n, conservatoryLlysieuedd n, herbaceousnessLlysieulyfr -an », herbalLlysieuo v, to produce plantsLlysieuol n, relating to plants, botanicalLlysieuwr. wyr, Llysieuydd -ion n,botanist; herbalistLlysieuyn, llysiau n, plant, herbLlysiol a. separating: rejectingLlyslyn -oedd n, mucilageiLlysnaf n, running of snivel[Llysnafedd u. snivel, mucusBysnafol a. snivelly, mucousLlysnafu v, to snivelLlysofydd -ion n, botanistLlysofyddiaeth nf, science of herbs,Llysol a, belonging to a court [botanyLlywedydd -ion «."director; pilotLlyst n. vessel to hold liquorLlywedyddes -au nf, governessLlystyn -au n, recess, lodgement Llywedyddiaeth if directorship; governancellysu v, to part off; to loath; to reject,to refuse ; to disallowLlysw n, glutinous matter;pilotageLlywel -ion n, horizonLlyweli n, the limit of visionLlysen -od, llysod nf eel. Llys en, Llywelu v, to form au horizonbendoll, lampreyLlywenydd n. western horizon[ilysena v, to catch eelsLlyvveth -au, Llywethan nf muscle;Llytrod n, filth, garbagehandful ; ringletÜytroda v, to collect filthLlywethog a, muscular, brawny ; in ring-Btrodedd n, filthinessLlywethol a, muscuious[letsjlytrodiad a. breeding of filthLlywethu v, to become muscularMytrodol a. breeding filthLlvwiadaeth nf guidance, directionAyÛi c, fiat: flaccid, soft; base Llywiadol a, directive, steering, direct-Jythi np, flounders, flatfishLlywiadu v, to direct, to rule [ingLilythiatl n, rendering flaccidLlywiadur -iaid n, director, rulerjlythiant n, flaccidity, debility, feeble- Llywiadures -au nf governessBess; softnessLlywiadoriaeth nf directorship, governjlythien «/' flounder, flatfish [tendency Llywiaeth nf guidance, rule [ance'jlythol, Llytbus a, flaccid, of a flaccidJythrod en. rubbish, garbagejlytbyn n, weaklingllythyr n, engrave! character; letter,epistle. Yh llawii llythyr, distinctlyLLYWLlythyr cu, letters (of the alphabet)Llythyraeth nf orthographyLlythyrdref -i nf, post-townLlythyrdy, dai n, post-officeLlythyrddysg n, knowledge of lettersLlythyredigaeth nf lettering, cutting oflettersLlythyrenydd -ion n, type-founderLlythyrfa -oedd nf post-officeLlythyrglud -ion n, mail coachLlythyrgpd -au nf letterbag, mailLlythyriant n, literatureLlythyrog a,oi letters, literary, lettered.Llythyrogion, literatesLlytîiyrol a, literal; literate, literaryLlythyru v, to letter; to spellLlythyrydd -ion n, letter-writerLlythyryn -au n, billet, noteLlyo v, to lick with the tongueLlyw -iau n, ruler; rudder. Llywmorthwyl, the back of a hammerLlywaeth nf guidance, rearingLlywed, Llywedu v, to rule, to guideLlywediacI n, ruling; steeringLlywiannol a, directiveLlywiannu v, to direct, to ruleLlywiant n, direction, ruleLlywiawd n, governance.Llywiavvdwr, wvr n, governor221

•MABLlywiawdwraeth nf governorshipLlywiedigaeth nf, governanceLlywiedydd -ion n, governorLlywiedyddes -au nf governessLlywiedyddiaeth nf directorship, go-Llyvviedyddol a, directorial [vernorshipLlywio, Lly wiedu v, to rule, to direct ;M.Machdaith. deithiau nf dam, embankMa -oedd nf place, spot, space: state Machiad n, making secure [menused in composition, the derivatives Machlud n, setting, going downhaving commonly two plurals, as porta, Machludiad n, settingporfaoedd or port' é'yddMab, ineibion, meib n, male ; boy ; sonMabaidd a, boyish, childlikeMachludo, Machlud v, to be obscurecto set. to go downMachwy -on tt, bay, inletMaban -od ?i, babe, babyMad -ioedd nf what pi'oceeds; reptileMabanaidd a, babyish, childishgood, benefit. Y fad felen, basiliskMabandod n, childhood, infancyMabaneiddio v. to become a babyMabanoed n, childhoodMad a, good, beneficialMadalch n, agaric, toadstool, fungusMadalchaidd a, viscous, viscidMabanu v, to make or become as a baby Madalchu v, to produce agaricMabddall a, blind from birthMadarch n, agaric, toadstool ; corkMabddysg n, infantile tuition ; accidenceMabgamc. geineiau nf shoot ; suckerMabgar a, fond of childrenMabgath -od nc, kittenMabgoll nf the poppyMabgorn, mebgyrn n, core of a hornMabiaeth nf childhood, infancyMabiacthu v. to treat as a chilliMabiaith if childish prattlingMabin a, juvenile, youthfulMabineiddio r. to make as a childMabinog «.juvenile, infantineMabiuogi, ògion it. infancy; juvcmlitale;romanceMADMablan -au nf burying placeMabliw -iau n, reflected hueMahlygad, aid w, the pupil of the eyeMabmaeth -od n. foster-sonMaboed n, Mabolaeth nf cliildhood, infancy; minorityMabol a, like a child ; filialto steerMabolgamp -au nf juvenile gameLlywiodres,Llywodres,-au nf governess Maboli v. to become as a child.Llvwiog, Llywiol a, having guidance, Mabon -iaid n, youth ; herodirecting, guidingLlywion np, flying particlesLlVwiwr, llywyr n, steersmanLlywodraeth nf governmentLlywodraethol a, governing, rulingMabsant -au n, patron saintMabsanta v, to canonizeMabradd -au nf bachelor's degreeMabwraig, wragedd nf virago ; scoldMabwys n, adoption of a sonLlywodraethu v, to govern, to rule, to Mabwysiad n, affiliating: adoptiondirectLlywodraethwr, wyr n, governor, rulerLlywy a. of passing beautyLlywydd -ion n, director; presidentLiywyddes -au nf female presidentLlywyddiaeth nf. presidencyMabwysiadol a, relating to the adoptionof a child, adoptiveMabwysio, Mabwyso, Mabwysiadu v, tiadopt a son, to affiliate; to adoptMaeai, eiod nc. maggot, grubMaceiad. aid n, maggot, grubLl'ywyddol a, presidential[side Macon np, berriessBaconLlywyddu v, to act as president, to pre- Macrell, mecryll, Macrellyn n. mackereLlywyn n, the extreme of light ; the west Macsu r, to brew (S.W.) = DarllavLlywynol a, occidental, v>estLlywÿnydd n, Occident, west(N.W.[ brewer- woma:)Macswr, wyr n, brewer. MacswrahjMacwy -aid n. youth, boy, youngsterMach, meichiau n, security, surety, baiMadarchaidd a, tough like agaricMadarchen nf, agaricMadarchu v, to produce agaricMad-ddall -od nf blind-wormMadedd n, benefit, goodnessMaden nf she-fox, vixenMadfall -od, feillod nf newt, eftMadfelen nf the knapweedMadgaU -od nf lizard, newtMadiad it. benefitingMadiain a. beneficent, bounteousMadog a, tending forward, goodlyMadog -od n, fox. reynardMadol «. tending to advanc*222

;;MAEHadraidd a, tending to festerMadreddog a, putrescent; addledMadreddol a, putrefactiveMadreddu v, to generate pus, to putrefyMadroedd np, putrid bodiesMadron np, collection of humoursMadrondod n, dizzinesspadroni v, to make or become dizzyMadru v, to putrefy, to festerMadrudd -ion n, marrowMadruddo v, to form or become marrowMadruddog a, having marrowMadruddyn n, marrow. Madruddyn ycefn, spinal marrow, spinal cordMadrwy -od nf newt, eftMadryn », epithet for a fox, reynardMadu v, to render productiveMadw a, tending to benefitMadws n, fullness of timeMadyn n, epithet for a fox ;reynardMadywydd n, the sweetgale [to let goMaddeu v, to remit, to pardon, to forgiveMaddeuant n, remission, pardon, forgiveness[givingMaddeugar a. disposed to remit, for-Maddeuol a, remitting, forgivingMaddeuwr, wyr n, forgiver, pardoner;liberatorMae v, is, are ; there is. there areMaedd n, buffet, banging aboutMaeddgen -ion nf buffet on the head;Maedd

:MALMagiaid np, worms, grubsMagi'en, Tod nf worm, glow-wormMaluria n, mole-hillMalurio v, to pound ; to moulderMagi -au nf snare, sin, springe; mesh Maluriol a, moulderingof a net; web on the eye [ing Malwod np (-en nf), snail. MalwodeiMagletligaeth nf entanglement ; mesh-Maglen nf springe, gin; meshdawdd, Malwen dawdd, slugMall nf want of energy; softness; soddenstate; malady; evil; blast, "iMaying a, entangled, snaredMaglu v, to snare, to mesh, to entangle Fall. BelialMagnel -an n, sun, cannonMagnelfa, fëydd nf batteryMagodorth n, suppressionMagol a, nursing, breedingMagon np, berries ; clustersMagu v, to breed; to rear; to nurse; toMagwriaeth nf nourishment [bring upMagwy -on », cluster, bunchMagwyad n, clusteringMagwyr -ydd nf wall; enclosureMagwyren nf wall of a buildingMagwyriad n. raising of a wallMagwyro v, to wall; to encloseMai n, month of May; field: c, thatMaid //, what separates or limitsMaidd n, whey; curds and wheyMaig, meigion nf, sudden turn, hapMallus a, sodden ; blastedMallwaew, wewyr n, dull painMail, meiiiau nf, bowl, basin Mam -au nf mother, dam. Mam giMain a, fine, slender, thin. Main y cefn, grandmother. Mam wen. stepmotheY main gefn, small of the back. Mamaeth nf motherhoodMain y goes, small of the leg- Mamai nf the birthwortMaine, meinciau nf bench, seat [tity Mamaidd a, motherlyMaint «.size, magnitude, bigness, quan-Mainfioli n. size, bignessMaip np (meipen nf), turnips (N.W.)=Erfin (S.W.)Mais, meisiau nf, device, contrivanceMaith a, ample; tedious, longMai «.trivial, small: light: ad, as; like.Mameiddio v, to become motherlyMamen ?if little motherin the same manner asMames -au -od nf mother with the fir;so;Mai n, what extends ; what is produced Mammaeth -od nf. nurse [yourbounty; what is groundManmiaethiad n, nursingMâl a, ductile ; smooth, glibMammaethu v. to nurseMalaith, leithion n, chilblainMamog a. being a motherMaldod n, levity; dalliance; fondness; Mamog -iaid nf dam, ewedelight[with levity Mamogaeth nf, maternityMaldodi v, to dally, to fondle, to act, Mamogi v, to become a motherMaldodus a, apt to dallyMamogiad, iaid nf. ewe with youn

. delicate;:;MANMARManad nf mass, lumpMantach n, toothless jaw: a, toothlessManaid, eidiau nf, contents of a mould; Mantachu v, to expose the jawpanarfau np, small arms [lump; print Mantai, eion nc, mumblerManawd n, making a space, location Mantais, teision nf advantageîlanawyd -ydd n, staff of a banner Manteisio v, to take advantage, to profitManbaill n, fine flourManteisiol a, advantageousManbeth -au n. small thing ; trifle Mantell, mentyll nf, mantle, cloakManblu np. down, feathersMantellu v, to mantleI "/'. dandriff; woodroofMantol -ion nf balance. Arwydd yMandwyn n, scrofula, kings evilFantol, Libra1 :iog a, strumous, scrofulous Mantoli v, to turn scales : to balancewdwynol a, strumaticManu v, to i-educe, to make small or fineManddail np. small leavesilànu v, to make a space, to spot; toManddarlun -iau n, miniature drawing Manus en, husk of corn, chaff [impress"ii -au n, small piece, little bit Manw a, cf subtile qualitylit np. fine splittingsilanwedd nf subtile textureHanddos np, small droppingsMaaweddu v, to render fineManddrain np. small thorns [gun ilanwerthwr, wyr n, retailerManddrvll -iau n. small piece; smallpanddyledlys -oedd n, small debts court,county courtManed -i nf, hand basketMane"', menyg nf, glove; gauntlet.Menyg ellyíion, foxgloveManeilio v, to plait fine workManfrith a. finely variegatedMamritlio v. to stripe finelyManfriw a, finely crumbledangaled a, of a hard graspHangan n, fine white flourworkPangawiau np, trifles, toysgerdded v, to take short stepsigoed np, brushwood, shrubsigor -au n, membranenf recess ;place ; tangleiau v, to make small or fineJiedion np, flying motes'aniad n, placing, spotting'-.uion np, small things ; scraps ; triflesempty grains among corn[Manleicîr, ladron n, petty thiefn, small coals, culmyn n, mutton fleshn. small or fine snowhaving space; spottedIlanogen nf speckled one'"ànol a, local ; spottingtola, delicate; accurate, exact, minute,particular, fine=Manwlloliv, to make nicelolosg n, small coal.non nf paragon of beauty"irinion np. trifling charmso en. small pebblestanswyddau np, petty officesr "it -au n. mandible; mouth15Manwg, Manwgl n, spottedness ;pimplesMaawJ a. acciu-ate; nice; careful=Manwlaw n, small rain [Manol]\lanwy a, fine ; rare ; subtileManwydd np (-en nf), brushwood , shrubsManwyedd n, exihty, finenessManwyn n, the king's evil, scrofula.Manwynau, ^Ianwynion, strumasManwynog a, strumousManwyo v, to refine, to subtilizeManwythi np (Yen nf), capillary veinsManyd en, small grain of cornManyglion np, small particles or spotsempty grains of cornManyglog nf the bitter-sweetManyledd n, exactness, nicety, exacti-Manyliant n, refinement[tudeManylrwydd n, exactness, minutenessManylu v, to render or become accurateManylwch n, accuracy, nicetyMaon np, people, multitude; inhabitancy;subjects[mopMapwl n, knob on the middle of a thingMa ran -au n, holm, strand ; spawningalluvium salmonMarc -iau n, impression, markMarcio v, to mark, to observeMarch, meirch n, horse, stallionMarchalan n, elecampane [jackassMarchasyn -od n, he-ass, male ass,Marchäu v, to ride a horseMarchbren -au n, main beamMarchdaran -au nf, loud thunder clapMarchdy, dai n, stableMarchfaen, feini n, horse blockMarchfiaren, fieri nf white briar [antMarchforgrug np (-yn n). large wingedMarchforion np (-en nf), winged antsMarchgäu v, to ride=Marchocäu225:

MARMarch gen n, horse's skinMarchgod -au nf saddle bagMarchiad n, horsingMarchlan -au nf, stableMarchlu -oedd en, cavalry, horse soldiersMarchnad -oedd nf, market, martMarchnadfa -oedd nf, market-placeMarchnadiad, Marchnatâd», marketingMarchnadol a, of a market, marketableMarchnadu, Marchnata v. to market,Marwddýdd -iau n, mortal dayto buy at market [market-man Marwedd «, deadness[mortifjMarehnadydd -ion, Marchnatwr, wyr n, Marweiddio v, to deaden, to benumb ; úMarchnatty, tai n, market-house Marweiddiol a, deadening, mortifyingMarchocäu v, to ride a horseMarwerydd n, delirium, distractionMarchog -ion n, knight; horseman; Marwerydd y meddwon, deliriunrider; jug. Haint y marehogion, tremensClwyf y marchogion, hemorrhoidsMarchogaeth nf, horsemanshipMarwgoel -ion nf, death omendormouseMarwgwsg n, lethargy ;Marchogaeth v, to ride[ship Marwhaint, heintiau n, mortal diseaseMarchogaethw v , to practice horseman- Marwhaol a, mortifying, deadeningMarchoges -au nf, riding woman; femaleMarwhau v, to deaden, to mortifychevalier[diers Marwhun -au nf, death sleep ; tranceMarehoglu -oedd en, cavalry, horse sol- Marwlanw n, turn of a tide, high tideMarchogwisg -oedd nf, riding-habitMarchogwr, wyr n, rider, horsemanMarwnad -au nf death cry; elegyMarwnadu v, to mourn the deadMarehol a, belonging to a horse, equine Marwol a, deadly, mortalMarchon en, the male ashMarwolaeth nf death; decease; morMarchonen nf male ash-treeMarwolaethu v, to put to death [talit;Marchravvd, rodion nf troop of horse Marwoldeb n, mortalityMarchredyn np (-en nf), the polypody^ Marwoli v, to deaden, to grow deadMarchridyll -iau n, sifter, skreen Marwolus a, of a dead natureMarchwas, weision. Marchwr, wyr n, Marwor np (-yn n), burning cinderthorsemanMarwydos np, embers[emberMarchwiail np (wialen nf), saplingsMarchwraint np, tettersMarchwreinyn n, tetterMarchwriaeth nf jockeyshipMarchwrio v, to ride, to jockej*Marchwys en, cavalryMarchysgall np (-en nf), spear thistleMardon nf dead skin, scurfMarwysgafii nf, death-bed song^Iarwysgar n, death partingMas -au nf swoon ; ecstacyMasaidd a, tending to faintMasam en (-en nf), sycamore; mapleMasawd n, swooning, faintingMasg -au nf mesh, net-work, latticeMasgiad n, reticulation, nettingMargan nf goddess feigned to conduct Masgl -au nf mesh : en, shells ;podsa soul on parting from the body Masglog a, reticulated; poddedMarian -au n, holm, strand; alluviumMariandir -oedd n, holm land ; alluvialMarianedd n, liolm; alluvium [soilMarl n, rich clay, marlMarliad n, marlingMarm n, dead earth ; chalkMarmor n, chalky earth ; marbleMarmoraidd a, like marbleMarmori v, to form marbleMarsianda v, to carry on commerceMarsiandi'aeth nf merchandizeMarsiandwr, wyr n, merchantMarth n, what is flat, plain, or open;sadness; what is sureMASMarw, meirw n, the dead ; mortalityMarw v, to die, to become deadMarw, a, dead ; deceased ; mortalMarwaidd a. deadish ; lifelessMarwdon nf, scurf, dandriffMarwdy, dai n, escheat by deathMarwdyst n, dead evidenceMarwdywarehen nf death-clodMarwddwfr, ddyfroedd n, dead waterMasglu i\ to reticulate; to podMasgol a, reticulated, meshedÄlasgu v, to reticulate, to latticeMasnach -au nf business, concern, tracMasnachu v. to do business, to tradeMasnachwr, wyr n, tradesman, dealechapman, merchantMasu v, to swoon, to faintMasw, Maswy a. fluttering; wantoisportive; soft: light; languishingMaswedd n, languor ; levity ; wantonne:Masweddiad n. wantoningMasweddol a. languishing; wantonAfasweddq t», to bnguish : to wanton226

:Mawl;Mawlhau1Mawreddiad,weision,;MEBMat -iau n, mat, plaited worklíaten, matau «/==BatingenMater -ion «, matter, subjectMa tog -au nf mattock, hoeMatras -au n, mattress ; mattingMatrasu v, to form a mattressMath -au n, sort, kindMathr n, strew, spreadMathrach, Mathriad n, tramphng downMathru v, to trample down, to treadMau pr, my, my own. Mau fi, my ownMaw a, expanding; indulgentMawaid, eidiau nf both hands fulln, praise, worshipv, to praise, to extolMawn en (-en nf), peat, turfMawnbwll, byllau n, peat-pitMawndir -oedd n, peat landMawnog -ydd nf peat pit: a, havingMawr a, great, large, bigMawrair, eirian n /boasting wordMawrdeg a, magnificent, grandMawrder, Mawrdra n, greatnessMawrdda n, great good; welcomeMawrddrwg, ddrygau n, great evilMawredd n, greatness, grandeur, ma-[peatn, magnifying [jestyMawreddog, Mawreddus a, magnificent,grand, majesticMawreddu », to magnify, to exaltMawrfaith a, far-extendingMawrfalch a, greatly proudMawrfryd n, magnanimity [mousMawrfrydig, Mawrfiydus a, magnani-Mawrfrydu v, to grow magnanimousMawrhau v, to magnify, to enlargeMawrhydi n, majestyMawrhydig a, majestic, grandMawrio v, to magnify, to enlargeMawrth n, Mars ; March. Dydd Mawrth,Tuesday. Mawrth Ynyd, ShroveTuesday. Mis Mawrth, the month of Meddfu v, to become mildMawrwerth n, preciousness [Marchfcwrwych a, magnificent, gorgeous,Hcwrygiad n, magnifying [grandBnnygol «, magnificentiwrygu v, to magnifyMawrvgwr, wyr n, magnifierÍMaws 11. delight, melodyMaws o, pleasant, gratefulBawsedd n, delectablenessMawsiant n, delectationMawsu v. to delight, to gratifyllej)/', he, him=FeMer„/=E,FeMebai en. infant, youthMebain a. yonthfnl. juvenileMEDDMebaint n, youthfulnessMebin a, infantile, youthfulMebyd n, infancy, childhoodMebydd -ion n, bachelorMebyn n, male infantMechdeyrn -edd n, viceroy, regent; lordMechni, ion re, surety, bailMeclmi'aeth n, suretyshipMechniaethu v, to act as bailMechni'wr, wyr, Älechni'ydd -ion n /surety, bail[middleMed nf, what is extended or full ;centreMed pr, to, unto ; to the ; as far asMedel -au nf reaping; reaping partyMedelwr vyr n,reaperMedi n, reaping ; the month of September: v, to reap, to cut cornMedr n, skill to effect, knowledgeMedraeth nf expertness, skillMedrawd n, accomplishmentMedrol a, accomplishingMedroldeb n, capabilityMedroli v, to render capableMedru v, to exert skill; to know howto do ; to be able ; to aim. Medraf, I canMedrus a, able to effect, expert ; skilfulMedrusedd, Medrusrwydd n, expertnessMedryd v, to be able to do ; to aimMedd 11, centre of motion ; what causesa turning; utterance; mead; what isMedd v {defective), saysMeddal a, soft, mollient, tenderMeddalai nc, what softens; mallowsMeddalder, Meddalwch n, softness ; mildness[mollifyMeddalhau, Meddalu v, to soften, to-Meddedigaeth nf possessionMeddedigol a, possessoryMeddf a, soft, mild, mollientMeddiannedigaeth nf possessionMeddiannedigol «, possessoryMeddiannol a, possessing, possessiveMeddiannu v, to possess, to ownMeddiannwr, wyr, Meddiannydd -ion n.possessor; ownerMeddiant, iannau n, possessionMeddlys en, intoxicating herbsMeddu v, to possess ; to" be ableMeddw a, drunk, intoxicated. Meddwon,drunkards, drunken personsMeddwad n, intoxicatingMeddwdod n, drunkenness, intoxicationMeddwi v. to intoxicateMeddwl, yliau a. thought, mind227

ME IMeddwl v, to think, to mind ; tMeddwol a, intoxicatingMeddwyn n, drunkardMeddyd v, to say, to expressMeddyg -on n, doctor, physicianMeddyges -au nf doctress ; violetMeddygfys -edd n, ring fingerMeddygiad n, doctoringMeddygin a, curative, medicinalMeddyginiaeth nf medicine ;physicMeddyginiaethol a, medicinal, belongingto healingMeddyginiaethu v, to cure, to remedyMeddyglyn -oedd n, hydromel ; meadMeddýgol a, medicinalMeddygu v, to doctor, to heal, to cureMeddygyn n, what heals; the violetMeddylddrych -au n, ideaMeddyleg nf, mental philosophyMeddylfryd n, affectionMeddylgar a, mindful, musingMeddyliad n, thinkingMeddylio, Meddylied v, to mind, to thinkMeddyliol a, mental, intellectualMeddylrith -iau », ideaMefi -au n, disgrace, scandalMeflfethiant », disgraceful defectMeflhau v, to pollute ; to disgraceMefliad n, polluting; disgracingMeflu v, to pollute; to discraceMefus np (-en nf), strawberriesMeg nf utterance, expression ; fetterMegai, eion en, the glow-wormMegiad », utterance, expressionMegidydd -ion n, one who nourishesMegin -au nf pair of bellowsMegino v, to work bellows ; to blowMegyn n, nurselingMegys c, as, so as, like asMehefin n, the month of JuneMehin n, fat, fat flesh, gMehinen nf leaf of fatMehino v, to become gr

- ip;MELlíeiriolad n. thawingMeirioli v, to dissolve, to thawHeirion n, tender: dairyman;s -au nf dairymaid; mistressMeirioni n, superintendenceMeirwys -od nf the ouselMeirydd -ion », steward; mayorMeis c=MegysMeisgyn -od n, mothMeisio r. to devise, to inventMeisiol a, devising, inventive [masterMeistr -iaid -i. Meistrad -oedd n, lord. Melynllys" n, the celandineMeistres -an -i -od nf, mistressMeistresan -od nf, miss ; damseljleistrol a, masterly, masterMeistrolaeth nf masteryMeistrolaetlmV, to get the masteryMeistrolaidd a, masterlyMelynog -ion n, mulatto ; linnetMelynu v, to make yellowMelynwy n, the yolk of an eggMelynwyn a, yellowish whiteMelìi, M^ellni n, insipidity ; blightMellt np (-en nf), Hghtnings, thunder-Meistroh i\ to sway as masterMeityn n, point, space; moment.Mellteniad n, flashing lightningElysMelltenu v, to flash lightning[boltsmeityn, good whilesinceMeithdra, Meithni n, tediousnessMeithio v, to make tediousMeithiw a. extensive, tediousMeithrin -ion n, nurture, nursingMeithrin v, to nourish, to nurtureMeithrinfa -oedd nf seminary, nurseryMeithriniad n, nurturingMemrwn, rynau n, parchment ; vellumMél n, honey. Dil mel, honeycomb Men n, active principleMela v, to gather honeyMen -i nf wain, cartMelawd n, sweetness. Melodion, melo- Menaid, eidiau nf cart loadMeldardd a, mellifluous[dies Menestr -i n, cup-bearerHelen af yellow; tawny: m melyn Menestru v, to serve, to waitMelengu nf the woadMelenog nf linnetMelenydd nf the hawk-weedMelted n, velvet;glossMeni n, carting, cartageMeniad n, carrying in a cartMensaer, seiri n, cai-twrightMentyn n, thin small lip"Menu v, to impress(-yn n), honey swine, bearsd -au -ydd if the honey-dewMERMelyn am, yellow: y*melen : n, yellow,Melyn yr eithin, yellowhammer.Melyn wy, the yolk of an eggMelynder. Melyndra n, yelloAvnessMelynddu a. tawnyMelynell nf yellow hueMelynfaen n, brimstone, sulphurMelyngoch a, yellow red, orangeMelyni n, yellowness; jaundiceMelynlas a, yellowish blue, greenishMelynllwyd a, yellowish brownMelltigaid, Melltigedig o. accursed,Melltigo r, to curse[cursedMelhith -ion nf curse, maledictionMelltithio v, to curseMelltithiol a. blasphemousMelltithiwr, wyr n, curser, blasphemerMelltog a, full of lightningMenw n, intellect, mindMelged -ion nf tribute of honey Menwedig a, intellectual ; blessedTi. gyrn n, cell of honeycomb Menwi v, to make intellectualMeilin -au nf mill. Meìin eithin, Menwin, Menwol a, intelligent,gorse machineMenwyd n, intellect ; blessedness. to go to millMenwydedd n, intellectuahiess, state ofi;id in a millhappinessMelinydd -ion n, millerMenwydig a, intelligent ; blesseda, having honey :nf honeysuokle Menwydo v, to render intellectual. -weetMenwydol. Menwydus a, intelligentMelusder, Melnsdra n. sweetness Menwyn n, talent, skillMelusiannu v, to dulcify, to sweeten Menyd ad, to the place whereMelusiant n, duicificationMenyn n, small spotMelu-ig a, fond of sweetsMenynu v, to imprint, to dotMeluso, ^Ielusu v, to make as honey; to Menyn -od -aid nf woman=BenywMelusol f/, sweetening [sweeten Mer /i, what is dropped off or partedMehvioges nf snailparticle; drop; what is still; what isMelwlith n, the honey-dewMer -ion n, marrow[received.Melyen nf snailMeraidd a. like marrow229

MESMerch -ed nf girl, daughter, womanMerchaidd a, feminine, femaleMerchedd n, womanhood [WednesdayMercher n, Mercury. Dydd Mercher,Mercheta v, to go a wenchingMerchetach, Merchetos np, mean orsilly young womenMerchetwr, wyr n, wencherMerchin a, towering, risingMerchyn n, little horseMerddrain np, dog briarsMerddwfr, ddyfroedd, Merddwr n, stag-Mered n, drop[nant waterMeredig a, stupid; stupified; flat, torpid,dullMereiddio v, to become marrowMerf a, insipid, tasteless, flatMerfdra n, insipidity, flatnessMerfu v, to become insipidMerhelyg np (-en nf), yellow willowsMeriad n, dropping downMerin -iau n, dropping, trickling, effusionMerino v, to fall in dropsMerinol a, dropping, distillingMerion np, droppings, drippingsMerl -od, Merlyn -od n, pony, nag :fIMethineb n, failure, missingMethledd n, embarrassmentMerllyd a, insipid, tasteless [inerlen Methlu v, to entangle[ perishMerllyn -au n, stagnant poolMerllys -iau n, asparagusMerog a, having marrowMerol a, dropping, distillingMerolaeth nf, flatness ; mustinessMeroh v, to grow flat; to dampMethu v, to fail, to miss ; to decay, toMethwr, wyr n< failer, misserMeudwy -aid -od n, hermitMeudwyaeth nf hermit's lifeMeudwyes -au nf hermitessMeudwyfan, Meudwj-fod, -au nf hermi-Meronen nf, tail ;Meudwyo v, to live a hermit [tagetrailMerth, Merthi n, exhausted stateMerthu v, to exhaust, to wear outMerthyr -on -i n, martyrMeuedd n, self-possessionMew n, meAv, cat's cryMewiad n, mewingMerthyraeth nf martyrology [tyrdom Mewian, Mewial v, to keep mewingMerthyrdod n, Merthyrolaeth nf mar- Mewn pr, within, inMerthyru v, to martyr ; to tear, to rack Mewnol a, inward, internal'Meru v, to droop : to dropMerw a, flaccid ; flat ; insipidMerwin, Merwindod, Merwinedd n,Mewyd, Mewydedd n, idleness, lazinessMewyda v, to idle, to loungeMewydus a, of an idle habittorpidity,numbnessMerwinad, Merwinawd n, benumbingMerwino v, to benumbMerwydd np (-en nf), mulberry-treesMerwys -od n, ousel; blackbirdMi p>r, I, meMiar, Miaren, mieri nf bramble, briarMic -ion nf hoot ; spite, piqueMicas n, sop, steeped breadMicio v, to hoot ; to spiteMerydd n, what is flaccid or sluggish;plash ; sluggard ; sea sedgeMeryn n, drop, particleMeryswydd np (-en nf), medlar-treesMeryw en, the juniperMes np (-en nf), acornsMesa v, to gather acornsMesfraint, freintiau nf Mesobr n, pan-Mesglyn n, shell, hull[nageMIEMesig a, that may be chewedMesigo v, to masticate, to chewMest n, portion of foodMesur -au n, measure ; rale ; metreMesur, Mesuro v, to allot a share; tomeasure, to meteMesuredigaeth nf measurementMesureg nf, mensurationMesuriaeth nf mensurationMesuriant n, measurementMesurydd -ion n, measurerMesyryd n, autumnMetel nfSc n, metal; mettleMetelu v, to turn to metalMetelydd -ion n, metallurgistMetelyddiaeth nf metallurgyMeth -ion n, miss ; abortionMethdal -ion n, nonpayment, defaultMethedigaeth nf, failure ; errorMethenw -an n, misnomerMethiad n, failing, missingMethiannu v, to become failingMethiannus a, of a fallible natureMethiant n, failure, decayMicws n, spray or frothMich nf squeal, squeakMichdan v, to squealMid -iau n, shallow tub ;list for combat»'Midiad n, hemming inMidlan -au nf enclosed area or listMidd n, enclosed place or pitMiddi n, pit in a riverMieri np (miaren nf), brambles, briars230

MILMierinllwyn -i «, bramble bushMig -ion nf, hoot ; suite, maliceMigen -au nf, bog ; fistulous ulcerMigiad ft, hooting ; spittingMign -oedd n, bog, quagmireMignen -i nf, bog, quagmireMignio v, to become boggyMigus a, hooting ; maliciousMigusedd n, spitefulnessMigwern -ydd nf, boggy meadowMigwrn, yrnau n, knuckle ; the ankleMigwyn n, white moss on bogsMigymguddio v, to play hide and seekMigyrnog a, large knuckledMigyrnu v. to form a knuckleMil -od «, animal, beast, bruteMil -oedd nf thousand, 1000Milaid a, of an animal natureMilaidd a, like a beast ; brutishMilain, einiaid n, brute ; villainMilain or, brutish ; cruel, fierceMilast, eist nf greyhound bitchMilcerdd n, millepedMildraeth n, zoologyMildraethawd n, zoological essayMilddail nf the yarrowMiled n, wild animalMiledd n, brutishnessMileiddio v, to brutalizeMileingar a, ferocious, fierceMileinig a, brutish, ferociousMileinio v, to grow fierceMilfed a, thousandthMilfedol a, millesimalMilfedran -au nf thousandth partMilfeddyg -on n, veterinary surgeonMilfeddygol a, veterinaryMilfil -oedd nf, million, 1,000,000Milflwydd a, millennialMilflwyddiant n, millenniumMilfyd", Milfyw nf the figwortMilgi, gwn n, the greyhoundMilhanes nf, zoologyMiliwn, iynau nf, million, 1,000,000Milionyn n, animalcule. Milionos, animalcules,animalculaMilfa , Milodfa, -oedd nf menagerieMilodiaeth nf zoology, zoographyMilofydd -ion n, zoologistMilofyddiaeth nf, zoologyMilplyg a, thousand foldMilred -ion nf, millepedMilrith -iau -ion n, foetus, embryoMilrym n, the woodsageMilwaith ad, thousand timesMilwr, wyr, Milor -ion n, warriorMilwraidd a, warrior-like ; militaryMISMilwri n, warfare, hostilityMilwriad, iaid n, colonelMilwriaeth nf warfareMilwrio v, to carry on warMilwrus, Milwraidd a, warlike, militantMilwydd n, the camomileMilyn n, little animalMill en (-yn n, -ynen nf), the violetMilltir -oedd nf mileMillyn n, violetMin -ion n, edge ; brink ; lipMincoca v, to pop the lipsMincog n, pop of the lipsMindag nf the lampasMindlws a, fine-mouthed :f mindlosMined n, edging, edgeMinedd n, sharpness, the edgeMinfel n, the herb yarrowMinfelus a, sweet-mouthedMinfin a, edge to edge, lip to UpMinflys ii, daintiness of mouthMinfîysig a, dainty-mouthedMinfwlch ii, hare-lipMinfylchog a, hare-lippedMinffug a, of deceitful lipMingam a, wry-mouthedMingamiad n, turning a mouthMingamu v, to make a grimaceMingrach a, scabby-mouthedMingras a, saucy -mouthedMingrwn a, of a round mouthMinial v, to move the lipsMinialedd n, motion of the lipsMinio v, to edge, to sharpenMiniog a, having an edge, edgedMinllym a, sharpe-edged ; keenMinnau pr, me also ; I, thenMyntai nf great number, company, hostMiod np, fritters ; manchetsMir n, what is fair; the visage: a, fairMirach n, good quality, virtueMirain a, of fair aspect, comelyMire n, the aspect or visage [beautyMireindod, Mireinwch n, comeliness,Mireiniad, Miriad n, making comely,rendering comelyMiriannu v, to render comelyMiriant n, beauty of aspectMis -oedd n, month. Mis yr afiaeth,the honey moonMisol a, monthly. Misolion, monthliesMisglen, misgl, misglod nf muscle,kind of shell fishMisglwyf n, the mensesMisglwyfus a, menstruousMisgwaith ii, month's spaceMisyriad, iaid n, what is a month old231

MOEMORMit -iau re, shallow vesselMoethyn -ion n, luxurious personMo pn, it : him, heMogfa nf asthmaMo pr, of, concerning, more of. Mo Mogi v, to stifle ; to smotherMoc re, mock, mimicry [honof, &c. Moi v, to throw out ; to foalMocio v, to mock, to mimicMol n, concretion ;gumMoch np (-yn re), swine, pigs, hogsMòch a, ready; swift; quick; earlyMochaidd a, like swine, hoggishMocheiddio v, to to grow hoggishMochi v, to wallow as swineMochyn, moch, re, pig, swine, hogMochynaidd a, like a hog; nastyMochyria v, to grantMod -an re, circle ; turn ; enclosureModbren -au n, stirring-stickModfedd -i nf, inchModfeddu v, to mete an incttModrwy -an nf, ringModrwyfil -od' n, lizard ; eftModrwyig, Modrwyen nf annuletModrwyo v, to form a ringModrwyog a, in ringletsModrwyol a, annulary ; curlyModrwywr, wyr re, dealer in ringsModryb -edd nf aunt ; dameModrydaf -au n, standard ; stock of beesModur -iaid re, protector, sovereignModd -ion re, mode, form, way, means.Modau, moods (in grammar)Molliad n, strething roundModdiant, iannau re, means ; form Mollt, myllt, Mollwyn -od n, mutton;Moddio v, to bring to a formModdus a, mannerly ; decentMoel -ydd nf pile ; conical hillMon nf what is isolated; point [wetherManes -od nf sulky femaleMonig a, sulky, sullenMoel a, bare; bald; hornless; polled. Monoch np (-en nf), entrails, gutsBuwch foel, cow without horns Monof pr, of me. See MoMoelcen nf bald pateMonwent'-oedd -ydd -au nf, churchyard,Moelder, 5foeledd n, bareness ; baldness &c.=Mynwent, &c. [wes, &c.*Moeldes re, clear sunshineMonwes -au nf the bosom, &c.=Myn-Moeldesota, Moelystota v, to frisk from Monyn n, sulky person: y*monesMoelddwrn, ddyrnau re, naked fist [heat Mop -iau, Mopa, Moppren -i re, mopMoelddyrnfedd nf, handbreathMoelffbn, ifyn nf, spatulaMôr, moroedd, myr re, the seaMor -oedd re, what moves ; timeMoeli v, to pile ; to make or become bald Mor ad, how, so, as ; how muchMoelni n, bareness ; baldnessMoelron -iaid n, sea calf, sealMoelyn n, bald-pated oneMora re, motion of the seaMorach n, emotion ;joyMoradar np, sea fowlsMoes -au nf, civility, behaviour, manner Moran -edd re, whaleMoesaddysg, Moesddysg rf science of Morawd re, seafaring, voyageMoesog a, mannerly, courteous [ethics Morben -au re, promontoryMoesol a, moral, ethicalMorbryf -ed n, sea animalMoesolaeth nf Moesoldeb re, moralityMoesoli v, to become moralMoeth -au re, delicacy, nicetyMorbysg -od en, sea fishMorcnwain, clrwanen np, insects on theSf.'a shore, sand-hoppersMoethen nf, dainty oneMoethi v, to treat nicelyMoethineb, Moethusdra re, blandishmentMoethol, Moethus a, delicate, daintyJMolach n, slight praiseMolad n, commendationMoladwy a, commendable, praiseworthyMolafon n, porphyryMolaid a, full of particlesMolawd n, commendation, praiseMold -iau nf mold : «, kneadMoldio v, to mould ; to kneadMoled -au nf muffler ; kerchiefMoledd n, praise, eulogy ; worshipMolglafaidd a, gummy and heavy (forwant of sleep)Moli v, praise ; to adoreMoliannol a, commendatoryMoliannu v, to praise, to laudMoliannus a, commendable, adorableMuliant n, praise, adorationMoloch n, tumult, uproarMolog a, full of humour; gummy. Yfrech folog, the small poxMolud n, panegyric, eulogyMolwyn w, foamMoll af sultry, close :m mwllMordaith, deithiau if voyageMordir -oedd n, maritime landMordon, dbnau nf, sea breakerMordrai re,ebb of the sea232

ljMorlo]MorlwchMorfin -ion n, sea brinkMorfiaidd, fleiddiau n, sharkMorfochyn n, grampus ;porpoiseMorforwyn -ion nf, mermaidMorfran, train nf cormorantMorfrwyn np (-en nf), sea rushesMorfuwch -od nf, walrus, morse, manateeMorgad -au nf sea fightMorgainc, geinciau nf arm or branchof the sea, gulfMorgamlas -au nf, estuaryMorgant n, sea brinkMorgaseg, gesyg nf sea breaker'tli -od nf skate, rayM rgelyn np (-en nf), the eryngoMorgerwyn -i nf sea gulfMorgi, gwn n. dog fish ; sharkMorgranc -od n, crab fishMorgrug np (-yn n), antsMorgudyn n, the polypus[fishorgyllell, yll nf the calamary, cuttle-Morgymmlawdd n, sea ragingMoriiaig. heigiau nf shoal of sea fishMorhedydd n, sea larkMorhesg np, the sea sedgeiMorhocys np, marsh mallows'Morhwch, hychod nf, grampusMorio v, to live at sea : to sailMorionen, morion nf ant, emmetMoriwr, wyr n, seaman, sailorMorladrad -au n, piracyMorlan -au nf sea brink, beachMorlas n, sea-green colour :Morleidr, ladron n, pirate, corsairMorlen -i, Morlun -iau n, charta, sea-greenMULMORMordwy -on n, seafaring-i n, sea calf, sealMordwyaeth nf navigationn, sea sprayMordwyn -au n, ant hillMorlwyau np, scurvy grassurdwyo v, to go by seaMorlyffant, aint n, the'frog fishMordwyol a, seafaring ; sailing Morlysen -od nf conger eelMordwys n, waving cornMornant, nentydd n, sea inlet [serpentMordwywr, wyr n, marinerMorneidr, nadroedd nf sea snake, seaMordywydd n, sweet-galeMornodwydd -au rf needle fishMordywys en, kart's-tongue seaweed Moron np (-yn nf), carrotsMorddanadl np, horehound [graphy Morsarff, seirfF rf sea serpentMorddarluniad, Morddyluniad n, hydro- Mortais, teisiau nf mortiseMorddraenog -od n, the sea urchin, e- Morthwyl -ion n, hammerMorddwr n, estuary of the sea [chinus Morthwylio v, to hammer, to beatMorddwyd -ydd nf the thighMorwaneg -au nf sea waveMoreb -ion », ebb tide of the sea Morwennol -iaid nf sea swallowMoreryr -od n, osprayMorwerydd n, the sea shoreMorfa, fé'ydd n, sea brink; marsh Morwiail np, grass wrackMorfalwen, falwod nf, sea snail Morwiber -od nf, the aquatic viperMorfan -au n, sea shore, strand Morwr, wyr n, sailor, marinerMorfar n, rage of the seaMorwriaeth nf seamanship, navigationMorfarch, feirch n, sea horse; whale Morwyf -ion n, bubbleMorfil -od n, sea animal, whale Morwyn -ion nf maid, virginMorwynaidd, Morwynain a, maidenly,Morwyndod n, virginity[virginSforwynig nf little maidMor^wnol a, of a virgin [maidMorwynwraig, wreigedd nf betrothedMorwys np, bubbles^ bubblingsMorwysiad, iaid n, bubblingMory nf morrow, to-morrowMoryd -au nf inlet of sea waterMorymdaith, deithiau nf voyageMu -on nf bulk, massMuch n, sable, gloomMuchiad n, growing sableMuchudd n, jet black; jetMud ra, remove ; mewMud a, dumb, mute, speechlessMudai, eion nc, remover, moverMudallu -oedd n, mechanical powerMudan -od n. mute, dumb one [nessMudaniaeth nf mute state, speechless-Mudanes -od, Mudes -od nf female muteMudfa -oedd, fëydd nf removalMudiad, -iau n, removing, movementMudliw n, motley colourMudo v, to remove, to moveMudol a, moving, movableMudsain, seiniaid nf mute letterMudw n, what is on the moveMudwg n, state of removingMul -od n, mule^ul a, bashful, modest, simpleMuldra n, bashfulnessMules -au nf she-muleMulfran, frain nf cormorantMulyn n, little mule233

MWNMun -au nf what forms ; handMunaid, eidiau nf handfulMuned nf epithet for a handMuneidio v, to give handfulsMuner -oedd n, upholder, directorMunerawd n, maintenanceMuneru v, to uphold ; to ruleMunud -iau n, gesture ; nodMwngloddio v, to mineMwnofydd -ion n, mineralogistMwnofyddiaeth nf mineralogyMwnt, mynnau n, mound ; mount ; hundredthousand, 100,000Mwnwgl, mynygi. -au n, neck; swivelMwiiwa en, particles; drossMwrl 11, crumbling stone : a, crumblingMunudio v, to make gesturesMwrllwch b, fog, vapour [warmMur -iau », wallMwrn n, sultry weather : a, sultry, close,Mur a, firm, fixed, establishedMurdd n, foundation, haseMurddyn -od n, shell of a building ;Mwrndra n, sultrinessMwrno v, to become sultryMwh 11, what shoots out ; effluvia : a, ofrui:Murio v, to fix; to wall [walls strong scent, rank, stinkingMuriwr, wyr n, wall-builder; maker of Mwsg n. moscus, muskMurlysiau np (ieuyn n), pehtory of the Mwstardd n, mustardwallMurndwrn n, murder ; hidden murderMurnio v, to murder ; to harmMwBwg, Mwswn n, mossMwBWgl, Mwsogl n, mossfifwth a. rapid, fleet, nimbleMurniol a, aiuioying, harming [ assassin Mwy a, additional; more; larger: ad.Murniwr, wyr n, one who lies in wait Mwyacb a, more : ae?,more [more,agai(Mursen -od nf coquette;prudeMursendod », coquetry, pruderyMursenu v, to act the coquetteMursyn -od n, coxcomb, fopMurwull n, wallflower gillyflower;Musgrell a, slow ; sluggishMusgrelli, Musgrellni n, helplessnessMwcan nc, cloud of fogMwci, 'iod n, fog ; spriteMwch a, hasty, quick, swift=MòchMwchio v, to hasten ; to be quickMwehliad n, jumblingMwd, mydau n, arch, ceilingMwdran n, washbrew; gruelMwdwl, mydylau n, stack, cockMwdd, myddi n, arch, vault ; luckMwg n, smoke, fumeMwgan n, cloud of smokeMwgwd, mygydau n, blind, mask. —3dall, — yr ieir, blind man's buffMwng, myngau n, maneMwngial v, to speak gutturallyMwngial n. mutteringMl, mwlod n, concretion, lumpMwl n, chaff and broken straw on afloor, after threshingMwlwch, Mwlwg n, refuse, sweepingsMwll am, close, warm, sultry: /mollMwn, mynau 11, neckMwu n, particle ; mine, oreMwnai en, money, coinMwiidill -iau nf spattle; stirrerMwndlws, dlysau n, neck ornamentMwndorch, dyrch nf neck collarMwndwll, dyìlau n, shaft (of a mine)Mwnglawdd, gloddion n, mineMWYMwyad, Mwyhâd n, increasing, augmenting,augmentationMwyadu 0, to augment, to increaseMwyadur -on n, miscroscopeMwafiaeth nf Mwyafiant n, majorityMwvafrif -au n, greater number, majorityMwyaid np, consecrated wafersMwyalch -od, Mwyalchen nf ousel.blackbirdMwyar np, clustered berries; black-Mwyara v, to gather berries [ berriesMwyaren, mwyar nf single berryMwyd w, what is soaked or steepedMwydion np (-yn 11), soft parts ; crumbs IMwydioni v, to become crumby [pithMwydle -oedd a, the fetlockMwydo v, to soak, to moisten [dampingMwydol o, soaking, moistening, steepingMwyedigaeth nf augmentationMwyedigo v, to augmentMwyeri np, briars, bramblesMwyfwy ad, more and moreMwygl «, tepid, warm, sultryMwygledd n, tepidity ; sultrinessMwyglen -od nf wanton wench ; harlotMwv-lo v, to warm; to grow sultryMwyhau v, to augment, to enlargeMwyll a, emollient, tenderMwyn n, enjoyment, use; sake. Elmwyn, for the sake of, in order toMwyn a, kind, gentle, mildMwynaidd a, tender, pleasingMwynas .-au nf kindness, favourMwynasu v, to do ldndnessMwynder, Mwynedd n, kindness, ten-Mwyneidd-dra n, tenderness234

MYFMwneiddio v, to become kind, tender, or Myfyrdodol, Myfyrgar a, contemplativepleasing[derness Myfyrgell -oedd nf studyMwynen nf pleasing or kind one Myfyriadol a, contemplativeMwynfawr a, greatly courteousMyfyriannu v, to cogitateMwynliâd n, enjoying, enjoyment Myfyrio v, to contemplate, to studyMwynhau v, to enjoy, to possess Myfyriol a, contemplativeMwyniannu v, to enjoyMyfyrioldeb n, contemplativenessMwyniant, iannau n, enjoyment, use Myfyriwr, wyr n, contemplator, speculator;studentMwynlan a, courteously fairMwyrif -au n, greater number, majority Myg a, holy, sacred, solemn; reverential;honoured, Mwys -au n, what comprehends; whatreveredhas double meaning ;pun ; ambiguitynf hamper; five score of herringsMwys a, ambiguous ; witty ; elegantMwysair, eiriau n, punning word, punMwysel -i n, bushelMwyth -au n, fever ; ague. Mwythau,dainties ; indulgenceMwythach n, pampered stateMwythedd, Mwythiant n, emolliency,softness, blandishmentMwythiad n, mollitymgMwythig a, puffed up, bloatedMwytho v, to puff; to molhfyMwythol a, emollientMwythus a, sleek ; delicate, niceMwythusdra n, pampered stateMwythusiad n, pamperingMy pr, my. Inflected to FY. Fy hun,Fy hunan, myself, meMychedyn -au n, sunbeamMychiad, iaid n, swineherdMychol a, of rapid motionMyd n, example, patternMydaidd a, like an arch, archedMydedd n, archedness ; curvatureMydiad n, camerationMydr -au n, metre, verseMydraeth nf versificationMydrwr, wyr n, versifierMydryddiaeth nf versificationMydryddu, Mydru v, to versifyMydu v, to arch, to vaultMydum -iau n, gesture ; mimicryMydw n, aptitude ; fluencyMydwal a, apt to proceedMyd waled d n, fluent speechMydylu v, to stack, to cockMyddi, i'au nf hogsheadMyfi pr, I, me, myselfMyfi'aeth nf egotismMyfinnau pn, Í or me likewiseMYNMyg -ion n, solemnity, sanctitudeMygawd n, suffocationMygdarth n, vapour, fog ; fumigationMygdarthu v, to burn incenseMyged -au nf respect, reverenceMyged a, respected, solemnMygedorth -au nf funeral pileMygfa, fëydd nf suffocationMygfaen, feini n, brimstoneMyglyd a, apt to smoke, smokyMyglys n, tobaccoMygod-darth n, exhalationMygodfa -oedd nf asthmaMygodorth nf, flatulencyMyg ] fti fumous, smoking^I'v-r. Mygrol a, majestic, gloriousMygredd n, grandeur, majestyMyg ru Vj to render majestic or grandMygu v, to smoke ; to stifleMyngen nf the crest of a horse ; maneMyngial n, guttural speakingMyngial, Myngialu v, to speak gutturallyMynglycl a> being of the throat^íyngog a, having a maneMyhar n, male sheep, ramMyharan, heryn n, wether; ramMyldardd n ,what is in grains;porphyryMyllu v, to grow sultryympwy -on n, opinion ; humour ; whimMympwyaeth nf opiniationympwyo v, to opmeMympwyol a, opinionative ; whimsicalMymryn -au n, atomMyn -oedd n, will, desire, mind^íyn -od n, kid, young goatMyn pr, by the will of, byMynach -od, myneich n, monk; postMynachaeth nf monachismMynachdy, dai n, monastery, conventMynaches -au nf nun, recluse^lynachlog -ydd nf monastery, conventMyfi'o v, to egotizeMynachol a ,monkish, monachal [recitalMyfyr -ion n, muse, studyMynag -on, eig, egion n & nf report,Myf'yr a, musing, pensiveMynan nc, young kidMyfyrdod, Myfyriad, Myfyriant n, Myfyriaethnf contemplation, cogitation Mynawyd -au n, awlMynas -au nf menace, threat235

MYNMynci, îau, Myncyn -au n, hame, partof a hor.se collarMyncog n, heath, lingMynechdid -au nf monasteryMyned v, to go, to set outMynedfa -oedd, fè'ydd nf entrance ; de-Mynediad n, going ; departing [partureMynedwy n, running waterMynegadwy a, expressibleMynegai, eion nc, index; exponentMynegair, eiriau n, concordanceMynegfa -oedd nf, catalogueMynegt'ys -edd n, fore-fingerMynegiadol a, declaratoryMynegiaeth nf recitalMynegiant n, declarationMyneginiaeth nf, expression [eativeMynegol a, expressive, declaring; indi-Mynegres -au -i nf list, catalogue ; indexMynegu v, to express, to relate, to declare,to report, to informSiysg n, the middle, the midst. Ymmysg, Ar fysg, I fysg, amongMyniant n, volition ; willingMyniar, ieir nf, snipeMynogaeth nf, urbanityMynor -ion n, marbleMynoren nf, a marbleMynori v, to become marbleMynta -oedd n, million, 1,000,000Myntai, eioedd nf multitude, hostMynteio v, to congregateMyntumio v, to maintainMysgaid a, compound ; mixedMysgedd n, compound stateMysgi n, confusion, tumultMysgol a, compoundingMysgu o, to mix, to mingleMysorig a, yielding a stenchMyswrn, yrnau n. edged instrumentMyswynog -au -ydd nf farrow cowMysygan -au nf, soft expressionMysygandod n, soft speech; indulgenceMynu v, to exercise the will; to attain; My.syganu v, to talk fondlyto M'ck; to willBmyglu v, to gather mossMynud -iau n, what is courteousMynud a, courteous; socialMyrradedd n, eourteousnessMynudyn n, deportmentMythdra n, swiftness, velocityMythl -ion », infected state : cankerMythliad n, cankeringMythlu v, to pervade ; to cankerMýnw a, person, bodyMythu v, to give swiftnessMynwair, weir nf, harness collar Myw -ion n, what has activity; antMywed nf fellowship, societyMynwen -au nf sepulchreMynwennol a, monumentalMywion np (yn n, -en nf), ants, emmetsMywyn, Mywvnt n, pithMywynog o, having pithMynwent -au -ydd -i nf churchyard,Mynwes -au nf the bosom [sepulchreN.Mjmwesol a, of the bosom. Cyf'aillmynwesol, bosom friendNa c, nor, neither; than: ad, no; not;Mynwesu v, to bosom, to put in the that not. Xa ddo, no, not done, notbosom ; to embrace, to cherishMvnych a, frequent, oftenMynychiad n. frequenting ; repetition31ynychu v, to frequent ; to repeatMynyd -au. Mynydyn n & nf mimxte:moment, instantMvnydd -oedd -au n, mountainMynyddig, Mynyddog a, mountainousMynyglog nf the quinsyMynyglwisg -oedd nf neckclothNACMynyn n, young kidMyr a, essential ;pure ; holyMyr np, seas (ä mOr) ; emmetsMyraeth nf, essence, purityMyrdwyn -au n, ant-hillMyrdd -oedd n, myriad, ten thousand,10,000; infinityMyrddiwn, iynau nf, myriad; 100,000Myred n, what is essentialMyredd n, essential stateMyriad n, making pureMyrierid np (-en nf), pearlsMyrion np (-en nf), ants, emmetsMyrndra n, sultrinessMyrnio v, to become sultry [Coed myrtMyrtwydd np (-en nf), myitle-trees=sMyrwerydd n, delirium=MarweryddMyrydd np, sea-reed, sea-matweedMysangu v, to tramplehappened ; I did notNabl -au n, psalteryNabod n, cognizance [acquaintedNabod v, to know, to recognize, to getNabodaeth nf cognizance. [nizanceNabodiad, Nabyddiad, n, knowing, cog-Nabyddu v, to recognize, to knowNac ad, no, not; c, nor. neither. Nacoes. there is notNac." p. to make a denial236

exception;NAWNacâd n, refusal, denialacaol a, refusing; negativeNacäu v, to refuse, to deny.Nad -au n/j shrill cry ; clamourNad, Na, Nas ad, not, that notNadael r. to hinder, to stopNadiad n, hinderingNadu y, to cry out, to howlNadd -ion n, what is wrought or chippedNaddol a, hewing, chippingNaddial v, to keep chippingNaddiant re, Naddiaeth if wrought stateNaddion np, chippings ;Ne c, or, otherwise, either=NeulintNaddu v, to hew, to chip, to cutNaf. neifion n, creator, LordNafiad n, operationNead n. opening to let out [bodyNag n, negative ; denial : c, than. Nag e,not that, not so ; no, nayÉagu v, to deny ; to hinderNai, neiaint n, nephewNaid, neidiau nf, jump; refugeKaill a, one or other, one : c, either, otherNain, neiniau, neinoedd nf grandmotherNais, neisiau n. hand, tieNais a, nice, fine, delicatepaith, neithion n, what is passed ; trothNam -au n, mark, maim,fault; exceptionNam, Named pr, but, since, exceptaura v, tq blemish ; to exceptNamyn n , : pr, except, butNan ad, now ; well ;yes ; whatRant, nentydd,nannaura, brook: dingle;Nar -edd n, dwarf; puny thing [ravineNareiddio v. to become dwarfishNaru v, to become a dwarfNas, Na, Nad ad, not, that notstar -iau nf natureNEINawseiddio v, to render genial, kind,or temperateNawsiannol, Nawseiddiol a, tempera-Nawsiant n, temperament [mentalNawsineb n, temperament [oozeNawsio v, to temper; to pervade; toXawsol a, temperate, genialNawsoldeb n, temperatureNawsoli v, to temper ; to softenNawswyllt a, of wild temper, passionateNawter, Nawtor nf nature, qualityNe 11, state of going ; hueNeb, Nebawd n, nobody ; somebody ; any-Neb a. any; some; noneNebdyn, Nebun n, any person, any one;somebody; no person, nobodyNeble n, any place; no placeNedd, nydd nf what turns ; dingle : np,Neddai, Neddyf nf adze, tool [nitsNeddair nf grasp of the hand; adzeNef -oedd nf heavenXefol a, heavenly, celestialNefoldeb n, heavenlinessNefolfryd, Nefolfrydig iNefoli v, to become heavenlyNefohaeth nf heavenly stateNefoliannu v, to celestifyNefoliant n, celestificationXefwy n, heavenly stateheavenly-[mindedNefyd n, performance [not possibleNeg -ion n, what is not open; what isNeges -au nf, errand, messageNegesa, Negeseua v, to go on errandsto negociateNegesai, eion nc, Negeseuwr, Negeswr,Naturiaeth nf, natux-e [rc, naturalist wyr, Negesydd -ion n, one who goesNaturiaethwr, wyr, Naturiaethydd -ionNaturiol a, naturalNaw n, nine : a, nine, 9Nawd nf nature ; charactererrands, messenger, errand-man ; commissionaireNegesiaeth nf Negesiant n, commissionNegesog a, having an errand : nc, mes-Nawd ad, effectually, easilyNegesol a, relating to errands [sengerNawdega.ninety=Deg a phedwar again Xegesyddiaeth nf message ; business ofNawdd, noddau n, refuge, protection;patronage; support; sanctiona messenger ; 'businessXegio v, to render impossible, to disableawddogaeth nf, patronage; protection Xegydd -ion n, denier, refuser ; negativeHawf, nofion n, swim; the swim or Xegyddiad n, negation, denyingwind bladder of a fishXegyddol a, negative, refusing [negativeawfed, Nawed a, ninthNegyf -ion n, negation, denial, refusal;awn, nonau n, meridian, noonXeidio v, to leap; to jump; to throbNawnol a, meridional, noon [meridional Xeidiol a, leaping ; throbbingNawnu v. to uphold; to be noon, to be Xeidr. nadroedd, nadredd "nf snake,Haws -au if. nature, disposition. Ni ^ adder. Gwas y neith-, the dragon-flywn i naws, I know nothingXeidrllys n, snakewortNaws a, genial ; kind ; softXeidrwydd -au n, the templeawsedd n, temperatoreNeifion n, creating powers : Neptune237

;NERXeigarwch n, nepotismNeillawr ad. at another timeNeilldu n, other side, one sideNeillduaeth nf, reservationNeillduedd n, separatenessNeillduo v, to go aside; to put asideto separate, to set apartNeillduol a, separate, distinct ;particular,peculiar, special. Cyfreithiauneillduol, by-lawsNeillduolaeth nf, discriminationNeillduoldeb n, diseriminatenessNeillduoli v, to render distinctNeillio, Neilliogi v, to diversifyNeilliogaeth nf variationNeina nf grandmammaNeirthiad n, strengthenerNeisiad -au n, kerchief, handkerchiefNeisio v, to trim up nicelyNeitio v, to leap, to jump=Neidio.Neitiwr y gwair, grasshopperNeithdar n. nectarNeithdaraidd, Neithderin a, nectareanNeithio v, to complete ; to confirm ; to passNeitbiol a, past[feast, biddingNeithior -au nf completion; marriageNeithiori v, to keep a marriage feastNeithrjjr, except=EithrNeithwyr n, the evening past, last nightXemawV n, few in number : ad, hardly,Nemo pn-pr, except of me [scarcelyNen -oedd nf ceiling, vault roof, top ;the heavens ; canopy. Nen ty, cockloft,garretNenawr, orau nf upper story;garretNenbren -i n, roof beamNenfwd, fydau n, ceiling, archNeniad n, ceiling, vaultingNeniar -oedd nf roof beamNennig nf small brook, streamletNeppell ad, at no distanceNer -edd, nyr n, the LordNerth -oedd n, might, power. Nerthei draed, full speed. Nerth ei g(as loud as he can bawlNerthedd n, potency, strengthNerthfawr a, of great powerNerthiad n, strengtheningXt-rthiannol a, strengtheningNerthiannu v, to make potentNerthiant n, strengtheningNerth ineb n, efficaciousnessNerthog, Nerthol a. powerful, potentNerthogi, Nertholi, Nerthu v, to makepowerfu ,to strengthenNerthus a^ efficacious, potentNerthwch n. potency, energyNIDNeryn n, child of old ageNes n, proximate stateNes a, proximate; nearerXes ad, until, before thatNesâd, n, Nesedigaeth, nf Nesiad, Nes-'iant n, approximation, drawing nearNesaol a, approximatingNesäu, Nesiannu v, to approximate, toapproach, to draw nearNesefin -ion n, neighbourNeseifiad, iaid n, relativeNesnes ad, nearer and nearerNesrwydd n, nearness, proximityNest n, what is compact or closeNester -i n, cupboardNestig a, compactNesu v, to approximateNeu v, to pant; to wish or to pant forNeu c, or [earnestlyNeuadd -au nf, hall, large roomNeud ad, not ; is it not ; verily it isNeued nf panting ; longingNeufedd n, wealth, richesNeur, Neus=NeudNewid -iau n, change; bargainNewid v, to change, to alterNewidfa -oedd nf exchange[alterNewidiannol a, tending to change or toNewidiannu v, to produce changeXewidiant n, act of changingNewidio v, to change, to alter [ableNewidiol a, changing, mutable, change-Newidioldeb n, changeablenessNewidwriaeth nf commerce, barterNewitty, tai n, exchangeNewydd -ion n, what is new, newsNewydd a, new, novel; fresh. Papyrnewydd, newspaperNewydd-dra n, newness, noveltyNewyddiad, Xewyddiant n, making newNewyddiadol a, of a'new qualityNewyddiadur -on n, newspaperNewyddiaduriaeth nf journalismNewyddian -od nc, noviceXewyddu v, to make newXewyddyr -on, Xewyddor -ion n, news-Xewyn n, hunger; famine [paperXewyndra n, hungry stateXewynllyd, Xewj-nog, Xewynol a, hungry,starving, famishingXewynogaeth nf famishmentXewynu v, to famish, to starveXhw, Xbwy pn, they, themXhwytriau^H, they likewiseXi pn, we. usXi, Xid, Xis ad, notXidr -au ». impediment; delav288"

,Nil!,Nillai,NODNURNidredd, Nidri n, entanglement; per- Nodol a, marked, notable [characterNidro v, to entangle[plexity Nodwedd -au -ion nf, characteristic,Nif n, specific numberNifer -oedd -i n, number ; hostNiferai, eion nc, numeratorNiferedd n, numerousnessNiferiad n, numberingNiferiaeth nf Niferiant 11, numerationXodweddiad n, characterizing ; discrimination;character; characteristicXodweddu v, to characterizeXodwydd -au nf needleXodyn -au n, note ; mark, signXodd -ion n, moisture; juice, sapNiferiannu v, to enumerateNodded nf refuge, protection [aryNiferog a., numerousNiferogi v, to make numerousNiferol a. numerical, numeralNiferu v, to numberNiferydd -ion n, numeristNifwî n, mist, cloudNig -ion n, what is straitenedNoddfa, fäu, fëydd nf asylum, sanctu-Xoddi v, to give refuge, to protectXoddiant n, protection, refugeNoddlyd a, juicy, full of sapXoddlydrwydd n, juicinessXoddlydu v, to become juicyXoddwr, wjr n, protectorNigio v, to straiten; to narrow Xoddyn -au n, abyss [ing trough-ion n, poppyNoe -au nf platter, dish, tray; knead-eion nc, sickleNinnau/w, we also, us tooNis, Xi, Xid ad, notKith -oedd nf nieceNithiant n, purifyingNithio v, to winnowNithlen -i nf, winnowing-sheetNiwed, eidiau n, harm, damage, detriment,injury, hurtNiweidiannol a, of a noxious qualityNiweidiannu v, to make a hurtpiweidiant », harming[hurtNiweidio v, to injure, to damage, toNiweidiol a, hurtful, noxious, detrimental,injuriousNiweidioldeb n, noxiousnessNiwl -oedd n, mist, fogNiwlach np, scattered cloudsNiwlen nf small mist, cloudNiwlo v, to become mistyNiwlog a, covered with mistNo », what stops or keeps inNo, Nog c, than=Na, NagNoc=XacNod -au n & nf, token, mark.nodau, the plague. Hyd yn nod, even,up to the mark=Hyd yn oedNodach np, miscellaneous notices ; sundry articles[bazaarNodachfa, fëydd nf Xodachdy, dai //.Nodadwy a, remarkable, notableNodeb -au nf characteristicNodedig a, marked, notedNoden -i nf thread, yarnNodi v, to mark, to noteNodiadol, Xodiannol n, characteristicXodiadu, Xodiannu v, to characterizeNodiant n, notation, notingNodog a. having a mark:Xoeaid, eidiau nf platterfulXoeth a, naked, bare, exposed [nessXoethder, Xoethedd n, nakedness, bare-Noethi, Xoethiannu v, to make bare, tobare, to denudeNoethiannol a, denudingXoeihiant n, denudationXoethlun -iau n, a nudityXoethlyman nc, stark-naked oneXoethlymun a, stark-nakedXoethni n, nakedness, barenessXof -ion n, what moves or flowsXofiadaeth nf art of swimmingNofiadol a, swimmingXofiadoldeb n, buoyancyNofiadur -on n, what causes to swim;wind bladder of a fish[merXofiedydd -ion, Xofiwr, wyr n, swim-Xofio v, to swim ; to float ; to cause toXog n, stop ; restive state swimXog c, than=XagXogio v, to stop ; to be restiveXoglyd a, restiveXol v, to fetch, to bringHaint y Xon, nbnau nf stream, currentXos -au nf, night. Min nos, eveNosi v, to become nightXosig nf, night time, nightXosol a, nocturnal, nightlyXoson nf night time, certain nigíit, oneNoswaith, weithiau nf certain nightXoswyl -iau nf evening tide, vigilXoswylio v, to leave work at eve; towatch ; to keep vigilsXudd n, fog, mistXuddo v, to become foggyXug -ion n. quiver, rippleXugiad n, quivering: ripplingNur -ion w. pure body; essem i22Q

Nwf ft, what is pure: a, holy, pureNwy -on re, gas ; spiritNwyd -au ft, passion ; bias ; whim, trickNwydedd ft, habit of freaksNwydo v, to have a whim or biasNwydol, Nwydus a, whimsical, full ofINychu v, to languish, to pine, to vexoddNydwydd -au nf broach; needleNydwyddes -au nf needlewomanNydd -ion re, spin, twistNyddol a. apioning, twistingKyddu v, to spin, to twistNyddwedd nf, size of yarn in spinningOd c, if=0, OsOdfa -on, f e'ydd nf opportunity ; meetingOdi v, to snowOdiad «, falling of snowOdiaeth n, what is notable, rarityOdiaeth, Odiaethol a, peculiar, notable,Nyf en, snowNyfed nf, pure or holy natureNyfel ft, subtle element, etherNyni pn, we, usNyninnan np, we or us likewiseNyth -od -au nf, nestNythaid, eidiau nf, nestfulNythfa -oedd nf nesting-placeNythgyw -ion n, nestlingOdiaethu v, to render notableOdid ft, peculiarity, rarityOdid ad, probably ; rarelyOdl -au nf, rhyme; odeOdli v, to make rhyme; to rhymeOdlog a, rhythmetical ; rhymedOdlyd a, nivous, snowyOdwlaw n, sleetOdydd -ion », Oddfellow[oddNyttra v, to nest, to nestle; to make a Odyddiaeth nf OddfellowshipNyw -iau 7i, vivacity ; vigour [nest Odyn -au nf kilnOdynaid, eidiau nf kilnfulOdyndy, dai re, kiln booseOdd pr, from, out of=

OERbddi pr, out of, from. — acw, fi;omyonder. — allan, on the outside.— am, — amgylch, from round. —ar. from off; from, of; above. —eitlir, except, unless; on the exterior.— faes, — maes, from without. —fewn, — mewn,from within. — fry,— fyny, from above. — gan, fromthe possession of. — gerth, exceptbeside. — gylch, from about. —hwnt, from "beyond. — lawr,obry, from below. — rhwng, frombetween. isod, from below, frombeneath. tros, from over, frombeyond. — uchod, — uwch, Odduwch, from above. — waered, frombelow. — wrth, from by, from. — Oesi v, to pass through life ; to liveyma, hence, from this place. — yna, Oesiad n, passing through life, existing— yno, thence, from that place Oesog a, aged, in years, oldOed -au n, process of time; time to Oesol a, relating to age, aged. Y bryniaucome; set time; age. Blwydd oed,oesol, the everlasting hillsyear old. Hyd yn oed, evenOesi-an -au nf assigned period of lifebedfa -on, fëydd nf set time; meeting; Oesred nf course of existenceoccasion, opportunity=OdfaOedi v, to delayOediad n, setting a time; delayingOediog a, of long time ; agedOestad a, constant=Gwastad, &c.Oeth a, intense, pungent, harshOethi v, to render intenseOf en, atoms : particles ; motesOedog a. full of delay; adult. Oedogion,Of a, elementary; crude; raw: insipidadultsOedol o, procrastinatingQfaidd a, raw; insipidOfawd n, making crude; moulderingOedran -au n, time of life; age, full age Ofedd n, elementary state ; crudenessOedranu v, to grow agedOfera, waste; vain; useless; idlebedranus a, aged, stricken in yearsOedwr, wyr », delayer, loitererOfera v, to waste ; to act idlyOferawl n, empty praise[tureOedd v, was, did existOen, \Vyn n. lambOferdraul, dreulion nf useless expendi-Oferddyn -ion, Oferwas, weision n, dissipatedDenaidd a, like a lambOenan nc, lambkinman,fellowspendthrift, worthlessOenes -au nf ewe-lambOferedd n, frivolity ; dissipationOenig nf little ewe-lambOenol a, belonging to a lambOenyn n, lambkin, little lambOer a, cold, frigid; repulsiveOeraidd a, somewhat cold, chillyOerdra, Oerder n, coldness, frigidityOerfa, feydd nf cool placeOerfel -ion n, cold air or weather ;coldOergri, gr'iau nf dismal cryOergryd n, shiver;Oergwymp n, dismal fallOen i\ to cool, to chill ; to become coldOerlais, leisiau n, dismal voiceOerle -oedd n, cool or cold placeOerlef -au n, dismal moanOerllyd «, of cold quality; chillyOernad -au of dismal howlOernadu v, to howl16Oerni n, coldness, chillnessOerol a, of a cooling natureOerwaedd nf dismal cryOerwedd nf chilhng aspectOerwlyb a, cold and wetOFNOerwynt -oedd ?^, cold windOcryn n, cold personOes -oedd -au nf age, period of life.Yn oes oesoedd, for ever and everOes v, there is; is there;Oesbarth n, period of existenceOesdaith nf course of lifeOesdranl a, life-consumingOesdru n, misery of lifeOesfyr a, shortlived: /"oesferOesgwyn a. complaining of lifeOfergais nf fruitless, attemptOfergoel -ion nf superstitionOferiaith nf useless idle talkOferwaith n, useless workOferwr, wyr n, idlerOferymgais n, idle attemptOfiad n, decomposing; moulderingOfiannu v, to render friableOfiant n, reducing to atomsOflyd a, decomposing, jumbled ;insipidOfn -au n, fear, dread, timidity. Tynguofn un, to swear the peace against oneOfnadwy a, terrible, frightfulOfnedd n, fearfulnessOfnh'au v, to become fearful [intimidateOfni v, to fear, to dread ; to terrify, toOfuid n, terror, dread, fearOfhog, Ofnus a, fearfitl, timoroas241

;OrgraffQLOfnol a, tending to frightenOfnusrwydd n, tearfulnessOfydd -ion n, philosopher; scientiman; ovateOf'yddiaeth nf, philosophy ; scienceOfyddfardd, feirdd n, scientific bardOfyddol a, philosophical ; scientificOtfeiriad, iaid «, priest, clergymanOffeiriadaeth nf, priesthoodOffeiriadol a, priestly, sacerdotalOffeiriadu v, to ministerOfi'eryn -an n, instrument, toolOftrwm v ,to offer=OffrymuOfî'rwm, ymau n, offering, sacrificeOffrymiad n, sacrificingOffrymu v, to offer, to sacrifice.Og -au nf, what is full of motion or lifeyouth; harrowOg a, apt to move ;youthfulOgaid nf, stroke of a harrowOged -au -i nf, harrowOgedu v, to use a harrow=LlyfnuOgfaen, fain », hip, fruit of the dog-roseOgi v, to use the harrow, to harrowOgof -au, fëydd nf cave, cavern; denOgofog a, full of caves, cavernousOngl -au nf, corner, angleOngli v, to make angularORIers; van and rear. Yn ol, accordingto; ago, back, past, after. Bod yn oito be behind or backward ; to be wanting;to fall short.Olaf, lastOlafiad, iaid n, successor. Olafiaid, pos-Olafiaeth nf successorship [terityiOlbrain n, the herb crowfootOle -oedd nf, ravineOlew -on n, oil, unctionOlewwydd np (-en nf), olive-treesOfi v, to go last;to be lastOffeiriant, iaint n, sacrificeOliannaeth nf, successionOft'eiriedyn n, priestlingOliannol a, successiveOffer np, implements, tools ;gear. Offer Oliannu v, to form a track ; to succeedaw en, cutlery. Offer cerdd, musical Oliant n, succession ; tracinginstrumentsOliedydd -ion n, pricker (in hunting)Offeren -au nf sacred service ; the mass. Olifaid np, olives, olive-berriesOfferen-grys, surplice worn at mass Oliffant n, ivoryOfferena r,"to celebrate massOlp -au n, puncture ; eyelet-holeOfferenol a, relating to the mass Olrhain n, search after; scrutiny: v, toOfferenu v, to perform masstrace ; to searchOfferiannol, Offerynol a, instrumental Olrhe n, following a trackOfferiannu v, to act as agentOlrhead, aid n, beagleOfferiant n, instrumentalityOlrheawd n, scrutinyOft'erol a, instrumentalOlrheinadwy a, scrutable; traceableOfferu v, to equip, to furnish ; to shackle Olrheinio v, to scrutinize ; to trace outOlrheinwr, wyr n, tracer, scrutinizerOlw n, trace, track, markOlwyn -ion nf wheel, trundleOlwyno v, to wheelOlwynog a, having wheels, wheeled .Olynol a, following: ad, successivelyOlysgrif, Olysgrifen, -au nf postscriptOlyniaeth nf, successionOlynu v, to succeedQlynwr, wyr, Olynydd -ion n, successorOil a, all, whole, every oneOil px, all-, omni- =HollOn, yn nf, ash=OnenOne -od nf, what is headlong ;oafOnco pn, that, that thereOnd c, but, only: pr, except, butOnen, yn nf, ash, ash-treejOnglog a, having angles, angular Oni, Onid, Onis ad, not ? is it not ?Onglvr -on n, quadrantif not, unless ; except, until. Onid e,O lianaf, honof. Seeotherwise, else ; if not so ; is it not so ?Oi v, to proceed; to come forwardOi i, well, very wellOiad n, attending; waiting; listeningOian n, listening ; waitin;Onol it, belonging to the ashOnwydd np (-en nf). ash-treesOr (or) oroedd nf, limit; margin, brimOr c, if=Os, 0, OdOianu, Oio v, to listen ; to waitOrch -au nf limit ; rim ; border01 -ion -au -iaid w, mark, trace, track :!Ordeinio v, to ordain«, hindmost, posterior. Olion, remains, jOrdinhad, hadau nf ordinanceleavings, refuse. Olau, marks, impres- Orfynag, eig n, timepiecesions, footsteps. Oliaid, those that -au nf orthographyare behind, or in the rear; the rear. 'Ori v, to utter, to send out; to puffBlaeniaidac oliaid, leaders and follow- (Oriadur -iau nf. watch, timepiece242

PABOriain c, to puff, to pantOrian nf utterance ;pantingOriawr, orau nf watchOriel -au ft, porch, galleryOrig nf little while. OrigPabl -au n, vigour, energyPablaidd a, active ; nervousPabledd ft, activity; vigourPablu v, to invigoratePabwyr ft, wick, candle-wick »fach. ont'Origyn n, short space [short hour Pabwyr np (-en nf -yn n ), rushesOriog a, having fits, ficklePabwyra v, to gather' rushesOriol a, belonging to the hour, horalOrlais, leisiau n, clockOrn -au n, start;push ; threat ; fearPabwyrog a, full of rushes ; full of wickPabydd -ion n, papist, Koman CatholicPabyddiaeth nf, poperyOrnedigaeth nf threateningPabyddol a, papistical, popish [tainsOrnedd n, threatening stateOrnest -au nf tilting, combat, duelOrnestwr, wyr n, champion, duellerOrni v, to start, to threatenPad n, what keeps together ; what con-Padell -i, pedyll nf, panPadellaid, eidiau nf panfulPadellan, Padellig nf little panOroian nf jubilation; joy: v, to shout Padelleg nf the knee-panus, 0, Od c, if[in triumph Padellu v, to form a panOsai n, sweet juice; ciderPader -au n, Paternoster, the Lord'sOsg n, what tends from or outPrayer. Paderau, beadsOsgatfydd ad, peradventure=Ysgatfydd Pae n, constraint ;pantingOsged -au nf laver, basonOsgl -au n, Osglen nf branch ; twigOsglawd n, ramificationOsgli v, to branch out ; to shootOsglog a, branchy, branchingPaeled -au nf spread, plaster ; scull-capPaen=PaunPaent n, paint ; colourPaentio v, to paintPaeol -au n, pail potOsgo n, obliquity, slope.;Ar osgo, ob- Paetu ad, on every side=PeutuOsgoad n, starting aside [liquely Paeth n, concurrence, agreementOsgöedd n, obliquity ; startingPaff -iau n, lump ; hulkOsgoi v, to go aslant ; to start ; to evade Paffio v, to lmnp ; to thump, to boxOsgoilyd a, apt to start aside ; coy Pang -au n, convulsion, pang ; fitOsgyd -au n, laver, basonPango v, to have a convulsion or aOsio v, to offer to do, to essay, to dareOsp -ion, ysp nc, guest, visitorOspi v, to come as a visitorOstid nf epithet for a shieldPangol a, convulsivePangu v, to convulsePai ft, what is objectivePaid n, cessation, quiet[fainting fitOstl -oedd nf open place ; innOstri, Ostlys n, display of hospitalityOsw 11, what runs onward ; steedOswydd np, war-horses ; cavalry [hapsPaill, peillion en, farina, flourPain en, bloom; fine dust; farinaPair, peiriau n, instrumentality; cause;boiler; cauldronOsyd ad, if so be; peradventure, per- Pais, peisiau nf coat;petticoat. PaisOw n, breathing out ; moan : i, alas ! oh ! arfau, coat of armsPaisg ft, coating;podP.Paith, peithion, peithiau ft, glance;prospect; scenePa a, what. Pa beth, what thing, what. Pal -au nf spread ; ray ; spadePa bryd, what time, when. Pa bynag, Pal -od ft, the puffm [ing outwhatever. Pa fodd, how. Pa "ham, Palad -on n, radiating, beaming, shootwhy,wherefore. Pa le, what place, Paladr, pelydr n, ray; beam; shaft;where. Pa wedd, in what manner stem; stalk; axisPab -au n, father, popePabaidd a, papal; popishPabell, pebyll nf tent ; tabernaclePaladrog «, having a shaftPaladru v, to beam, to shaft; to bolePaladrwym -au ft, flail jointPabelliad n, fixing a tentPabellu v, to pitch a tent, to tabernaclePabi n, the poppyPab'ior o, papaverousPabir np, rushes ; rash candle*Paladu v, to beam, to radiatePalalwyf nf the lime-treePalas -au n, palacePaled -au nf shaft; javelinPaledrydd -ion n, maker of darts243PAL

. PananPANPalfu r, to grope gently ; to pavPalff -au n, broad or square figure.Palff o ddyn, square-built manPARPaledu V, to cast a dart[pall Pantog a, having a hollow or concavityPalf -au nf flat end of a shaft; paw; Pantu v, to sink in; to form a hollow;Palfaid, eidiau nf stroke of a palmto indent ; to dimple [shrinkPalfais, eisiau nf shoulder-blade, the Panu v, to fur; to full; to bang;Palfclu v, to grope about [shoulder Panwaen, weunydd nf peat mossPalfod -au nf, stroke of a pawPanwr, wyr nf fuller ; bangerPalfog a, pawed; having a painPalfre -od nf palfrey, nagPall n, loss of energy; miss, failure;nought; neglectPall -au n, mantle; pavilionPalladwy a, fallible; periBliablePallder, PaUdod n, fallibility; failedstate; failure, abortivenessPallen nf coverlet, quiltPaiiiant're, failure; neglectPallu v, to fail; to cease: to neglectPam ad, wherefore? why?Pan -au n, pan, bowl, cupPan n, fulling, milking. Melin ban.fulling-mill, fulleryJPân «, down, fur; napPail ad, when, whence, since [thern, what involves or works toge-Pand ad, what but, notPandy, dai n. fulling-millPaned ad, when, at which timePaneg, penyg nf, gut, entrailPanel -i n, thick platting of strawcushion of a packsaddlePanelog a, plaited; panelledPanelu v, to plait, to mat, to panelPanfa, fëydd rf fulling; bangingPam%s nf, plaited straw, mat, partitionof plaited straw : np, parsnips. Paiinasy dwfr, water parsnipsPannu v. to hem in ; to make a deprtsion ; to cause a panicPannwl, ylau n, dimple; dinglePunnyledd n. concavityPannyhi v, to cause a sinking [low placePant -an. pcntydd n, depression, hollow,Panwriaeth nf trade of a fullerPapyr -au n, paper. Papyr newydd,newspaperPapyrfrwyn np (-en nf), papyri (s papyrus),vised in ancient Egypt as paperPapyrol o. consisting of paperPalffrai, eiod nf palfreyPali n, glossy surface; satinPapyryn n, piece of paperPalis -au n, pale, wainscot ; the steep of Par -au n, state of readiness; pairPaliso v, to pale, to wainscot [a rock Par -au n, cause; germ; spearPalisog or, paled, wainscotedPalm n, spread : nagPalmant -au », pavementPara r, to continue, to last, to endureParabl -au n, speech; discourseParad n, causation, causingPalmantu v, to lay a paving, to pave Paradwy a, causable, effectiblePalmidwydd, Pahnwdd nj> (-en nf), Paradwyo r, to effectPalor -ioíi n, delver, digger [palm-tiPalores -au vf chough, dawPalu v, to delve, to digParadwys nf paradise. Cylion paradwys,Spanish flies, cantharidesParaeth if causation, causeParaethu v, to render causativePare -iau -au n, enclosure; parkParcio v, to enclose, to hedge inParch n, respect, reverenceParchadwy a, respectableParchedig a, respected ; reverendParchedigaeth nf reverenceParchell, perchyll ». little pigParchlawn a, respectfulParchlouder n, respectfulnessParchu v, to respect, to revere, to haveregard for, to esh em, to reverenceParchus a, respectful ; respectableParchusedd n, respectablenessPardwn, dynau n, pardonPardynu v, to pardon, to forgiveParddu n, fire-black, smutPardduo v, to smut, to grow smuttyPared, parwydydd n, partition wall, wallParedlya », pellitory of the wallParfaes, eisiau rf epithet for a shieldParfyg n, the herb henbaneParhad n, continuance, durationParhaol n, continuing, lasting [tinueParb.au v. to persevere: to last; to con-Parhäus a, constant, of long continuancePari «, drove, flockPariad n, causing; biddingParlas -au n, green plat of groundParlawr, lorau n, parlourParliant n, interlocutionParlio r, to discourse; to argueParlys n, palsy. Parlys mud, apoplexyPariysu v, to paralyze244

'Pasio;PathewPAWPEDParod a, ready, prepared prompt Pawgen -au nf sock for a foot;Parodi v, to make ready, to preparers Pawl, polion n, pole, stakeParotoiParodiaeth nf Parodiant n, preparationParodol o, preparatory, preparingPawr, porion n, pasture; grazing; v,will graze ; will devourPe c, if, thoughParodoldeb, Parodnvydd, Parodedd n, Pebra v, to keep chatteringpreparedness, readinessParol a, causing, creativerarotoawl a, preparatory, preparingParotöedd n, preparednessParotoi v, to prepare, to get readyParsel -au n, -what is aimed at, buttParth -au n, part; division; regionParthadwy o, discriminable, divisiblePartbed -oedd n, divisionParthedigaeth nf discriminationPebraeth n, chatteringPebre n, chatter, chatPebyll np, tents, pavillions: s pabellPebyll -au n, tent, pavilionPebyllio v, to pitch tentsPecaid, eidiau ?^, bushel (S.W.)Pech n, sinPechaberth -au n, sin-offeringPechaxlur -iaid n, sinnerPechaduri, Pechadurusrwydd n, sinful-Parthedigol o, discriminativePartbedd n, divided stateParthgymmeriad n, participlePartbiannol o, discriminativePechaduriaeth nf sinful statePecbadurus a, sinful, wickedPeehod -au n, sin, evil actPechu v, to commit sin, to sin[nessPartbiannu v, to discriminate, to divide Ped -ion n, what bears onward, footPartbiant n, division, sharing [ing Ped, Pe, Pes c, if, thoughParthol a, discriminate ;parting, divid- Pedair of four : m pedwarParthred -ion n, distinction ;partyPartbrediad, Partbrediant n, discrimi-Parthredu r, to discriminate [nationPartbredus a, discriminating [divideParthu i\ to partition, to separate, toPartbyd n, distinction; characteristicParu r, to put in continuity; to pairParwar a, .silent ; calm ; stillParwg, ygoedd n, enclosed field, parkParwyd -ydd «, Parwyden -au nf par-Parwydo v, to make a partition [titionParwydd -iaid «, verbPanvyddiad, iaid n, verb=PerwyddiadParydd -ion », causer, procuratorPas n, exit; cough; hooping coughPasc n, the festival of Easter, the Passover- . Pasc Bycban, Low Sunday square : a, squarePedrogl, Pedrongl, -au n, quadrangle,Pasg n, feeding, fatteningPedroglawd n, quadratingPasgedig a, fatted, fattenedPedrogledd n, quadraturePasgiad n. the act of fatteningPasgnawd n, tendency to fatten?', to expel ; to passPastwn, tynau n, long staff, pole; batonPastynu i\ to beat with a staffPathawr ad, what matters it-od n, the dormousePedrwg n, quadrature ; perfect statePan, peuoedd nf, inhabited region, Pedrwgl, yglon n, what is perfect ; modelPaun, peunod n, peacock [countryPaw h, what extends roundPawan nc, spreader; peacockPawb^j», everybody, all persons, allPawd, podau nf, what stretches out;Pawen -au nf paw; claw; hoof [shankPawenu v. to use the pawPedeiran -au nf one-fourth, quarterPedest n, motion of the feetPedestr -on n, pedestrianPedestres -au nf female walkerPedestrig n, walking pacePedestrol a, foot-travellingPedestru v, to travel on footPedi n, round way of asking: v, tocrave indirectlyPedol -au nf pedal, shoe (as of a horse)Pedoli v, to shoePedolog «, shod (as a horse)Pedrain, einau nf buttock; crupperPedreindor n, crupper coverPedrog «, of a square formPedrogli, Pedrongli, Pedroià, Pedru v,to form a square, to quadrate, to squarePedroglyn -au n, quadratePedronglog a, quadrangularPedror -au n, quadrangle, squarePedrus, &c.=:Petrus, &c.Pedryad n, quadrating, squaringPedryael -oedd nf what has four skirts ;Pedrybed -ion n, quadruped [squarePedrychwal a, four ways of spreadingPedrychwelyd v, to spread four waysPedryd -on n, quadrate, squarePedrvdan n, what spreads four wavs245

PEGPedrydant n, quadrate statePegaid, eidiau n, contents of a quarterPedrydu v, to quadratePegor -au n, pivot;pert onePedrydydd n, fourth day of a week Pegori v, to form a pivot or axisPedryfal -au n & a, squarePegwn, ynau n, pivot, pole, axis. Pegwny gogledd, north polePedryfan -oedd n, quarry;quarterPedryfanu v.to form quarters, to quarter Pegwr, yrion n, pivot, axisPediygan n, what is contained between Pegynol a, belonging to an axis, polarfour ;pinch between the three fingers Pegynu v, to form a pivot or axisand the thumb[the thumb Pei c, if it were, if it should bePedryging n, pinch of three fingers and Peidio v, to cease, to leave off. Peidiwch,Pedrylaw n, square used by artizans Peilio v, to spread out; to radiate [don'tPedrvled ?i, square superficiesPeillged -ion nf, tribute of flourPedrylef -au n, perfect voicePeillied n, bolted meal, flourPedryliw -iau n, perfect colourPeillio v, to bolt, to searcePedrylun -iau n, perfect figurePeillion np, fine flour, powderPedryo v, to make of four parts [square Peinio v, to yield bloom or farinaPedryoli, Pedryori v, to quadrate, toPedryor -ion n, quadrate, squarePedryran -au nf a quadrantPedrysawdd, soddion n, a square rootPedw n, what is complete, a squarePeiriad n, causer; cause [organicPedwar am, four: ypedair [thing Peiriannol a, instrumental ; organized,Pedwaran -au nc, fourth, quartern, far- Peiriannoli v, to render causativePedwarcarn np, four hoofs: a, fourhoofedPeiriannu v, to put in a state to act;to organize ; to harnessPedwarcarnog, Pedwarcarnol a, fourfooted,Peiriannwr, wyr, Peiriannydd -ion n,having four hoofs. Pedwar-engineer; organizer; harnessercarnol ion, quadrupedsPedwarcamu v, to gallopPedwardull n, quadriformPedwardyblyg -ion n, quadruplicatePedwaredd aj, fourth : m pedweryddPedwariad, iaid n, quaternionPedwariannu v, to make up of fourPedwariant n, quateniityPedwarochrol a, quadrilateralPedwarplyg a, four-foldPedwartroed -ion n, quadruped [footedPedwartroediog, Pedwartroedol a, foor-Pedwerydd am, fourth: f pedwareddPedyd np. infantryPedd -au n, foot=Ped, TroedPeddestr -on ?*=Pedestr, &c.Peddyd, Peddytos np, infantryPefr a, fair, beautiful, fine, pretty, smartPefredd n, radiancy; gairishnessPefren -od nf, smart little female, bellePefri n, splendour; gairishnessPefrin a radiant, gairishPefrol a, radiating; full of gaietyPefru v, to radiate ; to smartenPefrwydd np (-en nf), sprucePefryn -od n, smart beauPefwch, Pefychdod n, dilation ; effusionPefychu v, to dilate ; to gush, to puffPeg -au n, agent of expansion; eightbushel measure, quarterPeio, Peiodi v, to render objectivePeiol a, objective;perceptivePeiraid, eidiau nf, cauldronfulPeiran -oedd nf, necessaryPELPeiriant, iannau n, instrument, machine,Peiriennyn n, instrument [engine; toolPeirwyddiad, iaid n, verb=:Pe)wvddiadPeisgwyn n, the great white poplarPeisgylch -au n, crinolinePeiswyn n, chaffPeithas -au nf scout, scout boatPeithiant n, laying open ; scoutingPeithin, Peithiw a, being open or plainPeithio v, to lay open; to scoutPeithiog, Peithig a, open, desert, wastePeithwg n, open space; hunting-groundPeithwydd np, the slay, or the reeds ofa loomPeithyn -au n & en (-en nf), what isopen ; open surface ; tile, slate ; sheet,page ; slay of a loom ; cogPeithyndo n, tiled roofPeithynen nf the ancient bardic writingframe, consisting of the ebillwydd, orstaves, on which the letters were cut,and the pillwydd, or supporters, inwhich the end of the staves werefixedPel -au -i nf moving body ; ballPela -on n, what hovers ; titmousePeled nf ball, bulletPeledu v, to throw a ballPeleidral n, pushing of spearsPeleidriant n. radiation246

:PENPeleidrio v, to radiate=PelvdruPelen -i nf little ball ; bullet;pillPelenu v, to form into a ballPelgip -au nf, racket for a ballPelid ii. radiancy, splendourPelio v, to ray, to brandishPellebrol, Pellebyrol a, telegraphicPellebru r, to telegraphPellebyr -on n, telegraph. — trydan,— trydanol, electric telegraphPellen -au -i nf round mass, ballPellenaidd a, like a ballPendefiges -au nf iady of quality, peeressPellenig a, of distant range, far, remote Penderfyniad re, conclusion, determina-Pellenigrwydd re, remotenessPellenu v, to form into a ballPellfynag, eig re, telegraphPellfyneg -ion nf telegram [telegraphyPellfynegiaeth, Pellebraeth, -au nfPellt n, what is external; surfacePelltu v, to form a surfacePellu, Peliynu r, to remove far offPellus a, surrounding; compactPellynig a, far-extendingPen -au n, head ; chief; endPen a, head, chief, supremePenadur -iaid re, supreme, sovereignPenadur -on re, sovereign, coinPenaduriaeth nf supremacyPenaeth nf, supremacy: n, principal,Penaethu v, to act as a chiefPenaf a, chief, principal, most eminentPenafiaeth nf pre-eminencePenagored a, open at the topPENPenbleth nf distraction of headPenboeth a, bot-headed :nf the culeragePenbwl a, blunt-headed, thick-headed,stupidPenbwl, Penbwla, Penbyliad, penbyliaidre, blockhead, dullard ; tadpolePelre re, turmoil, bustle; billiards Penbyledd re, blockishness, stupidityPelu v, to throw a ball ; to ballPencais, ceisiaid re, receiver generalPelwr, wyi re, ball-playerPenceirddiad, iaid re, chief singer [songPelyd np. stockings without feet Penceirddiaeth nf office of a chief ofPelydr -on -au np, rays, beamsPenceisiad, iaid re, chief collectorPelydrog a, radiant, gleamingPencenedl -oedd re, chief of a familyPelydru v, to radiate, to gleamPencerdd, iaid re, master of songPelydryn re, ray, beamPenci, cwn n, the dog-fishPell a, distant, remote, farPenciwdod -iaid re, generalissimoPellâd re, removing to a distance Penclwm, clymau re, knot at the endPelläu v, to put far off; to go far off Pencnaw -iau re, receiving end of a jointPellder, Pelldra re, remoteness, distance Pencyfoistedd n, high courtPelldrera -iau nf far viewPencynghor -iaid re, chief counsellorPelldremiant re, far viewingPeneynydd -ion re, chief huntsmanPellddrych -au, Pellwelyr -on re, telescope,spymg-glassPenchwibandod re, eapriciousnessPenchwiban o, light-headed, giddyPenchwibanu v, to become hare-brainedPendant a, express ; arbitraryPendefig, Pendeddig, -ion n, grandee,nobleman, peer, chieftainPendefigaeth nf aristocracy, peeragePenderf'ynu v, to determine [tiouPendew a, thick-headed ; stupid. Hwyadbendew, loggerhead duckPendifadu v, to distractPendifaddeu a, indispensable, specialPendist -iau n, piazza, colonnadePendodaeth nf superiorityPendodi v, to render peculiarPendodol a, discriminative [turryPendraffollach ad, heels over head, topsy-Pendramwnwgl a, headlongPendraphen a, huddled; confusedPendrawn a, giddy-headedPendreiglo v, to roll the head about[chief Pendrist a, having a drooping head, sadPendro nf vertigo ; staggersPendroi v, to become, giddyPendrondod n, giddy-headednessPendroni v, to be hare-brainedPendrwm am, heavy-headed, top-heavyPenaig re, sovereign, chiefPenant, aint n, supremacy 5 swayPenardd. eirdd nf projection of a hill/"pendromPendrymu v, to grow top heavyPendwmpian v, to be noddingPenarth, eirth nf promontoryPenddar nf Penddaredd re, vertigo;Penaur re, the yellow hammergiddiness of the headPeubaladr a, particular; general, universalPenddariad n, growing giddy[gerheads Penddaru v, to grow giddy headedPenben ad, with heads together ; at log- Penddiged nf inflamed tumour, bile217

;PENPenddu n, the bird blackcap; marsh Penile n, head-stead; numskullPenddüyn -od n, botch, bile [cudweed Penlliain, llieiniau n, head-clothPenelin -au n & nf top of the elbow ; the Penllorcan n, jolt-headPenelino v, to elbow[elbow Penllwyd a, gray-headed : n, graylingPenes -au nf, lady of high rankPeneuryn n, goldfinch;yellow hammerPenllwydi,the headPenìlwydni n, grayness ofPenfaddeu a, specially forfeitedPenllyw -iau n, chief leader; the stonePenfain a, having a pointed head or top;Penfasa, shallow-pated; stupid [coppedPenfeddal a, soft-headed ; simplePenfeddw a, giddy-headedPenfelyn am, yellow-headed :f penfelen.Y penfelyn, the yellow hammerPenfoel a, bare-headed; bald-headedPenfras a, fat-headed : it, the cod-fishPennill -ion n, verse, stanzaPennilliach np, trifling versesPennillio v, to form stanzasPenffest a, headstrong; obstinatePenffestin -ion nf helmetPennod -au nf, chapterPennoeth a, bare-headedPenffestr -au n, head-stall ; collar ; halter Penod, Penawd », conclusion, end. closePenffetur a, headstrong; stubbornPenffluwch a, bushy-headedPenodi v, to specify, to assign, to appointPenodol a, particular, especial; definite,Penffrwyn -au n, head-stall, muzzle; Penodoldeb n, definitiveness [specificPengadarn o, strong-headed [halter Penodoli v. U> render definitivePengaled a, hard-headed :nf, knapweed Penol a. capital, principalPengam a, having the head turned ; obstinate,Penon -au nf. pennant, flagperverse, headstrongPengamrwydd n, wryness of the headPenor -au u. headpiece; muzzle, head-Penpryd n, visage, aspect[stallperverseness, obstinacyPenre nf hair-lace, filletPengauad a, closed at the topPenrhaith, rheithiau ?t, what has chiefPengernyn n, the gurnardright, the chief of the lawPenglog -au nf skull, noddlePenrheithiant n, sovereignty [joramPengloi v, to close the endPenrudd a. ruddy-headed :nf wild ma-Penglwm, glymau ft, knot at the end Penrwvm -au n, head-band ; muzzleto decide, to set at restPengoch a, red-headed: nf, knotgrassPengoll a, having the end*k>6tPengrach a, scabby-headedPengrest a. scurfy-headedPengroes a, having the end crossedPengrwn am, round-headed : /pengronPengrych ac, rough or curly headed :pengrechPengryniad, iaid n, round-headPenguwch -iau n, cap, bonnetPenhaiarn -od n, the gurnardPenhwntian v, to be totteringPenhwyad, aid n. the pike or jackPenhynaif, hyneifion n, supreme elderfPENnext to a cornerPenllywiawdwr. wyr n. generalPenllywodraeth nf. supreme governmentPenllywydd -ion n, sovereignPenllywyddiaeth nf, sovereigntyPenglymu v, to tie at the. end ; to settle, Penrydd a. loose-headed; loose-ended;licentious, profligatePenryn -oedd -au ?t, promontory, capePensach nf the mumpsPensaer, seiri », chief architectPensag n, the hop-plant, hopsPensedd -au nf supreme seatPensel -au n, grand standardPenswyddog -ion n, chief officerPensyfrdan a, light-headed, stunnedPensyfrdandod n. craziness [stunPensyfrdanu v. to craze the head; toPentan -au n. fire back, hob : a. made atthe hearth, homespun, homemadePentenlu -oedd n, head of a familyPentewyn -ion n. firebrandPeniadur -iaid n, principal; topPenial n, capital; chief; helmetPeniant n, capitationPenig nf, nip, nib, nibblePenteyrn -edd -oedd », chief princePentir -oedd v. headland ;land stewardPentref -i -ydd », TillagePentrefaeth if villageryPenlas a, blue-headed :nf, the knotgrass Pentwr, tyrau n, raised heap, heapPenlin -iau nf, top of the knee, knee Penty, tai n, penthouse, shed [mulatePenlinio v, to kneel downPenlöyn n, blackcap ; titmousePenllad n. supreme goodPentyru v, to heap, to amass, to accu-Pentywysog -ion », supreme princePenu v. to predominate: to specify24S

__P E RPenwag a, empty-headedPenwag, weig n, herringPenwan «, weak-headedPenwar -au n, head-stall; muzzlePenwendid n, weakness of the headPenwisg -oedd nf, head-dressPenwn, ynau re, banner, standardPenwyn am, white headed: n, baldbuzzard: q/*penwenPenwyni n, whiteness of headPenyd n, atonement, penancePenydiad n, doing penancePenydiol a, atoning, expiatoryPenygen nf paunch, gutPenygu v, to render peculiarPenyn n, capital (in architecture)Penynad -od re, chief-justicePenysgafn a, light-headedPepra v, to keep chatteringPepraeth n, chattering, babblingPepru v, to chatter, to pratePer np, pears, pear-trees ; sweet fruitPer a, delicious, sweet, lusciousPer -au nf spit=BêrPeran -au nf pearPerarogl -au ?f perfume, aromaPerarogledd n, perfumeryPerarogli v, to perfumePerorio v, to practise musicPersain, seiniau nf euphony : a, euphon-Pert a, smart, spruce, pert [iousPert^dd n, smartness, pertnessPertu v, to smarten, to trim [pertenPertyn -od n, smart little fellow: fPerth -i nf, bush ; brakePerthen nf bushPeraroglus a, odorous, fragrantPerc a, compact, trim : n, perchPerced nf, wrapper ; bow netPercell -oedd nf store, magazinePerthgae -au n, quickset hedgePerthyn -oedd n, what is appropriatePerthyn r, to appertain, to belongPerthynad n, appertainingPercu v, to trim, to smartenPerthynas -au nf relation; relative;Percus a, trim, smartappurtenancePerchen -oedd, Perchenog -ion n, owner, Perthynasol a, appropriate: relativepossessor. Pob perchen anadl, every Perthvnasoli, Perthynasu v, to renderliving beingappropriatePerchenogaeth nf ownership [session Perrhynedigaeth nf appropriationPerchenogaethu* v, to give or take pos- Perthynol a, pertaining, relative, be-Perchenogi v, to possess, to ownPerchi v, to respect, to reverePerdra re, deliciousness, sweetnessPereiddio v, to dulcify; to sweetenPerthynoldeb n, relativeness [longingPereiddlais, leisiau n, pleasant voice,sweet sound : a, sweet-voiced Perwg, ygon n, hurdy-gurdy [maintainPererin -ion n, pilgrimPerwr, wyr n, causer; one whq ordersPererindod n, pilgrimagePererinio v, to peregrinatePerfagl nf the herb periwinklePerfedd -ion -au n. centre:rerffaith a, perfect, complete [entrailsen, inwards;Perft'eithdra, Perffeithrwydd n, perfec-"Perfl'eithio v, to perfectPerging n, skreen, settle :[tiona, skreening,PJ^LPeiriadur -on n, causer, causePeiriant n, causationPerig a, extreme;perilousPerigl a, dangerous [treme unctionPeriglo v, to make extreme ; to give ex-Periglor -ion n, priest, incumbentPerlais, leisiau n, Perlef-au nf melodiousvoice: ft, sweet-voicedPerloes -ion nf rapture, ecstacyPerlysiau np, aromatic herbs ; spicesPerllan -au nf, orchard. Coch y ber-Uan, redstart; bullfinchPerllys en, sweet herbs; parsleyPeron n, cause ; the LordPeror -ion n, melodist, musicianPeroriad n, producing of melody; playingof musicPeroriaeth nf melody; music; idle talkPeroriaethu v, to make a melodyPeroriant n, practice of musicPerthynoli v, to render appropriatePerthynu v, to appertain, to belongPerthynus «, appropriate, relativePern v, to cause; to erfect; to bid; toPerwraidd «, licp:iorice rootPerwy n, perryPerwydd np (-en nf), pear-treesPerwyddiad, iaid n. verbPerwyl -ion n, occasion, purpose, affairPerwylus a, eventual, incidentalPerýdd -ion n, causator, causerPeryf n, causer; sovereignshelteringPery.^l -on n, danger, perilPerhau v, to become delicious [to bid Perygledd n, dangerPeri n. causation, cause: r. to caiise; Peryglu v. to run into danger249

";PIBPeiyglus a, dangerous, perilousPes c, if=Pe, PedPesgu v, to feed, to fatten ; to grow fatPestodi v, to bustle aboutPesweh ra, cough : v, to cough (S.W.)Piefforch, ffyrch nf pitchforkPesychlyd a, troubled with coughPesychlys ra, the coltsfootPesychu v, to force out, to coughPicio v, to dart, to fly suddenlyPicwd, ydau n, the prickled dog, thePicyn -aura, piggin, noggin [hound-fishPetrus a, apt to start ; hesitating : np, Picynaid, eidiau n, pigginfulpartridges : s petrusenPetrusad ra, hesitating, doubtingPetrusder ra, hesitation, doubtPid n, tapering pointPiff -iau n, puff, sudden blastPiflio v, to yjuff, to whiff [ pipPetrusen nf startler; partridgePetrusi ra, startling; hesitationPetruso v, to startle; to hesitatePetrusol a, startling; hesitatingPig -au nf, point, pike, nip; bill, beak;Pigawglys, Pigoglys en, spinachPigfain a, sharp- pointedPigfan n, mark of pointPetryael, Petryal, -au n, square : a, square Pigfanu v, to puncture [to pointPeth -aura, thing; something; quantity, Pigfeinio v, to acuminate, to sharpen,part; some. Beth, Pa beth, what Pigion np, pickings ; selectionsPethan -od «, little thing; babePigl ra, the herb hound's-tonguePethyn, pethach n, little thingPeuad. Peuant n, panting ; pausingPeuawr a, hourly: ad, hourlyPenes -oedd nf, place of rest; countryPeufer a, whining; neighingPeuferu v, to whine; to neighPeunes -od nf peahen ; fine girlPeunoeth a, nocturnal, nightlyPeunos, Peunosol a, nocturnal, nightlyPeunydd, Peunyddiol a, diurnal: äd,Picell -au nf dart, javelinPicellai, eion nc, dart throwerPicellu r, to throw a dartPicffon, ffyn nf pike-staffPILPiglas. Piglwyd a, pale-visaged. Edrychjn bights, to look bluePigo v, to prick, to -peck, to pick ; toPigoden »/", prickle ; shrew [choose>Pigog a, ])ointed, full of points, pricklyPigoga nf spinachPigwlaw n, spitting of rainPigwn, ynau ra, cone; beacon ;turretPigwrda n, sort of playPigwrn, yrnau n, pinnacle, spiredaily[to pause, to hesitate Pigws nf small or narrow point ; smallPeuo v, to spread out ; to pant, to puff nook or cornerPeuol a, panting pausingPigyn n, stitch pleurisy;Peusyth ra, dovetail (in joinery);Pigyrnu i\ to spire, to bristle upPeutu ad, on each side, on both sides Pil -iau n, what hovers; serjeant; peel;Pi -od nf state of being in ; pie, magpie Pila -on ra, finch [creek, estuary \Pia nf pie, magpiePilai. eion nc, moth, butterflyPiant n, possession, ownershipPilaid a, transient, frail ; meanPiau v, to own, to possessPib -au nf pipe; tube; laxfringePilau -od nf, sparrow-hawkPilcod np (-yn ra), minnowsPibell -i -au -ion nf pipe, tube, duct Pilcota v, to catch minnowsmusical pipe. Pibellion, channels Pildin nf gall by ridingPibellog a, having a pipePibellu v, to pipe; to form a pipePibellwr, wyr, Pibellydd -ion n,Pilen -au nf, cuticle, rind ;Pilenu >:, to form a cuticlecolumnPiler -au -i n, pillar, pipePiben -i nf pipe, duct, flue [man, piper Pilergraig, greigiau nf basalt rockPibglwyf 11,basaltfistula[pillarsPibgnau np (gneuen nf), chesnuts Pileru r, to build upon pillars, to ereelPiblyd a, apt to squirt", squirtingPiblys 11, the fiixweedPibo v, to pipe ; to squirtPibol a, piping; squirtingPiliad, Piliant n. paring, peelingPilig ra, vessel of bark; laverPilio v, to peel, to pare, to stripPilion7?;> (-en nf), peelings, strippingsPibonwy en, icicles[to bud Pilo ra, rod of an apparitor [fihrPilua a, transient, frail; meanPibori ii, piping; budding: v, to pipe;Piborig a, piping; buddingPibydd -ion ra, piper, pipe playerPibyddiaeth vf pipe-playingPilwrn, yrnau ra, dartPilyn -au n, tegument ;garment clout;pillion; side-saddle250

;«PLAPilynu v, to put on a vesturePlanfa, feydd, Planigfa -oedd nf plan-Pilys -au n, robe, pelissePlaniad n, shooting ;planting [tationPill -ion n, pivot; shaft; stem, stock; Planigyn, planigion n, plant, shoot, vegetong;goal ; stronghold ; frame ; heater Planol a, shooting; planting [tablePillgorn, gyrn n, the neck jointPillgyn -ion n, plug, stopplePillwydd np (-en nf), dead standingPlantog a. having childrentrees ; the frame oi' the ancient Peithynen,being the cross bars, or support-Plas -au n, hall, palacePlanu v, to shoot off; to plantPlastr -au n, plaister, daubers, in which the ends of the keys orstaves were insertedPillyn n, small stem ;pegPin -au n, pin; stile, penPin en, the pine, firPine, Pincyn n, sprig ; chaffinchPine a, smart, brisk ;gay ; finePincen -od nf sprig ; sprayPincio v, to cover with sprigsPiniwn, ynau 11, gable end, pine-endPinwydd np (-en nf), pine-treesPinygl -au n, pinnacle, turretPinvglu v, to form a pinnaclePioden, piod, Piogen, Piog -od nfmagpie, pie. Piogen y coed, jayPipian, Pipianu v, to pipe, to puìePipre nf diarrhoea, laxPiser -i n, jug, pitcher, canPisg np, blisters, bladders, podsPisgen nf wheal; lindenPisgenu v, to blister ; to podPisghvyf n, diabetesPisgwrn, yrnod n, pimple, whealPisgwydd np (-en nf), linden-treesPisgyrnu v, to break out in pimplesPistyll -oedd n, spout; cataractPistyllio r, to spout outPiswydd np (-en nf), the spindle-treesPitan nc, teat, nipplePitw a, minute, pettyPith -ion n, what is granulatedPithell -od nf, the shard fishPiw -od n, dug, udderPla. pläu n, the plaguePlad -iau n, flat piece ;platePladren nf one who flauntsPladres -i nf, flaunting womanPladur -iau nf scythePladuro v, to use a scythePladurwr, wyr n, mowerPlaid, pleidiau nf side, party ; factionsect; partitionPlan, planoedd n, planePlan n, plane-tree[tionPlan -oedd n, ray; scion, shoot; planta-Planao? -au n, shooting off; meteorPlane -iau n, plank, boardPlaned -au nf shooting body; planetPLWPlant iip (plentyn n), offspring, childrenPlantacb, Plantos np, little childrenPlastriad n, plaisteringPliiu v, to infect with a plaguePledren -i nf, bladderPledru v, to stretch outPledryn -au n, slang, slipPleiden -i nf, hurdle, wattlingPleidgar a, factions, partialPleidgarwch n, partiality, partisanshipPleidiad n, siding with ;partisanshipPleidio v, to take a part, to side withPleidiol a, adherent; belonging to aparty; partialPleidlais, leisiau nf vote, suffragePleidleisio v, to votePleidydd -ion n, partisanPleiniad n, radiationPlent -ydd nf, ray ; slidePlentyn, plant n, child, babyPlentynaidd a, childish, babyishPlenydd n, radiance; displayPleth -i -au nf, plait, braidPlethbin -au n, bobbinPlethol a, plaiting, wreathingPlethu v, to plait, to wreathePlicio v, to pluck, to peel, to stripPlig n, plucking off, peelingPling 7î, stripping offPlingo v, to flay, to strip offPlisg en (-yn n), shells, husks, podsPlisgo v, to shell, to huskPlith n, state of being blended. Ymmhlith, amongPlitho v, to blend, to be blended ormixed togetherPloc -iau, Plocyn -au n, block, plugPlu np (-en nf), feathers, downPluad, Plufiad n, feathering, fledgingPlucan n, soft feathers, downPludd, &c.=Plydd, &c.Pluenu v, to plume; to fledge [feathersPluf np (-en nf -yn n), plumage,Plufio, Pluo v, to plume; to deplumePlufol a, feathering, plumingPluog, Plufog a. feathered, fledgedPlw n, what spreads outPlwc n, space, while; deal [troubledPlwca 11, spread; plash: a, muddy251

POEPhvng n, plunge, splash tPlwm n, leadPlwyf -au -i n, community; parishPlwyfogaeth nf, parish jurisdiction;parish settlementPlwyfogi v. to settle in a parishPlwyfol, a, parochialPlwyfoli v, to render parochialPlwyfolion, Phvyfogion np, parishionersPlwyn -iau n, maturity; pubertyPlwyno v, to have signs of pubertyPlydd a, delicate ; limber, pliant; soft Poethder, Poethni n, hptness, heatPlyddb.au v, to render pliant or soft Poethi v, to heat, to be heatedPlyddo v, to soften ; to grow Umber Poethiad, Poethiant n, heatingPlyg -ion n, double, foldPoethol a, heating, burningPlygain, geiniau », early morn, dawn; Poethwg n, torridity, aridityPlygaint n, dawn, day-spring [matins Poethwy n, the razorbillPlygeiniol a, dawning; matinPoethwyn n, burning ]

jPR APorthfa, fëydd nf Porthle -oedd n, carrying-place;portPorthi, Portbiadu r, to aid, to support;to feed ; to bear, to convey. Portbi'rgwasanaeth, to respond (in church)Porthianna, Porthiannu o, to providePravv -on n, essay, trial, proofPorthiannus c/, having support [support Prawf, profion n, essay, trial, proofPorthiant, Port-hid », support, succour, Prawen if essay; cast (in play)assistancePrawfaen, feini n, touchstonePorthladd -oedd -au », port, harbour Pred n, stray; migrationPorthloedd n, means of supportPorthlys n, porte-motePorthmon, myn n, purveyor, droverPorthmona v, to act as a droverPorthmonaeth nf purveyancePorthog -au nf portcullisPorthol a, aiding, supportingPortholdeb n, supported statePortholi v, to render supportingPorthor -ion n, porter, doorkeeperPorthordy. dai n, porter's lodgePorthorddwy n, aiding of violencePorthori v, to act as porterPorthoriaeth nf porter's officePorthwr, wyr n, provider; feeder; porterPorthwy n, assistance, supportPorthwys -ion n. ferrymanPos n, growth, increasePosel n, curdled milk, possetPosfardd, feirdd n, preceptive bardPosiar. ieir nf fattened henPosio v, to examine, to po.sePosned -au », squat; skillet; saucepan Pres -i n, what is quick, sharp, or smartPost, pyst n, post, pillarhaste; brushwood; fuel; anythingPostio v, to put up a post ; to put up on strewed ; crib;place of resort ; "brassPot -iau n, pot[a post Pres a, quick, hasty; busy; sharp;Potel -i nf bottle ; trussPotelu v, to bottle ; to trussPoten -i nf, paunch ;puddingPotenig nf little paunchPotenog a, having a paunchPotenu v, to form a paunchPotes n, pottage, broth, soupoverrunning ; frequent : presentPreseb -au n, crib, stallPresel -au -i n, place overrun ; brakePreselu v, to be overrun or foulPreselyn n, brake, thicketPresen nf the present ; this lifePrcsenuol a, imminent;presentPotio v, to pot ; to tipplePoth 11, what bulges out; bossPothan n, bump, boss; cubPothell -au -i nf wheal, blisterPothellog a, puii'y ; blisteredPothellu v, to puff; to blisterPothon n, boss ; cubPowys n, state of restfrad n. gentle spread; rubPraff a, ample ; thick roundPraffder n, thickness roundPraffu v, to thicken in compassPraidd, preiddiau n 6: c», flock, herd:booty, preyPrain, preiniau n, feast, banquetPREPraith, preithiau îj, act, deed;" practiceFranc -iau n, frolic, prankPrancio v, to play a prank, to caperPratio v, to stroke, to coaxPreg n, greet, greetingPregawtnen nf preachmentPregeth -au nf sermonPregethiad n, preachingPregethu v, to preachPregethwr, wyr ii, preacherPregethwriaeth nf homileticsPreidio v, to migratePreiddin a, gregarious; rapacious, ofprey[to predatePreiddio v, to herd, to collect a herd;Preiddwal if resort of a herdPreinio v, to carousePreithig a, belonging to practicePreithio v, to practisePrelad -iaid n, prelate, bishopPren -au -iau n, tree, timber ;Prenfol -au n, wooden chestPrenial n, coffer, shrinePrenio v, to timber ; to barPrenol -au n, busk of staysPrensaer, seiri n, carpenterPresennoldeb n, presencePresennu v, to make presentPresent n, present statePresol a, imminent; quickPrest n, quickness, smartnesswoodPrest a, ready, quick ; soonPrestl a, ready, smart, fluentPrestlaidd a, apt to prattlePresu v, to hasten ; to frequentPreswyl n, being present or ready; tarrying; habitationPreswylfa, fèydd nf place of residencePreswylfod nf dwelling-placePreswyliaeth nf habitation253;

;PRIPreswylio v, to fix an abodePreswyliog a, having resortPreswylydd -ion n, inhabitantPri -on n, origin, what is primitivePric -iau n, stick ; broachPrid ii, price, value ; ransom : a, valuable,precious, dearPridiant n, ransomingPridio v, to set a price ; to ransomPridiol a, equivalent; redeemingPridioldeb », equivalencePriodferch, Priodasferch, -ed 7if bridePridwerth ?t, price of ransomPriod i v, to marry, to espousePridd -ion 71, mould, earth, soil. Llestri Priodol a, proper, appropriate ; marriedpridd, earthenware[clod Priodoldeb, Priodolder n, appropriateness,proprietyPriddell -au -i nf, mass of earth, tilePriddellog a, consisting of masses of Priodoledd -au 7if attributeearth; glebousPriodoli v, to appropriate, to attributePriddellydd -ion n, tile makerPriodoliaeth nf attribute, propertyPridden -i nf earthen vesselPriodoliaethu v, to attributePriddfaen, feini n, brick; burnt tile Priodor -ion n, proprietor ; nativePriddgalch n, calcareous earthPriodori v, to be a proprietorPriddgist 71, potter's clayPriodoriaeth nf proprietorshipPriddin a, of earth, earthenPrion up (-yn «), origination; impsPriddlestri 7ip, earthenware utensils Pris -iau 71, price, value, ratePriddlyd a, mixed with earthPrisio i\ to value, to price ; to prizePriddlydu v, to become earthyPro «, what is across or againstPriddo v, to cover ; to cover with earth Probwyllau np (probwyll 71), transversito become earthPriddol a, of mould, of earthPriddred n, earthly statePriddyn n, what is formed of earthPrif a, prime, principal, chief. Prifddinas, metropolisPrifachos -ion n, primary causePrifansawdd, soddion n, primary qualityPrifder 71, primeness; origin [bardPrif-fardd, feirdd n, chief or primitivePrif-ffordd, fFyrdd nf high road, high-Prifio v, to thrive, to grow up [wayPriflad n, supreme blessingPrifles 71, chief goodPriflys -oedd n, supreme courtPrifnawd n, original habitPrifnod -au 71, prime point ; epochPrifoed n, primitive agePrifran -au nf primary divisionPrifred 71, primary coursePrifsymmudai nc, prime moverPrifwyd n, chief sinPrifysgol -ion nf universityPrill -ion -iau n, little brook, rillPrin a, scarce, rare, scant, spare: ad,scarcely, barely, hardlyPrinder, Prindra n, scarcity, wantPrinhau v, to make or grow scarcePrint -iau n, what forms a notch; printPrintio v, to imprint, to printPRWPrinwydd np (-en nf), scarlet oakPriod a, appropriate;proper, fit: owned:married[ consortPriod nc, married person, husband, wifePriodadwy a, marriageablePriodas -au nf marriage, weddingPriodasgerdd -i 7if epithalaminmPriodasol a, matrimonialPriodfab, Priodasfab, feibion n, bridegroombars of a plough handle

;PRYPrwysg, Prwysgl n, what is impendingor surmountingFrwyso v, to protrudePrwyst n, what causes anxietyPrwysti n, anxiety, solicitudePrwysti a, tumultuous, bustlingPrwystlo v, to bustle, to agitatePry -oedd n, produce, food, victualsPryd -iau n, period, season, time; mealtime; meal; aspectPryd ad, seeing that, as it is, whilst; Prys -oedd n, covert, brushwoodPryder «, anxiety, solicitude [when Prysedd n, place of resort [of resortPryderi n, anxiety, deep thought Pryseddfa -on, Pryseddfod -imnf, placePryderol, Pryderus a, anxious, solicitous;Pryseddu v, to resort ; to dwellprovident; thoughtfulPryderu v , to be anxiousPrydfardd, feirdd n, recording bardPrydfawr a, magnificent, grandPrysel -au n, covert, brakePryselu v, to become brakyPrysg -au n, what is over; brushwoodPrysgl -au n, copse ; brushwoodPrydferth a, handsome, comely, beautifulPrydferthedd, Prydferthwch n, comeli-Prydferthu v, to render comely [nessPrydiaith nf poetical languagePrydio v, to fix a seasonPrydiol a, timely, seasonablePrydlaeth n, milk drawn at one timePrydlawn a, seasonable, opportunePrystell nf tumult, uproarPrystellach v, to raise an uproarPrysu v, to form a resort o/covertPrysur a, busy, diligent; seriousPrydlonder a, seasonablenessPrysurdeb, Prysurwch n, assiduity,Prydlonhau v, to become seasonahle haste ; state of hastePrydnawn -au n, the afternoon [dinner Prysuro v, to make haste, to hastenPrydnawnbryd -iau, Prydnawnfwyd n, Puch -ion n, sigh;grantPrydnawngwaith n, one afternoon Puchiant n, sighing; earnest desirePrydnawnol a, of or for the afternoon; Pucho v, to sigh ; to pant ; to long ; toPrydred n, chronology [evening desirePrydu v, to delineate; to poetizePrydus a, comely ; seasonablePrydydd -ion n, poet ; delineatorPrydyddes -au nf poetessPrydyddiaeth nf poetryPrydyddol a, poetic, poeticalPul -on n, what tends to straitenPum a, fivePumbys a, five-fingeredPumcanfed a, five hundredthPumcanmil n, five hundred thousandPumcant n, five hundred, 500Prydyddu v, to compose poetry Pumdalen nf, cinquefoil : a, five-leavedPrydd -ion n, what is productive ; dalePryddest -au nf, poem ;poetics ; metrePryddestawd n, poetical compositionPryddestu v, to compose metricallyPryddhau v, to become luxuriant orteemingPryddineb n, luxuriance [wormPryf -ed n, what is generated ; verminPryfad, aid n, animal; verminPryfedu v, to breed wormsPryfeta v, to hunt verminPryfig «, having wormsPryfyn n, wormrryfflau n, spreading out; radiationËryffn a, excellent, superior'ryffwnt n, source of spreading ; centre^ylcu n, fluent utterance [principalPUNPryn n, take; purchase; merit: a,bought, purchasedPryned n, what takes hold ; handPrynedigaeth nf redemptionPryngar a, inclined to purchasePrynol a, purchasing, buying [deemPrynu v, to take hold ; "to buy ; to re-Prynwr, wyr, Pryniawdwr, wyr, Pryniawdr,odron n, buyer, purchaser, redeemerPrysgliach np, stunted ti-eesPrysglwyn -i n, copsePrysgoed, Prysgwydd np, brushwoodPrysgyll n, hazel copsePumdeg a Sen, fifty, 50=Deg a deugaiuPumdegfed a, fiftiethPumllyfr n, the PentateuchPummed a, fifthPummil n, five thousand, 5000Pumnalen nf cinquefoilPumochr -au n & a, pentagonPump -au n, five, 5Pumplyg a, quintuple, fivefoldPumran a, quinquepartitePumsill a, of five syllablesPumtant n, pentachordPumtro a, of five turns or timesPumwaith ad, five timesPun n, what is equal or even; a, equal,equivalent[twenty shillingsPunt, punnoedcl, pucnau nf pound.255

PWYPur 11, what is pure : a, purePwy ad, in advanced positionPur ad, essentially; veryPwy/m, who. Pwy bynag, whoeverPurdan ft, purgatoryPwyadur -on n, pestlePurdeb, Puredd ft, purity; sincerity Pwjdl -ion ìì. impulse; rea^Puredigaeth nf purificationwit, discretion. Gan bwyll, gentlvPuredigol a, purificatoryPureidilio v, to render purePuren -au nf sitting-screenPuriannol a, puriticativePuriannu v, to purifyPuriant n, purifyingPurion ad, purely ; very wellParian a, purely cleanPuro v, to purify, to cleansePurol a, purifying, cleansingPutain, einiaid nf whore, harlotPuteindra n, whoredom, concubinagePuteindy, dai n, bawdy-housePuteinig a. whorish, adulterouscarefully, by degreesPwyll a, impelling, forwardPwyllad -oedd n, impulse; reasonPwyllgor -au it, committeePwyllig a, rational; discreetPwyllineb n, rationalityPwyllo v, to reason; to considerPwyllog, Pwyllus a. rational, consideratePwyniad -au ii, Pwyned nf. spike, skewerPwynt -iau n, point; plightPwyntel -i n, pencil; brushPwyntio v, to point ; to perfect ; to fattenPwyntl -au n, pointed endPwyo v, to beat, to batter, to poundPuteinio v, to go a whoring: to commit Pwyol a, beating, batteringPuteiniol a, meretricious [fornication Pwys -an h, state of rest ; weight : poundPuteiniwr, wyr n, whoremonger Pwysel -i it, busìiel [weightPw i, pugh ! Pwysfawr a. weighty, momentous"tush ! pshawPwca -od ft, hobgoblin ; fiendPwci, Tod it, hobgoblin, goblinPwd n, rot; rot in sheep; sulltmsPwdr m, rotten, corrupt: /podrPwysi », weight, heavinessPwy.-ig o, pressing; weightyPwyso v, to press, to weighPwyth -au -on n, point; stitch; gift atPwdu v, to pout, to be sullena bidding. Talu pwyth, to retaliatePwff, pyrhau 11, puff, sharp blast Pwytho r. to thrust in; to stitchPwffio v, to come in puffsPy a, what=Pa. Py rag, wherefore,Pwg 11, what pushes or swells outPwng, pyngau », cluster; cropPybl n, energy, vigourPyblu v, to invigorate[whyPwnga n. gathering; whealPwngo v, to team ; to clusterPwngoÌ a, teeming; clusteringPvvl 'in, blunt, obstuse; dull: /polPybyr a, strenuous, stout, vigorousPybyru «, to take couragePybyrwch ft, stoutness, vigourPwl, pylau n, ht, attack, paroxysmPwll, pvllau n, pool; puddlePwmp n, round mass, lumpPwmpio v, to thump, to bangPwmplo v, to boss, to knobPwmplog a, bossed, knobbedPwn, pyuau ft, pack; burdenPwnc, pynciau n, point, subject; notePwnio v, to burden ; to bangPwnt n, aggregate; reservoirPwr n, what extends; wormPwrcas -au n, purchasePwrcasu v, to purchase, to buyPwsach v, loud outcryPwt, pytiau ii, any short thingPwtan, Pwtog nf squat femalePwtian v, to keep pokingPwtio v, to push, to pokePwtwn ii, liquor; whi.skeyPwtyn n, short round bodyPwy -on it, beat ; buttPYLPyd a, dangerousPyd -iau -oedd n, pit; snare; dangerPydew -au n, well ; spring; pitPydol a, snaring; perilousPydoldeb n, dangerousnessPydredd n, rottenness, putridityPydru v, to rot, to putrifyPydd ii, state of runningPyddu v, to run or spread outpitch, rosin of pinePyg ii,Pygliain. li'ciniau ft,pitch plasterPygliw -iau ?t, pitch colourPyglys ft, the wild fennelPygo, Pygu v, to cover with pitchPygwydd np (-en nf), pine-treesPyngu v. to teem, to clusterPyledd, Pyli ft, bluntness: dullnessPylgain, Pylgaint ft, dawn of day ; matinsPylongl -au nf obtuse anglePylor -ion ft, dust, powderPylori v, to powder, to pulverizePyloryu n, grain of powder2-56

.:'RHAiPylu t, to blunt; to grow dullirtuousPyllu v, to pit; to form into a pitPymthega& », fifteen, 15Pymthegfed a, fifteenthRhadfertn a, beneficentRhadferthwch re, beneficence[nos Rhadforedd n, graciousness-au nf, fortnight=Pythef- Rhadlav .\ind; serene_iio.sPyna. Pynag ad, otherwise: a, soever Rbadlonaeth nf, Rhadlondeb n, gra-Pynas -au nj, tribe, nationPyncio p, to note: to descantRhadloni >\ to be inachmsgift[ciousnessk-borse; dam Rhadweh]den, to iiiadce g >inj onPyniol ...idingbattlelint;k-saddhnt, inclinationmPyniori, Pynori v, to put >n a load.fusionPyr c». what spires: fir: -id, forward Rhafnwydd np (-en nf). buckthornsPr np, lords: « por [toward Rhafol np, service-tree berriesPyrchwyn, Pyrgwyn n, crest of a helmet Bhafon np. berries growing in clusters:Pyrdwyo v, to point forward [or plume service-tree berriesPyrwydd >//> (-en nf), spruceJPys np (-en >

i:;RHA (Sec Rhag px.) RHAquire. Rh'agetholi, to pre-elect» —farnu, Rhagarswyd n, previous dreadto prejudge. —flaenu, to precede, to Rhagarwedd nf predispositiongo before. —foddio, to please beforehand.—fyfyric-, to premeditate. — Rhagateb -ion n, prior answerRhagarwydd -ion nf prognostic ;fyned, to go before. —fynegu, to pre-Rhagattal n, withholdingnunciate. —fyrhau, to foreshorten. Rhagawd, odion n, going before; going—ganfod, to foresee. —ghido, to heap against ; oppositionbefore or in front. —glywed, to hear Rhagawd v, to go before; to stopbefore. —haeddu. to premerit, —holi, Rhagawdl, odlau nf leading rhymeto examine before. —lama, to step before.—lefain, to proclaim. —lewychu, Rhagbenaeth -laid n, vicegerentRhagawd a, opposite, opposingto illume before. —lunio, to preform Rhagborth, byrth n, outer gateto provide. —nodi, to mark before. Rhagbryder n, jjrecaution—noethi, to mark bare before. — osod, Rhagchwaeth n, foretasteprecede. —reithio, to deliberate. —to set before. —redeg, to forerun, torithio, to dissimulate. —ruthro, torush forward. —rwymo, to bind before.—rwysfero, to preclude. —rybuddio,to forewarn, to premoDÌsh. —sefydlu,to pre-establish. —sylwi, to remarkbeforehand. —syllu, to look forward.— Bjnied, to premeditate. — weini, toerve before. —wcled, to foresee. —Rhagdyn n, fore-draughtwerthu, to sell previously. —wirio, to Rhagdyst -ion n, prior witnesscertify before. —wybod, to foreknow.—ymegmo, to pre-exert one's self. —ymgais, to attempt beforehand. —ymguddio,to hide one's self beforehand.—ymlid, to pursue before. —ymorchestu,to exert one's self—ymroddi, to pre-resign.beforehand.—ymrwymo,to' bind one's self beforehand. —ystumio,to mould into form beforehand.— ystyrio. to precogitateRhagadail, eiliau nf out-buildingRhagadrodd -ion n, prefaceRhagaddewid -ion nf previous promiseRhaf addfed a, precociousRhagafael -ion n, previous holdRhagangen -ion nf prior necessityRhagair, eiriau n, leading wordRhagamcan -ion », prenotionRhagammod -au nf previous agreementRhagamnaid, neidiau nf previous signalRhagamser -oedd -au n, previous timeRhagafRvy -on ..Khagamawdd nf. plough tailsymp-[torn iRhagchwareu -on n, preludeRhagchwegr -au nf grandmother-in-lawRhagchwegrwn n, grandfather-in-lawRhagdal -ion n, payment beforehandRhagder n, advanced postRhagdestyn -au n, preliminary themeRhagdraethawd, odau n, prolegomenaRhagdy, daJ ». outhouseRhagdyb -iau nf preconceit[toothRhagildant, ddannedd, ddaint n, fore-Rhagddarlun -iau », prefigurationRhagddarn -au n, fore-piecelîhagddawd, ddodion, ddodau n, prefixIihagddawn, ddoniau «, previous giftRhagddelw -au r.f prototypeRhagddewis -au nf previous choiceRhagddirnad », presurmiseRhagddodiad, iaid n. preposition, prefixRhagddodiad -au n, preceding position;prefixing, affixingRhagddrws, ddrysau n, outer doorRhagddychymmyg -ion re, presupposalRhagddyled -ion nf prior debtRhagddywediad re, gainsaying, contra-Rhagenw -au n, pronoun [dictionRhagenwol a, pronominalRhagfarn -au nf prejudiceRhagfed a, foremost, anteriorRliagfeddiant, iannau n, preocupancyRhagfeddyliad re, precogitationRhagansawdd, soddion «., prior quality Rhagrias re, foretasteRhagaraeth, areithiau nf preface; prolegomenaRhagfoel a, bald beforeRhagfod n. prior existenceRhagarawd, odion nf exordiumRhagfraint, freintiau re/, prerogativeRhagarchwaeth -au n. foretaste Rhagfrawd. frodau nf prejudicationRhagarfaeth -au nf predestination Rhagfur -iau n. contramureRhagarfog re. forearmedRhagfwriad n, forecastingRhagfyr n. December ,Rhagffysg forward haste•.-.-au nf. advance workd -au -Vdd nf former fame

RHA (See Rhag px.) RHARhaggymmeriad ra, prolepsisRhagìianfod ra, pre-existenceRhagial v, to controvertRhaglafar a, prolocutoryBhaglaw -iaid ra, deputy; lieutenantRhaglawn n. first filling inRhang nf content ; fulfilmentRhangu v, to fulfil ; to satisfyRhaha, Rhahawd n, forcing ; impulseRhai np, few : a, someRhaiad n, radiationRhaiadr, rheieidr, -au nf cataractRhaglith -iau -oedd ra, prelection, preface Rhaiadru v, to spout outRhaglofydd -ion ra, vicegerentRhagluniaeth nf providenceRhagluniaethol a, providentialRhaglyd ra, forecast ;providenceRhaglym a, sharp-frontedBhaglys -oedd ra, court leetRhaiadu v, to radiate, to rayRhaib, rheibiau nf snatch ;greedRhaid, rheidiau n, need, necessityRhaid «, needful, necessaryEhaidd, rheiddiau nf ray ; spearRhaien nf ray, skateRhaglyw -iaid ra, deputy governor; pre- Rhail, rheiliau no, rail; paddlestaff: sRhaglywiaeth nf prefecture [feet Rhain era, lances, spears [rheilenRhagneuadd -an nf. anteroomRhagodfa -on nf ambuscadeRhain a, tending forwardRhaint ra, what is pervasiveRhagodi v, to get beforeRhagofal -on ra, precautionRhagolwg, ygon n, prospect ; foresightRhaith, rheithiau nf right; law; juryRhal -oedd ra, character, dispositionRhalu v, to characterizeRhagor -ion -au n, superiority; differ- Rhamant -au nf token ; metaphor; ro-Rhagorddwyn a, excellent [ence; more Rhamant a, exalting; romantic [manceRhagorfraint, freintiau nf prerogativeRhagorgamp -au nf superior featRhagori v. to excel, to surpassRhamanta v, to use' hyperboleRhamantol, Rhamantus a, romanticRhamp ra, running outRhagoriaeth, Rhagoriant n, excellence Rhamu v, to rise ; to soarRhagorineb n, superiority [difference Rhan -au nf part, share, portion, division,Rhagorol a. superior, excellentsection. Mewn rhan, partlyRhagoroldeb n, excellenceRhan ad, on the part of; becauseRhagraith, reithiau nf deliberation Rhanc n, desire, craving: a, content;Rhagred -ion nf prior courseRhagrediad rt, forerunningRhagrith -ion n, hypocrisyRhagrithiant ra, simulationsatisfactoryRhancol a, craving, wantingRhancbodd ra, satisfaction[crite Rhancboddiaeth ra. enjoymentRhagrithiwr, wyr n, dissimulator, hypo- Rhancu v, to crave, to wantRhagsail. seiliau nf prior foundation Rhandir -oedd nf region; shareland;Rhagsain, seiniau nf leading sound Rhandy, dai ra, house-room [districtRhagu v, to get before; to oppose Rhanedigaeth ra/, distributiouBhagwahan n, leading division; term Rhanedigol o, distributiveRhangymmeriad ra, participleRhagwahannod -au ra & nf semicolon Rhanu v. to part, to divideRhagwan, Rhagwant, -au ra, leading Rhasg nf slice, shavedivisionRhagwas. weision ra, deputy servantRhagwedd -au nf presenceRhagwisg -oedd nf foregarmentRhagwn ra. scarecrowEhagwyliodaeth nf foreknowledgeRhagwyneb a, forthcoming: pr, in pre-Bhagwys -iau nf premonition [sence ofRhasgl_-au nf sheer; draw-knifeRhasglio v, to use a sheerRhath ra, cleared spot; plainRhathell -au nf rasp, rough fileRhathellu v, to use a rasp, to raspRhathiad ra, rubbing offRhathlyn -oedd -au ra, embrocationRhan, rheuau nf band, chainEhagymadrodd -ion ra, preface Rhaw -iau. rhofiau nf shovel, spadeRhagymddwyn n, prolepsisRhawaid, eidiau nf shovelfulRhagvnys -oedd nf adjacent isle Rhawbal -au nf iron-edged shovelSJiagyrwedd -au nf. threatening aspect Rhawbalar nf delving-spade^hagysgrif -au nf prescriptRhawch ra. what is extremeiRhagystafell -oedd nf antechamber Rhawd -au nf course, route ; crowdnf foremost layer Rhawden nf footstep, pathI J 9

iiRlieibg> r..J. darling;RHE___Rhawdd re, what is clear->Rhawel re, what is clustered[Rhefol a. thickening; aggregatingRhawffbn, BVn nf shovel handle Rhefr -an re, anus, rectum; fundamentRhawg c(/ foi a long whileRhefrog n. Urge-bottomedRhawio v. to sliovelRhefrofch -ion re, clyster, enemaRhawlech -i nf slice, shovelRhefrrwym re, costiveness : a, costive .Rhawn i . hair; horse-hair.thicken roundRhawn yr el ol, stonewortRheffvn -au n. small ropeRhawnu v, to grow to long hairgift, donation•Rhawnyn re, single hairRh< g -aucationRhawol ??, cluster, bunchV, to keep mutteringRhawr, rhorau if. roar, loud noiseility, bounty_Bhawter re/ tumultuous rout. quaili p, to hurry onRbawtb re, gr« á: ". greedylike -on a/, swift motion, runRue a, fleet, speedy; activeRhead nf, running; currencyRheadu v, to cause a runningRhean nf streamlet, rillRheawl a, running, currentRheb n. run by, going off'Rhebydd -ion v. d»solatorRhecio v, to hackneyfëydd "f curse; maledictionn to cursingRhegu r. to consign; to curseRheng -oedd nf row. rankI re, setting in a row,I|Rheian -au nf .streak, stripeRheianu p, to streak, to stripe-au witch, charmerre/|•b nf witcheryRheibiadn v. to fascinate, to bewitch[ravages Rheibiadus a. fascinating; rapaciousRhechdor, dyr n, what breaks out or RheibiaethwitcheryRhed -ion vf. course, race, runRhedain p, to keep runningRhedant, aint re, courser, racerRhedeg vf, run : a. runningRheibiant re, forcible possessingRheibio v, to seize, to catch; to captivate,to bewitch, to fascinateRheibiol a, seizing; bewitchingRhedeg, Kiu-du v. to run, to race Rheibioldeb n, seized state [fascinatorRhedegfa, fëydd vf. race-course; race Rheibiwr, wyr n, spoiler; depredator)Rhedegfarc,h, feirch n, race-horse/. rapacious, greedy; of preyRhedegiad re, running, raceRhedegog c running, currentsgydd -ion, Rhedydd -ion n, runner,Rheidedd re, necessity, wantRheidiannu v. to necessitateRheidiant re, necessity, needRheidio r. to needRhedfa, fëydd if course, runi, long snoutRheidiol (/. necessary, needfulRheidiolrinessRhediad re, runningRhediant re, currency; courseningRhedusino, iaid n, waniRhedas, weisiou re, running footmanRhedweli, iau »f arteryRheidioli v, to render needfula, necessitous, needyneedRheiduso p, to render needyRheidnsyn, rheidusion re, pauperRhefddin a. radiating; profuseRhedyn rep (-en vf"). fernto radiate; to dart [atingRhedyha v. to gather ternRhedynach, Rhedyniach «/>, small stragglingfernfern brakeradinp,radiata. IawesingleE re/JRhedynog a, abounding with fernaos -ydd ere, small fern brakiRheilen, rheiliau nf railRheiliibrdd, ftyrdd* nf railway, railroadRheinio /•, to throw a lance», joint, articulationIRheio r.JeainRheddiad n, MintingRheithbrawf, brofion u. trial by juryRhef-au nf bundle': o, bundled; thick Rheitheg nf, canon of speech; rhetorictboutRheithfawr a, greatly justut ". thickness, bulk Rheithiad v. regulationRheithiadol a, canonicalpuffy26a

;Rhewino;RHERH1Rheithiadur -on n. regulator; canon Rbewin -au // downfall, ruinRheithio v, to fix a law. to regulatei\ to ruin, to destroyRheithiol a, established as lawBbewllyd, Rhewlyd «, frosty, freezingRheithioreg nf rhetoricRhewydd n, wantonness : lust : a, wanton;lustfulRheithiwr, wyr «.jurymanRheithlyfr -au n, codeRhewogydd np, frostsRheithor -iaid n, rectorRhewyddu v, to satisfy lustRheitbysgrif -au nf, bill (in Parliament) Rhewyn -au n, drain, gutterRhelyw n, trail ; residue, the rest Rhewys a, wanting, lustingRhem n. what runs outRhi -au -on n, what is specific ; chiefRhemiad n, running outRhiaidd a, notable, pre-eminentRhemiad n, muttering, murmurRhial nf, original lineage: a, nobleRhemmwth n. gorbelly; glutton Rhialtwch, Rhialltweh n, splendour,Rhemog nf swelling paunchRhemp nf, excess ; frenzy : a, bewitched,Rhempiad n, infatuation[crazyRhempian v, to snatch greedilyRhempio v, to run to excessRhên n, the supreme, the LordRhen nf brook, rivuletRhenc -iau nf row. rankRhencio r, to place in a rowRhent -i n. income ; rentRhentu i\ to get income ; to rentRheol -au nf, rule, orderRheolaech, Rheoledigaetb nf regulationRheolaidd a, orderly, regularRheoli r, to order, to sway, to ruleRheolus a, orderly, regularRheolwr, wyr n, one who orders ; rulerRhes -i -au nf row, rankRhesel -i. Rhestl -au n, rack, grateRheseiu r, to form a rackRhesio v, to set in a row, to rangeRhestog -au nf. plaited work; matRhestr -i nf, array, order, rank; listRhestredigaeth nf arrangementRhestrig nf row, rangeRhestrog a, rowed; plaited, mattedRhestrol a, ordinal ; arrayedRhestrn v, to range; to marshalRhesu v, to place in a row. to rangeRheswm. yinau n. reason, senseBhesymeg nf logicRhesymol a, rational; tolerableRhesymoldeb n, rationalityiRhesymoliaeth nf rationalismBhesymolig a, rationaiisticBhesymolwr, wyr, Rhesymoliad, iaid ntrationalistRhesyinu v, to reason, to argueRhethr -au, Rhethren nf lance, pikeRhê'u v, to run about; to moveRheuedd a, activity, agilityRheufedd n, affluence, plentyRhew -oedd n, what is sli-ppery frostRhewi v. to freeze ; to be freezingi,stateRhiallu -oedd n, one hundred thousandRhian -edd -od, Rhiain nf, dame, ladyRbianaidd o, feminine; femaleRhianon nf goddess, nymphRhiant. aint nc, parent, sourceRhico v, to tear, to rend (=Rhwygo)to brag, to boastRhiol «, noble, royalRhib -ion a, streak;dribbletRhibib -au nf reed pipe; hautboyRhi bin -iau n, scanty row, streakRhibio v, to streak; to dribbleRhic -iau n, notch; grooveRhicio v, to notch ; to grooveRbiciol a, notching: groovingRbid -iau n, drain; semenuhi'l t

RHIRhifiog a, numerous, manyRhifnod -au nftk n, numeralRhifnodiad n, numerationRhifnodol a, numerical, numeralRhifo, Rhifnodi v, to numerate, to number,to count, to reckonRhif'ol a, numeral, numericalRhifyddeg, Rhifyddiaeth nf, arithmeticRhifyn -au n, single number, numberRhiff -iau n, what divides or partsRhifft n, what is divided, riftRhig -au n, notch, groove ; the pilloryRhign -au n, notch, grooveRhignedd n, notched partRhigo v, to notch, to grooveRhigod -au n, pilloryRhigol -au nf groove ; trenchRhigoli v, to groove ; to trenchRhigolydd -ion n, groove planeRhigwm, ymau n, long row ; rote ; rhymeRhigymu v, to say by rote ; to rhyme,to versifyRhigymwr, wyr n, rhymsterRhing n, creak, clinkRhingwar n, clampRhingyll -od n, Serjeant;Rhingyllaeth nf serjeantshipRhil -ion n, intersticeRhill -iau nf, row; trench; drillRhillio v, to row ; to drillRhim -iau n, rim, edgeRhimio v, to rim, to edgeRhimp -iau n, rim, extremityRhimpyn -au n, extremity ; rhymeRhimyn -au n, rim, edgeRhimynu v, to form a rimRhin -iau -ion nf, what pervades ; channel;virtue; secret; charmRhine -iau nf creak;gnash ;quailRhincian, Rhincio v, to creak; to gnashRhinciol a, creaking; clackingRhincyn n, creak, clink, gnash ; clackRhinfawr a, greatly endowedRhinio v, to endue with a virtue ; to useRhiniol a, mysterious, secret [mysteryRhinon nf pattern of virtueRhint -iau n, notch, grooveRhintach a, notched, grooved, jagged Rhodd -ion nf, gift, presentRhinwedd -au nf virtue ; mystery Rhoddedigaeth nf donationRhinweddol a, virtuousRhoddi v, to give, to bestowRhinweddoldeb n, virtuousnessRhoddiannol a, donativeRhinweddu v, to give a virtueRhoddiant n, donationRhioli v, to manage, to ruleRhoddol a, giving, bestowingRhip -iau n, over-skip; instrument to Rhoddwr, wyr n, giver, bestoweRhipai n, hatchelLw^et scythes Rhofio v, to shovel =RhawioRhipio, Rhipo v, to pass or skip over; Rhogl -au n, scent, odour, smellto whet (scythes)Rhogledd n, scentedness262RHORhis -iau n, what is broken into pointsRhisellt -i nf grater, raspRhisgen -au nf dish or bowl of barkRhisgl, Rhisg en, bark, coat, rindRhisglo, Rhisgo v, to bark, to strip ofRhisglog a, having bark [bark, to peelRhisglyn, Rhisgyn n, piece of barkRhit n, tendency forwardRhith -iau n, guise, appearance, semJblance ; embryo, germRhithedd n, apparentnessRhithiant n, appearanceRhithio v, to appear, to seemRhithiol a, appearing, seeming, apparentRhithiogaeth nf, appearanceRhithiogi v, to give appearanceRhithyn n, small particle, atomRhiw -iau nf, drift; ascent, acclivity,Rho n, what is put off; gift [slopeRhoc n, rocking, shakeRhocas n, lad, youthRhocian v, to keep rockingRhocos np, broken particlesRhoch nf grunt, groanRhochain, Rhochian v, to keep gruntingbeadle; bailiff Rhochan, Rhochiad n, gruntingRhochi v, to grunt, to growl [orbitRhod -au nf orb; wheel; the ecliptic,Rhodell -au nf, whirl, spindleRhodellu v, to whirlRhod en nf switch, whipRhodfa,f cyàànf course; corridor; walkRhodian, Rhodiana, Rhodiena v, to strollRhodienai nf gadding gossip [aboutRhodienol a, ambulatoryRhodio v, to walk about; to walk; toRhodl -au nf paddle, scull [traverseRhodle -oedd nf course, rangeRhodli v, to paddle, to scullRhodol a, wheeling ; wanderingRhodre nf, career, courseRhodres n, ostentation, pomp [pompousRhodresgar, Rhodresol a, ostentatious,Rhodresu v, to swagger, to flauntRhodreswr, wyr n, boaster ; swaggererRhodwedd -i nf orbit, courseRhodwydd n, open course

RHURhogli v, to scent, to smellRhoi v, to give, to bestow ; to putRhol -iau nf roll, cylinderRholbren -i -au n, rolling-pinRholen nf roll, rollerRholian, Rholio v, to roll, to turn roundRliolyn n, roll, roller ; chubRhon -iau nf tail ;pike, lance Rhuf n, what breaks out ; flushRhone -iau nf sinkingRhufell -od nf, the fish roachRhone a, sonorous, hollow-sounding Rhufon n, reddened one; warriorRhonca a, sinkingRhug n, what has breaks or pointsRhoncian v, to sink, to become hollow Rhugl a, free, ready ; fluent ; rifeRhonell -od nf, tail; hair of a tailRhonellog a, having a tailRhonos up, small broken particlesRhugledd n, quick motion ; fluencyRhuglen -i nf, drum ; brushRhuglgroen, grwyn n, rattle made ofRhont -iau 7if frisk, gamboldry skin with stones in itRhonten nf merry frisker : m rhontyn Rhugliad, Rhuglad n, friction; clearanceRbos -ydd nf moor, waste or coarse Rhuglo v, to clear, to smooth, to rubRhos np (-yn ii), roses [highland Rhull a, rife; frank; rash, hastyRhosdir -oedd n, moorlandRhullder, Rhulledd n, frankness; rash-Rhoslyd a, mooryRhumen nf paunch[nessRbosp -au n, whim, trick ; doggerel Rhummwth n, greedy-gutRhospai nc, doggerel rhymsterRhost a, dried, browned over, roastedRhostio v, to brown over, to roastRhostog -ion n, the ploverRhumog a, rotund :nf, paunchRhun ii, lavish oneRhuo v, to roar ; to talk loudlyRhuol a, roaring ; loquaciousRhosyn -au «, rose: /"rhosenRhuon 11, ravager ; warriorRhoth af loose ; hollow : m rhwth Rhus -oedd n, start, recoil ; reynardRhu n, loud utterance, roarRhuad -on n, roaring ; loquacityRhuadol a, roaring, blusteringRhuadu o, to make a roaringRhusgar a, apt to start ; restiveRhuso, Rhusio v, to start ; to hesitateRhusol a, starting; hesitatingRhuth n, breaking out or from ; rushRhuadwy, Rhuain «, roaring ; blustering Rhuthr -au n, rush, assault; attack;Rhucb n, film ; huskRhucben nf coat, film, husk; jerkinRhuchion np (-yn n), husks; filmsRhuchioni v, to clear of huskssally ;good whileRhuthro v, to rush ; to assault ; to sallyRhuthrol a, rushing ; assailingRhuwch -ion n, Rhuwchen nf, exteriorRhud n, rueRhwb 7^, rub, chafe [coat; rugRhudd n, ruddy hue ; crimsonRhuddain a, crimsonRhudded n, red streak ;pathRhuddel n, ruddy hue ;glowRhuddeli, 'ion n, red salveRhwbio, Rhwbian v, to rub, to chafeRhwch n, what is rough;gruntRhwchial n, grunting, gruntRhwchial, Rhwchiala v, to gruntRhwchiol a, gruntingRhuddell -au nf ruddle, red ochre to Rhwchws n, ray, skatemark sheep ; rubricRhuddellen nf, one of a ruddy hueRhuddellu v, to stain with crimsonRhuddem -au nf, ruby garnetRhwd ii, sediment ; smut ; rust ; oxideRhwdog a, covered with rustRhwf ii, what swells or puffs outRhwg ii, what projects; rub;Rhudden -au nf red streak; ruby Rhwgn, rhygnau n, rub friction/Rhuddfa, fè'ydd, Rhuddfan -au nf, Rhwng n, intermediacy : pr, between,parched spotRhwmp n, borer, auger [amongRhuddi'aog a, crimson-stainedRhuddfelyn a, orange yellow :f rhuddRhuddgocb a, pink redRhuddin n, heart of timberRhuddion np, husksRhuddlas a, crimson blue[felenRhuddlwyd a, russet colourRhuddo o, to make crimsonRhuddog -ion n, the redbreastRhuddos np, marigoldRhuddwern np, bird cherry-treesRhuddygl n, the raddishRhueinell -au nf clarionRhwnc ii, snort, snore ; rattleRhwnen nf, single pearRhwnsi n, rough coated horseRhwnt n, what covers overRhwnyn np, (-en nf) pearsRhws vf cultivated reg:2ri3RHW

I•':•.sway:RHYRhwsg n, what is large or rankRhwtio v, to corrode ; to fretRhwymyn -an re, band ; swatheRhwymynu v, to swaddleRhwtion, Rhytion np, particles rubbed Rhwyu -au n, wind, twistdregsKhwyno v, to wind roundoff:Rhwtioni p, to produce dregsRhwtws np, broken parts; dregsRhwyol a. excessive, superfluousRhwyoli v. to render excessive [riance-Rhwtb a, wide, gaping, yawning; apart Rhwys -au •n. vigour; wantonness ; luxu-/rhoth[much, utterly Rhwysedd n. vigorousness"Rhwy n, excess, superfluity : ad, too Rhwysg -au n, career; pomp\Rhwyad n, producing excessRhwych nf what extendsRhwyd -au nf net. snareRhwyden -i nf, small net; caulRhwydiad re, reticulationRhwysglo v, to run headlongRhwysglyd a. froward, restiveRbwysgo v, to run a course: to swayRhwysgol a. swaying; riskingRhwysiad, Rhwysiant ?/. invigorationI*Rhwydo v, to net, to ensnare ; to reticu- Rhwysog, Rhwysol «.vigorous, luxuriant-Rhwydog a, reticulated, netted [late Rhwysogi v. to luxuriateRhwydronell -i nf lace; a ginRhwydd a. free, easy ; tolerablelihwysoldeb n, vigourRhwysoli t\ to invigorateRhwdd-deb, Rhwdded, Rhwyddiant, Rhwystr -au n, hindrance, obstruction IRhwyddineb ?i,Rhwystri, Rhwystrusi n. hindrance, letfacility; suc

RHYRhydarf re, excessive routRhydeddu v, to render supremefihyderig

I;SADRhyned nf small space, small quantityRhynedd n, shiveringnessRhyni n, agitation ; shiveringRhynio v, to pervade ; to have instinctto agitateRhynion np, shelled oats ; grits, groats Sae 11, say, stuff so calledRhynllyd a, apt to shiver, chillySaer. seiri n, wright, artisan, carpenter ARhyodres n, ostentation [difficulty Saeriant n, architectureRhys -oedd n, extreme ardency ; rush Saerni n, wright's workRhysaeth n, putting in a course ; strait- Saern'iaeth nf architectureRhysedd n, excess, superfluity [ening Saerni'aidd a, workmanlikeRhysedda v, to rash onwardSaern'iol a, architecturalRhyselu v, to look stedfastlyRhysfa, fëydd nf course ; rushRhysgiad n, overgrowingSaeth -au nf arrow, dartRhysgwydd n, succour, helpSaethawd n, the act of shootingRhysio v, to rush; to straitenSaethflew en, coarse hairs in furRhysod np (-yn n), burning embers Saetliol a, shooting; ejectingRhysol a, rushing; overrunning Saethu v, to shoot; to dart; to ejectRhysu v, to rush ; to entangleRhyswr, wyr n, savage ; combatantRhyswydd np (-en nf), privet woodRhysyn, Rhysodyn n, burning emberRhytion wjp=RhwtionRhythfol n, gluttonRhythgnawd n, bloated fleshRhythni n, gaping stateRhython np, cocklesRhythu v, to stretch out ; to gapeRhyw -iau n, sort :nf. sex : a, someRhyw a, genial, naturalRhyweled v, to foreseeRhywfaint n, some quantity, someRhywfan, Rhywle ad, somewhereRhywiaeth nf distinction of kindRhywiog a, kindly, genialRhywiogaethol a, genericalRhywiogi v, to render or become genialRhywiogrwydd n, genialityRhywogaeth, Rhywiogaeth nf species,Rhywrys a, over ardent [sort, kindRhywun n, somebody, some oneRhywynt -oedd n, hurricaneSAISadio v, to make firmSadrwydd n, firmness, steadinessSadwrn, yrnau n, Saturn; Saturday»!Dydd Sadwrn, SaturdaySadyrnolion np, saturnaliaSaerol a, mechanical, of a wrightSaernio, Saeru v, to work as a wright 1Saethwraidd n, arrowrootSaethyd n, shooting ; dartingSaethydd -ion n, shooter, archerSaethyddiaeth nf archerySaethytiad n, darting aboutSaethytol a, frolicsomeSaf -ion nf fixed state;Saffr, Saflrwm, Saffrwn n, saffron, crojs.Saffwn n, beam, shaft[cosSaffwy -on nf pike, lanceSach -au nf sack. Sach diawl, demo- Saffwyo v, to use a pikeSachaid, eidiau, nf sackful [niac Sag n, squeeze of the chapsSachell -au nf small sack, bag, satchel Sagiad n, squeezing in the chapsSachellu v, to bag ; to stuffSagio v, to squeeze in the chaps; toSachlen -i nf Sachliain, lieiniau n, Sagmwmio v, to strangle [stiflesacklothSachu v, to put in a sackSang -au nf tread ; trampleSangedigaeth nf the act of treadingSachwisg -oedd nf clothing of sackcloth Sangu v, to tread; to trampleSad a, firm, steady ; discreetSadell -i nf dorser, packsaddleSad el hi v, to put on :

ISariSarch,>Sarffbl;Sarffwydd! Sarhäedj! SarhauIf Sarhausrwydd>Sarid;;:SARSal a, cast off; frail; poor; illSalaidd a, somewhat frail or illSaldra re, frailty; poorness; illnessSalhau v, to grow frail or illSaw re, what hems in ; stopSawch re, heap, loadSalm -au nf, psalm[ u gty Sawchu 0, to heap up, to loadSalw a, despicable, vile, sorry, debased Sawd, sodion re, drift, plight, extremity,Salwder re, frailty; vilenessverge; siege; warfare; base; seatSalwhau v, to grow despicableSawdio v, to tend, to vergeSalwin a, contemptible, vileSawdl, sodlau nf, heelSalwineb n, contemptiblenessSawdol a, verging ; limitingSalwino v, to render vileSawdr, Sawdyr re, verge, juncture ; solderSallt -au re, an exterior stateSawdrio v, to join; to solderSalltiad re, going out ; sallyingSawdwr, Sawdiwr, wyr re, borderer,Salltring -au n, snuiFersSawdwriaeth nf, soldiership [soldierSan n, maze ; a, wary ; amazedSawdwriol a, soldierlySanct, Sanctaidd a, holySawdd, soddiore n, depth ; sink plungeSancteiddhâd, Sanct eiddiad n, sanctifi-;root; powerSancteiddio v, to sanctify [cation Sawell -i nf smoke hole, chimneySancteiddiol a, sanctifying ; holy Sawf re, what stops or standsSancteiddrwydd re, holiness, sanctity Sawl^re & a, many; such; those; thatSanedigaeth nf, amazementSawr, Sawyr, -oedd re, savour, taste;Sant, saint, seintiau nc, saintodour, scentSant, Santaidd, &c.=Sanct, &c.Sawrio, Sawyrio v, to savour, to tasteSantes -au nf, female saintSawrus, Sawyrus a, savory ; odorousSanu v, to gaze ; to amazeSaws re, saucere, rage ; insult, offenceSe -on nf, what is fixed ; a starseirch, re, piece of harness Se ad, as stated, to wit, so=SefSard -iau re, rebuke, rebuffSead re, stating, fixingSardio v, to rebuff, to chideSebach a, confined, straitened; shrillSardiol a, rebuking, chidingSebon n, soapSardd re, what is recumbentSeboni v, to soap; to latherSard dan nf, creeping thingSebonol a, saponaceous, soapySarff, seirtf nf serpent. Sarff gapanog, Secu v, to stuff, to cramcobra di capello, hooded snake. Sarff Sech af dry, dried, parched : m Sychgynffondrwst, rattle snakeSedr a, firm, steadya, like a serpentSedd -au nf, motionless state; a seatnp (-en nf), service-trees Sedda v, to sit habituallySarhâd, hadau re, insulting, insult Seddob -au nf sofanf affront, reproach, offence Seddoldeb re, sedentarinessSarhaol a, insulting, abusiveSeddu v, to seat ; to be seatedv, to insult, to affrontSef c, that is to say ; namely, to witSarhäus a, insulting, offensivea, certain, being truere, offensivenessSefnig nf, the gullet, the swallown, overplusSefnigol a, guttural. Sefnigolion, gut-Sarig, Sarug a, surly, stern, doggedSarigedd, Sarigrwydd n, surlinessSarigo v, to grow surlySarigyn re, surly fellowSarn -au «/J causeway; pavingSEFSaid, seidiau nf haft ; the part inserted Sarnu v, to strew ; to lay a pathin the hiltSarth -oedd nf reptile ; scorpionSaig, seigiau nf mess, mealSail, seiliau nf base, foundationSaim, seimiau re, greaseSain, seiniau nf sound, toneSaith a & n, seven, 7Sal n, pass ;plight ; east offhedgehog ; sarcasmSarthu v, creep alongSatan, Sathan, -iaid re, adversary ; SatanSathr re, trampling : a, tramplingSathredig a, trodden, trampled. " Iaithsathredig, ordinary speech, familiarlanguage, colloquialismSathru, Satlnyd v, to tread, to trampletural consonants, gutturalsSefyd v, to stand; to stop still=SefyllSefydledig a, stationed, settled, estab-Sefydlog a, standing; stationary [lishedSefydlu i\ to establish, to settle, to fix267

jSELSefydlyn -au n, stagnant waterSefyll v, to stand ; to stopSefyll -oedd n, standing, positionSefyllfa -oedd nf standing-place, situation;condition, state, stationSefyllfod -an nf station, situationSeigen nf little mess, mealSeigio v, to take a messSeigiwr, wyr n, messerSeilddar. dderi nf. main beamSeilddor -au nf threshold, sillSeiler -i, nf basement, cellarSeilfaen, feini /?., foundation stoneSeiliant n, foundationSeilio v, to Jay a foundation; to foundSeiliog a, having foundationSeilwaith n, ground-workSeilydd -ion n, founderSeimio v, to grease overSeimiol, Seimlyd a, of a greasy qualitySeinfawr a, sonorous, loudSeinglawr. gloriau n, sounding-boardSeiniant n, making a soundSeinio v, to sound, to resoundSeiniol a, sounding; tonedSeintio v. to canonizeSeintiol a, hallowed; saintlySeintiolaeth if, BanetitudeSeirch np, equipage; harness, trappings Serig, Serigl a, starred, spangledjSeirchio v, u< hSerigliad », bespanglingSeiriun a, sparkling, gutteringSerio, Sefrio r. to searSeirianu v, to sparkleSeithdant, dannau n, heptachordSeithfed a. seventhSeithongl -au nf septangle: a, septanSerliw n. starlightSerlo n. star-glow; sparklingSerofydd -ion n. astronomerSerofyddiaeth nf, astronomySeithug a, futile, fruitless [gular Serofyddol a, astronomicalSeithugiant », frustrationSerog a, having stars, starrySeithugio r. to make futile, to frustrate Seroliaeth nf. Seron n, the starry systemSel -ion «. espying; distant viewSel nf zealSel -iau nf sealSERSeld -an nf dresser, sideboardSelder n, keen-sightednessSeldrem -au nf prospect ; perspicuity;Seldremio p, to range [range, layerSefyllian v, to stand often, to loiter Seliad, Seliant n, espying ;perception |Sefylliant n, stationingSefyllio v, to stationSefylliog a, apt to standSegan -au nf covering, cloakSegiad n, envelopingSelsig -od nf pudding; sausageSelu v, to espy, to gazeSelus a, perspicacious, keenSelw n. gaze, beholdingSellt, n, limit, borderSegru v, to secrete, to put apartSelltu v, to explore, to seekSegur a, untroubled ; idle [loiter Semi of simple : m SymlScgura v, to pursue ease, to idle, to Sen -au nf stigma, tauntSegurdod n, leisure; idlenessSeguriad », taking LeisureSegurllvd a, apt to be idle, lazySeguryd n, idleness, leisureSengu v. to tread, to trampleSeibiad n, standing at leisureSeibiant n, leisure, respiteSenedd, Seneddr, -au nf senate; parlia- Iment; synodSeneddol a, senatorial, parliamentarySenedd n v, to form a senateSejiol a, taunting, scoffingScnsigl -on n, daisySenu, v, to taunt; to chideSeidyn n, the part of a tool that is Senw -au n, stigma, reproachinserted in a haftSenwad n, stigmatizingSenyllt -iaid », seneschalSèr -oedd n, bill, or bill-hookSer np, stars : s, serenSerbysg -od en, starfishSerch n, regard or love, affection : pr,with respect to, notwithstandingSerchog a. loving, amorousSerchogi r. to render fondSercholdeb », amorousnessSerchu v, to be affected ; to loveSeren, ser nf star ; spangle ; chandelierSerenig -ion nf an asteriskSerenog a, starrySerenol a, sparkling as a starSerena v. t sparkleSerenwyl -iau nf EpiphanySerf a, whirling; dizzy, giddySerfanol a, a startling; staringSerfanu u; to startle; to stareSerfiad », startling; dizzyingSerfyll a, unsteady; shatteredSerfylliad //, shattering [studdedSeroni v,to svstemize the stars268

;SIDSeronydd-ion u.[clivitySerth -oedd nf, tendency; steep, de-Serth a, steep, precipitous; obsceneSerthan nf, precipice, cliffSerthedd, Serthi n, steepness: obscenitySerthiant ??.. precipitancy, steepnessSINSider -ion n, what twirls: fringeSidera v, to form twirlsSideru v. to twirl; to fringeSidi nf state of revolving. Caersidi, the zodiacSidin a, winding, revolvingSidydd -ion n, the zodiac, the ecliptic,Deuddeg arwydd y Sidydd, the 12Sérthol, Serthus a, precipitous, declivous;obsceneSerthu v, to make steep; to grow steep;to talk or act obscenelySerw a. sparkling, glitteringsiirns of the zodiacSidyll -au n, whirl, twirl; rimSir}' n, intermitting noiseSerydd -ion, Seryddwr, wyr n. astrono- Sitìi n, rustle; murmurSeryddiaeth nf astronomy [mer Siffro v, to rustle, to murmurSeryddol a, astronomicalSew -ion, gravy; juice; jellySewyd -ion n, diffusion of starsSi, », hiss, whiz, buzz; rumourSifFrwd n, soft rustling : v, to rustleSig n, shatter, bruiseSigl -ion n, shake, stirSiglaethan nf ply of swinging; ;Siaced -i nf, jacket, coatSigledd n, rocking state[bogSiâd, siadau nf, the top of the scull, patiS'iad n, hissing; buzzingSiglen -ydd nf, swing ;quag, quagmire^,Siglo v, to shake, to rockSigo v. to shock, to bruise, to sprainSiar n, articulate sound*Siarad n, talking, talkSil -ion -od en, issue seedling spawnSiarad, Siared v. to speak, to talkfry; hulling of grainSiaradach n, idle babbling [ative Silen nf seedling; single fry: m silynSiaradgar a, garrulous, prating, talk- n, state of teeming, shoalingSiliSiaradol a, talking, speakingSiarad u v, to make a talkingSiliant n, spawning; hulling of cornSilied n, what is produced; hulled cornSiaradus a, talkative, garrulous, talking Silio v, to spawn; to hull grainSiars nf charge, commandSilod np (-yn n), seedlings; spawn; frySiarsio v, to chargeSilodi v, to issue seedlingsSias -an nf. bout, turn, courseSilyn n, seedling ; fryn, shoeing-hornjBiaspiSill, Sillaf, -an nf, syllable [syllableSibol np (-en nf), young onionsSilleb -au nf element of speech,Sibr -an », sauceSillebiaeth, Siìliadaeth, Sillyddiaeth nfSibro n, to do with saucesyllabic system, spellingSibrwd n, soft murmur; whisper: v Sillebu, Silliadu v, to spellwhisper; to murmurSibwl np (sibylen nf), young onionsSillgoll -au nf, apostropheSilliadur -on n, spelling-book [syllablesSiciad, Siciant n, steepingSillio v, to arrange parts; to formSicio v, to steep, to soakSicion np, steepings, washingsSillt -au nf element; syllableSilltaf -au nf syllable=Sill, SillafSicl -au n, shekelSilltiad n, joining of elementsSicr a, sure, certain ;Sim -od ii, what is flippant or lightfastSicrwydd n, certainty, assui'auceSid n, winding, roundSidan -au -ion n, silk, satinSidana v, collect silkSimach -od n. monkey, apeSimdde -au nf chimneySimer n, levity; friskSimera v, to frisk, to dallySidanaidd a, like silk, silkySidan blu np, down, feathersSidanbryf -ed n, silkwormSimp n, fickle state; flutterSimpl, Siinsan a, fluttering; tottering;apt to fallSidanen nf what is silkenSimplo v, to flutter; to totterSidanion np, silk-mercery [mercer Sin n, surface ; almsSidanwr, wyr, Sidanydd -ion n, silk Sindal n, fiue linen, cambricSidell -i nf, winder ; whirl ; rim of a Sindw ii, scoria, cinderswheel; fly wheelSidellu v, to whirl roundEdellydd -ion w, winderSinid n, surface, scumSinidr n, scoria, drossSinid ro r. to form dross26?

fJSOESinio v, to reduce to scoriaSinsir n, gingerS'io v, to hiss, to whizSiob, Sioba nf tuft, crest, tasselSiobo n, tuft ; sprinklerSiobyn n, small tuftSioeh -au nf, what is bushySiochi v, to make bushySi'ol a, hissing, whizzingSiol -au sf skull, pateSiom -au n, void ;disappointmentSiomgar a, apt to disappointSiomi v, to disappointSiomiant n. disappointmentSionc a, brisk, nimble, smart ; flippantSioncedd n, brisknessSionci v. to become briskSipian, Sipio v, to sipSipyn n, single sip, sipSir -oedd nf shire, countySir nf cheer, solace, comfortSircyn -an n, jerkinSoeglyd a, puffed by steepingSoil -ydd n, standing stubbleSULSofliar -ieir nf, quailSoflwydd -au nf stubble gooseSog nf, wallowing, spreadingS_r;i (/. wallowing; slovenlySom- au nf disappointment=Siom, &c.Son ii, report, rumour, mentioningSonial n, continued noise: v, to keeptalking, to chatter, to prateSonio v, to noise, to report, to talkSoniol a, noising, reportingSoniwr. wyr n, mentioner; talkerSopen -i nf mass squeezed togetherSopenu v, to bundle, to trussSopiad n, bundling, trussingSor n, chafed state ; sullenness : a, sul-.len, sulky, angry, harshSori v, to chafe ; to offend ; to sulk ; tobe displeasedSofiant n, sullenness; offence, displea-Sorllyd a, apt to grow sullen [sureSirig n, silkSorod np, dregs, drossSirian en (-en nf), cherriesSorodi v, to yield dregs[swrthSirio v, to cheer, to solaceSorth af sudden; fell; slothful: mSiriol a, cheering, solacing, cheerful Soth n, what is on the outsideSirioldeb n, cheerfulnessSothach en, refuse, drossSirioli v, to make cheerfulSothachu v, to cast refuseSis n, low sound, whisperSu n, what pervades ; buzzSisial n, whisper, gossip: v, to whisper Suad n, buzzing ; lullingSisiala, Sisialu v, to whisper, to mutter Sucan n, steeping; small beer; washbrew,gruel, caudle, flummerygitell -i nf whisk roundSitellu, Sitio v, to whirl, to whisk Sud n, exterior ; shape ;plightSitrachog a, jagged, shreddedSudd -ion n. what pervades; juice, sapSitrachu v, to jag, to shredSuddas n, sinking, immersionSiw n, hiss, hush, buzzSuddgloch, glychauîì/", diving-bellSiwen -od nf the mermaid : m, siwynSiwmp -au nf coatSob -au nf tuft, bunch, massSoba, Soban, nf, small tuft or bunchSuddiant n, pervasion of moistureSuddo v, to sink in, to sink; to oozeSnddol a, pervading ; sinkingSug -ion n, suck; juice, sapSobr a, temperate, sound in mind, sober Sugaethan n, caudle; poultice, cata- ISobrwydd n, sobriety, temperanceSocan, Socas nf, wallower ; fieldfar*Suger n, extracted juice; ciderSugiad n, becoming juicy[plasmSocyn n, pig:; little hedgehogSoch -au nf sink, drainSodi v, to constitute, to fixSodli v, to heel ; to trip the heelSodlog a, having a heelSodol a. tending to fix or settleSodwedd -au nf characteristicSoddedigaeth nf, act of sinkingSoddi V, to sink, to submergeSoddol a. sinking; phuSoddwr, wyr a, sinkerSugl'iain, einiau n. drawing plaisterSugnbeiriant, iannau n, pumpSugnbib -au nf syringeSugndraeth -au n, quicksandSugnedydd -ion n, sucker; pumpSugno v, to suck, to imbibeSugnol a, sucking, imbibingSugolaeth n, succulenceSngoli i\ to render succulentSugr -on n, extracted juice; sugar[draffi Sngro r, t sugar, to sweetenSoeg n. grains rriaH after brewinfsaccharine; sugaryoaleSul -iau n. the sun: Sundav. DvddabberSnlg w vi) /, W hit- n ;i t ide [Sul, Su nday

-SWTSYCHSum -iau 7i, magnitude, size; sumSumio v, to deduce the sizeSumiol a, relating to sizeSuo v, to buzz ; to lull, to hushSur -ion re, acid : a, acid ; staleSuran, ain ra/J sour plant, sorrelSurdoes re, leavenSurdoesi v, to leavenSurfed d -au re, syrupSwtrws rap, bruised massSwth ii, frame ; pileSwy n, what is on or overSwyd n, what extends over; dreadSwydlawn a, awful, dreadfulSwydo v, to intimidateSwydd -au nf, employ, office, duty, service; suit : -i nf shire, countySwyddfa, fëydd nf place of business,Surian, iain nf cherry [stateness officeSurni, Surder, Suredd, Suri n, sourness; Swyddog a, having office : -ion n, officerSuro v, to sour ; to turn sourSwyddogaeth nf office, duty; commis-Suryn re, anything acid ; acidBut ra, manner, shape; plight.Swyddogi v, to hold officePa sut, Swyddweithrediad n, function[sionSutio v, to adapt, to suit [how Swyddwr, -wyr n, officer, officialSiiwr, suwyr re, one who hushes Swyf -au n, scum ; yeast ; suetSw n, what remains ; what is onSwb re, pressed heap ; bundleSwba re, small bundleSwbach ra, what is shrunken upSwbachu v, to shrink upSwci ra, what is soakedSwyfedd n, what is scummed; suetSwyfen nf Swyfi n, scum, froth, topSwyfo v, to cast a scum ; to yield suetSwylo v, to save, to put bySwyn -ion n, preservative ; charm ; magic[share Swyna v, to deal in charms, to enchantSwch, sychau, sychod nf snout ;plough-Swchio v, to search with the snoutSwyngy fared d -ion nf amulet; witchcraft[witchSwd re, manner, shape ;plightSwdd re, frame work; frameSwyno v, to preserve ; to charm, to be-Swynogl -au nf amulet, charmSwdden -i nf, beam, raftSwynogli v, to fascinate[singSwf re, spot, spaceSwg n, soak, imbibingSwga a, soaked; slovenly, nastySwgan -od nf slut, slatternSwgiad re, soaking, drenchingSwglyd a, nasty, dirtySwl ra, flat space;ground ; soilSwll -oedd ra, scene, prospectSwllt, sylltau a, treasure; shillingSwm, symiau re, sumSwmbwl, symbylau, Swmwl, symylau re,Swmer -au ra, supporter, beam [goadSwmeru v, to prop upSwn, syniau re, noise, soundSwnio v, to noise, to soundSwp, sypiau re, pressed mass ; clusterSwr ra, what is surly or sullen : a, surly,sullen, sulkySwrn. syrnau», small space; little, some-Swrnaeh n, snarl, grin [what; fetlockSwrth am, sudden; falling, fell, unwieldy;.slothful; drowsy: /sorthSwrthlyd a, apt to be drowsySwrthyn n. clumsy oneSwrw a. surly, sullen; snarlingSwnvd up. shreds; dross; fragmentstiau w^SwdSwta n.Sw track

.. simple: toSYLLSydyn a, abrupt.Sydynrwydd re, suddenness, abruptnessSydd, Sj v, is, existsSyddyn -au -od re, dwelling, tenementSyddynu r, to hold a farmSyfa -oedd », riddle, sieveSyfag -au nf what spreads outSyfaldod n, ficklenessSyfi np (Yen nf), strawberriesSyfliad n. stinSyflyd /;. t stir, to moveSyfniad re, making firmSyfnol a, of a firm quality [tractionSyfrdan, Syfrdandod a, giddiness, dis-Syfrdan a, giddy, stupificd. stunnedSyfrdanu v. to make giddy, to stunSyfru v, to render severeSyfyd re, what forms a spaceSyH », tendency to moveSyg -iau nf. chain, traceSygan nf whisper, mutterSyganol a, whisperingSyganu d\ to whisper, to mutterSygD -au -oedd nj, circle ; signSygog nf, shove, movex

TAESymiad ii, forming into partsSyrth -oedd n, fall; chance, lot; biassort;offalsSyrthfa, fëydd nf fallen stateSyrthiant n, propensity{Syrtliio v. to fall, to tumbleSyrthiol a, falling, tumblingSyrtlmi n, listlessness, sloth, inertiaTaerol a, apt to be urgentTaern v, to insist ; to contendSyth n, stiff or rigid state; size; starch: Taethiad n, fertilizingac, stiff, rigid, erect: fsethSythder n, stiffness ; erectnessSythi, i'on n, what stiffens; beamTaf, teifion n, what is spread, flat spaceTafad n, spreading ; dilationTatar n, what spreads out [cricket ballSythlud «, starchTafarch n, cricket bat. Pel dafarch,Sytho v, to stiffen ; to sizeTafarn -au, tefyrn, Tafarndy, dai, n,Sythol «, tending to stiffenSytholdeb n, stiffening tendencytavern, inn, public-houseTafarnwr, wyr n, innkeeper, hostSythu v, to stiffen ; to make or become Tafarth n, what is dilatedSyw a, regular, trim, smart [erect Tafell -i nf sliceSywdeb n, statedness, trimnessTafellan nf small sliceSywed, Sywedigaeth nf astronomy Tafellu v, to spread; to sliceSywedydd -ion n, astronomerTail -au n, cast. Ffon dad, slingSywedyddol a, astronomicalTaflan, eni nf balance, scalesSywidw nf, the titmouse [dissipate Taflawd, odydd nf roof; loft. TaflodSywino v, to turn or use continually; to y geneu, palateSywio v, to make uniform, to put in trim Tafledigaeth nf the act of throwingSywydd -on n, star knowledgeSywyddo ?\ to astrologizeSywyddol a, astrologicalTanedydd -ion n, thrower; slingerTaflen -au nf, tablet, table of figuresTaflenu v, to tabulateTaflodi v, to interject, to castTab 11, spread ; surfaceTabar, tebyr n, tabardTabwrdd, yrddau n, tabour, drumTabyrddu v, to play on the tabourTacl -an n, instrument, tool ; tackleTaclu v, to deck, to trim, to patchTaclus a, neat, tidy, completeTaclusder, Taclusrwydd n, orderlinessTacluso v, to put in trim, to smartenTachwedd n, NovemberTad -an n, father. Tad bedydd, godfather.Tad cu, grandfather. Tadgwyn, stepfather. Tad yng nghyfraith,father-in-lawTadaeth nf, fatherhoodTadmaeth -od n, loster-fatherTadog -ion n, patron : a, patronalTadogaeth nf paternity. Tadogaethgeiriau, etymologyTadol a, fatherly, paternalTadoli v, to become fatherlyTadoliaeth nf fatherhoodTadwy a, paternal; tutelarTaen -ion nf spreading ; sprinklingTaenadwy n, expansibleTaenawd a. expansionISTaenell -an nf thin spreadingTaenelhvr, wyr, Taenellydd -ion n,Taenellu v, to sprinkle [sprinklerTaenu v, to spread, to expandTaer a, eager, ardent, urgentTaerder, Taeriant, Taeroi», importunityTaflodol a, interjectiveTatirwyd -au nf casting-netTaflu v, to throw, to flingTafod -au n, tongue ; clapper. Tafod ygloch, bell-clapper. Gollwng tafodar, to abuse, to scoldTafodi v, to tongue; to scoldTafodiaith, ieithoedd nf, dialectTafod leferydd n, saying by roteTafodrwym a, tongue-tied[flippantTafodrydd a, loose-tongued garrulous,;Tafol np (-en nf), dock plantsTafol -au nf scales, balanceTafu v, to overspread, to spreadTag -ion n, clogged state; strangleTagell, tegyll, -au nf barb; doublechin; dewlap; wattle [wattledTagellog a, having a double chin;Tagellu v, to form a double chinTagfa, fëydd nf choking, stranglingTagfagl -au nf springe, a ginTagu r, to choke; to strangleTagwyg n, tufted vetchTangnefedd n, tranquility, peaceTangnefeddu v, to tranquilizeTangnefeddus a, tranquil, peacefulTai np (ty n), housesTaid. teidiau n, grandfather273

TAL— 1-\Tail n, soil; manure; muckTaiog a, rustic : -ion n, vassal ; boorTaioges nf rustic femaleTaiogi v, to become rusticTaiogol a, relating to a vassalTaiogrwydd n, boorislmessTaiogyn n, rude fellowTair af three: in triTairth, teirthion n, ague fitTaith, teithiau nf journey, voyageTal -oedd n, front ; forehead : o, high, tallTâl, talion nf, payment; reward; value Tamigo v, to nibble, to nipTaladwy a. payable, dueTampog nf, fit of passionTalaeth, eithiau?^ province; dependent Tampr -au n, taper, torchterritory or stateTalais n, empannelled juryTalaith, eithiau nf frontlet; diademTalar -au nf headland in a fieldTalawdr, odron n, payer, disburserTalben -oedd n, standard valueTaken -au -i n, front, forehead. Talcen,ty, gable-end or pine-end of a houseTalch, teilchion n, fragment;gristTalchu v, to break in piecesTaldra n, tallness, loftinessTalddrws, ddrysau n, front doorTaledigaeth nf remuneration, payment,Taledigol a, remunerative [recompense Tanddygiad n, subductionTaleithig -ion nf, fillet, bandlet Tanen nf spark of fire: m teiiynTaleithiog a, wearing a diademTalfa, f ëydd nf pediment, projectionTalfainc, feinciau nf front form ; throneTalfoel a, bald-frontedTalfyr a, short-fronted ; briefTalfyreb -ion nf Talfyrnod -au n,abbreviation [ation, abridgementTalfyriad n, Talfyredigaeth nf abbrevi-Talfyru v, to foreshorten, to abridgeTalgainc, geinciau nf brow-antlerTalgell -oedd nf pantry, butteryTalgrib -au nf front-board of a spinningwheel[talgronTalgrwn a, precipitate ; inflective :fTalgrych a, rough-frontedTalgryf«,hanl-fronted,brazen:/'talgrefTalgrynu v, to inflectTalgudyn -au n. fore-lock ; love-lockTaliad -au n, paying; payment. Taliadau,disbursements, expenditureTalm -au -oedd n, impression; space,while ; range ; small quantityTalmu v, to be abrupt; to impress; tomake brief; to interruptTalp -iau W, mass, lun;]). pieceTalpen -i nf knollTalpentan n, fire-backTalpio r. to fonn lumpuTANTalpiog a, in lumps, lumpyTalrwn, rynau n, head ridge in a field .Talu v, to pay ; to disburse ; to requite 1Talwisg -oedd nf, head-dressTalwrn, ymau n, what jjrojects ; cornicea|area, plat of groundTall n, spreading out or over [biteBTam -au, Tamaid, eidiau n, morsTameidio v, to take a biteTameidyn n, small bitTamig -ion n, small morselTampru v, to burn a torch > .Has;Tan, tanau n, fire. Tàn iddwf, erysi-BTan pr, to, till, as far; under. Amdanaf, am danat, anidano, &c aboJme, of me, &c. Tan ganu. singing JTanbaid a, violent, vehementTanbeiriant, iannau n, fire-engineTanchwa -oedd nf firedampTanchwydd n, infiamed swellingTandod n, ignition[ground!Tanddaiarol a, subterraneous, under-1Tandde n, inflamationTanddewiniaeth nf, pyromancyTanfa, f e'ydd nf explosion ; firedamp \Tanfaen, feini n. firestoneTanfer n, fiery violenceTanfre n, conflagrationTanfflamu v, to flame with fireTanftbn. ffyn nf fire-pokerTangloddio v, to underiniih:;Taniadu v, to make a firingTanio v, to fire, to put on fire ; to setTanlli a, ignifluous : span new [fire toTanlliw a, flame-coíouredTanllwyth -i n, blazing fireTanllyd a, full of fire, fiery'fannorth n, substituteTannu v, to stretch ; to throbTanodd pr, under, beneathTanogan n, pyromancyTanrew n, nipping frostTansangu v, to under-treadTansawdd, soddion n, submersionTansoddi v, to submergeTant, tannau n, stretch; start; spasm,throb; whim; flight; chord, string.Tant telyn. harp string, catgutTantiad ;;. starting; stringingTantor -ion n, player on a stringed intrument,musicianI'aiiu v. to exjiaud; to spread=Taeuu274

••J\\RTEBTanwedd, Taiiwy n, sort of ignis fatuus, arnu v, to absorbsupposed to portend the death of the Taro, Taraw v, to strike ; to affectperson on whose land it fallsTarodwll, dyllau n, punch holeTanwyd 11, breaking out of fireTarth -oedd n, vapour, exhalationTauwydin a, meteoricTarthain v, to keep exhahngTanwydr -au >t, burning-glassTarthedigaeth nf, evaporationTanwvdvn n, meteorTaithlyd a, vaporous ; foggyTanwydd en, fire wood, fuelTanysgrifiad », subscriptionTanysgrifiwr, wyr n, subscriberTanysgrifo v, to underwrite, to subscribeTap -iau n. ledge : heel-pieceTapig nf small step or ledgeTaplas -au n, gambol; dance; merry-Taplasa, Taplasu v, to gambol; to danceTapyn -au n, small ledge or stepTar n, shock, impulseTarthog n, having vapourTarthol a, exhaling vapourTarthu v, to exhale ; to evaporateTarw. teirw n, bullTarwain v, to gush; to flutter[making Tarwden, Taroden nf ringwormTarwedd n, pervasion ; fermentTarweddiad n, fermentationTarweddu v, to fermentTarwhaid, heidiau nf. second swarmTarad n, pervasion ; flavourTas -au n, what binds ; fascia :nf, rick,Taradr, terydr n, piercer, augerstack. Tas wair, hayrickTaradru v, to pierce, to boreTaran -au nf, shock; thunderTasel -i n, sash ; fringe ; tasselTaselu v, to fringe ; to tasselTaranol a, thundering [ n, the thunderer Tasg -au nf, bond ;job ; taskTaranwr, wyr, Taranydd -ion, Taranon Tasgell -i, tesgyll nf, bandlet, bunch,Taraw v, to strike=TaroTarawiad -au n, stroke ; striking.whisk ; closet, pantryTarawiadTasgellu v, to form a whiskamrant, Tarawiad llygad, the Tasgu v, to job, to task; to start.twinkling of an eyeTasgu ar, to press or urge uponTardd -ion », breaking out, issue, vent, Tasio v, to combine ; to bundleTarddain v, to keep oozing [flow ; sprout Tau v, to stretch out ; to be stillTarddell -i nf, issue; springl&upr, thy, thineTarddellu v, to issue, to gush Taw n, rest, quiet, silence: a, still,Tarddeni nf the mouth of any issueTarddiad n, springing ; source ; derivatioiquiet, silent : c, thatTawch -ion n, vapour, haze, fog : a, hazy,Tardd iadol a, efiusive, eruptive; deriva- Tawchlyd a, hazy, sultry [foggyTarddiant, iannau n, emanation [tive Tawd n, spreading, distensionTarddol a, issuing, springing [issue Tawdd, toddion n, dissolved stateTarddu », to break out ; to spring ; to Tawdd a, melted, dissolvedTarddwraint en, tetters [worm Tawddlestr -i n, melting-potTarddwreinyn n, Tarddwreinen nf, ring-Tarell -au nf, issue ; springTaren -i nf spot ; tump, knollTarenu r. to form a tumpTarf -oedd n, driving ; dispersionTarfgryd n, the plant feverfewTarfhutan -od n, scarecrowTarflyd «, easily scared; skittishTawed n, state of silenceTawedogrwydd n, taciturnityTawedwst a, murmuringTawel o, calm, serene, sileut, quietTawelu v, to calm; to grow calmTawel wch n, calmness, serenityTawf n, extended stateTawir nf what is lengthenedTarfu v, to expel ; to scareTawiad n. growing silent Q ting offTarg n, percussion, clashTarged -i nf, dasher ; targetTarian -au nf cla slier; shieldTarianu v, to use a slfield, to shieldTario v, to tarry, to abideTarlais, leisiau n, piercingTarleisio v, to clashTarlwnc n. eructationTarlyncu v, to eructate, to belchTawl, tolion n, casting off, throw, cut-Tawlfwrdd, fyrddau n, draught-boardTawlft'on, ffyn nf throwing staff, slingTawlnerth -oedd n, projectile forceTawlrvm -iau n, projectile powerTawlu v. to cast off, to throw=TafluTawr. torion n, covering, surfaceTe 11, teaTeb -au n, type, characterb, wipe; drying upTebed v prospect, spectacle27 -.

TEITebedu v, to render prospectiveTebyg a, similar, like, likelyTebygiaeth nf comparison [likenessTebygiant, Tebygoldeb n, similitude,Tebygol a, likely, probableTebygoli v, to make, likeTebygolrwydd n, likelihoodTebygu v, to likenTecäu v, to make fair; to beautifyTeclyn n, instrument, toolTech n, sculk, lurkTeehial, Techu v, to sculk, to lurkTedu v, to stretch, to distendTedd -au n, display; row, rangeTeddiad n, displayingTeddyf -au n, socket, hollowTefu v, to spread ; to become spreadTeg a, clear; fair; beautiful; fineTegan -au n. bauble, toy; jewelTeghau », to make fair=TeciiuTegid, Tegwch n, fairness, beautyTegolch -au n, cosmeticTegwedd a, of fair appearance, comelyTegwel «, of fair aspectTegychu v, to embellishTeng a, tough, tenaciousTengl -au nf girth, girtTenglu v, to tie with a girthTeilchion np, fragmentsTeilfforch, fiyrch nf, dung-forkTENTeithio v. to travel, to journeyTeithiol, Teithiog a, journeyingTeithiwr, wyr, Teithydd -ion n, travellerTel, tèlau n, stricture; straight line;warp : a, stretched;promptTel,teli, telion n, regulator; measure ofcapacity, five bushels, eight bushels:a, regular; compact; fairTelaid a, beautiful, gracefulTelan -au nf harp=TelynTelawd n, the act of stretchingTele n, crimpled state, shrinkingTelcu v, to shrink, to crimpTelchvn n, broken pieceTeledigrwydd n, handsomenessTelediw a, compact; comelyTeledxwrwydd n, comelinessTeleiddio v, to practise minstrelsyTeleiddyn -ion n, minstrelTeleinio v, to play the harpTeler -au n, stretcher, frame.terms, conditionsTelgorn, gyrn n. hautboyTelgwng n. crimplingTelgwn n, rebounding; staggeringTelgyngu v, to crimpleTelgynu v, to rebound ;to staggerTèli n. exactness; artTchad n, making smooth or exactTelerau,Tèlid n, compact frameTeilig o, enveloping, coveringTeiliwr. wyr, teilwriaid n, tailorTeilo v, to spread manure, to manureTeli'o v, to practise an artTèlio r, to tightenTelio v, to make accordant or elegantTeilwng a. worthy, deserving; deserved Telm -au nf, Tehnyn «, gimcrack;Teilyngdod n, worthiness, meritTeiiyngn v. to merit; to vouchsafetrap; springe; toyTclma r, to play with toysTeimlad, Teimlawd n, sensation, feeling Tehnu v, to form a toy; to snareTeimladedd, Teimladrwydd n, feeling- Telor -ion n, warbler; goldfinchTeimladwy rt, sensible, feeling [ness Telori v, to warble: to quaverT eimlo r, to feel, to be sensibleTeios np, cottages, cotsTeirthion nf, ague fit, agueTelpyn n, little lumpTelpynu v, to form lumpsTelu v, to strain; to make compactTeisban nf, origin: over-sjjread. quilt; Telyn -au nf harp ; side of a carcaseTeisban y ddwyffroen, the telyneg -ion nf, lyric poem. Telyn-hassock'.cartilage between the nostrils. Rhyfel Telyniad n, harping [egion, lyricsteisban, intestine warTeisen -au -i vf, cakeTeisenan nf, little cake-ion, Telynwr, wyr n, harpist,harper: /telvnores -auTelynorio, Telynori ?', to play a harpTeiseiiu n, to form a cakeTeithdrwydded -au vf. passportTeithfyntai, teion nf, caravanTelln v, to stretch overTellweddre/J oblivion; release; amnestyTellweddiad n, consigning to oblivion;giving a releaseTeithi en, faculties, characteristics.Teithi gwraig, the catameniaTeithiannol a, itineraryTeithiannu v. to go a journeyTemig -au n, particle; portionTeml -au nf place of sitting; templeTemlu v, to form a scatTeithiant «JourneyingTeithig a, characteristicTeneu a. thin: rarified; leanTeneuder, Teneudra n. thinness ; tenuity276

TESTINTeneuhâd, Teneuad re, attenuation Teth -au nf, teat, dug, pap [woodbineTeneuhau, Teneuo v, to attenuate Tethan nf, small teat. Tethan r gaseg,Tenewyn -au re, flankTethog a, having teats. Tethogion,Ten Hi re, linsey-woolseyTennyn -au re, cord; halterTethu v, to grow a teat[strained Teulu -oedd n, family;[mammaliatribeTent re, what is strained: a, tightly Tettluaeth nf. domestic economyTepyn -au re, small ledge or stepTer re, aptness to pervadeTêr a, clear, refined, pure, fineTerc -iau re, jerk, joltTerch -au nf loop, nooseTerchog a, having a loopTerchu v, to loop, to nooseTeredigaeth nf clarificationTeredd n, clarified stateTeuluaidd a, domestic, familiarTeuluedd n, familiarityTeulueiddio v, to domesticateTeulueiddrwydd re, hospitalityTeuKiwriaeth nf domestic orderTeulüyddes -au nf housewifeTew a, thick, fat, plumpTewder, Tewdra re, thickness; fatnessTewdws a, thickly collectedTerfyn -au n, extremity, limit, bound; Tewhau v, to thicken, to fattenTerfynedigaeth nf determination [end Tewi v, to keep silent; to hold one'sTerfynfa -oedd nf boundary line; ter- Tewlyd a, apt to grow thick [peaceTerfyngylch -oedd re, horizon [minus Tewychiant re, spissitude, thicknessTerfynol a, terminating, finalTerfynoldeb n, finitenessTerfynu », to limit ; to endTewychu v, to thickenTewyn -ion re, firebrandTeyrn -edd -oedd re, sovereign, kingTerfysg -oedd -au re, tumult, disturbance Ternas -oedd nf kingdomTertysgedd re, tumultuousness [tuous Teyrnasiaeth nf reignrertysglyd, Terfysgol a, riotous, tumul- Teyrnasol a, of a kingdom ; regnantTertysgu v, to raise a tumult or riotTeriad n, irritationTeyrnasu v, to reignTeyrnedd re, monarchyTerica v, to irritate ; to rutTèrig a, ardent ; violent ; harshTerig a, ruttingTerigiad re, making ardentTerm -au re, crisis ; term ; boozeTermio v, to fix a term ; to tippleTermudo v, to grow silentTermud a, taciturnTern a, ardent, vehementTerniad re, moving ardentlyTerog a, ardent ;greedyTerogen -od nf female miserTerogi vtto be full of avidityTerol a, clarifying, refiningTeru v, to clear, to refine, to clarifyTeru, Teri v, to pout, to sulkTerwyn a, ardent, ferventTerwynder n, vehemencyTerwynu v, to grow ardentTerydd a, ardent ; nimbleTeryg n, what is clotted ; crustTeryll a, piercing, keenTerllu v, to look ardentlyTes n, sunshine, warmth, heatTesach n, heat: wantonnessTesaint n, teeming with heatTesiad n, dispensing heatTesog a, sunny, hot, close, sultryTestyn -au n, theme, subject, textTestyno v, to set a themeTeyfnes -au nf queenTeyrnged -ion -au nf tributeTeymogaeth nf kingly officeTeyrnoldeb re, regalityTernwialen, wiail nf sceptreTi pn, thou, theeTib -ion, Tic -ion re, particle, bitTiciad re, forming particlesTicial v, to drain in dropsTicyn -au n, particle, scrapTid -au nf draught chain, chainTidmwy -au re, tether, tieTidmwyad re, tetheringTido v, to chainTing n, crinkle ; tingleTingo v, to crinkle ; to flinch ; to tingleTil -ion re, minute particleTiliad, iaid re, very small flyTim -ion re, little scrapTimyn -au re, little bit ; scrapbottomTin -au -ion nf tail,Tinbais, beisiau nf petticoatTinben ad, tail to headTine -iau -ion re, tink, tinkle [tinkerTincerdd -iaid re, the tail of a craft;Tincial, Tinciani;, to tinkle; to drainTincio v, to tink, to ringTincion np, last drawn milkTindaflu v, to throw the tail, to winceTindew a, fat-buttocked277

TOATindin ad, tail to tailTindopio v, to flounceTindraphen ad, topsy turvvTindro -ion n, turn of the tailTindroed n, the didapper, dabchickTindrwm a, heavy-tailed: /tindromTinfoel a, bare-tailedTingloff a, hipshotTingoch a, red-tailed : n, the redstartTingrach a, scabby-tailedTinlethu v, to overlayTocynu v, to ticket ; to draw lotsTochi v, to soak ; to grow hazyTodi v, to construct; to joinTinllwm am (f tinllom), Tinnoeth a, Toddaid n, what is melting; metreTino v, to form a tail [barebottomed Toddi v, to melt, to dissolve. ToddiTinpen -i nf, hassockdyled, to liquidate a debtTinrwth a (jftinroth), Tinwyg a, open- Toddiant n, solution, meltingTinsigl n, the wagtail[tailed Toddion np, meltings ; drippingsTip -ìau n, particle, bitTipyn -au n, little piece, bitTipynu v, to part into bitsTir -oedd n, land, earth, groundTiraeth n, continuationTirdriniad n, dressing of landTirddiwyll n, agricultureTirf a, fresh, luxuriant ; livelyToddol a, dissolving, meltingTöed n, covering ; roofingTöedig a, covered ; roofedToes 7i, dough, paste of breadToeseg nf, kneading-troughToesi v, to make doughToesyn -au n, lump of doughTofi v, to draw out in a rangeTirfdra n, freshness ; richnessTirfhau v, to freshen ; to enrichTiriadu v, to make a landingTirio v, to land; to turn the groundTogi v, to elongate, to extendToi v, to cover over; to roof; to thatchTolach v, to meddle, to play, to dally:n, meddling, playing, dallianceTiriog a, having land, landedTolc -iau n, dent or impression byTiriogaeth nf landed estate, territoryTiriogi v, to possess landpunching or strikingTolcio v, to cause a sink,[creasedent, totoTiriol a, terreous, earthyTolch -au, Tolchen -i nf coagulatedTirion n, familiar spotTolchenu v, to form a clod [mass, clodTirion a, pleasant, genial, lovely, tender Tolchiad n, forming clodsTiriondeb, Tirionwch n, pleasantness Tolfaen, feini n, omen stoneTirioni v, to render pleasant ; to become Tolgorn n, trump, clarionpleasantTirionus a, pleasing, delightingTiro v, to extend in continuityToli v, to curtail; to spare; to deal outToliant ;?, privation; sparingTolio v, to diminish ; to spareTie -ion n, sneeze, sternutationTisian, Tisio v, to sneeze, to st^rnutateTiten nf Titiad, iaid n, small flyTitr n, whirl ; metre so calledTob n, summit, top=TopTobren -i n, thatcher's dibberTobyn n, summit, apex [presentlyToe n, cap, hat, bonnet : ad. instantly,Toci n, what is cut out ; shareTocio v, to clip, to dockTocyn -au -od n, short piece; ticket;pack. Tocyn o Want, pack of childreaTolnod -au nf apostrophe (')Tolws v, what roars; roarerToll -au n/, fraction; tollTolldy, dai n, custom houseTitw nf puss, cat (in fond language) Tollfa, fëydd nf tolling-plaoeTithau pn, thou or thee also, thyself Tolli v, to take from ; to tollTlawd a. poor, indigent, needy :pl tlodion Tolliant n, toll, customTlodi n, poverty, wantTom -ydd «.mound; heap of dirt; dungTlos nf, pretty, fair, handsome : m tlws Tomen -i nf, mound; dunghillTlosen nf pretty femaleTomi '•, to make a heap: to dungTlotty, tai n, poorhonse, workhouse Tomlyd a, covered with dung [lay landTlws am, pretty, beautiful: /tlos Ton -iau of, surface ; sward ; peel; skin;Tlws, tlysau n, jewel, gemTon, tònau nf, breaker, waveTlysedd n, prettiness, beautyTon, tonau nf tone, accent ; tuneTlysu v, to render prettyTone -iau if tink ; ring, clashTlysyn n, pretty thing, jewel, trinket Toncio, Toncian v, to tinkle, to ringTo -ion -au n, covering; roof; generation Tonen -i -au nf coating; cuticle; bogToad n, covering; roofingTbni '". to form a skin ; to pare278

TORToniad n, making a toneTòniad n. skinning, paringToniar nf, plank, shingleToniar, ieri nf breaker, waveTbnog a, turbulent, boisterous ; t'rowardTònol a, breaking in wavesTonyddiaeth nf, tonation, prosody-Top -iau n, top; stoppleTopi v, to butt, to gore with the hornsTopio v, to top. to crest ; to stop upTopyn -au n. top : toppleTopynu r. to form a topTor -ion n, break, rupture, cut :bulge; belly; bossTor n, mantle"; copeToraeth, eithiau n, produce ; storeTorben -au n, guillotineTorbwt, bytiaid n, turbotTorch, tyrch nf v> reath coil;Torchi v, to wreathe ; to coilTorchog a, wreathed; coiledTorchol a, wreathing, coilingTorchwr. wyr n, twister; coilerTordaen, Tordain v, to loll, to loungeTordyn a, tight -belliedTordd nf murmur, dinTorddi v, to murmur, to make a dinTored n, what expands : a, vast-au nfToredwynt -oedd n, whirlwindToreithio v, to yield increase [teemingToreithiog, Toreithus a, abundant, full,Torf -oedd nf crowd; troop; host,multitudeTorfa, fëydd nf host ; thousand millionsTorfagl nf the eye-brightTorn v, to collect a hostTorfog a, having a host[tilateTorfyny^lu ;\ to break the neck ; to mu-Torged -ion n, bankruptTorgedaeth nf bankruptcyTorgedlys -oedd n, banlmiptcy courtTorgeg -au n, cut-throatTorgeingl -au nf girth, girtTorgest -i nf, hernia, ruptureTorgestu v, to form a hernia, to rupture Trabloedd nf great outcryTorgoch a, red-bellied : n. charTrabludd -ion n, trouble ; tunuoilTorgochiad, iaid n, char fishTrabluddio v, to troubleTori v, to break, to cut, to fracture Trabluddiol a, troublous, troubledToriad, Toriant n, breaking, fracture Trach pr, beyond, beside ; atTorlan -au, lenydd nf broken bankTori la -od nf slattern, slutTorllwyd, Torllwydog nf the wild tansyTorllwyth -i nf8c en, litterTormaoh n, forfeit of bailTormaen n, the saxifrageTormaint n, surrounding hostTormennu r, to press round);TRATorment n, press round ; conflictTormi v, to assemble roundTornod -au nf, comma ( ,Torog a, having a prominence; bigbellied,applied to sows, dogs, and catsTorogen -od, Toroges -au nf Torogynn, big-bellied oneToron -au nf plat ; decking out ; cloak,Tòron -au n, cut[mantleToronaeth nf decking outToroni v, to deck out ; to mantleToronog a, decked, mantledTorp n, round mass, lumpTorpell -i -au nf lump; clod; dumplingTorpwth n, short squabTors -au nf covering; shelterTorsed -i nf coverlet, rugTorsi v, to cover overTorstain a, bulging, gorbelliedTorsyth a, stiff-stomached [swaggerTorsythu v, to stiffen out the belly ; toTorth -au nf loafTorthi v, to cake ; to settleTorympryd -iau n, breakfastToryn -au n, cut=TòronToryn -iau n, mantle, cloakTos -au 7i, quick jerk, tossTosio v, to jerk, to tossTost», severe, harsh, violent; soreTostedd, Toster n, severity ; stranguaryTostfrwyn np (-en nf), sea rushesTosti v, to rack, to tortureTostur n, misery, severe plight : a, severeTosturhau v, to commiserate=TosturioTosturi, Tosturiant n, Tosturiaeth nfcompassion; pityTosturio v, to take pityTosturiol a, compassionateTosturus a, pitiful, piteousTöwr. towyr n, one who fonus a coveringor roof, thatcher, tiler, slaterTra «, extreme, excess ; turn : ad, oververy ; whilst : px, over, very, extremeTraberwi v, to over-boilTrachaer -au nf advanced wallTrachas n, extreme hatredTrachefh ad, behind : again ; afterwardsTrachoddi v, to vex extremelyTrachrynu v, to shake extremelyTrachuedd n, over fondnessTrachnro i\ to beat extremely [ousnessTrachwant -au n. cupiditv; lust, covet-279

TRATRATrachwanta, Trachwantu v, to desire Trafferthol, Trafterthus a, bustlingextremely ; to covetTrachwres n, extreme heatTrachwyllt a, excessively wildTrachywed a, very uniformTrad n, what spreads outTradilyn v, to follow to excessTrafferthu v, to bustle, to toil, to troubleTraffiad n, spreading, strewingTraffu v, to strew, to scatterTraffwyr n, violent assaultTraflyag b, extreme hurryTrag ad, beyond; beside"Tradwv n. third day to come: ad, Tragor -ion n, saperabandaneethree days henceTragori v, to transcend[dency ITradynol a, superhumanTradd n, extreme motionTraddawd n, delivery overTraddodi v, to deliver overTraddodiad n, traditionTragoriaeth nf Tragoriant n, transcen- 'Tragoroldel) n, superexcellenceTragoruchder n. supereminenceTragwerth ?i, overvalue[to purge Tragwiw a. most excellentTradd u v, to move violently, to scour, Tragwres n, extreme heatTraddygiad n, transferringTragyfyth n, beyond this world, eternalTraddygyd v, to transferTragyfythoea ad, eternallyTraed np (troed n & nf), feetTragywydd, Tragwyddol, Tragywyddol,Traeth -au n, tract; sand, beachTragyfythol a. everlasting [ternityTraethadur -iaid /?, one who treats Tragwyddoldeb, Tragywyddoldeb », e-Traethawd, odau n, treatise, essay Tragwyddoli, Tragywyddoli v. to eternize,to immortalizeTraetheg nf, declamationTraetheD -i, Traethen -i nf sand bank Trang -au n, cessation; deceaseTraethodydd -ion n, essayistTraha n, presumptionTraethodyn n, kind of verse; tract Trail äu i\ to become arrogantTraethu v, to relate ; to treatTrahiius a, arrogant, haughtyTraf», strain; stir; scourTrahausder n, presumptionTrafael -ion nf extreme effort : travail Trai, n, decrease; ebb tideTrafaelu, Trafaelio v, to travail, to toil Trajan n, one-third, the third partto travelTraill, treillion n, trail, draught, turnTrafaes -oedd n, stir, bustle; pains Train, treinion n, stroll, stray, strewTrafel -au n, press ; hatchelTrais, treisiau n, rapine, ravishment;Trarlwnc, lyncau n, draught; guzzle. ra.pi'; oppression, forceTraflyncu v, to guzzle, to gulp [gulp Traith, treithion n, expression, treatiseTrafn -au n, stir, bustle, range, rotation Trailed -ion -au n, adversity, afflictionTrafnid n, range; turn, change; commerce,exchangeTrallodol, Trallodus a, afflicting, vexingTrallodi v, to afflict, to vexTrafnidaeth nf, commerce, business Trallwyddiant n, excess of prosperityTrafnidio v, to exchange, to transact Tralhvyrho v, to overloadTrafnidiol a, commercialTramamt n, immensity: a, immense[businessTrafhiga, mutable, declinableTrafnnoddwr, wyr n. consulTrafnoldeb n, mutablenessTrarhu i\ to range; to revolveTrafod -au nf & », stirring, bustle;commerce, trade, businessTrafod, Trafodi v, to stir, to bustle, tostrive, to intermeddle ; to quarrelTrafodaeth nf act of stirring, bustling,intermeddling; transactionTrafodus a, stirring, bustlingTrafolio v, to gormandizeTrain v, to stir; to scourTraff n. strewing, scatteringTraffaith, ffeitliiau n, plot, schemeTraffeithus a, plotting[troubleTrafferth -ion nf business, toil, bustle.Tramglwydd n, stumbleTramglwyddo v, to stumbleTramgwydd -ion n, downfall; offenceTramgwyddo v, to stumble; to offendTramgwyddol o, stumbling; offensiveTramoli v, to praise to excessTramor a, transmarine; foreignTramori v, to pass over seaTramp -au n, ramble, strayTrampio v, to rambleTramwy, Tranuvyad n, going aboutTramwy, Tramwyo v, to go aboutTramwyol a, traversingTrân n, space, stretch, districtTran ad, partly, rather, considerablyTranc n, cessation; endTranced -i nf. cup with a handle280

;TRATrancedig a, perishing ; ended. Y tranc-Trawsineb n, adversenessedig, the deceasedTrancell -an nf single draughtTrancol a, perishing; endingTrawslath -au nf transverse heamTrawslead n, translocationTrawslusgo v, to trail acrossTrancu v, to perish, to dieTrawsni n, adverseness, perverseness,Tranial n, tìeld of battle [following frowardnessTranoeth ad, on the morrow : re, the day Trawsosodi v, to transposeTranwyd -an J?, extreme passionTraoedi v, to delay extremelyTraoesiad n, superannuationTraofni v, to fear extremelyTraphlith ad, in a confused stateTrawsrwym -au n, cross bandTrawsry wiad n, crossing of breedsTrawssylweddiad n, transubstantiationTrawssylweddu v, to transubstantiateTrawssymmud v, to transposeTras -au nf, kindred, affinity, relation- Trawst -iau n, transom, rafterTrasôrch re, dotage, fondness [ship Trawstio v, to lay a rafterTraserth a, extremely steepTrasgl -au n, rakeTrasu v, to form kindredTrawsu v, to cross T togrow adverseTrawswch, syth «/'whisker; mustacheTrawsymddwyn n, metaphorTrathyn a, very or extremely tight Tre nf resort, homestead, home, ham-Trathyru v, to over-heap [expense let, town (used chiefly in composition)Traul, treulion nf, wear, waste, cost, Tree -iau n & en, implement, harnessTraw -ion n, progress ; lead ; educationad, beyond, yonderTreciad n, furnishingTrecyn n, implement ;[geartoolTrawaeth nf circumstanceTrawd. trodion n, course ;journey; tranTrech a, superior; passingTrechedd n, superiorityTrawdd re, transit ;pass [sit Trechol a, overcomingTrawddysg nf doctrine ; dogmaTrawed n, advancementTrawedig a, disciplinedTrawedigaeth nf disciplineTrawenu v, to pass overTrechu v, to overpowerTrechwr, wyr n, vanquisherTred -i nf, resort ; hamletTredd -au nf crop, growth ; corn ; taxTref -i -ydd nf homestead, hamlet, townTrawiad n, surpassing ; rearing, educat Trefa, fëydd nf resort, dwellingTrawiadu v, to educate[ing Trefad nf domicile, dwellingTrawiadur -iaid re, instructorTrawien -ydd nf, defile, passTrefau -au nf small hamletTrefedig a, inhabited, colonized. Trefedigion,Trawn re. what is over [acrosscolonistsTraws -ion re, traverse, cross. Ar draws, Trefedigaeth -au nf colony, settlementTraws re, adverse, cross, froward, severe: Trefgordd -au nf townshipTrawsagori v, to open across [wicked Trefiant re, inhabitancyTrawsamcan -ion re, cross purpose Trefig a, homely, domesticTrawsbwyth -au n, cross stitchTrawsder n, adversenessTrawsdeyrn -oedd -edd n, usurperTrawsdoriad n, cross-cuttingTrawsdynu v. to pull adverselyTrawsddodi v, to transposeTrawsedd n, refractorinessTrawselfeniad n, transubstantiationTrawsenw -au n, metonymyTrawsfeddiant.feddiann"au,Trawsfraint,freintiau n, usurpationTrawsfudo v, to emigrateTrawsgan -au nf, satireTrawsganu i\ to satirizeTrawsgludo v, transportTrawsghvm. glymau n, cross knot, nodeTrawsglwyddo v, to transportTrawsiad n. putting acrossTRETreflys -oedd re, court leetTrefn -au nf, system, order, methodTrefnau np, utensils, implementsTrefnedigaeth nf adjustmentTrefniad re, ordering, arrangingTrefniant re, system, regulationTrefhid -au n, arrangementTrefnidaeth nf, managementTrefnidedd n, economyTrefnido v. to manageTrefnidol a, economicalTrefnol a, orderly, systematicTrefnoldeb n, orderliness [disposeTrefnu v, to order, to put in order, toTrefhus a, orderly, decent, tidy, me-Trefnusder re, orderliness [thodicalTrefnydd -ion re, one who orders, manager;economist; Methodist281

.TRETrefnyddiaeth nf economy ; MethodismTrefnyddio v, to methodizeTrefol a, relating to home or townTrefred nf homestead [heritanceTreftâd, Treftadaeth nf patrimony, in-Treftadog «., having patrimony: n -ion,Treftadol a, patrimonial[heirTreftadu , to form a patrimonyTrefn v, to make a homeTrengholiad n, coroner's inquestTrengholwr, wyr. Trengholydd -ion n,Trengol a, perishing, vanishing [coronerTrengreithwyr nf coroner's juryTrengu v, to end, to expireTreidio v, to course, to rangeTreiddiadwy a, penetrableTreiddio v, to penetrateTreiddiol a, penetratingTreiddioldeb n, penetrabilityTreiddyn -au e, projecting ridgeTragi, treiglion n, turn, revolutionTreiglad n, revolving ; strolling ; inflec-Treiglant », revolution; strolling [tionTreiglddyn -ion «, wandererTreigled n, revolving, rollingTreigledigaeth nf revolutionTreiglo v, to turn, to circulate; to rollto stroll, to wander; to traverse, tomigrate; to trickle: Treiglo gair, todecline a wordTreiglwaith ad, once on a timeTreillio v, to troll, to dredgeTreilliwr, wyr n, troller, dredgerTreinio v, to stray ; to scatterTreiniol a, straying ; strewingTreio v, to decrease, to ebbTreisglo v, to clatterTreisiad, iaid n, forcer :nf heiferTreisiaeth nf ravishmentTreisiant n, oppression, foeTreisig a, apt to ravish ;tragicTreisio v, to force, to ravish, to oppressTreisioldeb n, oppressivenessTreisiwr, wyr. Treisydd -ion n, forcer,ravisher, oppressorTRITremofydd -ion «, opticianTremofyddiaeth nf opticsTremwydr -au n, telescopeTremyd n, state of being B60HTremvdiad, iaid n, apparitionTremydd -ion n, observerTremyddiaeth nf science of opticsTremygu v, to contemnTremygus a, contemptuousTremyn, Tremynt n, look, view, glanceTremynfa -oedd nf watchtowerTremyngar a, observant, keenTremyniad, iaid n, phantom; boarTremynu v, to look ; to seemTremynydd -ion n, explorerTren n, force, rapidity: a, impetuousCTrenig a, impetuous, furious LstrenuouTrenllif n, rapid torrentTrent n, force, rapidityTrenu v, to act rapidlyTrenusdeb n, impetuosityTrenydd ad, two days hence, the da;after to-morrowTres -i nf toil : stroke ; trace, chainTresgl n, the tormentilTresglen nf thrush (bird)Trestl -au n, frame ; trestleTrestlu v, to put on a frame ; to put 01a trestle ; to frameTresu v, to put on a traceTreth -i nf, tax ; crop, growthTrethol o, tributary, taxedTrethu v, to tax, to rateTreulfawr a, expensiveTreulgar a, prodigal, profuseTreuliad n, consuming; digestionTreulio v, to consume ; to digestTrew n, the act of sneezingTrew v, to sternutate, to sneezeTrewflwch, flychau n, snuffboxTrewlwch n, snuffTrewydd n, push forwardTrewyn n, persuasionTrewynol a, persuasiveTrewynu r, to persuade, to conciliateTreithio î', to treat, to discourse Trewynwr, wyr ». persuaderTrem -iau nf sight, look, aspect [ment Tri am. three: fisir: n, three.Trembeiriant, iannau n, optical instru ar bymtheg, eighteen. Tri ar ddiTremfa -oedd, f i-'ydd nf observatory thirteen. Tri again, sixty=TiTremiadur -on n, telescopeTremiannu v, to cast a lookTremiant, iannau n, appearanceTremid n, appearanceTremidydd -ion n, observerTriad n, forming into three; triadTriumq] O, tertian, triadicTrianu v. to tertiateTriban -au n, triplet (metre)Tribaniaeth nf triplicityTremio, Tremu v, to look, to observe, to Trihanu v, to triplicateTremiol a, looking, observing [gaze Tribedd -i nf, tripod, trivetTremiwr, wyr », lookerTrichanmil n, three hundred thou282

:'!TROTrichaut n, three hundred. 300Tridant n, tridentTrideg a, thirty, 30=Deg ar hugainTridiau np. three days' spaceTridyblyg a, threefoldTrig n. stay, fixed stateTrigad n, staying, tarryingTrigadiad, iaid n, sojournerTrigain a Sc n, sixty, 60Trigeinfed a, sixtiethTrigfa, fëydd, Trigfan -saxnf, dwellingplace,residence, abodeTrigfanu v, to form a dwellingTrigiannol a, residentaryTrigiannu v, to resideTrigiant n, residenceTingle -oedd n, dwelling-placeTrigo v, to stay ; to dwell ; to dieTrigol o, tarrying ; dwellingTrin -oedd nf management; hustle;trouble; action, battleTrin v, to meddle ; to manage ; to treatto labour at ; to quarrelTrindod -au nf. trinityTrindodiaeth nf trinitarianismTrindodol a. trinitarianTrindodydd -ion n, trinitarian [rellingTriniad n, meddling; managing; quar-Triniaeth nf management; treatmentTriniol «, managingTrino, Trinio v, to manageTrinogaeth nf managementTrioedd np, triadsTrioli v, to tertiateTrip -iau n. trip, slipTripa c«, the bowels, intestinesTripian v, to keep trippingTripio v, to trip, to stumbleTrist a, pensive, sorrowful, sadTristäu v, to grow sorrowfulTristlawn a, sorrowful, rueful, dolefulTristwch. Tristyd n, sadness, sorrowTrithro a, of three turnsTrithroed a, three-footedTriunawd a, trinityTriundod nf, trinity in unityTro -ion n, turn ; time ; laxTroad n, turning ; flexion ; conversionTroawl a, turning, revolvingTrobwll. byllau n, whirlpoolTroch -ion nf spray; lawTrochfa, fè'ydd nf bathing-placeTrochi v, to immerse, to dip, to plunge,to bathe; to soil, to dirtyTrochion np, splashings : sudsTrochioni w, to raise a latherTrochol a, bathing, imr>TROTrochwr, wyr, Trochydd -ion 7i, one whodips, dipper; diver; AnabaptistTrodi v, to make a transitTrodwen -od nf starling: stareTroddi v, to make a transit, to progressTroed, traed n & nf footTroedfedd -i nf foot measureTroedgall a, club-footedTroedgam a, wry-footedTröedig «, turned, convertedriiedigaeth nf conversionTroedio », to foot, to pace; to treadTroediog a, footed : n, footmanTroedlas, Troedlath, -an nf treadle,foot boardTroed le -oedd n, trodden placeTroedlen -i nf foot boardTroedlydan a, broad-footedTroednoeth a, bare-footedTroedogi v, to fetterTroedraw -iau nf foot spadeTroeclrudd nf crane's billTroed sang -au nf low hedgeTroell -au nf whirl; wheel; reel; pulley;windlass; screw; tropeTroellen -i nf whirl, twirlTroellhoel -ion nf screw nail, maleTroelli v, to whirl; to reel [screwTroellog a, having a wheelTroellrych -au n, screw groove, femaleTroellwaith n, wheelwork [screwTroellwr, wyr n, turnerTroellymadrodd -ion n, tropologyTröen nf twirl ; turn ; whileTroetys -au n, snare, ginTi'oeth », wash; lie; urineTroethbar, Troethbarol a, diureticTroethHf ra, diabetesTrofa, fëydd nf, turn; tropic; glanceTrof lieg, Trofeg, -au nf tropeTrofan -au nf tropicTrof äu v, to make a turnTorfäus a, fiexuous, tortuous ;perverseTrofiad, Trofiant n, transition; clauseTrofol a, tending forwardTrohidl n, rope twisterTroi v, to turn, to revolve ; to convertTroiad n, turning=TroadTrol -iau nf cylinder, roll ; cartTrolaidd a, cylindricalTrolen nf roundletTrolian, Trolio v, to roll, to trundleTrolyn -au n, roller; chubTrom af heavy, weighty ; sad : m trwmTron -au nf circle ; throneTroni v, to render superior [ferenceTroni v, to form a periphery or circum-283

TRUthe staves were insertedTrosodd pr, over ; beyond : ad, on theother sideTruthio r, to wheedle, to flatterTrosol -ion n, lever; barTrw n. whirl pervasion;Trosolwaew nf lever beamTvw pr, through, by=TrwyTrosolwydd n, handspike [der pole Trwb n, what is rubbedTrostan -au, Trosten -i nf long slen- Trwc. trycion n, turn: truckTrostr -au n, sliderTroterth -od n, trotterTrotial, Trotian v, to keep trottingTrwca -od n, bowl, cupTrwcl. tiyclau n, trundle; truckleTrwch, trychion «.cut: section: thick-Trotio v, to go on a trotTrwd n, what is pervading [nessTrotiwr, wyr n, one who trotsTroth », what tends throughTroth pr, from side to sideTrothi n, passing throughTrothwy -on n, thresholdTrwl, trylau n, pack, cushion, couchTrwlian, Trwlio i\ to roll together, tobundle, to rollTrwlyn n, squabby thingTrwm oro, heavy, weighty ; sad: /tromTrowynt -oedd n, whirlwindTru n, outcast state: a, wretchedTruan a, wretched, miserable. Truanbach, poor little thing. Treiniaid,wretchesTruander, Truauedd n, wretchednessTruanen, Truanes nf, poor wretch.wretched femaleTruanu v, to commiserateTruedd n, wretchednessTrueiniad, iaid n, wretched oneTrueinio v, to become wretchedTrneni », wretchedness; pityTruenus a. wretchedness, piteousTruenusedd n, piteousnessTrugar a, compassionateTrugaredd -au nf. mercy; pityTrngareddfa nf mercy-seatTRWLírô.s n, transverse bar; lockTrugaredd ol a, commiserating, merci4Tros pr, over, for, instead of. Trosof, Trugarhâd n, commiseration [mlTrugarhau v, to commiserate, to have,trosot, trosti, trosom, trosoch, trostynt,over me, thee, &c. Da dros Trngarog a, merciful, pitying [mercBben, exceedingly goodTrugarogrwydd n, mercifulnessTrosedd, Troseddiad, -au n, transgres- Truí-iau n, drilling-toolTroseddol a, transgressing [sion Trulio i\ to drill a holeTroseddu v, to transgress, to ofFen< Trull n, store ; store of liquorTroseddwr, wyr n, offender, transgressor Trulliad, iaid », butlerTrosel -i n, plaited fenceTrosenwad », transnominationTrosf'a, f è'ydd nf, turning-placeTrosi'ynediad n, metabasisTrulliadaeth nf, butlershipTrulho r, to draw liquorTrum -iau n, ridge, backTruman, ain nc, ridge, copeTrosgl af clumsy, awkward : m trwsgl Trumbeithyn np (-en nf), ridge tiles mTrosgludo v, to transportTrumbren -i n, keelTrosgl wyddiad n. transferring ;passage Trumiad n, ridging; copingTrosglwyddo >', to transferTrosglwyddol a, transferringTrumiog a, ridged, copedTrus n, ward, guardTrosi v, to turn out; to move onward; Trosi n, what is a guardto move about ; to transferTrusiad, iaid n, ward, bulwarkTroslath -au nf, cross beam or bar, part Trosio v, to guard, to wardof the ancient Peithynen, being the Truth n, flattery, wheedhng, fawningstock or frame in which the ends of Truthad n, wheedlingTruthan. ain nc, wheedlerTruthiad, iaid n, sycophant, flattererTrwn, trynion n, circleTrwnc n, urine, lye, staleTrwodd ad, throughTrwpa ra, tub, hod ; trollopTrws -oedd n, covering, dressTrwsa, ëydd n. packet, trussTrwsgl a, clumsy, bungling: f trosglTrwsglyn n. bunglerTrwsiad n. dressing; drejsTrwsiadn v, to clothe, to dressTrwsiadus a. dressed, decked, well-. to dress, to deck [dressedTrwst, trystau n, noise, rustling; thun-Trwstau a, clumsy; unlucky [derTrwstaneiddio v, to become clumsyTrwstaneiddiwch, Trwstanwch n, clumsiness,awkwardnessTrwth, trythion n. what tends to expand284

1Trwynol! TrwyogaethI Trwyth. passing;TRYTrwy -on n, pass throughTrwy pr, through ; by ; by means ofTnvyad n, permeationTrwyadl a, alert, smart, lively; thorough,complete[nessTrwyadledd n, sprightliness; thorough-Trwyadlu r, to act alertlyTrwyd n, bursting throughTrwydo V, to hurst throughîrwydol a, bursting, penetratingthrough; boreTrychfil -od n, insectTrychgyff -ion n, chopping-blockXrychiad, iaid n, cutter, lopperXrychineb n, disaster, calamityTrychinebus «, disastrous, calamitousTrychion np (-yn ?i), cuttings, shredsTrychni n, disaster, mishapTnyvdd pr, through ; by ; by means of Trycholdeb n, mangled stateTnvydded -an nf pass, passport, li-Tiychu v, to cut, to cut into, to truncateTryehwys n, thorough sweatcense; fare; receptionTrwyddedog a, having licenseTrwyddedogaeth nf freedom of passingTrwyddedogi v, to give free passageTrwyddedu v, to pass freely ; to licenseTnvyddedwr, wyr n, passengerTrwyddew n. piercer, borerTrwyddo v, to pass through; to boreTrwyd dyd -au n, pass; license; fareTnvyll -au nf swivel ; ringTrwyllo v. to swivel ; to trollTrwvn -au », nose, snout, nozzle; pointTrwyngornfil -od n, rhinocerosTrwynlwch n, snuffa, nasal. Trwynolion, nasal Trvdd n, what is throughconsonants, nasalsTryddyd n. passage throughTrwvnsweh n, tip of the noseTrwyo pr, through : ad, throughTryf n, what is pervasiveTryfal -au n, trianglenf, pervasionTryfalu v, to form a triangleTrwyogi v, to make pervasive [urine Tryfer -i nf harpoon, spear-i n, solvent, lye ; decoctionTrwythbair a, diureticTrwythlif n, diabetesTrwytho v, to steep in lyeTrwythi n, menstruum; lyeTry n, aptness to pass through or overTryad n, pervasionTryal -au n, homesteadTryarllais a, of stunning voiceTryawch n, magnetismTryb -oedd n, blended stateTrybaeddu v. to wallow: to daubTrybed -au n, support; brand ironTrybedd -i ?>f support; trivetTrybeddu v, to set firmlyTrybelid a, perspicuous, clearTrybest /i, commotion, bustleTrybestu v, to bluster, to bustleTryblith n. chaosTryboethi v, to heat throughTrybola a, mixture; wallowingTryboli v, to huddle ; to wallowTrvbv.yll a, of piercing mindTrybylog a, dullTrycio v, to flag, to fail ; to dragTrych n, opening ; scopeTRYTrycheb nf tmesisTrychfa, f ëydd nf place that is cutTrychyn n. small cutTrydan n, electric fluid, electricityTrydaniaeth n. electricityTrydanol a, electric, electricalTrydanu v, to electrifyTrydar n, chirp; dins v, to chirpTrydaru i\ to chatter; to din; to chirpTrydedd, Tryde af third : m trydydd,Trydiad n. pervasion[trydyTrydon nf agrimonyTrydon a, thoroughly tonedTrydwan ad, four days henceTrydydd am, third :f trydeddTryferu v, to harpoonTryfesur -au n, diameterTryfol n, what is all bellyTryfolio v, to gormandizeTryfrith a, thoroughly mixed ; swarming;teemingTryfritho v, to chequer, to variegate,to diversify ; to be swarmingTryfrwyd a, interweavingTrylais, leisiau n, thorough voiceTrylef -au nf thorough utteranceTrylen n, thorough learning: a, thoroughlylearnedTryles n, thorough benefitTrylifo v, to flow throughTrvlitu n, thorough trainingTrvliw -iau n, pervading colourTryloes -au nf pervading pangTryloew a, transparent [roughly burntTrylosg n, thorough ignition: a, tho-Trylwyn a. very ready or perfectTry!ym a, thoroughly keenTrym a, compact, trimTrymder, Trymedd n, heaviness285

TUCIÍTrymfryd n, sadness oi' mindTrymgWBg n, dead sleepTrymhau v, to make heavyTrmiad. Trymhâd », making heavyTrymluog a, flaggingTrymwydd np (-en nf), spruceTrymysg n, confusionTryn -i n, ardency ; fiercenessTryn a, ardent, fierce, sternTrynaws n, pervading qualityTrynedd n, ardency; fit rTrynerth n, thorough strengthTrynodd n, pervading juiceTrynwyd n, pervading emotionTryred nf run through [rough-bredTryryw -iau n, perfect kind : a, tho-Trysain. seiniau nf perfect soundTrysawd n, thorough-baseTrysawdd, soddion n. cube rootTrysgledd n, awkwardnessTrysor -an n, treasureTrysorfa, f ëydd nf treasuryTrysori v, to treasureTrysorwr, wyr, Trysorydd -ion n, trea-Trystan n, blusterer[surerTrywar a, thorougbly tameTrywed d n, trace by scentTrywel o, perspicuousTrywio v, to pervadeTry^vydd «, trace, scentTrywyddn v, to trace by scentTrywyllt a, thoroughly wildTrywyn a, thoroughly happyTryvfyngar a, conciliatoryTu -oedd n, side; region; part. Tuallan,Tusw, wan, won n, whisp, bunchTusad n, making a whispTuth -iau n, trot ; trudgeTuthio v, to trot ; to trudgeTu faes, Tu rnaes, on the out-Tw n, rising up ; drive ; swayTwa v, to drive, to urge onTwb -iau n, round lumpside. Tu fewn, Tu mewn. inside.Tu hwnt, on the other side; beyondTua, Tuag ad, in a direction to; Twba, twbäu n, tubtowards; about. Tuag at, towards Twc -ion ii, cut, clip, chipTuch n, grunt, groanTuchan n, grumbling: v,to grumble, toTnchaniad ??, grumbling [groanTuchanllyd a, apt to groan or grumbleTuchanol a, grunting, gramblTWB _Tuchanwr, wyr n, grumbler, groan^Bgrunt er; murmurerTud -oedd n, surface ; region ;land jTudalen -au n, side of a leaf; pageTudfach -au n, stiltTudlath -au nf meting-rodTudlen -i -au nf mapTudwed, Tudwedd nf sward, sodTudd -ion n, shade ;gloom; vapourTudded -au nf covering, vestureTuddedu v, to jmt on a vestTuddedyn a, garmentTuddo v, to envelopeTuedd -au », region, district coast: 1tendency, bias, inclinationTueddol a, inclining, conducive; aptTueddoldeb n, inclinednessTueddoii v, to render partialTueddu v, to incline, to bias, to tendTueduwr, wyr n, one who inclinesTuell -i nf covert: coverTufewnol o, internal, inwardTugel -ion n, ballotTugelu v, to vote by ballotTul -ion n, envelope ; shroudTrystian v, to keep clatteringTuliad n, shroudingTrystio v, to bluster, to clatter, to rustle Turn -iau n, bend, turnTrythgwd, gydau n. satchelTumiad n, forming a bendTrythu i>, to swell outTumon nf bender ; spineTrytbyll a, voluptuousTumonogion np, vertebrates, vertebralTrythy 11 u v, to follow pleasure Tun n, what pervadesTrythyllwch n, enjoymentTunad n, pervadingTryw», what pervades; what is con-Tur n, reverse, turn upstant; trace; truth; agrimony Turio v, to reverse ; to turn upTryw a, universal ; constant [stabbed Turn n, turn : a, roundTrywan n, thrust, stab : a, pierced, Turnen -i nf whirl; turning- wheel;Trywanu v, to tranfix ; to stab, to pierce shaft of a wheelTurnio v, to turn, to do turneryTurnwr, wyr n, turnerTurs -iau n, snout, chopsTursyn n, long snoutTurtur -od nf turtle doveTus 11, what is wrapped; whispTwca -od n, sort of a knifeTwcio v, to clip, to dockTwdd n, what pokes or juts outTwddf. tyddfau n, poke; punch.nf lock of hair286

TW YiTwf n, growth; nTwff», rise, lift; tuftTwg 11. prosperity, luckTwiig b, lot. plight; oathTwl, tylan n, what is rounded; tuftTYFTwymdwyr a, lukewarmTwymi'wydo v, to fomentTwymnol a. warmingTwymo, Twymno r, to warm, to heatTwymyn -on -au ??, heat ; fever. Twymynannwyd, influenza. Twymyudoben. mumps. Twymyn felen, yellowTtvIc, tylcau, tylciau », cot, hovel, styeTwlch. tylchau n, tump, knollTwlffvn », squab, chub: Awlftenfever. Twymyn fraenol, typhus orTwlo, », bulk: booth, hutputrid fever. Twymyn goch, scarletTwll, tyllau 7?, hole; pit; dimple. Twll fever. Twymyn nychlvd, nervous fever.mwn, mine shaft. Twll y hygad, the Twymyu weîy. miscarriagesocket of the eyeTwyn -an », hillock; bush; headland,Twmft'ed -i n, funnelTwmp, tympiau », tump, moundTwmpan ný\ bulky oneTwmpath -awn, tump; bushTwmpathu v, to form tumpsTwmpethyn ?i, small tumpTwmpian v, to drop, to nodTwn -ion n, fracture ; splint : a, fracturedTwynen -ydd nf. sand-hill [promontoryTwvnyn 11, tump ; bushTwyo v, to hem in ; to checkTwyr a, agitated ; torridTwys -au n, top, tuftTwys np, ears of cornTwysen -i -au nf, ear of cornTwyseniad n, spring ; earingTwnc n, deposit, pledge[/'ton Twysenol a, spiring; earingTwniad n. fracturingTwysenu v, to spire ; to earTwnrif -au », fractional number Twysg 11 & nf mass, quantityTr, tyrau », towerTwysged, Twysgen

TYNTvliant », vegetation, growthTyfol a, growing; vegetating. Tyfolion, vegetablesTyfu v, to grow, to vegetateTygio v, to prosper, to succeedTynged -ion -an nf destiny, fate, luckTyngedfen -au nf destiny, fateTyngedfenu v, to predestinateTyngediad n, adjurationTyngedu v, to adjureTyngiad, Tyngad n, swearingTyngnaith nf sanctuaryTyngn v, to pledge, to swear'1 Vlad n, making smoothTylath -au nf house beam, purlin, rTyle -au n, acclivity, steep, ascent afterTylino v, to knead doughTylu -oedd n, household=TeuluTyluedd n, domesticity: societyTylwyth -au n, household; familyTylwytho v, to form a familyTylwythog a. having a familyTyllgrug n, chink by droughtTyllog «, having holes, perforatedTyllu «?, to bore, to make a hole, to perforate,to pierceTym n, aptness to enlarge ; spaceTymmer -au nf temperamentTymmerol a. temperamentalTymmeredd n, temperatureTymmeru r, to temperTymmerua a, temperateTymmerusedd n, temperatenessTymmestl -oedd nf tempest, stormTymmestlog, Tymmestlus a, tempestuous,-stormy," boisterousTymmestlu v, to storm, to be boisterousTymmig a, ample, full timeTymmig -ion b, prickle, twitchTymmigiad n, pricklingTymmor -au », season, timeTymmoraidd, «, seasonableTymmoreiddiwch, Tymmoroldeb n,seasonablenesB : comfortablenessTymmori v, to make or fix a seasonTymmorol a, temporalTymmyr ra, temporalityTymmyriad n, temperingTy>tio v, to testifyTymp », enlargement; bringing forth, Tygtiol a, testifyingbirth ; time, seasonTystiolaeth nf. testimonyTympan -au /i/i drum; timbrelTy.stiolaethol a, testimonialTyn n, pull, stretchTystiolaethu v. to testifyTvn ac. tight, stretched ; stubborn :,/*tenTynchwydd n, tumourTynder, Tyndra n. tightness; rigidity;Tyndir -oedd n, lay land [straitnessTyndrec -iau n & en. draught gearTYWTynedigaeth nf, attractionTvnedigol a. attractiveTvnell -i nf. barrel, tun; tonTynellaid. eidiau nf. contents of a tunTvnellu v. to fill a tunTyner, Tynerus a, tender, lenient, mildTyneriant n, emollitionTyneru v, to make tender, to softenTynerwch, Tyneredd n, tendernessTynfa, i'ëyddnf. draught, pullTynfach -au n, harpoon, grapnelTynfad -au n, tug-boatTynfaen, feini n, loadstoneTvnfarch. feirch n, draught horseTynhau v, to lighten, to strainTyniad n, pulling, draughtTyniar -oedd nf, bubbleryniedydd -ion n. extractorTynlath nf, draught treeTyno n. plat, green, daleTvnrwyd -au nf drag-netTynrwydd n, tightness, rigidityTvnu v. to draw, to pullTynwydd n, direction; intelligenceTynwyddo v, to direct, to guideTynwyddol a, inductive[tionTynwyddyd -au n. intelligence; induc-Tyrchaidd a, hoggish, hog-likeTyrche8 -od -aanf, Bpayèd sowTyrchu v, to burrow, to turnTyrchwr, wrr «. molecatcherlyrchyn n, little hogTyrddain v, to be blusteringTyrddan, Tyrddiad n, blusteringTyrddu v, to bluster, to stormTyrfa, faoedd nf multitude, hostTyrfain v, to be blusteringTyrfhau v, to shrink togetherTyrfu v, to rise up; to turn up; tocontract, to shrinkTyru v, to heap, to amassTyrwn, ynod n, sand bankTysinwy -on n. throb, tremblingTysmwyad n, throbbmg, palpitationTysmwyo v, to palpitateTyat -ion », evidence, witnessTystiant, iaint ?i, evidenceTysyn n, yarn-ball bottomTytmwy -au n, clasp, buckleTytmwyo v, to clasp, to buckleTywallt v, to ponr, to spillTywalltiad n, pouring out288

UCHATywodyn re, a grain of sandTywota v, to gather sandUchelfäeroiiiaeth nf consulshipTywu v, to spread aboutUchelfal, Uchelfan, ' Uchelfar re, theTywydd re, the weatherUchelfryd a, high-minded [mistletoeTywyll re, dusk, gloom: ac, dark, obscure,Ucheliant re, elevationdusky: /"tywejlTywyllawd re, obscurityTywyllu v, to darken, to obscureTywyllwch, Tywyllwg re, darknessTywyn -au re, spread, ray ; strandTywynedigaeth nf radiancyTywyn ol a, radiant, shiningTyw'ynu v, to radiate, to shineTywynwg re, radiancy, splendourUchelraith, reithiau nf grand juryUchelryw -iau re, superior kindUchelsaf nf high standing ; high reliefUchelsantaeth nf hierarchyUchelu v, to make high, to heightenUchelwr, wyr re, freeholder, gentlemanUchelwyl -iau nf, high festivalUchelydd -ion re, superiorUcheilawr re, the mistletoeTywynygu v, to illuminate [to guide Uchenaid, eidiau nf, sighTywys re, leading, guidance : v, to lead, Ucheneidiol a, sighing; aspirateTywysel -i nf, plug, stopple, stopperTywysg re, processionTywysgo v, to proceedTywysog -ion re, leader ;princeTywysogaeth re/, principality; leadingTywysoges -au nf, princessTywysogol a, princelyTywysol a, leading, guidingUcheneidio v, to sighUcher -au re, gloom ; eveningUcherddaw re, eventideUchergyd -ion re, lofty shockUcherwest -au nf soíre'eUcherwyl -iau nf vesperUchiad re, heighteningUcho, Uchod ad, aboveTywysydd -ion, Tywyswr, wyr re, a Ud re, howl, yell; blastman who leads, leaderUdfa, fëydd nf, howling, yellingUdfil -od re, hyaenau.Udgan nf sound of a trumpetUdganu v, to sound a trumpetUb re, what is high ; howl ; cryUdgorn, gyrn re, trumpetUbain re, howling, moaning : v, to howl, Udiad re, howling, yellingtJban re, howling, bellowing [to moan Udlais, leisiau re, howling noiseUch -ion nf, what breaks out ; a sigh Udlef -au nf, howling voiceÜch a, being over ; upper ; higher : pr, Udain, Udo v, to howl, to yellabove, over : ad, ahoveUdol a, howling, yellingXJchad re, rising overUdon re, solemn cryUchaf a, upmost, uppermost, highest Udoni v, to imprecateUchafael re, ascensionUdoniaeth nf imprecationUchafed a, being over, upperUdd n, chief, lordUchafedd re, loftiness, heightUddyf a, humble, obedient=UfuddUchafiad re, rising overUf, re, what is over or spreadUchafiaeth nf supremacyUchanian nf superior natureUFETywalltol ö, pouring, sheddingTywarch, eirch ere, sod, clod, turfTywarchen -i nf, element; sod, turfUchanianaeth nf, metaphysicsUchanianol a, supernaturalUcharn -edd -au nf, the ankleTywarchu v, to form a sod, to sward Uchder, Uchedd re, height, highness,Tvwas, weision re, house servantloftiness, altitude; topTwel -i n, cloth, towel [tywyll Uchedu v, to elevate, to soarTywell af dark, obscure, dusky: Uchedydd -ion re, soarer; larkTywio v, to spread aboutTywod -ydd re & ere, sandUchel a, high, lofty, toweringUchelawg, Uchelawr re, mistìetoe [tionTywodi v, to form sandTywodlyd a, full of sand, sandyTywodog a, having sandTywodol a, arenaceous, sandyTywodwlydd ere, sandwortUchelder, Ucheledd re, loftiness, eleva-Ucheldrem -iau nf haughty lookUlcheldyb -iau re'& nf high opinionUchelfa, fëydd, Uchelfan -au nf, highplace[sulUchelfaer, feiri re, high constable ; con-Ufelai nc, ozygenUfelaidd a, sulphurou»289

;Ufelawd, odion re, sulphateUfeliar re, sulphurUfelig a, sulphuric. Sur ufelig, sulphuricacidUfelu v, to generate fire or oxygenUfelyddiad n, ignitionUfelyddiaeth nf pyrotechnyUNWUnddalenog a, monopetalousUnfaint re, unity of sizeUfelyn re, element of fireUnfed a, first. Unfed ar ddeg, eleventiUfell af humble, obsequious: m ufyll Unfraint a, of equal rankUfelldorl re, obsequiousnessUfudd a, humble, obedientUfudd-dod re, obedienceUfuddgar a, obsequious, meekTJfuddhau v, to obey, to be humbleUnfryd a, of one mindUngor a, of one turn or twistUniad re. uniting, unionUniaith a, of one language, monoglotUniant n, unity, union [just, perfectUfuddiant re, humblingUniawn a, direct, straight; upright;Ufuddoldeb re, humblenessUnig a, sole, only, lonely; singular[tud|Ufullder re, humility, meeknessUnigedd, Unigrwydd re, loneliness, soli- \Ufyll am, humble: /"ufellUffarn -au nf, the ankleUnigol a, single, singular; disunitedUnigoldeb, Unigolrwydd re, singularityUffern nf, hell, hadesUnigoli v, to make singularj[titude jUfFernol a, infernal, hellishUniondeb, Unionder re, straightness ; rec- 'Ug re, what is envelopingUniongred nf orthodoxy : a, orthodox 1Ugain, ugeiniau a & re, twenty. Un ar Uniongyrch, Uniongyrchol a, of directhugain, twenty-oneUgaint, ugeinniau re, twentyUgeinfed a, twentiethUgeinplyg a, twenty-foldcourse ; immediate, directUnioni v. to straightenUnioniad re, straiteningUnionred a, of direct courseUl re, what is humid; closeness: a, Unionsyth a, quite erect perpendiculardamp, close, muggy;Unllaw a, single-bandedUlai nc, hydrogenUliar re, phlegmatic habitUnlle, Unman re, one place:Unlled a, of one breadtnad, any-[whereUlo v, to damp; to smother; to become Unllef a, of the same soundclose or muggy ; to heat with dampnessUnlliw a, of one colourUlw, en (nlwyn re), ashes, cindersUlwin, Ulwig a, carbonicUlyf re, the remains of anything burntUnllygeidiog a, monocular, one-eyedUnmodd a, of the same modeUnnaws a, of the same temperUnnerth a, of equal powerUlyfig a, carbonic[carbon Uno v, to unite ; to accord ; to joinUll re, what is abrupt or quickUnodli v, to agree in rhymeUlliad re, sudden driving [oaf Unoed a, of the same ageUllta, Ulltach re, crazy one, fickle one,Un -au nc, individual, oneUn a, one; identical, same: px, one.same, mono-. Un ar bymtheg, sixteen.Un ar ddeg, elevenUnplyg a, of one fold ; folioUnad, Uniad re, making one, union Unrhyw a, of the same kind ; same ; anyUnben -iaid, byn, Unbeniad, iaid re, mon- Unsain nf unison : a, of the same soundUnbenaeth nf monarchy[arch Unsawd a, of the same stateUnbenaethol, Unbenaidd, Unbenig, Unbenola, monarchical, monarchialUnbriodas nf, monogamyUncorn, cyrn re, unicornUndad a, of the same fatherUndeb, Under, Undod, Uned, -au n,unity; union; concord; simplenessUndeg"a, eleven, ll=Un ar ddeg [ianUndoaiad, iaid, Undodwr, wyr n, Unitar-Undodiaeth nf UnitarianismUndon a, monotonousUndras a, of the same kindredUndull o, of the same formUndwf a, of the same growthUnol a, uniting; united; accordantUnoldeb re, Unoliaeth nf Unoliant n,identity, unity, onenessUnoli v, to become as oneUnsill a, of one syllableUnswydd a, of one purpose. Yn unswydd,on purpose, purposelyUntri re, three united in one [turnUntro re, what is of one turn : a, of oneUntroed re, one foot : a, one-footedUntu re, one side : a, one-sidedUnwaith nf one time: ad, once[mannerUnwedd a, similar: ad, in tne same290

;WDWYDUnwynebog a, of one faceUnyd n, continuity : a, continual, likeWedi, Wedy pr,GWEDl)after (mutation ofUr n, what is essential or pureUrdd -au nf, sacred order; rankTJrddas -au nf, dignity; holy orderWedi, Wedyn ad, afterwards, thenWeitbian, eithion ad, now, at lengthWeithiau ad, vsometimes, occasionally,Urddasog a. having orders. Urddasogion,now and thendignitariesWei c, so, well ; nowUrddasol a, sacred; dignifiedWela, Wele i, look, behold, loUrddasu v, to dignify ; to confer orders Wf n, flowing, gliding, runningUrddawd n, ordainingUrddedigaeth nf ordinationWff n, motion from or out ofWfft n, push off, flight: i, fie, for sham«Urddeiniad n. dignificationWfftio v, to cry fieUrdden nf, pure intellectWg n, overspreading: outsideUrddiad n, dignifying ; ordination Wi i, hey ; heydey : ohUrddin a, dignified, exaltedUrddineb, Urddoldeb n, dignified stateWihi n, the whinnying of a horseWine -od nf the chaffmcbUrddo, Urddoli v, to dignify; to ordain Winwyn np (-yn n), onions. WinwyaUrddol a, dignified, exaltedy môr, squills. Winwyn gwyilt, Winwyny cn, crow garlicUrddon n, hyssop-leaved loose-strifeUrddoni v, to exalt ; to honour Wl n, what is subtle or fineUrddoniant n, exhaltationUrddun n, exalted stateUrdduniad n, dignifyingUrddwisg -oedd nf, robe of stateUrddyn n, dignified oneUriad, iaid n, exalted one; elderUs -ion n, what is external; chaffUs a, trifling, light, frailUsion np (usyn «.), husks, chaffUsioni v, to yield chaffUslyd a, full of chaff or husksUsog a, having husks or chaffUst n, silence; hush: in, hush!Ustio v. to hush ; to hissUstus -iaid n, justice, magistrateUthredd n, astonishmentUthro v. to astonishUthrol a, astonishing, amazingUthroldeb n, awfulnessUwch a, higher : pr, above, overUwchder n, height:=UchderUwchel a, lofty ; eminent=UchelUwd n, hasty pudding;papUwdaidd o, like hasty puddingUwdfys -edd n, nursing-fingerw.Wab n, slap, stroke ; checkWabio v, to slap, to bangWb n, the state of being expelledWb i, out, avaunt, ho 1Wbain v, to keep howlingWhwb i, (denoting anxiety)Wch n, expansionWchw i, denoting distressWd n, what is extreme or spread oulWll, yllod n, fragment, fraction [lowWm, Wmp n, covert, shade ; void ; nol-Wnc, Wng a, close, near, hard by : pr,near to, nigh : ad, hereWnco£>K, that one distant [stand stillWo n, stop: v (to a horse), stop, wo,Wp n, state of being out or upWr n, state of being on or atWrch n, what is high or roundWrdd. Wrth n, contact, touch ; impulseWrth pr, close•to by ; with. Wrthyf,wrthyt, wrtho, wrthi, wrthym, wrthych,wrthynt, by me, &c. ; to me, &c.Ws 7i, action ; effort ; ardourWsg n, what separatesWst n, thrust, push ;gustWsw -od n, what is energetic ; steedWt n, what is extreme or outWtr en, light grain of cornWtre, rëydd nf lane, bye-roadWttres -au nf revel, carousalWttresol o, revelling, carousingWttresu v, to revel, to carouseWth n, what expandsWy -au n, what is produced ; tggWybr -au nf firmament; skyWybraeth nf aerologyWybraidd a, atmospherical, aerialWybreiddio v, to become as airWybren -i nf firmament, atmospher*Wybrenol, Wybrol a, firmamentalWybrgoel nf aeromancyWybriad, iaid n, what exists in airWybrliw -iau n, cerulean hueWybro v, to form air ; to go into airto soar in the airWvd v. thou art-i=Wvt291

YCHWyf v, I amWyl n, flow, gush ; wallWylo v, to wail, to weepWylof, n, Wylofaethw/*, wailing, weepin,Wylofus a, wailing ; dolefulWyn (yn) np, lambs : s oenWyneb -au n, face, visageWynehpryd n, countenanceWynebu a, to face, to frontWynos np, lambkins.[,/*wyresWyr (\vyr) -ion ?i, grandchild, grandsonWyrain a, spreading, extendingWyre nf spreading, expanseWyro v, to distend, to reach outWya », aptitude for motionWysg n, tendency forward; bias; presence; current ; course, streamWysg ad, m a forward directionWyt v, thou arcWyth a, eight, 8Wythban «, of eight partsWythdeg, Wythddeg a, eighty, 80=Pedwar againWythdro a, of eight turnsWythdroed a. having eia;ht feetWythfed a, eighthWythgant n, eight hundred, 800Wythnos -au nf, week. Wythnos iheddyw, this day weekWythnosi v, to form a weekWythnosol a, weeklyWythochr n, octagon: a, octagonalWythol o, belonging to eightWyth or a, of eight bordersWythplyg or, of eight folds, octavo, 8voWVthran a, of eight shares or partsWythryw a, of eight kindsYdys n, the calender: v, it isY, Yr a, the. Y before a consonant (as Ydyw v, he is. See Ydwyfy bennod);yr before a vowel (as yr Ydd (before a vowel)=Y, Yr adadnod) ; V after a vowel termination Yfn, liquid, moisturewhich takes a consonant for euphony Yfadwy a, drinkable, potahle [sottish(as ffyda'r bennod ar adnod) ; V mayalso be used between a vowel and aconsonant (as yr adnod neu'r bennod)Y, Yr ad, a particle used before someverbs,YNGAYeh, Ydych v, you areYcha », lo, behold, seeYchad n, coming in viewYchadaf ad, thus most plainlyYchwaen ad, peradventureYchwaith c. neither, not soYchwaneg ad, more: a, moreVchwanegiad n, augmenting, additionYchwanegol a, augmentative, additionalYchwanegu v, to augment, to addYchwarddu v, to cause laughterYchwarian ad, in a gentle wayYchwerig a, playfulYchwinsa ad, immediatelyYcliyJig -ion n, little; fewYchydig a, little; few: ad, littleYchydigder n, littlenessYchydigyn n, very littleYd -au n & en, corn. Yd meddw, darnelYd ad (before a consonant), it; that;that itYdbys np (-en ??/*). vetches, chit-peasYden nf\ Ydyn n, grain of cornYdfaes, feusydd n, corn-fieldYdfran, train nj\ rook, crowYdfwyd n, corn food[oatsYdgeirch np (-en nf, -yn n), cultivatedYdgist -iau nf, corn-binYdgordil -au nf, corn-yardYdi v. is, he is, &c, is he, &c.=YdywYdig n, cockh'Ydlan -au -oedd nf corn-yard, haggardYdoedd v, was=OeddYdoes i"=OesYdog a, abounding with cornYdwal -au nf corn garthYdwyf, ydwyt, ydyw, ydym, ydych,ydynt r. I am, "thou art, &c.Ydyn n, Yden nf grain of cornYfed v, to drink ; to tipple : n, drinking;Yfedgar, Yfgar a, given to tippling,Yfedr n, drinking habit [tipplingYfetri v, to drink oftenYfiad n, drinking: imbibingYfol a, drinking; imbibingYfYrc, tendency out or fromand having no English equivalent.Y mae, there is. Yr oedd,there was. Er lleied y bo, however Yfflo v, to break; to shiver [pieces.small it may be. Felly y gwnaethant Yfflon rip (yfflyn n), shatters, shivers,y tro nesaf, so they did the next time Yg 7i, open or void stateYb n, state of being over, up, or out Yng n, what is close upon; bare touch ;Ybain v, to make a howlingYch, ychain n. oxYngpr, (mutation of ys) [slight hintYngan b, to intimate; to utter292I

Ym,f1Yma|Ymachlud|Ymachlud,]YmachuhjYMAYngnad -on n, judge; magistrate, jus- Ymarfer -ion nf, practice, exerciseYngneidiaeth nf judge's office [tice Ymarferiad n, practising ; habitYl n, what pervades or movesYleni ad, this year=EleniYll n, what tends to part'Ylliad n, rippling, dividingYllt n, rip, rent, partingYlltryd n, vagabondYlltyd n, ripper; ploughYllyr -on n, moleYm px, reflects the action expressed bythe word to which it is prefixed, onthe actor; as Llosgi, to burn; Ym-LOSGi, to burn one's self; Cyfiaavnhad.justification ;self-jnstification.YmgyfiawnhadIt also denotes reciprocityof action; as Cydio, totake hold of; Ymgydio, to take holdto withdraw one's self, to retireof each other. For the meaning of Ymbesgu v, to fatten one's selfterms with this prefix, not insertedhere, see the words from which theyare formedYm pr, (mutation of yx)My, Fy pn, my, meYm (ym) v, we are=Ydymad, here, in this place.n. enveloping [ingYmacbludo v, to be obseur-Ymachludd v, to become obscuredv, to save one's selfYmadael v, to forsake, to part, to leaveYmadaw v, to forsake, to quit"Vmadawol a, parting. Pregeth ymadawol,farewell sermonYmadferth n, self-exertionYmadgudd n, self-revealingYmadnabod n. self-knowledgeYmadnewyddu v, to renovate one's selfYmadrodd -ion ft, discourse; speech:sentence: v, to speak, to discourseYmadroddi v. to speak, to talk, to commune,to discourseYmadroddwr, wyr it, speaker, discourserYmadwedd n, self-returningYmdawr n, anxious care [for one's selfYmdecäu v, to make one's self fair orYmaddaw v, to promise mutually [gle Ymdeimlo v, to feel one's self [fineYmafael -ion, Y maflyd n, wrestle, strug- Ymdeithio v, to travel, to journeyYmafael, Ymaflyd "v, to lay hold; to Ymdeithiwr, wyr, Ymdeithydu -ion n,Yrnagori v, to open one's self [wrestle passenger, travellerYmagwedd nf self-conformityYmderfynu v, to limit mutually [therYmaith ad, away, hence, avaantYmalvv v, to call mutuallyYman ad, here, in this place=YmaYmderíýsgu v, to raise a tumult toge-Ymdesach n. wanton dallianceYmdesu v, to bask one's self in the sunYmannog n, mutual excitement; selfexcitement;Ymdiro v, to bask one's selfv, to excite mutuallyYmannos ad, night before lastYmdoddi v, to become dissolvedYindopi v, to shift for one's selfYmarbed n, mutual refraining; saving Ymdrafodi v, to bestir one's sell: toone's self:v, to save one's selfYMDYmarferu, Ymarfer v, to practiseYmarllwys », self-emptyingYmaroi v, to hear withYmaröus a, long sufferingYmarweddiad n, behaviour, conductYmateb -ion n, mutual answerYmattal n, self-restraint : v, to restrainone's selfYmattreg nf, mutual pauseYmbaffio v, to box mutually, to fightYmbalfalu v, to be gropingYmballu v, to fall into errorYmbarlio v, to talk togetherYmbarotoad n, self-preparationYmbellän v. to render one's self distantYmbil v, to implore, to craveYmbincio v, to trim one's selfYmbleidio v, to confederateYmboeni v, to pain one's selfYmbrawf, brofion n, experienceYmbryn n, self-redemptionYmburo v, to purify one's selfYmbwyll -ion n, considerationYmbwys n, self-pressureYmbwyth n, competitionYmbyncio v, to discourse, to conversaYmcíiwedleua v, to chat togetherYmchwel -ion nf, return, reverseYmchweliad n, returningYmchwelyd v, to returnYmchwycido v, to swell one's selfYmdaclu v, to trim one's selfYmdaerm v, to seli-expand, to spreadone's selfYmdaeru v, to dispute togetherYmdaith, deithiau nf, journey, voyageYmdaith v, to journey, to travelYmdaro v, to strike mutually; to shiftstrive together293

,Ymestyn v, to stretch one's selfYmddiflino v, to divest one's self of Ymethol v, to elect one's selfYmddifregu v, to divest one's self of Ymewino v, to fasten one's nails[enjoyment Ymfalch'io v. to pride one's selffrailtyYmddifwyno v, to divest one's self of Ymfawrhau v, to magnify one's selfYmddifyru v, to divert or amuse one's self Ymflino v, to tire one's selfYmddiffyn v, to defend one's self: n, self-Ymfoudhau, Ymfoddio v, to please

:YMGYmgeintach v, to bickerYmgeisio v, to make effortYmgeledd, &c.=Amgeledd, &c.Ymgenfigenu v, to envy mutuallyYmgeryddu v, to rebuke one's selfYmglodfori v, to exalt one's self in fameYmglymu v, to bind one's selfYmglywed v, to feel one's selfYmgnoi v, to keep gnawingYmgodi v, to raise one's selfYmgofleidio v, to embrace mutuallyYmgom -ion n, conversationYmgomio v, to converse, to soliloquizeYingrafu v, to scratch one's selfYmgredu v, to believe mutually; topledge mutuallyYmgreinio v, to roll one's selfYmgreuloni v, to fill one's self withcruelty, to become cruel [wareYmgroesi v, to cross one's self; to be-Ymgrogi v, to hang one's selfYmgryf liau v. to fortify one's selfYmgrymu v, to prostrate one's selfYmguddio v, to hide one's self [tuallyYmgusanu v, to kiss one another mu-Ymgydio v, to lay hold mutually ; to joinYmgyfammodi v, to join one's self inmutual covenantYmgyfarfod v, to come together, to meetYmgyfarfod -au -ydd n, meeting, interview,coming together[to vieYmgyfartalu v, to make one's self equalYmgvfarwyddo v, to acquaint one's selfYmgyfeillach -au nf, mutual friendshipYmgyriawnhau v, to justify one's selfYmgyflawnu v. to complete one's selfYmgyflogi v. to hire one's selfYmgyflwyno v, to devote one's selfYmgyfnewidiad n, mutual interchangingYmgyfodi v, to raise one's selfYmgyfranogi v, to render one's self participating[go to lawYmgyireithio v, to litigate mutually ; toYmgyfrifiad n, self-estimationYmgyfrwyddo v, to haste, to hurry one'sYmgyfuuo v, to unite one's self [selfYMLYmgymmysgu r, to mix one's selfYmgyndynu v, to act with mutualstubbornnessYmgynddeiriogi v, to madden one's selfYmgynhenu v, to employ one's self inwrangling [to warm mutuallyYmgynhesu v, to make one's self warmYmgynhyrfu v, to disturb one's selfYmgynnàl n, self-support: v, to supportone's selfYmgynnefino v, to accustom one's selfYmgynnulliad n, self-collecting; mutualcollecting[temptYmgynnyg v, to offer one's self; to at-Ymgyrchu v, to approach mutually ; toassault or assail each otherYmgyrhaedd v, to reach one's selfYmgystadlu v, to make one's self equalYmgysgodi v, to shelter one's self; toshelter each otherYingyssylltu v, to conjoin one's self; toconnect mutuallyYingysuro v, to comfort one's self; tocomfort each otherYmgyweirio v, put one's self in orderYmgywilyddio v, to shame one's self;to shame each otherYmhaeru v, to assert one's selfYmhagru v, to deform one's selfYmhalogi v, to defile one's selfYmharddu v, to adorn one's selfYmheddychu v, to pacify one's self; topacify each otherYmhel», to be meddling [enlargeYmbelaethu v, to amplify one's self ; toYmheneiddio v, to make one's self seemold ; to become oldYmherawdr, ouron ?i, emperorYmherawdwr, wyr n, emperorYmhercyd v, to apprehendYmherodraeth -au nf, empireYmherodres -au nf, empressYmherodrol a, imperialYmhoewi v, to enliven one's selfYmhofn v, to take delight, to be pleased.Ymhoffodd ynof, he had a favourunto me, he took pleasure in meYmholi v, to be questioning; to inquireYmhoni v, to assert one's selfYmgyfyngu v, to straighten one's selfYmgyft'wrdd n, meeting together : v, tomeet together, to touch, to come incontactYmhedd n, great craving: v, to beseech,to implore, to craveYmgynghori v, to consult[selfYmgymdeithasu v, to associate one's Ymhyfrydu v, to delight one's selfYmgymhell v, to urge one's self; to Ymiachu v, to heal one's selfurge mutuallyYmladd -au n, combat, battleYmgymhwyso v, to render one's self Ymladd v, to fight, to combatproper, to fit one's selfYmlâdd v, to kill one's selfYmgymmedroli v, to moderate one's self Ymlaesu v, to be drooping295;

YMOYmlanhau v, to clean one's selfYmlawenhau v, to gladden one's selfYmlechu v, to secrete one's selfYmledu v, to expand one's selfYmlefaru v, to be talkingYmleihau v, to lessen one's selfYmlenwi v, to fill one's selfYmlid -iau re, pursuit, chase: v, topursue, to chaseYmlithro v, to slipYmliw re, reproach : v, to expostulateYmloni v, to cheer one's selfYmlonyddu v, to appease one's selfYmlosgi v, to burn one's selfYmlunio v, to form one's selfYmluosogi v, to increase, to becomemultipliedYmlusgo v, to drag one's selfYinhvybran v, to be creepingYmlwytho v, to burden one's selfYmlygru v, to corrupt one's selfYmlyn n, cohesion, adherenceYmorol v, to inquire ; to beseechYmorphwys v, to rest one's self; todepend[with retinueYmosgorddi v, to surround one's self Ymvlu v. to edge, to rim296YMYYmosod v, to place one's self. Ymoscar, to attack, to assail, to assault-.Yrnostwng re, self-debasement v.stoop, to debase or humble one's selfto submit, to yieldYmpryd -iau n, fast, fastingYmprvdio v, to fastYmrafael -ion n, contention, varianceYmrafaelio v, to contendYmran -au rejT, schism, sectYmranu v, to part one's selfYmresymu v, to converseYmrithio v. to shew one's selfYmroddi, Ymroi v, to resign one's self;to submit ; to exert one's SelfYmruglo r, to trail one's selfYmrwygo r, to tear one's selfYmrwvmo v, to bind one's selfYmryson -au n, contention, disputeYmrvson v, to contend, to disputeYmlyniad, iaid re, adherentYmlynu v, to adhere togetherYmlysiad n, self-discardingYmlythu v, to gorge one's selfYmuabod v, to be acquaintedYmnacäu v, to refuse one's selfYmneillduad n, self-secessionYmneillduaeth nf, dissentYm.M'l'vdlu v, to fix one's self; to settleYmserchu v, to be doatingYmsoddi v, to sink one's self; to sinkYmson -ion re, soliloquyYmson r, to soliloquizeYmsymmud n. self-motion : r, move[dissent Ymunioni v, to straighten one's self;Ymneillduo v, to separate one's self; become straighttoYmneillduol a, dissenting [paratist Ymwadu v, to deny one's selfYmneilldiiwr, duwyr », dissenter, se- Ymwaedu v, to bleed one's selfYmnerthu v. to strengthen one's self Ymwahanu r, to separate one's selfYmnesäu v, to approach; to draw one's Ymwallgofi v, to distract one's selfYmnoddwr, wyr n, refugee [self near Ymwared r. to deliver one's self;Ymnoethi v, to denude one's selfavert mutuallyYmnofio v, to swim of one's self, to float Ymwarthu v, to disgrace one's selfYmochelyd v, to bewareYmwasgarn v, to be self-scattering ; 1Yrnofidio v, to afflict one's self [inquire become scattered[togetiYmofyn v, to be inquiring, to ask, to Ymwasgu v, to press one's self; to preYmofynçar o, inquisitiveYmwastatäu v, to make one's self _ eYmofynia.1 re, inquiring, inquiryYmofynydd -ion re, inquirerYmweled r, to visitYmweliad n, visitation[or fiYmogelyd v, to beware, to avoidYmogoneddu v, to glorify one's selfYmwellän v, to better one's selfYmwerthu v, to sell one's selfYmogwyddo v, to be inclined [to bathe Ymwrthod r, to abstainYmolchi, Ymolch v, to wash one's self; Ymwrthodiad re, abstinence. Llwyr ym-1Ymnlhvng v, to drop one's self; to give wrthodiad, total abstinence, teetotal- IYmoralw v, to inquire; to invoke [wayYmorchestu v, to emulateYmorfoleddu p, to exult in one's selfYmorfod n. self-conquestism[mutuallT"Ymrysonfa, f e'ydd nf, provocation ; con-Ymrysonwr. wyr re, contender [tesYmsathru v, to tread mutuallyYmwthio v, to push one's self: to push.Ymwychu v, to adorn one's selfYmwylltio v. to make one's self wild; toget in a passionYmyfed n, tipphngYmyl -au -on n, side, edge, brink

YSBYmyraeth nf intermeddlingYnryru, Ymyryd r, to intermeddleTxnysgario v, to separate one's self; tomiscarryTmysgaroedd np, the bowels, entrailsYmysgogydd -ion n. automatonJmysgwyd v, to shake one*s selfYn np (onen nf), ash-treeflYnpr, in. at. 'into; for. Yng nghyd a.together with. Yng nghylch, about.round. Ym mhlith. amidst, amongst.YSGY'sbi'enddrych -au n, spying-glass, tele-Ym mron. nearly, almostY'sbig -an nf, spike; spine [scopeYn, a particle used before verbs, adjectives,and nouns, which has no corres-Y'sbigod -au nf spindle ; spiggotY'sbigo v, to spike, to prickponding English word. Yn bod. being, Y'sbigoglys en, spinageexisting. Yn myned, going. Yn Y'sbil -ion n, dribblet, mitedarllen^ reading. Yn fawr. great: Y^sbincyn n, finchgreatly. Yn llawn, full; fully. Ym Y'sbinglairch, gleirchion n, bridegroommhell, far, at a distance. Coronwydef yn frenin, he was crowned king.Cymmerwyd ef yn garcharor, he wastaken prisoner [now, lo !Y na ad, there, in that place ; then ; thereYnad -on n, judge; justice;Y nadaeth nf the ofBce of a judgeYnaeth ad, thereafter, thenY T nfer -ion n, influxYnfyd a, furious, mad; foolish; rash.Ynfydion, foolish personsY'nfydrwydd n. foolishness, follyYnfýdn v. to rave; to be mad [lumYYifytty. tai n. madhouse, lunatic asy- Y'sbrydiaeth ?if spiritualityYnnill v, to gain, to win=EnnillY'sbrydol a, spiritual, ghostlyYno ad, there, then, at that place Y'sbrydoldeb n, spiritualnessY nt v, are, they are=Y"dyntY'sbrydoli v, to spiritualize ; to inspireYntau pr. he too. him alsoY^sbrydoliaeth nf inspirationYnte, Yntef ad, otherwise, thenY'sbwng, Ysbwrn n, spongeYnyd -oedd n, incipience; shrovetide Y'sbwynwydd np (-en nf), rosemary-Ynys -oedd nf, island, isleY'suwysiad n, impression[treesYr a, the (before vowels.) See Y Ysbydd n, jut or run outY~s a, ardency; consumingY"sbyddad n, hawthornY's v, is. hath a being, exists=Y'dys Ysbysu v. to specify, to showY r s. an expletive. Er ys dyddiau, a good Y'sdillio v, to plait, to foldwhile ago. Y's truan o ddyn wyf fi. Y'sdwrio v, to chide; to threatwretched man that I amY^s c, as. Y's dywed y Sais, as theEnglishman saysYsbach -au n, grapple, clawYsbaddu v, to exhaust ; to geld ; to spayY'sbagu v, to claw, to clutchYsbaid n, cessation; spaceYsbail. beiliau nf spoil, preyYsbaith nf prospect, sceneY'sbár, beri nf spear, lanceYsbardyn n, spurY T sbardyno v, to spurY'sbarth n, separationY'sbarthu v, to separateY'sbeidio v, to intermitY'sbeilio v, to spoilYsbeinwydd np (-en nf), box-treesY'sbeiorad n, explorationY T sbeithell nf spectacleY'sbelwi v, to gall, to fretY'sbennydd h, "overwhelmingY'sbicell -au nf dart, boltYsbicella v, to throw a dartY'sbinog nf the quinsyYsbTo v, to spyY'sblan «, bright, splendidY r sblenydd n, splendour: a, splendidY'sbodol -au nf slice; spattle.magistrate Y'sbonc -iau nf jerk; smackY'sboncio v, to smack; to jet, to jerkY'sborion np, refuse of fodderY'sborth -ion n, sustenanceY'sborthen -i nf basket, pannierY'sborthi v, to supportY'sborthiant n, sustenanceY'sbryd -ion -oedd b, spirit, ghostYsdyferu v, to distil, to dropYáennd r», space, whileY'sfa, feydd, nf consumed spot; itching;sheep walkY'sfan -au nf itching ;bitingY'sgadan np (enyn n), herringsY'sgadran -au nf squadronY'sgaen -au nf sprinkling, spreadingY'sgaenu v, to sprinkleY r sgafael n, capture, preyY^sgafn a, light, not heavy; fickle;volatile ; long (as to quantity). Marwysgafn, deathbed song297

YSGYsgafn n, light body ; stackYsgafnder n, lightnessYsgafnhau, Ysgafnu v, to lightenYsgaffell -au nf, ledge, rim, browscaffoldYSGYsgiw -ion nf screen, settle: n, thirdYsgiwio v, to screen, to shelter [cousiaYsglawring, Ysgrawling n, glue, cementYsglawringo v, to glueYsglem -iau nf slice, sliverYsglenno v, to slice, to sliverYsglen -oedd nf, sex, kindYsglenol a, sexualYsglent -iau nf, slide ; driftYsglin -ion n, knob, knotYsglinen nf, knob, knotYsglino v, to form a knobYsgaffellu v, to form a ledge ; to scaffoldYsgaid n, sprinklingYsgainc, geinciau nf branch; skeinYsgall np (-en nf), the thistle. Ysgalleny blaidd, spear thistle. — ddu,black chameleon thistle. — ddraenwen,common carline thistle. —Fair, — fraith, — wen, milk thistle. Ysglüen nf damsel, maid, maiden— fendigaid, blessed thistle. — Ysglofen -au nf slip, sprayfoglynog, sea eryngo. — fwyth, Ysglyf -ion n, what seeks for preymelancholy thistle. — ganpen, field Ysglyfaeth nf depredation; prey, spoileryngo. — gotymog, cotton thistle. Ysglyfaethu v, to depredate, to spoil, to— y moch, common sowthistleprey on, to ravageYsgalìog a, full of thistlesYsglyfaethus a, predatory, rapaciousYsgâr, ysgarau nf shareYsglyfiacl, iaid n, depredatorYsgar -ion n, divorce. Llythyr ysgar,Ysglyfio v, to depredate, to prey onbill of divorceYsgar v, to part, to cast offYsgarant, geiraint n, adversaryYsgaredigaeth nf, separationYsgariad •«, separating, divorceYsgariaeth nf, separationYsgario v, to separate, to divorceYsglymu v, to form a knotYsgoad n, starting asideYsgoegyn -od ra, acoxcomb:Ysgog -ion n, quick motion, stirYsgogi v, to wag, to stir, to shakeYsgogrym -oedd n, momentumYsgogyn -oedd n, flutterer, fop, coxcombYsgariad n, scarletYsgol -ion nf schoolYsgarm -oedd nf outcryYsgol -ion nf peak; ladder. YsgolYsgarmain v, to cry outYsgarmes -au nf, shoutingFair, common centauryägolfaer, f'eiri n, proctorYsgarth -ion n, offscouring, excretionYsgarthu v, to purge out, to excreteYsgatfydd ad, perhaps, peradventureYsgol haig, heigion n, scholarYsgolheigdod n, scholarship" eigiaeth nf schoolingYsgaw en (-en nf), elder wood, the Ysgolheigio v, to schoolelder. Ysgaw bendigaid, — y ddaiar, Ysgoliad 7i, schoolingdwarf elder, danewortYsgol p -iau n, sparYsgawl a, vehement, activeYsgor -au nf, rampart, bulwarkYsgawn n, light body; lightYsgorfa, fëydd nf ]jlace of defenceYsgecru v, to bicker, to brawlYsgeler a, atrocious, nefariousYsgori v, to encircle, to hem, tocntrenchYsgornio v, to scorn, to slightYsgelerdra n, atrociousness, villanyYsgen n, morphew, dandriffYsgorpionllysmouse-ear-iau n, scorpion-grass,Ysgentyn n, caperer, buffoonYsgerbwd, bydau n, skeleton, carcaseYsgeth -au nf, spear, lanceYsgethru v, to iterate, to repeatYsgi, gi'od n, cutting off; parer; batYsgortio v, to thunder; to explodeYsgorwg n, what forms a screenYsgoth n, purge, voidanceYsgothfa, fe'ydd nf, privy-houseYsgrad n, what is rigid or stiffYsg'ien nf, slictir; scimitar; turner's Ysgräell, Ysgräen nf the sea-swallowlathe; tall womanYsgraf -ion, n, what scrapes offYsgîl, ysgiliau n, recess, nookYsgrafell -i nf, scraper; rasp; curry-Ysgilio v, to set behindYsgin -au nf, skin robe, pelisseYsgip -iau n, quick snatchYsgipio v, to snatch away or offYsgraf'ellu v, to rasp, to scrapeYsgrafu r, to scrape, to grateYsgraff -au nf ferry-boat, ferryYsgraffinio r, to scarify[combYsgipiol a, snatchingYsgraglach en, rag-tag and bobtail, mol298

;YSGYsgrain n, what is crawlingYsgrawen -i nf, hard crustYsgwyddo v, to shoulder, to joustYsgwyf n. sprinkle ; scumYsgrêch, grechau nf scream, shriek Ysgydwad n, agitationYsgrêch y coed, jayYsgyfaint nf lungs ; stranglesYsgrechain, Ysgrechian v, to keep Ysgyfar -au nf earscreaming, to shriekYsgyfarn -au nf, ear of a bea^tYsgrechio v, to scream, to shriekYsgrechog nf jayYsgrepan -au nf wallet, scripYsgri, gr'ion nf shriek, screamYsgrif -au -ion nf notch ; writingYsgrifell -au nf writing-pen, penYsgrifen -au nf a. piece of writing.Ýsgrifen fedd, epitaphYsgrifeniad n, writingYsgrifenu v, to write, to pen [cretaryYsgrifenydd -ion n, scribe, writer, se-Ysgriflyfr -au n, codex, manuscriptYsgrifriod -au nf note (of a bank, &c.)Ysgrifo v, to notch; to write; to scribeYsgrifwas, weision n, clerk, scrivenerYsgrin -au nf skreenYsgrogell -i nf draw-bridge [bruteYsgrubliad, iaid, Ysgrubl -od n, beast,Ysgrûd, ysgrudion nf frame ; skeletonYsgnvd, ysgrydion n, carcaseYsgrth n, heap, bulkYsgryd -ion n, shiver, shakeYsgrydiad n, shiveringYsgrythyr -au nf the scriptureYsgrythyrol a, scripturalYsgub -au nf. sheaf; besomYsgubell -i nf whisk; besom; broomYsgubion np, sweepingsYsgubo v, to whisk; to sweepYsgubor -iau nf barnYsguborio v, to put in barnYsid ad, there is ; it may beYsig a, fretting ; corrodingYsigo v, to fret ; to inflameYslac a, distinct, loose, slackYslacio, Yslacäu v, to slackenYslaif, leifiau nf slashYslapiad n, slappingYslath -au nf rod, perchYsled -i nf drag, drayYsledfen -i nf, drag cartYslepan -au nf trap, a ginYslipan n, glibness; burnishYslipanu v, to burnish [comicalYsgûth n, scud ; whiskYsmala a, fickle ; humorous, droll, funny,Ysguthan -od nf ringdove ; wood-pigeon Ysmicio v, to blink; to ogleYsguthell -od nf, scudderYsguthiad n, scuddingYsgw n, guard, care; refugeYsmot -iau n, patch, spotYsmotyn, ysmotiau n, spotYsmwcan n, puff of fogYsgwad n, guardingYsnid -au nf snout; snipeYsgaeth n, guardianshipYsniten nf drop at the noseYsgwaetheroedd ad, more the pity Ysnoden -i nf fillet, lace, band, ribbon.Ysgd n, push; jet; stileYsgwdiad n, pushing onYsgwfl, ysgyflon n, grapple, snatchYsgwthr, gythrion 7i, cut out; lopYsgwyd n, shake, flutterYsgwyd v, to shake, to flutterYsgwyd -au nf, shield ; targetYsgwydfa nf shake ; tossYsgwydo v , to use a shieldYsgwydwas, weision n, shieldbearerYsgwydd -au nf shoulder. Pont yrysgwydd, clavicle, collar-boneYSTYsgyfarnog -od nf hareYsgyfeinio v, to form lungs ; to have thestranglesYsgyfeiniog a, pulmonaryYsgyfeinwst n, phthisis, decline, pulmonaryconsumptionYsgyniad n, ascending=EsgyniadYsgyrion np, staves, splintersYsgyrioni v, to shiver ; to staveYsgyrnwg n, snarl, grin[to snarlYsgyrnygu v, to gnash with the teeth,Ysgythr -au n, fang, tuskYsgythr-ddant, ddannedd n, fangYsgythrog a, fanged. Mynydd ysgythrog,peaked craggy mountainYsgythru v, to lop;Ysiad n, consumingYsiant n, consumptionto carve; to pruneYsnoden y mor, sea weedsYsnodenig nf, handletYsnodenu v, to filletYsol a, consuming; corrosive-Ysoldeb n, consuming stateYspytty, tai, n, hospitalYssig a, shattered, bruisedYssigdod n, contusionYssigo v, to bruise, to shatter, to crushYstac -iau n, heap, stack [to quellYstaca n, standard; five and a aalfbushels299

YSTYstacio v, to pile, to heap, to stackYstâd, ystadau nf state, conditionYstadaeth nf statisticsYstadeg -an nf statisticsYstadegol a, statistical [pectableYstadus a, of a position or repute, res-Ystaen n, stain; tin: a, stainedYstaeniad n, staining; tinningYstafell -oedd nf chamber, roomYstafellog a, having a roomYstafellu v, to form a roomYstafellydd -ion n, chamberlainYstafellyddes -an nf chambermaidYstagu v, to suffocate, to chokeYstang -au nf perch in measureYstalu v, to form a stockYstalwyn -i n, stallionYstanc -iau n, holdfast, bracket, woodenhook. Ystanc ceffyl, horse-blockYstancio v, to stanch; to bracketYstarn -au nf packsaddle, saddleYstarnu v, to put on a packsaddleYstarnwr, wyr n, saddlerYstefaig nf the palateYsteinio t>, to cause a spreadYstel -ion n, what stretches outYstelc -iau nf lurk; loiterYstelciad n, lurking; loiteringYstelcian v, to lurk; to loiterYstelff -od n, blockheadYstelffu v, to render rigidYsteliad n, straining outYstem nf, base, stemYstên, enau nf jug, ewer, decanterYster -ion n, what is ardentYsteraig a, ardentYstercian y, to be jerkingYstercio v, to jerk outYsterlewyn n, radiationYstern, tyrn n, what is ardentYstern a, of ardent tendencyYsteru v, to render ardentYstid, tidau nf what forms a wreathYstido v, to form a wreathYstig a, strenuous, perseveringYstigl -au nf stileYstigo v, to act strenuouslyYstigrwydd n, assiduity, diligenceYstinos ??., asbestosYstle n, flight, retreat; kindredYstlen -i nf sex, kindYstlenol a, sexual, kindredYstlom n, excrement, ordureYstlomi v, to void ordureYstlum -od n, batYstlwn n, connection, kindYstlwyd a, of a hoarv hueYstlwyn -i n, luxuriant groveYstiyned nf, society; kindredYstlyniol a, being associatedYstlynu v, to associateYstlys -au nf side, flankYstlysgam a, lop-sidedYSTYstlysol a, lateral, sidedYstlysu v, to go to one sideYstlyswedd -au nf profileYstod -ion nf course ; layer ; swatheYstodi v, to dispose a "course, range,layer, or swatheYstofen nf, warping-trayYstofi v, to range, to warp; to tame;bestow, to give, to presentYstôl, tolion, tolau nf, stoolYstola nf, scarf, stoleYstolc -iau n, punched hollowYstolciad n. buttingYstolcian v, to keep buttingYstoncyn -au n, stump of a treeYstôr, torau n, bulk; store; stock;Ystor -au n, rosin, resin [quantityYstordy, dai n, storehouse, warehouseYstordyn n, trigger (in bowling); markto jump fromYstori, 'iau nf history; story, taleYstori v, to cover with resinYstorio v, to store upYstor'io v, to tell a storyYstonn -ydd -oedd nf tempest, stormYstormus a, tempestuousYstrad -au «, flat, vale, daleYstrafF nf what strews aboutYstraftbl a, strewing; wastefulYstraffu v, to strewi to wasteYstraig, treigiau n, buckle, claspY»traii;l, treiglion n, turn, detourYstraill, treillion n, what is trailed, matYstrain nf tribe, crew, breedYstram, ystremydd nf frameYstranc -iau nf trick-, wileYstrancio p, to play tricks, to prankYstrancus a, apt to play tricksYstraul nf what is consumedYstraw -on », what is maturedYstrawd, trodion n, course, transitYstrawu 0, to educate; to matureYstre -on nf course, rangeYstred -i nf village, hamletYstref -i nf what forms a dwellingYstrefn v, to form a dwellingYstreiglo v, to turn, to rollYstreillach, Ystreilliad «, trundlingYstreillio v, to trundleYstrem -iau nf what is made to app

YSTYstremio v, to make, to seem [charmYstremp -iau nf dash, stroke; trick;Ystrempio v, to'dash; to bewitchYstres -i nf wreath, chainYstresu v, to wreathe, to chainYstrew n, sneeze ; snortYstrewi v, to sternutate, to sneezeYstrewlwch re, snuffYstrewlys n, sneeze-wortYstrin v, to cause strifeYstyr -on », sense, meaning, importYstyrgar a, considerate, contemplative,meditative, thoughtful, reflectiveYstyriaeth nf considerationYstrodyr -iau nf the framework of a Ystyriaethu v, to use consideration orsaddle, packsaddleYstyriant «, consideration [reflectionYstrodwm re, roundaboutYstyried. Ystyrio v, to consider, to reflect,Ystrwy re, what passes throughYstyriol a, considerate [to regardYstrwyo v, to pass, to form a passageYstrwyth n, what is pervasiveYstrwytho v, to saturateYstrych re, what forms a scope ; scopeYstrychu v, to form a scopeYstn'd, trydoedd nf, way, streetYstrydeb re, stereotypeYstyrioldeb n, consideratenessYstyrmant -an n, jew's-hai'p; trumpYstyw n, settlementYstywanu », to belabourYstywaws nf pair of staysYstywell a, steady, manageableYsty well u v, to make steadyYstrydebu v, to stereotypeYstrym -oedd re, main stream or current;channelYstryw -iau re, subtlety, craftiness,cunning, finesse, stratagem, trickYstrywgar a, crafty, wilyYstryw io v, to use craftYstrywiol a, plotting, devisingYstum -iau n, bend, curve; .shape,YWYYstyfnig o, obstinate, stubborn [nessYstyfnigrwydd n, obstinacy, stubborn-Ystyflernach np, utensilsYstyffylog a, having stocksYstyfîÿlu v, to stock, to logYstyl n, cause of activityYsu v, to hanker, to itch, to eat; tocorrode; to consume, to devourYswadan -au nf stroke, flapYswail, ysweilion n, what ejectsYswain, ysweiniaid n, esquire, page;Yswatio v, to squatYswbwb «, hubbubYsybwbio v, to rumbleYsweiliad n, brawling, croakingYsweilydd -ion n, brawler, croaker[armour bearerfashion, gait. Derbyn ystum. to receivea turn, (hunting phrase)Ystumgar a, shapely, well-formedYsweiniad, iaid n, esquire, pageYswid re, what turns quicklyYstumio v, to form," to fashion, to bend, Yswidw, Yswigw nf the titmouseYstumiol a, pliable, sinuous [to turn Yswil a, bashful, timid, shyYstun n, what is irritatingYswilder re, bashfulnessYstuno r, to irritate; to instigateYstwc. vstyciau re, bucket; shockYstwff n, liftYswilio v, to be abashedYswireb -au nf policy of insuranceYswiriant re, insuranceYstwft'wl, ystyffylau re, stock, holdfast, Yswirio v, to insure, to assurestaple; the knocker of a doorYswitian v, to chirp, to make a smallYstwng re, putting downYstwng v, to put "down, to depressYstr, ystyriau re, stir, noiseYstwrio v, to bustle, to stirYstwy -on re, stop, checkYswitio r, to chirp, to twitterYswr, wyr re, consumerYswydden nf privet-treeYswymbren -i re, quiverYswyr re, what dawns, the east[noiseYstwvll re, Epiphanv. Dydd Ystwyll, Yswyth re, what pervades^Twelfth Day *Yswythbysg ere, the torpedoYstwyo v, to check, to restrainYstwyr n. what stretches outYstwyrain v, to be stretchingYstwyriad n, sti'etchingYswytho v, to pervadeYsyn re, firebrandYsyr, Ysolyr, -on re, causticYsywaeth ad, more the pityYstwyth a, flexible, pliant, supple, limp, Yth pr, thee, thyYstwvthder n. flexibility "[limber Yw, Ydyw v, is, it isYstwytho v. to make flexible or pliant Yw en, the yewYstycaid, eidiau », bucketfulYwen nf single yew-treewydd Ystycyll n, signalÌ: np, vew-'trees^01

ENWÁU DAIARYDDOL PRIODOL.GEOGRAPHICAL PROPER NAMES.CAE CAS GWEAberconwy, ConwayCasllychwyr, LoughorAberddaugleddyf, Abercleddeu,Casnewydd,Abercleddvf,MonmouthshireMilfordAbergefni, y Fenni, AbergavennyAbergwaen, FishguardAberhonddu, BreconAbermaw, BarmouthAbermynwy, MonmouthAbertawy, SwanseaAberteifi, Cardigan. SirAberteifi,CardiganshireAffrica, Affrig, AfricaAipht, EgyptAlban, ScotlandAlmaen, GermanyAlpau, AlpsAmerica, Araerig, AmericaAmwythig, Shrewsbury.Sir Amwythig, Shrop-Anwig, Alnwick [shireArberth, NarberthAtlantig, AtlanticAthen, AthensAwstralasia, AustralasiaAwstralia, AustraliaAwstria, AustriaBaddon, Badwn, BathBanau Brycheiniog, BreconshireBeaconsBarwynion, PyreneesBerwig, BerwickBiwmares, BeaumarisBrycheiniog, Brecknock.Sir Frycheiniog,Brecon-Brynaich, Berenicia [shireBrynbuga, UskBryste, BristolBurgwyn, BurgundyCaer Adrian, AdvianopleCaeralun, HaverfordwestCaerdydd, CardiffCaerdroia, TroyCaerefrog Newvdcl, NewYorkCaerefrog, YorkCaerfaddon, BathCaerfyddau, ChichesterCaerfyrddin, Carmarthen.Sir Gaerfyrddin, CarmarthenshireCaergai, ChichesterCaergaint, CanterburyCaergaradog, SalisburyCaergeri, Caergorun, CirencesterCaergraig, RochesterCaergrawnt, CambridgeCaergybi, HolyheadCaergyffin, ConwayCaergynan, NorwichCaergystenyn, ConstantinopleCaerleirion. LeicesterCaerliwelydd, CarlisleCaerloew, GloucesterCaerludd, LondonCaerlwydgoed, LincolnCaerlyr, LeicesterCaerlleon, Chester. SirGaerlleon. CheshireCaerlleon ar Wysg, CaerleonCaernarfon,Carnarvon. SirGaernarfon, CarnarvonshireCaerodor, BristolCaersalem, JerusalemCaersallog, SalisburyCaerwair, WarwickCaerwerydd, LancasterCaerwrangon, WorcesterCaerwynt, WinchesterCaerwysg, ExeterCaerwysog=RhydychainCaerwythelin, WarwickCai Newydd, NewquayCapernaum, CapernaumCarthag, CarthageCas Bach, CastletonCasgwent. ChepstowNewport,Castell Nedd. Neath [tieCastell Newydd, Newcas-Castell Paen, PainscastleCastell y Morwynion. anold name for EdinburghiCastell v Waen, ChirkCeredigion, Cardiganshire)Cernyw, CornwallConwy, ConwayCroesoswallt, OswestryCrughywel, CrickhowelCwlen, CologneCydweli, KidwellyCymru, WalesDeheudir Cymru, Deheubarth,South WalesDeifr, DeiraDinbych, Denbigh. SirDdinbych, Denbighsh.Donwy, Donaw, DanubeDordwyn, DordogneDulychlyn, ScandinaviaDulyn, DublinDyfed, Demetia (Carmarthenshire,Cardiganshire,and Pembrokeshire)Dyfnaint, DevonDyfrdwy, DeeEglwys y Waen, ChirkEidal, ItalyEnlli, the island BardseyEryri, SnowdonEssyllwg, SiluriaEwphrates, EuphratesEwrop, EuropeFflint, FlintFfrainc, FranceFfreibwrg, FriburgGroeg, GreeceGwasgwyn, GasconyGwent, MonmouthshireGwerddon=Iwerddon302

I! MôrMEIGwlad yr Haf, SomersetshireGwrecsam, WrexhamGwy, WyeGwyndud, Gwyndawd=GwyneddGwynedd, North WalesGyr, GowerHafren, the SevernHalehdin. HalgstonHenffordd. HerefordHispaen=YspaenHwlffordd, HaverfordwestIorddonen, JordanIsalmaen, HollandIseldiroedd, Isdiroedd,NetherlandsItal=EidalIwerddon, IrelandLlacham, LaugharneLlanandras, PresteignLlanbedr, LampeterLlandaf, LandatFLlandeilo, LandiloLlandudoch, St. Dogmell'sLlanelwy, St. AsaphLlanelli. LlanellyLlaneurgain. NorthopLlanfair ymMuallt, BuilthLlanfrydd, LampheyLlanilkud, IlstonLlanilltud Fawr, LantwitMajorLlanyiiiddyfri, LlandoveryLlansawel, Briton FerryLlynlleifiad, LiverpoolLlyn Tegid, PemblemereMaelor, BromfieldMaesyfed, Radnor. SirFaesyfed, RadnorshireManaw, Isle of ManManceinion, ManchesterLlerpwll, LiverpoolLloegr, EnglandLlandain, LondonLlwydlo, LudlowLlyehlyn, NorwayLlydaw, Brittany, BretagneMeirionydd, Sir Feirionydd,MerionethshirePOWMisswri, MissouriMon, Sir Fon, AngleseyMôr Adria, Adriatic SeaMôr AsolF, Sea of AzofMôr Caspiaidd, CaspianSeaMôr Coch, Red SeaMôr Du, Môr Ewcsin,Black or Euxine SeaMorganwg, Glamorgan.Sir Forganwg, Glamorganshire[nelMur Hafren, Bristol Chan-Môr India, Indian OceanLlyehlyn, Baltic SeaMôr Marw, Môr Sodom,Dead SeaMôr Tawch,GermanOceanMôr Tawel. Pacific OceanMôr Udd, British ChannelMôr Werydd, Môr Atlantig,Atlantic OceanMôr y Canoldir, Môr Ynnhir,Mediterranean SeaMynnau, AlpsMynwy, Monnow; Monmouth.Sir Fynwy,MonmouthshireMynyw, St. David's^Nicaia, Nice, NicasaNinefeh, NinevehNorffolc, NorfolkPenfro, Pembroke. SirBenfro, PembrokeshirePen Tir Lloegr, Land'sEndPenwynion, ApeninesPen y Bont ar Ogwyr,Bridgend [BridgePont ar Fynach, Devil'sPont Faen, CowbridgePont y Fon, CowbridgePont y Gwr Drwg, Devil'sBridgePorth Lludd, LudgatePorth Madog, PortmadocPowys, division of ancientWales, including part ofCheshire, Shropshire,Montgomery, Radnor,Denbigh, and FlintY WYPrwssia, PrussiaPrydain, BritainPrydain Fechan, BritannyPumlumon, PlynlvmonPwyl, PolandRhosfair, Rhoshir, Newborough=NiwbwrehRhufain, RomeRhwssia, RussiaEhydwely, BedfordRhydychain, OxfordSafwy, SavoySermania=ÄlmaenTafwys, Tafwysg, ThamesTain, Tyne; ThamesTaleithiau Cyfunol A-merica, United Statesof AmericaTinbych, Tinbych y Pysgod,TenbyTrallwng, WelshpoolTrefaldwyn, Montgomery.Sir Drefaldwyn, Mont-gomeryshire-Trefdraeth, Newport, Pern.Trefesgob, Bishop's CastleTref Ntiwydd, NewtownTreforus, MorristonTref y Clawdd, KnightonTrefynwy, MonmouthTrefiynnon, HolywellTwrci, TurkeyTy Ddewi, St. David'sTywi, TowyUnol Daleitbiau, the UnitedStatesY Gelli, HayYnys Fon, AngleseyYnys Wen, BritainYnys Werdd, Ireland, theEmerald IsleYnys yr la, IcelandYrHeleddDdu.NorthwichYr Heledd Wen, NantwichYr Wysg, the UskYsgotland=AlbanYspaen, SpainYstrad Ffiur, Strata FloridaY Wyddfa, SnowdonY Wyddgrug, MoldCARMARTHEN: PRINTED BY WM, SPVRREH., XING-STRF.F.T.303

LLYFRAU CYMREIGCYHOEDDEDIG AC AR WERTH GANWILLIAM SPURBELL, CAERFYRDDIN.Anfonir gwerth Swllt neu ragor o'r Llyfrau hyn yn ddidraul tnoy'rLlytliyrdy, ar dderbyniad tâl am danynt.[îíEWYDD EÜ CYHOEDDI.]Spnrrell's English-Welsh Pronouncing Dictionary.GEIRIADUR CYNANIAETHOL SEISONEG A CHYMRAEG,yng nghyd â Sylwadau Rhagarweiniol ar Seiniau Egwyddorol yr IaithSeisoneg* Llechres o'i Gwreiddeiriau, a Geirfa o Enwau Priodol Ysgrythyrol.Gan William Spukrell. Ail Argraffiad, 5s. lliain.Spnrrell's Welsh-English Dictionary.GEIRIADUR CYMRAEG A SEISONEG. Gan WilliamSpl'rrell. Ail Argraffiad, 3s. 6c. lliain.The Double Volume.Y GEIRIADUR DYBLYG, sef y Geiriadur Cynaniaethol a'rGeiriadur Cymraeg a Seisoneg uchod yn un Gyfrol, 8s. lliain ; 10s. croenllo.Mae'r Gweithiau uchod wedi cael eu hadolygu yn ofalus, ac er eu bod yncael eu gwerthu am end ychydig ragor na hanner pris yr argraffiadau cyntaf,y maent yn cynnwys tua 6000 o eiriau ychwaxegol Rhoddir sainpob gair Seisonig a ehenedl y sylweddeiriau Cyrareig trwyddynt, a bydd yrorgraff a fabwysiedir yn ddeihyddiol iawn tuag at ddiddymu'r petrusdersydd yn cael ei acbosi gan y cyfundrefnan gwrthwynebol mewn arfer ymmblitb ysgrifenwyr Cymreig. Attodvryd Rbestr o ftvy na 2000 o Enw&jYsgrythyrol Seisonig yng nghyd a u cynaniad. Y Geiriadur Dyblvg (8s.)yw y rhataf, y llawnaf, a'r goreu o'r holl law-eiriaduron sydd wedi cael eucyhoeddi.Spnrrell's Grammar of the Welsh Language.GRAMADEG O IAITH Y CYMRY. G%n William Spurrell,Ail Argraffiad. Lliain, 3s.[newydd ei gyhoeddt.]Llythyraeth yr Iaith Gymraeg.GAN D. SILVAN EVANS. Lliain, 2s.Ergyd ac amcan y llyfr hwn ydyw, nid cynnyg unrhyw gynìlun newyddar iawn ysgrifenu'r Gymraeg, ond cyfuno'r "gvrahanol dduiiiau sydmewn arferiad: ac felly gwneuthur un gyfundrefn gysson, sylfaenedig aransawdd yr iaith, a chyfaledd ieithoedd ereill, yn lie"" y cymmysge 1syddwedianurddoein llénoriaetb o'r oosoedd boreuaf hyd y pryd hwn.y bwriad yn gymmaint yw dadlur pwnc o lythyraeth, gan fod hyny wediei wneuthur drosodd a throsodd drachefn; ond yn hytrach gosod i lawrychydig o hyfforddiadau syml er cynnorthwy y sawl a chwennycbont ddilynrhyw drefmant rheolaidd.'yn lie ymbalfalu yn y benbleth sydd yn hanfodyn ein plith.

—— —;—2 Llyfrau Cyhoeddedig ac ar Werth gan W. Spurreil.Pregethau Ymarferol (65),A draddodwyd i Gynnulleidfaoedd Gwledig. Gan ddiweddar Wdnkbgperthynol i Eghvys Loegr. Lliain, 9s.Gan Hugo Grotius.Gwirionedd y Grefydd Gristionogol.A Gyfibithwyd gan Edward Samuel. Y trydydd Argraffiad, gydaghrybwyllion am yr Awdwr a'r Çyfieithydd. Gan D. Silvan Evans.Pris Dau Swllt,Y Ffydd Ddiffuant.Sef HANES Y FFYDD GRISTIONOGOL A'I RHTNWEDD.Gan Charles Edwards. Argraffiad Newydd. Gyda Nodiadau Eglurhaol,gan y Parch. W. Edmunds. Lliain, 5s.Drych y Prif Oesoedd.Gan THEOPHILUS EVANS. Argraffiad Newydd a chyflawn.Yng nghyd â Ehagaraeth gan yr Hybarch John Williams. A.C., ArchddiaconCeredigion; a " Gair am yr Awdwr a*i Waith," gan y Parch.\V. Edmunds. 2s. 6c.Mae yr Idiom Gymreig ynddo, yn wir felly; a chyda golwg ar Idiom, hwnddylai fod y Text Book.—Haul. Y mae yr hanesion a ddygir ger bron yn bachusylw pob un sydd yn meddu calon Cymro, o ba enwbynag y byddo. Y Drysorfa.Gweledigaethau y Bardd Cwsg.G.r.i Ems Wynne. Argraffiad Newydd, gyda Nodiadau Eglurhaol, ganD. Silvan Evans. Is. 6c.Diau y bydd yr argraffiad hwn bellach yn safon. Amserau. This is decidedlyone of the books which should be placed in the hands of»Welsh Students at ourpublic Seminaries; for a work exhibiting a more nervous style, or a more idiomaticphraseology, it would be impossible to meet with. Arcticeolorjia Cambrensis.Gwaith Prydyddawl Edward Richard,O Ystradmeurig, yn Sir Aberteifi. Argraffiad newydd, wedi ei ddiwygio. 4d.Gems of English Verse, with Translations into WelshTLYSAU BARDDONIAETH SEISNIG, wedi eu Cyfieithu i'r(ivmraeg. Is. 6c; Lliain hardd, 2s. 6c.Tlws odiaeth, yn wir, o ran ei olwg allanol. Digon tlws o ran argraffwaith arhwymiad i'w osod ym mysg tlysion ein cymmydogion y Seison. Ni ddygwyddoddi ni eto weled un llyfr wedi ei gyhoeddi yng Nghymru yn dlysach na'r gyfrol fechanhon, os mor dlws. Amserau.Y Cyfarwyddwr Meddygol TeuluaiddYn cvnnwys Hyfforddiadau i'w dilyn mewn Achosion o Glefyd neu Ddamwain,yng nghyd â Ehestr o'r Meddyginiaethau Goreu, eu Natur a'rDognau, a'r ftbrdd i'w gweinyddu. 8s. ; Hanner rhwym croen llo, 4s.^lae'r llyfr hwn yn diwallu diffvg mawr a hanfodai ym mhlith trigolion y.Dywysogaeth, sef eisieu'r Cyfarwyddiadau goreu i'w dilyn gyda golwgar Glefydau. Mae'r hyfforddiadau wedi eu gosod i lawr yn eithaf eglur,ac eny.au y Meddyginiaethau a'r Doluriau wedi eu rhoddi yn Seisoneg,Lladin, a Chymraeg.Yr ydym yn sicr na chafodd y Cymry lyfr meddyginiaeth mor llawn a hwn o'rblaen. Tybiem nad oes eisieu arall i wneyd unrhyw ddyn yn feddyg iddo ei huna'i deulu, wrth unrhyw achos o angenrheidrwydd disyfyd,—Eurgrawn Wcsleyaidd.

—::——Llyfrau Cyhoedâedig ac ar Werth gan W. Spurrell. 3Y Meddyg ShadNeu LAW-LYFR IECHYD.Yn cynnwys eglurhâd o'r egwyddoriona reoleiddiant y cyfansoddiad dynol, a chyfarwyddiadau hyrwydd igadto Iechyd; yngnghyd ag hyfforddiadau pa fodd i ymddwyn mewnAchosion Dygwyddiadol a Disyminwth. Dan Xawdd y Gwir AnrhydeddusIarll Powis. 8c.Mae y llyfr yn ddestlus a chynnwysfawr am bris bychan. Seren Gomer. Nidei dlysni argraffyddol yw ei unig ragoriaeth. Bedyddiwr. Mae yn cynnwys llawero wybodaeth ar brif elfenau a defnyddi3u iecbyd y corff dynol. Seren Gomer.Awyriad Anneddau(Ventilation of Dwellings) : neu Eglurhad Darluniadol o'r berthynasrhwng Anadlu Awyr Bui- a mwynhau Iechyd. Dan Nawdd y GwirBarchedig Connop Thirlwall, Arglwydd Esgob Ty Ddewi. Gan W.Spurrell. Ail ArgrafEad, 2c.Great good would be effected if a copy were put into tbe hands of every cottagerin the principality.—Carmarthen Journal. Well worthy of prompt purchase andattentive perusal.— Welshman.Y FfermwrNeu Hyfforddiadau yn Egwyddorion Amaethyddiaeth, yng nghyd â Chyfanvyddiadauer Gwellâu Clefydau Anifeiliaid. Is. 6c.Ought to be, as we trust it will, in the hands of every Welsh farmer. CarmarthenJournal. Llawer gwiriouedd pwysig ynddo —Cymro. Yr ydym yn dywedydar ein gair, na ddylai un ffermwr yng Nghymru fod hebddo. Haul.LLYFRAU YSGOL.Y CATECISM BYRAF. A Gyflwynwyd gan y Gymmanfa oDduwinyddion i'r ddau Dy o Barliament, yng nghyd â Phrofiadau Ysgrythvrol.Hanner lliain, fie.THE PARABLES OF OUR LORD AND SAVIOUR JESUSCHRIST (Duoglot).Dammegion ein Harglwydd a'n Hiachawdwr IesuGrist. Cvmraeg a Saesoneg ochr vn ochr. 2c.ARWEINYDD I ADDYSG, yng nghyd â Chatecism yr Eglwys,neu Gatecism Dr. Watts. 6c.ARWEINYDD I ADDYSG. 3c.Y SEREN DDYDD : sef Casgliad o Hymnau o waith y diweddarBarchedig W. Williams, Pantycelyn, ac ereill. 3c.YR UDGORN ARIAN: sef Casgliad o Hymnau o waith ydiweddar Barchedig W. Williams, Pantycelyn. lc.Y DELYN AUR: sef Casgliad o Hymnau o waith y diweddarBarchedig W. Williams. Pantycelyn. ac ereill. lc.LLYFR I DDECHREU DYSGU DARLLEN. lc,CATECISM YR EGLWYS, yng nghyd â Chatecism Ysgrythyrol,ean Dr. Watts, a phethau buddiol ereill.WELSH AND ENGLISH PRIMER, containingin both Languages. 3c.lc.Easy LessonsTHE RAILROAD TO LEARNING, a First Book for Children,arranged on a plan exhibiting important Analogies in English Spellingand Pronunciation. 4d.TIÍE CHILD'S BOOK TO BEGIN WITH.THE PARENT'S BEST GIFT. Id.Id.

•Sabbath—:—4 Books Published

^ ^ Ä- fl&Tfcu