The Scottish Celtic review
The Scottish Celtic review The Scottish Celtic review
178 Fin Mac Coid.the words of the person from whom it was heard, without additionor suppression.The tale is particularly valuable as showing how the humanimagination runs in similar or analogous grooves. Whoever composedthe story, in all probability, never heard of Gulliver ; andthe " immortal " Swift never heard of Fin-mac-Coul going to thekingdom of Big Men. The two tales are founded on the samefjxncy, in representing their heroes as visiting men of gigantic size,compared with whom ordinary mortals are mere pigmies ;butthe incidents are so different, and cast in such entirely differentmoulds, that it becomes probable, almost to certainty'', that theyhave no connection with each other.Mak a chaidhFionn do rIgheachd nam Fear M5ra.Bha Fionn 's a chuid dhaoine ann an cala Beinn Eudainn' air cnoc,air chill gaoith' 's air eudain grc^ine, far am faiceadh iad a h-uilefear 's nach fliaiceadh duin' idir iad, 'nuair a chunnaiciad duradana' tighin o'n ;\ird'-an-iar.Shaoil leo an toisoach gur h-e diibhradhfrois a bh'ann ; ach an uair a thainig i ni 'bu dliiithe, chunnaic iadgur h-e bata 'bh'ann. Cha do leag i sool gus an d'thainig i staighdo'n chala. Bha triiiir dhaoine innt', fear ri iul 'na toiseach, fearri stiuir 'na deireadh, is fear ri beairt 'na buillsgein.Thainig iadair til", is tharraing iad a suas i, a seachd fad fhdin, ann am feurtioram, glas, far nach deanadh sgoilearan a' bhaile mhoir burdmhagaidh no fhochaid dlii.Chaidh iad an sin a suas gu lianaig bhoidhich, agus thog ancevid fliear Ian a dhuirn de bhulbbagan no morghan chlach, agusthuirt e riu, iad a bhith 'nan taigh briagha, nach robh an Eirinn ni'b'fhearr ; agus bha so deanta. Thog an dara fear leacag sgliat,agus thuirt e i a bhith 'na sgliat air mullach an taighe, nach robhan fiirinn ni 'b'fhearr ; agus bha so deanta. Rug an treas fear airbad shliseag, agus thuirt e iad a bhith 'nan giubhas 's 'nam fiodh'san taigh nach robh an Eirinn ni b'fhearr ; agus bha so deanta.Chuir so mor loghnadh air Fionn ;agus chaidh e sios far anrobh na daoine, agus dh'fhoighneachd e iad, agus freagair iad e.Dh'fhoighneachd e cia as a bha iad, no ceana 'bha iad a' dol." Is trl gaisgich sinn, a chuir righ nam Fear Mora a dh'iarraidhcomhraig air an Fheinn'." Dh'fharraid e'n sin 'd e 'n t-aobhar' The name of this hill is uniformly known in " Tales of the West Highlands"(in which it is frequently mentioned) as Beinn Eudainn, but in Irishit is called Beinn Eadair (the Hill of Howth, near Dublin).
Fin Mac Cuul. 179a bha air son so a dheiinainh, no ciod am fath no 'n sugh a bhaaig an teachd. Thuirfc iad nach robh fios aca ; ach gu'n cual' iadgu'n robh iad 'nan daoine laidir, 's gu'n d'thainig iad a dh'iarraidhcomhraig laoch orra.'•A bheil Fionn aig an taigh ?" "Cba 'n 'cil."[Is mor baigh duine r'a anam.] Chuir Fionn an so iad fo chroiseanagus fo gbeasan, nach gluaiseadli iad as an ait an robh iad gus amfaiceadh iad e-san a ris.Dh'flialbh e agus rinn e deas a churacban ; agus thug e a dheireadhdo tbir agus a thoiseach do mbuir; agus tbog e na siiiilbbreaca, bhaidealach, an agbaidli nan crann fada, fulangach, fiui,a' gabhail nan sugh an glaic na gaoithe 'na cuireagan, le soii-bheasbeag, lag, laghach, o mhullach nam beann, 's o airde na h-eirthire,'s o bhuinne nan ruadh-diarraigean, a bbeireadh seileach a beiun,'s duilleach a craoibh, 's fraoch 6g as a blnin 's as a fhreunihaicheau.Dheanadh Fionn iul 'na toiseach, stiuir 'na deireadh, 's beairt 'nabuillsgein ; agus stad cinn no coise cha d'rinn e gus an d'rainig erigheachd nam Fear Mora. Chaidh e air tir, 's tharraing e suas achuraehan anu am feur glas. Ghabh e suas, is thachair an taisdealachmor ud air. Dh'fharraid Fionn c6 e. "Is mise," ars'e-sau, "an Cladhaire Ruadh aig righ nam Fear Mora; agus," ars'e-san ri Fionn, " is tusa a tha 'dhith orm. Is maith do mhiadhagus do mhodh orm ; is tii oigh a's fearr a chunnaic mi riamh; nitbu fhein troich do'u righ, agus ni do chii (b'e so Bran) measan.Is fhada o'n tha troich is measan a dhlth air an rigli." Thug eleis Fionn ; ach thainig Fear Mor eile, agus bha e dol 'ga thoirtbhuaithe. Leum an dithis air a cheile; ach dar a bha iad airfalluinnean a cheile shracadh, dh'fhag iad aig Fionn breth a thoirt.Eoghnaich e an ciad fhear. Thog e-san leis Fionn thun palacean righ, agus chruinnich a mhaithean agus a mhor-uaislean adh'fhaicin an duine bhig. Thog an righ e air a bhois; agus chaidhe tri uairean mu'n bhaile, agus Fionn air an darna bois agus Branair a' bhois eile. Rinn e aite-cadail dha aig ceann a leapach fh^iu.Bha Fionn a' feitheamh, agus a' fiiire, agus a' fuicin nan uile nithea bha dol air aghaidh mu'n taigh. Mhothaicli e gu'n robh anrigh, CO luath 's a bha an oidhche tighin, ag (iirigh agus a' falbh amach ; agus cha tigeadh e tuilleadh gu madainn. Chuir so m6rioghnadh air ; agus, mu dheireadh, dh'f heoraich e de'n righ c'arson a bha e falbh a h-uile oidhche, agus a' fagail na ban-righinnleatha fein. " C'ar son," ars' an righ, " a ta thu feoraich ? " " Tha,"arsa Fionn, "air son riarachaidh dhomh fhein, oir tha e cur morainiongantais orm." A nis, bha tlachd mor aig an righ do Fhionn;
- Page 138 and 139: ";——128 The Muileartach.She.'Th
- Page 140 and 141: —130 The Muileartach.laughing-sto
- Page 142 and 143: —;;132 The Muilearfach.At the out
- Page 144 and 145: ;:134 The MuileurtackWith winds har
- Page 146 and 147: 136 The Muileartach.13. Stii'iramai
- Page 148 and 149: 138 Notes on the Tuairisgeul Mor.Kn
- Page 150 and 151: —"1-iONotes cm the Tuairisgeul Mb
- Page 152 and 153: ;;;142 Miann a Bhaird Aosda.Brisead
- Page 154 and 155: ;;;;144 Miann a' Bhaird Aosda.O !^i
- Page 156 and 157: ;;14r, Thp Whh of the Aged Bard.My
- Page 158 and 159: pleasantmaidenhast!UH 'The Wish uf
- Page 160 and 161: 150 Notca on Gaelic Grautinar and O
- Page 162 and 163: !152 yote« oil Gaelic Gramuiur ait
- Page 164 and 165: !154 Notes on Gaelic Grammar and Or
- Page 166 and 167: 156 Notes on Gaelic Grammar and Ort
- Page 168 and 169: ! chaomh" Farewell the bright cloud
- Page 170 and 171: s:mm:—:d'.MACRIMMUN'S LAMENT.—"
- Page 172 and 173: 162 Ess-roygh.A reithzin hwUe gi ro
- Page 174 and 175: '*—;—164 L'as-Ruaidh.'UGHDAR SO
- Page 176 and 177: ;;—;;—166 Eas-Ruaidh.Fhieagair
- Page 178 and 179: (to"1()!S; "Eas-Rixaidh.(jled nach
- Page 180 and 181: ;170 Eas-Ruaidh.De thuinn mar 'thai
- Page 182 and 183: ''=mod.172 Eas-Ruaidh.Gar mhath an
- Page 184 and 185: —;—174 Eaa-Ruaidh.The following
- Page 186 and 187: '176 Tir-fa-Tonn.—" TIR-FA-TONN."
- Page 190 and 191: 180 Fin Mac Cuid.cha d'fhuair e ni
- Page 192 and 193: "182 Fin Mac Coal.o chadal. " Ciama
- Page 194 and 195: 184 Fin Mac Coid.d'rainig iad cala
- Page 196 and 197: 18GHoio Fin went to the Kingdom of
- Page 198 and 199: 188 ILjw Fin went to the Kingdom of
- Page 200 and 201: 190 Hoiv Fin tvent to the Kingdom o
- Page 202 and 203: 192 The Laws of Auslaut in, Irish.O
- Page 204 and 205: 194! The Laws of Aiiduut in Irish.f
- Page 206 and 207: 196 The Laws of Auslaut in Irish.vo
- Page 208 and 209: ;198 The Laws of Auslaut in Irish.T
- Page 210 and 211: 200 The Lawn of Auslaut in Irish.Ac
- Page 212 and 213: 202 The Laws of Auslaut in Irhh.Als
- Page 214 and 215: 204 The Lau's of Auslatif in Irish.
- Page 216 and 217: 206 Gaelic and English ; or, the Af
- Page 218 and 219: 208 Gaelic and EngliA ; or, the Aff
- Page 220 and 221: 210 Gaelic iind Emjll^Ii ; or, the
- Page 222 and 223: 212 Gaelic and English; or, the Aff
- Page 224 and 225: 214 Gaelic and EnijUdi ; or, the Aj
- Page 226 and 227: I'lO Lfaclie and Enylish ; or, the
- Page 228 and 229: ;218 Goir -a'-CIieathmch.'S am fiis
- Page 230 and 231: —-20 Coir-a-Chei(thidch.Au timid
- Page 232 and 233: —;;!;222 Coir'-a'-Cheafhaich.Arou
- Page 234 and 235: '——!:224 Coir'-a'-Cheathaich.Fr
- Page 236 and 237: —226 Comparative Orammar— the G
178 Fin Mac Coid.the words of the person from whom it was heard, without additionor suppression.<strong>The</strong> tale is particularly valuable as showing how the humanimagination runs in similar or analogous grooves. Whoever composedthe story, in all probability, never heard of Gulliver ; andthe " immortal " Swift never heard of Fin-mac-Coul going to thekingdom of Big Men. <strong>The</strong> two tales are founded on the samefjxncy, in representing their heroes as visiting men of gigantic size,compared with whom ordinary mortals are mere pigmies ;butthe incidents are so different, and cast in such entirely differentmoulds, that it becomes probable, almost to certainty'', that theyhave no connection with each other.Mak a chaidhFionn do rIgheachd nam Fear M5ra.Bha Fionn 's a chuid dhaoine ann an cala Beinn Eudainn' air cnoc,air chill gaoith' 's air eudain grc^ine, far am faiceadh iad a h-uilefear 's nach fliaiceadh duin' idir iad, 'nuair a chunnaiciad duradana' tighin o'n ;\ird'-an-iar.Shaoil leo an toisoach gur h-e diibhradhfrois a bh'ann ; ach an uair a thainig i ni 'bu dliiithe, chunnaic iadgur h-e bata 'bh'ann. Cha do leag i sool gus an d'thainig i staighdo'n chala. Bha triiiir dhaoine innt', fear ri iul 'na toiseach, fearri stiuir 'na deireadh, is fear ri beairt 'na buillsgein.Thainig iadair til", is tharraing iad a suas i, a seachd fad fhdin, ann am feurtioram, glas, far nach deanadh sgoilearan a' bhaile mhoir burdmhagaidh no fhochaid dlii.Chaidh iad an sin a suas gu lianaig bhoidhich, agus thog ancevid fliear Ian a dhuirn de bhulbbagan no morghan chlach, agusthuirt e riu, iad a bhith 'nan taigh briagha, nach robh an Eirinn ni'b'fhearr ; agus bha so deanta. Thog an dara fear leacag sgliat,agus thuirt e i a bhith 'na sgliat air mullach an taighe, nach robhan fiirinn ni 'b'fhearr ; agus bha so deanta. Rug an treas fear airbad shliseag, agus thuirt e iad a bhith 'nan giubhas 's 'nam fiodh'san taigh nach robh an Eirinn ni b'fhearr ; agus bha so deanta.Chuir so mor loghnadh air Fionn ;agus chaidh e sios far anrobh na daoine, agus dh'fhoighneachd e iad, agus freagair iad e.Dh'fhoighneachd e cia as a bha iad, no ceana 'bha iad a' dol." Is trl gaisgich sinn, a chuir righ nam Fear Mora a dh'iarraidhcomhraig air an Fheinn'." Dh'fharraid e'n sin 'd e 'n t-aobhar' <strong>The</strong> name of this hill is uniformly known in " Tales of the West Highlands"(in which it is frequently mentioned) as Beinn Eudainn, but in Irishit is called Beinn Eadair (the Hill of Howth, near Dublin).