Nr.2 - ALPA - Albanian Papers

Shehurrezikut, intensiteti (përmasat), madhësia elëndimit në punë , sëmundjet profesionale, dhetë gjitha sëmundjet tjera të lidhura me ambientine punës të cilat kanë ndikim në kualitetin eshëndetit të punëtoreve. Në këtë faze të rritjes sësigurisë në miniera kemi të bëjmë me vlerësimine rrezikut që mund të vije në një apo disa burime.Grumbullimi i informative të besueshme ështëmundësia ma e mirë e identifikimit të shkallës sërrezikshmërisë. Vlerësimi i rrezikshmërisëpërfshin aktivitete minerare ku bëhet parandalimidhe kontrollimi i rrezikshmërisë dhe parashihenmasat adekuate të aplikueshme për qasje shumëdimenzionale të kësaj problematike.Për situata të tilla duhet aplikuar tri variante tëveprimit:- Ashpërsia.- për kontroll jo adekuate si dheveprim të gabuar për humbjen. Humbje e vogël,shumë vogël, e mesme e lartë dhe shumë e lartë.- Frekuenca.- përsëritja e rastit, shumërrallë,rrallë, herë pas here, shpesh dhe shumëshpesh.- Mundësia.- konsiderohet lidhshmëri në mesëtë punëtorit - pajisjes- materialit-mjedisit tëpunës- faktorët në procesin e operimit minerar.Saktësia e vlerësimi të shkalles së rrezikshmërisëdeterminon lehtësitë e përballjes me pasoja apoprobabilitetin e ngjarjes se ndodhur .Përgjegjësine vlerësimit të shkalles së rrezikut e bartin stafiprofesional dhe menaxherial, andaj ata janë tëobliguar të licencohen për vlerësim të rrezikutsipas rregullave të përcaktuar me ligj përkatëse,por e rëndësishme është edukimi i vazhdueshëmi të punësuarve për mbrojtje në punë dheverifikimi i dijes.Kështu mundet të mirët si model Ligji për Siguri,Shëndet dhe Ambient të punës së Kosovës kuobligon çdo kompani që posedon numër më tëmadh të punësuarve se 250 të ofrojë shërbimprofesional për siguri në punë. Kosova nukposedon Ligjin e Minierave si dhe shumërregullore teknike dhe standarde; mangësitëlegjislative paraqesin një problem në vete.1.3. KONTROLLI I RREZIKSHMËRISËKjo faze e procesit të rrezikshmërisë ka të bej mesjelljen e vendimeve dhe masave përkatëse përreduktimin dhe kontrollin e rrezikut në procesin epunës. Kontrolli pason pas identifikimit tëshkalles së rrezikshmërisë dhe vlerësimit të saj.Sjellja e këtyre veprimeve i paraprin baza ligjorekompetente që mundëson mbajtjen nën kontrolltë shkalles së rrezikshmërisë .Për kontroll dhe mbikëqyrje minerare është masee nevojshme, njohja e standardeve minerare dheimplementimi i tyre, marrja e masave të duhuradhe në kohë, vlerësimi i rezultateve dhepërmirësimi i pa rregullsive në punë. Derisa tesistemi i kontrollit jo adekuat është mos përfillja estandardeve dhe mos harmonizimi i tyre nëkuadër të një apo më shumë minierave në njëkompani.Me qëllim arritjen e objektivave është edomosdoshme paraprakisht të merren këtomasa:- eliminimi i rrezikshmërisë duke u bazuar nëstandarde dhe procedura,- izolimi i pozicioneve të rrezikshme për mesoperimeve nga distanca apo rrethimi i tyre,- përdorimi i pajisjeve personale mbrojtëse(PPM) sipas standardeve te BE si dhe ,- organizimi dhe kompletimi i shërbimeveemergjente.Mënyra më e mirë e kontrollit të rrezikut nëminierë është observimi i punës dhe pajisjeve.Ndryshimet jashtë standarde në vende pune janëburimet kryesore të faktorëve që kontribuojnë nëshfaqjen e aksidenteve. Këta faktorë paraqitenherë pas here në periudha te shkurtra apo tëgjata kohore. Identifikimi i tyre në fazën më tëhershme shndërrohen në standarde të rejaprndaj observimi i planifikuar është metodëvëzhgimi i kushteve dhe praktikave të një apo mëtepër operacionesh minerare në mënyrësistematike dhe të organizuar.1.4. MASAT PËR IMPLEMENTIMIN ELIGJSHMERISËMasat e implementimit të detyrave kanë të bejme aplikimin e standardeve dhe procedurave tëaprovuara për mbrojte në punë. Implementimikëtij procesi përmes programit të sigurisë dhemenaxhimit të sistemit për siguri, korrelacioni iobservimit në njërën anë dhe mirëmbajtjes sëAKTET Vol. IV, Nr 2, 2011 319