The Scottish Celtic review
The Scottish Celtic review The Scottish Celtic review
62 Mar a Chaidh an Tuairisgeiil rndr a Ckur gu Bch.gathered from oral sources, that it is given exactly as it came tohand, and that it is as free to the reader to draw his own conclusionsfrom the language, or any other part of it, as to theperson who committed it to writing. The tale was at one timewell known. Many old people have heard its title, but it requireda search to find any one who could go through its incidents. Ofthese there were various versions. The attention is kept alive bythe name ; it is only at the end that the listener becomes awarethat the " Great Tuairisgeul " was a giant of the kind called''\amhanalch—that is, one who lived in a cave by the sea-shore,the strongest and coarsest of any. The translation is literal inthe pi'oper sense of the word—that is, each clause is rendered bythe English expression which conveys to the English reader thesame idea and the .same phase of thought that the Gaelic conveysto the Gaelic reader. When there is anything noticeable in thedifference of idiom, it is pointed out.]'S e mac rlgh Eirinn a bh' ann, agus bha e dol do'n bheinn-.sheilg •agus bhiodh uaisleau oga 'ga choinneachadh an sin.Bha e an sina'tighiiin dachaidh oidhche bial an anmoich, agus chunnaic e frasa'tighinn air as an aird'-an-iar; agus thainig olach inor as an fhrois,agus steud bhriagh aige, agus an t-aon bhoirionnach 'bu bhriagha'chunnaic e riamh aige air an steud air a chulaobh. " An tu so,a mhic righ Eirinn ?" thuirt e. "Is mi," thuirt mac righ Eirinn." An iomair thu cluich riumsa ? " " lomairidh," thuirt mac righEii'inn ;" cha b'ann ri m dhaoine fein a rachainn mur iomairinncluich riutsa. Thoisich iad air a' chluich, 's chaidh a' chluich lemac righ Eirinn. " Tog brigh do chluiche," thuirt an t-61ach. "Ise brigh mo chluiche-sa, am boirionnach briagh so bhi leam a' doldachaidh." Dh'tholbh e, 's thug e leis i, agus rainig e'n tigh.Co moch a 's 'g an d'thainig an latha maireach, rinn e deas air sondol do 'n bheinn-sheilg ; agus thuirt am boirionnach ris, " Tha thuair son falbh an diu, agus coinnichidh am fear ud thu an nochdfhathasd. Theid e dh'iomairt cluiche leat, agus th^id a' chluichleatsa, agus na gabh ni ach an steud a tha aige fodha."Dh'fholbhe, 's thug e a' bheinn-sheilg air ; agus anmoch dar a bha e a' tighinndachaidh, chunnaic e fras a' tighinn air as an aird-an-iar, mar a rinne roimhe ; agus thainig an t-61ach sin air lar, agus an steud aige."An tu so, amhicrigh £iriim?" "Is mi," thuirt mac righ Eirinn?"""An iomair thu cluich rium an nochd, a mhic righ Eirinn ?" lomairidh," thuirt mac righ Eirinn ;" cha b'ann li m' dhaoine
Mar a ChitlilJi an Tuairhgevl mhr a Chur ija Bets. G"f6\n a rachainn mur ioinairinn cluich liutsa." Chaidh a' chluichle mac rtgh jfiirinn. " Tog brigli do chluiche." " Is e sin,"tluiirt mac righ Eirinn, "an steud so bhi agam." Dh'fholbh edliachaidh, 's rainig e 'n tigh.An la'r na mhaii'cach chuir e air gu del do'n bheinn-slieilg achoinneachadh iiaislcan oga eile. Thuirt am boirionneach ris," Tha thii falbli an din a ris airt'ais; ach coinnichidli am fearud thu, agus tlieid a' cliluich ortsa an diu ; agus cuiridh e margheasan ort gun thu dheanamh stad, tanih, no fois, agus gun uisgedhol as do bhroig, gus am faigh thu mach ciamar a chaidh anTuairisgeul Mor a chur gu bas ; agus cuir thusa mar gheasan air-sangun e dh'fhagail na tulaich ud gus an till thusa. Their esan ansin, ' Sios is suas do gheasan ort ; ' 's their thusa, ' Cha sios 's cha'suas ach mar sud.' Their esan an sin, Fuasgail orm, agusfuasglaidh mi ort.' Their thusa an sin, Cha ' 'n f hua.sgail thuorm, 's cha 'n fhuasgail mi ort.' "Dh'fholbh e 'n bheinn ; 's dar a bha e a' tighinn dachaidh.choinnich an t-61ach mor-sa e, gun each, gun steud, gun ni aige." An tu so, a mhic righ Eirinn ? " " Is mi," thuirt mac righEirinn. "An teid thu a chluich riumsa," ars' esan? "Chab'ann ri ra' dhaoine fein a rachainn, mur iomairiun cluich riutsa.''Thoisich iad air a' chluich, agus chaidh a' chluich air mac righ Eirinn,''Tha raise cur mar chroisean 's mar gheasan ortsa, gun uisge dholas do bhroig, gus am faigh thu amach ciamar a chaidh an TuairisgeulMor a chur gu bas." " Tha mise a' cur nan geasan ciadna ortsa,"ars' mac righ Eirinn, "gun thu dh'fhagail na tulaich so gus antill mise." " Sios is suas do gheasan ort," thuirt esan. " Chasios 's cha suas ach mar sid," thuirt mac righ Eirinn. " Fuasgailorm agus fuasglaidh mi ort." " Cha 'n fhuasgail mi ort," thuirt macrigh Eirinn, " 's cha'n fhuasgail thu orm."Dhealaich iad, 's chaidh mac righ Eirinn dachaidh ; 's thuirt amboirionnach ris, " Seadh, thainig thu." " Thainig mi," ars' esan."Tha thu nis a' dol a dh'fheuchainn ciamar a chaidh an TuairisgeulMor a chur gu bas." "Tha," ars' esan. " Is ioma mac righ agus ridire,"ars' ise, 'chaidh air an t-saothair sin nach do thill ; ach cha 'n iad sin'bheir ceann saoghail dhuit-sa, air son sin." Chuir e mu dh^igh'unfalbh anns a'mhaduinn ; "Agus bheir thu leat an steudsa fodhad,"ars' ise. "Tha triiiir bhraithrean agamsa, agus is e 'n Ridir Dubha til' air fear dhiubh, agus an Ridir Ban air fear eile, agus an RidirDonn air fear eile ; agus tha fear dhiubh a' cur cuairt air an treascuid de'n t-saoghal,agus tha fear eile cur cuairt air leth an t-saocihail.
- Page 22 and 23: —;12 Grimm's Law.II. The medial o
- Page 24 and 25: ;;;;;;;;;;;;;;;;14 Illustrations of
- Page 26 and 27: ;;;;;;;;;;;;;;;IGIllustrations of t
- Page 28 and 29: ;;;;;7. Indo-European pSkr. p)itd (
- Page 30 and 31: ;;;; ; ;;;;;; ;;;20 lUastrations of
- Page 32 and 33: 22 Indu-Ewropean Routs, ivith Deriv
- Page 34 and 35: 24 I ndo-Earupnin Roots, with Deriv
- Page 36 and 37: ;26 Indo-European Roots, with Deriv
- Page 38 and 39: 28 The Lmt's of Anda id in Iriah.O.
- Page 40 and 41: ;30 The Lavjs of Auslaut in Irish.1
- Page 42 and 43: 32 The Laws of Aadaut in Irish.neut
- Page 44 and 45: S-t Tlif Lawf< iif Auslaut in Irish
- Page 46 and 47: 36 Th,' Imwa of A mlaut in Irish.Bu
- Page 48 and 49: 38 The Lau's of Auslaut in Irish.co
- Page 50 and 51: 40 The LavJs of AuslaiU in Irish.ca
- Page 52 and 53: 42 Grammatical and Etymahigical Ana
- Page 54 and 55: 44 Gramnudical and Etymolugicul Ana
- Page 56 and 57: 46 Grammatical and Etymological Ana
- Page 58 and 59: 48 Grammatical and Etymological Ana
- Page 60 and 61: 5(1 Patrick's Hymn.chreitme cotemra
- Page 62 and 63: —52 Patrick's Hymn.set against hi
- Page 64 and 65: 54 Analysis of Patrick's Hymn.tiona
- Page 66 and 67: 56 Analysis of Patrick's Hymn.Croch
- Page 68 and 69: 58 Analysis of Patrick's Hymn.Huasa
- Page 70 and 71: 60 Analysis of Patrick's Hymn.Gaeli
- Page 74 and 75: 64- Mar
- Page 76 and 77: GGMar a Cluiidh an Tuairisgeid mhr
- Page 78 and 79: ;!(i.S Mkv a C'hiiidli (cn Taaivi»
- Page 80 and 81: 70 IIoiv the Great TuairisgevI v:as
- Page 82 and 83: 72 How the Great Tuairisycvl was 2i
- Page 84 and 85: 74 IIoiv the Great Tiudrlsgeul was
- Page 86 and 87: 76 IIoiu the Oreat Tuairingeul was
- Page 88 and 89: '.78 Do Mhomir GhVninr G
- Page 90 and 91: f:ICOIR'-A'-CHEATHAICH—CORRIE OF
- Page 92 and 93: —;Hi Tlir Laws of Aiishud in Ir'i
- Page 94 and 95: —;84 Tlic Ldws (if All da ut in I
- Page 96 and 97: —m Thr L,nrs,.f Aiishnii nt Irish
- Page 98 and 99: 88 TliC Luivn of Aitdaut in Irish.H
- Page 100 and 101: :. . Aeda—'.ID Tlic Linvs of A as
- Page 102 and 103: ;92 77«_' Lav.v of Aadant in Irish
- Page 104 and 105: —^•iTIte Laivs of Auslaut in Ir
- Page 106 and 107: ni9G Tlie Laws of Auxlaat in Iridi.
- Page 108 and 109: —;98 The Laivs of Auslaid in Iris
- Page 110 and 111: —;100 The Lau-s of Auslaut in Iri
- Page 112 and 113: —102 'The Laws of Ah da at in Iri
- Page 114 and 115: :104 The Laws of Aushmt in Irish.1.
- Page 116 and 117: —106 The Laws of Auslaut in Irish
- Page 118 and 119: lOS (Tuelk and JvixjUsli ; or, the
- Page 120 and 121: 110 Gaelic and English ; or, the Af
Mar a ChitlilJi an Tuairhgevl mhr a Chur ija Bets. G"f6\n a rachainn mur ioinairinn cluich liutsa." Chaidh a' chluichle mac rtgh jfiirinn. " Tog brigli do chluiche." " Is e sin,"tluiirt mac righ Eirinn, "an steud so bhi agam." Dh'fholbh edliachaidh, 's rainig e 'n tigh.An la'r na mhaii'cach chuir e air gu del do'n bheinn-slieilg achoinneachadh iiaislcan oga eile. Thuirt am boirionneach ris," Tha thii falbli an din a ris airt'ais; ach coinnichidli am fearud thu, agus tlieid a' cliluich ortsa an diu ; agus cuiridh e margheasan ort gun thu dheanamh stad, tanih, no fois, agus gun uisgedhol as do bhroig, gus am faigh thu mach ciamar a chaidh anTuairisgeul Mor a chur gu bas ; agus cuir thusa mar gheasan air-sangun e dh'fhagail na tulaich ud gus an till thusa. <strong>The</strong>ir esan ansin, ' Sios is suas do gheasan ort ; ' 's their thusa, ' Cha sios 's cha'suas ach mar sud.' <strong>The</strong>ir esan an sin, Fuasgail orm, agusfuasglaidh mi ort.' <strong>The</strong>ir thusa an sin, Cha ' 'n f hua.sgail thuorm, 's cha 'n fhuasgail mi ort.' "Dh'fholbh e 'n bheinn ; 's dar a bha e a' tighinn dachaidh.choinnich an t-61ach mor-sa e, gun each, gun steud, gun ni aige." An tu so, a mhic righ Eirinn ? " " Is mi," thuirt mac righEirinn. "An teid thu a chluich riumsa," ars' esan? "Chab'ann ri ra' dhaoine fein a rachainn, mur iomairiun cluich riutsa.''Thoisich iad air a' chluich, agus chaidh a' chluich air mac righ Eirinn,''Tha raise cur mar chroisean 's mar gheasan ortsa, gun uisge dholas do bhroig, gus am faigh thu amach ciamar a chaidh an TuairisgeulMor a chur gu bas." " Tha mise a' cur nan geasan ciadna ortsa,"ars' mac righ Eirinn, "gun thu dh'fhagail na tulaich so gus antill mise." " Sios is suas do gheasan ort," thuirt esan. " Chasios 's cha suas ach mar sid," thuirt mac righ Eirinn. " Fuasgailorm agus fuasglaidh mi ort." " Cha 'n fhuasgail mi ort," thuirt macrigh Eirinn, " 's cha'n fhuasgail thu orm."Dhealaich iad, 's chaidh mac righ Eirinn dachaidh ; 's thuirt amboirionnach ris, " Seadh, thainig thu." " Thainig mi," ars' esan."Tha thu nis a' dol a dh'fheuchainn ciamar a chaidh an TuairisgeulMor a chur gu bas." "Tha," ars' esan. " Is ioma mac righ agus ridire,"ars' ise, 'chaidh air an t-saothair sin nach do thill ; ach cha 'n iad sin'bheir ceann saoghail dhuit-sa, air son sin." Chuir e mu dh^igh'unfalbh anns a'mhaduinn ; "Agus bheir thu leat an steudsa fodhad,"ars' ise. "Tha triiiir bhraithrean agamsa, agus is e 'n Ridir Dubha til' air fear dhiubh, agus an Ridir Ban air fear eile, agus an RidirDonn air fear eile ; agus tha fear dhiubh a' cur cuairt air an treascuid de'n t-saoghal,agus tha fear eile cur cuairt air leth an t-saocihail.